Bu rapor, SAP2000 ile kompozit köprü modellenmesini anlatmaktadr.

Köprü modeli
çelik dolu gövdeli 6 adet kiri ile onun üstünde kesme balayclar ile kompozit hale getirilen
25 cm.`lik tabliyeden olumaktadr. Çözüm AASHTO çerçevesinde yaplacaktr.

''1''

Kiriler aras mesafe 2.16 m olup, 150 cm.`lik yaya kaldrm tasarlanmtr.

www.yapidizayn.net 1
 1) New Model (Yeni Model) standart araç çubuundan tklanr. Birim KN,m,C olmaldr.
Grid Only seçilir. ( Sadece Grid Sistemi) Böylelikle geometriyi girmek için ilk adm
atlr.

2) Hzl grid çizgileri seçilir. Böylelikle balangç grid çizgileri ve ara mesafeleri
belirlenmi olunur.

www.yapidizayn.net 2
 Köprü açkl, L = 48 m. ( 6 m.`de bir yatay stabilite balantlar tasarlanacaktr.)
Kaldrm genilii 1.1 ve her kiri aras mesafe 2.16 m.`dir.

3) Dolu gövdeli kiriler için minimum koullar AASHTO da tarif edilmektedir. Bu

dorultuda seçilecek kesitler ;

tw = 2.5 cm Gövde levhas kalnl / Web plate thickness

D= 200 cm Gövde levhas derinlii / Web plate depth
baf = 100 cm Alt flan genilii / Botton flange width
taf = 5 cm Alt flan kalnl / Botton flange thickness
büf = 100 cm Üst flan genilii / Top flange width
tüf = 5 cm Üst flan kalnl / Top flange thickness
td = 25 cm Döeme kalnl / Slab thickness
L= 48 m Açklk /Span
tkaldrm = 30 cm Kaldrm kalnl /sidewalk thickness
bkaldrm = 150 cm Kaldrm genilii /sidewalk width

www.yapidizayn.net 3
www.yapidizayn.net 4
 4) Malzeme snfnn düzenlenmesi;

5) Mesnet tekilini; elastomer mesnet rijitliklerini tanmlayacak joint springs (noktasal

yaylar ) ile tanmlayacaz.

Sabit mesnete her üç dorultuda da

rijitlik verilecekken, hareketli mesnette
kiri boyuna dorultudaki Y koordinata
bir deer verilmeyecek ve bu
dorultuda hareket serbest
braklacaktr.

www.yapidizayn.net 5
6) Betonarme ksm için, iki adet malzeme snf tanmlanacaktr. Birinci malzeme snf
nonstructural ( tayc olman) olup, sadece ölü arl için kullanlacaktr. kinci malzeme
snfnn ise arl olmayp, C30 malzeme snfnn mukavemet deerlerine sahip olacaktr.
Böylelikle stage analysis ( inaat aamalar analizi) yapabileceiz.

Nonstructure malzeme ile prizini tamamlamam beton snf tanmlanrken, C30 ile de
tayc özelliklere sahip malzeme tanm yapmaktayz.

www.yapidizayn.net 6
 7) Insertion Point ile frame eleman olarak tanmladmz dolu gövdeli kirilerimizin
tanm noktasn Top-Center ( Üst – Merkez ) yapld.

8) 25 cm. Kalnlnda bir sheel eleman tanmlanacak. Tanmlanan elemann malzemesi

nonstructure olacak. Bu malzeme Z koordinatnda h/2 kadar bir mesafede
tanmlanacak.

www.yapidizayn.net 7
Kalnlnn program tarafndan alglanmas için, Shell Thick olarak plak tanmlanyor ve
memran ve eilme eleman olarak plan kalnl giriliyor.

Kalnl 25 cm olan fakat tayc olan pla Z ekseninde h/2+5 cm mesafede tanmlyoruz.

9) Kompozit döemenin betonarme planda yaptmza benzer bir yaklamla 30 cm

geniliindeki kaldrm tanm yapacaz.

10) Rijit linklerle farkl kesitlerin birbirlerine balanmas; sonlu elemanlar hesap
yönteminde bir cismi sonlu sayda parçaya bölüm daha sonra onlar birletirmektir. u
anda farkl düüm noktas ve sonlu elemanlar parçalar vardr. Sistem oluturmak için
bu parçalarn linklerle birbirine balanmas gerekmektedir.

