Region VI- WESTERN VISAYAS

SCHOOLS DIVISION OF SAGAY CITY

SAGAY NATIONAL HIGH SCHOOL
Araling Panlipunan Department
==================================================================================================
IKALAWANG MARKAHAN
MELC 5 – Nasusuri ang mga Pagbabagong Naganap sa Europa sa Gitnang Panahon
Sanggunian ng mga konsepto: Modyul ng Mag-aaral, Araling Panlipunan, Kasaysayan ng
Daigdig, pahina 224-270

ANG DAIGDIG SA PANAHON NG TRANSISYON - MGA PANGYAYARING NAGBIGAY-DAAN SA PAG-USBONG NG

EUROPE SA PANAHONG MEDIEVAL

PAKSA: HOLY ROMAN EMPIRE (BANAL NA IMPERYONG ROMANO)

Tinalakay sa nakaraang aralin ang pagkakatatag ng mga Klasikal na Kabihasnan sa Europe. Sa

pagdaan ng panahon, ang dating matayog at makapangyarihang imperyong Romano ay unti-unting
humina at tuluyang bumagsak. Makikita sa diagram ang mga salik ng pagbagsak ng Imperyong Romano.

MGA SALIK SA PAGBAGSAK NG IMPERYONG ROMANO

Pagkawala
Kakulangan Pagbaba
Paglubha ng ng katuturan
ng mga Paghina ng ng Pagsalakay
krisis ng
Tapat at may Hukbong moralidad ng mga
pangkabuha pagkamama
Kakayahang Romano mayang ng mga Barbaro
yan
Pinuno Romano Romano

Suriin ang diagram tungkol sa pag-usbong ng Europe sa Panahong Medieval

Mga Pangyayaring Nagbigay-daan sa Pag - usbong ng Europe sa Panahong Medieval

Ang Paglakas ng Ang Buhay sa Europe

Ang Holy noong Gitnang
Simbahang Katoliko Ang Paglunsad ng
Roman Panahon (Piyudalismo,
Bilang Isang Institusyon mga Krusada
Empire Manoryalismo,
sa Gitnang Panahon
Pagusbong ng mga
Bayan at Lungsod)
MAGBASA AT MATUTO

MGA SALIK NA NAKATULONG SA PAGLAWAK NG KAPANGYARIHAN NG KAPAPAHAN

Apat ang pangunahing salik na nagbigay-daan sa paglakas ng kapangyarihan ng Papa sa Rome.
Pangunahin na rito ang pagbagsak ng Imperyong Romano na siyang nagbunsod sa kapangyarihan ng
kapapahan.

/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc 5/reference/ 1
1. Pagbagsak ng Imperyong Roman.
Marami ang dahilan ng paglakas ng kapangyarihan ng Simbahang Katoliko at ng kapapahan. Isa
na rito ang pagbagsak ng imperyong Romano noong 476 C.E.,na naghari sa kanluran at silangang
Europe sa Gitnang Silangan at sa hilagang Africa sa loob ng halos 600 taon.
Tinukoy ni Silvian, isang pari, na kalooban ng mga Roman ang bunga ng kanilang mga kasamaan.
Ang mga kayamanang umagos papasok sa Rome ang naging sanhi ng palasak na kabulukan sa
pamahalaan ng imperyo. Sa walang tigil na pagsasamantala sa tungkulin ng mga umuugit ng
pamahalaan, nahati ang lipunan sa dalawang panig- ang pinakamaliit na bahagi ng lipunan na binubuo
ng mayayaman at malalakas na pinuno sa pamahalaan at mga nakararaming maliliit na mamamayan.
Lubhang nakapagpahina ang kabulukan sa pamahalaan at ang kahabag-habag na kalagayan ng
pamumuhay ng mga pangkaraniwang tao sa katayuan ng Imperyong Rome. Noong 476 C.E., tuluyan
itong bumagsak sa kamay ng mga barbaro na dati ng nakatira sa loob ng imperyo mula pa noong
ikatlong siglo ng Kristiyanismo.
Sa kabutihang-palad, ang simbahang Kristiyano, na tangingn institusyong hindi pinakialaman ng
mga barbaro, ang nangalaga sa mga pangangailangan ng mga tao. Sa kawalan ng pag-asang maibalik
ang dating lakas-militar at kasaganaang
materyal ng imperyo, bumaling ang mamamayan sa simbahang Katoliko sa pamumuno at kaligtasan.
Binigyang-diin nila ang kalagayan ng kaluluwa sa ikalawang buhay ayon sa pangako ng Simbahan para
sa mga nailigtas sa pamamagitan ni Kristo.
Sa kabilang dako, nahikayat naman ang mga barbaro sa kapangyarihan ng Simbahan. Pumayag
sila na binyagan sa pagkaKristiyano at naging matapat na mga kaanib ng pari.

