TAJUK : PENSAMPELAN MAKANAN UNTUK UJIAN KIMIA DAN MIKROBIOLOGI

1. TUJUAN
1. Untuk menyeragamkan segala proses kerja aktiviti pensampelan makanan.
2. Mematuhi kehendakkehendak dan prosedur prosedur kawalan mutu makanan
dalam Akta Makanan 1983 dan Peraturan Peraturan Makanan 1985.

2. ANGGOTA TERLIBAT

Tugas Pegawai-pegawai
Tugas Pegawai Atasan Tugas Dan Lain Yang Ada
Kuasa Yang Diberi
Yang Ada Hubungan Tanggungjawab Hubungan Serta Jenis
Hubungan
Pegawai Kesihatan Akta Makanan Pembantu Kesihatan
Daerah U54 1. Menjalankan 1983 Awam U17
 Semua urusan kelulusan pemeriksaan (Akta 281)  Menjadi saksi dan
dan menandatangani keatas mana- Seksyen 4(1) (a) : membantu tugas-tugas
laporan/surat yang mana premis Memasuki premis yang berkaitan
berkaitan makanan. makanan,membuat
pemeriksaan keatas Hubungan Luar :
2. Membuat premis makanan
persampelan serta bahan Penolong Pegawai
makanan di makanan dan Kesihatan Persekitaran ,
mana-mana mengambil sampel Pihak Berkuasa
premis makanan. makanan. Tempatan (PBT)
.  Memberi maklumbalas
3. Urusan Seksyen 4(1) (c) : berhubung
pengeluaran Sijil Membuka dan penguatkuasaan yang
Kesihatan bagi memeriksa mana- dibuat oleh PBT
makanan untuk mana bungkusan  Memberikan data-data
dieksport yang dipercayai premis makanan yang
mengandungi terkini di kawasan PBT
makanan  Menjalankan operasi
Seksyen 4(1) (d) : bersama
Memeriksa apa-apa
buku,dokumen atau Ahli Kimia, Jabatan
rekod di mana- Kimia Malaysia
mana premis  Sampel makanan
makanan dihantar
 Seksyen 4(1) (e) :
Meminta untuk Pegawai Sains, Makmal
ditunjukkan Kad Kesihatan Awam
Pengenalan Kebangsaan
Pendaftaran  Sampel makanan
Negara, Perakuan dihantar
Pendaftaran
Perniagaan atau Pegawai Sains, Pusat
apa-apa dokumen Doping USM
yang relevan  Sampel makanan
Seksyen 4(1) (f) : dihantar
Merampas dan
menahan apa-apa Pegawai Sains, Pusat
makanan yang Racun Negara
disyaki.  Sampel makanan
Seksyen 4(1) (g) : dihantar
Menanda dan melak
apa-apa makanan. Pegawai Teknologi
Seksyen 4(1A) : Makanan, Makmal
Merakam Keselamatan dan Kualiti
percakapan saksi Makanan
Seksyen 4 (5) :  Sampel makanan
Menangkap tanpa dihantar
waran

Pegawai Kesihatan Akta Pencegahan Penyelia Kesihatan

Epidemiologi U48 dan Pengawalan Sekolah, Pejabat
 Urusan menyemak dan Penyakit Pelajaran Daerah Hulu
memperakui Berjangkit 1988 Langat
laporan/surat yang Seksyen 18(1)(d)  Urusan keselamatan
berkaitan Menutup premis dan kualiti makanan di
bagi kerja-kerja kantin sekolah dan
pembasmian kuman dapur asrama
Penolong Pegawai dan tikus.
Kesihatan Persekitaran Komander / Pengurusan
U36 PLKN
 Semua urusan  Urusan keselamatan
penyeliaan terus dan dan kualiti makanan di
menyemak laporan/surat dapur PLKN
yang berkaitan
 Urusan sebagai
Pegawai Pendakwa
dilantik mengikut Kanun
Tatacara Jenayah, yang
menjalankan tugas
pendakwaan bagi kes-
kes yang melibatkan
perundangan kesihatan
awam

Penolong Pegawai
Kesihatan Persekitaran
U32
 Semua urusan
penyeliaan terus dan
menyemak laporan/surat
yang berkaitan

3. SEKSYEN DAN AKTA BERKAITAN

a. Akta Makanan 1983, Seksyen 3 , Perlantikan Pegawai Berkuasa

b. Akta Makanan 1983, Seksyen 4 , Kuasa Pegawai Berkuasa

c. Akta Makanan 1983, Seksyen 5 ,Kuasa Mengambil Sampel

d. Akta Makanan 1983, Seksyen 6 , Prosedur Mengambil Sampel

e. Akta Makanan 1983, Seksyen 8 , Kuasa Meminta Maklumat

f. Peraturan-Peraturan Makanan 1985,Peraturan 4, Prosedur Mengambil Sampel

bagi Analisa Fizikal dan Kimia

g. Peraturan-Peraturan Makanan 1985,Peraturan 5, Prosedur Mengambil Sampel

bagi Analisa Mikrobiologi
 h. Peraturan-Peraturan Makanan 1985,Peraturan 6, Label Bagi Sampel Makanan

i. Peraturan-Peraturan Makanan 1985,Peraturan 7(1) ,Prosedur Mengambil

Sampel bagi Analisis Sampel Makanan

j. Peraturan-Peraturan Makanan 1985,Peraturan 8, Sampel Makanan

4. PROSES KERJA BAGI PERSAMPELAN MAKANAN

Anggota
Tindakan Rujukan
Terlibat

Pegawai 1. Pergi ke premis yang dipilih.  Seksyen 5

Diberi Kuasa Akta
di bawah Akta Makanan
Makanan 1983
1983 2. Perkenalkan diri sebagai Pegawai  Seksyen 6
Diberikuasa; Akta
 Tunjukkan Kad Perakuan Kuasa Makanan
1983
 Beritahu tujuan lawatan kepada
penghuni/agen/pemilik/penjual

3. Buat pemeriksaan bersama penghuni atau

agen, pemilik, penjual, atau pengurus.

