1

Myit Masin Hkyen Lajang Let Hkristmas Hpe Hkaptau Hkalum La Ga

Luka 3: 4-6 Nam mali kata e jahtau ai nsen gaw; Dai Madu a lam lajang da mu, Shi a lam masun ni hpe
shading mu: Hkaraw hkamwam shagu kaput lu na rai nga ai; bum hte kawng shagu hpe daw kau lu na rai
nga ai, magaw ai lam ni hpe shading lu na rai nga ai, machyawk marawk re ai lam ni hpe shara lu na rai
nga ai; shaloi ahkrang ashan yawng gaw, Karai Kasang a hkye hkrang la ai lam mu lu na mara ai. (Esia
40:3-5; Mahte 3:3; Marku 1:3; Yawhan 1:23).

Ga Hpaw
Madu Yesu Hkristu hpe hkap tau hkalum la ai Hkristmas shata de bai du dep shang wa lu saga ai. Karai
Kasang a chyeju mu mada shangun ai gaw, Karai Kasang a matu sakse tai na matu re. Karai Kasang a
hpung shingkang a matu grau nna asak hkrung na matu re. Ya dai ni Yesu du sa wa ai Hkristmas hpe hkap
tau hkalum na matu hkyen lajang ai shaloi mung, Karai Kasang lajang da ya ai chyeju mahkrun hpe
atsawm chyena ai hte chyeju hte hpring ai asak hkrung lam hkam la lu na matu hkyen lajang ra ga ai.

Israela ni a labau hta Karai Kasang hkyen lajang shangun ai lam

Yehowa Israela amyu ni a myit masin hpe hkyen lajang shangun ai lam hte, jaw ya na chyeju ni hpe Pru
19:4-6 hta mu lu ga ai. Israela amyu ni Egutu kaw nna pru wa ai hpang, shata 3 ngu na hta langai ya
shani e, Sina nam mali de du ma ai. Sina bum man e but nga ai aten, Moshe hpe Karai Kasang bum ntsa
de shaga la nna, Israela ni hpe lam lahkawng tsun shangun ai re. (1) langai ngu na gaw, " Egutu masha ni
hpe ngai galaw ai hte, kalang a singkaw hte nanhte hpe hpai wa nna, ngai hpang de nanhte hpe woi la ma
sade ai gaw, nanhte mu manit dai" ngu ai ga re. Egutu e mayam tai nga ai kaw na lawt wa ai, ya Sina nam
mali du hkra Hpara-U hkawhkam a ali ama ni a hpyen hte, kaga hpyen amyu myu kaw na shim lum ai
hku woi lakawn wa ai gaw ngai Yehowa re. Nanhte a n gun lagaw, atsawm marai hte n re. Kaga amyu
kaba ni a jaw e n re. Hpara shaje ni a jaw e n re. Ngai Yehowa Karai Kasang she chyeju jaw let hkye
mawai la ai re. Dai chyeju hpe ya nanhte mu lu, chye la lu manit dai, matut nna mung nahte hpe mau hpa
chyeju ni hte lakawn la na re, ngu Israela amyu sha ni yawng hpe tsun shangun ai re. (2) lahkawng ngu na
gaw, "Dai re ai majaw, nanhte nye a ga teng teng madat nna, nye a ga shaka hkan myit yang gaw, masha
amyu nlang hte hta na nanhte nye a Sali wunli tai na marin dai. Kaning rai nme law, lamu ga ting nye a
rai nga li ai: nanhte gaw nye a matu hkinjawng mungdan hte chyoi pra ai amyu tai na marin dai. Ga n
dai hte gaw, Israela kashu kasha ni hpe nang tsun na ga rai nga ai, ngu wu ai". Sali wunli tai na ngu ai
gaw nanhte ngai hte sha seng ai, nye a masha, amyu ni re. Nye chyeju hkam la na ni re. Nye a daru
magam hpung shingkang hte mai kaja ai tsaw ra myit hpe shadan shadawng na ni re. Yu maya shinggyim
masha hku hkrung na matu n re. Tinang kam ai hku myit machyu let hkrung na matu n re ngu tsun ai lam
rai nga ai. Bai nna, hkinjawng mungdan ngu ai gaw yu maya shinggyim masha n rai, chyoi pra san seng ai
hte Karai Kasang a man hta sit shang ai hkin jawng, Karai Kasang sharawng awng ai lam hpe shadan
shadawng ai dat kasa, Karai Kasang hte shinggyim masha ni a lapran htinglu htinglai ya ai masha/
mungdan tai na matu ngu ai re. Bai nna, chyoi pra ai amyu ngu ai gaw, Karai Kasang a yaw shada da ai
lam ndai mungkan hta dik tup wa na matu, Karai Kasang a hpung shingkang a matu tinang hkum hpe san
da let mai kaja ia lam hku asak hkrung ai ngu ai lachyum rai nga ai. Mungkan marin marit lam n hkan ai,
tara maigan ni zawn asak n hkrung ai, sha Karai a hpung shingkang a matu asak hkrung na ngu myit
shajin da ai sak hkrung lam hpe tsun ai re.
 2

Lahta na hku ap nawng asak hkrung let Karai Kasang a sali wunli tai na matu yaw shada ai lam rai nga ai.
Kashu kasha ban hte ban dai hpe tsun ginlen let Karai Kasang a masha, dinghku, amyu tai nga na matu
Karai Kasang yaw shada da ai lam rai nga ai.

