You are on page 1of 333

8/9/2019 Poezi Ruse

Poezi ruse
Nga autorët:
Bella Ahmadulina; ILIA SELVINSKI; Valerij Brjusov; ELENA SHVARC; Konstantin
Fofanov; Maria Stepanova; Olga Sjedakova; I. S. Turgenjev; Mikhail Lermontov; Aleksander
Pushkini; Sergej Esenin; Vladimir Majakovski; Anna Akhmatova; Nikolay Nekrasov; Fedor
Tjutçeff;I. I.Kozllov; Ivan Bunin; Aleksandër Bllok; Osip Mandelshtam;
Boris Pasternak;
M.I. Cvetajeva; Olga Bergolc; V.D. Fjodorov; Andrei Voznjesenski;
Evgeni Jevtushenko;
V.S. Visocki; T.K.Zulfikarov;Konstandin Simonov; Adolf P. Shvedçikov; Nikolai Klyuev;
Josif Brodskij; Maksim Gorki;

Bella Ahmadulina (1937-2010)


NUSJA Shqipëroi Qazim Shemaj
Dhe dua të jem nuse
E bukur, kaçurrele,

Nën
E vello– pak
brishtë e turpshme
luledele.

Dhe duart të më dridhen


Unazave të ftohta
Tek ngren’ shëndet për çiftin,
Tek çoken, zbrazen gota

Tek shtyhen derës miqtë,


Secili me dhuratë,
Secili më ka idhull:
“Me trashëgim e fat!”
Këmisha sjellin, pjata,
Dandela si askurrë,
Më puthin gjith’ në faqe
Gjer hë për hë s’kam burrë

Me pika loti vere–


Fustani im i gjatë.
Rri ulur pas tryeze
E lumtur dhe e ngratë

Me frikë e ngasje rri


Ç’do vijë më pastaj.
Erdh’ koha, ja tani,
Nënoke, ti mos qaj.

… Ky princi im jep urdhër,


Në shtat më shtrin me sy,
Ç’më kap një frikë e bukur
Kur puthemi të dy.

Karriget po kërcasin
Pas murit… u qetua.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 1/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Tani diçka do ngjasë


Me ty edhe me mua?

ILIA LVOVIÇ SELVINSKI (1899-1968)


KAZAKJA SHQIPEROI DRITERO AGOLLI
Një kazake vetëullzezë
mbathi kalin tim në fshat,
mbi patkonjtë u lag në djersë,
u pagua fare pak...
-Emrin tënda s’po ma thua?
i flas unë, ajo zë qesh:
-Emri im nga çdo patkua,
në vrapim të vjen në vesh...
Brodha rrugë e rraha shtigje,
nëpër pluhur, hon më hon
dhe trokiste nëpër brigje
kali thundrat me palkonj...
Masha? Zina? Dasha? Nina?
S’është ajo po ki durim
-Ka-tja, Ka-tja, pë-rcë-llima,
nën patkonjtë e kalit tim...
Fluturuan javë e stinë
dhe me kalin rrugën nis,
“Katja, Katja, Katerinë”
duke bredhur pëshpëris...
S’e marr vesh se ç’bëj vëllezër,
puna ime shkon në dreq!
S’kam një Katje, kam një tjetër,
Katjenshpirti dot s’ma heq...
Katja kalin ma ka mbathur,
në një fshat me mollë e ftonj,
po dhe mua krejt padashur,
më ka mbathur me patkonj...

Valerij
Ne barkeJakovlevič
- [V. Brjusov]Brjusov
U ngrys, u err liqeni, ra heshtja permbi dhe
Zambaku mbylli buzet, kallami u krrus e fle.

S'degjohet rose e eger, mbi ujin qe dremit


Ne qiell priret, çirret dhe ndrit ndonje nosit.

Ti hesht e dashur; une hesht e hesht gjithkund


Besnike te kesaj nate me hene e yje pa fund.

Nje
Nen mjegull ra mbi
qiellin plot me brigjet dhebota
yje ngjan permbi pyll pllakos
se fundos...

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 2/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E di, e di, e dashur si rri ne qetesi


Si prape e trishtuar mendon per mua, ti.

E di se mes trishtimit nje enderr vjen te merr


Therret, renkon nositi, pastaj hymbet ne terr.

Dhe heshtja rritet, rritet dhe nata lehtas vjen


Ti fshehtas qan, e dashur, perkulur mbi liqen...

ELENA SHVARC
Elena Shvarc lindi më 1948 në Leningrad (Shën Petërburg). Shvarc është një nga
personalitetet më origjinale në panoramën e sotme letrare ruse. U aktivizua që në moshë të re,
në vitet ’70, kur filloi të botojë krijimtarinë e saj. Përdor një stil provokativ, të ngjeshur e me
tension mistiko-teatral, refleks i një karakteri të shqetësuar dhe të paparashikueshëm.
QYTET MEKANIK (Shqipëruar nga Hiqmet e Andi Meçaj)
Eci nëpër qytet drejt shtëpisë,
shkoj në shtëpinë time
ngjan me një mulli të vogël
qyteti mekanik ndërkohë rrotullohet.
Më hedh përsipër gjashtë dritare
si zaret në lojë
papritur vërvit në luginë
atë që ishte në mal.
Një pëllumb më bën shenjë me krah,
në atë qoshen atje ku ishte çarja
dhe qielli rri i dëshpëruar në një pellg.
Kur do të ndalet mekanizmi?
Drithërima i gjunjëzohet erës
ndërsa dikush atje afër thotë:
“S’mund të ndodhte më keq...”
Është e vërtetë, nëse qyteti do ndalet
Neva nuk dëshiron më të rrjedhë...
Nga pellgu në sy
na shohin syçka të lëbyrta prej benzine.

Konstantin Mikhailovich Fofanov


TAKIMI I FUNDIT SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA
Nga dashuria e parë
Gjithçka qe shuar shpejt.
Prej kohësh qenë dashur
Dhe qenë ndarë krejt.

Ai i vetëm mbante
Plot brenga në kraharor,
Ajo me tjetër
Gëzim’ ndante
e vet rinor.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 3/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Po ja, se ku papritur,
Kjo vjeshtë i bashkoi,
Kur digjej perëndimi,
Si jeta që u shkoi.

Në pyll,
Hyn mes
dielli q’udegë pishash,
përflak.
Ai mendon. Ç’u vyshk!
Ajo mendon: Ç’u mplak!

Ai s’i thosh dot –“Juve”


Ajo s’i thosh dot –“Ti”,
Të fundmit lule vjeshte
Këputnin tok tani

Do deshin fort të theshin


Plot
Dhe gjëra përsëri
përsëri të qeshnin.
Po s’mundnin kurrsesi.

Asaj i dridhej zemra, Atij i


therrte fort...
Të heshtur krejt u ndanë,
Kurrgjë s’kujtuan dot...

Maria Stepanova
Maria Stepanova lindi në Moskë me 1972. Është ndër zërat më të vlerësuar në poezinë më të
re ruse, dinamika letrare e së cilës, duhet thënë se është shumë e gjallë dhe diskursive,
sidomos me Klubet dhe periodikët e shumta letrare. Maria Stepanova ka botuar librat me
poezi “Këngët e jugorëve veriorë”(2000), “Mbi binjakët” (2001), “Këtu -Drita” (2001),
“Lumturia” (2003), “Fiziologjia dhe historia e shkurtër” (2005). Ka fituar çmimin “Znamja”
për deutimin më të mirë (1993), ka qenë në short-listën e çmimit Andrej Bjellij (2001), ka
fituar çmimin e madh “Boris Pasternak” (2005). Karakteristika të poezisë së Stepanovës janë
pluraliteti i stileve, formave poetike baladeske antike dhe qytetare me elemente të romansave,
deri tek strofika e organizuar dhe e koklavitur me strukturë të përsosur ritmike, dhkallë
semantike përplot referenca dhe reminishenca verbale nga poezia e huaj dhe ajo ruse. Cikli që
ofrojmë këtu, thuajse nuk shpreh ndonjë dominate të theksuar stilistike të kësaj poeteje, porse
vjen si prolog për një njohje më të mirë në vijim.
*** Përktheu Agron Tufa
Qielli sot është pikalosh si një kalë
Që sulet me trokthe vërtik;
Veshët me pllejer, mu si me dyllë
Janë ding me muzikë.

Me futën që varet në qafën e flashkë,


Ndërsa kundroj renë e rëndë,
Prapë
Sozinëetime
vërtisnën
si një dorashkë
mëngë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 4/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe shoh: mbi shtëpinë e fëmijnisë


Reja barkëmadhe çatis,
Dikë që uiski blen në dyqan,
Postierin që letrat shpërndan.

Unë dhe unë si dy amerikane



Ditahuajt vëzhgojmë
e bardhë – si kosime
nëkujdes.
vazo.
Luga ndalon mu në mes.

*** Përktheu Agron Tufa


Ku je ti, unë? Je vallë diku?
}’të thotë reja apo tri
që gjysmëzhveshur janë këtu
dhe ti as mund t’i hedhësh sy?

Me njërën këmbë teksa prek tokën


Pa
Doparë me sy,
zgjohem sall hidhesh
kush? – fugë.
Dhe çfarë gjine?
Me ç‘tharm vetveten po e mbruj?

GREKES Përktheu Agron Tufa


Hero, e dashur, ai ra.
Me kumb akordi ushtarak
Zemra-zemrën e ndez flakë
Dhe muzik’ e luftës-hekur
Gjysmëgjallë, gjysmëvdekur
Është si të përthajë një plagë.

Netësh dimri, netësh t’gjata


Do qajë grekja si padashka
Për pinjollin princëror–
Për fatosin prijetar
Që i shtrirë ajme në varr
Është si lira ballështypur
E një toke të mirëpritur.

Bardhëloshe, kaltëroshe
Ngrihet hëna çfarëdollojshe
Edhe grekja merr e flet:
Për nën hënë fëmija qan,
Kush në gojë zjarrin e mban,
Zëri i kujt po na flet?

Që prej kthesash ngjyrë-çelik


Të bleroshit Adriatik,
T’vogëlanës Albionë
Dhe Karpateve mjegullore
Mbi humnerë zërat prore

Digjen, flasin edhe thonë.


*** Përktheu Agron Tufa

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 5/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Mos premto, o pëllumbeshë dinake,


Me falle hajnisht mos ngashnje,
Nuk e nënshtron Venecien me lotë
Dhe gajden mbretnore s’e robëron dot.

Le të mos flasë me ty askush!


Molepsur
Si Vesper iështë veshi doxhi
artë është zbulimesh pa takt,
plakush,
Dhe shtrat’ i martesës –i bardhe, i madh.

*** Përktheu Agron Tufa


Xhixhimës mes detit dimërak–
Mysafir’ i tejdetit, noton,
E llokoçit me hurba nga pak
Ujin dhe egër këndon.

Minierash të ngushta rrëshire,


Dhe n’armatë
Vetëm rri ti mekolon
muaelësh po qeshë, -
Dhe prore pranë do më kesh.

Olga Sjedakova
Poetja ruse, e botuar në shqip, përkthyer nga Agron Tufa, ka qenë në Shqipëri në ditët e
festivalit ndërkombëtar të poezisë “Poeteka”, duke u prezantuar për herë të parë lexuesin
me
shqiptar me një vëllim me poezi të zgjedhura. Më poshtë nga “Fjala review” online kemi
tërhequr disa poezi nga “Këngë të vjetra” (“Starie pjesnji”), Lokus
-Pres, Moskë 2003
Radhori i parë
“Çfarë lëbardh në malin e blertë?”
A.S.Pushkin

Fyerja Përktheu Agron TUFA


Ç’është me ty, moj fyerje e ligë?
Unë dremis e ti s’mbyll sy,
Unë hap sytë, e ti me kohë rri zgjuar
Dhe sytë m’i kall si një fallxhore.

Mos do të më thuash kush më ka fyer?


s’ka të tillë, mbi ne të gjithë –veç Zoti një.
Kujt t’i duhet – Ai ia jep vullnetin,
Kujt s’i duhet –ia merr.

Mos jeta vallë nuk më deshi?


Ah, s’është e vërtetë, ajo më do e i dhimbsem,
më ruan në një vend të fshehtë
dhe më nxjerr, sapo të dëshirojë
të më shohë, sikundër askush nuk di.

Ç’është me ty,qëndron
që para meje fyerje esiligë,
një fallxhore?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 6/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 7/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Zemra e njeriut– është gur.


Njerëzit dashurojnë atë që s’e njohin

Por ti mos më harro, Olga,


Dhe unë kurrë nuk të harroj.

Mund taPërktheu
Mëkati mashtrosh Agron TUFA
qiellin e lartë -
qielli i lartë të gjitha s’i sheh.
Mund ta mashtrosh tokën e thellë -
Toka e thellë fle dhe s’dëgjon.
Orakujt, fallxhorët dhe fallxhoret -
por vetveten s’mund ta mashtrosh.

O, nuk e duan njeriun mëkatar


Pasqyrat, dhe qelqet, dhe ujët e malit:
Aty gjaku i huaj herë vrapon si era,
Herë spërdridhet
- Nesër si gjarpër
do të ngrihemi i sëmurë:
më herët
dhe do të shkojmë te fallxhorja me nam,
do t’i japim për mundin para,
që të na thotë
se asgjë nuk dallon.

*** Përktheu Agron TUFA


Ai është njeri i keq e i lig,
njeri mizor e i mënxyrshëm.
Dhe më duket, keqardhja më grin
ngase vetë jam më e keqe.
Dhe kur me të pata kuvenduar
s’di se sa, e s’di se kur,
natë ka qenë e shiu nuk rreshti,
thua se diç po shestonte,
thua dikush zbriste
dhe hynte në lotë, vetë si kokërth loti:

jo për mua, jo për qiellin,


jo për shkallarën e gjatë,
jo për çka ka ndodhur,
as për çka do të vijë, -

asgjë nuk do të ndodhë.


Asgjë s’bën vaki.

NgushëllimiPërktheu Agron TUFA


Mos qit fall për vetë vdekjen tënde,
as mos u gëzo që humbi gjithçka,
mos ço ndërmend si do të të qajnë,

si do t’i grijë ata keqardhja e vonë.


Ky është një ngushëllim i keq,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 8/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Një argëtim fyes për tokën.

Më mirë thuaj e mendo:


çfarë po lëbardh në atë mal të blertë?

Në malin e blertë kopshtijet lodrojnë


dhe gjer
mu si buzë ujërash
qengjat me dajrembërrijnë,
të arta.
Qengjat e bardhë në malin e blertë.

E vdekja do të vijë, pa pyetur askënd.

Grindja Përktheu Agron TUFA


A mos pak po gjalloj në këtë botë?
e tmerrshme ta thuash se sa.
E prapë kjo zemër nuk ma deshi veten.
Përpëlitet si një rob në qeli, -
e në prezore çfarë s’të shohin sytë!
Pati folë njëherë një plakë:
- Mirë e ngrohtë është në këtë botë të Zotit.
Mu si bizelet brenda bishtajave
frymojmë ne në dorë të Perëndisë.
Dhe gjithkujt t’i lutesh –nuk kthehet.
Dhe çfarë të shestosh– s’e përmbush.
E t’i gëzohesh kësaj zemre,
mu sikur zogut në kafazin e shkruar
farëra të ëmbla t’i kenë hedhur-
nuk është, gjithsesi, dhuratë e kotë!
Unë tunda kokën, po me vete thashë:
- qepe ti, moj plakë e rrjedhur.
Gjithçka bën vaki, e vakia s’ka të sosur.

Lutja Përktheu Agron TUFA


Të gjorët, të gjorët njerëz!
Dhe as të ligj janë, por ngutanakë:
Bukë hanë – e më shumë unëtohen,
Pijnë – e prej vere esëllohen.

Nëse do të më pyesnin,
do të thosha: O Zot,
krijo prej meje diç tjetër të re!

Unë e dua mrekullinë e madhe


dhe nuk e duroj mënxyrën.

Bëj si guri i punuar,


dhe bjer prej unazës

në rërën e shkretëtirës.
Që të prehet ai prajshëm,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 9/333
8/9/2019 Poezi Ruse

as jashtë, as brenda,
por gjithkund, si misteri.

Dhe askush të mos e shohë,


përveç dritës përbrenda dhe dritës përjashtë.

E drita lodron,
fëmijët si fëmijët,
çamarrokë dhe kafshët e zbutura.

Fjala Përktheu Agron TUFA


Dhe ai që do të dojë, atë do ta duan,
ai që do të shërbejë, atij do t’i shërbejnë
-
jo tani, herëdokur më vonë.

Po më i lumë do të jetë i falenderuari,


ai që pasi ka shërbyer, do të shkojë pa Rakelën
zemërdlirë nëpër kodrat e blerta.

fjalë, o ti petk mbretëror,


fustan i shkurtër i durimit të gjatë -
më e lartë se qielli do të jesh, më gaztare se dielli.

Sytë tanë nuk do t’i shohin


ngjyrat e të shtrenjtit tënd,
fëshfërimat e palave të tua të gjera
nuk do t’i ndjejë veshi i njeriut,

Vetëm zemra vetë do t’i flasë vetvetes:


- jeni e lirë dhe e lirë do të jeni,
dhe para skllevërve s’keni farëborxhi.

Radhori i dytë
(i kushtohet gjyshes)

Guximi dhe mirësia Përktheu Agron TUFA


Dielli ndriçon për të mirë dhe të ligj,
Dhe toka vetë s’është askund më e keqe:
ta do zemra,– mbaja në lindje, në perëndim
apo ku të të thonë,
ta do zemra– rri në shtëpi.

Guximi u prin anijeve


në oqeanin e madh.
Mirësia e përkund arsyen,
Si një djep të thellë e të flashkët.

Kush njeh guximin, njeh dhe mirësinë,


sepse ata janë si motra:
guximi është gjëja më e lehtë në botë,

por më e lehta punë– është përdëllesa.


Kënga e marshimit Përktheu Agron TUFA

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 10/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Në Francë dy grenaderë robër te rusët, bridhnin kuturu.


Në pluhur uniforma e tyre, dhe Franca në pluhur gjithashtu.

Nuk është vallë e çuditshme? Jeta befas thinjet


si hi vatre,

Si dëbora
si rëra në udhët
në stepat e Smolenskut,
arabe.

Dhe hapet vështrimi larg, larg, dhe qiell– anekënd.


- Çfarë kërkon Ti, Perëndi,
çka lyp prej robit tënd?

Mbi krejt çka deshëm ne, njëfarë kërbaçi është shtruar.


Sytë e mi s’do donin të shihnin. Por të shohin qenka shkruar.

Ani. Çfarë nuk bën vaki mbi botën e ashpër e të valë,


Gjithkah lartësish ku lodrojnë kometat– zjarri është fatal!
Pra, ngrihu, shok i shkretë! Të dergjemi s’na ka hijeshi.
Për besën të pimë gjer në varr:
matanë varrit nuk ka pabesi.

Gruaja e pabesë Përktheu Agron TUFA


Ç’prej asaj dite kur ktheve në shtëpi
dhe në sy nuk më sheh
brenda meje gjithçka u përmbys.

Mu si ai qeni i sëmurë
që ka tre ditë shtrirë, heq shpirt
ashtu dhe shpirti im rrënkon.

Mëkatarit gjithë bota i del krah,


e të pamëkatit– veçse mrekullia.
Mrekullinë paça dëshmitar.

Kallëzoja, Zot, atij të vërtetën,


Kallëzoma shfajësinë time!

Atëherë qenushi, kjo kryetayrë e ngratë,


vrikthi shkundi kokën,
asaj iu avit hareshëm,
dorën ia lëpiu gjithë dhele
dhe ra i vdekur në tokë.

Di Zoti për njeriun


atë çka njeriu s’e di.

Bindja Përktheu Agron TUFA

Edheti sikur
dhe të gjithësitëLlazari,
të shtrihesh, tallen me ty,
të shtrihesh e të heshtësh para qiellit -

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 11/333
8/9/2019 Poezi Ruse

as atëherë ri Llazar s’do të jesh.

Ah, sa mirë të krahasohesh


me torfën e zezë të kopshtit,
me pluhurin laragan ndanë udhe,

me
që eklithmën e vogëlushit
kanë harruar në fushë…

e tjetër gjë s’të kërkojnë.

Ninullë Përktheu Agron TUFA


Në mal, në majë të bredhit,
në majën e hollë e të lartë
është lidhur një djep.

Era e përkund.

Bashkë me djepin– dhe folenë,


me folenë dhe bredhin zgërbonjë.

Në fole një zogth i mençur


fërshëllen dhe digjet si qiri.
-Fli, o pëllumb,– thotë,
do të zgjohesh ai që dëshiron:
në daç i varfër, në daç i pasur,
në daç zgjohu valë deti,
në daç engjëll i Perëndisë.

Kthimi Përktheu Agron TUFA


(vargje për Aleksejin)
Është mirë të kthehesh herëdokur:
në qytet ku gjithçka ka ndryshuar,
në kopsht, ku drurët e tjerë
prerë i kanë qyshkur, ata që kanë tepruar
kërcasin, e më parë nuk kërcisnin,
në shtëpi ku për ty hidhërojnë.

Të kthehesh e të mos gjegjesh.


Kështu gjer në vdekje të heshtësh.

Ata le të shtinë fall për veten,


të pyesin kalimtarët,
i kuptojnë – dhe s’i kuptojnë.

E sendet përqark shkëndrijnë,


si yjëzit e largët imcakë.

Dëshira Përktheu Agron TUFA

Se nëse
që mos pak
dikëgjëra mëlëvdojnë,
në botë janë dukur sikur:
mua duhet të më lëvdojnë qindfish,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 12/333
8/9/2019 Poezi Ruse

po se për çka– le ta gjejnë vetë;

që nuk ka të tillë orë të ligë,


dhe të tillë katund të humbur,
dhe të tillë kreatyrë të ulët,
mbi të cilën fryma të mos lozë
si një zumare e mrekullt mbi një thesar;
që s’ka midis vdekjesh një vdekje të tillë,
së cilës do t’i mjaftonin fuqitë
kundër jetës sime durimtare,
si pelini dhe barërat e helmëta, -

se mos pak gjëra më janë dukur sikur


dhe se mos nuk do të më duken.

Pasqyra Përktheu Agron TUFA


Mik i dashur,
ç’kuptim as vetë ndodh?
ka gjithësa nuk e di:

Pasqyrës i sillet përqark,


me madhësinë e një thjerrëze
ai si njëfarë tërshëre.

Dhe çfarë ndrit në të dhe përvijohet,


çfarë sheh, duket, digjet,
më mirë mos ta shoh fare.

Se jeta një gjëzë e vockël është:


bën vaki, e gjitha, kutullohet
rreth gishtit të vogël, në skaj të qerpikut.
E vdekja përanash tij, si deti.

Vegimi Përktheu Agron TUFA


Ty të vështroj – e ty nuk të shoh:
tim atë në petkun e huaj.
Mu sikur ai nuk mundet të ecë,
ndërsa e ndjekin, e ndjekin…

Zot, o Perëndi, them,


Ndoshta do të vdes tash
Prej keqardhjes për çdo gjë?

Për bishëzat– për shkak se janë bisha,


për ujin – për shkak se ai rrjedh,
për floririn– për shkak të mënxyrës së tij,
për veten– për shkak të çmendurisë sime.

Shtëpia Përktheu Agron TUFA

Do jetojnë
siç të jetojmë gjatë,
pemët aq gjatë,
ndanë ujrash,
siç lan uji rrënjët e tyre

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 13/333
8/9/2019 Poezi Ruse

dhe toka me ta i hapet qiellit,


si Elizabeta-Marisë.

Do të jetojmë gjatë, gjatë.


Do të ngremë dy shtëpi të larta:
atë prej floriri, këtë prej terri,
dhe të dyja do të zhaurijnë, si deti.
Do të mendojnë se ne më nuk jemi…
Shi atëherë do të qesim t’u themi:

Nëpër ujin e padukshëm e të shpejtë


pluskon zemra e njeriut.
Aty flauri shket koha e lashtë,
mu si pëllumbi prej tokës së Noes.

Ëndrra Përktheu Agron TUFA


II shtiret
shtiret djalit plangprishës.
në shtratin e vdekjes,
se si po largohet nga shtëpia.

Veshur me një mantel të hareshëm,


në gisht – unaza stërgjyshore.
Gjogu-vëllam e shpie larg.

Dhe shih sa mrekull ndaj të gdhirë:


Pas shpine pingërron briri dhe telat,
Përpara luajnë krejt të dalldisur.

E qentë, shërbëtoret e shërbëtorkat


janë mbledhur te portat e kqyrin,
i urojnë udhë të mbarë.

Përmbyllje Përktheu Agron TUFA


Në çdo gjësend të pikëllimtë
ka një gisht a një pusullë
si në zgavrat e rëna në ujdi.

Në çdo fjalë ka një rrugë,


ka një udhë të trishtë e të zjarrtë.

Dhe ai që thotë se mundet,


lotët e tij s’janë për këtë udhë,
dhe shpresa e tij është tjetër.

Kush s’e ka njohur –s’do ta njohë.


Kush e njeh – rish do ta njohë,
rishmi në mend do buzëqeshë
dhe mëshirëplotin Zot do lëvdojë.

Vargje nga radhori i dytë që nuk gjetën vend në të

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 14/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Gostia Përktheu Agron TUFA


Kush yjet di t’i lexojë
apo gurët t’i shpalosë si kartat,
të ziejë rërën dhe gjilpërat,
që të mësojë çka do të ndodhë
prej asaj që ndodh.
Ai ende nuk di shumë.
Jeta është si një verë e re.
Sado që të pish
mendjen s’ta merr dot
dhe gjuhën nuk ta lidh.
Më mirë mos e gjako.

E sapo zjarret të fiken


dhe të gjithë të largohen shtëpive
apo tavolinash të përgjumen -
o,
kusa
keeqenë
tmerrshme në mendje
e për çfarë pune, ta çosh,
me kë e për çfarë je këshilluar.

Një ninullë tjetër Përktheu Agron TUFA


Fli, mor pëllumbth, ndryshe të flakin,
të flakin e as sytë nuk t’i hedhin,
si korrësja që e la vogëlushin
në krye të arës me elb.
Vetë korr e korr e fshin lotët.

-Mama, mama, kush drejt meje po vjen,


kush është që ka ndalur mbi mua?

Mbi të ndalojën herë tri plaka për mrekull,


herë tre ulkonja të thinjura.
E përkundin ato, e ngushëllojnë,
përtypin ato një fije lulekuqeje.
Lulëkuqen vogëlushi s’e do,
qan, e askush s’e dëgjon.

Plakat Përktheu Agron TUFA


Si një piktor i vjetër durimtar,
më pëlqen t’ua kundroj fytyrat
plakave të mjera e të liga:
buzët e tyre të vdekura
dhe forcën e pavdekshme
që u ka puthitur buzët.

(Thua se rri atje një engjëll,


dhe monedhat radhit në fishekë:
pesëshet dhe qindarkat e imëta…

tyt! – i dhe
zogjtë tremb ai fëmijët,
lypësat, -
tyt, u thotë, largohuni:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 15/333
8/9/2019 Poezi Ruse

a s’e shihni se jam i zënë?)

Kundroj – dhe skicoj me mendje


si do të dukesha para një pasqyre të errët?

Rruazaret Përktheu Agron TUFA


Unaza
librat ebojëqielli
stërgjyshite -gjyshes,
ndoshta do t’i jap.
Por rruazaret e qelqta
s’di pse më dhimbsen.

Pikëlore janë, të thjeshta,


si kopshti dhe pallonjtë në kopsht,
ndërsa zemrën e kanë prej yjesh e luspash.
Ose si liqeni dhe peshqit në liqen:
herë i ziu kridhet, herë i allti,
herë butë-butë
ai kurrë më s’doi gjelbri -
të kthehet,
dhe s’ka pse të kthehet

Nuk i dua të varfërit e të kamurit,


as këtë vend, as të tjerët,
as kohët e ditës, as kohët e vitit -
porse dua çka më fanitet e paditet:
harenë e mistertë.
As çmim ajo s’ka, as kuptim.

Udhëtimi Përktheu Agron TUFA


Kur të mbarojë kjo mënxyrë
apo kjo lumturi të më kthejë shpinën,
të largohet si kodrat e larta,

do të ec nëpër rrugën e njohur


tembrama nga urdhëruar më kanë.

Do të dëgjoj atëherë, çka të dëgjoj,


Të flas, çka më thonë:

-Ja, të prita e prita– dhe erdhe.


Gjithnjë e kam ditur– e tash do ta di.
Se mos vallë do harroj?

Gjithëcili dëshiron që ta njohin:


që zogjtë t’i afroheshinflatrimthi,
të vdekurit të ngriheshin të gjallë,
bishat këlyshë t’ia sillnin

dhe koha të rrokullisej prajshëm

si vetëtima në fëmijërinë e hershme.


Radhori i tretë Përktheu Agron TUFA

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 16/333
8/9/2019 Poezi Ruse

(Kujtimit të gjyshes Darja Semjonovna Sjedakova)

1
-Shkojmë, shkojmë o gëzimi im,
shkojmë kopshtit tonë mespërmes
të shohim ç’ka ndodhur në botë!

Dorën, ma jep, pëllumbeshë,


sillma trastën time të vjetër.
Shkojmë se erdh’ vera te pragu.

S’ka gjë pse shtrirë jam në varr-


çfarë nuk harruakësh njeriu!
Ç’prej kopshtit duketlumi i cekët,
në lumë çdocili peshk dallohet.

2
Ç’bëra
që qiririkështu, ç’nakatosa,
im digjet zbehtë,
pulit, si sytë e një të nëmuri,
sytë e pafjetur, të marrtë–

ndërmend shumë; harroj dhe më shumë.


Nuk dua as të harroj, as të kujtoj.
Ah, sa shumë i kam kundruar njerëzit
dhe di gjëra të çuditshme:
di që shpirti është një foshnje,
një foshnje gjer në grimëkohën e mbrame,

Gjithçkaje, gjithçkaje ai i beson


dhe fle në strofka banditësh.

3
Fati i femrës– është çikrik,
si në rrasa të vjetra varresh,
dhe natë dimri pa rrëfenja.
U rrit jetime, u plak vejushë.
Mandej e shqimi veten vetë.

Ra prej qielli fija e artë,


ra, e tokën s’e mbërriti dot.
përse kjo zemër sëmbon kështu?

Prej thellësisë së oqeanit


na vjen me not një peshk i mrekullt,
një perlë unaze ai solli,
bregun nuk e mbërriti dot.
Përse në parzm kjo kujë tufani?

Të klithja,
ç’më baren,
dhimbset – po
kjo s’kam
tokë me çka,
e bukur!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 17/333
8/9/2019 Poezi Ruse

4
Kush u lind të hënën e zezë,
për lumturinë të mos mendojë:
mirë, nëse do t’i dilej kështu
nën yllin tënd të humbur.

Unë u linda
ndërmjet të hënën e zezë
Krishtlindjeve dhe Pagëzimit,
kur cikna e vjetër frynte
si një ari mbi këmbajkën e blirit:
-Kush po e zien atje mishin tim,
leshin tim kush po e tjerr dhe e mbledh? -
dhe shkelnin syrin yjet imcakë
njëri më i panjohur se tjtetri.

Rashë e pashë ëndërr sikur më donin


gjithë ç’të kërkoja, “jo” nuk më thonin,
me
mbinjë
njëkrehër floriri m’i
sajë argjendi më krihnin
shëtisningërshetat,
dhe më lexonin libra të mistershëm
fjalë, që i kam harruar.

5
Si prej një pusi të thellë
a ç’prej një ylli të largët
sheh gjyshja mbi çdocilin send:

- asgjë, asgjë ne nuk dimë.


Çka kemi parë, s’mundemi ta themi.
Çapitemi, si dy lyparake.
S’na japin –prapë faleminderit.

Për të tjerët asgjë nuk dimë.

6
Të gjendeshin asi mjeshtrash në botë,
ta ndërtonin kullën e sahatit
mbi pusin tonë shërues
në vend të atij që e shkatërruan…

Ta kisha patur zellin


të të qepja një mbulesë:
me Shën’Koll çudibërësin
apo me kë të dëshiroje ti…

Të ma pëshpëriste engjëlli një fjalë


të ëmbël, si yjet e mbrëmjes,
të shrenjtë për veshin dhe mendjen,
të gjithë ta përsërisnin atë

dhe shpresën tënde të dinin…-


Asgjë nuk u duhet të vdekurve,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 18/333
8/9/2019 Poezi Ruse

as shtëpi, as fustan, as dëgjim.


Asgjë nuk u duhet prej nesh.
Asgjë, përveç gjithçkaje në botë.
____
* Poezitë janë zgjedhur nga vëllimi “Starie pjesnji” / “Këngë të vjetra”, Lokus
-Pres, Moskë 2003

I. S. Turgenjev (1818-1883)
***
Me fole me ne fund se duhet te largohem
Se bota na gjykoi, se shprese ska per ne
Se e trishtuar je, se duhet te mundohem te haroj
Ish mbremje, ndrinte hena e re
Mbi kopeshtin e pergjumur nje avull ishte shtrire
Une te degjoja ty dhe s'kuptoja dot
Nen afshin e pranveres, nen syte e tu te dlire
Aq fort pse derdhje lot?
Po, te kuptova;ikë, je i lire
T'u binda, pra, do shkoj, po si te shkoj,
Te shkoj keshtu, pa fjale si i ngrire
Kur ndjej ne shpirt kaq dhimbje sa s'duroj?
S'them dot s'e sot te dua si me pare
Ajo qe shkoi me s'kthehet perseri
Por dashurine nga jeta s'e kam ndare
S'rroj dot pa dashuri.

A mos mbaroi vertet gjith' ç'ish e dlire


Sikur asgje s'na pati lidhur ne!
Sikur dy zemrat tona s'ishin shkrire
Edhe kaq lehte u shemb gjithcka perdhe!
Te desha fort por ti s'me dashurove
Jo, jo! Mos me thuaj: Po!- se ti,
Vec fjale e buzeqeshje me dhurove
Une shpirtin bera fli.

Pra ja si mbeta sot, por prape jam betuar


Se s'do te rri pa njohur dashuri
Serish do dashuroj si i shkalluar
Me etjen e nje shpirti qe s'u ngi.
Dhe ndoshta po; por bota magjiplote
Me mrekulli e gaz e dashuri
Dhe shpirt i ri e dhimbja lote-plote
Me s'kthehen perseri.

Do te shkoj, po prit, nem doren dhe nje here


Dhe ja mbaroi e shkoi kjo dashuri
Ky cast tani, ky cast i ndarjes se mjere
Dhe prape gjume, prape ftohtesi...
O Zot i madh! Nem forca te besoj
se jeta s'me shkelmoi, se prape jam i ri

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 19/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 20/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nuk te njoha kurre; Gjetheza; Vdekja e Poetit; TE FALEMINDERIT!; *** (Dal ne rruge
vete, i vetmuar); *** (Panik e frike s'do kem); *** (S'me mbushin syte perendite); JO, UNE
ME AQ ZJARR TY, JO, NUK TE DUA; TE DESHA; PER...; *** (Ne u takuam perseri);
Dhe vetmi dhe dëshpërim; Në t'egrin veri; I burgosuri; E shkëputur...; DEMONI;
MCIRI;
DASHURIA E VETME; VETMI;Deshire;Enderr; Kenge djepi; VELA E VETMUAR;

Nuk
Edhetekeshtu
njohatek
kurre
ti pandehja
te gjeja shpirt e shok e short
dhe tere boten e urreja
qe te te desha ty me fort.

Nga ndonje çast mendimbegate


dhe forc’e shpirtit s’ish çudi
t’i jepje botes nje dhurate
dhe te me jepte pavdekesi.

Pse doje pra


ate kurore te me nderroje
lavdiplote?
Pse s’qe athere kur premtoje
e tille siç je bere sot?

Nen qiell te jugut, ne vend tjeter


do te largohem, ndoshta shpejt.
Po jemi njohur pak si teper
per t’u harruar ashtu krejt.

Pa te kuptuar dot mashtrimin


ta fala shpirtin mbushur plot
ia njohe ketij shpirti çmimin?
Ia njohe, une s’te njoha dot!

Gjetheza (perkthyer nga Aleko Ballauri)


Nje gjetheze lisi iku nga dega e shtrenjte,
Ne stepe u versul, ndjekur nga stuhia.
U tha ne acar, u vyshk ne vapen e rende,
Te Deti i Zi, mberriti tani, ne ujrat e tija.

Nje rrap djaloshar, mbi det qendron krenar,


Me te era flet, i ledhaton gjethet e blerta.
Zogj parajse kendojne perhere me zjarr,
Per nje mbretereshe, lavdine e saj, ne dallget e erreta.

Gjetheza rrugeton, ne rrenjet e rrapit qendron,


Me deshperim dhe hidherim, lutet, nje streheze te kete.
I thote: ''Nje gjethe e mjere ty te kerkon,
Po thahem ne rini, ne kete te ashper stepe.

E vetme endem, pa shprese dhe qellim,

U vyshka
Me merr nenedeget
te nxehte,
e tua uqetreta
celinpame
gjume.
gezim,
Rrefenja trimash pa fund do te tregoj une.''

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 21/333
8/9/2019 Poezi Ruse

''E c'te dua, ia kthen rrapi djaloshar,


E zbehte je, pluhuri te ka mbuluar.
Rrefenjat e tua s'i dua, ndonese boten ke pare,
Nga kenget ezogjve, veshet me jane shurdhuar.

Ik tutje udhetar!
Dashnor kam vecS'te kam njohur
Diellin, me pare!
per te lulezoj!
Deget e mia kaltersia pa fund i ka marre,
Me rrenjet e lashta, ne uje te thelle qendroj.''

Vdekja e Poetit * Shqiperoi Skender Luarasi


U vra poeti! - Rob i nderit -
E mposhtën shpifja e thashethemet,
Me plumb në gjoks, me et’ për shpagë,
E uli kokën e lavdishme…
Shpirti i poetit nuk duroi
Njollën
U e njerëzve
çua kundër botëscipëplasur.
keqe
I vetëm, si më parë…E u vra!
…………………………….
…………………………….
Dhe vdiq me et’ të kotë për shpagim,
Me ankth të fshehtë shpresash të dështuara.
Pushuan tingujt e magjepsur,
S’do t’i dëgjojmë kurrë më.
Strehë e poetit mbeti shkretë,
Te buzët e tij po çlodhet heshtja.
Po ju, trashëgimtarë faqenxirë,
Pjellë etërsh famëkëqinj për poshtërsitë e tyre,
Me duf skllavi kini shkelur drudhet
E fiseve të varfëruar nga lodrat e fatit -
Ju krrusi rrotull fronit me epshe të pangopur,
Xhelatë të Liris, Gjenis e të Lavdisë!
Po, fshihuni nën hijen e kanunit,
Përpara jush e drejta s’mund të flasë!
Por ka një gjyq hyjnor, o band’ e zvetënuar!
Gjyqtari i rreptë po ju pret:
Ai nuk blihet me flori.
Dhe jua paranjeh si veprat dhe mendimet
Ahere kot do ta përdorni ju gënjeshtrën;
Ajo nuk ju ndihmon dot më,
Ju nuk e lani dot me gjakun tuaj pisë
Gjakun e shenjtë të poetit!
------------
(*)Kjo vjershë (vetëm fillimi e fundi shpëtoi nga censura) e cila qarkulloi e kopjuar dorë më dorë në të gjithë
Petërsburgun përnjëherësh pas vdekjes së Pushkinit, shprehu më së miri zemërimin e përgjithshëm të popullit
kundër xhelatëve të gjeniut kombëtar rus. Me t'u zbuluar autori i saj, Mihal Lermontovi, u hodh në gjyq. Vetëm
për hir të ndërhyrjes së miqve të fortë u dënua veç me internim në Kaukaz.
Shqipërimi (mbi bazën e tekstit të censuruar) u botua më 1949
në përmbledhjen “Lirikat”- A.S. Pushkin.

TE FALEMINDERIT!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 22/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Te faleminderit!.... Mbreme ti e prite


pa buzeqeshje vjershen qe te dhashe.
pasionet s'mi kuptove dot, o vashe,
po per vemendjen tende hipokrite
te faleminderit!

Dikur
Dy syteneeroberi me shtire
tu e fjalet ti.
tere thumba,
i fsheh ne gji megjithese te humba,
po s'dua te me duash ti tashti:
te faleminderit!

Nuk do te hyj ne turmen adhuruese


qe e trishtuar te vardiset pas
se mos me thuash , mua, buzagaz
ne vend te fjaleve te reda qortuese
te faleminderit!

O, le te shohe syri yt i ftohte


le te me vrase shpres e enderrime
edhe gjitheshka qe leu ne zemren time
ky shpirti im perhere do t'te thote:
te faleminderit!

*** (Dal ne rruge vete, i vetmuar)SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA


Dal ne rruge vete, i vetmuar,
neper mjergull rrug' e shtruar hesht;
flet me zotin heshja e harruar,
edhe ylli-yllit po i flet.
Lart ne qiej shpalosur mrekullia!
dheu fle mbeshtjell' me kaltersi....
pse me vret keshtu ne gjoks vetmia?
cfare pres a qaj une njeri?

Nuk po pres asgje fare nga jeta, s'me vjen keq c'jetova e c'do le,
dua vec i lire dhe i qete
te harrohem fare dhe te fle!

Jo nje gjume akull ere vdekje


syt' e mi s'do desha kurre t'i mbyll,
por ne gjoks te flinin hove jete,
gjoksi im te merrte thelle fryme;

Tere naten veshin te ma dhelte


zer' i embel, zer' i dashurise,
lis' i madh i mbushur plot me gjete
permbi mua vec te shushurise.

*** (Panik
Panik e frikee s'do s'do kem) SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA
frikekem,
kur te le jeten

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 23/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 24/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 25/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ah, posi mua edhe ty


Kjo jet' e ndyre na ka vrare....

Dhe vetmi dhe dëshpërim


Vetmi dhe dëshpërim, kur kush dorën s'ta jep
Në çastet kur shpirtit t'i bien fatkeqsira...
Dëshirat!...
Vitet shkojnëqë-sillen
gjithënë boshllëk
vitet më të dhe ti duash përjetë?...
mira!

Dashuro ... por kë?.. pak kohë– s’ja vlen për mundimin,
Por përjetë të dashurosh pamundësohet.
Në vete nëse shikon? - atje madje s'të ndjekin:
Gëzimi, suksesi, dhe gjithçka atje asgjesohet...

Ç'ndjenja? - lëngata të ëmbla që arsyeja lehtë i kuron


E shkojnë me gjykimin e fjalëve;
Dhe jeta, tek vështron me vëmendje të ftohtë ç'na rrethon,-
Është e tillë shaka shkretane dhe budallaqe...
Në t'egrin veri
Në t'egrin veri po qëndron e veçuar,
një pishë mbi mal gollomesh.
Dhe dirgjet dhe tundet dhe plot me dëborë,
si rizë atje sipër u vesh.

Sheh n'ëndërr gjith' ç'ka shkretëtin' e larguar


në vendin ku lind dielli i ri,
Në shkëmbin që ndizet, rri vetë dh' e gjorë,
një palmë për mrekulli.
I burgosuri Përktheu Lasgush Poradeci
Hapmani burgun-katua,
Nëm-ni ditën plot ndriçim,
Vashën sy-zezë që dua,
Kalin, kresht-ziun t’im!
Unë nusezën e mirë
Do ta puth me ëmbëlsirë,
Do marr kalin e do shkoj
Stepave të fluturoj.

Po dritarja ësht’ e lartë,


Porta me një kyç mizor;
Dhe sy-zeza ndodhet largë,
Në hajatin madhështor;
Mbi blerime kal’ i mirë,
Pa fre, vetë, me dëshirë,
Rend gazmor e lot sa mund,
Bishtin nëpër erë e tund…

Jam i vetëm,
Vetëm muret s’kam gëzime:
rrethpërqark,
Një kandil bën pak ndriçime

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 26/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Me atë zjarr që vdes nga pak;


Veç se prapa aty në derë
Hap i regullt bje përherë;
Natën ec në qetësi
Roja pa përgjegjësi.

E shkëputur...
Një valë rrëshqet vetmitare
Në mjergull tej atje në det
N'kërkon ajo në vis të laget
E ç'po braktis atdheun e vet?
Lot era valët e direkun
Përulet e kërcet çdo ças'
As shkon ajo drejt lumturisë
As lumturi ajo lë pas.

DEMONI (perkthyer nga Petraq Kolevica)


Tregim Oriental
PJESA E PARË
I
Demoni, mbytur në trishtime
U end mbi tokën mëkat– plotë
Dhe koh’ e shkuar plot kujtime
Përpara sysh i ç’faqet sot:
Kur ish mbi botë vetëm fare
Porsi një ëngjëll krah-praruar,
Kur dhe kometa udhëtare
Gjith’ buzëqeshje ledhatare
E përshendeste duke shkuar,
Kur përmes mjegullash pa anë,
Me et në shpirt për dituri,
Gjurmonte mijëra karvanë
Prej yjesh flakur mizëri,
Kur dashuronte, kur besonte,
Banor’ i parë i botës mbarë,
Kur s’njihte cmirën dhe nakarë
Kur s’i kanosej gjithënjë
Kjo sërë shekujsh të pafund
E shum’… e shumë…. dhe çdo gjë…
Ndër mënd ta sjellë nuku mund!

II
U end i mjerë gjithënjë
Mbi qjej e det e strehë s’gjet
Dhe vjetët rridhnin një pas një
Si një pas një minuta shqet
Ndër ata tinguj monotonë.
Duke sunduar botën tonë
Pat mbjellë e pjellë prapësi,
Po
S’i s’u kënaq
bënin ballësedot
njerëzia
atij
E iu mërzit dhe ligësia.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 27/333
8/9/2019 Poezi Ruse

III
Dhe fluturoi nga Kaukazi
Ky mërgimtar me shpirt të gjorë,
Ku poshtë tij si gur elmazi
Ndrinte Kazbeku me dëborë,
Ku mu sinxinte
Darjalli gjarpër gjarpëruar
i harbuar
Në fund të honeve shkëmborë,
Më tej Tereku ndër rrëpirat
Si luaneshë perçe– ngritur
Gjithmonë ushton. Dhe egërsirat
Dhe shqipia lart duke u vërvitur
I vinin veshin vales tij;
Dhe ret’ e bardha si pambuku,
Nga larg të ardhura, nga jugu,
E udhëhiqnin në veri.
Shkëmbij me gurë
Si në dremitje një mbi një
të magjishme
I mvarnin kryet përmi të
E shihnin valën e furishme.
Kala e kulla gur mbi gur
Me tmerr mes mjegullës shikonin
Edhe Kaukazit tërë nur
Si roje – diva i qëndronin.
E egër ish, plot mrekulli
Çdo gjë rreth tij, por me mërzi
E me përçmim ai shikonte
Botën që bëri Perëndia
Dhe gjë prej gjëje s’pasqyronte
As ball’ i gjërë as syt’ e tia.

