Asllan Hamiti - Ismail Hamiti

GJUHË SHQIPE
PËR KLASËN VI
TË ARSIMIT FILLOR
NËNTËVJEÇAR

LËNDË ME ZGJEDHJE

АЛБАНСКИ ЈАЗИК
ЗА VI ОДДЕЛЕНИЕ
ЗА ДЕВЕТГОДИШНО
ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ

ИЗБОРЕН ПРЕДМЕТ
Redaktor:

Recensues:

dr. Ismet Osmani,

profesor në Fakultetin e Filologjisë
“Bllazhe Koneski” - Shkup

Ibe Mustafa
mësimdhënëse në ShF
“25 Maji” - Hasanbeg, Shkup

Safet Nuredini,
mësimdhënës në ShF
“Sami Frashëri - Gllumovë, Shkup

Lektor:
mr. Ajten Qamili

Со решение на Министерот за образование и наука на Република

Македонија бр. од, се одобрува
употребата на овој учебник.

Me vendimin e ministrit të Arsimit dhe të Shkencës të Republikës së

Maqedonisë nr. të datës, miratohet
përdorimi i këtij libri shkollor.

Botues: Ministria e Arsimit dhe Shkencës e Republikës së Maqedonisë

Shtyp: Qendra Grafike shpkpv, Shkup
Tirazhi: 1.000

CIP - Каталогизација во публикација

Национална и универзитетска библиотека “Св.Климент Охридски” , Скопје
АВТОР: Hamiti, Asllan - автор
ОДГОВОРНОСТ: Hamiti, Ismail - автор
НАСЛОВ: Gjuhë shqipe për klasën VI të arsimit fillor
nëntëvjeçar : lëndë me zgjedhje = Албански јазик за VI одделение за деветгодишно
основно образование : izboren predmet
ИМПРЕСУМ: Skopje : Ministerstvo za obrazovanie i nauka na Republika Makedonija, 2011
ФИЗИЧКИ ОПИС: 107 стр. : илустр. ; 30 см
ЗАБЕЛЕШКА ЗА СОДРЖИНАТА : Содржи и: Flletore pune = Работна тетратка
ПРИЛОЗИ:
ISBN: 978-608-226-277-2
УДК: 821.18(075.2)
ВИД ГРАЃА: монографска публикација, текстуална граѓа,печатена
ИЗДАВАЊЕТО СЕ ПРЕДВИДУВА: 07.11.2011
COBISS.MK-ID: 89058826
 b a rë!
im të m
Fill

Mir Mi
ë se rëd
vini ita
në s !
hqip
!
!
u ng
T
g j es!
Tungjatjeta! ën
i rëm
M

!
b r ëma
ëm
Mir
4

SHKOLLA

Nxënës Klasë Nxënëse

Libri është
arma e të
mençurit!

Mësues Mësuese
 NË KLASË 5

1. mësuese 18. derë

2. nxënës 19. dritare
3. tabelë 20. laps
4. shkumës 21. vizore
5. sfungjer 22. lapsa me ngjyra
6. ditar 23. gomë
7. glob 24. gdhendëse
8. varëse 25. ngjyra uji
9. mur 26. çantë
10. dysheme 27. kompas
11. saksi 28. tush
12. libër 29. këndmatës
13. katedër 30. trekëndësh
14. fotografi 31. gërshërë
15. bankë 32. laps
16. fletore 33. stilolaps
17. karrige 34. stilograf
6
FJALË QË NDOSHTA I DINI

6 shah

9 piano
1 kompjuter

NUMRA

0 - zero
1 - një
2 - dy
3 - tre
4 pinguin
8 futbollist 4 - katër
5 - pesë
6 - gjashtë
7 - shtatë
8 - tetë
9 - nëntë 5 top
10 - dhjetë
10 telefon

2 autobus
7 televizor 3 limon
 7

PËRSHËNDETJE

Mirëmëngjes!
Mirëmëngjes!

Mirëdita!
Mirëdita!

Ditën e mirë! Ditën e mirë!

Tungjatjeta!
Tungjatjeta!

Mirëmbrëma! Mirëmbrëma!

Natën e mirë!
Natën e mirë!
8
Mbarë paç! Mbarë paç!
Puna e mbarë!

Udha e mbarë!

Faleminderit!
Urdhëro!
Ju bëftë mirë!
Faleminderit!

Gëzuar!
Gëzuar!

Përshëndetje Urime për ditëlindje

Mirupafshim! - Довидување! Urime ditëlindjen! - Среќен роденден!
Lamtumirë! - Збогум! U bëfsh 100 vjeç! - Да живееш 100 години!
Mirë se vjen! - Добредојде! Qofsh i lumtur! - Да бидеш среќен!
Mirë se ju gjej! - Добро ве најдов! Jetë të gjatë! - Долг живот!

Urime për martesë, fejesë

Urime martesën! - Среќен брак!
Urime fejesën! - Среќна веридба!
Urime për lindje
U trashëgofshi! - Да се ќердосате!
Me jetë të gjatë! - Со долг живот!
Jеtë të lumtur! - Среќен живот!
T’ju rrojë! - Да ви е жив!
Qoftë me fat! - Да е со среќа!
Qoftë me shëndet! - Да е со здравје!
 9
FAMILJA IME

gjysh gjyshe
baba

vëlla nënë

Prindi të rrit,
shkolla të ndrit!
motër
10
SHTËPIA IME

7 8
6

3
4

9
10

1. hyrje 2. shkallë 3. derë

4. dritare 5. ballkon 6. çati

7. oxhak 8. antenë 9. garazh

10. park

Asnjë shtëpi nuk

të kënaq si e
jotja!
 11

12
11

13
Shtrij këmbët,
aq sa ke
14 jorganin!

17
21
18
16

20 22
19
15

11. pasqyrë 14. qilim 17. abazhur 20. televizor

12. tavolinë 15. saksi 18. dollap 21. divan
13. karrige 16. frigorifer 19. stufë elektrike 22. varëse

GJËEGJËZË

Duket tamam si shtëpi,

katër mure, një çati
njëmjë veta brenda ka
që punojnë pa ja da.
"Zgjoi dhe Bletët"
12
VENDBANIMI IM

rrugë ndërtesë shtëpi kasolle

pallat
soliter

kati i katërt
kati i tretë
kati i dytë apartament
banesë
kati i parë
kati përdhesë
rë
ë

pa
hyrja e dytë

ret

e Foli derës të
t

rja
ae

hy dëgjojë dritarja!
rj
hy
 13
KU ËSHTË?

lart

prapa para
pas përpara

poshtë

drejt

në të majtë në të djathtë
majtas djathtas

Dijet e mëdha
janë në fjalë të
shkurtra!
afër

larg
14
N GJ Y R A T

i bardhë i përhimë i zi bojëkafe i kaltër i kuq i verdhë i gjelbër

gjinia mashkullore

gjinia femërore

e bardhë e përhime e zezë bojëkafe e kaltër e kuqe e verdhë e gjelbër

SI ËSHTË?

i vogël i trashë

i gjatë

i shkurtër i hollë
i madh
 15
TRUPI I NJERIUT

11
15
1 16
14
12
20
13
19
1. kokë 2
2. qafë 18
3
3. gjoks 17
4. bark
4
5. krah 10
5
6. dorë
7. këmbë 11. flokë
6
8. gju 12. vesh
9. thembër 7 13. hundë
10. gisht 14. sy
8
15. vetull
16. ballë
17. mjekër
18. buzë
19. faqe
9
20. fytyrë

Gjuha eshtra
s'ka, eshtra
thyen!
16
USHQIME

Bukë e kripë e
zemër!
Meny
- supë
- gjellë
viçi
- ëmbë
lsi
- sallat rë
ë

Vaktet kryesore të
ditës
mm
mëngjesi
dreka
darka

lugë pirun thikë

pjatë
 17
NË DYQAN

sallam
bukë ulli

gjalpë

pulë

kaçkavall

vaj, uthull

djathë

birrë
sheqer

ujë mineral

kos
piper, kripë vezë
suxhuk

qumësht
Peshku në det, miell
tigani në zjarr.
jogurt
oriz
peshk
18
NË TREG

patëllxhan limon
qershi
trangull

kumbull
fasule hudhër
fik

shalqi
bizele
kërpudhë karotë
portokall

presh
patate
pjepër

spec

rrush

mollë

kungull Hesapi i
shtëpisë nuk
qepë
del në pazar! dredhëz

misër

dardhë
banane domate lakër
 19
JAVA , MUAJT , STINËT

Koha prej shtatë ditësh quhet javë.

javë Secila ditë e javës ka emrin e saj.
Ditët e javës janë:

e hënë NËNTOR 2012

e martë e hënë e martë e mërkurë e enjte e premte e shtunë e diel
e mërkurë 1 2 3 4
e enjte 5 6 7 8 9 10 11
e premte 12 13 14 15 16 17 18
e shtunë
19 20 21 22 23 24 25
e diel
26 27 28 29 30

Viti ka dymbëdhjetë muaj:

muaj KUSH MUND T’I THOTË DOT?!

1. janar Vera ikte, vjeshta vinte,

2. shkurt vera vjeshten s'e arrinte.
3. mars
4. prill
5. maj
6. qershor
7. korrik
8. gusht
9. shtator
10. tetor
11. nëntor
12. dhjetor

Viti ka katër stinë.

stinë
Ato janë:
pranvera
vera
vjeshta
dimri
20
MËSOHEMI TË NUMËROJMË

0 - zero
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
një dy tre katër pesë gjashtë shtatë tetë nëntë dhjetë

11 12 13 14 15
njëmbëdhjetë dymbëdhjetë trembëdhjetë katërmbëdhjetë pesëmbëdhjetë

16 17 18 19 20
gjashtëmbëdhjetë shtatëmbëdhjetë tetëmbëdhjetë nëntëmbëdhjetë njëzet

21 22 23 2... 30
njëzet e një njëzet e dy njëzet e tre njëzet e ... tridhjetë

31 32 33 3... 40
tridhjetë e një tridhjetë e dy tridhjetë e tre tridhjetë e ... dyzet

GJËEGJËZË

Një lis me dymbëdhjetë dega,

gjashtë të buta,
gjashtë të egra...

"Muajt e Vitit"
 21

41 42 43 4... 50
dyzet e një dyzet e dy dyzet e tre dyzet e ... pesëdhjetë

51 52 53 5... 60
pesëdhjetë e një pesëdhjetë e dy pesëdhjetë e tre pesëdhjetë e ... gjashtëdhjetë

61 62 63 6... 70
gjashtëdhjetë e gjashtëdhjetë e dy gjashtëdhjetë e gjashtëdhjetë e ... shtatëdhjetë
një tre

71 72 73 7... 80
shtatëdhjetë e një shtatëdhjetë e dy shtatëdhjetë e tre shtatëdhjetë e ... tetëdhjetë

81 82 83 8... 90
tetëdhjetë e një tetëdhjetë e dy tetëdhjetë e tre tetëdhjetë e ... nëntëdhjetë

91 92 93 9... 100
nëntëdhjetë e një nëntëdhjetë e dy nëntëdhjetë e tre nëntëdhjetë e ... njëqind

E treta e
vërteta!
22
SA ËSHTË ORA?

Shënim:
15 minuta = një çerek
30 minuta = gjysmë ore

akrepi i madh akrepi i vogël

GJËEGJËZË

Pa zë heshtur numëron,
askush punën s'ia mohon.
(ora)

ORA

Tik-tak, tik-tak,
punon ora mbi oxhak.
Tik-tak, tik-tak,
Ai që ngutet, Akrepi ecën nga pak.
çdoherë
vonohet!
 23

paradite mesditë pasdite

paradreke drekë pasdreke

Dita me diell
duket që në
koha e tashme mëngjes!

koha e shkuar koha e ardhme

pardje dje sot nesër pasnesër

Punën e sotme
mos e lër për
nesër!
24
ALFABETI I GJUHËS SHQIPE

1
Aa Aa 10
Gg Gg
Аа ari Гг gomë

2
Bb Bb 11
Gj gj Gj gj
Бб banane Ѓѓ gjel

3
Cc Cc 12
Hh Hh
Цц cjap Хх hënë

4
Çç Çç 13
Ii Ii
Чч çekan Ии iriq

5
Dd Dd 14
Jj Jj
Дд delfin Јј jelek

6
Dhdh Dhdh 15
Kk Kk
dhelpër Кк kompjuter

7
Ee Ee 16
Ll Ll
Ee elefant Лл libër

8
Ëë Ëë 17
Ll ll Ll ll
ëmbëlsirë Лл llullë

9
Ff Ff 18
Mm Mm
Фф flutur Мм mace
 25

Nn Nn Tt Tt
19 28
Нн nënë Тт televizor

20
Njnj Njnj 29
Thth Th th
Њњ njeri thes

21
Oo Oo 30
Uu Uu
Оо orë Уу ujk

22
Pp Pp 31
Vv Vv
Пп peshk Вв violinë

Qq Qq Xx Xx
23 32
Ќќ qen Ѕѕ xixëllonjë

24
Rr Rr 33
Xhxh Xh xh
Рр radio Џџ xhami

25
Rr rr Rr rr 34
Yy Yy
rrush ylber

26
Ss Ss 35
Zz Zz
Сс semafor Зз zog

27
Shsh Sh sh 36
Zh zh Zh zh
Шш shah Жж zhapi
26

ZANORET DHE BASHKËTINGËLLORET

Alfabeti është tërësia e shkronjave që përdor një gjuhë, të radhitura sipas një
rendi të caktuar.
Gjuha shqipe ka 36 tinguj themelorë (fonema). Për t’i shënuar ato, përdor al-
fabetin latin të përshtatur.
Për çdo tingull ka një shkronjë të veçantë. Nga 36 shkronjat e alfabetit të
shqipes:
a) 27 janë shkronja të thjeshta (njëshe): a, b, c, ç, d, e, ë, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o,
p, q, r, s, t, u, v, x, y, z; ndërsa
b) 9 janë të përbëra (dyshe): dh, gj, ll, nj, rr, sh, th, xh, zh.

Në gjuhën shqipe shkruajmë ashtu siç flasim dhe lexojmë ashtu siç kemi
shkruar.

Zanore janë:
A, E, Ë, I, O, U, Y

Bashkëtingëllore janë:

B, C, Ç, D, Dh, F, G, Gj, H, J, K, L, Ll, M, N,

Nj, P, Q, R, Rr, S, Sh, T, Th, V, X, Xh, Z, Zh

Dy veshë dhe
një gjuhë, fol
pak e dëgjo
shumë!
 27
DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE Y , Ë

Ushtrojmë të artikulojmë

Në fjalët e mëposhtme përpiquni ta shqiptoni drejt y-në.

ynë, ylber, pyll, dyqan, byrek.

Drejtshqiptim
Zanorja y shqiptohet përafërsisht si zanorja i. Por, tek i -ja buzët
janë pasive. Për artikulimin e y -së, buzët zgjaten dhe rrumbullakohen.
Zanore y kanë edhe anglishtja, frëngjishtja, gjermanishtja,
turqishtja, si dhe disa gjuhë të tjera.

Ushtrojmë të lexojmë

Lexoni tani fjalët e mëposhtme:

yll, yndyrë, pyll, sy, dry, ky, aty, yt, fytyrë, fryt, detyrë, arsye, fyell,
pyetje, lyej.

Ushtrojmë të artikulojmë

Lexoni fjalët e shënuara më poshtë. Kini kujdes shqiptimin e ë-së.

ëmbëlsirë, nënë, mënyrë, dëshirë, mësues.

Drejtshqiptim
Zanorja ë shqiptohet me një hapje mesatare të gojës.
Në gjuhën maqedonase kjo zanore është e ngjashme me
artikulimin e disa fjalëve që shënohen me apostrof, si p.sh.: 'рѓа (ërgja),
'рж (ërzh), 'рбет (ërbet), 'рчи (ërçi), 'рскавица (ërskavica) etj.
28

Ushtrojmë të lexojmë
Lexoni tani fjalët e mëposhtme:

ëndërr, hënë, këmbë, kështjellë, përemër, lëng, këndoj, mëngë,

mbiemër.

Ushtrojmë të artikulojmë
Artikulojeni pak më dobët ë-në në këto fjalë.

lumë, mirë, punë, shkollë, nënë, pjesë, djalë, dajë, fjalë, mirëdita,
mirëmbrëma, punëtor.

Drejtshqiptim
Kur është e theksuar ë-ja shqiptohet e plotë, ndërsa në rrokje të
patheksuar është më e shkurtër. Kështu, ë-ja e patheksuar shqiptohet
mjaft dobët në pozitë fundore. P.sh. mirë, punë, shkollë, mirëdita,
mirëmbrëma.

DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE Th,

Th Dh

Ushtrojmë të artikulojmë

Përpiquni t’i shqiptoni drejt th-në dhe dh-në.

thikë, thes, thupër, thur, thirrje;

dhelpër, dhëmb, dhomë, dhi, udhëtar.

Drejtshqiptim
Në shqiptimin e th-së dhe dh-së maja e gjuhës futet midis dhëm-
bëve të përparmë, duke dalë pak jashtë tyre.
Bashkëtingëllorja dh është e zëshme, kurse th-ja është e shurdhët.
 29

Ushtrojmë të lexojmë

Lexoni tani fjalët e mëposhtme:

thanë, themel, thëngjill, thi, thua, thëllëzë, thelb, them, Athinë, hithër,
rreth; dhallë, dhëndër, Dhimitër, i madh, livadh, Bardhyl, çerdhe, dardhë,
radhë.

DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE R , Rr

Ushtrojmë të artikulojmë

Shqiptoni dhe vëreni dallimin ndërmjet bashkëtingëlloreve

dridhëse r, rr.
radio, raki, recetë, robot, respekt;
rrallë, rregull, rrezik, rrotë, rrugë.
Drejtshqiptim
Gjuha shqipe ka dy fonema bashkëtingëllore dridhëse: r dhe rr.
Tingulli r formohet ngjashëm me r-në e gjuhës maqedonase.
Për artikulimin e bashkëtingëllores rr maja e gjuhës dridhet më
shumë se te r-ja. Rr-ja është më e gjatë se r-ja.

Ushtrojmë të lexojmë

Lexoni tani fjalët e mëposhtme:

raketë, radiator, reçel, arë, urë, erë, ari, bari, dritare, kalendar, qyte-
tar, drejtor;
rrip, rrepë, rremb, rreze, barrë, burrë, arrë, korrik, karrige, birrë, derr,
morr.
30

DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE L , Ll

Ushtrojmë të artikulojmë

Kujdes në shqiptimin e l-së dhe të ll-së!

laps, libër, limon, lule, lopë, kalë;

llambë, llokum, llullë, shkollë, kumbull.