4. Teliti dan halusi kesalahan label makanan,

kerosakan pembungkusan, kehadiran bahan
asing, bahan pewarna terlarang, infestasi
serangga, kulat, aditif makanan, kerosakan
makanan berkaling atau rekod pelanggaran
lepas.
5. Jika di kilang, buat pemerhatian berasaskan
kepada ‘critical control point’ bagi mengesan
sebarang faktor yang memungkinkan
pelanggaran seperti kaedah mixer,
penggunaan bahan mentah yang tidak
berkualiti, penyimpanan, pembungkusan,
penghantaran, penstoran dan lain-lain.

6. Pilih makanan yang hendak dijadikan  Seksyen

sampel. 5(3) Akta
Makanan
1983
7. Buat bayaran ke atas sampel makanan yang
dipilih dan dapatkan Resit Rasmi.

8. Jalankan persampelan seperti berikut (rujuk

Peraturan – Peraturan Makanan 1985) :
 Sampel kimia dan fizikal
mengikut Peraturan 4(1),
(2) dan (3)
 Sampel Mikrobiologi mengikut
Peraturan 5 (a – c)

9. Serahkan salinan Notis Persampelan

Makanan (Seksyen 6(1) Akta Makanan
1983), sebagai bukti sampel makanan itu
akan dianalisis oleh seorang Juruanalisis.

10. Jika tiga bahagian sampel diambil, minta

penjual memilih serta mengambil sendiri
salah satu sampel tersebut untuk disimpan
oleh penjual.
11. Isikan maklumat sampel di dalam Borang
Permintaan Bagi Analisis Sampel Makanan
(Borang A) mengikut jenis analisis yang
diperlukan.

12. Hantar satu bahagian sampel ke makmal

yang diwartakan oleh KKM melalui surat
berdaftar atau dengan sendiri atau melalui
pegawai berkuasa yang lain.

13. Bawa balik satu bahagian sampel ke pejabat

dan simpan di dalam tempat berkunci.

14. Rekodkan maklumat sampel dalam Buku

Daftar Pengambilan Sampel Bulanan
didalam komputer.
5. CARTA ALIR

5.1. PERSAMPELAN MAKANAN UNTUK ANALISIS KIMIA

Semak jadual perancangan, semak

dan sedia peralatan di pejabat

Pergi ke premis yang dikenalpasti.

Perkenalkan diri dan tujuan. Tunjuk
Perakuan Kuasa

Mula proses pemilihan makanan.

Ditemani oleh pemilik / wakil premis
Pengilang /
Pengimport / Penjual / “Retail”
Pembungkus (Bayar dan
(Tidak perlu bayar dapatkan resit)
/ serahkan Notis
Persampelan)

Sampel tidak Sampel dibahagi kepada

perlu dibahagi tiga (3) bahagian
Lengkapkan Notis
Label dan lak Persampelan – serah satu
sampel salinan kepada pemilik /
wakil.Label dan lak sampel
Hantar sampel
ke makmal Satu Hantar Satu
untuk anlisis bahagian satu bahagian
sampel bahagian sampel
untuk sampel simpan di
penjual/ ke pejabat –
pengilang/ makmal bahan
pengimport untuk bukti
anlisis

Di pejabat – masukkan semua

maklumat ke dalam buku daftar
/ rekod
 5.2. PERSAMPELAN MAKANAN UNTUK ANALISIS MIKROBIOLOGI

Semak jadual perancangan, semak

dan sedia peralatan di pejabat

Pergi ke premis yang dikenalpasti.

Perkenalkan diri dan tujuan. Tunjuk
Perakuan Kuasa
Mula proses pemilihan makanan.
Ditemani oleh pemilik / wakil premis
Pengilang /
Pengimport / Penjual / “Retail”
Pembungkus (Bayar dan
(Tidak perlu bayar / dapatkan resit)
serahkan Notis
Persampelan)

Sampel tidak perlu dibahagi –

hanya ambil satu bahagian sahaja

Lengkapkan Notis Persampelan –

serah satu salinan kepada pemilik /
wakil.Label dan lak sampel
Hantar sampel
ke makmal
untuk analisis

Di pejabat – masukkan semua

maklumat ke dalam buku daftar
/ rekod
6. RUJUKAN

Akta Makanan 1983 (Akta 281) & Peraturan – Peraturan, International Law Book
Sevices, Lembaga Penyelidikan Undang-undang, edisi 2012.

Fail Meja Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran U29, Pejabat Kesihatan

Daerah Hulu Langat ,Unit Kawalan Mutu Makanan.