IV
Një tjetër pamje kësaj ane,
Një tjetër vënd plot bukuri:
Shtrihen luginat gjeorgjane
Porsi qilima për çudi.
O vënd plot gaz e begati!
Selvi të drejta si fidanë,
Lumenj që rrjedhin me shpejti
Nëpër shkëmbinj e gurgullojnë
Dhe trëndafila plot freski,
Ku mblidhen zogjtë e këndojnë
Me afsh’ e zjarr për dashuri.
Në pyjet lisat hedhin hijen
Mbi guva, shpella ku shpesh fshihen
Ato zorkadhëzat e njoma.
Dhe drit’ e jet’ e fëshfërime
Një kor prej mijrash cicërime,

Një vënd i mbytur me aroma.


Dhe vap’ e ëmbël e mesditës

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 28/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E sumbuj vese vetëtitës


Në mes të natës plot freski
E yje prush e plot shkëndi
Si syri i vashave mahnitëse!
Po veç se një nakar të ftohtë
Në shpirtin shterpë nuk i zgjoi
Shkëlqim’i jetës,
Fuqi e ndjenja përmbi
tjetër lloj. botë
Kudo që sytë i këtheu
Ja e përçmoi, ja e urreu.

V
Shtëpi për-rreth me avëlli
Gudalli i thinjur pat ndërtuar,
Që djers’ e lot u pat kushtuar
Pa masë skllevërve të tij…
Sa ngjitet djelli mbi çati
INë
bije hie e malit
shkëmb ngjitur.e skalitur,
një shallëz
Nga kulla lart, që sheh mbi fushë,
Gjer buzë lumit merr të nxjerr
E nëpër to posi drenushë
Tamara, lidhur me çember,
N’Agravë zbret ujë të mbushë.

VI
Gjithmon’ i heshtur mbi luginë
Pallat’ i zymtë hien hedh;
Por sot zjen kënga, vera rrjedh
Buçet zurnaja, njerëz vijnë–
Gudalli vajzën sot martoka
E far’ e fis e fqinjë ftoka.
Ka dalë nusja në hajat
E në mes shoqeve qëndron

E mal më mal e shpat më shpat


Ngadalë djalli perëndon;
Trokasin duart plot hare
Këndojn’ e lozin –edhe ja!
Rrëmben dajren nus’ e re
E duke ngritur dorën la
Vallzon e shkathët sa më s’ka.
Her’ herë duket zoçkë fare
Her’ herë ndalet e vëren
Dhe syr’ ibukur i shkëlqen
Ndënë qepallat zilitare;
Këtu ngreh vetullën gajtan
Më tej përkulet si ta deshe
E mbi qilim ku shkel të ngjan

Seqesh
E shkele një këmkë
shkrihet paperëndeshe.
merak
Në gaz të dlirë foshnjarak,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 29/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Sa rez’ e hënës që lëshohet


E bje mbi re e ndrin pastaj
As mund të krahasohet
Me buzëqeshjen e asaj!

VII
Bëj për ysjt’
Për këtë dielleqë
gjithësisë
na ngoh
Se jo, as shahu i Persisë
As mbret në kulmin e lavdisë
S’ka puthur syçka si këto.
S’ka shatrivan harem’ i tërë
Të ketë larë në behar

Me atë ujë qehlibar


Të tillë trup e gji e llërë.
Akoma dora njerëzore
Që bredh
Të tilla mbis’ledhatoi,
flokë faqe virgjërore
Që kur u ngjiz kjo botë boshe
Bëj be: e tillë bukuroshe
Nën këtë diell s’lulëzoi!

VIII
Të fundmen valle dredh gëzuar
Por oh, që nesër me t’aguar
Atë, të bijën e llastuar
E trashgimtare të Gudallit
E pret diku një tjetër fat,
Të tjera huqe, tjetër fshat,
Një tjetër atdhe matanë malit.
Dhe një dyshim, dyshim i fshehtë
Ja mvrojti vetullat në ças
Dhe duke dredhur vallen vetë
Kish çdo lëvizje kaqe jetë,
Kaq mbushur plot me lot e gaz
Sa dhe Demoni të qëllonte
E ta shikonte që nga qjelli
Një koh’ të shkuar do kujtonte
E do rënkonte që së thelli….

IX
Por ja, e pa … Dhe pa kuptuar
Demoni ndjeu një të drithtuar
Sa tërë trupi i u trondit.
Shkreti e shpirtit të zhuritur
Me tinguj t’artë iu vadit

E ndjeu sërish i përtëritur

Ç’ish
Pa dashuri
ndenjti e bukuri!
ndenjti i haruar
Dhe ëndra plot me ëmbëlsi

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 30/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 31/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 32/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E rri e prehet ndënë hie.

XIII
Vrapon një kalë me revan
Ngreh pluhr duman e s’ka ç’e mban,
Her’ – herë ngrihet kaz përpjetë,
Sikur kërkon
E hingëllin të pijë retë
e ç’krofëtin,
Her’ – herë tokën zë rrëmin
Me një patko që shkëndijon,
Pastaj me perçe shpurpulisur
I çakërdisur gjith’ harbon.
Mbi të – kalorësi i zalisur!
Në shalë tundet si i lënë,
Mbi perçe koka i ka rënë.
Në dorë s’mban kamxhik e fre,
I mvaren këmbët n’yzengji;
Ja mbytën
Jelekn’ e rigjaku si reke
me plot stoli.
O kalë i shkathët prej luftimit,
Me vrap tët zot e nxore gjallë
Po plumb’ i keq i osetinit
E morri, natën, mu në ballë.

XIV
Dëgjohet kujë errëmujë…
Mëhalla mblidhet në Gudalli.

Një kalë ç’qe që erdh’ me bujë


E mu në prag u plas e ndali?
Ç’qe ky kalorës frymë –sosur?
Në ball’ të tij qënkan vulosur
Gjurmët e luftës së vështirë–
Në gjak, dyfek e rrobe ngjyer,
Të fundmin çast qënka mbërthyer
Në perçe e kalit dor’ e ngrirë.
E priti shumë nus’ e gjorë
T’i vinte dhëndri –dhe ai
E mbajti fjalën princërore,
Në dasmë erdh’ e në gosti…
Por oh! se këmb’ e krah iu mpinë
E s’mund ta hipnjë më dorinë.

XV
Te kjo familje kaq e qetë
Mëri e zotit ra si shqotë!
Rënkon e qan Tamar’ e shkretë
Përmbys në shtrat po derdhën lotë
E lotë zhur që gurët tret;

I hidhet
Po ja – i gjoksi e gulçon
vjen sikur dëgjon
Një zë magjik që po i flet:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 33/333
8/9/2019 Poezi Ruse

“Mos qaj, o shpirt, mos qaj më kot!


Me kuj’ e lot s’e ngjallën dot
Atë që vdiq e shkoj për jetë,
Veç sy e faqe djegën sot
Me këto lotë prush të nxehtë.
Ai s’degjon, ai s’kupton,
Ai
Se s’të
drit eçmon
qellittrishtim e lotë,
i ndriçon
Vështrimn’ e shemërt e të ftohtë.

Një kor hyjnor e nanuris …


E ku i hyn në sy kjo jetë ,
Rënkim’ e vaj i vajzës shkretë
Atij që shkoj në paradis?
Ai tani po fle në paqe.
Dëgjomë mua vogëlushe,
S’ja vlen, s’ja vlen, s’ja vlen as kaqe

“Siqash përnë
në det, të,qjell
mojnotojnë
ëngjëllushe.
Pa timon, pa vela fare
Mijra yj që vezullojn
Posi varka vetmitare;
Fushës qellit përmbi ne
Vjen e vete fluturake
E gjëkundi gjurmë s’le
Kjo kope me re rudake.
Se takohen se mërgohen,
As gëzohen as brengosen.
Për të shkuarën s’trishtohen,
Për të ardhmen s’merakosen.
Kur andralla ke mbi kokë
Atëhere i kujto
Dhe, sa rron e je në tokë
Rri shkujdesur si ato”
“Kur nap’ e natës do të bjerë
Përmbi Kaukazin fije– fije,
Kur bot’ e tërë do të flerë
Si e nanuritur prej magjie,
Kur fllad i freskët fryn ndajnatë
Dhe fëshfërin bar’ i thatë
E zogjt’ e fshehur tek qëndrojnë
Të trembur ngrihen, fluturojnë,
Kur ndënë degët e hardhisë

Një sumbull vese i jep sisë


Një manushaqeje që çel,
Kur hën’ e artë lart në qjell
Mbi mal do ngrihet qetësisht
E të të shohë ëmbëlsisht,

Do vij
Me tek titime
puthjen të të tërë
pështjell
afsh
E mbi qëpallat si mëndafsh,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 34/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Të ëmblat ëndra do të ndjell…”

XVI
Pushuan fjalët. Me përtim
U shuan tingujt gjeth më gjeth
Ajo e ngritur sheh për rreth…
E bren diçka
Lëngim që s’ka
trishtim. shpjegim;
E djeg e dredh
Një flag’ e prush pa krahasim,
Çdo nerv i trupit e rrënqeth.
Vargonjt’ u thyen, me furi
Në rrembat gjaku i buçiste
Dhe zëri i tij si për çudi
Akoma dukej se i fliste.
Gjer më së fundi, në agim,
Një gjumë’ i lehtë e platiti,
Po dhe at’here e çuditi
Kur ju fanit
Ky mik në ëndërim.
i mjegullt fjalëpakë,
Me hir qellor e zëmërflakë
Përmbi jastëkun po i rri
Dhe syr’ i tij me dashuri
E me trishtim po e vëren,
Se dhimbje ndjen e keq i vjen.
Ky s’ishte ëngjëll i etherit,

Nuk ish rojtar’ i manastirit


Pse s’kish mbi kokën flokësertë
Kurorën dritë të ylbertë;
Po s’ish as shpirti i skëterës –
Ai mundonjës që kall tmerr,
Oh jo! I ngjiste ndajnatherës:
As dit’, as nat’, as drit’, as terr!…

PJESA E DYTË
I
“Baba, baba, mjaft kërcënime!
Tamarën tënde mos e shaj!
Shiko si qaj: fytyrën time
Me lotë – helm çdo ditë e laj.
Së koti kaq e kaq dhëndurë
Nga an’ e anës mbledh shtëpia
Sikur s’ka çupa Gjeorgjia…
Asnjë prej tyre s’marr për burrë!
Mos më qorto, o atë ti mua.
Ti vet’ e sheh: posi limua
Po zverdhem, tretem pak nga pak.
Po më cfilit një shpirt dinak
Me ëndrat shpirtin tim të njomë;

Do vdes, do vdes,
Në manastir po mëshiromë!
më shpjer’, o atë,
Atje u mplaksha shënjtërisht,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 35/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Atje do falem dit’ e natë,


Atje më mbrojtë Zoti Krisht.
Për mua s’ka gëzim në botë…
Tani kam mbetur zemër– vrarë
Më mbledhtë, pra, qeli e ftohtë,
Si varr, një orë e më parë…”

II
Dhe më në fund, në manastir
Të mjerët prindër e dërguan
Dhe trupn’ e saj, një trup plot hir,
Me rrobe murge e mbuluan.
Po dhe me rrobe kallogreje,
Si nën një napë të praruar,

Nga ëndr’ e hershme e ndaluar,


I rihte zëmra, s’gjente prehje.
Kur
Kur psallme Zotit
binte lutej i këndonte.
metani,
Para alltarit në vetmi,
Pa rreshtur zërin ja dëgjonte.
Dhe nën’ kuben’ e manastirit
Fytyr’ e njohur nuk i shqitej
Pa zhurm’ e gjurmë i fanitej
Në tym temjani a qiriri.
Si yll i qetë ndrin tëhu
Thëret e fton, po vallë ku?

III
Ndërmjet dy kodrash, në freski,
Është një kishë qindvjeçare
Dhe manastiri plot selvi
Që e mbulojn’ e s’duket fare;
Veç kur mbi botën mbrëmja bie
Ndriçon kandil’ i një qelie
Ku fle murgesha mëkatare.
Nën’ hije lisash gjeth – mbuluar,
Ku krusen kryqet e trishtuar
Si roje t’heshtura mbi varr,
Këndojnë zogjtë në behar.
Që nga shkëmbinjtë madhërisht
Përenjtë shkumbojnë me të shpejtë
Dhe nga ujvara tatëpjetë
Bashkuar gjithë miqësisht
Humbasin tutje përngahera
Në manafera e luleshqera.

IV
Plot male, ana veriore.

Sa shkrep
Kur një si aurora mëngjezore,
tym i leht’ i lehtë
I kaltërt ngrihet mbi luginë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 36/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Edhe që nga lart nga minaretë


Mëngjezin falin muezinët,
Në këtë ças kur dita qas,
Kur zgjon këmbana manastirë
Dhe georgjanka tërë gas
Për ujë zbret pa gdhirë mirë,
Mes monopateve
Me stomnën marrëshkëmborë
në një dorë,
Vargmalet veshur me dëborë
Në ngjyrë vjollce, si kurorë,
Në qielln’ e kaltër pasqyrohen
Dhe ndajnat’ herë vijn’ e shndohen
Të kuqëremtë, madhështorë.
Së largu ngjan se retë çan
Mes malesh lidhur dor’ për dore
Kazbeku – mbret që ballit mban
Kurorë bore shekullore.

V
Megjith’ se jeta qesh për rreth
Tamarës zemra gjak e rrjedh,
Sikur kjo botë u përmbys,
Sikur u vesh me napë zie;
Çdo gjë trishtin më shpirt i shtie
Dhe dit’ e qart’, e nata pus.
Bile qëllon që natën vonë
Kur fryn i freskët fllad– behari,
Me lot në sy si gjithëmonë

Pa ndjenja plaset në alltari


E qan, e qan me logori
E zëri i saj në qetësi,
I ngjethën mishrat udhëtarit,
E thot’ ai: “diku e fshehur
Ndonjë fantazmë po lëngon”
E zëmërngrirë e veshëngrehur
Me forcë kalin fshikulon.

VI
Fytyrë hequr, tretur fare,
Tamara ulur në dritare
Diku përtej vështrimin trët;
E qan e fshan e pret e pret
E dit’ e net’ kahil të rijë…
Dikush i flet– Ai do vijë!
Së koti, jo s’pat ëndëruar,
S’iu çfaq së koti në qeli
Me ata sytë e trishtuar
E fjalëëmbël për çudi.

Pas’di
E lotias
çurk
vetëi shkon
se për të gjorës
ç’gjë.
Fillon të falet para korës,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 37/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 38/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe hyn me zëmër të qëruar,


Me shpirt të gatshëm për sevap
Dhe po kupton se ka afruar
Një jet’ e re që portat hap.
Nga jet’ e re që s’e njeh pikë,
Nga çast’ i pritjes kureshtar,
Për
Dheher’ të parë ndjeu
një drithërim frikë krenar.
ky shpirt
Kjo ish një parandjenj’ e ligë!
Dhe hyn e sheh– si për çudi
Një ëngjëll mbrojtës para tij,
Që vashës pranë i qëndronte
Me ballin lart e të ndriçuar
Dhe për ta mbrojtur e mbulonte
Me ata krahë të praruar;
Një drit’ e qartë qiellore
Ja vrau sytë dhe ja erri.
Në vënd bisede
Ndërmjet miqësore
të dyve plasi sherri:

IX
“O shpirtkatran shpirt i mëkatës,
Ç’të pru këtu në mes të natës?
Këtu për vehte shok s’ke bërë,
Këtu nuk futet ligësia,

Në vash’ e shënjtë zëmërdlira


Mos lërë gjurmën e pëgërë.
Ç’të pru ketu?”
As zë pa bërë,
Vështronte vrëngër shpirtmizori
E qeshte tërë djallëzi.
Në shpirt sërishmi zjarr i morri
Urrejtje e hershme me furi.
“Ajo ësht’ imja! Më kuptove?
Ajo ësht’ imja! S’ma ndalon!
Rojtar – gjumash, ti u vonove,
Atë dhe mua s’na gjykon
Në shpirt i saj, në zëmër’ e dlirë
Kam vënë damk’ edo ta mbroj.
Këtu veç unë, dije mirë,
Do të sundoj, do dashuroj.”
E ëngjëlli më s’foli fjalë,
Viktimën dhimshëm e vështroi
I hapi krahët mengadalë
E lart në qiell fluturoi.
………………………………

TAMARA
O, cili je? Si qënke futur?
Parajs’ a ferr a kush të çoi?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 39/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 40/333
8/9/2019 Poezi Ruse

O Zot, o Zot…! Nuk mundem dot


Të flas, të falem… Njëfarmak
Ngadalë trurin po ma mpin!
Dëgjomë, Ti më torturon;
Kjo fjala jote– prush, pelin…
Tregomë, pse më dashuon?

DEMONI
Pse? Bukuroshe– s’di ç’të them!
Ti më dhe jetën që s’e njihja,
Më bën të flak nga balli jem
Këtë kurorë me dëllinja.
Çdo gjë që shkoj e shkel këtu:
Parajs’ e ferr kam syt’ e tu.
Që sot të dua kaqë fort,
Sa s’mund të duash kurrë ti,
Me afshë zemre të pamort,
Me
Kurdehje ëndrash
bota leu në mespatëkufi,
gjirit
Fytyra jote m’u skalit,
Më prin në rrugë e më ndrit
Në shkretëtirat e etherit.

Në vesh pa rreshtur or’ e çast,


Një emër i ëmbël më kumbonte.
Kur qesh’i lumtur në parajs’
Asgjë veç teje s’më mungonte.
O! po të mundje ta kuptosh
Se ç’vojtje është, se ç’mjerim,
Një jetë, shekuj pambarim,
Në mes gëzimesh të lëngosh,
Lavd për keqbërjet mos shpresosh,
As për të mirat një shpërblim…
Nga vetja jote të kesh ndoht,
Me vehten luftë bot e bot
Pa një triunf, pa një pajtim.
Të vuash fort e të mos duash,
Të dish, të ndjesh e të vëresh
E të mundohesh të urresh
Çdo gjë në botë e ta shuash.
Mallkim’ i rënd’ i perëndisë
Më bije mbi kokë or’ e çast
Dhe gir’ i ngrohtë i gjithësisë,
Si prehër njerke, nuk më qas.
Shkëlqenin qjej e hapësira,
Vështroja rrobet plot stolira
Që yjt’ e qeshur mbanin veshur…
Ata vallzonin të pandarë,
Po çfarë? Ish vëllan’e parë

S’e njohën
Më erdh’ tëkur
qajeme
patën
vaj,ndeshur.
prandaj
Thërrita shpirtrat anembanë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 41/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Por ata djaj turiçakaj


S’i njoha dot kur m’erdhën pranë.
Dhe raha krahët i tmeruar
E fluturoj – po ku? E pse

S’e di… Nga miqt’ u paç’ harruar,


Njëshurdh
Si bot’ e–tërë
, qjellrri
memec e dhe,
më sheh.
Kështu dhe vala nëpër dete
Kaike – korbën e mërgon
E kjo pa vela, pa timon,
Lundron, lundron e s’di ku vete.
Kështu qëllon ndaj të aguar
Një copë re nga shqota dbuar,
Lëvrin e nxin në kaltërsi
Si jabanxhi që s’di ku rri.
Fluturon pa gjurmë kuturu
Një zot
Dhe unëebotën
di preje drejtova
nga e ku.
Në llum mëkatesh ku ka hyrë,
Çdo gjë fisnike turpërova,
Çdo gjë të pastër pata ndyrë,
Besimn’ e flaktë karshi fesë
U pata shuar dit’ për ditë…
Po a ja vlen të derdhësh djersë
Për budallenj dhe hipokritë?
Ndaj shkova malesh un’ i gjori
E shkrepa shpesh si meteori
Në mes të natës terr– mbuluar
Edhe kalorsi i vetmuar
Prej flakës sime i gënjyer,
Gremisej poshtë qafë– thyer.
Humbiste, shqiste,– kot thërriste
Një gjurmë mbetej tërë gjak…
Po kjo zbavitje qenërishte
Më është zvjerdhur pak nga pak!
Ciklone pluhuri ngre mbi dhe
Kur bje me shqotën në luftim.

Me mjegull mveshur e rrufe


Mbi dhe vërvitem me rrëmbim
Që në luftime e tërbime
Lëngimn’ e zemrës ta qetoj,
Të dëboj me mijëra mendime,
Të paharrushmen ta harroj.
E ç’janë vojtjet më të këqia
Të njerëzimit dhe mjerimet
E gjithë brezave të tia
Përpëra një grime sa një thërime

Nga
E këtonjerzit?
ç’janë vuajtjetJeta,
e mia?
moti?
Siç vijnë shkojnë kot së koti,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 42/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Po ka një shpresë– Gjyq’ i Zotit!


Gjykon, dënon, por fal disa.
Trishtimi im dhe pik’ e lotit
Posi dhe unë fund nuk ka
Dhe nuk ka varr që ta mbulojë!
Ja se si gjarpër do kafshojë
Ja
Ja se
se më djeg
godet si zjarr
si gur këtu,
në tru–
Këtë qimtir që mbledh e ruan
Pasionet, shpresat që m’u shuan.

TAMARA
Përse ankohesh faqe meje,
Trishtimin tënd përse ta di?
Ti mëkatove…

DEMONI
Kundër teje?
TAMARA
Mos na dëgjojnë!

DEMONI
S’ka njeri.

TAMARA
Po Zoti?

DEMONI
S’sheh mbi dhe as nj’herë
Ka punë plot në qjell la!

TAMARA
Mirpo ndëshkimi në sketerrë?

DEMONI
Po ç’ka? Do jemi krah për krah!

TAMARA
Kushdo që je, o mik i shkretë
Ma prishe mua qetësinë.
Pa ditur pse as unë vetë
Dëgjoj pa dashur ç’thua tinë.
Po në se ti për tallje josh?
Po në se ti do më gënjesh…
O! mëshiromë. Ç’do fitosh
Sikur dhe shpirtin ta rrëmbesh?
Mos vallë unë për çudi
Të qënkam dukur më e bukur?

Ka dhe
Dhe jo sitëunë,
tjeraqë
si në
peri;
zi
Shuplak’ e vdekjes më ka strukur.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 43/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Jo! M’u beto që të mos vuaj,


Ti vet’ e sheh si heq e vuaj,
Ëndrat e femrës i njeh mirë!
Pa dashur frikën ma dëbon…
Ti di ç’do gjë, ç’do gjë kupton,
Dhe, natyrisht,
Betomu, doligësia
pra, nga kesh mëshirë!
Duke u ndarë për ngahera.
A s’ka premtime më të mira
Apo s’ka të tjera bera?…

DEMONI
Bëj be për çastin kur leu bota,
Për çastn’ e shuarjes së jetës,
Bëj be për krimet më gjak– ftohta
E për triunfin e së vërtetës;
Bëj be përebrengën
Për gazn’ rremë t’që nuk soset,
ëndërimit,
Bëj be për çastin e takimit
Edhe për ndarjen që kanoset;
Bëj be për shpirtrat e munduar
Që i sundoj i kam në dorë,
Bëj be për ëngjëjt virgjërorë,
Armiqt’ e mi të përbetuar;
Bëj be rrufe për qjell e dhe,
Bëj be për ty, për këtë nur,
Bëj be për çastin që më pe,
Për lot’e tua prush e zhur,
Për buzt’ e tua tërë afsh,
Bëj be për brenga e gëzime,
Për flokt’ e tuasi mëndafsh,
Bëj be për dashurinë time.
E ngordha kirmbin e mërisë,

I zvordha ëndërat krenare;


Sot helmi nxitës i lavdisë
S’m’i turbullon mendimet fare.
Kërkoj me qjellin të pajtohem
Kërkoj të mirës t’i besoj
Me lot pendese do pastroj
Nga balli im gjurmën e thellë
Që la rrufeja qiellore
Dhe bota u mplaktë e u mbështjelltë
Me marrëzinë shekullore.
O! Më beso: jam fill i vetë
Të pashë ty e të çmova
Të zgjodha ty e ty përjetë
Pushtetin tim ta shkelsh e shtova.

Dhuroma
Dhe t’ëmblën
me ç’të dashuri
duash ta shpërblej.
Në dashuri dhe ligësi

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 44/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Beso, Tamara, nuk gënjej.


Të shpije tej, moj pëllumbeshë,
Mbi qjej me yj margaritarë;
Do jesh mbi botën mbretëreshë
Dhe shoqja ime më e parë.
Pa kokëçarje, pa gajle,
Do
Ku shohësh botën tatëpjetë,
lumturi kërkundi s’sheh
As bukuri që rron përjetë;
Ku s’ka veç krime e ndëshkime,
Ku shtyjn’ e shtypen për të rrojtur,
Ku s’dashurojn’ asnjë thërrime,
Ku gjith’ urrejnë me të drojtur.
Apo s’e di se ç’ësht’ e ç’shihet
Në dashurinë njerëzore?
Buçim’ e gjakrave rinore –

Por
Kushditët shko
vallë jn’ e gjaku
ndarjes mpihet.
i qëndron
Kur rren një tjetër bukuri,
Mërzin’ e lodhjen kush duron
Kur ftohen ëndërat në gji?
Pra jo! E jo! Moj shoqja ime
Dëgjo, se fati s’e ka thënë.
Të vyshkesh vetëm, në mjerime,
Në rrethn’ e ngushtë ku ke rënë,
Në mes shpirt– vegjlish zëmër– ftohtë,
Në miq të liq e të pabesë,
E ropëtuar më të kotë
Në punët boshe pa një shpresë!
S’ke për t’u shuar e trishtuar
Në katër muret e qelisë
Gjith’ duke lutur e lotuar
Larg Perëndisë e njerëzisë.
Oh, jo, krijes’ e adhuruar,
Ti je krijuar për të tjera,
Një tjetër vojtje t’është shkruar
Të tjera gaze e harera.
Pra braktis ato dëshira,
E fatn’ e botën pa lezet
Se një xhenet plot mrekullira
Ka hapur portën dhe të pret.
Një turmë shpirtrash të stuhishmë
Do t’i bëj zap e do t’ijap.
Veç shërbëtorë të magjishëm
Do t’të shërbejnë në çdo çap.
Për ty nga yjtë do të vjedh
Atë kurorën e praruar,
Nga lulet vesën do të mbledh

Për ta stolisur e mbuluar.


Me rreze purpur perëndimi

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 45/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Do ngjyej vellon që do hedhësh,


Do mbyt në aroma kundërmimi
Çdo vënd e kënd ku do të bredhësh.
Kudo të jesh do ndjesh në vesh
Më të mahnitshmet melodira.
Pallatin tënd do të ta mvesh
Me qehlibar
Në fund e xhevaira.
të detit do të bije,
Mbi re të shpije dhe kudo,
Të fal sa njeh e sheh mbi dhe,
Më dashuro…!

XI
Si tha këto,
E çiku lehtë, buz’ e nxehtë
Buzën e dridhur dhe të pafaj;
Kjo qe përgjigja e vërtetë
Për
Në sytërrë lutjet
e pa me sye asaj.
skifteri!
Me ta e dogji. Përmes terri
Mbi të ndriçoi dhe e verboi,
Sikur qe thikë që e shpoi.
Oh! Shpirt’i ferrit triunf oi!
Dhe puthje e tij– shafran i zi –
I ra në zemër posi vrer.
Një thirrje therrëse plot tmer
U ndje në terr e qetësi.
Kjo kish ç’do gjë. Dhe dashuri
Lëngim e lutje lotë– nxehtë
Dhe lamtumirë tërë zi
Një lamtumirë jetës vetë.

XII
Në këtë kohë, fill i vetë,
Për rrotull mureve të naltë,
Rojtar’ i natës ec’ i qetë
Me atë hapin e ngadaltë
Dhe nën dritaren e qelisë,
Ku natën vasha bije të flerë,
Ashtu, në mes të qetësisë,
E ndali hapin menjëherë,
Se që nga lart, nuk di se si,
I vjen e ndjen një bisedim,
Një puthje plot me ëmbëlsi,
Pastaj një thirrje, një rënkim.
Dhe mu në shpirt të shkretit plak
Dyshim’ i turpshëm i rëndoi…
Vu vesh, dëgjoi, porse pas pak
Rreth e përqark çdo gjë pushoi

Veç
Nër fllad’
deg’ ei gjeth
mbrëmjes fryu e shkoi
me fëshfërim
Dhe që nga larg, si ngashërim,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 46/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Vij gurgullim’ i një përoi.


Athere plaku zu në gojë
Ungjilln’e shënjt’ i frikësuar
Që nga mendimet ta dëbojë
Sundimn’e Djallit të mallkuar.
Bën kryq me gjishtërinjt’ e dredhur
Mbi kraharorë
Dhe shpejt q’i gufon
e shpejt në heshtje kredhur
Vazhdon e shkon si ka zakon.

XIII
Të dukej Zanë e dremitur
Ashtu e shtritur në qivur.
Ajo fytyrë tërë nur

Si një çarçaf i ishte ndritur,


Por ish venitur kjo burbuqe…
E
Qëkush,
vashao flinte,
Qjell! ëndëronte,
Nuk do të thonte
Që priste ditën të agonte,
Që priste puthjen buz’ e kuqe?
Por pa dobi erdh’ dit’ e qartë
E derdh mbi ballë pah të artë,
Më kot të mbytur lot e vaj
E puthnë tërë fisi i saj…
Jo! Vdekje – zeza vuri vulë
E s’ka ç’ta fshijë e ta shkulë!

XIV
Të tilla rrobe plot pekule,
Kaq bukur prerë, asnjëherë
S’pat veshur dot Tamar’ e mjerë,
Sa kish e ç’kish në kopësht lule,
(Sipas zakonit të krishterë)
Mbi trupn’ e saj përhapin erë.
Dhe tek i mban në grushtn’ e ngrirë
Të vjen se thonë lamtumirë!
Fytyr’ e ëmbël asgjëkund
S’të flet se vdiq e morrifund
Në çast pasionesh të stuhishme;
Dhe çdo tipar në pah i nxjerr
Si të skalitur në mermer
Me forcë shprehëse te magjishme
Pa ndjenja shtrirë, krejt e qetë
Plot fshehtësi– si vdekja vetë.
Që mbanë buzës gjysëm– hark
Një nënëqeshje i rrëshqiste;
Me syt’ e saj sikur u fliste

Gjithve sa ishinkish
N’at vështrim rreth
njëe përçmim
qark.
Nga shpirti i gatshëm për t’u tharë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 47/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 48/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Në hapësirat e etherit
Flutron një ëngjëll lajmëtar
Me krah’ të lehtë derdhur n’ar;
Edhe shtrëngonte pranë gjirit
Një shpirt të brishtë mëkatar.
Me fjalë t’ëmbla përgjërate
Ja
Dhedboi dyshimin
gjurma e mallkuar
brengash e lëngate
Ja lau me lotë të kulluar.
Të ëmbël tinguj melodie
Nga larg ushtonin hera– herës
Kur ja! Përpara, si një hije,

U dolli shpirti i skëterrës.


I fortë qe si vetë shqota,
Si flag’ e zjarr rufeje ndriste,
Zë buçimtar sa tundej bota
“Është
Në gjokse imja” –çirrejzuthërriste.
të ëngjëllit dridhej
Me lote mbytte drithm’ llaftare
Shpirti i Tamarës mëkatare.
Fat’ i së ardhmes do zgjidhej.
Përpara saj sërish po rrinte
Po kush, o Zot, kush mund ta njihte?
Me ç’sy katili që e vështronte
Se ç’helm brënda i valonte
Ç’armiqësi që s’kish të sosur
Aromë varri kundërmonte
Fytyr’e tija e ngurosur.
“Gremisu tutje shpirt –mohimi! –
Kasnec’ i qjellit flet zë –plot: –
Mjaft triunfove gjer më sot,
Se sot vendos i madhi Zot;
Erdh çast’ i gjyqit dhe pendimit!
Ditët e provës u kaluan.
Nga kurm’ i vdekshëm i u rrëzuan
Vargonj mëkatesh që pat bërë.
Shiko! E pret një qjell i tërë;
Se shpirt’ i saj ish nga ata
Që ngrysin jetën të parritur
Me dhëmbje mbushur sa më s’ka
Për lumturinë e paharritur.
Me pah etheri Zot’ i ndritur
U mbrujti zëmër e gjithçka;
Ata për botën s’anë lindur
As bota s’lindi për ata!

Ajo mëkatet i pagoi


Me çmimn’ e jetës e me lot;

Ajo
Ndajlëngoi e dashuroi,
e pranon parajsa sot.”
Dhe ëngjëlli me syn’ e mprehtë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 49/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Demonin vrëngët e vështroi


Pastaj i lumtur krahë– lehtë
Në qjejt e qeshur fluturoi.
Edhe Demoni pat mallkuar
Ëndrat e çmëndura të tij
E mbeti prapë i dërrmuar
IPavetëm fill, embi
pikë gaz dhe harruar,
dashuri!
Në shpat të malit gërxhe– plot
Përmbi luginën Kojshaur
Gërmadha plot ze syri sot
Atje ku kish pallat dikur.
Për të fëmijët kan’ dëgjuar
Pralla të frikëshme gjithfarë.
Si dëshmimtarë për ç’ka ngjarë
Qëndrojnë muret e rënuar
Posi fantazma përmbi hon.
Në fushë
Bota fshati
bleron fle azdisur
e lulëzon.
Jehonë zërash të shkurdisur
E tinguj zilesh mezi ndihet
Karvan gamilesh kur kalon.
Nga larg, mes mjegullës që ngrihet
Përroi shkumon e gurgullon.
Dhe mes një jete të paprerë
Me erë djellë e pranverë,
Natyra shkrihet në të qeshur
Posi një foshnjë e shkujdesur.

Por kulla ri e zymt’ e ngrysur,


E braktisur qindra vjet
Si plak i mjerë e i krusur
Që humbën miqt’ e bijt’ e vet;
Dhe presin hënëzën e dlirë,
Aty, banorët e paparë.
Athere anë krejt të lirë!
Zhuzhojnë, rendin, hiqen zvarë.
Breth merimaga mur më mur
E gur më gur ze rrjetën thur.
Hardhuck’ e shkathët gjelbëroshe
Nis e lëvis përmi çati
E gjarpër’ i strukur nëpër qoshe
Fillon e del nga stofk’ e tij,
Dhe përmbi plloçat në hajat
Her’– herë mblidhet kutullaç
Her’– herë zgjatet hiqet zvarë
E ndrit si shpatë në mesnatë
Që kushedi se ç’trim i ngratë
E la tek dergjeshe i vrarë

Kudo shkreti;
Nga ç’ish s’ka
dikur: gjumë
koha fare
barbare
Me zell i fshiu nga kjo botë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 50/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E më s’e shkon në mënd njeri


As plak Gudallin lavdiplotë
As atë bijëzën e tij
Por ajo kishë atje lart
Ku flenë qetë qindra vjetë
Nga frym’ e shënjtë mbrojtur vetë
Mes reve duket
Në portat që nga larg.
roje madhështore
Shkëmbinj te zinj graniti rrijnë
Me borën hedhur pelerinë

Pa mbajnë veshur si gjoksorë


Kallkan viganë shekullorë.
Dhe pllaze bore rrëkëllyer
Si katarakte që nga lart
Nga shqota shqyer e rrëmbyer
Të zymta varen rreth e qark.
Aty
Lëpintufani shkon
e fshin bën
porsi merojë
fshesë
Dhe nis ja këngë të këndojë
Ja si patrullë të thëresë.
Duke dëgjuar gjithëçka
Për atë tempullin e shkretë
Vrapojnë retë me të shpejtë
E ven’i bëjnë temena.
…Tani mbi varret asnjë gjurmë
S’dëgjon rënkime e ulërimë.
Viktimat mbron në mes dëbore
Kazbeku plak e kreshtë– shumë
Dhe zer’ i qarjes njerëzore
S’i çon, s’i zgjon nga ai gjumë.
FUND

MCIRI Përktheu Drago Siliqi


(Këngët 21 deri 26 u përkthyen nga Dritëro Agolli, pas vdekjes së Drago Siliqit në një
aksident ajror)

“Pak mjaltë shijova dhe po vdes.”


“Libri i mbretërve”

Kaluar s’kanë shumë vjet,


Ku zbret Aragva dhe buçet
Dhe përqafon motrën Kuri,
Qëndronte heshtur në vetmi
Një manastir. Edhe tashti,
Nga mali lart po të vështrosh,
Shtylla gërmadha do dallosh,
Kupola, kulla kryeposhtë;
Por nuk meshohet më atje,

Erë temjani
Dhe më nuk
këngë murgu mëbje
s’kumbon,
Për ne që falet deri vonë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 51/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Roje gërmadhash veç një plak,


Që s’ka ndër dej një pikë gjak,
Që jetë e vdekje s’e kujton,
Rrasat e varreve pastron,
Ku nëpër gurë, çdo mbishkrim
Flet për lavdinë plot kumbim
Edhe për me
Mërzitur mbretin,
lavdi që një herë,
e nder,
Në atë kohë, te ky vis,
Atdheun ia besoi Rusisë,
Dhe hir’i Zotit, q’atëherë
Ra mbi Gruzi!– si kopsht i blerë.
Ajo në hije, lule, fletë,
Përballë armiqve shtrihet qetë,
Mbrojtur nga mikja bajonetë.

2
Një gjeneral
Mes maleve, një
për herë u nis
në Tiflis.
Kish rob me vete një fëmijë,
Që iu sëmur, se s’mundi ai
Të hidhte rrugë aq të gjatë.
Ende s’i kishte mbushur shtatë;
I egër, i ndrojtur si një dhi,
I epur si kallam i ri.
Por vuajtjet e tij plot duf,
I zgjuan të fuqishmin vrull
Të gjyshërve. Asnjë ankim,
Asnjë të vogël psherëtimë
Nuk nxirrte buz’e tij e njomë,
As bukë, as gjellë s’desh ai,
Krenar veç tretej në qetsi.
I prekur nga ky rast, një murg
E çoi nga i zymti burg
Në manastir. Atë sërish
E ngjalli zjarri i miqësisë.
Por s’gjente prap’ kënaqësi,
Harroi lodra, shoqëri,
I heshtur fshante me hidhërim,
Nga lindja tretur me shikim,
I djegur nga një mall e zjarr,
Atdhen’ e dashur për të parë.
Por u mësua, shumës’desh
Të merrte gjuh’n e huaj vesh;
E pagëzoi i shenjti at
Edhe nga zhurma e botës larg,
Kur ish në lule të rinisë,
Një jetë murgu desh të nisë.
Kur ja, një natë vjeshte ai

U zhduk
Mbi malepapritur.
shtrihej Pyll’i zi
tej’e mbanë.
Tri ditë me radhë pas i ranë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 52/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Por veç më kot kërkimet vanë.


Në fund, pa ndjenja, stepës shtrirë
U gjet. Dhe prap’ në manastir.
I zverdhur dukej dhe i tharë,
Sikur ish shtypur nga një barrë,
Si t’ish pa ngrënë e i sëmurë,
Kurrkujt
Dhe digjejnuk i përgjigjej
brënda, bëhej kurrë,
zhur;
Kur po afrohej çast’i mbramë,
I erdhi kallogjeri pranë
Me lutje, bindje, butësi;
Si e dëgjoi me krenari,
Përmblodhi forcat i sëmuri
Dhe një tregim të gjatë zuri:

3
“Që të dëgjosh rrëfimin tim
Ti
Qëerdhe sot,
të zbut o mikume
shpirtin im.tallaz,
Më mirë me dikë të flas.
Por keq s’kam bërë ndonjë herë,
Prandaj rrëfimi im s’ka vlerë.
Të flas për veten a s’ësht’ kot?
Mund të rrëfehet shpirti dot?
Jetova pak, jetova rob,
Të tillë jetë, jetë kob,
Do jipja dy, vetëm për një,
Por një, që zjarr të kish në të.
Un’njohur kam veç një pushtet,
Veç një dëshirë të zjarrt’ në jetë;
Ajo si krimb m’u rrit në trup,
Më dogj, ma bëri shpirtin shkrumb.
Mendimet, q’endeshin në llum
Të psalmeve, i thirri larg,
Ku bota zjen në zjarr e flakë,
Ku ret’ mbi shkëmbinj janë sh trirë
Edhe njeriu ësht’ shqipe e lirë.
Këtë dëshirë zjarr’ në botë
Me brenga e rrita dhe me lot
Në terr të netëve, dhe sot,
Në tok’e qiell, me zë të lartë,
Pa lutje, frikë do përhap.

4
“O plak, dëgjuar kam shpesh herë,
Nga thonjt’e vdekjes më ke nxjerrë.
Pse?... I vetëm dhe i ngrysur unë,
Si gjeth’e flakur në furtunë,
U rrita mbyllur në qeli,

Me fat si
Askujt nëmurg, mekam
jetë s’ja shpirt fëmije.
thënë
Të shenjtat fjalë: at e nënë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 53/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ti, sigurisht, kërkon o plak,


Të mos i njoh ata aspak,
Sikur nuk qenë e nuk janë,
Por këta tinguj lindur kanë
Me mua. Njohur kam të tjerë,
Me miq atdhe, shtëpi e nder,
Por unë s’njoha
Jo shpirt vatër
të dashur, pore as
zjarr,
varr!
Që lotët të mos derdhja kotë,
Bëra betim me shpirt të plotë:
Që dhe për një çast, dikur,
Kraharorin tim të djegur zhur,
Në kraharor tjetër ta mbështet,
Dhe të panjohur, por të shtrenjtë.
Por, ah, gjithë ëndërrimet sot,
U vyshkën, humbën bukurin
Dhe unë, siç erdha në këtë botë,
Do iki rob edhe jetim.
5
“Jo, varri mua s’më tmerron:
Atje mundimi prehet, thonë,
Në krah’t e ftohët të qetësisë,
Por s’dua jetën ta braktis.
Un jam i ri... Ke njohur ti
Ëndrra me flatra në rini?
Apo s’i njeh? Harruar ke
Urrejtj’e dashuri mbi dhe;
Si rrihte zemra më me vrull,
Kur shihte diellin përmbi kull
Dhe fushat shtrirëgjat’e gjerë,
Ku flladi fryn e ndonjëherë
Në mure, nga e thella brimë,
I vendit të panjohur bir,
I strukur, si pëllumb i ri,
Tmerruar nga stuhia rri?
Kjo bot’e bukur ty t’u ftoh,
Je plak e thinja ke në kokë,
S’të djeg në shpirt asnjë dëshirë.
Por ç’duhen,plak? Jetove mirë!
Ti ke ç’harron e le në botë,
Un’doja, por nuk munda dot!

6
“Ti do të dish unë ç’kam parë,
Kur qesh i lirë?– Derdhur n’ar
Kam parë fusha me kurorë,
Kurorë drurësh madhështorë,
Që trumba-trumba mbledhur tok,

Vallëzonin
Kam si vëllezër,
parë plot shkëmbinjshokë.
të zymtë,
Q’i çante e përroit rrymë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 54/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe un’u rrokja çdo mendim,


Ky art m’u dha nga qiejt vetë!
Në ajr shtrirë mot e jetë,
Të gurtat përqafime kanë
Dhe për takim të etur janë;
Por dita e viti rend me vrull
Edhe ata s’takohen
Kam parë kreshta nëkurrë
.
hapësi,
Si ëndrrat, mbushur me çudi,
Kur qielli sapo nis të zbardhë,
Një afsh lëshonin, si altarë,
Në qiell të kaltërt ngrihen thikë
Majat e tyre; retë vrik,
Vendin e gjumit duke lënë,
Drejt lindjes radhë vrapin zenë,
Si t’ishin karvan i bardhë
Shpendësh të largët shtegëtarë!
Mes
Dukereve, në dëborë,
shkëlqyer kam parë,
si elmaz,
Të thinjurin gjigand, Kaukaz,
Dhe s’di sepse në shpirtin tim
Ndjeja një prehje, lehtësim.
Por pas më thoshte zër’i fshehtë
Se kam jetuar këtu vetë,
Dhe në kujtesë andaj m’u hap
E shkuara qartë e më qartë.

7
“Në mend shtëpi’e lindjes m’erdh,
Lugina jonë dhe për rreth
Aulli, që ndër hie fle;
Dhe tis’i natës kur zë bje,
Rendjen e kuajve plot zhurmë
Dhe lehje qensh dëgjoja unë.
Kujtoja pleqt’zeshkanë, thatimë,
Që ballë pragut t’atit tim,
Me pamje t’ashpër, hierëndë,
Rrinin nën hënën dritë-argjendë,
Edhe këllëfët plot shkëlqim
Të shpatave... si n’ëndërrim,
Ato kalonin para meje
Si shkrepëtim’e një rrufeje...
Po ati im? Si t’ish i gjallë
Më dilte luftarak përballë,
Edhe atëherë kujtoja unë
Të shpatës tingullin plot zulmë,
Krenarin, t’ashpërin shikim,
Motrat e reja gjithë gëzim,
Kur më shikonin ëmbëlsisht,

Me këng’e
Mbi djepin tinguj
tim të prej hyjnish,
fëminisë...
N’atë luginë një përrua del,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 55/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Plot zhurmë ësht’,por s’ësht’i thellë,


Në kum të tij, kur kishte diell,
Lozja dhe ndiqja me vështrim,
Të dallëndyshes fluturim,
Kur prekte valët me fletë,
Para se shi të derdhnin retë.
Kujtoja dhembulonte
Zjarrin që shtëpinëshpejtë
e qetë,
Edhe tregimet n’ato netë,
Për njerëzit, kohën e lashtësisë,
Kur bota m\e stolisur ish.

8
“Ti do të dish se çfarë kam bërë,
Kur qesh i lirë? Një jetë të tërë.
Pa të tri ditët , me gaz që erdhë,
Do m’ishte jeta më e mjerë
Se
Prejpleqëria
kohësh jote
kishasterrë.
një mendim
Të shihja fushat pa mbarim,
A ka mbi tokë lulëzim.
Dhe pse njeriu lind o murg,
Për jetë vallë, apo për burg?
Dhe atë çast të tmerrshëm unë,
Kur ju u mblodhët në furtunë,
Të frikësuar kok’më kokë
E para altarit rat’për tokë,
Ika. Oho, se ç’lumturi,
Vëlla të bëhesh me stuhi!
Me syt’e mi un’ndiqja retë,
Me duart zija un’rrufetë!
Oh, thuajm’, vendin ç’mund t’ja zero
Në këto mure hierëndë,
Çastit të shkurtër, miqësisë
Mes zemrës sime dhe stuhisë?

