GLOBALISASYON BILANG KONSEPTO Conditions of existence – features of living

thing without which it could not survive.

 Meydan Larousse (isang Turkish na
encyclopedia) global ay KASAYSAYAN NG GLOBALISASYON
nangangahulugang “undertaken
Ayon kayJames at Steger (2014) - ang orihinal
entirely”.
na paggamit ng terminong ito ay noong 1930 at
 Sa salitang French ito ay
1950 at nagbabagong gamit ng konseptong ito
nangangahulugang “homogeneity.”
sa edukasyon
 Inter border – patuloy na paggalaw ng
produkto, serbisyo, capital, teknolohiya,  ang salitang globalisasyon ay unang
ideya, impormasyon, kultura at nasyon. nagamit noong 1930 at unang
pumasok sa mga talahulugan ton
Transference – pagpapalitan o exchanging
1961 sa Merriam Webster. Lalo
mga bagay sa pagitan ng dalawang pre-
pang sumikat ang terminong ito
constituted units na maaring politikal,
noong dekada 1990 madalas
ekonomikal, at kultural.
gamitin ang termino sa mga aklat
- internasyonalisasyon – extension of tungkol sa teorya ng social change.
economic activities of nation states across
Ayon kay Rangarajan (2003) – ang globalisasyon
borders.
sa ekonomikal na perspektibo ay nagsimula
- interdependence – naka depende sa isa’t- noong 1870 hanggang 1914 kung saan may
isa. malayang paggalaw sa kalakal, kapital at tao.

- nagkakaroon ng kakaunting pagkakaiba - nuodlot noong ikalawang digmaang

ang konsepto sa ideya ng
internasyonalisasyon at interdependence.
Basic identity- kalayaan ng isang bansa na
kumilos para sa sarili niya.
Trasformaton – proses ng globalisasyon ay
nakaaapekto sa buong sistema.
- sinasabing sa konseptong ito malaki nag
epekto ng globalisasyon sa kalaayan ng
isang bansa.
Transcendence – tinatanggal ang
pagkakaiba sa kung ano ang system at kng
ano ang yunit.
pandaigdig noong 1918 at 1941.
- nagbalik patungo sa internasyonal na
integrasyon pagkatapos ng 1945.
Ayon kay Martel(2010) – dahilan ng paglaganap
ng globalisasyon aydahil global na
komunikasyon tulad ng internet. Naging
instrumento upang pagbuklorin mundo.
Cold war – period of geopolitical tension
between the Soviet Union and the United
States.
Climate change - ang pagbabago ng klima o
panahon.

- ang sumusuporta sa konseptong ito ay

naniniwalang ang globalisasyon ay isang
prosesong pansarili.

