MODYUL SA ARALING PANLIPUNAN 9

Ikatlong Markahan

Pangalan: ___________________________________________ Pangkat: _____________

ARALIN 3: Ang Daigdig sa Panahon ng Transisyon

 Mga Pangyayaring Nagbigay-daan sa Pag-usbong ng Europe sa Panahong Medieval

Isinulat ni Jeanette Winterson ang mga katagang: “In the space between chaos and shape there
was another chance.” Nangangahulugan ito na ang bawat kaguluhan at pagbagsak ay may kaagapay na
panibagong pagkakataon. Marahil pagkakataon para bumangon, pagkakataon para muling umunlad.Sa
pagitan ng pagbagsak at pagbangon ay isang mahalagang pangyayaring maaaring ituring na transisyon.
Ikaw, sa buhay mo, ano ang maituturing mong mahalagang transisyon?
Pagtutuunan sa Modyul na ito ang mga pangyayari sa Transisyunal na Panahon.Sa pagitan ng
sinaunang at makabagong panahon at ano nga ba ang naganap sa kasaysayan ng mundo partikular na
sa Europe? Ito ang mga maaring katanungan na dapat nating masagutan sa modyul na to.

1. Ano ang epekto ng mga pangyayaring ito sa paggpapalaganap ng pandaigdigang

kamalayan?
2. Paano nakaapekto ang mga pangyayari sa Transisyunal na Panahon sa paghubog at
pagbuo ng pagkakakilanlan ng bansa at rehiyon sa daigdig?

Gawain 1.Photo-Suri
Panuto: Suriin ang larawan sa ibaba. Sagutin ang mga tanong matapos masuri ang larawan.

Pamprosesong Tanong
Sagutin ang sumusunod na tanong.

1. Ano ang ipinahihiwatig ng larawan?

2. Sa iyong palagay, anong panahon sa kasaysayan makikita ang mga tagpong nasa larawan?
3. Sa kasalukuyan, mayroon pa kayang mga tagpong tulad ng iyong nakikita sa larawan? Patunayan.
Gawain 2. A-R Guide (Anticipation-Reaction Guide)

Panuto: Marahil ay nasasabik ka nang pag-aralan ang susunod na aralin. Upang mataya ang dati mong
kaalaman sa paksa, isagawa ang susunod na gawain.

Alamin kung gaano na ang iyong kaalaman sa paksang taalakayin.

Isulat sa unang kolum ang SA kung ikaw ay sang-ayon sa pahayag at
HSA naman kung hindi.

Bago ang PAHAYAG Matapos ang

Talakayan Talakayan
1. Sa pagbagsak ng Imperyong Romano at pananalasa ng iba’t ibang pangkat ng mga
barbaro ay natapos ang Sinaunang Panahon at pumasok ang pagsisimula ng
Panahong Medieval.
2. Si Charlemagne o “Charles the Great” ang itinuturing na isa sa pinakamahusay na
hari ng Panahong Medieval. Pinamunuan niya ang “Holy Roman Empire” na
sinasabing muling bumuhay sa Imperyong Roman.
3. Sa panahon ng kaguluhan bunsod ng pagbagsak ng imperyong Roman at
pananalakay ng mga tribung barbaro, naging kanlungan ng mga tao ang simbahan.
Naging mahalaga ang papel ng “Kapapahan” o ang tungkulin, panahon ng
panunungkulan at kapangyrihang panrelihiyon ng Papa bilang pinuno ng
simbahang Katoliko.
4. Pangunahing layunin ng paglulunsad ng mga Krusada ang pagpapalaganap ng
relihiyong Kristiyanismo sa iba pang panig ng daigdig.
5. Ang Piyudalismo ay isang matibay na sistemang naitatag noong Panahong
Medieval. Itinuturing itong sistemang politikal, sosyo-ekonomiko at militar na sagot
sa pangangailangan sa tagapanguna sa panahon ng kaguluhan.
6. Ang pang-ekonomiyang aspeto ng Piyudalismo ay tinatawag na Manoryalismo. Ito
ay ang sistemang gumagabay sa pamumuno ng mga hari sa kanilang nasasakupan.
7. Bunsod ng pagtaas ng populasyon at pag-unlad ng kalakalan ay ang pag-unlad ng
mga bayan. Ang paglago ng bayan ay nakatulong sa paglago ng kalakalan at ang
paglago ng kalakalan ay nakatulong din sa paglago ng mga bayan.
8. Maaaring umangat ang isang tao sa lipunan dahil hindi nakabatay sa kapanganakan
ang antas sa buhay kundi sa kayamanan ng isang tao.
9. Naging maunlad ang mga manor dahil sa pakikipagkalakalan sa ibang bayan.
10. Ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa pag-usbong ng Europe ay nakatulong sa
pagkakabuo ng pandaigdigang kamalayan sa kasalukuyang panahon.

GAWAIN 3. Daloy Ng Kasaysayan

Makikita sa diagram ang mga salik ng pagbagsak ng Imperyong Romano.

Panuto: Suriin ang diagram at sagutin ang kasunod na mga tanong
GAWAIN 3. Daloy Ng Kasaysayan

Pamprosesong Tanong
1. Mula sa mga nabanggit na salik sa diagram, ano sa tingin mo ang pangunahing dahilan ng pagbagsak
ng Imperyong Roman? Bigyang katuwiran ang iyong sagot.
2. Sa iyong palagay, ano ang magiging epekto ng pagbagsak ng Imperyong Roman sa kabuuan ng
Europe?

Suriin ang diagram tungkol sa pag-usbong ng Europe sa Panahong Medieval

Mga Pangyayaring Nagbigay-daan sa Pag-usbong
ng Europe sa Panahong Medieval

Ang Paglakas ng Ang Buhay sa Europe Noong

Simbahang Katoliko Ang Holy Roman Empire Ang Paglunsad ng mga Gitnang Panahon (Piyudalismo,
Bilang Isang Krusada Manorialismo, Pag-usbong ng
Institusyon sa mga Bayan at Lungsod)
Gitnang Panahon

Sa mga susunod na aralin, subukang suriin ang mga dahilan at bunga ng paglakas ng Simbahang Katoliko
bilang institusyon noong Panahong Medieval.

Gawain 4.Magbasa at Matuto

Panuto: Bilang panimula sa pagtalakay ng paksa, basahin at unawain ang teksto tungkol sa mga salik sa
paglakas ng kapangyarihan ng Pope sa Medieval.
 Mga Salik na Nakatulong sa Paglawak ng Kapangyarihan ng Kapapahan
Apat ang pangunahing salik na nagbigay-daan sa paglakas ng kapangyarihan ng Papa sa
Rome. Pangunahin na rito ang pagbagsak ng Imperyong Romano na siyang nagbunsod sa
kapangyarihan ng kapapahan.