9
“Vrapova shumë nëpër pyll
Pa ditur rrugën. Asnjë yll
S’e ndriste të vështirën rrugë.
Me sa gëzim thithja unë,
Me gjoks të vrarë, plagë-shumë,
Freskin’e netëve në pyll,
Dhe s’doja tjetër! Vetëm fill
Vrapoja, por u lodha prapë
Dhe rash diku, mbi bar të lartë;
Dëgjoj për rreth: s’më ndjek njeri,
Shtërgata heshti, qetësi...
Një brez i zbehtë drite ra

Mes
Si njëtokë, qiellit, kur
qëndizm’u ja, larg
dukën
Majat e maleve të lartë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 56/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 57/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe zërat e natyrës gjithë


Këtu bashkoheshin. Nuk rridh
Në këtë çast solemn veç një,
Krenari, njerëzori zë,
Gjithçka, që ndjeva, syt’më panë,
Gjithçka mendova, gjurmë s’lanë,
Veç t’i tregoj
Që qoftë un’kam
me mend dëshirë,
të rroj një grimë.
Ish kupa e qiellit aq e dlirë
Atë mëngjes, sa syr’i mirë,
Dhe engjëllin në fluturim
E rrokte veç me një shikim,
Aq e tejdukshme ish, e thellë,
Me kaltërsi për rreth e mbjellë!
Andej, me sy edhe me shpirt
Notova, gjersa në mesditë,
Gjith’ëndrat vapa m’i shpërndau
Dhe etja shpirtin krejt ma thau.
12
Athere nisa, që nga lart,
Drejt përroit thellë, pak nga pak,
Dhe degësh kapur, gur në gur,
Të zbres. Nën këmbë, gjithë vrull,
Lëshohej guri ndonjëherë
Dhe rrokullisej në humnerë.
Pas tij, me forc’duke u shtyrë,
Shkërmoqej dheu, ngrihej shtyllë
Dhe binte, valët e përpinin;
Dhe unë qesh varur mbi greminë,
Por veç rini’e lirë ka forcë
Dhe vdekja nuk më trembte dot!
Tek zbrisja poshtë tek përroi,
Fytyrën lehtë ma ledhatoi
Freski’e ujrave të malit,
Dhe rashë i etur përmbi valë.
Kur ja, një zë, një hap i lehtë...
Në çast u fsheha nëpër fletë,
I kapur nga një drithërimë
Me frikë ngrita lart shikimnë,
Duke dëgjuar, kush t’ish vallë.
Dhe derdhej, derdhej valë-valë
Zër’i gruziankës, aq i rallë,
Aq i natyrshëm, aq i gjallë.
Që hapej ëmbël dhe lirisht,
Sikur mësuar veç të ish
Të nxirrte tinguj, emra miqsh.
E thjesht’ish ajo këngë ahere,
Por veç në mend m’u rrënjos thellë

Dhe sapo dielli


Një shpirt perëndon,
i fshehtë ma këndon.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 58/333
8/9/2019 Poezi Ruse

13
“Me shtambën vënë përmbi kokë,
Gruzianka mori udhën poshtë
Drejt bregut. N’ecje, nganjëherë,
Rrëshqiste gadi sa të bjerë
Dhe qeshte dobësin’e ndjerë.
Mbi
Dhe trup
ecte nuk
dukekish ar e pas
hedhur elmaz
Palët e gjata t’ferexhesë.
Vapa e verës ia kish ndezë
Me ngjyrë t’artë dhe të leht ë
Fytyr’e gji. Një afsh i nxehtë
Në faqe i dilte dhe në buzë
Dhe syt’i kishte të errët pus,
Sikur të ruanin fshehtësitë
E dashurive; atë ditë
U drodha gjithë; veç sjell ndër mend
Tingujt’e
Që derdhejujit të argjendtë,
përmbi shtambë lehtë,
Dhe fëshfëritje... asgjë tjetër!
Kur çela sytë përsëri
Dhe prapa zemra m’u çpi...
Ajo kish ecur një cop’herë,
Ngadalë, por e lehtë si erë.
Me shtambën përmbi krye drejt,
Dukej në fushë, si plepi-mbret!
Jo larg, mes mjergullës së ngrirë,
Sikur mbi shkëmbin kishin mbirë,
Dy shtëpi mike rrinin pranë,
Nga një çati, në njerën anë,
Një tym i kaltër ngrihej lart
Dhe si tashi më del e qartë,
Si u hap lehtazi një derë...
Por shpejt dikush e mbylli prapë!...
E di, që ti s’ke për t’i ndjerë
Brengën dhe pikëllimin tim...
Të mundja vetë u jepja shfrim!
Por s’mund, prandaj me mua tok
Vdisni kujtime, brenga, lot...

14
“I lodhur krejt nga nata e rëndë,
Në nj’hie rashë. Gjum’i ëmbël
M’i mbylli sytë leht’e lehtë...
Dhe prap’e gjallë më doli krejt
Fytyra e gruziankës së re
Dhe prapë në gjoksin tim u ndje
Një dhimbj’e ëmbël, pa mbarim...
Tek merrja frymë me gulçim.

U zgjova unë.
Shkëlqente – Hën’e
an’e artëe lart
mb’anë,
Një re veç fshihej prapa saj,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 59/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Q’e ndiqte si të vetin gjah,


Me krahët e etur shtrirë;
Bota kish rënë në errësirë.
Veç me një cipë argjendore,
Zinxhir’i majave malore,
Që larg shkëlqente me dëborë,
Dhe
N’atëpërroi zjentenjohur
shtëpin’e nëpërdigjej
brigje.
Një zjarr e fikej përsëri,
Siç fiket natën në hapësi
Një yll i ndritur, lart mbi ne!
Sa do të doja... por atje
Të hyj s’guxova. Një qëllim,
Të shihja prap’atdheun tim,
Në shpirt më ndizte– dhe i shkunda
Uri e vuajtje, si munda.
Dhe ja, sërish në rrugë të drejtë
U
Pornisa i drojtur,
thellë qetë-qetë,
pyllit humba shpejt,
Nga sytë malet gjith’më humbën,
Dhe më nuk po e gjeja rrugën.

15
“Më kot, shpesh herë, me tërbim,
Këputja unë me dëshpërim
Ferrat me gjemba e shermashek.
Pyll’i përjetshëm, në çdo shteg,
M’i tmerrshëm bëhej në çdo kthesë
Dhe, me miliona sy të zes,
Shikonte natën errësira,
Mes gjetheve në terr të shtrira.
Filluan mentë të më mirren;
Në pemë nis të kacavirem,
Por bile dhe në buzë të qiellit
Ish po ai pyll me dhëmbë t’nxjerrë.
Atherë rash unë mbi tokë
Shpërtheva në gulçim’e lotë,
Dhe breja gjin’e njom’të dheut,
Dhe si një vesë vale e nxehtë,
Lotët e mi mbi tokë vërshuan...
Por, më beso, për t’më ndihmuar
Njeri nuk doja... qesh i huaj
Për ta, si bishë e tërbuar;
Dhe një piskamë, sado pak,
Të kisha nxjerrë, për besë, o plak,
Un’gjuhën do ta kulja –trak!

16
“Sa qesh fëmijë e u bëra burrë,

Ti e ja,
Por mban
këtumend, nukturp.
qava pa qava kurrë,
E kush më shihte?– Vetëm pylli

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 60/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe lart në qiell hëna a ylli!


Me rreze drite i ndriçuar,
Me myshk e rërë i mbuluar,
Rrethuar anash si me mur
Përpara një luadh u duk.
Papritur shkau atje një hie
Dhe fill pas befas,
Dy zjarre... saj nxorrën shkëndija
pak më vonë,
Një bishë me një vrull u hodh
Nga pylli edhe ra mbi shpinë,
Dhe lozte, hidhej me gëzim.
I shkretëtirës mik për jetë,
Panter’e madhe brente shpejt
Një kock’dhe çirrej me gëzim,
Pastaj të egrin shikim
Nga hën’e plotë e drejtonte;
Bishtin përpjetë e rrotullonte
Dhe qimet
Un’nisa, medrita
një ia praronte.
dru, të pres
Çastin e ndeshjes– zemra u ndez
Me etje lufte edhe gjaku...
Po! Dorën lart e ngriti fati
Dhe tjetër rrugë më tregoi...
Tashti për veten un’besoj,
Se lart, në skajin tim amtar,
S’do isha i fundit luftëtar!

17
“Un’prisja. Kur, në terr të natës,
Armikun bisha e nuhati,
Dhe nj’ulurimë plot ankesë
U ndje papritmas... bisha u ndez
Dhe rërën nisi të rëmihë,
Përpjetë u ngrit, pastaj u shtri,
U hodh drejt meje me furi,
Me vdekje edhe tmerr në gji...
Por un’ja shkova në shpejtësi,
Goditja ime qe e saktë,
Më dysh ia çau bishës ballin...
Ajo, posi njeri i gjallë,
Rënkoi e ra. – Por, përsëri,
Megjithëse gjaku me furi
I rridhte, rendi si shigjetë, -
Përleshja ish për vdekje a jetë!

18
“Mbi gjoksin tim ajo u sul,
Por unë munda shpejt t’i ngul
Armën e mbrojtjes, gjer në fund

Të fytit...
M’u sul nëbisha
çast ulëriti,
me gjithë fuqitë
Dhe ne të pleksur, si gjarpërinj,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 61/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Shtrënguar fort posi dy miq,


Ramë të dy – dhe n’errësirë
Lufta vazhdoi në tokë e shtrirë.
I egër isha n’atë çast,
Si bishë shfryja me inat,
Zjeja nga brenda, nxirrja shkumë,
Sikur
Një fistëme
isha edhe
ujq unë
e me pantera,
Nën tendë të pyjeve të blerta.
M’u duk se fjalët njerëzore
Harrova ,- thellë nga gjoksi doli
Ajo e tmerrshme ulërimë,
Sikur, q’i vogël, gjuha ime
Nuk dinte tjetër tingëllimë...
Por ja, armikut, më në fund,
Ju muarr fryma, u këput
Edhe të fundit herë më shtypi...
Bebet e syve
Me egërsi flak’i
– dhe ranëqitën
prorë
Pastaj në gjumin shekullor.
Por me armikun ngadhënjimtar,
E priti vdekjen zjarr për zjarr
Dhe ra siç bje një luftëtar!...

19
“Ti sheh në gjoksin tim ca gjurmë,
Që lanë thonjt’e saj të murmë:
Ato s’janë ende mbyllur mirë,
Por toka e njomë, toka e dlirë
Sërish me fllad do t’ifreskojë
Dhe jeta prap’ do gjallërojë.
Ato i harrova atë ditë,
Dhe duke mbledhur krejt fuqitë,
Mes pyllit mora rrugën poshtë...
Me fatin veç u grinda kot:
Ai më tallte dhe më fort!

20
“Por ja, nga pylli dola, dhe
U zgjua dita me hare.
Vallja e yjve bashkudhëtarë,
U zhduk nën dritn’ e saj të bardhë,
Pylli i mjegullt ligjërimin
Filloi. Fshati nxori tymin.
Lugina zjeu me zhurm’ e erë...
U ula zhurmën për të ndjerë;
Por bashk’ me erën zhurma heshti
Dhe un’ për rreth shikimin treta;
Ky skaj m’u duk i njohur tep ër.

Më hyri tmerr
S’kuptoja dot, eqëlemeri,
përsëri
U ktheva un’ në burgun tim,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 62/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Që kaq ditë pa kuptim


Nj’ëndër të fshehtë përkëdhela,
Durova, u lodha dhe ngela\
Kështu. Që n’ajkë të rinisë,
\
Si pashë dritn’e perëndisë,
Si njoha t\ëmblën liri,
Në marr
Ta zhurmë
me pyjesh
vete përpanëkufi,
varr,
Qortimn’e shpresës së gënjyer,
Mëshirën tuaj të urryer!...
I zhytur thellë në mendime,
Me vete thash’ –janë ëndërrime–
Por ja, që larg një tingëllimë
Kambane u ndje në qetësi...
Çdo gjë e qartë m’u bë tashti
O! Po, e njoha menjëherë,
Nga sytë fëminor, sa herë,
Ajo m’i ndoqiedhe
Për t’afërmit gjith’vegimet
për prindit,
Për t’ashprën liri në stepa,
Për kuajt azganë, të paepur,
Për luftrat ndër shkëmbinj të zjarrtë,
Ku unë dilja fitimtar!...

Pa lot dëgjoja, pa fuqi.


Më dukej, sikur thellë në gji,
Ky tingull dilte– dhe me hekur
E rrihte gjoksin tim të djegur.
Dhe e kuptova un’ atëherë,
Se në atdheun tim të blerë,
S’do shkelja rishmës asnjëherë.

21
“Po, s’meritoja tjetër fat.
Në step’ të huaj, të pamat,
Kalorësin e keq e flak
Doriu i shpejtë dhe, që larg,
Gjen rrugën për n’atdhen’e shtrenjtë...
Ç’jam para tij? Më kot troket
Në gjoks një mall e një dëshirë;
Ësht’zjarr’i mekur, vlag’ e ngrirë,
Sëmundje truri, lojë ëndrë,
Që më ka lënë vulë e rëndë
E burgut t’zi... Kjo lule burgu
U rrit në vetmi prej murgu,
E zbehtë, mes plloçave të lagët,
Dhe gjethe për shum’ kohë s’hapi,
Se priste rreze, priste dritë
Të gjalla. Rrodhën pastaj ditë,

Gjersa
U zgjat,një
medorë medrejt
mall, pekule
asaj lulje
Dhe mes një kopshti e pat mbjellë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 63/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Përkrah me trëndafilat... Një qiell


Me jetë e dritë syt’i panë...
Po çfarë? – Kur agimi i parë
U skuq, e bënë rrezet shkrumb
Lulen e rritur n’atë burg...

22
“Dhe mua, diell’i pamëshirshëm
Ma dogji, posi lules shpirtin.
Më kot në barin e pakorrur
E fshihja kokën aq të lodhur.
Një tuf’ e thatë nga ky bar,
Posi kuror’ mbi ball’ m’u var,
Dhe vetë toka, duke shfryrë,
Një zjarr më derdhte në fytyrë.
Duke shkëlqyer në hapësi,
Shkëndijat rendnin. Në shkëmbinj
Një avull
Kish rënë ngrihej.
bota, si eNë qetësi
mpirë,
Në gjum’ të zemërimit shtrirë.
Si s’ndihej qoftë një shkurtë vallë,
Si nuk këndonte një gjinkallë?!...
Apo i përroit belbëzimë?!...
Veç gjarpri me fëshfërimë,
Mbi bar duke rrëshqitur tinëz,
Me shpinën ngjyrë të verdh’ të qartë,
Shkëlqente nëpër trup, si shpatë,
Qëndisur me mbishkrim të artë,
Rërën e shkrifur duke çarë,
Kalonte para zvarrë-zvarrë
Dhe lozte, dridhej e përdridhej,
Si një unaz’ trefishe mblidhej;
Pastaj, sikur i ndezur t’ish,
Vërtitej, hidhej çmendurisht
Dhe në kaçube fshihej rishmë...

23
“Ç’do gjë në qiell e ndritshme ish
Edhe e qetë – nëpër avuj,
Së largu nxinin sterrë dy male.
Në njerin manastiri ishte,
Me murin dhëmbë-dhëmbë ndriste.
Përposh Aragva dhe Kura-ja,
Duke qarkuar nëpër skaje,
Me një shirit të gjat’ argjend
i,
Ishujt’ e blertë nënë këmbë,
Nëpër kaçuba qetë-qetë,
Rendnin posi dy miq të shtrenjtë...
Sa larg prej tyre isha vallë?!

Desha
Më të ngrihem,
erdhi por vërdallë
bota menjëherë!
Desha të flas, por si e prerë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 64/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Edhe e tharë gjuha ish.


Po vdisja. Kapitur fort më kish
Kllapi e vdekjes:
Dhe më ngjante,
Sikur në një humnerë të lagët
Të lumit isha. Para syve
Një mjergull
Dhe, misterioze
etjen prore shtrihej
duke shuar,
Si akull, val’ e shkumbëzuar,
Me gurgullim’ në gjoks më binte,
Aq bukur ishte dhe aq mirë...
Lart, vala valën duke shtyrë
Bashkohej, në një trup e shkrirë,
Dhe dielli, mbi kristal të valës,
M’i ndritshëm ish nga hën’ e artë,
Dhe tufa e peshqve lara-lara,
Hidhej mes rrezeve, përpara,
Prej tyre sjellsendër
Që m’ëmbël mendshpes
të tjerët, një h,
peshk,
M’afrohej pranë, ledhatohej;
Shpina e tij e gjithë përshkohej
Me luspa t’arta. –Pa u ndjerë
Rreth kokës m’erdhi jo një herë.
Shikim’ i syçkave të gjelbra,
Që thellë shprehnin ëmbëlsi...
Por s’kisha forcë për çudi! –
Zëri tingull-argjend i tij
Më pëshpëriste ëmbëlsisht,
Këndonte e heshtte sërish.
Më thoshte: “Foshnja im’e mirë
Këtu me mua rri,
Nën ujë jeta ësht’e lirë,
E ftohtë, me qetësi.

Motrat e mia do thërras!


Me këng’ e me vallzim,
Ty do t’a zbutim gjithë gaz,
Të mjegulltin shikim.

Flij, shtrat’i butë nuk të vret,


Çarçafi ësht’ si xham
Do rrjedhin vjet e qindra vjet,
Mes ëndrash si balsam.

Pëllumb’i shtrenjt’! Nuk ta fsheh,


Të dua pa mbarim,
Ashtu si dua kët’ rrëke,
Si jetën, shpirti im...”

Dhe rrija kredhur në mendime;


Më dukej: vala ligjërimin

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 65/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E saj të ëmbël, posi mjaltë,


E shkrinte me të peshkut t’artë.
Dhe humba. Drit’ e Zotit krejt
Në sy m’u fik. Kllapia shpejt
Trupit të lodhur ja la vendin...

24
“Kështu u gjenda dhe më këmb’
U ngrita... Tjetrën e di vetë
Beson a nuk beson ësht’ krejt
Njëlloj për mua, miku im.
Vetëm një gjë më mbush me hidhërim:
Se trupi im i ftohtë, i shkretë,
Në dheun tim s’ka për t’u tretë,
Dhe ky tregim për fatin tim
Të hidhur, as një hidhërim
S’do ngjallë mes mureve të errët,
Për emrin tim të zymt’, të mjerë.
25
“O, lamtumirë, m’ep dorën, at!...
A nuk e ndjen? Ajo në flakë...
Ky zjarr prej viteve rinorë
Ma dogji thellë kraharorë,
Por sot, q’ushqimi mori fund,
Burgun e saj e bëri shkrumb
Dhe prapë po kthehet tek ai,
Që si me ligj e hirësi,
U jep veç prehje, qetësi...
E ç’vlen për mua? –Shpirti im,
O, le të ngjitet fluturim
Parajsës s’artë për qetim...
Por, ah! – me tri-katër minuta,
Mes shpellash, guvash krejt të ngurta,
Ku kam kaluar fëmininë,
Do kisha ndërruar qetësinë,
Parajsën dh përjetësinë...

26
“Kur vdekja të më rrok’në krahë,
- Dhe më beso– s’do presësh gjatë,-
Ti urdhër jep të më çojnë
Në kopshtin tonë, ku lulëzojnë
Të dy akaciet flokë-bardha...

O, sa i dendur ëshë bari!


Sa i kthjellët ajri pa mbarim!
Gjethja me diell atje ndrin!
Atje, mes gjetheve më shpjer,

Të dehem
Mes për tëtëfundit
kaltërsisë herë,
humbas...
Nga duket mali Kaukaz!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 66/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nga maj’ e tij, në hapësirë,


Ndoshta të fundit lamtumirë
Do më dërgoj’ me ledhatim...
Dhe fare pranë fundit tim,
Do ndjej një tingull amtar
Dhe do mendoj se përmbi varr,
Vëllai,
Ma fshiua miku,
leht’ tëme kujdes,
ftohtën djersë
Të vdekjes. Dhe me zë të qetë
Këndon për truallin tim të shtrenjtë...
Dhe unë, me këtë mendim,
Bie në gjumin pa mbarim,
Pa lënë pas asnjë mallkim!”

1839

DASHURIA E VETMESHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA


Mbi gjunje teqetjerash,
ate veshtrim s'kam
gjithnje harruar
me ndjek.
te tjerat duke dashuruar,
nga dashuria e saj vuaj e heq.
Si nje demon i plotfuqishem
te vjetren zgjoja me cdo gje.
dhe perserisja dhe serishem:
une dua vetem, - vetem nje!

VETMI
Prangim i jetes i cdo fati,
vetmi qe s'ke me c'ka e mbush;
te ndajme qejfet jemi gati,
trishtimet s'del t'i ndaje kerkush.

Rri bej sehir si mbret i shkalur


me zemren pikur helm e kob,
dhe shoh ndaj fatit krye varur
si vitet rendin me galop.

Dhe kthejne prap' duke gulcuar


te vjetren enderr per te vrare.
po ja qe nje gropez e vetmuar
se s'shqyhet gazit: C'je i marre!

Se brenga tretet pas nje grime


dhe gjindja (as qe nuk dyshoj)
me fort se sa per lindjen time,
per vdekjen time do gezoje.

Deshire
Pse nuk jam zog i stepave pa kufi,

Qe lart
Pse nukne qiell fluturon?
endem dhe une si ai,
Qe vec lirine dashuron?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 67/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 68/333
8/9/2019 Poezi Ruse

1841

Kenge djepi
Fli o bukurosh i nenes
Nina-nana, fli!
C`po shikon kjo drite e henes
djepin tend te ri.
Do te them perralla shume
kenge pambarim...
Mbylli syckat ti per gjume
fli, pellumbi im
.........

Ati yt eshte trim i vjeter


vetem lufte do
foshnja ime ti fli qete
mbylli
......... ste, biro!

Pa do jesh kreshnik ne sy
me shpirt luftarak
do te te percjell une ty
sa te zhdukesh larg
.....

Lurterat kur te jene te renda


kujto nene ti!
Fli me i miri qe ka nena,
nina-nana, fli!

VELA E VETMUARShqipëroi Guri Shyti


Zbardhon një velë e vetmuar,
Tutje në detin kaltërosh.
Çfarë braktis duk’ u larguar?
Në dhe të huaj çfarë e josh?

Fishkëllen era, valët lodrojnë,


Direku i varkës mezi duron.
Në arratisje gëzim s’kërkojnë,
Por as atdheu s’i ngushëllon.

Që sipër dielli rrezeshumë.


Varka rrëshqet mbi kaltërsi,
Dhe tërë mllef kërkon furtunë,
Sikur atje gjen qetësi.

Aleksander Pushkini
Aleksander Sergejevic (1799-1837)
Pushkin lindi ne Moskë me 6 qershor 1799 ne një familje oborrtare.
Me 1811 u regjistrua ne një lice ku mësonin fëmijët e aristokracisë peterburgase. Ambjenti i

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 69/333
8/9/2019 Poezi Ruse

liceut la gjurme te pashlyeshme ne mendjen dhe zemrën e djaloshit. Mjedisi aty ishte i pasur
me ide anti-cariste. U be i njohur me oden "Liria", poezitë "Cadajevit" dhe "Fshati". Poemat
qe e bene te famshëm janë "Robi i Kaukazit", "Shatërvani i Bahcesarait", "Ciganet" etj.
Pushkini ishte nje perkrahes i dekrabisteve dhe, kur cari e pyeti se cdo te bente po te kishte
qene me 25 dhjetor ne Sheshin e Pallatit, ai u pergjigj pa iu dridhur qerpiku: "Do te isha
perbri shokeve te mi ne kryengritje!" E internuan ne jug ne Kaukaz, ku jetoi nen mbikqyrje
gjate viteve dënimin.
qe ia forcoi 1820-1824. Ne vitin 1820
E detyruan i gjeten
te jetonte pa tenjë letërlargimi
drejte ku shpreheshin
ne fshatinpikëpamje ateiste,
Mihajllovsk. gjë i
Njeriu
dashur, qe i qëndroi pranë ne këto vite te vështira, ishte dadoja, se cilës Pushkini i ka kushtuar
vargje nga me te ndierat. Pas deshtimit te kryengritjes dekabriste ne poezine e tij u ndjene
ndjenja pesimizmi "meshira per te renet", "merzia e pergjithshme" qe kishte pllakosur brezin
e tij etj. Por ne vitin 1827 ai shkroi poezine e njohur "Ne Siberi", ku bente thirrje per
qendrese krenare dhe shprese. Viti 1827 ishte viti i fundit i interrnimit ne mihajllovsk. Pas
kesaj, poeti jetoi ne Peterburg dhe ne Moske, ku nisi periudha e fundit e krijimtarise se tij, qe
u pasurua me kryevepren "Eugjen Onjegini" (1831). Pak kohe para se te vdiste shkroi
poezine "Monument", ku parashikoi pavdekesi per veten, sepse me liriken e tij ai kishte
prekur miliona zemra. U vra ne duel per ceshtje nderi, me 27 janar 1837 kur si kishte
mbushur
Ai e ngritiakoma
gjuhënteletrare
38-at. ruse në një shkallë të lartë përsosmërie, duke krijuar vepra madhore
jo vetëm në poezi, por edhe në dramaturgji e në prozë. Pushkini krijoi vetëm gjashtë tragjedi:
"Boris Gudunov", "Kalorësi koprac", "Moxarti e Salieri", "Mysafiri i gurtë", "Gosti në kohë
murtaje", "Rusallka". Nga këto të gjashta vetëm dy prej tyre, "Boris Gudunov"dhe "Rusallka"
mbajnë "pasaportë" ruse, kurse të tjerat e marrin përmbajtjen nga jeta europiane franceze,
spanjolle, vjeneze.
Permbajtja:
Nata; Leila; I BURGOSURI; DEMONI; *** (Pranvere, o kohez dashurie); Rrugë dimërore;
Supersticionet; Profeti; Madona;KALOJ MES RRUGËVE PLOT ZHURMË ; Bilbili dhe
trëndafili; *** (C'eshte per ty ky emri im?); Deshire lavdie; SKLLAVI I KAUKAZIT (Pjese);
Dritorja; Ti dhe Ju (1, 2); Pranim; Plaku; DADOS (1, 2); Nata; ZOÇKA; AKUILONI; NJE I
DJATHTE E NJE I MAJTE; Kaloresi i vrare; *** (Ne kopesht ne vetmi); *** (Sa ju kam
dashur!) [1, 2, 3, 4]; Nese me lejoni...; *** (Pse moj jete je dhurate); Karroca e Jetes (1, 2);
KENGETORI; *** (Kush valle ju ndali ju, o vale); *** (Mos u ngrys prej deshperimit); ***
(Ti mos me pyet pse kaq i menduar); Ancari (1, 2); *** (Gruziank' e bukur, mos kendo);
KOKETES; GOSTI GAZMORE; *** (Per ju s'trishtohem, vite te pranveres); Shalli i zi; ***
(Ne kemi kohe qe nuk flasim); Loti; Kujtoj me mall nje cast gezimi; LETRA E DJEGUR;
Lulja, MENGJEZ DIMRI; Te huajes; PERGJERIM; Letër e Tatjanës Oneginit; TEK VARRI
I LENSKIT; VARRI I LENSKIT; VRASJA E LENSKIT; Detit; Hena..; Sirena e ujit;
Lamtumira; Exegi Monumentum (1, 2); Poetit; Pushkini per ANEN; Delibashi; Pelë rioshe;
Mbromë mua, talismani im; Mu shuan ëndrrat dhe çdo gjë; J.N.Tolstoit; Kam njohur bukuri
te ftohta; *** (Tek frymoj miturisht faraëmblën shpresë); Vargje të krijuara gjatë një nate të
pagjumë; *** (Xhelozinë time, ma fal mua ngaherë); LIRIA;
NATA...
Zëri im për ty i butë dhe i dobët
Prish qetësinë e vonë të natës së errët.
Pranë arkës sime një qiri i pikëlluar
Digjet; vargjet e mia, shkrihen gurgulluar,
Rjedhin, plot dashuri, rrjedhin, të gjitha për ty.
Në terr shkëlqejnë para meje sytë e tu,
Më buzëqeshin, dhe unë dëgjoj zëra:

Miku im, miku im fisnik ... dua ... jotja ... jotja.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 70/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Leila
Prej meje në mbrëmje
Leila Krejt idhnjake shkon.
Unë i them: ?
Qëndro, për ku?
Dhe ajo ma shpagon?

Unëështë thinjurekoka?.
përqeshës pathjeshtësi
Ja kthej:?
Kujtdo i vjen ora!
Ata, që ishin myshk të zinj,
U bënë këto ditë kamfur?
Por Leila pasukses
Me fjalët nënqesh
Dhe thotë
Ti vetë e di:
I ëmbli myshk sapo martuar
Kamfuri me qivurin rri.
I BURGOSURI Shqipëroi Jorgo Bllaci
Lëngoj pas kafazit të burgut të zi.
Një shkabëz robinjë përballë më rri;
E ngrysur vështrimin ndër qiej vërvit,
Tund krahët, dhe gjellën e gjaktë skërmit,

E shqyen, e flak, dhe më sheh me trishtim,


Sikur kemi bashkë të njëjtin mendim.
Më grish me vështrime dhe zjen e këlthet,
"të nisemi" - thotë - "ku qjelli thërret"
Ne jemi dy zogj, pa liri s'rrojmë dot!
mbi male, vëlla, të vërsulemi tok,
Mbi detet e kaltër, të çiltër si lot,
Ku era... dhe unë baresim ngamot!..."

DEMONI SHQIPEROI JORGO BLLACI


Ne ditet kur se pari nisa
te gjeren jete ta kuptoja,
Kur shihja vashezat e lisat,
Bilbilin naten kur degjoja,
Kur zulma, malli dhe liria,
Dhe frymezimi, poezia
Si zjarr e flake e patreguar,
Ne shpirt me zjejne pa pushuar,
Kur brenga dhe mundim'i heshtur,
Me zuri vend ketu ne gji,
Me vinte plot inat pareshtur,
Ketu ne zemer, nje gjeni;
Gjithnje me sillte shqetesim

Cdofjale
Te qeshje e tij
e tije plote cdo veshtrim.
me vrer
Degjoja te pafundmin ferr.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 71/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ai me shpifje, pa pushim,
cdo gje te shtrenjte e mbulonte;
Te dlirin, t'emblin enderrim
dhe frymezimin e percmonte;
S'besonte dashuri, liri,
Jeten ai gjithnje eprqeshte;
Mbi dhe, lavd
Te thurte per asnje bukuri,
ai nuk deshte.

*** (Pranvere, o kohez dashurie) SHQIPEROI JORGO BLLACI


Pranvere, o kohez dashurie,
C'me mbushe plot me pikellim.
Sa mall serish ti po me bie
Ne shpirtin tim,ne gjakun tim..
Per mua gazi eshte i huaj..
Cdo ngazellim e cdo shkelqim
Me sjell merzi, me ben te vuaj.

Oh, nemni shqoten, suferinen


Dhe te pafundmen nate dimri

RRUGË DIMËRORE SHQIPEROI JORGO BLLACI


Në mes mjegullash të nxira
hëna zhduket, hëna bredh.
Mbi të trishtëmet rrafshira
trishtëm dritën ajo derdh.
Udhës shkretë dimërore
rend kjo trojka gjithnjë.
Zile e kalit monotone
mezi ndihet nëpër të.
Seç më kap një mall rinie
karrocieri kur këndon,
herë gas çapkënërie
herë mall ai më zgjon.
S'shoh as zjarr e as kasolle
vetëm borë si pambuk.
Dhe përtej shtyllat rrugore
duken, zhduken tek e tuk.
Ah, ç'mërzitje... nesër, Ninë,
tek e shtrenjta do të vi.
Pranë zjarrit kur të rrimë
të të shoh me mall në sy.
Dhe akrepi i sahatit
do vij' rrotull me qetësi
E mërzitshmja mesnatë
s'do na ndajë përsëri.
Mërzi udhës dimërore
karrocieri zu dremit
Zile e kalit monotone

hënë e mjegullt që ndrit.


Supersticionet

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 72/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kur vij tek ti plot ëndërrime,


Me ndjenja mbushur shpirti im.
Në të djatht' të rrugës sime,
Ndrin hën' e qeshur plot gëzim.

Kur ik prej teje i trishtuar,


Me shpirtin
Hëna zhytur
e zbehtë në hidhërim.
e pikëlluar,
Sheh nga e majt' e krahut tim.

Te ne poetët pa qetësi,
Në shpirtin tonë të trazuar
Zhytur thellë në vetmi,
Supersticionet kanë qëndruar.
(Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)

Profeti
Nganëzjarr'
Ec i shpirtit
shkretirën përvëluar,
pambarim.
I lodhur, tejet i dërrmuar,
Një ëngjëll shfaqet si vegim.
Si në ëndërr, lehtas më prek,
Po nga ëndrra tashmë i zgjuar,
Bebza e syrit u hap krejt,
Si një shqipe e tmerruar.
Në vesh diçka më pëshpëriste,
Në tinguj qielli më thërriste.
Dhe unë ndjeva drithërimë,
Dhe zogj që fluturonin lart në qiell.
Dhe përbindsha në detin-oshëtimë,
Dhe erë pjergulle që fusha sjell.
Dhe ai m'u afrua
Dhe shkuli krejt gjuhën vrer.
Dhe nga vreri e helmuar,
Dhe nga helmi plot me tmerr,
Dhe në buzët që ishin mpirë,
Futi dorën e përgjakur,
Me shpatë çau gjoksin e ngrirë,
Zemrën tej për ta flakur,
Dhe zjarr futi në gji,
U topita, asgjë s'lëvizte,
Si kufomë trupi u shtri.
Po zëri i Zotit më thërriste:
"Profet ngrehu dhe dëgjo,
Vullnetin e Zotit e permbush
Në tokë dhe det i vetëm shko,
Zemrat mbushi plot me prush.
(Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)

Madona
Pak tablo të mjeshtërve të mëdhenj,
Do desha të zbukurojnë dhomën time.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 73/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Që miqtë kur të vijnë atje, të gjejnë,


Ç’bënin mësuesit tanë, kur binin në mendime.

Në qoshen e dashur, për herë të shtrenjtë,


Një tablo do të desha të kem për jetë.
Atë të Shën Mërisë, me birin e shenjtë,
Që nga pëlhura e ndritur, vështrojnë të qetë.
Ajo me dashuri, ai me zjarr në sy.
Çdo çast jetë do merrja, gaz dhe lumturi.
Ata gjithmonë qetësojnë zemrat tona.

Tashmë dëshirën time, e mbushën me jetë,


Të sollën ty o ëngjëll, për mua je Madona,
Je tabloja më e bukur, që krijoi zoti vetë.

* Në këtë poezi Madona përfaqëson gruan e Pushkinit, Natalia Gonçarova (Pushkina).

(Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)


KALOJ MES RRUGËVE PLOT ZHURMË
Kaloj mes rrugëve plot zhurmë,
Në kishën plot me njerëz hyj,
Në mes të rinjve fjalëshumë
Veç ëndrrat time kam nër sy.

Do shkojnë vitet,them me vete,


Dhe sa prej nesh,që jemi tok,
Do ndahemi prej kësaj jete,
Dikujt minuta i afroi.
Shikoj një lis aq gjelbërosh,
Patrik i pyllit,them me vete,
Shekullin tim do mbijetosh
Ashtu si shekullin e etërve.

Një foshnjë gjiri përkëdhel


Edhe me mend i përgjërohem:
Ty vendin tim unë të le,
Ti lulëzon,unë rëgjohem.

Çdo ditë e çdo vit, që shkon,


E përcjell unë me mendimin:
Mes tyre rekem të shikoj
Cili do bëjë përshpirtjen time.

Ku ma ka taksur fati vdekjen?


Në udhë,luftë apo dallgë?
Apo lugina pranë meje
Do presë trupin tim të vakët?

Për trupin tim të akulluar


Njësoj kudo që të ronitet,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 74/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Por pranë strehës së bekuar


Ai do deshte të platitet.

Në gur'i varrit,më të hyrë,


Jeta e re vetëm të qeshë
Dhe mospërfillësja natyrë
Të shndrit'e bukur,e përjetshme.
1829
Nga libri "KËMBANA E MBRËMJES" Përzgjedhur dhe përkthyer nga Vangjush Ziko

Bilbili dhe trëndafili


Në kopsht, në vetmi, pranverës, nat’ për natë
Këndon mbi trëndafil sa mund bilbil’ i ngratë,
Po trëndafili hesht e sytë nuk ia shtie
Veç tundet e dremit mes tingush dashurie.
A mos kështu dhe ti këndon për vashën sot?
Përmendu o poet, pse ngjiresh kot më kot?
Ajo nuk të–dëgjon,
Vështroje lulëzon;s’sheh zemrën
thërrite si të digjet;
– s’të përgjigjet.

*** (C'eshte per ty ky emri im?)


C'eshte per ty ky emri im?
do vdese edhe ai ashtu
si zhurm'e vales ne mergim
si ze i mbremjes neper pyll.
Ai i shkruar ne nje flete
do mbetet porsi gjurm' e mekur
si nje mbishkrim mbi varr e shkrete
shkruar ne gjuhen qe ka vdekur.
Porsi nje kujtim krejt i harruar
mes shqetesimeve pa fund
dhe shpirtit s'ka per ti dhuruar
endrren qe embel te perkund.
Por po te mbyti hidherimi shqipeto ate emer me ze.
Rron ne nje zemer,rron kujtimi
Dhe une kam nje vend ne te.

Deshire lavdie
Kur isha i dehur krejt ne dhele dashurie,
Kur rrija heshtazi mbi gjunje e te veshtroja
Plot gaz e mall ne gji, e dashur, ti e dije
Qe une per lavdi ahere nuk mendoja;
Gjithmone qendroja larg prej zhurmes e remetit,
Merzi ndjeja ne gji nga titull’ipoetiti,
Kapitur pa pushim nga shqota e shtrengata,
As qe i vija re qertimet e levdatat,
A mund te ndjeja ankth ne shpirt te perveluar,
kur ti me shihje drejt me sy te dhembsheruar,
kur floket mi lemoje embel e ngadale

eNje
thoshje
tjeteratime do a ajedo
keshtu i lumtur valle?
dashurosh?
Me thuaj kurre ti o mik sdo me harrosh?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 75/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Aher i heshtur krejt e dashur te veshtroja


Aher te kisha ne shpirt e kurre nuk mendoja
Per brengen,pikellimin e per te renden ndarje…
Askurre nuk mendoja.. Po cndodhi? Lote, fsharje
E shpifje, tradheti, me erdhen ne mend.
Papritur per nje cast.. po cjam, ku jam ne cvend.
Qendroj si shtegtar
Qe nuk edi per ku e ishpie
ndjekur ngae rrufete
rruga shkrete
Tani ne zemer kam nje deshire te re
Lavdi, lavdi kerkoj qe ti atje ku je
Gjithmone ta degjosh e dashur emrin tim
Gjithmone te me kesh ne mendje pa pushim
E gjithshka perreth per mua tete flase
Qe ti te me kujtosh me dhembshuri cdo cast
Te gjitha pergjerimet e lutjet plot me lot
Ne kopesht, neper terr, kur u ndame nga mot.

SKLLAVI I KAUKAZIT (Pjese)


..............................................
Me ler ne roberine time,
Me endrrat plot dhemshuri
Dhe ne te ngrysurat kujtime,
Qe te m'i zhdukesh s'mundesh ti.
Te thash cme kishte zemr' e nxire,
Me ndje....nem doren-lamtumire!
Pak kohe ndarj' e dashurise,
Te femres kraheror trishton
Se shpejt clirohet prej merzise
Edhe serishmi dashuron".
Me pikellim ne kraheror,
E shtangur vasheza qendronte,
Veshtrim' i saje mjegullor,
Qertim te heshtur i tregonte.
Dhe dor' dridheshme e zbehte,
Te dor' e robit mbeti shtrire,
E ftohte krejt edhe e ngrire;
Se fundi brenda, breng' e shkrete,
U derdh me fjalet gjith mynxyre:

"Ah, rus, o rus, pse vallle, pse,


Pa njohur zemren tende mire,
T'u dhash' e ngrata me deshire!
Ne gjoksin tend cekrezk' e re,
Pak caste ndejti ne harrim;
Pak nete plot me ngazellim,
I fali fat' i saj i zi!
Po a do kthehen perseri?
Perjete humbi gazi im?...

Nerob,
O keteti moshe
mundjekaq mitare,
shume mire
Te me genjeje per meshire,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 76/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Me perkedhelje genjeshtare!
Se do ta zbusja ndoshta une,
Me perkujdesjet, shortin tend,
A ndoshta per nje cast ne gjume
Ta vinja shpirtin qe te dhemb.
Ti sdeshe..... Po kush esht' ajo,
Qe ti me kaqe zjarr
Ti dashurohesh? e do?
dashuron?...
T'i ndjej ty dhembjet plot trishtime
M'i fal pra shfrimet, pergjithmone,
E mos u tall me brengen time".

Pushoi. Lotet, shqetesimet,


I mbushen gjirin vasheror.
Ankim i shprehte buz' e heshtur.
Shtrengonte gjunjt' e tij pareshtur,
Dhe merrte fryme krejt me zor.
Ngadale
Te robi
ngraten atehere,
ngriti e i tha:
"Mos qaj; dhe une jam i mjere,
Trishtim dhe zemra ime pa.
S'gezova une dashuri:
U dogja, vojta, ne vetmi;
Po shuhem neper tym per jete.
Harruar te ky vis i shkrete;
Po vdes larg vendit tim amtar;
Kjo fushe do mee behet varr;
Ketu, mbi eshtrat, ne mergim,
Do ndryshket dhe vargoi im..."
Nje zhurme afer u degjua,
Nje vello vashe... kush te jete?
E pikelluar dhe e zbehte,
Ajo papritur iu afrua.
T'i fliste deshte perseri;
Veshtrimi i shprehte dhembshurine;
Dhe floku i saj i gjat' i zi,
I hijeshonte supet, gjine.
Ne njeren dore kish nje sharre.
Ne tjetren, kamen plot shkelqim,
Sikur kish ardhur per te marre,
Me duf ne shpirt, ndonje shpagim.
Ajo, te gjorin rob veshtroi
Edhe "Largohu shpejt, - i tha-
Gjekundi kendej cekreze s'ka.
Mos ler qe nata kot te shkoje;
Na kamen: gjurma te humbet,
Ne kete nate kaq te shkrete".

Dhe dukehekurin
Perkulet, u dridhur, e zhuritur,
sharron;
Ne faqe loti i pikon;

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 77/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 78/333
8/9/2019 Poezi Ruse

me padurim ne shpirt,veshtronte
te udheza neper kodrine.

"Un' jam ketu!",-nje ze ne terr


u ndje dhe vasheza gufoi,
dritoren celi menjehere...
dhe terrisihenezen
"O lum mbuloi.
ti",- i thashe me mall
"te pret gezimi,puthjet ,dhelet,
po mua ndonje mbremje valle,
ndonje dritore do me celet?"

TI DHE JU Shqipëroi Jorgo Bllaci


Të zbraztën "ju" ajo me "ti",
Në kuvendim e ngatërroi,
Dhe ëndërra plot lumturi,
Në shpirt të ndezur seç më zgjoi.
IVështrimn'
heshtur para saj qëndroj,pa ja ndarë;
e dhembshur
E shtrenjtë jeni,- i shqiptoj,-
Të dua! - shpirti flet me zjarr.

Ti dhe Ju
E shkreta ju zemërza ti
Ajo, si të thuash, ka ndryshuar
Dhe me gjitha ëndrrat e gëzuara
Në shpirt e dashuruar është zgjuar.
Para saj ja vlen të qëndroj,
Ti mbyll sytë para saj s’kam fuqi;
I them asaj: sa e dashur jeni!
Dhe mendoj: sa të dashuroj!

Pranim
Të dashuroj ty, paçka se turfulloj
Paçka se këtë punë dhe turp padobi
Në më të pakuptimtën pafatsi
Ndër këmbët e tua e pranoj!
Mua as në fytyrë e as ndër vite...
Erdhi koha, koha të jem i mënçur!
Të shquaj prej gjithë shënjave
Sëmundjen e dashurisë në shpirt:
Pa ty është mërzi, - unë gogësij;
Para teje pikëllim, - unë vuaj;
Dhe, nuk pushoj, ta them dëshiroj,
Ëngjëlli im, si unë ty të dashuroj!
Kur dëgjoj të vijë nga salloni
Hapi yt i lehtë, a fustani që fërgëllon
A zëri i virgjër, plot pafajsi,
Papritur krejt mendja më shkallon.

Buzëqeshja
Largimi yt – jote – gëzimi
trishtimi im;im;
Për ditën e torturave– çmim

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 79/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Për mua është dora jote e zbehur.


Kur për (пяльцамп ???) me zell
Ulesh ti, anohesh shkujdesur
Sytë dhe krelat tutje i heq
Unë dhëmbshuruar, qetë, heshtur,
Dashuruar me ty, si mituri!
Ti them tytim
Mjerimin pafatsinë time,
në xhelozi
Kur ec, me orë, në kohë të keqe,
Ta kesh kuptuar këtë tani?
Dhe lotët e tua në vetësirë,
Dhe fjalët së toku në qoshe
Dhe udhëtimi në Opoçkë
Dhe pianofortja në mbrëmje?...
Alina! Mëshiromë shpresa ime
Nuk guxoj të kërkoj dashuri
Se ndoshta, prej mëkateve të mia
Ëngjëlli im,Ky
Por shtiru! dashurisë
vështrimdot nuk i rri!
Gjithçka mund të shprehë për çudi!
Ah, të më mashtrosh mua s’ka vështirësi,
Unë kur mashtrohem ndjej gëzim!

Plaku
Nuk jam më dashnor i marrë,
Që bota kishte parë tek unë
Pranvera ime zjarr i parë,
Prej kohe ikën pa një gjurmë.

Amur! O zot i dashurisë së zjarrtë


Unë kam qënë shërbyesi jot
Po ta filloja jetën prapë
Ti prapë do ishe i imi zot.

DADOSShqipëroi Guri Shyti


O shoqe kohësh të këqia!
O pëllumbesha ime plakë!
Në pyll ty po të mbyt vetmia,
Duke më pritur prapë e prapë.
Pranë dritares së plevicës
Mërzitesh si të jesh në roje.
Dhe shpesh të ndalojnë shtizat
Në duart e tua me oje.
Vështron në portën e harruar,
Në rrugën terr që tretet larg
Dhe brenga që s’ka të mbaruar,
Po të mundon mëngjes e darkë.

DADOS
Mikesha
moj ime e vetmisë,
pëllumbeshë e drobitur!
Tej n'ato pyjet plot me pishë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 80/333
8/9/2019 Poezi Ruse

më pret , më pret pa u mërzitur.


Ti në dritare përgjërohesh,
si një rojtar'e përkushtuar
dhe shtizat shpesh të ngatërrohen,
në ato duart tërë rrudha.
Shikon ti derën që nuk hapet
dhe
Dheshtegun që humbet
parandjenja në pyll.
dhe meraket,
shpesh ta shtrëngojnë gjoksin ty.
Të duket ja...
.................

Nata
Zëri im për ty i butë dhe i dobët
Prish qetësinë e vonë të natës së errët.
Pranë arkës sime një qiri i pikëlluar
Digjet; vargjet e mia, shkrihen gurgulluar,
Rjedhin, ручьи (plot)
Në terr shkëlqejnë paradashuri, rrjedhin,
meje sytë e tu, të gjitha për ty.
Më buzëqeshin, dhe unë dëgjoj zëra:
Miku im, miku im fisnik... dua... jotja... jotja.

ZOÇKA
Në vend të huaj unë ruaj,
zakonin e atdheut tim.
Kur vjen pranvera e uruar,
një zoçke unë i jap liri.

Përse të rroj unë pa shpresë,


Përse unë zotin ta qortoj.
Kur, qoftë edhe një krijese,
lirinë mundem t'ia dhuroj.

AKUILONI SHQIPEROI JORGO BLLACI


Perse, o i rrepti Akuilon,
Kallamet fort perkul kur fryn?
Pse rete kaq me duf i shtyn?
Prej horizontit c'i debon?

