Mga Salawikain patungkol sa pakikisama, pakikipag-

kaibigan at pakikipag-kapwa tao.

1. Puri sa harap, sa likod paglibak

2. Kaibigan kung meron, Kung wala'y sitsaron
3. Ang tunay mong kaibigan, nasusubok sa gipitan
4. Matabang man ang paninda, matamis naman ang anyaya
5. Kapag tunay ang anyaya, sinasamahan ng hila
6. Walang paku-pakundangan, sa tunay na kaibigan
7. Hindi sasama ang pare, kundi sa kapwa pare
8. Matapang sa kapwa Pilipino, susukot-sukot sa harap ng
dayo
9. Ang taong tamad, kadalasa'y salat
10. Mag-aral kang mamaluktot habang maigsi ang kumot
11. May pakpak ang balita, may tainga ang lupa
12. Sagana sa puri, dukha sa sarili

Mga Salawikain patungkol sa kabutihan, kabaitan,

kagandahang asal, pagpapakumbaba at pag-ingat.

1. Ang ibinabait ng bata, sa matanda nagmula

2. Ang magandang asal ay kaban ng yaman
3. Pagsasama ng tapat, pagsasama ng maluwat
4. Ang may malinis na kalooban ay walang kinatatakutan
5. Ang mabuting halimbawa, ay higit na mabisa kaysa
pahayag na dakila
6. Ang katotohana'y kahit na ibaon, lilitaw pagdating ng
takdang panahon
 7. Ang ibinabait ng bata, sa matanda nagmula
8. Magbiro ka sa lasing, huwag sa bagong gising
9. Bago mo sikaping gumawa ng mabuti, kailangan mo
munang igayak ang sarili
10. Ang lumalakad ng marahan, matinin man ay
mababaw. Ang lumalakad ng matulin, kung matinik ay
malalim

Mga salawikain patungkol sa mga pangako at ka

kawalan ng kaya.

1. Buhay-alamang, paglukso ay patay

2. Kasama sa gayak, di kasama sa lakad
3. Ang tao na walang pilak, parang ibong walang pakpak
4. Ang hindi tumupad sa sinabi, walang pagpapahalaga sa
sarili
5. Gaano man ang iyon lakas, daig ka ng munting lagnat
6. Ang maniwala sa sabi-sabi'y walang bait sa sarili

Mga salawikain patungkol sa pagkakaisa at

pagtutulungan.

1. Anuman ang tibay ng piling abaka, ay wala ring lakas

kapag nag-iisa
2. Kaya matibay ang walis, palibhasa'y nabibigkis
3. Ang mabigat gumagaan pag napagtutuwangan
4. Ang lakas ay daig ng paraan
5. Minsan man at kong golpe, daig ang pitong biyahe
6. Ako, ikaw o kahit sinumang nilalang, tayong lahat ay
arkitekto ng sariling kapalaran

Mga salawikain patungkol sa kagitingan at katapangan.

1. Ang lihim na katapangan ay siyang pakikinabangan

2. Sa larangan ng digmaan, nakikilala ang tapang
3. Marami ang matapang sa bilang, ngunit ang buong-loob ay
iilan
4. Ang bayaning masugatan, nag-iibayo ang tapang
5. Nawala ang ari, ngunit hindi ang lahi
6. Ang lalaking tunay na matapang, hindi natatakot sa pana-
panaan
7. Kapag pinangatawanan, sapilitang makakamtan

Mga salawikain patungkol sa pagtitiis.

1. Hanggang maiksi ang kumot, magtiis na mamaluktot

2. Pag may hirap, may ginhawa
3. Walang ligaya sa lupa na di dinilig ng luha
4. Pag may kalungkutan, may kasiyahan
5. Kung aakyat ka nga't mahuhulog naman, mabuting sa
lupa'y mamulot na lamang
6. Pagkapawi ng ulap, lumilitaw ang liwanag
 Iba pang salawikain...

