Professional Documents
Culture Documents
Poezi ruse
Nga autorët:
Bella Ahmadulina; ILIA SELVINSKI; Valerij Brjusov; ELENA SHVARC; Konstantin
Fofanov; Maria Stepanova; Olga Sjedakova; I. S. Turgenjev; Mikhail Lermontov; Aleksander
Pushkini; Sergej Esenin; Vladimir Majakovski; Anna Akhmatova; Nikolay Nekrasov; Fedor
Tjutçeff;I. I.Kozllov; Ivan Bunin; Aleksandër Bllok; Osip Mandelshtam;
Boris Pasternak;
M.I. Cvetajeva; Olga Bergolc; V.D. Fjodorov; Andrei Voznjesenski;
Evgeni Jevtushenko;
V.S. Visocki; T.K.Zulfikarov;Konstandin Simonov; Adolf P. Shvedçikov; Nikolai Klyuev;
Josif Brodskij; Maksim Gorki;
Nën
E vello– pak
brishtë e turpshme
luledele.
Karriget po kërcasin
Pas murit… u qetua.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 1/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Valerij
Ne barkeJakovlevič
- [V. Brjusov]Brjusov
U ngrys, u err liqeni, ra heshtja permbi dhe
Zambaku mbylli buzet, kallami u krrus e fle.
Nje
Nen mjegull ra mbi
qiellin plot me brigjet dhebota
yje ngjan permbi pyll pllakos
se fundos...
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 2/333
8/9/2019 Poezi Ruse
ELENA SHVARC
Elena Shvarc lindi më 1948 në Leningrad (Shën Petërburg). Shvarc është një nga
personalitetet më origjinale në panoramën e sotme letrare ruse. U aktivizua që në moshë të re,
në vitet ’70, kur filloi të botojë krijimtarinë e saj. Përdor një stil provokativ, të ngjeshur e me
tension mistiko-teatral, refleks i një karakteri të shqetësuar dhe të paparashikueshëm.
QYTET MEKANIK (Shqipëruar nga Hiqmet e Andi Meçaj)
Eci nëpër qytet drejt shtëpisë,
shkoj në shtëpinë time
ngjan me një mulli të vogël
qyteti mekanik ndërkohë rrotullohet.
Më hedh përsipër gjashtë dritare
si zaret në lojë
papritur vërvit në luginë
atë që ishte në mal.
Një pëllumb më bën shenjë me krah,
në atë qoshen atje ku ishte çarja
dhe qielli rri i dëshpëruar në një pellg.
Kur do të ndalet mekanizmi?
Drithërima i gjunjëzohet erës
ndërsa dikush atje afër thotë:
“S’mund të ndodhte më keq...”
Është e vërtetë, nëse qyteti do ndalet
Neva nuk dëshiron më të rrjedhë...
Nga pellgu në sy
na shohin syçka të lëbyrta prej benzine.
Ai i vetëm mbante
Plot brenga në kraharor,
Ajo me tjetër
Gëzim’ ndante
e vet rinor.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 3/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po ja, se ku papritur,
Kjo vjeshtë i bashkoi,
Kur digjej perëndimi,
Si jeta që u shkoi.
Në pyll,
Hyn mes
dielli q’udegë pishash,
përflak.
Ai mendon. Ç’u vyshk!
Ajo mendon: Ç’u mplak!
Maria Stepanova
Maria Stepanova lindi në Moskë me 1972. Është ndër zërat më të vlerësuar në poezinë më të
re ruse, dinamika letrare e së cilës, duhet thënë se është shumë e gjallë dhe diskursive,
sidomos me Klubet dhe periodikët e shumta letrare. Maria Stepanova ka botuar librat me
poezi “Këngët e jugorëve veriorë”(2000), “Mbi binjakët” (2001), “Këtu -Drita” (2001),
“Lumturia” (2003), “Fiziologjia dhe historia e shkurtër” (2005). Ka fituar çmimin “Znamja”
për deutimin më të mirë (1993), ka qenë në short-listën e çmimit Andrej Bjellij (2001), ka
fituar çmimin e madh “Boris Pasternak” (2005). Karakteristika të poezisë së Stepanovës janë
pluraliteti i stileve, formave poetike baladeske antike dhe qytetare me elemente të romansave,
deri tek strofika e organizuar dhe e koklavitur me strukturë të përsosur ritmike, dhkallë
semantike përplot referenca dhe reminishenca verbale nga poezia e huaj dhe ajo ruse. Cikli që
ofrojmë këtu, thuajse nuk shpreh ndonjë dominate të theksuar stilistike të kësaj poeteje, porse
vjen si prolog për një njohje më të mirë në vijim.
*** Përktheu Agron Tufa
Qielli sot është pikalosh si një kalë
Që sulet me trokthe vërtik;
Veshët me pllejer, mu si me dyllë
Janë ding me muzikë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 4/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Bardhëloshe, kaltëroshe
Ngrihet hëna çfarëdollojshe
Edhe grekja merr e flet:
Për nën hënë fëmija qan,
Kush në gojë zjarrin e mban,
Zëri i kujt po na flet?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 5/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Olga Sjedakova
Poetja ruse, e botuar në shqip, përkthyer nga Agron Tufa, ka qenë në Shqipëri në ditët e
festivalit ndërkombëtar të poezisë “Poeteka”, duke u prezantuar për herë të parë lexuesin
me
shqiptar me një vëllim me poezi të zgjedhura. Më poshtë nga “Fjala review” online kemi
tërhequr disa poezi nga “Këngë të vjetra” (“Starie pjesnji”), Lokus
-Pres, Moskë 2003
Radhori i parë
“Çfarë lëbardh në malin e blertë?”
A.S.Pushkin
Ç’është me ty,qëndron
që para meje fyerje esiligë,
një fallxhore?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 6/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 7/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Mund taPërktheu
Mëkati mashtrosh Agron TUFA
qiellin e lartë -
qielli i lartë të gjitha s’i sheh.
Mund ta mashtrosh tokën e thellë -
Toka e thellë fle dhe s’dëgjon.
Orakujt, fallxhorët dhe fallxhoret -
por vetveten s’mund ta mashtrosh.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 8/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nëse do të më pyesnin,
do të thosha: O Zot,
krijo prej meje diç tjetër të re!
në rërën e shkretëtirës.
Që të prehet ai prajshëm,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 9/333
8/9/2019 Poezi Ruse
as jashtë, as brenda,
por gjithkund, si misteri.
E drita lodron,
fëmijët si fëmijët,
çamarrokë dhe kafshët e zbutura.
Radhori i dytë
(i kushtohet gjyshes)
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 10/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Si dëbora
si rëra në udhët
në stepat e Smolenskut,
arabe.
Mu si ai qeni i sëmurë
që ka tre ditë shtrirë, heq shpirt
ashtu dhe shpirti im rrënkon.
Edheti sikur
dhe të gjithësitëLlazari,
të shtrihesh, tallen me ty,
të shtrihesh e të heshtësh para qiellit -
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 11/333
8/9/2019 Poezi Ruse
me
që eklithmën e vogëlushit
kanë harruar në fushë…
Era e përkund.
Se nëse
që mos pak
dikëgjëra mëlëvdojnë,
në botë janë dukur sikur:
mua duhet të më lëvdojnë qindfish,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 12/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Do jetojnë
siç të jetojmë gjatë,
pemët aq gjatë,
ndanë ujrash,
siç lan uji rrënjët e tyre
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 13/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 14/333
8/9/2019 Poezi Ruse
tyt! – i dhe
zogjtë tremb ai fëmijët,
lypësat, -
tyt, u thotë, largohuni:
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 15/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 16/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1
-Shkojmë, shkojmë o gëzimi im,
shkojmë kopshtit tonë mespërmes
të shohim ç’ka ndodhur në botë!
2
Ç’bëra
që qiririkështu, ç’nakatosa,
im digjet zbehtë,
pulit, si sytë e një të nëmuri,
sytë e pafjetur, të marrtë–
3
Fati i femrës– është çikrik,
si në rrasa të vjetra varresh,
dhe natë dimri pa rrëfenja.
U rrit jetime, u plak vejushë.
Mandej e shqimi veten vetë.
Të klithja,
ç’më baren,
dhimbset – po
kjo s’kam
tokë me çka,
e bukur!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 17/333
8/9/2019 Poezi Ruse
4
Kush u lind të hënën e zezë,
për lumturinë të mos mendojë:
mirë, nëse do t’i dilej kështu
nën yllin tënd të humbur.
Unë u linda
ndërmjet të hënën e zezë
Krishtlindjeve dhe Pagëzimit,
kur cikna e vjetër frynte
si një ari mbi këmbajkën e blirit:
-Kush po e zien atje mishin tim,
leshin tim kush po e tjerr dhe e mbledh? -
dhe shkelnin syrin yjet imcakë
njëri më i panjohur se tjtetri.
5
Si prej një pusi të thellë
a ç’prej një ylli të largët
sheh gjyshja mbi çdocilin send:
6
Të gjendeshin asi mjeshtrash në botë,
ta ndërtonin kullën e sahatit
mbi pusin tonë shërues
në vend të atij që e shkatërruan…
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 18/333
8/9/2019 Poezi Ruse
I. S. Turgenjev (1818-1883)
***
Me fole me ne fund se duhet te largohem
Se bota na gjykoi, se shprese ska per ne
Se e trishtuar je, se duhet te mundohem te haroj
Ish mbremje, ndrinte hena e re
Mbi kopeshtin e pergjumur nje avull ishte shtrire
Une te degjoja ty dhe s'kuptoja dot
Nen afshin e pranveres, nen syte e tu te dlire
Aq fort pse derdhje lot?
Po, te kuptova;ikë, je i lire
T'u binda, pra, do shkoj, po si te shkoj,
Te shkoj keshtu, pa fjale si i ngrire
Kur ndjej ne shpirt kaq dhimbje sa s'duroj?
S'them dot s'e sot te dua si me pare
Ajo qe shkoi me s'kthehet perseri
Por dashurine nga jeta s'e kam ndare
S'rroj dot pa dashuri.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 19/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 20/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nuk te njoha kurre; Gjetheza; Vdekja e Poetit; TE FALEMINDERIT!; *** (Dal ne rruge
vete, i vetmuar); *** (Panik e frike s'do kem); *** (S'me mbushin syte perendite); JO, UNE
ME AQ ZJARR TY, JO, NUK TE DUA; TE DESHA; PER...; *** (Ne u takuam perseri);
Dhe vetmi dhe dëshpërim; Në t'egrin veri; I burgosuri; E shkëputur...; DEMONI;
MCIRI;
DASHURIA E VETME; VETMI;Deshire;Enderr; Kenge djepi; VELA E VETMUAR;
Nuk
Edhetekeshtu
njohatek
kurre
ti pandehja
te gjeja shpirt e shok e short
dhe tere boten e urreja
qe te te desha ty me fort.
U vyshka
Me merr nenedeget
te nxehte,
e tua uqetreta
celinpame
gjume.
gezim,
Rrefenja trimash pa fund do te tregoj une.''
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 21/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ik tutje udhetar!
Dashnor kam vecS'te kam njohur
Diellin, me pare!
per te lulezoj!
Deget e mia kaltersia pa fund i ka marre,
Me rrenjet e lashta, ne uje te thelle qendroj.''
TE FALEMINDERIT!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 22/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dikur
Dy syteneeroberi me shtire
tu e fjalet ti.
tere thumba,
i fsheh ne gji megjithese te humba,
po s'dua te me duash ti tashti:
te faleminderit!
Nuk po pres asgje fare nga jeta, s'me vjen keq c'jetova e c'do le,
dua vec i lire dhe i qete
te harrohem fare dhe te fle!
*** (Panik
Panik e frikee s'do s'do kem) SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA
frikekem,
kur te le jeten
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 23/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 24/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 25/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dashuro ... por kë?.. pak kohë– s’ja vlen për mundimin,
Por përjetë të dashurosh pamundësohet.
Në vete nëse shikon? - atje madje s'të ndjekin:
Gëzimi, suksesi, dhe gjithçka atje asgjesohet...
Jam i vetëm,
Vetëm muret s’kam gëzime:
rrethpërqark,
Një kandil bën pak ndriçime
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 26/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E shkëputur...
Një valë rrëshqet vetmitare
Në mjergull tej atje në det
N'kërkon ajo në vis të laget
E ç'po braktis atdheun e vet?
Lot era valët e direkun
Përulet e kërcet çdo ças'
As shkon ajo drejt lumturisë
As lumturi ajo lë pas.
II
U end i mjerë gjithënjë
Mbi qjej e det e strehë s’gjet
Dhe vjetët rridhnin një pas një
Si një pas një minuta shqet
Ndër ata tinguj monotonë.
Duke sunduar botën tonë
Pat mbjellë e pjellë prapësi,
Po
S’i s’u kënaq
bënin ballësedot
njerëzia
atij
E iu mërzit dhe ligësia.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 27/333
8/9/2019 Poezi Ruse
III
Dhe fluturoi nga Kaukazi
Ky mërgimtar me shpirt të gjorë,
Ku poshtë tij si gur elmazi
Ndrinte Kazbeku me dëborë,
Ku mu sinxinte
Darjalli gjarpër gjarpëruar
i harbuar
Në fund të honeve shkëmborë,
Më tej Tereku ndër rrëpirat
Si luaneshë perçe– ngritur
Gjithmonë ushton. Dhe egërsirat
Dhe shqipia lart duke u vërvitur
I vinin veshin vales tij;
Dhe ret’ e bardha si pambuku,
Nga larg të ardhura, nga jugu,
E udhëhiqnin në veri.
Shkëmbij me gurë
Si në dremitje një mbi një
të magjishme
I mvarnin kryet përmi të
E shihnin valën e furishme.
Kala e kulla gur mbi gur
Me tmerr mes mjegullës shikonin
Edhe Kaukazit tërë nur
Si roje – diva i qëndronin.
E egër ish, plot mrekulli
Çdo gjë rreth tij, por me mërzi
E me përçmim ai shikonte
Botën që bëri Perëndia
Dhe gjë prej gjëje s’pasqyronte
As ball’ i gjërë as syt’ e tia.
IV
Një tjetër pamje kësaj ane,
Një tjetër vënd plot bukuri:
Shtrihen luginat gjeorgjane
Porsi qilima për çudi.
O vënd plot gaz e begati!
Selvi të drejta si fidanë,
Lumenj që rrjedhin me shpejti
Nëpër shkëmbinj e gurgullojnë
Dhe trëndafila plot freski,
Ku mblidhen zogjtë e këndojnë
Me afsh’ e zjarr për dashuri.
Në pyjet lisat hedhin hijen
Mbi guva, shpella ku shpesh fshihen
Ato zorkadhëzat e njoma.
Dhe drit’ e jet’ e fëshfërime
Një kor prej mijrash cicërime,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 28/333
8/9/2019 Poezi Ruse
V
Shtëpi për-rreth me avëlli
Gudalli i thinjur pat ndërtuar,
Që djers’ e lot u pat kushtuar
Pa masë skllevërve të tij…
Sa ngjitet djelli mbi çati
INë
bije hie e malit
shkëmb ngjitur.e skalitur,
një shallëz
Nga kulla lart, që sheh mbi fushë,
Gjer buzë lumit merr të nxjerr
E nëpër to posi drenushë
Tamara, lidhur me çember,
N’Agravë zbret ujë të mbushë.
VI
Gjithmon’ i heshtur mbi luginë
Pallat’ i zymtë hien hedh;
Por sot zjen kënga, vera rrjedh
Buçet zurnaja, njerëz vijnë–
Gudalli vajzën sot martoka
E far’ e fis e fqinjë ftoka.
Ka dalë nusja në hajat
E në mes shoqeve qëndron
Seqesh
E shkele një këmkë
shkrihet paperëndeshe.
merak
Në gaz të dlirë foshnjarak,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 29/333
8/9/2019 Poezi Ruse
VII
Bëj për ysjt’
Për këtë dielleqë
gjithësisë
na ngoh
Se jo, as shahu i Persisë
As mbret në kulmin e lavdisë
S’ka puthur syçka si këto.
S’ka shatrivan harem’ i tërë
Të ketë larë në behar
VIII
Të fundmen valle dredh gëzuar
Por oh, që nesër me t’aguar
Atë, të bijën e llastuar
E trashgimtare të Gudallit
E pret diku një tjetër fat,
Të tjera huqe, tjetër fshat,
Një tjetër atdhe matanë malit.
Dhe një dyshim, dyshim i fshehtë
Ja mvrojti vetullat në ças
Dhe duke dredhur vallen vetë
Kish çdo lëvizje kaqe jetë,
Kaq mbushur plot me lot e gaz
Sa dhe Demoni të qëllonte
E ta shikonte që nga qjelli
Një koh’ të shkuar do kujtonte
E do rënkonte që së thelli….
IX
Por ja, e pa … Dhe pa kuptuar
Demoni ndjeu një të drithtuar
Sa tërë trupi i u trondit.
Shkreti e shpirtit të zhuritur
Me tinguj t’artë iu vadit
Ç’ish
Pa dashuri
ndenjti e bukuri!
ndenjti i haruar
Dhe ëndra plot me ëmbëlsi
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 30/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 31/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 32/333
8/9/2019 Poezi Ruse
XIII
Vrapon një kalë me revan
Ngreh pluhr duman e s’ka ç’e mban,
Her’ – herë ngrihet kaz përpjetë,
Sikur kërkon
E hingëllin të pijë retë
e ç’krofëtin,
Her’ – herë tokën zë rrëmin
Me një patko që shkëndijon,
Pastaj me perçe shpurpulisur
I çakërdisur gjith’ harbon.
Mbi të – kalorësi i zalisur!
Në shalë tundet si i lënë,
Mbi perçe koka i ka rënë.
Në dorë s’mban kamxhik e fre,
I mvaren këmbët n’yzengji;
Ja mbytën
Jelekn’ e rigjaku si reke
me plot stoli.
O kalë i shkathët prej luftimit,
Me vrap tët zot e nxore gjallë
Po plumb’ i keq i osetinit
E morri, natën, mu në ballë.
XIV
Dëgjohet kujë errëmujë…
Mëhalla mblidhet në Gudalli.
XV
Te kjo familje kaq e qetë
Mëri e zotit ra si shqotë!
Rënkon e qan Tamar’ e shkretë
Përmbys në shtrat po derdhën lotë
E lotë zhur që gurët tret;
I hidhet
Po ja – i gjoksi e gulçon
vjen sikur dëgjon
Një zë magjik që po i flet:
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 33/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Do vij
Me tek titime
puthjen të të tërë
pështjell
afsh
E mbi qëpallat si mëndafsh,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 34/333
8/9/2019 Poezi Ruse
XVI
Pushuan fjalët. Me përtim
U shuan tingujt gjeth më gjeth
Ajo e ngritur sheh për rreth…
E bren diçka
Lëngim që s’ka
trishtim. shpjegim;
E djeg e dredh
Një flag’ e prush pa krahasim,
Çdo nerv i trupit e rrënqeth.
Vargonjt’ u thyen, me furi
Në rrembat gjaku i buçiste
Dhe zëri i tij si për çudi
Akoma dukej se i fliste.
Gjer më së fundi, në agim,
Një gjumë’ i lehtë e platiti,
Po dhe at’here e çuditi
Kur ju fanit
Ky mik në ëndërim.
i mjegullt fjalëpakë,
Me hir qellor e zëmërflakë
Përmbi jastëkun po i rri
Dhe syr’ i tij me dashuri
E me trishtim po e vëren,
Se dhimbje ndjen e keq i vjen.
Ky s’ishte ëngjëll i etherit,
PJESA E DYTË
I
“Baba, baba, mjaft kërcënime!
Tamarën tënde mos e shaj!
Shiko si qaj: fytyrën time
Me lotë – helm çdo ditë e laj.
Së koti kaq e kaq dhëndurë
Nga an’ e anës mbledh shtëpia
Sikur s’ka çupa Gjeorgjia…
Asnjë prej tyre s’marr për burrë!
Mos më qorto, o atë ti mua.
Ti vet’ e sheh: posi limua
Po zverdhem, tretem pak nga pak.
Po më cfilit një shpirt dinak
Me ëndrat shpirtin tim të njomë;
Do vdes, do vdes,
Në manastir po mëshiromë!
më shpjer’, o atë,
Atje u mplaksha shënjtërisht,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 35/333
8/9/2019 Poezi Ruse
II
Dhe më në fund, në manastir
Të mjerët prindër e dërguan
Dhe trupn’ e saj, një trup plot hir,
Me rrobe murge e mbuluan.
Po dhe me rrobe kallogreje,
Si nën një napë të praruar,
III
Ndërmjet dy kodrash, në freski,
Është një kishë qindvjeçare
Dhe manastiri plot selvi
Që e mbulojn’ e s’duket fare;
Veç kur mbi botën mbrëmja bie
Ndriçon kandil’ i një qelie
Ku fle murgesha mëkatare.
Nën’ hije lisash gjeth – mbuluar,
Ku krusen kryqet e trishtuar
Si roje t’heshtura mbi varr,
Këndojnë zogjtë në behar.
Që nga shkëmbinjtë madhërisht
Përenjtë shkumbojnë me të shpejtë
Dhe nga ujvara tatëpjetë
Bashkuar gjithë miqësisht
Humbasin tutje përngahera
Në manafera e luleshqera.
IV
Plot male, ana veriore.
Sa shkrep
Kur një si aurora mëngjezore,
tym i leht’ i lehtë
I kaltërt ngrihet mbi luginë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 36/333
8/9/2019 Poezi Ruse
V
Megjith’ se jeta qesh për rreth
Tamarës zemra gjak e rrjedh,
Sikur kjo botë u përmbys,
Sikur u vesh me napë zie;
Çdo gjë trishtin më shpirt i shtie
Dhe dit’ e qart’, e nata pus.
Bile qëllon që natën vonë
Kur fryn i freskët fllad– behari,
Me lot në sy si gjithëmonë
VI
Fytyrë hequr, tretur fare,
Tamara ulur në dritare
Diku përtej vështrimin trët;
E qan e fshan e pret e pret
E dit’ e net’ kahil të rijë…
Dikush i flet– Ai do vijë!
Së koti, jo s’pat ëndëruar,
S’iu çfaq së koti në qeli
Me ata sytë e trishtuar
E fjalëëmbël për çudi.
Pas’di
E lotias
çurk
vetëi shkon
se për të gjorës
ç’gjë.
Fillon të falet para korës,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 37/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 38/333
8/9/2019 Poezi Ruse
IX
“O shpirtkatran shpirt i mëkatës,
Ç’të pru këtu në mes të natës?
Këtu për vehte shok s’ke bërë,
Këtu nuk futet ligësia,
TAMARA
O, cili je? Si qënke futur?
Parajs’ a ferr a kush të çoi?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 39/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 40/333
8/9/2019 Poezi Ruse
DEMONI
Pse? Bukuroshe– s’di ç’të them!
Ti më dhe jetën që s’e njihja,
Më bën të flak nga balli jem
Këtë kurorë me dëllinja.
Çdo gjë që shkoj e shkel këtu:
Parajs’ e ferr kam syt’ e tu.
Që sot të dua kaqë fort,
Sa s’mund të duash kurrë ti,
Me afshë zemre të pamort,
Me
Kurdehje ëndrash
bota leu në mespatëkufi,
gjirit
Fytyra jote m’u skalit,
Më prin në rrugë e më ndrit
Në shkretëtirat e etherit.
S’e njohën
Më erdh’ tëkur
qajeme
patën
vaj,ndeshur.
prandaj
Thërrita shpirtrat anembanë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 41/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nga
E këtonjerzit?
ç’janë vuajtjetJeta,
e mia?
moti?
Siç vijnë shkojnë kot së koti,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 42/333
8/9/2019 Poezi Ruse
TAMARA
Përse ankohesh faqe meje,
Trishtimin tënd përse ta di?
Ti mëkatove…
DEMONI
Kundër teje?
TAMARA
Mos na dëgjojnë!
DEMONI
S’ka njeri.
TAMARA
Po Zoti?
DEMONI
S’sheh mbi dhe as nj’herë
Ka punë plot në qjell la!
TAMARA
Mirpo ndëshkimi në sketerrë?
DEMONI
Po ç’ka? Do jemi krah për krah!
TAMARA
Kushdo që je, o mik i shkretë
Ma prishe mua qetësinë.
Pa ditur pse as unë vetë
Dëgjoj pa dashur ç’thua tinë.
Po në se ti për tallje josh?
Po në se ti do më gënjesh…
O! mëshiromë. Ç’do fitosh
Sikur dhe shpirtin ta rrëmbesh?
Mos vallë unë për çudi
Të qënkam dukur më e bukur?
Ka dhe
Dhe jo sitëunë,
tjeraqë
si në
peri;
zi
Shuplak’ e vdekjes më ka strukur.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 43/333
8/9/2019 Poezi Ruse
DEMONI
Bëj be për çastin kur leu bota,
Për çastn’ e shuarjes së jetës,
Bëj be për krimet më gjak– ftohta
E për triunfin e së vërtetës;
Bëj be përebrengën
Për gazn’ rremë t’që nuk soset,
ëndërimit,
Bëj be për çastin e takimit
Edhe për ndarjen që kanoset;
Bëj be për shpirtrat e munduar
Që i sundoj i kam në dorë,
Bëj be për ëngjëjt virgjërorë,
Armiqt’ e mi të përbetuar;
Bëj be rrufe për qjell e dhe,
Bëj be për ty, për këtë nur,
Bëj be për çastin që më pe,
Për lot’e tua prush e zhur,
Për buzt’ e tua tërë afsh,
Bëj be për brenga e gëzime,
Për flokt’ e tuasi mëndafsh,
Bëj be për dashurinë time.
E ngordha kirmbin e mërisë,
Dhuroma
Dhe t’ëmblën
me ç’të dashuri
duash ta shpërblej.
Në dashuri dhe ligësi
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 44/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Por
Kushditët shko
vallë jn’ e gjaku
ndarjes mpihet.
i qëndron
Kur rren një tjetër bukuri,
Mërzin’ e lodhjen kush duron
Kur ftohen ëndërat në gji?
Pra jo! E jo! Moj shoqja ime
Dëgjo, se fati s’e ka thënë.
Të vyshkesh vetëm, në mjerime,
Në rrethn’ e ngushtë ku ke rënë,
Në mes shpirt– vegjlish zëmër– ftohtë,
Në miq të liq e të pabesë,
E ropëtuar më të kotë
Në punët boshe pa një shpresë!
S’ke për t’u shuar e trishtuar
Në katër muret e qelisë
Gjith’ duke lutur e lotuar
Larg Perëndisë e njerëzisë.
Oh, jo, krijes’ e adhuruar,
Ti je krijuar për të tjera,
Një tjetër vojtje t’është shkruar
Të tjera gaze e harera.
Pra braktis ato dëshira,
E fatn’ e botën pa lezet
Se një xhenet plot mrekullira
Ka hapur portën dhe të pret.
Një turmë shpirtrash të stuhishmë
Do t’i bëj zap e do t’ijap.
Veç shërbëtorë të magjishëm
Do t’të shërbejnë në çdo çap.
Për ty nga yjtë do të vjedh
Atë kurorën e praruar,
Nga lulet vesën do të mbledh
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 45/333
8/9/2019 Poezi Ruse
XI
Si tha këto,
E çiku lehtë, buz’ e nxehtë
Buzën e dridhur dhe të pafaj;
Kjo qe përgjigja e vërtetë
Për
Në sytërrë lutjet
e pa me sye asaj.
skifteri!
Me ta e dogji. Përmes terri
Mbi të ndriçoi dhe e verboi,
Sikur qe thikë që e shpoi.
Oh! Shpirt’i ferrit triunf oi!
Dhe puthje e tij– shafran i zi –
I ra në zemër posi vrer.
Një thirrje therrëse plot tmer
U ndje në terr e qetësi.
Kjo kish ç’do gjë. Dhe dashuri
Lëngim e lutje lotë– nxehtë
Dhe lamtumirë tërë zi
Një lamtumirë jetës vetë.
XII
Në këtë kohë, fill i vetë,
Për rrotull mureve të naltë,
Rojtar’ i natës ec’ i qetë
Me atë hapin e ngadaltë
Dhe nën dritaren e qelisë,
Ku natën vasha bije të flerë,
Ashtu, në mes të qetësisë,
E ndali hapin menjëherë,
Se që nga lart, nuk di se si,
I vjen e ndjen një bisedim,
Një puthje plot me ëmbëlsi,
Pastaj një thirrje, një rënkim.
Dhe mu në shpirt të shkretit plak
Dyshim’ i turpshëm i rëndoi…
Vu vesh, dëgjoi, porse pas pak
Rreth e përqark çdo gjë pushoi
Veç
Nër fllad’
deg’ ei gjeth
mbrëmjes fryu e shkoi
me fëshfërim
Dhe që nga larg, si ngashërim,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 46/333
8/9/2019 Poezi Ruse
XIII
Të dukej Zanë e dremitur
Ashtu e shtritur në qivur.
Ajo fytyrë tërë nur
XIV
Të tilla rrobe plot pekule,
Kaq bukur prerë, asnjëherë
S’pat veshur dot Tamar’ e mjerë,
Sa kish e ç’kish në kopësht lule,
(Sipas zakonit të krishterë)
Mbi trupn’ e saj përhapin erë.
Dhe tek i mban në grushtn’ e ngrirë
Të vjen se thonë lamtumirë!
Fytyr’ e ëmbël asgjëkund
S’të flet se vdiq e morrifund
Në çast pasionesh të stuhishme;
Dhe çdo tipar në pah i nxjerr
Si të skalitur në mermer
Me forcë shprehëse te magjishme
Pa ndjenja shtrirë, krejt e qetë
Plot fshehtësi– si vdekja vetë.