Dikur, shtellunga resh te nxira


Mbulonin qjellin pa mbarim,
Dikur, plot hir, me lartesira
Lekundej lisi pa pushim...
Po ti u ngrite dhe gjemove,
Me duf, me vrull e me lavdi -
Nga qjelli rete i debove,
Rrezove lisin gjeth-flori.
S'ka gje, tani le te ndricoje
Fytyre e djellit plot me gaz,

Me rete
Dhe me flladi te lodroje
kallamet ne cdo cas.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 81/333
8/9/2019 Poezi Ruse

NJE I DJATHTE E NJE I MAJTE


N'historinë shumëshekullore, kane ecur dorë pas dore.
Nje i majtë e nje i djathtë, paskan qënë të leftajtë*
Jo vetëm qe s'kishin frikë, por e kishin shumë te lehtë,
Djathtanik e majtanik, qerren e tërhiqnin qetë.

Nje
Njërii djathtë
tjetrin eendihmon,
nje i majtë,
dheja!karroca
tërheqin edhe kuajtë,
fluturon.
Dhe gomari u bë i shkathet kur pa shokun ne te djathtë,
E dini c'na tha kopuku? "S'më bën përshtypje as plugu"

Nje i majtë e nje i djathtë kane tërhequr edhe buajtë.


Qe te tërë zoti i faltë, kurrë s'e lanë qerren ne baltë.

Nje i majtë e nje i djathtë, është ne bot' dhe politika,


Por tek ne, më e leftajtë, është dreqi, vete karrig-ja
Kush guxon ta rrokë i pari, shef partnerin qe tërheq kundra,
Me plot gojën thotë gomari "Ma marcin te keqen ke thundra"
Nje i majtë e nje i djathtë nuk tërrheqin vec cakajtë,
Nuk i le lakmia, smira; s'kane faj, jane egërsirra.

Te mbytur ne gjak e lot, po të lutemi ty o Zot:


Ti ke bërë mrekullirat; na i zbut dhe egërsirrat.
Qe kështu: Nje i majtë e nje i djathtë,
Te na bëhen te leftajtë.
-------------
*Të cmuar

Kaloresi i vrare (shqiperim i Jorgo Bllacit)


Ne pyjet e largeta mbremja po iken.
Te fundmet shkelqime te saj u veniten,
Lugina e thelle ka heshtur;
Zhurmon midis mjegulles lumi me vale.
mes reve qe enden ne qeill ngadale.
Ndrin henez e arte pareshtur.

Korace e celikte dhe heshte e coptuar


Te shtrira po prehen te kodr'e vetmuar,
Mburoja prej ndryshkut po nxin,
Mamuzet te shkreta ne myshk kane mbetur
Dhe s'tunden nga vendi; dhe henez e mekur
Mbi trup te pergjakur po ndrin.

Rreth kodres vertitet besniku dori,


dicka vezullon thelle syve te tij,
Me kryet e unjur kalon;
Luginen po rreh me patkonj gjithe zjarr,
koracen veshtron edhe krejt vetmitar
Po dridhet, se thelli gulcon.

Nxiton neper terr vetmitari dori,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 82/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Me shprese e me frike e me drojtje ne gji,


Patkonjte i brengosur rreh shpejt;
Po ngjitet me duf ne kodrine e veshtron
E nxiton...e celiku ne terr tingellon,
Ndene kemben e lodhur te vet.

Afrohet
Mundohet te trup'i kalorsit
ta coje, te shkrete,
po kocka kercet
Edhe kafka perplaset per toke...
Se thelli i gjori dori hingelliti
Perqark n'erresire veshtrimin vertiti
Dhe heshtaz pastaj uli koken.

Shtegtari qe larg neper terr po kalon,


mes heshtjes te ngjan se mbi kocka po shkon...
Po ja dita zbardh perseri,
Koraca dhe heshta e shkrete po ndrin.
Kalorsi rri endet
Doriu vec shtrirerreth
e s'leviz
tij. mbi kodrine.

*** (Ne kopesht ne vetmi)


Ne kopesht ne vetmi
Pranveres nate per nate
kendon mbi trendafil
sa mund bilbil i ngrate

Por trendafili hesht


e syte nuk ja shtie
por tundet e dremit
nen tinguj dashurie

Nese me lejoni...
Pranvere,o kohez dashurie,
C'me mbushe plot me pikellim.
Sa mall serish ti po me bie
Ne shpirtin tim,ne gjakun tim..
Per mua gazi eshte i huaj..
Cdo ngazellim e cdo shkelqim
Me sjell merzi, me ben te vuaj.

Oh, nemni shqoten ,suferinen


Dhe te pafundmen nate dimri

*** (Pse, moj jetë je dhuratë) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Pse, moj jetë je dhuratë
që të bie rasti kot?
Pse të dha i fshehti fat
një ndëshkim me tmerr në botë?
Ç'është ai pushtet i nxirë,

prejshpirt
që në hiçit më
më dha
ka thirë,
mundime
dhe dyshim në mendjen time?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 83/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 84/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ju fyellin degjuat?

A e takuat valle neper terr


Djaloshin kengetor te dashuruar?
Dhe lotet me buzeqeshjen te trazua.
Veshtrimin e tij te mbushur helm e vrer,
Ju valle e kuptuat?
A pershperitet valle per ate,
Djaloshin kengetor te dashururar?
Kur pate ata syt' e tij te shuar
Dhe kur degjuat pyllit ate ze,
Ju valle'u ngasheruat?

*** (Kush valle ju ndali ju, o vale)


Kush valle ju ndali ju, o vale,
Vrapimn' e forte kush jua preu,
Ne kete pellg
Rrekene te kush
rrebele qete valle
e ktheu?

Dhe mua kush mi daraviti


Gezimet, shpresat dhembjet, kush
Vall' shpirtin qe me djeg si prush
Me qetesi keshtu ma mbyti?

Shperthe o uje, eres priji,


Digen mortore shkaterro!
Ku je stuhi, simbol lirije?
Shperthe mbi ujrat, i cliro!
*** (Mos u ngrys prej deshperimit)
Mos u ngrys prej deshperimit
nese jeta te genjen
Hesht ne driten e mundimit
Rishmez dita e gazit vjen

Zemra me te ardhmen rron


Nga e sotmja shqetesohet
Kur papritur gjithcka shkon
Per te shkuaren mallohet

*** (Ti mos me pyet pse kaq i menduar) Shqipëroi Jorgo Bllaci
Ti mos me pyet pse kaq i menduar
Ne mes defrimesh une rri gjithnje
Perse veshtroj perqark i deshperuar
Perse s'me josh as enderr e jetes me

Ti mos me pyet pse posi i huaj


Qendroj kur dashuria po me grish

Edhe te
Kush dashur
desh me asnjeren
nje here, s'quaj
s'digjet me serish

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 85/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kush qe i lumtur, prap nuk lumturohet


Se vec nje here per ne gezimi ndrin
Pastaj me tis te mallit na mbulohet
Dhe shpirtin brenge e thelle na e nxin

Ançari shqiperoi Lame Kodra


Atje ku token
Atje ku fushatvapa
jane pervelon,
shkretetire,
Si karakoll i tmerrshem rri ançari;
I vetem ky ne bote lulezon.

Stepat e perveluara e pollen


Nje dite zemerimi plot me gjak,
Dhe deget e zhuritura, te thara
Dhe rrenjet ja vaditne me farmak.

Pikon farmaku tej-per-tej levezhges,


Ky
Dheshkrin ne diell
mbremanet ditenky
pastaj e bekuar,
ngrin e behet
M'u si nje dyll' i trashe, i kulluar.

Nuk fluturon as zogu tek ancari.


As tigri nuk vete. Me furi
Mbi drun' e vdekjes hidhet vetem era,
Dhe tutje shkon me vdekjen m'u ne gji.

Dhe kur e arratisur nonje re


Te pergjumshmen gjethe ja vadit,
Kullon nga deget shiu i farmakosur,
Edhe mi reren derdhen qe zhurit.

Po i dha urdher njeriu njeriut


Dhe e dergoi tek ancari i helmuar,
U ngrit me nate skllavi edhe vajti,
Dhe shpejt u kthye me farmak ne duar.

Pruri dyllin e vdekjes dhe nje dege


Plot me gjethe te fishkura edhe
Neper faqet dhe mbi ballin e zbehte
I kullonte djers' e ftohte rreke.

Pruri helmin dhe ju prene fuqite,


Gjer e gjate ne kasollet u shtri,
Pa dha shpirtin skllav'i mjere mbi kashte
Mu ne kembet e te zot zemer-zi.

Sulltan e mbreter me ate farmak


Ngjyen pastaj shigjetat dhe me to
Perhapen zi e vdekje neper fqinjet

Pertej kufijve t'huaja, kudo.


-----
Ançari... nje lloj peme qe rritet diku ne Azi ... e qe dylli i saj eshte teper helmatises.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 86/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 87/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 88/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Un' s'jam femije ndonse poet.


Kur jemi ne ne perendim,
Te dashurise' tua leme rradhen-
Ju vajzes suaj me te madhe,
Un' me te voglit vllait tim:
Eshte rradhe e tyre per te lozur
Dhe
Nga lotet lumetet'imarrosur,
dashuria leshojne
Dhe ne t'i marrim neper goje.

GOSTI GAZMORE
Naten e kam qef gostine,
Kryetar kur eshte gezimi,
Dhe ligjevenes tavoline
Eshte liria- idhull imi,
Kur nga fjala e bukur pi !
Kenget gjer ne agim shurdhohen,
Kur vershojne
Kurse miqt te rinj,
shishet pakesohen.

*** (Per ju s'trishtohem, vite te pranveres)


Per ju s'trishtohem, vite te pranveres,
Qe ju rrembeu dashuri e kote,-
Per ju s'trishtohem, nete plot mistere,
Qe u percolli fyelli me lote.

Per ju s'trishtohem, miq, qe ne harrese


Me late pa gosti e pa kurore,-
Per ju s'trishtohem vajza te pabesa,-
Nga argetimet vet une po heq dore.

Por ku m'u zhduket, caste te gezimit,


Te shpresave, te kohes krahe-ere?
Ku jane lotet, zjarr' i frymezimit?..
M'u kthe, m'u kthe serishmi, o pranvere!

Shalli i zi
Vështroj si i çmendur një shall pis te zi
Dhe shpirtin e ftohte ma mbyt një angushti

I ri kur kam qene,plot vrull,guximtar


Një greke te bukur e desha me zjarr

Dhe puthjet e saja nuk kishin mbarim


Por ishte i shkruar i zi fati im

Një nate po pinja me miq ne gosti


Kur portës trokiti një i lig jahudi

Ti
po pi e dëfrehesh
grekja e bukurçifuti me tha
te shkoi, te la

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 89/333
8/9/2019 Poezi Ruse

I dhashë te holla me lot e mallkim


Dhe thirra tronditur te vij skllavi im

Dhe dolëm. Vraponim mbi kuajt veri


Mëshira me flinte këtu mu ne gji

Dhe porsasytë,
Mu erren e pashe, oh, prakun
mu mbushen mee vaj
saj

Dalldisur shoh vajzën qe mua sme ndjen


Ne krah e pushtonte plot afsh një armen

Prape sytë mu erren e thika gjëmoi


Ai as te puthurën dot se mbaroi

Kufomën e shtypa me këmbë. Pastaj


Vajtova mbi vajzën, mbi gjoksin e saj

Kujtoj si po dridhej,si lutej ngadalë


Me vdiq dhe kjo greke, me shkoi dhe ky mall

Dhe shallin ia hoqa, siu desh ai me


Çelikun e thikës e fshiva me te

Dhe skllavi, kur nata gjithë gjurmët i humb


Kufomat e tyre i hodhi ne Danub

Qe ahere nuk puth me sy te bukur me,jo


Dhe nete gëzimesh qe ahere nuk i njoh
...Vështroj si i çmendur unë shallin e zi
Dhe shpirtin e ftohte ma mbyt një angushti.

*** (Ne kemi kohe qe nuk flasim)


Ne kemi kohe qe nuk flasim
Por sjemi ndare pergjithmone
Ne qe te dy kerkojme castin
Qe te harrojme zenken tone.

Ky zemerim prej femije


Nuk me le nje cast te qete
Nga malli i madh i dashurise
Ti lozonjare me vjen vete

Kur zemerohesh ti me mua


Edhe me shume une te dua
Se dhe me teper nga shikimi
Te paska hije zemerimi.

***ju(Sa
Sa kamju dashur!
kam dashur!)
Ndoshta dashuria
Nuk eshte shuar krejt ne shpirtin tim..

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 90/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Po une sdua qe prej dhimbjeve te mia


Te ngryseni serish ne deshperim

I heshtur e pa shprese u pervelova


Me ndrojtje e xhelozi dhe mall per ju...
Po kaq me dliresi ju dashurova
Sa, ah, ju dashte tjeter kush keshtu!
*** (Une ju kam dashur)
Une ju kam dashur: ndoshta dashuria
Ne shpirtin tim akoma nuk u shua
Por sdua qe tju kap ju merzia;
Tju pikelloj tani, jo, kurre sdua.

Ju desha heshtur fare dhe pa shprese


Munduar nga zilia,sjua thashe....
Ju desha aq sinqerisht e aq me bese
Sa dhente zoti nje tjeter kaq ju dashte.
*** (Un ju kam dashtë) Përktheu Agron TUFA
(në variantin gegë)
Un ju kam dashtë: dashnia ka gjasë
Në shpirtin tem jo ende nuk asht shqimë:
Por mâ ajo le t’mos iu gërgasë;
Me iu ngrysë nuk due asnji grimë;
Un ju kam dashtë, pa bzâ, pa uzdajë,
Herë djegagur e herë me drojë:
Un ju kam dashtë çiltas, i pafaj,
Sa bane Zot, nji tjetër kaq t’ju dojë.
*** (Unë ju kam dashur) Përktheu Agron TUFA
(në variantin letrar)
Unë ju kam dashur: ndoshta dashuri
Në shpirtin tim krejt ende nuk u fik;
Por le të mos ju brejë juve mërzia;
T’ju trishtoj nuk dua asnjë çikë.
Unë ju kam dashur heshtur, shpresëhumbur,
Herë me ndrojtje, herë me xhelozi;
Unë ju kam dashur aq çiltër, aq bukur
Sa, kaq o zot, t’ju dojë tjetër njeri.
1829

Loti
Dje, per nje kupeze me vere
Me nje husar qendrova
I heshtur dhe me shpirtin vrer
Ne rruge larg veshtrova.

"Perse ne rruge-ai me thote,-

Shikon
Ti e nuk ben gjer
s'ke percjellur ze? me sot
Ndonje njeri ne te."

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 91/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E ula koken i nemitur


Me duf i peshperita
"Husar, e shtrenjta me ka ikur"
Se thelli psheretita.

Ne kupeze
Prej njeme
syrit sec pike
ra lot
"Per vajza qan ti foshnje kot?
Mblidh veten"-trimi tha.

"Husar, ti brenge s'pe ne jete


Nga une pra mesoje:
Mjafton nje pike lot medet
Qe kupen ta helmoje.

Kujtoj me mall një çast gëzimi


Kujtoj
Përparame mall
sysh munjë çast gëzimi
shfaqe ti
Si vezullim i një vegimi
Si engjëll plot me bukuri.

N'andralla jete zhurmekote


Me dhimbje brengash e merzi
Me grishte larg fytyra jote
Dhe zeri yt plot embelsi.

Nga shqote e koherave qe shkuan


Keshtjell' e endrrave mu shemb
Me mjegull vitet ma mbuluan
Fytyren tende, zerin tend.

C'i ngrysa ditet gjithe brenge


I zymte dhe ne shkreteti
Pa perendi, pa shprese e kenge
Pa lote, jete e dashuri.

Por ja! Me shkrepi prap agimi


Se perseri u shfaqe ti
Si vezullim i nje vegimi
Si engjell plot me bukuri

Dhe rreh me gaz kjo zemra ime


Sepse ju kthyen perseri
Dhe perendi, dhe frymezime
Dhe lote, e jete, e dashuri.

LETRA E DJEGUR
Oh, lamtumire, o leter! Ajo me porositi...

Sa mund
Si po met'idridhet dora tani
djeg gezimet qeprej
me dhembshurise!
kish patur shpirti?!
Po mjaft, erdhi ora, digju, o letr' e dashurise!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 92/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Jam gati, nuk me tundet me zemera ne gji.


O flake, flak' e etur, cdo flete digje ti...
U ndezen... flakeruan... i heshtur tym' i lehte,
Perdridhet e me lutjet e mija larg humbet.
As vuleza mbi zarf tani s'dallohet dot.
Se dylli, ja po shkrin, po zjen... O Zot! O Zot!
U
Tedogj se fundi
shtrenjtat letra, uzbardhin
shkronja nxi ne tembi
cdoshkrumbezen
flete! e lehte.
Dhe zemra me rreh brinjet me vrull. I shtrenjt' o hi,
O ngushellim i vetem i fatit tim te shkrete,
Te pakten ti mos ik prej shpirtit tim te zi.

LULJA Shqipëroi Jorgo Bllaci


Një lulëz mes një libri gjeta
Të tharë edhe pa kundërmim
Dhe për një çast i shtangur mbeta
E humba thellë n'ëndërrim

Kur lulëzoi? Ç’pranverë thua?


Kush e këputi edhe ku?
Një dorë e njohur a e huaj?
Dhe pse e vuri vallë këtu?

A për kujtim të një takimi?


Apo për ndarjen plot trishtim?
A për një endje pikëllimi
Në heshtje fushash pa mbarim?

Ai, ajo, jetojnë vallë?


Ku thua janë, ku bredhin ku?
Apo mos ndoshta janë tharë
Si dhe kjo lulëze këtu?

MËNGJEZ DIMRI Shqipëroi Jorgo Bllaci


Sa ditë e bukur! Diell e borë!
Dhe ti, mikeshëz engjëllore,
Ende bën gjumin ledhatar.
Oh, zgjohu, ëmbël çil qepallat,
Aurorës dil e shfaqju ballas,
Shkëndrit mbi të si yll polar!

A të kujtohet moti mbrëmë?


Buçiste shqota gjithë gjëmë
dhe errësirë qe ngado,
si njollëz hënëza zverdhonte
Mes reve sterrë e të trishtonte
po sot, pa dil në xham e shiko:

Në të pafundmen kaltërsirë,

Qilimin madhështor
Dëbora, që prej diellitkandrin,
shtrirë
Veç pylli nxin, po thellë prej tij

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 93/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Blerojnë bredhat e përbri,


Nën akull, lumi vetëtin.

Me një shkëlqim prej qelibari


Feks tërë dhoma e te zjarri
Lodrojnë flakët gjithë gaz;
Ti
Po ndihesh ngrohtë
shih këtu: doriunaty
at në shtrat,
Ta mbreh në slitë këtë ças?

E të rrëshqasim nëpër borë,


Kësaj hareje mëngjezore,
Mikeshë e shtrenjtë, me revane
Të rendim fushës mbetur shkretë
Dhe pyjeve, gjer dje plot fletë,
Dhe bregut, që në shpirt e kam!

TE HUAJES
Ne gjuhe per ty te pakuptuar,
Te fundit vargje te kushtoj,
Por kete cast te mjegulluar
Vemendjen tende deshiroj:
Gjersa i teri te venitem,
GJersa te digjem larg nga ty,
Ti do te jesh nje yll i ndritur,
Qe do te kem gjithmon' nder sy.
Nje tjeter kur te kesh perpara
Vec zemres sime i beso,
Si ke besuar dhe me pare
Pa ditur se c'te thosh ajo.

PERGJERIM...
Oh, po te jete e vertete,
Se naten kur gjithcka pushon,
Kur rrezet heneza e zbete,
permbi murrana i vershon,
Shkretohen varret e nemitur
Dhe hijet bredhin neper terr,-
Do thirrnja miken e zhuritur:
Tek une eja menjehere!

M'u cfaq ashtu sic ishe ti


Perpara ndarjes plot trishtim,
E ftoht' e zbehte, si qiri,
Ne prag te fundit gjith mundim.
M'u cfaq porsi nje yll i ndritshem,
Si ze i leht' apo si ere,
Apo si nje vegim i frikshem,-
S'ka gje: ti eja menjehere!...

Spo te therras per te qortuar


Me hijen tende, njerezine,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 94/333
8/9/2019 Poezi Ruse

S'po te therras per t'i zbuluar


Territ te varrit fshehtesine,
Dyshimet nuk me brejne mua;
Po te therras me shpirtin vrer,
Qe te te them me mall: te dua.
Jam yti, eja menjehere!

LETER E TATJANES, ONJEGINIT... (pjese nga “Eugen Onegini”)


Po marr guximin qe t'ju shkruaj...
C'do deshit me vec shpirtit tim?
E di, se eshte e drejta juaj
Te me denoni me percmim.
Po ju qe e shihni si po vuaj
Me pak meshire, sado pak,
Nuk do me mprapsni zemerake!
Me pare desha te rri qete
Per turpin tim mbesomeni,
Ju
po sdo te dinit
te mund kur se si, vete
te shpresonja
Qe, kur e kur me plot hare
te kem t'ju shoh ketu tek ne
Qe t'ju degjoj si kuvendoni,
T'ju them nje fjale dhe pastaj
Ne zemer vec nje mall te mbaj,
Vec gjer sa rish te me takoni...
Po thone se ju s'rrini dot
Ne fshat te heshtur ju merziti
E ne... ne rrojme me te kote
Plot gas se vini e na aviti.
Pse arthte vete ashtu ne fshat,
Na gjette tek ky vend i qete?
T'ju njoh s'do kisha kurre fat,
S'do kisha turbullimn' e shkrete.
Dhe afsh' i shpirtit tim ne jete
Duke u qetuar (kushedi!).
Nje mikut mund t'i behesha mike
Dhe shoqe e jetes e besnike
Dhe zonje e ndershme per shtepi.
Nje tjeter... jo askujt ne jete
Nuk do ti falnja dashuri!
E ka vendosur Qielli vete ,
jam e jotja ne perjetesi;
Gjithe jeta ime me pat qene
Nje peng se ty do te takoj
Se Zoti jeten ma ka dhene
Qe gjer ne varr te adhuroj...
Perhera te kam enderruar
te ndjenja felle thelle ne gjit
me ate veshtrim qe me trondit

Nezerin...
ty zemer joshpesh ta kam degjuar
s'ish enderim!
Dhe sapo hyre, te kuptova

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 95/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Me preke fort u pervelova


Thashe esht ai thesari im!
S'eshte e vertete? Po, te kam ndjere
Me flisnje kur me dhemshuri
ndihmoja njerezit e mjere,
Me sillte shpesh lutja qetesi,
Edhe
A nuktashi,
je ti ondaj kesaj
endra ime,grime
Qe n'erresire po ndricon
E vjen me prek me nur e hije?
S'je ti qe plot prej dashurije
Shpres' edhe gas me murmuron?
Kush je ti? Engjelli me shprese,
apo nje lajkatar pa bese?
Ma hiq tashi kete dyshim
Kjo mbase nj'enderr mund te jete
Per zemren time nje zhgenjim
E
Pondryshe krejtjetfat'
dhe keshtu dhei vertete...
fat
vec ty qe sot t'i kam besuar
Me qan me lot shpirt i ngrate
E mprojtje vij per te kerkuar.
Mendo: jam vete s'kam ku flas
askush nuk mund te me kuptoje
Mendja fillon te me leshoje
Ne heshtje duhet te humbas.
Te pres ti eja sic ma k'enda
Dhe shpresat ngjallm' i perseri,
A ma prish endrren qe tashi
Me te qortuara te renda!
Mbarova! S'mund ta rilexoj...
Po vdes nga frik' turperuar
Po nderit tuaj i besoj
Me plot guxim duke shpresuar....

VRASJA E LENSKIT (nga Eugjen Onegini)


Pa fryme dergjej dheut shtrire
I zbete, i bukur ky poet.
Ne gjoks i ridhte plake e nxire
Dhe gjaku skuqte pembi dhet
Ne kete gjoks tani me brima,
Me pare rrihnin frymezime,
Urrejtje, shprese, dashuri.
Levrinte gjak ne dejt’ e rij.
Tani konakut te braktisur
I ngjan ky trupi. Heshtje terr
U shua vatra tymme s’nxjerr.
Kanatet mbyllur e puthisur.
Xhamet me pluhur. Zot nuk ka

Ku shkoi?U zhduk e gjurme s’la


VARRI I LENSKIT (nga Eugjen Onegini)

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 96/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Atje, (kur nis shiu i pranveres


Qe u jep fushave aq nur),
Vjen nje bari ne mbrembje herë,
Kendon edhe opingat thur.
Ndonje studente qytetare
Qe veron lugjeve fshatare,
Kur fushes
Perpara bredh
varrit shpejt
kalin ndal;e ngadal
Duke leshuar heshtur frerët,
Velin largon nga balli i saj,
Lexon mbishkrimin e pastaj
Në sytë e bukur e te erret.
Nje lot i mjegullt shdrit i qet
E prape fushes kalin nget.

TEK VARRI I LENSKIT (nga Eugjen Onegini)


Mbi degë bredhi të përkulur
Nga flladinje
Lëkundej i lehtë mbrëmësor,
kuror e thurur
Dhe heshtje e paq’ n’atë sinor.
Ndoshta këtu ca kohë më parë,
Dy shoqe vinin vetimtare
Në mbrëmje. Rrinin përmbi varr
Dhe derdhnin lot atje në bar.
Porse tani.. ky kryq i drurët.
Harruar është gjurma përreth
Nuk ka kurorë s’ka më gjeth;
Veçse bariu i thinjë, i murrët
Si dhe më parë vjen mbi gur
Këndon edhe opingat thur.

Detit
Stihi rebele lamtumire!
Ne çast te ndarjes perseri,
Ti dallget çon perpjet i lire
Dhe zjen,shkelqen me krenari.

Si gjeme e britme pikellimi


E shokut qe na le dhe shkon,
Vikama jote dhe buçimi
Ne gji,se fundi,me kumbon.

O vend i shtrenjte i zemres sime


Ne bregun tend plot bukuri
I zhytur thelle ne mendime
Sa shpesh kam bredhur ne vetmi!

Jehona jote buçimtare,


Me mbushe plot gezim e jete

Dhe heshtja jote magjistare


vrulli çamarok o det!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 97/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nje varke e bindur peshkatare


Lundron e ruajtur nga ti
Dhe mes tallazit shket krenare;
po ti terbohesh,ç'mendesh fare;
Anije mbyt ne thellesi.

S'm'u
Te ikjadha
veçprej brigjeve
njehere,o shkembore
det,
Te nisja rendjen,dallget prore;
Atje ku ti gjemon,buçet.

ne ç'vis,ne ç'vis te kesaj bote


Po shkoj tani ne shtegetim?
O det,nga shkretetira jote
Nje gje me dhemb ne shpirtin tim.

.................................

O lamtumire!Lamtumire!
Ne shpirt do te te kem perjete
Do ta degjoj me plot deshire
Jehonen tende larg,o det!

Ne shkretetira,neper pyje,
Ku rruga po me çon tani,
Do marr me vete shkulmen,hijet,
Shkelqimin tend plot bukuri.

Hena..
Perse moj hene argjendore,
ti larg nga rete pa pushim,
permbi kanatet e dritores,
vershon te mekurin shkelqim?
Sa here qe me shfaqesh ti,
ne shpirt me zgjohen shqetesime,
dhe brenga plot me dhembshuri,
deshire plot me flakerime.
Oh, ikni, ikni o kujtime!
o dashuri fatkeqe fli!
O, le te mos me shfaqet me,
te perdja e erret ne dritore,
nen driten tende argjendore,
fytyr' e dashur si gjithnje,
fytyr' e embel engjellore
e vashes qe s'do ta shoh me.
O embelsi e dashurise,
plot ledhatime, plot me gaz,
plot me shkelqim te lumturise,
a mund te kthehesh rishmez pas?

I shpejte
me ndriteporsi
ti ne nje vegim,
fluturim;
U zhduken hijet krejt papritur,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 98/333
8/9/2019 Poezi Ruse

se erdh agimi menjehere,


dhe ti moj hen'e ndritur
ne qiell u mbyte atehere!
Agimi driten pse shperndau?
Nga vash' e shtrenjte pse me ndau?

Sirena e ujit
Ndanë një liqeni në pyll të blertë,
Një murg i shkretë erdhi njëherë,
Veç Zotit t'ia kushtonte jetën
Me punë, me lutje dhe me kreshmë.
Përunjur rrëmihte ai në tokë
Me një lopatë të tijin varr,
Lutej që vdekjen t'ia dërgojnë
Të mirët shenjtër që nga lart.

Në derë të kasolles ngriti duart


Drejt Fronit
Së lartmi të Zotit
ndihmë përait'inëdërguar.
verë,
Papritmas pylli u bë i errët;
Mbuloi liqenin mjegull e dendur,
Ndërsa mbas reve ngjyrë plumbi,
Hëna e frikshme rrëshqiti fshehur.
Murgut i mbetën sytë nga uji.

Sheh dhe ndjen zemrën si rreh fort


Përse!? - As vetë s'di ta thotë kurrë
Zhurmshëm vlon uji, me shkumë plot,
Pastaj gjithçka bëhet e shurdhët.
Befas, si një puhizë me mjegull,
E bardhë si bora ndër korije
Një vajzë e bukur, ashtu e zhveshur
Mahnitëse prej ujit heshtazi ngrihet.

Ia hedh vështrimin murgut të shkretë,


Fokët e gjatë, të lagur kreh.
Më s'mund ai frikën ta fshehë,
Dhe si i ngrirë vajzën e sheh.
E sheh si dorën ia tund ngadalë,
Ia bën me shenjë, qesh nazeshumë...
Pastaj sërishmi zhduket në valë
Si yll që natën e humbet udhën.

Gjith natën murgu, s'mundi të flerë


Dhe të gjith' ditën nuk tha një lutje
Përpara syve dhe shpirtit thellë
Kish vetëm pamjen e asaj çupe.
Në terr errësira pyllin e fshehu,
Hëna mbas reve rrëshqiti prapë,

Notoi
Ish vajza sërish
e përndritur, tek bregu,
e bardhë, flok'artë...

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 99/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Murgun e sheh, ia bën me shënjë


Së largu puthje atij i hedh,
Luan, mes valësh ç'hidhet sa ëmbël,
Si një fëmijë, her' qan, her' qesh,
E fton, ofshan me ëndje shumë,
“Afrohu, murg, ti eja, ç'pret!?”
Dhe humb
Heshtja pastaj,gjithçka
mbulon zhytet në ujë.
përreth.

I dehur endej të tretën ditë


Murgu në bregun e magjepsur.
Ta shihte vajzën kishte dëshirë.
Mes territ pylli rrinte i heshtur...
Kur zbardhi dita, mbuloi dhenë,
Kasoll' e tij priste e zbrazët.
Veç ca fëmijë, kështu rrëfejnë,
Panë mbi liqen mjekrrën e bardhë

Lamtumira
Fytyren tende t fundmen here
Guxoj me mend ta ledhatoj
Guxoj te zgjoj ne zemr e cjerre
Me ndrojtje endrrat qe mu shtere
Dhe dashurine te kujtoj

Vrapojne vitet pa ndalur


Ndryshojme ne,ndryshon cdo gje
Ti per poetin je shuar
Me terrin e varrit je mbuluar
Dhe shoku yt per ty srron me

Pranoje,pra,nga zemr e tretur


Nje pershendetje plot renkim
Si nusja ime e ve mbetur
Si shok qe shokun puth i heshtur
Perpara nisjes n internim.

Exegi Monumentum
Ngrita një monument

I ngrita vetes sime një monument të rrallë


Dhe bar s’ka për të zënë ai shtegu i tij,
Më lart ngrihet se shtyll’ alaksandrine,
Krenar, i papërkulur rri.

S’do vdes i tëri unë, do rrojë shpirti im


Me lirën, që nuk njeh se ç’është kalbëzimi,
Do lavdërohem unë në shekuj, amëshim
Me poetin e fundit t’njerëzimit.

Rusinë e paanë do mbushë zëri im


Dhe emrin tim çdo gjuhë do shënojë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 100/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Krenari skllav, tunguz’i egër, miku fin,


Kallmik’i stepës do shqiptojnë.

Dhe populli në zemër përherë do më ketë,


Se liria ime ndjenja fisnike veç i zgjoi,
Lirisë i këndoi në shekullin më t’egër,
Mëshirë për të shtypurit kërkoi.
Ti bindiu, o muzë, veç urdhërit të zotit,
Duroi ofendimet, kurorë mos kërko,
Prano indiferent lavdi e shpifje t’kotë,
Me budallenjtë mos diskuto.

Exegi monumentum Përktheu nga rusishtja Agron TUFA


Një monument i gdhenda vedit, pa vënë dorë,
Udhëza drejt tij s’ka me u veshë prej barit;
Më i lartë do të jetë ai– më madhështor
se shtylla e Aleksandrit.
Jo, s’do shuhem krejt –në shpirt me t’lashtën lirë
Hiri im do të mbetet dhe kalbja nuk e tret;
I lavdishëm do jem, gjer kësaj bote të nxirë
t’i mbet qoftë dhe një poet!

Në gjithë Rusinë e madhe zëri do më gjegjet,


Sikush ka një gjuhë, do më thërrasë me emër,
Krenari nip sllavjan, fini, tunguzi që endet,
mik’ i stepave, kallmik’ i egër.

I shtrenjtë për popullin do të mbetem gjatë,


Që ndjenjat fisnike ia zgjova me lirë,
Që lirinë naltova në shekullin tim t’acartë
dhe lypa për të dobtin mëshirë.

Veç vullnetit hyjnor, ti bindju, o muzë,


Mos lyp kurorë, le t’marrin sharjet dhenë;
Lavd e shpifje ti duhet me i përbuzë
dhe mos u merr me derdimenë!

Poetit (sonetë)
Poet, mos çmo aq shumë ti dashurin’e bujshme
Se zhurma entuziaste zgjat vetëm një çast,
Dëgjoje ti i qetë, mos u lëkund aspak
Nga gjyq’i budallait, e qeshura e turmës.

Ti mbret je, rro i vetëm. Ti udhën tënde ndiq


Ku mendja jot’e lirë të çon edhe guximi,
Përsosi ato fryta, që t’i dhuron m
endimi
Dhe grada mos kërko për to, as ofiq.

Ato i ke me vete. Ti, veç mund t’i gjykosh


Më rreptë se kushdo di vetë ti t’i çmosh.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 101/333
8/9/2019 Poezi Ruse

A je vet’i kënaqur ti, artist qibar?

Ashtu? Por, ato turma lëre le t’i shajë,


Le ta pështyjë zjarrin tënd, altarë,
Fronin e patundshëm si foshnjë gjynaqar.

Pushkini
Une nuk dua per qeANEN me qortime
Te ta prish paqen ne ate varr,
Ty qe Stuhin e jetes sime
Kurr ish e re ma ndeze zjarr
Ti ndeze zjarrin tim te ri
Me prushin e kuq te xhelozis
............................................

Por shkoj kjo dite e vrerit tim


O hije e tmershme bej pushim

Delibashi
Të shtëna matanë kodrave;
Kampi ynë e i tyre shihen bash’;
Në një kodër para kozakëve
Hakërrohet i kuqi delibash.

Delibash! Në llavë mos u fut


Mëshiroje jetën;
Amin në çastin e zbavitjes trim i patut’:
Do të të ngjeshin heshtën.

Hej, kozak! Të ndeshesh mos u ngri:


Delibashi në të gjitha gjasat
Do të të presë me jataganin
Kokën e krisur nga shpatullat.

Turresh, sa i pari ka ushtuar.


Shikoni! Kë? ...
Delibashin e lënduar,
Dhe kozakun pa kokë.

Pelë rioshe
Pelë rioshe,
Nderi i taurit kaukazian
Pse rendën, guximtare?
Edhe ty të erdhi ora;
Mos kosit me sytë e friguar
Këmbët në ajër mos i vringëllo,
Në fushën e gjërë e të lëruar
Tekanjozçe mos kaplo.
Shiko; ty do të ndaloj

Dhe nën të
Në rreth vete kamvrapin
matur për të do
të shtruar:
t’a drejtoj
Me frerët e shkurtuar.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 102/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Mbromë mua, talismani im


Mbromë mua, talismani im
Mbromë mua në ditë zjarrta
Në ditë të thëna, të dallgëta
Ti mu dhe në ditë mjerimi.

Kur oqeani ndër mendim


Përreth meje të shkrepë oshëtimë,
Kur shtrëngata të shpërthejë retë, -
Mbromë mua, talismani im.

Dherave të huaja në vetmi


Në gjirin e prehjes mërzitëse
Në kushtrimin e ndeshjes flakruese
Mbromë mua, talismani im.

II shenjti
shpirtit itëëmbli mashtrim
yllit magjik
Ja u fsheh, u shndrua trik...
Mbromë mua, talismani im.

Por kurrë dhimbja e zemrës time


Nuk do të groposë kujtime.
Lamtumirë shpresë; fli dëshirë;
Mbromë mua, talismani im.

Mu shuan ëndrrat dhe çdo gjë përkthyer nga Aleko Ballauri


Mu shuan ëndrrat dhe çdo gjë,
Që desha fort në këtë jetë,
Vuajtjet e mia një nga një,
E mbushën plot zemrën e shkretë.

Nga shqot' e fatiti tim të zi,


U vyshkën lulet në kurorë
Jetoj i zhytur në vetmi
Dhe rpes të vijë e fundit orë.

Ashtu si gjethja që s'ka fat,


E mbetur vetëm në degë - hije
Ashtu dhe zemra ime e ngartë,
Jeton me drithëma ftohtësie.

J.N.Tolstoit përkthyer nga A. Ballauri


Digju prapë o llamp' e zjarrtë,
O mike e ditëve plot gëzim
Vezullo o gotë e artë,
O këngë e shenjtë e shpirtit tim
Ku jeni ju o miq të shtrenjtë,

O
Nashokë të prapë
thërret dashuror'tëeKup(r)idit
shenjtë,
Sërish po shkrin dëbor' e dimrit

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 103/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Në ditët e zymta të syrgjynit


Shpirti plot plagë veç ndjen gaz,
Në orët e shtrenjta të kujtimit
Që ju o miq më latë pas
Përpapa meje ke qëndruar...
Ja ti o streh' e bujarisë,
Ti
Kumuz' e shpirtit
prehet zjarri i të shqetësuar
dashurisë
Atje ku kënga na bashkonte,
Ku të gjithë ishim betuar
Se shpirti ynë do jetonte,
Plot afsh e zjarr i dashuruar,
Se zemr' e lodhur s'do pushonte,
S'do prehej kurrë në kraharuar,
Atje ku ishim krejt të lirë
Dhe ngrinim gotat një nga një
Këndonim këngë që pa pirë,
Bërtisnim
Atje dëgjojs'pyesnim
sërish njëpër asgjë
këngë,
Këngë poeti të pagjumë
Prandaj të lutem që pa brengë,
Mbushma gotën që dhe unë
Me ju prapë të qesh i lirë,
Të pi, të dehem kam dëshirë.

Kam njohur bukuri te ftohta perkthyer nga L. Poradeci


Kam njohur bukuri te ftohta,
Si dimri me debore plot;
Te paperkulura nga bota,
Qe mendja s'm'i kuptonte dot.
Cudi kjo madheshti' e tyre
Dhe pastertia prej natyre
Un' ika larg, si nga nje ferr,
Sepse lexoja tere tmerr
Mbi ato vetulla barbare:
Per ne, te duam eshte krim,
Dhe te mundojme nje defrim:
Lasciate ogni speranza fare.
Mbase, ndaj Neves posht - e - la
I pate - e ju te tilla gra.

*** (Tek frymoj miturisht faraëmblën shpresë) Përktheu Agron TUFA


Tek frymoj miturisht faraëmblën shpresë,
Se shpirti, herëdokur– sikur të zija besë -
Prore bart mendimet, kalbjes kur i shket
Me shpresën, dashninë, honesh ku ka tret’-
Betohem! Botën do ta braktisja, përpos
Dhe jetën do ta zhbija, idhullin monstruoz,
Flatruar do kisha n’vendin e lirisë

Ku s’ka paragjykim,
fill plsukon as vdekje
mendimi qiejshn’atë vis.
të kulluar…
Ah, më kot i jepem trillit të mashtruar;

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 104/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Mendimi ngul këmbë, e përbuzka shpresën…


Asgjëja më pret, matanë varrit i vetëm…
Asgjëja! As mendimi, as dashni’ e parë!
Tmerrohem! Rishmi e shoh jetën zemërvrarë,
Rish dua t’rroj gjatë, që rish imazh’ i dashur
Tinëz të ma djegë shpirtin tim të plasur.

Vargje të krijuara gjatë një nate të pagjumë përktheu Agron TUFA


Nuk më flihet, dritë s’ka:
Gjithkund terr dhe gjum’ i dystë,
Ora krejt monotonisht
Përbri meje rreh pa prâ.
Pëshpërimë parkash idhnake,
Drithërimë e pagjumë nate,
O jetë minjsh bredharakë…
Përse ankth më kall në gjak?
Ç’kuptim ke pësh-pësh i shpifur?
Dro qortim,
Për ditët që iatreta
qarjevarg?
t’hidhur
Çfarë prej meje rreh të dish?
Më qet fall apo më grish?
Mendjen vras të të kuptoj,
Kuptimin në ty kërkoj…

*** (Xhelozinë time, ma fal mua ngaherë)Shqipëroi Guri Shyti


Xhelozinë time, ma fal mua ngaherë,
Dashurinë e vrundullt, zemrën kaq të marrë?
Më je besnike - Por thuam, përse vallë,
Sa herë ti mund, bën dyshimi të më brejë?
Sa adhuronjës qetësinë ta vjedhin, thomë,
Përse tërheqse para tyre don të jesh?
Përse të tjerëve shpres' u dhuron gjithmonë,
Kur i sheh magjishëm, kur qan, apo kur qesh?
Ma ke vrarë zemrën, ma çorodite ti:
Ndonse beson dashurin' time shpres'humbur,
Nuk sheh aspak sa vetmuar, sa i turbullt,
Ndihem mes turrmës që përreth teje rri
Dhe larg të gjithëve pastaj veten brej i heshtur.
S'm' jep një shikim, asgjë çfarë pres shpirtdjegur,
As dhe një fjalë. Dhe kur bëj sikur iki, ah! -
I yti sy, përlutshëm s'më ndjek pas.
Në ndodhtë një mbrëmje, që një vajz' e bukur shumë,
Flet dykuptimshëm, t'më afrohet ka dëshirë -
Ti s'do t'ia dish, ti qesh dhe ofshaj unë,
Se qortimi yt, s'e ka brenda dashurinë.
Thuam, përse rivali im i përjetshëm,
Sa herë që unë me ty në sallë jam vetëm,
Sheh djallëzisht, të përshëndet, të flet,
Ç'e ke atë!? Thuam, a ka të drejt'

Xhelozpastaj,
Përse, të ndihet, të zbehet
me dorën nëti,
tënde fytyrë?
E veshur hollë, kur s'kishe nënën në shtëpi,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 105/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ia hape derën, e le natën të hyjë!?


Por ti më do ... Sa herë vetëm je me mua,
Je aq e ëmbël! Çdo puthje vjen e zjarrtë
Mbi të miat buzë. Në brishtësitë e tua
Unë shpirtin tënd e ndjej, e shoh aq qartë.
Por ti më do, të kuptoj unë, sigurisht,
Veç,
Ti s'iae njeh
dashur, mosfuqinë
aspak u tall dashuris'
kur unë ndjej
sime,dhimbje!
As sa thellë dhimbja shkon, ti s'mund ta dish.

LIRIA përktheu Vangjush Ziko


........................................
O sundimtar i vetëshpallur,
Urrej pushtetin tënd të egër,
Me një gëzim të papërmbajtur
Shoh vdekjen tënde brez pas brezi.
Mbi ballin tënd lexoj të shkruar
mallkimin
Ti tmerr i botës e popujve
, qofshdamkosur,
mallkuar,
Sfidon ti zotin e përsosur.
...............................

SERGEJ ESENIN (1895-1925)


Sergej Aleksandrovič Esenin- lindur ne Konstantinovo, me 3 tetor 1895 – vdiq ne Shën
Pietërburg, me 28 dhjetor 1925)
Permbajtja:
Pushkinit; UNË S’KAM NDRYSHUAR;*** (Endërronjës unë jam);*** (Ç’më mundon me
freskinë tënde); *** (C'ke qe me ngerdheshesh? Doren pse ma tund?); *** (Mbremja vetullat
ngrysi); *** (Do harroj c'plage zemre me brejten); *** (Syte blu); MIKU IM I SHTRENJTË,
LAMTUMIRE!; ***(Miku im i dashur, mirupafshim); LAMTUMIRË MARIENHOF; ***
(Brengnosem kur te shoh ne sy); *** (C'me dhemb kur te shikoj te shtegu!); Letër Nënës (1,
2, 3, 4,5, 6, 7); Nostalgi; Mos me braktis; *** (Duart e së dashurës); Ndermend sjell...(1, 2);
*** (Mbase vonë, a mbase herët shumë);*** (Ai s’banon në këto vise); *** (Po rrëshqasin
sajet. Sajet po rrëshqasin); *** (Ah, se ç’djall tufani! Gjithë egërsi); *** (Panja im e
zhveshur, nën tufan të bardhë); *** (Mështeknëz flokëblerta); *** (Kurorë rozë mëkati); ***
(Një dëfrim veç tani më ka mbetur); *** (Ere, ere e debores moj ere); *** (Fishkellen era, ere
e argjendte); *** (Shkretetire bore. Hena farfurine); *** (Mbi dritare, hëna. Era, nën dritare)
[1, 2]; *** (Ti s’më do? S’të dhimbsem sado pakëz? ) [1, 2]; *** (Sa e mirë qe Tanjusha, më
të bukur s’kish në fshat) [1, 2]; *** (Mos më shih kështu me qortim); VETEM MES
RRAFSHINES SE SHKRETE; *** (Mos më shani. Kështu erdhi puna!); *** (Fati im u
vendos. Asnjëherë); *** (Eja, mike, tok të rrimë); KUR NDIZET FLAKA (per bushtren);
KUR NDIZET FLAKA; LOPA; JO ME KOT DY SY ME HODHEN CIKE (Që të jesh poet);
JO ME KOT DY SY ME HODHEN CIKE; ***Si( t’ia bëj,- e pyeta sarafin); *** (Shagane,
shpirti im, Shagane!); *** (Ti me fole per Saadine); *** (PUTHME, MOJ E DASHUR,
PUTHEM) [1, 2, 3]; RREFIMI I HULIGANIT (1, 2); RUSIA SOVJETIKE; KUR NDIZET
FLAKA E BLERTE; *** (Shih, lumturi budallaçka); *** (Rreptas përdridhet shakull’i
borës); QENIT TE KACALLOVIT; *** (Mos u këput, o ylli im); TUFANI; ANA SJEGINA;
***
jetë);(Arrij te mulliri, kuKJO
U riktheva;JETA, bredhi); NJERIU I ZI;
GËNJESHTËR QËYjet; Lotet; Pugaçovi;
MAGJEPS; Loti; *** (Gjithëshka
Rruga ime; eNë
veçante ne
sheshin e kaltër të qiellit; NË FRESKINË E NJË VJESHTE TË BUKUR (1, 2); NE TANI

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 106/333
8/9/2019 Poezi Ruse

DO TË IKIM PAK NGA PAK; ZGJOMË SHPEJT NESËR NË AGIM; LASHË; JO MË


KOT; *** (Mos kafsho ti gishtin kur me sheh ne sy); LETER NJE FEMRE; Nje leter, te tille
ne jete;
Pushkinit
Ëndërroja madhoren dhuratë
të cilën rusi e pati kësmet,
ndalur
ndalur në
dheTvërski bulevard,
folur me vete.