1. Nasa Diyos ang awa,nasa tao ang gawa.

2. Kapag ang tao'y matipid,maraming maililigpit.
3. Ano man ang gagawin, makapitong iisipin.
4. Ang hindi napagod magtipon, walang hinayang magtapon.
5. Madali ang maging tao, mahirap magpakatao.
6. Ang tunay na anyaya, sinasamahan ng hila.
7. Ang magalang na sagot ay nakakapawi ng poot.
8. Ang gawa sa pagkabata,dala hanggang pagtanda.
9. Pag di ukol, ay di bubukol.
10. Kung sino ang masalita ay siyang kulang sa gawa.
11. Daig ng maagap ang taong masipag.
12. Ako ang nagbayo ako ang nagsaing saka ng
maluto'y iba ang kumain.
13. Ubus-ubos biyaya, pagkatapos nakatunganga.
14. Kung sino ang pumutak ay siyang nanganak.
15. Magsama-sama at malakas, magwatak-watak at
babagsak.
16. Matibay ang walis, palibhasa’y magkabigkis.
17. Walang palayok na walang kasukat na tungtong.
18. Sa taong walang takot, walang mataas na bakod.
19. Marami ang matapang sa bilang, ngunit ang buo
ang loob ay kulang.
20. Kung ano ang puno, siya ang bunga.
21. Kung walang tiyaga, walang nilaga.
22. Kung may tinanim, may aanihin.
23. Huli man daw at magaling, naihahabol din.
24. Aanhin pa ang damo, kung patay na ang kabayo.
25. Ang taong nagigipit, sa patalim kumakapit.
26. Ang taong walang kibo, nasa loob ang kulo.
27. Kapag apaw na ang takalan, kailangan kalusan.
28. Ang mabigat ay gumagaan, kung
pinagtutulungan.
29. Ubos-ubos biyaya, pagkatapos nakatunganga.
30. Pagkahaba-haba man daw ng prusisyon, sa
simbahan din ang tuloy.
31. Ang buhay ay parang gulong, minsang nasa
ibabaw, minsang nasa ilalim.
32. Ang hindi marunong magmahal sa sariling wika,
daig pa ang malangsang isda.
33. Ang umaayaw ay di nagwawagi, ang nagwawagi
ay di umaayaw.
34. Malaking puno, ngunit walang lilim.
35. Nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa.
36. Kunwaring matapang, bagkus duwag naman.
37. Bago ka bumati ng sa ibang uling, uling mo muna
ang iyong pahirin.
38. Walang naninira sa bakal kundi sariling
kalawang.
39. Walang lumura sa langit na di sa kanyang mukha
nagbalik.
40. Di lahat ng kagalingan ay may dalang katamisan.
41. Di lahat ng kapaitan ay tanda ng kasamaan.
42. Pulutin ang mabuti, ang masama ay iwaksi.
43. Ang maniwala sa sabi-sabi, walang bait sa sarili.
44. Malakas ang bulong kaysa sigaw.
45. Walang ligaya sa lupa na hindi dinilig ng luha.
46. Ang kaginhawaan ay nasa kasiyahan, at wala sa
kasaganaan.
47. Ang pagsasabi ng tapat ay pagsasamang maluat.
48. Kung saan ang hilig duon mabubuwal.
49. Yaong mapag-alinlangan, madalas
mapagiwanan.
50. Nakikita ang butas ng karayom, hindi nakikita
ang butas ng palakol.
51. Ang pili ng pili, natatapat sa bungi.
52. Ano man ang gawa at dali-dali ay hindi iigi ang
pagkakayari.
53. Ang taong walang pilak ay parang ibong walang
pakpak.
54. Mainam na ang pipit na nasa kamay kaysa
lawing lumilipad.
55. Ang araw bago sumikat nakikita muna’y banaag.
56. Walang mahirap na gawa pag dinaan sa tiyaga.
57. Huwag kang magtiwala sa di mo kakilala.
58. Nagpapakain ma’t masama sa loob, ang
pinakakain hindi nabubusog.
59. Ang taong tamad, kadalasa’y salat
60. Mag-aral kang mamaluktot habang maigsi ang
kumot
61. May pakpak ang balita, may tainga ang lupa
62. Sagana sa puri, dukha sa sarili
63. Ang paala-ala ay mabisang gamot sa taong
nakakalimot.
64. Magsisi ka man at huli wala nang mangyayari.
65. Matalino man ang matsing, napaglalalangan din.
66. Batang puso madaling marahuyo.
67. Tikatik man kung panay ang ulan, malalim mang
ilog ay mapapaapaw.
68. Naghangad ng kagitna, isang salop ang nawala.
69. Ubus-ubos biyaya, maya-maya ay
nakatunganga.
70. Kung binigyan ng buhay, bibigyan din ng
ikabubuhay.
71. Ang iyong kakainin, sa iyong pawis
manggagaling.
72. Buntot mo, hila mo.
73. Kung nasaan ang asukal, naruon ang langgam.
74. Walang mapait na tutong sa taong nagugutom.
75. Lahat ng gubat ay may ahas.
76. Ang anumang kasulatan dapat ay lalagdaan.
77. Nasa taong matapat ang huling halakhak.
78. Ang tunay na kaibigan karamay kailan man.
79. Ang tunay na kaibigan, nakikilala sa kagipitan.
80. Ang matapat na kaibigan, tunay na maaasahan.
81. Turan mo ang iyong kaibigan, sasabihin ko kung
sino ikaw.
82. Ang tunay mong pagkatao, nakikilala sa gawa
mo.
83. Ang tao kapag mayaman marami ang kaibigan.
84. Magkulang ka na sa magulang huwag lamang sa
biyenan.
85. Ang pag-aasawa ay hindi biro, ‘di tulad ng kanin
iluluwa kung mapaso.
86. Kung gaano kataas ang lipad gayon din ang
lagapak pag bagsak.
87. Hampas sa kalabaw, sa kabayo ang latay.
88. Kapag ang ilog ay matahimik, asahan mo at
malalim.
89. Kapag ang ilog ay maingay, asahan mo at
mababaw.
90. Ang langaw na dumapo sa kalabaw,
91. mataas pa sa kalabaw ang pakiramdam.