Që mbanë buzës gjysëm– hark
Një nënëqeshje i rrëshqiste;
Me syt’ e saj sikur u fliste
Gjithve sa ishinkish
N’at vështrim rreth
njëe përçmim
qark.
Nga shpirti i gatshëm për t’u tharë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 47/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 48/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Në hapësirat e etherit
Flutron një ëngjëll lajmëtar
Me krah’ të lehtë derdhur n’ar;
Edhe shtrëngonte pranë gjirit
Një shpirt të brishtë mëkatar.
Me fjalë t’ëmbla përgjërate
Ja
Dhedboi dyshimin
gjurma e mallkuar
brengash e lëngate
Ja lau me lotë të kulluar.
Të ëmbël tinguj melodie
Nga larg ushtonin hera– herës
Kur ja! Përpara, si një hije,
Ajo
Ndajlëngoi e dashuroi,
e pranon parajsa sot.”
Dhe ëngjëlli me syn’ e mprehtë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 49/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Kudo shkreti;
Nga ç’ish s’ka
dikur: gjumë
koha fare
barbare
Me zell i fshiu nga kjo botë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 50/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Erë temjani
Dhe më nuk
këngë murgu mëbje
s’kumbon,
Për ne që falet deri vonë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 51/333
8/9/2019 Poezi Ruse
2
Një gjeneral
Mes maleve, një
për herë u nis
në Tiflis.
Kish rob me vete një fëmijë,
Që iu sëmur, se s’mundi ai
Të hidhte rrugë aq të gjatë.
Ende s’i kishte mbushur shtatë;
I egër, i ndrojtur si një dhi,
I epur si kallam i ri.
Por vuajtjet e tij plot duf,
I zgjuan të fuqishmin vrull
Të gjyshërve. Asnjë ankim,
Asnjë të vogël psherëtimë
Nuk nxirrte buz’e tij e njomë,
As bukë, as gjellë s’desh ai,
Krenar veç tretej në qetsi.
I prekur nga ky rast, një murg
E çoi nga i zymti burg
Në manastir. Atë sërish
E ngjalli zjarri i miqësisë.
Por s’gjente prap’ kënaqësi,
Harroi lodra, shoqëri,
I heshtur fshante me hidhërim,
Nga lindja tretur me shikim,
I djegur nga një mall e zjarr,
Atdhen’ e dashur për të parë.
Por u mësua, shumës’desh
Të merrte gjuh’n e huaj vesh;
E pagëzoi i shenjti at
Edhe nga zhurma e botës larg,
Kur ish në lule të rinisë,
Një jetë murgu desh të nisë.
Kur ja, një natë vjeshte ai
U zhduk
Mbi malepapritur.
shtrihej Pyll’i zi
tej’e mbanë.
Tri ditë me radhë pas i ranë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 52/333
8/9/2019 Poezi Ruse
3
“Që të dëgjosh rrëfimin tim
Ti
Qëerdhe sot,
të zbut o mikume
shpirtin im.tallaz,
Më mirë me dikë të flas.
Por keq s’kam bërë ndonjë herë,
Prandaj rrëfimi im s’ka vlerë.
Të flas për veten a s’ësht’ kot?
Mund të rrëfehet shpirti dot?
Jetova pak, jetova rob,
Të tillë jetë, jetë kob,
Do jipja dy, vetëm për një,
Por një, që zjarr të kish në të.
Un’njohur kam veç një pushtet,
Veç një dëshirë të zjarrt’ në jetë;
Ajo si krimb m’u rrit në trup,
Më dogj, ma bëri shpirtin shkrumb.
Mendimet, q’endeshin në llum
Të psalmeve, i thirri larg,
Ku bota zjen në zjarr e flakë,
Ku ret’ mbi shkëmbinj janë sh trirë
Edhe njeriu ësht’ shqipe e lirë.
Këtë dëshirë zjarr’ në botë
Me brenga e rrita dhe me lot
Në terr të netëve, dhe sot,
Në tok’e qiell, me zë të lartë,
Pa lutje, frikë do përhap.
4
“O plak, dëgjuar kam shpesh herë,
Nga thonjt’e vdekjes më ke nxjerrë.
Pse?... I vetëm dhe i ngrysur unë,
Si gjeth’e flakur në furtunë,
U rrita mbyllur në qeli,
Me fat si
Askujt nëmurg, mekam
jetë s’ja shpirt fëmije.
thënë
Të shenjtat fjalë: at e nënë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 53/333
8/9/2019 Poezi Ruse
6
“Ti do të dish unë ç’kam parë,
Kur qesh i lirë?– Derdhur n’ar
Kam parë fusha me kurorë,
Kurorë drurësh madhështorë,
Që trumba-trumba mbledhur tok,
Vallëzonin
Kam si vëllezër,
parë plot shkëmbinjshokë.
të zymtë,
Q’i çante e përroit rrymë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 54/333
8/9/2019 Poezi Ruse
7
“Në mend shtëpi’e lindjes m’erdh,
Lugina jonë dhe për rreth
Aulli, që ndër hie fle;
Dhe tis’i natës kur zë bje,
Rendjen e kuajve plot zhurmë
Dhe lehje qensh dëgjoja unë.
Kujtoja pleqt’zeshkanë, thatimë,
Që ballë pragut t’atit tim,
Me pamje t’ashpër, hierëndë,
Rrinin nën hënën dritë-argjendë,
Edhe këllëfët plot shkëlqim
Të shpatave... si n’ëndërrim,
Ato kalonin para meje
Si shkrepëtim’e një rrufeje...
Po ati im? Si t’ish i gjallë
Më dilte luftarak përballë,
Edhe atëherë kujtoja unë
Të shpatës tingullin plot zulmë,
Krenarin, t’ashpërin shikim,
Motrat e reja gjithë gëzim,
Kur më shikonin ëmbëlsisht,
Me këng’e
Mbi djepin tinguj
tim të prej hyjnish,
fëminisë...
N’atë luginë një përrua del,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 55/333
8/9/2019 Poezi Ruse
8
“Ti do të dish se çfarë kam bërë,
Kur qesh i lirë? Një jetë të tërë.
Pa të tri ditët , me gaz që erdhë,
Do m’ishte jeta më e mjerë
Se
Prejpleqëria
kohësh jote
kishasterrë.
një mendim
Të shihja fushat pa mbarim,
A ka mbi tokë lulëzim.
Dhe pse njeriu lind o murg,
Për jetë vallë, apo për burg?
Dhe atë çast të tmerrshëm unë,
Kur ju u mblodhët në furtunë,
Të frikësuar kok’më kokë
E para altarit rat’për tokë,
Ika. Oho, se ç’lumturi,
Vëlla të bëhesh me stuhi!
Me syt’e mi un’ndiqja retë,
Me duart zija un’rrufetë!
Oh, thuajm’, vendin ç’mund t’ja zero
Në këto mure hierëndë,
Çastit të shkurtër, miqësisë
Mes zemrës sime dhe stuhisë?
9
“Vrapova shumë nëpër pyll
Pa ditur rrugën. Asnjë yll
S’e ndriste të vështirën rrugë.
Me sa gëzim thithja unë,
Me gjoks të vrarë, plagë-shumë,
Freskin’e netëve në pyll,
Dhe s’doja tjetër! Vetëm fill
Vrapoja, por u lodha prapë
Dhe rash diku, mbi bar të lartë;
Dëgjoj për rreth: s’më ndjek njeri,
Shtërgata heshti, qetësi...
Një brez i zbehtë drite ra
Mes
Si njëtokë, qiellit, kur
qëndizm’u ja, larg
dukën
Majat e maleve të lartë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 56/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 57/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 58/333
8/9/2019 Poezi Ruse
13
“Me shtambën vënë përmbi kokë,
Gruzianka mori udhën poshtë
Drejt bregut. N’ecje, nganjëherë,
Rrëshqiste gadi sa të bjerë
Dhe qeshte dobësin’e ndjerë.
Mbi
Dhe trup
ecte nuk
dukekish ar e pas
hedhur elmaz
Palët e gjata t’ferexhesë.
Vapa e verës ia kish ndezë
Me ngjyrë t’artë dhe të leht ë
Fytyr’e gji. Një afsh i nxehtë
Në faqe i dilte dhe në buzë
Dhe syt’i kishte të errët pus,
Sikur të ruanin fshehtësitë
E dashurive; atë ditë
U drodha gjithë; veç sjell ndër mend
Tingujt’e
Që derdhejujit të argjendtë,
përmbi shtambë lehtë,
Dhe fëshfëritje... asgjë tjetër!
Kur çela sytë përsëri
Dhe prapa zemra m’u çpi...
Ajo kish ecur një cop’herë,
Ngadalë, por e lehtë si erë.
Me shtambën përmbi krye drejt,
Dukej në fushë, si plepi-mbret!
Jo larg, mes mjergullës së ngrirë,
Sikur mbi shkëmbin kishin mbirë,
Dy shtëpi mike rrinin pranë,
Nga një çati, në njerën anë,
Një tym i kaltër ngrihej lart
Dhe si tashi më del e qartë,
Si u hap lehtazi një derë...
Por shpejt dikush e mbylli prapë!...
E di, që ti s’ke për t’i ndjerë
Brengën dhe pikëllimin tim...
Të mundja vetë u jepja shfrim!
Por s’mund, prandaj me mua tok
Vdisni kujtime, brenga, lot...
14
“I lodhur krejt nga nata e rëndë,
Në nj’hie rashë. Gjum’i ëmbël
M’i mbylli sytë leht’e lehtë...
Dhe prap’e gjallë më doli krejt
Fytyra e gruziankës së re
Dhe prapë në gjoksin tim u ndje
Një dhimbj’e ëmbël, pa mbarim...
Tek merrja frymë me gulçim.
U zgjova unë.
Shkëlqente – Hën’e
an’e artëe lart
mb’anë,
Një re veç fshihej prapa saj,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 59/333
8/9/2019 Poezi Ruse
15
“Më kot, shpesh herë, me tërbim,
Këputja unë me dëshpërim
Ferrat me gjemba e shermashek.
Pyll’i përjetshëm, në çdo shteg,
M’i tmerrshëm bëhej në çdo kthesë
Dhe, me miliona sy të zes,
Shikonte natën errësira,
Mes gjetheve në terr të shtrira.
Filluan mentë të më mirren;
Në pemë nis të kacavirem,
Por bile dhe në buzë të qiellit
Ish po ai pyll me dhëmbë t’nxjerrë.
Atherë rash unë mbi tokë
Shpërtheva në gulçim’e lotë,
Dhe breja gjin’e njom’të dheut,
Dhe si një vesë vale e nxehtë,
Lotët e mi mbi tokë vërshuan...
Por, më beso, për t’më ndihmuar
Njeri nuk doja... qesh i huaj
Për ta, si bishë e tërbuar;
Dhe një piskamë, sado pak,
Të kisha nxjerrë, për besë, o plak,
Un’gjuhën do ta kulja –trak!
16
“Sa qesh fëmijë e u bëra burrë,
Ti e ja,
Por mban
këtumend, nukturp.
qava pa qava kurrë,
E kush më shihte?– Vetëm pylli
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 60/333
8/9/2019 Poezi Ruse
17
“Un’prisja. Kur, në terr të natës,
Armikun bisha e nuhati,
Dhe nj’ulurimë plot ankesë
U ndje papritmas... bisha u ndez
Dhe rërën nisi të rëmihë,
Përpjetë u ngrit, pastaj u shtri,
U hodh drejt meje me furi,
Me vdekje edhe tmerr në gji...
Por un’ja shkova në shpejtësi,
Goditja ime qe e saktë,
Më dysh ia çau bishës ballin...
Ajo, posi njeri i gjallë,
Rënkoi e ra. – Por, përsëri,
Megjithëse gjaku me furi
I rridhte, rendi si shigjetë, -
Përleshja ish për vdekje a jetë!
18
“Mbi gjoksin tim ajo u sul,
Por unë munda shpejt t’i ngul
Armën e mbrojtjes, gjer në fund
Të fytit...
M’u sul nëbisha
çast ulëriti,
me gjithë fuqitë
Dhe ne të pleksur, si gjarpërinj,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 61/333
8/9/2019 Poezi Ruse
19
“Ti sheh në gjoksin tim ca gjurmë,
Që lanë thonjt’e saj të murmë:
Ato s’janë ende mbyllur mirë,
Por toka e njomë, toka e dlirë
Sërish me fllad do t’ifreskojë
Dhe jeta prap’ do gjallërojë.
Ato i harrova atë ditë,
Dhe duke mbledhur krejt fuqitë,
Mes pyllit mora rrugën poshtë...
Me fatin veç u grinda kot:
Ai më tallte dhe më fort!
20
“Por ja, nga pylli dola, dhe
U zgjua dita me hare.
Vallja e yjve bashkudhëtarë,
U zhduk nën dritn’ e saj të bardhë,
Pylli i mjegullt ligjërimin
Filloi. Fshati nxori tymin.
Lugina zjeu me zhurm’ e erë...
U ula zhurmën për të ndjerë;
Por bashk’ me erën zhurma heshti
Dhe un’ për rreth shikimin treta;
Ky skaj m’u duk i njohur tep ër.
Më hyri tmerr
S’kuptoja dot, eqëlemeri,
përsëri
U ktheva un’ në burgun tim,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 62/333
8/9/2019 Poezi Ruse
21
“Po, s’meritoja tjetër fat.
Në step’ të huaj, të pamat,
Kalorësin e keq e flak
Doriu i shpejtë dhe, që larg,
Gjen rrugën për n’atdhen’e shtrenjtë...
Ç’jam para tij? Më kot troket
Në gjoks një mall e një dëshirë;
Ësht’zjarr’i mekur, vlag’ e ngrirë,
Sëmundje truri, lojë ëndrë,
Që më ka lënë vulë e rëndë
E burgut t’zi... Kjo lule burgu
U rrit në vetmi prej murgu,
E zbehtë, mes plloçave të lagët,
Dhe gjethe për shum’ kohë s’hapi,
Se priste rreze, priste dritë
Të gjalla. Rrodhën pastaj ditë,
Gjersa
U zgjat,një
medorë medrejt
mall, pekule
asaj lulje
Dhe mes një kopshti e pat mbjellë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 63/333
8/9/2019 Poezi Ruse
22
“Dhe mua, diell’i pamëshirshëm
Ma dogji, posi lules shpirtin.
Më kot në barin e pakorrur
E fshihja kokën aq të lodhur.
Një tuf’ e thatë nga ky bar,
Posi kuror’ mbi ball’ m’u var,
Dhe vetë toka, duke shfryrë,
Një zjarr më derdhte në fytyrë.
Duke shkëlqyer në hapësi,
Shkëndijat rendnin. Në shkëmbinj
Një avull
Kish rënë ngrihej.
bota, si eNë qetësi
mpirë,
Në gjum’ të zemërimit shtrirë.
Si s’ndihej qoftë një shkurtë vallë,
Si nuk këndonte një gjinkallë?!...
Apo i përroit belbëzimë?!...
Veç gjarpri me fëshfërimë,
Mbi bar duke rrëshqitur tinëz,
Me shpinën ngjyrë të verdh’ të qartë,
Shkëlqente nëpër trup, si shpatë,
Qëndisur me mbishkrim të artë,
Rërën e shkrifur duke çarë,
Kalonte para zvarrë-zvarrë
Dhe lozte, dridhej e përdridhej,
Si një unaz’ trefishe mblidhej;
Pastaj, sikur i ndezur t’ish,
Vërtitej, hidhej çmendurisht
Dhe në kaçube fshihej rishmë...
23
“Ç’do gjë në qiell e ndritshme ish
Edhe e qetë – nëpër avuj,
Së largu nxinin sterrë dy male.
Në njerin manastiri ishte,
Me murin dhëmbë-dhëmbë ndriste.
Përposh Aragva dhe Kura-ja,
Duke qarkuar nëpër skaje,
Me një shirit të gjat’ argjend
i,
Ishujt’ e blertë nënë këmbë,
Nëpër kaçuba qetë-qetë,
Rendnin posi dy miq të shtrenjtë...
Sa larg prej tyre isha vallë?!
Desha
Më të ngrihem,
erdhi por vërdallë
bota menjëherë!
Desha të flas, por si e prerë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 64/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 65/333
8/9/2019 Poezi Ruse
24
“Kështu u gjenda dhe më këmb’
U ngrita... Tjetrën e di vetë
Beson a nuk beson ësht’ krejt
Njëlloj për mua, miku im.
Vetëm një gjë më mbush me hidhërim:
Se trupi im i ftohtë, i shkretë,
Në dheun tim s’ka për t’u tretë,
Dhe ky tregim për fatin tim
Të hidhur, as një hidhërim
S’do ngjallë mes mureve të errët,
Për emrin tim të zymt’, të mjerë.
25
“O, lamtumirë, m’ep dorën, at!...
A nuk e ndjen? Ajo në flakë...
Ky zjarr prej viteve rinorë
Ma dogji thellë kraharorë,
Por sot, q’ushqimi mori fund,
Burgun e saj e bëri shkrumb
Dhe prapë po kthehet tek ai,
Që si me ligj e hirësi,
U jep veç prehje, qetësi...
E ç’vlen për mua? –Shpirti im,
O, le të ngjitet fluturim
Parajsës s’artë për qetim...
Por, ah! – me tri-katër minuta,
Mes shpellash, guvash krejt të ngurta,
Ku kam kaluar fëmininë,
Do kisha ndërruar qetësinë,
Parajsën dh përjetësinë...
26
“Kur vdekja të më rrok’në krahë,
- Dhe më beso– s’do presësh gjatë,-
Ti urdhër jep të më çojnë
Në kopshtin tonë, ku lulëzojnë
Të dy akaciet flokë-bardha...
Të dehem
Mes për tëtëfundit
kaltërsisë herë,
humbas...
Nga duket mali Kaukaz!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 66/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1839
VETMI
Prangim i jetes i cdo fati,
vetmi qe s'ke me c'ka e mbush;
te ndajme qejfet jemi gati,
trishtimet s'del t'i ndaje kerkush.
Deshire
Pse nuk jam zog i stepave pa kufi,
Qe lart
Pse nukne qiell fluturon?
endem dhe une si ai,
Qe vec lirine dashuron?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 67/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 68/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1841
Kenge djepi
Fli o bukurosh i nenes
Nina-nana, fli!
C`po shikon kjo drite e henes
djepin tend te ri.
Do te them perralla shume
kenge pambarim...
Mbylli syckat ti per gjume
fli, pellumbi im
.........
Pa do jesh kreshnik ne sy
me shpirt luftarak
do te te percjell une ty
sa te zhdukesh larg
.....
Aleksander Pushkini
Aleksander Sergejevic (1799-1837)
Pushkin lindi ne Moskë me 6 qershor 1799 ne një familje oborrtare.
Me 1811 u regjistrua ne një lice ku mësonin fëmijët e aristokracisë peterburgase. Ambjenti i
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 69/333
8/9/2019 Poezi Ruse
liceut la gjurme te pashlyeshme ne mendjen dhe zemrën e djaloshit. Mjedisi aty ishte i pasur
me ide anti-cariste. U be i njohur me oden "Liria", poezitë "Cadajevit" dhe "Fshati". Poemat
qe e bene te famshëm janë "Robi i Kaukazit", "Shatërvani i Bahcesarait", "Ciganet" etj.
Pushkini ishte nje perkrahes i dekrabisteve dhe, kur cari e pyeti se cdo te bente po te kishte
qene me 25 dhjetor ne Sheshin e Pallatit, ai u pergjigj pa iu dridhur qerpiku: "Do te isha
perbri shokeve te mi ne kryengritje!" E internuan ne jug ne Kaukaz, ku jetoi nen mbikqyrje
gjate viteve dënimin.
qe ia forcoi 1820-1824. Ne vitin 1820
E detyruan i gjeten
te jetonte pa tenjë letërlargimi
drejte ku shpreheshin
ne fshatinpikëpamje ateiste,
Mihajllovsk. gjë i
Njeriu
dashur, qe i qëndroi pranë ne këto vite te vështira, ishte dadoja, se cilës Pushkini i ka kushtuar
vargje nga me te ndierat. Pas deshtimit te kryengritjes dekabriste ne poezine e tij u ndjene
ndjenja pesimizmi "meshira per te renet", "merzia e pergjithshme" qe kishte pllakosur brezin
e tij etj. Por ne vitin 1827 ai shkroi poezine e njohur "Ne Siberi", ku bente thirrje per
qendrese krenare dhe shprese. Viti 1827 ishte viti i fundit i interrnimit ne mihajllovsk. Pas
kesaj, poeti jetoi ne Peterburg dhe ne Moske, ku nisi periudha e fundit e krijimtarise se tij, qe
u pasurua me kryevepren "Eugjen Onjegini" (1831). Pak kohe para se te vdiste shkroi
poezine "Monument", ku parashikoi pavdekesi per veten, sepse me liriken e tij ai kishte
prekur miliona zemra. U vra ne duel per ceshtje nderi, me 27 janar 1837 kur si kishte
mbushur
Ai e ngritiakoma
gjuhënteletrare
38-at. ruse në një shkallë të lartë përsosmërie, duke krijuar vepra madhore
jo vetëm në poezi, por edhe në dramaturgji e në prozë. Pushkini krijoi vetëm gjashtë tragjedi:
"Boris Gudunov", "Kalorësi koprac", "Moxarti e Salieri", "Mysafiri i gurtë", "Gosti në kohë
murtaje", "Rusallka". Nga këto të gjashta vetëm dy prej tyre, "Boris Gudunov"dhe "Rusallka"
mbajnë "pasaportë" ruse, kurse të tjerat e marrin përmbajtjen nga jeta europiane franceze,
spanjolle, vjeneze.
Permbajtja:
Nata; Leila; I BURGOSURI; DEMONI; *** (Pranvere, o kohez dashurie); Rrugë dimërore;
Supersticionet; Profeti; Madona;KALOJ MES RRUGËVE PLOT ZHURMË ; Bilbili dhe
trëndafili; *** (C'eshte per ty ky emri im?); Deshire lavdie; SKLLAVI I KAUKAZIT (Pjese);
Dritorja; Ti dhe Ju (1, 2); Pranim; Plaku; DADOS (1, 2); Nata; ZOÇKA; AKUILONI; NJE I
DJATHTE E NJE I MAJTE; Kaloresi i vrare; *** (Ne kopesht ne vetmi); *** (Sa ju kam
dashur!) [1, 2, 3, 4]; Nese me lejoni...; *** (Pse moj jete je dhurate); Karroca e Jetes (1, 2);
KENGETORI; *** (Kush valle ju ndali ju, o vale); *** (Mos u ngrys prej deshperimit); ***
(Ti mos me pyet pse kaq i menduar); Ancari (1, 2); *** (Gruziank' e bukur, mos kendo);
KOKETES; GOSTI GAZMORE; *** (Per ju s'trishtohem, vite te pranveres); Shalli i zi; ***
(Ne kemi kohe qe nuk flasim); Loti; Kujtoj me mall nje cast gezimi; LETRA E DJEGUR;
Lulja, MENGJEZ DIMRI; Te huajes; PERGJERIM; Letër e Tatjanës Oneginit; TEK VARRI
I LENSKIT; VARRI I LENSKIT; VRASJA E LENSKIT; Detit; Hena..; Sirena e ujit;
Lamtumira; Exegi Monumentum (1, 2); Poetit; Pushkini per ANEN; Delibashi; Pelë rioshe;
Mbromë mua, talismani im; Mu shuan ëndrrat dhe çdo gjë; J.N.Tolstoit; Kam njohur bukuri
te ftohta; *** (Tek frymoj miturisht faraëmblën shpresë); Vargje të krijuara gjatë një nate të
pagjumë; *** (Xhelozinë time, ma fal mua ngaherë); LIRIA;
NATA...
Zëri im për ty i butë dhe i dobët
Prish qetësinë e vonë të natës së errët.
Pranë arkës sime një qiri i pikëlluar
Digjet; vargjet e mia, shkrihen gurgulluar,
Rjedhin, plot dashuri, rrjedhin, të gjitha për ty.
Në terr shkëlqejnë para meje sytë e tu,
Më buzëqeshin, dhe unë dëgjoj zëra:
Miku im, miku im fisnik ... dua ... jotja ... jotja.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 70/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Leila
Prej meje në mbrëmje
Leila Krejt idhnjake shkon.
Unë i them: ?
Qëndro, për ku?
Dhe ajo ma shpagon?
Të
Unëështë thinjurekoka?.
përqeshës pathjeshtësi
Ja kthej:?
Kujtdo i vjen ora!
Ata, që ishin myshk të zinj,
U bënë këto ditë kamfur?
Por Leila pasukses
Me fjalët nënqesh
Dhe thotë
Ti vetë e di:
I ëmbli myshk sapo martuar
Kamfuri me qivurin rri.
I BURGOSURI Shqipëroi Jorgo Bllaci
Lëngoj pas kafazit të burgut të zi.
Një shkabëz robinjë përballë më rri;
E ngrysur vështrimin ndër qiej vërvit,
Tund krahët, dhe gjellën e gjaktë skërmit,
Cdofjale
Te qeshje e tij
e tije plote cdo veshtrim.
me vrer
Degjoja te pafundmin ferr.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 71/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ai me shpifje, pa pushim,
cdo gje te shtrenjte e mbulonte;
Te dlirin, t'emblin enderrim
dhe frymezimin e percmonte;
S'besonte dashuri, liri,
Jeten ai gjithnje eprqeshte;
Mbi dhe, lavd
Te thurte per asnje bukuri,
ai nuk deshte.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 72/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Te ne poetët pa qetësi,
Në shpirtin tonë të trazuar
Zhytur thellë në vetmi,
Supersticionet kanë qëndruar.
(Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)
Profeti
Nganëzjarr'
Ec i shpirtit
shkretirën përvëluar,
pambarim.
I lodhur, tejet i dërrmuar,
Një ëngjëll shfaqet si vegim.
Si në ëndërr, lehtas më prek,
Po nga ëndrra tashmë i zgjuar,
Bebza e syrit u hap krejt,
Si një shqipe e tmerruar.
Në vesh diçka më pëshpëriste,
Në tinguj qielli më thërriste.
Dhe unë ndjeva drithërimë,
Dhe zogj që fluturonin lart në qiell.
Dhe përbindsha në detin-oshëtimë,
Dhe erë pjergulle që fusha sjell.
Dhe ai m'u afrua
Dhe shkuli krejt gjuhën vrer.
Dhe nga vreri e helmuar,
Dhe nga helmi plot me tmerr,
Dhe në buzët që ishin mpirë,
Futi dorën e përgjakur,
Me shpatë çau gjoksin e ngrirë,
Zemrën tej për ta flakur,
Dhe zjarr futi në gji,
U topita, asgjë s'lëvizte,
Si kufomë trupi u shtri.
Po zëri i Zotit më thërriste:
"Profet ngrehu dhe dëgjo,
Vullnetin e Zotit e permbush
Në tokë dhe det i vetëm shko,
Zemrat mbushi plot me prush.
(Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)
Madona
Pak tablo të mjeshtërve të mëdhenj,
Do desha të zbukurojnë dhomën time.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 73/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 74/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Deshire lavdie
Kur isha i dehur krejt ne dhele dashurie,
Kur rrija heshtazi mbi gjunje e te veshtroja
Plot gaz e mall ne gji, e dashur, ti e dije
Qe une per lavdi ahere nuk mendoja;
Gjithmone qendroja larg prej zhurmes e remetit,
Merzi ndjeja ne gji nga titull’ipoetiti,
Kapitur pa pushim nga shqota e shtrengata,
As qe i vija re qertimet e levdatat,
A mund te ndjeja ankth ne shpirt te perveluar,
kur ti me shihje drejt me sy te dhembsheruar,
kur floket mi lemoje embel e ngadale
eNje
thoshje
tjeteratime do a ajedo
keshtu i lumtur valle?
dashurosh?
Me thuaj kurre ti o mik sdo me harrosh?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 75/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nerob,
O keteti moshe
mundjekaq mitare,
shume mire
Te me genjeje per meshire,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 76/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Me perkedhelje genjeshtare!
Se do ta zbusja ndoshta une,
Me perkujdesjet, shortin tend,
A ndoshta per nje cast ne gjume
Ta vinja shpirtin qe te dhemb.
Ti sdeshe..... Po kush esht' ajo,
Qe ti me kaqe zjarr
Ti dashurohesh? e do?
dashuron?...
T'i ndjej ty dhembjet plot trishtime
M'i fal pra shfrimet, pergjithmone,
E mos u tall me brengen time".
Dhe dukehekurin
Perkulet, u dridhur, e zhuritur,
sharron;
Ne faqe loti i pikon;
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 77/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 78/333
8/9/2019 Poezi Ruse
me padurim ne shpirt,veshtronte
te udheza neper kodrine.
Ti dhe Ju
E shkreta ju zemërza ti
Ajo, si të thuash, ka ndryshuar
Dhe me gjitha ëndrrat e gëzuara
Në shpirt e dashuruar është zgjuar.
Para saj ja vlen të qëndroj,
Ti mbyll sytë para saj s’kam fuqi;
I them asaj: sa e dashur jeni!
Dhe mendoj: sa të dashuroj!
Pranim
Të dashuroj ty, paçka se turfulloj
Paçka se këtë punë dhe turp padobi
Në më të pakuptimtën pafatsi
Ndër këmbët e tua e pranoj!
Mua as në fytyrë e as ndër vite...
Erdhi koha, koha të jem i mënçur!
Të shquaj prej gjithë shënjave
Sëmundjen e dashurisë në shpirt:
Pa ty është mërzi, - unë gogësij;
Para teje pikëllim, - unë vuaj;
Dhe, nuk pushoj, ta them dëshiroj,
Ëngjëlli im, si unë ty të dashuroj!
Kur dëgjoj të vijë nga salloni
Hapi yt i lehtë, a fustani që fërgëllon
A zëri i virgjër, plot pafajsi,
Papritur krejt mendja më shkallon.