Bjond, pothuajse bardhosh,


tretesh si mjegull në legjenda,
O Aleksandër! ti ishe kodosh,
si unë sot rrugaç u enda.

Por argëtimet e dashurisë


pamjen tënde s'e nxirosën
dhe në bronxin e derdhur të lavdisë
ti krenarisht tund kokën.
Të bëj sikur krihem gjej rast
dhe të përgjigjem pa nguruar:
nga gëzimi unë vdes këtë çast
me të tillë fat i nderuar.

Por me dëbim i dënuar


ende për gjatë do të këndoj...
sa pena që do të më ketë pasuar
mjeshtërisht bronxin të ma tingëllojë.

UNË S’KAM NDRYSHUAR Përktheu Faslli Haliti


Unë s’kam ndryshuar.
S’ka ndryshuar zemra ime.
Si zambakët nëpër thekër çelin sytë e mi.
Duke shtruar rrogozat e artë të vjershave intime,
Diçka të dhimbshme të them sonte kam dëshirë.
Natën e mirë, të gjithëve!
Natën e mirë!

S’tringëllin më mes barit kosa e muzgut të mbrëmjes.


Kam shumë dëshirë që nga dritarja ime
Të pshurr sonte kundër hënës.

*** (Endërronjës unë jam) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Endërronjës unë jam, që territ
Ngjyrën blu të syrit e përhumb,
Erdha te kjo jetë si të tjerët,
Tok me ta, t’a shtyj ashtu siç mund.

Në të puth, këtë shprehi ma quaj,

S’e kam
Fije puthur shumë
shkrepsesh gjeretani;
sikur ndez shuaj,
Gjithsaherë flas për dashuri.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 107/333
8/9/2019 Poezi Ruse

„Vdes për ty“, „të dua“, „përgjithmonë“,


-
Kurse shpirti thellë asgjë nuk ndjen.
Po të rrish e rëmosh pasionet,
Të vërtetën kurrë nuk e gjen.

Ndaj s’ngushtohem
Zjarr fort
e prush prej teje kotpër
mëtëkot.
kërkuar
Ti je një mështeknëz e krijuar
Enkas dhe për mua, dhe për botë.

Gjithsesi edhe pse kaq të afërt


Ty të mbaj e zgjedhën ta duroj,
Xhelozi nuk ndjej për ty dhe ashpër
As që të gjykoj e mallkoj.

Endërronjës unë jam, që territ


Ngjyrën
Dhe blujam
me ty të syrit e përhumb.
mpleksur si të tjerët,
Tok me ta, ta shtyj ashtu siç mund..

*** (Ç’më mundon me freskinë tënde)Shqipëroi Jorgo Bllaci


Ç’më mundon me freskinë tënde
Dhe pse pyet sa vjeç jam vërtet?
Kam në shpirt një lëngatë aq të rëndë,
Saqë ndihem një i verdhë skelet.

Djalë fshati, një herë e një kohë


Endërroja më tym se një ditë
Do të bëhem i pasur, i njohur,
E rreth vetes do mbledh dashuritë.

Po, i pasur u bëra, dhe tepër.


Një cilindër që kisha s’e kam;
Prej këmishës, një gjoks më ka mbetur
Dhe potinjat s’më kanë as taban.

Edhe fama më poshtë s’më bie:


Nga Parisi në Moskë, emri im
Zbatharakëve tmerrin u shtie,
Si një sharje plot mllef e përçmim.

Dashuria? Ç’më vjen për të qeshur!


Ti më puth: akull unë, akull ti.
Njenja ime, për dreq, është rreshkur,
Ndenja jote të çelë nuk di.

S’është ende kohë e brengës për mua,


Po edhe në ardhtë, aspak s’më mjeron!


Ndëri florinjtë se leshrat
bregore laboti e tua,
zhurmon.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 108/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ah, në atë zhurmërim sikur t’isha,


Si një herë e një kohë, dhe sot,
si çunak, në padi të humbisja,
T’ëndërroja më tym ashtu kot.

T’ëndërroja, po veç diçka tjetër,



Që as
nuktoka,
di siastabari s’eme
quash njeh,
emër,
Se me fjalë dot zemra s’e shpreh.

*** (Ç’ke që më ngërdheshesh? Dorën pse ma tund?)Shqipëroi Jorgo Bllaci


Ç’ke që më ngërdheshesh? Dorën pse ma tund?
Ty as nëpër mendje nuk të shkoj gjëkund.

Kam një mike tjetër, këtë, besoj, e di,


As t’i hodha sytë, as erdha tek ti.

Dola
Deshakëndej pari, jotëseshikoja
veç dritaren s’rrija kot.
dot,

*** (Mbrëmja vetullat ngrysi) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Mbrëmja vetullat ngrysi. Se ç’kuaj
Hingëllijë n’oborr, nuk po di.
Dje na humbi rinia, më thuaj,
Dje u puthëm së fundi ne të dy?

Trojkë e vonë, ç’gërhet? Më ngadalë!


Jeta jonë as ka gjurmë gjëkund.
Ndoshta nesër, në shtrat të spitalit,
Do të prehem në paqen pa fund.

Apo ndoshta papritur do ndihem


I shëruar e plot gjallëeri
Dhe do rri të mbaj vesh, gjer të shkrihem,
Shushurimn’e qershive nën shi.

Do harroj ç’plagë zemre më brejtën


Këta vite të turbullt stuhish.
O fytyrëz, e dashur, e shtrenjtë!
Ndër kujtime, veç ti do më ndrish.

Mund që nesër të dua një tjetër,


Po, ta dish, dhe asaj, orë e çast,
Veç për ty, për mikeshën e vjetër,
I përmallur gjithnjë do t’i flas.

Do t’i flas për të bukurën kohë,


Kur ne shkriheshim n’ëndërra blu...
Koka ime e kriskur, moj kokë,

Ku t’u shkrep të më shpiesh kështu?


*** (Do harroj c'plage zemre me brejten)

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 109/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Do harroj c'plage zemre me brejten


keta vite te trrubullt stuhish
O fytyrez, e dashur, e shtrenjte
Nder kujtime vec ri do me ndrish.

Mund qe neser te dua nje tjeter


Po
vectaper
dish, dhe asaj, ore
ty, mikeshen e cast
e vjeter
i permallur gjithenje do ti flas.

Do ti flas per te bukuren kohe


Kur ne shkriheshim ne endrra blu...
Koka ime e krisur moj koke
ku tu shkrep te me shpiesh keshtu?

*** (Syte blu) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Bluza ngjyrë qielli. Sytë blu. Nuk di
Si m’u shkrep t’i flisja mikes me dredhi.
“Mos po nis tufani? – pyeti ajo, -
Të hedh dru në stufë, të të shtroj a do?”

“Atje lart,- ia ktheva, - dikush po na sheh


dhe lule të bardha po lsëhon mbi ne.

Hidhja drutë stufës, shtrona shtratin, ç’pret?


Se, aty, në zemër kam tufan vërtet?

*** (Miku im i shtrenjtë lamtumirë!) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Miku im i shtrenjtë lamtumirë!
Ty këtu në shpirt të kam ta dish!
Fati po na ndan sot pa mëshirë,
Po diku do shihemi sërish.

Lamtumirë, mik, pa fjalë e lotë!


Vetullat t’i ngrysësh, s’ke përse
Vdekja s’është e renë këtë botë,
As të rrosh nuk është gjë e re.

28 Dhjetor 1925 (kjo eshte poezia e fundit e poetit qe e ka shkruar ne castet e fundit te jetes)

*** (Miku im i dashur, mirupafshim) Shqipëroi Guri Shyti


Miku im i dashur, mirupafshim,
Ti do jesh gjithnjë në shpirtin tim.
Vetë hapësira në u ndafshim,
Na premton sërish për një takim

Mirupafshim miku im i besës,


I mërzitur sytë mos i ul përdhe.
S’është gjë e re këtu të vdesësh,
Po dhe të rrosh nuk është gjë e re.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 110/333
8/9/2019 Poezi Ruse

LAMTUMIRË MARIENHOF (Përktheu Faslli Haliti)


Mirupafshim, mik, mirupafshim,
Ti je në zemrën time përgjitmonë
Ndarja jonë e destinuar
Një takim të ardhmë na premton.

Mirupafshim mik, pa epa


Pa vetulla të ngrysura, fjalë e gjeste,
trishtim
Të vdesësh nuk është e re në jetë,
Edhe të jetosh s’është ere pa dyshim.

*** (Brengosem kur te shoh ne sy)


Brengosem kur te shoh ne sy
nga dhimbja zemra s'di te heshte.
S'ka mbetur me per ne te dy
Vec bakri i shelgjeve ne vjeshte.

Te
Ta tjera buze,
thithen unee eperveluar
afshn' di,
Tani rigon vec pakez shi
Nga shpirti yt pergjysme shuar.

Po pune e madhe! Frike s'ndjej.


Diku mendimin duke tretur,
Nje lloj gezimi prape e gjej,
Packa se mes batakut mbetur.

Per buzeqeshje e qetesi


As e kam ndrydhur jeten time
pak rruge shkelem kushedi,
por kemi bere kaq gabime.

O c'jete qesharake kjo,


Plot paradokse dhe genjeshtra!
Varreze kopshti, pa shiko
Meshteknave u zbardhin eshtrat!

Ashtu do mbesim edhe ne,


As do lulojme, as do zhurmojme,
Kur dimri lule s'ka perse
Per to te rrime e te vajtojme?

*** (C'me dhemb kur te shikoj te shtegu!)


C'me dhemb kur te shikoj te shtegu!
S'di, eshte mundim a vaj njerezor?
Te dy nje ngjyre te bakert shelgu
mbajme ne trup kete shtator.

O trupi yt afsh e finese,

ç'buzenje
Thua te huaja pa mbi
shi i holle vete!
perves
nje trup te ftohte pa shenje jete!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 111/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Po ashtu qofte, e pres ate!


M'u hap nje rreze me e mire.
Nga ç'pata dje, s'me mbeti gje,
vec kalbezim e lageshtire!

S'e
per rruajta rrebelen
jete te qete kokene buze.
me gaz
Sa rruge te shkurter beme tok
dhe sa gabime ne aq rruge!

Sa tallje, sa grindje te kota


pati kjo jeta jone plot kthesa!
Bejrozat si eshtra te ftohta
ngulur ne kopesht dru varrezash!

Keshtu lulezojme permbi ta


ne,
Nesemiq
netedimer
kopeshtit plot zhurme.
lule s'ka,
per lulet kot trishtohesh shume.

LETËR NËNËS SHQIPEROI JORGO BLLACI


Gjallë je, nënoke?
Edhe unë gjallë jam!
Shëndet më paç, shëndet!
dritë e beftë krejt kjo mbrëmje e lum
Izben tënde, që me mall më pret

Thon se je ligur e je tretur


Nga meraku im, por nuk ankon
Se, pështjell me një shall të vjetër
fillikat rrugës shpesh kalon

Dhe kur mugëtirë e kaltër bie


një vegim i zi të kall ty frikë
Sikur në sherr diku në pije
Vjen dikush e ma këput me thikë

Kot e dashur, vuan kaq, besom


Brenga t'i fanit këto ndër sy
S'jam aq pijanec i lig sa thonë
Si do vdes pa të të parë ty?

Unë jam po foshnje, si njëherë


Dhe një shpresë veç ushqej në gji
T'iki nga ky tym e kjo poterë
te shtëpiza jonë aty të vij

Dhe do vij, kur kopshti ynë i bardhë

Anekënd
Vetëm të tetë
ti, si vishet memë
vjet blerim
parë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 112/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Mos më zgjo aq herët në agim.

LETER NENES - perkthyer nga Kadare


Gjalle je, ti moj nenocka ime?
Gjalle jam edhe une... te pershendes
Paqja e mbulofte kete mbremje
Izben tende deri ne mengjes.
Mora vesh se ti je merakosur
Atje larg per mua perseri
Se ti shpesh del rruges e brengosur
Mbeshtjelle me te vjetrin shall te zi.

Kur e kalter mbremja bie prane,


Te fanitet ty gjithmone sikur
Diku mua larg ne nje mejhane
Nje i dehur thiken po ma ngul.

Kot ti nene rri me gjak te ngrire


Ky nuk eshte vec vegim i zi
S'jam aq vagabond i pameshire
Sa te vdes pa te shikuar ty.

Une i embel jam prap si me pare


Enderroj kur fushat larg verej
Qe se shpejti nga keto mejhane
Ne shtepine e vogel prap te kthej.

Do te kthej athere kur te mbushet


Kopeshti yne i bardhe me blerim
Vetem ti si tete vjet me pare
Mos me zgjo heret ne agim.

Mos m'i zgjo ti enderrat qe m'u zverdhen


Mos kujto ate qe vate e shkoi...
Se ne bote humbjet edhe lodhjet
Heret i provon nene moj.

Mos mu lut t'i falem zotit prape!


Tek e shkuara nuk ka me kthim
Vetem ti je gazi im i vetem
Ti e vetmja paqe e shpirtit tim.

Pra ti flaki brengat nena ime


Mos u trishto per mua perseri
Dhe mos dil aq shpesh tek rruga e madhe
Mbeshtjelle me te vjetrin shall te zi.

Letër Nënës Përkthyer nga Agim Shehu

Gjalle me
dheje, e shtrenjteza
une. nenoke!
Te fala, shpirt nga larg
U mbulofte paqe izba jote

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 113/333
8/9/2019 Poezi Ruse

nga dritat e muzgjeve perqark!

Thone ti, e dhembshura e heshtur,


per mua te mbyt nje brenge e rende
edhe del ne rruge e shkujdesur
mbeshtjell me te vjetrin shallin tend.

Per mua te behet here pas here


se ne terr te mbremjes, ne nje skute,
ne taverne, pas pijesh me sherre,
dikush thiken ne zemer me fut!

Ti m'u shlodh o shpirti im! Rri e qete!


Kjo qe sheh eshte enderr, nje perçart.
Une s'jam me i ligu nder poetë
qe te vdes, pa pare nenen prape!

Jam ai ienderr
veç nje pari, shpirtfloriri
bluaj perseri,
qe se shpejti, me mallin prej biri,
vatres sime t'i vij prape ne gji.

Do te vij, kur kopsht' i perterire


te bleroje, e gjethi i ri te dale
Dhe ti s'do me zgjosh me qe pa gdhire
siç me zgjoje tete vjet me pare.

E ç'ta zgjosh te zgjuarin nga te tjeret!


Ç'ta shqetesosh te prerin keq ne bese!
Ndodhi, jeta m'i dha teper heret
lodhje e humbje, me helmin ne mes.

Dhe mos me meso si behet lutja!


Ç'ta kujtojme ate qe na la shkrete!
Gaz e zemer kam vec ty, e urta!
Ti, e vetmja drite, qe pres ne jete.

P.S : izba= shtëpi

LETËR NËNËS Shqipëroi Luan Rexhepi


Si ia shpie moj nënokja ime?
Mirë jam dhe unë. - Të përshëndes!
Në atë izbën tënde paç bekime
Mbrëmjeve kur muzgu zë të zbresë.

Po më thonë se fort je merakosur,


Bëhesh vrere për fatin tim të nxirë,
Del e sheh tej rrugës së pasosur,
Mbledhur shuk me shallin cop' e grirë.

Dhe kur bie mbrëmja rreth e qark,


Një vegim i shkretë të shtika frikën:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 114/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Se në një mejhane diku larg


Vjen një horr edhe më ngulka thikën.

S'ngjet asgjë, nënoke! - Mbaje shpirtin:


Është veç një makth që po të shtar.
Aq i lig nuk jam sa ç'dërdëllisin
Dhe s'do vdes me sy pa të parë.
Foshnjarak kam mbetur si dikur,
Me një ëndërr që gjithnjë më grish.
Jetandrallash mos mu shpiftë kurrë;
Veç në atë shtëpi të jem sërish!

Do të kthehem kur do gjethen degët,


Kur të harlise kopshti në blerim;
Veç nga gjumi mos më ngri kaq herët, -
Si tetë vjet më parë në agim.

Mos e zgjo atë që iu shpurritën


Ëndrrat e një moshe patravajë.
Ti s'e di sa jetën ma sfilitën
Vuajtjet, që s'gjej dot prehje në asnjë skaj.

As të falem, - më ti mos më cit,


Siç ma bëje shumë vjet më parë.
Vetëm ti çdo dhimbje ma fashit,
Vetëm ti je gazi im i rrallë!

S'ka pse bëhesh njësh ti me trishtimin,


As të të hajë brenga e nxirë.
S'ka pse del e rrugës humb vështrimin,
Mbledhur shuk, me shallin cop' e grirë.

LETËR NËNËS Shqipëroi Guri Shyti


Plakushja ime ti ende je gjallë?
Gjallë jam dhe unë. Të përshëndes!
Le të derdhet ajo drit’ e rrallë
Mbi shtëpizën tënde darkë e mëngjes.

Më shkruajnë se ty, zemërdredhur,


Për mua trishtimi të ka zënë
Dhe del në rrugë përmbi supe hedhur,
Atë setrën tënde të vjetër e të rënë.

Netëve të gjata të fanepset shpesh,


Tek rri vetullngrysur e me kokën ulur,
Sikur birit tënd në zënka kabaresh
Thikën finlandeze dikush i ka ngulur.

Qetësohu,
Ësht’ e dashur.
meraku Ngaqë
që zemrën ta s’më
ndez.ke parë,
S’jam aq i mbaruar, s’jam un aq i marrë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 115/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Që ty pa të parë, larg teje të vdes.

Un jam po ai, ashtu siç kam qenë


Edhe ditë e natë një gjë ëndërroj,
Mezi po duroj, malli më ka zënë,
Në shtëpizën tonë të vij të pushoj.

Unë do të vij kur gjethja të bulojë.


Kur kopshti të jetë me blerim mbuluar.
Dhe nënokja ime nuk do të më zgjojë
Me agimin bashkë si tetë vjet shkuar.

Mos e zgjo tek unë ti atë që shkoi.


Mos e trazo më atë që nuk u bë.
Mos e lëndo më zemrën që s’gëzoi.
S’dua që shpirti të më rëndohet më

Edhe
Tek e lutjet
vjetramë mos m’i dot
s’kthehemi mëso.
prapa.
Vetëm ti, nënoke, për mua je ajo,
Që më gëzon zemrën e më ndriçon natën.

Hidhe tej, nënoke, ti brengën e mbledhur,


Largoje merakun që shumë të ka zënë
Dhe mos dil në rrugë përmbi supe hedhur,
Atë setrën tënde të vjetër e të rënë.

Poezi per nenen


Moj nënokja ime, a je gjallë?
Edhe unë rroj.Të përshëndes!
Le të ndritë mbrëmja si përallë
Mbi kasollen tënde që veç hesht.

Mora vesh se ti je shqetësuar


Dhe për mua brenga po te ha...
Del në rrugë larg duke vështruar,
Me xhubin hedhur përmbi krah.

Dhe në mbrëmje shpesh të fanitet,


Ëndër e keqe sytë ty t'i mbush,
Sikur, ja dikush po më avitet
Në mejhane thikën po ma ngul.

Qetësohu moj e shtrenjta nënë,


Fshije që nga sytë atë kllapi.
Pijanec i tillë nuk jam bërë
Sa të vdes pa kthyer në shtëpi.

Jam i butë ashtu siç kam qënë

Dheme
Që mendoj , mendoj
malln'e vetëm
madh që më kanjëzënë,
gjë,
Kokën përmbi prehërin tënd ta vë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 116/333
8/9/2019 Poezi Ruse

LETER NENES
Gjallë je, nënoke? Edhe unë
Gjallë jam. Shëndet më paç, shëndet!
Dritë e bëftë krejt kjo mbrëmje e lume
Izbën tënde, që me mall më pret.

Thonë se je ligur e je tretur


Nga meraku im, po nuk ankon,
Se, pështjellë me një shall të vjetër,
Fillikate rrugës shpesh kalon.

Dhe kur mugëtirë e kaltër bie,


Një vegim i zi të kall ty frikë,
sikur në një sherr diku në pije,
Vjen dikush e ma këput me thikë.

Kot, e dashur,
Brenga t’i fanitvuan
këtokaq,
ndërbesomë,
sy.
S’jam aq pijanec i lig sa ç’thonë,
Si do vdes pa të të parë ty?

Unë jam po foshnje, si një herë,


Dhe një shpresë veç ushqej në gji:
T’iki nga ky tym e kjo poterë,
Te shtëpiza jonë aty të vij.

Dhe do vij, kur kopshti ynë i bardhë


Anekënd të vishet me blerim.
Vetëm ti, si tetë vjet më parë,
Mos më zgjo aq herët në agim.

Mos e zgjo atë që shkrumb iu bënë


Endërrat e moshës plot hare.
Më ka vrarë jeta mjaft, o nënë,
Dua veç të shlodhem e të fle.

As t’i lutem Zotit mos më thuaj,


Si dikur në t’artën mituri,
Ti ke mbetur ngushëllim për mua,
Dritë e parrëfyer, vetëm ti.

Ndaj merak ti mos m’u bëj aq tepër,


Tek e liga mendjen mos e ço,
Dhe aq shpesh, me shallin tënd të vjetër,
Fillikate rrugën mos kalo.

Nostalgi perkthyer nga Jusuf Vrioni


Te kujtohen ato nete mike e dashur?

Shetitjet
Nen dritattona buze Neves
e zbehta se ngrire
te fenerve te vjeter
Dy zemra, dy duar pa then naten e mir

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 117/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nuk ta harroj Natasha, akullin ne qerpik


Ne syt e tu te kalter qe rrinin si kurora
Pushkinin recitoje gjat bulevardit antik
Dhe putheshim me zjarr gjer te Aurora

U
Si ndam
akulli mike dashur
mbi Nev u ndame
qe cahet ngapa deshir
pranvera
Malli me keput tek degjoj Natalin
Lermontovin tend sonte ma sjell Era.

Mos me braktis
Me jep doren te shkruaj
Te marre krahe mendimi.
Me jep pulsin e zemres
Mos te ngrij trishtimi
Me jep buzet e tua
Puthjen ta jap
Eja , nxito une
hapat
Mos ke humbur udhe ?

*** (Duart e së dashurës, dy mjelma) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Duart e së dashurës, dy mjelma
Kredhur në ar të flokëve të mi.
Anekënd në këtë botë njerëzish,
Kënga s’ka mbarim për dashuri.

Dikur edhe unë kam kënduar


Dhe sërishmi shpirti më këndon;
Fjala vlagë merr në kraharuar
E ndër vargje ëmbëlsisht buron.

Po kur shter kjo vlagë krejt, dhe zemra


Mbetet si një shkëmb floriri i shkretë,
Vetëm hënë e Teheranit këngës
S’mund t’i japë ngrohtësi dhe jetë.

Unë s’di si do më vejë halli:


Do më djegë Shaga shkrumb e hi,
Apo, kur të plakem, i përmallur
Do kujtoj ç’këndova në rini?

Ka një çap të tij sikush në botë,


A diçka që na pëlqen vërtet.
Një persian, që këngës keq ia thotë,
Kurrë nga Shirazi s’mund të jetë.

Sa për mua dhe për këngën time,


thoni vetëm kaq: do kish krijuar

Këngë
Nga dymë të mira,
mjelma po plot kumbime,
të kish shpëtuar.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 118/333
8/9/2019 Poezi Ruse

NDËRMEND SJELL... Përktheu Ismail Kadare


Ndërmend sjell e dashur gjithmonë
Shkëlqimin e flokëve të tua,
Erdh koha që neve u ndamë;
E rëndë ka qene për mua.

Kujtoj
E zhurmaatë gjethesh
mbrëmjetëvjeshtore
thatë
Le të ishin të shkurtra ditët,
Se hëna na ndrinte më gjatë.

Mbaj mend si më the ti një mbrëmje:


"Do shkojnë të kaltërat vjetë
Dhe ti do t'më harrosh, i dashur
Do shkosh kushedi me një tjetër."

Dhe sot dega e mbushur me lule


Për ty ç’më
Sa ëmbël mekujtoi prap mua.
lule mbulova
Dikur kaçurrelat e tua.

Dhe zemra ty pa të braktisur


Një tjetër duke dashuruar,
Porsi një rrëfenjë të dashur
Gjithmon' të kujton pa pushuar.

E mbaj mend - [S. Essenin]


Perjete e mbaj mend moj e dashur,
shkelqimin e flokeve te tu,
sa keq, sa veshtire e kam patur,
qe fati na ndau keshtu.

O nete vjeshtore ku shkuat,


o hije beriozash me zhurme?!
S'ka gje se qe dita e shkurter,
kur hena na ndritte aq shume.

Mbaj mend kur me thoshe:"Po treten,


dhe netet e kaltera shpirt.
Po ti do te duash nje tjeter,
dhe s'do me kujtosh me nje dite"

Sot bredhi kuroreze celur,


plot ndjenja me mbyt perseri,
per lulet e njoma mbi krrela
q'i derdhja dikur per stoli.

Dhe zemra zjarr-i pafikur,


qe tjetren me brenjez ma do,

per ty si novelez
kujtimet liriku,
m'i bie ajo.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 119/333
8/9/2019 Poezi Ruse

*** (Mbase vonë, a mbase herët shumë)Shqipëroi Jorgo Bllaci


Mbase vonë, a mbase herët shumë,
Ta shkoqis tani këtë nuk mund,
Don Zhuan i prapë u bëra unë,
Një poet që era e hedh gjithkund.

S’di
Mbi se ç’mëgjunjë
të tjera ka gjetur,
do mëveçgjesh.
përditë,
Dhe as ndjej mëshirë, as tronditem
Që harboj e tradhëtoj kaq shpesh.

Zemrën e kapitur kam dëshirë


Sa më pak me derte ta mundoj.
Te këta sy femrash, që veç shtiren,
S’e marr vesh ç’dreqin rri kërkoj.

Ndaj mos më lësho përbuzja ime,


Mbamë si gjithnjë
Shpirti im ka veç tënëftohta
thonjtë e tu!
vlime,
Fëshfëritje jargavani blu,

Nëpër të limontin muzg, ku shquhen


Si në mjegull zërat tej e ndanë.
Veç liri e ndjenjave paguhet,
Ndaj prano dhe sfidat, Don Zhuan!

Por, tek sfidat i pranoj i qetë,


As që ndjej ndonjë ndryshim në gji.
Shqotën e kuptoj si maj të blertë,
Dhe çdo dridhje vetëm dashuri.

Ja se ç’më ka gjetur, që për ditë


Mbi të tjera gjunjë do më gjesh.
Lumturi kërkoj dhe as tronditem
Që harboj e tradhëtoj kaq shpesh.

*** (Ai s’banon në këto vise)


Ai s’banon në këto vise.
Sa më pëlqen të shoh ndër pemë
Si flakë e blertë nis e ndizet.

Degët e trungjeve të artë


Një frymë fshehtësie i ngroh,
dhe fjalë e yjeve të zjarrtë
Bulon me gjethin nëpër to.

Unë e kuptoj gjuhën e fshehtë


Të kësaj toke. Po s’arrij
Që pasqyrimn’ e një komete

Nga faqe e ujrave ta fshij.


Me bishtin nuk arrin dot kali

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 120/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 121/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 122/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Duart e tua në blu boronicash


po ngjyejnë muzgun si dhe shpirtin tim.
Kundër meje gratë e tua prej vetiu
se të paarritshme
nga kundërfakti im, Sikuri pa guxim,

linin fusha pas me fustanë rrëzuar


(si kurrë për mua)
lëndina me lëkurë
nepërkash të ndërruara
ku fantazma ime ecte me çapitjen
që nuk shpie kund, siç ecën veç dështimi.

I mora në dorë, kundrova ato pala


flamujsh të tjedukshëm prej kombesh të panjohur,
pa jetë, e kuptova
ato coha
gjithë ajërkohe
të shkrifëruar:
rrëzimi s’kish rëndësi,
por përpara rënies
valëvi-fërgëllima në erën e lirë
të syve të tu
ciklonik, Sergej.

Hapat frymë më morën


trokuan si kuaj
të egër, të bardhë mbi kalldrëm të zi
të botës ku rrëzimet
kishin rëndësi;
rrëzime muresh, kullash binjake,
presidentë monedhash,
monedha presidentësh,
ndërsa unë shkelja
Berlinë të rrënuar
si sy me qepalla
të përzhitur zhur;
një palëz flamuri,
valëvitje truri:
të gjeta, Sergej,
si petal të rrallë,
shkurrishteve të botës plot burra avdallë,
të hasa mes urrejtjes
së vobektë, Sergej,
lypsare trotuari që botën nuk e do
as lëmoshë kur jep,

dhe dorën ta zgjata ku(r) qemë barabar.

***
Një (Një dëfrim
dëfrim veçmë
veç tani tanikamë ka mbetur)
mbetur
– Shqipëroi Jorgo Bllaci
Gishtat gojës e fort fishkëlli!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 123/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kudo thonë: mbi mua s’ka tjetër


Skandaloz e rrugaç në Rusi.

Humbje e madhe ky nam, po s’mërzitem,


Jeta humbje ka plot kësisoj.
Turp që zotin besova kaq vite,
Po mjerim që tani s’e besoj.
Kohë, o kohëz e largët, e artë!
Llavë e jetës gjithçka e bën shkrumb.
Unë, veç për t’u djegur më qartë,
Pas skandaleve renda gjithkund.

Mirësinë dhunti ka poeti;


I këtillë prej fatit u pre.
Trëndafilin me zhabn’e kënetës,
T’i martoja kam dashur mbi dhe.

Kushedi, mbase ç’ëndërra thurra,


Dorë e kohës m’i shterri ndër sy.
Veç, në shpirt, gjersa djajtë m’u turrën,
Domethënë kish engjëj aty.

Pikërisht për këtë tjetër anë.


I paudhi ku dot nuk u fut,
Cilindo që të kem aty pranë,
Do ta lus, në të fundmin minut,

Që për gjithë mëkatet e mia,


Për gjithçka zemërova tënzonë,
Të më veshin këmishë rusie,
Të më venë të vdes nën ikonë.

*** (Erë, erë e dëborës, moj erë) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Erë, erë e dëborës, moj erë
Merrmi vitet në krahët e tu
Dua djalkë të jem dhe një herë
Apo lule e luginës diku

Nën një fyell bariu plot dhimbje


Dua sytë t'i mbyll në harrim
Zile yjesh, me borën e mbrëmjes
të më bien në vesh pa pushim

Oh! Sa bukur e dredh ajo këngën


Në tufan dëshprimi kur derdh
Do të desha diku me një këmbë
ndanë rrugës të rrija, si bredh

Hingëllima
të në terr kur
pushtoja kaçuben të ndjeja
përbri..
Zgjati putrat, o hënëz, drejt meje

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 124/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 125/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Mbi dritare hëna. Erë po frymon.


Plepi, në të zhveshur, zbardh e argjendon

Diku vetmitare, harmonika qan,


Herë më duket larg, herë fare pranë

Qan
Ku jee bliri
qeshim,
njëheraz si larëz me borë
bliri shekullor?!

Edhe vetë dikur merrja harmonikën,


Që me natë për festë shkoja zgjoja miken.

Por tani për të nuk kam asnjë vlerë,


Nën këngën e huaj qesh e qaj ngaherë

TI S'ME DO, NUK TE VJEN KEQ PER MUA


Ti s'me do, nuk te vjen keq per mua,
A mosvec
Duart s'jam un'krahe
mbi shum'm'ii bukur valle?
ke leshuar.
Dhe s'shikon po shkrin si shkumb' e vale.

Bukuroshe ndjenjash perveluar,


S'jam brutal as delikat me ty.
A s'me thua, sa ke ledhatuar?
Sa buze dhe sa duar mban mend ti?

Un' e di: ato si hije shkuan,


Pa e prekur zjarrin tend ne gji,
Shumeve mbi gjunj' u ke qendruar,
Kurse ja, tek mua rri tani.

Le te jene syt' e tu pergjume,


Edhe ti mendon per tjeter kend,
Se dhe vet' un ty s'te dua shume,
Kur kujtoj ato qe s'i kam me.

Ky pasion nuk eshte fati yne,


Mendjelehte eshte lidhja e rrembyer.
Sic te pash pa prishur qetesine,
Do buzeqesh un' rrugen duke kthyer.

Por dhe ti do marresh rrugen tende,


Duke ndjekur ditet plot merzi.
Vec t'paputhurve mos u merr mendjen,
Mos u bej t'padjegurve magji.

Dhe kur neper rruge ndonje dite,


Do t'i shfaqesh dashuri nje tjetri,
Ndoshta do dal un' te shetis,

Dhe serish do piqen miqt' e vjeter.


Per ate vec do rrahi zemra,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 126/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 127/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kush ka dashur s'mund të dashurojë


Kush u dogj një herë, s'digjet më...

SA E MIRË QE TANJUSHA SHQIPEROI JORGO BLLACI


Sa e mirë qe Tanjusha
Më të bukur s'kish në fshat
Sarafani
Ç'hijeshi me tantella
i kish në shtat
Te përroi para gardhit
Zbriti vajza plot hare
Përtej mjegullës së bardhë
Hëna luante me re

Doli djali, uli kokën kaçurrele para saj


"Lamtumir" me një tjetër
I tha: Fatin do ta ndaj
U zbeh vajza si qefini
Porsi vesa, i'u
Si nepërkë erdh' u gri
nder gërsheti
Zemra iu helmua në gji

"Oh, po ndaj dhe unë erdha


Ftohtas iu përgjegj ajo
"Të të them se do martohem
Me një tjetër që më do"
Në mëngjes gjëmoi kisha
Çifti s'dihej cili qe

Kurse tutje s'qanin gjelat


Pragu i Tanjës qe në vaj
Një sopatë e zezë tëmblin
Plagë, i'a kish bërë asaj
Pika gjaku kish kurorë
Balli vajzës i pa fat
Sa e mirë qe Tanjusha
Më të bukur s'kish në fshat

*** (Sa e mirë qeTanjusha, më të bukur s’kish në fshat )


Sa e mirë qe Tanjusha, më të bukur s’kish në fshat;
Sarafani me tantella ç’hijeshi i kish në shtat.
Te përroi prapa gardhit zbriti vajza plot hare.
Përtej mjegullës së bardhë hëna luante me re.

Doli djali, uli kokën kaçurrele para saj:


“Lamtumirë! Me një tjetër,- i tha, -fatin do ta ndaj”.
U zbeh vajza, si qefini, porsi vesa erdh u ngri,
Si nepërkë iu nder gërsheti, zemrën i helmoi në gji.

“Oh, po ndaj dhe unë erdha,- ftohtas iu përgjegj ajo, -


Në të them segjëmoi
mëngjez do martohem me kurorë
kisha, një një tjetër që atje;
u vu më do”.
Shkoi dasma mbi karroca, çifti s’dihej cili qe.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 128/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 129/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Jam vetëm mes rrafshinës krejt të shkretë,


Kurse kojrillat era larg i shpie,
Rininë sjell ndër mend, plot gaz e jetë,
Po s’ndjej në zemër pikëz dhëmbshurie.

As vitet humbur
I jargavanit, mallkot, aszgjon
s’më lulëzimi
në gji.
Në kopësht mbase ndizen zjarr rjabinat,
Po zjarri i tyre as që ngroh njeri.

Nuk bëhet shkrumb rjabina, dhe në u djegtë,


As bari i zverdhur fushës pa mbarim.
Sic hedhin drurët mengadalë gjethet,
I hedh dhe unë fjalët plot trishtim.

Dhe nëse era e kohës, e tërbuar,


Atje ku s’duhet
Ju thoni: i gropos
që korijëz diku,
e praruar
Ajo që foli dhembshurisht kështu.

*** (Mos më shani. Kështu erdhi puna!) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Mos më shani. Kështu erdhi puna!
S’di me fjalën të bëj tregti.
Po e ndjej të rënduar si shumë
Këtë kokë me leshrat flori.

Fshati s’më tërheq. Ca më tepër,


As qyteti s’më josh...Mori fund:
Do flak tutje gjithçka, do lë mjekër,
Si rrugaç do të bredh nga të mund!

Do hedh torbën në sup përngaherë


Dhe për vjersha më kokën s’do çaj;
Ku ka këngë mbi këngën e erës,
Që harbon nëpër fushën pa skaj!

Erë rrepkash do qelbem e qepësh,


Do shfryj hundët me duar, t’i kall
Lemeri mugëtirës së Stepës;
Si i lojtur, gjithçka do ta tall!

Dhe do ndihem më lehtë e më mirë,


Kur tufanet të rri t’i dëgjoj;
Sepse s’mund, pa kësi mrekullirash,
Këtë jetë mbi dhe ta kuptoj.

*** (Fati im u vendos. Asnjëherë)Shqipëroi Jorgo Bllaci


Fati im u vendos. Asnjëherë

Në të dashuratflatrave
Fëshfëritjene fusha s’do
n’erëtë kthej.
Tani plepave më s’do t’ua ndjej.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 130/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Sa s’po shembet, pa mua, shtëpia,


Qeni plak më ka ngordhur. Ç’të pres?
Me sa duket e tha perëndia
Nëpër udhët e Moskës të vdes.

Më pëlqeniky
I mufatur, qytet i disi,
mplakur përbaltur,
që Azia kupolat e larta
Ia ka ngjyer gjithkund me flori.

Kurse natën, kur hëna ndrit natën,


Me ç’djall drite, e di veç ajo,
Te rrugicë e tavernës hedh hapat,
Sepse shpirti tavernë veç do.

Dhe nën duhmën e saj, gjersa gdhihet,


U kändoj, gjithë
Prostitutave dhembje
vargjet e mia,në gji,
Me banditët tek dëndem e pi.

Zemra dridhet e rreh flakë e ndezur.


Rrumbull krejt nis përçart edhe flas:
„Jam si ju edhe unë, o vëllezër,
S’kam ç’të bëj, tani s’kthehm dot pas!”

Sa s’po shembet, pa mua, shtëpia,


Qeni plak më ka ngordhur.Ç’të pres?
Me sa duket, e tha perëndia
Nëpër udhët e Moskës të vdes.

*** (Eja, mike, tok të rrimë)


Eja, mike, tok të rrimë,
Hidhmi sytë drejt në sy!
Dua të dëgjoj stuhinë
Duke të vështruar ty.

Këtë ar vjeshtor në flokë


Perëndia ma dha vetë,
Mbase si shpëtim për kokën,
Me që jam çapkën vërtet.

Fushat, prozhmet plot me fletë


I braktisa, veç të vi
Të harrohem mes qytetit
Dhe të hidhurës lavdi;

Mendjen ta largoj prej kohës,


Kur nën vlugun pranveror

Dheunën
unë këngët
rrita e bretkocës,
vjershëtor.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 131/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Te dritaret, panja e blire


Zgjasin degët n’atë vend
Dhe kërkojnë n’errësirë
Gjithë ç’sjellin nëpër mend.

Ata s’janë më në botë;


Mbi
Ndrinvarrezë,
edhe „Kyhënë e zbehtë
kënd,-na thotë-
Përngamot dhe juve pret,

Që të dergjeni pa halle
Në qetësi e n’amëshim...“
Vetëm rruga gjithë dallgë,
Kujt jeton i fal gëzim.

Ndaj afrohu, tok të rrimë,


Të vështrohemi në sy!
Dua
Duketëtëdëgjoj stuhinë
shtrënguar ty!

KUR NDIZET FLAKA Shqipëroi Jorgo Bllaci


(Nga krijimet e hershme)
***
Për qiejt shpirti mall më ndjen.
Ai s’banon në këto vise.
Sa më pëlqen të shoh ndër pemë
Si flakë e blertë nis e ndizet.

Degët e trungjeve të artë


Një frymë fshehtësie i ngroh,
dhe fjalë e yjeve të zjarrtë
Bulon me gjethin nëpër to.

Unë e kuptoj gjuhën e fshehtë


Të kësaj toke. Po s’arrij
Që pasqyrimn’ e një komete
Nga faqe e ujrave ta fshij.

Me bishtin nuk arrin dot kali


Ta fshijë hënëzën që pi...
Pse s’mbin vështrimi ynë vallë,
Siç mbin që thellë gjethi i ri!

LOPA Shqipëroi Jorgo Bllaci


Dhëmbët i ranë dhe brirët
Cipëz i vunë nga motet.
Egër sillet lopçari,
Shkopin s’ia ndan në kullotë.

Zhurmën
Minjtë s’e ka më
e bezdisin nëpër zemër,
stallë.
Sjell ndërmend, e shushatur

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 132/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Viçin e vet këmbëbardhë.

Erdhën ia hoqën nga gjiri,


Pa iu gëzuar ende;
Varur në degëz të shelgut
Era lëkurën ia rreh.

Befas te grazhdi, si birin,


Vijnë dhe nënën e kapin,
Lakun ia hedhin në qafë,
Zvarrë ia shpien kasapit.

Brirët i zhgreu pas toke,


Palli me zë vajtimtar...
N’ëndërr iu shfaqën korije,
Fusha, mbuluar me bar.

JO
***ME KOT DY
Shqipëroi ME HODHEN CIKE(Nga motivet persiane)
SYBllaci
Jorgo
Që të jesh poet, kjo do të thotë
Të plagosësh vehten kurdoherë
Dhe, me gjak të ndjenjave të tua,
ti në shpirt të ledhatosh të tjerët;

do të thotë që të thurësh këngë


Vetëm për hapsirën që njeh mirë.
Një avaz këndon poet– bilbili,
Ndaj ai s’e ka aspak vështirë.

Edhe kanarina qaramane


Ka një zë të stisur, që të çmend.
Merrja si bretkosë, po të duash,
Veç ama këndo me zërin tënd.

Në Kuran, me hile Muhameti


Urdhëroi të mos pihet kurrë;
Ndaj paprerë kupa zbraz poeti,
Gjithsaherë heq në shpirt torturë.

Edhe kur te mikja shkon poeti


Dhe në shtrat i gjen ndonjë dashnor,
Dashuri’ e jetës i mban dorën,
Thikë ai nuk ngul në kraharor.

Tym prej xhelozisë, del e ikën


Dhe ia merr me vërshëllimë e thotë:
“Qënka shkruar që rrugaç të vdiskam.
Ja që ndodhka edhe kjo në botë”.

JO
NgaMË DY SY MË HODHËN ÇIKËShqipëroi Jorgo Bllaci
KOTpersiane
motivet
***

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 133/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Plagët e dikurshme m’u përthanë,


S’dua më të dehem, si gjer dje.
Me të kaltra lule Teherani,
Shpirtin po shëroj në çajhane.

Vetë çajhanxhiu shpatullgjerë,


çajhanesë
s’më gostitpër
met’ia rritur
vodkë namin,
dhe me verë,
Po me çaj të kuq ma mbush filxhanin.

Hidhmë çaj, or mik, po pak, një pikë!


Ç’trëndafila ti në kopësht ke!
Jo më kot dy sy të hodhën çikë
Tinëz, pas të zezës ferexhe.

Me zinxhir, si qenin, vashërinë,


Ne s’e lidhim kurrë në Rusi;
Dhe të thika,
As me puthimgrushta,
me paradhelpëri.
nuk dimë,

Por asaj, që derdh aq bukur shtatin,


Që fytyra si agim indrit,
Një qilim shirazi për dhuratë,
Dhe një shall, ia fal në çast me shpirt.

Hidhmë çaj, or mik, pa le të digjem!


Unë asgjë me hile nuk ta marr.
Domosdo, për vehten po përgjigjem,
Sa për ty, s’vë dorë dot në zjarr.
Ndaj, ç’përgjon nga dera aq me frikë?
Një kolibe ti në kopësht ke...
Jo më kot dy sy të hodhën çikë
Tinëz, pas të zezës ferexhe.

*** (Si t’ia bëj,- e pyeta sarafin) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Si t’ia bëj,- e pyeta sarafin,
Në mëngjez, kur ktheva ca para, -
Si t’i them me ëmbëlsi “të dua”,
Në persisht, të bukurës Lejla?

Përsëri e pyeta sarafin,


Lehtë e lehtë, porsi fllad, pastaj:
Po të perëndimshmen fjalëz “puthje”,
Në persisht si t’ia shqiptoj asaj?

Si t’ia bëj,- e pyeta së fundi,


Edhe zemra gati sa s’më la,-
Si t’i them “je imja, vetëm imja”,

Në persisht, të bukurës Lejla?


Ç’m’u përgjegj sarafi shkurt e prerë:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 134/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dashurinë fjalët s’e tregojnë,


Dashurinë e thonë vetëm dridhjet,
Sytë, si rubin kur vezullojnë.

Sa për puthjen, as ajo s’do fjalë,


Puthja s’është një mbishkrim mbi varr,
Puthja lëshon
Petlat tek erë trëndafili,
i shkrin te buzët zjarr.

Dashuria s’dihet se ç’të sjell:


Gaz a helm, duro mos u ndjej.
“Imja je”, këtë e thonë duart,
Ferexhenë kur e flakin tej.

*** (Shagane, shpirti im, Shagane!) Shqipëroi Jorgo Bllaci


Shagane, shpirti im, Shagane!
Sepse jam nga veriu, prandaj
Po
Përtëthekrishtën
flas ty përnën
fushën pa skaj,
hënën pa re.
Shagane, shpirti im, Shagane!

Sepse jam nga veriu, prandaj


Atje hëna më duket m’e plotë;
Ndoshta s’ka si Shirazi në botë,
Po Rjazanin nga zemra s’e ndaj,
Sepse jam nga veriu, prandaj.

Po të flas ty për fushën pa skaj;


Këto flokë i kam marë thekrishtës;
Po të duash, përdridhi ndër gishta,
Mos pandeh se më dhembin e qaj.
Po të flas ty për fushën pa skaj.

Për thekrishtën nën hënën pa re,


Shiko dallgët te flokët e mi;
Qesh, e luaj me to si fëmi,
Mos më zgjo veç kujtimin që fle,
Për thekrishten nën hënën pa re.

Shagane, shpirti im, Shagane!


Atje larg në veri, ka të ngjarë,
Një leshverdhë, si ti ledhatare,
Ndoshta vuan për mua ende...
Shagane, shpirti im, Shagane!

*** (Ti më fole për Saadinë)Shqipëroi Jorgo Bllaci


Ti më fole për Saadinë
The se puthte veç në gji.
Po ti prit, pash perëndinë,

Ta mësoj, meqë s’e di.


Ti këndove: “Pas Eufratit,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 135/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ia shkon vashës trëndafili”.


Të më jepte dorë fati,
S’do ia thosh kështu bilbili.

Trëndafilat do t’i shkulja


Një nga një të gjithë atje,

Mbinëtëbotë mos kish
shtrenjtën lule
Shagane.

Ndaj, ç’më lodh me amanete?


Ku di unë amanet!
Gjersa kam damar poeti,
Do të puth si një poet.