1
APAT NA PANAHON
A. Early history
- kalakalan sa pagitan ng Sumeria at Indus Valley
- Kaharian at imperyo ng India, Egypt, Greece at
Rome empire na malayang nakikipagkalakalan
sa ibang imperyo.
- Nangangalakal din ang Parthian Empire,
Roman Empire at Han Dynasty.
Silk Road – isa sa mga pinakasikat na trade
route sa panahong ito.
Trade route – trade over bodies of water.
B. Medivial
- ang mga Jew at Muslim ay umiikot sa buong
mundo upang makipagkalakalan.
Christopher Columbos (1451-1506)
- considered the discovery of a America
Vasco De Gama
- discovery of the direct sea route from Europe
to India.
Age of Discovery or Age of Exploration - Ang
age of exploration ay isang panahon sa
kasaysayan na nagsisimula sa mga unang
dekada ng ika-15 siglo at nagpapatuloy
hanggang sa simula ng ika-17 siglo na kung
kailan ang mga Europeo ay nagsasagawa ng
masisigasig na pagtuklas sa daigdig.
C. Pre-modern – Modern Period
Industrial Revolution (1973-1830) – was a time
when the manufacturing of goods moved from
small shops and homes to large factories.
2
- isa sa mga pinakamakabuluhang panahon sa
kasaysayan na naganap noong ika-19 na siglo.
Great Depression - was a severe worldwide
economic depression that took place mostly
during the 1930s, beginning in the United
States.
- a period of decrease in wealth, industrial
production, and employment from 1929 until
the start of World War II
Gold standard crisis - gold standard was not
characterized by automatic, non-discretionary
adjustment.
D. Modern Era
- pagtapos ng ikalawang digmaang pandaigdig
The General Agreements on Tarrif and Trade o
(GATT) - kilala ngayon sa tawag na World Trade
Organization (WTO).
- World Trade Organization – tumutulong sa
mga bansa upang solusyonan ang limitasyon sa
kalakalan at ayusin ang ilan sa mga hindi
pagkakaunawaan sa pagitan ng mga bansa.
- pagpapaunlad ng commerce at kalakalan,
abolisyon ng ilang mga buwis at taripa.
- malaking pagbabawas sa gastos ng
transportasyon at paggawa ng imprastruktura
- paglikha ng mga global na korporasyon at
pagpapalitan ng mga kultura at tradisyon
Ayon kay Eriksen(2014)
– Una, ang globalisasyon ang nagmula noong
1980. Bagamat masasabing ang terminong ito
ay sumikot noong ika-20 na siglo.
- Pangalawa, ang globalisasyon ay isa lamang uri
ng economic imperialism o Westernization.
Economic imperialism - ay ang pagkuha o
pagkopya ng uri at paraan ng pamumuhay,
kultura, pananamit ng mga tao mula sa mga
bansang kanluranin tulad ng Estados Unidos,
Canada at mga bansa sa Kanlurang Europa.
Westernization - a situation in which one
country has a lot of economic power or
influence over others.
- ang globalisasyon ay hindi lamang one-sided
na proseso. China, India at South Korea.
Homogenization - reduction in cultural
diversity through the popularization and
diffusion of a wide array of cultural symbols—
not only physical objects but customs, ideas and
values.
Multinational company - A multinational
company has branches or owns companies in
many different countries.
MABUTING EPEKTO NG GLOBALISASYON
- Ilang sa mga mabuting epekto ng
globalisasyon ay ang pagbabawas sa mga
gastos sa transportasyon at komunikasyon,
pagunlad ng teknolohiya, at liberalisasyon
sa internasyonal na pamilihan.
International trade agreements - allows
each country to specialize in the goods it
can produce cheaply and efficiently relative
to other countries.
Ayon kay Rangarajan (2003) nahahati sa
tatlong aspekto ang epekto ng
globalisasyon.
a.) kalakalan sa mga produkto at serbisyo.
b.) paggalaw ng kapital
3
c.) paggalaw ng pera
Ayon kay Pettinger (2017)
- sa pamamagitan ng globalisasyon
nagkakaron ng tinatawag na free trade o
malayang kalakalan.
Specialization - specialize in producing the
goods and services that are native to their
part of the world, and they trade for other
goods and services.
Competitive advantage – katangian ng isang
organisasyon na sila ang magaling kesa sa ibang
organisasyon.
Economies of scale – pagbawas ng production
na nagiging sanhi ng pagbabago sa presyo ng
mga goods o commodity.
Ayon kay Baker & Lawson (2002) ang
patakarang self-suffiency ay maaring magbigay
ng mas malaking gastos sa isang bansa.
Self-suffiency – kakayahan na punan ang lahat
ng pangangailangan.
Ayon kay Collins (2015) ang malayang kalakalan
ay dapat na naglalayon patungo sa pagbabawas
ng mga sumusunod.
Taripa – buwis sa mga produktong inangkat
Value added tax - dinadagdag sa presyo ng mga
bilihin natin.
Subsidiya - Ito ay ang salaping binabalikat at
binabayaran ng pamahalaan nang hindi
tumatanggap ng kapalit na produkto o serbisyo.
Trade restrictions - paghihigpit sa palitan ng
goods/services sa pagitan ng mga bansa.
Currency - Ito ang tawag sa uri ng pananalapi ng
isang bansa.
Price advantage - gumagawa ng isang produkto
o serbisyo at lower cost o sa mababang presyo
kaysa sa competition.
Unemployment rate – bilang ng mga walang
trabaho o unemployed.
Downward pressure – sa mga presyo at supply
ng produkto quantity supply ay pareho sa
quantity demand.
Intervention policies – mga polisiya na na
humaharang bansa o local na pamahalaan.
Infant industry argument – proteksyon sa mga
papaunald na bansa pagdating sa malayang
kalakalan.
primary product – raw material
votality – pag-hahati ng mga presyo
diversify – pagpapalawak ng bilang at klase ng
mga produkto.
Protection measures – policy na nagpprotekta
sa mga local na industriya laban sa mga
dayuhang competition gamit ang taripa,
subsidiya, at mg quota.
Tax havens – isang bansa o independent area na
may mababang rate ng tax.
Corporation tax – buwis na pinapataw galling sa
income o capital ng isang corporation.
Income tax – buwis na pinapataw ng gobyerno
sa mga mangagawa.
