Modyul 11: KASIPAGAN, PAGPUPUNYAGI, PAGTITIPID Modyul 12: PAMAMAHALA NG PAGGAMIT NG ORAS
at WASTONG PAMAMAHALA NG NAIMPOK Ang oras ay kaloob na ipinagkakatiwala sa tao. Bilang
katiwala, tinatawag tayo na gamitin ang oras nang may KASIPAGAN – tumutukoy sa pagsisikap na gawin o pananagutan sapagkat hindi ito magbalik kailanman. tapusin ang isang gawain na mayroong kalidad Ang pamamahala sa oras ay tumutukoy sa kakayahan -tumutulong sa tao upang mapaunlad niya mo sa epektibo at produktibong paggamit nito sa ang kaniyang pagkatao. paggawa. Ilang palatandaan ng taoong nagtataglay ng Pagtatakda ng Tunguhin sa Paggawa (SMART) Kasipagan: Tiyak (Specific) – tiyak ang tunguhin kung ikaw ay 1. Nagbibigay ng buong kakayahan sa paggawa nakasisisguro na ito ang iyong nais na mangyari sa iyong 2. Ginagawa ang gawain na may pagmamahal paggawa. 3. Hindi umiiwas sa gawain Nasusukat (Measurable) – kailangan na ang isusulat mo na tunguhin sa iyong paggawa ay kaya mong gawin at KATAMARAN – kabaligtaran ng ng kasipagan, ito ay isakatuparan. hindi natin dapat taglayin sapagkat ito ang pumapatay Naaabot (Attainable) – ang tunguhin mo ay sa isang gawain, hanapbuhay o trabaho. makakatotohanan, maaabot at mapanghamon. Reyalistiko (Realistic) – mahalagang tignan mo ang PAGPUPUNYAGI – ay pagtitiyaga na maabot o kaaangkupan ng iyong gawain sa pagtugon sa makukuha ang iyong layunin o mithiin sa buhay. Ito ay pangangailangan ng iyong kapwa at timbangin mo ang ay may kalakip na pagtitiyaga, pagtitis, kasipagan at mga ito upang makita nag higit na makakabuti. determinasyon. Nasusukat sa panahaon (Time Bound) – kailangan na magbigay ka ng takdang panahon o ora kung kalian mo PAGTITIPID – ay kakambal ng pagbibigay. Ito ay isang maisasakatuparan ang iyong tunguhin. birtud na nagtuturo sa tao na hindi lamang mamuhay Malaki ang maibabahagi mo para kabutihan nh iyong nang masagana, kundi gamitin ang pagtitipid upang paaralan, sa pamayanang iyong kinabibilangan at sa higit na makapagbigay sa iba. bansa, ito ay sa pamamagitan ng pagkakaroon ng tunay na pagbabago na walng iba kundi ang gawing, “ON PAG-IIMPOK – ay paraan upang makapagsave o TIME” ang “FILIPINO TIME”! makapg-ipon ng salapi, na siyang magagamit sa ating Mga Paraan upang mapagtagumpayan ang pangangailangan sa takdang panahon. Magpabukas-bukas Ang pera ay pinagpaguran upang kitain ito. Kaya 1. Tukuyin kung anong mangyayari kung hindi kailangan na gastusin ito sa tama upang huwag itong kumpleto ang gawain. mawala. 2. Paalalahanan ang iyong sarili na mahalaga ang Tatlong dahilan kung bakit mag-impok ng tao ayon sa mararamdaman ng taong nakaatas sa iyo financial expert na si Francisco Colayco: 3. Pagpasiyahan ang mga paraan ng pagbibigay 1. Proteksiyon sa buhay mo ng gantimpla sa iyong sarili 2. Hangarin sa buhay 4. Hilingin mo sa kasama mo sa paggawa na 3. Pagreretiro ipaalala sa iyo kung ginagawa ang bagay na sinabi mong gawin Ayon pa rin kay Francissco Colayco, kinakailangan na 5. Paalalahanan ang iyong sarili na hindi mo tratuhin ang pag-iimpok na isang obligasyon at hindi kailangang magustuhan ang gawain upang opsiyonal. gawin