Professional Documents
Culture Documents
ESPESYAL NA
BALITA –
PAKIKIPANAYAM
O INTERBYU
Aldoyesa, Ivy
Batausa, Jobelle
Taneo, Floran
Tapi-on, Gemma
Katuturan
Karaniwan, ang tuwirang mga balitang salaysay ay batay sa interbyu o mga interbyu.Ang
interbyung pasalaysay ay isang pormal na usapan bilang pangunahing batayan ng impormasyon.
Ang reporter ay maglalahad ng mga katanungan upang matamo ang impormasyon tulad
ng opinyon, mga ideya o espesyal na impormasyon batay sa paksang interesado ang
publiko.Karaniwan ay mula sa mga prominenteng tao o mga kinikilalang awtoridad sa lipunan.
5. Huwag isulat lahat ng sinabi ng kinapanayam. Piliin ang mahahalagang bahagi lamang
tulad ng: mahahalagang pangalan, mga bilang at tuwirang sinabi.
9. Isulat sa unang pahina ng notebook ang mga titik o salita na susi sa mga tanong upang
hindi malimutan ang mga ito.
10. Uliting malakas ang mga bilang at iba pang mahalagang pangyayari upang malaman
kung nakuha ng tama ang mga ito.
12.
Di-pormal – kung ang sesyon ng tanong at sagot ay payak. Ang mamamahayag ay hindi
gumagawa ng pakikipagtipon sa taong kakapanayamin.
Ang pakikipanayam ay balita rin. Ang tao ay kawili-wili, ay siyaang gumagawa ng balita.
Ang resulta ng pakikipanayam ay maaaring hindi lubhang mahalaga sa kayaman ng bayan
subalit ito ay magagawang kawili-wili ng isang mahusay na mamamahayag.
3. Makipagtipan nang maayos tungkol sapetsa, araw, at oras upang mabigyan ng sapat na
panahon ng makapaghanda ang kakapanayamin.
6. Kung may impormasyon na hindi naitala sa mga sinabi, hilingin na ulitin muli ito.
2. Para sa lathalaing interbyu, gamitin ang pinakaorihinal upang mabatid ang mabisang
pagkasunud-sunod. Karaniwang naiiwan ang mahalagang pananaw ng kinapanayam na
makatutulong nang malaki.
8. Iwasan ang anumang paghahambing sa sarili maliban na lamang kung may magandang
dahilan upang gawin.
Pagsulat ng Interbyu
3. Piliin at suriing mabuti ang mga naitala. Isama lamang ang mga materyales na may
kinalaman sa paksa upang maiwasan ang pagmamalabis. Kung ang interbyu ay
nasauring lathalain, hayaan ang istorya na uminog sapagkataong kinakapanayam.
Iwasan ang paulit-ulit na impormasyon tulad ng paboritong mga pagkain, mgaartista at iba
pang may kinalaman dito.
Panimula:
Ang pakikipanayam na ito ay naglalayon na maiugnay namin ang mga pangyayari noong
panahon ng kastila sa ating kasalukuyang pamumuhay.
Ayon sa mga guro na aming kinapanayam, ang pagiging guro ay isang maayos, maganda at
masayang propesyon sapagkat nakakatulong ka sa mga kabataan upang sila’y matuto, bukod pa
rito, ito rin ay nakapagbibigay suporta sa pangagailangan ng kanilang pamilya dahil sa mataas
din ang sahod na kanilang tinatanggap at maraming benepisyo naipagkakaloob sa kanila.
2. Taon sa serbisyo
Matagal-tagal narin daw sila sa pagtuturo, halos pagkatapos nila sa kolehiyo ay inilaan na nila
ang kanilang buhay sa pagtuturo. Para sa kanila, ang pagtuturo ay hindi lamang isang propesyon
kundi matituturing na nilang buhay dahil sa kakaibang nadarama nila tuwing nalalaman nilang
may natututuhan ang mga bata sa kanilang mga itinuturo at pangaral.
Upang magtagal sa ganitong propesyon maaaring mayroong nag-udyok sa ating mga guro upang
pasukin ito. Ayon sa kanila, nahikayat silang magturo dahil narin sa kabuhayan at
pangangailangan na matutustusan nila ang kanilang mga pamilya bagamat ito ay minamaliit
natin, ito umano’y nagbibigay ng mataas na sweldo. Ngunit ang pinakamahalaga dito ay ang
kagalakan na malaman mong magkakaroon ng kaalaman ang mga bata dahil sa iyong interes na
turuan at hubugin ang kanilang mga pagkatao. Isa pa sa ikinagagalak nila ay sa tuwing bumabalik
ang kanilang mga naging estudyante na nagtagumpay sa kanilang buhay at nagbibigay
pasasalamat sa kanila. Ang pagiging guro rin ay nagbibigay ng saya na hindi kayang suklian ng
kahit gaanong kataas na sahod mula sa ibang propesyon.