Buzëqeshja
Largimi yt – jote – gëzimi
trishtimi im;im;
Për ditën e torturave– çmim
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 79/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Plaku
Nuk jam më dashnor i marrë,
Që bota kishte parë tek unë
Pranvera ime zjarr i parë,
Prej kohe ikën pa një gjurmë.
DADOS
Mikesha
moj ime e vetmisë,
pëllumbeshë e drobitur!
Tej n'ato pyjet plot me pishë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 80/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nata
Zëri im për ty i butë dhe i dobët
Prish qetësinë e vonë të natës së errët.
Pranë arkës sime një qiri i pikëlluar
Digjet; vargjet e mia, shkrihen gurgulluar,
Rjedhin, ручьи (plot)
Në terr shkëlqejnë paradashuri, rrjedhin,
meje sytë e tu, të gjitha për ty.
Më buzëqeshin, dhe unë dëgjoj zëra:
Miku im, miku im fisnik... dua... jotja... jotja.
ZOÇKA
Në vend të huaj unë ruaj,
zakonin e atdheut tim.
Kur vjen pranvera e uruar,
një zoçke unë i jap liri.
Me rete
Dhe me flladi te lodroje
kallamet ne cdo cas.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 81/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nje
Njërii djathtë
tjetrin eendihmon,
nje i majtë,
dheja!karroca
tërheqin edhe kuajtë,
fluturon.
Dhe gomari u bë i shkathet kur pa shokun ne te djathtë,
E dini c'na tha kopuku? "S'më bën përshtypje as plugu"
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 82/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Afrohet
Mundohet te trup'i kalorsit
ta coje, te shkrete,
po kocka kercet
Edhe kafka perplaset per toke...
Se thelli i gjori dori hingelliti
Perqark n'erresire veshtrimin vertiti
Dhe heshtaz pastaj uli koken.
Nese me lejoni...
Pranvere,o kohez dashurie,
C'me mbushe plot me pikellim.
Sa mall serish ti po me bie
Ne shpirtin tim,ne gjakun tim..
Per mua gazi eshte i huaj..
Cdo ngazellim e cdo shkelqim
Me sjell merzi, me ben te vuaj.
prejshpirt
që në hiçit më
më dha
ka thirë,
mundime
dhe dyshim në mendjen time?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 83/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 84/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ju fyellin degjuat?
*** (Ti mos me pyet pse kaq i menduar) Shqipëroi Jorgo Bllaci
Ti mos me pyet pse kaq i menduar
Ne mes defrimesh une rri gjithnje
Perse veshtroj perqark i deshperuar
Perse s'me josh as enderr e jetes me
Edhe te
Kush dashur
desh me asnjeren
nje here, s'quaj
s'digjet me serish
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 85/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 86/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 87/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 88/333
8/9/2019 Poezi Ruse
GOSTI GAZMORE
Naten e kam qef gostine,
Kryetar kur eshte gezimi,
Dhe ligjevenes tavoline
Eshte liria- idhull imi,
Kur nga fjala e bukur pi !
Kenget gjer ne agim shurdhohen,
Kur vershojne
Kurse miqt te rinj,
shishet pakesohen.
Shalli i zi
Vështroj si i çmendur një shall pis te zi
Dhe shpirtin e ftohte ma mbyt një angushti
Ti
po pi e dëfrehesh
grekja e bukurçifuti me tha
te shkoi, te la
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 89/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dhe porsasytë,
Mu erren e pashe, oh, prakun
mu mbushen mee vaj
saj
***ju(Sa
Sa kamju dashur!
kam dashur!)
Ndoshta dashuria
Nuk eshte shuar krejt ne shpirtin tim..
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 90/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Loti
Dje, per nje kupeze me vere
Me nje husar qendrova
I heshtur dhe me shpirtin vrer
Ne rruge larg veshtrova.
Shikon
Ti e nuk ben gjer
s'ke percjellur ze? me sot
Ndonje njeri ne te."
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 91/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ne kupeze
Prej njeme
syrit sec pike
ra lot
"Per vajza qan ti foshnje kot?
Mblidh veten"-trimi tha.
LETRA E DJEGUR
Oh, lamtumire, o leter! Ajo me porositi...
Sa mund
Si po met'idridhet dora tani
djeg gezimet qeprej
me dhembshurise!
kish patur shpirti?!
Po mjaft, erdhi ora, digju, o letr' e dashurise!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 92/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Në të pafundmen kaltërsirë,
Qilimin madhështor
Dëbora, që prej diellitkandrin,
shtrirë
Veç pylli nxin, po thellë prej tij
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 93/333
8/9/2019 Poezi Ruse
TE HUAJES
Ne gjuhe per ty te pakuptuar,
Te fundit vargje te kushtoj,
Por kete cast te mjegulluar
Vemendjen tende deshiroj:
Gjersa i teri te venitem,
GJersa te digjem larg nga ty,
Ti do te jesh nje yll i ndritur,
Qe do te kem gjithmon' nder sy.
Nje tjeter kur te kesh perpara
Vec zemres sime i beso,
Si ke besuar dhe me pare
Pa ditur se c'te thosh ajo.
PERGJERIM...
Oh, po te jete e vertete,
Se naten kur gjithcka pushon,
Kur rrezet heneza e zbete,
permbi murrana i vershon,
Shkretohen varret e nemitur
Dhe hijet bredhin neper terr,-
Do thirrnja miken e zhuritur:
Tek une eja menjehere!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 94/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nezerin...
ty zemer joshpesh ta kam degjuar
s'ish enderim!
Dhe sapo hyre, te kuptova
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 95/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 96/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Detit
Stihi rebele lamtumire!
Ne çast te ndarjes perseri,
Ti dallget çon perpjet i lire
Dhe zjen,shkelqen me krenari.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 97/333
8/9/2019 Poezi Ruse
S'm'u
Te ikjadha
veçprej brigjeve
njehere,o shkembore
det,
Te nisja rendjen,dallget prore;
Atje ku ti gjemon,buçet.
.................................
O lamtumire!Lamtumire!
Ne shpirt do te te kem perjete
Do ta degjoj me plot deshire
Jehonen tende larg,o det!
Ne shkretetira,neper pyje,
Ku rruga po me çon tani,
Do marr me vete shkulmen,hijet,
Shkelqimin tend plot bukuri.
Hena..
Perse moj hene argjendore,
ti larg nga rete pa pushim,
permbi kanatet e dritores,
vershon te mekurin shkelqim?
Sa here qe me shfaqesh ti,
ne shpirt me zgjohen shqetesime,
dhe brenga plot me dhembshuri,
deshire plot me flakerime.
Oh, ikni, ikni o kujtime!
o dashuri fatkeqe fli!
O, le te mos me shfaqet me,
te perdja e erret ne dritore,
nen driten tende argjendore,
fytyr' e dashur si gjithnje,
fytyr' e embel engjellore
e vashes qe s'do ta shoh me.
O embelsi e dashurise,
plot ledhatime, plot me gaz,
plot me shkelqim te lumturise,
a mund te kthehesh rishmez pas?
I shpejte
me ndriteporsi
ti ne nje vegim,
fluturim;
U zhduken hijet krejt papritur,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 98/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Sirena e ujit
Ndanë një liqeni në pyll të blertë,
Një murg i shkretë erdhi njëherë,
Veç Zotit t'ia kushtonte jetën
Me punë, me lutje dhe me kreshmë.
Përunjur rrëmihte ai në tokë
Me një lopatë të tijin varr,
Lutej që vdekjen t'ia dërgojnë
Të mirët shenjtër që nga lart.
Notoi
Ish vajza sërish
e përndritur, tek bregu,
e bardhë, flok'artë...
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 99/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Lamtumira
Fytyren tende t fundmen here
Guxoj me mend ta ledhatoj
Guxoj te zgjoj ne zemr e cjerre
Me ndrojtje endrrat qe mu shtere
Dhe dashurine te kujtoj
Exegi Monumentum
Ngrita një monument
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 100/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Poetit (sonetë)
Poet, mos çmo aq shumë ti dashurin’e bujshme
Se zhurma entuziaste zgjat vetëm një çast,
Dëgjoje ti i qetë, mos u lëkund aspak
Nga gjyq’i budallait, e qeshura e turmës.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 101/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Pushkini
Une nuk dua per qeANEN me qortime
Te ta prish paqen ne ate varr,
Ty qe Stuhin e jetes sime
Kurr ish e re ma ndeze zjarr
Ti ndeze zjarrin tim te ri
Me prushin e kuq te xhelozis
............................................
Delibashi
Të shtëna matanë kodrave;
Kampi ynë e i tyre shihen bash’;
Në një kodër para kozakëve
Hakërrohet i kuqi delibash.
Pelë rioshe
Pelë rioshe,
Nderi i taurit kaukazian
Pse rendën, guximtare?
Edhe ty të erdhi ora;
Mos kosit me sytë e friguar
Këmbët në ajër mos i vringëllo,
Në fushën e gjërë e të lëruar
Tekanjozçe mos kaplo.
Shiko; ty do të ndaloj
Dhe nën të
Në rreth vete kamvrapin
matur për të do
të shtruar:
t’a drejtoj
Me frerët e shkurtuar.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 102/333
8/9/2019 Poezi Ruse
II shenjti
shpirtit itëëmbli mashtrim
yllit magjik
Ja u fsheh, u shndrua trik...
Mbromë mua, talismani im.
O
Nashokë të prapë
thërret dashuror'tëeKup(r)idit
shenjtë,
Sërish po shkrin dëbor' e dimrit
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 103/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ku s’ka paragjykim,
fill plsukon as vdekje
mendimi qiejshn’atë vis.
të kulluar…
Ah, më kot i jepem trillit të mashtruar;
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 104/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Xhelozpastaj,
Përse, të ndihet, të zbehet
me dorën nëti,
tënde fytyrë?
E veshur hollë, kur s'kishe nënën në shtëpi,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 105/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 106/333
8/9/2019 Poezi Ruse
S’e kam
Fije puthur shumë
shkrepsesh gjeretani;
sikur ndez shuaj,
Gjithsaherë flas për dashuri.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 107/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ndaj s’ngushtohem
Zjarr fort
e prush prej teje kotpër
mëtëkot.
kërkuar
Ti je një mështeknëz e krijuar
Enkas dhe për mua, dhe për botë.
Më
Ndëri florinjtë se leshrat
bregore laboti e tua,
zhurmon.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 108/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dola
Deshakëndej pari, jotëseshikoja
veç dritaren s’rrija kot.
dot,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 109/333
8/9/2019 Poezi Ruse
28 Dhjetor 1925 (kjo eshte poezia e fundit e poetit qe e ka shkruar ne castet e fundit te jetes)
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 110/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Te
Ta tjera buze,
thithen unee eperveluar
afshn' di,
Tani rigon vec pakez shi
Nga shpirti yt pergjysme shuar.
ç'buzenje
Thua te huaja pa mbi
shi i holle vete!
perves
nje trup te ftohte pa shenje jete!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 111/333
8/9/2019 Poezi Ruse
S'e
per rruajta rrebelen
jete te qete kokene buze.
me gaz
Sa rruge te shkurter beme tok
dhe sa gabime ne aq rruge!
Anekënd
Vetëm të tetë
ti, si vishet memë
vjet blerim
parë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 112/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Gjalle me
dheje, e shtrenjteza
une. nenoke!
Te fala, shpirt nga larg
U mbulofte paqe izba jote
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 113/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Jam ai ienderr
veç nje pari, shpirtfloriri
bluaj perseri,
qe se shpejti, me mallin prej biri,
vatres sime t'i vij prape ne gji.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 114/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Qetësohu,
Ësht’ e dashur.
meraku Ngaqë
që zemrën ta s’më
ndez.ke parë,
S’jam aq i mbaruar, s’jam un aq i marrë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 115/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Edhe
Tek e lutjet
vjetramë mos m’i dot
s’kthehemi mëso.
prapa.
Vetëm ti, nënoke, për mua je ajo,
Që më gëzon zemrën e më ndriçon natën.
Dheme
Që mendoj , mendoj
malln'e vetëm
madh që më kanjëzënë,
gjë,
Kokën përmbi prehërin tënd ta vë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 116/333
8/9/2019 Poezi Ruse
LETER NENES
Gjallë je, nënoke? Edhe unë
Gjallë jam. Shëndet më paç, shëndet!
Dritë e bëftë krejt kjo mbrëmje e lume
Izbën tënde, që me mall më pret.
Kot, e dashur,
Brenga t’i fanitvuan
këtokaq,
ndërbesomë,
sy.
S’jam aq pijanec i lig sa ç’thonë,
Si do vdes pa të të parë ty?
Shetitjet
Nen dritattona buze Neves
e zbehta se ngrire
te fenerve te vjeter
Dy zemra, dy duar pa then naten e mir
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 117/333
8/9/2019 Poezi Ruse
U
Si ndam
akulli mike dashur
mbi Nev u ndame
qe cahet ngapa deshir
pranvera
Malli me keput tek degjoj Natalin
Lermontovin tend sonte ma sjell Era.
Mos me braktis
Me jep doren te shkruaj
Te marre krahe mendimi.
Me jep pulsin e zemres
Mos te ngrij trishtimi
Me jep buzet e tua
Puthjen ta jap
Eja , nxito une
hapat
Mos ke humbur udhe ?
Këngë
Nga dymë të mira,
mjelma po plot kumbime,
të kish shpëtuar.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 118/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Kujtoj
E zhurmaatë gjethesh
mbrëmjetëvjeshtore
thatë
Le të ishin të shkurtra ditët,
Se hëna na ndrinte më gjatë.
per ty si novelez
kujtimet liriku,
m'i bie ajo.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 119/333
8/9/2019 Poezi Ruse
S’di
Mbi se ç’mëgjunjë
të tjera ka gjetur,
do mëveçgjesh.
përditë,
Dhe as ndjej mëshirë, as tronditem
Që harboj e tradhëtoj kaq shpesh.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 120/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 121/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 122/333
8/9/2019 Poezi Ruse
***
Një (Një dëfrim
dëfrim veçmë
veç tani tanikamë ka mbetur)
mbetur
– Shqipëroi Jorgo Bllaci
Gishtat gojës e fort fishkëlli!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 123/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Hingëllima
të në terr kur
pushtoja kaçuben të ndjeja
përbri..
Zgjati putrat, o hënëz, drejt meje
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 124/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 125/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Qan
Ku jee bliri
qeshim,
njëheraz si larëz me borë
bliri shekullor?!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 126/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 127/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Të
Në të them segjëmoi
mëngjez do martohem me kurorë
kisha, një një tjetër që atje;
u vu më do”.
Shkoi dasma mbi karroca, çifti s’dihej cili qe.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 128/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 129/333
8/9/2019 Poezi Ruse
As vitet humbur
I jargavanit, mallkot, aszgjon
s’më lulëzimi
në gji.
Në kopësht mbase ndizen zjarr rjabinat,
Po zjarri i tyre as që ngroh njeri.
Në të dashuratflatrave
Fëshfëritjene fusha s’do
n’erëtë kthej.
Tani plepave më s’do t’ua ndjej.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 130/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Më pëlqeniky
I mufatur, qytet i disi,
mplakur përbaltur,
që Azia kupolat e larta
Ia ka ngjyer gjithkund me flori.
Dheunën
unë këngët
rrita e bretkocës,
vjershëtor.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 131/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Që të dergjeni pa halle
Në qetësi e n’amëshim...“
Vetëm rruga gjithë dallgë,
Kujt jeton i fal gëzim.
Zhurmën
Minjtë s’e ka më
e bezdisin nëpër zemër,
stallë.
Sjell ndërmend, e shushatur
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 132/333
8/9/2019 Poezi Ruse
JO
***ME KOT DY
Shqipëroi ME HODHEN CIKE(Nga motivet persiane)
SYBllaci
Jorgo
Që të jesh poet, kjo do të thotë
Të plagosësh vehten kurdoherë
Dhe, me gjak të ndjenjave të tua,
ti në shpirt të ledhatosh të tjerët;
JO
NgaMË DY SY MË HODHËN ÇIKËShqipëroi Jorgo Bllaci
KOTpersiane
motivet
***
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 133/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 134/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 135/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Pa u ndrojtur, si femije
nen kaq endrra blu perqark,
ne çdo gjeth te feshferije
"une jam e jotja"- vetem kaq-
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 136/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Hënënt'ish
Sikur që shkëlqim
një korb ivërshon;
verdhe,
Përmbi tokë fluturon.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 137/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Eh, moj
Do të forcë
vdes kjoqë s'venitesh!
s'ka dyshim!
Vetem dua t'i puth mikes
Buzët gjer në fundin tim!
Mbani
Kur mend?
zbathur Ju pikonte
dikur në zemër,
pllaquritej nëpër baltovina,
Kurse sot mban cilindër
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 138/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E dua atdhenë,
E dua fort atdhenë,
Sidoqë ka një ndryshk të shelgtë brenge.
Dhe derrat feçkëndotur më pëlqejnë,
Dhe zhurma e bretkosave ndër pellgje.
Sa mall kam për vitet fëminore,
Për ato mbrëmje prilli, që s’më shqiten nga kujtimet:
Gulaç sikur qëndronte
Dhe ngrohej në zjarr tëpanja jonë mes oborrit
perëndimit.
Sa herë nëpër degët e saj jam kacavjerrur,
Sa vezë sorrash kam vjedhur ndër fole!
A thua e ka blerimin e atëhershëm
Dhe koren e lëmuar ende?
Po ti, o qeni im,
Besniku im i shkretë?!
E di, je plakur mjaft e je verbuar
Dhe angullin oborrit bishtpërpjetë,
Se dyer e haure ke harruar.
Oh, e mbaj mend dhe sot e kësaj dite,
Si copn’e bukës kapnim ne së toku
Nga dorë e nënës, e si e kollofitnim,
Në pjesë pa i hyrë shoku-shokut.
Njëlloj edhe sot kam mbetur!
Sytë më lulojnë po njëlloj,
Si lule kokoçelesh nëpër thekër;
Të shpreh atë ç’ka ndjej në shpirt më tepër.
Natën e mirë!
Të gjithëve natën e mirë!
Kosorja e muzgut po tringëllin mes barit...
Nuk di pse paskam sonte dëshirë
Hënën të shoh nga dritarja,
Oh, sa dritëz e kaltër! Në kaq kaltërsi,
S’të vjen keq as të zbresësh në varr.
Dhe cinik s’ka pse dukem aspak, që tani
Te menderja llampën po var.
O Pegasi i mirë e i lodhur,
Trokun tënd aq të butë a ia vlen këtë çast ta kërkoj?
Unë mjeshtër i egër kam ndodhur,
Për minjtë
Ç’po lavde
më zien këndoj.
radakja, furrë e trazirë.
Verë flokët çaprazë kullojnë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 139/333
8/9/2019 Poezi Ruse
I gatshëm
Të si bishtin
mbajë bishtin e fustani të nuses
e mushkës.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 140/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po ti,
I dashur qen besnik pullali!
Kujitës e të verbër të kanë bërë vitet
Dhe duke u zvarritur shkon nëpër oborr bishtvarur,
Me nuhatje harraqe portash e stallash.
Si
Kurnjë kthime bukës
copën mirënjohës tek ajo çapkënëri,
që i vjedhnim nënës,
E hanim me radhë të dy,
Pa krupë nga njeri-tjetri, neveri.
RUSIA SOVJETIKE
Kymiq
Sa uragan kaloi.naPak
e t’afërt ne mbetëm.
mungojnë sot.
U ktheva rishmëz te ky vend i shkretë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 141/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Zbretgushën
Mbi buzëmbrëmja. Perëndimi
gri floririn i heshtur
derdh ngadalë.
Si viçat, tutje kthesës, gjunjtë e zhveshur
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 142/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ç’të
Këtubësh,
arriti atdhe!
puna.
Kujtoja se me ty jam shkrirë përgjithnjë.
Por sot s’u dashka arti im, as unë,
Me ç’po shikoj, tani s’u dashkam më.
Megjithatë,
Mëri nuk mbakam dot.
Për ç’të shërbeva, nuk pendohem kurrë.
Paçka se kënga ime s’duhet sot,-
Unë këndova aherë kur ti ishe sëmurë.
Po i pranoj të gjitha.
Koha bën të sajën.
Pas gjurmëve të reja gati jam të shkoj.
Ia fal të gjitha tetorit edhe majit,
Veçse të shtrenjtën lirë s’e lëshoj.
Po dhe aherë
Kur në krejt planetin
S’do ketë brenga më
Dhe as armiqësi,
Do t’ia
Me këndoj,
gjithë forcën prej poeti,
Të gjashtën pjesë tokës,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 143/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po
Dhemë tëerrur,pastaj
i mbylli si mblodhi pulat
në qymez,
I zozi vajti te bushtra,
Këlyshët i mori në thes.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 144/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Me bishtin
Ta fshije nuk arrin
henezen dot kali
qe pi…
Pse s’mbin veshtrimi yne valle,
Siç mbin qe thelle gjethi i ri!
Pëllumbi
Një gjë tëim, kështu
thjeshtë mos
shih u lëpi,
mos e kuptosh,
Po ç’halle ka kjo botë ku di ti,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 145/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Në
Në ardhtë
vendin ajo,
tim,tëvështroja
jap një porosi:
sytë e saj
Edhe për mua dorën ia lëpi,
Për gjithë ç’kisha apo s’kisha faj.
Do bëhet
Dhe miqtëzemra
vargjebaltë e hi.
hokatare
Do m’i skalisin gurit gi.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 146/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 147/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 148/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Përgjithmonë.
ANA SJEGINA
Kjo poemë është shqipëruar më1958, S. Esenin “Lirika”, Tiranë 1961
1.
Katundi ynë Radovo,
Ka thuajse dyqind shtëpi,
Po kush e ka parë, ka mbetur
Me shpirt i kënaqur prej tij.
I pasur katundi me pyje,
Me fusha, kullota, rrëkera,
Në plepa kudo kemi mbjellur.
Ndaj arave tona të blera.
Atyre,
Veç të drejtën
skamje, uri, utëdha
themi,
fati,
Dy kuaj gërdallë që kishin, -
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 149/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Të vdisnim
Mes zhurmashnë front po na
të rrepta shtynin.
mortajash,
Atje në luftim s’u shpagova...
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 150/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E vrazhdët
Atë mikpritje
s’e duron as ariu;e mullisit,
Ç’të bësh se? Në çast të vështirë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 151/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dhesanjerëzit
Po mbi të.prej luftës
kanë mbetur
Sakatë e me cen përgjithnjë;
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 152/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Jo, jo!
Nukshqotë
Kjo do shkoj më, përjetë!
e përçmuar kështu,
Të lë një sakat të shkretuar,
Të flak midis baltës diku.
“O mirëmëngjez! Si u gdhive?
Si dukesh? A mbahesh, moj plakë?”
Dëgjoj tok me kollën e çjerrë:
“Po mbahem, po mbahem nga pak.
Këtu tani kemi trazira,
Nuk dihet ç’na del më në fund,
Muzhikë
Po enden me armëmë
katund nëkatund.
duar,
Me veshët e mi kam dëgjuar,
Se shpejt një gjakderdhje do ketë
Këtu, midis fshatrave tona.
Kjo drithmë e keqe ç’të etë?
j
Rrëzuan nga froni dhe carin...
Eh, shumë do heqë ky vend...
Do bien të gjitha të ligat
Mbi popullin tonë pa mënd.
Tani përsëri
Kapelën kujtoj.
e marr dhe bastunin,
Muzhikët shkoj t’i takoj.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 153/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 154/333
8/9/2019 Poezi Ruse
U shtrish
Po s’di senë divan edhe
si dreqin fjeta.
më ftohu,
Thëllimi që vij nga këneta.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 155/333
8/9/2019 Poezi Ruse
“I
Njëdashuri im, përshëndetje!”
zë të gëzuar dëgjova.– –
“Q’ahere kur ishim fëmijë,
Sa shumë e kemi ndryshuar:
Ja, unë një damë e nderuar
Dhe ju një poet i dëgjuar.
Si jeni tani?
U shëruat?
Po ç’qënkeni bërë kështu!
Dikur unë dridhesha fshehtaz,
Kur hasnja në gishtat e tu,
Po...
S’kthehet e shkuara. Jeta,
Si lumi rrëshket me shpejti.
Dikur te deriçka e kopshtit,
Sa doja të rrija me ty.
Ne tok ëndërronim lavdinë...
Në shenjë i re ti aherë,
Për të, unë shpejt në harresë
E lashë tim shoq oficer...”
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 156/333
8/9/2019 Poezi Ruse
“Sergej!
Sa i prapë që jeni.
Më ardhka eaqtua
Që vargjet keq, sa s’mund,
sarhishe,
Tani po përhapen gjithkund.
Më thoni,
Me ju ç’paska ngjarë?”
“S’e di!! –
“Po kush vallë e di?”
“Po nëna më lindi një ditë
Në vjeshtë me plot lagështi!” –
Ju qënki komik...”
“Dhe ju Ana” –
“A doni ndokënd?
“Jo!”
“Vërtet?
Sa keq po më vjen e çuditem,
Si shpirtin po ndrydhni kaq vjet.
Ju keni një rrugë të till...”
Mullisi im...
Ah, mullisi!
Ky mendjen tani po ma merr!
Shyqyr që e gjeti një punë
Dhe bredh gjithënjë si postjer.
Sërish me një letër në dorë,
Gjithë qejf për te unë nxiton:
“Urdhëroni.
Tëafärt ju kemi:
Të fala, Pron”.
Oglloblin
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 157/333
8/9/2019 Poezi Ruse
U nisa
Sërish në Kriushë.
Te dera Ogllobini pret.
Me sharje me fis e me sua,
Të varfërve nis u thërret:
“Ej, ju!
Ju, o rracë prej brumbujsh!
Te Snjegina!
Shpejt! Me nxitim!
T’i themi që tokat e tua,
I duam tani pa shpengim!”
Pastaj uli tonin e rreptë,
Kur mua përpara më pa.
Më tha baballëkshe, ngadalë:
“Ende duhen gdhendur këta”.
“Po ti pse më thirre, bre Prosha?”
“Ç’më pyet? Në korrje s’do shkojmë.
Tanigatis kalin të vemi
Te Snjegina...tok...
Të kërkojm...”
Tokëntënamos
Sikru jep!” –gjëmoi.
ishte në vehte,
Ajo këto fjalë i dëgjoi.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 158/333
8/9/2019 Poezi Ruse
4.
U dashë pas gjahut.
Nga zemra,
Ajo m’u largua ngadalë.
Dhe fyerjen time e qau,
Kaliku përtej në moçal.
E varfër kjo tokëz e ëmbël
Për lulet, blerimet e saj,
Se verën e ka aq të shkurtër,
Sa ç’është një natë në maj.
Ti gëzuash
Së i lumtur!
fundi erdh çasti pritur!
Nga zemra të sjell përshëndetje!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 159/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Mejatëqë
Po rrinte krejt zemëruar.
shtëpinë e Snjeginës,
Ky erdhi për ta regjistruar.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 160/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Mullisi!
Ky plaku mullis!
Më la, se kish punët e tij;
Dhe mua m’u zgjua në zemër.
Një shpresë e re përsëri.
Diëka me rrëmbim më buroi...
Gjithë natën e natës pastaj,
Ashtu i shkujdesur vëngoja,
Të bukurat buzë të saj...
Pa tjetër,
Që deri në vjshtë
E dija ç’ndodhte, Sergej...
Po ndoshta,
Si shishe të zbrazur,
Ju mund të më flaknit përtej...
Prnadaj asgjë s’duhej të bëhej...
As fjalë sërish...as takime...
Pastaj mund të fyeja nënën,
Sërish me të vjetrat vështrime...”
Shikoni...
Si zjarr mbi dëborë,
Agiminkëtë
Diçka taniçast
po vështroj...
më kujtohet....
Po çfarë?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 161/333
8/9/2019 Poezi Ruse
As që mund të kuptoj...
Ah!...Po...
***
Në mbrëmje ata u larguan.
Për ku?
Ata vetë e edinë,
Po rrugën shtruar ndaj gjerdhesh,
Nuk vuan ta gjesh në rrafshinë.
Tani s’më kujtohet ç’ka ndodhur,
As Proni se ç’ëri nuk di,
Që dhëmbjen të shuaja, ika
Në Piter aherë me shpejti.
5.
Eh, vite të rreptë stuhie!
Të gjithadot sot s’i pershkruan.
Sa shpesh këngën “mëmë” t’ushtarëve,
Kubetë e shtëpive e dëgjuan.
Eh, ç’trima!
Ç’lulim largësirash!
Aherë fundëria, jo kot
Oborreve loste në piano
Për lopët tambove, fokstrot.
Aherë gjithë ç’kishte muzhiku,
Për një gramafon i ndërronte,
Dhe këmbët i tundte si sqapi,
Kur tango qëndronte dëgjonte.
Gëzohej pa masë për qarin,
Dhe taskat i shante rëndë,
Pastaj ëndërronte për sendin
Që shpejt rrotullohet mes këmbësh.
Me vrull e me zjarr
Rrodhën vite...
Kur fati i bujut të mjerë
Po shuhej, sa pare “kerenka” (2)
U futën
Dhe në shishe
zokth’i aherë.që duhej
shushatur,
Mbi tokën e tij të sundonte,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 162/333
8/9/2019 Poezi Ruse
***
Sërishmi u nisa për rrugë.
Qe natë korriku me erë.
Karrocat kalonin pa zhurmë,
Ashtu siç kalonin një herë.
E këndshme shumë qe rruga.
Në fusha përreth, qetësi.
Nga kupëz’e qiellit hëna,
Mbi fshatin
Sërish vërshone flori
te mulliri,
Ku bredhi
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 163/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E hap...e lexoj...Sigurisht!
E nga mund ta prisja tjetër!
Ky shkrim’ i këtillë i shkujdesur...