Exchange rate – palitan ng halata ng pera ng isa
bansa sa ibang bansa.
4
Financial crisis – isang sitwasyon kung saan
nagkakaron ng problema sa pondo, pera o
financial na budget.
Mutual vulnerability – putulin ang mga
koneksyon sa ibang bansa sa pamamapgitan ng
pagpapataas ng taripa o pagimplmenta ng
protectionisim.
Greek crisis – nagkaroon ng malaking utang ang
Greek $470 million.
Money market fund – isang pondo na
namumuhanan gamit ang cash o mga short-
term debt.
Investment – pamumuhunan
Credit-default swaps – pinagkasunduan na
palitan ng credit, parang insurance o protection.
Foreign exchange market - marketplace that
determines the exchange rate for global
currencies. Participants are able to buy, sell,
exchange and speculate on currencies.
National sovereignty – independent nation o
pagdedeklara ng isang bansa ang kanilang
pagiging independent.
Global forces – malawakang impluwensya
Extreme nationalism or xenophobia – takot sa
mga bagay na dayuhan.
Spillover effect – isang kaganapan kung saan
nagkakaroon ng malaking impact sa economies.
$226 milyon halaga ng bilaterall na kalakalan
$49 milyon na halaga ng export mula sa
pilipinas
ANG PANDAIGDIGANG EKONOMIYA
- Ang anoyon ay isang pangyayaring
multidimensional o ang mga aspektong
ito ay maaring political, teknikal,
pangkultura at pang-ekonomiya.
Pangyayaring maaring magkaroon ng
magkakaugnay na sakop, tulad ng globalisasyon
ng:
1. kalakalan ng mga produkto at serisyo,
2. pamilihan ng pananalapi at puhunan,
3. teknolohiya at talastasan; at
4. produksyon o paggwa
Kung ekonomiya ang pag-uusapan ang
Globalisasyon ay ang proseso kung saan ang
pandaigdigang kalakalan ay nagiging bahagi ng
isang “organikong(pagkabuuang) sistema”
Transnational corporation (TNCs) – malalaking
pandaigdigang korporasyon . Paglipat o
paginvest ng negosyo sa ibang bansa.
International corporations (ICs) – importers o
exporters wala silang investment sa labas ng
kanilang bansa.
Multinational corporations (MCs) – mayroong
investment sa ibang bansa, wala silang
produkto na ibinigay, inaadopt lang nila ang
mga produkto sa bawat local market.
Bumubuo ng humigit-kumulang sa dalawang
katlo (2/3) ng lahat ng mga papalabas na
produkto o kalakalan ng bansa.
Globalisasyon ay nariyan na simula pa sa
pagsulpot ng tao at magsimula ang Homo
sapiensna maglakbay galling sa kontinente ng
Africa at manirahan sa iba pang bahagi ng
mundo.
5
Nandiyan na ang pandaigdigang kalakalan
simula ika-16 na dantaon sa pagsisimula ng
ugnayan sa pagitan ng America at Afro-Eurasia.
5,000 na ang nakalipas ng nagsimula ang
pandaigdigang sistema.
Silk Road – pinag-ugnay nito sa pamamagitan ng
kalakalan ang mga kontinenta ng Asya, Africa,
At Europe noong ika-16 na dantaon.
Makabansang kalakalan ng ika-17 at ika-18 na
siglo.
Ang British at Dutch East India Companies ng
England at The Netherland na naitatag noong
1600 at 1602.
Tumaas ang bilang ng pangalakal na sasakyang
dagat mula sa mga pangunahing lungsod sa
Europea papuntas Asya sa pagitan ng 1500 at
1880 (770 noong 1600, 3.161 noong 1700 at
6,661 noong 1800).
Gross Domestic Product (GDP) - ay tumutukoy
sa market value ng lahat ng tapos na mga
produkto at serbisyo na ginawa sa loob ng
hangganan ng isang bansa sa isang tiyak na
panahon. Ang gross domestic product ay ang
mga produktong tinutukoy dito ay ang mga
ginawa o nilikha sa loob ng bansa gayundin ang
mga inilaan para sa mga nakatira at
nasasakupan sa isang pamahalaan.
Naitala ang tagum-pay noon lamang ika-19 na
siglo.
Sa pagitan ng 1820 at 1870, tumaas sa 4.2
porsyento ang kabuuang antas ng paglago ng
pandaigdigang kalakalan
Sa pagitan ng 1870 at 1913 tumaas sa 3.4
porsiyento.
16-17 porsyento tumaas ang kabuuang
kalakalan katumbas ng pandaigdigang kita.
Maituturing na “golden age o ginintuang
panahon ang maiksing panahon ng
pandaigdigang kalakalan bago ang World War I
noong 1870-1913.
Underdevelopment – o ang pagpatuloy na
kawalan ng pang-ekonomiyang paglago at pag-
unlad, kasama na ang kahirapat at
malnutrisyon.
IMS o International Monetary System,
tinatawag ding Regime. Ito ay isang sistema na
bumubuo ng panuntunan.
- buwis na binabayad sa mga inaangkat na
prodto
- mga instrument , pasilidad at mga
organisasyong ginagamit sa mga bayaring
internasyonal.
Cross-border transaction o tawid-hangganang
negosyo isang international na transaction sa
pagitan ng dalawang bagay sa ibat-ibat bansa.
Classical Gold Standard (1870-1914)
Nagsimula ang makabagong IMS noong ika-19
dantaon.
1821 – Pagpapatupad ng Europe sa paggamit ng
ginto na uri ng pamantay sa pananalapi
1867 – nagpasimula ang Europe at United
States ng paglipat ng ginto bilang tumabasan ng
pera sa ginanap na International Monetary
Conference sa Paris.
Sumunod na sumapi ang Germany, at makalipas
ang anim na taon ay sumunod nag France
1880 – ang pamantayang ginto ang naging
pandaigdigang rehimen ng pananalapi.
6
Sumapi ang Italy noong 1894
Sumapi naman ang Russia noong 1897.
Nasa 70% ng mga bansa ay sumali sa
pamantayang ginto.
Fixed exchange rate regime – ginto lamang ang
tinatanggap na katumbas ng perang kanilang
ililimbag. Anumang halaga ng pera ay ililimbag
ay kailangang may katumbas ng ginto para
tanggapan sa pandaigdigang palitan.
Bumagsak ang Classical Gold Standard noong
1914.
1930- pinakamadilim na yugto ng kasaysayan ng
makabong ekonomiya
1931- tuluyan ng inabandona ang pamantayang
ginto
Bretton Woods System ginanap sa New
Hemspire sa United States noong 1944.
Binuo ng mga delagado sa 44 na bansa sa
United Nations Monetary at Financial
Conference.
Itinakda ang palitan sa US$35 bawat bansa.
International Banks for Reconstruction and
Development (IBRD) – nagpoprovide ng mga
polisiya at tumutulong sa mga bansa na