Pagbagsak ng Imperyong Roman. Sa kabutihang-palad, ang

Marami ang dahilan ng paglakas ng
kapangyarihan ng Simbahang Katoliko at ng
kapapahan. Isa na rito ang pagbagsak ng
imperyong Romano noong 476 C.E., na naghari
sa kanluran at silangang Europe sa Gitnang
Silangan at sa hilagang Africa sa loob ng halos
600 taon.
Tinukoy ni Silvian, isang pari, na kalooban
ng mga Roman ang bunga ng kanilang mga
kasamaan. Ang mga kayamanang umagos
papasok sa Rome ang naging sanhi ng palasak
na kabulukan sa pamahalaan ng imperyo. Sa
walang tigil na pagsasamantala sa tungkulin ng
mga umuugit ng pamahalaan, nahati ang lipunan
sa dalawang panig- ang pinakamaliit na bahagi ng
lipunan na binubuo ng mayayaman at malalakas
na pinuno sa pamahalaan at mga nakararaming
maliliit na mamamayan.
Lubhang nakapagpahina ang kabulukan sa
pamahalaan at ang kahabag-habag na kalagayan
ng pamumuhay ng mga pangkaraniwang tao sa
katayuan ng Imperyong Rome. Noong 476 C.E.,
tuluyan itong bumagsak sa kamay ng mga
barbaro na dati ng nakatira sa loob ng imperyo
mula pa noong ikatlong siglo ng Kristiyanismo.
simbahang Kristiyano, na tanging
institusyong hindi pinakialaman ng mga
barbaro, ang nangalaga sa mga
pangangailangan ng mga tao. Sa
kawalan ng pag-asang maibalik ang
dating lakas-militar at kasaganaang
materyal ng imperyo, bumaling ang
mamamayan sa simbahang Katoliko sa
pamumuno at kaligtasan. Binigyang-
diin nila ang kalagayan ng kaluluwa sa
ikalawang buhay ayon sa pangako ng
Simbahan para sa mga nailigtas sa
pamamagitan ni Kristo.
Sa kabilang dako, nahikayat
naman ang mga barbaro sa
kapangyarihan ng Simbahan.
Pumayag sila na binyagan sa pagka-
Kristiyano at naging matapat na mga
kaanib ng pari.

1. Ano-ano ang mga dahilan ng pagbagsak ng Imperyong Romano?

2. Mula sa binasa, paano nakaimpluwensiya ang Simbahan sa panahon ng pagbagsak ng Imperyong
Romano

Matatag at Mabisang Organisasyon ng Simbahan. Mula noong kalagitnaan ng

ika-11 siglo, pinipili ang mga
Noong mga unang taon ng Kristiyanismo, karaniwang tao lamang ang
mga pinuno ng Simbahan na nakilala bilang mga presbyter na pinili ng mga Papa ng Kolehiyo ng mga
mamamayan. Mula sa mga ordinaryong taong ito lumitaw ang mga pari at mga Kardinal sa pamamagitan ng
hirarkiya.
Isang diyosesis ang kongregasyon ng mga Kristiyano sa bawat lungsod palakpakan lamang,
na pinamunuan ng Obispo. Nasa ilalim ng Obispo ang maraming pari sa iba’t depende kung sino ang gusto
ibang parokya sa lungsod. Nang lumaganap ang Kristiyanismo mula sa lungsod ng matatandang kardinal. Sa
patungo sa mga lalawigan, sumangguni sa mga Obispo ang mga pari sa kanilang
pamumuno. Sa ilalim ng pamumuno at pamamahala ng Obispo, hindi lamang mga Konseho ng Lateran noong
gawaing espiritwal ang pinangalagaan ng mga pari, kundi pinangasiwaan din nila 1719, pinagpasyahan ng
ang gawaing pangkabuhayan, pang-edukasyon at pagkawanggawa ng Simbahan.
Bukod dito, ang Obispo rin ang namamahala sa pagpapanatili ng kaayusan at mayorya ang paghalal ng
katarungan sa lungsod at sa iba pang mga nasasakupan. Papa.
Tinawag na mga Arsobispo ang mga Obispo na nakatira sa malalaking lungsod na
naging unang sentro ng Kristiyanismo. Bukod sa panrelihiyong pamamahala ng
kanilang sariling lungsod, may kapangyarihan ang isang Arsobispo sa mga
Obispo ng ilang karatig na maliit na lungsod. Ang Obispo ng Rome, na tinawag
bilang Papa, ang kinikilalang katas-taasang pinuno ng Simbahang Katoliko sa
kanlurang Europe. Kabilang siya sa mga Arsobispo, Obispo at mga Pari ng mga
parokya.
 Ang kapapahan (Papa) ay
tumutukoy sa tungkulin, panahon, ng
panunungkulan at kapangyarihang
panrelihiyon ng Papa bilang pinuno ng
Simbahang Katoliko, gayundin ang
kapangyarihang pampulitika bilang
pinuno ng estado ng Vatican.
Ang salitang “Pope” ay
ngangangahulugang AMA na nagmula
sa salitang Latin na “Papa”. Noong
unang panahon itinuturing ng mga
kristyano ang “Papa” bilang ama ng mga
Kristiyano, na siya pa ring tawag sa
kanya sa kasalukuyan.
Uri ng Pamumuno sa Simbahan
Maraming mga naging pinuno ng Simbahan ang nakatulong sa
pagpapalakas ng pundasyon ng Simbahang Katoliko Romano at
Kapapahan. Ilan lamang sa mahahalagang tao ng Simbahan at ang
kanilang mga nagawa ang makikita sa talahanayan.
Pinuno/ Papa
Constantine the Great
Papa Leo the Great (440-461)
Papa Gregory I
Ilarawan ang tungkulin ng sumusunod:
1. Pari – ___________________________________
__________________________________________
________________________________________
2. Obispo- ___________________________________
__________________________________________
________________________________________
3. Arsobispo- ________________________________
__________________________________________
________________________________________
Paraan ng Pamumuno
- Pinagbuklod-buklod niya ang lahat ng mga Kristiyano sa
buong imperyo ng Rome at ang Konseho ng Nicea na
kaniyang tinawag.
- Pinalakas ni Constantine ang kapapahan sa pamamagitan
ng Konseho ng Constantinople. Sa kapulungang ito, pinag-
uri-uri ng mga Obispo ang iba’t ibang malalaking lungsod sa
buong imperyo. Gayundin, pinili ang Rome bilang
pangunahing diyosesis at dahil dito, kinilala ang Obispo ng
Rome bilang pinakamataas na pinuno ng Simbahang
Katoliko Romano.
Binigyang-diin niya ang Petrine Doctrine, ang
doktrinang nagsasabing ang Obispo ng Rome,
bilang tagapagmana ni San Pedro, ang tunay na
pinuno ng Kristiyanismo. Sa kaniyang mungkahi,
ang emperador sa kanlurang Europe ang nag-utos
na kilalanin ang kapangyarihan ng Obispo ng Rome
bilang pinakamataas na pinuno ng Simbahan.
Makalipas ang ilang daang taon, ibinigay ang
pangalang Papa sa Obispo ng Rome. Mula noong
kapanahunan ni Papa Leo, kinilala ang
kapangyarihan ng Papa sa lahat ng mga Kristiyano
sa kanlurang Europe. Tumanggi naman ang
Simbahang Katoliko sa silangang Europe na
kilalanin ang Papa bilang pinakamataas na pinuno
ng Kristiyanismo hanggang sa panahong ito.
- Iniukol niya ang kaniyang buong kakayahan at
pagsisikap sa paglilingkod bilang pinuno ng lungsod
at patnubay ng Simbahan sa buong kanlurang
Europe.
 - Natamo ni Papa Gregory I ang sukdulan ng
tagumpay nang magawa niyang sumampalataya
ang iba’t ibang mga barbarong tribo at lumaganap
ang Kristiyanismo sa malalayong lugar sa
kanlurang Europe. Dahil dito, nagpadala siya ng
mga misyonero sa iba’t ibang bansa na hindi pa
sumasampalatay sa Simbahang Katoliko. Buong
tagumpay na nagpalaganap ng kapangyarihan ng
Papa ang mga misyonerong ito nang
sumampalataya sa Kristiyanismo ang England,
Ireland, Scotland, at Germany.

