TEMA 1 : KAEDAH SAINTIFIK BIDANG PEMBELAJARAN 1 : LANGKAH KESELAMATAN DALAM MAKMAL

Standard
1.1 Peralatan Perlindungan Diri
Kandungan
Kelengkapan yang diperlukan untuk memberikan perlindungan kepada pemakainya
Maksud perlindungan diri
daripada bahaya
Peralatan Perlindungan diri pada murid Peralatan perlindungan diri di dalam
makmal
Gogal – Melindungi mata daripada terkena bahan kimia Kabinet aliran laminar –
berbahaya seperti asid, bromin, ammonia dqn logam untuk mengelakkan
reaktif
kontaminasi semasa
Topeng muka – Melindungi hidung dan mulut daripadqa aktiviti berkaitan
terhidu bahan kimia yang sengit dan mudah meruap serta mikrobiologi dijalankan
debu

Sarung tangan – Diperbuat daripada getah melindungi

tangan daripada bahan kimia berbahaya Kebuk wasap – untuk
menjalankan amali
Baju makmal – Terdiri daripada lapisan keselamatan dan menggunakan bahan
mudah untuk dibuka sekiranya berlaku kecemasan. Baju
meruap, mudah
makmal penting untuk melindungi kerosakan pada pakaian
terbakar, beracun,
Kasut bertutup/ kasut keselamatan – Kasut bertutup perlu mengakis dan berbau
dipakai ketika berada di dalam makmal. Fungsinya melindungi
kaki daripada tumpahan bahan kimia dan serpihan kaca

Latihan 1.1
Lengkapkan peta buih di bawah

Penyiram kecemasan –
untuk membersihkan
dan membilas
bahagian badan atau
Perlindungan pakaian yang terkena
diri pada bahan kimia dengan
murid di segera
makmal
Pembilas mata – untuk
membilas dan mencuci
mata yang terkena
bahan kimia dengan
segera

Latihan pengukuhan
1 Nyatakan fungsi bagi peralatan perlindungan diri pada murid berikut:

Gogal : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Topeng muka : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Baju makmal : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Kasut bertutup : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Sarung tangan : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

2 Nyatakan tempat yang perlu digunakan bagi situasi di bawah:

Ahmad ingin menjalankan satu eksperiman berkaitan sample mikrob. Cadangkan peralatan yang perlu digunakan

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

Ali ingin melakukan tindak balas antara ammonia pekat dengan asid hidroklorik pekat. Berikan peralatan yang perlu Ali
gunakan dan jelaskan fungsinya.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

1
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Latihan 2 : Perlindungan Diri
1 Labelkan peralatan perlindungan berikut dengan betul. TP 1

C C C C C

2 Apakah yang dimaksudkan dengan perlindungan diri? TP1

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3 Padankan peralatan berikut dengan fungsi yang betul. TP1

Sarung tangan Melindungi tangan daripada bahan kimia yang berbahaya

Penyiram kecemasan Melindungi kerosakan pada pakaian

Pembilas mata Melindungi mata daripada terkena bahan kimia berbahaya

Untuk membersihkan dan membilas pakaian yang terkena

Baju makmal
bahan kimia dengan segera

Gogal Untuk mencuci mata yang terkena bahan kimia dengan segera

4 Kebuk wasap digunakan untuk menjalankan eksperimen yang menggunakan bahan tertentu sahaja. Tandakan bahan
tersebut. TP2

5 Kaji situasi berikut: TP 3

Rajah di bawah menunjukkan pembesaran sebuah botol reagen yang digunakan oleh seorang murid ketika menjalankan
suatu eksperimen. Semasa ingin memindahkan larutan tersebut ke dalam tabung uji, larutan tersebut tiba-tiba terpercik sedikit
pada matanya.

Cadangkan satu langkah segera yang perlu dilakukan pada murid tersebut dan cadangkan satu alat perlindungan baginya.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Soalan Objektif
1 Manakah padanan peralatanperlindungan berikut di dalam makmal adalah tidak betul?