Drejtshqiptim
Bashkëtingëllorja l në gjuhën shqipe shqiptohet ngjashëm me л-në
e gjuhës maqedonase kur gjendet para zanoreve и, е si në fjalët: лист,
лимон, ливада, леб, лешник, лето, лектира etj.; ndërsa ll-ja ngjashëm
me л-në para zanores a ose o: лав, ламба, локум. клас, блок, благо etj.

Njeriu vlen sa
di, e di sa mban
mend!
Ushtrojmë të lexojmë

Lexoni tani fjalët e mëposhtme:

leopard, lakuriq, libër, letër, mal, kala, bletë, flutur, fletore, flokë,
klasë, pulë;
llokomotívë, llamarinë, mollë, shall, miell, sjell, qiell, ballë, dalloj,
shkallë.
 31

Diktim

- Unë jam nxënës.

- Ylberi dhe Ylli janë shokë.
- Dhoma ime është e madhe.
- Rrota është e rrumbullakët.
- Dhuratës i dhemb dhëmbi
- Thimi e preu thoin me thikë.
- Luli luan me lodra. Fjalë me vlerë,
- Shkolla jonë është e madhe.
ku të gjesh
merr!
- Gjuha shqipe është e lehtë.
- Thika e kuzhinës është e mprehtë.
- Lulja i ujit lulet në ballkon.
- Ëngjëllusha i do ëmbëlsirat.

Mëso sa je i ri,
se kur plakesh
s'ke dobi!
32

KU ËSHTË ...?

Ku është zogu? Zogu është në degë.

në

Ku është peshku? Peshku është në ujë.

në

Ku është saksia? Saksia është mbi tavolinë.

mbi

Ku është Besniku?
Besniku është nën ombrellë.

nën
Ushtrohu

Pyetni dhe përgjigjuni për sendet që i keni në klasë.

 33
PREZANTIM

Numri njëjës Numri shumës

PËREMRAT
VETORË

UNË
TI
AI ( AJO )
Unë jam Toni. Ne jemi shokë.
NE
JU
ATA ( ATO )

FORMA POHORE Ju jeni nxënës.

Ti je Orhani. E FOLJES JAM

UNË JAM
TI JE
AI ( AJO ) ËSHTË

NE JEMI
JU JENI
ATA ( ATO ) JANË
Ata janë Gorani e Fatmiri.

Ai është Burhani.

Ato janë shoqe.

Ajo është Tanja.
34

Ushtrohu

Dialogu 1
Dialogu 2
A: Mirëdita!
B: Mirëdita! A: Mirëmëngjes!
A: Unë jam Igori. Po ti? B: Mirëmëngjes!
B: Unë jam Biljana. A: Unë quhem Cvetanka.
A: Ditën e mirë! Po ti, si quhesh?
B: Ditën e mirë! B: Unë quhem Mirsad.
A: Mirupafshim!
B: Mirupafshim!

Ushtroni sipas dialogut 1 dhe dialogut 2.

Dialogu 3

A: Mirëmbrëma!
B: Mirëmbrëma! Dialogu 4
A: Si e ke emrin?
B: Mark. A: Tungjatjeta!
A: Po mbiemrin? B: Tungjatjeta!
B: Gjoni. A: Si të quajnë?
A: Gëzohem që u njohëm! B: Më quajnë Zana.
Natën e mirë! Po ty, si të quajnë?
B: Natën e mirë! A: Fisnik Demiri.
B: Më vjen mirë!
Shihemi nesër!
A: Tung!
Ushtroni sipas dialogut 3 dhe dialogut 4
 35

T’I MËSOJMË DY FORMAT E EMRIT

.

kompjuter, një kompjuter - kompjuteri

mace, një mace - macja

Shënim!
pulë, një pulë - pula
Fjalëza një përdoret
vetëm para emrave
të trajtës së
pashquar dhe
shtëpi, një shtëpi - shtëpia
asnjëherë para
emrave të përveçëm.

Agron - Agroni

Ushtrohu
GJ Ë EG JË Z Ë
Përdorni në dy forma emrat e
sendeve që i keni në klasë
sipas shembujve të mësipërm.
Përdorni edhe emra të tjerë që Këmbët zagar,
tani më i keni mësuar në veshët gomar,
gjuhën shqipe. bishtin dash,
vrapin langua
ç’është?

( - - - - - -)
36

ÇFARË BËJNË?

Thoni çfarë bëjnë këta njerëz?

 37

KUSH ËSHTË KY , KJO ?

Kush është ky?

AFËR

Ky është

Kush është kjo?

Kjo është

Kush është ai?

është
Ai

LARG Kush është ajo?

është
Ajo

Ushtrohu
Pyetni dhe përgjigjuni në çifte. Pastaj ndërroni rolet.

NXËNËSI A : Kush është ky (kjo); ai (ajo)?

NXËNËSI B : Ky (Kjo) është ...; ai, (ajo) është ...
38

KUSH JANË KËTA , KËTO ?

Kush janë këta?

e, dhe
Këta janë

Kush janë këto?

Këto janë

Kush janë ata?

janë
Ata

Kush janë ato?

janë
Ato

Ushtrohu
Pyetni dhe përgjigjuni në çifte. Pastaj ndërroni rolet.
NXËNËSI A : Kush janë këta (këto); ata (ato)?
NXËNËSI B : Këta (Këto) janë ...; ata, (ato) janë ...
 39

ÇFARË ËSHTË KY , KJO ?

ÇFARË = Ç’
Çfarë është ky?

Ky është

Çfarë është kjo?

Kjo është

Çfarë është ai?

është
Ai

Çfarë është ajo?

është
Ajo

Ushtrohu

Pyetni dhe përgjigjuni në çifte.

Pastaj ndërroni rolet.
NXËNËSI A : Çfarë është ky (kjo); ai, ajo?
NXËNËSI B : Ky (Kjo) është ...; ai (ajo) është ...
40

ÇFARË JANË KËTA , KËTO ?

Çfarë janë këta?

Këta janë

Çfarë janë këto?

Këto janë

Çfarë janë ata?

janë
Ata

Çfarë janë ato?

janë
Ato

Ushtrohu
Pyetni dhe përgjigjuni në çifte.
Pastaj ndërroni rolet. Shënim!
NXËNËSI A : Çfarë janë këta (këto); ata, ato? Çfarë = Ç’
NXËNËSI B : Këta (Këto) janë ...; ata, (ato) janë Çfarë është = Ç’është
Çfarë janë = Ç’janë
 41

KUSH Ç’ËSHTË?

KU PUNON?
ÇFARË BËN?

Vera është mësuese.

mësuese Stojani është mekanik.
mekanik
Ajo punon në një shkollë fillore. Ai ndreq automjete.

Gur, gur
bëhet mur!

Esma është floktare.

floktare
Ajo punon në parukeri. Omeri është inxhinier.
inxhinier
Ai punon në fabrikë.

Toni është nxënës.

nxënës Kristina është infermiere.
infermiere
Ai merr vetëm pesa. Ajo punon në spital.

KUSH MUND T’I THOTË DOT?!

Kupa me kapak,
Ushtrohu kupa pa kapak.
Parashtroni pyetje dhe përgjigjuni. P.sh.:

NXËNËSI A pyet: Kush është mësuese?

NXËNËSI B përgjigjet: Vera është mësuese
NXËNËSI A pyet: Ku punon ajo?
NXËNËSI B përgjigjet: Ajo punon në shkollë.
42

Ky është mjek. Ky është mësues.

Ai mjekon pacientët. Mësuesi mëson nxënësit.

Ky është këngëtar. Ky është fotograf.

Ai këndon. Ai fotografon.

Ky është punëtor. Ky është futbollist.

Ai punon në fabrikë. Futbollisti luan futboll.

Ky është dentist.
Ai mjekon dhëmbin
Kjo është piktore. e prishur.
Piktorja vizaton bukur.

Mos i shiko
Ushtrohu gunën, po
shikoja punën!
Parashtroni pyetje dhe përgjigjuni. P.sh.:

NXËNËSI A pyet: Çfarë bën mësuesi?

NXËNËSI B përgjigjet: Ai mëson nxënësit.
 43

ÇFARË KAM UNË?

Unë kam një kompjuter

Komjuteri im është i ri.

Ti ke një laps.
Lapsi yt është i kuq.

Ai ka një orë.
Ora e tij është e saktë.

Ajo ka një çantë. Çanta e saj është e bukur.

Ushtrohu

Formoni fjali sipas modelit të mësipërm.

GAZMORE
Pasi u kthye Beni nga shkolla, babai i tij e pyeti:
- Beni çfarë mësove sot?
- Sot mësova të shkruaj, - u përgjigj Beni.
- Shumë mirë, po çfarë shkrove? - e pyeti babai.
- Nuk di, ende nuk kam mësuar të lexoj.
44

Ushtrohu

forma pohore
njëjës shumës
- Unë kam një laps. - Ne kemi libra.
- Ti ke një çantë. - Ju keni fletore.
- Ai ka një gomë. - Ata kanë topa.
- Ajo ka një shtëpi. - Ato kanë lule.

forma mohore
njëjës shumës
- Unë nuk kam qen. - Ne nuk kemi veturë.
- Ti nuk ke mace. - Ju nuk keni garazh.
- Ai nuk ka kompjuter. - Ata nuk kanë kopsht.
- Ajo nuk ka piano. - Ato nuk kanë lodra.

Shënim!
Forma mohore e foljes formohet duke ia paravendosur asaj pjesëzën
nuk ose s’.
s’ P.sh.: Unë nuk kam biçikletë ose Unë s’kam
s’ biçikletë.
 45

SHKOLLA JONË

Detyrë

Numëroni sa nxënës shihni në fotografi.

Thoni sa prej tyre janë djem e sa janë vajza.

Njeriu pa
shokë, si muri
Pyetje
pa tokë!

1. Si quhet shkolla juaj?

2. A është ajo e madhe apo e vogël?
3. Si quhet drejtori i shkollës?
4. Si quhet kujdestari i klasës?
5. Si quhet mësuesi i gjuhës shqipe?
6. A keni dentist në shkollë?
GJËEGJËZË
Mendje s'ka, por të mëson,
Gojë s'ka, por me ty flet,
Ti përditë me të jeton,
Mik të ngushtë e ke për jetë.
46

SHKOLLA

- Ç’është kjo ndërtesë? Në klasë ka shumë banka

- Kjo është shkollë. Ajo ka
katër kate dhe shumë klasa. Kjo
është një klasë. Klasa ka tetë
dritare dhe një derë. Dritaret janë
majtas. Dera është djathtas.
dhe karrige, një tryezë e një
tabelë. Në mur ka disa fotografi
dhe një hartë. Mbi banka ka
çanta, libra, fletore, stilolapsa,
lapsa, goma, vizore etj.

KUSH MUND T’I THOTË DOT?!

Thimi thuri me thupra thane
të thata një thark për thiun,
dhe therri thiun thinjosh me
thikë therrëse në thertore.

Pyetje

1. Si quhet ndërtesa ku mësojnë nxënësit?

2. Sa kate ka shkolla në fjalë?
3. Sa klasa ka shkolla në tekst?
4. Sa dritare ka klasa?
5. Nga cila anë është dera e nga cila dritarja?
6. Çfarë ka në klasë?
7. Çfarë ka në mur?
8. Çfarë ka mbi banka?
 47

NË MËSIM
Mësuesi hyn në klasë dhe fillon mësimin. Ai shp-
jegon mësimin ngadalë dhe qartë. Nxënësit dëgjojnë
me vëmendje. Pastaj mësuesi shkruan në tabelë me
shkumës. Nxënësit shkruajnë në fletore me stilolaps
ose me laps. Në klasë ka qetësi. Nxënësit punojnë në
heshtje.
Mësuesi vazhdon shpjegimin dhe shkruan një
ushtrim në tabelë. Nxënësit shikojnë tabelën. Ata
shkruajnë me kujdes, bukur, pastër dhe pa gabime.

GJËEGJËZË

Rrumbullak, strumbullak,
kur e prek të bën me gjak.

( __ __ __ __ __ )

DIKTIM

Në shkollë e kalon pjesën më të madhe të kohës. Në të mëson shumë

gjëra, gjen shokë, luan, këndon, vizaton. Prandaj thuhet: shkolla është
shtëpia jote e dytë. Ruaji sendet e klasës. Ato janë tuat. Mos shkarravit
nëpër faqet e librave! Mos këput fletë nga fletorja. Kur do të gabosh diçka
gjatë të të shkruarit, me laps nënvizoje lehtë gabimin!
48

ÇANTA E ÇUPËS

Në çantën e çupës
plot libra, fletore.
Çdo gjë mirë e pastër,
Si në barnatore.

Librat me një anë,

ngjyrat në anën tjetër.
Çanta duket e re,
edhe pse e vjetër.

Çupa çel dollapin,

e lë aty çantën.
Nuk e hudh kudo,
Nuk sheh syri
as ditën, as natën. po sheh
mendja!

DHELPRA PARA GJYQIT

Dhelpra kishte vjedhë pula prej një

koteci.
E paditën dhelprën dhe ajo u gjend
para gjyqit.
- Jam e pafajshme, - u mbrojt dhelpra.
Në kohën kur është bërë vjedhja, unë ndodhesha në një
kotec tjetër. Prandaj, s’di gjë për vjedhjen që ma ngarkoni.
- Po a ke dëshmitar? - e pyeti gjykatësi.
- Dëshmitarin e hëngra, - u përgjegj dhelpra.
 49
FAMILJA E ARTËS

Tungjatjeta! Unë quhem Arta.

Jam nxënëse e klasës së gjashtë.
Banoj në Shkup bashkë me famil-
jen time. Tani do t’jua prezantoj
anëtarët e familjes sime:

Kjo është nëna ime.

Quhet Merita. Ajo
është mësuese. Ky është Agroni.
Është 42 vjeçe. Ai është babai
Punon në shkollë. im. Është 45 vjeç.
Shkolla është në Me profesion
lagjen tonë . është mjek.
Punon në spitalin
e qytetit.

Kjo është Diana,

motra ime. Ajo është
nxënëse e klasës së
dytë. Ka 8 vjet. Ajo i
do shumë çokollatat.

Ky është vëllai im. E quajnë

Arben. Shkurt e thërrasim Beni.
Ka 16 vjet. Ai ndjek vitin e parë
të shkollës së mesme. Është
nxënës i shkëlqyeshëm. Merret
me sport. Luan basketboll.
50
Pyetje për tekstin

1. Kush e prezanton familjen e vet? 11. Çfarë punon ajo?

2. Çfarë është ajo? 12. Sa vjeçe është?
3. Në cilën klasë është? 13. Si quhet vëllai i Artës?
4. Ku banon? 14. Sa vjeç është?
5. Sa anëtarëshe është familja e Artës? 15. Ku mëson ai?
6. Si quhet babai i saj? 16. Çfarë luan?
7. Sa vjeç është ai? 17. A ka motër Arta?
8. Ç’është me profesion? 18. Sa vjeçe është?
9. Ku punon Agroni? 19. Si quhet?
10 Si e ka emrin nëna e Artës? 20. A i do çokollatat ajo?

Pyetje

Prezantoje familjen tënde.

FJALË TË URTA
1. Fjalë pak e punë shumë!
2. Njeriu i pamësuar, si druri i papunuar!
3. Ec ngadalë, të arrish më parë!
4. Mos dëgjo ç'thotë ai për vete, por dëgjo ç'thonë bota për të!
5. I përtuari, i mjeruari!
6. Më mirë të dish se të kesh!
7. Shtëpia pa libër, si dhoma pa dritare!
8. Fjala e ëmbël hap derën e hekurt!
 51

VITI I RI

Ja na erdhi Viti i Ri, E stolisa bredhin tim,

sa jam i gëzuar, me lodra me yje,
porsi unë dhe çdo fëmi, era jashtë me tërbim,
pret për ta festuar. (2x) le të fryjë ndër pyje. (2x)

Bora zbardhi tej për tej, Plot dhurata përsëri

fusha edhe male, do të sjell për mua,
Viti i Ri do të na gjej, babagjyshi i Vitit të Ri,
me këngë e me valle. oh, sa fort të dua.

Detyrë
- Në adresën e mëposhtme të internetit gjejeni këngën e Vitit të Ri.
http://www.youtube.com/watch?v=5C4NE6Rjcdo&NR=1
- Dëgjojeni dhe këndojeni.
52
DITËLINDJA E DIANËS
Sot Diana ka ditëlindjen. Për Dianës. Mësuesja uron e para: “E
këtë ditë ajo ka ftuar shumë shokë e festofsh ditëlindjen për shumë vjet!”
shoqe. Bashkë me ta do të vijë edhe Drita i thotë: “Urime ditëlindjen!”
mësuesja. Bardhi e Kujtimi i thonë: “U bëfsh
Nëna ka shtruar tryezën me njëqind vjeçe!”
lloj-lloj gjërash të mira. Çdo gjë Diana i falënderon për urimet
është gati. Diana ka veshur një fus- dhe për dhuratat. Ata qeshin dhe
tan të bukur. bëjnë shaka. Dhoma buçet nga
Në mbrëmje fillojnë të vijnë të muzika. Disa vallëzojnë e disa kën-
ftuarit. Ata i sollën Dianës lule dhe dojnë. Kaluan një mbrëmje të kënd-
dhurata të ndryshme. Të gjithë, të shme. Diana e feston çdo vit
gëzuar, ulen në karrige rreth tryezës. ditëlindjen.
Njëri pas tjetrit i urojnë ditëlindjen

Bisedë për tekstin: Po ju?

1. Kush e feston ditëlindjen? 1. A e festoni ditëlindjen?
2. Sa vjet mbush Diana? 2. Kur e keni ditëlindjen?
3. Kë e ka ftuar ajo? 3. Çfarë përgatitni për ditëlindje?
4. Ç’kanë përgatitur? 4. Kë e ftoni?
5. Si ia urojnë ditëlindjen?
6. Çfarë bëjnë ata?
 53

Bashkëbisedim

ARTANI: Tungjatjeta!
BESNIKU: Tungjatjeta!
ARTANI: Si je?

BESNIKU:Mirë faleminderit. Po ti, si je?

ARTANI: Mirë.

BESNIKU: Ku po shkon?
ARTANI: Në shkollë.
BESNIKU: Mirë, atëherë shkojmë bashkë.

Bisedë në telefon

VALONI: Alo, Drita!

DRITA: Urdhëro, Valon! Ç’kemi?
VALONI: Sonte shfaqet një pjesë teatrale. A do të vish?

DRITA:Po, do të vij. Faleminderit për ftesën.

