Professional Documents
Culture Documents
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
Panuto: Basahin at unawain ang mga katanungan. Piliin ang angkop na sagot sa mga pamimilian.
Isulat ang titik ng inyong sagot sa sagutang papel.
2. Habang naglalaro sina Angie at Farrah, biglang nahilo si Angie, hindi malaman ng dalawa ang
kanilang gagawain kaya sila ay humingi ng tulong sa mga taong malapit dito. Sa anong ahensiya sa
lipunan dapat ihatid si Angie?
3. Pamilya ang maliit na bahagi ng lipunan at gumagabay at nagpapaunlad sa bawat miyembro nito.
Bilang bahagi ng iyong pamilya, paano mo maipapakita ang iyong pakikiisa?
A. makikiisa sa mga ginawang alintuntuning pampamilya
B. gawin lamang ang nakaatas na gawaing ibinigay
C. huwag pansinin ang utos ng mga magulang
D. ipilit ang pansariling kagustuhan
9. Binilhan ni Nanay ng bagong damit si Jaya para sa kanyang JS Prom samantalang damit naman
mula sa ukay-ukay ang kay Martin, na lumang luma na ang mga damit pambahay. Paano
ipinapakita ang kabutihang panlahat sa sitwasyon?
10. Kinakailangang kilalanin, igalang, at pakaingatan ng tao na siyang mahalagang bahagi ng ating
lipunan. Sa aling elemento ng kabutihang panlahat ito nakapaloob?
A. kapakanang panlipunan ng pangkat
B. paggalang sa inidbidwal na tao
C. tawag ng katarungan
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
D. kapayapaan
11. Ang tao ay inaasahang dapat palaging gumawa ng mabuti sa kanyang kapwa. Anoman ang
mabuti ay dapat isakatuparan niya. Ang mabuting gawa ba ay dapat gawin sa lahat ng
pagkakataon?
A. Oo, dahil ang mabuting kilos ay kailangan naibabahagi sa lahat ng tao.
B. Oo, dahil ang hindi pagsasakatuparan nito ay isang maling gawain.
C. Hindi, dahil masama ang tumanggi para sa kabutihan
D. Hindi, dahil hindi obligasyon ng tao na gawin ito.
15. Si Ronald ay isang pulis. Kilala siya bilang matulungin sa kanilang lugar kaya’t mahal na mahal
siya ng kanyang mga kapitbbahay ngunit lingid sa kaalaman ng kanyang mga tinutulungan, na ang
itinutulong niya sa mga ito ay galing sa pangongotong na kinukuha niya sa mga nahuhuling tsuper
sa kalsada. Tama ba o mali ang kilos ni Ronald?
A. Mali, kahit mabuti ang panlabas na kilos, nababalewala ang panloob na kilos
B. Tama, dahil marami naman siyang natutulungan na nangangailangan.
C. Mali, dahil hindi sa kanya galing ang kanyang naitulong.
D. Tama, dahil obligasyon ng tao ang tumulong.
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
16. Ang mabuti ang dapat nating gawin. ang gabay sa pag-alam o pagkilatis sa mabuti ay sa
pamamagitan ng _________.
A. Isip B. Isip at puso C. Tainga D. Puso
17. Kung ikaw ay isang mambabatas, ano ang kategorya na dapat mong gamitin na may kinalaman
sa likas na batas moral?
A. Siguraduhin na ang batas na isusulong ay maiiwasang makasakit ng tao
B. Gumawa ng mga batas na makakapag-paangat sa kabuhayan ng mga mamamayan
C. Pagsulong ng batas sa pagpaparami ng iskolar ng bayan
D. Pagsasagawa ng batas na gawing buwanan ang feeding program
18. Nakita mo ang iyong kaklase na nangongopya sa kanyang katabi, ano ang iyong gagawin?
A. Babalewalain ko ang ginagawa nyang pangongopya
B. Kokopya din ako sa iba para patas ang laban
C. Gagawa ako ng paraan upang mahinto ang pangongopya
D. Ituturo ko siya sa iba pa naming kaklase para lahat kami ay pumasa
19. Ang lahat ng batas ay mabuti ngunit hindi nangangahulugan na ito ay ____.
A. Nakapagpapaunlad C. Dapat sundin
B. Moral D. Kanais-nais
20. Nararapat tandaan na ang Likas Batas Moral ay isang ___ at hindi isang tiyak na utos kung ano
ang gagawin ng tao sa iba’t-ibang pagkakataon.
A. Kabutihan B. Suhestiyon C. Gabay D. Motto
21. Alin sa sumusunod and HINDI kasali kung bakit ang batas na iyong sinasang-ayunan ay
nakabatay sa likas na batas moral?