B
C

2 Satu eksperimen melibatkan tindak balas antara asid hidroklorik pekat dengan larutan ammonia
pekat. Di manakah tempat yang sesuai untuk melakukan amali ini?
A B

C D

3 Larutan yang mempunyai simbol manakah yang perlu dibuka dan mesti dijalankan di dalam
kebuk wasap?
A B

C D

4 Rajah di bawah menunjukkan peralatan di makmal. A Pengimbas mata

Apakah nama peralatan ini?
B Pembilas mata

C Penyiram mata

D Pembasuh mata

3
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
2 Rajah 2.1 dan Rajah 2.2 menunjukkan peralatan perlindungan diri di makmal.

Rajah 2.1 Rajah 2.2

a) Berdasarkan Rajah 2.1 dan Rajah 2.2, namakan peralatan tersebut.

Rajah 2.1 : ……………………………………………………………………………………………

Rajah 2.2 : ……………………………………………………………………………………………

b) Terangkan perbezaan kedua-dua peralatan tersebut dari segi fungsinya.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

c) Terdapat beberapa bahan tertentu sahaja mesti dikendalikan menggunakan peralatan Rajah
2.2.
Tandakan (√) bagi bahan tersebut.

Mudah Mudah Mudah meruap Mudah

meletup terbakar mengakis

d) Ketika hendak mengendalikan bahan yang ditanda pada (c), seorang murid seharusnya
memakai bagi melindungi sebarang kecederaan. Namakan peralatan tersebut.

…………………………………………………………………………………………………………………………

e) Peralatan pada Rajah manakah yang kebiasaannya berada di Makmal Biologi?

…………………………………………………………………………………………………………………………

f) Labelkan peralatan perlindungan diri yang perlu dipakai oleh seorang murid di makmal.

a)

b)

c)

d)

e)

4
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Standard Kandungan 1.2 Pembuangan Bahan Sisa
Bahan sisa? Bahan yang digunakan selepas eksperimen dan perlu dibuang
Bahan sisa boleh dibahagikan kepada dua jenis
• Bahan yang boleh dibuang ke dalam singki seperti cecair atau larutan yang berkepekatan
rendah dan tidak berbahaya (cth : bahan neutral, asid lemah dan alkali lemah)
• Bahan yang tidak boleh dibuang ke dalam singki kerana boleh menyebabkan pencemaran
dan berbahaya kepada hidupan
Contoh:
Bahan yang mempunyai nilai pH kurang
Sisa pepejal
daripada 5 dan lebih daripada 9
Bahan kimia (asid, gris, minyak, cat, hydrogen
Sebatian pelarut organik
peroksida)
Bahan toksik Logam berat
Bahan sisa organik (mikrob dan
Bahan buangan radioaktif
bangkai haiwan)
Bahan meruap Bahan reaktif

Latihan pengukuhan:
Kelaskan bahan – bahan sisa berikut kepada dua iaitu boleh dibuang ke dalam singki dan tidak boleh
dibuang ke dalam singki

• Alkohol • Larutan asid etanoik • Larutan asid (pH 6)

• Ammonia pekat • Logam plumbum • Darah atau serum
• Minyak gris • Larutan garam nitrat • Bangkai tikus putih
• Larutan alkali (pH 7) • Hidrogen peroksida • Pelarut metilbenzena

Jawapan :

Bahan yang boleh dibuang ke dalam singki Bahan yang tidak boleh dibuang ke dalam singki

Prosedur Operasi Standard (POS) pelupusan bahan sisa biologi ialah prosedur yang digunakan bagi
tujuan mengurus pelupusan sisa biologi di makmal.