2. Matatag at Mabisang Organisasyon ng Simbahan.

Noong mga unang taon ng Kristiyanismo, karaniwang tao lamang ang mga pinuno ng Simbahan
na nakilala bilang mga presbyter na pinili ng mga mamamayan. Mula sa mga ordinaryong taong ito
lumitaw ang mga pari at mga hirarkiya.
Isang diyosesis ang kongregasyon ng mga Kristiyano sa bawat lungsod na pinamunuan ng
Obispo. Nasa ilalim ng Obispo ang maraming pari sa iba’t ibang parokya sa lungsod. Nang lumaganap
ang Kristiyanismo mula sa lungsod patungo
sa mga lalawigan, sumangguni sa mga Obispo ang mga pari sa kanilang pamumuno. Sa ilalim ng
pamumuno at pamamahala ng Obispo, hindi lamang mga gawaing espiritwal ang pinangalagaan ng mga
pari, kundi pinangasiwaan din nila ang gawaing
pangkabuhayan, pang-edukasyon at pagkawanggawa ng Simbahan. Bukod dito, ang Obispo rin ang
namamahala sa pagpapanatili ng kaayusan at katarungan sa lungsod at sa iba pang mga nasasakupan.
Tinawag na mga Arsobispo ang mga Obispo na nakatira sa malalaking lungsod na naging unang
sentro ng Kristiyanismo. Bukod sa panrelihiyong pamamahala ng kanilang sariling lungsod, may
kapangyarihan ang isang Arsobispo sa mga Obispo ng ilang karatig na maliit na lungsod. Ang Obispo ng
Rome, na tinawag bilang Papa, ang kinikilalang katas-taasang pinuno ng Simbahang Katoliko sa
kanlurang Europe. Kabilang siya sa mga Arsobispo, Obispo at mga Pari ng mga parokya.
Mula noong kalagitnaan ng ika-11 siglo, pinipili ang mga Papa ng Kolehiyo ng mga Kardinal sa
pamamagitan ng
palakpakan lamang, depende kung sino ang gusto ng matatandang kardinal. Sa Konseho ng Lateran
noong 1719, pinagpasyahan ng mayorya ang paghalal ng Papa.
Ang kapapahan (Papa) ay tumutukoy sa tungkulin, panahon, ng panunungkulan at
kapangyarihang panrelihiyon ng Papa bilang pinuno ng Simbahang Katoliko, gayundin ang
kapangyarihang pampulitika bilang pinuno ng estado ng Vatican.
Ang salitang “Pope” ay ngangangahulugang AMA na nagmula sa salitang Latin na “Papa”.
Noong unang panahon itinuturing ng mga kristyano ang “Papa” bilang ama ng mga Kristiyano, na siya
pa ring tawag sa kanya sa kasalukuyan

3. Uri ng Pamumuno sa Simbahan

Maraming mga naging pinuno ng Simbahan ang nakatulong sa pagpapalakas ng pundasyon ng
Simbahang Katoliko Romano at Kapapahan. Ilan lamang sa mahahalagang tao ng Simbahan at ang
kanilangPinuno/ Papa ang makikita sa talahanayan.
mga nagawa Paraan ng Pamumuno