Define --- Link Properties çekme menüsünden ulatmz pencerede fix link seçeneini
kullanmaktayz.

www.yapidizayn.net 8
Define --- Link Properties çekme menüsünden ulatmz pencerede fix link seçeneini
kullanmaktayz. Link elemannn adn ise kprlink olarak atand.

Draw çekme menüsünden 2 noktal link komutunu kullanarak, kesitten linkleri çiziyoruz

Y = 0 koordinatndaki kesitte girdiimiz linkleri seçip, edit replicate komutu ile dier
noktalara kopyalyoruz.

11) Sistemimizde yatay burkulmay önleme amaçl düey ve yatay stabilite balantlar
kullanmaktayz. Yatay stabilite balantlar için, balangç ve son noktalarda farkl bir
yap tekil edeceiz.

Girder beam top center noktasndan çalt için, kesit yükseklii deerince Z noktasnda bir
aks sistemi oluturuyoruz.

Balangç ve son noktasnda yaplan tasarm aadaki gibidir;

www.yapidizayn.net 9
Çelik için konulan link elemanlar ve çelik elemanlar gururlandrp, dier mesnet noktasna
kopyalama yaplacak.

Ara açklklarda da yine bu düey stabilite balantlar konulacaktr.

Moment bal aktarma durumlar ve çekme basnç çubuklarnn tanm yine Sap2000 de
releases verilerek tasarlanacaktr.

12) Bu aamada sistem ölü yükler altnda çaltrlarak, tasarmn doruluu kontrol
edilecektir. Deplasman yapm halinin animasyonunda bir hata yaplmas durumunda
çubuk elemanlarn çok farkl ekilde ve kendi balarna hareket ettii görülecektir.
Özellikle bu aamada modal analiz deplasmanlarna bakmak çok ie yarayacaktr.

13) Sap2000`de yükleme eritlerinin oluturulacaktr.

Lane 1 ..... Standart kamyon yükü : Tam Merkezde

Lane 2 ve Lane3 ..... Lane 1`in yapk sa ve soluna

www.yapidizayn.net 10
Lane 4 ...... Merkezden 50 cm sola
Lane 5 ve Lane6 ..... Lane 4`in yapk sa ve soluna

Böylelikle araçlarn yol enkesiti içindeki farkl konumlar tasarlanacaktr.

Lane 7 ...... Merkezden 50 cm saa

Lane 8 ve Lane9 ..... Lane 7`in yapk sa ve soluna

Sap2000 ana kirilerin tanmland Z kotuna gelip, Frame elemanlarn etiketlerini (Label)
görünüm Set Display Options’dan görünür duruma getirelim. Köprünün orta noktasndaki bir
kiriin ilk ve son parçasnn etiketini ve bu kiriin merkeze uzakln not edilip erit
tanmlamasnda kullanlacaktr. ( Not: Bu ilem öncesi, hesap süresini ksaltmak ve
numaralar düzenli bir hale getirmek için Edit çekme münüsünden Change Label komutu
kullanlmal )

www.yapidizayn.net 11
307 ile 357 uçlardaki frame elemandr. Merkez noktasna uzakl ise; 216/2 = 108 cm.`dir.

www.yapidizayn.net 12
Bridge çekme menüsünden Lane komutu arkasndanda Add New Defined From Frame
komutu ile yukardaki pencereye ulayoruz. Lane (eritin)’nn balangç ve son noktasn ve
bu noktalardaki geniliini tanmlayacaz. Karayollarna göre standart kamyon yükü olan
H30S24 ün kullanlaca için, bu kamyona ait erit yükü 3 m. alnacaktr.

www.yapidizayn.net 13
Tanmladmz eriti Display çekme menüsünden Show Lane komutu ile görebiliriz.
Genilii ile birlikte görmek içinde Show Lane Widht seçeneinin açk olmas gerekmektedir.

Fakat erit tanmmz daha bitmemi olup, tanmladmz iki noktal eritin program gerei
katmana dönütürmek gerekmektedir.

www.yapidizayn.net 14
Yeniden Bridge çekme menüsünden Lane komutu ve bu sefer oluturduumuz Lane1 eriti
seçilii iken Convert Lane Definition to “From Layout Line” komutu tklanlr.