mahihirap upang lumago ang kanilang
ekonomiya.
International Monetary Fund (IMF) –
pagsusulong ng pandaigdigang kooperas sa
pananalapi at palakasin ang pandaigdigang
kalakalan. Ito ay matatagpuan sa Washington
D.C.
Morgenthau Plan – layunin nito na paliitin ang
ekonomiyang Germany bilang isang
ekonomiyang nakabase sa paghahayupan at
pagsasaka.
Organization for European Economic
Cooperation (OEEC) – isang organisasyon na
nilagdaan sa Paris noong April 1948 upang
buhayin muli ang ekonomiyan g Europa.
Organization for Economic Cooperation and
Development (OECD) – pasiglahin ang paglago
ng ekonimiya at world trade.
1951 – itinatag nag European Coal and Steel
Community.
1957 – lagdaan ang Tratado ng Roma
European Economic Community – nagsilbing
unang pangunahing hakbang apra sa isang
nagkakaisang Europea sa larangan ng
ekonomiya.
- Nagbibigay ng ekonomiko at political nap ag-
iisa ng mga ansa sa Europe upang mapaunlad
ang ekonomikong estado nito.
1979 – nabuo ang European Monetary System
(EMS).
Jacques Delors – 8th pangulo ng European
Commission
Francois Mitterand – makapangyarihang
pangulo ng France.
Helmut Kohl – Chancelor ng Germany
Nailatag ang pundasyon ng European Economic
Monetary Union o EMU) sa pamamagitan ng
Maastricht Treaty noong 1992.
EMU – umbrella term, pagsasama ng European
Union member para sa komprehensibong
ekonomiya. Isang alyansa ng 19 European
States na mula sa European Union.
7
1999 – nagkaisa ang mga bansang kasapi na
abandonahin ang kanilang pambasang salapi o
ang Euro.
Pangalawa ang Euro sa dolyar ng United States
bilang pinakamalawak na gamit sa kalakalan at
palitan.
Naging pandaigdigang salapi ang Dolyar ng
United States na sinuportahan ng dalawang-
katlo (2/3)
Noong 1950, 60% ng pandaigdigang kalahatan
ay nagmula sa United States.
International Trade Organization – isa sa tatlong
haligi ng Bretton Woods System.
GATT o General Agreement of Tariff and Trade –
pagsusulong ng mababang taripa sa mga
produkto na pag-ugnayin ang kanilang mga
hakbang sa ilalim nito.
multilateral trade negotiations – nakapokus sa
pagpapababa ng buwis sa mga iniluluwas na
produkto ng mga kasaping bansa.
1957 – itinatag ang European Economic
Community
European Economic Community – isang
organisasyon na ang hangarin ay pagsasama ng
mga ekonomiya at mga miyembro ng estado.
Trade Expansion Act ng 1962 – isang American
trade law, mula sa mga taripa at iba pa, upang
maayos ang pag import ng mga goods at
material sa ibang bansa.
Kennedy Round – bagong round
Tokyo Round – napagkasunduan ang patuloy na
pagbababa ng buwis sa mga produkto across
the board.
item-by-item cuts – patakaran na pagbawas-
bawat-produkto.
Uruguay Rounds – idinaos mula 1986 hanggang
1994. Nagbago ang kalakaran ng pandaigdigang
kalakalan. Nagkaroon ng orihinal na konsepto.
Enero 1, 1995 – inilunsad ang WTO o World
Trade Organization. Nagsilbi itong opisyal na
hantungan ng pag-uusap pangnegosyo.
Negosasyon sa Doha noong 2001. Mataas ang
naging ekspektasyon ng bawat isang dumalo
rito at inasahan na magreresulta sa kaunlaran
pang-ekonomiya ng mahihirap na bansa.
Walang naging magandang resulta sa
pagpupulong.
Itinatag ang Group of 20 (G20) bilang isang
pressure group. Ito ay isang pagpupulong ng
mga gobyerno ng mga central bank mula sa 19
na bansa at ng European Union.
Binuo ang koalisyon ng 2/3 ng pangkalahatang
populasyon sa mundo at ¼ ng pandaigdigang
pang-agrikulturang produktong panluwas.
International Financial Institutions (IFIs) ay isang
inistitusyon na nagbibigay ng financial support
sa pamamagitan ng loan para sa economic and
social development activity sa papaunlad na
bansa.
Kasama dito ang public banks, kasama na ang
World Bank, International Monetary Fund at
regional development banks.
Fluid – kalikasan ng mga manufacturing at
sourcing na aktibidad.
Insurance claim processor – mga taong
nagpapatupad o humahawak sa insurance
companies.
Integrated market – ay ang pamilihan na kung
saan ang presyo ng mga produkto ay hindi
gumagalaw independently, katangian nito ay
ang paggalaw ng presyo sa isang lokasyon
kaakibat ang pagglaw ng presyo sa isang
lokasyon at kung saan ang mga market agent.
Non-tarrif at tarrif barrier – nililimitahan ang
pag import o export ng mga produkto at
serbisyo sa pagpapataw ng taripa dito.
Negative integration – hindi manghimasok ang
isang pamahalaan sa paggalaw ng mga
8
produkto at salik ng produksyon sa
pandaigdigang kalakalan.
Positive integration – aktibong pakikibahagi ng
pamahalaan upang magsagawa ng mga
domestikong patakaran.
Contract manufacturing – outsourcing ng mga
production na ginawa na ng ibang
manufacturer.
Preferential agreement -pagsasagawa ng
preferential access sa mga import. Sa
pamamagitan ng pagbawas o reduksyon ng
taripa.
Preferential Trade Agreement (PTA) – isang
pandaigdigang kasunduan na may restrictive
membership.
Uri ng PTA
1. Non-reciprocal (NRPTA) – one way
2. Reciprocal (RPTA) – two way
Custom unions – ang bansa ay naguusap
tungkol sa pagtanggal ng mga limitasyon sa
tariff at non-tariff sa kanilang kalakalan.
Free trade areas (FTA) – nagbibigay ng
parehong two way preference at nagtatanggal
ng malaking taripa sa pagitan ng dalawang
bansa.
Common markets – tumutukoy sa malayang
paggalaw ng kapital at manggagawa.
Economic Union – usapan sa pagitan ng mga
bansa tungkol sa malayang paggalaw ng mga
produkto, serbisyo at pera at manggagawa.
Spatial market analysis
Law of One Price (LOOP) – sinasabi na ang
magkatulad na produkto ay maaring ibenta sa
parehong presyo.
Price transmission – paggalaw o paglipat ng
presyo.
Dalawang kategoryan g price transmission
1. Vertical Price Transmission – interaksyon ng
presyo sa ibat-ibang supplay chain.
2. Spatial Price Transmission – sinasabing ang