/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc 5/reference/ 2
  Pinagbuklod-buklod niya ang lahat ng mga Kristiyano sa buong imperyo
ng Rome at ang Konseho ng Nicea na kaniyang tinawag.
 Pinalakas ni Constantine ang kapapahan sa pamamagitan ng Konseho
ng Constantinople. Sa kapulungang ito, pinaguri-uri ng mga Obispo ang
iba’t ibang malalaking lungsod sa buong imperyo. Gayundin, pinili ang
Rome bilang pangunahing diyosesis at dahil dito, kinilala ang Obispo ng
Constantine the Great Rome bilang pinakamataas na pinuno ng Simbahang Katoliko Romano
 Binigyang-diin niya ang Petrine Doctrine, ang doktrinang nagsasabing
ang Obispo ngn Rome, bilang tagapagmana ni San Pedro, ang tunay na
pinuno ng Kristiyanismo. Sa kaniyang mungkahi, ang emperador sa
kanlurang Europe ang nag-utos na kilalanin ang kapangyarihan ng
Obispo ng Rome bilang pinakamataas na pinuno ng Simbahan.
Makalipas ang ilang daang taon, ibinigay ang pangalang Papa sa Obispo
Papa Leo the Great (440-461) ng Rome. Mula noong kapanahunan ni Papa Leo, kinilala ang
kapangyarihan ng Papa sa lahat ng mga Kristiyano sa kanlurang Europe.
Tumanggi naman ang Simbahang Katoliko sa silangang Europe na
kilalanin ang Papa bilang pinakamataas na pinuno ng Kristiyanismo
hanggang sa panahong ito.
 Iniukol niya ang kaniyang buong kakayahan at pagsisikap sa paglilingkod
bilang pinuno ng lungsod at patnubay ng Simbahan sa buong kanlurang
Europe.
 Natamo ni Papa Gregory I ang sukdulan ng tagumpay nang magawa
niyang sumampalataya ang iba’t ibang mga barbarong tribo at
lumaganap ang Kristiyanismo sa malalayong lugar sa kanlurang Europe.
Dahil dito, nagpadala siya ng mga misyonero sa iba’t ibang bansa na
Papa Gregory I hindi pa sumasampalatay sa Simbahang Katoliko. Buong tagumpay na
nagpalaganap ng kapangyarihan ng Papa ang mga misyonerong ito
nang sumampalataya sa Kristiyanismo ang England, Ireland, Scotland, at
Germany.
 Sa kaniyang pamumuno naganap ang labanan ng kapangyarihang
sekular at eklesyastikal ukol sa power of investiture o sa karapatang
magkaloob ng tungkulin sa mga tauhan ng Simbahan noong
kapanahunan ni Haring Henry IV ng Germany. Itiniwalag kaagad niya sa
simbahan si Haring Henry IV na gumanti naman nang ipag-utos niya ang
pagpapatalsik kay Papa Gregory VII. Ngunit nang maramdaman ni Henry
IV na kaanib ni Papa Gregory VII ang mga Maharlika sa Germany,
Papa Gregory VII sumuko siya sa Papa at humingi ng kapatawaran. Binawi ng Papa ang
kaparusahang pagtitiwalag sa Simbahan pagkatapos ng lubhang
paghihirap sa pagtawid sa Alps at napahamak pagkaraan nang malaon
at masidhing pag-aaregluhan.
Ang investiture ay isang seremonya kung saan ang isang pinunong sekular katulad ng hari ay
pinagkakalooban ng mga simbolo sa pamumuno katulad ng singsing sa Obispong kaniyang hinihirang
bilang maging pinuno ng simbahan.
Sa pamumuno ni Papa Gregory sa Simbahan, tinanggal niya ang karapatan ng mga pinunong
sekular na magkaloob ng kapangyarihan sa pinuno ng simbahan.

4. Pamumuno ng mga Monghe

Binubuo ang mga monghe ng isang pangkat ng mga pari na tumalikod sa makamundong
pamumuhay at nanirahan sa mga monasteryo upang mamuhay sa panalangin at sariling disiplina. Sila
ang mga regular na kasapi ng mga pari at itinuturing na higit na matapat kaysa mga paring sekular.
Tuwirang nasa ilalim lamang ng kontrol at pangangasiwa ng Abbot at Papa ang mga monghe.
Namumuhay ang mga monghe sa ilalim ng mahigpit na mga alituntunin ng monasteryo. Dahil
dito, malaki ang kanilang impluwensya sa pamumuhay ng tao noong Panahong Medieval. Dahil sa
kanilang paniniwalang “Ang pagtatrabaho at pagdarasal,” nagsikap sila sa paglinang at pagtanim sa
mga lupain na nakapaligid sa kanilang mga monasteryo. Dahil dito, hindi lamang kapaki-pakinabang
ang kanilang pagsisikap sa mga monasteryo, kundi higit pang nakaimpluwensya ito sa pag-unlad ng
agrikultura sa buong Europe noong Panahong Medieval.
Mga Gawain ng mga Monghe.
Nagtiyaga ang mga monghe sa pag-iingat ng mga karunungang klasikal ng mga sinaunang
Griyego at Romano. Dahil sa hindi pa natutuklasan ang palimbagan at ang paggawa ng papel, ang
lahat ng mga libro na kanilang iniingatan sa mga aklatan sa monasteryo ang kanilang matiyagang
/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc 5/reference/
isinusulat muli sa mga sadyang yaring balat ng hayop. Dahil sa ginawang pagsisikap ng mga monghe, 3
ang mga kaalaman tungkol sa sinauna at panggitnang panahon ay napangalagaan sa kasalukuyan
 Ang makatarungang pamumuno ng mga monghe sa kanlurang Europe ay nakatulong din sa
lawak ng katanyagan at kapangyarihan ng Simbahan sa ilalim ng pamumuno ng Papa. Nagpakain ang
mga monasteryo sa mahihirap, nangalaga sa mga maysakit at kumupkop sa mga taong nais makaligtas
sa kanilang mga kaaway. Bumalangkas ang Simbahan ng isang sistema ng mga batas at nagtatag ng
mga sariling hukuman sa paglilitis ng mga pagkakasala na kinasasangkutan ng mga pari at mga
pangkaraniwang tao. Dahil walang sinumanang nagsasagawa ng ganitong paglilingkod pagkatapos
bumagsak ang imperyo ng Rome, nahikayat ang mga tao sa Simbahan para sa kaayusan, pamumuno at
tulong.
Pinakamahalaga sa mga ginampanang tungkulin ng mga monghe ang pagpapalaganap ng
Kristiyanismo sa utos ng Papa sa iba’tibang dako ng kanlurang Europe. Napag-alaman na natin kung
paano napasampalataya sa Kristiyanismo ang mga Visigoth sa Spain; ang mga Anglo-Saxon sa England,
Ireland at Scotland; at ang mga German sa ilalim ng direksiyon ni Papa Gregory I. Gayundin, naging
martir si St. Francis Xavier, ang tinaguriang Apostol ng Asia para sa simulain ng pagpapalaganap ng
Kristiyanismo, sa utos ng Papa sa Rome.

