Pagtalakay

sa
Akdang
Pampaniikang
Asyano
Maikling Kuwento: Takipsilim sa
Jakarta
–kilala rin bilang Maikling Katha.
–isang uri ng Tekstong Pasalaysay
o Narrative Text.
–kwento na likhang-isip lamang o
bunga ng mayamang imahinasyon
ng tao.
–literal na maikli sapagkat maaaring
basahin sa isang upuan lamang.
 Maikling Kuwento: Takipsilim sa
Jakarta
Banghay – pagkakasunod-
sunod ng mga aksyon o
pangyayari.
Simula
Suliranin o Tunggalian
Mahahalagang Pangyayari
Kasukdulan
Kakalasan
Wakas
KUMBENSYON NG
DULA:
Ang dula bilang isang
uri ng tekstong literari
ay naiiba dahil hindi ito
isinulat para lamang
basahin kundi para
itanghal. Ayon kay
Julian Cruz Balmaceda:
ang dula ay isang uri ng
teksto na nagsimula sa
tula o tuluyang
pangungusap na
 KUMBENSYON NG
naglalarawan ng buhay
DULA:
o ugali sa pamamagitan
ng mga usapan at kilos
ng mga tauhang
gumaganap upang
itanghal sa dulaan.
Madalas nating marinig
na “ang daigdig ay
maituturing na isang
tanghalan at tayo ang
mga tauhang
nagsisiganap na may
 DALAWANG DIMENSYON SA
PAG-AARAL NG DULA:
 Pag­aaral  Bilang  Materyal.  Sa 
paraang  ito  sinusuri  ang  dula 
sa  aspekto  ng  istorya  nito,  na 
ang  ibig  sabihin  ang  iskrip 
ang  mahalaga  at  siyang 
pinagtutuunan  ng  pansin. 
Bilang  iskrip,  ang  mga 
sumusunod lamang ang pinag­
aaralan  sa  dula:  1.  ang 
banghay, 2. ang mga tauhan, 3. 
ang  kakaibang  ideya  o 
kaisipang  nakapaloob  dito,  at 
4. ang tagpuan o kapaligiran.
 DALAWANG DIMENSYON SA
PAG-AARAL NG DULA:
 Pag­aaral  Bilang  Teatro. 
Pinag­aaralan  dito  ang  mga 
bagay  na  labas  sa  dula  subalit 
mahalaga  sapagkat 
pinatitingkad  ng  mga  ito  ang 
istoryang  nakapaloob  dito.  Sa 
ganitong  paraan, 
pinagtutuunan  ng  pansin  ang 
direksyon  ng  dula,  ang 
pagganap  ng  mga  aktor,  ang 
pag­iilaw  sa  tanghalan,  ang 
paglalapat  ng  mga  tunog,  at 
iba pang aspektong teknikal. 
MGA ELEMENTO O
SANGKAP NG DULA:

1.Banghay  –  Pagkakasunod­
sunod  na  pangyayari  sa 
dula.  Nahahati  sa  bawat 
yugto.
2.Tauhan  –  Mga 
nagsisiganap  sa  dula. 
Tauhang  bilog  at  lapad.
3.Diyalogo  –  ginagamit 
upang  ipaalam  ang  mga 
kilos ng tauhan sa kuwento.
 MGA MAHAHALAGANG
BAHAGI NG DULA:

