MÉTODOS.

A análise e comentario dun cartel

O cartel é un medio de comu-
nicación visual e verbal de gran-
de importancia, xa que é e foi
moi utilizado durante o século
XX como medio de propaganda
social e política. Como medio
de comunicación dirixido a
unha colectividade, proporcio-
na moita información para o co-
ñecemento da sociedade e das
mentalidades.

Cartel de Rafael Tona (1936).

Para esmaga-lo fascismo,
ingresa na aviación.
Encargado polo Partido
Socialista Unificado de Cataluña.

1. A identificación e presentación No exemplo do cartel de Rafael Tona, o brazo co puño

do documento
• É importante precisa-la data de publicación do cartel, o
seu autor, o tema principal e o colectivo a quen se di-
rixe.
• No exemplo do cartel republicano desta páxina:
– Datación: 1936.
– Autor: pode aparece-la sinatura no cartel ou indi-
carse no pé de foto. Neste caso o autor é Rafael To-
na. Membro do PSUC, formou parte do Sindicat de
Dibuxants Professionals de Catalunya, grupo do que
se separou para forma-la célula de debuxantes co-
munistas.
– Emisor: Partido Socialista de Cataluña. Neste caso in-
dícase o editor: Sindicat de Dibuxants Professionals,
que pertence ó sindicato UGT.
– Tema principal: propaganda para motiva-lo ingreso
no exército republicano co obxectivo de loitar contra
o fascismo.
– Receptor: os mozos cataláns e todo o colectivo de
cidadáns antifascistas de Cataluña.
2. A análise e o comentario
• A análise dun cartel debe tratar dous aspectos:
– As características formais. A composición do tex-
to e das imaxes, o estilo, as cores, etc.
– O desenvolvemento das ideas que transmite. A
relación entre estas ideas e os medios de expresión
utilizados.
en alto é, sen dúbida, o símbolo principal: a súa com-
posición en diagonal separa a parte superior do cartel,
que representa unha escuadra de avións, da inferior,
que transmite a mensaxe textual. O estilo monumen-
tal e sen adornos enfatiza subliminalmente a mensa-
xe: a loita armada contra o fascismo a través do ingre-
so na aviación.
• O comentario consiste en contextualiza-lo cartel no
momento histórico.
No caso do cartel desta páxina deberíanse mencionar
algúns destes aspectos: o papel da esquerda española
durante a Guerra Civil, a mobilización contra o inter-
vencionismo fascista italiano, o papel político dos cír-
culos culturais, etc.
3. Conclusión
Consiste nunha síntese da importancia do cartel como
documento histórico.
No caso do cartel de Tona, temos testemuño da propa-
ganda antifascista nos colectivos de esquerda. O fascismo
identificábase con morte, opresión, fame, incultura, clero
e capitalismo.
En Cataluña, o fascismo representaba, ademais, a perda
de identidade do pobo catalán. Por isto, non é de estra-
ñar que a esquerda catalana utilizase este tema para con-
cienciar ó colectivo social sobre a importancia da loita ar-
mada.

21