Professional Documents
Culture Documents
ทดลองงานและพลังงาน
ทดลองงานและพลังงาน
งาน - พลังงาน
ความหมายของงานโดยทั่วไปในชีวิตประจําวัน งานมักจะหมายถึง การยกของ ทําสวนครัว ปรุง
อาหาร ซักเสื้อผา เขียนหนังสือ หรือทํากิจกรรมใด ๆ เพื่อรับคาตอบแทน และขณะที่เด็กวิ่งเลนกันอยูใน
สนามเด็กเลนหรือเลนแบดมินตัน หรือตีเทนนิส โดยทั่วไปถือวาเปนการออกกําลังกาย หรือเปนการเลน
กีฬา ไมใชเปนการทํางาน แตความหมายของงานโดยทั่วไป กับความหมายทางฟสิกสแตกตางกัน ซึ่ง
ความหมายของงานในทางฟสิกส คือ งานจะเกิดขึ้นตอเมื่อมีแรงมากระทําตอวัตถุแลวทําใหวัตถุมีการเคลื่อนที่
ไดระยะกระจัด (ระยะกระจัดหมายถึงระยะที่วัดในแนวตรง) เพราะฉะนั้นตัวอยางการเลนกีฬาของเด็ก ๆ อาจ
เรียกไดวาเปนการทํางานในทางฟสิกส
4.1 งาน
W = FS (4.1)
วิธีทํา จากสูตร W = FS
= 1 จูล (J)
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 41
W = Fcos x S
วิธีทํา
จากสูตร W = F S cos
จะไดวา W = 50 x 10 x cos30
3
= 50 × 10 ×
2
= 250 3
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 42
4.2 กําลัง
กําลัง คือ อัตราการทํางาน หรืองานที่ทําไดในหนึ่งหนวยเวลา ใชสัญลักษณ P มีหนวยเปน
จูล/วินาที หรือ วัตต (แทนดวยสัญลักษณ W)
W
P = (4.3)
t
F .s
=
t
P = F .v (4.4)
4.3 พลังงาน
พลังงาน (Energy) คือ ความสามารถในการทํางาน เมื่อเราเห็นคนคนหนึ่งสามารถทํางานไดจํานวน
มาก เราจะกลาววาคนนั้นมีพลังงานมาก หรือน้ํามันแกสโซลีนเปนเชื้อเพลิงซึ่งใหพลังงานออกมาเมื่อเผาไหม
พลังงานสามารถทํางานได จึงทําใหลูกสูบเคลื่อนที่ วัตถุใดๆ ก็ตามมีพลังงานอยูในตัว 2 รูปดวยกันคือ
1. พลังงานอันเกิดจากการเคลื่อนที่ เรียกวา พลังงานจลน (Kinetic energy)
2. พลังงานที่มีสะสมอยูในตัว เนื่องมาจากภาวะของวัตถุ เรียกวา พลังงานศักย (Potential energy)
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 43
4.3.1 พลังงานจลน
v2 = 2as
1 2
ดังนั้นงานที่ทําคือ Fs = mas = mv (4.5)
2
1 2
ซึ่งปริมาณ mv คือ พลังงานจลนของวัตถุ นั่นเอง แทนดวยสัญลักษณ E k
2
ในกรณีนี้ที่ความเร็วตนของวัตถุไมเทากับศูนย คิดงานที่กระทําตอวัตถุ จะได
1 2 1 2
mas = mv − mu (4.6)
2 2
ความหมายของสมการที่ 4.6 คือ งานของแรงลัพธที่กระทําตอวัตถุ เทากับ พลังงานจลนของวัตถุที่
เปลี่ยนไป เรียกหลักการนี้หลักการของงาน พลังงาน
1 2
วิธีทํา จากสมการ Ek = mv
2
1
= × 0.5 × 4 2 = 4J
2
คําตอบ พลังงานจลนมีคาเทากับ 4 จูล
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 44
4.3.2 พลังงานศักย
1. พลังงานศักยโนมถวง
2. พลังงานศักยยืดหยุน
พลังงานศักยโนมถวง
พลังงานศักยโนมถวงคือพลังงานที่สะสมอยูในตัวของวัตถุอันเนื่องจากระดับความสูงที่วัตถุอยู มีขนาด
เทากับงานเนื่องจากแรงดึงดูดของโลกในการดึงกลับใหวัตถุกลับลงสูพื้นดิน แทนดวยสัญลักษณ E p
WA→B = mgh
∴E p = mgh (4.7)
( )
พลังงานศักยโนมถวง E p = mgh2 − mgh1 (4.8)