VALONI: Shfaqja fillon në orën 7.

DRITA: Takohemi para teatrit. Mirupafshim!

Detyrë

1. Simuloni një takim me një shok ose shoqe.

2. Simuloni një bisedë në telefon.
54

PASTËRTIA RUAN SHËNDETIN

Toni dhe Biljana janë motër e vëlla.
Ata çdo ditë lajnë fytyrën dhe dhëmbët.
Nëna i lan shpesh dhe ua vesh rrobat e pastra.
Rregullisht lajnë duart me sapun, para dhe pas ngrënies.
Prandaj, ata janë të shëndetshëm.

Përgjigjuni pyetjeve. Po ju?

1. Çfarë janë ndërmjet tyre 1. A i lani fytyrën dhe dhëmbët?

Toni dhe Biljana? 2. Çfarë bëjnë ata çdo ditë?
2. A i lani duart para e pas ngrënies? 3. Pse duhet t’i lani?
3. A i lan nëna shpesh?
4. Kur i lajnë duart ata?
5. A janë ata të shëndetshëm?
TËRTIA
PAS ËS H Ë S H Ë NDETI
TË GJYSM
Picimuli i vogël

Picimuli i vogël
s’është as sa një gogël.
Por për pastërti
ka shumë dashuri.
Sapun e peshqir
i ka për dëshirë;
po sa drita ndan,
çohet fytyrën lan.
Rrobat s’i mban zhyer
as këmishën përlyer. Mendje e shën -
Këpucët i lustron, doshë në trup
të shëndoshë!
mandej në shkollë shkon.
 55

VENDBANIMI IM

Vesna banon në një banesë. Banesa e saj

nuk është shumë e madhe, por nuk është
edhe shumë e vogël. Ajo gjendet në katin
përdhesë. Ndërtesa është e re dhe ka
shtatë kate.

Gorani banon në një shtëpi në

fshat. Shtëpia e tij ka dy kate dhe
shumë dhoma. Para shtëpisë ka një
kopsht të vogël, por plot me lule dhe
me pemë të ndryshme. Ai ka edhe
disa kafshë shtëpiake.

E saktë apo gabim

1. Vesna banon në një shtëpi.

2. Ajo banon në një banesë. 6. Shtëpia e Goranit ka tri kate.
3. Banesa është në katin e shtatë. 7. Ajo ka shumë dhoma.
4. Gorani banon në qytet. 8. Shtëpia e Goranit nuk ka kopsht.
5. Ai banon në një shtëpi private. 9. Ai ruan disa kafshë shtëpiake.
56

BANESA E DRITËS

Dritën e vizitoi për herë të

parë shoqja e saj Biljana.
Drita ia tregon banesën e
saj.

Kjo është dhoma e

ndejës apo salloni i ditës. Ai
është i madh. Këtu gjendet
një kolltuk, një divan, televi-
zor, tavolinë, disa saksi me
lule dhe një piano.

Kjo është dhoma ime e gjumit. Këtu është

dollapi për rroba dhe një krevat. Këtu kam edhe
kompjuterin tim.

Kjo është banja. Ajo

është e madhe, e bukur dhe e
pastër.

Kjo është kuzhina. Këtu

nëna përgatit ushqimin. Kur kam
kohë edhe unë i ndihmoj asaj në
punët e shtëpisë.
Detyrë
Tregoni si duket brendia e shtëpisë suaj.
 57

SHTËPIA - ËNDRRA IME

Shtëpia ime, ëndërr dimri

si përrallë e gjatë,
si diell vere,
KUSH MUND T’I THOTË DOT?!
si këngë bilbili,
si lule prilli. Pesë sëpata plaka presin
pesë plepa pleq. Plepi më plak
Nënë, baba, motër e vëlla, ka palcë më pak.
mblidhemi të gjithë,
si zogjtë në fole,
jemi në shtëpi ku ka hare.
58

PSE QESHI SHITËSJA?

Lulin e vogël e dërgoi e ëma të blejë qumësht. Ai i tha shitëses:

- Ju lutem, më peshoni një kilogram qumësht!
Shitësja buzëqeshi dhe u përgjigj:
Qumështi nuk peshohet, por matet.
Luli u mendua pak dhe iu drejtua përsëri:
- Atëherë më matni një metër qumësht!
Shitësja qeshi përsëri.
Pse qeshi ajo?

Çfarë hani në mëngjes?

Mos bëj
petulla me ujë!

fruta mjaltë
me mish
djathë
ha byrek me djathë
ha bukë me gjalpë
sanduiç me spinaq
të fërguara sallam
vezë
kaçkavall
të ziera

çaj
kafe

pi qumësht
lëng frutash
jogurt
 59

DYQANI I NASRADINIT

Për disa kohë Nasradini hapi një dyqan për ngjyrosje. Një ditë një njeri
çoi një pallto për ngjyrosje.
- Nasradin, ngjyrose këtë! - i tha njeriu.
- Urdhëroni, i tha Nasradini, - po në ç'ngjyrë?
- Në atë ngjyrë që nuk ka në botë.
- Ç'është kjo ngjyrë që nuk ka në botë?
- Po ja, të mos jetë as e bardhë, as e kuqe, as e zezë, as e gjelbër, as e
verdhë, as e kaltër, as gri...
Nasradini e kuptoi që po tallej dhe i tha:
- Shumë mirë, do ta zbukuroj, ashtu siç thua ti.
- Kur të vij ta marr? - pyeti porositësi, duke menduar se shakaja i doli
me sukses.
- Eja atë ditë që të mos jetë as e hënë, as e martë, as e mërkurë, as e
enjte, as e premte, as e shtunë e as e diel! - ia ktheu Nasradini.

Detyrë
Përkthejeni këtë tregim.
60

PËRSHËNDETJET

Njerëzit që kanë mirësjellje, as- Kurse në telefon themi: - Mirudëgjof-

njëherë nuk harrojnë të përshën- shim!
detin. Por, fjalori i përshëndetjeve
Me përshëndetje shprehim është i pafund. Kur e ndihmon dikë
dashuri, miqësi, kujdes, përzemërsi, për të bërë ose për të kryer një punë,
afri. ai të falënderon me fjalët:
Shqiptarët kanë përshëndetje - Faleminderit! - ndërsa
shumë të bukura dhe shumë mirëbërësi të përgjigjet:
kuptimplote. P.sh. kur takohen me - Qofsh me nder!
njëri-tjetrin i shtrëngojnë duart dhe Shpesh i dëgjojmë edhe përshëndet-
thonë: jet:
- Tungjatjeta!, Mirëmëngjes!, - Mirë se ju gjej! Mirë se vjen!
Mirëdita!, Mirëmbrëma! Mirë se vini! Paçi këmbën e mbarë!
Ndërsa kur ndahen shprehen: etj.
- Mirupafshim! Mirutakof-
shim!, Ditën e mirë!, Natën e mirë!
 61

PUNA E URIA

- Gjella sot është e keqe, pa pikë shije! Nuk dua të ha - i tha Shega e
vogël nënës së vet. Dhe e la lugën mbi tryezë.
- Si të duash, mos e ha! - i tha e ëma. Tjetër s'ka. Pastaj e ëma hëngri
drekë vetëm.
Pasdreke shkuan të dyja në kopsht për të nxjerrë patate. Punuan deri
vonë në mbrëmje.
Për darkë e ëma vuri prapë në tavolinë të njëjtën gjellë.
- Ah! Sa gjellë e mirë qenka kjo! Shumë më e mirë se e drekës - tha
Shega dhe hëngri me shije.
E ëma vuri buzën në gaz e i tha:
- Shegë, kjo që hëngre tani është po ajo gjellë që nuk e pëlqeve në
drekë. Tani të duket shumë e mirë, se ke punuar gjithë pasditen.
62

KUSH JAM

Si miu jam
Mi nuk jam.
Këmbë e flatra
T’shpejta kam.

Nëpër shpella
E gërmadha
Unë jetoj -
Fle e ëndërroj.

Ndonjë fëmi'
Mund t'më urrej',
Frikësohet kapelën
Mos ia rrëmbej.

Çun, dije mirë

Se kush jam?
Madje emrin
Si e kam?. . .
Rifat Kukaj

( __ __ __ __ __ __ __ __ )

Ç’të mbjellësh,
do të korrësh!
 63

VALLE RRETH BOTËS

Sikur të gjitha vajzat e botës t'i jepnin dorën njëra-tjetrës, mund të
bënin valle rreth Tokës.
Sikur të gjithë djemtë e botës të ishin detarë, me anijet e tyre mund
të bënin një urë madhështore përmbi valët e detit.
Sikur të gjithë njerëzit t'i shtrijnë dorën njëri-tjetrit nuk do të kishte
as luftë dhe as uri.

BISEDIM

 Shkruesi i kësaj copëze leximi dëshiron që të gjithë popujt e

botës të jetojnë në paqe, si vëllezër.
 Si do të ishte ajo jetë sikur të gjithë njerëzit e botës t'i jepnin
dorën njëri-tjetrit dhe të jetonin në dashuri, paqe dhe si vëllezër?
 Sigurisht kjo gjë të pëlqen edhe ty. Pse?
64

NJË SHËTITJE NË MAL

Një dhe një së bashku me

shokët e u nisën për në

Ata kaluan përmes një

të dendur. Më në fund u ngjitën në

Pa pritur filloi të bjerë Fëmijët

u futën në një Kur në qiell doli

ata duke kënduar u kthyen në

Detyrë

Lexoje këtë pjesë.

Figurat zëvendësoji me fjalë.
 65

KUR LAHET ZOKI POKI

Kur lahet Zoki Poki e

gjithë ndërtesa çohet në
këmbë!
Çohet, po! Ç’menduat
ju?
Kur lahet Zoki Poki,
korridoret buçasin:
- Fërrr, plas, fërrr,
plas! - sikur balena kur për-
plaset nëpër valët e oqeanit!
Bërtet fuqishëm: -
Nuk duaaaa, nuk duaaaa! -
të duket sikur e detyrojnë të hidhet nga dritarja!
Eh, ç’mrekulli!
Imagjinojeni atë në mes të vaskës, plot me shkumë sapuni ... duke
nxjerrë klithje të çuditshme...
Ju po talleni, e ai është në hall të madh!...
Kur lahet Zoki Poki, lahet gjithçka edhe rreth e përqark tij! Lahet edhe
muri i bardhë skaj vaskës. Edhe dyshemeja, edhe arithi prej kashte, edhe
sfungjeri, edhe sapuni, por edhe gjyshja. Gjithçka laget si prej shiut të
vjeshtës!
Keni fat që ju asnjëherë nuk keni qëlluar aty. Ai pikërisht tani po
lahet. Po të qëllonit aty, as edhe ju nuk do të shpëtonit pa u bërë qull.

Detyrë

Parashtroni pyetje dhe përgjigjuni për tekstin e mësipërm.

Njëra dorë lan

tjetrën, të dyja
lajnë fytyrën!
 Shikoni fotografitë dhe thurni një tregim me titull:
66 “Si përgatitet Toni kur shkon në shkollë”.
Tregoni si përgatiteni ju kur shkoni në shkollë?
 67

Ç’do të bëhem?

Në u bëfsha traktorist,
murator, elektriçist,
gjeolog, a infermier,
kudo do të punoj me nder.
Po të bëhem aviator,
marinar a minator,
do të punoj unë me gëzim,
për lavdinë e vendit tim.
Ç’do të bëhem nuk e di,
pse ende jam fëmijë;
por sot duhet të mësoj,
që të di si të punoj.

Pyetje
- Çfarë dëshironi të bëheni kur
të rriteni?
- Pse të pëlqen ai profesion?
I pasur bëhesh me
dituri jo me pasuri; i
mençur bëhesh me
mend jo me moshë!
68

LUANI DHE MIU

Një luani duke ndenjur nën hije, papritmas i erdhi një mi afër. Ai sh-
pejt e zuri me shputën e tij të madhe dhe s'deshi ta lëshojë. Miu i shkretë iu
lut që t'ia falte jetën, duke i premtuar se edhe ai do t'i gjendet në rrezik.
Luani zuri të tallet me miun e vogël, duke i thënë se çfarë mund të bënte ai
për të. Më në fund, e lëshoi.
Pas një kohe, luani i madh ra në rrjetë dhe nuk mund të dilte. Atëherë
erdhi miu dhe me dhëmbët e mprehtë ia shqeu rrjetën dhe luani shpëtoi.

Detyrë

 Përkthejeni këtë fabul. Miku i mirë,

 Çka na mëson kjo?
njihet në kohë
të vështirë!
 69

STINA MË E MIRË

Dëbora binte flokë-flokë. Jashtë bënte

shumë ftohtë. Gomari doli te dera e ahurit. Gjithë
vendi dukej i bardhë.
- Dimri është stina më e keqe, - tha gomari.
- Bar të njomë s'ka gjëkundi, vetëm dëborë dhe
akull. Në pranverë do të kënaqem. Pranvera është
stina më e bukur e vitit.

Moti u ngroh, dëbora shkriu. Livad-

het, bjeshkët dhe kopshtet u mbushën
me bar dhe lule. Të gjithë punonin nëpër
ara e kopshte. Gomarin e ngarkonin me
thasë dhe kosha, prej mëngjesit deri në
mbrëmje.
- As pranvera nuk është stinë
e mirë, - tha gomari me vete.
- U lodha duke bartur zarza-
vate. Në verë do të kënaqem me banja
dielli. Vera është stina më e mirë e vitit.

KUSH MUND T’I THOTË DOT?!

E shes thesin, s'e shes thesin!

70

Erdhi vera, filloi vapa. Puna u shtua

edhe më shumë. Ditët qenë të gjata, netët të
shkurtra dhe gomari nuk ngopej as me
gjumë.
- Nuk më pëlqen as vera, se nga
vapa më djersitet kurrizi, - tha gomari.
- Vjeshta është stina më e mirë e
vitit.

Vjeshta erdhi. U poqën dardhat,

kajsitë, mollët, fiqtë dhe arrat. Gomarin
e ngarkonin me arka, shporta e kosha
për në tregun e qytetit.
- Ah, sa të vijë dimri, - tha gomari
me vete.
- Në dimër nuk pata shumë
punë. Bartja vetëm dru zjarri dhe bar të
thatë për dhentë. Kur të vijë dimri, do të
ngopem me gjumë. Do të luaj me topa
bore. Dimri është stina më e bukur e
vitit.

Çdo mësim e
ke fitim, çdo
pësim është
mësim!
 VJELJA E DUHANIT
Natë. Natë e nxehtë gushti.
Qielli i kthjellët mbushur plot yje.
Qetësi. Errësirë e tejdukshme.
Poshtë në rripinat shtyhen shurd-
hueshëm ujërat e lodhura të Var-
darit. Ajri është i dendur, i errësuar
me aromën e freskët të mëngjesit.
Kjo është koha më e ëmbël për
gjumë, pushimi më i ëmbël për
punëtorët e lodhur.
Këndesat kanë hetuar së largu
nga lindja agimin dhe e përshë-
ndesin me këngë. Po, duhet zgjuar.
Duhet ndërprerë gjumin: duhani
mund të vilet vetëm para se të lindë
71
dielli. Posa të dalin rrezet e para të
diellit, ai thahet, bëhet i regjur.
Zgjohuni vjelës e vjelëse të lod-
hura të duhanit. . . Hapa të mbytur.
Thirrje të zymta. Pëshpëritje.
- Lenko! - Nasko! - Mara!
Zgjohen vjelëset e lodhura.
Kush e di, mbrëmë kanë fjetur vonë
e tani një orë pas mesnate duhet të
zgjohen. Lagin me pak ujë sytë e
përgjumur. Sytë mbyllen përsëri. Të
flesh! Por jo: duhet përpara në punë!
***
Koço Racin

Detyrë
Gjejeni këtë fragment në maqedonisht dhe krahasoje me këtë tekst.
72
ARRA

Një ditë Nasradini kishte vajtur në kopsht. Ishte shtrirë nën arrë dhe
po mendonte duke thënë:
- Perëndia s'i ka bërë mirë frutat. Kjo arrë ka një trup shumë të madh
dhe bën kokrra fare të vogla. Kungujt që kanë një rrënjë fort të vogël, bëjnë
pemët e tyre shumë të mëdha. Sigurisht ka gabuar Perëndia.
- Kur po thoshte këto fjalë, fryn një erë dhe një kokërr arre i bie në
kokë dhe mjaft i dhembi. Pastaj i erdhën mendtë Nasradinit dhe thotë:
- Perëndia ka ditur shumë mirë. Po të ishte kungull ajo arrë që më ra
në kokë, do t'ma kishte thyer kokën fare. Lavdi Zotit për mendjen e madhe
që ka.
73
74
 FJALORTH

FJALORTH 75
SHQIP - MAQEDONISHT

shkurtimet - kratenki

f. - emër i gjinisë femërore - imenka od `enski rod

lidh. - lidhëz - svrznik
m. - emër i gjinisë mashkullore - imenka od ma{ki rod
mb. - mbiemër - pridavka
ndajf. - ndajfolje - prilog
num. - numër - broj
parafj. - parafjalë - predlog
pasth. - pasthirrmë - izvik
pavet. - folje pavetore - bezli~en glagol
përem. - përemër - zamenka
pj. - pjesëz - ~estica
pr. - përemër pronor - prisvojna zamenka
vetv. - folje e diatezës vetvetore - povratna forma na glagolot