SA MADALING SALITA
Panuto: Mula sa naging pagtalakay, sagutin ang tanong sa loob ng kahon .

MGA PANGYAYARING NAGBIGAY DAAN SA PAG-USBONG NG EUROPE SA PANAHONG

MEDIEVAL

Paano nakatulong ang paglakas ng Simbahang Katoliko sa pag-usbong

ng Europe sa Panahong Medieval?

Bukod sa paglakas ng impluwensiya ng simbahang Katoliko, isa sa mahalagang

kaganapan sa Europe sa Panahong Medieval ay ang pagkakatatag ng “Holy
Roman Empire”. Sino nga ba si Charlemagne? Bakit tinawag na Holy Roman
Empire ang imperyo? Ano ang kontribusyon ng imperyong ito sa pagpapalaganap
ng pandaigdigang kamalayan?

MAGBASA AT MATUTO
Panuto: Basahin at suriing mabuti ang teksto tungkol sa mga kaganapang nagbigay- daan sa
pagkakabuo ng “Holy Roman Empire”
481- Pinag-isani Clovis ang iba’t ibang tribung Franks at sinalakay ang mga Romano
496- Naging Kristiyano si Clovis at ang kaniyang buong sandatahan
511- Namatay si Clovis at hinati ang kaniyang kaharian sa kanyang mga anak
687- Pinamunuan ni Pepin II ang tribung Franks
717- Humalili kay Pepin II ang kaniyang anak na si Charles Martel
751- Ang anak ni Charles Martel na si Pepin the Short ay hinirang bilang Hari ng mga Franks sa halip na
Mayor ng Palasyo

Ang Holy Roman Empire

Isa sa mga mayor ng palasyo si Charles Martel, ang nagsikap na pag-isahin ang France. Tinalo
niya ang mga. Mula noon, hindi na nagtangkang sakupin ang Kanlurang Europe.
Si Pepin the Short ang unang hinirang na hari ng France. Noong 768, mananalakay na Muslim
humalili kay Pepin ang anak na si Charlemagne o Charles the Great, isa sa pinakamahusay na hari sa
Medieval Period. Sa gulang na 40, kinuha niya si Alcuin, pinakamahusay na iskolar ng panahon upang
magpaturo ng iba’t ibang wika. Inanyayahan din niya ang iba’t ibang iskolar sa Europe upang turuan
at sanayin ang mga pari at opisyal ng pamahalaan. Sinakop niya ang Lombard, Muslim, Bavarian at
Saxon at ginawang mga Kristiyano.
Noong kapaskuhan ng taong 800, kinoronahan siyang emperador ng Banal na Imperyong
Romano (Holy Roman Empire). Marami ang nagsabi na ang imperyo ang bumuhay na muli sa
imperyong Romano. Sa panahon ng imperyo, ang mga iskolar ang naging tagapangalaga ng kulturang
/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc 5/reference/
Graeco-Romano. Ang pagsasama-sama ng elementong Kristiyano, German, at Roman ang namayani4
sa kabihasnang Medieval.
 Nang namatay si Charlemagne noong 814, humalili si Louis the Religious. Hindi nagtagumpay
ang pagsisikap nitong mapanatili ang imperyo dahil sa paglaban ng mga maharlika. Nang mamatay
siya, hinati ng kaniyang tatlong anak ang imperyo sa pamamagitan ng Kasunduan ng Verdun noong
841. Napunta kay Charles the Bald ang France; kay Louis the German ang Germany; atang Italy kay
Lothair.Sa pagkakawatak-watak ng imperyo, nawalan ng kapangyarihan ang mga haring Carolingian sa
mga maharlika at nagsimula na naman ang paglusob ng mga Viking, Magyar at Muslim. Namayani sa
Europe ang mga maharlika at humina ang mga hari. Nagsimula ang isang sistematikong sosyo-
ekonomiko, politiko at militari- ang piyudalismo.
Si Pope Leo III ang humirang kay Charlemagne bilang “Emperor of the Holy Roman Empire”.
Ayon sa ilang aklat, nangangahulugan ito na ang ideya ng mga Romano ng isang sentralisadong
pamahalaan ay hindi naglaho.
Sa Panahong Medieval, unti-unting namayagpag ang Simbahang Katoliko. Nagsimulang
maging Kristiyano ang mga tao sa Europa, subalit nang bumagsak ang “Holy Roman Empire”, nawalan
ng malakas na pinuno ang imperyo. Sa kabilang dako ay nagpapalawak din ng imperyo ang mga
Muslim. Nakuha ng mga Muslim ang Jerusalem. Bunsod nito, nanawagan ang Papa ng paglulunsad ng
mga Krusada. Alamin sa susunod na aralin ang mga sanhi at bunga ng paglulunsad ng mga Krusada.