isang pang-ekonomikong pamilihan ay isang
spatial area .
Purchasing power parity – pantay na
kapangyarihan ng mga mamimili na bumili ng
produkto sa amgkahiwalay na pamilihan.
Net food buyers – mas maraming
kinokonsumong pagkain kaysa binebenta.
Food deficit – hindi nakakakain ng 3 beses sa
isang araw.
Economic integration – naglalayon sa raduksyon
ng mga gastos sa mga prodyuser at konsyumer.
Horizontal integration – ang isang particular na
pamilihan ay nakakakuha ng control sa iba pang
pamilihan na nagsasagawa ng parehong
marketing function.
Vertical Integration – ang pamilihan na
nagsasama ay nagsasagawa ng mga magkaibang
dalawa o higit pang aktibidad o tungkulin sa
loob ng isang firm o pagmama-ari.
ANG PANDAIGDIGANG SISTEMA NG
MGA ESTADO
Globalisasyon – maigting at mabilis na
interaksyon sa relasyon ng ibat ibang
institusyong panlipunan sa mundo at
kasalukuyang panahon.
Ang aktor ay nahahati sa dalawang kategorya.
1. Aktor – binubuo ng estado
2. Hindi Aktor – binubuo ng mga organisasyon
Estado – may aking kapangyaharian o
soberanya na nag sakalaw ay ang kilos,
desisyon at direksyon ng ibat ibang institusyong
panlipunan. Estado lamang ang may
kakayahang magayos sa galaw at daloy ng
komunikasyon, teknolohiya, produkto at
serbisyo sa nasasakupan nito.
9
Wilford Garner – Amerikanong propesor sa
Agham Pampolitika. Sinasabing ang estado ay
binubuo ng katamtamang bilang ng mga
mamamayan sa naninirahan sa tiyak na
teritoryo.
Batayan ng pagkaestado
1. Mamamayan – tumutukoy sa populasyon at
binubuo ng lalaki at babae.
2. Teritoryo – tumutukoy sa anyong lupa at
tubig. Ito ang tirahan at pinagkukunan ng
tirahan, pagkain, bahay, kasuotan at iba pa.
3. Pamahalaan – administratibong makinarya ng
estado upang maipatupad ang mga batas na
tutugon sa pangangailangan ng pamayanan.
4. Soberanya – pinaka makapangyarihan ng
estado sa loob ng kan yang nasasakupan.
a.) internal na soberanya – pasunurin sa batas
ang lahat ng nasasakupan.
b.) external na soberanya – kalayan na makipag
ugnayan sa iba pang estado.
Ayon kay Jean Bodin ang soberanya ay
tumutukoy sa walang limitasyon kapangyarihan
ng lider sa kanyang nasasakupan (monarko).
Ayon naman sa mga social contract theorist,
inuugnay ang soberanya sa kapangyarihan ng
mga mamamayan.
Artikulo 1 ng Montevideo Convention ng 1930
ang mga karapatan at Tungkulin ng Estado.
Union of International Associations (UIA) –
pandaigdigang samahan ng mga estado.
UN Security Council na binubuo ng United
States, France, Britain, Russia at China na
makapangyarihan at maunlad na bansa sa
mundo.
International Govermental Organization (IGO) –
naging pamagitan upang maresolba ang alitan
ng mga bansa at upang maiwasan ang digmaan.
Universal Organization
1. United Nations
Regional Organization
1. European Union
2. League of Arab Nations
3. Organization of African Unity
4. Organization of American States
Ang global at regional organization ang
nagpapatatag ng kooperasyon at pagkakaisa sa
larangan ng seguridad, pagpapalaganap ng
kapayapaa, paglawak, at pagunlad ng kalakalan.
NGO o Non Govermental Organization – mallit
na bilang ng mga kasapi at may limitadong
pondo at lugar ng operasyon.
MNC – tumutukoy sa sa mga negosyo na
matatagpuan sa mahigit dalawang estado.
Raymond Vernon – Amerikanong ekonomista
na may pamagat na Sovereignty at Bay (1979).
Tinukoy ditto na marmaing social scientist ang
nangamba na ang integrasyon ang nagdudulot
ng paghina sa soberanya o kapangyarihan ng
estado.
29 Third World Countries o mga papaunlad na
bansa ay nagkaisa upang ilatag ang Non-
Aligned Movement noong 1961 para labanan
ang kolonyalismo.
Relihiyon – mahalaga sa institusyon ng estado
dahil pinagiisa nito ang damdamin ng bawat
mamamayan.
Sharia Law – Islamic law o legal sytem of Islamic
tradition.
Realismo – Tumutukoy sa katotohanan sa
lipunan o mga suliranin o nangyayari sa lipunan
tulad ng kurapsyon,karahasan, diskriminasyon,
kahirapan.
Anarkiya – ang mga estado sa mundo ay hindi
pinamumunuan ng isang pamahalaan.
10
Dante Aligheri (1265-1321) – Isang Italyanong
nagsulat ng librong of Monarchy noong ikaapat
na siglo.
Noong ika-19 na siglo ang librong On Perpetual
Peace ng manunulat na si Immanuel Kant (1724-
1804) ay nagbigay-diin sa pagbubuo ng isang
organisasyonng mga estado upang mapanatili
ang kaayusan at kapayapaan sa mundo.
Woodrow Lison (1856-1924) – tagapagtaguyod
ng League of Nations.
Interdepence o Pagtutulungan – isinulong nina
Robert O. Keohane atJoseph S. Nye. Jr sa librong
Power and Interdependence: World Politics in
Transition.
Dependency – nakabatay sa pandaigdigang
sistema ng kapitalismo
KASAYSAYAN NG PANDAIGDIGANG
SISTEMA NG MGA ESTADO
Kasunduang Pangkapayapaan ng
Westphalia noong 1648 ang nagwakas sa
Tatlumpung Taong Digmaan sa pagitan ng
Union ng mga Protestante at Liga ng mga
Katoliko sa Europe.
Emperor Ferdinan II ng Imperyong Romano,
Haring Louis XII ng France, at Reyna
Christina ng Sweden ay nagkasundo na
magkaroon ng pagpupulong para sa
kapayapaan. Idinaos ito sa Osnabruck at
dinaluhan ng 150 delegado simula 1643 at
1648 sa Westphalia, Germany.
PAGUSBONG NG NASYONALISMO SA
EUROPE
1. Nasyonalismo – damdaming makabansa,
pagmamahal sa kultura, wika, kasaysayan.
Isang positibong pwersa na magtataguyod
ng pagkakaisa at pagkakakilanlan ng isang
bansa.
2. French Revolution – Noong ika-16 na
siglo.at tinaguyod ng mga mayaman at
edukadoong bourgeoisie sa France.
Fall of Bastille – pinamunuon ni Camille
Desmoulins (1760-1794). Naganap noong
Hulyo 14, 1789, ito ang rebolusyong
nagpalaganap sa pagkilala sa karapatan ng
mga mamamayan na maitakda ang sariling
kapalaran.
Liberty, Equality at Fraternity ay naging
tanyag dahil sa rebolusyong France. Nabuo