A. Ang batayan ng batas na ito ay ayon sa tama.
B. Ang batayan ng batas na ito ay ginamit ang pagsunod sa konsensiya.
C. Ang batayan ng ginamit sa batas na ito ay angkop sa pangangailangan
D. Ang batayan ng batas ay magkaroon ng kaayusan kahit na ang paraan ay hindi moral
22. Alin sa sumusunod ang nagpapakita na tama ang desisyon ng tao sa pagsunod sa batas na
nakabatay sa batas moral?
A. Kapag ito ay nakapagdudulot ng kasiyahan
B. Kapag ito ay nagkakaroon ng kapakinabangan
C. Kapag walang nasasaktan
D. Kapag ito ay nakapagpapatahimik ng kapwa
24. Ang paggawa ay para sa tao at hindi ang tao para sa paggawa. Ito ay nangangahulugang
_____.
A. Kapuwa tao rin nya ang gagamit ng lahat ng mga nilikha bunga ng paggawa kung kaya
ibinubuhos nya ang lahay ng kanyang pagod at pagkamalikhain upang makagawa ng isang
makabuluhang produkto.
B. Ang tao ang gagamit ng lahat ng mga nilikha na bunga ng paggawa ngunit hindi dapat na
iasa lamang niya ang kanyang mga pag iral sa mga produktong nilikha para sa kanya ng
kanyang kapwa
C. Hindi kailangan ang tao para mapagyaman ang paggawa bagkus kailangan sya upang
mapagyaman ang mga kasangkapan na kinakailangan sa pagpapayaman ng paggawa
D. Hindi kasangkapan ang tao na kinakailangan para mapagyaman ang paggawa bagkus
kailangan ang paggawa upang makamit ang kanyang kaganapan.
26. Ang paggawa ay nakatutulong upang malinang ng tao ang kanyang _______.
A. Pakikisama
B. Kayamanan
C. Kaalaman
D. Kagandahan
E.
27. Ang tao ay gumagawa upang kitain ang salapi na kanyang kailangan upang matugunan ang
kanyang pangunahing pangangailangan. Alin sa mga pahayang ang tama?
A. Mas mahalagang isipin na matugunan ang pangangailangan ng kapwa bago ang sarili
B. Hindi nararapat ang pera ang maging layunin sa paggawa
C. Hindi mabibili ng tao ang kanyang pangangailangan kung wala syang pera
D. Likas sa tao na unahing tugunan ang kanyan pangunahing pangangailangan.
28. Ang gawaing ito ay isang malikhaing proseso upang paunlarin ang sarili at tugunan ang
personal na pangangailangan.
A. Paggawa
B. Paghahanap buhay
C. Pagtatrabaho
D. Paglikha
29. Ang tao ay pinagkalooban ng talento upang sya ay patuloy na umunlad bilang kasapi ng
kanyang komunidad. Isa sa mga talentong ito ay ang kakayahan sa ____, ito ang nagbibigay ng
katuturan sa buhay bilang tao.
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
31. Alin sa mga sumusunod ang pinakatamang pahayag tungkol sa pamamahala at paggamit
ng oras?
A. Isa sa nakapag-aaksaya ng oras natin ay ang pagpapaliban ng gawain.
B. Ang taong nagpapahalaga sa oras ay siyang may mahusay na nagagawa.
C. Tayong lahat ay pinagkalooban ng 24 oras sa bawat araw na malaya nating
gamitin sa anumang naisin nating gawin.
D. Ang maayos na paggawa at pagsunod ng iskedyul ay isang halimbawa
nang maayos na pamamahala ng oras.
32. Alin sa mga sumusunod ang nagsasaad ng suhestiyon o mungkahi upang maiwaksi ang
pagpapaliban sa paggawa. Alin ang HINDI kabilang?
A. Gumawa ng konkretong plano ng pagkilos upang matapos nang maayos.
B. Pagtukoy sa iyong layunin na magbibigay sa nais mong matupad.
C. Tasahin kung nagawa ang nararapat gawin.
D. Umpisahan ang gawain kahit sa paanong paraan para lang makatapos.
33. Sa anong yugto ng paggawa malalaman ang mga iba’t ibang estratehiyang maaaring gamitin
upang mapadali ang pagsasakatuparan ng mga tunguhin sa pamamagitan ng pagtatala ng
mga konkretong hakbang upang maisagawa ang proyektong napili at mga posibleng
problemang haharapin at posibleng solusyon?