Kategori bahan
Kategori A Kategori B Kategori C Kategori D
sisa
Jenis bahan sisa Pepejal tidak
Peralatan tajam Bangkai, organ Cecair
biologi tajam
Sarung tangan, Haiwan makmal
Picagari, jarum,
Contoh tisu, medium dan haiwan uji Darah dan serum
bilah skalpel
kultur kaji
• Bungkus dan • Dibalut • Dinyahkontaminasi
• Masukkan ke
masukkan ke dalam secara autoklaf
dalam bekas
dalam beg bahan • Dilupuskan secara
khas ( bekas
plastik penyerap terus ke dalam
sisa tajam)
biobahaya (kertas tisu) sistem kumbahan
• Tidak
• Diautoklaf dibungkus melalui singki
Penggunaan sisa diautoklaf
dan rapi di dalam makmal atau
biologi • Bekas
dimasukkan beg plastik tandas
disimpan di
ke dalam biobahaya
tempat yang
tong dan disejuk
selamat
biobahaya beku
sebelum
sebelum
dilupuskan
dilupuskan

5
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Carta Alir Prosedur Operasi Standard (POS) pelupusan bahan sisa biologi
Kategori bahan sisa:
Lakukan pengasingan Kategori A – Disimpan sementara di tempat yang selamat
sisa di puncanya dengan Kategori B – Dimasukkan ke dalam beg autoklaf kalis
betul bocor dan diautoklaf (suhu 121 OC, tekanan 15 psi, 20
minit)
Kategori C – Dibungkus dengan cermat dan disimpan
sementara di dalam penyejuk beku

Sisa yang telah Sisa yang telah dibungkus itu dilabelkan dan dimasukkan
dinyahkontaminasi ke dalam tong biobahaya. Tong biobahaya disimpan
dimasukkan ke dalam sementara dalam keadaan selamat, terkawal dan
beg biobahaya disejukkan sebelum pelupusan berpusat dijalankan

Latihan pengukuhan

Kategori bahan sisa

Kategori A Kategori B Kategori C Kategori D

Jenis bahan : Jenis bahan : Jenis bahan : Jenis bahan:

Contoh : Contoh : Contoh : Contoh :

Bagaimanakah untuk menguruskan sisa biologi berikut:

Kategori A : ……………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………..

Kategori B : ……………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………..

Kategori C : ……………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………..

Kategori D : ……………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………..

Nyatakan bahan kategori manakah yang akan diautoklaf terlebih dahulu sebelum dilupuskan?

……………………………………………………………………………………………………………………………….…..

Proses autoklaf ialah melibatkan keadaan pada suhu………….OC, Tekanan……..psi dan ………minit

Sisa yang telah dinyahkontaminasi akan dimasukkan ke dalam ……………………………………

6
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Latihan Prestasi
1 Berikan maksud Prosedur Operasi Standard (POS) pelupusan bahan sisa biologi. (TP 1)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………….

2 Suai padankan contoh bahan sisa biologi berikut kepada kategori yang betul. TP1
Bahan sisa biologi Jenis kategori bahan sisa

Kategori A

Kategori B

Kategori C
darah

tikus
Kategori D

3 Maklumat berikut adalah berkaitan prosedur dalam menguruskan bahan sisa biologi X. TP 3

• Dibalut dalam bahan penyerap (kertas tisu), dibungkus rapi di dalam beg
plastik biobahaya dan disejuk beku sebelum dilupuskan
• Dimasukkan ke dalam beg biobahaya dan dibuang

Namakan satu contoh bahan X.

………………………………………………………………………………………………………………………………

Maklumat berikut adalah berkaitan prosedur dalam menguruskan bahan sisa biologi Y. TP 3

• Dibungkus dan masukkan ke dalam beg plastikbiobahaya dan diautoklaf

• Dimasukkan ke dalam tong biobahaya

Namakan satu contoh bahan Y.