Sa kaniyang pamumuno naganap ang labanan ng

Papa Gregory VII kapangyarihang sekular at eklesyastikal ukol sa
power of investiture o sa karapatang magkaloob ng
tungkulin sa mga tauhan ng Simbahan noong
kapanahunan ni Haring Henry IV ng Germany.
Itiniwalag kaagad niya sa simbahan si Haring Henry
IV na gumanti naman nang ipag-utos niya ang
pagpapatalsik kay Papa Gregory VII. Ngunit nang
maramdaman ni Henry IV na kaanib ni Papa
Gregory VII ang mga Maharlika sa Germany,
sumuko siya sa Papa at humingi ng kapatawaran.
Binawi ng Papa ang kaparusahang pagtitiwalag sa
Simbahan pagkatapos ng lubhang paghihirap sa
pagtawid sa Alps at napahamak pagkaraan nang
Ang makatarungang malaon at masidhing pag-aaregluhan.
pamumuno ng mga monghe sa
kanlurang Europe ay nakatulong din
sa lawak ng katanyagan at
kapangyarihan ng Simbahan sa
ilalim ng pamumuno ng Papa. Tanong:
Nagpakain ang mga monasteryo sa 1. Ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng mahusay
mahihirap, nangalaga sa mga na pinuno sa pagtatag ng isang organisasyon?
maysakit at kumupkop sa mga taong Ipaliwanag
nais makaligtas sa kanilang mga
Ang investiture
kaaway. ay isangang
Bumalangkas seremonya kung saan ang isang pinunong sekular katulad ng hari ay
pinagkakalooban ng
Simbahan ng isang sistemamga simbolo
ng mgasa pamumuno katulad ng singsing sa Obispong kaniyang hinihirang
bilang maging pinuno ng simbahan.
batas at nagtatag ng mga sariling
Sa pamumuno ni Papa Pamumuno ng mga Monghe
hukuman sa paglilitis
Binubuo ang mga ngGregory
mga sa
monghe
Simbahan, tinanggal niya ang karapatan ng mga pinunong sekular
ng isang pangkat ng mga pari na tumalikod sa makamundong
na magkaloob
pagkakasala
pamumuhay atnangkinasasangkutan
kapangyarihan
nanirahan sa
ngpinuno ngupang
sa mga monasteryo simbahan.
mamuhay sa panalangin at sariling disiplina. Sila ang
mgaregular
mga pari atna
mga pangkaraniwang
kasapi ng mga pari at itinuturing na higit na matapat kaysa mga paring sekular. Tuwirang
tao. ilalim
nasa Dahil lamang
walang ngsinumanang
kontrol at pangangasiwa ng Abbot at Papa ang mga monghe.
nagsasagawa ng ganitong
Namumuhay ang mga monghe sa ilalim ng mahigpit na mga alituntunin ng monasteryo. Dahil dito,
paglilingkod
malaki pagkatapos bumagsak
ang kanilangimpluwensya sa pamumuhay ng tao noong Panahong Medieval. Dahil sa kanilang
ang imperyo
paniniwalang “Ang ng Rome, nahikayat
pagtatrabaho at pagdarasal,” nagsikap sila sa paglinang at pagtanim sa mga lupain na
ang mga tao
nakapaligid sa sa Simbahan
kanilang mgapara sa
monasteryo. Dahil dito, hindi lamang kapaki-pakinabang ang kanilang
kaayusan,sa
pagsisikap pamumuno at tulong.
mga monasteryo, kundi higit pang nakaimpluwensya ito sa pag-unlad ng agrikultura sa
buong Europe noong Panahong Medieval.
Pinakamahalaga sa mga
Mga Gawain
ginampanang ng mga
tungkulin Monghe. Nagtiyaga ang mga monghe sa pag-iingat ng mga karunungang
ng mga
klasikal
monghe ang pagpapalaganap ng at Romano. Dahil sa hindi pa natutuklasan ang palimbagan at ang
ng mga sinaunang Griyego
paggawa ng papel,
Kristiyanismo angng
sa utos lahat ng sa
Papa mga libro na kanilang iniingatan sa mga aklatan sa monasteryo ang
kanilang
iba’tibangmatiyagang isinusulat muli sa mga sadyang yaring balat ng hayop. Dahil sa ginawang pagsisikap
dako ng kanlurang
ngEurope.
mga monghe, ang
Napag-alaman mganakaalaman
natin tungkol sa sinauna at panggitnang panahon ay napangalagaan sa
kasalukuyan.
kung paano napasampalataya sa
Kristiyanismo ang mga Visigoth sa
Spain; ang mga Anglo-Saxon sa
England, Ireland at Scotland; at ang
mga German sa ilalim ng direksiyon
ni Papa Gregory I. Gayundin, naging
martir si St. Francis Xavier, ang
tinaguriang Apostol ng Asia para sa
simulain ng pagpapalaganap ng
 Rome.

Katanungan:

1. Paano nakatulong ang mga monghe sa paglakas ng simbahan at pagpapalaganap ng

Kristiyanismo?

Gawain 5. Diagram ng Aking Natutuhan

Panuto: Batay sa binasang teksto, isa-isahin ang mga salik na nakatulong sa paglakas ng kapangyarihan
ng Papa sa Europe. Ipaliwanag ang sagot.

Salik sa Paglakas
ng
Kapangyarihan
ng Papa

Pamprosesong Tanong
 1. Batay sa teksto, ano ang pangunahing papel na ginampanam ng simbahan noong Gitnang
Panahon? Patunayan.
2. Bakit madaling nahikayat ng simbahan ang mga grupong barbaro na yakapin ang Katolisismo?
3. Paano nagkakatulad ang papel na ginampanan ng simbahan sa kasalukuyan sa gampanin nito
noong Panahong Medieval? Ipaliwanag.

Gawain 6.3-2-1 Chart

Panuto:Punan ang chart ng hinihinging impormasyon ayon sa
natutuhan mo sa binasang teksto.

Konspeto o Kaalaman na Aking Natutuhan

1. __________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
3 2. __________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
3. __________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Konsepto o Kaalaman na hindi ko gaanong naunawaan

1. __________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2 2. __________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

Tanong na nais ko pang mabigyan ng linaw

1 1. __________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

Gawain 7: Sa Madaling Salita

Panuto: Mula sa naging pagtalakay, sagutin ang tanong sa loob ng kahon.

Mga Pangyayaring
Nagbigay-daan sa Pag-
Paano nakatulong ang paglakas ng
simbahang Katoliko sa pag-usbong usbong ng Europe sa
ng Europe sa Panahong Medieval? Panahong Medieval
 Bukod sa paglakas ng impluwensiya ng simbahang Katoliko, isa sa mahalagang kaganapan sa
Europe sa Panahong Medieval ay ang pagkakatatag ng “Holy Roman Empire”. Sino nga ba si
Charlemagne? Bakit tinawag na Holy Roman Empire ang imperyo? Ano ang kontribusyon ng imperyong
ito sa pagpapalaganap ng pandaigdigang kamalayan?

Gawain 8.Magbasa at Matuto

Panuto: Basahin at suriing mabuti ang teksto tungkol sa mga kaganapang nagbigay- daan sa
pagkakabuo ng “Holy Roman Empire”.