92. May tainga ang lupa, may pakpak ang balita
93. Kung ano ang itinanim, iyon din ang aanihin.
94. Huwag magbilang ng manok hangga’t hindi
napipisa ang itlog.
95. Kung sino ang unang pumutak, siya ang
nanganak.
96. Magkupkop ka ng kaawa-awa, langit ang iyong
gantimpala.
97. Ang mabuting gawa kinalulugdan ng madla.
98. Kapag bukas ang kaban, nagkakasala sinuman.
99. Ang butong tinangay ng aso, walang salang
nalawayan ito.
100. Ang utang ay utang, hindi dapat kalimutan.
101. Ang iyong hiniram, isauli o palitan.
102. Upang sa susunod, hindi ka makadalaan.
103. Ang bungang hinog sa sanga matamis ang lasa.
104. Ang bungang hinog sa pilit kung kainin ay
mapait.
105. Walang humawak ng lutuan na hindi naulingan.
106. Gawin mo sa kapuwa mo. Ang nais mong gawin
niya sa iyo.
107. Ang sakit ng kalingkingan damdamin ng buong
katawan.
108. Ang mabigat ay gumagaan kapag pinagtulung-
tulungan.
109. Madaling pumitas ng bunga,
110. kung dadaan ka sa sanga.
111. Ibong sa hawla’y ikinulong nang mahigpit,
112. kapag nakawala’y hindi na babalik.
113. Kahoy mang babad sa tubig sa apoy huwag ilapit
114. ‘pag ito’y nadarang sa init, sapilitang magdirikit.
115. Sa larangan ng digmaan, nakikilala ang
matapang.
116. Kung may hirap ay may ginhawa.
117. Ang pag-ilag sa kaaway ang tunay na
katapangan.
118. Ano man ang tibay ng piling abaka
119. ay wala ring silbi kapag nag-iisa.
120. Ang taong mainggitin, lumigaya man ay sawi rin.
121. Walang matiyagang lalake sa pihikang babae.
122. Kung takot sa ahas, iwasan mo ang gubat.
123. Matutuyo na ang sapa nguni’t hindi ang balita.
124. Madali ang maging tao, mahirap magpakatao.
125. Aanhin mo ang palasyo, kung ang nakatira ay
kuwago, mabuti pa ang bahay kubo, ang nakatira ay
tao.
126. Kung pukulin ka ng bato, tinapay ang iganti mo.
127. Balat man at malinamnam, hindi mo matitikman.
128. Matalino man ang matsing, napaglalalangan din.
129. Batang puso, madaling marahuyo.
130. Kung saan nahihilig, duon din nabubuwal.
131. Naghangad ng kagitna, isang salop ang nawala.
132. Ang bulsang laging mapagbigay, hindi
nawawalan ng laman.
133. Ubus-ubos biyaya, maya-maya ay
nakatunganga.
134. Kung ano ang sukat ng ohales, iyon ding ang laki
ng butones.
135. Nasa tao ang gawa, nasa Diyos ang awa.
136. Kung binigyan ng buhay, bibigyan din ng
ikabubuhay.
137. Ang iyong kakainin, sa iyong pawis
manggagaling.
138. Kung nasaan ang asukal, naruon ang langgam.
139. Walang mapait na tutong, sa taong nagugutom.
140. Ang tunay na kaibigan, karamay kailan man.
141. Ang tao kapag mayaman, marami ang kaibigan.
142. Kapag may isinuksok, may madudukot.
143. Magkulang ka na sa magulang, huwang lamang
sa biyenan.
144. Nakikita ang butas ng karayon, hindi makita ang
butas ng palakol.
145. Hampas sa kalabaw, sa kabayo ang latay.
146. Ang lumalakad nang mabagal, kung matinik ay
mababaw.
147. Ang lumalakad nang matulin, kung matinik ay
malalim.
148. Ang langaw na dumapo sa kalabaw, mataas pa
sa kalabaw ang pakiramdam.
149. May tainga ang lupa, may pakpak ang balita.
150. Kung ano ang itinanim, iyon din ang aanihin.
151. Aanhin pa ang damo, kung patay na ang kabayo.
152. Pili nang pili, natapatan din ay bungi.
153. Huwag magbilang ng manok, hangga’t hindi
napipisa ang itlog.
154. Kung sino ang unang pumutak, siya ang
nanganak.
155. Magkupkop ka ng kaawa-awa, langit ang iyong
gantimpala.
156. Kapag bukas ang kaban, nagkakasala
sinuman.
157. Ang bungang hinog sa pilit, kung kainin ay
mapait.
158. Walang humawak ng lutuan, na hindi naulingan.
159. Sala sa lamig, sala sa init.
160. Ang sakit ng kalingkingan, damdamin ng buong
katawan.
161. Ang mabigat ay gumagaan, kapag pinagtulung-
tulungan.
162. Sa larangan ng digmaan, nakikilala ang
matapang.
163. Ang pag-ilag sa kaaway, ang tunay na
katapangan.
164. Ano man ang tibay ng piling abaka, ay wala ring
silbi kapag nag-iisa.
165. Ang taong mainggitin, lumigaya man ay sawi rin.
166. Sa taong may tunay na hiya, ang salita ay
panunumpa.
167. Walang matiyagang lalake, sa pihikang babae.
168. Ang bayaning nasugatan, nag-iibayo ang tapang.
169. Ang puri at ang dangal, mahalaga kaysa buhay.
170. Mabuti’t masamang ginto Sa urian natatanto.
171. Sa maliliit na dampâ, nagmumula ang dakila.
172. Ang bayaning masugatan, nag-iibayo ang
tapang.
173. Kapag apaw na ang takalan, kailangan kalusan.
174. Ang isip ay parang itak, Sa hasa tumatalas.
175. Kuwarta na, naging bato pa.
176. Bibig na natatakpan, hindi papasukin ng langaw
 177. Kung anong bukang-bibig ay siyang nilalaman ng
dibdib.
Ang taong makasarili ay humihiwalay sa karamihan,
at salungat sa lahat ng tamang isipan.
2 Walang saysay sa mangmang ang lahat ng bagay,