Yeniden Bridge çekme menüsünden Lane komutu girilir ve Lane1 katman seçili iken Add
Copy of Lane komutu seçilerek, oluturulan erit verilen deerler çerçevesinde kopyalanr.

3, -3 , 1, 4,-2,-1,-4,2 sra ile Lane 2~9 `a ait kopyalama mesafeleridir. Display Show Lane
komutu ile sra ile tanmlanan eritler izlenilerek kontrol edilecektir.

Excess Load ve Military Load da yaplmas gereken muhtemel yüklemelerdir. Bu

yüklemelere ait erit genilikleri farkl olduu için, bu yüklemelere özel ayr erit tanmlamas
yaplacaktr. Bu yüklemeler srasnda sadece bir tatn, köprünün tam ortasndan geçecek
ekilde gidecei varsaylr. O yüzden Lane 1 den kopyalayarak oluturup erit geniliini
deitirmek kolay olacaktr.

www.yapidizayn.net 15
www.yapidizayn.net 16
Büyük inaat servis yollarnda yaplacak köprülerde özel kamyon yükleri de kullanlabilir. Bu
i için kamyon üretici firmalarn kataloglarndan yararlanlacaktr. Anlatmda Cat firmasnn F
Serisinden 775 nolu kamyon alnacaktr.

Bu kamyonun erit genilii ve dier bilgiler yine katologtan alnmtr. erit genilii 4955
mm`dir.

www.yapidizayn.net 17
 14) Sap2000`de araçlar tanmlanacaktr.

Bridge Çekme Menüsünden Vehicle komutu ile gelen pencereden araçlara ait yük
deerlerini gireceiz.

Görülecei üzere hem erit yükü hemde noktasal yük olarak araçlarn tanmlanmas
gerekmektedir. Komut girildikten sonra Add Vehicle ile araçlar eklenecektir. Bunlar için
standart kamyon tanmlar alnp deitirilmesi daha kolay olacaktr.

www.yapidizayn.net 18
 Akslar aras minimum ve maksimum mesafeler, erit içerisindeki genilikler, aks
yükleri, yükün kaç noktada dalaca, aksn kesit içindeki genilii gibi deerler, H30S24 e
göre düzenlenmitir.

Araç için 15 kN/m lik bir yayl yük. Eilme Etkisi için 135 kN`lk bir yükleme,
kesme etkisi için 195 kN luk bir yükleme yaplacaktr.

www.yapidizayn.net 19
 Tank yüklemesi için; 1335 kN luk yüke, 7.32 m.`lik bir ve 4.67 m. lik genilie sahip
bir aracn yükünü 1335 / 7.32 = 183 kN/m lik bir uniform yükleme ile tanmlayacaz.

Tr yüklemesi için 5 aksl ve 1512 kN luk bir araç yükü tanmlanacaktr. Karayollar
yönetmeliinde akslar aras mesafe ve yükleri vardr. Araç genilii 4.06 m.`dir. ( 16.
Sayfadaki yükleme )

www.yapidizayn.net 20
 Özel inaat kamyon yüklemesi ( Cat 775 F) ise, 109.770 kg ~( 110 kN olup),
lastiklerin bilekesi (broür 20 numaral mesafe) = 2.93 m., kamyon genilii 4.955 m. akslar
aras mesafe 4.215 m. (broür 5 numaral mesafe) `dir. Arlnn dolu iken %33`nü ön aksa,
%67`sini arka aksa vermektedir.

15) Sap2000`de araç snflar hesaplanacaktr. Araçlar burada impact faktörü ile çarplarak
( dinamik etki faktörü) hesap deerlerini alacaktr. Bridge çekme menüsünden vechile
class komutu kullanlacaktr.

Impact faktör AASHTO`ya göre hesaplanacaktr.

15
Impact Katsays / Impact Factor ( I ) : I 1 AASHTO 3.8.2.1
L  38
L = 48 m I = 1,18  1,30

www.yapidizayn.net 21
 16) Analizde kullanlacak yüklerin özelliklerinin tanmlanmasn ise Difene çekme
menüsünden Analysis Case komutu ile yapacaz. Bu komut yardm ile eritlere araç
yük guruplarnn nasl atanacan tanmlayacaz. Sistemde max 3 eritimiz var.
Senaryo gerei bu üç erite çeitli yükler tanmlanacak. 3 eritin birden kullanlmas
durumunda AASHTO’ya göre yük azaltma oran 0.90 kullanlacak.