MAGBASA AT MATUTO.
Panuto: Basahin at unawain ang teksto tungkol sa paglulunsad ng Krusada sa Europe
ANG KRUSADA
Ang Krusada ay isang ekspedisyong militar na inilunsad ng Kristiyanong Europeo dahil sa
panawagan ni Pope Urban II noong 1095. Ito ay isang banal na labanan ng mga relihiyosong Europeo laban
sa mga Turkong Muslim na sumakop sa banal na pook sa Jerusalem. Mula Jerusalem balak salakayin ng
mga Turkong Muslim ang Imperyong Byzantine kaya humingi ng tulong ang Emperador ng Byzantine sa
Papa sa Rome lalo pa at sa pagsalakay na ito ay mapalaganap ang relihiyong Islam. Sa panawagan ni Papa
Urban, hinimok niya ang mga kabalyero (knights) na maging krusador at pinangakuan niya ang mga ito na
papatawarin sila sa kanilang mga kasalanan; kalayaan sa mga pagkautang; at kalayaang pumili ng “fief”
mula sa lupa na kanilang masakop.

UNANG KRUSADA
Ang unang Krusada ay binuo ng mga 3000 kabalyero at 12000 na mandirigma sa pamumuno ng
Prinsipe at mga Pranses na nabibilang sa “nobility”. Matagumpay na nabawi ng grupong ito ang Jerusalem
noong 1099 at nagtatag sila ng Estadong Krusador malapit sa Mediterranean. Sa pagsalakay nila sa
Jerusalem, maraming Muslim ang napatay, pati na ang mga Hudyo at Kristyano. Nanatili sila ng mga
limampung taon sa Jerusalem ngunit sinalakay din sila ng mga Muslim .

IKALAWANG KRUSADA
Sa paghihikayat ni St Bernard ng Clairvaux, sinamahan siya nina Haring Luis VIIng France at Emperor
Conrad III ng Germany. Maraming balakid na naranasan anggrupong ito sa pagpunta sa Silangan at ang
pinakatagumpay nila ay ang pagsakop ngDamascus. Hindi pa man sila nakalayo sa pinanggalingang Europe
ay nalunod na si Frederick at si Philip naman ay bumalik sa France dahil nag-away sila ni Richard.
Nagpatuloy si Richard hanggang sa nagkasagupaan sila ni Saladin, ang pinuno ng mga Turko. Sa
kahulihulihan nagkasundo silang itigil ang labanan. Sa loob ng tatlong taon ang mga Kristiyano ay
malayang nakapaglakbay sa Jerusalem. Binigyan pa sila ng maliit na lupain malapit sa baybayin .

KRUSADA NG MGA BATA

Noong 1212 isang labin dalawang taong French na ang pangalan ay Stephenay naniwala na siya ay
tinawag ni Kristo na mamuno ng krusada. Libong mga bata angsumunod sa kaniya ngunit karamihan sa
kanila ay nagkasakit, nasawi sa karagatan at ang iba ay ipinagbili bilang alipin sa Alexandria.

IKAAPAT NA KRUSADA
Ang ikaapat na Krusada na inulunsad noong 1202 ay naging isang iskandalo. Ang mga krusador ay
ibinuyo ng mga mangangalakal ng Venetra na Kristiyanong bayan ng Zara. Nagalit ang Papa sa ginawa
nilang ito kaya sila ay idineklarang “excomunicado”. Nagpatuloy sa pagdarambong ang mga krusador
hanggang sa Constantinople kungsaan nagtayo sila ng sariling pamahalaan. Noong 1261 sila ay napatalsik

/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc 5/reference/ 5
sa Constantinople at naibalik ang imperyong Byzantine. Ang huling kuta ng mga Kristiyano sa Arce ay
napasakamay ng mga Muslim at ito ay naging simula ng paghina ng Krusada.

IBA PANG KRUSADA

Nagkaroon ng iba pang Krusada noong 1219, 1224, 1228 ngunit lahat ng mga ito ay naging bigo sa
pagbawi muli sa Holy Land.Sa kabuuan, ang mga Krusada ay pawing bigo, maliban sa una na nahawakan
nila ang Jerusalem sa loob ng isang daang taon at pagkatapos nito ay nanumbalik na naman sa kamay ng
mga Turkong Muslim ang lupain.

