Professional Documents
Culture Documents
Hindi na naghintay ng sagot ang buwan. Mabilis niyang binunot ang isang
punong saging at tinangkang ipukol sa asawa na nakalimutan na ang kanyang
kasalanan. Ang tanging nasa isp niya ay kung paano niya maipagtatanggol ang
sarili sa asawang galit na galit. Dumampot siya ng isang dakot na buhangin at
inihagis sa nukha ng buwan at dahilan sa nangyari ay nagkaroon ng batik ang
mukha ng buwan. Hinabol ng buwan ang araw upang makaganti sa ginawa nito sa
kanya at hanggang ngayon ay hinahabol pa rin ng buwan ang araw.
Nagalit ang diwata sa kasakiman ng mga tao kaya't mula noon ay wala nang
mahuli kahit na isda ang mga tao. Naghirap at nagutom ang mga tao at naging
pangit na rin ang karagatan na dati'y sakdal ganda. Nagpulong ang mga taganayon
at napagpasyahan nilang humingi ng tawad sa diwatang nangangalaga sa
karagatan. Nakiusap din silang ibalik na ang dating ganda ng karagatan at
gayundin ang mga isda. Nangako sila na hindi na gagamit ng anumang makasisira
sa kalikasan.
Noong unang panahon ay may mag-asawang may mabuting pagpapasunuran at pagmamahalan. Sila'y
sina Adlaw at Bulan. Nagkaanak sila ng maraming bituin. Napansin ni Adlaw na lubha ng masikip sa
kanilang bahay sapagkat patuloy na nag-aanak si Bulan. Kinausap ni Adlaw si Bulan at sinabi sa asawa na
pagpapatayin nila ang iba nilang mga anak upang lumuwag ang kanilang tirahan.Tinutulan ni BUlan ang
mungkahi ni Adlaw at ito ang naging dahilan ng mainit nilang pagkakagalit. Wala nang katahimikan sa
kanilang bahay sapagkat halos araw-araw ay nag-aaway sila. Hindi na nakatiis si Bulan at ipinasya niyang
makipaghiwalay sa asawa na lalo namang ikinagalit ni Adlaw. Hindi nagtagal ay pumayag na rin si Adlaw
na makipaghiwalay sa kasunduang isasamang lahat ni Bulan ang mga anak na bituin at hindi na pakikita
sa kanya ang mag-iina.
Kaya mula noon, makikitang nag-iisang sumusikat si Adlaw (Araw) sa araw at sa gabi naman ay lumilitaw
si Bulan (Buwan) kasama ang mga anak na bituin. Kapag ang dating mag-asawa'y nagkakatagpo ay lalong
tumitindi ang poot ni Adlaw kay Bulan kaya hinahabol niya ito na nagiging dahilan ng eclipse.
Pagod na pagod siya pagbalik sa bahay. Minabuti niyang maligo muna at sumisid sa ilog Amburayan.
Kaginsa-ginsa, umapaw ang ilog sa kapal ng putik at dugo na nahugas mula sa kanyang katawan. Lahat ng
isda sa ilog ay namatay. Pati ang mga palaka at iba pang hayop na umahon mula sa tubig ay namatay
lahat sa pampang.
Kinabukasan, ipinahayag ni Lam-Ang sa ina na mag-aasawa na siya. Ginamit niya ang kapangyarihan niya
sa hiwaga at nabatid niya na ang magiging asawa niya ay si Ines, isang babaeng taga-Kandon, isang
munting nayon sa hilaga. Patungo na siya duon nang nadaanan niya ang isang batong dambuhala (stone
giant ) na sumisira sa palay at tabako sa mga bukid. Gamit ang kalasag na pilak na minana sa ama,
nilabanan niya at pinatay ang dambuhala. Tapos, pinugutan niya ng ulo.
Sa Kandon, dinatnan niyang nakapaligid sa bahay ni Ines ang libu-libong lalaki na lumiligaw sa dalaga.
Siksikan silang lahat at, upang makalapit sa bahay, napilitan si Lam-Ang na lumakad sa mga ulo ng mga
lumiligaw hanggang umabot siya sa isang bintana, kung saan siya pumasok sa bahay. Humanga nang
matindi si Ines sa lakas at tibay ng loob ni Lam-Ang kaya pumayag siya agad na maging asawa nito.
Subalit alinlangan pa ang mga magulang ng dalaga. Kailangan daw mag-alay ng bigay-kaya (dowry) ang
mga magulang ni Lam-Ang bago makuha si Ines.
Pumayag si Lam-Ang at ipinangakong babalik siya pagkaraan ng isang linggo, kasama ng kanyang ina at
ng mga handog at iba pang yaman. Humangos siya pabalik sa ina, at naghanda ng isang bangka na balot
ng ginto. Pinuno niya ito ng iba pang ginto, mga alahas, mga estatua at iba pang mamahaling bagay.
Pagbalik niya sa Kandon kasama ng kanyang ina, nagimbal ang mga magulang ni Ines sa dami ng
kayamanang dala niya. Noong araw ding iyon, ikinasal sina Lam-Ang at Ines. Pagkaraan ng 3 taon, nagka-
anak ng lalaki ang bagong mag-asawa.
Isang araw, binangungot si Lam-Ang: Alang-alang sa kanyang anak, at sa kanyang mga ninuno, kailangan
niyang pagdaanan ang makalumang gawi ng pahirap. Ayon sa masamang panaginip, dapat siyang sumisid
hanggang sa sahig ng dagat upang hanapin ang gintong kabibe. Batid ni Lam-Ang na ikamamatay niya
ang gagawin, kaya nagdasal siya at nanawagan sa mga diyos. Sinagot naman siya at binigyan ng pag-asa.
Isiniwalat ni Lam-Ang ang lahat kay Ines: Ang hirap na susuungin niya, ang mga pahiwatig ng kanyang
pagkamatay, pati na ang habilin ng pag-asa na sagot sa kanya ng mga diyos.
Pagsapit ng takdang araw, dumumog ang lahat ng tao sa nayon, pati na sa mga kalapit sa paligid, upang
saksihan ang pagsisid ni Lam-Ang sa gintong kabibi sa ilalim ng dagat. Subalit bahagya pa lamang
nakalubog si Lam-Ang nang biglang umahon si Berkakan, ang dambuhalang halimaw na pating, at
sinakmal ang bayani. Sa bahay, nakita ni Ines lahat ng pahiwatig na isiniwalat ni Lam-Ang. Bumagsak ang
kalan, umuga ang hagdan, at nanginig ang kanilang anak na lalaki. Napahagulhol si Ines: Patay na si Lam-
Ang.
Tatlong araw lumuha si Ines bago siya nagkalakas na lumabas at sundin ang mga habilin ng mga diyos.
Inipon niya ang mga buto ni Lam-Ang na inanod ng dagat sa pampang, at inuwi sa bahay. Sunod sa
isiniwalat ni Lam-Ang, binalot niya ang mga buto sa pulang sutla, tumalikod at nagdasal nang nagdasal.
Habang ibinubulong ni Ines ang mga panalangin, naririnig niyang unti-unting nabubuo uli ang kalansay at
katawan. Pagkaraan ng ilang sandali lamang, lumitaw si Lam-Ang na buhay na muli.
Dahil dito at iba pang giting na ginawa ni Lam-Ang, silang mag-asawa at ang kanilang anak ay pinatawan
ng mga diyos ng walang katapusang buhay. At sila ay namuhay sa sagana ng mga bukid ng palay habang
panahon.