Israela ni Babulon de bawng bai dung ra mat ai shaloi mung, Israela nkau mi, tsinyam tsin dam
hte myit htum myit chyum lam lapran kaw na, Yehowa hpe kam hpa manoi ai hte hkye la na chyeju hpe
ala, hpyi nem sit shang ma ai re. Shaloi Yehowa gaw Myithoi Esaia hku nna (Esaia 40:1-5) Shi Israela a
matu mau hpa chyeju galaw na re, Yehowa gaw shi a ga shaka hpe shadik na re ngu n gun atsam jaw wu
ai. Ngai gaw nanhte a Karai Kasang, nanhte gaw nye a myu" ngu ai ga shaka hpe shadik na re. Rai tim dai
chyeju a matu myit masin hpe hkyen lajang ra ai. Hkawhkam hkawm sa wa ai nam mali hkrun lam hta,
shawng kaw hkawm sa yak shangun mai ai, lam ntsa na adaw achyen ahkyep alep maza mala ni
(debris),pat shingdang/hkum shingdang nga ai arai ni (obstructions), lam ntsa na nhkun/ga talawk ni
(potholes), ju shingna ni /dingbai dingna shabyin mai ai lam ni (hazards) hpe shi a shawng e hkawm ai ali
ama ni jasan jaseng ra ai zawn, Yehowa a chyeju a matu myit masin hpe hkyen lajang ra ai. Meshia a
matu myit masin hkyen lajang da ra ai ngu matsun ai lam rai nga ai. Shaloi Israeal hte tara mai gan ni
yawng, Yehowa a hpung shingkang dan pru ai hpe mu lu na mara ai, mau hpa chyeju hkam la lu na mara
ai, ngu matsun shadum ai lam re.

Yesu Hkristu hpe hkap tau hkalum na matu hkyen lajang ra ai lam

Luka 3:3 hta Hkalup Sara Yawhan gaw, Myihtoi Esaia 40:1-5 hpe bai madi madun nna,yubak hpe
matsat ai sha n rai, kabai tawn kau da let, Yesu Hkristu shanu mai ai myit masin ni rai hkra hkyen lajang
ra ai lam shadum da ai re. Tinang a shut hpyit ai yubak mara ni hpe myit dum nna myit malai lu ai hte,
Karai Karai kaw hpyi nem let Yesu Hkristu hpe hkap tau hkalum la ra ai. Karai Kasang a man hta nse nsa
re ai, matsat shabat re ai lam ni; sawt ai tsaw ra myit ni; mara gyit hkang da hkat ai lam ni; ja gumhpraw,
arawng aya, hpaji ni hta machyu let myit tsaw myit dap ai lam ni yawng a matu myit malai ai hte, Karai
Kasang a man hta hpyi nem ai hte sit shang ra ai. Nang hpam lu sha hte Karai Kasang hpan da ya ai hkum
hkrang hpe jahten shaza ai lam ni; nang hpam lu sha dut garan ai hte masha ni hpe jahten shaza ai lam ni;
masu magaw kaling kachyit hte akyu tam, ahkaw ahkang tam, alu tam ai lam ni; shinggyim masha hpe
kam nna tinang/dinghku/amyu a shawng lam gaw gap ai lam ni; shawa a akyu a matu galaw masu nna
tinang a dinghku, jinghku akyu a matu gaw gap la ai ni; lachyen ginhka myi man lata let shagrau shatsaw
la hkat ai lam ni; n kung n kyang, gawng kya ai shawa ni a shingma hta mam ting sha nna arawng aya hte
sut hpaga tam la ai ni; shut ai ni shada in-group n gun mahkawng la nna, tengman lam tsun let mai kaja
lam gaw gap ai ni hpe jawm dip shagrit ai myit jasat ni; Karai Kasang a hpung shingkang a matu n re ai
sha, nawku hpung kata shada myi man tam shagrau la hkat ai lai ladat ni; nawku daw jau ai aten hta Karai
Kasang hpe nawku daw jau shagrau let mungga madung dat na malai, lak san aten la nna tinang a lam
tsun shagrau chyeju shakawng ai lam ni; shada lachyen ginhka, dip ga-myet, shagrit hkat ai lam ni; Karai
Kasang a mungga hte n htan shai ai htunghkying lai len ni hpe shagrau shatsaw ai lam ni; etc., a matu
Karai Kasang kaw mara hpyi nem sit shang let, Yesu Hkristu hpe hkap tau hkalum la ra ga ai. Shaloi she
Yesu shanu ai myit masin, asak hkrung lam lu la na ga ai.