481- Pinag-isani Clovis ang

iba’t ibang tribung Franks
Ang Holy Roman Empire at sinalakay ang mga
Romano
Isa sa mga mayor ng palasyo si
Charles Martel, ang nagsikap na pag-isahin 496- Naging Kristiyano si
ang France. Tinalo niya ang mga Clovis at ang kaniyang
mananalakay na Muslim. Mula noon, hindi na buong sandatahan
nagtangkang sakupin ang Kanlurang Europe.
511- Namatay si Clovis at
Si Pepin the Short ang unang hinirang hinati ang kaniyang
na hari ng France. Noong 768, humalili kay kaharian sa kanyang mga
Pepin ang anak na si Charlemagne o Charles anak
the Great, isa sa pinakamahusay na hari sa
Medieval Period. Sa gulang na 40, kinuha niya 687- Pinamunuan ni Pepin
si Alcuin, pinakamahusay na iskolar ng II ang tribung Franks
panahon upang magpaturo ng iba’t ibang
wika. Inanyayahan din niya ang iba’t ibang 717- Humalili kay Pepin II
iskolar sa Europe upang turuan at sanayin ang kaniyang anak na si
Charles Martel
ang mga pari at opisyal ng pamahalaan.
Sinakop niya ang Lombard, Muslim, Bavarian
751- Ang anak ni Charles
at Saxon at ginawang mga Kristiyano.
Martel na si Pepin the
Noong kapaskuhan ng taong 800,
Short ay hinirang bilang
kinoronahan siyang emperador ng Banal na
Imperyong Romano (Holy Roman Empire). Hari ng mga Franks sa
Marami ang nagsabi na ang imperyo ang halip na Mayor ng Palasyo
bumuhay na muli sa imperyong Romano. Sa
panahon ng imperyo, ang mga iskolar ang
naging tagapangalaga ng kulturang Graeco-
Romano. Ang pagsasama-sama ng
elementong Kristiyano, German, at Roman
ang namayani sa kabihasnang Medieval.
Nang namatay si Charlemagne noong
814, humalili si Louis the Religious. Hindi
nagtagumpay ang pagsisikap nitong
mapanatili ang imperyo dahil sa paglaban ng Si Pope Leo III ang humirang
mga maharlika. Nang mamatay siya, hinati ng
kay Charlemagne bilang “Emperor
kaniyang tatlong anak ang imperyo sa
pamamagitan ng Kasunduan ng Verdun of the Holy Roman Empire”. Ayon sa
noong 841. Napunta kay Charles the Bald ang ilang aklat, nangangahulugan ito na
France; kay Louis the German ang Germany; ang ideya ng mga Romano ng isang
atang Italy kay Lothair.Sa pagkakawatak- sentralisadong pamahalaan ay hindi
watak ng imperyo, nawalan ng kapangyarihan naglaho
ang mga haring Carolingian sa mga maharlika
at nagsimula na naman ang paglusob ng mga
Viking, Magyar at Muslim. Namayani sa
Europe ang mga maharlika at humina ang
mga hari. Nagsimula ang isang sistematikong
sosyo-ekonomiko, politiko at militari- ang
piyudalismo.

Gawain 9: Paggawa ng Timeline

Panuto: Batay sa binasang teksto, gumawa ng timeline ng mahahalagang pangyayaring nagbigay-daan
sa pagkakabuo ng Holy Roman Empire

Pamprosesong Tanong

1. Sa iyong palagay, sinong personalidad ang pinakamahalaga sa pagtatatag ng Holy Roman

Empire?
2. Bakit kaya Holy Roman Empire ang ibinansag sa imperyo ni Charlemagne?
3. Ano ang kahalagahan ng Simbahang Katoliko sa “Holy Roman Empire”?
4. Sa kasalukyan, masasabi pa bang may matibay na ugnayan ang pamahalaan at simbahan?
Patunayan..

Sa Panahong Medieval, unti-unting

namayagpag ang Simbahang Katoliko. Nagsimulang
maging Kristiyano ang mga tao sa Europa, subalit
nang bumagsak ang “Holy Roman Empire”, nawalan
ng malakas na pinuno ang imperyo. Sa kabilang dako
ay nagpapalawak din ng imperyo ang mga Muslim.
Nakuha ng mga Muslim ang Jerusalem.Bunsod nito,
nanawagan ang Papa ng paglulunsad ng mga
Krusada. Alamin sa susunod na aralin ang mga sanhi
at bunga ng paglulunsad ng mga Krusada.

Gawain 11.Magbasa at Matuto.

Panuto:Basahin at unawain ang teksto tungkol sa paglulunsad ng Krusada sa Europe.

ANG KRUSADA

Ang Krusada ay isang ekspedisyong militar na inilunsad ng Kristiyanong Europeo dahil sa panawagan ni Pope
Urban II noong 1095. Ito ay isang banal na labanan ng mga relihiyosong Europeo laban sa mga Turkong Muslim na
sumakop sa banal na pook sa Jerusalem. Mula Jerusalem balak salakayin ng mga Turkong Muslim ang Imperyong
Byzantine kaya humingi ng tulong ang Emperador ng Byzantine sa Papa sa Rome lalo pa at sa pagsalakay na ito ay
mapalaganap ang relihiyong Islam. Sa panawagan ni Papa Urban, hinimok niya ang mga kabalyero (knights) na maging
krusador at pinangakuan niya ang mga ito na papatawarin sila sa kanilang mga kasalanan; kalayaan sa mga
pagkautang; at kalayaang pumili ng “fief” mula sa lupa na kanilang masakop.

Unang Krusada
Ang unang Krusada ay binuo ng mga 3000 kabalyero at 12000 na mandirigma sa pamumuno ng Prinsipe at mga
Pranses na nabibilang sa “nobility”. Matagumpay na nabawi ng grupong ito ang Jerusalem noong 1099 at nagtatag sila
ng Estadong Krusador malapit sa Mediterranean. Sa pagsalakay nila sa Jerusalem, maraming Muslim ang napatay, pati
na ang mga Hudyo at Kristyano. Nanatili sila ng mga limampung taon sa Jerusalem ngunit sinalakay din sila ng mga
Muslim.

Ikalawang Krusada
Sa paghihikayat ni St Bernard ng Clairvaux, sinamahan siya nina Haring Luis VIIng France at Emperor Conrad
IIIKrusada ng mga
ng Germany. Batabalakid na naranasan anggrupong ito sa pagpunta sa Silangan at ang pinakatagumpay nila ay
Maraming
Noong
ang pagsakop ng 1212 isang Hindi
Damascus. labin pa
dalawang
man sila taong
nakalayoFrench na ang pangalan
sa pinanggalingang Europeay Stephen
ay nalunodaynananiwala na siya
si Frederick at si
Philip naman ay
ay tinawag bumalikna
ni Kristo samamuno
France dahil nag-away Libong
ng krusada. sila ni Richard.
mga bataNagpatuloy si Richard
angsumunod hanggang
sa kaniya sa nagkasagupaan
ngunit karamihan
sila
sanikanila
Saladin,
ay ang pinuno ngnasawi
nagkasakit, mga Turko. Sa kahulihulihan
sa karagatan at ang nagkasundo silangbilang
iba ay ipinagbili itigil ang labanan.
alipin Sa loob ng tatlong taon
sa Alexandria.
ang mga Kristiyano ay malayang nakapaglakbay sa Jerusalem.
IkaapatBinigyan pa sila ng maliit na lupain malapit sa baybayin.
na Krusada
Ang ikaapat na Krusada na inulunsad noong 1202 ay naging isang iskandalo. Ang mga krusador
ay ibinuyo ng mga mangangalakal ng Venetra na Kristiyanong bayan ng Zara. Nagalit ang Papa sa ginawa
nilang ito kaya sila ay idineklarang “excomunicado”. Nagpatuloy sa pagdarambong ang mga krusador
hanggang sa Constantinople kungsaan nagtayo sila ng sariling pamahalaan. Noong 1261 sila ay
napatalsik sa Constantinople at naibalik ang imperyong Byzantine. Ang huling kuta ng mga Kristiyano sa
Arce ay napasakamay ng mga Muslim at ito ay naging simula ng paghina ng Krusada.
 Iba pang Krusada
Nagkaroon ng iba pang Krusada noong 1219, 1224, 1228 ngunit lahat ng mga ito ay naging bigo sa
pagbawi muli sa Holy Land.Sa kabuuan, ang mga Krusada ay pawang bigo, maliban sa una na
nahawakan nila ang Jerusalem sa loob ng isang daang taon at pagkatapos nito ay nanumbalik na naman
sa kamay ng mga Turkong Muslim ang lupain.

Resulta ng Krusada
Kung mayroon mang magandang naidulot
ang Krusada, ito ay sa larangan ng
kalakalan. Napalaganap ang komersyo at ito
ay nagsilbing salik sa pag-unlad ng mga
lungsod at malalaking daungan. Ang
kulturang Kristiyano ay napayaman din.
Sa kabilang panig, ang krusada ay
naglantad ng tunay na mga layunin ng mga
sumama sa gawaing ito. Hindi
pagmamalasakit sasimbahan ang naging
dahilan sapagsama sa banal na laban na ito
kundi ang pagkakataong makapaglakbay at
mangalakal.