Dhe vulë e Londonit në letër.
Marr
Të qyrkun
prehem e shkoj
ashtu në plevicë,
si dikur.
Kaloj nëpër kopshtin e heshtur:
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 164/333
8/9/2019 Poezi Ruse
NJERIU I ZI
Ah, mik, o mik,
Jam shumë, shumë i vrarë.
S’e marr vesh nga m’u shpik kjo lëngatë kështu.
Në harbojnë
Ku një vend të botës, sharlatanë.
gjithkund
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 165/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ish i pashëm,
Madje dhe poet.
Mbase pak i fuqishëm,
Por që mbresë të linte në zemër;
Dhe ky quante vashëz fisnike,
Mikeshëz të vet,
Një dyzet e kusur vjeçe femër.
Mendje e shkathët
Ja ç’duhet,- thoshtedhe
ai, duar,
-
Shpirtrat e plogët janë fatzes gjithënjë.
Tjetërsohu me gjeste,
Ja ç’ka më fort rëndësi;
Do të vuash paksa,
Por, s’ka gjë!
Në shqotë e shtrëngatë,
Në thëllimet e jetës,
Ndër humbjet e rënda,
Kur mezi i mban lotët,
Të shtiresh i qeshur, i qetë,
Ja ky është arti m’i lartë në botë!”
“O njeriu i zi!
Mos e zgjat, sedurimi m’u sos!
Ti nuk je polumbar,
Ndaj të zhytesh më tej mos guxo!
As më duhet në qënkej dikur
Një poet skandaloz;
Gjej të tjerë e lexoua këto!”
Njeriu i zi
Më vështron gjithë krupë,
Sytë i bëhen jeshilë prej vrerit,
Sikur do të më thotë
Se s’jam veç kusar i paskrupullt,
Që mendjen rri vras
Qysh t’i turrem, si brac, ndonjërit.
Ah mik, o mik,
Jammarr
S’e shumë, shumë
vesh i vrarë.
nga m’u shpik kjo lëngatë kështu.
S’e marr vesh,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 166/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nata e akullt.
Hesht udhëkryqi tutje.
Vetëm fillnuk
Mysafirë po qëndroj në vijnë.
pres të më dritorez.
Fusha, mbuluar me pluhur gëlqereje të butë.
Si kalorës mbi kuaj,
Drurët në kopësht po rrinë.
Në njënëfamilje
Diku Kalugëtëa thjeshtë
Rjazan– fshatare,
Nuk e di –
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 167/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 168/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 169/333
8/9/2019 Poezi Ruse
U riktheva
U ktheva ne shtepi, toka ime e dashur
I zhytur ne mendime, duke u perhapur perreth
Valet e muzgut, dhe dora e tij debore e bardhe
Me pershendet pertej kodres
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 170/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Kap. I - IV
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 171/333
8/9/2019 Poezi Ruse
PUGAÇOVI
Ah sa i lodhur jam dhe këmba më dhemb!…
Hingëllin rruga hapsirave të shqetësuara.
Mos je ti, mos je ti Shagan i cubave,
Azil i zhelanëve dhe bishave të tërbuara?
Unë e dua bakrin e stepave të tua
Dhe
Hënatokën erë kripë
rrokulliset e duaepërherë.
në barin lagur
Sikur të ish arushë e verdhë.
GARDIANI
Kush je ti o udhëtar? Pse endesh luginës
Dhe qetësinë e natës prish anë e këndë?
Pse të varet koka mbi supe
Si mollë e rëndë?
PUGAÇOVI
Në vendin tuaj të njelmët
Nga vise të largëta kam ardhur
Që arin e trupave të sodis
Arin e dashur të sllavëve.
Dëgjo, atë! Tregomë ëmbëlsisht
Muzhiku ynë i urtë si jeton.
Qumështin e thekrës së arave,
A e kullon vazhdimisht?
Sapo shembet qelia e agimit
A rend tërshëra trokthi në koritë?
Në lehet shkumëzuese të lakrave
Varkëzat e trangujve a zhyten, natojnë?
A është përherë e qetë puna e amvisave?
A dëgjohet njëlloj kërkëllima e qerthujve që punojnë?
GARDIANI
Jo, udhëtar!
Prej Me atë
kohësh është jetë Jaiku,
ndarë,
Që në ditët e para si u këputën kapistallët,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 172/333
8/9/2019 Poezi Ruse
PUGAÇOVI
E trishtuar
Por thuamë,jeta juaj!
thuamë,
S'ka populli forcë dhe energji
Sa të nxjerrë nga çizmet thikat
Dhe zotërinjve mbi shpina t'ua ngulë me furi?
GARDIANI
Ke parë ti
Sesi kosa kërcen në lëndinë,
Duke kafshuar këmbët e barit me dhëmbët e hekurt?
Bari, me këmbë dhe duar qëndron aty,
Me rrënjët mbledhur nën vete,
Dhe nga dhëmbët e egër të kosës
Në asnjë vend nuk gjen shpëtim,
Pasi s'mundet si zogu, ai,
Nga toka, kaltërsive, të ngrihet fluturim.
Kështu dhe ne! Vumë rrënjë me këmbë gjatku në izba.
Ç'na duhet, nëse balli i parë i barit u kosit?
Vetëm ne,
Vetëm ne si luleshqerrave
Të mos na kositen kokat një ditë.
PUGAÇOVI
Si, Pjetri? Çfarë the o plak?
……………………………….
Apo klithën retë në qiell atje lart?
GARDIANI
Së shpejti një klithmë e tmerrshme, them,
Duke gëlltitur izbat si bretkosa,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 173/333
8/9/2019 Poezi Ruse
PUGAÇOVI
Ç'mendim!
GARDIANI
Pse po psherëtin?
PUGAÇOVI
Jam betuar të hesht për pak kohë.
……………………………….
Darët e agimit në qiell
Nga goja e errësirës
Yjet si dhëmbë po i shkulin
Dhe unë të dremis askund s'kam mundur.
GARDIANI
Mund të të jepja dyshekun tim
Me kashtë
Ku flenë katër fëmijët,
Por në shtëpi, kam vetëm një shtrat.
PUGAÇOVI
Të faleminderit! Jam mik në këtë qytet.
Do të më strehojnë mua nën çdo çati
Lamtumirë, o plak, mirëmbeç!
GARDIANI
Zoti të ruajtë
……………
……………
Rusi, Rusi! Sa janë ata
Që si në shoshë shoshisin mishin e vet
Dhe enden tokave, hapësirave të tua paanë?
Cili zë ata i thërret dhe ka vënë në duart e tyre
Pishtarin mbi shkopin e gjatë?
Ata ikin, ikin, buçimën e blertë duke lavdëruar,
Duke lagur trupin me erë e me pluhur rrugor,
Gati si t'i çonin në punë të detyruar.
T' i binin rrotull me këmbë
Globit toksor
Mbinisur
Ka hurint'iebjerë
gardhit gjeli tashmë
harmonikës me zë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 174/333
8/9/2019 Poezi Ruse
2. IKJA E KALMUKEVE
ZERI I PARE
Dëgjoni,dëgjoni,dëgjoni!
A mos keni ëndërruar sonte qarje qerresh?
Sonte në agimin e kthjellët,
Tridhjetëmijë qerre kalmukësh
Janë zvarritur
Nga tirania nga Samara rusë
e burokratëve drejt Irgisit
Pasi si fëllëzave u rropën puplat
Livadheve tona.
Si kope breshkash druri
Drejt Mongolisë së tyre morën me ngut.
ZERI I DYTE
Vetëm ne,vetëm ne ngurojmë
Sikur breshëria që na përfshiu,
Të na frikësonte.
Pasi
Dhe Moska
kudo qëçdo javë ediktet e saja na dërgon
të shkosh
Sheh si kërcejnë nga shpatullat ngahera,
Nën shpatën e shtypësve
Koka kozakësh si mace të verdha.
KIRPIÇNIKOV
Kujdes, kujdes, kujdes!
Mos u bëni frikacakë si delet, ju!
Që t'ju fusin në një bëmë të tmerrshme
Traubenberg dhe Tambovçev vijnë, këtu.
KOZAKET
Në djall! Në dreq tradhëtarët!
……………………………….
TAMBOVÇEV
Ku-j-de-s!
Stonikë të reparteve kozake
Përgatituni për marshim!
Sonte hordhitë kalmuke
Të gjitha si bisha të egra
Tradhëtuan perandorinë e Rusisë,
Duke marrë me vete krejt bagëtinë.
Shagani hedh në bregun e ditës
Varkën e zhytur të hënës.
Ata që e duan atdheun
Duhet të më dëgjojnë!
Këtë humbje për vendin,jo,jo,
Ne s'mund, ne s'mund, nuk mund ta lejojmë.
Rusia ka humbur mishrat dhe lëkurët,
Rusia ka humbur kuajt më të mirë.
T'u lëshohemi në ndjekje
Këtyre
Para se mongolëve rreptësisht,
Kinës t'i jepen ata,
Plotësisht.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 175/333
8/9/2019 Poezi Ruse
KIRPIÇNIKOV
Mjaft, ataman,
Mjaft me llomotitje në erë!
Për Rusinë ndiejmë dhimbje,
Sepse Rusinë e kemi nënë të gjithë!
Dhe
Nësefare, fare
fushat s'trembemi
tona i braktisine,
ndonjë.
Kalmuku s'është lepuri i verdhë
Që ne për gjah ta gjuajmë me tërbim.
Si era u nis ky mongoli zeshkan,
Zoti i uroftë atij udhë të mbarë
Që rrethimeve tona
Diti t'u shpëtojë pa dhimbje sa më parë.
TRAUBENBERG
Ç'do të thotë kjo?
KIRPIÇNIKOV
Kjo do të thotë
Po qe se izbat tona
Do të ishin mbi rrota
Kuajt tanë do të mbrehnim ne,
Dhe nga hapësirat e kripura
Do të shkonim në arin e stepavè
Kuajt tanë,duke mënjanuar qafat e gjata
Si një trumbë mjelmash të zeza
Nëpër ujiërat e thekrave, atje
Do të na çonin të vrullshëm e të bukur
Në një vend të ri, për një jetë të re.
KOZAKET
Na keni torturuar!Na keni grirë egërsira!
TAMBOVÇEV
Kozakë, po ju keni puthur kryqin!
Jeni betuar…
KIRPIÇNIKOV
Jemi betuar, i jemi betuar Ekaterinës
Që të jemi kështjellë e kufijve të stepave mbarë
Që t'i mbrojmë këto kullota kaltërore
Nga plaçkitja e zogjve grabitqarë.
Po më thoni, më thoni, më thoni
Këta zogj, mos nuk jeni ju?
Banori i fushave tona të vrazhda
Nuk gjen strehim për kokën këtu.
TRAUBENBERG
Kjo ështëLidheni!
Lidheni! tradhëti!…
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 176/333
8/9/2019 Poezi Ruse
KIRPIÇNIKOV
Eridhi ora, kozakë!
Të përshëndes, o revoltë mizore, unë!
Atë që buzët s'e shprehin dot me fjalë
Le ta tregojnë koburet me plumb.
(qëllon)
Traunbenberg bie i vdekur. Rojat Ia mbathin.
Kozakët rrokin pë freri kalin e Tambovçevit
dhe e zvarrisin atë përtokë.
ZERA
Vdekje!Vdekje tiranit!
TAMBOVÇEV
O Zot!, ç'bëra?
ZERI I PARE
Na ke torturuar o kriminel, tre vjet,
Tre vjet si një hutë e bardhë
S'na ke lënë të qetë.
ZERI I DYTE
Shijo çorbën e stuhisë.
Mbarove së dëfryeri, së fshikulluari, së mburruri.
ZERI I TRETE
Djall, përse ta zgjatim më gjatë me të?
ZERI I KATERT
Ta varim- e mjaft më!
KIRPIÇNIKOV
Moska ta dijë, ta ndiejë-
Ne ndëshkimin e tij do ta shpejtojmë.
Është vetëm gjëmimi i parë,
Është vetëm krisma e parë,
Ta mbajë mend Ekaterina,
Nëse Rusia është një moçal,
Si bretkosa të zeza në baltovinë,
Topat, vezë prej çeliku do të hedhin.
Le ta marrë vesh vendi që kozaku ynë
Nuk është shelg i bardhë mbi shteg
Dhe në thesin me bar të hënës
S'do ta lerë më kot kaptinën e vet.
Mijërashiu!
Çfarë djaj,Çfarë
mijërashi
shtriga
i keq!dhe mijëra demonë!
I keq, i keq!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 177/333
8/9/2019 Poezi Ruse
O vjeshtë, vjeshtë!
Kaçube lakuriqelagen si zhelanë.
Ndanë rrugësh
Në këtë kohë të keqe qentë me bisht në shalë
S'guxojnë të nxjerrin kokën përtej pragut, matanë.
Dhe ty të duhet të rrish gjer në vdekje këtu
Të hash errësirën me sy.
Që të mos futet asnjë spiun
Shi i mallkuar, shi!
Ndëshkimin për revoltën më kujtojnë retë
Që vjellin.
Sa më shpejt, sa më shpejt t'ia mbathim
Nga këto vende të mjelura me gjak.
Sulltani që në luftë me Ekaterinën u mat
Do të na presë të gjithëve krahëhapur sakaq.
Mblidhet populli që gjakun i thithën,
Duke parë veten si minj fshati përreth.
O, diell-këmbanë
Mbase s'do ta dëgjojmë më këtu tili-li-den-in tënd!
PUGAÇOVI
Miq…Miq!…
KARAVAJEVI
Cilët miq?
PUGAÇOVI
Jam unë, Emiliani.
KARAVAJEVI
Ah, Emilian, Emilian, Emilian!
A ka gjë të re kësaj botë, Emilian?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 178/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Si të duket ty ky shi ?
PUGAÇOVI
Ky shi, dhuratë nga Zoti për fatin tonë,
Po të bjerë gjithë natën, na gëzon!
KARAVAJEVI
Po, po! Edhe unë mendoj po kështu Emilian.
Shi i mrekullueshëm! Shi madhështor!
PUGAÇOVI
Sonte, duke u fshehur në terr
Vura re pozicionet e qeverisë.
Të gjitha rojat u strukën si lepuj
Të trembur mos u qulleshin kapotat sërish.
E di? Nëse të nisemi për marshim
Nata thikat tona, s'do t'i lyejë me gjak
Por me agim.
Të gjithë ushtarët,fare pa e shkrepur
Do të mund t'i fusnim në Jaikun e fjetur…
Në mëngjes, koha, e kthjellët do të jetë
Mjegulla si një kope gri, trokthi do të ecë.
Dëgjo,unë jam nga njerëz të thjeshtë,
I ngjashëm me në bishë stepe në zemër.
Një ditë të tërë pa bërë një verst,
Unë di ta dëgjoj vrapin e erës, hapin e krijesës,
Pasi në gjoks si në strofull
Më rrotullohet bisha e nxehtë e shpirtit.
KARAAVAJEVI
Mos është gabim vallë që të besojnë të ty?
PUGAÇOVI
Gjatë shumë,shumë viteve të rënda
Mësova gjykimin e kafshëve…
E di? njerëzit kanë të gjithë shpirt shtazarak;
Kush shpirt ariu, kush dhelpre, kush ujku.
Dheagimi
Ku jeta është pyllsiqëkalorës
galopon s'i duken anët,
i kuq
Duhet t'i kesh të fortë, të fortë dhëmbët
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 179/333
8/9/2019 Poezi Ruse
KARAVAJEVI
Po, po! Dhe unë kështu mendoj, Emilian…
Po qe se do të kishim dhëmbë
Regjimentet e Moskës
Nuk do të na hidhnin si peshq në Shagan.
Do të kishin
Të na ndiqninfrikë
e të na ndëshkonin kaq lehtësisht
Sepse në tymin e revoltës
Ne vramë dy maskarenj të ligj.
PUGAÇOVI
Të mjerët, të mjerët rebelë,
Lulëzuat, fëshfëritë si thekër
Kokat tuaja si kallinj delikatë
Shiu i korrikut ua ka përkundur,
Krijesave u keni buzëqeshur sakaq…
…………………………………………….
Dëgjoni, a s'është vallë paturpësi
Që me këta surretër të ndyrë
Që të hakmerremi gjer tani s'kemi mundur?
Mund të falet ndonjëherë
Që nga froni një L(avire)
Të shtrijë gishtat si ushtarët
Popullin që rebelon të vrasë?
Jo, s'mund, nuk mund!
Në djall Sulltani me gjithë Turqinë!
Vetëm për kënaqësi të armikut
Ikja është e nxituar,
Duhet të qëndrojmë këtu!
Duhet të qëndrojmë,
Që hakmarrja të vlojë
Si furtunë e artë akaciesh
Që thikat të kullojnë egërsi,
Si shkulme hekuri përsëri!
PUGAÇOVI
Asgjë e tmerrshme.Asgjë e tmerrshme. Asgjë e tmerrsme.
Mbi rrugë lagështira e verdhë atje
Si kope delesh mjegullën përzë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 180/333
8/9/2019 Poezi Ruse
KARAVAJEVI
Po, po! kemi menduar diçka më të saktë.
PUGAÇOVI
A e dini ju
Se në popull noton lajmi
Si barkë me velat ulur mbi kreshta dallgësh?
Si shtazë muzhiku ynë dëshiron të struket galuc
Dhe ta pijë
Që nga rëratatë si sisë të gjer
e Dzhigilit madhenë lope.
Alatir
Ky lajm tregon,
Se një prijës i egër
Dërgon në rrafshirat ruse
Hijen e vdekur të perandorit.
OBOLLAJEVI
Kjo është vetëm përrallë për t'u argëtuar!
Ti s'ke ardhur sigurisht
Për ta treguar?
PUGAÇOVI
Më kot, më kot, më kot
Mendon kështu, vëlla Stefan.
KARAVAJEVI
Po, po! Edhe për mua më kot.
PUGAÇOVI
Ia vlen vëllë, ia vlen, ia vlen,
Që të vdekurit
Megjithatë të mosky
aty-këtu, çohen
zë nga varret?
Si plug ka çarë tokën e tharë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 181/333
8/9/2019 Poezi Ruse
KOZAKET
Si, Imperator?
OBOLLAJEVI
Ka dalë mendshë!
PUGAÇOVI
Ha , ha, ha!
Varrmihësi ju ka tmerruar
Që kafkën mban në dorë si kusi,
Sillën me monedha bakri ai zien
Që t'i ruajë për kohëra të zeza, zi.
S'dua t' ju friksoj me një të vdekur,
Por ju duhet, duhet të kuptoni
Që me këtë plan të varrezave
Do të ngremë armatën e mongolëve!
S'na mjaftojnë njerëzit
Që jetojnë në krahinën tonë,
Le të ndeshet kalmuku dhe bashkiri midis tendave
Me hovin e deshëve!
ZARUBINI
Eshtë e vërtetë, e vërtetë, e vërtetë!
Në djall çdo plan ikjeje!
Më mirë t'ua thyejmë kokat e fëlliqura
Si rrota
Do qerresh këtu.
t'i mbulojmë me sharje dhe thika.
Kush s'ka shpatë, të godasë me tulla, me tërbim!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 182/333
8/9/2019 Poezi Ruse
PUGAÇOVI
Jo, jo, unë, për të gjithë këtu
Nuk jam Emiliani, por jam Pjetri për ju…
KARAVAJEVI
Po, po, jo Emilian, por Pjetri…
PUGAÇOVI
Vëllezër,vëllezër
Çdo kafshë do lëkurën dhe emrin e vet…
E ka të rëndë koka ime
Të stoliset me brymën e huaj
E ka të vështirë zemra, me bishtukun e hakmarrjes,
Të ndriçojë pështjellimin në mes të pyjeve.
E dini eç'do
Është të thotëme
barabartë të zbritjen
hysh në në
njënjë
emër
varrtëtëvdekur,
qelbur.
krijuara
drejtave nga
dhe qeveria
zakonevenëtëushtri;
lashtapër mbajtjet mbi
të peshkimit. pagën bazë,epër
Funksionarët taksatpër
dërguar arbitrare dhe për
të shqyrtuar dhunimin
ankimet e të
e tyre,
nuk mundën ose nuk deshën t'ua plotësonin kërkesën. Kozakët u ngritën më shumë se një herë (…).
Më në fund më 1771 revolta u manifestua me gjithë forcën e saj". (Pushki, Historia e Revoltës së
Pugaçovit.
Qyteti i Jaikut (Jaickij gorodok), më 1775 ( pas revoltës së Pugaçovit) i ripagëzuar në Uralsk, në
Kazakistan, ndodhet mbi brigjet e lumit Ural (më parë Jaik), jo larg Shaganit, dega e tij e djathtë.
Pushkini thotë: Lumi Jaik, me dekret të Katerinës II i ripagëzuar Ural, buron nga malet të cilët i kanë
dhënë emrin aktual; rrjedh në jugë gjatë vargut të tyre gjer në vendin ku dikur qe themeluar
Orenburgu dhe ku sot gjendet kështjella e Oiskut; këtu pasi ndan kreshtën e tyre shkëmbore, merr
drejt perëndimit dhe përshkon dymijë e pesëqind vjorste, derdhet në detin Kaspik. Ai lag një pjesë të
Bashkirias dhe shënon gati gjithë kufirin jug-lindor të gubernës së Orenburgut. Djathtas kufizohet me
stepat
tribuvetëtëPërtej
egra, Vollgës; majtas
të njohura shtrihen
nga ne, shkretëtira
me emrin të zhveshura,
e Kirkis-Kajsaki. ku çojnë
Rrjedha e tijjetë nomade
është hordhitë
e vrullshme; e e
ujërat
turbullta janë të pasura me peshk të çdo lloji; brigjet në pjesën më të madhe janë argjilorë, ranorë e pa
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 183/333
8/9/2019 Poezi Ruse
pyje, por në toka nën ujë, të përshtatshme për rritjen e bagëtive. Afër grykëderdhjes,ai është i mbuluar
me xunkthe, ku fshihen derra të egër dhe tigra". Katerina duke dëshiruar ta zhdukë kujtimin e asaj
epoke të tmerrshme, hoqi emrin e vjetër të lumit, brigjet e të cilit kishin qënë dëshmitarët e parë të
revoltës. Kozakët e Jaikut u pagëzuan kozakë të Uralit dhe qyteti i tyre mori të njëjtin emër".
Orenburg (më 1938 i pagëzuar Çkallov) tashmë kryeqëndër e gubernës, gjendet në të djathtë të lumit
Ural, pranë bashkërrjedhjes me atë të Sakmarës. Urali i lundrueshëm gjer në Orsk, ka ujë me shumë
peshk (Storion, valmonë) Pas Uralskit, përshkon stepat e kripura të Kazakistanit (nën nivelin e detit)
dhe derdhet me anë të një deltë në detin Kaspik, pranë Gurievit.
f. 27
2. IKJA E KALMUKËVE
Revolta e ushtrisë së Jaikut që shpërtheu në vitin 1771 lidhet me ikjen e famshme të kalmukëve, e
mbiquajtur edhe revolta e tartarëve ose tatareve (sfr.p.102, shënimi 2 ) e të njëjtit vit. (Në të të shihet
midis të tjerave eseja e THOMAS DE QUINCEY, Revoltë of the tartars; or Flight of the Kalmuck
khan and his people from the Russian territories to the frontiers of China,1837; Revolta e Tartarëve,
përkth.it e N.De Feo,Sansoni,Firenze 1943).
Por kalmukët (kalmyki) dalloheshin qartë nga tartarët (tatary).Me gjuhë mongole dhe me fe budiste,
ata ishin një popull nomad të Vollgës së poshtme, të varur nga guberna e Astrahanit. Endeshin nëpër
stepa me çadra, deve dhe grigja. Pushkini thotë: "Një ngjarje jo më pak e rëndësishme i dha rast ikjes
së tyre. Midis Vollgës dhe Jaikut, nëpër stepat e gjëra të Astrahanit dhe Seratovit, bënin jetë nomade
kalmukët paqërorë, ardhur në fillim të shekullit XVIII nga kufijtë e Kinës, nën mbrojtjen e Carit të
bardhë.Që nga ajo kohë, i kishin shërbyer besnikërisht Rusisë, duke mbrojtur kufijtë jugorë të saj.
Komisarët e policisë ruse duke përfituar nga thjeshtësia e tyre dhe nga largimi i qeverisë qëndrore,
filluan t'i shtypnin. Ankesat e këtij populli paqësor dhe të mirë nuk arritën tek autoritetet e larta.duke
humbur durimin, ata vendosën të linin Rusinë dhe të futen fshehtas në marëdhënie me qeverinë
Kineze. Nuk qe e vështirë për ata që të largoheshin, pa ngjallë dyshim, drejt brigjeve të Jaikut. Kur ja,
në një numër prej tridhjetë mijë karro, (mbase më tëpër), kaluan në anën tjetër dhe u drejtuan vargan
nëpër stepën e kirgizëve, drejt kufijve të atdheut të origjinës. Qeveria u shpejtua t'a ndalonte ikjen e
papritur të tyre. I dha urdhër ushtrisë së Jaikut që të vihej në ndjekje të tyre; por kozakët, (me
përjashtim të një numri të pakët) nuk u bindën dhe refuzuan hapur që të bënin çdo lloj shërbimi për ta.
Autoritetet lokale përdorën masat më të rrepta për të shuar revoltën, por ndëshkimet nuk mund t'i
zbutnin ata njerëz të rraskapitur. Më 13 Janar 1771 u mblodhën në shesh, morën ikonat nga kisha dhe
shkuan, nën komandën e kozakut Kipirçnikov, në shtëpinë e kapitenit të rojes Durnov që ndodhej në
qytezën e Jaikut për punët e komisionit hetimor që të protestonin për shkarkimin e anëtarëve të
kançelarisë dhe për dhënien e rrogës që u ishte mbajtur. Gjeneral major Traunbenberg u doli përpara
me trupa dhe topa, dhe iu dha urdhër që të shpërndaheshin, por as urdhërat e tij, as thirrjet e atamanit
(shih më tej) të ushtrisë (Tamboçev) nuk patën efekt.Traunbenberg urhdëroi të shtinin; kozakët u
hodhën mbi topa. Filloi kështu lufta; të revoltuarit patën epërsi. Traunbenberg iku nga sytë këmbët
dhe u vra te dera e shtëpisë së tij. Durnov u bë shosh prej plagëve, Tamboçevi u var, pjesëtarët e
kancelerisë u arrestuan. Në vend të tyre u vunë autoritete të reja. Rebelët po triunfonin". Por pastaj (në
1772), revolta e kozakëve të Jaikut u mposhtë nga qeveria. Pas një përpjekje ikjeje ekstreme nga
qyteti i Jaikut, nëpërmjet lumit Shagan, drejt detit Kaspik, gati të gjithë rebelët u kapën.
"Organizatorët e revoltës
tjerët i lanë në dorë u ndëshkuan
të ushtarëve (N.B.:me
ikënkërbaç; gatiata
të gjithë) njëqind e dyzetë
që mbetën burra
u falën u internuan
dhe në Siberi;
u shtrënguan që të të
bënin betim të dytë.Këto masa të rrepta dhe të nevojshme vendosën rregullin së jashtmi, por qetësia
nuk ishte e besueshme."Do të shohim", thoshin rebelët e falur; do ta trondisim Moskën". Kozakët
ishin ende të ndarë vazhdimisht në dy grupe; ata që pranonin dhe ata që nuk pranonin (ose, siç i
interpretonte me shumë saktësi këto fjalë kolegji i luftës, të bindurit dhe jo të bindurit). Mbledhje të
fshehta bëheshin në bujtinat e stepës dhe në izbat e largëta. Gjithçka paralajmëronte një revoltë të re.
Mungonte vetëm një kryetar. Dhe kryetari u gjend" (Storia cit., kapp., f. 152-54). Në fillim të tablosë
së dytë, në dorëshkrim, kemi shënimet e mëposhtme: "Mëngjes. Në sheshin e trgut kalojnë tregëtarët e
kozakëve. ( Në turmë vërtiten ( e palexueshme) Plutnikov, Denis Karavaev, Zakladnov, Maksim
Shigajev, dhe Çika Sarubin. Duke hapur rrugën midis turmës )"
("Pugaçov..cit.p.324)
f. 35
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 184/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Kap. V - VIII
5. I burgosuri i Uraleve
HLLOPUSHA
Furi e çmendur, e turbull gjaku!
Ç'je? i vdekur?, a shërues sakatësh je ti?
Më çoni tek ai, më çoni,
Dua ta shoh atë njeri.
Tri ditë e tri netë kërkova strehimin tuaj
Si pirgje gurësh të zinj nxitonin nga veriu retë.
Qoftë Pjetër ose jo, lavdi atij!
Populli e do për guximin dhe tërbimin.
Shtigjeve u enda , tri ditë e tri netë
Në tokat të kripura gërmoja fatin tim me sy.
Era më rrihte flokët si kashtë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 185/333
8/9/2019 Poezi Ruse
ZARUBINI
Kush je ti? Kush? Ne s'të njohim!
Ç'kërkon ti në kampin tonë?
Përse sytë e tu të shqetësuar
Vërtiten si dy qenë në zinxhir,
Në ujthin e kripur?
Ç'kërkon t'u thuash?
E
A keqja apo e rebelët
kanë hapur mira ndrit
njëte gojapër
shteg e stuhisë?
në Azi,
Apo nga Orenburgu ikin si lepuj, veri?
HLLOPUSHA
Ku është? Ku është? Eshtë e mundur të mos jetë?
Më të rëndë nga guri kam mbajtur shpirtin tim të vendosur.
Ah, shihet që prej shumë kohësh se në këtë vend
E kanë harruar banditin Hllopush, qenin e damkosur.
Qesh, ti njeri!
Në kampin tënd të zymtë,
Janë dërguar zbulues të shquar.
