Republic of the Philippines

Province of Rizal

Municipality of Montalban

COLEGIO DE MONTALBÁN
Kasiglahan Village, San Jose, Rodriguez, Rizal
INSTITUTE OF EDUCATION

PAGSUSURI NG MAIKLING KWENTO AT NOBELA

PAMANA

by Lamberto Gabriel

I. ILANG TALA HINGGIL SA MAY-AKDA

Lamberto Gabriel

II. MGA TAUHAN

Mang Karyas - Ang matandang magsasaka.

Aling Asyang - Asawa ni Mang Karyas.

Kiyel - Anak ni Mang Karyas at Aling Asyang.

Ba Kayong - Tatay ni Aling Asyang.

Kiko - Isang magsasaka.

Sagani - Alagang aso ng mag-asawa

Pugante - Ang matandang kalabaw

Pablo - Ang nag balitang uuwi na si Kiyel.

III. BUOD

Ang kwento ay umiikot kay Mang Karyas, ang asawa ni Aling Asyang at ang

kanilang anak na si Kiyel. Si Mang Karyas ay isang magsasaka ng kanilang minanang

palayan sa kanilang mga ninuno. Para kay Mang Karyas, habambuhay na pasanin ang

pagiging magsasaka. Ito ay parang isang sumpa na makalusot lamang sa

kapangyarihan ng edukasyon kung saan ang tanging bagay na hindi nahahawakan at

maipapamana niya sa kanyang anak. Ayaw ng kanyang ama na si Kiyel ang papalit sa

kanyang trabaho dahil sa tingin ng kanyang ama ay hindi para sa kanya ang

agrikultura. May iba pang plano si Mang Karyas para sa kanyang anak, at hindi

kasama dito ang pagiging magsasaka. Gayunpaman, ang mga bagay ay hindi natuloy

ayon sa plano, at ang kanyang anak na si Kiyel ay kumuha pa rin ng agrikultura.

IV. PAGSUSURI

A. Pamagat”

Sa akdang ito naging mabuti ang pamagat na inilahad, naging kapanapanabik din

ang kwentong ito sa akin dahil inilalahad sa kwento ni Mang Karyas at Kiyel ay

nagpapaliwanag sa atin ng pilak na linya ng pag-asa na nagdadala ng mga

pangarap sa katotohanan. Sa sinabi nito, sana sa kwentong ito ay nagbibigay

inspirasyon sa bawat isa sa atin na tumawag at palakasin ang mga boses para sa

pagbabago sa ating sarili.

B. Paksa:

Pinakita sa paksang ito ang hirap, tiyaga, at kusa sa paghabol sa mga pangarap.

Sinasalamin din dito ang buhay ng mga magsasaka sa Pilipinas habang sila ay

dumaranas ng paghihirap para sa isang hangarin.

C. Pagkasunod-sunod ng mga pangyayari:

Sa kwentong ito ang pagkakasunod sunod ng mga pangyayari ay isang magsasaka si

Mang Karyas at mayroon siyang asawa na si Aling Asyang at mayroon silang anak na si

Kiyel, Si Mang Karyas ay may alagang hayop sila ay si Sagani so ni Mang Karyas at

mayroon siyang kalabaw na si Pugante. Kapag nakikita ny ang kalabaw na si Pugante ay

maihahambing niya ang kanyang sarili dito. Subalit malaki ang kanilang pagkakaiba

malaya si Pugante samantalang sya naman ay namamalagi lamang sa papag na kanyang

hinihigaan. Nais ni Mang Karyas na makakuha ng mataas na katayuan sa buhay si Kiyel.

Isang araw ay bumisita na si Kiyel sa kanilang bahay, natuwa si Mang Karyas dahil

ngayon na lamang niya nakita ulit ang kanyang anak na si Kiyel. Sya’s sabik na sabik sa

anak sa kalagitnaan ay napansin na makapal ang palad ng nadama ni Mang Karyas nang

tingnan ng anak ang kanyang kamay. Humingi ng tawad si Kiyel sa kanyang ama dahil sa

ginawa niyang hindi pagsunod dito. Kaya ganun na lamang ang pagkadismaya ni Mang

Karyas. Ngunit nangako naman si Kiyel na pagbubutihin nya ang pagsasakang itinaya

ng kanilang ninuno, at ipagmamalaki siya ni Mang Karyas.

D. Wakas:

Nagwakas ang kwento sa pamamagitan ng pagsasama sama na nilang buong

pamilya at pagiging tapat sa iyong ninanais, Nagustuhan ko ang pagwawakas

marahil na pag tanto ko dito na ano man ang naisin ng iba sa iyo, nangingibabaw

parin dito ang iyong totoong ninanaisa sa buhay.

E. Katauhan/Personalidad:

Ang kwento ay talagang makatotohanan at naglalaman din ng mga pangyayari sa

pang araw araw, ngunit ito rin ay nagbigay boses para matugunan ang mga isyu sa

ating lipunan, katulad na lamang ng hindi pinapahalagahan at pinagsamantalahan

ang mga magsasakang Pilipino at nagpapakita rin dito ang totoong estado ng

ating kawa magsasaka na nagdudulot ng kahirapan.

F. Damdamin:

Ang damdaming nangibabaw ay mas lalo lamang pinagbuklod si Mang Karyas at

Kiyel kahit na salunggat ang nais nilang mangyari. Nagpapatunay lamang ito na

bawat isa sa atin, salunggat man ang ninanais natin ay patuloy parin tayong

pinagbubuklod.

G. Kakintalan:

Sa kwentong ito nagbigay taglay ang mensahe sa pamamagitan ng pagpili sa kung

ano ang mas nangingibabaw na iyong kagustuhan, Dahil kung iyong susundin ang

kagustuhan ng iba , marahil hindi ka masaya sa iyong ginagawa at ninanais

makamit. Ngunit sa pamamagitan ng kwentong ito nagtataglay ng akda ng

kagustuhang makamit ang iyong ninanais.

H. Mga simbolo/sagisag/pahiwatig:

Sumisimbolo ang akdang ito sa mga magsasakang walang sawang nagtatrabaho at

Sa aking pagsusuri ako na bilib sa tiyaga at pakikibaka nila sa buhay. Bagama't

ang pagtitiyaga at katatagan ay mga pagpapahalaga na maaaring mag-udyok at

magbigay ng inspirasyon sa atin sa ating paglalakbay, ako ay naniniwala pa rin na

ang mga mahalagang moral ito at hindi dapat sumailalim sa pang-aapi. Ang ating
mga karanasan sa kahirapan ay hindi lamang pag-aalala ng bawat isa kundi isang

isyu, na hindi natin dapat iwasan.