din ang Germay, Italy at Greece noon ika-19
na siglo.
3. Digmaang Napoleon (1803-1815) – isang
serye ng mga digmaan na nakipaglaban sa
pagitan ng Pransiya (pinangunahan ni
Napoleon Bonaparte) at mga alyansa na
kinasasangkutan ng England at Prussia at
Russia at Austria sa iba't ibang panahon.
1793- Pagpatay kay Haring Louis XV! At
Reyna Marie Antonette
1794 - pagkapatay kay Maximilien
Robespierre
Coup d’etat – pagkatalo ng gobyerno
Directory dahilan sa illegal na pamamaran
ng small group o mga military.
Natalo si Bunaparte ng mga pinagsanib na
puwersa ng Britain, Netherlands, at
Germany. Ito ang Battle of Waterloo sa
Belguim noong 1815.
Ang pamumuno ni Bunaparte ang
nagpalakas sa kapangyarihan ng France sa
Europe.
Concert of Europe – nilahukan ng Austria,
Russia, Germany, Great Britain, at France.
Sa pamumunuan nina Lord Castlereagh,
Prinsipe Klemenz von Metternish (Austria)
at Alexandar I (Russia).
11
Treaty of Paris - a kasunduan ang
pagpapalaya sa bansang Cuba, ang
paglilipat ng pamumuno sa Estados Unidos
sa mga bansang Portoriko at Guam, at ang
pagbili sa Pilipinas mula sa Espanya sa
halagang $20,000,000 ng Estados Unidos.
Unang Digmaang Pandaigdig (Great War)
- nagmula 1914 hanggang 1918
- pinakamalawak at pinakamapinsala
- dahilan ng Great War ang kawalan ng
pandaigdigang organisasyon na
magbubuklod sa mga estado ay
magpatupad ng mga batas
pangkapayapaan.
- Pagkapaslang kay Archduke Francis
Ferdinand ng Imporya ng Austria-Hungarian
noong Hunyo 28, 1914 ang nag mitsa ng
Great War.
Triple Allience – Germany, Austria-Hungary,
at Italy.
Triple Entente – Great Britain, France at
Russia.
- nagapi ang Triple Allience dahil sa
paglahok ng United States sa digmaan
Liga ng mga Bansa (League Of Nation)
- Woodrow Wilson ng United States ay
nagmungkahi ng Labing-apat na Punto sa
kanyang talumpati sa Kongreso ng United
States noong Enero 8, 1918.
- tumutukoy sa “pangkalahatang asosasyon
ng mga bansa”.
- Enero 10, 1920 naitatag ang Liga ng mga
Bansa.
- Layunin ng Liga ng mga Bansa ay
mapanatili ang kapayapaan sa buong
mundo.
- Ang Liga ay binubuo ng isang Assembly ng
lahat ng mga miyembro, isang konseho na
binubuo ng limang permanteng miyembro
at apat na umiikot na mga miyembro.
- Ang United States ay hindi naging kasapi
ng Liga
- Nabuwag ang Liga noong Abril 20, 1946
Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1941-
1945)
- 1939-1945
Treaty of Versailles - pinakamahalaga sa
mga kasunduan sa kapayapaan na
nagwakas sa Unang Digmaang Pandaigdig.
Tinapos ng Treaty ang estado ng digmaan sa
pagitan ng Alemanya at ng Allied Powers.
- 1929 bumagsak ang stock market,
nagdulot ng kawalan ng trabahom, pagtaas
ng presyo ng mga bilihin, at pagbagsak ng
mga negosyo.
- Nagkaisa ang mga lider na sina Adolf Hitler
ng Germany, Benito Mussolini ng Italy, at
Emperador Hirohito ng Japan kaya nabuo
ang Axis Power.
- Ang pananakop ni Hitler sa Austria,
Czechoslovakia, at Poland ang naging
dahilan ng pagsiklab ng ikalawang digmaang
daigdig.
- Allied Powers ay kinabibilangan ng United
Statesm Great Britain, France at Russia.
- Natalo ang Axis Power sa magpakamatay
ni Adolf Hitler.
- Napagkasunduan ng Allied Powers na
palitan ang Liga ng mga Bansa ng bagong
12
organisasyon na tinawag nilang United
Nations.
United Nations (1945-Kasulukuyan)
- Pinangunahan ni Franklin Roosevelt ng
United States at Winston Churchill ng Great
Britain ang pagtatag ng United Nation.
- Layunin na ipalaganap ang kapayapaan,
pagkakaisa, at seguridad ng mga estado sa
buong mundo.
- Oktubre 24, 1945, naitatag ang United
Nations na may anim na ahensya. Ang
opisina nito ay matatagpuan sa New York
City, United States.
Cold war
- 1947-1991
- Ito ay bunga ng matinding kompetensya sa
pagitan ng Estados Unidos kasama ang mga
bansang nasasakupan laban sa Unyong
Sobyet at nasasakupan na bansa
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig.
- naging balakid asa kanilang pagkakaisa ang
pagkakaiba nila ng ideolohiyang political.
- Labanan ng ideolohiya; alitansa pagitan ng
mga bansa na hindinaman ginagamitan ng
pwersa o dahas.
- Western Bloc pinamunuan ng United
States at kakamping mga Europeong bansa.
- Eastern Bloc ay naubo ng Soviet Russia,
kasama ang miyembro ng Warsaw Pact.
1. Pagkakahati ng Germany – Ang federal
Republic sa kanluran ng Germany ay nabuo
noong Mayo 23,1949 sa ilalim ng
pagpapatnubay ng US, France at Great
Britain.
2. NATO (North Atlantic Treaty
Organization). Initatag noong 1949. Ito ay
kasunduan para sa kolektibong seguridad
ng 16 na kasaping estado sa Europe na
sumusuporta sa United States, France at
Britain.
Eastern European Mutual Assistance
Treaty/ Treaty of Friendship, Cooperation
and Mutual Assistance, o mas kilalang
Warsaw Pact
- 14 May 1955 - 1 July 1991
- binuo ng Soviet Union
- binuo ito upang kabaliktaran o kalaban ng
NATO
3. Dalawang China – Sinuportahan ang
Russia sa pamumuno ni Mao Zedong bilang
lider-komunista ng China.
Tinatag ni Mao ang People’s Republic of
China noong 1949.
- Pinakamalaking sosyalsitang bansa sa
mundo sa kasalukuyan.
- Sa tulong ng United States, umunlad ang
ekonomiya ng Taiwan.
4. Krisis sa Peninsula ng Korea
- Nahati sa 38th Parallel ang peninsula ng
Korea
- Ang Republic of Korea ay itinatag noong
Agosto 15, 1948 sa tulong ng United States
- Korean People’s Democratic Republci ay
kakampi ng Soviet Russia.
- Natapos ang digmaan sa dalawang Korea
noong Hulyo 11, 1953
5. Timog-silangang Asya
13
Thirld World
- tumutukoy sa bansang hindi kaanib ng
NATO bloc o Warsaw Bloc sa panahon ng
Cold War.
- kilala ito bilang Non-Alligned Movement o
NAM
- Idinaos sa Indonesia ang Bandung
Conference noong 1955, pagpupulong ng
mga kinatawan sa 29 na bansa sa Asia at