ang nais lang niya'y ipakitang siya'y may alam.

3 Pagsipot ng kasamaan, kasunod ay kahihiyan;

kapag nawala ang karangalan, kapalit ay kadustaan.

4 Ang wika ng tao ay bukal ng karunungan,

parang dagat na malalim at malamig na batisan.

5
Ang pagkiling sa may sala ay isang kamalian;
gayundin naman kung ipagkakait ang katarungan.
6 Ang labi ng mangmang, bunga ay alitan,

at ang kanyang bibig, hatid ay kaguluhan.

7 Kanyang bibig, maghahatid sa sariling kasiraan;

kanyang labi nama'y isang bitag na kahuhulugan.

8 Ang tsismis ay masarap pakinggan,

gustung-gusto ng lahat na pag-uusapan.

9 Ang taong batugan ay sinsama ng taong mapanira.

10 Ang pangalan ni Yahweh ay matibay na tanggulan,

kanlungan ng matuwid mula sa kapahamakan.

11 Ang ari-arian ng isang mayaman ay kanyang kanlungan,

akala niya'y maililigtas siya nito sa oras ng kapahamakan.

12 Ang pagmamataas ay nagbubunga ng kapahamakan,

ngunit ang pagpapakumbaba, ay karangalan.

13 Nakakahiya at isang mangmang ang isang taong sumasagot sa tanong

na hindi naman niya nalalaman.

14 Ang matatag na kalooban ay mabuti sa tao,

ngunit kung mahina ang loob, anong mangyayari rito?

15 Ang matalino ay nagdaragdag ng kaalaman,

ang may unawa'y namumulot pa ng karunungan.

16 Kung nais mapalapit sa maykapangyarihan,

magdala ng regalo, sa kanya ay ibigay.

17 Ang unang pahayag ay inaakalang tama,

hangga't hindi naririnig, tanong ng kabila.

18 Ang sigalot ay maaaring malutas sa palabunutan,

at mapagkasundo ang mahigpit na magkaaway.

19 Ang kaibigang nasaktan ay higit pa sa lunsod na napapaderan,

ang di pagkakaunawaan ay mas matibay pa kaysa isang tarangkahan.

20 Anumang sabihin ng tao ay kanyang pananagutan,

ayon sa kanyang salita siya'y gagantimpalaan.

21 Ang buhay at kamatayan ay sa dila nakasalalay,
makikinabang ng bunga nito ang dito ay nagmamahal.
22 Ang mabuting maybahay ay isang kayamanan;

siya'y pagpapala na si Yahweh lang ang may bigay.

23 Ang mahirap ay lumalapit sa diwa ng pakiusap,

ngunit ang sagot ng mayama'y salitang mararahas.

24 May pagkakaibigang madaling lumamig,

ngunit may kaibigang higit pa sa kapatid.