A
a pj. - dali ajo përem. - taa
abetar/e, -ja f. - bukvar ajros, -a, -ur - provetruva
acar, -i m. - stud akoma ndajf. - uçte, seu{te
acar/oj, -ova, -uar - zaostruva akrep, -i m. - strelka
adres/ë, -a f. - adresa aksident, -i m. - nezgoda
Adriatik, -u m. - Jadransko More aktor, -i m. -e f. - akter, -ka
adhurim, -i m. - obo`avawe akull, -i m. - mraz
adhur/oj, -ova, -uar - obo`ava akullor/e, -ja f. - sladoled
adhurues, -i m. - obo`avatel alarm, -i m. - alarm
aeroplan, -i m. - avion album, -i m. - album
aeroport, -i m. - aerodrom alfabet, -i m. - azbuka
afat, -i m. - rok alivanosj/e, -a f. - nesvest
afër ndajf. - blisku ambulanc/ë, -a f. - ambulanta
afërt (i,e) mb. - blizok, a amerikan, -i m. - Amerikanec
afr/oj, -ova, -uar - pribli`uva amtar, -e mb. - maj~in
aftë (i,e) mb. - sposoben, a amvisë, -a f. - doma}inka
agim, -i m. - mugra analfabet mb. - nepismen
ah, -u m. - buka andej ndajf. - natamu
aheng, -u m. - zabava an/ë, -a f. - strana
ahur, -i m. - {tala anëtar, -i m. -e f. - ~len, -ka
ai, përem. - toj, onoj anglez, -i m. - Angli~anec
aj/ër, -ri m. - vozduh anglisht ndajf. - angliski
ajk/ë, -a f. - pavlaka anij/e, -a f. - brod
 FJALORTH
ankohem vetv. - se `ali artikull, -i m. - produkt, statija
apo lidh. - ili artizanat, -i m. - zanaet~istvo
aq ndajf. - tolku arushë, -a f. - me~ka
76 ar, -i m. - zlato arrë, -a f. - orev
ardhm/e, -ja (e) mb. - idnina arri/j, -ta, -tur - pristignuva
ardhsh/ëm -me (i,e) mb. - iden, idna as lidh. - ni, nitu
ardh/ëm -me (i,e) mb. - iden, a, o asgjë përem. - ni{to
ardhmëri, -a f. - idnina asgjës/oj, -ova, -uar - uni{tuva
ardhur (i,e) mb. - dojden, -a asistenc/ë, -a f. - pomo{
arë, -a f. - niva askund ndajf. - nikade
argëtim, -i m. - zabava askush pr. - nikoj
argëtues, -e mb. - zabaven asnjanës, -e mb. - sreden rod
argjend, -i m. - srebro asnjë përem. - nieden
argjil/ë, -a f. - glina asnjëherë ndajf. - nikoga{
ari, -u m. - me~ok aspak ndajf. - nimalku
arkeolog, -u m. - arheolog ashensor, -i m. - lift
arkë, -a f. - kasa ashpër (i,e) mb. - ostar, ostra
arkëtar, -i m. -e f. - blagajnik ashpërs/oj, -ova, -uar - zaostruva
arkët/oj, -ova, -uar - naplatuva ashtu ndajf. - taka
arkiv, -i m. - arhiva ata përem. - tie (m.r)
armë, -a f. - oru`je atdhe, -u m. - tatkovina
armik, -u m. - neprijatel at/ë, -i m. - tatko, otec
aromë, -a f. - aroma atëherë ndajf. - toga{
arsim, -i m. - obrazovanie atje ndajf. - tamu
arsimtar, -i m. - nastavnik ato përem. - tie (`.r)
arsye, -ja f. - pri~ina aty ndajf. - tamu
arsyetim, -i m. - opravduvawe autobus, -i m. - avtobus
art, -i m. - umetnost avull, -i m. - parea
artë (i,e) mb. - zlat/en, na
artificial, -e mb. - ve{ta~ki

B
baba, -i m. - tatko banan/e, -ia f. - banana
babi, m. - tate banes/ë, -a f. - stan
bagazh, -i m. - baga` bank/ë, -a f. - banka, klupa
bagëti, -a f. - dobitok ban/oj, -ova, -uar - `ivee
bajam/e, -ja f. - badem banor, -i m. -e f. - `itel
bakllava, -ja f. - baklava banuar (i, e) mb. - naselen, -a, -o
balen/ë, -a f. - kit banj/ë, -a f. - bawa
balon/ë, -a f. - balon bar, -i, m. - treva
balt/ë, -a f. - kal baras ndajf. - ednakvo
ballafaqim, -i m. - soo~uvawe barazi, -a f. - ramnopravnost
ball/ë, -i m. - ~elo baraz/oj, -ova, -uar - izedna~uva
ballkon, -i m. - balkon barcelet/ë, -a f. - {ega, vic
banak, -u m. - {tand bardhë (i, e) mb. - bel, -a, -o
banal, -e mb. - banalen baresh/ë, -a f. - ov~arka
 FJALORTH

bari, -u m. - ov~ar bluaj, blova, bluar - mele 77

bark, -u m. - stomak bluz/ë, -a f. - bluza
bark/ë, -a f. - kaj~e bodrum, -i m. - podrum
barnator/e, -ja f. - apteka boj/ë, -a f. - boja, farba
bart, -a, -ur - nosi boksier, -i m. - bokser
barr/ë, -a f. - tovar bor/ë, -a f. - sneg
basketboll, -i m. - ko{arka borxh, -i m. - dolg
bast, -i m. - oblo`uvawe bosh ndajf. - prazno
basm/ë, -a f. - basma bosht, -i m. - oska
bashkë ndajf. - zaedno bot/ë, -a f. - svet
bashkëbisedim, -i m. - dijalog botëror, -e mb. - svetski
bashkëkohor, -e mb. - sovremen bot/oj, -ova, -uar - izdava
bashkëshort, -i m. - soprug botues, -i m. - izdava~
bashkim, -i m. - edinstvo bredh, -i m. - elka
bashk/oj, -ova -uar - spojuva breg, -u m. - breg
batanij/e, -a f. - }ebe bregdet, -i, m. - krajbre`je
baz/ë, -a f. - osnova brenda ndajf. - vnatre
befas/oj, -ova, -uar - iznenaduva breng/ë, -a f. - gri`a
bes/ë, -a f. - besa, vetuvawe bresh/ër, -ri m. - grad
besnik, -e mb. - veren, verna breshk/ë, -a f. - `elka
bes/oj, -ova, -uar - veruva bretkos/ë, -a f. - `aba
bë/j, -ra, -rë - pravi, ~ini brez, -i m. - pojas
bërt/as, -ita, -itur - vika bri, -ri m. - rog
bërryl, -i m. - lakt brinj/ë, -a f. - rebro
biçiklet/ë, -a f. - velosiped brum/ë, -i m. - testo
bie, - rashë, - rënë - pa|a, udira brush/ë, -a f. - ~etka
biftek, -u m. - biftek buall, -i m. - bivol
bij/ë, -a f. - }erka bubullin pavet. - grmi
bilet/ë, -a f. - bilet bujk, -u m. - zemjodelec
bim/ë, -a f. - biqka bujqësi, -a f. - zemjodelstvo
binjak, -e mb. - bliznak bujtin/ë, -a f. - preno}i{te
bir, -i m. - sin buk/ë, -a f. - leb
bised/ë, -a f. - razgovor bukëpjekës, -i m. - pekar
bised/oj, -ova, -uar - razgovara bukur (i, e) mb. - ubav, -a
biskot/ë, -a f. - biskvit bukuri, -a f. - ubavina
bish/ë, -a f. - yver bukurosh, -i m. -e f. - ubavec
bisht, -i m. - opa{ka bulmet, -i m. - mle~ni proiz.
birr/ë, -a f. - pivo burim, -i m. - izvor
bizel/e, -ja f. - gra{ok burr/ë, -i m. - ma`
bjeshk/ë, -a f. - planina busht/ër, -ra f. - ku~ka
blegtor, -i m. - sto~ar butë (i,e) mb. - mek, -a
ble/j, -va, -rë - kupuva buz/ë, -a f. - usna
blerës, -i m. - kupuva~ buzëqeshj/e, -a f. - nasmevka
blerj/e, -a f. - kupuvawe byrek, -u m. - burek
blet/ë, -a f. - p~ela
 FJALORTH

78
C
ca përem. - nekolku
cila përem. - koja
cak, -u m. - cel
cilësi, -a f. - osobina
cakt/oj, -ova, -uar - odreduva
cilësor, -e mb. - kvaliteten
caktuar (i,e) mb. - odreden, -a
cilës/oj, -ova, -uar - ocenuva
cek, -a, -ur - spomenuva
cili përem. - koj
cekët (i, e) mb. - plitok
cjap, -i m. - jarec
cenim, -i m. - povreda
cop/ë, -a, f. - par~e
certifikat/ë, -a f. - uverenie
copët/oj, -ova, -uar - raspar~uva
ciceron, -i m. - voda~
copëtuar (i, e) mb. - raspar~en
cicërim/ë, -a, f. - crcorewe
cung, -u m. - trupec
cigar/e, -ja f. - cigara

Ç
ç' përem. - {to çezm/ë, -a f. - ~e{ma
çad/ër, -a f. - ~ador çësht/je, -ja f. - pra{awe, problem
çaj, -i m. - ~aj çfarë përem. -{to
ça/j, -va, -rë - cepi çift, -i m. - par
çakall, -i m. - {akal çizm/e, -ja, f. - ~izma
çal/oj, -ova, -uar - kuca çlirim, -i m. - osloboduvawe
çamçakëz, -i, m. - guma za xvakawe çlir/oj, -ova, -uar - osloboduva
çant/ë, -a f. - ~anta çlodhur (i, e) mb. - odmoren
çarçaf, -i m. - ~ar{af çmendur (i, e) mb. - lud
çarj/e, -ja f. - procep çmim, -i m. - cena
çark, -u m. - ~ekrek çmo/j, -va, -uar - ceni
çast, -i m. - moment çmuar (i, e) mb. - po~ituvan, -a
çati, -a f. - krov ço/j, -va, çuar - odnesuva
çdo përem. - sekoj, -a, -e, -i çokollat/ë, -a f. - ~okolada
çekan, -i m. - ~ekan çorap, -i m. - ~orapa
çel, -a, -ur - otvara çrregullim, -i m. - nered, nemir
çelës, -i m. - klu~ çuditem, vetv. - se ~udi
çelur (i, e) mb. - otvoren çun, -i m. - sin, mom~e
çerdh/e, -ja f. - gnezdo çup/ë, -a f. - }erka, devoj~e
çerek, -u m. - ~etvrt
 FJALORTH

D 79
dac, -i m. - ma~or dëftesë, -a f. - uverenie
dafin/ë, -a f. - lovor dëftor/e mb. - iskaz/en, -na
dajesh/ë, -a f. - vujna dëgj/oj, -ova, -uar - slu{a
daj/ë, -a m. - vujko dëgjues, -i m. - slu{atel
daktilograf, -i m. - daktilograf dëm, -i m. - {teta
dal, dola, dalë - izleguva dëmshëm (i,e) mb. - {tet/en, -na
dalëngadalë ndaj. - leka-poleka dëmt/oj, -ova, -uar - o{tetuva
dalj/e, -a f. - izlez dënim, -i, m. - kazna
dallëndysh/e, -ja f. - lastovica dën/oj, -ova, -uar - kaznuva
dallg/ë, -a f. - bran (morski) dërg/oj, -ova, -uar - ispra]a
dall/oj, -ova, -uar - razlikuva dërges/ë, -a f. - pratka
dallim, -i m. - razlika dërgues, -i m. - ispra}a~
damar, -i m. - vena dërras/ë, -a f. - {tica
danez, -i m. -e f. - Danec dëshir/ë, -a f. - `elba
danisht, ndajf. - danski dëshir/oj, -ova, -uar - po`eluva
dardh/ë, -a f. - kru{ka dëshmi, -a f. - dokaz
dar/ë, -a f. - kle{ti dëshpërim, -i m. - o~aj
dark/ë, -a f. - ve~era dështim, -i m. - neuspeh
dasm/ë, -a f. - svadba di, -ta, -tur - znae
dash, -i m. -oven diçka përem. - ne{to
dashnor, -i m. - qubovnik diel, -a (e) f. - nedela
dashuri, -a f. - qubov diell, -i m. - sonce
dashur (i, e) mb. - sakan (dragi) dije, -a f. - znaewe
dat/ë, -a f. - data dijetar, -i m. - mudrec
datëlindj/e, -ja f. - datum na ra|awe diktim, -i m. - diktat
dedikim, -i m. - namena diku ndajf. - nekade
definitivisht, ndajf. - kone~no dikur ndajf. - nekoga{
deg/ë, -a f. - granka dikush përem. - nekoj
dehur (i, e) mb. - pijan dim/ër, -ri m. - zima
deklarat/ë, -a f. - izjava dinak, -e mb. - lukav
deklar/oj, -ova, -uar - izjavuvam dinjitet, -i m. - dostoinstvo
del/e, -ja f. - ovca disa pr. - nekoi
dem, -i m. - bik disfat/ë, -a f. - poraz
dendësi, -a f. - gustina diskut/oj, -ova, -uar - diskutira
dendur (i, e) mb. - gust,-a ditar, -i m. - dnevnik
dentist, -i m. - zabar dit/ë, -a f. - den
depërtim, -i m. - prodor ditëlindj/e, -a f. - rodenden
depo, -ja f. - magacin ditur (i, e) mb. - poznat
derdh, -a, -ur - istura dituri, -a f. - znaewe
der/ë, -a f. - vrata divan, -i m. - kau~
deri pj. - do djal/ë, -i m. - mom~e, sin
derisa lidh. - dodeka djalosh, -i m. - mlado mom~e
det, -i m. - more djath/ë, -i m. - sirewe
detar, -i m. - mornar djatht/ë (i, e) mb. - desen
detyr/ë, -a f. - zada~a djathtas ndajf. - desno
detyr/oj, -ova, -uar - obvrzuvam dje ndajf. - v~era
dëfrim, -i m. - zabava djeg, dogja, djegur - gori
 FJALORTH
djegës mb. - lut drek/ë, -a f. - ru~ek
djep, -i m. - kolevka drit/ë, -a f. - svetlo
djers/ë, -a f. - pot dritar/e, -ja f.
80 djersitur (i,e) mb. - ispoten
- prozorec
drith/ë, -i m. - `ito
djesh/ëm, -me (i,e) mb. - v~era{en dru, -ri m. - drvo
dobët (i,e) mb. - slab, -a druvar, -i m. - drvar
dobi, -a f. - korist dua, desha, dashur - saka
dobish/ëm, -me (i,e) mb. - koris/en, -na duhet jovep. - treba
dogan/ë, -a f. - carina duhur (i, e) mb. - potreben
dollap, -i m. - orman dukem vetv. - izgledam
dolli, -a f. - ~a{a zdravica duksh/ëm,-me (i,e) mb. - vidliv, -a
domat/e, -ja f. - domat dukuri, -a f. - pojava
domethënë lidh. - zna~i durim, -i m. - trpelivost
domosdosh/ëm,-me (i,e) mb. - neophoden dush, -i m. - tu{
doracak, -u m. - prira~nik dushk, -u m. - dab
dordolec, -i m. - sne{ko dy num. - dva
dor/ë, -a f. - raka (dlanka) dyfish ndajf. - dvojno
dorëheqje, -a f. - ostavka dykatësh, -e f. - dvospraten
dorëz/oj, -ova. -uar - vra~i dylbi, -të f. sh. - dvogled
dot pj. - nikako dymbëdhjetë num. - dvanaeset
dre, -ri m. - elen dyqan, -i m. - du}an
dredhur (i, e) mb. - izvitkan dysh, -i m. - dvojka
dredhi, -a f. - izmama dyshek, -u m. - du{ek
drejt ndajf. - pravo dysheme, -ja f. - pod
drejt/ë (i, e) mb. - prav, -a dyshim, -i m. - somne`
drejtësi, -a f. - pravda dysh/oj, -ova, -uar - se somneva
drejtim, -i m. - pravec dytë, (i, e) mb. - vtor
drejt/oj, -ova, -uar - upravuva dyzet num. - ~etirieset
drejtor, -i m. - direktor
drejtpërdrejt ndajf. - direktno
drejtshkrim, -i m. - pravopis

Dh
dhe lidh. - i dhënd/ër, -ri m. - zet
dhe, -u m. - zemja dhi, -a f. - koza
dhelp/ër, -ra f. - lisica dhjetë num. - deset
dhelpëri, -a f. - lukavost dhjetor, -i m. - dekemvri
dhemb jokal. - boli dhom/ë, -a f. - soba
dhembj/e, -ja f. - bolka dhun/ë, -a f. - nasilstvo
dhëmb, -i m. - zab dhurat/ë, -a f. - podarok
dhëmball/ë, -a f. - umnik dhur/oj, -ova, -uar - podaruva
dhën/ë, -a (e) f. - podatok
 FJALORTH

81
E
e lidh. - i em/ër, -ri m. - ime, imenka
ec/i, -a, -ur - odi emision, -i m. - emisija
edukat/ë, -a f. - vospitanie emocion, -i m. - emocija
edukator, -i m. - vospituva~ ende ndajf. - u{te, seu{te
eduk/oj, -ova, -uar - vospituva endem vetv. - talkam
edukuar (i, e) mb. - vospitan enkas ndajf. - specijalno
edh, -i m. - jare en/ë, -a f. - sad
edhe lidh. - i ent, -i m. - zavod
edhe pse lidh. - iako enjt/e, -ja (e) f. - ~etvrtok
efekt, -i m. - efekt epsh, -i m. - strast
egër (i, e) mb. - div er/ë, -a f. - veter, miris
egërsir/ë, -a f. - dive~ errësir/ë, -a f. - temnina
egoist, -i m. - egoist errët (i, e) mb. - tem/en, -na
eja pasth. - dojdi esenc/ë, -a f. - su{tina, sr`
ekspert, -i m. - stru~wak etj/e, -a f. - `ed
ekzistenc/ë, -a f. - opstanok etur (i, e) mb. - `ed/en, -na
ekzist/oj, -ova, -uar - postoi ethe, -t sh. - treska
elb, -i m. - ja~men
elefant, -i m. - slon
elektricist, -i m. - elektri~ar

Ë
ëma (e) f. - majka mu (i) ënd/ë, -a, f. - godi
ëmbël (i, e) mb. - sladok ëndj/e, -ja f. - volja
ëmbël ndajf. - slatko ënd/ërr, -rra f. - son
ëmbëlsir/ë, -a f. - slatki ëndërr/oj, -ova, -uar - sonuva
ëmbëls/oj, -ova, -uar - zasladuva ënjtur (i, e) mb. - ote~en
ëmbëltor/e, -ja f. - slatkarnica
 FJALORTH

