PYESA SA INTERPRETATIBONG PAGBASA
edukasyon, karapatan ng mamamayan, ipaglaban!
WIKANG FILIPINO, WIKANG MAPAGBAGO!
Tulang Pansabayang Bigkas ni Luzviminda Dimagiba
(naka-angkla sa tema ng Buwan ng Wika 2017 na
inilabas ng Komisyon sa Wikang Filipino)
Hugot na malalim pa sa buntunghinga ng ating mga
ninuno
Koro ng mga tinig ang pangmulat sa bulag
At panggising sa matagal nang nahihimbing
Bawat hinaing, bawat daing, bawat hiling
Pangarap na bukas na sinisikap abutin
Sulông tanglaw sa naghaharing karimlan
At huwad na kaliwanagan
Hakbang-hakbang sumusulong – may pangamba man
– Pinagpawisang pambuhay sa pamilya at bansa,
Sa walang hanggang umagang kapatid ng pag-asa
Hindi mapipipi ni magagapi
Hindi hihinto ni susuko
Bawat laban ay ipagwawagi
Gaano mang kahaba ang mahabang digma
Hindi mapapaos ni malalaos
Mga tinig sa balangay na kontra-agos
Sa pagkaalipi’y humuhulagpos
Wikang sarili ang katuwang sa pagtubos
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Dilang nakasanla ang unang lalaya
Sa nagkakaisang bayan,
Sumpa ng mga kaaway ay walang kapangyarihan!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Wika at bayan, ipaglaban!
Makabayang edukasyon, isulong!
Wikang sarili ang gamitin sa paaralan!
Ituro rin ang kasaysayan ng bayan!
Suliraning kawing-kawing, unawain at lutasin...
Fetad sa hilaga!
Agbiag ti Cordillera!
Bangon mga inapo ni Macli-ing Dulag!
Hadlangan ang mga huwad na proyektong
pangkaunlaran
At mga minahang para sa iilan lamang!
Tagpasin ang leeg at buntot ng serpyenteng
korporasyong ganid!
Dugo nila ang dadanak, hindi ang sa ating mga anak!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Kasalimbay sa iisang pagsigaw ang lumad at Moro sa
Mindanao!
Yutang kabilin, depensahan, depensahan, panalipdan!
Lupang ninuno’y ipagtanggol sa gahaman at dayuhan!
Sariling pagpapasya ay igalang!
Bayaang iguhit ang sariling palad!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Sa buong kapuluan ay maliwanag ang alingawngaw:
Padayon sa pakikibaka!
Dayuhang tropa, layas sa Pinas!
Batukan ang Imperyalismo!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Guro ng bayan, patuloy na naninindigan:
Edukasyon, hindi gera; libro, hindi bala!
Makibaka, wag matakot!
Bandilang hawak ng kabataan!
Libreng edukasyon, isulong!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Sa ibayong dagat, naririnig din saanman,
Migrante ang nananawagan:
Trabaho sa Pinas, hindi sa labas!
Manggagagawang taliba ng pagbabago
sa pabrika’t opisina’y nagkaisa:
Itaas ang sahod, 750 pesos, across-the-board,
nationwide!
Bawiin sa kapitalistang Dracula
Ang ninakaw na tubo,
Masong papanday sa ginintuang bukas para sa lahat!
Karit na aani ng tagumpay
Ang dala ng mga magsasaka
Tunay na reporma sa lupa, ipaglaban!
Asyenda, buwagin; oligarkiya, lansagin!
Kolektibong sakahan, linangin, ipaglaban!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Tindig Pinas, Tindig Pilipino!
Intsik o Kano, wala tayong amo!
Soberenya ng bayan ay ipaglaban!
Interbensyon ng Agila at Dragon, hadlangan!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Itigil ang pamamaslang: katarungan, ipaglaban!
Kapitalista, asendero at imperyalista,
Pati tiwaling burukrata ang itokhang,
Hindi ang anak-dalitang mamamayan!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Lupa, sahod, trabaho, pabahay, edukasyon at
karapatan, ipaglaban!
Wala nang Pilipinong kalsada ang banig
At bintana ang langit!
Kadamay sa ginhawa ang bawat isa, tahanan para sa
bawat pamilya!
Wikang Filipino, wikang mapagbago!