*** (Ç`pret, me puth e dashur) Perkthyer nga Agim Shehu


Ç`pret, me puth e dashur
gjer ne gjak, sa s`duron dot!
Une
buzetdeshire kurre
akull t`i preks`kam
kot. pasur

Ca te tjere, sot te lumtur


ngrejne kupat plot me vere.
Me kujto ti, vajze e bukur,
jeta jepet veç nje here.

Pa shiko pak qete nga brenda


neper mjergullen me vese!
Si nje korb i verdhe, hena
sillet, dridhet me pertese.
Puthme pra, ashtu te dua!
Kendo per mua veç nje here!
Me ngjan, vdekjen ma ka shkruar
diku lart nje shpirt mister.

Pa fuqi, po nis te krrusem.


Ne ardhte vdekja, do ta pres.
Veç ti, gjer ne gjak te buzeve
te me puthesh, e te vdes!

Pa u ndrojtur, si femije
nen kaq endrra blu perqark,
ne çdo gjeth te feshferije
"une jam e jotja"- vetem kaq-

Dhe qe bota tere trazime


mos te shkrihet kot, e qete,
pi e puth o mikja ime,
veç nje here vjen ne jete.

PUTHMË, MOJ E DASHUR, PUTHMË...Shqipëroi Jorgo Bllaci


Puthmë, moj e dashur, puthmë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 136/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Gjer ne dhëmbje, gjer në gjak.


S’e duron dot ftohtësirën
Zemr’ e ndezur zjarr e flakë.

S’eshte kupa e përmbysur,


Mes gazmorëve, për ne.
Ti
Veçnjë
njëgjë kupto,
herë rronmoj
mbimike:
dhe!

Shih, në mes të errësirës,


Hënën që shkëlqim vërshon;
Sikur t’ish një korb i verdhë,
Përmbi tokë fluturon.

Puthmë de! Se kalbësia


Këngën time ma këndoi;
Ka të ngjarë, qielli sipër
Fundin tim parashikoi.
Eh, moj forcë që venitesh!
Do të vdes, kjo s’ka dyshim!
Vetëm dua t’i puth mikes
Buzët, gjer në fundin tim,

Që pa turp edhe pa drojtje,


Ëmbëlsisht kur t’ëndërroj,
Tok me shushurima vishnjesh,
“Jam e jotja,- të jehojë.”

Që si shkuma përmbi kupë,


Drita mos na shuhet ne,
Ndaj këndo, moj mikja ime:
Veç një herë rron mbi dhe!

*** (une po ja filloj me ndukjet!)


une po ja filloj me ndukjet!
Puthmë, moj e dashur, puthmë

Puthmë, moj e dashur, puthmë,


Gjer ne dhembje, gjer ne gjak.
S'e duron dot ftohtësirën
Zemr' e ndezur zjarr e flakë.

S'eshte kupa e përmbysur,


Mes gazmorëve, për ne.
Ti nje gje kupto, moj mike:
Veç nje herë jeton mbi dhe!

Shih, në mes të erresirës,

Hënënt'ish
Sikur që shkëlqim
një korb ivërshon;
verdhe,
Përmbi tokë fluturon.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 137/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Puthmë de! Se kalbësia


Këngën time ma kendoi;
Ka te ngjarë, qielli sipër
Fundin tim parashikoi.

Eh, moj
Do të forcë
vdes kjoqë s'venitesh!
s'ka dyshim!
Vetem dua t'i puth mikes
Buzët gjer në fundin tim!

Që pa turp edhe pa ndrojtje,


Ëmbëlsisht kur t'ëndërroj,
Tok me shushurima vishnjesh,
"Jam e jotja,- te jehojë."

RRËFIMI I HULIGANIT Shqipëroi Jorgo Bllaci


Gjithkush të ikëndojë
As gjithkujt takon, sis’di,
mollë,
Ndër këmbë të tjerësh të bjerë.

Rrëfim më të madh se ky,


Huligani s’ka bërë asnjëherë.

Shpupurisur kështu, dua vetë,


Me kokën, si llampë vajguri mbi sup, të bredh:
Vjeshtës së shpirtrave tuaj, vjeshtë pa fletë,
Dritë në terr t’i hedh.
Më pëlqen kur të shara dëgjoj,
Dhe kur gurët më vinë si breshër,
Vetëm ngre duart
Dhe flakën e flokëve mbroj.

Sa mirë më vjen n’atë çast, kur tek mbrohem ashtu,


Kujtohem se ka dhe një pellg mes blerimesh mbi
tokë,
Se kam edhe unë një mëmë e një babë dikur,
Që për vjershat e mia vërtet s’çajnë kokë,
Veç të shtrenjtë më kanë, si fushën e si bereqetin,
Si shiun, që jetën gjallon në pranverë;
Për çdo të bërtitur ndaj meje, do suleshin rreptas
Si cfurqe mbi ju, njëherësh!

Të varfrit e mij katundarë!


Tani u rrëgjuat e rroni
Me frikën e zotit dhe fundit të zi të kënetës;
Oh, po si nuk kuptoni
Që sot në Rusi biri juaj
Çmohet mbi gjithë poetët?

Mbani
Kur mend?
zbathur Ju pikonte
dikur në zemër,
pllaquritej nëpër baltovina,
Kurse sot mban cilindër

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 138/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe këpucë llustrina.


Po huqet e hershme të fshatit,
Kur bridhte pa fre, s’i harron;
Çdo lope, nga çengeli i dyqanit të kasapit,
Të fala që larg i dërgon.
Papo kur shesheve sheh karrocierë,
Erë
Dheebishtin
plehut endër
çdo mend i bie,
kali gati është aherë
Ta mbajë si bisht fustani nusërie.

E dua atdhenë,
E dua fort atdhenë,
Sidoqë ka një ndryshk të shelgtë brenge.
Dhe derrat feçkëndotur më pëlqejnë,
Dhe zhurma e bretkosave ndër pellgje.
Sa mall kam për vitet fëminore,
Për ato mbrëmje prilli, që s’më shqiten nga kujtimet:
Gulaç sikur qëndronte
Dhe ngrohej në zjarr tëpanja jonë mes oborrit
perëndimit.
Sa herë nëpër degët e saj jam kacavjerrur,
Sa vezë sorrash kam vjedhur ndër fole!
A thua e ka blerimin e atëhershëm
Dhe koren e lëmuar ende?
Po ti, o qeni im,
Besniku im i shkretë?!
E di, je plakur mjaft e je verbuar
Dhe angullin oborrit bishtpërpjetë,
Se dyer e haure ke harruar.
Oh, e mbaj mend dhe sot e kësaj dite,
Si copn’e bukës kapnim ne së toku
Nga dorë e nënës, e si e kollofitnim,
Në pjesë pa i hyrë shoku-shokut.
Njëlloj edhe sot kam mbetur!
Sytë më lulojnë po njëlloj,
Si lule kokoçelesh nëpër thekër;
Të shpreh atë ç’ka ndjej në shpirt më tepër.

Natën e mirë!
Të gjithëve natën e mirë!
Kosorja e muzgut po tringëllin mes barit...
Nuk di pse paskam sonte dëshirë
Hënën të shoh nga dritarja,
Oh, sa dritëz e kaltër! Në kaq kaltërsi,
S’të vjen keq as të zbresësh në varr.
Dhe cinik s’ka pse dukem aspak, që tani
Te menderja llampën po var.
O Pegasi i mirë e i lodhur,
Trokun tënd aq të butë a ia vlen këtë çast ta kërkoj?
Unë mjeshtër i egër kam ndodhur,

Për minjtë
Ç’po lavde
më zien këndoj.
radakja, furrë e trazirë.
Verë flokët çaprazë kullojnë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 139/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Një velëz e verdhë të jem, kam dëshirë,


Te ky vend, ku sot lundrojmë.

Rrëfimi i huliganit Përktheu Faslli Haliti


Të këndojnë, jo të gjithë janë të zotë
Dhe jo të gjithve iu është dhënë të bien,
Drejt e te këmbët të të tjerëve si mollë në tokë
Është ky rrëfimi më i madh,
Që kurrë s’jua beson një rrugaç.

Unë e mbaj kokën e pakrehur me dëshirën time


Fenerin me vajguri mbi shpatullat e mia:
Më pëlqen që në errësirë të përndris
Vjeshtën lakuriq të shpirtrave tuaj

Dhe më pëlqen të fluturojnë kundër meje


Gurë
Stuhi sharjesh,
breshëri në erë
Unë vetëm shtrëngoj më fort me duar
Buklat e ondeve të flokëve të verdhë.

Është mire atëherë të kujtoj,


Mështeknën e tharë dhe pellgun mes barit,
Të sjell ndërmend se diku
Jetojnë babai e nëna që s’pyesin
Për poezitë e mia, edhe pse për ta jam i shtrenjtë
Si fusha dhe mishi dhe si ai shiu fin dhe i imët
Që në pranverë e bën të butë grurin e blertë;
Për çdo britmë tuajën ndaj meje,
Me sfurqe do t’ju vrisnin prindërit e sertë!

Të varfrit, të varfrit fshatarët e mi!


Sigurisht s’jeni zbukuruar
Trembeni nga Zoti dhe moçali në thellësi;
Veç ta kuptoni se biri juaj
Është poeti më i madh në Rusi!
A nuk ju bëhej zemra akull juve për atë
Zbathur pellgjeve të vjeshtës futur!
Me cilindër në kokë bredh ai tani
Duke mbath këpucë xixë, me lustër .

Por veton në të primitivja e rëndësishme,


E çamarrokut të trashë fshatar;
Çdo lopë me shenjën e kasapit,
Mbi tabelat e kasaphanës
I përkulet që nga larg.
Duke takuar në sheh karrocierët anës,
Kujton erën e plehut nëpër fusha,

I gatshëm
Të si bishtin
mbajë bishtin e fustani të nuses
e mushkës.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 140/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E dua atdheun. E dua shumë atdheun,


Edhe me trishtimin e tij të shelgtë ndryshkur.
Më janë të këndshme hungërimat e pista të derrave,
Dhe në qetësinë e natës kuakja argjendore e bretkosave.
Butësisht i sëmurë prej kujtimeve fëminore,
Ëndërroj mjegullën dhe lagështinë e mbrëmjes së prillit,
Si
Ah,tëduke
ngrohej
hipurnënë
zjarrin
degëteeagut,
saj, rri në bisht panja jonë.
Sa vezë kam vjedhur nga fole sorrash deri vonë!
A është përherë njëlloj me majën e blertë?
E ka të fortë si dikur koren e vet?

Po ti,
I dashur qen besnik pullali!
Kujitës e të verbër të kanë bërë vitet
Dhe duke u zvarritur shkon nëpër oborr bishtvarur,
Me nuhatje harraqe portash e stallash.
Si
Kurnjë kthime bukës
copën mirënjohës tek ajo çapkënëri,
që i vjedhnim nënës,
E hanim me radhë të dy,
Pa krupë nga njeri-tjetri, neveri.

Kam mbetur i njëjti me zemër!


Lulëzojnë sytë në fytyrë,
Si zambakët midis thekrës si lumë;
Rrogoza të artë vargjesh duke shpështjellur.
Do të doja t’u flisja juve të shtrenjtëve unë.

Natën e mirë! natën e mirë ju të gjithëve!


Kosa e agut tashmë ka nis të fishkëllejë
Midis barit në mugëtirë...
Sonte dua të përmjerr hënën
Nga dritarja ime, pa gdhirë!.

Dritë e kaltër, dritë kaq e kaltër!


Në kaq kaltërsi, edhe të vdesësh ia vlen.
Dhe s’e çaj kokën nëse dukem cinik
Me fenerin bashkangjitur në prapanicë.
Pegazi im i vjetër, i mirë dhe i rraskapitur,
Më duhet, pikërisht, troku yt ?
Unë, mjeshtër i egër erdha,
Të celebroj minjtë dhe të këndoj siç di.
Gushti i kokës sime derdhet si verë
Nga flokët në stuhi.

Kam dëshirë të jem një velë e verdhë,


drejt vendit ku me det shkojmë përherë.

RUSIA SOVJETIKE
Kymiq
Sa uragan kaloi.naPak
e t’afërt ne mbetëm.
mungojnë sot.
U ktheva rishmëz te ky vend i shkretë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 141/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Pas tetë vjetësh plot.

Po kujt t’ia flas një fjalë, për të ndarë


Këtë gëzim plot helm që gjallë jam ende?
Deri mulliri, zog me flatra trarësh,
Qëndron në vend symbyllur e s’më sheh.

Këtu tani s’më njeh njeri.


Krejt gjindja nga kujtesa më ka fshirë.
Edhe shtëpinë e prindërve të mi
E ka mbuluar pluhuri dhe hiri.

Po rishmëz jeta zjen.


Të rinj e pleq
Më shfaqin para sysh lloj-lloj fytyrash,
Veçse kapelen s’kam se kujt t’ia heq
Dhe strehë s’gjej në asnjë vështrim të tyre.

“Mos po lajthis?” –vras mendjen i shastisur,-


“A jam në atdhe a tjetërkund kështu?”
Këtu për cilindo jam një shtegtar i ngrysur,
Që larg i ardhur, zoti e di nga ku.

Dhe cili? Unë!


Unë, biri i fshatit,
Që emër do t’i lerë historisë,
Vetëm sepse dikur në të, një mëmë e ngratë,
Poetin skandaloz i dha Rusisë.

Po zëri i mendjes zemrës po m’i thotë:


“Eja në vehte, pse të mbetka hatri?
Një brezi tjetër, me një tjetër botë,
Një dritë e re tani i ndrin në vatra.

E kurse ti tashmë je fishkur ca.


Rinia sot këndon të tjera këngë,
Dhe, besa, s’i këndoka keq! Ata
Jo fshatin, po një botë kanë nënë”.

Ah, mëmëdhe! Ç’u bëra qesharak.


Një e skuqur më shket faqeve dhe druaj
T’i flas ndokujt, se s’më kupton aspak.
Në vendin tim po ndihem krejt i huaj.

Ja, njerëzit janë mbledhur lart te zyrat,


Siç mblidheshin dikur, kur vinte koha e meshës,
Dhe mbarë e mbrapsht, me fjalët më të ndyra,
Fjalosen si e qysh për hallet e jetesës.

Zbretgushën
Mbi buzëmbrëmja. Perëndimi
gri floririn i heshtur
derdh ngadalë.
Si viçat, tutje kthesës, gjunjtë e zhveshur

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 142/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Fillojnë e fshehin plepat ndër kanale.

Një këmbëprerë veteran tregon,


Si, pa u sprapsur as nga gjylja e topit,
Dikur, nen komandantin trim Budjon
Të kuqtë iu vërsulën Perekopit.

“kështu edhe kështu ne u përleshëm...


Kështu atje e mundëm borgjezinë...”
Dhe panjat zgjasin degët, porsi veshë,
Dhe gratë n’errësirë psherëtijnë.

Nga mali komsomoli, ja, po zbret.


Kumbon fisarmonika anembanë.
Dhe turmëza gazmore sokëllet
Agjitkat e të Varfërit Demjan.

Ç’të
Këtubësh,
arriti atdhe!
puna.
Kujtoja se me ty jam shkrirë përgjithnjë.
Por sot s’u dashka arti im, as unë,
Me ç’po shikoj, tani s’u dashkam më.

Megjithatë,
Mëri nuk mbakam dot.
Për ç’të shërbeva, nuk pendohem kurrë.
Paçka se kënga ime s’duhet sot,-
Unë këndova aherë kur ti ishe sëmurë.

Po i pranoj të gjitha.
Koha bën të sajën.
Pas gjurmëve të reja gati jam të shkoj.
Ia fal të gjitha tetorit edhe majit,
Veçse të shtrenjtën lirë s’e lëshoj.

S’ua lë të tjerëve ndër duar,


As mëmës dhe as mikut, apo gruas.
Ajo veç mua tingujt plot mall m’i ka besuar.
M’i ka kënduar këngët e embëla veç mua.

Lulzo, rini! Hidh shtat dhe harlisu!


Ti tjetër jetë ke dhe tjetër këngë sot.
Unë diku drejt caqesh që s’i njoh po nisem,
Ç’më zjen në shpirt, ta shuaj përngamot.

Po dhe aherë
Kur në krejt planetin
S’do ketë brenga më
Dhe as armiqësi,

Do t’ia
Me këndoj,
gjithë forcën prej poeti,
Të gjashtën pjesë tokës,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 143/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Që thirret shkurt: “Rusi”.


1) Demjan Bjedni (Bjednij, në rusisht do të thotë i varfër), vjershëtor. Agjitka, vjersha deklarative.

KUR NDIZET FLAKA E BLERTË Shqipëroi Jorgo Bllaci


(KËNGË PËR BUSHTRËN)

Një mëngjez, te cep’ i avllisë,


Nën rrogozët e nderur, mbi kashtë,
Një bushtër dha shtatë këlyshë,
Të shtatë krejt kuqalashë.

Deri ndaj mugëtirës,


I krehu me gjuhë, i llastoi.
Rrëke dëbora e shkrirë,
Nën barkun e ngrohtë i kulloi.

Po
Dhemë tëerrur,pastaj
i mbylli si mblodhi pulat
në qymez,
I zozi vajti te bushtra,
Këlyshët i mori në thes.

Nëpër pirgje dëbore, pellgje,


E ndoqi me ankth mëmä e ngratë,
Ujrat, ku putra i shkelte,
Dridheshin, dridheshin gjatë.

Po kur pakëz u ndal të lëpinte


Nëpër
Mbi ijë djersët
kasolle hëna çurg,
tek ndrinte,
Si një nga këlyshët iu duk.

Përvajtshëm thellë angulliti,


Me vështrimin mbëthyer atje.
Po hëna lehtë rrëshqiti,
Tej mbas kodrinës u fsheh.

Dhe, si gurët që shpesh u vërvisin


Për tallje qenve të gjorë,
Sytë e saj u rrokullisën,
Porsi yje të artë, mbi borë...

Kur ndizet flaka


Per qiejt shpirti mall me ndjen.
Ai s’banon ne keto vise.
Sa me pelqen te shoh nder peme
Si flake e blerte nis e ndizet.

Deget e trungjeve te arte


Nje fryme fshehtesie i ngroh,
dhe fjale e yjeve te zjarrte
Bulon me gjethin neper to.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 144/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Une e kuptoj gjuhen e fshehte


Te kesaj toke. Po s’arrij
Qe pasqyrimn’ e nje komete
Nga faqe e ujrave ta fshij.

Me bishtin
Ta fshije nuk arrin
henezen dot kali
qe pi…
Pse s’mbin veshtrimi yne valle,
Siç mbin qe thelle gjethi i ri!

*** (Shih, lumturi budallaçka) SHQIPEROI JORGO BLLACI


Shih, lumturi budallaçka
Në kopsht nga dritaret shikon!
Heshtas mbi pellg perëndimi,
Si mjelmëz e kuqe pluskon.

Shëndet, qetësi e florinjtë,


Plot hije gjithkund! Mbi çati,
Tufë e laraskave roje
Yllit të mbrëmjes i rri.

E drojtur, diku para kopshtit,


Kalina ku lulet harlis,
Një vashëz, krejt në të bardha,
Embël një kënge ia nis.

Dhe hapet, si rraso e kaltër


Mbi fushë, e natës freski...
Eh, lumturi budallçka,
Purpur i faqeve ti!

*** (Rreptas përdridhet shakull’ i borës) SHQIPEROI JORGO BLLACI


Rreptas përdridhet shakull’ i borës.
Fushës, një trojkë turret gazmore.

Turret me të një rini krejt e huaj.


Kohëz gëzimesh, ku je ti, më thuaj?

Ike mes shqotash, revan duke ngarë,


Ja, si kjo trojkë, që rend kaq e marrë.

QENIT TË KAÇALLOVIT SHQIPEROI JORGO BLLACI


Nëm putrën Xhim, si mik, si shok;
Të tillë putër s’më kanë zënë syri.
Eja t’i lehim hënës të dy tok,
Tani që hesht kudo përreth natyra.
Nëm putrën, Xhim, si mik, si shok!

Pëllumbi
Një gjë tëim, kështu
thjeshtë mos
shih u lëpi,
mos e kuptosh,
Po ç’halle ka kjo botë ku di ti,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 145/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe as që di si duhet të jetosh.

Pronarit tënd të mirë e të dëgjuar


I vinë miq të shumtë gjithëmonë;
Sikush prej tyre, duke të lëmuar,
Të buzëqesh edhe të ledhaton.

Si qen që je, për dreq, je shumë i mirë,


Me këtë pamje që gjithkënd afron.
Gjithkënd e puth ti duke e lëpirë,
Sidoqë leje fare s’i kërkon.

I shtrenjti Xhim, mes miqve që të vinë,


Nuk di, do ta kesh parë ndonjë herë,
Atë që shpirtit nuk ia ndan mërzinë,
Po rri e heshtur edhe pik’ e vrer?


Në ardhtë
vendin ajo,
tim,tëvështroja
jap një porosi:
sytë e saj
Edhe për mua dorën ia lëpi,
Për gjithë ç’kisha apo s’kisha faj.

*** (Mos u këput, o ylli im)SHQIPEROI JORGO BLLACI


Mos u këput, o ylli im,
Shkëndrit e derdh të ftohtat rreze,
Se gjallë zemra s’regëtin,
Që prapa gardhit të varrezës.

Ti, si në gusht ndriçon mbi ara,


Dhe heshtjen fushës pa mbarim
Ia mbush me klithma më të qarë
Kojrillash gati për shtegtim.

Teksa në qiell të kërkoj,


Nuk di nga ç’pyll apo kodrinë,
Një melodi sikur dëgjoj
Për tokën mëmë e për shtëpinë.

Dhe vjeshta ngjyer ar e tëra,


Me erën drutrët tek përthan,
Për gjithë ç’deshi e la, mbi rërë,
Me lotët e fletishtes qan.

E di, e di që shpejt do vijë


Dhe ora, kur pa pasur faj,
Nën atë gardh të ulët zije
Do fle dhe unë paskëtaj.

Do shuhet flaka ledhatare,

Do bëhet
Dhe miqtëzemra
vargjebaltë e hi.
hokatare
Do m’i skalisin gurit gi.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 146/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 147/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 148/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Përgjithmonë.

Me këto dy kacidhe sysh të vdekur,


Varrmihësi do ndihet pak më ngrohtë;
Mbi mua
Baltën si të ketë hedhur,
Do vejë e do të kthejë ndonjë gotë.
Edhe “Ky qe çudi!” –do mërmëritë -
Dy gurë bashkë s’la
Sa ishte gjallë,
Aman pesë faqe nuk arriti
Të fuste dot në tru
Nga “Kapitali”.

ANA SJEGINA
Kjo poemë është shqipëruar më1958, S. Esenin “Lirika”, Tiranë 1961
1.
Katundi ynë Radovo,
Ka thuajse dyqind shtëpi,
Po kush e ka parë, ka mbetur
Me shpirt i kënaqur prej tij.
I pasur katundi me pyje,
Me fusha, kullota, rrëkera,
Në plepa kudo kemi mbjellur.
Ndaj arave tona të blera.

Kuptohet, ne lart s’e vrasim,


Nuk shitemi shumë, po ç’ka:
Sikush e mbyll portën me hekur,
Një lëmë a një kopësht e ka.
Sikush me kanat mbyll dritaren,
Në festa ka mish dhe kvas:
Jo kot vetë i pari i krahinës
Te ne vinte pinte me gaz.

Po veçse me taksat që jepnim,


Kapteri s’na linte të qetë,
E shtonte pas qejfi hesapin,
Për miell e për bereqet.
Tepricat s’guxonim t’i fshihnim,
Të drejtën të them, kishim frikë,
Se hajde të matesh me shtetin,
Që këmbët t’i mbledh, more mik.

Po njerëzit shtrembër të shohin,


Se shpirtin e kanë të zi;
Me cmirë gjithnjë na vështronin,
Muzhikët e fshatit përbri.

Atyre,
Veç të drejtën
skamje, uri, utëdha
themi,
fati,
Dy kuaj gërdallë që kishin, -

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 149/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Lëronte ma tërë fshati.


Lëngonin për bukën e gojës,
Familjet e tyre, të mjerat!
E vidhnin gjithnjë pyllin tonë,
Se s’kishin as dru. Le të tjerat!
Një herë i zumë pa pritur...
Ata
U bëme
njësopata,
rrëmujëdhe na.
e madhe,
Një drithmë që le mos e nga!

Përleshje për vdekje, jo llafe,


Po prapa shiko ç’na ngjau:
Dikush nga ata të Kriushës,
Papritmas kapterin e vrau.

Kuptohet, pastaj, kur na mblodhën,


Ne vehten të gjith’ çfajësuam.
Pas
Dikugjyqit, njaidhjetë
në Sibir muzhikë,
dërguan.
Q’aherë zu fill çrregullimi.
Po mbushen tre vjet prapësie.
Sëmundja na grin bagëtinë
Dhe zjarri pareshtur na bie”.

Gjat’udhës, këto, karrocieri


Mëi tha gjithë ankth e trishtim,
Ahere kur unë udhëtoja,
Me të në Radov, për pushim.
Se lufta ma grryejti shpirtin;
Luftoja, po pse? Për ç’qëllim?
Më dukej sikur po qëlloja,
Pareshtur mbi trupin tim.
Kuptova që ishim veç lodra,
Pas nesh tregëtonte paria.
Aherë vendosa që luftën
Ta bëja me vjershat e mia.

Me një dokument të gënjeshtërt,


Ia mbatha me mjaft marifet,
Dhe ja pra, kështu u takova
Me motin e shtatëmbëdhjetë.
Liria po ngrihej e rreptë.
Kur flaka gjith vendin shkrumbonte,
Kerenski, mbi kalin e bardhë,
N’atdhe si kalif mbretëronte.

Në luftë për “fund me fitore!” –


Kudo pa pushim ulërinin;
Të poshtrit edhe parazitët,

Të vdisnim
Mes zhurmashnë front po na
të rrepta shtynin.
mortajash,
Atje në luftim s’u shpagova...

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 150/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Guximin e shfaqa më ndryshe, -


I pari n’atdhe dezertova.

E këndshme rruga që bëmë


Për rreth qteësi e freski.
Nga kupëz e qiellit hëna,
Mbi
“He, fshatin vërshontejonë,
ja pra Radovoja flori.
-
Më tha karrocieri–
Këtu!
Me kuajt e mi të hazdisur,
Më kot s’u mundova kështu.
Më duket se ju po kërkoni
Mullisin e fshatit...
Pra ja!...
Për udhën e gjatë që bëmë,
Tani ju më jepni diçka”.
I“Pakëz!”
jap një dyzetëshe,
I jap dhe njëzetë.
“S’mjafton!”
Ç’mistrec zemërzi dhe i ndotë,
Me çfarë ftohtësie kërkon!
“Po çfarë?
A ke zemër ti vallë?
Ti rripmë lëkurën më mirë!”
Aherë m’u gjegj gushëdhjami:
“Tani është kohë e vështirë.
Po nëm dhe nja dhjetë të tjera.
Në mos po dhe gjashtë de, ç’janë?
Me tp, për shëndetin tuaj,
Do vete të pi në mejhanë”.

*** (mikpritja e mullisit)


Arrij te mulliri, ku bredhi
N’oborr vezullon, xixëllon.
I moçmi mullis nga gëzimi,
Dy fjalë me zor i bashkon.
Pëllumb! Ti më je?
Sergusha?
Pa ulu këtu! Prit pak!
Na vur samovarin e çajit,
Na bjer shpejt byrekun, moj plakë.

Në t’ëmbëlin muaj ët prillit,


S’mbërdhij, sidomos në fund.
Si t’ish buzëqeshje prej miku,
Kjo mbrëmje m’u duk në katund.

E vrazhdët
Atë mikpritje
s’e duron as ariu;e mullisit,
Ç’të bësh se? Në çast të vështirë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 151/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Për miq ka nevojë njeriu.


“Nga vjen? Do rrish shumë?” –
“Një mot” –
“ahere, mor mik, ti shëtit!
Për mana dhe për kërpudha
I mbarë ka qenë ky vit.
Për gjah
Barut veçnuk do vuash
të kesh, hiç plot.
pa vret fare,
Po ku je që nuk na je dukur?
Ky është i katëri mot...”

Krejt samovarin e pimë.


Biseda me plakun mbaroi,
Marr qyrkun, ashtu si njëhera,
Dhe prap’ në plevicë shkoj.

Kaloj nëpër kopshtin e heshtur;


Aroma, puhii dhe
Ah, gardhi, freski.
shtrenjtë ç’më duket,
Tani që e shoh përsëri.
As gjashtëmbëdhjetat s’paç mbushur...
Te kjo derë e vogël, te kjo,
Me zërin e saj të ëmbël,
Një vashëz dikur më tha: “Jo!”

E shkuar, e largët, e shtrenjtë,


Nga shpirti s’m’u nda asnjëherë...
Sa shumë, sa shumë ne deshëm,
Po pak na deshën aherë.
..............

“Po çëbën de? Ti çohu, Sergusha,


Se plaka me natë u ngrit sot,
Dhe gjithë gëzim të ka mbushur,
Saharin me petulla plot.
Po mua, te zonja Snjeginë
Më duhet të shkoj sa më parë,
Sepse një bekas (1) të bukur,
Për të dje në drekë kam vrarë”.

(1) Bekas – shpend kënetash

Agim jetëplot, përshëndetje!


Shpejt ngrihem e vishem e shkoj.
Nga vesa shkëlqen gjithë kopshti.
Me gaz anembanë vështroj.
Mendoj:
Sa e bukur që është
Kjo tokë

Dhesanjerëzit
Po mbi të.prej luftës
kanë mbetur
Sakatë e me cen përgjithnjë;

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 152/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ndër gropa sa janë mbuluar!


Dhe sa po mbulohen të tjer!
Tani ndjej në mollzën rebele,
Një ngërth që më ther e më çjerr.

Jo, jo!
Nukshqotë
Kjo do shkoj më, përjetë!
e përçmuar kështu,
Të lë një sakat të shkretuar,
Të flak midis baltës diku.

“O mirëmëngjez! Si u gdhive?
Si dukesh? A mbahesh, moj plakë?”
Dëgjoj tok me kollën e çjerrë:
“Po mbahem, po mbahem nga pak.
Këtu tani kemi trazira,
Nuk dihet ç’na del më në fund,
Muzhikë
Po enden me armëmë
katund nëkatund.
duar,
Me veshët e mi kam dëgjuar,
Se shpejt një gjakderdhje do ketë
Këtu, midis fshatrave tona.
Kjo drithmë e keqe ç’të etë?
j
Rrëzuan nga froni dhe carin...
Eh, shumë do heqë ky vend...
Do bien të gjitha të ligat
Mbi popullin tonë pa mënd.

Po burgjet nuk di pse i hapën,


Të liqtë i lanë të lirë;
Prej tyre në rrugë, o Sergusha,
Qetësi s’do gjesh, dije mirë!
Kriushasit fqinjë, që duhet
T’i kallin qeli më qeli,
Se djallin e kanë në bark,
U kthyen sërish në shtëpi.
Atje është Pron Oglloblini,
I prapë sherxhi, zemërkeq,
Gjithnjë vete bën ngatërresa,
Pa ler sa pi, sa një dreq!
Jo shumë, por tre vjet të shkuar,
Ahere kur lufta u nis,
Kapterit i ra me sopatë,
Në sy të gjithë njerëzisë.
Nuk mund më të rrosh në liri.
Ç’e gjeti rusinë, ç’e gjeti...
Të gjorën mendeshë Rusi...”

Ato që më tha karrocieri,

Tani përsëri
Kapelën kujtoj.
e marr dhe bastunin,
Muzhikët shkoj t’i takoj.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 153/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 154/333
8/9/2019 Poezi Ruse

I çiltëri mot ngjyrë lilje,


Lilakët kudo ç’i spërkat.
Të lehura qensh këtu s’ndihen,
Kudo qetësi, si më parë,
Përqark ca kasolle të vjetra,
Në to nga një vatër me zjarr.
Vështroj te dritarja
Shtëpia gjëmon ngaepoterja.
Pronit:
Muzhikët me zjarr kuvendojnë,
Për tokën, për ligje të tjera.

“Mirëdita, vëllezër si jeni!”


“Mirëdita” Mirëdita gjahtar”
Pa ulu, dëgjo, vëllaçko,
Për jetën e miqve fshatarë.
Ç’të reja nga Piteri kam?
Ç’po ndodh me ministrat, a di?
Nane
Si thuaj gjëkafshë,
je mësuar dhe po
ti. deshe,
Muzhik je dhe ti, je yni,
Andaj ne të duam vërtet,
Se lart nuk e vret si të tjerët,
Dhe shpirtin kollaj nuk e shet.
Në ditë të mira, të liga,
Me ne ti ke qenë gjithmonë...
Po ç’thua,
Do u japin fshatarëve
Parmëndat e qetë, siç thonë?
Na çirren që tokat mos prekim,
Se ëasti ende s’qenka sot.
Po pse aherë në luftë,
Ne vrasim e vritemi kot?”

Gjithkush, me buzëqeshje të zymtë


Më shihte në sy plot zjarr.
Nä hall unë rashë para tyre,
Ç’t’u thoja? Nuk dija se çfarë!
Po veç më kujtohet që thanë,
Të ngrysur siç qenë ashtu:
“Na thuaj,
Kush është Lenini?”
Ua ktheva:
“Ai, jeni ju!”
Galuç papushim pëshpëritnin,
Të gjithë të ndezur si flaka.
Prej tyre sërishmi dëgjova,
Ato që n’agim m’i tha plaka.

Një herë, kur erdha i lodhur,

U shtrish
Po s’di senë divan edhe
si dreqin fjeta.
më ftohu,
Thëllimi që vij nga këneta.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 155/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Më zunë ca ethe të ftohta,


Me zjarr edhe me ftohtësirë,
Prej etheve, plot latër ditë,
Në shtrat, në lëngim, mbeta shtrirë.
Mullisi nga mendja sa s’lojti.
Nuk si se nga solli dikë.
Seç pashë...
Një bluzë të bardhë...
Dhe nuk më kujtohet gjë më.
Pastaj, kur u bëra më mirë,
Kur zjarri i madh më kaloi,
Për fat, aty buzë mbrëmjes,
Krejt ligështia më shkoi.
U çova.
Po gjunjët m’u dridhnin
Sërish prej sëmundjes që shkova.

“I
Njëdashuri im, përshëndetje!”
zë të gëzuar dëgjova.– –
“Q’ahere kur ishim fëmijë,
Sa shumë e kemi ndryshuar:
Ja, unë një damë e nderuar
Dhe ju një poet i dëgjuar.

Si jeni tani?
U shëruat?
Po ç’qënkeni bërë kështu!
Dikur unë dridhesha fshehtaz,
Kur hasnja në gishtat e tu,
Po...
S’kthehet e shkuara. Jeta,
Si lumi rrëshket me shpejti.
Dikur te deriçka e kopshtit,
Sa doja të rrija me ty.
Ne tok ëndërronim lavdinë...
Në shenjë i re ti aherë,
Për të, unë shpejt në harresë
E lashë tim shoq oficer...”

Dägjoja ç’më thosh e pa dashje,


Fytyrën e gjallë i vështroja.
“Ah, mjaft,
le të flasim më ndryshe!”
Asaj dëshiroja t’i thoja.
Po s’di se di goja më shkau,
Dhe nisa t’i flas i hutuar:
Po...po...
Më kujtohen të gjitha...
Qëndroni.

Jam shumë i gëzuar.


Dëgjo,
Për Rusinë sarhoshe,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 156/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ca vargje rë mia, moj Anë...


Të shkruara thjeshtë, por rreptë,
Siç është trishtimi cigan”.

“Sergej!
Sa i prapë që jeni.
Më ardhka eaqtua
Që vargjet keq, sa s’mund,
sarhishe,
Tani po përhapen gjithkund.
Më thoni,
Me ju ç’paska ngjarë?”
“S’e di!! –
“Po kush vallë e di?”
“Po nëna më lindi një ditë
Në vjeshtë me plot lagështi!” –
Ju qënki komik...”
“Dhe ju Ana” –
“A doni ndokënd?
“Jo!”
“Vërtet?
Sa keq po më vjen e çuditem,
Si shpirtin po ndrydhni kaq vjet.
Ju keni një rrugë të till...”

U err horizonti, u nxi...


Po shallin e saj dhe dorezat,
Përse unë i preka, s’e di.
..............

Po qeshej si lololja hëna.


Dhe ndonëse çdo gjë m’ishte shuar,
Çudi si po ndjehesha rishmëz
Ashtu si në motet e shkuar.
N’agim ajo iku prej meje
E lehtë dhe plot me hare...

Diçka ka të bukur në verë,


Me verën, diçka dhe te ne.
..............

Mullisi im...
Ah, mullisi!
Ky mendjen tani po ma merr!
Shyqyr që e gjeti një punë
Dhe bredh gjithënjë si postjer.
Sërish me një letër në dorë,
Gjithë qejf për te unë nxiton:
“Urdhëroni.
Tëafärt ju kemi:

Të fala, Pron”.
Oglloblin

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 157/333
8/9/2019 Poezi Ruse

U nisa
Sërish në Kriushë.
Te dera Ogllobini pret.
Me sharje me fis e me sua,
Të varfërve nis u thërret:
“Ej, ju!
Ju, o rracë prej brumbujsh!
Te Snjegina!
Shpejt! Me nxitim!
T’i themi që tokat e tua,
I duam tani pa shpengim!”
Pastaj uli tonin e rreptë,
Kur mua përpara më pa.
Më tha baballëkshe, ngadalë:
“Ende duhen gdhendur këta”.
“Po ti pse më thirre, bre Prosha?”
“Ç’më pyet? Në korrje s’do shkojmë.
Tanigatis kalin të vemi
Te Snjegina...tok...
Të kërkojm...”

Një kalë që gati sa s’ngordhte,


Te karrua e vogël venë
(Gërdalla të tilla t’i falin,
Që punë me ta të mos kenë).
Na bëri të mekemi gazit,
Na çmëndi kjo rrugë e shkretë;
Me shumë ndër gropa, ndër proshka,
Karron e shtyjmë ne vetë.
Po ja më së funi arritëm.
Shtëpia kish lart një çardak.
Tek hyje, të dehnin aromat, -
Kudo jaseminë përqark.
Ne hymë.
Kur pluhurin shkundnim
Aty në taracë, dëgjojmë
Prej dhomës që kishim më afër,
Se brenda dikë po vajtojnë:
“Po s’ke se ç’i bën me të qarë...
i ngrirë tani është ai...
Dikush po trokitka në der...
Të shkoj të shoh...pa vij”
Vjen damë e shëndoshë, e trishtuar.
Heq shulin ngadalë nga dera.
Dhe Proni, në çast buçiti:
“Për tokën...,
Pa fjalë të tjera...
Mos do të të puthim dhe këmbët?

Tokëntënamos
Sikru jep!” –gjëmoi.
ishte në vehte,
Ajo këto fjalë i dëgjoi.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 158/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe mua më pyeti heshtaz.


“Po ju, sigurisht, time bijë
Kërkoni?
Ju lutem, më pritni...
Po shkoj t’i thërras që të vijë...”

Atë çast fatal


Në mëndje pikëllimi.
fort mirë e mbaj.
Aherë s’e kisha të lehtë.
Të shihja fytyrën e saj.
E pashë që dikush i kish vdekur
Dhe doja ta dnihja diçka.
“Ah, Borjen...e vranë!...
Më lini!...
Ju jeni i ulët!– më tha. –
Ai është shtrirë i vdekur...
Dhe ju keni ardur këtu...”

Jo, kjo qe diçka e tepruar,


Kushdo nuk duron dot kështu.
Prej shputës së saj turpëruar,
I thashë unë Pronit mënjanë:
“Ata s’kanë sot hallin tonë...
Të shkojmë, o Pron në mejhanë...”

4.
U dashë pas gjahut.
Nga zemra,
Ajo m’u largua ngadalë.
Dhe fyerjen time e qau,
Kaliku përtej në moçal.
E varfër kjo tokëz e ëmbël
Për lulet, blerimet e saj,
Se verën e ka aq të shkurtër,
Sa ç’është një natë në maj.

Agimi i ftohtë e i purpurt,


Të mjegulltin muzg po largon.
Diku mbi një lis të ronitur,
Xhixhimësi nis e këndon
Mullisi im gjithnjë qeshet,
Gëzimin ai s’e mban dot:
“Tani, o Sergusha i dashur,
Pas lepujsh do shkojmë ne tok!”
Me qejf unë jepem pas gjahut,
Me qenë se s’ka ç’më dëfren.
Po sonte në mbrëmje, te unë,
Si hënëza Proni po vjen!
“O mik!

Ti gëzuash
Së i lumtur!
fundi erdh çasti pritur!
Nga zemra të sjell përshëndetje!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 159/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Pushteti i ri është ngritur!


Të gjitha tani do t’i marrim:
Dhe pyjet, dhe qetë për arë.
Sovjetët e popullit vunë
Leninin tani komisar.
Ky është fillim i shkëlqyer,
Tani do nai sosen
Nga gazi kusuret!
madh më sa s’vdiqa
Po vëllai i mbushi poturet...
Ti shih mos fshih hundët te gjyshja!
Dhe bëhu pak trim më në fund!
Tani do ta ngre unë i pari,
Komunën këtu në katund!”
Vëllai i Pronit, Llabutja,
Si kartë e bixhozit ndërrohet,
Sa vjen ndonjë çast i rrezikshëm,
Si djall në themjanë tmerrohet.

Këta tillë pafort
janë tjetër ju njihni,
llafazanë.
Ai dy medalje të bardha
Prej luftës në Lindje i mabn.
Me zërin e çjerrë e të dehur,
Bërtet sapo hyn në mejhanë.
“Ju bëni çerekun që bëra,
Dikur nënë Laolan!...”
Pastaj, kur ngopet së piri,
Fillon llomotit kot më kot
Dhe për Port– Arturin e rënë,
Një fqinji, me gishta i thotë:
“Pëllumb! –
I bërtet, -
More Petja!
Ti mos kujtosh se jam pirë...
Po mua dhe trimërinë,
Veç një Lajona ma njeh mirë”.
Pa lodhje gjithnjë di të rrojë.
Ja ky, sa të vijnë sovjetët,
Medaljet dikur do mbulojë.
Sërishmi ai do të shitet,
Sikur është një veteran,
Edhe madhërisht do të çirret
Për Nerçiskun e Turuhanë.
“Vëllezër!
Askurrë në shpirt s’na tmerronin!...”
.................

Medaljes, medaljet, medaljet


Në fjalët e tij tingëllonin
Veç Proni atij nuk ia varte,

Mejatëqë
Po rrinte krejt zemëruar.
shtëpinë e Snjeginës,
Ky erdhi për ta regjistruar.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 160/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Në marrje gjithçka duhej shpejt:


“Ma jep! Po s’ma dhe, ta marr vetë!”
E mblodhën pastaj gjithë fshatin,
Me gratë e me pleqtë e me qetë.

Mullisi!
Ky plaku mullis!
Më la, se kish punët e tij;
Dhe mua m’u zgjua në zemër.
Një shpresë e re përsëri.
Diëka me rrëmbim më buroi...
Gjithë natën e natës pastaj,
Ashtu i shkujdesur vëngoja,
Të bukurat buzë të saj...

Mbaj mend kur më tha:


“Të
Aherëmëkam
falni...
qenë pa mend...
Tim shoq çmëndurisht un’e desha...
Kur nis e kujtoj...diç më dhemb...
Ju fyejta fare pa dashje...
Po unë isha aq e trishtuar...
Aher gjykonte te unë,
Pasioni i rreptë, i tërbuar...

Pa tjetër,
Që deri në vjshtë
E dija ç’ndodhte, Sergej...
Po ndoshta,
Si shishe të zbrazur,
Ju mund të më flaknit përtej...
Prnadaj asgjë s’duhej të bëhej...
As fjalë sërish...as takime...
Pastaj mund të fyeja nënën,
Sërish me të vjetrat vështrime...”

Këto unë i lashë mënjanë,


Atë unë e shija në sy,
Dhe turpi i saj i shtrënguar,
Pa dashje pak prapa u shty.
“A vuani fort për çiflikun
Që humbët, moj Anë tani?”
Ajo uli sytë ngadalë.
Me dhëmbje edhe me çudi...
.................

Shikoni...
Si zjarr mbi dëborë,

Agiminkëtë
Diçka taniçast
po vështroj...
më kujtohet....
Po çfarë?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 161/333
8/9/2019 Poezi Ruse

As që mund të kuptoj...
Ah!...Po...

Kur ne qemë të mitur...


Po s’qe agim vjeshte si sot...
S’i kishim as gjashtëmbëdhjetat...
Ne rrinim dikur të dy tok...”
Pastaj ëmbëlsisht më shikoi,
Dhe krahët përkuli si mjlemë;
Me zë të shkujdesur më foli:
“Tani...
Erdhi koha të flemë...

***
Në mbrëmje ata u larguan.
Për ku?
Ata vetë e edinë,
Po rrugën shtruar ndaj gjerdhesh,
Nuk vuan ta gjesh në rrafshinë.
Tani s’më kujtohet ç’ka ndodhur,
As Proni se ç’ëri nuk di,
Që dhëmbjen të shuaja, ika
Në Piter aherë me shpejti.

5.
Eh, vite të rreptë stuhie!
Të gjithadot sot s’i pershkruan.
Sa shpesh këngën “mëmë” t’ushtarëve,
Kubetë e shtëpive e dëgjuan.

Eh, ç’trima!
Ç’lulim largësirash!
Aherë fundëria, jo kot
Oborreve loste në piano
Për lopët tambove, fokstrot.
Aherë gjithë ç’kishte muzhiku,
Për një gramafon i ndërronte,
Dhe këmbët i tundte si sqapi,
Kur tango qëndronte dëgjonte.
Gëzohej pa masë për qarin,
Dhe taskat i shante rëndë,
Pastaj ëndërronte për sendin
Që shpejt rrotullohet mes këmbësh.

Me vrull e me zjarr
Rrodhën vite...
Kur fati i bujut të mjerë
Po shuhej, sa pare “kerenka” (2)

U futën
Dhe në shishe
zokth’i aherë.që duhej
shushatur,
Mbi tokën e tij të sundonte,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 162/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Për dy të zhbrosura “katka” (3)


Kurrizin dajakut ia shtronte.
Tani le t’i lëmë rëkimet!
Ç’të bëjmë shakara më kot!
Mullisi,
Për fatin e Pronit,
Një letër mëtëshkruajti
“Sergusha, sot:
fala nga fshati!
Vëllaçko! Si je me shëndet?
Posi, bre, këtejn’anët tona,
S’po dukesh sërish gjashtë vjet?
Tani, në pranverë Sergusha,
Ti hajde te miku i vjetër!
Këtu shum ëgjëra na ndodhën,
Aq sa nuk i them dot në letër.
Tani jemi shumë të qetë,
Stuhirat e rrepta kaluan.
Mëso që nëevitin
Ogloblinin njëzetë
pushkatuan.
Mëso se një herë, Serguash, -
Besoju ti veshëve të tu–
Na erdh befasisht Denikini,
Me gjithë ushtrinë këtu.

Aherë na mdodhën ahengjet...