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 45
ก) ใหพื้นโตะเปนระดับอางอิง
ข) ใหพื้นหองเปนระดับอางอิง
ก) เมื่อพื้นโตะเปนระดับอางอิง h = 0.5 m
∴E p = 0.4 × 10 × 0.5 = 2J
ข) เมื่อพื้นหองเปนระดับอางอิง h = 1.3 m
พลังงานศักยยืดหยุน
ออกแรงยืดสปริงออกไดระยะ x แลวปลอยมือสปริงจะมีแรงดึงกลับและเคลื่อนที่ผานจุดสมดุลไปได
ระยะ - X ดังรูปที่ 4.7 จากรูปจะเห็นวาแรง F และการกระจัด X จะมีทิศทางตรงขามกัน โดยที่
F α x
หรือ F = kx (4.9)
เมื่อ k เปนคาคงตัว เรียกวาคานิจสปริง
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 46
ตัวอยางที่ 4.6 ตาชั่งสปริงอานคาไดระหวาง 0 - 50 นิวตัน ยืดได 0.20 เมตร ขณะอานได 50 นิวตัน ถานํา
มวลขนาด 3 กิโลกรัม แขวนที่ปลายตาชั่ง ขณะนั้นสปริงมีพลังงานศักยยืดหยุนเทาใด
วิธีทํา ขั้นตอนที่ 1 หาคานิจสปริงจากขอมูลที่โจทยกําหนดให
สปริงยืดได 0.20 เมตร ขณะอานได 50 นิวตัน
F = kx
50 = k (0.2)
k = 250 N / m
F = kx
W = kx
30 = (250) x
x = 0.12 m
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 47
ขั้นตอนที่ 3 หาพลังงานศักยยืดหยุน
1 2
Es = kx
2
1
= (250)(0.12) 2
2
= 1.8 J
4.4 กฎการอนุรักษพลังงาน
พลังงานรูปหนึ่งสามารถเปลี่ยนเปนพลังงานรูปอื่น ๆ ได พลังงานที่มาจากเปลี่ยนรูปนี้จะมีคาเทากับ
พลังงานเดิม ซึ่งเปนไปตาม กฎการอนุรักษพลังงาน
ยกตัวอยางเชน ขณะที่โยนลูกบอลขึ้นจากพื้น พลังงานเคมีในรางกายบางสวนจะเปลี่ยนเปนพลังงาน
จลนของลูกบอลจึงทําใหลูกบอลเคลื่อนที่ไดเมื่อลูกบอลเคลื่อนที่สูงขึ้น ความเร็วจะลดลง นั่นคือพลังงานจลน
ของลูกบอลจะลดลงโดยเปลี่ยนไปเปนพลังงานศักยโนมถวง ณ ตําแหนงสูงสุด ของการเคลื่อนที่ พลังงาน
จลนของลูกบอลเปนศูนยและพลังงานศักยโนมถวงมีคาสูงสุด ขณะที่ลูกบอลเคลื่อนที่ลง พลังงานศักยโนมถวง
จะเปลี่ยนเปนพลังงานจลน และเมื่อลูกบอลกระทบพื้นพลังงานจลนจะเปลี่ยนเปนพลังงานความรอนและเสียง
หรือเราอาจกลาวไดวาพลังงานที่สะสมใหตัวของวัตถุจะคงที่เสมอ พลังงานที่สะสมอยูในตัวของวัตถุนี้ คือ
ผลรวมของพลังงานจลนและพลังงานศักย เขียนเปนสมการไดวา
∑E 1 = ∑E 2
1 2 1 1 2 1
mv 1 + mgh1 + kx 12 = mv 2 + mgh2 + kx 22
2 2 2 2
ตัวอยางที่ 4.7 น้ําตกตกจากหนาผาสูง 100 เมตร ตกลงมาดวยความเร็วตน 5 เมตร/วินาที จงหาความเร็วของ
น้ําตอนกระทบพื้นลาง
วิธีทํา
1 2 1 2
mv 1 + mgh1 = mv 2 + mgh2
2 2
v 12 + 2gh1 = v 22
(5) 2 + (2 × 9.8 × 100) = v 22
∴v 2 = 44.6 m / s
คําตอบ ความเร็วของน้ําตอนกระทบพื้นลางเทากับ 44.6 เมตรตอวินาที
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 48
แบบฝกหัดบทที่ 4
1. แรง 5 นิวตัน กระทําตอวัตถุ มวล 2 กิโลกรัม ที่อยูนิ่งใหเคลื่อนที่ จงหา
ก. งานที่เกิดขึ้นในเวลา 2 วินาที
ข. งานที่เกิดขึ้นระหวางวินาทีที่ 9 และวินาทีที่ 10
1
6. ใชเชือกเสนหนึ่งหยอนมวล m ลงมาในแนวดิ่งเปนระยะทาง d ดวยความเรงคงที่เทากับ g จงหางานที่ทํา
2
ไดเนื่องจากเสนเชือก