F
82 fabul, -a f. - basna fjal/ë, -a f. - zbor
faj, -i m. - vina fjalor, -i m. - re~nik
fajtor, -i m. - vinovnik fjali, -a f. - re~enica
fajës/oj, -va -uar - obvinuva fjetj/e, -a f. - spiewe
fal, -a, -ur - prostuva flak/ë, -a f. - plamen
fal -ni (më) - izvin/i (ete) flamur, -i m. - zname
fala, -t (të) f. - pozdrav flas (fola, folur) - zboruva
falas ndajf. - besplatno fle (fjeta, fjetur) - spie
faleminderit pasth. - blagodaram flet/ë, -a f. - list
falënder/oj, -va, -uar - se zablagodaruva fletor/e, -ja f. - tetratka
falj/e, -a f. - pro{ka flok, -u m. - kosa
fals, -e mb. - la`en, fals floktar, -i m. - berber
fam/ë, -a f. - ugled, slava flutur, -a f. - peperutka
familj/e, -a f. - semejstvo flutur/oj, -ova, -uar - leta
fanell/ë, -a f. - mai~ka fllad, -i m. - sve`ina
faq/e, -ja f. - strana, obraz fol/e, -ja f. - gnezdo
far, -i m. - svetlarnik forc/ë, -a f. - sila
fare ndajf. - ni{to forc/oj, -ova, -uar - zajaknuva
far/ë, -a f. - seme form/oj, -ova, -uar - formira
farefis, -i m. - rodnini fortë (i, e) mb. - silen
fark/ë, -a f. - kova~nica foshnj/ë, -a f. - doen~e
farkëtar, -i m. - kova~ fotograf/oj, -ova, -uar - fotografira
fark/oj, -ova, -uar - kova fqinj, -i m. - sosed
farmacist, -i m. - farmacevt frash/ër, -ri m. - jasen
fat, -i m. - sre}a fren, -i m. - ko~nica
fatkeqësi, -a f. - nesre}a fren/oj, -ova, -uar - ko~i
fatur/ë, -a f. - faktura freskët ndajf. - sve`o
fe, -ja f. - vera freskues, -e mb. - osve`itelen
fejes/ë, -a f. - veridba frëngjisht ndajf. - francuski
fej/oj, -ova, -uar - veri frigorifer, -i m. - fri`ider
fejuar (i, e) mb. - veren frik/ë, -a f. - strav
fem/ër, -ra f. - `ensko frikës/oj, -ova, -uar - pla{i
ferr/ë, -a f. - trn frut, -i m. - ovo{je
fest/ë, -a f. - praznik fry/j, -va, -rë - duva
fest/oj, -ova, -uar - praznuva frym/ë, -a f. - zdiv
fëmij/ë, -a m. - dete frymëmarrj/e, -a f. - di{ewe
fërguar (i, e) mb. - pr`en fryt, -i m. - plod
fërk/oj, -ova, -uar - trie fshat, -i m. - selo
fier, -i m. - paprat fshatar, -i m. - selanec
fij/e, -a f. - vlakno, konec fsheh, -a, -ur - krie
fik, -a, -ur - gasi fshehtë (i, e) mb. - skrien,taen
fik, -u m. - smokva fshes/ë, -a f. - metla
fillim, -i m. - po~etok fshi/j, -va, -rë - bri{e, mete
fill/oj, -ova, -uar - po~nuva ftes/ë, -a f. - pokana
fisnik, -u m. - blagoroden ftoh, -a, -ur - ladi
fishek, -u m. - kur{um, ~aura ftohem vetv. - nastinuva
fit/oj, -ova, -uar - pobeduva ftohtë ndajf. - studeno
fitor/e, -ja f. - pobeda
 FJALORTH
ftohtë (i, e) mb. - studen furniz/oj, -ova, -uar - snabduva
ftohtë, -t (të) as. - stud furtun/ë, -a f. - bura
ft/oj, -ova, -uar - pokanuva furr/ë, -a f. - furna 83
ftua, ftoi m. - duwa fu/s, (fu/t) -ta, -tur - stava
ftuar (i, e) mb. - pokanet fustan, -i m. - fustan
fukar/a, -ai m. - siroma{en fush/ë, -a f. - pole
fund, -i m. - kraj fushat/ë, -a f. - kampawa
fundit (i, e) mb. - posleden futbollist, i m. - fudbaler
fundos, -a, -ur - potopuva fyell, -i m. - {upelka
fuqi, -a f. - sila fyerj/e, -a f. - navreda
fuqishëm ndajf. - silno fyt, -i m. - grlo
furç/ë, -a, f. - ~etka fytyr/ë, -a f. - lice
furnel/ë, -a f. - re{o

G
gabim, -i m. - gre{ka goc/ë, -a f. - devoj~e
gab/oj, -ova, -uar - gre{i godin/ë, -a f. - zgrada
gadishull, -i m. - poluostrov godit, -a, -ur - udira
gaforr/e, -ja f. - rak goj/ë, -a f. - usta
gardh, -i m. - ograda gojëdhën/ë, -a f. - predanije
garazh, -i m. - gara`a gom/ë, -a f. - guma
gar/ë, -a f. - natprevar gomar, -i m. - magare
gati ndajf. - gotovo gonxh/e, -ja f. - pupka
gat/uaj, -ova, -uar - gotvi got/ë, -a f. - ~a{a
gatim, -i m. - gotvewe gosti, -a f. - gozba
gatishmëri, -a f. - podgotvenost govat/ë, -a f. - korito
gaz, -i m. - radost, gas gozhd/ë, -a f. - {ajka
gazet/ë, -a f. - vesnik grack/ë, -a f. - zamka
gazetar, -i m. - novinar grad/ë, -e mb. - stepen, ~in
gazmend, -i m. - radost, slava grah, -a, -ur - tera
gëlqer/e, -ja f. - var gravur/ë, -a f. - rezbarstvo
gëlqeros, -a, -ur - varosuva grep, -i m. - jadica
gënj/ej, -eva, -yer - la`e greqisht ndajf. - gr~ki
gënjeshtar, -i m. - la`livec grek, -u m. - Grk
gërshër/ë, -a f. - no`ici gri/j, - va, -rë - secka
gërvisht, -a, -ur - grebe grimc/ë, -a f. - ~estica, troa
gërr/yej, -eva, -yer - kopa grindem vetv. - se kara
gështenj/ë, -a f. - kosten grindj/e, -a f. - karanica
gëzim, -i m. - radost grip, -i m. - grip
gëzohem! pasth. - milo mi e! gris, -a, -ur - kine
gëzuar (i, e) mb. - rados/en, -na grosh/ë, -a f. - grav
gëzuar! pasth. - na zdravje! grop/ë, -a f. - jama, dupka
gisht, -i m. - prst grop/oj, -ova, -uar - kopa
glob, -i m. - globus grua, -ja f. - `ena
 FJALORTH
grumbull, -i m. - kup
gurskalitës, -i m. - kamenorezec
grumbull/oj, -ova, -uar - natrupa
gurthyes, -i m. - kamenolomec
grunjtë (i,e) mb. - p~eni~/en, -na
gusht, -i m.
84 grur/ë, -i m. - p~enica
- avgust
gush/ë, -a f. - gu{a
grusht, -i m. - tupanica
guxim, -i m. - hrabrost
gryk/ë, -a f. - grlo
gux/oj, -va, -uar - smee
guask/ë, a f. - {kolka
gyp, -i m. - cev
gur, -i m. - kamen

Gj
gjah, -u m. - lov gji, -ri m. - gradi
gjahtar, -i m. - lovec gjilpër/ë, -a f. - igla
gjak, -u m. - krv gjini, -a f. - rod
gjakderdhj/e, -a f. - krvoprolevawe gjiraf/ë, -a f. - `irafa
gjakftohtë, mb. - ladnokrvan gjithë (të) përem. - site
gjaknxehtë, mb. - izbuvliv gjithkush përem. - sekoj
gjalp/ë, -i m. - puter gjithçka përem. - se
gjallë, (i, e) mb. - `iv gjithkund pr. - sekade
gjallër/oj, -ova, -uar - za`ivuva gjithmonë ndajf. - sekoga{
gjarp/ër, -ri m. - zmija gjithashtu ndajf. - isto taka
gjashtë num. - {est gjithësi, -a f. - vselena
gjatë (i, e) mb. - dolg, visok gjithsej ndajf. - vkupno
gje/j, -ta -tur - nao|a gjiz/ë, -a f. - urda
gjel, -i m. - petel gjoks, -i m. - gradi
gjelbër (i, e) mb. - zelen gju, -ri m. - koleno
gjelbërim, -i m. - zelenilo gjuaj, -ta -tur - lovi
gjell/ë, -a f. - jadewe gjuh/ë, -a f. - jazik
gjemb, -i m. - trn gjueti, -a f. - lov
gjendem vetv. - se nao|a gjum/ë, -i m. - spiewe
gjendj/e, -a f. - sostojba gjurm/ë, -a f. - traga
gjerë (i, e) mb. - {irok gjyk/oj, -ova, -uar - osuduva
gjerësisht ndajf. - op{irno gjymtë (i, e) mb. - invalid
gjerman, -i m. - Germanec gjymtyr/ë, -a f. - ekstremitet
gjermanisht ndajf. - germanski gjysmak,-e mb. - polovi~en
gjetur, (i,e) mb. - najd/en, -na gjysm/ë,-a f. - polovina
gjeth/e, -ja f. - list gjysh, -i m. - dedo
gjë, -ja f. - ne{to gjysh/e, -ja f. - baba
gjëm/oj, -ova, -uar - e~i, ofka
gjënd/ër, -ra f. - `lezda
 FJALORTH

85

H
ha, hëngra, ngrënë - jade her/ë, -a f. - pat/i
habi, -a f. - ~udewe herët ndajf. - rano
hahet pavet. - se jade hershëm (i,e) mb. - ran
haj/e, -a f. - jadewe, manxa hesht, -a, -ur - mol~i
hak, -u m. - nagrada heshtj/e, -a f. - ti{ina
hakmarrj/e, -a f. - osveta hën/ë, -a f. - mese~ina
hal/ë, -a f. - koska od riba hën/ë, -a (e) f. - ponedelnik
hall, -i m. - maka, gri`a hi, -ri m. - pepel
hall/ë, -a f. - tetka hidhem vetv. - se frla
hallk/ë, -a f. - alka hidhërim, -i m. - lutewe
hamall, -i m. - amal hidhër/oj, -va, -uar - nalutuva
hap, -i m. - ~ekor hidhur, (i, e) mb. - gor~liv
hap, -a, -ur - otvara hij/e, -a f. - senka
hapësir/ë, -a f. - prostor hijeshi, -a f. - ubavina
hapj/e, -a f. - otvorawe hijesh/ëm (i), -shme (e) mb. - ubav, -a
hapur (i, e) mb. - otvoren hip/i, -a, -ur - se ka~uva
hapur ndajf. - otvoreno hith/ër, -ra f. - kopriva
har/e, -ja f. - radost hollë, (i, e) mb. - tenok
hardhi, -a f. - penu{ka hollë ndajf. - tenko
hark, -u m. - lak holla, -t (të) f. sh. - pari
hart/ë, -a f. - karta hollësisht ndajf. - detalno
hartim, -i m. - sostav hov, -i m. - zalet, polet
harxhim, -i m. - tro{ok hua, -ja f. - zaem
harr/oj, -ova, -uar - zaborava huaj (i, e) mb. - stranec
harruar (i, e) mb. - zaboraven hudh/ër, -ra f. - luk
has, -a, -ur - sre}ava humb, -a, -ur - gubi
hedh, hodha, hedhur - frla humbj/e, -a f. - zaguba
hedhurin/ë, -a f. - otpadok humbur (i,e) mb. - izguben/a
hekur, -i m. - `elezo hund/ë, -a f. - nos
hekuros, -a, -ur - pegla hutim, -i m. - zabuna
hekurudh/ë, -a f. - `eleznica hy/j, -ra, -rë - vleguva
helm, -i m. - otrov hyrj/e, -ja f. - vlez
hell, -i m. - ra`en
hendboll, -i m. - rakomet
heq, hoqa, hequr - vadi, otrguva
 FJALORTH

86
I
ide, -ja f. - ideja incizim, -i m. - snimawe
ideal, -e mb. - idealen individual, -e mb. - poedine~en
identik, -e mb. - identi~en infektim, -i m. - infekcija
iki, ika, ikur - bega infermier/e, -ja f. - med. sestra
ilir, -i m. - Ilir informat/ë, -a f. - informacija
ila], -i m. - lek insist/oj, -ova, -uar - insistira
ilegal, -e mb. - ilegalen inxhinier, -i m. - in`ener
im pron. - moj iriq, -i m. - e`
imagjinar, -e mb. - zamislen ishull, -i m. - ostrov
imagjinat/ë, -a f. - fantazija italian, -i m. - Italijanec
imagjin/oj, -ova, -uar - zamisluva italisht ndajf. - italijanski
imët (i, e) mb. - siten itinerar, -i m. - vozen red
imit/oj, -ova, -uar - imitira ithtar, -i m. - privrzanik
import, -i m. - uvoz izol/oj, -ova, -uar - izolira
inat, -i m. - inaet

J
ja pj. - eve jet/ë, -a f. - `ivot
jak/ë, -a f. - jaka jetësor, -e mb. - `ivoten
jam, qeshë, qenë - sum jetim, -i m. - sira~e
janar, -i m. - januar jetimor/e, -ja f. - sira~ki dom
jap, dhashë, dhënë - dava jet/oj, -ova, -uar - `ivee
japonez, -i m. - Japonec jo pjes. - ne
japonisht ndajf. - japonski joalkoolik, -e, mb. - bezalkoholen
jargavan, -i m. - jorgovan jonë pr. - na{a
jarg/ë, -a f. - ligi jorgan, -i m. - jorgan
jasemin, -i m. - jasmin josh, -a, -ur - privlekuva
jastëk, -u m. - pernica joshës, -e mb. - privle~en
jashtë ndajf. - nadvor jote pr. - tvoja
jasht/ëm (i) m. -me (e) f. - nadvore{en jubile, -u m. - jubilej
jashtëzakonisht ndajf. - izvonredno jug, -u m. - jug
jav/ë, -a f. - sedmica jug/ë, -a f. - ju`ni veter
javor, -e mb. - nedelen jugor, -e m. - ju`en
jehon pavet. - e~i
jehon/ë, -a f. - ek
jelek, -u m. - elek
 FJALORTH

K
ka, -u m. - vol kartolin/ë, -a f. - razglednica
87
kabin/ë, -a f. - kabina karrig/e, -ia f. - stolica
kabllo, -ja f. - kabel karroc/ë, -a f. - kola, koli~ka
kaç/e, -ja f. - {ipka kasoll/e, -ja f. - koliba
kaçkavall, -i m. - ka{kaval kasht/ë, -a f. - slama
kaçurrel, -e mb. - kadrav kat, -i m. - kat
kafaz, -i m. - kafez katër num. - ~etiri
kaf/e, -ja f. - kafe katror, -i m. - kvadrat
kafene, -ja f. - kafeana katund, -i m. - selo
kafkë, -a m. - ~erep kavanoz, -i, m. - tegla
kafsh/ë, -a f. - `ivotno kazm/ë, -a f. - kopa~
kafsh/oj, -ova, -uar - kasnuva kec, -i m. - jare
kajsi, -a f. - kajsija keq ndajf. - lo{o
kala, -ja f. - kale keq(e) (i, e) mb. - lo{, -a
kalb, -a, -ur - trule keqës/oj, -ova, -uar - vlo{uva
kalbur (i,e) mb. - trul, -a ket/ër, -ri, m. - ververica
kalendar, -i m. - kalendar këmb/ë, -a f. - noga
kal/ë, -i m. - kow këmbësor, -i m. - pe{ak
kalër/oj, -ova, -uar - java këmb/ej, -eva, -yer - razmenuva
kalimtar, -i m. - minuva~ këmbimor/e, -ja f. - menuva~nica
kal/oj, -ova, uar - pominuva këmish/ë, -a f. - ko{ula
kalorës, -i m. - java~ kënaq, -a, -ur - zadovoluva
kalorifer, -i m. - radijator kënaqem vetv. - u`iva
kaltër, (i, e) mb. - sin, -a kënaqësi, -a f. - zadovolstvo
kaluar (i,e) mb. - minat, -a kënaqur (i, e) mb. - zadovolen
kallëzues, -i m. - prirok kënd, -i m. - agol
kalli, -ri m. - klasje kënet/ë, -a f. - mo~uri{te
kam, pata, pasur - imam këndej ndajf. - navaka
kamban/ë, -a f. - kambana kënd/oj, -ova, -uar - pee
kameraman, -i m. - kamerman këng/ë, -a f. - pesna
kamerier, -i m. - kelner këngëtar, -i m. - pea~
kamomil, -i m. - kamilica këpuc/ë, -a f. - ~evel
kampion -i m. - {ampion këput, -a, -ur - kine
kan/ë, -a f. - bokal kërc/ej, -eva, -yer - skoka
kanos, -a, -ur - zakanuva kërkes/ë, -a f. - barawe
kanosj/e, -a f. - zakana kërk/oj, -ova, -uar - bara
kanotier/e, -ja f. - mai~ka kërmill, -i m. - pol`av
kantier/ë, -a f. - gradili{te kërpudh/ë, -a f. - pe~urka
kap, -a, -ur - fa}a kërthiz/ë, -a f. - papok
kapak, -u m. - kapak këst, -i m. - rata
kapel/ë, -a f. - kapa kësul/ë, -a f. - kapa
kapërc/ej, -eva, -yer - pominuva kësulëkuq/e, -ja f. - crvenkapa
kapës/e, -ja f. - {tipka këshill/ë, -a f. - sovet
kapitull, -i m. - poglavje këshill/oj, -ova, -uar - sovetuva
kaq ndajf. - tolku kështjell/ë, -a f. - tvrdina
karafil, -i m. - karanfil kështu ndajf. - vaka
karkalec, -i m. - skakulec këtu ndajf. - tuka
karot/ë, -a f. - morkov
 FJALORTH
kinema, -ja f. - kino krenari, -a f. - gordost
kitar/ë, -a f. - gitara krevat, -i m. - krevet
klas/ë, -a f. - u~ilnica krijes/ë, -a f.
88
- bitie
kllap/ë, -a f. - zagrada krij/oj, -ova, -uar - sozdava
kock/ë, -a f. - koska krim, -i m. - zlo~in
kod, -i m. - zakonik krimb, -i m. - crv
kod/ër, -ra f. - rid krip/ë, -a f. - sol
kofsh/ë, -a f. - but kripor/e, -ja f. - solarnik
koh/ë, -a f. - vreme kr/ua, -oi m. - izvor, ~e{ma
kok/ë, -a f. - glava kr/uaj, -ova, -uar - ~e{a
kokëçarj/e, -a f. - gri`a krye, -t as. - glava
koll/ë, -a f. - ka{lica kr/yej, -eva, -yer - vr{i
kolltuk, -u m. - foteqa kryeqytet, -i m. - glaven grad
kombësi, -a f. - nacionalnost kryesisht ndajf. - voglavnom
komodin/ë, -a f. - komoda kryetar, -i m. - pretsedatel
kompas, -i m. - {estar kth/ej, -eva, -yer - vra}a
kompetenc/ë, -a f. - nadle`nost kthes/ë, -a f. - krivina
komplot, -i m. - zavera kthjellët, (i, e) mb. - bistar, vedar
komposto, -ja f. - kompot ku ndajf. - kade
konsum, -i m. - potro{uva~ka kudo ndajf. - sekade
konsumator, -e mb. - potro{uva~ kufi, -ri m. - granica
kontakt, -i m. - spoj kujdestar, -i m. - de`uren
kontribut, -i m. - pridones kujtim, -i m. - spomen
kontroll, -i m. - kontrola kukull, -a f. - kukla
kops/ë, -a f. - kop~e kulm, -i m. - vrv, pokriv
kopsit, -a, -ur - zakop~uva kull/oj, -ova, -uar - cedi
kopsht, -i m. - gradina kullotë, -a f. - pasi{te
korb, -i m. - gavran kumbull, -a f. - sliva
korniz/ë, -a f. - okvir, ramka kumtes/ë, -a f. - soop{tenie
korr, -a, -ur - `nee kunat, -i m. - dever
korrent, -i m. - struja kunat/ë, -a f. - snaa, jatrva
korridor, -i m. - hodnik kundër, ndajf. - protiv
korrier, -i m. - kurir kungull, -i m. - tikva
korrik, -u m. - juli kupt/oj, -ova, -uar - razbira
kos, -i m. - kiselo mleko kuq(e) (i, e) mb. - crven,-a
kostum, -i m. - kostum kur ndajf. - koga
kot ndajf. - xabe, zaludno kuror/ë, -a f. - venec
kotë (i,e) mb. - zalud/en, -na kurs/ej, -eva, -yer - {tedi
kozmos, -i m. - kosmos kurrë ndajf. - nikoga{
krah, -u m. - ramo, raka kurriz, -i m. - ‘rbet
kraharor, -i m. - gradi kush për. - koj
krahas/oj, -ova, -uar - sporeduva kushëri, -ri m. - bratu~ed
kravat/ë, -a f. - vratovrska kusht, -i m. - uslov
kreh, -a, -ur - ~e{la kusht/oj, -ova, -uar - ko{ta
kreh/ër, -ri m. - ~e{el kuzhin/ë, -a f. - kujna
kremt/oj, -ova, -uar - slavi kyç, -i m. - klu~, zglob
krenar, -e mb. - gord
 FJALORTH