Ruta ng Krusada

Ang salitang “Crusade” ay nagmula sa salitang

Latin na “crux” na nangangahulugang “cross”. Ang
mga Krusador ay taglay ang simbolo ng Krus sa
kanilang kasuotan.

Gawain 12.History Frame

Panuto:
Matapos mabasa ang teksto, bumuo ng History frame tungkol sa paksang napatakda s pangkat.
Unang Pangkat; Pangyayari at Mga Tauhan
Ikalawang Pangkat: Suliranin o Layunin
Ikatlong Pangkat: Konteksto (Saan at Kailan)
Ikaapat na Pangkat: Mahahalagang Pangyayari
Ikalimang Pangkat: Kinalabasan/ Resulta

History Frame:
 Pangyayari: Mga Pangunahing Tauhan:

Suliranin/ Layunin ng Pangyayari: Konteksto:

Kinahinatnan/ Resulta:

Mahahalagang Pangyayari:

Aral na Natutunan:

Pagkatapos ng talakayan sa pangkat, ibahagi ang inyong output sa klase.

Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang kahalagahan ng Krusada sa kasaysayan ng daigdig?

2. Sa kasalukuyan, anong pangayayari ang maikukumpara sa naganap na
Krusada noong Panahong Medieval? Ipaliwanag
3. Anong aral ang natutuhan mo? Paano mo ito maiuugnay sa iyong pangaraw-araw na buhay?
Ipaliwanag.

Gawain 13.Lesson Closure

Panuto: Ibuod ang mga pangyayaring nagbunsod sa paglulunsad ng mga Krusada. Punan ng
impormasyon ang mga patlang upang mabuo ang talata.

Ang Krusada ay isang _____________________ na inilunsad ng mga Europeo sa panawagan ni

______________. Layunin nito na __________________________________________________
_________________________________________________. Sa kasaysayan, maraming Krusada
ang naganap. Ilan sa mga ito ay ang _________________________________________________
_____________________________________________________________________________.

Sa kabuuan, masasabi na hindi nagtagumpay ang mga nailunsad na Krusada dahil ___________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________.
Gawain 14.Comic-Suri
Panuto:Suriin ang “comic strip” at sagutin ang tanong sa loob ng kahon.

Ano-anong mga uring panlipunan ang

Ako ang HARI,
pagmamay-ari ko ang lahat
ng lupain. Subalit ibinigay ko
ang iba sa mga BARON.
Ako ang BARON, dapat akong maging TAPAT
sa HARI dahil ibinigay niya sa akin ang ilan sa
kaniyang lupain. Dapat maging handa akong
ipaglaban siya at magsanay ng mga KNIGHT.
Ibinigay ko ang ilan sa aking lupain sa aking
mga KNIGHT.
Ako ang VILLEIN, ibinigay ng KNIGHT sa
akin ang ilan sa kaniyang lupain upang mapag-
taniman at paunlarin. Tungkulin kong magbayad
ng buwis at pagkalooban siya ng regalo. Hindi
ako maaaring umalis sa lupain na kaniyang
nasasakupan nang walang pahintulot ng
KNIGHT.
makikita sa “Comic Strip”?
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_____________________________ _____
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_____________________________ _____
Ano ang salitang nababanggit sa lahat ng
bahagi ng “Comic Strip”? Ano ang
ipinapahiwatig nito?
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_____________________________ _____
________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_____________________________ _____

Sa iyong palagay, anong Sistema ang umiiral na ipinahihiwatig ng “comic strip”? Ipaliwanag.
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
.

GAWAIN 15: Magbasa at Matuto

Panuto: Basahin at suriin ang sumusunod na teksto. Sagutin ang mga tanong sa kahon kaugnay ng
tekstong binasa
Ang Piyudalismo
Mula sa ikasiyam hanggang ika-14 na siglo, ang pinakamahalagang anyo ng kayamanan sa Europe ay lupa.
Kinakailangang pangalagaan ang pagmamay-ari ng lupa.Pangunahing nagmamay-ari ng lupa ang hari.
Dahil sa hindi niya kayang ipagtanggol ang lahat ng kaniyang lupain, ibinabahagi ng hari ang lupa sa mga
nobility o dugong bughaw. Ang mga dugong bughaw na ito ay nagiging vassal ng hari. Ang hari ay isang lord o
panginoong may lupa. Ang iba pang katawagan sa lord ay liege o suzerain. Samantala, ang lupang ipinagkakaloob sa
vassal ay tinatawag na fief.Ang vassal ay isa ring lord dahil siya ay may-ari ng lupa. Ang kaniyang vassal ay maaaring
isa ring dugong bughaw.
Ang homage ay isang seremonya kung saan inilalagay ng vassal ang kanyang kamay sa pagitan ng mga
kamay ng lord at nangangako rito na siya ay magiging tapat na tauhan nito. Bilang pagtanggap ng lord sa vassal,
isinasagawa ang investiture o seremonya kung saan binibigyan ng lord ang vassal ng fief. Kadalasang isang
tingkal ng lupa ang ibinibigay ng lord sa vassal bilang sagisag ng ipinagkaloob na fief. Ang tawag sa sumpang ito ay
oath of fealty.
sa pamamagitan ng pagkakaloob ng fief. Tungkulin din niya na ipagtanggol ang vassal laban sa mga
Kapag naisagawa
mananalakay na ng lord at vassal
o masasamang-loob ang oath
at maglapat ngofnararapat
fealty sa isa’t isa, gagampanan
na katarungan na nila
sa lahat ng ang
mgamga tungkuling
alitan. Bilang
nakapaloob sa kasunduan. Tungkulin ng lord na suportahan ang pangangailangan ng vassal.
kapalit, ang pangunahing tungkulin ng vassal ay magkaloob ng serbisyong pangmilitar . Tungkulin din ng
vassal na magbigay ng ilang kaukulang pagbabayad tulad ng ransom o pantubos kung mabihag ang lord sa
digmaan. Kailangan din niyang tumulong sa paghahanap ng sapat na salapi para sa dowry ng panganay na
dalaga ng lord at para sa gastusin ng seremonya ng pagiging knight ng panganay na lalaki ng lord. Ang
knight ay isang mandirigmang nakasakay sa kabayo at nanumpa ng katapatan sa kaniyang lord.
Ano ang ibig sabihin ng Piyudalismo?
__________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________.

Paano mo mailalarawan ang ugnayan o relasyon ng lord at vassal?

