ANG

TULA

Maraming manunulat na
ang
nagtangkang
magbigay-kahulugan
sa
tula subalit mula pa noon
hanggang sa kasalukuyan,
ay
patuloy
ang
mga
makata sa pagbuo ng sa
palagay
nilay
tamang
katuturan ng tula.

Ang tula ay kagandahan,

diwa, katas larawan at
kabuuan
ng
tanang
kariktang
nakikita
sa
silong
ng
anumang
langit..
Iigo Ed. Regalado

Ang
tula
ay
isang
kaisipang naglalarawan ng
kagandahan, ng kariktan,
ng kadakilaan : tatlong
bagay
na
kailangang
magkatipun-tipon sa isang
kaisipan
upang
magangkin
ng
karapatang
matatawag na tula.
J.C. Balmaceda

KUNG PAGBABATAYAN
ANG KAYARIAN, ANG
TULA AY MAY
TATLONG URI:

1.
MAY
TUGMANG

SUKAT

AT

TALUDTURAN
(TRADITIONAL VERSE)
- ito ang tradisyunal
na kayarian ng tulang
Pilipino.
May

2.
MALAYANG
TALUDTURAN
(FREE VERSE)
- ito ay makabagong
kayarian ng tulang
walang
sukat
at
tugma,
at
hindi

3. DI-TUGMAANG
TALUDTURAN
(BLANK VERSE)
- naging popular sa
Inglatera mula noong
1557 bagamat hindi
gaanong kilala sa ating

URI NG TULANG
LIRIKO

PASTORAL
Ang

tulang pastoral ay hindi lamang

tungkol sa buhay ng isang pastol at
nagpapastol. Ito ay tulang pumapaksa
at naglalarawan ng simpleng paraan ng
pamumuhay, pag-ibig at iba pa.

Halimbawa:
Halika sa Bukirin ni Milagros B. Macaraig

Maaaring pag-aralan ang

tulang pastoral bilang:
A.
B.

C.

Isang alegorya na gumagamit ng

simbolismo.
Panitikang nagbibigay ng pagkakataon
sa mga mambabasa na maranasan ang
pagtakas
sa
magulong
buhay
at
madama pansamantala ang malaya at
walang kaguluhang buhay.
Paglagay ng komplikado sa simple.

ELEHIYA
Ito

ay tulang may kinalaman

guniguni tungkol sa kamatayan.

sa

Halimbawa:
Ang Pamana ni Jose Corazon de Jesus

SONETO
Nagtataglay

ito ng mga aral sa buhay,

may labing apat na taludtod; ang
nilalaman ay tungkol sa damdamin at
kaisipan at may malinaw na kabatiran
sa likas na pagkatao.

Halimbawa:
Soneto ng Buhay ni Fernando B. Monleon

ODA

Ito ay pumupuri sa sa mga pambihirang

nagawa ng isang tao o grupo ng mga tao,
masigla ang nilalaman at walang katiyakan
ang bilang ng mga pantig sa bawat
taludtod. Maari rin itong bigkasin bilang
pagdakila sa isang bagay. Walang tiyak na
haba ang isang oda.
Halimbawa:
Tumangis si Raquel

AWIT
Ang

karaniwang pinapaksanitoay
may
kinalaman
sa
pag-ibig,
kabiguan,
kalungkutan,
pag-asa,
pangamba, poot at kaligayahan.

Halimbawa:
May Isang Pangarap ni Teodoro Gener

DALIT
Ito

ay tulang nagpaparangal sa
Dakilang Lumikha at may kahalong
pilosopiya sa buhay.

Halimbawa:
Halika sa Bukirin ni Milagros Macaraig

MGA ELEMENTO
NG TULA

SUKAT
Ito ay tumutukoy sa pagkakatulad ng
bilang ng pantig ng mga taludtod. Ayon
kay Genoveva Edroza Matute, ang mga
sukat na karaniwang gamitin ay ang
aapatin
(4),
wawaluhin
(8),
lalabindalawahin
(12),
lalabing-animin
(16), at dadalawamput apatin (24).

Halimbawa:
Lakandiwa:
Tigil na Bubuyog, tigil Paruparo
Inyo nang wakasan, inyong pagtatalo;
Yamang di-malaman ang may-ari nito,
Kampupot na iyay paghatian ninyo.
(Mula sa Bulaklak ng Lahing Kalinis-linisan
nina Jose Corazon De Jesus at Florentino T.
Collantes)

Kung bibilangin ang pantig ng bawat

taludtod sa sinundang halimbawang
saknong, makikitang itoy labindalawa.
Tinatawag itong lalabindalawahin.
Matatagpuan naman ang SESURA nito
o saglit na pagtigil sa gitna, makaraan
ng pang-anim na pantig. Itinatakda ito
upang mabigyan ng saglit na paghinga
ang pagbasa, lalo na kung mahaba ang
taludtod.

TUGMA

Ang TUGMA naman ay tumutukoy sa

pagkakatulad ng huling tunog ng
mga taludtod.

Halimbawa:
Kalungkutan:
Pinag-asal mong hayop ang banal na
kaluluwa,
Pinagpupuso mong taksil ang matapat na
pagsinta;
Nanggugulo sa tahanan ang mandaraya mong
saya,
Nanliligalig sa bayan ang sinungaling mong
ganda.
(Mula sa Kasayahan at Kalungkutan ni
Pedro Gatmaitan)

Halimbawa:
Alapaap
Buntong hininga moy bagyong maninira
Lura ng bibig moy malabong baha;
Salot ka ng buhay ng mararalita
Ang mga pananim iyong pinupuksa.
(Mula sa Panganorin at Alapaap nina Jose
Corazon De Jesus at Florentino Collantes)

TALINHAGA
Ang TALINHAGA ay ang matayog na
diwang ipinahihiwatig ng makata.
Kailangang
may
naitatagong
kahulugan sa salita o pahayag. Dito
kinakailangang ang paggamit ng
tayutay
o
matalinhagang
mga
pahayag.

KARIKTAN

Ang KARIKTAN ay ang malinaw at dimalilimutang

impresyon
na
nakikintal sa isipan ng mambabasa.