89

L
laborator, -i m. - laboratorija lëkund, -a, -ur - ni{a
lag, -a, -ur - navla`nuva lëkur/ë, -a f. - ko`a
lagështi, -a f. - vlaga lëm/oj, -ova, -uar - gali
lagur (i,e) mb. - vla`en lënd/ë, -a f. - materija
lagj/e, -ja f. - naselba lënd/oj, -ova, -uar - povreduva
lahem vetv. - se mie lënduar (i, e) mb. - povreden
la/j, -va, -rë - mie, pere lëng, -u m. - te~nost, sok
lajm, -i m. - vest lëngët (i, e) mb. - te~/en, -na
lajmër/oj, -ova, -uar - izvestuva lëpi/j, -va, -rë - li`e
lajthi, -a f. - le{nik lësh/oj, -ova, -uar - pu{ta
lak/ër, -ra f. - zelka lëvdat/ë, -a f. - pofalba
lak/oj, -ova, -uar - svitkuva lëviz, -a, -ur - se dvi`i
lakuriq, -i m. - liljak lëvizj/e, -a f. - dvi`ewe
lakuriq, -e mb. - gol lëvor/e, -ja f. - lu{pa
lamtumirë pasth. - zbogum lëvr/oj, -ova, -uar - ora
laps, -i m. - moliv lib/ër, -ri m. - kniga
larg ndajf. - daleku librari, -a f. - kni`arnica
largësi, -a f. - dale~ina lidh, -a, -ur - vrzuva
largët (i, e) mb. - dale~en lidhj/e, -a f. - vrska
larm/ë -e (i, e) mb. - {aren, - a limon, -i m. - limon
lart ndajf. - gore, visoko limonat/ë, -a f. - limonada
lartë (i, e) mb. - visok, -a lind, -a, -ur - ra|a
lashtë (i, e) mb. - dreven lindj/e, -a f. - istok / ra|awe
lavdër/oj, -ova, -uar - pofaluva liqen, -i m. - ezero
lavdi, -a f. - slava lirë (i, e) mb. - sloboden
le pj. - neka lirë ndajf. - evtino
ledhat/oj, -ova, -uar - gali liri, -a f. - sloboda
leh, -a, -ur - lae lis, -i m. - steblo
lehtë (i, e) mb. - lesen litar, -i m. - ja`e
lehtë ndajf. - lesno lod/ër, -ra f. - igra~ka
lej/e, -a f. - dozvola lodhur (i, e) mb. - umoren
lejlek, -u m. - {trk loj/ë, -a f. - igra
lej/oj, -ova, -uar - dozvoluva lojtar, -i m. - igra~
lemz/ë, -a f. - ikawe lopat/ë, -a f. - lopata
lepu/r, -i m. - zajak lop/ë, a f. - krava
lesh, -i m. - volna lot, -i m. - solza
let/ër, -ra f. - hartija luaj, -ta, -tur - igra
letërnjoftim, -i m. - li~na karta luan, -i m. - lav
letërsi, -a f. - kni`evnost luft/ë, -a f. - borba
lex/oj, -ova, -uar - ~ita lug/ë, -a, f. - la`ica
lexues, -i m. - ~itatel lugin/ë, -a f. - dolina
lë, lashë, lënë - ostava lukth, -i m. - `eludnik
 FJALORTH
lul/e, -ja f. - cve]e lutj/e, -ja f. - molba
lulëz/oj, -ova, -uar - cveta lyej, leva, lyer - ma~ka
lum/ë, -i m. - reka lyp, -a, -ur
90
- pita
lumtur (i, e) mb. - sre}en lypës, -i m. - pita~
lundr/oj, -ova, -uar - plovi
lut, -ta, -ur - moli

Ll
llaç, -i m. - malter llogaritj/e, -a f. - presmetka
llafazan, -i m. - drdorko lloj, -i m. - vid
llak, -u m. - lak lloj-lloj ndajf. - raznoviden
llakim, -i m. - lakirawe llokum, -i m. - lokum
llamarin/ë, -a f. - lim llotari, -a f. - lotarija
llamb/ë, -a f. - lamba lloz, -i m. - poluga
llogari, -a f. - smetka llullë, -a f. - lule

M
mac/e, -ja f. - ma~ka mall, -i m. - stoka, imot
ma]ok, -u m. - ma~or mall, -i, m. - taga, nostalgija
madje pj. - duri mallkim, -i m. - kletva
madh (i, e) mb. - golem mami, -a f. - babica
madhësi, -a f. - golemina man, -i m. - dudinka
madhështor, -e mb. - veli~estven manaferr/ë, -a f. - kapina
magazin/ë, -a f. - magacin mandarin/ë, -a f. - mandarina
magjeps, -a, -ur - ma|epsuva Manastir, -i m. - Bitola
magji, -a f. - magija mandej ndajf. - potoa
mahi, -a f. - {ega mangët (i, e) mb. - necelosen
maj, -i m. - maj manushaq/e, -ja f. - temjanu{ka
maj/ë, -a f. - vrv maqedonas, -i m. - Makedonec
majmë (i, e) mb. - ugoe/n, -na maqedonisht ndajf. - makedonski
majdanoz, -i m. - magdonos marangoz, -i m. - stolar
majtas ndajf. - levo margaritar, -i m. - biser
majtë (i, e) mb. - lev, -a marinar, -i m. - mornar
makin/ë, -a f. - kola, ma{ina mars, -i m. - mart
makut, -e mb. - lakom mart/ë, -a (e) f. - vtornik
mal, -i m. - planina martes/ë, -a f. - brak
malësi, -a f. - gora martuar (i, e) mb. - `enet, ma`ena
malësor, -i m. - goranec marrë (i, e) mb. - glupav
 FJALORTH

marr, mora, marrë - zema mbuluar (i, e) mb. - pokrien

marramendj/e, -a f. - vrtoglavica mbush, -a, -ur - polni
91
marrëdhëni/e, -a f. - odnos mbushj/e, -a f. - polnewe
marrës, -i m. - prima~ mbushur (i, e) mb. - polnet
marrëveshj/e, -a f. - dogovor mbyll, -a, -ur - zatvora
mas/ë, -a f. - merka mbyllur (i, e) mb. - zatvoren
mashkull, -i m. - ma{ko mbyt, -a, -ur - ubiva
mashtrim, -i m. - prevara me paraf. - so
mat, -a, -ur - meri medoemos, ndajf. - mora
matj/e, -a f. - merewe megjithatë lidh. - sepak
matur (i, e) mb. - umeren/a megjithëse lidh. - iako
maz/ë, -a f. - kajmak mekanik, -u m. - mehani~ar
mbaj, -ta, -tur - dr`i mel, -i m. - proso
mbarë ndajf. - sre}no memec, -i m. - nem
mbarim, -i m. - kraj mençur (i, e) mb. - pameten
mbar/oj, -ova, -uar - zavr{uva mendj/e, -a f. - pamet
mbart, -a, -ur - nosi mendim, -i m. - mislewe
mbartës, -i m. - nosa~ mend/oj, -ova, -uar - razmisluva
mbath, -a, -ur - obuva menduar, (i,e) mb. - zamislen
mbathj/e, -a f. - obuvki mens/ë, -a f. - menza
mbe/s, -ta, -tur - ostanuva menjëherë ndajf. - vedna{
mbes/ë, -a f. - vnuka merimang/ë, -a f. - pajak
mbeturin/ë, -a f. - otpad merit/ë, -a f. - zasluga
mbërth/ej, -eva, -yer - zakop~uva merit/oj, -ova, -uar - zaslu`uva
mbështet, -a, -ur - potpira mes, -i m. - sredina
mbësht/jell, -olla, -jellur - zavitkuva mesatar, -e mb. - sred/en, -na
mbështjellës, -i m. - omot mesatarisht, ndajf. - prose~no
mbi parafj. - na, nad, vrz mesazh, -i m. - poraka
mbiem/ër, -ri m. - prezime mesdit/ë, -a f. - pladne
mbikalim, -i m. - nadvoznik mesdhetar, -e mb. - srednozemen
mbikëqyrës, -i m. - nadzornik mesnat/ë, -a f. - polno}
mbin pavet. - niknuva mes/ëm (i),-me (e) mb. - sred/en, -na
mbishkrim, -i m. - natpis mesjet/ë, -a f. - sreden vek
mbjell, mbolla, mbjellë - see mesor/e, -ja f. - predsobje
mbl/edh, -odha, -edhur - sobira met/ë, -a (e) f. - mana
mbledhj/e, -a f. - sobir, ostanok mezi ndajf. - edvaj
mbrapsht, ndajf. - naopaku më pj. - u{te, ve}e
mbres/ë, -a f. - vpe~atok mëditj/e, -a f. - dnevnica
mbret, -i m. - kral mëhall/ë, -a f. - maalo
mbretëri, -a f. - kralstvo mëkat, -i m. - grev
mbrëmj/e, -a f. - ve~er mëlçi, -a f. - xiger
mbrëmë ndajf. - sno{ti mëmëdhe, -u m. - tatkovina
mbroj, -ta, -tur - brani mëndafsh, -i m. - svila
mbrojtës, -i m. - branitel mëng/ë, -a f. - rakav
mbrojtj/e, -a f. - odbrana mëngjes, -i m. - utro
mbules/ë, -a f. - postelnina mënyr/ë, -a f. - na~in
mbul/oj, -ova, -uar - pokriva mënjan/oj, -ova, uar - otklonuva
 FJALORTH

mërkur/ë, -a (e) f. - sreda mllef, -i m. - bes

92 mërzi, -a f. - dosada mobili/e, -a f. - name{taj

mërzitj/e, -a f. - dosaduvawe mohim, -i m. - negirawe
mësim, -i m. - lekcija moh/oj, -ova, -uar - negiram
mës/oj, -ova, -uar - u~i moll/ë, -a f. - jabolko
mësues, -i m. - u~itel mollëkuq/e, -ja f. - bubamara
mëshir/ë, -a f. - milost monedh/ë, -a f. - moneta
mështek/ën, -na f. - breza mos pjes. - ne, nemoj
mëz, -i m. - `drebe moskuptim, -i m. - nedorazbirawe
mëzat, -i m. - bik mosh/ë, -a f. - vozrast

mi, -u m. - glu{ec mot, -i m. - vreme

miell, -i m. - bra{no mot/ër, -ra f. - sestra
mih, -a, -ur - kopa mposht, -a, -ur - porazuva
mik, -u m. - prijatel mpreh, -a, -ur - naostruva
mikpritës, -e mb. - gostolubiv mprehtë (i, e) mb. - ostar
mikpritj/e, -a f. - gostoprimstvo mrekulli, -a f. - ~udo
milingon/ë, -a f. - mravka mrekulluesh/ëm, -me mb. - prekrasen
minator, -i m. - rudar muaj, -i m. - mesec
minier/ë, -a f. - rudnik mulli, -ri m. - vodenica, mlin
mirë ndajf. - dobro mund, -a, -ur - mo`e (porazuva)
mirë (i, e) mb. - dobar mundësi, -a f. - mo`nost

mirëdita pasth. - dobar den mundës/oj, -va, -uar - ovozmo`uva

mirëmbrëma pasth. - dobra ve~er mundim, -i m. - napor, trud
mirëmbajtj/e, -a f. - odr`uvawe mund/oj, -ova, -uar - ma~i
mirupafshim pasth. - dogledawe munges/ë, -a f. - otsustvo
mis/ër, -ri m. - p~enka mung/oj, -ova, -uar - otsusvuva
mish, -i m. - meso mur, -i m. - yid
mishngrënës, -e mb. - mesojadec murator, -i m. - yidar
mitur (i, e) mb. - maloleten muros, -a, -ur - zayiduva
miz/ë, -a f. - muva murg, -u m. - monas
mizor, -e mb. - krvnik mustaqe, -t f. sh. - musta}i
mjaft, ndajf. - dosta, dovolno mushk/ë, -a f. - maska, mule
mjalt/ë, -i m. - med mushkëri, -a f. - bel drob
mjegull, -a f. - magla mushkonj/ë, -a f. - komarec
mjek, -u m. - lekar musht, -i m. - {ira
mjel, mola, mjelë - molze muzg, -u m. - samrak
mjellm/ë, -a f. - lebed mysafir, -i m. - gostin
mjer/ë, (i,e) mb. - beden
mjerim, -i m. - beda
mjet, -i m. - sredstvo
 FJALORTH

N
naiv, -e mb. - naiven ndryshim, -i m. - promena
93
nallban, -i m. - nalbat ndrysh/oj, -ova, -uar - menuva
nam, -i m. - glas, ugled ndytë, (i, e) mb. - valkan, -a
nat/ë, -a f. - no} nesër ndajf. - utre
natyr/ë, -a f. - priroda nevoj/ë, -a f. - potreba
natyrisht ndajf. - sekako, se razbira nevojtor/e, -ja f. - toalet
nda/j, -va, -rë - deli në paraf. - na, (vo)
ndajfolj/e, -a f. - prilog nëm/ë, -a f. - kletva
ndal, -a, -ur - zapira nën paraf. - pod
ndarë (i, e) mb. - razdelen nën/ë, -a f. - majka
ndaras ndajf. - oddelno nënshkrim, -i m. - potpis
nder, -i m. - ~est nënshkr/uaj, -ova, -uar - potpi{uva
nder/oj, -ova, -uar - po~ituva nënshtr/oj, -ova, -uar - pot~inuva
ndersh/ëm (i) mb. - ~esen nëntë num. - devet
ndeshj/e, -a f. - natprevar nëntor, -i m. - noemvri
ndez, -a, -ur - zapaluva nënviz/oj, -ova, -uar - potcrtuva
ndezur (i, e) mb. - zapalen nëpër paraf. - niz, po
ndër parafj. - ispod, me|u nëpunës, -i m. - slu`benik
ndërgjegj/e, -ja f. - sovest nëse lidh. - ako, dokolku
ndërkaq ndajf. - dodeka nga paraf. - od (od kade)
ndërkohë ndajf. - me|uvreme nga dita në ditë ndajf. - od den na den
ndërlik/oj, -ova, -uar - uslo`nuva ngadalë ndajf. - poleka
ndërmjet paraf. - pome|u ngado ndajf. - nasekade
ndërmarrj/e, a f. - pretprijatie ngark/oj, -ova, -uar - tovari
ndërpre/s, -va, -rë - prekinuva nga/s, -va, -rë - vozi
ndërsa lidh. - dodeka ngec, -a, -ur - zaostanuva
ndërtes/ë, -a f. - zgrada ngel, -a, -ur - ostanuva
ndërt/oj, -ova, -uar - gradi ngop, -a, -ur - zasituva
ndërtuar (i, e) mb. - izgraden ngopur, (i, e) mb. - zasiten
ndërres/ë, -a f. - smena ngordh, -a, -ur - pcovisuva
ndërr/oj, -ova, -uar - menuva ngr/e, -ita, -itur - podignuva
ndiej, ndjeva, ndier - ~uvstvuva ngri/j, -va, -rë - smrznuva
ndihm/ë, -a f. - pomo{ ngroh, -a, -ur - gree
ndihm/oj, -ova, -uar - pomaga ngrohtë ndajf. - toplo, prijatno
ndjek, ndoqa, ndjekur - sledi, goni ngrohtësi, -a f. - toplina
ndjenj/ë, -a f. - ~uvstvo nguc, -a, -ur - zadeva
ndjes/ë, -a f. - pro{ka ngul, -a, -ur - zabiva
ndodh, -a, -ur - se slu~uva ngushëllim, -i m. - so~uvstvo
ndodhi, -a f. - slu~ka ngushtë ndajf. - tesno
ndodhem vetv. - se nao|a ngushtë (i, e) mb. - tes/en, -na
ndonëse lidh. - iako ngutem vetv. - brza
ndonjë pr. - nekoj ngja/j, -va, -rë - li~i
ndonjëherë ndajf. - ponekoga{ ngjall, -a, -ur - za`ivuva
ndot, -a, -ur - valka, zagaduva ngja/n, -u, -rë - se slu~uva
ndreq, -a, -ur - poprava ngjarj/e, -a f. - nastan
ndoshta pj. - mo`ebi ngjashmëri, -a f. - sli~nost
ndriç/oj, -ova, -uar - sveti ngjit, -a, -ur - zalepuva
ndryshe ndajf. - poinaku ngjitem vetv. - se ka~uva
 FJALORTH
ngjyr/ë, -a f. - boja nxehtë ndajf. - toplo
nikoqir, -i m. - doma}in nxënës, -i m. - u~enik
nip, -i m. - vnuk nxi/j, -va, -rë
94
- pocrnuva
nis, -a, -ur - po~nuva nxit, -a, -ur - potiknuva
nisem vetv. - trgnuva nxit/oj, -ova, -uar - brza
nism/ë, -a f. - inicijativa nxjerr, nxora, nxjerrë - vadi
nofull, -a f. - vilica nyj/ë, -a f. - zglob, ~len (gram.)
not, -i m. - plivawe
not/ë, -a f. - ocenka
num/ër, -ri m. - broj
numër/oj, -ova, -uar - broi
nus/e, -ja f. - nevesta