Ahengjet e vdekjes, o mik.
Kudo kërcëllitje dhëmbësh,
Kudo veç kërbaç e kamzhik.
Kur Pronin e zunë, Llabutja
Në kasht ç’u fut dhe andje
Na doli, kur kuajt kozakë
U zhdukën në pyjet përtej.
Tani rreh tryezën me grushta
Dhe çirret e nuk pushon kurrë:
“Një urdhër tëkuq meritoj,
sepse kam qëndruar si burrë!...”
Tani gjithë retë u larguan...
Po deshe, merr udhën njëherë
Dhe eja këndej nga fshati,
Për mua, në mos për të tjerë...”

***
Sërishmi u nisa për rrugë.
Qe natë korriku me erë.
Karrocat kalonin pa zhurmë,
Ashtu siç kalonin një herë.
E këndshme shumë qe rruga.
Në fusha përreth, qetësi.
Nga kupëz’e qiellit hëna,

Mbi fshatin
Sërish vërshone flori
te mulliri,
Ku bredhi

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 163/333
8/9/2019 Poezi Ruse

N’oborr vezullon, xixëllon.


Mullisi, ashtu si më parë,
Dy fjalë me zor i bashkon:
“Pëllumb! Ç’më gëzove Sergusha”
Pa ulu këtu! Prit pak!
Na vur samovarin e çajit!1
Na bjer shpejt
Sergunj, byrekun,
o i shtrenjtë, moj plakë!
dëgjomë!
Nga vjetët u plake dhe ti...
Pëllumbi im, një dhuratë
Me gaz po ta jap tani”. –
“Dhuratë?”
“Jo...
Thjeshtë një letër.
Po prit! Ti dëgjomë më parë!
Këtu e dy muaj të shkuar,
Në postë këtë e kam marrë”.

E hap...e lexoj...Sigurisht!
E nga mund ta prisja tjetër!
Ky shkrim’ i këtillë i shkujdesur...
Dhe vulë e Londonit në letër.

“Jetoni?...Jam shum’ e gëzuar...


Dhe unë si ju jetoj.
Deriçkën e fjalëzën tuaj
Besomëni, shpesh i kujtoj.

Prej jush shumë larg uunë ndodhem...


Tani është prill në Rusi,
Mështeknat dhe bredhat böerojnë
Sërishmi me gjethin e ri,
Tani që me dhembje në zemër,
Trishtimin po shfrej te kjo letër,
Ju, tok me mullisin, ndoshta
Dëgjoni këndezat e egër.
Sa herë unë vete në skelë,
Dhe s’di, me gëzim e me frikë,
Kërkoj se mos shoh mes vaporësh,
Flamurin e kuq sovjetik.
E qartë tani rruga ime...
Po juve më mbetët i shtrenjtë,
Ashtu si pranvera e bukur,
Ashtu si atdheu i shenjtë...
...............

Një letër të tillë në jetë,


Pa shkak,
S’do ta shkruaja kurrë.

Marr
Të qyrkun
prehem e shkoj
ashtu në plevicë,
si dikur.
Kaloj nëpër kopshtin e heshtur:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 164/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Aroma, puhi dhe freski.


Ah, gardhi i shtrenjtë ç’më duket,
Tani që e shoh përsëri.

As gjashtëmbëdhjetat s’paç mbushur...


Te kjo der’e vogël, te kjo,
Me
Një zërin
vashëze saj aq më
dikur të ëmbël,
tha: “Jo!”
E shkuar e largët, e shtrenjtë!...
Në zemër e ruaj ende.
Sa shumë aherë ne deshëm,
Po, duket, na deshën dhe ne.

NJERIU I ZI
Ah, mik, o mik,
Jam shumë, shumë i vrarë.
S’e marr vesh nga m’u shpik kjo lëngatë kështu.

S’e marr vesh,


Fishkëllin nëpär fushën pa jetë erë e marrë,
Apo mos, si gjethnaja në pyll,
Po më bie alkooli në tru.

Koka veshët m’i tund,


Siç i tund zogu flatrat;
Bën të ikë prej qafës,
S’duron dot aty.
Një i zi, një i zi,
Një njeri krejt i zi,
Sterrë i zi,
Vjen e m’ulet te shtrati.
Një njeri sterrë i zi
S’po më lë të mbyll sy.

Dhe ky sterrë njeri


Mban një libër të ndotur në duar.
Papo, krrusur mbi mua,
Si murg mbi dikë nën qefin,
Seç fillon më lexon
Për një palo rrugaç të mallkuar
Dhe në shpirt më kall tmerr e më ngrin.
Ky njeriu i zi,
Sterrë i zi!

“Pa dëgjo, pa dëgjo –


Nis më thotë, -
Te ky libër ka plot
Endërrime dhe plane.
Ky njeri paska rrojtur

Në harbojnë
Ku një vend të botës, sharlatanë.
gjithkund

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 165/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe, për dreq, n’atë vend


Esht’ e pastër dëborë e dhjetorit,
Papo qerthuj gazmoë
Sajojnë tufanët atje.
Ky njeri paska qenë
Ndër horrat, më horri,
Ndërrrallë
Fort ata qëmbi
takohen
dhe.

Ish i pashëm,
Madje dhe poet.
Mbase pak i fuqishëm,
Por që mbresë të linte në zemër;
Dhe ky quante vashëz fisnike,
Mikeshëz të vet,
Një dyzet e kusur vjeçe femër.

Mendje e shkathët
Ja ç’duhet,- thoshtedhe
ai, duar,
-
Shpirtrat e plogët janë fatzes gjithënjë.
Tjetërsohu me gjeste,
Ja ç’ka më fort rëndësi;
Do të vuash paksa,
Por, s’ka gjë!

Në shqotë e shtrëngatë,
Në thëllimet e jetës,
Ndër humbjet e rënda,
Kur mezi i mban lotët,
Të shtiresh i qeshur, i qetë,
Ja ky është arti m’i lartë në botë!”

“O njeriu i zi!
Mos e zgjat, sedurimi m’u sos!
Ti nuk je polumbar,
Ndaj të zhytesh më tej mos guxo!
As më duhet në qënkej dikur
Një poet skandaloz;
Gjej të tjerë e lexoua këto!”

Njeriu i zi
Më vështron gjithë krupë,
Sytë i bëhen jeshilë prej vrerit,
Sikur do të më thotë
Se s’jam veç kusar i paskrupullt,
Që mendjen rri vras
Qysh t’i turrem, si brac, ndonjërit.

Ah mik, o mik,

Jammarr
S’e shumë, shumë
vesh i vrarë.
nga m’u shpik kjo lëngatë kështu.
S’e marr vesh,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 166/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Fishkëllin nëpër fushën pa jetë erë e marrë,


Apo mos, si gjethnaja në pyll,
Më ka rënë alkooli në tru.

Nata e akullt.
Hesht udhëkryqi tutje.
Vetëm fillnuk
Mysafirë po qëndroj në vijnë.
pres të më dritorez.
Fusha, mbuluar me pluhur gëlqereje të butë.
Si kalorës mbi kuaj,
Drurët në kopësht po rrinë.

Diku qan një zog nae i harruar.


Po trokojnë kalorësit e drunjtë.
Pa u drojtur aspak,
Prpaë njeriu i zi
Vjen më rri në kolltuk i shpenguar,
Ngre cilindrin
Pastaj paksa,
rendigotin flak.

“Pa dëgjo,- më gërthet


E më sheh në fytyrë,
Papo duke u përkulur,
M’afrohet më shumë. –
Batakçi të këtillë
S’më ka zënë syri,
Që të vuajë kot
Për gjumë.

Ah, dhe mbase gabohem!


Por, ç’hënë përjashta! Vështro:
I dehuri vallë
Ç’ dashka ende që të kotet?
Ndoshta, me kofshët e trasha,
Fshehtas të vjen “ajo”
Dhe ti do të rrish t’i lexosh
Ndonjë vjershë të mekur, plot lotë.

Milet i lezetshëm poetët!


I dua vërtet!–
Pothuaj të gjithë
Të njëjtit avaz ia thonë:
Një kursanteje, me puçërza ballit,
Një përbindësh me flokë të gjatë i flet
Për botëra e botëra,
Kapluar prej epshesh gjithmonë.

Na ishte dikur në një fshat,


S’më kujtohet tani,

Në njënëfamilje
Diku Kalugëtëa thjeshtë
Rjazan– fshatare,
Nuk e di –

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 167/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 168/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 169/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Gjithëshka e veçante ne jetë


i ka dhene shenjat me parë,
Të mos isha poet, pa tjeter
do te isha rrufjan a kusar.

Si i shkurter, i thare, i mjeruar


mes femijeve
o sa shume mehero - kalorsiak,
hundë te bluar
kthehesha ne shtepi tërë gjak!

Trembur, nenes i merrej goja.


Dhembethyer, une flisja i qetë:
"Nuk ka gje... te nje gur u pengova,
dhe qysh neser, as shenje s`do ketë!"

Sot serioz, zemra ftohte me ngeli


pa marrinat me goca e djem.
Veç ai duf lirshem
me rrjedh i rrembyer
me rrebeli
nerv ne poemë.

Vargjet vijne me mendim te çmueshem.


Po mes strofash shiko si nxjerr kokë
mbushur xixa guxim i dikurshem
i te hershmit sherran çamarrok!

Jam krenar, si dikur mes femijeve.


Veç hedh hapat nje bote me larg.
Ne se dje me bluanin turinjve,
sot me vrasin shpirtin ne gjak.
Veç s`i qahem nenes si dikur,
po nje maskarai qe s`mu nda.
E prapë them: "Me pengoi nje gur!
Nuk ka gjë, neser shenje nuk ka!"

U riktheva
U ktheva ne shtepi, toka ime e dashur
I zhytur ne mendime, duke u perhapur perreth
Valet e muzgut, dhe dora e tij debore e bardhe
Me pershendet pertej kodres

Grija e dites se zymte


po lundron siper shtepise time dhe
mbremja me mbush me druajtje
si vuajtje e pakapercyeshme

Siper Kishes,mbi catine e saj


Hija e perendimit ka rene
Miqte e mi te dashur, u riktheva

dhe nuk do ju shoh verdalle


Vitet kane fluturuar shume shpejt

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 170/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe pyes veten, se ku jeni miqte e mi


Por e vetmja gje qe degjoj eshte rrjedha e ujit
ne shtepizen e mullirit

Dhe shpesh ulur prane vatres


ne kercitjen e barit apo cfaredo
Lutem
per ata nenes toke
qe kane ikur dhe humbur pergjithmone

JETA, KJO GËNJESHTËR QË MAGJEPS përktheu Vangjush Ziko


Jeta, kjo gënjeshtër që magjeps,
Në magjin'e saj e ka fuqinë,
Dor'e saj në letër seç na hedh,
Dor'e saj e ashpër derdh magjinë.

Unë sytë mbyll dhe pëshpëris:


Mos e lerë zemrën të lëngojë,
Jeta,kjo gënjeshtër
Di mashtrimin me seqëtastolis,
mbulojë.

Ktheja sytë qiellit të përthinjur,


Shiko hënën edhe hidh në fall,
Qetësohu,vdekëtar dhe bindu,
Ç'e do të vëretën,o vëlla.

Nën qershizën rozë ëndërro


Se kjo jetë është shteg i vetëm,
Paçka se një shoqe të tradhton,
Apo miku yt aq mendjelehtë.
Fjalët ledhatuese pranoi
Edhe gjuhën që të pret si brisk.
Që të gjitha unë i duroj,
U mësova me të gjitha pa rënkim.

Këto largësi ma ngrijnë shpirtin,


Yjet nuk më falin ngrohtësi.
Atë që e duam e braktisim,
Kush na deshte,na la në vetmi.

Dhe i zbuar,ndjekur përsëri


Pres agimin qeshur,qetë-qetë,
Ndjej në zemër thellë dashuri,
I jam mirënjohës kësaj jete.
1925

Pugaçovi Përktheu Faslli Haliti / Redaktoi: Prof. Dr. Klara Kodra

Kap. I - IV

1. Dukja e Pugaçovit në qytetin e Jaikut

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 171/333
8/9/2019 Poezi Ruse

PUGAÇOVI
Ah sa i lodhur jam dhe këmba më dhemb!…
Hingëllin rruga hapsirave të shqetësuara.
Mos je ti, mos je ti Shagan i cubave,
Azil i zhelanëve dhe bishave të tërbuara?
Unë e dua bakrin e stepave të tua
Dhe
Hënatokën erë kripë
rrokulliset e duaepërherë.
në barin lagur
Sikur të ish arushë e verdhë.

Jam këtu, më në fund, jam këtu!


Si zinxhirë dallgësh, armata armike u bë thërrime;
S'arritën ta ngulnin në shtizë shelgu
Velën e kokës sime.

Jaik, Jaik, ti më thërrisje


Me rënkimin e një populli të shtypur me tërbim.
Fryheshin në zemër
Që trishtohej sytë prej bretkose të fshatit
në perëndim.
Di që këto izba, këmbana druri janë;
Era si mjegull,
Zërin e tyre ka ngrënë.

Oh, ndihmomë o mjegull e stepës


Që unë të kryej planin tim të tmerrshëm!

GARDIANI
Kush je ti o udhëtar? Pse endesh luginës
Dhe qetësinë e natës prish anë e këndë?
Pse të varet koka mbi supe
Si mollë e rëndë?

PUGAÇOVI
Në vendin tuaj të njelmët
Nga vise të largëta kam ardhur
Që arin e trupave të sodis
Arin e dashur të sllavëve.
Dëgjo, atë! Tregomë ëmbëlsisht
Muzhiku ynë i urtë si jeton.
Qumështin e thekrës së arave,
A e kullon vazhdimisht?
Sapo shembet qelia e agimit
A rend tërshëra trokthi në koritë?
Në lehet shkumëzuese të lakrave
Varkëzat e trangujve a zhyten, natojnë?
A është përherë e qetë puna e amvisave?
A dëgjohet njëlloj kërkëllima e qerthujve që punojnë?

GARDIANI

Jo, udhëtar!
Prej Me atë
kohësh është jetë Jaiku,
ndarë,
Që në ditët e para si u këputën kapistallët,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 172/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Që në ditët e para si vdiq Pjetri i tretë,


Mbi lakrat, tërshërën dhe thekrën
Më kot e derdhim, ne djersën si det.
Peshkun, kripën dhe tregun tonë,
Atë që të pasur, punëdashëse këtë tokë e bën
Në mbikqyerje të fisnikëve të saj
Ekaterina
Dhe tani nëe ka
çdolënë.
kënd
Prej kthetrave të forta Rusia rënkon
Me fytyra në ankim,
Zemra e Kainit, pikëz mëshirë, s'pikon.
Të gjithë i prangosën, skllevër i bënë,
Nga uria dhe hekurin do të shqyenin me dhëmbë,
Nga futi i çarë e qiellit
Agimi kullon fushave paanë.

PUGAÇOVI
E trishtuar
Por thuamë,jeta juaj!
thuamë,
S'ka populli forcë dhe energji
Sa të nxjerrë nga çizmet thikat
Dhe zotërinjve mbi shpina t'ua ngulë me furi?

GARDIANI
Ke parë ti
Sesi kosa kërcen në lëndinë,
Duke kafshuar këmbët e barit me dhëmbët e hekurt?
Bari, me këmbë dhe duar qëndron aty,
Me rrënjët mbledhur nën vete,
Dhe nga dhëmbët e egër të kosës
Në asnjë vend nuk gjen shpëtim,
Pasi s'mundet si zogu, ai,
Nga toka, kaltërsive, të ngrihet fluturim.
Kështu dhe ne! Vumë rrënjë me këmbë gjatku në izba.
Ç'na duhet, nëse balli i parë i barit u kosit?
Vetëm ne,
Vetëm ne si luleshqerrave
Të mos na kositen kokat një ditë.

Por duket se janë zgjuar tani,


Dhe rruga jonë, përlotur prej beriozave,
Emrin e Pjetrit të ndierë
Si një mjegull e lagshtë mbështjellë.

PUGAÇOVI
Si, Pjetri? Çfarë the o plak?
……………………………….
Apo klithën retë në qiell atje lart?

GARDIANI
Së shpejti një klithmë e tmerrshme, them,
Duke gëlltitur izbat si bretkosa,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 173/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Më shumë se bubullimat do të gjëmojë mbi ne.


Ne na duhet që dikush, gurin e parë të vërvisë,
Revolta tashmë velat po i ngre.

PUGAÇOVI
Ç'mendim!

GARDIANI
Pse po psherëtin?

PUGAÇOVI
Jam betuar të hesht për pak kohë.
……………………………….
Darët e agimit në qiell
Nga goja e errësirës
Yjet si dhëmbë po i shkulin
Dhe unë të dremis askund s'kam mundur.

GARDIANI
Mund të të jepja dyshekun tim
Me kashtë
Ku flenë katër fëmijët,
Por në shtëpi, kam vetëm një shtrat.

PUGAÇOVI
Të faleminderit! Jam mik në këtë qytet.
Do të më strehojnë mua nën çdo çati
Lamtumirë, o plak, mirëmbeç!

GARDIANI
Zoti të ruajtë
……………
……………
Rusi, Rusi! Sa janë ata
Që si në shoshë shoshisin mishin e vet
Dhe enden tokave, hapësirave të tua paanë?
Cili zë ata i thërret dhe ka vënë në duart e tyre
Pishtarin mbi shkopin e gjatë?
Ata ikin, ikin, buçimën e blertë duke lavdëruar,
Duke lagur trupin me erë e me pluhur rrugor,
Gati si t'i çonin në punë të detyruar.
T' i binin rrotull me këmbë
Globit toksor

Por ç'po shoh?


Eshtë rrokullisuar më poshtë këmbana e hënës në skaj
E vockël si mollë e fishkur.
U shurdhua trokitja e rrezeve të saj.

Mbinisur
Ka hurint'iebjerë
gardhit gjeli tashmë
harmonikës me zë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 174/333
8/9/2019 Poezi Ruse

2. IKJA E KALMUKEVE
ZERI I PARE
Dëgjoni,dëgjoni,dëgjoni!
A mos keni ëndërruar sonte qarje qerresh?
Sonte në agimin e kthjellët,
Tridhjetëmijë qerre kalmukësh
Janë zvarritur
Nga tirania nga Samara rusë
e burokratëve drejt Irgisit
Pasi si fëllëzave u rropën puplat
Livadheve tona.
Si kope breshkash druri
Drejt Mongolisë së tyre morën me ngut.

ZERI I DYTE
Vetëm ne,vetëm ne ngurojmë
Sikur breshëria që na përfshiu,
Të na frikësonte.
Pasi
Dhe Moska
kudo qëçdo javë ediktet e saja na dërgon
të shkosh
Sheh si kërcejnë nga shpatullat ngahera,
Nën shpatën e shtypësve
Koka kozakësh si mace të verdha.

KIRPIÇNIKOV
Kujdes, kujdes, kujdes!
Mos u bëni frikacakë si delet, ju!
Që t'ju fusin në një bëmë të tmerrshme
Traubenberg dhe Tambovçev vijnë, këtu.

KOZAKET
Në djall! Në dreq tradhëtarët!
……………………………….
TAMBOVÇEV
Ku-j-de-s!
Stonikë të reparteve kozake
Përgatituni për marshim!
Sonte hordhitë kalmuke
Të gjitha si bisha të egra
Tradhëtuan perandorinë e Rusisë,
Duke marrë me vete krejt bagëtinë.
Shagani hedh në bregun e ditës
Varkën e zhytur të hënës.
Ata që e duan atdheun
Duhet të më dëgjojnë!
Këtë humbje për vendin,jo,jo,
Ne s'mund, ne s'mund, nuk mund ta lejojmë.
Rusia ka humbur mishrat dhe lëkurët,
Rusia ka humbur kuajt më të mirë.
T'u lëshohemi në ndjekje

Këtyre
Para se mongolëve rreptësisht,
Kinës t'i jepen ata,
Plotësisht.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 175/333
8/9/2019 Poezi Ruse

KIRPIÇNIKOV
Mjaft, ataman,
Mjaft me llomotitje në erë!
Për Rusinë ndiejmë dhimbje,
Sepse Rusinë e kemi nënë të gjithë!
Dhe
Nësefare, fare
fushat s'trembemi
tona i braktisine,
ndonjë.
Kalmuku s'është lepuri i verdhë
Që ne për gjah ta gjuajmë me tërbim.
Si era u nis ky mongoli zeshkan,
Zoti i uroftë atij udhë të mbarë
Që rrethimeve tona
Diti t'u shpëtojë pa dhimbje sa më parë.

TRAUBENBERG
Ç'do të thotë kjo?

KIRPIÇNIKOV
Kjo do të thotë
Po qe se izbat tona
Do të ishin mbi rrota
Kuajt tanë do të mbrehnim ne,
Dhe nga hapësirat e kripura
Do të shkonim në arin e stepavè
Kuajt tanë,duke mënjanuar qafat e gjata
Si një trumbë mjelmash të zeza
Nëpër ujiërat e thekrave, atje
Do të na çonin të vrullshëm e të bukur
Në një vend të ri, për një jetë të re.

KOZAKET
Na keni torturuar!Na keni grirë egërsira!

TAMBOVÇEV
Kozakë, po ju keni puthur kryqin!
Jeni betuar…

KIRPIÇNIKOV
Jemi betuar, i jemi betuar Ekaterinës
Që të jemi kështjellë e kufijve të stepave mbarë
Që t'i mbrojmë këto kullota kaltërore
Nga plaçkitja e zogjve grabitqarë.
Po më thoni, më thoni, më thoni
Këta zogj, mos nuk jeni ju?
Banori i fushave tona të vrazhda
Nuk gjen strehim për kokën këtu.

TRAUBENBERG

Kjo ështëLidheni!
Lidheni! tradhëti!…

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 176/333
8/9/2019 Poezi Ruse

KIRPIÇNIKOV
Eridhi ora, kozakë!
Të përshëndes, o revoltë mizore, unë!
Atë që buzët s'e shprehin dot me fjalë
Le ta tregojnë koburet me plumb.

(qëllon)
Traunbenberg bie i vdekur. Rojat Ia mbathin.
Kozakët rrokin pë freri kalin e Tambovçevit
dhe e zvarrisin atë përtokë.

ZERA
Vdekje!Vdekje tiranit!

TAMBOVÇEV
O Zot!, ç'bëra?

ZERI I PARE
Na ke torturuar o kriminel, tre vjet,
Tre vjet si një hutë e bardhë
S'na ke lënë të qetë.

ZERI I DYTE
Shijo çorbën e stuhisë.
Mbarove së dëfryeri, së fshikulluari, së mburruri.

ZERI I TRETE
Djall, përse ta zgjatim më gjatë me të?
ZERI I KATERT
Ta varim- e mjaft më!

KIRPIÇNIKOV
Moska ta dijë, ta ndiejë-
Ne ndëshkimin e tij do ta shpejtojmë.
Është vetëm gjëmimi i parë,
Është vetëm krisma e parë,
Ta mbajë mend Ekaterina,
Nëse Rusia është një moçal,
Si bretkosa të zeza në baltovinë,
Topat, vezë prej çeliku do të hedhin.
Le ta marrë vesh vendi që kozaku ynë
Nuk është shelg i bardhë mbi shteg
Dhe në thesin me bar të hënës
S'do ta lerë më kot kaptinën e vet.

3. NJE NATE VJESHTE


KARAVAJENI

Mijërashiu!
Çfarë djaj,Çfarë
mijërashi
shtriga
i keq!dhe mijëra demonë!
I keq, i keq!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 177/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Derdhet nga retë mbi fusha dhe fshatra


Si shurrë e qelbur qesh
Shi i keq
Çfarë shiu i keq!

Shelgjet rrinë të shpupuluar


Si skelete
Bakrrin lejlekësh duke
e brinjëve, thatimë
kulluar.
Jo në barkun prej druri
Por në tokë do t'i ngrohin vezët e arta të gjetheve,
Nuk do të çelin zogj shelgjet e blertë.
Shtatori rrëshqiti si thikë në fytin e tyre,
Dhe kockat e krahëve thyen mbi çakull
Shiu i vjeshtës
Shi i keq, i ftohtë, akull!

O vjeshtë, vjeshtë!
Kaçube lakuriqelagen si zhelanë.
Ndanë rrugësh
Në këtë kohë të keqe qentë me bisht në shalë
S'guxojnë të nxjerrin kokën përtej pragut, matanë.
Dhe ty të duhet të rrish gjer në vdekje këtu
Të hash errësirën me sy.
Që të mos futet asnjë spiun
Shi i mallkuar, shi!
Ndëshkimin për revoltën më kujtojnë retë
Që vjellin.
Sa më shpejt, sa më shpejt t'ia mbathim
Nga këto vende të mjelura me gjak.
Sulltani që në luftë me Ekaterinën u mat
Do të na presë të gjithëve krahëhapur sakaq.
Mblidhet populli që gjakun i thithën,
Duke parë veten si minj fshati përreth.
O, diell-këmbanë
Mbase s'do ta dëgjojmë më këtu tili-li-den-in tënd!

Hapa më duket! Po ç'po ndodh kështu de?


Hapa…hapa…
Eh, kush po kalon? Kush po kalon atje?

PUGAÇOVI
Miq…Miq!…

KARAVAJEVI
Cilët miq?

PUGAÇOVI
Jam unë, Emiliani.

KARAVAJEVI
Ah, Emilian, Emilian, Emilian!
A ka gjë të re kësaj botë, Emilian?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 178/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Si të duket ty ky shi ?

PUGAÇOVI
Ky shi, dhuratë nga Zoti për fatin tonë,
Po të bjerë gjithë natën, na gëzon!

KARAVAJEVI
Po, po! Edhe unë mendoj po kështu Emilian.
Shi i mrekullueshëm! Shi madhështor!

PUGAÇOVI
Sonte, duke u fshehur në terr
Vura re pozicionet e qeverisë.
Të gjitha rojat u strukën si lepuj
Të trembur mos u qulleshin kapotat sërish.
E di? Nëse të nisemi për marshim
Nata thikat tona, s'do t'i lyejë me gjak
Por me agim.
Të gjithë ushtarët,fare pa e shkrepur
Do të mund t'i fusnim në Jaikun e fjetur…
Në mëngjes, koha, e kthjellët do të jetë
Mjegulla si një kope gri, trokthi do të ecë.
Dëgjo,unë jam nga njerëz të thjeshtë,
I ngjashëm me në bishë stepe në zemër.
Një ditë të tërë pa bërë një verst,
Unë di ta dëgjoj vrapin e erës, hapin e krijesës,
Pasi në gjoks si në strofull
Më rrotullohet bisha e nxehtë e shpirtit.

E dua erën e barit të djegur nga acari,


Fishkëllimën e gjatë të rënies së gjetheve në shtator.
A e di që në vjeshtë arushi ndonjëherë
Shikon hënën
Si gjethe që dridhet në erë?
Nëna me hënën i mëson vogëlushit
Urtësinë e saj prej kafshe i mëon
Që të njohë torollaku arush
Prirjet dhe emrin e tij.
………………………………
E kuptova pra vlerën time tani.

KARAAVAJEVI
Mos është gabim vallë që të besojnë të ty?

PUGAÇOVI
Gjatë shumë,shumë viteve të rënda
Mësova gjykimin e kafshëve…
E di? njerëzit kanë të gjithë shpirt shtazarak;
Kush shpirt ariu, kush dhelpre, kush ujku.

Dheagimi
Ku jeta është pyllsiqëkalorës
galopon s'i duken anët,
i kuq
Duhet t'i kesh të fortë, të fortë dhëmbët

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 179/333
8/9/2019 Poezi Ruse

KARAVAJEVI
Po, po! Dhe unë kështu mendoj, Emilian…
Po qe se do të kishim dhëmbë
Regjimentet e Moskës
Nuk do të na hidhnin si peshq në Shagan.
Do të kishin
Të na ndiqninfrikë
e të na ndëshkonin kaq lehtësisht
Sepse në tymin e revoltës
Ne vramë dy maskarenj të ligj.

PUGAÇOVI
Të mjerët, të mjerët rebelë,
Lulëzuat, fëshfëritë si thekër
Kokat tuaja si kallinj delikatë
Shiu i korrikut ua ka përkundur,
Krijesave u keni buzëqeshur sakaq…
…………………………………………….
Dëgjoni, a s'është vallë paturpësi
Që me këta surretër të ndyrë
Që të hakmerremi gjer tani s'kemi mundur?
Mund të falet ndonjëherë
Që nga froni një L(avire)
Të shtrijë gishtat si ushtarët
Popullin që rebelon të vrasë?
Jo, s'mund, nuk mund!
Në djall Sulltani me gjithë Turqinë!
Vetëm për kënaqësi të armikut
Ikja është e nxituar,
Duhet të qëndrojmë këtu!
Duhet të qëndrojmë,
Që hakmarrja të vlojë
Si furtunë e artë akaciesh
Që thikat të kullojnë egërsi,
Si shkulme hekuri përsëri!

Mos bëj më roje! dëgjo,


Vrapo dhe hutorin zgjo.

4. NJE NGJARJE NE TALLOVI UMJET


ABOLLAJEVI

Ç'ka ndodhur? Ç'ka ndodhur? Ç'ka ndodhur?

PUGAÇOVI
Asgjë e tmerrshme.Asgjë e tmerrshme. Asgjë e tmerrsme.
Mbi rrugë lagështira e verdhë atje
Si kope delesh mjegullën përzë.

IEra, çafkë e lagur,


ka shtrënguar duke pluguar
të gjitha gjallesatpellgjet e fushave,
Të fshiheshin si bretkosat në folet e tyre

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 180/333
8/9/2019 Poezi Ruse

I lidhur me një fije shiu


Si kryq i zi në hapësirë
Endet një zog i çmendur, pluskon.
Vjeshta, murgeshë plakë e leckosur,
Rrënimin e dikujt, ajo, parashikon.
…………………………………….
Dëgjoni, diçka
Për të mirën më të saktë kam menduar,
tonë.

KARAVAJEVI
Po, po! kemi menduar diçka më të saktë.

PUGAÇOVI
A e dini ju
Se në popull noton lajmi
Si barkë me velat ulur mbi kreshta dallgësh?
Si shtazë muzhiku ynë dëshiron të struket galuc
Dhe ta pijë
Që nga rëratatë si sisë të gjer
e Dzhigilit madhenë lope.
Alatir
Ky lajm tregon,
Se një prijës i egër
Dërgon në rrafshirat ruse
Hijen e vdekur të perandorit.

Kjo hije, me një litar në qafën thatime,


Tundu nofullën e varur,
Vallëzon me këmbët që i përplas,
Shkon të hakmerret.
Shkon të hakmerret me Ekaterinën,
Duke ngritur krahun si hu të verdhë,
Me bashkëpunëtorët e saj
Pasi brokën e bardhë të kokës ia çau
Zuri fronin e tij
Pastaj.

OBOLLAJEVI
Kjo është vetëm përrallë për t'u argëtuar!
Ti s'ke ardhur sigurisht
Për ta treguar?

PUGAÇOVI
Më kot, më kot, më kot
Mendon kështu, vëlla Stefan.

KARAVAJEVI
Po, po! Edhe për mua më kot.

PUGAÇOVI
Ia vlen vëllë, ia vlen, ia vlen,

Që të vdekurit
Megjithatë të mosky
aty-këtu, çohen
zë nga varret?
Si plug ka çarë tokën e tharë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 181/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kumbimi i revoltës dëgjohet tashmë.


Britma e muzhikëve zenitin mbush
Dhe kopeja e drunjtë e shkurreve
Me degët pa gjethe oshëtin.
Ç'i duhet Pjetrit? me kopenë bishë, mizore?
Duhet vetëm guri i rastit të shumëpritur

Mbishtyllat e pogromeve
atë që ka torturuar e të drejtohen
plaçkitur.
Cilido të paguajë gjer më një.
Hakmarrja lind këlysha gjaku.
Kush kërkon të thotë, kështu tërbojnë
Vagabondët, renegatët?,
Kështu tërbojnë rusët!
Dua t'u mësoj atyre nën buzëqeshjen e shpatave
Ta pais me vela atë skelet të kobshëm
Dhe ta lëshoj si varkë
Nëpër stepat e ftohta, hovshem.
Dhe
Do tëpas tij nëpër kurganët blu
lëvizim
Një flotë gumëzhitëse kokash të gjalla diku.
…………
Dëgjoni!Për të gjithë, tani e tutje
Unë jam Imperantori Pjetër për ju!

KOZAKET
Si, Imperator?

OBOLLAJEVI
Ka dalë mendshë!
PUGAÇOVI
Ha , ha, ha!
Varrmihësi ju ka tmerruar
Që kafkën mban në dorë si kusi,
Sillën me monedha bakri ai zien
Që t'i ruajë për kohëra të zeza, zi.
S'dua t' ju friksoj me një të vdekur,
Por ju duhet, duhet të kuptoni
Që me këtë plan të varrezave
Do të ngremë armatën e mongolëve!
S'na mjaftojnë njerëzit
Që jetojnë në krahinën tonë,
Le të ndeshet kalmuku dhe bashkiri midis tendave
Me hovin e deshëve!

ZARUBINI
Eshtë e vërtetë, e vërtetë, e vërtetë!
Në djall çdo plan ikjeje!
Më mirë t'ua thyejmë kokat e fëlliqura

Si rrota
Do qerresh këtu.
t'i mbulojmë me sharje dhe thika.
Kush s'ka shpatë, të godasë me tulla, me tërbim!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 182/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Rroftë Imperatori ynë,


Emilian Ivanoviç Pugaçovi trim!

PUGAÇOVI
Jo, jo, unë, për të gjithë këtu
Nuk jam Emiliani, por jam Pjetri për ju…

KARAVAJEVI
Po, po, jo Emilian, por Pjetri…

PUGAÇOVI
Vëllezër,vëllezër
Çdo kafshë do lëkurën dhe emrin e vet…
E ka të rëndë koka ime
Të stoliset me brymën e huaj
E ka të vështirë zemra, me bishtukun e hakmarrjes,
Të ndriçojë pështjellimin në mes të pyjeve.
E dini eç'do
Është të thotëme
barabartë të zbritjen
hysh në në
njënjë
emër
varrtëtëvdekur,
qelbur.

Më dhemb të jem Pjetër, më dhemb,


Kur kam gjak dhe shpirt Emiliani.
Njeriu në këtë botë s'është shtëpi trungjesh;
Jo gjithmonë ndërtohet nga fillimi,
Por…në djall gjithçka, në djall
Larg mëshirës e përkëdhelise prej viçi!

Sonte në tre e gjysmë në agim,


Duhet të bëjmë një inkursion, padyshim.
SHENIMET E KAPITUJVE 1 – 4
1. DUKJA E PUGAÇOVIT NE QYTETIN E JAIKUT
Emilian Ivanoviç Pugaçovi (1736, rreth -75 ) Kozak i arratisur i ushtrisë së Donit (cfr.p.97), shënimi 7
) shfaqet në qytetin e Jaikut, "çerdhja e parë e revoltës", (Pushkin), në guvernën e Orenburgut. Jemi në
vitin 1771. Pasi është arrestuar shumë herë për veprimtarinë e tij agjitative midis kozakëve të Donit (
arrin gjithmonë të ikë), Pugaçovi mendon tani të bëhet kryetari i një revolte të madhe të kozakëve të
Jaikut,që tashmë ziente kundër tiranisë së Moskës 1762, që kur Katerina II, shfronësoi dhe vrau burrin
e saj Pietrin III, gati pas një viti mbretërimi, hipi në fron."duke filluar nga i njëjti vit 1762 kozakët e
Jaikut nisën të ankohen për angaritë e ndryshme që hiqnin për faj të anëtarëve të kancelarisë së

krijuara
drejtave nga
dhe qeveria
zakonevenëtëushtri;
lashtapër mbajtjet mbi
të peshkimit. pagën bazë,epër
Funksionarët taksatpër
dërguar arbitrare dhe për
të shqyrtuar dhunimin
ankimet e të
e tyre,
nuk mundën ose nuk deshën t'ua plotësonin kërkesën. Kozakët u ngritën më shumë se një herë (…).
Më në fund më 1771 revolta u manifestua me gjithë forcën e saj". (Pushki, Historia e Revoltës së
Pugaçovit.
Qyteti i Jaikut (Jaickij gorodok), më 1775 ( pas revoltës së Pugaçovit) i ripagëzuar në Uralsk, në
Kazakistan, ndodhet mbi brigjet e lumit Ural (më parë Jaik), jo larg Shaganit, dega e tij e djathtë.
Pushkini thotë: Lumi Jaik, me dekret të Katerinës II i ripagëzuar Ural, buron nga malet të cilët i kanë
dhënë emrin aktual; rrjedh në jugë gjatë vargut të tyre gjer në vendin ku dikur qe themeluar
Orenburgu dhe ku sot gjendet kështjella e Oiskut; këtu pasi ndan kreshtën e tyre shkëmbore, merr
drejt perëndimit dhe përshkon dymijë e pesëqind vjorste, derdhet në detin Kaspik. Ai lag një pjesë të
Bashkirias dhe shënon gati gjithë kufirin jug-lindor të gubernës së Orenburgut. Djathtas kufizohet me
stepat
tribuvetëtëPërtej
egra, Vollgës; majtas
të njohura shtrihen
nga ne, shkretëtira
me emrin të zhveshura,
e Kirkis-Kajsaki. ku çojnë
Rrjedha e tijjetë nomade
është hordhitë
e vrullshme; e e
ujërat
turbullta janë të pasura me peshk të çdo lloji; brigjet në pjesën më të madhe janë argjilorë, ranorë e pa

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 183/333
8/9/2019 Poezi Ruse

pyje, por në toka nën ujë, të përshtatshme për rritjen e bagëtive. Afër grykëderdhjes,ai është i mbuluar
me xunkthe, ku fshihen derra të egër dhe tigra". Katerina duke dëshiruar ta zhdukë kujtimin e asaj
epoke të tmerrshme, hoqi emrin e vjetër të lumit, brigjet e të cilit kishin qënë dëshmitarët e parë të
revoltës. Kozakët e Jaikut u pagëzuan kozakë të Uralit dhe qyteti i tyre mori të njëjtin emër".
Orenburg (më 1938 i pagëzuar Çkallov) tashmë kryeqëndër e gubernës, gjendet në të djathtë të lumit
Ural, pranë bashkërrjedhjes me atë të Sakmarës. Urali i lundrueshëm gjer në Orsk, ka ujë me shumë
peshk (Storion, valmonë) Pas Uralskit, përshkon stepat e kripura të Kazakistanit (nën nivelin e detit)
dhe derdhet me anë të një deltë në detin Kaspik, pranë Gurievit.
f. 27

2. IKJA E KALMUKËVE
Revolta e ushtrisë së Jaikut që shpërtheu në vitin 1771 lidhet me ikjen e famshme të kalmukëve, e
mbiquajtur edhe revolta e tartarëve ose tatareve (sfr.p.102, shënimi 2 ) e të njëjtit vit. (Në të të shihet
midis të tjerave eseja e THOMAS DE QUINCEY, Revoltë of the tartars; or Flight of the Kalmuck
khan and his people from the Russian territories to the frontiers of China,1837; Revolta e Tartarëve,
përkth.it e N.De Feo,Sansoni,Firenze 1943).
Por kalmukët (kalmyki) dalloheshin qartë nga tartarët (tatary).Me gjuhë mongole dhe me fe budiste,
ata ishin një popull nomad të Vollgës së poshtme, të varur nga guberna e Astrahanit. Endeshin nëpër
stepa me çadra, deve dhe grigja. Pushkini thotë: "Një ngjarje jo më pak e rëndësishme i dha rast ikjes
së tyre. Midis Vollgës dhe Jaikut, nëpër stepat e gjëra të Astrahanit dhe Seratovit, bënin jetë nomade
kalmukët paqërorë, ardhur në fillim të shekullit XVIII nga kufijtë e Kinës, nën mbrojtjen e Carit të
bardhë.Që nga ajo kohë, i kishin shërbyer besnikërisht Rusisë, duke mbrojtur kufijtë jugorë të saj.
Komisarët e policisë ruse duke përfituar nga thjeshtësia e tyre dhe nga largimi i qeverisë qëndrore,
filluan t'i shtypnin. Ankesat e këtij populli paqësor dhe të mirë nuk arritën tek autoritetet e larta.duke
humbur durimin, ata vendosën të linin Rusinë dhe të futen fshehtas në marëdhënie me qeverinë
Kineze. Nuk qe e vështirë për ata që të largoheshin, pa ngjallë dyshim, drejt brigjeve të Jaikut. Kur ja,
në një numër prej tridhjetë mijë karro, (mbase më tëpër), kaluan në anën tjetër dhe u drejtuan vargan
nëpër stepën e kirgizëve, drejt kufijve të atdheut të origjinës. Qeveria u shpejtua t'a ndalonte ikjen e
papritur të tyre. I dha urdhër ushtrisë së Jaikut që të vihej në ndjekje të tyre; por kozakët, (me
përjashtim të një numri të pakët) nuk u bindën dhe refuzuan hapur që të bënin çdo lloj shërbimi për ta.
Autoritetet lokale përdorën masat më të rrepta për të shuar revoltën, por ndëshkimet nuk mund t'i
zbutnin ata njerëz të rraskapitur. Më 13 Janar 1771 u mblodhën në shesh, morën ikonat nga kisha dhe
shkuan, nën komandën e kozakut Kipirçnikov, në shtëpinë e kapitenit të rojes Durnov që ndodhej në
qytezën e Jaikut për punët e komisionit hetimor që të protestonin për shkarkimin e anëtarëve të
kançelarisë dhe për dhënien e rrogës që u ishte mbajtur. Gjeneral major Traunbenberg u doli përpara
me trupa dhe topa, dhe iu dha urdhër që të shpërndaheshin, por as urdhërat e tij, as thirrjet e atamanit
(shih më tej) të ushtrisë (Tamboçev) nuk patën efekt.Traunbenberg urhdëroi të shtinin; kozakët u
hodhën mbi topa. Filloi kështu lufta; të revoltuarit patën epërsi. Traunbenberg iku nga sytë këmbët
dhe u vra te dera e shtëpisë së tij. Durnov u bë shosh prej plagëve, Tamboçevi u var, pjesëtarët e
kancelerisë u arrestuan. Në vend të tyre u vunë autoritete të reja. Rebelët po triunfonin". Por pastaj (në
1772), revolta e kozakëve të Jaikut u mposhtë nga qeveria. Pas një përpjekje ikjeje ekstreme nga
qyteti i Jaikut, nëpërmjet lumit Shagan, drejt detit Kaspik, gati të gjithë rebelët u kapën.
"Organizatorët e revoltës
tjerët i lanë në dorë u ndëshkuan
të ushtarëve (N.B.:me
ikënkërbaç; gatiata
të gjithë) njëqind e dyzetë
që mbetën burra
u falën u internuan
dhe në Siberi;
u shtrënguan që të të
bënin betim të dytë.Këto masa të rrepta dhe të nevojshme vendosën rregullin së jashtmi, por qetësia
nuk ishte e besueshme."Do të shohim", thoshin rebelët e falur; do ta trondisim Moskën". Kozakët
ishin ende të ndarë vazhdimisht në dy grupe; ata që pranonin dhe ata që nuk pranonin (ose, siç i
interpretonte me shumë saktësi këto fjalë kolegji i luftës, të bindurit dhe jo të bindurit). Mbledhje të
fshehta bëheshin në bujtinat e stepës dhe në izbat e largëta. Gjithçka paralajmëronte një revoltë të re.
Mungonte vetëm një kryetar. Dhe kryetari u gjend" (Storia cit., kapp., f. 152-54). Në fillim të tablosë
së dytë, në dorëshkrim, kemi shënimet e mëposhtme: "Mëngjes. Në sheshin e trgut kalojnë tregëtarët e
kozakëve. ( Në turmë vërtiten ( e palexueshme) Plutnikov, Denis Karavaev, Zakladnov, Maksim
Shigajev, dhe Çika Sarubin. Duke hapur rrugën midis turmës )"
("Pugaçov..cit.p.324)
f. 35

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 184/333
8/9/2019 Poezi Ruse

3. NJE NATE VJESHTE


Pugaçovi, dëshmitar i shtypjes së revoltës sës vitit 1771-1772 bëhet nxitës aktiv i kozakëve të Jaikut
kundër qeverisë. I arrestuar në fund të vitit 1772, dërguar në Kazan, më 19 qershor 1773 arrin të ikë.
shfaqet përsëri në krahinën e qytezës së Jaikut. Në fillim të shtatorit arrin në një nga fermat, në
Tolovyi Umët, ku mbajnë një mbledhje kozakët rebelë. Ata mendojnë arratisjen e tyre në Turqi: "një
ide kjo, prej shumë kohësh, e zakonshme për të krejt kozakët e pa kënaqur" (Pushkin, kap. II f. 157).
Çasti është i favorshëm sepse Katerina II ndodhet në luftë me turqit. Një luftë që e filluar në vitin
1768 kundër Sulltan Mustafait III do të përfundojë në favor të Rusisë, me traktatin e Kyçink Qainarge
(21 korrik 1774). "Por komplotistët e Jaikut ishin tepër të lidhur me rrëketë e tyre të pasura të lindjes.
Ata në vend të arratisjes vendosën për një revoltë të re. Pushtimi iu duk atyre një arsye e sigurt. Për
këtë atyre iu duhej vetëm një njeri i shkathët, trim dhe i vendosur, ende i panjohur në popull. Zgjedhja
e tyre ra mbi Pugaçovin. Nuk qe e vështirë për ta bindur. Menjëherë filluan të mblidhnin
bashkëpunëtorët" (idem f. 157). Ozurpimi i fronit nga ana e Katerinës dhe i zakoneve të saja shumë të
shthurura (ajo u quajt Semiramida e Veriut ) ishin motiv pakënaqsie në popull.
Në fillim të tablosë së tretë, në dorëshkrim kemi këtë shpjegim: "Natë. Ferma në Talovij Umët. Shi i
zi, i zymtë, vjeshtor. (Mbi taracën e vogël të hyrjes) Në rrugë pranë fermës, duke u mbështetur në [një
të lartë (pemë)] një shelg, qëndron me pushkë në dorë [një kozak] [Zarubin] Denis Karavajev. I
ngrirë, ai dridhet dhë shan me gjithë forcën e vet'' ( Pugaçov, f. 324).
f. 43

4. NJE AVENTURE NE TOLOVI UMJOT


Në fermën e Tallovij Umjot Pugaçovi shpallet kryetar i revoltës së kozakëve të Jaikut duke marrë
emrin e të ndjerit Pjetrit III. Përveç kozakëve, me të, dora dorës, bashkohen bujkrobërit dhe punëtorët
e fabrikës, tartarë, kalmukë, bashkirë, kirgizë. Ai i vë detyrë vetes që të luftojë gjithë fisnikërinë e
tokave me qëllim që të rivendosë liritë e kozakëve duke çliruar, fshatarët dhe gjithë nënshtetasit e
perandorisë, nga skllavëria.
Midis rebelëve kryesor dallohej Xarubini (i quajtur edhe Çika) që nga çasti i parë i revoltës shok
armësh dhe mësues i Pugaçovit. E quanin feldmarshall dhe ishte i pari pas perandorit. Ovçinikov,
Sigaev, Lysov dhe Kumakovi, komandonin ushtrinë. Të gjithë ata mbanin emra manjatësh që në atë
kohë rrethonin fronin e Katerinës; Çika mbante emrin e Kontit Çernyshev, Shigajevi, atë të kontit
Voronov, Ovçinikov, atë të kontit Panin, Çumakov, atë të kontit Orlov, tetari në lirim i artilerisë
Beloborodov, gëzonte besimin e plotë të mashtruesit. Së bashku me Padurovin (ose Podurovin, si te
Esenini) kujdesej për çështjet epistolare, letërshkrimit, të analfabetit Pugaçov. Kishte futur disiplinë
dhe rregull të rreptë në bandat e rebelëve"
Në fillim të kuadrit të katërt, në autograf kemi këtë diçiturë: "Ferma është zgjuar, potere, rrëmujë.
Kozakët Ivan (Çika), Zarubini Shigajevi, Podurovi, Tjurnovi, Mjasnikovi, Skackovi, Plotnikovi dhe
Zaklandovi qëndrojnë me duar të vëna mbi armë! Hyn me vrap Oboljajev dhe i plogët përplaset me
Pugaçovin dhe Karavajevin" (Pugaçov cit f.324)
f. 51

Kap. V - VIII

5. I burgosuri i Uraleve
HLLOPUSHA
Furi e çmendur, e turbull gjaku!
Ç'je? i vdekur?, a shërues sakatësh je ti?
Më çoni tek ai, më çoni,
Dua ta shoh atë njeri.
Tri ditë e tri netë kërkova strehimin tuaj
Si pirgje gurësh të zinj nxitonin nga veriu retë.
Qoftë Pjetër ose jo, lavdi atij!
Populli e do për guximin dhe tërbimin.
Shtigjeve u enda , tri ditë e tri netë
Në tokat të kripura gërmoja fatin tim me sy.
Era më rrihte flokët si kashtë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 185/333
8/9/2019 Poezi Ruse

M'i rrihte me shufrat e shiut fort.