………………………………………………………………………………………………………………………………

Berikan dua contoh bahan sisa biologi yang tidak memerlukan autoklaf

………………………………………………………………………………………………………………………………

7
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Soalan Objektif
1 Bekas manakah yang sesuai bagi meletakkan sisa bahan biologi selepas proses autoklaf
dijalankan? TP2
A B

C D

Contoh Bahan Sisa biologi:

2 Rajah menunjukkan dua bahan sisa biologi.
bahan kumuhan, tisu ,
bangkai, medium kultur,
bekas plastik, kaca dan
sarung tangan

Bagaimanakah untuk melupuskan bahan sisa tersebut? TP 2

A Dibungkus dan dimasukkan ke dalam beg plastik biobahaya dan diautoklaf kemudiannya
dimasukkan ke dalam tong biobahaya
B Dimasukkan ke dalam bekas khas dan tidak perlu diautoklaf kemudian disimpan di tempat
yang selamat
C Dibalut dalam tisu, dibungkus rapi di dalam beg plastik biobahaya
D Dinyahkontaminasi secara autoklaf dan dilupuskan secara terus ke dalam sistem kumbahan

3 Rajah menunjukkan dua bahan sisa biologi.

Bagaimanakah untuk melupuskan bahan sisa tersebut? TP 2

A Dibungkus dan dimasukkan ke dalam beg plastik biobahaya dan diautoklaf kemudiannya
dimasukkan ke dalam tong biobahaya
B Dimasukkan ke dalam bekas khas dan tidak perlu diautoklaf kemudian disimpan di tempat
yang selamat
C Dibalut dalam tisu, dibungkus rapi di dalam beg plastik biobahaya
D Dinyahkontaminasi secara autoklaf dan dilupuskan secara terus ke dalam sistem kumbahan

4 Bahan sisa manakah tidak perlu dimasukkan ke dalam beg autoklaf kalis bocor? TP 2
A B

C D

8
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Langkah Mengurus Kemalangan di dalam Makmal
1 Kemalangan di dalam makmal boleh berlaku disebabkan oleh kecuaian, kelalaian, kejadian di
luar jangka atau kurang kemahiran dan pengetahuan dalam pelaksanaan eksperimen sains

2 Jenis kemalangan yang biasa berlaku di dalam makmal:

a) Terkena serpihan kaca

b) Terkena asid atau alkali pekat
c) Kebakaran kecil
d) Terkena serpihan hasil daripda tindak balas logam reaktif
e) Termometer pecah
f) Kebocoran gas
g) Renjatan elektrik

3 Bagaimana langkah untuk mengurus kemalangan di makmal bagi dua situasi di bawah:

Situasi 1 : Semasa menjalankan eksperimen, rakan anda tertumpah sejenis kimia di atas meja.
Apakah yang perlu anda lakukan?

Sekat tumpahan
Segera memberitahu Jadikan kawasan daripada merebak
guru atau pembantu tumpahan sebagai menggunakan pasir
makmal kawasan larangan untuk membentuk
sempadan

Kaut tumpahan bahan

Buang dengan selamat
kimia

Situasi 2 : Apakah yang perlu dilakukan jika ada berlaku tumpahan merkri akibat thermometer
jatuh dan pecah di makmal?
Kesan keracunan merkuri :
Merkuri menyerang sistem saraf, saluran pencernaan, sistem pembiakan dan ginjal

Segera memberitahu guru atau Jadikan kawasan tumpahan sebagai

pembantu makmal kawasan larangan

Tabur serbuk sulfur untuk menutupi

Hubungi Jabatan Bomba
tumpahan

Situasi 3 : Apakah langkah pertama yang perlu anda lakukan jika mata rakan anda terkena
bahan kimia?

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

9
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Soalan Subjektif
1 Rajah 1 di bawah menunjukkan seorang murid menjalankan suatu eksperimen di meja makmal.

Larutan asid hidroklorik

pekat dengan logam

Rajah 1
Berdasarkan Rajah 1,
a) Nyatakan peralatan perlindungan diri yang tidak dipakai oleh murid tersebut?

………………………………………………………………………………………………………………………..

b) Wajarkan tempat murid menjalankan eksperimen tersebut. TP 4

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

c) Sekiranya bahan tersebut terpercik pada matanya, apakah langkah pertama yang perlu
diambil oleh murid tersebut?

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

d) Setelah selesai eksperimen tersebut, cadangkan bagaimana untuk membuang bahan sisa
tersebut.

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

e) Terangkan kesan sekiranya langkah yang dicadangkan di (d) dilakukan sebaliknya.