1.Simula  o  Panimula

2.Gitna  o  Tuloy­tuloy  na 

Paglalahad  ng  mga 
Pangyayari

3.Wakas
 MGA URI NG DULA: BATAY
SA NILALAMAN AT LAYUNIN
1.Komedya  –  layunin  nito  ang 
magpatawa  ngunit  may 
makabuluhang  paksa  na 
sumasaklaw  sa  napapanahong 
isyung  panlipunan;  gumagamit 
ng  nakakatawang  diyalogo;  at 
nagwawakas  nang  masaya.
2.Trahedya  –  malungkot  at 
karaniwang  nagwawakas  sa 
kabiguan  o  kasawian  ng 
pangunahing  tauhan  sa 
kuwento.
 MGA URI NG DULA: BATAY
SA NILALAMAN AT LAYUNIN
3.Melodrama  –  nasa  pagitan  ng 
komedya  at  trahedya.  Madalas 
na  nagwawagi  ang  protagonista 
laban  sa  antagonista  na  ang 
karaniwang paksa ay pag­ibig at 
relasyong  panlipunan. 
4.Parsa  –  eksaheradong 
komedya  na  ang  layunin  ay 
magpatawa  lamang  sa 
pamamagitan  ng  mga 
kabalastugan  at  nakakatawang 
sitwasyon.
MGA URI NG DULA: BATAY
SA PARAAN NG
PAGTATANGHAL

1. Dulang 
Pantanghalan
2. Dulang 
Panlansangan
3. Dulang Panradyo
4. Dulang 
Pantelebisyon
5. Dulang Pampelikula
PINAGDAANAN NG DULA SA
PILIPINAS
1. Ritwal at Seremonya
2. Tagayan
3. Karagatan
4. Duplo
5. Flores De  Mayo
6. Pangangaluluwa
7. Panunuluyan
8. Tibag
9. Senakulo
10.Moro­moro
11. Santacruzan
Tula: Puting Kalapati, Libutin Mo Itong
Sandaigdigan

TULA – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

NG BUHAY NA HINAGO SA GUNIGUNI
O IMAHINASYON NA IPINARARATING
SA ATING DAMDAMIN.
– ISANG ANYO NG
PANITIKANG FILIPINO NA
NAGBIBIGAY-TUON SA PAGPAPAHAYAG
NG MGA DAMDAMIN AT IDEYA SA
PAMAMAGITAN NG NATATANGING
ESTILO AT INDAYOG O RITMO.
 tug
li nya m as
ad
uk
at ulo

sa
s

k no
Anyong
g

(Poesya)
o

ng
y

Patula
d a

a
rop
in

tal

est
ing
ha taludtod
ga
KAHULUGAN NG NOBELA:
Ang NOBELA ang
pinakamakulay,
pinakamayaman, at
pinakamakabuluhan sa
lahat ng uri ng tekstong
literari sapagkat
itinatampok dito ang
“aktuwal na
kapaligiran” batay sa
iba’t ibang takbo ng
buhay ng tao.
KAHULUGAN NG NOBELA:
KATHAMBUHAY ang
ibang tawag sa nobela.
KATHA, dahil ginawa o
isinulat na bunga ng
imahinasyon. BUHAY,
dahil hinango sa tunay
na pangyayari sa buhay
ng mga tao. (Latin –
Novelus; Espanyol –
Novella = kaugnay o
supling ng kasaysayan.)
KAHULUGAN NG NOBELA:
Sa madaling sabi,
ang nobela ay masining
na paglalahad o
paglalarawan ng mga
pangyayaring naganap
o nagaganap sa buhay
batay sa karanasan ng
tao, sariling karanasan
ng sumulat o sa
kanyang kapaligiran.
BALANGKAS NG NOBELA:
Dahil sa kawing-
kawing ng mga
pangyayari, may
dalawang paraan ng
pagkakabuo ng nobela –
linear o kombensyonal
(simula-gitna-wakas) at
circular o paikot-ikot
(simula-gitna-wakas) o
kaya’y (wakas-simula-
gitna).
MGA URI NG NOBELA
1.Nobela  ng  Tauhan  –  binibigyang­
diin  ang  pangangailangan, 
kalagayan  at  hangarin  ng  mga 
tauhan.
2.Nobelang  Makbanghay  – 
nangingibabaw  ang  porma  o 
balangkas  ng  kuwento.
3.Nobelang Historikal – pag­uulat ng 
mga  pangyayaring  may  kinalaman 
sa  kasaysayan  upang  maituro  ang 
kabutihang  pambansa.
  4.Nobelang  Romansa  –  pagtalakay 
sa  isa  sa  alimang  uri  ng  pag­ibig. 
(Pag­ibig  sa  Diyos,  sa  bayan,  sa 
magulang,  sa  kapwa,  sa  kasintahan