ito. 6. Planuhin ang iyong araw ayon sa kung ano ang pinakamalahalagang mga bagay 7. Unahin ang pinakamadali o pinakamabilis na gawin upang maramdaman mo ang tuwa na may natapos ka 8. Humingi ng payo sa iba na may kasanayan lalo na kung hindi mo pa nararanasan ang paggawa PRAYORITISASYON – ang pagbibigay ng prioridad kung ano ang kailangang gawin at tapusin sa takdang oras ay napakahalaga. Pagkakaiba ng Importante at sa Kailangan Agad Kailangang matutuhan mo sa dalawang sitwasyong ito ang maihiwalay ang tunay na emerhensiya o importante na sitwasyon mula sa sitwasyon na kailangang tugunan agad subalit di gaanong kaimportante. PAG-IISKEDYUL – ito ay ang mabisang paraan upang mapangasiwaan mo ang mga bagay na mahalaga sa iyo at sa iyong paggawa. Pamamahinga, Paglilibang at Pagkakawanggawa Ang paglalaan ng oras para sa pamamahinga, paglilbang at pagkakawanggawa pagkatapos ng iyong paggawa ay magbibigay balanse sa iyong buhay. Modyul 12: PAMAMAHALA NG PAGGAMIT NG ORAS Modyul 12: PAMAMAHALA NG PAGGAMIT NG ORAS Ang oras ay kaloob na ipinagkakatiwala sa tao. Bilang Ang oras ay kaloob na ipinagkakatiwala sa tao. Bilang katiwala, tinatawag tayo na gamitin ang oras nang may katiwala, tinatawag tayo na gamitin ang oras nang may pananagutan sapagkat hindi ito magbalik kailanman. pananagutan sapagkat hindi ito magbalik kailanman. Ang pamamahala sa oras ay tumutukoy sa kakayahan Ang pamamahala sa oras ay tumutukoy sa kakayahan mo sa epektibo at produktibong paggamit nito sa mo sa epektibo at produktibong paggamit nito sa paggawa. paggawa. Pagtatakda ng Tunguhin sa Paggawa (SMART) Pagtatakda ng Tunguhin sa Paggawa (SMART) Tiyak (Specific) – tiyak ang tunguhin kung ikaw ay Tiyak (Specific) – tiyak ang tunguhin kung ikaw ay nakasisisguro na ito ang iyong nais na mangyari sa iyong nakasisisguro na ito ang iyong nais na mangyari sa iyong paggawa. paggawa. Nasusukat (Measurable) – kailangan na ang isusulat mo Nasusukat (Measurable) – kailangan na ang isusulat mo na tunguhin sa iyong paggawa ay kaya mong gawin at na tunguhin sa iyong paggawa ay kaya mong gawin at isakatuparan. isakatuparan. Naaabot (Attainable) – ang tunguhin mo ay Naaabot (Attainable) – ang tunguhin mo ay makakatotohanan, maaabot at mapanghamon. makakatotohanan, maaabot at mapanghamon. Reyalistiko (Realistic) – mahalagang tignan mo ang Reyalistiko (Realistic) – mahalagang tignan mo ang kaaangkupan ng iyong gawain sa pagtugon sa kaaangkupan ng iyong gawain sa pagtugon sa pangangailangan ng iyong kapwa at timbangin mo ang pangangailangan ng iyong kapwa at timbangin mo ang mga ito upang makita nag higit na makakabuti. mga ito upang makita nag higit na makakabuti. Nasusukat sa panahaon (Time Bound) – kailangan na Nasusukat sa panahaon (Time Bound) – kailangan na magbigay ka ng takdang panahon o ora kung kalian mo magbigay ka ng takdang panahon o ora kung kalian mo maisasakatuparan ang iyong tunguhin. maisasakatuparan ang iyong tunguhin. Malaki ang maibabahagi mo para kabutihan nh iyong Malaki ang maibabahagi mo para kabutihan nh iyong paaralan, sa pamayanang iyong kinabibilangan at sa paaralan, sa pamayanang