Unë qeshë falsifikues parashë,
Vrasës i burgosur, i dënuar.
Dhe
Si ja paepritur
gjethe … para tri netësh… guvernatori Rejnsdorp
këputur
Fluturoi tek unë në qeli.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 186/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Që prej tri netësh, tri netësh, duke hapur një shteg në errësirë
Kërkoj kampin e tij dhe dikë që të më verë në dijeni
Më
Duaçoni tek atë
ta shoh ai, më çoni,
njeri!
ZARUBINI
Mik i çuditshëm!
PODUROVI
Mik i dyshimtë!
ZARUBINI
Si mund të besojmë te ty?
PODUROVI
Shumë, shumë njerëz për një grusht florinj
Janë gati që t'ia çpojnë zemrën atij..
HLLOPUSHA
Ah, ah, ah!
S'janë fjalë pa mend.
Ju jeni një mburojë e sigurt dhe e fortë dyfish,
Por unë jam një rebel
I ushqyer me hakmarrje gjer në fyt.
Rrëshira e hidhur pikon si qelb
Nga brinjët e shqyera të izbave. Por
Nesërmbrëma do të turrem si ujk
Të shqyej mishëra njerëzorë.
Eshtë e vërtetë, është e vërtetë, është e vërtetë,
Po nuk shqeve do të të shqyejnë me endje.
Duhet t'i kesh përherë të gatshme duart
Për kacafytje dhe vjedhje.
Besomëni!
Kam ardhur si mik te ju.
Zemrapa
Sepse gëzon të pëlcasë
Hllopushën në tufan,
këtu
Nuk mund ta merrni dot Orenbergun,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 187/333
8/9/2019 Poezi Ruse
ZARUBINI
Na e zbulo pra, zbuloje, zbuloje
Planin që të fshehur na e mban.
PODUROVI
Menjëherë, menjëherë do të të dërgojmë
Komandant të kavalerisë sonë.
HLLOPUSHA
Jo!
Hllopusha s'do që të ndeshet.
Hllopusha ka një tjetër mendim.
Ai do që fytyrat tuaja të tronditura nga zemrimi
Në vend të urrejtjes të mbusheshin me gjykim.
Ju s'keni frikë si egërsira grabitqare,
E tmerrshme
Por a s'është eështë zhurma
vërtetë që paeartileri
betejave, e fitoreve tuaja.
jeni?
Dhe që as barut, gjithashtu nuk keni?
6. NE KAMPIN E ZARUBINIT
ZARUBINI
Eh ju, njerëz të zotë e të gëzuar,
Njerëz të shkujdesur, njerëz indiferentë!
Tartarët me mollëza të dala,
Janë miqësuar me fshatrat tuaja.
Fishkëllejnë kuajt si stuhi nëpër fusha thellë,
Zhduken sapo t'u hedhësh shikimin,
Hëna shqyen kaçubat, duke rrahur krahët e verdhë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 188/333
8/9/2019 Poezi Ruse
TORNOVI
Po, po, po!
Diçka do të ndodhë!
Kudo
Ulurijnë zëra si qenë në kangjëlla
Në shpirtrat e vrazhdët të njerëzve,
Në ndyrësinë e lagësht kënetore, fryn era,
Do të ndodhë një fatkeqësi!
Një humbje e madhe do të jetë një humbje e madhe!
Sigurisht jo më kot nga livadhet gjithmonë,
Kafka prej kali e hënës
Arin e pështymës së qelbur pikon.
ZARUBINI
Gënjeni, gënjeni ju!
Ju ngultë një thikë në shpinë!
Që në fëmini s'më ka qëlluar të shoh, mua
Që për djallëzira
Kozaku të dridhettëmë
tilla
keqa sesa një grua.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 189/333
8/9/2019 Poezi Ruse
SHIGAJEVI
S'dridhemi ne, s'dridhemi aspak!
S'është ujë i pritave të Bashkirskit gjaku ynë.
Ti e di mirë
Cilat thika ia hapën rrugën Çeljabinskit
Ti e di kush e mori Osa-n,
Kush e zhveshi
Kaq shumë mizadhe
mbie shtriu
hundënpërtokë Saruplin
tënde s'kanë pushuar
Sa plumba shpinat tona kanë gërvishtur e prerë.
Në ngrica dhe lagështira
Natë dhe ditë
Jemi të gatshëm të luftojmë përherë.
Secili nga ne mban më të shtrenjtë kalin dori
Sesa kokën prej cubi të tij.
Fatkeqësia kërcënon, kërcënon dikë
Dhe kozaku a s'duhet ta dëgjojë këtë?
Shih një tymtar
Rri mbinjë
Ja dhe çati si kalorësi
i dytë, mbi kalë.
një i tretë;
S'do të dije të llogarisje dot turinjtë e tyre
Me dëshirën e guximshme të budallenjve.
Dhe një kope e tërë e egër pelash prej druri
Fluturon trokthi nënë një re pluhuri.
Ku po shkon ajo? Pse?
Ç'rrugë kërkojnë
Kalorësit e pa fre?
Mbi sytë e qelqtë i fshikullon, i godet paniku
Me dorezën e një kamzhiku
ZARUBINI
Jo, jo, jo!
S'e ke kuptuar fare…
Dëgjohet thirrja,
Thirrja e alarmit në çdo dritare.
Unë e di se sonte Emiliani
Me kavalerinë e rreptë të tij do të marshojë mbi kazan.
Duke marrë frymë nga entuziazmi dje
Pashë në mjegullën e dritës së agimit,
Sesi zgjateshin përtej Cermshanit, përtej malit
Mijëra karro me artilerinë.
Si me kërkëllimën e rrotave
Madhërisht mbi gurët e kalldrëmit, karvani gjëmon!
Hingëllima e deveve, me blegërimën e dhive
Dhe me zërin grykor të tartarëve ushton.
TORNOVI
E po mirë pra, besojmë ne besojmë
Që gjithçka (mbase)
Është siç e mendon ti
Zëri i zemërimit
Na thërret në një ihakmarrje
ngjashëm të
metmerrshme
fatkeqësnë,
këtu.
Dashtë Zoti,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 190/333
8/9/2019 Poezi Ruse
ZARUBINI
Besoni, besoni!
Ju betohem!
Jo fatkeqësia, por gëzimi i beftë,
Mbi
Ja, siRusinë e muzhikëve
shpatatat dombi
që përplasen të bjerë.
mburoja,
Kumboi muzgu blu mbi fushën e nderë.
Gjer edhe korijet
Si kryengritëse,
Flamurët e rjabinave ngrenë
Po piqet, po piqet buzagas beteja.
Mjegulla e përgjakur ulurin në qiell
Me gjëmimin e predhave dhe fishkëllimat e mitrolozit
Emiliani nesër do t'i mbulojë
Që revolta jonë të gjëmojë pa shpëtim
Që
Sot ankthi të mos
do dërgoj aty, na thith gjithçka.
Nihmë për trupat e tij.
BURNOVI
Jo! Eke gabim, gabim, gabim!
Tani, si askurrë, s'jam i sëmurë prej ndjenjës së jetës,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 191/333
8/9/2019 Poezi Ruse
ÇUMAKOVI
Pse ke mëshirë për një shpirt të ndyrë dhe të ftohtë
Për një arush të ngordhur në strofkën e ngushtë?
A s'e di se në Orenburg kanë therur Hllopushën?
S'e di që
Gjithë Zarubini
ushtria jonëndodhet
pësoi u ishpartallua
burgosur në Tambinsk?
nga Mishel'soni.
Kalmukë e bashkirë ikën drejt Aralskut, në Azi.
Përvajshëm mbase për këtë rënkojnë suslikët
Në fushën e shkelur duke stërpikur me baltë
Kokat e të vdekurve si gjethe panje?
Rrënimi, rrënimi, bie nëpër fshatra çanga!
Kush do të na shpëtojë? kush do të na japë strehim?
Shiko! Atje përsëri, atje përsëri përtej ndanë pyllit,
Zogj cijatës nderin krahët si kryqe në ajër, fluturim.
BURNOVI
Jo, jo, jo! S'dua të vdes aspak!
Mëkot këta zogj rrinë pezull mbi ne,
Dua të jem adoleshent përsëri
Që shkund bakrrin nga koria me shelgje
Dhe të mbaj poshtë pëllëmbët si pjata të bardha lëmuese
Si është e mundur vdekja?
Mund të banojë ky mendim në zemër,
Kur në provincën e Penzkës kam shtëpinë time?
Qaj me lot diellin, qaj me lot hënën,
Qaj me lot shelgun që dritaren e ulët më ze,
Vetëm për të gjallët janë të bekuar
Stepat pyjet, përrenjtë dhe blerimi blu.
Dëgjo, unë pështyj mbi tërë universin
Nëse nesër s'do të jem më këtu!
Dua të jetoj, të jetoj, të jetoj
Të jetoj gjer në frikë e gjer në dhimbje!
Edhe hajdut xhepash, edhe kërkues ari
Vetëm për të parë si kërcejnë minjtë nga gëzimi në fushë,
Vetëm për të parë si këndojnë bretkosat e dehura në pus.
Shpirti im i bardhë si lule molle gufon,
Në një
Më flak për
mësoni të kaltër
hir të rigjallëroi
Zotit sytë era.
Më mësoni dhe unë do të bëj çdo gjë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 192/333
8/9/2019 Poezi Ruse
TVOROGOVI
Ndaluni! ndaluni!
Po ta dija se s'jeni frikacakë
Do të mund të shpëtonim pa vështirësi.
Askujt s'do t'ianë
Ylli i vetmuar zgjonin komplotin
qiell do të ruantetonë shelgjet memecë,
heshtjen,
Mos u trembni, mos u tmerroni nga plani i egër,
S'është më i tmerrshëm se kërcitja e kockave në trup.
Unë dua t'ju propozoj
Që ta lidhni Emilianin në agim
Dhe ta dorëzoni në duar e autoriteteve
Që vdekjen na nxjerrin përpara si kërcënim.
ÇUMAKOVI
Si, Emilianin?
BURNOVI
Jo! Jo! Jo!
TVORGOVI
He, he, he!
Jeni më të marrë se kuajt,
Jam i sigurt se nesër,
Sapo agimi do të ketë pështyrë me ar,
Si berra të therur do t'ju varin në shesh ushtarët.
Eh budallenj, budallenj, kush do të ketë mëshirë për ju,
Sepse ju vetë i keni shpikur gjembat.
Jetohet vetëm një herë, vetëm një herë jetohet këtu!
Vetëm njëherë shkëlqen rinia si hëna në vendlindje.
Dëgjo, ti, dëgjo.Ti ke një shtëpi në Sara,
Atje me gjethe të purpurta plepi rreh dritaren tënde
Gati, donte t'i thoshte padronit në ditët e zymta të tetorit,
Se vjeshta e ka bërë shosh me goditje të ftohta preçize.
Si do të mundësh ta ndihmosh ti plepin?
Me çfarë do t'i shërosh ti plagët e tij prej druri?
E njëjta natë kumbuese, nata vjeshtë e jetës
E zhveshi Emilianin si plepin, me dhëmbët e shiut.
Pse mirë
Më të përkundesh mbidhe
të këputemi degët lakuriqe në
të vërtitemi gjithë
erë,nyje?
Sesa të nderemi fushave, duke kulluar kalbësirë të artë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 193/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Jetohet vetëm
Vetëm një herënjë herë,
rinia vetëm një
himnizon herësitëvelë
hënën vetme!
në largësi.
8. FUNDI I PUGAÇOVIT
PUGAÇOVI
U çmëndët! U çmëndët! U çmëndët!
Që ne u shfarrosëm, juve kush ju tha?
Gojë të liga si torba me ushqime të prishura
Vjellin qelbësira, gënjeshtra të pacipa, hata.
Tri herë mallkuar qoftë ai kriminel, frikacak e kopuk
Që ditiduhet
Sonte t'ju helmojë mekuajt
të shaloni gjepura të tilla,
Për t'u futur me mua para agimit në Gurjev.
Po e di, e di, jemi para një fatkeqësie të tmerrshme,
Por për këtë dhe më e tmerrshme në kënetën e mjegullës
Barkat tona, si mjelma do të rrahin krahët e drunjtë
Mbi ujrat e Kaspios, drejt Azisë.
O Azi, vend i kaltër, Azi!
Mbushur me rërë, gëlqere dhe kripë
Kështu hëna ecën ngadalë në qiell, rrotat duke krikëllitur
Si kirgizi me qerren e tij.
Po kush e di vallë me ç'vrull e krenari
Rrokullisen atje lumenjtë malor qimeverdhë?
A s'është kjo arsyeja që fishkëllejnë kështu hordhitë e mongolëve
Me sa egërsi e mizori që ka njeriu në brendësi?
KRJAMINI
O qesharaku, qesharaku, qesharaku Emilian,
Je gjithmonë po ai tuaf, i verbër dhe dhelparak,
Trimëria jote u derdh nëpër fushë
Në asnjë punë të Azisë s'do mund të ziesh ti më, aspak.
E njohim, e njohim popullin tënd të Mongolisë,
Na është i panjohur vallë guximi i tij?
Kush
Ia i pari,
mbathi nëkush i pari, nëse jo kjo fundërine
Sakmara?
Si gjithmonë, si gjithmonë këto shëmtira të egra
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 194/333
8/9/2019 Poezi Ruse
PUGAÇOVI
O zot, ç'po dëgjoj?
Hesht, kozak
Do të ta tapos fytin me thikë a me një të shtënë pisto…lete
Është e vërtetë që shpatat të kenë pushuar së vringëlluari?
Është ky shpërblimi për gjithçka që kam hequr?
Jo, jo, jo, s'mund ta besoj, s'është e mundur!
Jo për këtë u rritët në stanicat e stepave;
Asnjë
S'duhetkërcënim fatit tëtëashpër
t'ju shtrëngojë dorëzoheni.
Ju duhet ta nxitni edhe më shumë ulurimën tuaj
Ashty si në kohën, kur era nga vendet tona frynte si furtunë…
KRJAMINI
Jo! Jo! S'jemi më shërbëtorët e tu!
S'na josh më marrëzia jote si përherë.
S'duam që në një luftë të marrë e të kotë
Të shtrihemi në varreza si mijëra të tjerë .
Zemra ka ankth e frikë të fshehtë.
Nga mosmarrëveshje të përgjakta dhe ankesa,
Ne do donim të dëgjonim si dikur në hutor
Shushurimën nëpër panja dhe plepa.
Kemi një vegjë fatale në jetë
Më të fortë se çdo cimë dhe tel…
A s'është çasti për ty Emilian
Që të përulesh para autoritetit, ti kryetar rebel?!
PUGAÇOVI
Si!Tradhëti?
Tradhëti?
Ha, ha, ha!…
E po mirë, pra!
Prite mor qen shpërblimin tënd, ja!
(Shtie).
Krjamini bie i vdekur. Kozakët me britma nxjerrin shpatat. Pugaçovi, duke shpenguar,
me thikën në dorë, bën prapa drejt murit.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 195/333
8/9/2019 Poezi Ruse
ZERA
Lidheni! Lidheni!
TVOROGOVI
Qëllojeni! Qëllojeni me shpatë, drejt e në turi!
ZERI I PARE
Kemi patur mjaft si ky i pafytyrë…
ZERI I DYTE
Tërhiqeni prej mjekrre…
PUGAÇOVI
…Të shtrenjtët e mi…Të mi -rët…
Ç'ndodhir? Ç'ndodhi? Ç'ndodhi?
Kush klith e ngërdheshet kaq me frikë
Në lagështirën
Kush ngërdheshetdhepërtej
në baltë ndanë rrugës?
tinëzisht,
Duke pështyrë kundër diellit ndyrësisht?
………………………………
…Ah, është vjeshta!
Është vjeshta që derdh nga thesi
Monedha ari të prera nga muaji shtator
Po! Jam i humbur!
Ora ecën…
Truri si qiri, shurdhshëm, shurdhshëm pikon…
…Eshtë ajo!
Është vjeshta që ju korruptoi
E poshtra, e keqja, zhelania plakë.
Është ajo, ajo, ajo
Me flokët shpupuritur si muzg i dridhëruar
Me dëshirën që vendlindja të vdesë
Nën buzëqeshjen e saj të ftohtë, të trishtuar.
TVOROGOVI
Ah, ka luajtur…ç'rrini, ma shikoni?
Lidheni!
Sigurisht, s'do t'i bjerë murit me kokë.
Lavdi Zotit! Mbaroi gjakderdhja e tij mizore,
Mori fund ulurima e tij e tërbuar ujkore,
Më i gjallë do të ndizet tani bakri i vjeshtës
Lopata e erërave s'do të zbrazë lulkuqen e agimit.
Shporruni pra!
Duhet të shpejtojmë,
Në duart e qeverisë ta dorëzojmë.
PUGAÇOVI
Ku je, ku je fuqi e dikurshme?
Kërkon
Rini, të si
rini, çohesh dhe s'mund
natë maji të lëvizësh
ke pushuar dorën!
së jehuari,
Si qershia e egër në stepën e provincës!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 196/333
8/9/2019 Poezi Ruse
SHENIMET E KAPITUJVE: 5 - 8
5. I BURGOSURI I URALEVE
Pugaçovi mori në pak kohë fortesa të ndryshme, nënshtroi Orenburgun me një rrethim të gjatë e të
tmerrshëm
Guvernatori, (qëgjeneral
nisi në leitnant
ditët e para të tetoritnis
Rejnsdorp, 1773). Qyteti
banditin ndodhetnë
Hllopusha nëkampin
gjendetegrabitjeje dhe në terror.
Pugaçovit.
''Në burgun e Orenburgut ndodhej atëherë në pranga një keqbërës, i njohur nën emrin e Hllopushës
[domethënë, Petardo]. Për njëzetë vite ai kishte qenë cub në ato vende. Tri herë ishte internuar në
Siberi, dhe tri herë kishte gjetur mënyrën për t'ia mbathur. Rejnsdorp mendoi që atij t'i shërbente i
burgosuri inteligjent që të dërgonte në bandën e Pugaçovit afishet e paralajmërimit. Hllopusha u betua
se do t'i kryente me përpikmëri detyrat e tij. Me t'u liruar, iu paraqit drejt për drejt Pugaçovit dhe ia
dorëzoi të gjitha letrat e guvernatorit.'' E di, mik, se çfarë shkruhet në to'', i tha analfabeti Pugaçov dhe
i dhuroi një gjysmë ruble dhe kostumin e një kirgizi të varur pak më parë. Duke njohur mirë krahinën
që aq gjatë e kishte terrorizuar me grabitjet e tij, Hllopusha iu bë atij i domosdoshëm. Pugaçovi e
emëroi kolonel dhe e ngarkoi me grabitjen dhe me revoltën e fabrikave. Hllopusha u pajtua me
besimin e fshehtë në të. Lëvizi gjatë lumit Sakmara duke bërë që të ngrinin krye fshatrat përreth, u
shfaq në skelat
Pugaçovit, gjylee dhe
Bugulçanit dhe etështuar
barut, duke Sterilitamakut
bandën edhe në fshatarë
tij me ofiçinat edhe
Uralit dhe qëshokë
bashkirë, andejtëi dërgoi
tij të topa
grabitjeve'' (Pushkin, Histori cit. f. 173– 74) ''Banditi Hllopusha i shtruar në kamzhik, i damkosur nga
dora e xhelatit, me fejzat e hundës të shqyera gjer në kerce ishte një nga përkrahësit e Pugaçovit. Atij i
vinte turp nga deformimi që kishte pësuar dhe mbante në fytyrë një rrjetë ose e mbulonnte atë me
mëngën e krahut, si për t'u mbrojtur nga ngrica'' (po aty, f. 181- 82)
6. NE KAMPIN E ZARUBINIT
Jemi në kampin e Zarubinit, mëkëmbës i Pugaçovit. Forcat e rebelëve, gjithnjë e më të shumta
grabisin qytete e fortesa, marrin Samarën në fund të dhjetorit të viti 1773. ''Çdoditë forcat e Pugaçovit
rriteshin. Ushtria e tij përbëhej tashmë prej njëzetë e pesë mijë njerëzish. Bërthama formohej prej
kozakëve të Jaikut dhe nga ushtarë të kapur në kalatë, por pranë tyre grumbullohej një shumicë e
pabesuar tartarësh, bashkirësh, kalmukësh, fshatarësh rebelë, galeotësh të arratisur dhe endacakë të
çdo lloji. Gjithë ky llum ishte armatosur si jo më mirë; kush më shtizë, kush mekobure, kush me
shpatë oficeri. Disave iu shpërndan bajoneta të vendosura në hunj të gjatë; të tjerët mbanin topuza;
pjesa më e madhe nuk kishte kurrëfarë arme. Ushtria ishte e ndarë në regjimente të përbërë prej
pesëqind njerëzve. Paguheshin vetëm kozakët e Jaikut; të tjerët kënaqeshin me plaçkitjen. Vera ishte
shitur nga financa e shtetit. Me ushqimet dhe kuajt merreshin bashkirët. Për dezertimin qe vendosur
dënimi me vdekje''. (Pushkin, Historia cit. kap. III, f. 178).
Gjithë Rusia ndodhet në një gjendje të tmerrshme. ''Vërtet gjendja ishte e tmerrshme. Revolta e
përgjithshme e bashkirëve, e kalmukëve dhe e popujve të tjerë të shpërndarë në këtë krahinë,
ndërpriste nga çdo anë komunikimet. Trupat ishin në numër të paktë dhe të pabesë. Krerët braktisnin
postet e tyre dhe iknin duke dalluar një bashkir me kukurë ose një fshatar të ndërmarrjeve, me
çomange. Dimri dyfishonte vështirësitë. Stepat ishin mbuluarme borë të madhe. Nuk ishte e mundur
të shkoje përpara pa pajisje, jo vetëmme bukë, por edhe me dru. Fshatrat ishin të shkretë, qytetet
kryesore të rrethuar, të tjerët të pushtuar nga bandat e rebelëve, fabrikat të plaçkitura dhe të djegura;
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 197/333
8/9/2019 Poezi Ruse
plebeu ishte kudo në lëvizje dhe bënte prapësira. Trupat edërguar nga të gjitha anët e Shtetit, lëviznin
me ngathtësi. E keqja që s'e ndalte asgjë, përhapej me shpejtësi dhe gjërësisht. Nga qyteza e Iljek deri
në Gurjev, kozakët e Jaikut ishi në revoltë. Guvernatorët e e Kazanit, të Nizhgorodit dhe të Astrahanit
ishin plot banda banditësh; flaka mund të vërshonte deri në Siberi; në Permë filluan lëvizjet; Ekaterina
ishte në rrezik. Kirgizët– kajsaki duke përfituar nga mungesa e trupave, filluan të të kalojnë kufirin e
hapur, të plaçkisin banesat e bujqve, të merrnin bagëtinë, të plaçkisnin banorët. Popujt e Oltrekubanit,
të nxitur nga Turqia, zienin; dhe disa fuqi evropiane mendonin të përfitonin nga gjendja e vështirë në
të cilën ndodhej atëherë Rusia'' (po aty., kap. IV,f. 199
– 200).
Në këtë kuadër rrethimi i Orenburgut, bëhet përherë e më shumë dramatik. ' Gjendja e Orenburgut
bëhej e tmerrshme. Banorëve u ishte rekuizuar mielli dhegruri dhe u shpërndahej prej tij një racion
ditor. Prej një kohe të gjatë i ushqenin kuajt me gjembaçë të thatë. Pjesa më e madhe e tyre ngori dhe
dhe u përdor si ushqim. Uria rritej. Një thes me miell shitej (edhe ky në mënyrën më misterioze)
njëzetë e pesë rubla. Me propozim të Riçkovit (akademikutqë ndodhej atëherë në Orenburg) filluan të
skuqnin lëkurën e qeve dhe kuajve dhe ta grinin në copëza që ta përzienin në bukë. Shpërthyen
sëmundjet. Mërmëritej gjithnjë e më fort. I trembeshin një revolte'' (po aty., f. 196).' Gjatë mungesave
të shpeshta të Pugaçovit, Sigajev, Padurov dhe Hllopusha drejtuan rrethimin e Orenburgut'' (po aty.,
kap. V. f. 210). Por njerëzit e Pugaçovit fillojnë një të venë re një paranjenjë fatkeqësie.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 198/333
8/9/2019 Poezi Ruse
bashkërrjedhjen e Penxës me Suran, në limanin e mesëm të Vollgës) dhe në jug-lindje, Saratov (mbi
Vollgë), por pastaj (25 gusht 1774) u mund nga Mishelsoni në një betejë të fundit dhe vendimtare
pranë Sareptës, në afërsi të Karikinit (Stalingradi i ardhshëm). Në shpirtin e bashkëpunëtorëve të tij
futet helmi i tradhëtisë. Tvorogov, beniamini i Pugaçovit propozon që të lidhet Emiliani dhe t'i
dorëzohet qeverisë.
8. FUNDI I PUGAÇOVIT
Pugaçovi i trodhëtuar nga njerëzit e tij, iu dorëzua trupave qeveritare (shtator 1774). Pushkini thotë:
“Pugaçovi nuk kishte mjete për t'iu shpëtuar rrjetave që e shtrëngonin. Bashkëpunëtorët e tij duke parë
nga njera anë rrënimin e pashmangshëm dhe nga ana tjetër shpresën e faljes, filluan të merreshin vesh
mes tyre dhe vendosën t'ia dorëzonin qeverisë. Pugaçovi donte të shkonte drejt detit Kaspjk duke
shpresuar që të gjente mënyrë e t'i t'i hapte shtegun vetes nëpër stepat e Kirgizëve-kajsaki. Kozakët u
hoqën sikur ranë dokord, por duke i thënë se donin të merrnin me vete gratë dhe fëmijët, e çuan në
Uzen, strehim i zakonshëm për keqbërësit dhe të ikurve të atyre viseve. Më 14 shtator arritën
fshatrave të ''besimtarëve të vjetër'' të popullit (''besimtarët e vjetër'' starovery, përbënin në Rusi një
sekt fetar që e pati origjinën në viti 1656; të quajtur raskolniki, domethënë të veçuarit nga kisha
ortodokse zyrtare). Këtu pati këshillën e fundit. Kozakët që nuk pranuan të dorzoheshin në duart e
qeverisë u shpërndanë. Të tjerët u drejtuan në çadrat e Pugaçovit. Pugaçovi qëndronte vetëm dhe i
mendueshëm. Arma e tij varej në një cep. Duke dëgjuar të hynin kozakët, ngriti kokën dhe pyeti se
çfarë donin. Ata filluan të flisnin për gjendjen e tyre të dëshpëruar dhe ndërkohë duke iu afruar
ngadalë kërkuan t'i zinin rrugën për tek arma e varur. Pugaçovi nisi atëherë t'i bindte që të shkonin
drejt qytezës së Gurievit. Kozakët iu përgjigjën se për një kohë të gjatë kishin shkuar ata pas tij dhe se
tashmë kishte ardhur koha që t'i ndiqte ai ata. ''E po mirë pra'', tha Pugaçovi, ''doni ta tradhtoni
sovranin tuaj?'' ''Ç'të bëjmë?'' u përgjigjën kozakët dhe pa pritur iu hodhën përsipër. Pugaçovi u
shpengua në kohë. Atë u tërhoqën disa hapa prapa. E kam vënë re prej kohësh tradhëtinë tuaj'', tha
Pugaçovi dhe duke thirrur beniaminin e tij, i zgjati duart dhe i tha: ''Lidhi!'' Tvorogovi donte ta lidhte
me duart prapa. Pugaçovi nuk u përkul. ''Mos vallë jam bandit? '', tha me inat. Kozakët e hipën mbi
kalë dhe çuan drejt qytezës së Jaikut. Gjatë gjithë rrugës Pugaçovi i kërcënoi me hakmarrje e dukës së
madh. Një herë gjeti mënyrën të lironte duart, kapi shpatën dhe koburen, plagosi me një të shtënë një
nga kozakët dhe nisi të thërriste që të lidhnin tradhtarët. Por askush tashmë s'e dëgjonte më'' (Histori
cit., kap. VIII, F. 260– 61). Në qytezën e Jaikut, Pugaçovi iu dorëzua gjeneralit të famshëm A. V.
Suvorov i cili duke u emëruar kryekomandant nga konti Panininë fazën e fundit të operacioneve,
kishte marrë komandën e repartit të Mikelsonit. (Një skenë me Suvorovin u hoq nga Esenini në
redaktimin përfundimtar të dramës). Pastaj i burgosuri u dërgua në Simbirsk dhe iu dorëzua kontit
Ponin.Më në fund u dërgua në Moskë:“Në Moskë u prit nga një turmë e madhe që me t'u qetësuar na
kapja e keqbërësit të madh, po e priste atë me pa durim. Ai u vu në Oficinë, ku që nga mëngjesi deri
në mbrëmje, për dy muaj rresht, kuriozët mundën të shihnin rebelin e famshëm të lidhur me zinxhir në
mur dhe akoma i tmerrshëm në pafuqinë e tij. Tregohet se shumë grave u binte të fikët nga vështrimi i
tij i zjarrtë dhe nga zëri i tij kërcënues. Para gjyqit tregoi një debolecë të pa pritur shpirtrore. U desh ta
përgatisnin dalngadalë që të dëgjonte vendimin me vdekje. Pugaçovi dhe Perfilievi u dënuan me
shqyerje së katërsh; Çika me prerje koke; Sigajev, Podurov dhe Tornov në hu; tetëmbëdhjetë burra me
dënim me kamxhik, me internim dhe me punë të detyruar. Ekzekutimi i Pugaçovit dhe i
bashkëpunëtorëve të tij u bë në Moskë, më 10 janar 1775'' (po aty, f. 264). Kështu mori fund revolta
që nisi me njëkishte
autoriteteve, grushttronditur
kozakësh të pa nga
Shtetin bindur dhe duke
Siberia u rënduar
në Moskë nga Kubani
dhe nga neglizhenca e pafalshme
në pyjet e
e Muromit.