1. Aanhin pa ang damo,

Kung patay na ang kabayo.
2. Ang ampalaya kahit anong pait,
Sa nagkakagusto’y matamis.
3. Ang anumang kasulatan dapat ay lalagdaan.
4. Ang bungang hinog sa sanga,
Matamis ang lasa.
Ang bungang hinog sa pilit,
Kung kainin ay mapait.
5. Ang butong tinangay ng aso,
Walang salang nalawayan ito.
6. Ang katotohana’y kahit na ibaon,
Lilitaw pagdating ng takdang panahon.
7. Ang langaw na dumapo sa kalabaw,
Mataas pa sa kalabaw ang pakiramdam.
8. Ang lihim na katapangan ay siyang pakikinabangan.
9. Balat man at malinamnam,
Hindi mo matitikman.
10. Bibig na natatakpan,
Hindi papasukin ng langaw.
11. Buhay-alamang,
Paglukso ay patay.
12. Buntot mo, hila mo.
13. Hampas sa kalabaw,
Sa kabayo ang latay.
14. Hindi sasama ang pare,
Kundi sa kapwa pare.
15. Ibong sa hawla’y ikinulong nang mahigpit,
Kapag nakawala’y hindi na babalik.
16. Kahit saang gubat ay mayroong ahas.
17. Kahoy mang babad sa tubig,
Sa apoy huwag ilapit.
‘Pag ito’y nadarang sa init,
Sapilitang magdirikit.
18. Kapag apaw na ang takalan,
Kailangan kalusan.
19. Kasama sa gayak,
Di kasama sa lakad.
20. Kung ano ang sukat ng ohales,
Iyon ding ang laki ng butones.
21. Kung anong bukang-bibig,
Ay siyang nilalaman ng dibdib.
22. Kung hindi ukol,
Hindi bubukol.
23. Kung nasaan ang asukal,
Naroon ang langgam.
24. Kung sino ang unang pumutak,
Siya ang nanganak.
25. Kung takot sa ahas,
Iwasan mo ang gubat.
26. Mabuti’t masamang ginto sa urian natatanto.
27. Magkulang ka na sa iyong magulang,
Huwang lang sa iyong biyenan.
28. Malakas ang bulong kaysa sigaw.
29. Malaking puno,
Ngunit walang lilim.
30. Matabang man ang paninda,
Matamis naman ang anyaya.
31. Matalino man ang matsing,
Napaglalalangan din.
32. Naghangad ng kagitna,
Isang salop ang nawala.
33. Nakikita ang butas ng karayom,
Hindi nakikita ang butas ng palakol.
34. Walang lumura sa langi,
Na di sa kanyang mukha nagbalik.
35. Walang mapait na tutong,
Sa taong nagugutom.
36. Walang naninira sa bakal,
Kundi sariling kalawang.
37. “Ubos-ubos biyaya, pag naubos nakatunganga”
38. .” lubos- lubos pamanglon, nu dapo wa mayirunga.’’
39.  Kalimitan ng ipangaral ng matatanda na kahit may kaunti na tayong ipon hindi dapat
natin ito ubusin agad sapagkat dadating ang araw na ito ay ating gagamitin hindi man
ngayon sa mga susunod pang araw.
40. 2. “Ang mata ay ititig, itikom ang bibig”
41. “ In buslaeg umotlog ,imbibe itikom.’’
42.  Kadalasan dahil sa kawalan natin ng ingat sa pagsasalita kahit mga bagay na hindi
dapat natin sabihin ay nababanggit at nagiging daan sa pagkapariwara na kung minsay
humahantong sa di pagkakaunawaan.
43. 3. “Ang kahoy na liko’t baluktot hutukin hanggat malambot, kung lumaki at tumayog
mahirap na ang paghutok”
44. “ Nu in yangaw baliko , turunen abang karegente’’
45.  Sa pagpapalaki sa mga anak at pagsupil sa masamang ugali at maling pagpapalayaw
sinasabi ditto na habang bata pa ay hubugin na sa mabuting
46. asal at pag uugaliu upang sa paglaki magtamo siya ng magagandang bagay.
47. 4. “Sapagkat nanggaling ang labo sa hulo, magpahanggang wawa ay abotang labo”
48. “ Nu in likbet piyarakay sa agbaw , Nu rAteng sa idan libit daan”
49.  Higit sa ano pa man, ang asal at ugali ng anak ay syang pinag uukulan ng pansin ng
magulang sapagkat ang kapintasan ng anak ay bumabagsak sa magulang sapagkat ito ay
sumasalamin sa ating pagkatao.
50. 5. “Ang bibig ng ilog ay nasasarhan, bibig ng tao’y mahirap masarhan”
51. “ Nu in dalan sapa maidap bakurin ,In bibi siganon maidap din bakuden.”
52.  Kung may maingat man sa pagbitiw ng mga salita ay marami ring taong mapag
upasala at hindi kayang itikom ang bibig kapag may nakikitang dapat ipintas sa kapwa.
53. 6. “Ang di marunong magbatak, di magkakamit ng ginhawa” .
54. “ In yewed katawan agsikap,Igbatay piyakan masadap.”
55.  Ang taong hindi marunong magtiis sa hirap at hindi marunong humarap sa pagsubok
at problema sa buhay ay hindi magkakamit ng kaligayahan sapagkat darating ang araw na
hindi sya magtatamo ng biyaya at ginhawa.
56.
57. 7. “Makapitong ulit isipin, bago gawin” .
58. “ Anggan sangibo rem-remen ,Igbatay pangwaten.”
59.  Mahihinuha ditto na bawat desisyon na ating gagawin ay dapat nating pag isipan