__________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________.

Lipunan sa Panahong Piyudalismo

Ang Pagtatag
Nahahati ng
sa Piyudalismo
tatlong pangkat ang lipunang Ano ang kinahinatnan ng mahinang uri ng
Europeo sa panahong Piyudalismo- ang mga Pamprosesong
pamumuno, Tanong
batay sa tekstong binasa?
Ang Piyudalismo
pari, kabalyero o maharlikang sa Gitnang
sundaloPanahon
at mga
ay nag-ugat
alipin (serf) sa paghahati-hati ng Banal na 1. Ano ang ipinapahiwatig ng
______________________________________
Imperyo ni Charlemagne batay sa kasunduan pagkakaroon uring lipunan sa
________________________________
sa Verdum. Mahihinang
Mga Pari. tagapamahala
Hindi itinuturing ang mga angpari Sistemang Piyudalismo?
______________________________________
mga
na tagapagmana
natatanging sektorningCharlemagne kaya hindi
lipunan sapagkat ang ______________________________________
mga opisyal
namamana angngkanilang
pamahalaan at mga
posisyon may-ari
dahil hindi sila _______________________________
ng lupainmag-asawa.
maaaring ay humiwalay sa pamumuno
Maaaring ng ang
manggaling
mga
hari.pari sa hanaymuli
Naibangon ng maharlika,
ang mga lokal manggagawa
na at
Bakit itinatag ang sistemang Piyudalismo?
mga alipin. na ngayon ay pinatatakbo ng
pamahalaan
mga maharlikha katulad ng mga konde at ______________________________________
duke. Mga Kabalyero. Noong panahon ng ________________________________
kaguluhan Sa kasunod
sitwasyong ng pagkamatay
ito pumasokniang mga
Charlemagne, may matatapang at malalakas na ______________________________________
barbarong Viking, Magyar, at Muslim. ______________________________________
kalalakihan
Sinalakay nilana nagkusang
ang iba’t ibangloob na maglingkod
panig ng sa
mga hari at sa mga may-ari ng lupa upang iligtas _______________________________ .
Europa lalo na sa bandang France. Ang mga
ang mga
Viking naitokilala
sa mga
rin samananakop. Dahil sa hindi
tawag na Normans ay 2. Bakit mahalaga ang lupa sa Sistemang
umiiral ang paggamit ng salapi, ang magigiting
nabigyan ng lupain sa bandang France kapalit Piyudalismo? Ipaliwanag.
na sundalo o kabalyero ang pinagkalooban ng
ng pagtanggap nila ng Kristiyanismo. Ang
mga kapirasong lupa bilang kapalit ng kanilang
lupaing napasakanila
paglilingkod. ay kilala ngayon
Ang mga kabalyero sa uri
ang unang
tawag
ng mgana Normandy.
maharlika, tulad ng mga panginoon ng Isang magandang alaala ng Piyudalismo
Ang madalas
lupa, na maaaring na pagsalakay
magpamana na ito ng
ng kanilang ang sistemang kabalyero (knighthood).
mga barbaro ay nagbigay ligalig sa mga Kinapapalooban ang kodigo ng kagandahang
lupain.
asal ng mga kabalyero (chivalry) ng katapangan,
mamamayan ng Europe. Dahil dito, hinangad kahinahunan, pagiging marangal at maginoo lalo
ng lahatMga
angSerf. Ito ang bumubuo
pagkakaroon ng masa ng
ng proteksiyon na sa kaibigan. Nagpapalaganap din ng mga
tao noong Medieval Period. Nanatili
kaya naitatag ang sistemang Piyudalismo. silang saloobing Kristiyano ang sistemang kabalyero
nakatali sa lupang kanilang sinasaka. Kaawa- tulad ng pagtatanggol sa mga naaapi at
awa ang buhay ng mga serf. Nakatira sila sa paggalang sa kababaihan.
Banal at isang propesyon na pinagpala ng
maliit at maruming silid na maaaring tirahan 3. ang
Sa kasalukuyan, umiiral pa ba ang
simbahan pagiging kabalyero. Kalakip
lamang ng hayop sa ngayon. Napilitan silang Sistemang Piyudalismo?
nitoang tungkuling ipagtanggol at itaguyod ang
magtrabaho sa bukid ng kanilang panginoon Pangatwiranan
Kristiyanismo.
nang walang bayad. Wala silang pagkakataon na
umangat sa susunod na antas ng lipunan tulad
ng maharlika at malayang tao.Makapag-aasawa
lamang ang isang serfsa pahintulot ng kaniyang
panginoon. Lahat ng kaniyang gamit, pati na ang
kaniyang mga anak, ay itinuturing na pag-aari ng
panginoon. Wala silang maaaring gawin na hindi
nalalaman ng kanilang panginoon.
Gawain 17.Magbasa at Matuto

Panuto: Sa bahaging ito ng modyul, pag-aaralan mo naman ang Manoryalismo. Basahin at unawain ang
teksto tungkol sa paksa.

Pagasasaka: Batayan ng Sistemang Manor

Ang Sistemang Manor ang sentro ng lipunan at ekonomiya ng mga tao na nakatira dito. Ang isang fief ay binubuo
ng maraming manor na nakahiwalay sa isa’t isa. Ito ay maaaring maihalintulad sa isang pamayanan (village) kung saan
angmga naninirahan dito ay umaasa ng kanilang ikabubuhay sa pagsasaka sa manor. Sakabilang dako ang kanilang
panginoon ay dito rin umaasa sa kita ng pagsasaka samanor na kaniyang magiging kayamanan.
Ang kastilyo ng panginoong piyudal ang pinakapusod ng isang manor. Maaari ringang bahay sa manor ay isang
malaking nababakurang gusali o kaya ay palasyo. Ang
lupain sa loob ng manor ay nahahati ayon sa paggagamitan nito. Kumpleto sa mga kakailanganin ng magsasaka ang
mga gamit sa manor. Para sa mga naninirahan doon,ang mga pangangailangan nila ay napapaloob na sa manor.
Nandiyan ang kamalig, kiskisan, panaderya, at kuwadra ng panginoon. Mayroon ding simbahan, pandayan, at pastulan.
Kung maibigan ng panginoon, ang mga kaparangan at kagubatan ay kaniyang hinahati ngunit nag-iiwan siya ng pastulan
na maaaring gamitin ng lahat.
 Ang manor ay isang malaking lupang
sinasaka. Ang malaking bahagi ng lupain
na umaabot ng 1/3 hanggang ½ ng
kabuuang lupang sakahan ng manor ay
pag-aari ng lord at ilan lamang sa mga
magsasaka ang nagmamay-ari ng lupa.

Ano ang ipinapahiwatig ng

kastilyo sa gitna ng manor?
Ipaliwanag.

Ano ang pangunahing

ikinabubuhay sa isang manor?.

Ano ang kahalagahan ng mga

magbubukid sa manor?

Pamprosesong Tanong
1.Batay sa teksto, anong uri ng relasyon mayroon ang lord at mga
magbubukid?
2. Sa iyong palagay, naipagkakaloob ba sa isang manor ang mga
pangangailangan ng mga mamamayan nito? Patunayan.
3. May gampanin ba ang mga kababaihan sa sistemang Manoryalismo? Ipaliwanag.

Ang Paglitaw ng Burgis

Sa pag-unlad ng kalakalan at industriya at paglawak ng mga bayan, isangmakapangyarihang uri

ng tao ang lumitaw. Sila ay tinatawag na burgis (men of burg o burgers o bourgeoisie). Ang interes ng
grupong ito ay nasa kalakalan. Ang mataas na uri ng bourgeoisie ay ang mauunlad na negosyante at
mga bangkero. Ang kanilang mga anak ay nag-aaral sa magagaling na unibersidad. Ang
mgabourgeoisie ay ang nagiging gitnang uri at mababa ang pagtingin sa kanila ng panginoong piyudal
dahil sa sila ay mga bagong yaman lamang.
Ang mga burgis ay patuloy na umiral at sila ang nagtaguyod ng sining at nakalinang ng sariling
uri ng pagkamaharlika. Mababa rin ang pagtingin nila sa mgadalubhasang manggagawa kaya
nagkaroon ng pag-uuri ng tao sa lipunan batay sa yaman at hindi na sa angkan.
 Ang bayan sa panahong ito ay tinatawag na burgh. Ang mga taong nagtayo ng kanilang tirahan dito
ay karaniwang tinatawag naburgher. Sa France, ang mga burgher ay kolektibong tinatawag na bourgeoisie.
Ang mga burgher ay kakaiba sa tradisyunal na paghahati ng lipunan batay sa kanilang ginagawa.
Hindi sila lordna may ari ng lupa at nakikidigma. Iba rin sila sa pari na nagdarasal at sa magbubukid na
nagtatanim. Ang mga naninirahan sa bayan ay nagkakaloob ng produkto at serbisyo na ikinakalakal.
Habang dumarami ang kalakal nila, yumayaman sila at umuunlad ang kanilang pamumuhay. Ang mga
mangangalakal at artisan na ito ay bumuo ng bagong pangkat sa lipunan, ang gitnang uri o “middle class”.
Sa bayan maaaring umangat ang pangkaraniwang tao sa lipunan. Yaman at hindi kapanganakan
ang batayan ng pagkakakilanlan. Kadalasan, higit na mayaman pa ang mga mangangalakal kaysa mga
dugong bughaw.