Trafik eritleri / Traffic Lanes :3

Yük Azaltma Katsays / Load Reduction Factor : 0,90 AASHTO 3.12.1

www.yapidizayn.net 22
 Add New Case ile yeni bir analiz yük tanm yapacaz. Çkan pencerede Analysis Case
Type ( Analiz Durum Tipi), Moving Load olduu zaman pencere bu ekli alacaktr.
Vechile Class H30S24 iken Scale Faktor = 1, Min Load Lane = 0 , Max Load Lane = 3 ,
3.eritin kullanlmas durumunda Reduction Scale Factor = 0.9 ve Lane 1, 2,3 eritleri ise
Selected Lanes lar olacaktr. Daha sonra H30S24 sra ile 4,5,6 eritlerine, yine ayn
yükleme 7,8,9 eritlerine atanacaktr.

Excess Load lar yalnzca köprünün ortasnda ve sadece bir aracn geçmesi durumlar için
hesaba katlrlar. Fakat hesap çerçevesinde iki trn yan yana geçmesi ve iki tankn yan
yana gitmesi ihtimali düünerek, Excess, Military ve Cat775F yüklemelerinin Single ve
Double olanlar ihtimali de incelenecektir. Ayrca Standart araç yüklemesinin yayl yük
olarak tanmda yine eritlere atanacaktr.

Böylelikle 12 adet analiz durumu oluturulmu olundu.

www.yapidizayn.net 23
 17) Araçlarn katar durumlar da yine hesap kapsamnda kontrol edileceklerdendir.
Sap2000`de katar yükleri, Bridge Load olarak geçmektedir. Öncelikle katar yük
guruplar oluturmak için, Define Çekme Menüsü’nden Load Cases komutu ve burada
da H30S25Bridge Yüklemesi Bridge Load olarak atanacaktr.

www.yapidizayn.net 24
 10 m/sn hzla her üç eritte de standar kamyon katar yükü tanm yaplacaktr. Lane 1
ve 2 den gidi yönünde Lane 3`de de geli yönünde ve farkl zamanlarda hareket eden
kamyonlar tanmland.

Bu katar yüklemesi ayn zamanda inaat kamyonlar içinde yapld. naat kamyonlar
ancak köprüde 2 adet erit oluturmakta. Bu eritlerin biri gidi biri dönü olarak
tanmlanp 10 m/sn hzla tatlar katar oluturmaktadr.

www.yapidizayn.net 25
 18) Köprüye ait, asfalt, bariyer, yaya yükü ve rüzgar yükü yüklemelerini tanmlayacaz.

A) Asfalt yüklemesi :
Asfalt Kaplama Arl / Self Weight of Asphalt Pavement
: 23 kN/m3 x 0.08 m = 1.84 kN/m2
yayl yükü olarak load case i asfalt olarak tanmlanan
yüklemede asfalt gören yüzeyleri kapsayacak ekilde hesaba
katlacaktr.
B) Bariyer Yüklemesi :

Oto Korkuluk / Traffic Barrier

: 2 x 1,0 kN/m = 2,0 kN/m
Yaya Korkuluk / Handrail
:2 x 0,5 kN/m = 1,0 kN/m

C) Yaya Yükü :
Yaya yükü AASHTO 3.14.1.1 de belirtildii üzere / Pedestrian load as defined in
AASHTO 3.14.1.1 :
L > 30 m (100 ft)
§ 43,8 ·§ 16800  W ·
¨ 0,00144 
2
P ¸¨ ¸ = 2,27 kN/m
© L ¹© 15200 ¹
D) Rüzgar Yükü :
AASHTO 3.15.1.1.1
AASHTO 10.21.2
Yap Elemanlarna Etkiyen Rüzgar Yükü / Wind Load on Structure Surface :
Yatayla 90 derecede uygulanacak rüzgar yükü /
Live load perpendicular to horizontal line : 2,4 kN/m2 (50lb/ft2)
Rüzgara maruz kalan yüzey yükseklii / The surface height against wind
(çelik toplam yükseklii / total steel height + döeme / slab +kaldrm / sidewalk + korkuluk /
barrier ): 2.5+0.25+0.3+1.1 = 4.15 m

Tatlara Etkiyen Rüzgar Yükü / Wind Load on Vehicles

Hareketli yük üzerindeki rüzgar/ Wind on live loads : 1,459 kN/m
(100 lb/ft)
Döemenin 1,83 m (6 ft) üstünden yük verilecektir. Ayrca bu yüklemede yap
elemanlarna etkiyen rüzgar yüklerinin %70 i alnacaktr.

www.yapidizayn.net 26
 The load is applied 1.83 m (6ft) above the slab. In addition %70 of wind load, that
effects the structural member, is taken.