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

f) Sebelum melakukan eksperimen tersebut,rakannya telah menumpahkan larutan ammonia

pekat di atas meja. Terangkan bagaimanakah langkah untuk menguruskan kemalangan itu.
TP4

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

10
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
2 Rajah 2 menunjukkan sebahagian keratan akhbar memaparkan pasukan anggota keselamatan
sedang melakukan tugasnya di sebuah kelas.

Rajah 2
Sumber : BH Online 26 Jun 2019

a) Nyatakan maksud peralatan perlindungan diri.

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

b) Nyatakan satu alat perlindungan diri yang dipakai oleh anggota keselamatan tersebut.

………………………………………………………………………………………………………………………..

c) Berdasarkan situasi dalam Rajah 2, terangkan dengan lengkap langkah-langkah mengurus

kejadian tersebut. TP4

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

d) Wajarkan tempat kejadian tersebut.

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

e) Apakah kandungan di dalam termometer?

………………………………………………………………………………………………………………………..

f) Apakah kesan kandungan yang dinyatakan di (e) kepada kesihatan manusia berhampiran?

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

11
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
3 Rajah 3 menunjukkan sebahagian hasil eksperimen yang dijalankan oleh sekumpulan murid.

tikus

Rajah 3
a) Namakan bahan sisi biologi yang terlibat.

………………………………………………………………………………………………………………………..

b) Kategori manakah bahan sisa yang dinamakan di (a) tergolong?

………………………………………………………………………………………………………………………..

c) Terangkan secara lengkap bagaimanakah untuk menguruskan sisa tersebut. TP4

……………………………………………………………………………………………………….pengasingan

………………………………………………………………………………………………………………tisu

…………………………………………………………………………………………………….beg biobahaya

…………………………………………………………………………………………………disejuk bekukan

……………………………………………………………………………………………………tong biobahaya

………………………………………………………………………………………………pelupusan berpusat

c) Namakan alat utama yang digunakan oleh murid bagi menjalankan amali tersebut.

………………………………………………………………………………………………………………………..

d) Kategori manakahperalatan yang dinamakan di(c) tergolong?

………………………………………………………………………………………………………………………..

e) Terangkan secara lengkap bagaimanakah untuk menguruskan sisa tersebut. TP4

……………………………………………………………………………………………………….pengasingan

…………………………………………………………………………………………………………bekas khas

…………………………………………………………………………………………………….tidak diautoklaf

…………………………………………………………………………………………………disimpan selamat

…………………………………………………………………………………………………….beg biobahaya

……………………………………………………………………………………………………tong biobahaya

………………………………………………………………………………………………pelupusan berpusat

12
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Standard Kandungan 1.3 Pemadam Kebakaran
Alat pemadam kebakaran Sejenis alat yang digunakan untuk mengawal atau memadamkan
kebakaran
Pengkelas alat pemadam Bergantung kepada medium pemadam kebakaran

Jenis alat pemadam kebakaran

Air Buih Karbon dioksida Serbuk kering

Warna label :
Merah Warna label : krim Warna label : Hitam Warna label : biru

Memadamkan Memadamkan Memadamkan

kebakaran Memadamkan
kebakaran kebakaran yang semua jenis
melibatkan bahan melibatkan bahan melibatkan elektrik,
pepejal seperti kebakaran
pepejal seperti gas dan wap
kain, kertas dan tisu kayu dan kertas
serta jenis cecair
atau gas yang
mudah terbakar
seperti minyak, cat
dan gas asli

Kebakaran boleh dibahagikan kepada beberapa jenis berdasarkan bahan api yang terbakar
Jadual menunjukkan jenis kebakaran dan jenis alat pemadam kebakaran yang sesuai digunakan.