Sa pagiging guro tiyak na mag-uumapaw ang iyong pagkatao sa magagandang karanasan dahil
sa maraming uri ng tao na iyong nakakasalamuha at nabibigyan ng halaga. Sa pakikipanayam
namin sa mga guro kanilang sinambit na napakasaya nila at ito ang propesyong kanilang napili .
Labis daw silang natutuwa sapagkat sa pagtuturo ay naibabahagi nila ang kanilang mga ideya,
kaalaman, karanasan at prinsipyo sa buhay na magsisilbing gabay ng mga batang kanilang
tinuturuan upang mapagtanto ang tunay na halaga ng buhay na ipinagkaloob sa kanila. Ang
bawat bata na kanilang nahuhubog at natuturuan kanilang nararamdaman ang saya na
naidudulot ng tagumpay ng mga ito. Ang bawat araw na pagbabahagi nila ng buhay sa
pagmumulat sa mga murang kaisipan ng mga kabataan ay mahalaga at nagiging magandang
karanasan sa kanilang paglalakbay sa mundo.
Maraming saya ang naidudulot ng pagiging guro at ang tanging bagay lamang na madalas nilang
nagiging suliranin ay ang katigasan ng ulo ng mga kabataan kung kaya’t ang pagiging guro ay
kinakailangan ng napakahabang pisi. Ang bawat pagsubok na kanilang kinakaharap ay kanilang
nakakayanan dahil na rin sa alam nila na mahalaga na harapin nila ang mga ito dahil ang kanilang
propesyon ang siyang nakatutulong sa pagbangon ng bayan sa pamamagitan ng mga buhay na
kanilang hinuhubog. Isa pa sa nagpapalakas sa loob nila ay ang mga magaaral na bumabalik
upang magpasalamat at ang simpleng tagumpay lang nang mga ito ay pumapawi na sa lahat ng
hirap na kanilang nararanasan sa pagtuturo.
Ang pagiging isang guro ay isang propesyon na nangangailangan ng mahabang pisi at interes na
maturuan at mahubog ang isang bata. May iba’t ibang ugali ang mga kabataan kung kaya’t
kailangan ang mabuting pakikisama sa kanila. Ang isang guro rin ay siyang tumatayo bilang
pangalawang magulang nang bawat kabataan na nasa paaralan kaya kinakailangan na maging
mapagmahal. Kapag ikaw ay isang guro ay kailangan mong ibigay ang buong puso mo sa
trabaho dahil kung hindi siguradong hindi ka magtatagal sa serbisyo.
Para sa mga nagnanais maging guro kinakailangan nilang taglayin ang napakahabang pisi sa
pag-intindi sa bawat bata na kanilang natuturuan at nahahawakan ang buhay. Dahil ang kanilang
papel na ginagampanan sa ating bayan ay napakahalaga. Kailangan ng tiyaga at isipin na ang
lahat nang ginagawa nila ay para sa hinaharap ng bansa na ang bawat batang kanilang mahubog
ay maaaring magdala ng tagumpay at karangalan sa ating bansa.
Ang mga guro ay tunay na mahalaga sa ating bayan. Sila ang humuhubog sa atin sa paglabas
natin sa ating mga tahanan upang tayo’y matuto sa ating pamumuhay at sa mga kahaharapin
pang pagsubok at paglalakbay dito sa mundo. Tunay ngang kahit hindi natin sila kadugo o
kapamilya ay mga tao sila na handang magsakripisyo ng kanilang oras at buhay upang tayo ay
maturuan at mahubog para makatulong sa pag-unlad ng bayan sa hinaharap.
Kagaya nang pagtanaw namin ng utang na loob sa lahat ng aming naging guro ay
nagpapasalamat kami sa lahat nang guro na buong pusong nagbigay nang sarili at panahon sa
mga kabatan tulad namin.
Ang pagiging isang lingkod bayan ay isa sa pinakamahalagang tungkulin na ginagampanan nang
mga nasa pulitika. Tulad halimbawa nang isang punong barangay kagaya ni G. Doval. Ayon sa
kanya ang isang kapitan o punong barangay ay kinakailangang may malawak na kaisipan para sa
mabilis na pag-aksyon sa mga hinaing at problema na kinakaharap nang kanyang nasasakupan.
Kailangang din na mabilis at responsable ang kanyang pagtugon at paghahanap kasagutan sa
mga suliranin na kinakaharap ng barangay.
Dahil sa ang punong barangay ang may hawak sa buong barangay ay kinakailangan na maging
pantay at parehas siya sa mga nasasakupan. Kailangan din nagbigay sya nang pagpupulong
upang maiulat sa mga nasasakupan ang progreso nang barangay at kung may mga bagong
proyekto o programang nais ipatupad. Sa mga pagpupulong ding ito ay binibigyan nang
pagkakataon ang isang mamamayan upang idulog ang isang suliranin.
