“Ang mga Nawawalang sapatos ni Kulas”
Idiniin niya bumili talaga siya ng bago at
Nasa katamtamang estado ng pamumuhay ang pamilya ng batang si Nicholas
Cruz. Mas kilala siya sa Kalye Sampaguita bilang si Kulas, sampung taong gulang
na anak nina Julio at Vina Cruz.
Nagtatrabaho sa isang pagawaan ng mga kasangkapan sa bahay ang ama ni Kulas
samantalang kahera naman isang tindahan ang kanyang ina.
Isang araw, habang tinatali ni Vina ang sintas ng sapatos ng anak ay nagtaka ito.
“Nak, ba’t ang lumang rubber shoes mo ang suot mo? Di ba binilhan ka namin
ng papa mo ng bago?” tanong ng ina sa bata.
Hindi sumagot si Kulas at nagkataon naman na bumusina na ang sasakyan na
maghahatid sa kanya sa paaralan. Humalik ito sa mama niya at dali-daling
tumakbo palabas ng bahay.
“Leon, bilisan mo nariyan na iyong school bus,” sabi ni Kulas sa nakababatang
kapatid habang tumatakbo siya palabas.
Natapos ang kalahating-araw ng klase at hinatid na pauwi sa kanilang bahay sina
Kulas at Leon. Pagdating nila sa sala, nagulat ang panganay na may karton na
naglalaman ng bagong sapatos.
“Ma, kanino po ‘tong rubber shoes?” tanong ni Kulas sa ina niya.
Ngumiti ang ina at sinabihan siyang sa kanya iyon. Bagong rubber shoes at
mukhang mamahalin yung binili ng mama niya para sa kanya. Kinabukasan,
sinuot niya ito papuntang paaralan dahil sakto naman na P.E. nila.
Pagkalipas ng isang linggo, nagulat si Vina noong sinumbatan sya ni Julio habang
nag-aayos siya sa harap ng salamin at ang asawa naman ay nagbabasa ng dyaryo
sa higaan nila.
“Akala ko ba binilhan mo ng bagong sapatos si Kulas kaya naubos ang sweldo
mo. Bakit mukhang luma yata yung nabili mo,” sabi ni Julio.
Nagulat si Vina sa sinabi ng asawa.
mahal iyon kaya humiram pa siya ng pera sa may-ari ng tindahan.
Pagdating ng tanghalian, nakarating na ang mga bata. Tama si Julio at luma na
ang sapatos na suot ni Kulas. Nagulat ang ina at tinanong ang anak.
“Nak, binilhan kita ng bagong sapatos, e, bakit luma pa rin iyang sinusuot mo?”
tanong ni Vina sa anak.
Nagdahilan si Kulas na nakalimutan niya raw na may bago na pala siyang sapatos.
Inutusan siya ng ina na kunin iyon at dalhin ito sa kanya. Ilang minuto na
naghintay si Vina pero hindi bumalik si Kulas.
Pinuntahan niya ito sa kwarto at nadatnan niya palakad-lakad si Kulas at balisa.
Tinanong ulit ni Vina ang anak tungkol sa sapatos niya. Pang-apat na pares ng
sapatos na iyon na binili para sa kanya ngayong taon.
“Mama, patawad po. Binigay ko po sa kaibigan ko sa labas ng paaralan ang
bagong sapatos na bili niyo para sa akin,” pagtatapat ng bata.
“Ano? Binilhan ka ng bago tapos ipamimigay mo lang pala? Walang mali sa
pagbibigay anak pero sana, inisip mo rin na binili namin ng papa mo iyon para
sa iyo. Nag sinungaling ka pa,” sabi ni Vina sa anak.
Pinuri ng ina ang bata sa pagiging mapagbigay nito pero pinaalalahanan rin niya
na mali ang magsinungaling kahit ano pa ang dahilan. Inihayag niya rin kay Kulas
na sana ay pahalagahan nito ang mga binibigay nila ng ama niya dahil
pinaghihirapan nila ito.
Humingi ng patawad si Kulas at nangako sa ina na pahahalagahan na niya ang
susunod na mga sapatos at mga gamit na ibibigay sa kanya ng mama at papa
niya. Nangako rin siyang hindi na siya magsisinungaling.
 “Global Warming sa Pilipinas”
Maraming isyu ang kinakaharap ng ating bansa sa kasalukuyan. Ngunit
kung ako’y bibigyan ng pagkakataon na maging bahagi ng mga isyung ito,
ang una kong pagtutuunan ng pansin ay ang isyu tungkol sa ating
kapaligiran. Ginawa ko ang sanaysay na ito upang mailahad ko ang mga
bagay na aking naiisip na kaakibat ng ating kapaligiran sa kasalukuyang
panahon.
Hindi lamang sa ating henerasyon maaaring makaapekto ang global
warming. Higit na mararamdaman ito ng ating mga anak at kanilang mga
pamilya kung hindi natin maaagapan ang pagkasira n gating kapaligiran.
Marapat lamang na hanggang maaga ay kumilos tayo upang hindi na
lumala pa ang sitwasyon. Kailangan lamang na magkaisa tayo upang
masolusyunan natin ang problemang kinakaharap. Malaki ang ambag ng
bawat isa sa pagkakaroon ng mabuti at malinis na kapaligiran. Huwag
nasana tayong dumagdag pa sa mga taong patuloy ang pagsira sa ating
kapaligiran.

Patuloy na nasisira ang ating kapaligiran, dahilan upang magkaroon ng

negatibong pagbabago hindi lamang dito sa ating bansa bagkus pati na
rin sa buong sadaigdig. Ang lumalalang sitwasyon ay nagiging dahilan
upang magkaroon ng pangyayari na tinatawag na global warming. Ang
global warming ay ang pagtaas ng temperature ng ating mga karagatan at
atmosphere at ang patuloy na paglala nito. Sinasabi ng mga scientist at
mga eksperto na ang dahilan nito ay ang pagsusunog ng mga fossil fuels
na nagiging sanhi ng pagkasira ng ozone layer n gating atmosphere. At
dahil unti-unting nabubutas ang ozone layer, ang init na galing sa araw o
itong tinatawag na sun’s rays na mapanganib sa ating kapaligiran kung
ito’y direktang makapapasok ay siya na ngang nagyayari sa kasalukuyang
panahon. Ang ozone layer ang siyang nagsisilbing taga-sala nito o filter
upang hindi ang mga mabubuting sinag lamang ang makapasok sa ating
atmosphere.
Sa isyu ng global warming, napakahalaga na pagtuunan ng pansin ang
mga bagay na nagiging dahilan ng ganitong pangyayari. Alamin, sa abot
ng makakaya, ang mga sanhi ng global warming. Sa ganitong paraan,
malalaman natin ang mga dahilan ng pagkasira ng ating atmosphere at
magagawan natin ng paraan. Maiiwasan natin ang mga gawaing
nakapagdudulot ng unti-unting pagkabutas ng ating ozone layer gaya ng
pagsusunod ng mga fossil fuels.
“GURO, NASA LANGIT ANG IYONG
PARAISO”