RESULTA NG KRUSADA
Kung mayroon mang magandang naidulot ang Krusada, ito ay sa larangan ng kalakalan.
Napalaganap ang komersyo at ito ay nagsilbing salik sa pag-unlad ng mga lungsod at malalaking daungan.
Ang kulturang Kristiyano ay napayaman din. Sa kabilang panig, ang krusada ay naglantad ng tunay na mga
layunin ng mga sumama sa gawaing ito. Hindi pagmamalasakit sasimbahan ang nagging dahilan
sapagsama sa banal na laban na ito kundi ang pagkakataong makapaglakbay at mangalakal
Ang salitang “Crusade” ay nagmula sa salitang Latin na “crux” na nangangahulugang “cross”. Ang
mga Krusador ay taglay ang simbolo ng Krus sa kanilang kasuotan.

PAKSA: PIYUDALISMO, MANORYALISMO, AT ANG PAG-USBONG NG MGA BAYAN AT LUNGSOD SA EUROPE

NOONG PANAHONG MEDIEVAL

Tatalakayin naman sa bahaging ito ang tungkol sa

Piyudalismo, Manoryalismo, at ang Pag-usbong ng mga Bayan at Lungsod
sa Europe noong Panahong Medieval.
GAWAIN 2: MAGBASA AT MATUTO
Panuto: Basahin at suriin ang sumusunod na teksto. Sagutin ang mga tanong sa kahon kaugnay ng
tekstong binasa.

ANG PIYUDALISMO
Mula sa ikasiyam hanggang ika-14 na siglo, ang pinakamahalagang anyo ng kayamanan sa Europe
ay lupa. Kinakailangang pangalagaan ang pagmamay-ari ng lupa. Pangunahing nagmamay-ari ng lupa ang
hari.
Dahil sa hindi niya kayang ipagtanggol ang lahat ng kaniyang lupain, ibinabahagi ng hari ang lupa sa
mga nobility o dugong bughaw. Ang mga dugong bughaw na ito ay nagiging vassal ng hari. Ang hari ay
isang lord o panginoong may lupa. Ang iba pang katawagan sa lord ay liege o suzerain.
Samantala, ang lupang ipinagkakaloob sa vassal ay tinatawag na fief. Ang vassal ay isa ring lord dahil
siya ay may-ari ng lupa. Ang kaniyang vassal ay maaaring isa ring dugong bughaw.
Ang homage ay isang seremonya kung saan inilalagay ng vassal ang kanyang kamay sa pagitan ng
mga kamay ng lord at nangangako rito na siya ay magiging tapat na tauhan nito. Bilang pagtanggap ng
lord sa vassal, isinasagawa ang investiture o seremonya kung saan binibigyan ng lord ang vassal ng fief.
Kadalasang isang tingkal ng lupa ang ibinibigay ng lord sa vassal bilang sagisag ng ipinagkaloob na fief.
Ang tawag sa sumpang ito ay oath of fealty.
Kapag naisagawa na ng lord at vassal ang oath of fealty sa isa’t isa, gagampanan na nila ang mga
tungkuling nakapaloob sa kasunduan. Tungkulin ng lord na suportahan ang pangangailangan ng vassal sa
pamamagitan ng pagkakaloob ng fief. Tungkulin din niya na ipagtanggol ang vassal laban sa mga
mananalakay o masasamang-loob at maglapat ng nararapat na katarungan sa lahat ng mga alitan. Bilang
kapalit, ang pangunahing tungkulin ng vassal ay magkaloob ng serbisyong pangmilita Tungkulin din ng
vassal na magbigay ng ilang kaukulang 0 pagbabayad tulad ng ransom o pantubos kung mabihag ang lord
sa digmaan. Kailangan din niyang tumulong sa paghahanap ng sapat na salapi para sa dowry ng panganay
na dalaga ng lord at para sa gastusin ng seremonya ng pagiging knight ng panganay na lalaki ng lord. Ang
knight ay isang mandirigmang nakasakay sa kabayo at nanumpa ng katapatan sa kaniyang lord.

ANG PAGTATAG NG PIYUDALISMO

Ang Piyudalismo sa Gitnang Panahon ay nag-ugat sa paghahati-hati ng Banal na Imperyo ni
Charlemagne batay sa kasunduan sa Verdun. Mahihinang tagapamahala ang mga tagapagmana ni
Charlemagne kaya ang mga opisyal ng pamahalaan at mga may-ari ng lupain ay humiwalay sa pamumuno