Nj
nja pj. - okolu njëqind num. - sto
njehës/oj, -ova, -uar - presmetuva njësi, -a f. - celina, edinica
njelmët (i, e) mb. - solen njësoj ndajf. - isto
njerëzi, -a f. - ~ove~nost njëzet num. - dvaeset
njerëzisht ndajf. - ~ove~no njëlloj ndajf. - isto
njeri, -u m. - ~ovek njoft/oj, -ova, -uar - zapoznava
njerk/ë, -a f. - ma}ea njoftim, -i m. - soop{tenie
një num. - eden njoh, -a, -ur - poznava
njëjës, -i m. - ednina njohës, -i m. - poznava~
njëjtë (i, e) mb. - ist/a njohur (i, e) mb. - poznat/a
njëherë ndajf. - edna{ njoll/ë, -a f. - damka
njëkohësisht ndajf. - istovremeno

O
obligim, -i m. - obvrska or/ë, -a f. - ~as, ~asovnik
oblig/oj, -ova, -uar - obvrzuva orëndreqës, -i m. - ~asovni~ar
oborr, -i m. - dvor oreks, -i m. - apetit
od/ë, -a f. - odaja orendi, -të f. sh. - name{taj
ofiçin/ë, -a f. - rabotilnica organizat/ë, a f. - organizacija
ofiqar, -i m. - mati~ar origjin/ë, -a f. - poteklo
ofr/oj, -ova, -uar - nudi oriz, -i m. - oriz
oksigjen, -i m. - kislorod orvatj/e, -a f. - nastojuvawe
ombrell/ë, -a f. - ~ador ose lidh. - ili
oper/oj, -ova, -uar - operira oxhak, -u m. - oxak
oqean, -i m. - okean oxhakpastrues, -i m. - oxa~ar
orar, -i m. - raspored
 FJALORTH

P
pa paraf. - bez pasur (i, e) mb. - bogat 95
paaftë (i, e) mb. - nesposoben pasuri, -a f. - bogatstvo
pag/uaj, -ova, -uar - pla}a patat/e, -ja f. - kompir
paguar (i, e) mb. - isplaten pecet/ë, -a f. - salvetka
pages/ë, -a f. - pla}awe peng/oj, -ova, -uar - pre~i
pagëz/oj, -va, -uar - krsti pem/ë, -a f. - ovo{ka
pajis, -a, -ur - opremuva pe, -ri m. - konec
pajtim, -i m. - soglasnost perd/e, -ja f. - zavesa
pajt/oj, -ova, -uar - smiruva perëndi, -a f. - gospod
pak ndajf. - malku perëndim, -i m. - zapad
paket/ë, -a f. - paket perim/e, -t sh f. - zelen~uk
pakënaqur (i, e) mb. - nezadovolen person, -i m. - lice, li~nost
pakryer (i, e) mb. - nezavr{en pesë num. - pet
pal/ë, -a f. - par pesëdhjetë num. - pedeset
palos, -a, -ur - svitka, dipli pesëmbëdhjetë num. - petnaeset
pallto, -ja f. - palto pesh/ë, -a f. - te`ina
pallat, -i m. - palata, zgrada pesh/oj, -ova, -uar - izmeruva
pambuk, -u m. - pamuk peshk, -u m. - riba
pamj/e, -a f. - pogled, izgled peshkim, -i m. - ribolov
pantallona, -t f. sh. - pantaloni peshkatar, -i m. - ribar
pantof/ël, -la f. - vle~ki petull, -a f. - mekici
panjohur (i, e) mb. - nepoznat pezmatim, -i m. - zapalenie
papaguar (i, e) mb. - neplaten pëlhur/ë, -a f. - tkaenina
papritmas, ndajf. - neo~ekuvano pëlq/ej, -eva, -yer - dopa|a
papunë, (i, e) mb. - nevraboten pëllumb, -i m. - gulab
paq/e, -ja f. - mir për parafj. - za
para, -ja f. - pari përballë parafj. - sproti
para parafj. - pred përbashkët (i, e) mb. - zaedni~ki
paradite, ndajf. - predpladne përcakt/oj, -ova, -uar - odreduva
parafundit, (i, e) mb. - predposleden përditë ndajf. - sekoj den
paraparë, (i, e) mb. - predviden përdor, -a, -ur - upotrebuva
pardje ndajf. - zav~era përfit/oj, -ova, -uar - profitira
pardesy, -ja f. - mantil përfund/oj, -ova, -uar - zaklu~uva
parë (i, e) mb. - prv/a përfshi/j, -va, -rë - opfa}a
parë (më) ndajf. - porano përgatit, -a, -ur - podgotvuva
parfum, -i m. - parfem përgjigj/e, -ja f. - odgovor
par/k, -u m. - park përgjithësisht ndajf. - op{to
parvjet ndajf. - preklani përgjysmë ndajf. - polovina
pas paraf. - po, zad përhap, -a, -ur - ra{iruva
pasdite ndajf. - popladne përherë ndajf. - sekoga{
pasnesër ndajf. - zadutre përhim/ë, -e (i, e) mb. - siv
pasoj/ë, -a f. - posledica përjashta ndajf. - nadvor
pasqyr/ë, -a f. - ogledalo përjetë ndajf. - do`ivotno
pastaj ndajf. - potoa përkëdhel, -a, -ur - gali
past/ë, -a f. - pasta za zabi përkth/ej, -va, -yer - preveduva
past/ë, -a f. - kola~ përmendsh ndajf. - napamet
pastër (i, e) mb. - ~ist përpara ndajf. - pred, napred
pastr/oj, -ova, -uar - ~isti përparim, -i m. - napredok
 FJALORTH
përpjetë ndajf. - nagore porosit, -a, -ur - pora~uva
përqaf/oj, -ova, -uar - pregrnuva portokall, -i m. - portokal
përsëri ndajf. - povtorno post/ë, -a f.
96
- po{ta
përshëndet, -a, -ur - pozdravuva poshtë ndajf. - dolu
përshëndetj/e, -a f. - pozdrav pothuaj pj. - re~isi
përshkrim, -i m. - opis pra pj. - zna~i
përshtat, -a, -ur - prilagoduva prag, -u m. - prag
përt/oj, -ova, -uar - mrazi pran/oj, -ova, -uar - prima
përveç parafj. - osven pranver/ë, -a f. - prolet
përz/iej, -jeva, -ier - me{a prandaj lidh. - zatoa
përrall/ë, -a f. - prikazna pranë parafj. - do
përr/ua, -oi m. - potok prapa ndajf. - zad
pi, -va, -rë - pie prapë (i, e) mb. - naopak
piano, -ja f. - pijano preh/ër, -ri m. - skut
pik/ë, -a f. - to~ka, poen prek, -a, -ur - dopira
piktor, -i m. - slikar premt/e, -ja (e) f. - petok
piktur/ë, -a f. - slika premt/oj, -ova, -uar - vetuva
pirun, -i m. - viqu{ka pre/s, -va, -rë - se~e
pish/ë, -a f. - bor pres, prita, pritur - ~eka
pishin/ë, -a f. - bazen prill, -i m. - april
pij/e, -a f. - pijalok prind, -i m. - roditel
pik/ë, -a f. - to~ka, kapka prish, -a, -ur - rasipuva
pikëllim, -i m. - taga prishur (i, e) mb. - rasipan
pizhame, -t f. sh. - pi`ami prodhim, -i m. - proizvod
pjat/ë, -a f. - ~inija prov/ë, -a m. - test, proba
pjek, poqa, pjekur - pe~e provim, -i m. - ispit
pjekur (i, e) mb. - pe~en prov/oj, -ova, -uar - probuva
pjep/ër, -ri m. - diwa prush, -i m. - `ar
pjes/ë, -a f. - del pse ndajf. - zo{to
pjesëtar, -i m. - ~len pul/ë, -a f. - koko{ka
pjeshk/ë, -a f. - praska pulëbardh/ë, -a f. - galeb
plag/ë, -a f. - rana pulov/ër, -ra f. - pulover
plak, -u m. - starec pull/ë, -a f. - marka
plas, -a, -ur - puknuva pun/ë, -a f. - rabota
plazh, -i m. - pla`a pun/oj, -ova, -uar - raboti
pleh, -u m. - |ubre punëtor, -i m. - rabotnik
plep, -i m. - topola pus, -i m. - bunar
plot ndajf. - polno pushim, -i m. - odmor
plotës/oj, -ova, -uar - popolnuva push/oj, -ova, -uar - odmara
plotësisht ndajf. - celosno pushk/ë, -a f. - pu{ka
plumb, -i m. - kur{um, olovo puth, -a, -ur - baknuva
po pj. - da pye/s, -ta, -tur - pra{uva
poh/oj, -ova, -uar - potvdruva pyetj/e, -a f. - pra{awe
polak, -u m. - Poqak pyll, -i m. - {uma
polonisht ndajf. - polski pylltar, -i m. - {umar
popull, -i m. - narod
por lidh. - no
porosi, -a f. - poraka
 FJALORTH

97

Q
qaf/ë, -a f. - vrat qëndrim, -i m. - stav
qa/j, -va, -rë - pla~e qëndr/oj, -va, -uar - stoi
qark/oj, -ova, -uar - zaokru`uva qëndis, -a, -ur - veze
qarkullim, -i m. - promet qëndisur (i, e) mb. - vezen
qartë (i, e) mb. - jasen qiell, -i m. - nebo
qartë ndajf. - jasno qilim, -i m. - kilim
qelb, -i m. - gnoj qim/e, -ja f. - vlakno
qelb, -a, -ur - smrdi qind num. - sto
qeliz/ë, -a f. - kletka qira, -ja f. - kirija
qelq, -i m. - staklo qiri, -ri m. - sve}a
qen, -i m. - ku~e qitj/e, -a f. - strela{tvo
qend/ër, -ra f. - centar qoft/e, -ja f. - }oftiwa
qengj, -i m. - jagne qortim, -i m. - ukor
qeni/e, -a f. - bitie qort/oj, -ova, -uar - kara
qep, -a, -ur - {ie qorr, -e mb. - slep, -a
qep/ë, -a f. - kromid quaj, -ta, -tur - vika
qeras, -a, -ur - ~esti quhem vetv. - se vika
qesh, -a, -ur - se smee qumësht, -i m. - mleko
qesharak, -e mb. - sme{en qymyr, -i m. - }umur
qershi, -a f. - cre{a qyp, -i m. - }up
qershor, -i m. - juni qyq/e, -ja f. - kukavica
qeshur (i, e) mb. - nasmean qysh ndajf. - kako, otkako
qetë (i, e) mb. - miren qytet, -i m. - grad
qetësi, -a f. - ti{ina qytez/ë, -a f. - grat~e
qetës/oj, -ova, -uar - smiruva qytetar, -i m. - gra|anin
qeth, -a, -ur - postri`uva
që lidh. - deka, {to
që pr. - koj, koja
qëllim, -i m. - cel
qëllimisht ndajf. - namerno
qëll/oj, -ova, -uar - pogoduva
 FJALORTH

R
98 rac/ë, -a f. - rasa rezerv/oj, -ova, -uar - rezervira
radio, -ja f. - radio rezistenc/ë, -a f. - otpor
radh/ë, -a f. - red rëndë (i, e) mb. - te`ok
radhit, -a, -ur - redi rëndë ndajf. - te{ko
raft, -i m. - polica rëndësi, -a, f. - va`nost
rajon, -i m. - region rënd/oj, -va, -uar - ote`nuva
raki, -a f. - rakija rëndom, ndajf. - obi~no
raport, -i m. - izve{taj rëni/e, -a f. - pad
ras/ë, -a f. - pade` rër/ë, -a f. - pesok
rast, -i m. - slu~aj ri (i) mb. - nov, mlad
rastësisht ndajf. - slu~ajno ringjall, -a, -ur - o`ivuva
re, -ja f. - oblak rini, -a f. - mladost
re (e) mb. - nova, mlada risi, -a f. - novost
reçel, -i m. - slatko, xem roj/e, -a f. - stra`a
rehat ndajf. - raat ruaj, -ta, -tur - ~uva
rekomand/oj, -ova, -uar - prepora~uva ruhem vetv. - se ~uva
rend, -i m. - red rumanisht ndajf. - romanski
respekt, -i m. - po~it rumun, -i m. - Romanec
respekt/oj, -va, -uar - po~ituva rus, -i m. - Rusin
restorant, -i m. - restorant rusisht ndajf. - ruski
revist/ë, -a f. - spisanie
revol/e, -ja f. - revolver

Rr
rrafsh, -i m. - ramnina rrezik, -u m. - opasnost
rrafshët (i, e) mb. - ramen rrezikshëm (i) mb. - opasen
rrah, -a, -ur - tepa rrezikshme (e) mb. - opasna
rrallë (i, e) mb. - redok rrëf/ej, -eva, -yer - raska`uva
rrallë ndajf. - retko rrëmb/ej, -eva, -yer - grabnuva
rregull, -i m. - pravilo rrëmbyes, -i m. - grabnuva~
rregull/oj, -ova, -uar - sreduva rrëm/oj, -ova, -uar - kopa
rregullor/e, -ja f. - pravilnik rrëmuj/ë, -a f. - gu`va
rregullisht ndajf. - redovno rrën/oj, -ova, -uar - uriva
rrej, -ta, -tur - la`e rrënuar (i, e) mb. - urnat
rrept (i, e) mb. - strog rrënj/ë, -a f. - koren
rreptësisht ndajf. - strogo rrëqethem vetv. - se nae`uva
rresht, -i m. - niza rrëz/ë, -a f. - podno`je
rreth, -i m. - krug, okolina rrëshq/as, -ita, -itur - lizga
rreth ndajf. - okolu rrëzohem vetv. - pa|a
rrethan/ë, -a f. - okolnost rrëz/oj, -ova, -uar - soboruva
rreth/oj, -ova, -uar - opkoluva rri, ndenja, ndenjur - sedi
rrethuar (i, e) mb. - opkolen/a rrip, -i m. - remen
rrez/e, -ja f. - zrak rrit, -a, -ur - zgolemuva
rrezitem vetv. - se son~a rritem vetv. - raste
 FJALORTH
rrjedh, rrodhi, rrjedhur - te~e rruaj, rrova, rruar - bri~e
rrjet, -i m. - mre`a (sistem) rrudh, -a, -ur - gu`va
rrjet/ë, -a f. - mre`a (ribolov) rrufe, -ja f. - grom 99
rrobaqepës, -i m. - {iva~ rrug/ë, -a f. - ulica
rrob/ë, -a f. - kostum rrumbullakët (i,e) mb. - trkalezen
rroj, -ta, -tur - `ivee rrush, -i m. - grozje
rroj/ë, -a f. - bri~ewe rruzull, -i m. - sfera
rrokullis, -a, -ur - trkala rrym/ë, -a f. - struja
rrot/ë, -a f. - trkalo
rrotull ndajf. - (na)okolu

S
sa ndajf. - kolku sinqerisht ndajf. - iskreno
saj (i, e) pr. - nejzin sinqertë (i, e) mb. - iskren
saj/ë, -a f. - sanka sipas parafj. - spored
sakaq ndajf. - vedna{ sipërfaq/e, -ja f. - povr{ina
saksi, -a f. - saksija sirtar, -i m. - fioka
saktësisht ndajf. - to~no sivjet ndajf. - godinava
saktë (i, e) mb. - to~en sjell, solla, sjellë - donesuva
salc/ë, -a f. - sos sjellj/e, -a f. - odnesuvawe
saldator, -i m. - zavaruva~ sjellshëm (i) mb. - qubezen
sald/oj, -ova, -uar - zavaruva sjellshme (e) mb. - qubezna
sallam, -i m. - salama skar/ë, -a f. - skara
sallat/ë, -a f. - salata skelet, -i m. - skelet
sandal/e, -ja f. - sandali ski, -të f. sh. - skii
sapo ndajf., lidh. - samo {to skijim, -i m. - skijawe
sapun, -i m. - sapun skuqur (i, e) mb. - pocrvenet
sasi, -a f. - koli~estvo sonte ndajf. - ve~erva
secil/i, -a pr. - sekoj/a sorr/ë, -a f. - denes
sekond/ë, -a f. - sekunda sot ndajf. - ~avka
sekret, -i m. - tajnosta sot/ëm, -me (i, e) mb. - dene{en
seli, -a f. - sedi{te spec, -i m. - piperka
send, -i m. - predmet spektator, -i m. - gleda~
sepse lidh. - bidej}i spinaq, -i m. - spana}
së bashku ndajf. - zaedno spital, -i m. - bolnica
sëmurë (i, e) mb. - bolen sportel, -i m. - {alter
sëmundj/e, -ja f. - bolest sqetull, -a f. - pazuva
sëpat/ë, -a f. - sekira sqar/oj, -ova, -uar - objasnuva
sërish, ndajf. - povtorno sqep, -i m. - klun
së shpejti ndajf. - naskoro stacion, -i m. - stanica
si ndajf. - kako stërvitj/e, -ja f. - ve`ba (voena)
sidomos pj. - osobeno stilograf, -i m. - penkalo
siguri, -a f. - sigurnost, bezbed. stin/ë, -a f. - sezona
sigurisht ndajf. - sigurno stof, -i m. - {tof
sigurt (i, e) mb. - siguren stoli, -a f. - ukras
sigur/oj, -ova, -uar - osiguruva student, -i m. - student
sillem vetv. - se odnesuva studi/oj, -ova, -uar - studira
 FJALORTH
stuhi, -a f. - bura sup, -i m. - ramo
sukses, -i m. - uspeh sup/ë, -a f. - supa
suksesshëm (i) mb. - uspe{en supoz/oj, -ova, -uar - pretpostavuva
100 suksesshme (e) mb. - uspe{na sy, -ri m. - oko
sulm, -i m. - napad syze, -t f. sh. - o~ila
sulm/oj, -ova, -uar - napa|a