Jenis Jenis alat pemadam

Penerangan
kebakaran kebakaran
Kebakaran melibatkan bahan api mudah terbakar jenis • Air
Kelas A pepejal (kecuali logam) seperti kayu, kertas, dan sebarang • Buih
bahan mudah terbakar • Serbuk kering
• Buih
Kebakaran yang melibatkan jenis cecair seperti petrol, kerosin,
Kelas B • Serbuk kering
diesel, cat, varnish dan lain-lain
• Karbon dioksida
Kebakaran melibatkan gas seperti gas LPG, LNG, oksigen dan • Serbuk kering
Kelas C
lain-lain • Karbon dioksida
Kebakaran melibatkan logam seperti magnesium, aluminium, • Serbuk kering
Kelas D
natrium, kalium dan sebagainya (logam reaktif)
• Serbuk kering
Kelas E Kebakaran melibatkan peralatan elektrik
• Karbon dioksida
• Serbuk kering
Kelas F Kebakaran melibatkan lemak dan minyak masak
• Karbon dioksida

Alat pemadam lain yang digunakan adalah pemadam api kebakaran jenis ABC, selimut kebakaran,
pasir dan air.
Pasir digunakan untuk memadam keabakaran bawal.
Air pula boleh digunakan untuk memadam kebakaran kecuali kebakaran daripada minyak.

13
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Contoh alat pemadam kebakaran yang lain Penerangan
Pemadam kebakaran jenis ABC
• Boleh digunakan untuk semua jenis
kebakaran kecuali kebakaran yang
disebabkan oleh logam dan gas yang tidak
memungkinkan ledakan
• Tidak berbahaya kepada manusia dan
haiwan
• Tidak mencemarkan tanah
• Mudah diselenggara
[Sekurang-kurangnya sekali setahun]
• Kelembapan yang dihasilkan adalah lebih
lama, justeru menghalang api daripada
merebak semula

Selimut kebakaran

• Diperbuat daripada dua lapisan gentian

kaca
• Mampu memadamkan api yang kecil dan
sederhana yang susah dipadamkan oleh air
• Memadamkan api pada badan mangsa
dengan menyelimuti badan mangsa

Latihan Pengukuhan
1 Nyatakan empat jenis alat pemadam kebakaran TP 1

………………………………………………………………………………………………………………………………

2 Kenalpasti jenis alat pemadam kebakaran berdasarkan ciri-ciri berikut: TP2

Ciri alat pemadam kebakaran Jenis alat pemadam kebakaran
Memadamkan kebakaran yang melibatkan
……………………………………………………….
peralatan elektrik, gas dan wap
Memadamkan kebakaran yang melibatkan gas
……………………………………………………….
yang mudah terbakar seperti minyak atau cat
Memadamkan semua jenis kebakaran
……………………………………………………….
Memadamkan kebakaran melibatkan kain,
……………………………………………………….
kertas dan kayu

3 Kelaskan jenis kebakaran berikut berdasarkan bahan api terbakar dan nyatakan jenis alat
pemadam yang sesuai selain serbuk kering TP2
Bahan api terbakar Jenis alat pemadam kebakaran
Peralatan elektrik
……………………………………………………….
Jenis kebakaran : Kelas……….
Lemak dan minyak masak
……………………………………………………….
Jenis kebakaran : Kelas……….
Kayu, kertas dan kain
……………………………………………………….
Jenis kebakaran : Kelas……….
Melibatkan gas LPG, LNG dan oksigen
……………………………………………………….
Jenis kebakaran : Kelas……….
Jenis cecair seperti petrol, kerosin dan diesel
……………………………………………………….
Jenis kebakaran : Kelas……….

14
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Soalan struktur
1 Rajah 1 menunjukkan 4 jenis alat pemadam kebakaran.

Jenis alat pemadam kebakaran

P Q (label : Krim) Serbuk kering S

Memadamkan Memadamkan
kebakaran Mellibatkan semua kebakaran yang
melibatkan bahan jenis kebakaran melibatkan
Bahan api T
pepejal seperti elektrik, gas dan
kain, kertas dan wap
tisu

Rajah 1

a) Apakah P, Q dan R

P : ……………………… Q : ……………………… S : ………………………..

b) Nyatakan jenis bahan api T yang dipadam oleh alat pemadam kebakaran Q.