/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc 5/reference/ 6
ng hari. Naibangon muli ang mga lokal na pamahalaan na ngayon ay pinatatakbo ng mga maharlikha
katulad ng mga konde at duke.
Sa sitwasyong ito pumasok ang mga barbarong Viking, Magyar, at Muslim. Sinalakay nila ang iba’t
ibang panig ng Europa lalo na sa bandang France.
Ang mga Viking na kilala rin sa tawag na Normans ay nabigyan ng lupain sa bandang France kapalit
ng pagtanggap nila ng Kristiyanismo. Ang lupaing napasakanila ay kilala ngayon sa tawag na Normandy.
Ang madalas na pagsalakay na ito ng mga barbaro ay nagbigay ligalig sa mga mamamayan ng
Europe. Dahil dito, hinangad ng lahat ang pagkakaroon ng proteksiyon kaya naitatag ang sistemang
Piyudalismo.
Isang magandang alaala ng Piyudalismo ang sistemang kabalyero (knighthood). Kinapapalooban
ang kodigo ng kagandahang asal ng mga kabalyero (chivalry) ng katapangan, kahinahunan, pagiging
marangal at maginoo lalo na sa kaibigan. Nagpapalaganap din ng mga saloobing Kristiyano ang sistemang
kabalyero tulad ng pagtatanggol sa mga naaapi at paggalang sa kababaihan. Banal at isang propesyon na
pinagpala ng simbahan ang pagiging kabalyero. Kalakip nito ang tungkuling ipagtanggol at itaguyod ang
Kristiyanismo.

LIPUNAN SA PANAHONG PIYUDALISMO

Nahahati sa tatlong pangkat ang lipunang Europeo sa panahong Piyudalismo- ang mga pari,
kabalyero o maharlikang sundalo at mga alipin (serf)
Mga Pari.
Hindi itinuturing ang mga pari na natatanging sektor ng lipunan sapagkat hindi namamana ang kanilang
posisyon dahil hindi sila maaaring magasawa. Maaaring manggaling ang mga pari sa hanay ng maharlika,
manggagawa at mga alipin.

Mga Kabalyero.
Noong panahon ng kaguluhan kasunod ng pagkamatay ni Charlemagne, may matatapang at malalakas na
kalalakihan na nagkusang loob na maglingkod sa mga hari at sa mga may-ari ng lupa upang iligtas ang mga
ito sa mga mananakop. Dahil sa hindi umiiral ang paggamit ng salapi, ang magigiting na sundalo o
kabalyero ang pinagkalooban ng mga kapirasong lupa bilang kapalit ng kanilang paglilingkod. Ang mga
kabalyero ang unang uri ng mga maharlika, tulad ng mga panginoon ng lupa, na maaaring magpamana ng
kanilang lupain.

Mga Serf.
Ito ang bumubuo ng masa ng tao noong Medieval Period. Nanatili silang nakatali sa lupang kanilang
sinasaka. Kaawa-awa ang buhay ng mga serf. Nakatira sila sa maliit at maruming silid na maaaring tirahan
lamang ng hayop sa ngayon. Napilitan silang magtrabaho sa bukid ng kanilang panginoon nang walang
bayad. Wala silang pagkakataon na umangat sa susunod na antas ng lipunan tulad ng maharlika at
malayang tao. Makapag -aasawa lamang ang isang Serf sa pahintulot ng kaniyang panginoon. Lahat ng
kaniyang gamit, pati na ang kaniyang mga anak, ay itinuturing na pagaari ng panginoon. Wala silang
maaaring gawin na hindi nalalaman ng kanilang panginoon.