Qetësia e përgjithshme nuk u stabilizua për një kohë të gjatë akoma (…) Në fund të vitit 1775 u shpall
një amnisti e përgjithshme dhe u dha urdhëri që të harrohej përgjithmonë përsa kishte ndodhur.'' (po
aty, f. 268). 22 tetor 1774, një muaj nga kapja e Pugaçovit, Katerina i shkruante Volterit në frëngjisht
mbi kapjen e Pugaçovit.
Mbi Pugaçovin shkruan akoma edhe Pushkini (po aty, kap. IV f. 202 - 3): ''Emilian Pugaçovi, kozak
në lirim i ''stanicës'' (shih më tej) Zimovjevskaja (mbi Don), ishte bir i Ivan Mihajllovit, vdekur shumë
vjet më parë. Ishte dyzetë vjeç; ishte me trup mesatar, zeshkan në ngjyrë ulliri, thatanik; me flokë të
verdhë të zënë, me mjekërr të zezë, jo të madhe, me majë. Një dhëm i sipërmë i qe shkulur që kur
ishte ende fëmijë në një boksim. Në tëmthin e majtë kishte një njollë të bardhë dhe në të dyja sisët
shenjat e mbetura pas sëmundjes së quajtur sëmundje e zezë. Ishte analfabet dhe shenjën e kryqit e
bënte si ''raskolnikët'' (domethënë me tre gishta në vend që ta bënte me dy).Rreth dhjetë vite më parë
ishte martuar me kozaken Sofija Nadjuzhina, me të cilën pati pesë fëmijë. Më 1770 kishte kryer
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 199/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 200/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Stuhia çirrej.
Pranë dritares.
Dukej sikur vdektarët vallëzonin.
Sakaq,
Japonezëve u shpallte luftë perandoria.
Dhe kujtdo që larg i faniteshin kryqe të drunjtë
Me qindra edhe me mia.
Në atë kohë
Punët myk të Rusisë injoroja.
As qëllimet
As arsyet e luftës s’i kuptoja.
Fushat e Riazanit, ku muzhikët
Kosisnin bar
Dhe mbillnin grur
Ishin për mua gjithë bota mbarë.
U
Nëngjal,
fjalëts‘u zverdh,
e mia, thashë, shpirtin do ta derdh².
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 201/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Vite të largëta,
Si brenda një mjegulle jeni tani.
Kujtoj gjyshin
Kur më thosh me trishtim:
²Eshtë krejt e kotë…
Shkruaj po deshe
Për
Dhethekrën,
më tepër shkruaj për pelat, biri im!²
Atëher në trurin e lodhur nga pasioni
Për muzën time me një qetësi të fshehtë
Nisën ëndërrat e mia intime.
Se së shpejti do të bëhesha i pasur,
I dëgjuar
Poet me nam
Dhe që monumentin
Do të ma ngrinin në Riazan…
Pesëmbëdhjetë vjeçar
U dashurova marrëzisht
Dhe ende jo i vetëm fillikat
Ëmbëlsisht
Pasi erdha në moshë,
U martova me vajzën më të mirë
Me më të bukurën e vajzave në botë.
Vitet rridhnin
Ndryshonin fytyrat e tyre…
Një dritë e re
Përhapej mbi ta.
Kurse unë fshatari ëndërrimtar,
U bëra këtu në kryeqytet
Poet i klasit të parë.
Dhe i sëmurur
Nga mërzia e shkrimtarit
Nisa të endem
Vendeve të huaja si udhëtar,
S‘u besoja më takimeve,
S‘vuaja nga ndarjet, lamtumirat,
E quaja gënjeshtër gjithë botën mbarë.
Kuptova atëherë
Ç‘ishte Rusia,
Kuptove, ç‘ishte lavdia.
Dhe në një shpirt si ky imi,
Si helm i hidhur
Më zuri thellë e më thellë trishtimi.
Që jam
Edhe papoet.
mua
Ka plot zhele anembanë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 202/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ngordhsha!
Por
Vetëm një lutje për ju kam…
Mos ma ngrini, ju lutem, shtatoren në Riazan.
Rusia… Carshina…
Breng…
Delikatesë aristokrate e kulluar…
Ç‘këndojnë vallë?
Prite, pra, o Moskë
Rrugaçin e dëshpëruar.
Do ta shohim
Kush nga ne do t'ia dalë.
Dhe ja nga vargjet e mia,
Në klubin e ndritur, çdo sallon
Shurra e pelës së Riazanit
Gulfon .
Nuk ju pëlqen?
Por është e drejtë!.
Me zakonin
E Aromës së rigonit dhe trëndafilave ..
Por kjo bukë,
Që ju po gëlltitni e kemi bërë ne
Si të thuash, pikërisht
Me pleh,
I lodhur së zvarrituri
Nëpër vëndet e huaja
U ktheva
Në shtëpinë ku linda.
Tek këneta,
Me fustan të bardhë
Rri berjoza me bukle të blerta.
Po ç’berjozë!
E mahnitshme! dhe ç‘gjinj pa,
Nuk i gjen në asnjë grua
Gjinj si ata.
Nga fushat
Muzhikët
Karrot spërkatur
e tyre me diell të valë.
me thekërr
Më sjellin përballë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 203/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 204/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Të
Të mundësh mezjarr
ndezësh një të nëtëkëtë
madhtymnësterrë,
pyll,
Dhe pastaj ta shuash atë yll menjëherë.
Askush
unë nuk
derën doetëhap
s'do hyjë nëasnjeri.
për këtë dhomë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 205/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Pyje të dashura
Ti tokë! mështeknash!
E ju, rërëra të ultësirave!
Përpara kësaj turme në vrapim
s’kam forcë ta fsheh melankolinë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 206/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Unë e di,
Sepse, kagjethet
shiu gëzim inëlan,
të
Sepse, ajo panjë e moçme
Me kokën e tij më ngjan.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 207/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dheku
Per vuaj
n'apikerisht sees'e
shpie rrot' kuptoj -
fatit
Fytyre per fytyre
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 208/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Anija detit
Tashti dot s'me
ne krahun flaku
sovjetik
Jam bashkudhetari me i flakte
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 209/333
8/9/2019 Poezi Ruse
VLADIMIR MAJAKOVSKI
Vladimir Vladimirovich Majakovski (Bagdat, 7 korrik 1893 - Moskë, 14 prill 1930) Ishte një
poet dhe dramaturg sovjetik, këngëtar i Revolucionit të Tetorit dhe aktori më i madh i kursit
të ri të ndërmarrë nga kultura ruse post-revolucionare.
Ura e Bruklinit
Jepi Kulixhe (Coolidge),
një britmë gëzimi!
Unë po ashtu nuk do tjerr fjalë
rreth gjërave të mira.
Skuqu
prej lëvdatave të mia,
bëhu i kuq si flamuri ynë,
megjithatë
shtetet e bashkuara
të
amerikës do të jeni.
Si
që një besimtar i çmendur
futet
në kishë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 210/333
8/9/2019 Poezi Ruse
tërhequr
brenda një qele manastiri,
të thjeshtë e rafsh;
ashtu dhe unë,
në të mbrëmjes gri
perde,
përulësisht
në ve këmbë
Urën e Bruklinit.
Si një pushtues ka shkelur
në një qytet
gjithë shkatëruar,
nga gryka topash
qafëgjatë aq lart sa një xhirafë-
ashtu, i dehur nga lavdia,
i etur për jetë,
Unë ngjitem,
me krenari,
përmbi
Si Urën budalla
një piktor e Bruklinit.
që kredh syrin e tij,
të mprehtë dhe të dashur,
në një madona muzeumi,
ashtu unë,
nga qiejt e afërt
spërkatur me yje,
shikoj
Nju Jorkun
përmes Urës së Bruklinit.
Nju Jorku,
i rëndë dhe mbytës
deri natën vonë,
ka harruar
mjerimin dhe kulmet e tij;
dhe vetëm
fantazmat e shtëpive,
ngjiten
në shkëlqimin e kuqeremtë të dritareve të tij.
Këtu
qejfllinjtë gumëzhijnë butë.
Dhe vetëm
gumëzhima e tyre e fisnike
na thotë ne:
këtu trenat gëlojnë dhe trokëllijnë
si pjatat
kur pastrohen brenda një bufeje.
Ndërsa
një dyqanxhi nxjerr sheqer
nga një mulli
që duket se punon
me ujë-
direkët
që kalojnë nën urë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 211/333
8/9/2019 Poezi Ruse
duken
jo më të mëdha se gjilpërat.
Unë jam krenar
prej gjithë kësaj
milje çeliku;
përmbi të,
fytyrimet
këtu ështëtime vijnë në jetë, ndërtojnë-
një luftë
për ndërtimin
në vend të stilit,
një prirje e rreptë
bullonash dhe çeliku.
Në se
fundi i botës
ndodh-
dhe kaosi
thërmon planetin tonë
në
dhecopa,
ç'mbetet
do të jetë
kjo urë,
ngritur përmbi pluhurin e shkatërrimit;
atëhere,
si hardhucat e stërmëdha të lashta
janë ringritur
nga eshtra
më të brishta se ç'duhet,
si ngrehina në muzeume,
ashtu,
nga kjo urë,
një gjeolog shekujsh
do t'ja dalë mbanë
në rikrijimin e botës sonë bashkëkohore.
Ai do të thotë:
-Putra e atjeshme
çeliku
njëhere lidhte
detet dhe preritë;
nga ky vend,
Europa
u turr në Perëndim,
duke shpërndarë
nëpër erë
puplat Indiane.
Kjo brinjë
na kujton ne
një makinë-
vetëm imagjinoni,
vallë ka atje krahë të mjaftë,
mbas
së një mbjelljes
këmbe çeliku
në Manhattan,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 212/333
8/9/2019 Poezi Ruse
të shkulë
Bruklinin tek vetja
nga buzët?
Nga kabllot
e thurrjeve elektrike,
Unë dalloj
erën
vitet që zëvendëson
e avullit-
këtu
njeriu
ka folur në radio.
Këtu
njeriu
është ngritur
në aeroplanë.
Për disa,
jeta
këtu
nuk ka brenga;
për të tjerë,
ajo është ulurimë e stërgjatë urie.
Nga ky vend,
njeriu i papunë
hidhet
kokëposhtë në Hudson.
Tani
pëlhura ime
shpengohet
teksa shtrin kabllot me tela
në gjurmët e yjeve.
Unë shoh:
këtu
qëndroi Majakovski,
qëndroi,
duke thurrur vargje, rrokje mbas rrokje.
Unë shqyej sytë
si një Eskimez i çaplon për një tren,
Unë e kap atë
si një tik-tak kapur nga një vesh.
Ura e Bruklinit-
po...
Çfarë gjëje e vërtetë!
Erresire,do
Zemren lageshti.
marr
Ashtu si qeni
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 213/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E në qofsha unë
I vogël,
Sa
Në imajat
Madhie oqean, - qëndroj,
valëve të
Shtriqur dallgësh hënën të ledhatoj.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 214/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ku e dashuruara të gjendet,
E tillë, siç jam vetë?
E tillë që të mos e nxerrë vocorraku
Qiell!
Unë
Më gjithë fuqinë e mundshme
Të bërtisja me të madhe nga mushkëritë –
Sa komentat të thyenin krahët e djegur
Dhe të zmbrapseshin në pezmatim.
Të shkoja
Dashurinë time duke zvarrisur
Në të tilla netë,
Të çmendura,
Të pashpirta.
Prej këtyre Goliatëve atësuar,
Kaq i madh
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 215/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 216/333
8/9/2019 Poezi Ruse
POEZI
-“Shoku kalimtar!
Kjo këtu është rruga Zhukovski?”
Më shikon,
si një fëmijë që sheh një vampir,
me sy të shqyer,
kërkon të më
-“jo shok, kjopërvidhet:
është rrugaMajakovski
këtu e mijëra vjet.
Nuk është këtu, pragu i së dashurës,
ku u vetëvra?”
Ç’bëri the?
Si?... Unë!... U vetëvrava?...
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 217/333
8/9/2019 Poezi Ruse
oNëse
Zot,vërtetë ti ekziston
o Zoti im,
në qofsh ti ai që thur qilimin me yje,
nëse ky mundim i përditshëm, i shumëzuar
është për mua një eksperiment yti,
vesh petkun zyrtar.
Vizitën time prit.
Do të jem i përpiktë,
nuk do të vonohem njëzetekatër orë.
Inkuizitar i larëi
dëgjomë!
DËGJO Përktheu Faslli Haliti
Flakma në fytyrë fjalën e tmerrshme.
përse s’do të dëgjosh?
S’e kupton se çdo nerv yti i përdredhur
bërtet si një trombë qelqi
dashuria vdiq...
dashuria vdiq...
dëgjo
përgjigjmu pa gënjyer...
si dy gropa
në fytyrë të gërmohen sytë...
Tashmë unë e di se është konsumuar dashuria.
Tani
në më shumë se një shenjë, unë njoh aty mërzinë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 218/333
8/9/2019 Poezi Ruse
mërzinëeekëpucëve
Pa sikletin këmishës,
Skuqesha në vapën e Kutaisit.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 219/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Herë shpinën,
Herë barkun i ktheja diellit
Gjersa diçka më këndonte në gojën e stomakut.
Habitej dielli :
''As nuk e sheh dot, aq i imët është,
Megjithatë
Ka njëpunë
Po sa zemër
bëntëqë
vogël.
me të !
Si bën
Ky dy pëllëmbë njeri,
Të gjejë kaq vend
Brenda vetes
Për mua,
Për lumin,
Për këta shkëmbinj kilometrikë?
Të lakoni
Mirë, mrekullisht.
lakoni pra!
Pa më thoni,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 220/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 221/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ju lutem!
Për nja njëqind rubla.
Por unë
Pa ngurrim,
Me duart e mëdha
Futur
Në xhepat e grisur
Sorollatesha me goxha sy të hapur.
Është natë.
Ju vishni kostumin më të mirë
Dhe pushoni shpirtin mbi gra apo vejusha.
Mua, përkundrazi,
Moska më mbyste në përqafimet
Me unazën e saj të pafund të Sadovie-s.
Në zemrat tuaja,
Në orët
Bëjnë tik - takun e tyre të dashurat.
Ç'dalldi, çiftet ee dhomave
Unë dridhmën të gjumit !
egër të kryeqyteteve
Ndiqja,
I shtrirë në Sheshin e Pasionit.
Gjokszbërthyer,
Me zemrën gati jashtë,
U hapem diellit dhe pellgjeve,
Futuni me pasionet tuaja!
Ejani me dashuritë!
Tani s'është më në pushtetin tim të kontrolloj zemrën.
E di ku e kanë shtëpinë e zemrës të tjerët.
Brenda gjoksit, dihet.
Për mua, përkundrazi,
Është çmendur anatomia.
Është e gjitha zemër,
Gjëmon kudo.
Oh,
Sa diell pranveror kanë futur
Brenda zjarrit tim në njëzet vjet!
Ajo ngarkesë e patretur është e padurueshme.
Dhe jo e padurueshme dhe kaq,
Por sa për të bërë literalisht
Një varg.
Çfarë doli nga kjo
Nën peshë
Këmbët
Lëkundeshin.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 222/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E di
Nëse unë
Jam i fuqishëm,
Megjithatë
Zvarritem i katandisur në një apendiks kardiak
I kërrusur në gjithë gjerësinë e shpatullave.
Fryhem
S'arrij tame qumështin
derdh jashtë; e vargjeve,
Siç duket s'e do kush dhe unë fryhem përsëri.
Më ka sfilitur lirika,
Mëndeshë e botës,
Hiperbolë
E prototipit të Mopasanit.
Një kasafortë).
Dhe nëse jo një kasafortë
Dhe nëse jo një pianoforte,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 223/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Meshtar
dielli i botësmbi
vë dorën që gjithë
trupinmëkatet
tim. e tokës i zgjidh,
Më i devotshëm se gjithë ata që çojnë jetë murgu,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 224/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 225/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Mendoni:
peshkun që flet
marrim me fijet e rrjetës me zvarritje
dhe këndojmë,
të këndojmë për peshkun e vogël të artë
duke himnizuar guximin e peshkatarit.
Po përse s’do të duhet
të këndoj veten,
nëse unë jam krejt
një mrekulli e pandërprerë,
nëse çdo gjest imi
është një mrekulli
pafundësisht e pashpjegueshme ?
do të shndrit
mendja më e çmuar.
Ka, mbase,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 226/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Një lavanderi.
Rrobalarëset.
Shumë dhe, bën lagështirë.
Të argëtohesh, mbase, me flluska sapuni?
Shikoni,
zhduket proshuta shumëkëmbëshe!
Cilat janë?
Bijat e qiellit dhe zbardhëllimit?
Dyqan buke.
Bukëshitësi.
Ka pjekur paninet.
Ç’është bukëpjekësi?
Një zero
Dhe i pluhurosur me miell.
papritur
para panineve
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 227/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Këpucaria.
Këpucari.
Një horr
Mbi dhe një lypës.
çizme
Na duhen
disa me syprina,
hedh një shikim:
dhe në harpa treten këmbalet.
Ka kurorën.
Është një princ.
I gëzuar e i shkathët.
Jam unë
që kam ngritur
zemrën si një flamur.
Mrekulli e padëgjuar e shekullit njëzet!
I përzënë
tërheq nga vatha
zgjedhën e përditshme.
Dhe kalëron
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 228/333
8/9/2019 Poezi Ruse
mbi tru
«ligji»,
mbi zemër një zinxhir,
«feja».
Jam i burgosur.
Dhe s’kam si të shlyej veten!
Më magjepsi toka e mallkuar.
Të gjitha do t’i paguaja me dashurinë tim
e,
Dhe oqeanin e saj, në shtëpitë me gardhe!
Thërras...
Dëgjo, më në fund!
Tringëllijnë
Ngërdheshjeçelësat!
e gardianit.
Hedh
Nga maja e një rrezeje
Një copëz të prishur mishi.
Midis nënqeshjes
«aha!»
Zvarritem në kllapinë e ethes.
Më oshtin,
lidhur këmbët me zinxhirë
gjylja e botës.
Ari ka lidhur sytë
me çelës.
Kush do ta shoqërojë të verbrin?
Unë
jam i burgosur
për gjithmonë
në tregimin absurd!
Ul dengun
E shtirjeve krenare!
Revoltë
e muzave
të vasalit të dënuar.
Ju që besoni në pallonjtë
- trillime të Brehmit!–
ju që besoni në trëndafila
-gënjeshtra botanistësh dembelë-
përshkrimin tim
të pagabueshëm të tokës
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 229/333
8/9/2019 Poezi Ruse
harqe të atlasit,
shkumëzon
arganoja prej floriri kumbon
nga frangat,
nga dollarët,
nga rublat,
nga
nga koronat,
markat,
nga jenët.
Vdesin përreth,
Por, si një trapano në qiell,
në nderim
të dinjitetit tënd,
Lartësi:
Br-a-v-o!
Rroftë!
Banzai!
Urra !
Hok!
Hip, hip!
Rroftë!
Osana !
Është
Që ai Loken*
lexon
I pëlqehet.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 230/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Nga e qeshura
mbi bark
kumbojnë,
vetëtijnë zinxhirë të gjatë varësesh.
Të heshtur qëndrojnë para veprës së helenit.
Mendojmë:
«Kush
ku, vallë,
kur?»
Por këtë
e ai
i kishte përgatitur
Fidias së ndjerë:
«Dua
Gra të mrekullueshme prej mermeri».
Ora katër,
Pretekst i shkëlqyer:
«Skllevër,
Dua të drekoj përsëri!».
Dhe Zoti,
kuzhinieri i tij ekspert,
me argjil
plazmon mishin e fazanit.
Shtrihet,
Pasi ka përkëdhelur një femër.
«A do ti,
Masivin më të çmuar të yjeve?».
Dhe ja
për atë
një legjioni Galikenjsh
zvarritet midis yjeve në sytë e teleskopëve.
Ikin,
Janë qytetarët që ikin
Për t’u larë në bollëkun e tij.
Një vërshim njerëzish.
të turbulluar dhe të varfër.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 231/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 232/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 233/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 234/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Vëzhgojmë, vëzhgojmë !
Një shkreptimë,
një flakërim,
një vetëtimë
Dhe
ndihet të frushkullojë:
një re
ose figura jo materiale
kanë rrëshqitur dal dalëngadalë.
Këtu,
Mbi shkëmbin qiellor,
të dëgjojmë muzikën e Verdit?
Në një re ka një vrimë.
Shikoj:
Engjëjt këndojnë.
Madhërisht jetojnë engjëjt.
Madhërisht.
Njëri shfaqet
Dhe fisnikërisht
Thyen qetësinë e përgjumur:
« E, pra,
Vladimir
Ju pëlqen Vladimiroviç,
humnera?»
Dhe unë iu përgjigjem me të njëjtën
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 235/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Kortezi:
«Humnera është magjepsëse.
Humnera është një ekstazë!»
U xhindosa së pari:
Nuk ke
As
As edhe
çajin një skutë,
As gazetat për çajin.
Pastaj, dalë nga dalë u mësova me mënyrën e jetës së qiejve.
Dilja me të tjerët për të parë me kujdes
a kishte ardhur dikush.
«Ah edhe ju!».
E përqafova me gëzim.
«Mirëdita, Vladimir Vladimioviç!»
«Mirëdita, Abram Vasilieviç!
E si përfunduat ?
Jo keq?
U rregulluat?»
Më pëlqeu.
Fillova të qëndroj përpara hyrjes.
Dhe nëse paraqiteshin
Disa të njohur,
I shoqëroja,
Duke iu treguar atyre skenën e konstelacioneve
Skenat madhështore të botëve.
Stacioni qendror i gjithë fenomeneve,
Lëmsh kushinetash, levash, dorezash.
Këtu,
Dhe botët e ngadalësojnë
Dembelësit vrapojnë;
atje,
dhe vërtiten më lehtë, më ashpër.
«Rrotulloni-luten- më fortë,
Kështu që bota të mbetet shkretëtirë.
Për çfarë kanë nevojë?
Të vaditin fushat me gjak?»
Unë qesh me këtë lloj pasioni.
«Luaj bufonin me ta!
Le ta përmbytin pra,
s’më intereson!»
Depo qendrore e çdo tipi rrezesh.
Ku hidhen yjet e konsumuar.
Një skicë e vjetër,
S’dihet nga kush,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 236/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Më parë shanë.
«Bredh pa bërë asgjë!»
Unë punoj për zemrën,
Po ku është zemra e atij që nuk ka trup?!
U propozova atyre:
«Nëse doni,
Mbi një re
Shtrihem me trup
Dhe nis
Të kundroj gjithçka»
Çohu,
Mjaft!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 237/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Sytë në diell!
Deri kur do të rrish i strukur, memec ?
Shfryj përgjumësh:
« Për çfarë bërtasin vallë?
Kush guxon të zhurmojë në mua si një zemër?»
Mëngjes,
mbrëmje, mbase.
E njëllojtë është drita bardhoshe e qiellit.
Sa shekuj
kanë ikur,
dhe sa ditë ju thërrmuan mbi largësinë...
Mendoj rrugët e qumështit:
«Nuk është shpërndarë pra mjekra ime e thinjur?»
Yjet bien.
Filloj
Shikoj,të kthej sytë.
atje poshtë,
tokën e shpejtë !
Në zemër u zgjuan zilira të harruara,
dhe truri
dembel
konstruktoi një fantazi.
Tani
mbi tokë,
gjithçka duhet të jetë e re.
Kundërmime pranverore janë përhapur mbi fshatra.
Çdo qytet, mbase, është ndriçuar.
Këndon një familje me njerëz të gëzuar dhe gjithë ngjyra.
Nostalgji,
Më e mprehtë, përherë më e mprehtë.
Madhërisht ngrihet një re,
më larg ndizet një re
përherë më duket se shoh
afërsinë
e një pamjeje tokësore.
Jam shtrirë,
dhe kërkoj
midis pikave të tjera
tokën.
Ja ajo!
Kam depërtuar.
Dalloj detet
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 238/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po ai.
Por më i rëndë nga veshët,
dhe pak e ngrënë
në bërryl
uniforma e rojës së pyllit.
Më
I ka xhindos.
sytë
të ngulur në tokë.
Cili mendim është i qartë për plakun e mjerë ?
Thotë zëulët:
«Në Kaukaz,
Mbase, është pranverë».
Yje!
Pushoni
së thururi
kurorën e martirit
për tokën!
Një shkreptimë rozë.
Kush është atje
që me krahë
drejt tokës shkëlqen?
Agimi ?
Ndal!
Jemi ende në rrugë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 239/333
8/9/2019 Poezi Ruse
U tregoj
botëve
shifrat
e një shpejtësie të pabesueshme.
Shpirti,
prej kohës
është pa strehë,
i mbushur me mendime
për ditë të largëta.
Shoh
Dromcat e hemisferave tokësore:
Atje shtrihen qytetet.
Në njëqind lëvizje.
«Mirëdita, plakush!»
Rrëshqet mbi asfalt.
Ndalet.
Zëra:
«Shikoni,
Duhet të jetë ngjyruesi
nga çatia.
Shumë urime!
Një punë shumë e rëndë».
Përsëri
turma
është në mëshirë të faktit,
dhe e rrokullis me bujë ditën e vet
por ka, vallë
një fyt
që gumëzhin më fort
-më fort se qyteti-
brenda gumëzhimës së tij?
Kush do të kapë gulçin shpërthyes të rrugëve!
Kush do të mund t’i zgjidhë galeritë e tunelit!
Kush do t’i ndalë,
ndërsa në ajër
çajnë me avionë blozën e ferrit!
Rrokullisen
Duke shtrirërublat,
qafën,
Vrapojnë të gjithë, lakmues
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 240/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Heshtni, filozofë!
Unë e di mirë
nuk diskutohet-
përse atyre u kanë dhuruar burimin e jetës.
Për të grisur,
Për të zhubravitur
Ditët
Të mëe vij
fletëve të kalendarit.
keq për to ?
A u vjen keq për mua atyre?
Kanë zhvatur rrugët,
Kopshtet,
Periferitë !
Jam një antikuar?
Provojeni!
Blej një thikë.
Dhe është e ëmbël të ndjej
Që tashmë jam
Afër hakmarrjes, ziej.
Ku shkoj,
Pse?
Nëpër të njëqindtën rrugë
përpëlitem,
Si një zgjua
gumëzhitës njerëzor.
Sytë përshkojnë
hojëzat e dritareve,
dhe ndëshkim,
dhe largësi,
dhe turp ka për ta në korrik.
Dhe vetëm
uKasapi i përgjakur
çan barkun perëndim
kufomave të reve.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 241/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E di
Që një si unë
Nuk mund
të nxehet gjatë,
sigurisht,
e megjithatë është kafshë
kur nuk janë mijëra llamba,
por fytyra njeriu.
Ka qenë vallë një tik i tillë?
Shoh që mbi shtëpi
në rrezik të pjerrësisë
shkon me rrezet
grumbull i mbledh.
Zgjatem
por në mjegull ike,
nën hundë.
Dhe jam këtu përsëri
i heshtur, i gozhduar.
Është ndarë turma e dembelëve të mesnatës,
gati ndjej erën e lëkurës,
gati frymëmarrjen,
gati zërin,
edhe më duket
rilindur një fantazmë
papritmas.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 242/333
8/9/2019 Poezi Ruse
U vërsul,
duke u shkëputur nga ajri.
Ishte pak për të
Të ishte vetëm!
U shkri në procesion.
Zemrën e rilindur shtyu rëndshim.
Përsëri
Rroftë torturat tokësore më njohin.
përsëri -
Marrëzia ime!
Shiko,
si një fëmijë sheh një skelet;
ç’sy!
Turret përpara.
Ka qenë «Majakovskij» mijëra vjet:
ai qëlloi veten këtu, mbi portën e së dashurës».
Kush qëlloi veten,
unë?
Do të shajnë shumë !
Krijo, o zemër, një gëzim të shkëlqyer!
Fluturoj
në dritare.
Një zakon i qiejve.
Lart.
Përherë më lart,
një kat mbi tjetrin.
Ishte maskuar.
Shikoj prapa mëndafshit:
Krejt njësoj,
e njëjta dhomë gjumi.
Dhe ajotullën
Zbuloi që kishte
e vetqenë hënë,
lakuriqe.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 243/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E gjeta!
Tani le të flenë.
Dorë,
shtrëngo tehun e thikës.
Depërtoj tinëz,
vëzhgoj,
dhe – përsëri -
diskutoj
dhe kthehem prapa
te dashuria dhe mëshira.
Mirëdita!
U ndez drita.
Dy sy të zgurdulluar.
«Kush jeni?»
«Jam Nikollajevi,
Inxhinier.
Kjo është shtëpia ime.
Po ju kush jeni?
Pse e bezdisni gruaja time?».
Iki.
Hije e grisur,
e kreshpëruar,
vigane,
vrapoj gjatë murit,
të përmbytur nga hëna.
Qiraxhinjtë ia mbathin jashtë,
Duke kryqëzuar kindat e veshjeve,
Buças mbi një plloçë.
Me të shtyra përzë portierin në një qoshe.
«Dhe nga dyzetedyshi
Ku ka përfunduar ?»
«Është një legjendë:
Rendi drejt tij
Nga dritarja.
Kështu u shtrinë,
Trup me trup»
Ku do të shkosh tani?
Ku shikojnë
Sytë.
Në fusha?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 244/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Do të vdesë gjithçka.
Gjithçka do të zhduket.
Dhe rrezja e fundit,
që lëviz jetën,
mbi errësirë planetësh,
do të digjet nga diejt e fundit.