upang sa bandang huli ay hindi tayo magsisi.
60. 8. “Ang pagsasabi ng tapat, ay pagsasama ng maluwat”
61. “ Nu maalen pagbelag, Sa gipit atalmaan.”
62.  Ang pagiging tapat sa kapwa ay pinagmumulan ng mabuting pagsasamahan ng isang
bagay na hindi dapat natin talikdan upang bawat isa ay magkaroon ng mabuting
pagkakaunawaan.
63. 9. “Ang mabuting kaibigan, sa gipit nalalaman”
64. “ In agsabi totoo , Nu may sarig dugay.”
65.  Ang pagkakaibigan ay hindi isang laro lamang na pwede nating pagkatuwaan bagkus
itoy nagsisilbi bilang mabuting pakikitungo sa kapwa lalo na sa oras ng pangangailangan
ditto nalalaman kung sino ang tunay na kaibigan.
66. 10.“Ang masamang gawa, ay hindi maikakaila”
67. “ In pangwat daeten , malarikoy papangkiton’’
68.  Sa pagtatago natin ng katotohanan hindi ito nagtatagal sapagkat dadating ang araw
na ang mga ito ay matutuklas din at hindi ito magagawang takas an.
69. 11. “Ang tapat na kaibigan, ay higit sa kayamanan”
70. “ Nu maalen pagbulag,Lampas kay kataw panluwanan.’’
71.  Ang mabuting pagsasama ng magkaibigan ay hindi matutumbasan ng ano mang
kayamanan sa mundo sapagkat higit pa sa yaman kung silay pahalagahan. Ang yamay
pwedeng maglaho ngunit ang kaibigan ay panghabangbuhay mong itatago.
72. 12.“Ang naimos sa pulubi, langit ang nabibili”
73. “ In yewed madamot pag tao , In langit bangen te kansiyo.”
74.  Ang pananamantala natin sa kapwa ay hindi mabuti sa ating sarili tayo ay mag
kawanggawa sapagkat bawat isa sa atin ay may kanya kanyang kakayahan upang
mapaunlad an gating kinabukasan.
75. 13.“Walang matalas na hasa ,kapag sa bato tumama”
76. “Idapo matarem\arusan turag , Nu sa bato mitumbrag.’’
77.  sa mabubuting payo nating natatanggap mula sa ating kapwa ay nagsisilbing gabay
upang magkaroon ng liwanag an gating buhay.
78. 14.“Ang dila ay di tabak,subalit nakakasugat” .
79. “In dila makangiba , kamba yewed pisaw anda.”
80.  Huwag tayong padalos dalos sa ating sinasabi sapagkat bawat matatalim na salita na
namumutawi sa ating bibig ay pwedeng makasakit ng damdamin at kalooban ng iba.
81. 15. “Ang kapalaran ko di man hanapin, dudulog lalapit kung talagang akin” .
82. “ Nu man kangay kapalaran idwa kangay apamangkitan, Ina dayen sa pauri
kangay daan angitaan na piyag taboy talaga kangay.”
83.  Ang pagsasawalang bahala natin sa kapalaran, ay isang katamaran lamang sapagkat
kung itoy ating tatalikuran hindi natin makakamit ang magandang kinabukasan.
84. 16.“Sandaan mang piso’y nakatabi sa kaban, daig ng kahating pinahahanginan”
85. “ Nu kuwaya in , Tiyogda in galem bagyo wa.”
86.  Huwag nating isa ang lahat sa iba dahil ang bawat isa sa atin ay binigyan ng angking
kakayahan upang gamitin sa pakikipagsapalaran sa buhay na p[uno ng kahiwagaan.
87. 17. “Kapag maingay ang batisan,asahan mo at mababaw”
88. “ Nu kuwaya in , Tiyogda in galem bagyo wa.”
89.  Mababatid natin na ang tao na magaling lang sa salita karaniwang kulang sa gawa.
90. 18. “Ang walanghirap magtipon , walang hinayang magtapon.”
91. “ Nu dapo ag kaidapan ang bunsod , Nu ag beng lay dapo agrim-ren.”
92.  Sinasabi ditto na maging maingat tayo sa paggugol sa ating yaman sapagkat ito ay
ating pinaghihirapan o kung hindi man atin itong pahalagahan.
93. 19. “Pag hangin ang itinanim bagyo ang aanihin.”
94. ”Nu kuwaya in , Tiyogda in galem bagyo wa.”
95.  Kung ano ang ginawa mo sa kapwa mo maaaring mas higit pa sa ginawa mo ang
babalik sayo.
96. 20. “Matalas man ang tabak , mapurol kung nakasakbat.”
97. “ Kamba in pisaw matarena , Nu agisablay tipuen.”
98.  Maging handa tayo sa ating kapalaran sapagkat hindi natin natitiyak ang kung kalian
darating ang kapahamakan.
99. 21. “Mabuti’t masamang ginto, sa urian natatanto.”
100. “ Maalen o daeten pag ginto , Nu sa kakayan nitan daan siyo.”
101.  Hindi sa panlabas na kaanyuan nakikita ang uri ng pagkatao kundi sa
mabuting kalooban.
102. 22.“Kahit na anong bigat ng pasanin kapag pinagtulungan, gumagaan din.”
103. “ Kamba maabyat in palnuwan , Nu pialusungan kabyat te daan.”
104.  Kahit na anong mabigat na gawain ay nalalampasan, kung bawat isa ay may
pagtutulungan.
105.