A. Pagkatuto Bago ang Gawain
B. Pagkatuto Habang Ginagawa
C. Pagkatuto Matapos Malaman ang Kamalian
D. Pagkatuto Pagkatapos Gawin ang Isang Gawain
34. Natatapos kaagad ni Cherryl ang kaniyang mga takdang aralin at mga gawain sa bahay.
Nakapaglalaan pa siya ng oras sa kaniyang pamilya at mga kaibigan. Ano ang katangiang
taglay ni Cheryll?
A. malikhain C. mapagkakatiwalaan
B. marunong mamahala sa oras D. disiplinado
35. Si Mr. Henry Lao ay napakatanyag sa larangan ng negosyo. Naging matagumpay siya dahil sa
tamang pagpaplano at pagpa- prioritize niya ng gawain sa takdang panahon. Hangga’t may nakikita
siyang dapat tapusin at unahin sa gawain ay ginagawa niya ito. Kaya lahat ng kaniyang ginagawa
ay kaniyang napagtatagumpayan. Alin sa mga sumusunod na kasabihan ang kaniyang naipakikita?
A. Ang oras ay hindi kailanman mabibili.
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
37. Ang isang taong matagumpay sa gawain ay may nagtutulak sa kanya upang harapin ang
anomang pagsubok na pagdaraanan sa pagkamit ng mithiin. Anong salik sa kalidad ng
paggawa ang ipinakikita dito?
A. Nagpupuri at Nagpapasalamat sa Diyos.
B. Nagsasabuhay ng mga Pagpapahalaga.
C. Nagtataglay na Kagalingan sa Paggawa.
D. Nagtataglay ng Positibong Kakayahan/Pananaw.
38. Batay sa pagsasaliksik ang kakulangan ng mga kwalipikadong aplikante ang nagiging malaking
suliranin sa kawalan ng trabaho sa bansa. Ano ang dapat mong gawin upang maiwasan ang
problemang ito?
A. Bibigyan pansin ang diskriminasyon sa pagitan ng mga kasarian
B. Alamin ang in-demand na trabaho na ayon sa iyong talento at hilig.
C. Maghahanap kaagad ng trabaho kahit hindi na tapusin ang pag-aaral.
D. Pagtanggap ng suporta mula sa pamahalaan upang makahanap ng trabaho.
39. Hindi natapos ni Jack ang pag-aaral sa kolehiyo dahil sa hirap ng buhay. Pero dahil gusto at
hilig niya ang pagnenegosyo, nagtiyaga at nagsumikap siya na mapaunlad ang kaniyang
pinasukang negosyo gamit ang kanyang kakayahan. Ano ang katangian ang taglay ni Jack?
A. Madiskarte at matalino.
B. May angking kasipagan at pagpupunyagi.
C. May pananampalataya at disiplina sa sarili.
D. Maganda ang relasyon sa Diyos at may pagpapahalaga sa sarili.
40. Tumutukoy ito sa pagsisikap na gawin o tapusin ang isang gawain ng may kalidad. Tinatapos
ang isang gawain ng walang pagmamadali at buong pagsisikap.
A. Kabutihan B. Kakayahan C. Karapatan D. Kasipagan
41. Mahina sa asignaturang Math si Carlos. Alam niya na malulungkot ang kaniyang magulang
kapag nakita nila na mababa ang kanyang mga marka sa Math kaya sinisikap niyang pag
-aralan ito nang mabuti. Anong pagpapahalaga na may pinakamalapit na kaugnayan
sa paggawa ang taglay niya?
A. Disiplina sa Sarili B. Kasipagan C. Mapagkumbaba D. Matiyaga
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
42. “Ang taong masipag ay hindi nagmamadali sa kaniyang ginagawa, sinisiguro niya na magiging
maayos ang kalalabasan ng kaniyang ginagawa.” Alin sa sumusunod na sitwasyon ang
nagpapakita ng nasabing pahayag?
A. Mabilis na tinatapos ni Armand ang gawain para may iba pang magawa.
B. Mabagal sa paggawa si Arnold dahil mayroon siyang ibang ginagawa.
C. Maingat si Alex sa paggawa dahil ayaw niyang magkamali sa kanyang
gawain.
D. Maraming natatapos na gawain si Albert dahil minamadali niya ang paggawa.
43. Ayon kay Francisco Colayco, kinakailangan na tratuhin ang pag-impok bilang isang
obligasyon at hindi optional. Alin sa mga sumusunod na sitwasyon ang nagpapamalas nito?