Por vetëm dhimbja ime
është
rri në më torturuese:
këmbë,
i mbështjellë nga zjarri,
mbi turrën e druve qës’digjet
të një dashurie të pamundur.
I fundit
Hapësirë,
Por pa strehë
mblidhi
përsëri në prehrin tënd!
Cilin qiell tani?
Cilin yll?
Me mijëra kisha
poshtë meje
tërhiqte
dhe tërheq bota:
«Pushon në paqe!»
A nuk
T’ia vëështë
pikënmë mirëme një plumb në fund.
vetes
Sot unë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 245/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Me sa do mund
Do jap një koncert lamtumire.
Kujtesë!
Mblidhi prej trurit në sallë mizëri
rradhët pa fund të të dashurave.
Të qeshurën
Rreshto rrëkëlleje
të moçmet nga
netët të syri në sy.
dasmave.
Harenët’ia përcjellë trupi-trupit.
Askush mos e harrojë këtë natë mizore.
Unë sonte do t’i bie flautit
Të shtyllës sime kurrizore.
1
Vjorsta rrugësh grin hapi inatçor.
Ku t’i fshihem këtij ferri t’harbuar!
Cili Hofman qiellor
Të sajoi ty, o e mallkuar?!
Shtrëngatë hareje të ngushta janë rrugët.
Kremtimi i festarëve gjithçka rrok.
Mendoj.
Mendime, gulfa gjaku të mugët,
Të sëmura e të mpiksura, vërshojnë në kokë.
Unë,
çudibërësi i çdo gjëje festive,
nuk kam me kë t’i gëzohem festës.
Do marr tash të shembëm përmbys
Dhe kokën ta përplas pas gurëve të Nevës!
Ja si kam blasfemuar.
Bërtisja se Zot nuk ka,
Po Zoti poqi një grua të tillë nga furrat e thellësive,
Sa para saj të tranden vargmale të mëdha,
Ma nxorri e m’dha urdhër:
dashuro!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 246/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 247/333
8/9/2019 Poezi Ruse
2
Dhe qielli,
Që
Dhenëretë,
tymra ka harruarsikaltrinë
të leckosura e sfondit,
refugjatë në kufi,
Do t’i projektoj në dashurinë time të fundit,
flakëruese, si një turbekular n’agoní.
Do fshihesh
Të të jepeshnë
përtej detesh,
zgavra netësh -
përmes mjegullës së Londrës do vij të të puth
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 248/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Në zheg të shkretëtirës
do të zgjasësh karvanet,
Ku vigjëlojnë luanët,-
nën pluhurin, nën erën që çohet të ulërasë,
ty
të vë faqen e nxehtë të Saharasë.
I kurorëzuar do mbaroj?
Shën Elenë?
Duke shaluar dallgët në shtrëngatën e jetës,
Unë – kandidat – njëlloj
Dhe për mbret të gjithësisë,
Dhe për
Pranga.
Ndërsa
Ku botaatje,
zhytet në tundër,
Ku me erën e veriut bën lumi tregti,-
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 249/333
8/9/2019 Poezi Ruse
3
Do të harroj vitin, datën, ditën e pritur.
I vetëm do të mbyllem me një fletore.
Krijohu, me vuajtjet e fjalës së përndritur
O magji jonjerëzore!
Dëgjo,
ti e di vetë
kufomën dot s’e maskon.
Fjalën e tmerrshme nxirre prej kresë!
çdo muskul i yti
Si një trumbetë
Edhe ashtu
trumbeton:
vdiq, vdiq, vdiq!
jo,
m’u përgjigj.
Mos gënje!
(si mund të marr mbrapsht kështu?)
Gropat e dy varreve
mihin në fytyrën tënde sytë.
Thellohen varret.
Nuk ka fund aty.
Duket,
nga trikëmbëshi i ditëve kam për t’u gremisur.
Shpirtin mbi humnerë kanatëhapur rri,
xhonglerova
Dashuria me fjalë,
e kishte u rrëmbeva
shqyer egër. shtjellash,
Mërzisë ia qëlloj prej kaq e kaq shenjash.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 250/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E di,
Secili paguan për femrën.
Ani,
Nëse tashtëtyluksit
Në vend të vesh
të fustaneve pariziene
Me tym duhani.
Ty dashurinë time të vetme,
Si një apostull në kohërat e qëmotit,
të bart nëpër njëmijë e njëqind rrugë.
Ndër shekuj të kanë gatitur një kurorë nderi,
Dhe në kurorë ke fjalët e mia -
Konvulse ylberi.
Gëzohu,
gëzohu,
e shpartalluar rri sus!
Tani
Ky mall,
Më shtyn të vrapoj deri në kanal
Dhe kokën në çatajtë e ujit ta fus.
Buzët m’i dhe.
Sa vrazhdë sillesh me to.
T’i fshik dhe ngrij.
Mu sikur puth me buzë të penduara
Një manastir të skalitur mbi shkëmbinj.
Përplasën
dyert.
Hyri ai,
me harenë e rrugëve spërkatur.
unë
si një klithmë u këputa më dysh,
i brita ashpër:
“Mirë!
Do iki!
mirë!
Tënden e paç.
Veshe me zhele atë mish,
Flatrat e drojtura majmen në mëndafsh.
Shih,
Për mosgruas
gurë të të ikë.
vari një gjerdan perlash në qafë!”
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 251/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ah, kjo
natë!
Dëshpërimi mblidhet më i fortë se vreri.
Nga dënesjet dhe gajasjet e mia
Surrati i dhomës përçudnohet nga tmerri.
Në torturë
Para asaj që u dorëzova,
në gjunjë bie vetë.
Qytetet
që Mbreti Albert
dha pa zhurmë,
për mua janë një dhuratë ditëlindjeje e zbehtë.
1915
pa libacione.
Thjeshtësi.
Jo, Esenin,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 252/333
8/9/2019 Poezi Ruse
kjo
nuk është përqeshje,-
në fyt
kam një lëmsh ndëshkimi,
jo ngërdheshje.
Shoh
që me dorën
ju tundni e prerë, duke nguruar,
thesin
e kockave
tuaja.
Mjaft,
pushoni!
Jeni i marrë apo si?
Të lini veten
t’ju zbardhen
faqet
nga shkumësi mortor?
Pikërisht
ju
që dinit të harbonit,
si asnjë tjetër
në këtë botë.
Përse,
për ç’qëllim?
Pasiguria ka provokuar rrëmujë.
Kritikët mërmërisin:
«Shkaqet
janë këto
dhe ato
dhe veçanërisht
vëllazërimi i dobët
si pasojë
e konsumimit të tepërt të birrës dhe verës
Thuhet
se po të kishit zëvendësuar
bohemën
me klasën,
klasa do të kishte ndikuar mbi ju
dhe ju s’do të ishit kacafytur më.
Vërtet, sikur klasa
ta shuante etjen
me «kvas».
Klasa,
dhe ajo nuk bën shaka në të pirë.
Thuhet se
po t’ju vinin pranë
dikë «Na postù»,
do të ishit bërë
shumë më i zoti
në kuptimin:
që ju
qindra vargje
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 253/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 254/333
8/9/2019 Poezi Ruse
të mëparme,
gati pa i bërë rishmëzi.
Në varr
ngulin
hunj me rima shurdhane,-
pse kështu
duhet nderuar
një poet?
Për ju nuk kanë derdhur deri tani
asnjë monument
-ku është
bronzi kumbues
apo graniti ?-
dhe dyerve të kujtesës, tashmë,
pak nga pak
kanë grumbulluar
shiritat me kushtime
dhe të kujtime.
Emri juaj
në shamira është qurrosur,
Sabinovi përjagte
fjalën tuaj
dhe këndon nën zë
nën një mështenkëz të brishtë :
«O miku im,
asnjë fjalë
as një nga- a–a – shërim.»
Eh,
të mund të diskutoja më ndryshe
me atë
Leonid Lohengriniçin!
Të mund të bëja këtu,
kacafytje tonante:
«Nuk ju lejoj
të degjeneroni
vargjet e mi!»
Të mund
t’i shurdhoja
me një fërshëllimë me tre gishta
kundër gjyshes
dhe Zotit, nënës, shpirtit!
Që të shpërndahet
turma e pazonja,
duke fryrë
si vela
një re xhaketash,
që
i shkëputur
Kogani përvidhet
duke sakatuar
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 255/333
8/9/2019 Poezi Ruse
kalimtarët
me shtizat e mustaqeve.
Deri tani
Llumi
është rralluar pak.
E shumtë është puna,
duhet bërë në kohë.
Në fillim
Duhet
ndryshuar jeta
dhe e ndryshuar
do të mund të glorifikohet.
Kjo epokë
është e vështirë për penën.
Por thomëni
ju,
topallë dhe topalle,
ku,
kur,
cili i madh ka zgjedhur
një rrugë
më të rrahur
dhe më të lehtë?
Fjala
është lidere
e forcës njerëzore.
Marsh!
Që koha
të shpërthejë pas nesh
si një pyll predhash.
Kohëve të vjetra
era
të risjellë
vetëm
një lëmsh flokësh.
Për argëtimin
planeti ynë
është pak i pajisur.
Duhet
t’ua shkëpusim
gëzimin
ditëve të ardhme.
Në këtë jetë
nuk është e vështirë
të vdesësh.
Të jetosh
është shumë më e vështirë.
1926
Majakovski, siç dihet, nuk iu qëndroi besnik këtyre fjalëve dhe ia hoqi vetes dhe ai, më 14 prill 1930.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 256/333
8/9/2019 Poezi Ruse
u zbeh
qyteti i dendur,
mezi dëgjoj
një fishkëllimë grindavece trenash
për në Barcelonë.
Në qiellin e vrenjtur
një përshkim flakërimash,
rrufe
blasfemish
në dramën e qiejve-
s’është stuhi
kjo,
po është thjesht
xhelozi,
për të zhvendosur malet.
Ashpërsisë
mos së fjalëve idiote
i jep rëndësi,
mos ki frikë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 257/333
8/9/2019 Poezi Ruse
me naftëtarët.
Mos u mendo shumë
me thjeshtësinë tënde
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 258/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 259/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Gumiljov. Po në këtë vit shkoi në Paris. Parisi dhe kultura franceze, veçanërisht poezia e
Verlenit e Bodlerit, ishin ëndrra e saj. Në 1912 boton vëllimin e parë poetik "Vjeçer”
(Mbrëmja); më 1914 vëllimin e dytë "Gjothi" (I qartë). Ka botuar gjithashtu "Bjelloi stai"
(Grigja e bardhë), "Padorozhnite" etj.
*** [S'do pime dot nga e njejta broke] Perkthu P. Kolevica
S'do pime dot nga e njejta broke
As
S'douje
te as t'emblen
puthemi vere,
te dy ne mengjes-heret
S'do te presim mbremjen koke me koke
Une dua henen, diellin do ti
Por te dy kemi te njejten dashuri.
Me mua rri ti shok m'i mire i imi
Dhe prane teje une, shoqja jote rri
Une ti kuptoj ato dy sy gri
Ty o fajtor i gjithe ketij lengimi.
Takimet tona s'i shpeshtojme dot
Keshtu e mbrojme prehjen tone kot.
Vec zeri yt tend
Ne vargun kendonvecne vargun
fryma imetim,
ndjehet
O, ka nje zjarr te tille qe nuk mehet,
Qe s'mund ta preke frike e harrim.
Sikur ta dije ti sa fort i dua
Ato buzet e thata, te kuqe, te tuat !
Por takimin
Zjarr’ i natesnes’na
viset qiellore
e thote assesi.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 260/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po
Po lëre, sytë e(dhe
s'i pëlqeu mi zhbirues,
po t'i shante),
Në vargje këngësh do t'm'i lusë
Përjetë buzët arrogante.
*** (Sot mua letër s'më solli njeri) Përktheu Qazim Shemaj
Sot mua letër s'më solli njeri;
Ka ikur ai a s'më priti ndërmend:
Pranvera - një trill, buzëqeshje e argjendtë,
Shiko anijet vozitin në gji.
Sot mua letër s'më solli njeri...
*** (S'rri të qaj për vete ditë e natë) Përktheu Qazim Shemaj
S'rri të qaj për vete ditë e natë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 261/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po tjetri më pa në sy e pastaj
Ç’mendoi një zot e di pse
Këlthiti: “Të pimë për këngët e saj
Ku rrojmë të gjithëne’.
I treti që s’dinte asgjë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 262/333
8/9/2019 Poezi Ruse
*** [Mua, si lumin] (perktheu Petraq Kolevica nga“Kam njohur sy o' ata sy!”)
Mua, si lumin,
Epoka e ashpër më ktheu.
Jetën ma ndërruan.
Në shtrat tjetër rrodhi ajo
Dhe unë s’i njoh brigjet e mi.
*** (Kujtimi
Kujtimi për diellin
për diellin në zemër
në zemër u mpak) Përktheu Qazim Shemaj
u mpak
Bari i zbehtë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 263/333
8/9/2019 Poezi Ruse
MUZA
Ardhjen tënde në mes të natës pres
në një fill më varet jeta,
rinia, liria, lavdia, në djall të shkojnë.
E dashura ime, afrohu, eja me flogjerë,
ja, tek e hedh shaminë.
Në sy më sheh me vëmendje: pyes:
“Faqet e Dantes ndalove ti?
vargjet për ferrin?» Dhe përgjigjet. Unë.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 264/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E lë me ty, me bujari...
Po ç 'ndodh me ne asnjë s'e di,
Për ne çdo çast e më i egër.
Si burgaxhinjtë dim' diçka
Për njëri-tjetrin, diçka tmerri.
Na pret dënimi - një rreth ferri,
Po ndoshta s'jemi nga ata.
*O zonjë që mbretëron mbi të lumturit Qipro dhe Memfis
Zotni, ti dale,
Të ndihet kohapak mëikën.
si po qetë
Pastaj mbi një kufom e sheh,
Ta sjell vështrimi pranveror,
Po djali nënën nuk e njeh,
Në lotë u shkri dhe nip i gjorë.
Më poshtë kokat u përkulën
Lavjerrës tunden, hëna ra.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 265/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 266/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dollia e fundit
Unë pi për vatrën shkretimplotë,
Një jetë peng aty;
Për një vetmi dy zemrash tok,
Patjetër dhe për ty.
Për sytë ciknosur si askurrë
Dhe buzën e pabesë,
Për botën-xhungël, katrahurë,
Për Zotin që s'na desh.
1934
***
...
Ne lidhjet njerzore ka nje kufi intim.
Ate s'e kalon ne caste dashurie.
Kur buzet puthen ne endje-ngazellim,
Dhe zemra rreh me force rinie.
Mallizemra
Kur s'ka vlere, epshet
ndodhet shterojne,
ne caste qetesie.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 267/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ti je e kapitur, e shurdhër
Rreh më ngadalë, mefshëm...
E di, kam lexuar se shpirtrat
janë të gjithë të pavdekshëm.
Thuamëromuzet
hidhmi pra: e paturpshme,
e tua, të them:
unë kam qenë pagjumësia jote,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 268/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1916
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 269/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Grimez jete
...Dhe s'di pse me ngjante kjo flake sikur
Do
Me tretej
kot, negjer agu tes'e
t'vertete dyndej.
mesova askurre
Nga c'zjarr qene keta sy e te c'ngjyre.
Namatisje
Mes dyersh lartësore,
Kënetave shterpore,
Në udhën e pashkelur,
Luadheve pa vjelur,
Kordonesh një ndajnatë
Dhe britmave ndër pashkë,
Pa ftuar,
Pa mënuar
Për darkë të pres të vish.
1935
Dashuri
Neperkez rri mbledhur menjane,
Pas zemres se vet e shushatur;
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 270/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 271/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 272/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 273/333
8/9/2019 Poezi Ruse
E mori ta shtojë
Zotriu në shpi.
Oh, sa mirë jetojnë
Njerëzit në Rusi!
-E kjo Katerina
thërret e bërtet:
seç m’u thye shpina,
gjë e mirë s’më pret,
kaq vjet shërbëtore,
vajzë... pa njeri...
Oh, sa mirë jetojnë
Njerëzit në Rusi!
Nuk e di as vetë
Ç’më shkreton shtëpinë:
Cari mori djemtë,
Zotëria çupërinë,
Si të jenë lubi
Që ha njerëzinë...
Oh, sa mirë
Njerëzit jetojnë
në Rusi!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 274/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Si ec,
Gulçon më tepër,
Afrohet
Në një thekër.
Si dordolec
Më këmbë,
Këndon aty
Një këngë:
“pa piqu ,
thekër xhani,
jam bujku yt,
Pankarti.
Të ha
Një mal pa gajle,
Kuleç
E karavele.
Të gjitha
T’i ha vetë, të ngopem
Pa ç’të jetë!”
Bukë s’ka
Në dynja;
Strehë s’ka,
Vdekje s’ka!
etj...
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 275/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Dhe që të hajë
I jap diçka.
“Ma
ai mëbëj me kripë!”-
tha!
Po krip s’kam
As sa një lot.
“I hidh pak miell!” –
më tha imzot.
Kafshoi dy herë
Si me pahir
“Më shtjer dhe ca!” –
më tha im bir.
Unë prap’ hedh miell,
Po s’mbahem dot,
Mbi të më rrjedh
Një rrëke lot.
Qetësoi djalin,
I tha: mos qaj!
Ah, kripë iu bë
Ky lot i saj!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 276/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ngrihet
Rri shkon
e pret; ja njëte vashëz’
fallxhesha.
e reAtje
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 277/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Katerina
Po më venitet, shuhet bukuria!
Nga burri trim që s’di ç’është shtëpia.
Dhe te fqinjët
Njerzve qava,keq,
s’ju ardhi i qava farefisit,
- timëve dhe të tijit!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 278/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 279/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Që ta vështroj pa u tronditur,
Ta adhuroj pa derdhur lot.
I.I.Kozllov
KËMBANA E MBRËMJES përktheu Vangjush Ziko
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 280/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ivan A. Bunin
I pari rus lauruar me Çmimin Nobel per Letersine, me 1933. "Himn tragjik per njeriun"
keshtu e ka quajtur krijimtarine e Buninit filozofi i njohur rus Fjodor Stepun, miku i
shkrimtarit ne emigrim. Bunini vdiq ne Paris, ne krahet e se shoqes. Ne tavolinen e punes
qendronte i pambaruar doreshkrimi i librit "Per Çehovin".
Vela
Vela e bukur po zbardhon,
Me yje shumengjyresh, krejt stolisur.
Mes tyre ate e hijeshon,
Pamja e Shen Merise, arqindisur.
Ligji
Ne emer te Zotit! Qofte i bekuar!
Ne dore merr ate qe te ka dhene.
Vendos se cfare ke per te shkruar,
Ate qe zemra, tashme te ka thene.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 281/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Ne male
Hena ndrin, permbi gremine,
Si te ishte disk plot zjarr.
Shkelqimi i saj se prish qetesine,
E kesaj nate ngjyrear.
Ludmilla
Ne pranveren, akoma qielli plot me re,
Dhe i lagesht, me push plepash mbuluar.
Braktisa cdo gje dhe ika une atje,
Mes fushash dhe pyjesh, ku ndihem i gezuar.
Kenge
Jam vajz' e thjeshte, ne kopsht po rri,
Ai peshkatar-i qeshur, plot zjarr
Val' e bardhe, te bregu, afrohet tani,
Sa dete, lumenj, ai sot ka pare!
Cigania
Ecen karvani pa ndaluar,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 282/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po cigania lozonjare,
Dicka tjeter po kerkon.
Shpirt' i saj ndezur
Thote zemra zjarre,
me rendon.
...
Gjithcka perreth, tashme ka ngrire,
Si kjo mbremje e trishtuar.
Dritaren mjegulla, ka perpire,
Kasollja dridhet e vetmuar.
Kjo nate veriu po gjemon,
Po shpirtin tim, krejt ka pushtuar.
Dhe tashme, zemra po gezon
Ndjenja te lashta, ne te jane zgjuar.
Portreti - Bunin
Varreza! Mbi dheun e sapohedhur,
Kurora lulesh, ca qirinj.
Nga portreti, me qiparise dredhur,
Veshtrojne heshtur, sy te zinj.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 283/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Jasemini
Jasemini, lendinat tashme ka mbuluar,
Pergjate
Ne tokenTerekut, ne te
e ngrohte, diten qe agon
jeshiluar,
Po ec, dhe zemra, dicka kerkon.
...
Nese vec ty do te doja,
Gjithcka une pas do te lija.
Cdo gje tjeter do harroja,
Dhe me ty do te vija.
Asgje me, nuk do kerkoja.
Dhe ne naten pambarim,
Ne erresiren, pa nje yll
Le te prehet shpirti im,
Dhe syte perjete le te mbyll.
...
Kur pemet shkelqejne,
Nga drita
E diteve te majit,
Plot gezim
Dhe udhezat e erreta,
Nga dita,
Qe agon, qe sjell
Prape ndricim.
I dehur nga jeta i pershendes,
Vajzat, poetet dhe krejt vendin tim.
Poç'duar,
E dridhetvallë,
ylli n'univers.
magjiplote
Po mbajnë enën ngritur peshë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 284/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 285/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1899.
9 Mars 1937
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 286/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Shkundulluan
Dhe, tek anijengjithë udhës
braktis, mesuvalët detare n’errësirë,
velat fërtele, në varkë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 287/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 288/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 289/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Burrat akejdhëmbaçe
Me sharra shalojnë me ngut kuajtë
gërryejnë n’errësirë,
muret-guackë.
Gjaku s’i ndal më aspak poterë as mënxyrë
dhe s’ka për ty më as emër, as tingull, as maskë.
POEZI TË
Qerpikët SHKRUAJTURA
u bënë gjëmba, tani nëNË VORONEZH
gjoksin tim zjen loti,
ndiej pa u trëmbur se ç’do të vijë dhe shoh si vjen stuhia.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 290/333
8/9/2019 Poezi Ruse
***
Lermë të iki Voronezh, liroma pak lakun
do bie nga duart e tua, apo nga sqepi si djathë
do më bëshështë
Voronezhi të fluturoj, apo mbrapa
sorrë, çmenduri dhedothikë.
më kthesh
–
Boris Pasternak
Katundi
Gjëmimi shuhet. Dal në skenë.
Mbështetur në kasën e derës,
Mbaj vesh jehonën e largët
Që ndodhi në shekullin tim.
Mars
Dielli djeg për shtatë pale djersë,
Dhe kërdis, çmendurak, grykësor.
Fuqishëm punon porsi qetë,
Puna në pranverë ndër duar vlon.
Gjithçka
Pëllumbate në
gjërë,
borëhaur e kasolle.
çukitin tërshërë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 291/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 292/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Si anatomist
një ti mëme
të keqe, helm mësove,
ëmbëlsirë...
Po, nëse nga vetja s’m’ë largove,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 293/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Fytyrën ma
Baluket më skuqte gjaku,
binin ballit,
O kalimtar,pakëz ndalu!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 294/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Olga Bergolc
PËRGJIGJE përktheu Vangjush Ziko
Ju them se vite nuk ka,
As ditë kot të kem jetuar,
As udhë kot shkelur nga ca,
As lajme kot fare shqiptuar.
S'kam njohur botë që s'kam dashur
Dhe as dhurata për të qeshur,
As dashuri kurrë s'kam pasur
Të kotë edhe të gënjeshtër;
Por zjarr'i saj,zjarri i etur
Në zemër time është djegur.
Dhe asnjë herë s'është vonë
Udhën e jetës ta rinisësh,
Nga e kaluara asnjë shkronjë,
Asnjë rënkim të mos e prishësh.
1960
V.D. Fjodorov
GJAKU I SKLLAVIT përktheu Vangjush Ziko
Tok me gjakun e derdhur në luftë,
Që nga terri i shekujve ardhi,
Në damarët e lirë na futet
Trashëgim,gjak i ndryshëm i skllavit.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 295/333
8/9/2019 Poezi Ruse
IPij'e
shëndetshëm
huaj kurrëus'më
rritashtriu,
sa s'ka,
Por i qesha një ditë maskarajt
Edhe ndjeva:ky gjak më lëvriu.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 296/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 297/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 298/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Çlodhu ti,
shtrihu.
Dhe ne do të kujtojmë ata
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 299/333
8/9/2019 Poezi Ruse
që s'do të çohen më
nga varret.
Gënjeshtarët ke udhëhequr në masakër,
në kërdi.
Do të të kujtojnë edhe ty-
i gënjyeri ti vetë.
Mirupafshim, flamur i kuq.fat.
S’na solle
Kulloje gjak
dhe ne ty,
me gjak të keqim.
Ja përse tani
s'kemi lotë për të fshirë,
kaq brutalisht fshikulluar
me xhufka të kuqe bebëzat e syve.
Mirupafshim, flamur i kuq…
hapin e parë drejt lirisë
e bëmë spontanisht
mbi flamurin tonë
dhe mbi vetveten,
në luftën e ashpër.
Që të mos shkelej përsëri
''syzja'' Zhivago.
Mirupafshim, flamur i kuq…
Hape vetë grushtin
që të shtrëngon përsëri,
duke kërcënuar ende me vëllavrasje,
kur në shtizë
kapet llumi
ose njerëzit e uritur,
të çoroditur nga retorika.
Mirupafshim, flamur ikuq…
Ti valvitesh në ëndërra,
ka mbetur një shirit
në trikolorin rus.
Në duart e kaltërsisë
dhe të bardhësisë,
ngjyra e kuqe, mbase
nga gjaku do të jetë çliruar.
Mirupafshim, flamur i kuq…
hap sytë, flamuri ynë,
mos mashtruesit e flamuajve
mashtrojnë me ty!
edhe për ty
mund të jetë i njejti gjykim që :
plumbat tanë dhe plumbat e huaj
të ta kenë grisur mëndafshin ?
Mirupafshim, flamur i kuq…
Që nga fëmijëria jonë
ne luanim tëdhe
''kuqtë''
të ''bardhët'' i godisnim fort.
Ne, të lindurit në vendin
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 300/333
8/9/2019 Poezi Ruse
që s'është më,
por në atë Atlandidë
ne ishim,
ne dashuronim.
Dergjet flamuri ynë
në pazarin e madh Ismaillovo.
E ''tregëtojnë''sime dollarë,
të mundin.
S'e kam marrë Pallatin e dimrit.
Nuk kam sulmuar Raishtagun.
Nuk jam një ''komanist''.
Por shoh flamurin dhe qaj.
Humbja
Rusia
ka humbur në Rusi
Rusinë.
Ajo kërkon vetveten
si gjilpërën në kashtë,
si plakë qorre,
me krahët e hapur si e marrë,
kërkon midis ankimeve lopën e vet
në livadh.
Kemi djegur ikonat.
Teksteve tona s'u kemi besuar.
Të zotë për të luftuar
vetëm me fatkeqësinë e tjetrit.
A është e mundur, vetëm zgjedhës sonë
të mos i kemi shpëtuar,
a s'është më keq për ne vetë
të bëhemi hordhi e huaj?
A është e mundur të jemi të destinuar të jetojmë
në rrjetën e brejtur
nga krimbi i idealizmit,
ose në peliçen e ngrënë e të konsumuar
të një rebeli të uritur ?
A është e mundur që epilepsia
të jetë karakteri ynë:
herë përpëlitje prej kapadaiu,
herë prej vetpërbuzjes
dhe gjithçka me gjak të nxehtë ?
Rebelim kumbues, supë e kripur,
rezulton si gjumë i padëmshëm.
Rebelim total - sot ja
ç'e lëkund Kremlinin si sajën.
A mund të jetë e kobshme zgjedhja jonë unike ruse:
ose car Ivani i Tmerrshëm,
ose car Kaosi ?
Mashtrim total.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 301/333
8/9/2019 Poezi Ruse
31 mars 1991
23 qershor 1992, Irkutsk
Jo kryqin
dhe mbajmë ne kërrusemi.
se si poshtërsisht - por pabesinë
Për të mos pasur aspak mosbesim në gjithçka
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 302/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1990
"Nëprostituta
ka këtë planet
dhemë të mirin
polituta - e mundshëm
si poet që jam,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 303/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 304/333
8/9/2019 Poezi Ruse
V.S.Visocki
JEPUNI QENVE NJË KOCKË përktheu Vangjush Ziko
Jepuni qenve një kockë,
Mbase nuk do të zihen.
Të dehurve jepuni bozë,
Mbase,nuk do te rrihen.
Qenve
Por ata unuk
hodhë kockë,
e zunë.
U dhanë pijanecëve vodkë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 305/333
8/9/2019 Poezi Ruse
T.K.Zulfikarov
PROFET përktheu Vangjush Ziko
Dhe hithra unë do shijoj!
Pelin'e hidhur do përtyp!
Por kurrë unë s'do lëvdoj
Pushtetin që në gjak të mbyt.
Konstantin M. Simonov
Konstandin Simonov lindi më 28 nëntor 1915, në Shën Peterburg - Vdiq në Moskë në vitin
1979.
"Në shkurt 1942, kur gjermanët u zmbrapsën nga Moska, gazeta Pravda botoi një poezi lirike
e cila menjëherë fitoi zemrat e trupave sovjetike: "Pritmë dhe unë do të kthehem." Ushtarët i
mësuan përmendësh vargjet e saj, i kopjuan të ulur jashtë llogoreve, dhe ua dërguan si letra
grave dhe të fejuarave të tyre...
PRITMË DHE UNË DO TË KTHEHEM (Përktheu Faslli Haliti)
Pritmë dhe unë do të kthehem,
Pritmë me shumë durim.
Pritmë
Kur shirat e verdhë të të krijojnë trishtim,
Pritmë kur të tërbohet stuhia e borës me erë.
Pritmë kur të nisë të nxehtit atje,
Kur të tjerët s’presin dot më,
kur harrojnë atë që ndodhi dje.