Higit sa lahat ang isang lingkod bayan din ay nararapat na may interes para maglingkod sa bayan
at hindi para lamang sa sariling kapakanan o kaginhawaan. Kailangang magpamalas siya nang
pagtitiwala sa mga tao at umani rin nang pagtitiwala mula sa mga ito mula sa tapat na
paglilingkod.
Si Kapitan Doval daw ay bata palang ay pangarap na ang maglingkod sa bayan. Sabi nya
natapos na sya bilang ama sa kanilang pamilya. Siya ay nakapagpatapos na ng mga anak at ang
tanging pangarap na lamang niya ay ang maglingkod. Siya ay naglalayon na makitang
masagana, progresibo at nakakasabay sa ibang barangay ang San Jose kung kaya siya ay
patuloy na nagbibigay oras at paglilingkod sa barangay. Ayon pa sa kanya, ang buhay niya ay
sadyang maikli na lamang at wala siyang naiisip na paraan upang makatulong sa kapwa at
makagawa nang kabutihan sa kanila kung hindi na lamang sa tapat na pagseserbisyo.
Ang mga katulad nila ang namumuno sa lahat nang bagay na umiikot sa barangay o bayan. Sila
ang gumagawa ng paraan upang ang mga bagay- bagay ay mailagay sa lugar at maging maayos
at organisado. Maliking papel ang ginagampanan nang kahit sinong tao ang nasa pulitika.
Tungkulin nilang maglingkod para sa ikasasagana at ikauunlad nang kanilang nasasakupan. Ang
bawat pagdedesisyon nila ay nararapat na para sa ikabubuti nang nakararami at hindi lamang
nang iilan na tao.
Tungkulin nila na bigyan nang malinis na panunungkulan ang bawat mamamayan dahil sila ang
nagbigay nang tiwala at nagdala sa sinomang nanunungkulan sa pwesto. Sa barangay ay
kailangan ding siyang maging makatarungan upang mapanatili ang katahimikan at kaayusan.
Sa ating mga kabataan ay pagiging mulat lamang sa mga nangyayari sa ating lipunan,ang
simpleng pag-obserba at simpleng pananaliksik umano ay malaki nang tulong na ating
magagawa para sa bayan. Kagaya nang ating proyekto na nakatutulong sa pagmumulat nang
ating kaisipan ay malaking ambag na upang umasenso tayo dahil sa mga ito ay nagpapakita na
tayo na kahit alam nila na wala pa tayong masyadong pwedeng gawin ay nagpapakita naman
tayo nang malasakit sa bayan.
Bagamat hindi lingid sa atin na sadyang napakarumi na nang pulitika. Lahat na yata ay nagtatago
sa mabangong pangalan at umaalingasaw na kalooban. Ngunit sa aming kinapanayam ay muling
naliwanagan ang aming mga isipan na hindi pa lahat nang nanunungkulan ay bulok ang sistema.
Aming napagtanto na may magagawa pa tayo upang baguhin ang mga pangit at masamang
imahe na nakatatak sa ating pulitika.
Pinasasalamatan namin ang lahat nang mga nanunungkulan na kahit lantaran ang temtasyon
nang yaman at kasaganahan ay buong puso paring tumutugon sa malinis, tapat at maayos na
paglilingkod na kanilang sinumpaan sa harap nang batas.
REALISASYON at PANGWAKAS:
Mula sa aming mga nakapanayam aming naiugnay at napatunayan sa aming mga sarili na tunay
na ang mga pangyayari sa El Filibusterismo ay nagaganap sa kasalukuyang panahon.
Aming naipakita mula sa aming mga kinapanayam ang realidad ng buhay at ang mga katayuan
ng mga pangkat sa lipunan na aming kinausap. Aming naiugnay ang pagpapatakbo nang mga
kastila sa pamamahala sa relihiyon sa kasalukuyang pamamahala nang mga nasa simbahan.
Kagaya ni G. Nilo ay nakararanas din siya ng mga panunuhol mula sa iba na kagaya ng nangyari
sa ilang kabata sa El Fili.
Sa mga guro naman ay aming napansin ang malaking pagkakaiba dahil sa panahon ngayon ay
may pakialam na ang ating mga guro sa ating mga mag-aaral, hindi kagaya ng mga pangyayari
noon na walang pagpapahalaga sa kabataan ang mga guro.
Tunay ngang nakapagpamulat nang aming mga kaisipan ang pakikipanayam na ito hindi lamang
dahil ito ay isang proyekto na kinakailangan namin sa aming paag-aaral ngunit isa rin itong
naging daan upang mabuksan ang aming mga kaisipan sa hinaharap o maging kasalukuyang
paglilingkod na maari naming maging gawain sa mga susunod na taon ng aming pamumuhay.