A. Binibili lahat ni Roan ang gusto mula sa kaniyang baon.
B. Kapag may natira sa pera ni Roan minsan ay inilalagay niya ito sa alkansiya.
C. Laging nagtitira ng baon si Alyssa, itinatabi niya ito at inihuhulog sa
alkansiya.
D. Sa tuwing may sobrang pera si France ay lagi siyang bumibili ng mga gamit sa
paaralan.
44. Gusto mong makaipon upang may magamit ka sa pangangailangan sa takdang panahon.
Alin sa sumusunod ang iyong dapat gawin upang makatipid?
A. Pagbili ng mga kailangan sa palengke sa halip na sa mall.
B. Nagbabaon na lamang ng pagkain kaysa bumili ng mamahaling pagkain sa
kantina.
C. Naglalakad sa halip na sumasakay kung malapit ang pupuntahan.
D. Lahat ng nabanggit ay gagawin para sa ikakabuti ng buhay at sa pag abot
ng pangarap.
45. Ang taong tamad ay ayaw tumanggap ng gawain, hindi pa niya nasisimulan ay umaayaw na
siya. Sa aling sitwasyon maaaring iwasan ang pagiging tamad?
A. Iniiwasan ni Shiela ang mga gawaing bahay tuwing walang pasok.
B. Tinatapos ni Lea ang mga gawaing bahay kahit hindi siya inuutusan.
C. Tuwing inuutusan si Iñigo ng kanyang nanay ay lagi siyang umaayaw.
D. Ginagawa ni Patricia ang gawain ngunit iniiwan niya ito nang hindi tapos.
46. Ang kasipagan ang tumutulong sa tao upang mapaunlad niya ang kanyang pagkatao. Alin sa
mga sumusunod ang nagpapamalas ng kahulugang ito?
A. Hindi natapos ni Alex ang takdang-aralin dahil hindi niya maintindihan.
B. Maagang natapos ni Fred ang gawaing bahay kaya’t nakapag-aral pa siya.
C. Tumulong si Stephen sa gawaing bahay ngunit iniwan rin itong hindi tapos.
D. Tinapos nang mabilis ni Eric ang kaniyang mga gawain para makapaglaro.
47. Kung ikaw ay naguguluhan pa sa pagpili ng Senior High School track na kukunin sa Grade
11, ano ang dapat mong gawin?
A. Suriin ang sarili kung ano ang kayang gawin, mag-isip at magplano
B. Hayaang magdesisyon ang resulta ng aking entrance exam.
C. Ipagpaliban muna ang pag-aaral sa susunod na taon.
D. Piliin kung ano ang gusto ng mga kaibigan.
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
48. May mga mahalagang gampanin ka na dapat gawin sa mga talino o talentong ipinagkaloob
sa iyo na may kaugnayan sa pagpili ng nais na kurso sa pagtuntong ng Senior High
School.
Alin sa sumusunod ang HINDI kabilang sa iyong tungkulin?
A. Pahalagahan at paunlarin.
B. Pagtuunan ng pansin at palaguin.
C. Paunlarin para sa sarili at ibahagi para sa kabutihang panlahat.
D. Tuklasin at gamitin sa pagpapayaman mula sa tinapos na kurso.
49. Kung si Karen ay malikhain, mataas ang imahinasyon, at may malawak na isipan, alin
sa mga sumusunod na “Job /Careers/ Work Environment “ang kaniyang taglay?
A. Artistic B. Conventional C. Investigative D. Realistic
50. Ito ay tumutukoy sa hangarin ng isang tao sa buhay na magdadala sa kaniya tungo
sa kaganapan ng kaniyang minimithi.
A. Bokasyon B. Edukasyon C. Misyon c. Propesyon
53. Sa pagbuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB) dapat ito ay nakatuon sa
kung ano ang nais mong mangyari. May kasabihan nga na “All of us are creators of our
own
destiny”. Ano ang ibig sabihin ng katagang ito?
A. Sa ating kagustuhan magkakaroon tayo ng buhay.
B. Sa ating naisin mas magiging maganda ang buhay.
C. Sa pagdarasal sa Diyos magkakaroon tayo ng magandang trabaho.
D. Sa misyon sa buhay tayo ang lilikha ng ating kapalaran sa buhay.
54. Sa anong sitwasyon ipinakikita ng tao na ang turing niya sa kanyang trabaho ay hindi lamang
isang propesyon kundi isa din itong bokasyon?