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 49
11. ใหนักศึกษาเขาไปทําการทดลองเสมือนจริงที่
http://www.rmutphysics.com/charud/virtualexperiment/lectureonline/ritphysics/kap5/work/workthai1.htm
คําถาม
• ทําไมงานในตําแหนงที่ 3 จึงไมมีการเพิ่มขึ้น
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
ฟสิกสเบื้องตน 50
12. ใหนักศึกษาทําการทดลองเสมือนจริงที่
http://www.rmutphysics.com/charud/virtualexperiment/virtual2/2-ball/index.html
กําหนดใหความเรงโนมถวงของโลกคงที่
ใหนักศึกษาเลือกสีของลูกโบวลิ่ง เชน ถาเลือกลูกสีแดง ใหกดปุม Red ball เลือกสีน้ําเงิน กดปุม Blue ball
และถาเลือกถึงเสนชัยพรอมกันทั้งคู กดปุม Both at the same time เมื่อเลือกสีลูกบอลแลวกด
ปุม start ปลอยลูกโบวลิ่งพรอมกัน สังเกตดูวาลูกโบวลิ่งสีใดจะถึงเสนชัยกอน ทําไมคําตอบจึงเปนเชนนั้น จง
อธิบาย
สําหรับนักศึกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตร/เทคโนโลยีสื่อสารมวลชน
หนังสืออิเล็กทรอนิกส
ฟสิกส 2 กลศาสตรเวกเตอร
โลหะวิทยาฟสิกส เอกสารคําสอนฟสิกส 1
ฟสิกส 2 (บรรยาย( แกปญหาฟสิกสดวยภาษา c
ฟสิกสพิศวง สอนฟสิกสผานทางอินเตอรเน็ต
ทดสอบออนไลน วีดีโอการเรียนการสอน
หนาแรกในอดีต แผนใสการเรียนการสอน
เอกสารการสอน PDF กิจกรรมการทดลองทางวิทยาศาสตร
แบบฝกหัดออนไลน สุดยอดสิ่งประดิษฐ
การทดลองเสมือน
ธรรมชาติมหัศจรรย สูตรพื้นฐานฟสิกส
การทดลองมหัศจรรย ดาราศาสตรราชมงคล
แบบฝกหัดกลาง
แบบฝกหัดโลหะวิทยา แบบทดสอบ
ความรูรอบตัวทั่วไป อะไรเอย ?
ทดสอบ)เกมเศรษฐี ( คดีปริศนา
ขอสอบเอนทรานซ เฉลยกลศาสตรเวกเตอร
คําศัพทประจําสัปดาห
ความรูรอบตัว
การประดิษฐแของโลก ผูไดรับโนเบลสาขาฟสิกส
นักวิทยาศาสตรเทศ นักวิทยาศาสตรไทย
ดาราศาสตรพิศวง การทํางานของอุปกรณทางฟสิกส
การทํางานของอุปกรณตางๆ
การเรียนการสอนฟสิกส 1 ผานทางอินเตอรเน็ต
1. การวัด 2. เวกเตอร
3. การเคลื่อนที่แบบหนึ่งมิติ 4. การเคลื่อนที่บนระนาบ
5. กฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน 6. การประยุกตกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน
7. งานและพลังงาน 8. การดลและโมเมนตัม
9. การหมุน 10. สมดุลของวัตถุแข็งเกร็ง
11. การเคลื่อนที่แบบคาบ 12. ความยืดหยุน
13. กลศาสตรของไหล 14. ปริมาณความรอน และ กลไกการถายโอนความรอน
15. กฎขอที่หนึ่งและสองของเทอรโมไดนามิก 16. คุณสมบัติเชิงโมเลกุลของสสาร
17. คลื่น 18.การสั่น และคลื่นเสียง
การเรียนการสอนฟสิกส 2 ผานทางอินเตอรเน็ต
1. ไฟฟาสถิต 2. สนามไฟฟา
3. ความกวางของสายฟา 4. ตัวเก็บประจุและการตอตัวตานทาน
5. ศักยไฟฟา 6. กระแสไฟฟา
7. สนามแมเหล็ก 8.การเหนี่ยวนํา
9. ไฟฟากระแสสลับ 10. ทรานซิสเตอร
11. สนามแมเหล็กไฟฟาและเสาอากาศ 12. แสงและการมองเห็น
13. ทฤษฎีสัมพัทธภาพ 14. กลศาสตรควอนตัม
15. โครงสรางของอะตอม 16. นิวเคลียร
การเรียนการสอนฟสิกสทั่วไป ผานทางอินเตอรเน็ต
ฟสิกสราชมงคล