Yesu mung shawng nnan na mungga hta, "Karai Kasang a mungdan du wa magang ra ai myit
malai mu" (Marku 1:15) ngu nna myit malai ai myit masin hta she Karai Kasang a up hkang ai lam, chyoi
pra ai Wenyi shanu ai lam, Karai Kasang a chyeju hta nga pra lu ai lam grin nga na re ngu, matsun da nga
ai. Mahte 25:1-13 hta sumsing lamu a mungdan a lam sang lang dan ai shaloi, la nnan hpe hkap bawp la
 3

na pru sa wa ai mahkawn marai 10 hte, ga shadawn tawn nna sang lang dan da ai hpe mu lu ga ai. Shanhte
hta na myit n su ai marai 5 gaw pyengdin sha lang nna tinang a matu sau n lang ai. Myit su ai 5 gaw
pyengdin hte rau tau ni hta sau mung bang lang ma ai. Ya la nnan hpe naw la nga ra ai majaw, shanhte
nlang yup shamwi rai nna yup pyaw mat ma ai. Yup tung hpawa e la nnan wa du ra ai, shi hpe hkap bawp
la na pru mu, nga nna garu ai shaloi, shanhte nlang rawt nna tinang a pyengdin hpe lajang ma ai. Myit n
su ai ni mahtang pyengdin si mat wa ai majaw, nanhte a sau hta na karan jaw mi ngu nna myit su ai ni hpe
hpyi ma ai. Myit su ai ni mahtang htan nna, anhte nanhte a matu n law dam nhten; dut ai ni kaw sa nna,
nanhte a matu mari la na grau mai nga ai ngu htan mu ai. Shanhte mari la na sa wa ai laman e, la nnan sa
du wa ai hte, chyip chyip rai nga ai ni gaw, hkungran ai poi de shi hte rau shang lu ma ai rai nna, dai
chying hka la da ma ai. Dai hpang myit n su ai mahkawn ni mung du wa nna, Madu e, anhte hpe hpaw la
mi ngu hpyi mu ai. Shi mahtang ' ngai nanhte hpe n chye made ai' ngu wu ai, ngu nna atsawm chyip chyip
rai la nnan, Yesu hpe la let hkap tau hkalum ra ai lam tsun sharin da nga ai. Shanhte hku nna myit ai gaw,
jahpan hta lawm sai, Yesu hpe mung sa ala nga sai, Yesu hte hkrum na shara kaw shara mung lu ai, ngu
myit dik ai re. Rai tim shanhte a myit masin hta Yesu a matu chyip chyip kup kup hkyen lajang ai lam n
galaw ai. Dai majaw la nnan gaw, nanhte a myit masin hta nye matu shara n nga ai majaw, nye a myit
masin hta mung nanhte a matu shara n nga ai ngu masat nna "nanhte hpe ngai n chye" ngu nna ningdang
ai lam rai nga ai.

Ga Hpungdim

Karai Kasang gaw shinggan shingni hpe n yu ai, myit masin hpe yu ai Karai Kasang re. Karai
Kasang shanu ai, Karai Kasang sharawng awng ai, Karai Kasang bungli galaw ai, Karai Kasang a hpung
shingkang shadan dan ai asak hkrung lam lu la na matu myit masin hpe hkyen lajang let Yesu Hkristu hpe
hkap tau hkalum la ra ai. Dai hku nna myit masin hkyen lajang ai lam n nga yang, Hkristmas kade lang,
kade ning shang lawm tim n galai shai na re, Yesu jaw ya ai "asak hte hpring tsup ai" chyeju kum hpa n lu
na re. Dai majaw Yesu shanu na matu dingbai dingna, ju shingna, maza bala, awu asin rai nga ai lam ni
yawng hpe la kabai kau lu hkra chyoi pra ai Wenyi a daru magam hpung shingkang hpe kam hpa manoi
manat let Yesu hpe hkap tau hkalum la ra ga ai. Shaloi, teng sha, Yesu anhte langai hkrai a asak hkrung
lam, anhte a dinghku ni a asak hkrung lam, anhte amyu sha ni a sak hkrung lam hta rau shanu nga let
chyeju hte hpring ai asak hkrung lam hkam la lu shangun na re. To God be the glory!

Ginlen shalai ai,

Rev. Dr. Lahpai Awng Li

MIT, Insein, Yangon.
4