iyong kinabibilangan at sa bansa, ito ay sa pamamagitan ng pagkakaroon ng tunay bansa, ito ay sa pamamagitan ng pagkakaroon ng tunay na pagbabago na walng iba kundi ang gawing, “ON na pagbabago na walng iba kundi ang gawing, “ON TIME” ang “FILIPINO TIME”! TIME” ang “FILIPINO TIME”! Mga Paraan upang mapagtagumpayan ang Mga Paraan upang mapagtagumpayan ang Magpabukas-bukas Magpabukas-bukas 1. Tukuyin kung anong mangyayari kung hindi 1. Tukuyin kung anong mangyayari kung hindi kumpleto ang gawain. kumpleto ang gawain. 2. Paalalahanan ang iyong sarili na mahalaga ang 2. Paalalahanan ang iyong sarili na mahalaga ang mararamdaman ng taong nakaatas sa iyo mararamdaman ng taong nakaatas sa iyo 3. Pagpasiyahan ang mga paraan ng pagbibigay 3. Pagpasiyahan ang mga paraan ng pagbibigay mo ng gantimpla sa iyong sarili mo ng gantimpla sa iyong sarili 4. Hilingin mo sa kasama mo sa paggawa na 4. Hilingin mo sa kasama mo sa paggawa na ipaalala sa iyo kung ginagawa ang bagay na ipaalala sa iyo kung ginagawa ang bagay na sinabi mong gawin sinabi mong gawin 5. Paalalahanan ang iyong sarili na hindi mo 5. Paalalahanan ang iyong sarili na hindi mo kailangang magustuhan ang gawain upang kailangang magustuhan ang gawain upang gawin ito. gawin ito. 6. Planuhin ang iyong araw ayon sa kung ano ang 6. Planuhin ang iyong araw ayon sa kung ano ang pinakamalahalagang mga bagay pinakamalahalagang mga bagay 7. Unahin ang pinakamadali o pinakamabilis na 7. Unahin ang pinakamadali o pinakamabilis na gawin upang maramdaman mo ang tuwa na gawin upang maramdaman mo ang tuwa na may natapos ka may natapos ka 8. Humingi ng payo sa iba na may kasanayan lalo 8. Humingi ng payo sa iba na may kasanayan lalo na kung hindi mo pa nararanasan ang paggawa na kung hindi mo pa nararanasan ang paggawa PRAYORITISASYON – ang pagbibigay ng prioridad PRAYORITISASYON – ang pagbibigay ng prioridad kung ano ang kailangang gawin at tapusin sa kung ano ang kailangang gawin at tapusin sa takdang oras ay napakahalaga. takdang oras ay napakahalaga. Pagkakaiba ng Importante at sa Kailangan Agad Pagkakaiba ng Importante at sa Kailangan Agad Kailangang matutuhan mo sa dalawang sitwasyong Kailangang matutuhan mo sa dalawang sitwasyong ito ang maihiwalay ang tunay na emerhensiya o ito ang maihiwalay ang tunay na emerhensiya o importante na sitwasyon mula sa sitwasyon na importante na sitwasyon mula sa sitwasyon na kailangang tugunan agad subalit di gaanong kailangang tugunan agad subalit di gaanong kaimportante. kaimportante. PAG-IISKEDYUL – ito ay ang mabisang paraan upang PAG-IISKEDYUL – ito ay ang mabisang paraan upang mapangasiwaan mo ang mga bagay na mahalaga sa mapangasiwaan mo ang mga bagay na mahalaga sa iyo at sa iyong paggawa. iyo at sa iyong paggawa. Pamamahinga, Paglilibang at Pagkakawanggawa Pamamahinga, Paglilibang at Pagkakawanggawa Ang paglalaan ng oras para sa pamamahinga, Ang paglalaan ng oras para sa pamamahinga, paglilbang at pagkakawanggawa pagkatapos ng paglilbang at pagkakawanggawa pagkatapos ng iyong paggawa ay magbibigay balanse sa iyong iyong paggawa ay magbibigay balanse sa iyong buhay. buhay.