Sh
shah, -u m. - {ah shkak, -u m. - pri~ina
sha/j, -va, -rë - pcue shkall/ë, -a f. - stepen, skala
shaka, -ja f. - {ega shkel, -a, -ur - gazi
shal/ë, -a f. - sedlo shkëlq/ej, -eva, -yer - sjae, sveti
shalqi, -ri m. - bostan shkëmb, -i m. - karpa
shall, -i m. - {al shk/oj, -ova, -uar - odi
shami, -a f. - marama shkoll/ë, -a f. - u~ili{te
sharr/ë, -a f. - pila shkop, -i m. - stap
shat, -i m. - motika shkronj/ë, -a f. - bukva
sheg/ë, -a f. - kalinka shkr/uaj, -ova, -uar - pi{uva
shekull, -i m. - vek shkum/ë, -a f. - pena
shelg, -u m. - vrba shkumës, -i m. - kreda
shembull, -i m. - primer shkurt, -i m. - fevruari
shenj/ë, -a f. - znak shkurt ndajf. - kuso
shenjtë (i, e) mb. - svet/a shkutrër (i, e) mb. - kus, -a
sheqer, -i m. - {e}er shkurtimisht ndajf. - nakuso
shes, shita, shitur - prodava shofer, -i m. - voza~
shesh, -i m. - plo{tad shoh, pashë, parë - gleda
shëmtuar (i, e) mb. - grd, -a shok, -u m. - drugar
shëndet, -i m. - zdravje shoq/e, -ja f. - drugarka
shëndoshë (i, e) mb. - zdrav shoqëri, -a f. - dru{tvo
shënim, -i m. - bele{ka shpallj/e, -a f. - oglas
shën/oj, -ova, -uar - ozna~uva shpat/ë, -a f. - me~
shënjest/ër, -ra f. - ni{an shpatull, -a f. - ple}i
shërb/ej, -eva, -yer - slu`i shpejt ndajf. - brzo
shërbim, -i m. - slu`ba shpejtësi, -a f. - brzina
shër/oj, -ova, -uar - ozdravuva shpejtë (i, e) mb. - brz/a
shëtit, -a, -ur - {eta shpell/ë, -a f. - pe{tera
shfaqj/e, -a f. - pretstava shpend, -i m. - ptica
shfrytëz/oj, -ova, -uar - koristi shpenz/oj, -ova, -uar - tro{i
shi, -u m. - do`d shpesh ndajf. - ~esto
shigjet/ë, -a f. - strela shpët/oj, -va, -uar - spasuva
shij/e, -a f. - vkus shpin/ë, -a f. - grb
shik/oj, -ova, -uar - gleda shpirt, -i m. - du{a
shitës, -i m. - prodava~ shpjeg/oj, -va, -uar - objasnuva
shitor/e, -ja f. - prodavnica shport/ë, -a f. - korpa
shish/e, -ja f. - {i{e shprehi, -a f. - navika
 FJALORTH
shprehj/e, -a f. - izraz shtr/oj, -ova, -uar - postavuva
shpres/ë, -a f. - nade` shty/j, -va, -rë - turka
shqetës/oj, -va, -uar - voznemiruva shtyp, -a, -ur - pritiska 101
shqip ndajf. - albanski shtypj/e, -a f. - pritisok
shqipt/oj, -va, -uar - izgovara shtun/ë, -a (e) f. - sabota
shqiponj/ë, -a f. - orel shuaj, shova, shuar - gasi
shtat, -i m. - telo shumë ndajf. - mnogu
shtatë num. - sedum shumës, -i m. - mno`ina
shtator, -i m. - septemvri shumic/ë, -a f. - mnozinstvo
shtet, -i m. - dr`ava shuplak/ë, -a f. - dlanka
shtëpi, -a f. - ku}a shurdhër (i, e) mb. - gluv
shtrat, -i m. - krevet
shtrembër (i, e) mb. - kriv, -a
shtrenjtë ndajf. - skapo

T
tabel/ë, -a f. - tabla tij (i, e) pron. - negov, -a
tak/ë, -a f. - {tikla timon, -i m. - volan
takim, -i m. - sredba tingull, -i m. - zvuk
tak/oj,-ova,-uar - sretnuva titull, -i m. - naslov
taksi, -a f. - taksi tjegull, -a f. - }eramida
tall, -a, -ur - se podbiva tok/ë, -a f. - zemja
tani ndajf. - sega top, -i m. - topka
tashti ndajf. - sega tort/ë, -a f. - torta
tatëpjetë ndajf. - nadolu trangull, -i m. - krastavica
tavan, -i m. - tavan trashë (i, e) mb. - debel
tavolin/ë, -a f. - masa tre (m) tri (f) num. - tri
te parafj. - kaj treg, -u m. - pazar
teh, -u m. - se~ivo tregim, -i m. - prikazna
tel, -i m. - `ica treg/oj, -ova, -uar - poka`uva
telefon/oj, -ova, -uar - telefonira tregti, -a f. - trgovija
tend/ë, -a f. - {ator trembëdhjetë num. - trinaeset
tepër ndajf. - premnogu tren, -i m. - voz
tepric/ë, -a f. - vi{ok trëndafil, -i m. - trendafil
terr, -i m. - mrak triko, -ja f. - xemper
tetë num. - osum trim, -i m. - junak
tetëdhjetë num. - osumdeset troft/ë, -a f. - krap
tetor, -i m. - oktomvri trok/as, -ita, -itur - ~uka
tez/e, -ja f. - tetka tru, -ri m. - mozok
tërbim, -i m. - besnilo trup, -i m. - telo
tërësisht ndajf. - celosno tryez/ë, -a f. - masa
tërh/eq, -oqa, -equr - vle~e (privlekuva) tualet, -i m. - toalet
tig/ër, -ri m. - tigar tuf/ë, -a f. - buket
 FJALORTH

tund, -a, -ur - luqa (ni{i) turqisht ndajf. - turski

tunel, -i m. - tunel turp, -i m. - sram
102 tungjatjeta pasth. - zdravo tym, -i m. - ~ad
turbullt (i, e) mb. - maten
turk, -u m. - Tur~in

Th
tha/j, -va, -rë - su{i thëngjill, -i m. - }umur

than/ë, -a f. - dren thërr/as, -ita, -ur - povikuva

tharë (i,e) mb. - isu{en thik/ë, -a f. - no`

thartë (i, e) mb. - kisel thinjur (i, e) mb. - belokos

thatë (i,e) mb. - suv thirrj/e, -a f. - povik

thek/ër, -ra f. - 'r` thjeshtë (i, e) mb. - ednostaven

thelb, -i m. - jadro thneg/ël, -la f. - mravka

thel/ë, -a f. - kri{ka, par~e thonjëz, -a f. - navodnici

thellë (i,e) mb. - dlabok thua, thoi m. - nokt

thellësi, -a f. - dlabo~ina thund/ër, -ra f. - kopito

them, thashë, thënë - veli thup/ër, -ra f. - pra~ka

themb/ër, -ra f. - peta thur, -a, -ur - plete

themel, -i m. - temel thyej, theva, thyer - kr{i

themel/oj, -ova -uar - osnovuva thyer (i, e) mb. - skr{en

ther, -a, -ur - kole

thes, -i m. - vre}a
thëllëz/ë, -a f. - erebica

U
udh/ë, -a f. - pat unaz/ë, -a f. - prsten
udhëheqës, -i m. - rakovoditel unë pr. - jas
udhëkryq, -i m. - raskrsnica unik, -e mb. - edenstven
udhëtar, -i m. - patnik unitet, -i m. - edinstvo
udhëtim, -i m. - patuvawe universitet, -i m. - univerzitet
udhët/oj, -ova, -uar - patuva urat/ë, -a f. - molitva
ujdi, -a f. - spogodba urdh/ër, -ri m. - naredba
uj/ë, -i m. - voda urdhër/oj, -ova, -uar - nareduva
ujit, -a, -ur - navodnuva urdhëro pasth. - poveli, molam
ujësjellës, -i m. - vodovod ur/ë, -a f. - most
ujk, -u m. - volk uri, -a f. - glad
ul, -a, -ur - spu{ta uritur (i, e) mb. - gladen
ulem vetv. - sednuva urim, -i m. - ~estitka
ulët (i, e) mb. - nizok urith, -i m. - krt
ulur (i, e) mb. - sednat ur/oj, -ova, -uar - ~estita
ulli, -ri m. - maslinka urtë (i, e) mb. - miren, umen
 FJALORTH

urr/ej, -eva, -yer - mrazi ushton pavet. - bu~i

urrejtj/e, -a f. - omraza ushtrim, -i m. - ve`ba
ushqim, -i m. - hrana uthull, -a f. - ocet
103
ushq/ej, -eva, -yer - hrani uzin/ë, -a f. - fabrika
ushtar, -i m. - vojnik

V
vaj, -i m. - maslo verbër (i, e) mb. - slep
vajgur, -i m. - nafta verdhë (i, e) mb. - `olt
vajt/oj, -ova, -uar - oplakuva ver/ë, -a m. - leto (vino)
vajz/ë, -a f. - devojka veri, -u m. - sever
vakët (i, e) mb. - mlak ves/ë, -a f. - rosa
val/ë, -a f. - bran vesh, -i m. - uvo
valixh/e, -ja f. - kufer vesh, -a, -ur - oblekuva
vall/e, -ja f. - oro veshj/e, -a f. - obleka
vap/ë, -a f. - gore{tina veshk/ë, -a f. - bubreg
vapor, -i m. - brod veshmbathj/e, -a f. - obleka i obuvki
var, -a, -ur - obesuva vetë për. vetv. - sam
varet vetv. - zavisi vetëm ndajf. - samo
varës/e, -ja f. - zaka~alka vetëshërbim, -i m. - samoposluga
varësisht, ndajf. - vo zavisnost veti, -a f. - osobina
varfër (i, e) mb. - siroma{en vetmi, -a f. - samotija
varfëri, -a f. - siroma{tija vetmuar (i, e) mb. - osamen
varg, -u m. - niza, red, stih vetull, -a f. - ve|a
vargan, -i m. - kolona vetur/ë, -a f. - avtomobil
vask/ë, -a f. - kada vez/ë, -a f. - jajce
vat/ër, -ra f. - ogni{te vë, vura, vënë - stava
vath, -i m. - obetka vëlla, -i m. - brat
vazo, -ja f. - vazna vëmendj/e, -a f. - vnimanie
vazhdim, -i m. - prodol`enie vërejtj/e, -a f. - zabele{ka
vazhd/oj, -ova, -uar - prodol`uva vërtet ndajf. - vistina
vazhdimisht ndajf. - postojano vërtet/oj, -ova, -uar - potvrduva
vdekj/e, -a f. - smrt vërshim, -i m. - poplava
vdes, vdiqa, vdekur - umira vështirë (i, e) mb. - te`ok
vdekur (i, e) mb. - mrtov viç, -i m. - tele
ve, -ja f. - jajce vij, erdha, ardhur - doa|a
ve (i, e) mb. - vdovec vij/ë, -a f. - linija
veçantë (i, e) mb. - poseben vit, -i m. - godina
veçanërisht ndajf. - osobeno vitrin/ë, -a f. - izlog
veg/ël, -la f. - alat vizat/oj, -ova, -uar - crta
vend, -i m. - mesto vizit/oj, -ova, -uar - posetuva
vendlindj/e, -a f. - mesto na ra|awe vjeç, -e mb. - godi{en
vendbanim, -i m. - mesto na `iveewe vjedh, -a, -ur - krade
vendim, -i m. - odluka vjel, -a, -ur - bere
vendos, -a, -ur - odlu~uva vjell, -volla, -vjellur - povra}a
 FJALORTH
vjesht/ë, -a f. - esen vrarë (i, e) mb. - ubien
vjet ndajf. - lani vras, vrava, vrarë - ubiva
vjetër (i, e) mb. - star vrenjtur (i, e) mb. - obla~en
104 vlefsh/ëm, -me (i, e) mb. - vreden vuaj, -ta, -tur - pati
vler/ë, -a f. - vrednost vul/ë, -a f. - pe~at
vogël (i, e) mb. - mal vullnet, -i m. - volja
vonë ndajf. - docna vullnetar, -e mb. - dobrovolec
vot/ë, -a f. - glas vyshkur (i, e) mb. - ovenat
vot/oj, -ova, -uar - glasa
vrap/oj, -ova, -uar - tr~a

X, Xh, Y
xeh/e, -ja f. - ruda xhep, -i m. - xeb
xehetar, -i m. - rudar xhevahir, -i m. - dijamant
xix/ë, -a f. - iskra xhezv/e, -ja f. - |ezve
xixëllonj/ë, -a f. - svetulka xhung/ël, -la f. - xungla
xhaket/ë, -a f. - jakna ylber, -i m. - vino`ito
xham, -i m. - staklo yndyrë, -a f. - mast
xhami, -a f. - xamija yll, -i m. - yvezda
xhaxha, -i m. - ~i~ko yt pr. - tvoj
xhaz, -i m. - xez
xheloz, -e mb. - lubomoren
xhelozi, -a f. - lubomora

Z, Zh
zakon, -i m. - obi~aj zdrugthëtar, -i m. - stolar
zakonisht ndajf. - obi~no zej/e, -a f. - zanaet
zambak, -u m. - lilija zejtari, -a f. - zanaet~istvo
zan/ë, -a f. - samovila zem/ër, -ra f. - srce
zarf, -i m. - plik zemërim, -i m. - gnev
zbardh/oj, -ova, -uar - obeluva zemëruar (i, e) mb. - naluten
zbat/oj, -ova, -uar - sproveduva zero, -ja f. - nula
zbath, -a, -ur - sobue zeshkan, -e mb. - crnkav
zbathur (i, e) mb. - sobuen/a zezak, -e mb. - crnec
zbavit, -a, -ur - zabavuva zë, zura, zënë - fa}a
zbehtë (i, e) mb. - bled zë, -ri m. - glas
zbulim, -i m. - otkritie zënë (i, e) mb. - zafaten/a
zbraz, -a, -ur - ispraznuva zënk/ë, -a f. - kavga
zbres, zbrita, zbritur - se simnuva zgav/ër, -ra f. - {uplina
zbritj/e, -a f. - popust zgjat, -a, -ur - isdolu`uva
zbukur/oj, -ova, -uar - razubavuva zgjeb/e, -ja f. - {uga
zbukurim, -i m. - ukras zgj/edh, -odha, -edhur - izbira
zbut, -a, -ur - omeknuva zgjedhj/e, -a f. - izbor
 FJALORTH
zgjeruar (i, e) mb. - pro{iren zot, -i m. - gospod
zgjidh, -a, -ur - re{ava zotëri, -a m. - gospodin
zgjidhj/e, -a f. - re{enie zotësi, -a f. - sposobnost 105
zgj/oj, -ova, -uar - razbuduva zverdh, -a, -ur - po`oltuva
zgjohem vetv. - se budi zvogël/oj, -ova, -uar - namaluva
zgjuar (i, e) mb. - bistar zyr/ë, -a f. - kancelarija
zi (i), zezë (e) mb. - crn/a zhapi, -u m. - gu{ter
ziej, zjeva, zier - gotvi, vari zhduk, -a, -ur - is~eznuva
zier (i, e) mb. - varen zhurm/ë, -a f. - vreva
zil/e, -ja f. - yvon~e zhvesh, -a, -ur - soblekuva
zjarr, -i m. - ogin zhveshur (i, e) mb. - soble~en
zmadh/oj, -ova, -uar - zgolemuva zhvillim, -i m. - razvoj
zog, -u m. - ptica, pile zhyt, -a, -ur - nurka
zonj/ë, -a f. - gospo|a zhyt/ës, -i m. - nurka~
zonjush/ë, -a f. - gospo|ica
zorr/ë, -a f. - crevo
 PËRMBAJTJA
SHKOLLA ...................................................................................... 4
NË KLASË ..................................................................................... 5
106
FJALË QË NDOSHTA I DINI ................................................................ 6
PËRSHËNDETJE .............................................................................. 7
FAMILJA IME ................................................................................. 9
SHTËPIA IME ............................................................................... 10
VENDBANIMI IM ................................................................. 12
KU ËSHTË? ................................................................................. 13
NGJYRAT .................................................................................... 14
SI ËSHTË? .................................................................................. 14
TRUPI I NJERIUT ........................................................................... 15
USHQIME .................................................................................... 16
NË DYQAN ................................................................................... 17
NË TREG .................................................................................... 18
JAVA, MUAJT, STINËT .................................................................... 19
MËSOHEMI TË NUMËROJMË ............................................................ 20
SA ËSHTË ORA? ........................................................................... 22
ALFABETI I GJUHËS SHQIPE ............................................................ 24
ZANORET DHE BASHKËTINGËLLORET ................................................. 26
DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE Y, Ë ..................................................... 27
DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE Th, Dh ................................................. 28
DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE R, Rr ................................................... 29
DREJTSHQIPTIMI I TINGUJVE L, Ll..................................................... 30
DIKTIM ....................................................................................... 31
KU ËSHTË...? .............................................................................. 32
PREZANTIM ................................................................................. 33
T’I MËSOJMË DY FORMAT E EMRIT ................................................... 35
ÇFARË BËJNË? ............................................................................ 36
KUSH ËSHTË KY, KJO?................................................................... 37
KUSH JANË KËTA, KËTO? ............................................................... 38
ÇFARË ËSHTË KY, KJO? ................................................................. 39
ÇFARË JANË KËTA, KËTO? ............................................................. 40
KUSH Ç’ËSHTË? .......................................................................... 41
107
ÇFARË KAM UNË? ........................................................................ 43
SHKOLLA JONË ........................................................................... 45
SHKOLLA ................................................................................... 46
NË MËSIM .................................................................................. 47
DIKTIM ...................................................................................... 47
ÇANTA E ÇUPËS .......................................................................... 48
DHELPRA PARA GJYQIT ................................................................. 48
FAMILJA E ARTËS ........................................................................ 49
VITI I RI .................................................................................... 51
DITËLINDJA E DIANËS ................................................................... 52
PASTËRTIA RUAN SHËNDETIN .......................................................... 54
PICIMULI I VOGËL ........................................................................ 54
VENDBANIMI IM ........................................................................... 55
BANESA E DRITËS ........................................................................ 56
SHTËPIA - ËNDRRA IME ................................................................. 57
PSE QESHI SHITËSJA? .................................................................. 58
DYQANI I NASRADINIT ................................................................... 59
PËRSHËNDETJET ......................................................................... 60
PUNA E URIA .............................................................................. 61
KUSH JAM UNË ........................................................................... 62
VALLE RRETH BOTËS .................................................................... 63
NJË SHËTITJE NË MAL .................................................................. 64
KUR LAHET ZOKI POKI ................................................................... 65
TREGIM PA FJALË ........................................................................ 66
Ç’DO TË BËHEM .......................................................................... 67
LUANI DHE MIU ........................................................................... 68
STINA MË E MIRË ........................................................................ 69
VJELJA E DUHANIT .......................................................................71
ARRA ........................................................................................ 72
FJALORTH SHQIP - MAQEDONISHT .......................................... 75-105
108