106. 23. “Pinupuri sa harapan , sa likod tinatarakan.”
107. “Ag pamiki nu malngitan , Nu panaw piangimusan.”
108.  Ang pagpapakitang tao ay masamang kaugalian na maaaring sa harapan ikaw
ay mabuting kaibigan pero kapag nakatalikod kana di mo alam sila pala ang kalaban.
109. 24. “Walang unang sisi , na hindi sa huli nangyayari.”
110. “ Dapo sa tukawan in agsisi, Nu dapo piyangwat sa pauri.”
111.  Kung gagawa tayo ng isang bagay , kailangan natin itong pagdesisyonan
upang sa huli hindi natin ito pagsisihan.
112. 25. “Magsisi man at huli wala ng mangyayari.”
113. “ Malbawa nges manrem-reman, Kamay sa pauri dapwadan.”
114.  Pagsisihan man natin ang ating mga kasalanan, huli na ang lahat , wala na
ring mangyayari sapagkat ang nakaraan ay nangyari na at hindi na maibabalik pa.
115. 26.“Masira man sa pamimilak, huwag disin sa pangungusap.”
116. “Kamba wa masidawa sa amat , paangeten daan sa karuwanan.”
117.  Ang pangako ay pangako na dapat nating tuparin , kung hindi natin ito
kayang tuparin wag na lang natin sabihin upang hindi na ri ito mapako.
118. 27. “Ang maliit na buhangin , ay syang nakapupuwing.
119. “ In beterte buwangin ,Nu asepet o sae makabeleg .”
120.  Hindi dapat matahin ang maliit at hamak, sapagkat maliit man sa ating
paningin , nakakapuwing din at may kakayahan silang higitan tayo sa isang iglap lang.
121. 28.“Mahirap man o mayaman pantay-pantay sa libingan.”
122. “Maidap man osae mayaman , Nu liebeng katawdan .”
123.  Ang antas natin sa buhay ay hindi isang dahilan upang magmalaki tayo sa
ating kapwa sapagkat sa balat ng lupa , tayo ay pantay-pantay na nilikha.
124. 29.“Habang maikli ang kumot ay matutong mamaluktot.”
125. “Nu kabate in benang , agadan pabaluktot anggan.”
126.  Magtipid tayo sa ating buhay , kung ano ang meron tayo , matuto tayong
magtiis pagkat baling araw magagamit pa natin ito sa mahahalagang bagay.
127. 30.“Walang lumurang patingala na hindi sa mukha nya tumama.”
128. “ Dapo agtupay agitangra , in yewed sarusay mitama.”
129.  Ang pamimintas sa kapwa ay huwag nating gawing kakatwa, dahil ang
ipinintas mo ay maaaring doble pa ang balik sa iyo.
130. 31.“Daig ng maagap ang masipag”
131. “Piag daeg sa maagap in masikap.”
132.  Kailangan natin ang paghahanda agad habang maaga pa sapagkat kahit
masipag at hindi agad kikilos ay baka mahuli sa panahon.
133. 32.“ Sa kinanti-kanti ng munting palakol, maibubual din ang malaking
kahoy.” “In lakonaw yangaw, In wasay in piyapalang ina mapukandaan.”
134.  Kahit anong hirap ng ating ginagawang Gawaindin ito at itoy dadaanin natin
sa tiyaga at sipag matatapos din ito ng maayos.
135. 33. "Ang laki ng layaw karaniwa'y hubad sa bait at muni't sa hatol ay salat,
masaklap na bunga ng maling paglingap habag ng magulang sa irog ng anak".
136. “In miyaal mga kayay , dapo rekoy sa ama kamba daeteng piag pangwat.”
137.  Ipinahihiwatig nito na kung ano ang asal ng anak ay ganoon din ang
magulang at kung masama ang magulang ay masama rin ang anak. Kung sa bagay,
masasabi natin ito'y hindi batas na walang bali, sapagkat nakakikita tayo ng ng anak na
mabuti at may ilan din namang anak na masasama ang may mabuting magulang. Maaari
rin naman nating masabi baka habang munti pa at mura ang mga bata ay hindi nabusog sa
pangaral ng magulang.
138.
139. 34. "Sipit-alimango'y kaya pinupukpok di sa kalagitnaan ni sa pagkapoot, kundi
sa kataawan ng laman ng loob".
140. “Kulpit tiyagang kamba piyesa , Dapo agalitan kalbas anggayan daan in
kansigo kalooban.”
141.  Sa pangaral sa mga anak ay madaalas binabanggit ng magulang na hindi
kayang pinahihirapan ang anak ay dahil sa hindi mahal ng magulang.
142. 35. "Makikilala mo ang taong may bait, sa kilos ng kamy at buka ng bibig"
143. “ In mangyan kaalenan sa kilos , piyagngitan osae sa apiglaungan.”
144.  Madaling makikilala mo ang tao sa hagkis ng kanyang pananalita.
145. 36."Ang pangako'y utang, na dapat bayaran".
146. “ In saweten utang kaya ,Tupuden daan.”
147.  Matimbang ang pangako at ito'y tupdin.Sapagkat ang pangako ng taong
marangal ay tinutupad.
148. 37."Taong may masamang bibig, maraming nagagalit'"
149. “In tao apo daongton iplaongen,Arunaw in kagalit.”