Ang Guild System

Marami sa mga naninirahan sa bayan Ang Craft Guild

ay sumali sa guild. Ang guild sa samahan ng Nang lumaki ang mga bayan,
mga taong nagtatrabaho sa magkatulad na ang mga artisan ay nagtatag ng
hanapbuhay.
sariling guild. Ang bawat craft o
Ang Merchant Guild
Ang mga unang guild ay binalangkas kasanayan ay may sariling guild.
ng mga mangangalakal. Nagpatayo sila ng Halimbawa, ang mga karpintero,
mga bulwagang pinagdarausan ng pulong barbero, panadero, sastre, at iba
tungkol sa mga detalyeng kanilang negosyo. pang hanapbuhay ay may sariling
Kontrolado ng guild ng mga mangangalakal guild. Ang sinumang hindi kasapi sa
ang lahat ng kalakalan sa bayan. Maaari rin isang guild ay hindi maaaring
nilang hadlangan ang mga dayong
gumawa ng produkto na ginagawa ng
mangangalakal sa pagnenegosyo sa kanilang
bayan. nasabing guild.
Dahil sa kanilang yaman, lubhang
naging mahalaga ang mga merchant guild o
guild ng mga mangangalakal sa pamahalaang
bayan. Hinikayat ng mga merchant guild ang
pagkakaroon ng sistema ng kalinisan at
pagpapagawa ng mga kanal para sa dumi.
Sinikap nila na magkaroon ng iisang batayan
ng timbang at panukat na maaaring gamitin
ng lahat. Minsan, ginagampanan nila ang
papel bilang mga pulis na naglalaan ng
proteksyon. Maaari rin nilang
impluwensiyahan ang mga lord na alisin ang
toll o bayad ng mga daan sa mga lupain nito.

Gawain 19.Dahilan-Epekto
Panuto: Batay sa mga binasang teksto, punan ang talahanayan ng wastong sagot.

Dahilan Pangyayari Epekto

Pag-unlad ng kalakalan

Paglitaw ng mga Bourgeoisie

Ang paggamit ng Salapi

Pagkakaroon ng sistemang
Guild

GAWAIN 20: A-R Guide (Anticipation-Reaction Guide)

Sagutin ang ikalawang box sa AR.

ARALIN 4: PAGLAKAS NG EUROPE

Nagmumula sa Europe ang pinakamayayamang mga bansa sa daigdig. Malaki ang bahaging
ginampanan nila upang mapanatili ang katayuan ng Europe bilang isa sa pinakamauunlad na kontinente
sa daigdig. Kailan nga ba nagsimula ang paglakas ng mga mangangalakal na malaki ang naging bahagi
sa paglakas ng Europe sa bahaging ito ng kasaysayan.

Gawain 1: Word Hunt

Hanapin at bilugan sa puzzle box ang mga terminong tinutukoy sa bawat kahon sa kasunod na pahina.
Gamitin ang una at huling titik ng salita bilang gabay sa paghahanap ng bawat salita.

A L A M E R K A N T I L I S M O
D I M B S E T N A T S E T O R P
V S I O L P R O T S E T O R P R
C O K A T O L I K O W H P S E I
E M D K E R A L S E A R L K E S
T S K U Y M T T A P T K N G P R
N I R S F A G U M O Y A S O O U
M N L W C S B S N R B N C T R K
P A T P L Y A S H R E O P Y U G
E M Y M B O U R G E O I S I E A
R U L R E N A I S S A N C E S P

1. B____________R Nagmamay-ari o namamahala ng bangko

2. B____________E Panggitnang uri ng mamamayan sa Europe
3. E____________E Pangalawa sa pinakamaliliit na kontinente ng daigdig
4. H____________O Isang kilusang kultural na nakatuon sa panunumbalik at
pagbibigay-halaga sa kulturang klasikal ng Griyego at Romano
5. K____________O Nangangahulugang “universal”
6. M____________O Sistemang ekonomiko na nakabatay sa konseptong ang yaman ng
bansa ay nasa dami ng kanyang ginto at pilak
7. N____________L Dahil sa pagkatatag nito, muling lumakas ang kapangyarihan ng
M____________Y hari
8. P____________E Mga tumutol o sumalungat sa turo ng Simbahang Katoliko
9. R____________E Nangangahulugan itong “muling pagsilang”
10. R____________N Krisis sa relihiyon kung saan ang mga ibang bansang Katoliko ay yumakap sa ibang
relihiyon.
GAWAIN 2: Kilalanin Mo!

Suriin ang sumusunod na mga larawan. Kilalanin ang bawat nakalarawan at isulat sa patlang ang
tungkulin o gawain ng bawat isa.

PAG-USBONG NG BOURGEOISIE

Ang terminong bourgeoisie ay iniuugnay sa mga mamamayan ng mga bayan sa

medieval France na binubuo ng mga artisan at mangangalakal. Ang mga artisan ay mga
manggagawang may kasanayan sa paggawa ng mga kagamitang maaaring may
partikular na gamit o pandekorasyon lamang.
Malaki ang pagkakaiba ng pamumuhay ng mga bourgeoisie sa pamumuhay ng
aristokrasya, mga magsasaka, o ng mga pari. Ang daigdig nila ay hindi ang manor o
simbahan kundi ang pamilihan. Hindi nakatali ang mga kasapi ng uring ito sa mga
panginoong may lupa. Ang kanilang yaman ay hindi nanggaling sa lupa kundi sa
industriya at kalakalan. Ang mga artisan, halimbawa, ay naninirahan sa mga nabuong
pamayanan. Hindi sila nakadepende sa sistemang piyudal at binanayaran sila sa
kanilang paggawa.
Sa huling bahagi ng ika-17 siglo, naging isang makapangyarihang puwersa ang
bourgeoisie sa Europe. Binubuo sila ng mga mangangalakal, banker (nagmamay-ari o
namamahala ng bangko), mga shipower (nagmamay-ari ng mga barko), mga
pangunahing mamumuhunan, at mga negosyante. Hindi na kabilang sa kanila ang mga
artisano na sa panahong ito ay maiuuri na sa mga manggagawa. Ang kapangyarihan ng
bourgeoisie ay bunga ng kayamanan at pakikipag-alyansa sa hari laban sa mga landlord.
Subalit ang kanilang kapangyarihan sa nasabing panahon ay pang-ekonomiya lamang.
Maiuugat ang English Revolution, American Revolution, at French Revolution sa
pagnanais ng bourgeoisie na palayain ang sarili mula sa anino ng piyudalismo, sa
pakikialam ng monarkiya sa personal na kalayaan, at sa karapatan sa kalakalan at
pagmamay-ari.
Nagkaroon lamang ng politikal na kapangyarihan ang mga bourgeoisie pagdating
ng ika-19 na siglo. Nagkamit sila ng karapatang politikal, panrelihiyon, at sibil sa
pamamagitan ng pagtataguyod ng liberalismo.
 Ang mga bourgeoisie ay
___________________________
_
___________________________.
_
__
__
__
__
__
__
__
__

PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY

Malaki ang naitulong ng pagtatatag ng national monarchy sa paglakas ng Europe.