Africa. Layunin nito na talakayin ang
kapayapaan at ang papel ng Third World sa
Cold War.
- Initaguyod din ng Bandung Conference ang
prinsipyo ng pagkapantay-pantay, pagkilala
sa soberanya ng bansa
- pinakita ng pagpupulong ang potensyal na
lakas ng mga umusbong na bansa para sa
kapayapaan, pagunlad at pagkakaisa.
PANDAIGDIGANG PAMAMAHALA
- Ang globalisasyon ay tumutukoy sa
pagpapalawak sa panlipunang relasyon at
kamalayan sa ibat ibang panig ng mundo.
Maaring tumutukoy ito sa political,
ekonomikal, teknolohiya at kultura.
- “pandaigdigang pamamahala “ tumutukoy
sa gawi ng mga estado o kadalasan
gumagawa ng mga kasunduan.
- International law o batas internasyional ay
ang koleksyon ng mga patakaran at
regulasyon na tumutukoy sa karapatan at
obligasyon ng mga estado.
-PANDAIGDIGANG ORGANISASYON
Binubuo ng dalawang uri ng organisasyon.
1. IGO o Inernational Govermental
Organization – tumutukoy sa mga
kaayusang kinabibilangan ng mga bansa-
estado o pampublikong pamumuno.
2. NGO o Non-Govermental Organization –
tumutukoy sa mga pribadong samahan o
mas kilala sa tawag na International
Govermental Organization o (INGO).
UNITED NATION
- opisyal na nilikha noong Oktubre 24, 1945
- pangalang iminungkahi ni Pangulong
Franklin Roosevelt (1882-1945)
- sa mga bansang lumaban sa Axis Power
(Germany, Italy, Japan) noong World War II
- Ang United Nation Conference ay isang
pagpupulong na dinaluhan ng 51 bansa sa
San Francisco, California
- Ang United Nation Charter ay nilagdaan
noong Hunyo 26. 1945
- Si Carlos P. Romulo ang naging kinatawan
ng Pilipinas sa Charter
Layunin ng United Nation ay panatilihan ang
seguridad at kapayapaan,
pakikipagtulungan upang masolusyonan ang
suliraning pandaigdig at maging sentro ng
pagkakasundo ng mga bansa.
SANGAY NG UNITED NATION
1. Secretariat
- internasyonal na serbisyong sibil na
pinamumunuan ng Secretary-General
- Ang Secretar General ay inihalal ng GA o
General Assembly
- Si Trygve Lie ng Norway ang unang
Secratry General at nanungkulan noong
1945 hanggang 19522.
14
2. General Assembly (GA)
- binubuo ng mga kasaping bansa ng United
Nation
- Maituturing na “town meeting”
- Tinatalakay ditto ang pandaigdigang isyu
tulad ng digmaan, terorismo, sakit at
kahirapan.
3. Security Council o SC
- responsibilidad ang kapayapaan at
seguridad
- binubuo ng 15 miyembro
- Pinili ng GA ang 10 na di-permanenteng
miyembro na nanungkulan ng hindi hihigit
sa dalawang taon.
- Ang permanent 5 o (P5) ang nanungkulan
ng permanente. Ito ay ang mga bansang
China, France, Russia, United Kingdom at
United States.
- may dalawang mahalagang sangay;
Military Committee na tumutukoy sa
aspektong military, ang Disarmament
Committee naman ay layunin na kontrolin
at bawasan ang armas nga mga bansa gaya
ng sandatang nukleyar.
- pinakamakapangyarihan na sangay ng
United Nation dahil sa kakayahang maging-
veto sa GA
4. Ang Economic and Social Concil (ECOSOC)
- binubuo ng 54 na kasapi
- lider sa pagtalakay ng mga usapaing pang-
ekonomiya
- pangunahin itong nangangasiwa sa mga
espesyal na ahensya ng United Nation.
5. Ang International Court of Justice o (ICJ)
- nagaayos ng lahat ng legal na pagtatalo sa
pagitan ng mga ksaping estado
- Matatagpuan sa Hague, Netherlands ang
Peace Palace kung saan nagdaraos ang 15
hurado na hinalal ng GA at SC
6. Ang Trusteeship Council
- itaguyod ang paguunlad ng mga mamayan
sa terioryong nasa ilalmin ng League of
Nations, Axis Powers pagkatapos ng World
War 2.
- tumigil ang operasyon noong 1994
- matagumpay na tinapos ng UN ang
peacekeeping mandate nito sa Sierra Leone
- Sa kasalukuyan, ang United Nations ay
may mahalagang gampanin sa aspekto ng
peacekeeping at state-building o peace-
buildning.
ANG LOBAL NORTH AT SOUTH DIVIDE
- ang mga konseptong global north at south
divide ay tumutukoy sa pag-uuri ng
mgabansa ayon sa kanilang antas ng
pagunlad at yaman batay sa GDP per capital
at Human Development Index (HDI).
- ang konseptong Global North at South ay
masasalamin sa pagkapantay-pantay sa mga
pamayanan ng isang bansa.Ang mayamang
komunidad ay ang “Global North at ang
“Global South” naman ang naghihirap na
komunidad.
Brandt Line ay ang paglalarawan upang
ipakita kung paanong ang heograpiya ng
mundo ay nahahati sa pagitan ng mga
mayaman at mahirap na bansa.
- hango sa pangalan ng dating German
Chancellor Willy Brandt noong dekada 1980
15
Global North
- binubuo ng mga bansang mayaman
- technologically-advanced
- zero population growth
- ang mga bansang ito ay matatagpuan sa
Northern Hemisphere gaya ng Europe, at
North America, kabilang din ang Israel,
South Africa, Australia, at New Zealand.
- tinatawag din ng More Economically
Developed Countries o (MEDCs)
Global South
- binubuo ng mahirap na bansa
- nakabatay sa Global North
- matatagpuan sa tropical na rehiyon at sa
Southern Hemisphere gaya sa Africa at Latin
America kabilang din ang India at China.
- tinawatag din na Less Economically
Developed Countries o (LEDCs)
PANANAW SA GLOBAL NORTH AT SOUTH
Neoliberalism/Modernismo
- modernong pananaw
- paraan ng pagpapatakbo sa ekonomiya at
gobyerno kung saan ang sentral ang papel
ng pribadong negosyo
- patakarang pang-ekonomiya
- Ang kahirapan ng Global South ay dulot ng
sumusunod na salik; mahirap na lokasyon
heograpikal, tropical na klima, mahinang
pangangasiwa ng pamahalaan, mababang
antas ng teknolohiya, at di-maayos na
imprastraktura sa transportasyon at
komunikasyon.
- upuang umunlad ang mahihirap na bansa
kailangan magsupply ng Global North ng
mga missing component tulad ng pera o
foreign direct investment at teknolohiya.
Dependensya
kasarian, at pagtiyak sa pagpapanatili ng
kapaligiran.
- 193 na estado na kasapi ng Un ang
sumang-ayon na makamit ang mga ito sa
taong 2015