A. Magaling sa ginagawa si Vince kapag may nakakikita sa kanya.
B. Magiliw sa trabaho si Maris kahit maliit lang ang sahod.
C. Napakasipag magtrabaho ni Paolo kapag malapit na ang sweldo.
D. Pumipili ng trabaho si Michael ayon sa natapos na kurso.
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
55. “Ako ay si Melissa G. Santiago, labing – limang taong gulang at kasalukuyang nag – aaral sa
Pampanga High School. Balang araw, nais kong maging ganap na Civil Engineer ”. Sa bahaging
ito ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay ni Melissa, aling elemento sa kraytiryang SMART
ang sinunod niya?
A. Attainable B. Measurable C. Relevant D. Specific
56.Ang Personal na Misyon sa Buhay ay maaaring mabago o mapalitan. Ano ang nararapat na
paghuhusga na isinasaad ng pangungusap na ito?
A. Tama, sapagkat hindi ito permanente araw-araw ay may nagbabago sa tao.
B. Mali, sapagkat mawawala ang tuon ng pahayag kung ito ay babaguhin o
papalitan.
C. Tama, sapagkat patuloy na nagbabago ang tao sa konteksto ng mga sitwasyon
sa
buhay.
D. Mali, sapagkat ito ang iyong saligan sa buhay. Maaaring magkaroon ng
problema
kung ito ay babaguhin pa.
57.Sa pagkamit ng mithiin ay may GPS o Global Positioning System na maaaring gamitin upang
hindi maligaw ng landas sa buhay, ano ang maituturing natin na GPS?
A. Plano ng Diyos
B. Gawain sa buhay
C. Pangarap sa Buhay
D. Personal na Misyon sa Buhay
58.Alin sa mga sumusunod na sitwasyon o pagkilos maipakikita ang kahulugan ng katagang
“Begin with the end in mind?”
A. Kuntento na si Ria sa mga marka niya kaya hindi na nag-aral nang mabuti.
B. Nais ni Elisa ng magandang kinabukasan kaya siya ay nagsisikap.
C. Okay lang kay Bernard na mababa ang marka sa pagsusulit.
D. Sa pagpasok sa silid - aralan ay umupo lamang si Kim at nakinig sa talakayan.
59. Si Maria ay nakapagtapos ng pag-aaral sa kolehiyo bilang nars at ngayon ay kumikita na. Sa
tuwing tinatanggap niya ang kaniyang sweldo, lagi siyang may badyet para sa
pangangailangan ng pamilya. Bukod dito, lagi siyang nakahandang magbigay ng donasyon
sa kanilang simbahan sa tuwing siya ay nilalapitan. Ano ang naibibigay kay Maria ng
magandang gawain niyang ito?
A. Kabutihan B. Kaligayahan C. Kaligtasan D.
Kapayapaan
60. Sa ginawang Personal na Misyon ni Elma, nabanggit niya na nais niyang maging isang
Math Teacher dahil paborito niya ang mga numero at gustong – gusto niya ang
asignaturang Math at kayang-kaya naman siyang papag-aralin ng kaniyang mga magulang
dahil parehong may trabaho ang mga ito. Anong elemento sa kraytiryang SMART ang
naipakita sa kanyang Personal na Misyon sa Buhay?
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 9
Susi sa Pagwawasto
1. C 31.D
2. B 32. D
3. A 33. B
4. C 34. B
5. B 35. D
6. A 36. C
7. C 37. D
8. A 38. B
9. B 39. B
10. A 40. B
11. A 41. D
12. D 42. C
13. C 43. C
14. A 44. B
15. D 45. B
16. B 46. B
17. A 47. D
18. C 48. D
19. B 49. C
20. C 50. C
21. D 51. B
22. C 52. A
23. A 53. D
24. D 54. B
25. C 55. D
26. C 56. C
27. D 57. C
28. A 58. B
29. C 59. B
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
30. A 60. A
UNDERSTANDING
REMEMBERING
EVALAUTING
ANALYZING
MELC MELC
APPLYING
CODE
Napatutunayan na sa
EsP9TT-IIf- pamamagitan ng paggawa,
7.3 nakapagpapamalas ang tao ng
mga pagpapahalaga na
makatutulong upang patuloy na
maiangat, bunga ng kanyang
paglilingkod, ang antas kultural at
moral ng lipunan at makamit niya
23, 26,28
ang kaganapan ng kanyang 25,27
5,15,30
pagkatao
Nakabubuo ng sintesis tungkol sa
kabutihang naidudulot ng
EsP9TT-IIf- paggawa gamit ang panayam sa
7.4 mga manggagawang 29
kumakatawan sa taong 24
nangangailangan
(marginalized) na nasa iba’t ibang
kurso o trabahong teknikal-
bokasyonal
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON
TOTAL 20 16 10 13 1
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III-CENTRAL LUZON