……………………………………………………………………………………………………………………

c) Apakah warna label bagi alat pemadam P dan S

P : ………………………………………………. S : ……………………………………………

2 Rajah 2.1 dan Rajah 2.2 menunjukkan alat pemadam kebakaran.

ABC
POWDER

Rajah 2.1 Rajah 2.2

a) Namakan alat pemadam berikut TP 1

Rajah 2.1 : …………………………………………………………

Rajah 2.2 : …………………………………………………………

b) Namakan bahan api yang tidak boleh dipadam oleh alat pemadam Rajah 2.1 TP 2

………………………………………………………………………………………………………………………

c) Bagaimanakah alat pemadam Rajah 2.2 membantu mangsa kebakaran yang terkena api?

………………………………………………………………………………………………………………………

d) Apakah kebaikan pemadam api Rajah 2.1 yang mungkin tiada pada pemadam yang lain

………………………………………………………………………………………………………………………

15
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Kaedah Penggunaan Pemadam Kebakaran
Langkah-langkah untuk menggunakan alat pemadam kebakaran.(PASS)

Tanggalkan pin Halakan Tekan pemicit Ratakan semburan ke

keselamatan dan muncung alat ke atas alat seluruh sumber api
pastikan dalam pangkal api. pemadam dengan gerakkan
kedudukan Jarak 2.0 – 2.5 dari sisi ke sisi
menegak meter dari api

Terdapat beberapa panduan keselamatan kebakaran iaitu

1. Memasang alat pengesan asap
2. Pastikan ada pelan kecemasan dan laluan kecemasan dari setiap bilik dann latihan
kebakaran dijalankan
3. Gunakan mentol yang sepadan dengan watt lampu
4. Perkakasan elektrik yang menghasilkan haba diletakkan sekurang-kurangnya 1 meter dari tirai,
perabot dan peralatan yang mudah terbakar
5. Elakkan mengecas peralatan elektronik di atas katil atau tanpa pengawasan
6. Periksa pendawaian elektrik dari semasa ke semasa untuk mengenal pasti dan mengatasi
kerosakan atau kebakaran litar pintas
7. Elakkan membuat penyambungan atau membebankan litar elektrik
8. Letakkan mancis atau pemetik api di tempat yang tinggi supaya tidak dicapai oleh kanak-
kanak
9. Bekas yang mempunyai cecair mudah terbakar disimpan di tempat jauh dan selamat dari
punca api dan kanak-kanak
10. Meletakkan satu unit alat pemadam kebakaran jenis serbuk kering atau jenis ABC di rumah
Menjalankan Audit Alat Pemadam Kebakaran di Sekolah

Meter tekanan
Jenis pemadam
kebakaran
Tarikh luput
Check accessiblity

Examine the physical

state
Check the pressure
gauge
Notice the inspection
tag
Generate report

16
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020
Soalan Struktur (Buku Teks m/s 17)
1 Rajah 1 menunjukkan satu kebakaran yang berlaku di makmal sains.

Rajah 1
a) Berdasarkan Rajah 1, nyatakan

i) Jenis kebakaran yang berlaku : …………………………………………………………………………

ii) Alat pemadam kebakaran yang sesuai : …………………………………………………………….

b) Pada pendapat anda, bagaimanakah kebakaran tersebut berlaku?

………………………………………………………………………………………………………………………..

c) Cadangkan satu langkah keselamatan bagi mengelakkan kebakaran tersebut berlaku

………………………………………………………………………………………………………………………..

d) Seorang murid berada di tempat kejadian, nyatakan langkah-langkah yang boleh dilakukan
oleh murid tersebut untuk memadamkan kebakaran tersebut.

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

e) Susunkan langkah-langkah dalam mengendalikan alat pemadam kebakaran.

………………………………………………………………………………………………………………………..

f) Sebagai langkah penjagaan alat pemadam kebakaran, audit alat pemadam kebakaran
mesti dilakukan. Nyatakan lima perkara yang perlu dipertimbangkan semasa menjalankan
audit tersebut

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………..

17
MODUL ULAS T4 KSSM _ Cikgu Abadi SMKIP 2020