Matatandaan na sa panahon ng piyudalismo, walang sentralisadong pamahalaan. Mahina ang
kapangyarihan ng hari. Ang naghahari ay ang mga noble na sila ring mga panginoong maylupa. Ang
hari ay itinuturing lamang na pangunahing panginoong may lupa.
Subalit nabago ang katayuan ng monarkiya sa tulong ng mga bourgeoisie. Ang hari na dating
mahina ang kapangyarihan ay unti-unting namayagpag sa pamamagitan ng pagpapalawak ng
teritoryo at pagbubuo ng matatag na sentralisadong pamahalaan. Humirang siya ng mga
mamamayang nagpatupad ng batas at nagsagawa ng paglilitis at pagpaparusa sa korte ng palasyo.
Bilang resulta, ang katapatan ng mamamayan ay lumipat mula sa panginoong maylupa tungo sa
Sa pamamagitan
pamahalaan ng buwis, nagkaroon
na may kakayahang ngsila.
protektahan pondo ang hari
Handa upang
silang magbayad
magbayad ng ng mgapara
buwis sundalo.
sa Dahil
dito, nakalaya ito.
proteksiyong ang hari mula sa proteksiyon na dating ibinibigay ng mga knight ng panginoong maylupa.
Dahil ang katapatan ng mga sundalo ay nasa hari, maaari silang gamitin ng hari laban sa mga knight ng
panginoong maylupa kung kinakailangan. Bukod dito, maaari nang humirang ang hari ng mga edukadong
mamamayan bilang kolektor ng buwis, hukom, sekretarya, at administrador.
Ano-ano ang salik na nakatulong sa muling paglakas ng kapangyarihan ng hari?
PAG-USBONG NG MGA NATION-STATE
Sa pagbabago sa konsepto ng
monarkiya. naitatag na rin ang mga batayan
ng mga nation-state sa Europe. Ang nation-
state ay tumutukoy sa isang estado na
pinananahanan ng mga mamamayan na
may magkakatulad na wika, kultura,
relihiyon, at kasaysayan. Dahil sa kanilang
pagkakahalintulad na kultural, ang mga
mamamayan ay isang nagkakaisang lahi.
Bukod sa pagiging nasyon, isa rin silang
estado sapagkat nananahan sila sa isang
tiyak na teritoryo at may pamahalaan silang
may soberanidad o kasarinlan. Isa silang
nagkakaisang lahi na may katapatan sa
kanilang bansa.
Mahalagang katangian ng nation-state
sa panahong ito ang pagkakaroon ng
sentralisadong pamahalaan sa ilalim ng
isang pambansang monarkiya na may
kakayahan at kapangyarihan na magpatupad
ng batas sa buong nasasakupan. May mga
bagong institusyon na umusbong bunga ng
pagiging nation-state. Isa rito ang pagkabuo
ng isang hukbo ng mga propesyunal na
sundalo na tapat sa hari.
Paano nakatulong ang mga nation-state sa paglakas ng Europe?
Tungkulin ng hukbo na
palawigin ang teritoryo at
kapangyarihan ng monarkiya kahit
mangahulugan ito ng digmaan.
Nagsimula rin ang institusyon ng
burukrasya sa mga opisyal o kawani
na may kasanayan para patakbuhin
ang pamahalaan ayon sa kautusan
ng monarkiya. Kabilang sa
katungkulan ng mga opisya at kawani
ang pangongolekta ng buwis,
pagpapatupad ng batas, at
pagkakaloob ng hustisya.
Dahil sa makapangyarihan
ang mga nation-state, nagpakita ng
ibayong lakas ang Europe. Nabuo sa
Europe ang mga bagong institusyong
pampolitika, panlipunan, at pang-
ekonomiya. Ang paglakas ng Europe
ay nagbigay-daan din sa
pagpapalawak nito ng impluwensiya.
Naganap ito sa panghihimasok at
pananakop ng mga Europeong
nation-state sa Asya, America, at
nang kinalaunan, sa Africa.
 PAG LAKAS NG SIMBAHAN AT PAPEL NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE

Habang nababawasan ang katapatan ng ordinaryong mamamayan sa mga

panginoong maylupa, nakikita naman nila ang Simbahan bilang bagong sentro ng
debosyon. Sa loob mismo ng Simbahan ay tinuligsa ang pang-aabuso ng mga hari
na naging dahilan upang lalong lumakas ang kapangyarihan ng Papa.
Sa pagsapit ng 1073, naging mas makapangyarihan ang Simbahan nang
itakda ni Papa Gregory VII na ang lipunan ay bahagi ng kaayusang banal na
napapasailalim sa batas ng Diyos. Bilang pinakamataas na lider-espiritwal at
tagapagmana ng Simbahang Katoliko mula kay San Pedro, ang Papa ang may
pinakamataas na kapangyarihan sa pananampalataya at doktrina. Kaugnay nito,
ang lahat ng Obispo ay dapat na mapasailalim sa kanya, gayundin ang mga hari
na ang kapangyarihan ay dapat lamang diumanong gamitin sa layuning Kristiyano.
May karapatan ang Papa na tanggalin sa hari ang karapatang mamuno kung hindi
tumupad ang hari sa kanyang obligasyong Kristiyano.

Ang Investiture Controversy ay sumasalamin sa tunggalian ng interes ng

Simbahan at pamahalaan kaugnay ng mga ideya ni Papa Gregory VII. Hindi
nagustuhan ng Haring German na si Henry IV ang ideya ni Papa Gregory VII.
Para kay Henry, ang relihiyong panatisismo ni Papa Gregory VII ay tuwirang
nakaapekto sa mga kaugalian at usaping politikal sa Germany. Dahil dito, humingi
ng tulong ss Henry IV sa mga obispong German na pababain na sa puwesto ang
Papa. Bilang tugon, idineklara ng Papa na ekskomulgado si Henry IV sa
Simbahang Katoliko. Hiniling ng hari na alisin ang ekskomulgasyon sa kaniya.
Nang hindi ito gawin ng Papa, tumayo si Henry IV nang nakayapak sa labas ng
palasyo ng Canossa sa hilagang Italya ng tatlong araw noong 1077. Hiniling niya
na alisin na ang parusang ekskomulgasyon.
Bagaman pinatawad din kalaunan ng Papa si Henry, ang nasabing
insidente ay lalong nagpatibay sa kapangyarihan ng Simbahan. Kalaunan, upang
malutas ang nasabing isyu, nagkaroon ng kompromiso sa pagitan ng Simbahan at
ni Henry V. Ito ang tinatawag na Concordat of Worms noong 1122 na kumilala sa
dalawang tungkulin ng Obispo bilang lider-espiritwal ng Simbahan at panginoong
maylupa. Kinilala nito ang Simbahan bilang isang nagsasariling institusyon na
pinamumunuan ng Papa na hindi napapasailalim sa sinumang hari.
 Ang simbahan ang pinakamakapangyarihang institusyon sa panahon ng Middle Ages.
Malawak ang lupang pag-aari nito. Ito ang nagtakda sa Europe ng pamantayan ng pag-uugali at
moralidad. Ito rin ang namahala sa edukasyon. Maging ang mga hari ay kaya niyang utusan o
pasunurin. Dahil sa kapangyarihan ng Simbahan, mahalaga ang naging papel nito sa paglakas
ng Europe. Sa pangunguna ng Simbahan, nabuo ang imahen ng Europe bilang isang malawak
na kabuuang Kristiyano – ang Republica Christiana na pinamumunuan ng mga hari sa patnubay
ng Papa.
Sa kabuuan, ang Europe sa simula ng ika-11 siglo hanggang sa ika-13 siglo ay lumakas.
Lumaki ang populasyon, nanumbalik ang dating siglang pangkalakalan, umusbong ang mga
lungsod at kalaunan ay mga nation-state, at lumakas ang kapangyarihan ng Simbahan. Ang mga
salik na ito ang nagbigay-daan sa paglakas ng Europe at sa kaganapan sa mga susunod na
panahon.

Halaw mula sa: Kasaysayan ng Daigdig nina Grace Estela C.Mateo et’ al pp. 214 -216

Gawain 3: Discussion Web

Prepared by:

Jimmy Libo-on Sitao

Araling Panlipunan Teacher
St. Louise de Marillac School of Miagao
School Year 2014-2015