19) Çelik yap modelimiz, kompozit bir yapya sahiptir. Tasarmda çelik konstrüksiyon
üzerine betonarme bir plak ve yaya yolu oturmaktadr. Fakat beton ancak prizini
tamamladktan sonra mukavemet kazand için, prizini tamamlamam beton durumu
da göz önüne alnmaldr. Bunun için inaat aamalar analizi yani stage analysis
yaplacaktr.

1.Aama / Stage1

Çelik yap + prizini tamamlamam olan betonarme döeme atlm.

2.Aama / Stage2

Çelik yap + pirizini tamamlam hesap mukavemetindeki döeme

www.yapidizayn.net 27
3.Aama / Stage3

Çelik yap + pirizini tamamlam hesap mukavemetindeki döeme + pirizini tamamlamam

yaya kaldrm.

4.Aama / Stage4

Stage 4 --- tüm betonlar hesap mukavemetinde

Tasarmmz bu analizi yapabilmek için özellikle çift katmanl olarak hazrlamtk.

imdi bu 4 aamay temsil edecek guruplara ayracaz.

www.yapidizayn.net 28
 Grup 1 : Çelik yap ve nonstructure deck shell ---- bu durum 1. aama
Grup 2 : Structure deck ... ikinci aamada 1. aamann üstüne bu eklenecek
Grup 3 : Nonstructure Cousway ....üçüncü aama üstüne bu eklenecek
Grup 4 : Structure Cousway ve iletme durumuna ait, kaplama, bariyer gibi ölü yükler.

Aamaya ait elemanlar seçildikten sonra Assing çekme menüsünden Assing to Group komutu
verilir. Add new group ile yeni grup oluturulur. Ve seçilenler Group 1 ad altnda gruplanm
olunur. StaticNL Structure Stage çeki mutlaka açk olmaldr. 4 stage için 4 group yukardaki
tanmlamalar çerçevesinde oluturulacaktr.

Define çekme menüsünden analysis case komutu ve çkan dialog penceresinden de add
new case komutlar tklanacak. Analysis Type bölümünde ise analiz tipi olarak Nonliner Stage
Construction seçilecek. Deien dialog kutusundan Stage Defination ( Aama atamas)
bölmünden 4 adet stage tanmlayacaz. Bu stagelere ait Data (Bilgiler) pencerenin alt
ksmndan girilecek. Her amaya ait mutlaka Add Structure ile structure ve bu aamaya ait ölü
yük alnmal. Ayrca servis durumda da servis duruma ait kaplama bariyer yükleri de alnmal.
Böylelikle ölü yüklerden gelecek her türlü aama ve yük gurubu düünülerek tasarm
yaplabilecektir.

www.yapidizayn.net 29
www.yapidizayn.net 30
 20) Köprü çelik yap tasarmnda kullanlacak kombinasyonlar tanmlanacaktr.

AASHTO’da tarif edilen Servis Yüklemesi ve Kombinasyonlar hazrlanarak, çelik üst yap
tasarm için kullanlacaktr.

Servis durumu yüklemesi için, sra ile tüm hareketli yüklemelerimizi, ölü yük, yaya yükü,
asfalt kaplamas ve bariyer yükü eklenecektir.

Ayrca rüzgar yüklemesinin stage analiz ile kombinasyonu, yol boken yaplan analizi ve
yol dolu iken araçlar üzerindeki yükler ile faktörlü olarak köprü yüzeyine gelen rüzgar
yükü olarak bu kombinasyonlar oluturulur.

Son olarak da tüm kombinasyonlarn envelope alnarak tasarm yükü bulunmu olur.

Ayrca ara hesaplamalar için hareketli yüklerin ve ölü yüklerin envelope lar
hesaplanacaktr.

www.yapidizayn.net 31