- ang kahirapan ng Global South ay dulot ng Sustainable Development Goals (SDGs) o

kolonyalismo
- ang Global North ang nagsusupply ng
kapital at teknolohiya sa paggawa ng
manufactured goods.
- raw materials at primary goods and
services naman ang kontribusyon ng Global
South
ANG AGAWAT SA PAGITAN NG NORTH AT
SOUTH
Brandt Report – layunin nito na suriin ang
mga isyu sa internasyonal na pag-unlad.
Human Development Index (HDI) – paraan
upang matukoy ang mga “Northern” na
bansa mla sa mga “Southern” na bansa.
Global Goals for Sustainable Development o
“2030 Agenda”
- pumalit sa MDG noong 2015
- binubuo ng 17 mithiin na matatamo sa
2030
- Noong 1820 ang per capital income sa
kanluran ng Europe ay tatlong beses na
malaki sa Africa
- Noong 2000 ang per capital income ng
Europe ay 13 beses na malaki kaysa Africa
- Global North ay mayaman, Global South ay
mahirap

- sukatan ng pamantayan ng pamumuhay sa

loob ng isang bansa

- 3 salik ay ang longevity, GPD, literacy rate

2017 Human Development Report ng

United Nations Development Programme ay
inilathala noong Setyembre 14, 2018.

- Noong 2018 ang Pilipinas ay ika-113 sa HDI

at may iskor na 0.699 at nasa kategoryang
Meduim Human Development

Millennium Development Goals (MDGs)

- binubuo ng walong mithiin

- pagpapabuti ng edukasyon at
pangangalagang pangkalusukan,
pagtataguyod ng pagkakapantay ng

16
-

17