Tác phẩm Muối của rừng

Nguyễn Huy Thiệp

Nguyễn Huy Thiệp viết nhiều truyện ngắn về đề tài đi săn như: “Sói trả thù”, “Trái tim
hổ”, “Con thú lớn nhất” hay “Muối của rừng”. Tuy nhiên tác giả không đơn thuần chỉ kể
chuyện đi săn mà thông qua đó còn gửi gắm những vấn đề nhân sinh rất phổ quát. Đó là
một cuộc đấu tranh không ngừng giữa cái thiện với cái ác, giữa con người và thế giới tự
nhiên. Ở “Muối của rừng”, con người xuất hiện trong một cuộc đi săn, dưới sự cứu rỗi của
cái đẹp đã xóa dần những tấm màn ảo tưởng, những định kiến mà họ tự dựng lên và tin vào
trước đó. Cuối cùng con người đối mặt với chính mình – dù trần trụi, lạnh lùng nhưng vô
cùng đẹp đẽ với thứ duy nhất còn lại chính là thiên lương thuần khiết.

Cuộc đấu tranh giữa thiện và ác : Trong cảm quan hậu văn học hậu hiện đại, con người
không còn là một lát cắt nguyên phiến với những mặt tốt đẹp đáng ngợi ca. Thế giới tâm
hồn người luôn tiềm ẩn những điều kỳ lạ, những góc tối khuất lấp cần khám phá. Điều đó
đòi hỏi nhà văn phải đi sâu khai thác các khía cạnh nội tâm để khắc họa tính chất đa nguyên
của con người. Nhưng dù khai thác con người ở mức độ nào, nhà văn vẫn phải hướng đến
bản chất của con người là “tổng hòa các quan hệ xã hội” và phải luôn có sự hài hòa giữa
thực thể sinh học – xã hội. Ở “Muối của rừng”, Nguyễn Huy Thiệp đã nhìn con người như
một phần khăng khít của đời sống tự nhiên, và cũng chính ông ngầm chỉ ra rằng tự nhiên
như một phẩm chất của con người, như bản chất Người.
Một vấn đề nhân sinh phổ quát : “Muối của rừng” đã đưa ra một vấn đề nhân sinh phổ
quát đó là mâu thuẫn giữa cái ác và cái thiện trong mỗi một con người. Con người trong
thời đại nào cũng thế, luôn luôn tồn tại cuộc đấu tranh giữa phần bản năng sinh vật đê tiện
thấp hèn và phẩm chất người cao quý. Đó không chỉ là câu chuyện của trí tưởng tượng mà
còn là câu chuyện muôn đời. Đó là triết lý nhân sinh về lẽ sống, lẽ làm người trong cuộc
đấu tranh bền bĩ và dai dẳng cho việc hoàn thiện nhân cách con người.
Đọc “Muối của rừng” để thấy truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp không phải chỉ có cái ác, cái
xấu xa, cái ti tiện. Bức tranh về số phận con người trong những tác phẩm của ông không
chỉ toàn màu đen. Ở đó vẫn ngời sáng những nhân cách đẹp, những tâm hồn thuần khiết,
sáng trong tựa suối nguồn.