Sa nayon at lungsod, boses ng taumbayan ang moog
Plakard sa lansangan, petisyon sa Korte at saanman,
Sa martsa, piket, welgang bayan man,
Sa loob at labas ng Kongreso at Palasyo,
Sa akademya, pabrika, simbahan, komunidad at iba
pa
Adyenda ng bayan
Ihain sa mesa ng kapangyarihan
Handang itaob at ibalandra
Sa makakapal na mukha ng matatabang burukratang
Magbibingi-bingihan at magbubulag-bulagan!
At, gaya noong panahon ng Katipunan,
Dugo ni Bonifacio at Luna, ngayo’y manalaytay ka,
Sa ugat at kalamnan ng mamamayang manunubos ng
sariling bukas,
Doon, dito hanggang sa mga burol at bundok ng
kalayaan,
Kagubatan ang kanlungan hanggang sa magbukang-
liwayway sa buong kapuluan!

HINGGIL SA MGA
AKTIBIDAD
Ang temang “Wikang Katutubo: Tungo sa
Isang Bansang Filipino” ay hinati sa apat
na lingguhang tema:
· Linggo 1 (Agosto 5-9): Ako at ang
Katutubong Wika Ko
· Linggo 2 (Agosto 12-16): Pagbasa at
Paglaya: Pagpapalusog ng mga
Katutubong Panitikan at Kaalamang-
bayan
· Linggo 3 (Agosto 19-23): Sarikultura:
Multilingguwalismo at Pag-uugnayan
para sa Isang Bansang Filipino
· Linggo 4 (26-30 Agosto): Pangangalaga
sa mga Katutubong Wika, Pangangalaga
sa Bansang Filipino
Sa pamamagitan ng paghiling ng mga
memorandum mula sa DepEd, CHED,
DILG, CSC, at NCIP, ginaganyak ng KWF
ang mga indibidwal, mga institusyon, at
mga organisasyon na magpatupad ng
sumusunod na programa sa kani-kanilang
komunidad:
Para sa DepEd:
maaaring i-download ang DepEd
memorandum dito:
https://tinyurl.com/y4rlypxb
Baitang K-3
1. Paggawa at pagpapaskil ng mga islogan
na may kaugnayan sa tema
2. Pagdaraos ng timpalak sa pagbigkas ng
isang katutubong tula ng lalawigan o
rehiyon
3. Pagsasagawa ng parada ng mga
katutubong halaman at hayop
4. Pagdaraos ng timpalak sa pagbuo ng
poster tungkol sa paksang “Paano Ko
Aalagaan ang Aking Wika”
Baitang 4-6
1. Pagdaraos ng pampaaralang paligsahan
sa ispeling sang-ayon sa KWF 2013
Ortograpiyang Pambansa (pampaaralan)
2. Pagsasagawa ng programang
nagtatanghal sa mga kuwentong-bayan ng
lalawigan o rehiyon sa pamamagitan ng
madulang pagkukuwento
3. Pagdaraos ng Sagisag Kultura Quiz Bee
4. Pagdaraos ng pandibisyong paligsahan
sa ispeling sang-ayon sa KWF 2013
Ortograpiyang Pambansa (pandibisyon)
Baitang 7-10
1. Pagbuo ng mga infographic ng mga
katutubong salitang may kaugnayan sa
isang aspekto ng kultura ng lalawigan o
rehiyon (halimbawa pagkain at pagluluto,
agrikultura, pamahiin, atbp)
2. Pagdaraos ng timpalak sa paggawa ng
zine o chapbook na nagtatampok ng mga
katutubong panitikan o kaalamang-bayan
ng lalawigan o rehiyon
3. Pagbuo ng tatlong minutong video
tungkol sa ilang batayang pagpapahayag
sa katutubong wika ng lalawigan o
rehiyon (pagbati, pagtatanong o
pagbibigay ng direksiyon, at iba pa)
4. Pagbuo ng eksibit na nagtatanghal sa
mga bayani ng wika ng lalawigan, rehiyon,
o bansa
Baitang 11-12
1. Pagsasagawa ng eksibit na may paksang
“Sampung Bagay na Dapat Malaman sa
Ating Katutubong Wika”
2. Pagdaraos ng timpalak sa pagsulat ng
kuwento o tula gamit ang katutubong
wika
3. Pagdaraos ng timpalak sa dagliang
talumpati
4. Pagdaraos ng timpalak sa pagsasalin
mula sa katutubong wika patungong
Filipino o Filipino patungong katutubong
wika