150.  Nababatid natin na ang taong masalita at matabil ay kinaiinisan, at galit ang
mga tao lalo pa sa mataas magsalita o humahamak ng kapwa.
151. 38."Ang buhay ng tao ay gulong ang kahambing, sa ibabaw ngayon bukas sa
ilalim''.
152. “ In buway mangyan kagwali gulong ,Nguna sa ugbus gurubas sa agbaw.”
153.  Ang taong labis humamak ng kapwa at mga tao na parang alam ang kanyang
buhay o kapalaran ay walang patutunguhan sapagkat hindi natin pwedeng sabihin ang
ating kinabukasan baka bukas nasa ibabaw ka pero sa makalawa maaaring nasa ilalim ka.
154.
155. 39."Nakikita yaong butas ng karayom, ngunit di makita butas ng palakol."
156. “ In kalbot korayom piagngitan, kalbas in kalbot wasay yewed.”
157.  Sa dinami-dami ng ating ginagawang kabutihan hindi agad ito napapansin
bagkus ang napapansin ay ang minsang kamalian na nagagawa natin.
158. 40. "Ang taong nagigipit, sa patalim kumakapit ".
159. “ Nu in mangyan ang kaidapan,Asin wa agiskapet kawbawa kadaetan.”
160.  Kapag tayo ay may mabigat na problema at wala na tayong maisip na
epektibong solusyon, nakakagawa tayo ng kasalanan kahit labag ito sa ating kalooban at
ang hukay ay aariin na nating langit.
161. 41."Walang hindi mararating, pag nilakad ng matulin"
162. “dapo adoyanaw riatong , Nu in agiapnaw yewed boyaen.”
163.  Maging matiyaga tayo sa ating buhay nang sa gayon mapagpupunyagian
natin ang rurok ng tagumpay.
164. 42. "Nang makakita ka ng damit na payong, Ang problemang anahaw,
pinagtapun-tapon".
165. “ In kao kangitan layo lambong ,beglay-benglay wayet in anahaw daeten.”
166.  Hindi natin dapat baliwain ang ating mga dating kaibigan kung tayo ay
makakakita ng bagong kasamahan sapagkat hindi yun sapat na dahilan upang
magkalimutan".
167. 43."Ang taong magalang, kailan man ay kinalulugdan''.
168. “ In mabait pag mangyan, kamba ang kadgay piag kaangoyan.”
169.  Maging magalang tayo sa lahat ng oras nang sa gayo'y bawat isa ay
magkaroon ng magandang pagsasama.
170. 44. "Ang taong takot sa ahas, ay di dapat lumakad sa gubat"
171. “ In mangyan agkalimu sa ulay , ayaw agtaboy sa bagbag.”
172.  Sa pagsagwan natin sa laot ng buhay at pakikipagsapalaran isang bagay
lamang ang maganda nating gawin iyon ay ang pag-iwas sa panganib.
173. 45. "Ang tao'y kung magsalita dapat ilagay sa gawa, may salanggapang na dila na
sa iyo ay pupula"
174. “ In mangyan nges iplaongen pangwaten, Dail apo mga dila daeton in
iplaongen.”
175.  Maging maingat tayo sa ating pananalita upang tayo'y di mapintasan ng
mapaghanap sa kapintasan sa kapwa.
176. 46. "Ang panaho'y tabiling ang mundo'y baligtarin, ang taong napapailalim ay
napaiibabaw rin"
177. “In kabetek pag mga ebey, In diya balinglingen, In sangato mangyan agisa
ligbos daan.”
178.  Huwag nating hamakin ang ating kapwa o pagmantasan dahil baka sa
hinaharap ang taong hinamak mo noon ay sya ang humawak sayo ngayon.
179. 47."Katulad mo'y mabangong bulaklak sa umaga'y marilag, kung humapon na,
ganda'y kumukupas"
180. “Kao kataw be takan mala masadap nu agkabuka makaamag, Nu bayapon
makepes makalam.”
181.  Ang mga taong palalo kung magsalita, ang mga kataga ng paalala at pagunita
ay nararapat lamang sapagkat upang maunawaan nila sa mundong ibabaw tayoo a tayoo
ay pantay pantay lamang
182. Ang maniwala sa sabi-sabi, walang bait sa sarili."
183. “In agalapet sa amat iplaongen , In sadiri dapo wa pagrem-rem.’’
184.  -Huwag tayong maging paadalos-dalos ng desisyon sa isang bagay na
nalalaman lang natin sa iba bagkus alamin natin kung ano ba talaga ang nangyari at
isaalang-alang din natin na magkaroon tayo ng paninindigan sa ating sarili.
185. 50. "Kung ano ang taas ng pagkadakila, siya ring lagapak naman pagbagsak sa
lupa".
186. “ Nu in pagkatawanan maabwat no sadiya Malabo siyo mang kaneg daan.’’
187.  Sa paglaot natin sa karagatan sa ating pakikipagsapalaran, maaring makamit
ang natin ang rurok ng tagumpay at maari din namang matamo natin ang kabiguan sa
buhay. Subalit isang bagay lang ang ating iiwasan, ito ang ang pagmamataas sa ating
kapwa sapagkat kahit anong taas ng ating narating kung hindi tayo marung
magpakumbaba
188. maaaring kakambal ng taas na ito'y matinding kapghatian.
189.