PAGASASAKA: BATAYAN NG SISTEMANG MANOR

Ang Sistemang Manor ang sentro ng lipunan at ekonomiya ng mga tao na nakatira dito. Ang
isang fief ay binubuo ng maraming manor na nakahiwalay sa isa’t isa. Ito ay maaaring maihalintulad sa
isang pamayanan (village) kung saan angmga naninirahan dito ay umaasa ng kanilang ikabubuhay sa
pagsasaka sa manor. Sa kabilang dako ang kanilang panginoon ay dito rin umaasa sa kita ng pagsasaka
sa manor na kaniyang magiging kayamanan.
Ang kastilyo ng panginoong piyudal ang pinakapusod ng isang manor. Maaari ringang bahay sa
manor ay isang malaking nababakurang gusali o kaya ay palasyo. Ang lupain sa loob ng manor ay
nahahati ayon sa paggagamitan nito. Kumpleto sa mga kakailanganin ng magsasaka ang mga gamit sa
manor. Para sa mga naninirahan doon, ang mga pangangailangan nila ay napapaloob na sa manor.
Nandiyan ang kamalig, kiskisan, panaderya, at kuwadra ng panginoon. Mayroon ding simbahan,
pandayan, at pastulan. Kung maibigan ng panginoon, ang mga kaparangan at kagubatan ay kaniyang
hinahati ngunit nagiiwan iya ng pastulan na maaaring gamitin ng lahat.
Ang manor ay isang malaking lupang sinasaka. Ang malaking bahagi ng lupain na umaabot ng 1/3
hanggang ½ ng kabuuang lupang sakahan ng manor ay pag-aari ng lord at ilan lamang sa mga
magsasaka ang nagmamay-ari ng lupa.
PAGLAGO NG MGA BAYAN
Ang paglakas ng kalakalan ay naging malaking tulong sa paglago ng mga bayan. Nagkaroon ng
/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc
pagbabago sa agrikultura5/reference/
bunsod ng pagtuklas ng mga bagong teknolohiya at mga bagong7
pamamaraan sa pagtatanim. Bunga nito, tumaas ang ani kaya nagkaroon ng magandang uri ng
PAGGAMIT NG SALAPI
Sa unang mga taon ng Gitnang Panahon, ang sistema ng kalakalan ay palitan ng produkto o
barter. Dinadala ng mga magbubukid o kaya ng “serf” ang mga produktong bukid o produktong gawa
sa bahay sa mga lokal na pamilihan. Dito nagpapalitan ng produkto ang mga tao. Ang lokal na
pamilihan ay nagaganap lamang bawat linggo sa malalawak na lugar malapit sa palasyo o simbahan. Sa
paglawak ng kalakalan kung saan maraming lugar na ang sumali, naisip ng panginoong piyudal na
magtatag ng taunang perya.
Dito sa peryang ito nagkatagpo-tagpo ang mga mangangalakal. Sa peryang ito kumikita ang
panginoong piyudal dahil siya ay naniningil ng buwis at multa dito. Dito sa peryang ito nakita ang
paggamit ng salapi ngunit iba-iba ang kanilang salaping barya. Dahil dito, nagsulputan ang mga
namamalit ng salapi (money changer), na sa maliit na halaga ay namamalit ng iba’t ibang barya. Sa
pagpapalit ng salaping ito nasabing nagsimula ang pagbabangko.
Natuklasan ng ilang mangangalakal na hindi delikado ang mag-iwan ng malalakinghalaga sa mga
namamalit ng salapi. Ang salaping ito ay ipinauutang din nang may tubo. Ang isang mangangalakal ay
maaari ring magdeposito ng salapi sa isang lungsod at bibigyan siya ng resibo. Itong dineposito niya ay
maaari niyang kolektahin sa ibang lungsod. Sa ganitong paraan naging ligtas ang paglipat ng salapi.
Ang sistemang ito ng pagpapautang at pagbabangko ay nalinang sa hilagang Italya. Ang
paggamit ng pera ay nakatulong sa paglalapit ng mga tao buhat sa iba’t- ibang lugar.

ANG PAGLITAW NG BURGIS

Sa pag-unlad ng kalakalan at industriya at paglawak ng mga bayan, isangmakapangyarihang uri
ng tao ang lumitaw. Sila ay tinatawag na burgis (men of burg o burgers o bourgeoisie). Ang interes ng
grupong ito ay nasa kalakalan. Ang mataas na uri ng bourgeoisie ay ang mauunlad na negosyante at
mga bangkero. Ang kanilang mga anak ay nag-aaral sa magagaling na unibersidad. Ang
mgabourgeoisie ay ang nagiging gitnang uri at mababa ang pagtingin sa kanila ng panginoong piyudal
dahil sa sila ay mga bagong yaman lamang.
Ang mga burgis ay patuloy na umiral at sila ang nagtaguyod ng sining at nakalinang ng sariling
uri ng pagkamaharlika. Mababa rin ang pagtingin nila sa mga dalubhasang manggagawa kaya
nagkaroon ng pag-uuri ng tao sa lipunan batay sa yaman at hindi na sa angkan.

Ang Craft Guild

Nang lumaki ang mga bayan, ang mga artisan ay nagtatag ng sariling guild. Ang bawat craft o
kasanayan ay may sariling guild. Halimbawa, ang mga karpintero, barbero, panadero, sastre, at iba
pang hanapbuhay ay may sariling guild. Ang sinumang hindi kasapi sa isang guild ay hindi maaaring
gumawa ng produkto na ginagawa ng nasabing guild.
Ang Guild System
Marami sa mga naninirahan sa bayan ay sumali sa guild. Ang guild sa samahan ng mga taong
nagtatrabaho sa magkatulad na hanapbuhay.
Ang Merchant Guild
Ang mga unang guild ay binalangkas ng mga mangangalakal. Nagpatayo sila ng mga
bulwagang pinagdarausan ng pulong tungkol sa mga detalyeng kanilang negosyo. Kontrolado ng
guild ng mga mangangalakal ang lahat ng kalakalan sa bayan. Maaari rin nilang hadlangan ang mga
dayong mangangalakal sa pagnenegosyo sa kanilang bayan.
Dahil sa kanilang yaman, lubhang naging mahalaga ang mga merchant guild o guild ng mga
mangangalakal sa pamahalaang bayan. Hinikayat ng mga merchant guild ang pagkakaroon ng sistema
ng kalinisan at pagpapagawa ng mga kanal para sa dumi. Sinikap nila na magkaroon ng iisang batayan
ng timbang at panukat na maaaring gamitin ng lahat. Minsan, ginagampanan nila ang papel bilang
/mrpangue/ap8/2ndqrtr/melc
mga pulis na naglalaan ng5/reference/
proteksyon. Maaari rin nilang impluwensiyahan ang mga lord na alisin ang 8
toll o bayad ng mga daan sa mga lupain nito.