Pritmë kur nga vendet e largëta ndërdiç
Letrat e mia s’do të mbërrijnë kurrsesi,
Pritmëkur t’u vijnë me tepricë
Të gjithë ata që presin si ti.
Pritmë dhe të
Mos kërko unë do tëekthehem,
mirën tyre pra,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 306/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1942
Adolf P. Shvedçikov
Adolf P. Shvedçikov është një nga poetët bashkëkohës rusë i përkthyer në disa gjuhë
evropiane dhe aziatke. Muza e tij lirike ec e frymëzuar në rrugën e traditës poetike klasike
ruse të poezisë realiste metrike dhe ritmike, që rikrijon poetikisht situata thellësisht
shpirtërore dhe humane, poezi e cila në plan të parë ve ndjenjën dhe përjetimin njerëzor të
veshur me një figuracion të pasur, ndërsa deduksioni filozofik vjen i përjetuar dhe i mishëruar
në filozofinë konkrete të përditshmërisë jetësor dhe jo nëpërmjet meditimit dhe abstragimit të
mirëfilltë racional.
Adolf Shvedçikovi është një shpirt i frymëzar dhe i shqetësuar për fatin e njeriut dhe të
ëndrrës së tij të thellë humane, për fatin e botës dhe të dashurisë së pastër njerëzore. Ai ka
zgjedhur poezinë, instrumentin më të brishtë artistik të artit të fjalës, për të transmetuar
mesazhet e veta morale dhe estetike. Ai ka botuar deri më sot 10 vëllime poetike, të cilët janë
përkthyer në anglisht, italisht, spanjisht, greqisht, gjermanisht, rumanisht, në gjuhën kineze.
Si përkthyes, ai ka përkthyer poezi nga gjuhë të ndryshme, midis të cilave edhe Sonetet e
Shekspirit në gjuhën ruse.
Nga formimi i tij universitar dhe nga profesioni i tij, ai është një inxhinier doktor në fushën e
kimisë fizike, që ka botuar 150 studime shkencore dhe, aktualisht, ai punon si kryespecialist i
fushës së vet në një Korporate prestigjioze në Los Angeles të Kalifornisë.
Adolf Shvedçikovi është anëtar i Shoqatës së Poetëve Botërorë i Kongresit Botëror të
Poetëve.
Kur unë të kthehem... - Përktheu Vangjush Ziko
Kur un' të kthehm qull, i raskapitur
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 307/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 308/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 309/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Lundron
ndërmjet në mall– ebrengëmadhit
qerpiç pashpjegueshme
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 310/333
8/9/2019 Poezi Ruse
sikur majtas
krejt djathtasshkarë.
tundet kjo jetë,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 311/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 312/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1964
për brryle
Ah, ç’gëzime gjunjë
jashtë mandej të grin
kurmi: aty bezdia.
së paku
nuk të prek as përqafimi, as tradhtia..
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 313/333
8/9/2019 Poezi Ruse
____________
Po t’i nis me postë, Postum, këto libra.
Ç’kemi andej? Të shtrojnë butë? Fle beterr?
Ç’bën Cezari? Me se merret? Me intriga?
Sigurisht, me intriga, grykësi dhe sherr.
Ku unë prehem
Pa mikesha, veç kandili
shërbëtorë, kopshtit
pa të njohur.ndrin.
Mes të dobëtish dhe të fortësh sall pipëtin
paqësorja zhuzhimë kandrrash e përsosur.
____________
Këtu prehet një tregtar prej Azie.
Ish i zoti, punëmadh, s’ta zinte syu.
I ra shpejt: ethet. Për punë tregtie
lundroi, dhe jo të vdiste rrezikziu.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 314/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1972
syri,mishi
dhe lëbyrur horizontesh,
i kalbur ujërashqan,
ta topit dëgjimin.
Nuk më kujtohet qysh mbaroi lufta,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 315/333
8/9/2019 Poezi Ruse
1972
1972
si pasion
variant ii groposur tokës përthellë,
kundërt piramidash.
“Kërma!” –me dorë në bark do shfryjë ai,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 316/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 317/333
8/9/2019 Poezi Ruse
II.
Mbrëmjeve, e dashur,
bën ngrohtë. Qetësia
kur papagalli ka heshtur
gërmëzohet deri tek i-a.
Hëna
derdh majë çdo kaçubi
qumështin e saj:
paprekshmëria e një trupi
përvijohet në skaj.
III.
E dashur, për ato gjëra
përse të kërkojmë
se ç’ndodhi, gjilpëra
s’gjendet më
në kashtën njerëzore.
Të ecim në kohë, të gjuajmë
hijen; ose – tok, prore
damën të luajmë.
IV.
Gjithë sa quajtëm e jona,
sa patëm, gabuam, ç’ka ishte,
ç’tepëron nga koha,
si guraleci në zallishte,
bluhet – me përkëdheli
për të lënë daltë e topore-
të mbarojnë Kukladhianen
fytyrë pa tipare.
V.
Ah, më të vogla sipërfaqe,
Më pak shpresa në të
Në besnikërinë e pashoqe
në nderimin për atë.
Mbase, në humbjen e përgjithshme
Trupi shikimit i terret
anë peizazhit në qoshe
largpamësisë ti hakmerret.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 318/333
8/9/2019 Poezi Ruse
VI.
Ashtu si në hapësirë pika
që gishti në largësi
tregon. Dhe shpejtësia
E dritës në zbrastësi.
Kështu bie dhe shikimi:
Sa
Mëme larg se
shumë ti depërton;
nga moshimi
Dhe nga sa libra lexon.
VII.
Kështu zhvillohet plotësia
E territ. Për tu bërë terr,
në planin vertikal
Fuqishëm hua merr.
Njeriu është autori
I grushtit shtrënguar,
Kështu tha aviatori
Reve kaluar.
VIII.
Më të pashpresë, më të
Lehtë. Nuk pret paduruar,
Pushimin mbas perdesh,
Si rinia e pasionuar.
Dritë në skenë, kulisave
Mugëtirë. Kalon nëpër
Duartrokitjet e gjetheve
Në natën amerikane.
IX.
Jeta është tregëtare shëtitëse:
Puçkë, gju, penis.
Dhe gjeografia përzierë
Me kohën fatin ngjiz.
Padashur, poshtë qepallash
këtë pushtet e pranon,
Motrës i bindesh
Që rrotull vjen e shkon.
X.
Të turpshmen harromë
Gojën ta thotë mendja e shtyn.
Si gërma e tridhjet e tretë
Jeta që më pret në sy s’më hyn.
E di, në gjithçka, sado të largme,
Në këdo melankolia ja jep kujës-
Viktima të zakoneve të fjalëve,
Të presjeve të gjuhës.
XI.
E dashur, fatkeqë
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 319/333
8/9/2019 Poezi Ruse
XIII.
S’mund ta dëgjosh përgjigjen
Nëse pyet “ku”
Je si pjesët e botës
Në mbretërinë e akullit nguju.
Gjuha ka një pol
Veriun, ku bora shtron
Përmes Elzevirit; ku zëri
Flamurin dot nuk e çon.
XIV.
Varfëria e këtyre vargjeve- nga etja
Për të fshehur, shpëtuar,
kthyer. Por dy herë vetja
në të njëjtin shtrat mos shkuar,
Edhe sikur dora e vajzës
Të mos i ndërrojë çarçafët.
Këtu- jo në Saturn, prej unazës
Të mos hidhesh fët e fët.
XV.
Në rrodhanin jo të duhur
Që këndoi Hesiodi
Qëndron jo aty ku je ulur
Por ku nata të hodhi.
Me shumë sy nuk e shpon
Terrin- llogaritje e mirë
Përsërisim gjithmonë
Fjalë: fjalët e të tjerëve.
XVI.
Si qengji
Kur piqet,nëe zjarrin
hell përflak.
Unë, pavdekësova, me sa pata dell
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 320/333
8/9/2019 Poezi Ruse
XVII.
E dashur, jemi baras.
Më shumë: njëri tjetrit ne
I jemi si vaksina e lijës
Mes pllakosjes së përgjithshme.
Vetëm objekt për të shpifur,
Tok me mundësinë që ajo shënjë
Të mbetet, krahut, e pikur,
Si ngushëllim i dhënë.
XVIII.
Ah,
Ditëtbujaria e profecisë-
e ardhshme shantazh-
Si kamzhiku i emrave të atësisë
Kujtesë, që shumë s’ka të japë.
Ju takojnë, si lejlekut
Vërtitjet, rrenat e sheqerosura.
Por ne do të rrojmë, sa të rrojë
Falja dhe gërmat e shtypura.
XIX.
Këto gjëra do tu shkrihen
Në kohë atyre në sy
që për pjata shtyhen
Në larushinë aty.
Mendoj, vërtet
Mirë që jemi ndarë-
se që të shohin astronautin
nuk kanë për tu vrarë.
XX.
Hiqe, mik, nga korniza,
Fytyrën e Gruas së Bekuar.
Vendos foton familjare-
Pamjen e planetit nga hëna fotografuar.
Na hiqni ne tok fytyrëhije-
Mik i padënjë,
Humbameno hafije;
Se ju qetë shumë të zënë.
XXI
E pavend, si mamuthi
Në filarmoni, një pamje
Në të
Me tashmen
siguri do tëme unë etëti.
ngelen hutuar
Banorët e së nesërmes
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 321/333
8/9/2019 Poezi Ruse
XXII.
Gjithçka mbaron në mërzitje,
Jo
Pornëkjo
trishtim.
shkencë e re
Ka pakëz ndriçim.
Stoiku që dinte të vërtetën-
vetëm një të tretën stoik.
Pluhur përmbi tavolinë
që nuk fshihet a ik.
XXII.
Këto rreshta në thelb janë
Dërdëllitje plakushi.
Gjykatësit
Japin dënimenë grushti.
kohën tonë
Ivanovit. Petrovit me të birë,
Koskave të tyre meite.
Por fjala e lirë
Nuk di të bëjë zbritje.
XXIII.
Kështu ne shuajmë kandilen
Me një stol për tu përplasur.
Duke folur për të ardhmen
Nga jermi i plakut qasur.
E dashur, gjithë gjërat e mira,
E kanë një fund,
Ndihmohet errësira
Nga muskuj fytyre e inde.
XXIV.
Kjo në fund të perspektivës
Sonë. Jo të gjatë, fatkeqsisht.
Mandej – kohë për mrekulli
Të mrekullueshme, ditë pafundësisht,
Gara përfundon në linjat
E qyteteve, etj-rave aty;
Fjalë pafund, nga të cilat
Asnjëra për ty.
XXV.
Pranë oqeanit shkruaj,
Natë vere. Nxehtësia
Si dorë e huaj
Në kafkë. Lëkura
E qëruar Të
Tkurret. e portokallit
ndjekin ritet,
Si priftërinjtë e Eleusinit,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 322/333
8/9/2019 Poezi Ruse
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 323/333
8/9/2019 Poezi Ruse
II
Demonet e se keqes gjithnje Vdekja degjon,
po, per cudi, ksaj here s'ka qejf: rri e ngurron.
Ne stinen e praneveres farat e dashurise
dhe te kjo plake shtrige leshuakan filize,
Se u merzit me kerma jeten e saj ta shkoje,
edhe ne to te zhduke semundje lloj-lloj.
Me oren
i vjen qe vdekesore
te pelcase.kohen s'ka qejf ta mase,
Kur njerzit para saj dridhen me temerr e ngjethje,
iu shkrep qe te jetoje disi me me shkujdesje
se u merzit ngahera me varre e varreza,
me nje zanat te ndyte, ku s'bluan vec te zeza;
ndaj shpesh merzitet, nxehet, i preket zemr' e ftohte,
kur njerzit peshperitin se Vdekja eshte e kote.
Po kjo nuk i pelqen, ndaj me inat e smire
s'rremben ata qe duhet, po njerzit me te mire.
Sa mir' sikur dhe Vdekja te dashuronte Djallin,
me zjarr si te ferrit ta shfrynte tere mallin,
nga dhembja e dashurise lot syri t'i pikonte,
Satanin flokezjarrte ne gjokes ta shtrengonte.
III
Dhe vajza guximtare Vdekjes i rri perballe,
ne heshtje pret goditjen, s'leviz sy, as qepalle,
Dhe Vdekja murmurit me dhembje plot siklet:
- Perse vashez' e njome, lendove goxha mbret?
Ndaj je denuar rende, pa shprese, pa shpetim!
I kthehet Vdekjes vazha: - Perse ky zemerim?
Ish her' e par' qe ndjeva te puthur ne kraharuar,
bandilli im i dashur kur me shtrengoi ne duar.
E ku ia kisha ngene te kuvendoj me mbrene?
U ktheva e i thashe: " S'ta kemi, xhaxho ngene!"
Besoj se keq s'i fola, po shih sa keq qe dola!
Tani kjo kosa jote po me rremben dhe mua!
Moj Mortje, a s'me thua:
Pse ngutesh, pse s'me pret dhe nje cop'here akoma,
gjersa keto buze t'njoma
ta thithin gjer ne fund nektarin e rinise,
gjersa
Te ta zbraz
keqen, me fund
Vdekje, kupen
xhan!.... - e dashurise?
Dhe Vdekja rri habitur! Mos vall' u be pishman?
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 324/333
8/9/2019 Poezi Ruse
IV
Ne rrezet praneverore Vdekja me dhele ngrohet,
dhe brashnjat cope-cope i zbath, te fleje shtrohet.
Mbi gur koken
Nje enderr mbeshteti
te bezdisur ne mortja dhe rapare!
gjume paska e fjeti!...
Iu be sikur Kaini, i ati plak i saj,
me Jude Iskariotin po hipin mbi nje maje.
Zvarriten si gjarprinj, te lodhur dalngadale,
te rraskapitur ngjitin lart' e perpjete male,
- O Zot! - renkon Kaini, i vrazhde, zemerthyer,
dhe syt' e zez ne qiell i mbante te mberthyer.
- O Zot! - po lutet Juda, tradhtari shpirtkatran,
dhe syt'e buhavitur, ulur mbi tok' i mban.
Mbi mal brenda nje reje qe skuq e flakeron,
i ulur c'po rri Zoti, nje liber po lexon;
nje liber yjeshkrojtur, te madh qe xixellon,
sa vetem Kasht'e Kumtrit eshte nje faqe e tij;
ne krye t'atij mali Shen Mhilli sec qendron.
Shufra rrufesh nder duar po mban e gjemon rende:
- Largohuni, se Zoti s'ju do ne kete vend!
Kaini Shen Mhillit fillon t'i pergjerohet;
- Mekati qe kam bere me goje dot s'tregohet,
se ate bushtren Vdekje qe zhduk te emblen jete,
un' e kam lindur vete!
- Shen Mhill, - i thote Juda, -
dhe nga Kaini vete, me mekatar, jame une,
per hir te shtriges Vdekje sa rende u gabova,
kur zemren drite diell te zotit tim tradhtova,
Dhe qe te dy se bashku i luten Shen Mhillit:
- Ne kemi nje deshire: qe Zoti pak meshire,
per neve te tregoje, pastaj le t'na deboje,
nga goj'e tij nje fjale e embel te dale,
s'kerkojme te na fale!
Ngadale, rende- rende, Shen Mhilli u pergjigjet:
- Tri her' i fola Zotit per juve, o qyqare,
dy treten
Te her' asnje pergjigje
tundi prejtha
koken dhe tij inuk kam marre.
zemeruar,
fort rend' duke gjemuar:
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 325/333
8/9/2019 Poezi Ruse
V
Aty nga mesi i dites, Vdekja prej gjumit, zgjohet,
kur vashen s'e gjen prane, po grindet, zemerohet:
"C'u be kjo endacake?" - me vete blebezoi.
"Nje dit' e nat' e tere asaj nuk i mjaftoi?"
Dhe sapo kapton gardhe, keput nje lule dielli.
Kundron,
me zjarr' enuhat, habitetkaseveshur
saj te gjalle si kjo rrez' e diellit
me flori
fletzat e plepit t'eger me aq bukuri.
Dicka ne zemer ndien.
Dhe syn' e sja te ftohte drejt diellit e mberthen.
Ngadale, zvarre-zvarre, kenges fillon t'ia marre,
me hunde, neper dhembe, nis Vdekja te kendoje:
- Ne kete bote pa meshire,
vret e pret njeriu njerine,
pastaj varros derzine;
na i psal me keng' e kor:
"Le te prehet me shenjtore"
Vec nje gje s'po marr vesh dot,
si njeriu ne kete bote
dhe kur ngordh tiran' i keq,
nga i cili vuan, heq,
i kendon me psal' e kor:
"Le te prehet me shenjtore"
Si te ndershmin, si hajdutin,
kur te dy ne varr i futin,
me ngasherim u kendon kori;
"Le te prehen me shenjtore."
Budallane dhe harbutin
me te njejten keng' i futin.
U psal kori mengadale,
perserit po ato fjale:
"Le te prehet me shenjtore."
VI
Dhe kengen si mbaroi, Mortja fillon te nxehet
qe vasheza s'po kthehet.
Kaluan disa nete, kaluan disa dite,
dhe Vdekja
Eger fytyra iprit e prit...
skuqi dhe syt' i cakerriti,
opingat shpejt i mbathi, mbi sup kosen vertiti;
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 326/333
8/9/2019 Poezi Ruse
as qiell me
Shpirti ka, fuqi,
as toke, perrethqeasgje
mbushet, s'shikon.
s'eshte e ketushme,
drita qe digjet n'ate shpirt: sa drit' e mrekullueshme!
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 327/333
8/9/2019 Poezi Ruse
VII
Dhe Vdekja rri, s'ben ze...
Zjarr' i zilise eshtrat fillon e ia zhurit,
nje ethe, nje dritherime skeletin ia trondit,
se zemr' e saj e ftohte c'mund t'i kendoje botes?
Nuk behet Vdekja nene, po prape femer mbetet,
ndaj zemra e saj preket....
Arsyen s'e degjon, asaj ajo s'i bindet,
po
Ne ne shpirtin'
shpirt te sajeteerret dicka
ngurte fillon t'ivetem
s'bulojne lindet.
driza
po fshihen dhe filiza
meshire, miresie dhe malli per cudi;
ndaj njerzit e helmuar ajo i do aq shume
sa naten embel-embel u murmurit ne gjume
per gaz e madh te prehjes...
Dhe vashezes i thote:
- Cudia le te behet! Jeto, vashe ne gaz!
Vec ne cdo hap te jetes me ke dhe mua pas.
Te jem pran' Dashurise, ma ka enda or'e cast.
Dhe qe nga ajo kohe dhe sot e kesaj dite,
si motra te pandara, pran' njera-tjetres rrine
Vdekja me Dashurine.
Ndaj kosemprehur Mortja pas Dashurise endet,
Gjurmon is nje rrufjane kudo q'ajo gjendet.
Magjepset pre se motres terhiqet zvarre-zvarre,
kocke e lekure thare.
Ne dasma, ne dollira ne dreka mortuare,
vrapon kjo zullumqare,
dhe vazhdimisht gatuan pa u lodhur, pa pertuar
gezimin' e Dashurise dhe lumturin' e Jetes.
Dhe cirret
-Perse, moji palocupe,
xhindosur,zbardh
me ze te egersuar:
dhembet e gezuar?
...Si ke guxim e qesh kur ter' ushtria ime
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 328/333
8/9/2019 Poezi Ruse
II
Demonet e se keqes gjithnje Vdekja degjon,
po, per cudi, ksaj here s'ka qejf: rri e ngurron.
Ne stinen e praneveres farat e dashurise
dhe te kjo plake shtrige leshuakan filize,
Se u merzit me kerma jeten e saj ta shkoje,
edhe ne to te zhduke semundje lloj-lloj.
Me oren vdekesore kohen s'ka qejf ta mase,
i vjen qe te pelcase.
Kur njerzit para saj dridhen me temerr e ngjethje,
iu shkrep qe te jetoje disi me me shkujdesje
se u merzit ngahera me varre e varreza,
me nje zanat te ndyte, ku s'bluan vec te zeza;
ndaj shpesh merzitet, nxehet, i preket zemr' e ftohte,
kur njerzit peshperitin se Vdekja eshte e kote.
Po kjo nuk i pelqen, ndaj me inat e smire
s'rremben ata qe duhet, po njerzit me te mire.
Sa mir' sikur dhe Vdekja te dashuronte Djallin,
me zjarr si te ferrit ta shfrynte tere mallin,
nga dhembja e dashurise lot syri t'i pikonte,
Satanin flokezjarrte ne gjokes ta shtrengonte.
III
Dhe vajza guximtare Vdekjes i rri perballe,
ne heshtje pret goditjen, s'leviz sy, as qepalle,
Dhe Vdekja murmurit me dhembje plot siklet:
- Perse vashez' e njome, lendove goxha mbret?
Ndaj je denuar rende, pa shprese, pa shpetim!
I kthehet
Ish her' e Vdekjes vazha:te- puthur
par' qe ndjeva Perse ky
nezemerim?
kraharuar,
bandilli im i dashur kur me shtrengoi ne duar.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 329/333
8/9/2019 Poezi Ruse
IV
Ne rrezet praneverore Vdekja me dhele ngrohet,
dhe brashnjat cope-cope i zbath, te fleje shtrohet.
Mbi gur koken mbeshteti mortja dhe ra e fjeti!...
Nje enderr te bezdisur ne gjume paska pare!
Iu be sikur Kaini, i ati plak i saj,
me Jude Iskariotin po hipin mbi nje maje.
Zvarriten si gjarprinj, te lodhur dalngadale,
te rraskapitur ngjitin lart' e perpjete male,
- O Zot! - renkon Kaini, i vrazhde, zemerthyer,
dhe syt' e zez ne qiell i mbante te mberthyer.
- O Zot! - po lutet Juda, tradhtari shpirtkatran,
dhe syt'e buhavitur, ulur mbi tok' i mban.
Mbi mal brenda nje reje qe skuq e flakeron,
i ulur c'po rri Zoti, nje liber po lexon;
nje liber yjeshkrojtur, te madh qe xixellon,
sa vetem Kasht'e Kumtrit eshte nje faqe e tij;
ne krye t'atij mali Shen Mhilli sec qendron.
Shufra rrufesh nder duar po mban e gjemon rende:
- Largohuni, se Zoti s'ju do ne kete vend!
Kaini Shen Mhillit fillon t'i pergjerohet;
- Mekati qe kam bere me goje dot s'tregohet,
se ate bushtren Vdekje qe zhduk te emblen jete,
un' e kam lindur vete!
- Shen
dhe ngaMhill,
Kaini-vete,
i thote
meJuda, -
mekatar, jame une,
per hir te shtriges Vdekje sa rende u gabova,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 330/333
8/9/2019 Poezi Ruse
-Ngadale,
Tri her' irende- rende,
fola Zotit perShen
juve,Mhilli u pergjigjet:
o qyqare,
dy her' asnje pergjigje prej tij nuk kam marre.
Te treten tundi koken dhe tha i zemeruar,
fort rend' duke gjemuar:
- Derisa Vdekja shtrige shfaros e zhduk te gjallen,
per Juden dhe Kainin do ta mbaj ngritur pallen!
Ata t'i fale ai qe me fuqin' e tij,
do zhduke pergjithmone te Vdekjes fuqi.
Tradhtari, vellavrasesi, te dy me ulerime,
u rrokullisen poshte nga ter' ajo gremine.
Ne po
ku njeharbonin
batak te xhinder,
qelbur nga maj' ee malit
lugeter rane
shejtane;
dhe Juden me Kainin kur aty brenda hyne,
me zjarr katran sketerre, filluan t'i peshtyjne.
V
Aty nga mesi i dites, Vdekja prej gjumit, zgjohet,
kur vashen s'e gjen prane, po grindet, zemerohet:
"C'u be kjo endacake?" - me vete blebezoi.
"Nje dit' e nat' e tere asaj nuk i mjaftoi?"
Dhe sapo kapton gardhe, keput nje lule dielli.
Kundron, nuhat, habitet se si kjo rrez' e diellit
me zjarr' e saj te gjalle ka veshur me flori
fletzat e plepit t'eger me aq bukuri.
Dicka ne zemer ndien.
Dhe syn' e sja te ftohte drejt diellit e mberthen.
Ngadale, zvarre-zvarre, kenges fillon t'ia marre,
me hunde, neper dhembe, nis Vdekja te kendoje:
- Ne kete bote pa meshire,
vret e pret njeriu njerine,
pastaj varros derzine;
na i psal me keng' e kor:
" Le te prehet me shenjtore"
Vec nje gje s'po marr vesh dot,
si njeriu ne kete bote
dhe kur ngordh tiran' i keq,
nga i cili vuan, heq,
i kendon me psal' e kor:
"Le te prehet me shenjtore"
Si te ndershmin, si hajdutin,
kur te dy ne varr i futin,
me ngasherim u kendon kori;
" Le te prehen
Budallane dhe me shenjtore."
harbutin
me te njejten keng' i futin.
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 331/333
8/9/2019 Poezi Ruse
VI
Dhe kengen si mbaroi, Mortja fillon te nxehet
qe vasheza
Kaluan disas'po kthehet.
nete, kaluan disa dite,
dhe Vdekja prit e prit...
Eger fytyra i skuqi dhe syt' i cakerriti,
opingat shpejt i mbathi, mbi sup kosen vertiti;
e vrenjtur, me kercenuese dhe nga nje re vjeshtake,
po udheton ne driten e henes endacake.
Dhe ec e ec, e ec, kur ja, ne nje korije,
nen ca lajthi me vese levizin nja dy hije!
Mbi barin ngjyr' atllasi, qe heneza praronte,
si perendeshe lulesh nje vashe nuseronte.
Dhe, mu duk sigjoksi
ndrit zhveshur tok' e -zhveshur
qumeshtne pragunsymeshqerres.
i vashes e pranveres,
Lekuren e mendafshte te puthurat e djalit
sa bukur ia stolisin asaj thelleze malit.
ndersa dy sy te embel me droje lart soditin
rrugen e Kashte s' Kumtrit me mijra shkendije;
dhe mu ne cep te syrit mavi c'i nxin nje vije.
Porsi nje dre i lodhur, djaloshi duke fjetur,
mbi preherin e vashes koken e mban mbeshtetur.
Hesht Mortja e kundron!
Dhe flak' e zemerimit nga kafka i iken, shkon.
Ngadal pyet vashen:
- Perse tamam si Eva qe i ndenji Zotit fshehur,
me fshihesh pas kacubes prej dashurise e dehur?
Me trupin e qnedisur, si diell me yj' e hene
qe mos t'ia shohe Vdekja, mbuluar kish capkene.
Si trime e paepur, me Vdekjen vasha flet:
-Dhe pak a nuk me pret?
Mos thirr mos ma trem, mos bej shamate,
te dashurin e zemres ma ruaj sa me gjate;
me tingullin e koses ngadale, mos ma zgjo!
Me fal qe s'mbajta fjalen, po ja qe njerez jemi.
Mendova: "Kurdohere ne Vdekjen pran' e kemi."
Me lere qe bandillin ta puth edhe nje here,
me te s'po ndjej te ngopur, as dhe ai me mua.
Shikoje sa i pashem, i bukur si pallua!
Veshtrome gji e faqe, si lulekuqe zjarri,
sa shenja lulezojne! Mi la bandill-beqari!
Dhe caze as nuk me pret?
Se s'eshte e gjate kjo jet'!
- Vertet
Po kohasikur mepret:
nuk me diellin te qenka
U plaka, jamputhur nuri.
e zene,
S'kam vetem ty, o vashe , nen toke per te shtene,
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 332/333
8/9/2019 Poezi Ruse
Po vashez
- Kur trimiecupen
shkujdesur, havaz'
puth, me e saj
dhele vazhdon:
e perqafon,
as qiell ka, as toke, perreth asgje s'shikon.
Shpirti me fuqi, mbushet, qe s'eshte e ketushme,
drita qe digjet n'ate shpirt: sa drit' e mrekullueshme!
S'te tremb Zoti, as fati, as qielli lart mbi re,
me t'ligjte te prrallosesh, kur dashuron, s'ke nge.
Gezimi si femije vetvetes i gezohet,
me venten Dashuria fillon e permallohet.
Dhe Vdekja s'po ben ze. Kundron kjo hijerende
dhe vashez hirplote s'ia pret dot ate kenge.
Ngazjarri
nga dielli ime te bukur,
dashurise s'ka
s'ka gje me
tjeter ne kete bote,
te ngrohte
VII
Dhe Vdekja rri, s'ben ze...
Zjarr' i zilise eshtrat fillon e ia zhurit,
nje ethe, nje dritherime skeletin ia trondit,
se zemr' e saj e ftohte c'mund t'i kendoje botes?
Nuk behet Vdekja nene, po prape femer mbetet,
ndaj zemra e saj preket....
Arsyen s'e degjon, asaj ajo s'i bindet,
po ne shpirtin' e erret dicka fillon t'i lindet.
Ne shpirt te saj te ngurte s'bulojne vetem driza
po fshihen dhe filiza
meshire, miresie dhe malli per cudi;
ndaj njerzit e helmuar ajo i do aq shume
sa naten embel-embel u murmurit ne gjume
per gaz e madh te prehjes...
Dhe vashezes i thote:
- Cudia le te behet! Jeto, vashe ne gaz!
Vec ne cdo hap te jetes me ke dhe mua pas.
Te jem pran' Dashurise, ma ka enda or'e cast.
Dhe qe nga ajo kohe dhe sot e kesaj dite,
si motra te pandara, pran' njera-tjetres rrine
Vdekja me Dashurine.
Ndaj kosemprehur Mortja pas Dashurise endet,
Gjurmon is nje rrufjane kudo q'ajo gjendet.
Magjepset pre se motres terhiqet zvarre-zvarre,
kocke e lekure thare.
Ne dasma, ne dollira ne dreka mortuare,
vrapon kjo zullumqare,
dhe vazhdimisht gatuan pa u lodhur, pa pertuar
http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 333/333