Por një zemër e inatosur s'do të hutohet kurrë,
S'është e lehtë ta rrëzosh nga qafa këtë kokë.
Agimi i Orenburgut, gamilje me qime të kuqe
Më derdhte në gojë qumshtin e zbardhëllimit,
Nëpër errësirë shtrydhja si bukë
Sisën e ashpër
Më çoni, e tëtek
më çoni ftohtë
ai, mbi qepallat e lodhura.
Dua ta shoh atë njeri.

ZARUBINI
Kush je ti? Kush? Ne s'të njohim!
Ç'kërkon ti në kampin tonë?
Përse sytë e tu të shqetësuar
Vërtiten si dy qenë në zinxhir,
Në ujthin e kripur?
Ç'kërkon t'u thuash?
E
A keqja apo e rebelët
kanë hapur mira ndrit
njëte gojapër
shteg e stuhisë?
në Azi,
Apo nga Orenburgu ikin si lepuj, veri?

HLLOPUSHA
Ku është? Ku është? Eshtë e mundur të mos jetë?
Më të rëndë nga guri kam mbajtur shpirtin tim të vendosur.
Ah, shihet që prej shumë kohësh se në këtë vend
E kanë harruar banditin Hllopush, qenin e damkosur.
Qesh, ti njeri!
Në kampin tënd të zymtë,
Janë dërguar zbulues të shquar.
Unë qeshë falsifikues parashë,
Vrasës i burgosur, i dënuar.

Por përherë, përherë, shpejt a vonë


Ndëshkimi ngre kurthe gjembash.
I vunë prangat, ia shqyen flegrat
Djalit të fshatarit të guvernës së Teverit.
Dhjetë vjet, jo pak,
(E kupton, dhjetë vjet!)
Herë në burg e herë endacak.
Për t'u rrjepur si mjelmë
Skeleti mbante atë mish të zjarrtë.

E ç'vlente dëshira ime për të jetuar?


Që zemra të lodhej, të zymtohej prej mizorisë?
Ah, i shtrenjti im,
Për çifligarin,
Fshatari s'vlen më shumë se një dele a pulë.
Çdo ditë, duke adhuruar arkivolin e verdhë të agimit
Me duart e mavijosura prangat thitha unë…

Dhe
Si ja paepritur
gjethe … para tri netësh… guvernatori Rejnsdorp
këputur
Fluturoi tek unë në qeli.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 186/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dëgjo këtu i dënuar


(Kështu tha)
Unë do të të ze besë vetëm ty.
Tutje, hapësirave me bar të egër stepor, uturin tufani
Dhe gjithë perandoria dridhet prej tij.
Një mashtrues, dinak dhe hajdut ka menduar
Mendonn
Që sëpata që me hordhi
të presë kokatcubash të ngrejë në këbë një Rusi,
e fisnikëve
Si kurorat e mështenkave
Në manastirin e pyjeve.
A do të dije t'ia ngulje ti thikën atij?
(Kështu tha, kështu më tha)
Për këtë shërbim do të fitosh lirinë
Dhe xhepat, jo prej gurëve, por prej argjendit do të tringëllijnë.

Që prej tri netësh, tri netësh, duke hapur një shteg në errësirë
Kërkoj kampin e tij dhe dikë që të më verë në dijeni

Duaçoni tek atë
ta shoh ai, më çoni,
njeri!

ZARUBINI
Mik i çuditshëm!

PODUROVI
Mik i dyshimtë!

ZARUBINI
Si mund të besojmë te ty?

PODUROVI
Shumë, shumë njerëz për një grusht florinj
Janë gati që t'ia çpojnë zemrën atij..

HLLOPUSHA
Ah, ah, ah!
S'janë fjalë pa mend.
Ju jeni një mburojë e sigurt dhe e fortë dyfish,
Por unë jam një rebel
I ushqyer me hakmarrje gjer në fyt.
Rrëshira e hidhur pikon si qelb
Nga brinjët e shqyera të izbave. Por
Nesërmbrëma do të turrem si ujk
Të shqyej mishëra njerëzorë.
Eshtë e vërtetë, është e vërtetë, është e vërtetë,
Po nuk shqeve do të të shqyejnë me endje.
Duhet t'i kesh përherë të gatshme duart
Për kacafytje dhe vjedhje.
Besomëni!
Kam ardhur si mik te ju.

Zemrapa
Sepse gëzon të pëlcasë
Hllopushën në tufan,
këtu
Nuk mund ta merrni dot Orenbergun,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 187/333
8/9/2019 Poezi Ruse

As edhe me një stonja trima kapedanë.

ZARUBINI
Na e zbulo pra, zbuloje, zbuloje
Planin që të fshehur na e mban.

PODUROVI
Menjëherë, menjëherë do të të dërgojmë
Komandant të kavalerisë sonë.

HLLOPUSHA
Jo!
Hllopusha s'do që të ndeshet.
Hllopusha ka një tjetër mendim.
Ai do që fytyrat tuaja të tronditura nga zemrimi
Në vend të urrejtjes të mbusheshin me gjykim.
Ju s'keni frikë si egërsira grabitqare,
E tmerrshme
Por a s'është eështë zhurma
vërtetë që paeartileri
betejave, e fitoreve tuaja.
jeni?
Dhe që as barut, gjithashtu nuk keni?

Ah, në kokën time truri si në fuçi


Therës është si raki e ashpër gruri,
Di që jashtë Sakmarës
Topa po derdhin punëtorët për çifligarët.
Atje do të gjendet dhe barutin dhe gjylet
Një armatë shenjuesish me sy të mprehtë.
Por duhet t'i ngremë, pa lëkundje, me nxitim,
Gjithë fshatarët e kësaj toke pa dyshim.
Është e turpshme të lëkundemi këtu,e turpshme të hezitojmë,
S'është turfullim pelash inati i skllevërve…

Hajt, gjatë bakrit të blireve nisuni


Një goditje të fortë kufirit të Ufos t'i përgatitim.

6. NE KAMPIN E ZARUBINIT
ZARUBINI
Eh ju, njerëz të zotë e të gëzuar,
Njerëz të shkujdesur, njerëz indiferentë!
Tartarët me mollëza të dala,
Janë miqësuar me fshatrat tuaja.
Fishkëllejnë kuajt si stuhi nëpër fusha thellë,
Zhduken sapo t'u hedhësh shikimin,
Hëna shqyen kaçubat, duke rrahur krahët e verdhë

Fushat e zhveshura sodis gjatë


Lëndinat që ngrijnë në kaltërsi.
A s'është kjo Mongolia e pasur në mështekna?

A s'janë karrot kirgize, si kapula bari, përbri?


Dëgjoni, o njerëz të zotë, dëgjoni,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 188/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Fishkëllimën tuaj të gjatë prej nomadësh!


Orenbergu i rrethuar nga Hllopusha
Ha bretkosa, minj dhe hardhuca.
Një e treta e vendit është në duart tona tashmë,
Një të tretën e vendit e kemi futur në rresht si ushtarë,
Sonte armiku do të humbë gjatë bregut të Vollgës,
Të gjitha depozitat dhe skelat mbarë.
SHIGAJEVI
Stop!Zarubin
Sigurisht s'ke dëgjuar,
Këtë s'e kam parë unë…
Të tjerët…
Shumë…
Pranë Samarës një mështeknë kokëshpuar,
Duke pikuar trurin e verdhë
Shkon ndanë rrugës, duke çaluar.
Si
Menjë i verbër,
kapelen mbetur
e grisur të pas shokëve
një foleje të tij
korbi
Me dridhje zëri të ngjirur dhe hundor
Lut për ushqim
Shtegëtarë e udhëtarë,
Por s'i hedhin asaj as edhe një gur,
Të trembur duke bërë kryqin
Duke iu drejtuar një ylli, të gjithë besojnë
Mos është paralajmërim i një fatkeqësie të tmerrshme.
Diçka do të ndodhë!
Diçka duhet të ndodhë
Thonë se do të ketë uri dhe kolerë
Zogu në fluturim do të çukisë
Glasën e vet të argjendtë, njëqind herë.

TORNOVI
Po, po, po!
Diçka do të ndodhë!
Kudo
Ulurijnë zëra si qenë në kangjëlla
Në shpirtrat e vrazhdët të njerëzve,
Në ndyrësinë e lagësht kënetore, fryn era,
Do të ndodhë një fatkeqësi!
Një humbje e madhe do të jetë një humbje e madhe!
Sigurisht jo më kot nga livadhet gjithmonë,
Kafka prej kali e hënës
Arin e pështymës së qelbur pikon.

ZARUBINI
Gënjeni, gënjeni ju!
Ju ngultë një thikë në shpinë!
Që në fëmini s'më ka qëlluar të shoh, mua

Që për djallëzira
Kozaku të dridhettëmë
tilla
keqa sesa një grua.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 189/333
8/9/2019 Poezi Ruse

SHIGAJEVI
S'dridhemi ne, s'dridhemi aspak!
S'është ujë i pritave të Bashkirskit gjaku ynë.
Ti e di mirë
Cilat thika ia hapën rrugën Çeljabinskit
Ti e di kush e mori Osa-n,
Kush e zhveshi
Kaq shumë mizadhe
mbie shtriu
hundënpërtokë Saruplin
tënde s'kanë pushuar
Sa plumba shpinat tona kanë gërvishtur e prerë.
Në ngrica dhe lagështira
Natë dhe ditë
Jemi të gatshëm të luftojmë përherë.
Secili nga ne mban më të shtrenjtë kalin dori
Sesa kokën prej cubi të tij.
Fatkeqësia kërcënon, kërcënon dikë
Dhe kozaku a s'duhet ta dëgjojë këtë?
Shih një tymtar
Rri mbinjë
Ja dhe çati si kalorësi
i dytë, mbi kalë.
një i tretë;
S'do të dije të llogarisje dot turinjtë e tyre
Me dëshirën e guximshme të budallenjve.
Dhe një kope e tërë e egër pelash prej druri
Fluturon trokthi nënë një re pluhuri.
Ku po shkon ajo? Pse?
Ç'rrugë kërkojnë
Kalorësit e pa fre?
Mbi sytë e qelqtë i fshikullon, i godet paniku
Me dorezën e një kamzhiku

ZARUBINI
Jo, jo, jo!
S'e ke kuptuar fare…
Dëgjohet thirrja,
Thirrja e alarmit në çdo dritare.
Unë e di se sonte Emiliani
Me kavalerinë e rreptë të tij do të marshojë mbi kazan.
Duke marrë frymë nga entuziazmi dje
Pashë në mjegullën e dritës së agimit,
Sesi zgjateshin përtej Cermshanit, përtej malit
Mijëra karro me artilerinë.
Si me kërkëllimën e rrotave
Madhërisht mbi gurët e kalldrëmit, karvani gjëmon!
Hingëllima e deveve, me blegërimën e dhive
Dhe me zërin grykor të tartarëve ushton.

TORNOVI
E po mirë pra, besojmë ne besojmë
Që gjithçka (mbase)
Është siç e mendon ti

Zëri i zemërimit
Na thërret në një ihakmarrje
ngjashëm të
metmerrshme
fatkeqësnë,
këtu.
Dashtë Zoti,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 190/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dashtë Zoti të jetë kështu!

ZARUBINI
Besoni, besoni!
Ju betohem!
Jo fatkeqësia, por gëzimi i beftë,
Mbi
Ja, siRusinë e muzhikëve
shpatatat dombi
që përplasen të bjerë.
mburoja,
Kumboi muzgu blu mbi fushën e nderë.
Gjer edhe korijet
Si kryengritëse,
Flamurët e rjabinave ngrenë
Po piqet, po piqet buzagas beteja.
Mjegulla e përgjakur ulurin në qiell
Me gjëmimin e predhave dhe fishkëllimat e mitrolozit
Emiliani nesër do t'i mbulojë
Që revolta jonë të gjëmojë pa shpëtim

Sot ankthi të mos
do dërgoj aty, na thith gjithçka.
Nihmë për trupat e tij.

7. ERA PERKUND THEKREN


ÇUMAKOVI
Ç'është? Si? A është e mundur vallë që pësuam disfatë?
Muzgu si ulkonjë e uritur vrapoi të lëpijë gjakun e agimit.
Oh, kjo natë!
Re shkëmbore përhapen në qiell si pllaka varri.
Ti del në fushë, thërret, thërret,
Thërret armatën e rënë në Sarepta,
Shikon e nuk sheh në valëzon apo jo thekra,
Apo hordhi të verdha skeletësh vallëzuese.
Jo, s'është muaji gusht ai, kur shkoqet tërshëra,
Kur era me kopan të madh e rreh fushave,
Të vdekur, të vdekur, shikoni, të vdekur përreth.
Ngërdheshen duke pështyrë dhëmbët e krimbur.
Dyzetmijë ishim, dyzetmijë,
Dhe dyzetmijë, si një i vetëm, ramë përtej Vollgës të gjithë.
As shiu s'do të mundte të fshikullonte bar apo kashtë
Siç na i prenë neve kokat me shpatë.

Ç'është? Si? Ku të ikim?


Sa kemi mbetur të gjallë këtu?
Nga fshatrat në flakë, tymi rreh qiellin me kthetra
Dhe shtrin mbi tokë turpin dhe mërzitjen tonë,
Më mirë të vdisnim të shtrirë atje poshtë,
Ku sillet i shqetësuar e kobzi korteu dasmor i korbave,
Sesa të tretësh këta gishta si pesë qirinj të ndezur,
Apo të mbash këtë trup me arkivol shprese si një varrezë!

BURNOVI
Jo! Eke gabim, gabim, gabim!
Tani, si askurrë, s'jam i sëmurë prej ndjenjës së jetës,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 191/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Do të doja të rrokullisesha si një çapkën në arin e barit


Dhe të rrëzoja sorrat e zeza nga kryqet e këmbanoreve të kaltra.
Gjithçka që dhashë për lirinë e popullit
Do të doja ta rimerrja dhe të besoja përsëri
Se kjo hënë,
Si llambë me vajguri buzë mbrëmjes,
Do
Do të
të doja
doja ta
të ndizte
besoja llambandezësi
se dhe këto yjeis'janë
qytetityje…
Tambov.
Por flutura të verdha që drejt flakërimës së hënës fluturojnë …
Mik
Pse me një murmurimë loti
Si mbi xhamin e një kishe më vërvit një gur në shpirt?

ÇUMAKOVI
Pse ke mëshirë për një shpirt të ndyrë dhe të ftohtë
Për një arush të ngordhur në strofkën e ngushtë?
A s'e di se në Orenburg kanë therur Hllopushën?
S'e di që
Gjithë Zarubini
ushtria jonëndodhet
pësoi u ishpartallua
burgosur në Tambinsk?
nga Mishel'soni.
Kalmukë e bashkirë ikën drejt Aralskut, në Azi.
Përvajshëm mbase për këtë rënkojnë suslikët
Në fushën e shkelur duke stërpikur me baltë
Kokat e të vdekurve si gjethe panje?
Rrënimi, rrënimi, bie nëpër fshatra çanga!
Kush do të na shpëtojë? kush do të na japë strehim?
Shiko! Atje përsëri, atje përsëri përtej ndanë pyllit,
Zogj cijatës nderin krahët si kryqe në ajër, fluturim.

BURNOVI
Jo, jo, jo! S'dua të vdes aspak!
Mëkot këta zogj rrinë pezull mbi ne,
Dua të jem adoleshent përsëri
Që shkund bakrrin nga koria me shelgje
Dhe të mbaj poshtë pëllëmbët si pjata të bardha lëmuese
Si është e mundur vdekja?
Mund të banojë ky mendim në zemër,
Kur në provincën e Penzkës kam shtëpinë time?
Qaj me lot diellin, qaj me lot hënën,
Qaj me lot shelgun që dritaren e ulët më ze,
Vetëm për të gjallët janë të bekuar
Stepat pyjet, përrenjtë dhe blerimi blu.
Dëgjo, unë pështyj mbi tërë universin
Nëse nesër s'do të jem më këtu!
Dua të jetoj, të jetoj, të jetoj
Të jetoj gjer në frikë e gjer në dhimbje!
Edhe hajdut xhepash, edhe kërkues ari
Vetëm për të parë si kërcejnë minjtë nga gëzimi në fushë,
Vetëm për të parë si këndojnë bretkosat e dehura në pus.
Shpirti im i bardhë si lule molle gufon,

Në një
Më flak për
mësoni të kaltër
hir të rigjallëroi
Zotit sytë era.
Më mësoni dhe unë do të bëj çdo gjë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 192/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Çdo gjë për të buçitur në kopshtet e njerëzve përhera!

TVOROGOVI
Ndaluni! ndaluni!
Po ta dija se s'jeni frikacakë
Do të mund të shpëtonim pa vështirësi.
Askujt s'do t'ianë
Ylli i vetmuar zgjonin komplotin
qiell do të ruantetonë shelgjet memecë,
heshtjen,
Mos u trembni, mos u tmerroni nga plani i egër,
S'është më i tmerrshëm se kërcitja e kockave në trup.
Unë dua t'ju propozoj
Që ta lidhni Emilianin në agim
Dhe ta dorëzoni në duar e autoriteteve
Që vdekjen na nxjerrin përpara si kërcënim.

ÇUMAKOVI
Si, Emilianin?

BURNOVI
Jo! Jo! Jo!

TVORGOVI
He, he, he!
Jeni më të marrë se kuajt,
Jam i sigurt se nesër,
Sapo agimi do të ketë pështyrë me ar,
Si berra të therur do t'ju varin në shesh ushtarët.
Eh budallenj, budallenj, kush do të ketë mëshirë për ju,
Sepse ju vetë i keni shpikur gjembat.
Jetohet vetëm një herë, vetëm një herë jetohet këtu!
Vetëm njëherë shkëlqen rinia si hëna në vendlindje.
Dëgjo, ti, dëgjo.Ti ke një shtëpi në Sara,
Atje me gjethe të purpurta plepi rreh dritaren tënde
Gati, donte t'i thoshte padronit në ditët e zymta të tetorit,
Se vjeshta e ka bërë shosh me goditje të ftohta preçize.
Si do të mundësh ta ndihmosh ti plepin?
Me çfarë do t'i shërosh ti plagët e tij prej druri?
E njëjta natë kumbuese, nata vjeshtë e jetës
E zhveshi Emilianin si plepin, me dhëmbët e shiut.

E di, e di, pranverës, kur uji ulurin,


Plepi do të mbulohet përsëri me lëkurë të butë e të blertë .
Por gjethet e vjetra në të kurrë s'do të çelin
Do t'i shpërndajnë egërsirat, udhëtarët do t'i shkelin.

Ç'më intereson nëse Emiliani do të mund të fshihet në Azi


Dhe nomadët me t'u mbledhur do të hidhen në betejë?
Njëlloj gjethet e reja do të bien dhe do të mbulohen me baltë përsëri
Dëgjo! Dëgjo! Ne jemi gjethe plaka!

Pse mirë
Më të përkundesh mbidhe
të këputemi degët lakuriqe në
të vërtitemi gjithë
erë,nyje?
Sesa të nderemi fushave, duke kulluar kalbësirë të artë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 193/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Sesa sytë të të na i çukisin zogjtë e zinj grabitqarë.


Kush dëshiron të vijë me mua, mirardhtë!

Koka e Emilianit është një varkë e vogël


Për ne që mbytemi në një lumë gjithë egërsi.

Jetohet vetëm
Vetëm një herënjë herë,
rinia vetëm një
himnizon herësitëvelë
hënën vetme!
në largësi.

8. FUNDI I PUGAÇOVIT

PUGAÇOVI
U çmëndët! U çmëndët! U çmëndët!
Që ne u shfarrosëm, juve kush ju tha?
Gojë të liga si torba me ushqime të prishura
Vjellin qelbësira, gënjeshtra të pacipa, hata.
Tri herë mallkuar qoftë ai kriminel, frikacak e kopuk
Që ditiduhet
Sonte t'ju helmojë mekuajt
të shaloni gjepura të tilla,
Për t'u futur me mua para agimit në Gurjev.
Po e di, e di, jemi para një fatkeqësie të tmerrshme,
Por për këtë dhe më e tmerrshme në kënetën e mjegullës
Barkat tona, si mjelma do të rrahin krahët e drunjtë
Mbi ujrat e Kaspios, drejt Azisë.
O Azi, vend i kaltër, Azi!
Mbushur me rërë, gëlqere dhe kripë
Kështu hëna ecën ngadalë në qiell, rrotat duke krikëllitur
Si kirgizi me qerren e tij.
Po kush e di vallë me ç'vrull e krenari
Rrokullisen atje lumenjtë malor qimeverdhë?
A s'është kjo arsyeja që fishkëllejnë kështu hordhitë e mongolëve
Me sa egërsi e mizori që ka njeriu në brendësi?

Prej kohësh, shumë kohësh fsheha dëshirën


Që të transferohem atje poshtë, pranë nomadëve të tyre në fushim
Që me dallgët e furishme të xigomatikëve të tyre të shndritshëm,
Të mbështetem pragjeve të Rusisë si hija e Tamerlanit.
Cili batakçi, kopuk, e kriminel
Ju helmoi me një gënjeshtër të poshtër e të pacipë?
Sonte duhet të shaloni kuajt menjëherrë
Që të hyni me mua para agimit në Gurev.

KRJAMINI
O qesharaku, qesharaku, qesharaku Emilian,
Je gjithmonë po ai tuaf, i verbër dhe dhelparak,
Trimëria jote u derdh nëpër fushë
Në asnjë punë të Azisë s'do mund të ziesh ti më, aspak.
E njohim, e njohim popullin tënd të Mongolisë,
Na është i panjohur vallë guximi i tij?

Kush
Ia i pari,
mbathi nëkush i pari, nëse jo kjo fundërine
Sakmara?
Si gjithmonë, si gjithmonë këto shëmtira të egra

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 194/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kanë zgjedhur si viktima më të dobtitit e më të vegjlit.


S'bëjnë tjetër veç të plaçkitin e të djegin kufijtë e Rusisë
Dhe të lidhin në shalat e kuajve si plaçkë lufte gratë.
Kanë parapëlqyer gjithmonë inkursionin dhe plaçkitjen
Në fshatrat e ashpra me jetë në errësirë të gjatë.
………………………………
Jo, s'mund
As në Azi, të
as vimë më pas teje,
në Kaspio,as në Gurjev.

PUGAÇOVI
O zot, ç'po dëgjoj?
Hesht, kozak
Do të ta tapos fytin me thikë a me një të shtënë pisto…lete
Është e vërtetë që shpatat të kenë pushuar së vringëlluari?
Është ky shpërblimi për gjithçka që kam hequr?
Jo, jo, jo, s'mund ta besoj, s'është e mundur!
Jo për këtë u rritët në stanicat e stepave;
Asnjë
S'duhetkërcënim fatit tëtëashpër
t'ju shtrëngojë dorëzoheni.
Ju duhet ta nxitni edhe më shumë ulurimën tuaj
Ashty si në kohën, kur era nga vendet tona frynte si furtunë…

Me guxim ndiqmëni pra drejtë Kaspios! Me guxim më ndiqni!


Ej, ju sotnikë zbatoni urdhërin!

KRJAMINI
Jo! Jo! S'jemi më shërbëtorët e tu!
S'na josh më marrëzia jote si përherë.
S'duam që në një luftë të marrë e të kotë
Të shtrihemi në varreza si mijëra të tjerë .
Zemra ka ankth e frikë të fshehtë.
Nga mosmarrëveshje të përgjakta dhe ankesa,
Ne do donim të dëgjonim si dikur në hutor
Shushurimën nëpër panja dhe plepa.
Kemi një vegjë fatale në jetë
Më të fortë se çdo cimë dhe tel…
A s'është çasti për ty Emilian
Që të përulesh para autoritetit, ti kryetar rebel?!

Atë që ishte, s'mund ta kthesh më prapa de,


Jo më kot tetori hapet me të qarat e gjetheve…

PUGAÇOVI
Si!Tradhëti?
Tradhëti?
Ha, ha, ha!…
E po mirë, pra!
Prite mor qen shpërblimin tënd, ja!
(Shtie).

Krjamini bie i vdekur. Kozakët me britma nxjerrin shpatat. Pugaçovi, duke shpenguar,
me thikën në dorë, bën prapa drejt murit.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 195/333
8/9/2019 Poezi Ruse

ZERA
Lidheni! Lidheni!

TVOROGOVI
Qëllojeni! Qëllojeni me shpatë, drejt e në turi!

ZERI I PARE
Kemi patur mjaft si ky i pafytyrë…

ZERI I DYTE
Tërhiqeni prej mjekrre…

PUGAÇOVI
…Të shtrenjtët e mi…Të mi -rët…
Ç'ndodhir? Ç'ndodhi? Ç'ndodhi?
Kush klith e ngërdheshet kaq me frikë
Në lagështirën
Kush ngërdheshetdhepërtej
në baltë ndanë rrugës?
tinëzisht,
Duke pështyrë kundër diellit ndyrësisht?
………………………………
…Ah, është vjeshta!
Është vjeshta që derdh nga thesi
Monedha ari të prera nga muaji shtator
Po! Jam i humbur!
Ora ecën…
Truri si qiri, shurdhshëm, shurdhshëm pikon…
…Eshtë ajo!
Është vjeshta që ju korruptoi
E poshtra, e keqja, zhelania plakë.
Është ajo, ajo, ajo
Me flokët shpupuritur si muzg i dridhëruar
Me dëshirën që vendlindja të vdesë
Nën buzëqeshjen e saj të ftohtë, të trishtuar.

TVOROGOVI
Ah, ka luajtur…ç'rrini, ma shikoni?
Lidheni!
Sigurisht, s'do t'i bjerë murit me kokë.
Lavdi Zotit! Mbaroi gjakderdhja e tij mizore,
Mori fund ulurima e tij e tërbuar ujkore,
Më i gjallë do të ndizet tani bakri i vjeshtës
Lopata e erërave s'do të zbrazë lulkuqen e agimit.
Shporruni pra!
Duhet të shpejtojmë,
Në duart e qeverisë ta dorëzojmë.

PUGAÇOVI
Ku je, ku je fuqi e dikurshme?

Kërkon
Rini, të si
rini, çohesh dhe s'mund
natë maji të lëvizësh
ke pushuar dorën!
së jehuari,
Si qershia e egër në stepën e provincës!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 196/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ja duket, duket mbi Don kaltërsia e natës


Erë e ëmbël vjen nga shkurret e thata që digjen.
Një hënë e plotë e ngrohtë
Derdh gëlqere të artë mbi shtëpinë e ulët.
I ngjirrur dhe me zor, kikiriki bën gjeli, kushedi ku.
Teshtin gardhi prej pluhurit në fejzat e shqyera.
Dhe larg,
Vrapon e mëgjersa
zilka larg përherë,
thërmohetduke turbulluar
prapa malit. gjumin e livadhit
Zoti im!
A thua, vërtet erdhi çasti?
Është e mundur të biesh nën barrën e shpirtit të dlirë?
Dhe dukej…dukej ende dje…
Të shtrenjtët e mi…të shtrenjtët…e mi -rë…

SHENIMET E KAPITUJVE: 5 - 8
5. I BURGOSURI I URALEVE
Pugaçovi mori në pak kohë fortesa të ndryshme, nënshtroi Orenburgun me një rrethim të gjatë e të
tmerrshëm
Guvernatori, (qëgjeneral
nisi në leitnant
ditët e para të tetoritnis
Rejnsdorp, 1773). Qyteti
banditin ndodhetnë
Hllopusha nëkampin
gjendetegrabitjeje dhe në terror.
Pugaçovit.
''Në burgun e Orenburgut ndodhej atëherë në pranga një keqbërës, i njohur nën emrin e Hllopushës
[domethënë, Petardo]. Për njëzetë vite ai kishte qenë cub në ato vende. Tri herë ishte internuar në
Siberi, dhe tri herë kishte gjetur mënyrën për t'ia mbathur. Rejnsdorp mendoi që atij t'i shërbente i
burgosuri inteligjent që të dërgonte në bandën e Pugaçovit afishet e paralajmërimit. Hllopusha u betua
se do t'i kryente me përpikmëri detyrat e tij. Me t'u liruar, iu paraqit drejt për drejt Pugaçovit dhe ia
dorëzoi të gjitha letrat e guvernatorit.'' E di, mik, se çfarë shkruhet në to'', i tha analfabeti Pugaçov dhe
i dhuroi një gjysmë ruble dhe kostumin e një kirgizi të varur pak më parë. Duke njohur mirë krahinën
që aq gjatë e kishte terrorizuar me grabitjet e tij, Hllopusha iu bë atij i domosdoshëm. Pugaçovi e
emëroi kolonel dhe e ngarkoi me grabitjen dhe me revoltën e fabrikave. Hllopusha u pajtua me
besimin e fshehtë në të. Lëvizi gjatë lumit Sakmara duke bërë që të ngrinin krye fshatrat përreth, u
shfaq në skelat
Pugaçovit, gjylee dhe
Bugulçanit dhe etështuar
barut, duke Sterilitamakut
bandën edhe në fshatarë
tij me ofiçinat edhe
Uralit dhe qëshokë
bashkirë, andejtëi dërgoi
tij të topa
grabitjeve'' (Pushkin, Histori cit. f. 173– 74) ''Banditi Hllopusha i shtruar në kamzhik, i damkosur nga
dora e xhelatit, me fejzat e hundës të shqyera gjer në kerce ishte një nga përkrahësit e Pugaçovit. Atij i
vinte turp nga deformimi që kishte pësuar dhe mbante në fytyrë një rrjetë ose e mbulonnte atë me
mëngën e krahut, si për t'u mbrojtur nga ngrica'' (po aty, f. 181- 82)

6. NE KAMPIN E ZARUBINIT
Jemi në kampin e Zarubinit, mëkëmbës i Pugaçovit. Forcat e rebelëve, gjithnjë e më të shumta
grabisin qytete e fortesa, marrin Samarën në fund të dhjetorit të viti 1773. ''Çdoditë forcat e Pugaçovit
rriteshin. Ushtria e tij përbëhej tashmë prej njëzetë e pesë mijë njerëzish. Bërthama formohej prej
kozakëve të Jaikut dhe nga ushtarë të kapur në kalatë, por pranë tyre grumbullohej një shumicë e
pabesuar tartarësh, bashkirësh, kalmukësh, fshatarësh rebelë, galeotësh të arratisur dhe endacakë të
çdo lloji. Gjithë ky llum ishte armatosur si jo më mirë; kush më shtizë, kush mekobure, kush me
shpatë oficeri. Disave iu shpërndan bajoneta të vendosura në hunj të gjatë; të tjerët mbanin topuza;
pjesa më e madhe nuk kishte kurrëfarë arme. Ushtria ishte e ndarë në regjimente të përbërë prej
pesëqind njerëzve. Paguheshin vetëm kozakët e Jaikut; të tjerët kënaqeshin me plaçkitjen. Vera ishte
shitur nga financa e shtetit. Me ushqimet dhe kuajt merreshin bashkirët. Për dezertimin qe vendosur
dënimi me vdekje''. (Pushkin, Historia cit. kap. III, f. 178).
Gjithë Rusia ndodhet në një gjendje të tmerrshme. ''Vërtet gjendja ishte e tmerrshme. Revolta e
përgjithshme e bashkirëve, e kalmukëve dhe e popujve të tjerë të shpërndarë në këtë krahinë,
ndërpriste nga çdo anë komunikimet. Trupat ishin në numër të paktë dhe të pabesë. Krerët braktisnin
postet e tyre dhe iknin duke dalluar një bashkir me kukurë ose një fshatar të ndërmarrjeve, me
çomange. Dimri dyfishonte vështirësitë. Stepat ishin mbuluarme borë të madhe. Nuk ishte e mundur
të shkoje përpara pa pajisje, jo vetëmme bukë, por edhe me dru. Fshatrat ishin të shkretë, qytetet
kryesore të rrethuar, të tjerët të pushtuar nga bandat e rebelëve, fabrikat të plaçkitura dhe të djegura;

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 197/333
8/9/2019 Poezi Ruse

plebeu ishte kudo në lëvizje dhe bënte prapësira. Trupat edërguar nga të gjitha anët e Shtetit, lëviznin
me ngathtësi. E keqja që s'e ndalte asgjë, përhapej me shpejtësi dhe gjërësisht. Nga qyteza e Iljek deri
në Gurjev, kozakët e Jaikut ishi në revoltë. Guvernatorët e e Kazanit, të Nizhgorodit dhe të Astrahanit
ishin plot banda banditësh; flaka mund të vërshonte deri në Siberi; në Permë filluan lëvizjet; Ekaterina
ishte në rrezik. Kirgizët– kajsaki duke përfituar nga mungesa e trupave, filluan të të kalojnë kufirin e
hapur, të plaçkisin banesat e bujqve, të merrnin bagëtinë, të plaçkisnin banorët. Popujt e Oltrekubanit,
të nxitur nga Turqia, zienin; dhe disa fuqi evropiane mendonin të përfitonin nga gjendja e vështirë në
të cilën ndodhej atëherë Rusia'' (po aty., kap. IV,f. 199
– 200).
Në këtë kuadër rrethimi i Orenburgut, bëhet përherë e më shumë dramatik. ' Gjendja e Orenburgut
bëhej e tmerrshme. Banorëve u ishte rekuizuar mielli dhegruri dhe u shpërndahej prej tij një racion
ditor. Prej një kohe të gjatë i ushqenin kuajt me gjembaçë të thatë. Pjesa më e madhe e tyre ngori dhe
dhe u përdor si ushqim. Uria rritej. Një thes me miell shitej (edhe ky në mënyrën më misterioze)
njëzetë e pesë rubla. Me propozim të Riçkovit (akademikutqë ndodhej atëherë në Orenburg) filluan të
skuqnin lëkurën e qeve dhe kuajve dhe ta grinin në copëza që ta përzienin në bukë. Shpërthyen
sëmundjet. Mërmëritej gjithnjë e më fort. I trembeshin një revolte'' (po aty., f. 196).' Gjatë mungesave
të shpeshta të Pugaçovit, Sigajev, Padurov dhe Hllopusha drejtuan rrethimin e Orenburgut'' (po aty.,
kap. V. f. 210). Por njerëzit e Pugaçovit fillojnë një të venë re një paranjenjë fatkeqësie.

7. ERA PERKUND THEKREN


më 1774, pas ngjarjeve të ndërsjellta, fati i Pugaçovit merr të tatëpjetën. Duke falimentuar tentativa e
pushtimit të Orenburgut, ai pëson disa disfata të rënda dhe strehohet në fshatin Breda, pranë lumit
Sahmara, shtatë verste nga qyteti (''mars 1774). Hllopusha është kapet dhe gjykohet në Orenburg,thotë
Pushkini: ''Sigajev,duke parë se gjithçka kishte marrfund, mendoi të fitonte faljen dhe, duke mb ajtur
Pugaçovin dhe Hllopushën, i trensmetoi guvernatorit të Orenburgut propozimin t'i dorzojë
mashtruesin duke i kërkuar që t'i jepej sinjali me dy të shtëna topi. Centurioni Loxhinov qëkishte
shoqëruar ikjen e Pugaçovit u paraqitnë në Rejnsdorp me këtë lajm. I shkreti Rejnsdorp nuk guxoi t'i
besonte fatit të vet dhe përdy orë të tëra nuk mundi të vendoste të jeptesinjalin e kërkuar. Ndërkaq
Pugaçovi dhe Hllopusha qenë liruar nga të internuarit që gjendeshin në Breda. Pugaçovi iku me dhjetë
topa, me prenë e plaçkitur dheme dy fundërrinat që i kishin mbetur. Hllopusha galopoi drejt Kargalesë
me qëllim që të shpëtonte gruan dhe djalin. Tartarët e lidhën dhe dërguan që të lajmëronin
guvernatorin. I burgosuri i famshëm u dërgua në Orenburg, ku më në fund iu pre koka,në qershor të
vitit1774'' (Historia cit., kap.V, f. 213). Pugaçovi, humbet kështu dalngadalë bashkëpunëtorët më të
rëndësishëm. Zarubin u burgos në Tabinsk.në Sahmara bienë gjithashtu në burg, Padurov e të tjerë.
Megjithatë, në planin etij ambicioz për të marshuar mbi Moskë, Pugaçovi arrin të marrëKazanin (12
korrik1774)''. Por u mund shpejt dhe u ndoq përtej Vollgës nga trupat e nënkolonelit J. J. Mikelson.
''Kalimi i Pugaçovit krijoi një pështjellim të përgjithshëm. Gjithë pjesa perëndimore e Vollgës ngriti
krye dhe kaloi në anën e mashtruesve […]. Por tashmë Pugaçovi nuk kishte qëllim të marshonte mbi
kryeqytetin e vjetër [Pjetri i Madh, duke themeluar Petërburgun më 1703, më 1712, transferoi
kryeqytetin nga Moska atje] I rrethuar nga çdo anë nga trupat qeveritare, duke mos pasur besim te
bashkëpunëtorët e tij, ai mendonte tashmë për shpëtimin e vet; qëllimi i tij ishte që të kalonte përtej
Kubanit ose në Persi. Rebelët kryesorë parashikonin fundin e bëmës së organizuar prej tyre dhe bënin
bisedime për kokën e kreut të tyre. Perfiliev, në emër të të gjithë kozakëve fajtorë, dërgoi fshehtaz në
Petërburg një përfaqësi
besonte, megjithatë hurime
në propozimin
lidhje me të.qëPugaçovi
ta dorzonin
ikte,batakçiun.
por ikja e Qeveria,
tij dukej enjë
gënjyer një Kurrë
pushtim. herë, nuk i
sukseset
e tij nuk kishin qenë më të tmerrshme, kurrë, revolta nuk ishte tërbuar më me forcë. Kryengritja
kalonte nga një fshat në tjetrin, nga krahina në krahinë. Mjaftonte shfaqja e dy apo tre keqbërësve për
të çuar krejt krahinën. Formoheshin banda të veçuara plaçkitësish dhe revoltuesish dhe secila kishte
nga një Pugaçov…Këto lajme të dhimbshme bënë në Petërburg një përshtypje të thellë dhe errësuan
gëzimin e krijuar nga fundi i luftës me Turqinë dhe nga përfundimi i paqes së lavdishme së Kjuçuk -
Karnadzha (në rusisht; në turqisht Kyçyk Qainarxhe; Kajnardzha, fshat mbi Danub, pranë Silistras, në
Dobruxhian jugore (Bullgari), ku u firmos paqja në përfundim të luftës ruso – turke (1768 - 74): cfr.
F. 97, shënimi në tablonë 3)'' (Pushkin, Historia cit., kap. VIII , f. 247-48). Atëherë Katerina emëroi
komandant suprem të ushtrisëkontin Pjotër Ivanoviç Panininin i cili në shtator të vitit 1770 kishte
marrë kështjellën turke të Benderisë mbi Dniestër, në Moldavi. ''Në këtë mënyrë fituesi i Benderit e
çoi luftën kundër kozakut të thjeshtë që katër vite më parë kishte shërbyer i panjohur në rreshtat e
ushtrisë së besuar komandës së tij'' (po aty, f.249). Pugaçov arrin të pushtojë Penxan (në

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 198/333
8/9/2019 Poezi Ruse

bashkërrjedhjen e Penxës me Suran, në limanin e mesëm të Vollgës) dhe në jug-lindje, Saratov (mbi
Vollgë), por pastaj (25 gusht 1774) u mund nga Mishelsoni në një betejë të fundit dhe vendimtare
pranë Sareptës, në afërsi të Karikinit (Stalingradi i ardhshëm). Në shpirtin e bashkëpunëtorëve të tij
futet helmi i tradhëtisë. Tvorogov, beniamini i Pugaçovit propozon që të lidhet Emiliani dhe t'i
dorëzohet qeverisë.
8. FUNDI I PUGAÇOVIT
Pugaçovi i trodhëtuar nga njerëzit e tij, iu dorëzua trupave qeveritare (shtator 1774). Pushkini thotë:
“Pugaçovi nuk kishte mjete për t'iu shpëtuar rrjetave që e shtrëngonin. Bashkëpunëtorët e tij duke parë
nga njera anë rrënimin e pashmangshëm dhe nga ana tjetër shpresën e faljes, filluan të merreshin vesh
mes tyre dhe vendosën t'ia dorëzonin qeverisë. Pugaçovi donte të shkonte drejt detit Kaspjk duke
shpresuar që të gjente mënyrë e t'i t'i hapte shtegun vetes nëpër stepat e Kirgizëve-kajsaki. Kozakët u
hoqën sikur ranë dokord, por duke i thënë se donin të merrnin me vete gratë dhe fëmijët, e çuan në
Uzen, strehim i zakonshëm për keqbërësit dhe të ikurve të atyre viseve. Më 14 shtator arritën
fshatrave të ''besimtarëve të vjetër'' të popullit (''besimtarët e vjetër'' starovery, përbënin në Rusi një
sekt fetar që e pati origjinën në viti 1656; të quajtur raskolniki, domethënë të veçuarit nga kisha
ortodokse zyrtare). Këtu pati këshillën e fundit. Kozakët që nuk pranuan të dorzoheshin në duart e
qeverisë u shpërndanë. Të tjerët u drejtuan në çadrat e Pugaçovit. Pugaçovi qëndronte vetëm dhe i
mendueshëm. Arma e tij varej në një cep. Duke dëgjuar të hynin kozakët, ngriti kokën dhe pyeti se
çfarë donin. Ata filluan të flisnin për gjendjen e tyre të dëshpëruar dhe ndërkohë duke iu afruar
ngadalë kërkuan t'i zinin rrugën për tek arma e varur. Pugaçovi nisi atëherë t'i bindte që të shkonin
drejt qytezës së Gurievit. Kozakët iu përgjigjën se për një kohë të gjatë kishin shkuar ata pas tij dhe se
tashmë kishte ardhur koha që t'i ndiqte ai ata. ''E po mirë pra'', tha Pugaçovi, ''doni ta tradhtoni
sovranin tuaj?'' ''Ç'të bëjmë?'' u përgjigjën kozakët dhe pa pritur iu hodhën përsipër. Pugaçovi u
shpengua në kohë. Atë u tërhoqën disa hapa prapa. E kam vënë re prej kohësh tradhëtinë tuaj'', tha
Pugaçovi dhe duke thirrur beniaminin e tij, i zgjati duart dhe i tha: ''Lidhi!'' Tvorogovi donte ta lidhte
me duart prapa. Pugaçovi nuk u përkul. ''Mos vallë jam bandit? '', tha me inat. Kozakët e hipën mbi
kalë dhe çuan drejt qytezës së Jaikut. Gjatë gjithë rrugës Pugaçovi i kërcënoi me hakmarrje e dukës së
madh. Një herë gjeti mënyrën të lironte duart, kapi shpatën dhe koburen, plagosi me një të shtënë një
nga kozakët dhe nisi të thërriste që të lidhnin tradhtarët. Por askush tashmë s'e dëgjonte më'' (Histori
cit., kap. VIII, F. 260– 61). Në qytezën e Jaikut, Pugaçovi iu dorëzua gjeneralit të famshëm A. V.
Suvorov i cili duke u emëruar kryekomandant nga konti Panininë fazën e fundit të operacioneve,
kishte marrë komandën e repartit të Mikelsonit. (Një skenë me Suvorovin u hoq nga Esenini në
redaktimin përfundimtar të dramës). Pastaj i burgosuri u dërgua në Simbirsk dhe iu dorëzua kontit
Ponin.Më në fund u dërgua në Moskë:“Në Moskë u prit nga një turmë e madhe që me t'u qetësuar na
kapja e keqbërësit të madh, po e priste atë me pa durim. Ai u vu në Oficinë, ku që nga mëngjesi deri
në mbrëmje, për dy muaj rresht, kuriozët mundën të shihnin rebelin e famshëm të lidhur me zinxhir në
mur dhe akoma i tmerrshëm në pafuqinë e tij. Tregohet se shumë grave u binte të fikët nga vështrimi i
tij i zjarrtë dhe nga zëri i tij kërcënues. Para gjyqit tregoi një debolecë të pa pritur shpirtrore. U desh ta
përgatisnin dalngadalë që të dëgjonte vendimin me vdekje. Pugaçovi dhe Perfilievi u dënuan me
shqyerje së katërsh; Çika me prerje koke; Sigajev, Podurov dhe Tornov në hu; tetëmbëdhjetë burra me
dënim me kamxhik, me internim dhe me punë të detyruar. Ekzekutimi i Pugaçovit dhe i
bashkëpunëtorëve të tij u bë në Moskë, më 10 janar 1775'' (po aty, f. 264). Kështu mori fund revolta
që nisi me njëkishte
autoriteteve, grushttronditur
kozakësh të pa nga
Shtetin bindur dhe duke
Siberia u rënduar
në Moskë nga Kubani
dhe nga neglizhenca e pafalshme
në pyjet e
e Muromit.
Qetësia e përgjithshme nuk u stabilizua për një kohë të gjatë akoma (…) Në fund të vitit 1775 u shpall
një amnisti e përgjithshme dhe u dha urdhëri që të harrohej përgjithmonë përsa kishte ndodhur.'' (po
aty, f. 268). 22 tetor 1774, një muaj nga kapja e Pugaçovit, Katerina i shkruante Volterit në frëngjisht
mbi kapjen e Pugaçovit.
Mbi Pugaçovin shkruan akoma edhe Pushkini (po aty, kap. IV f. 202 - 3): ''Emilian Pugaçovi, kozak
në lirim i ''stanicës'' (shih më tej) Zimovjevskaja (mbi Don), ishte bir i Ivan Mihajllovit, vdekur shumë
vjet më parë. Ishte dyzetë vjeç; ishte me trup mesatar, zeshkan në ngjyrë ulliri, thatanik; me flokë të
verdhë të zënë, me mjekërr të zezë, jo të madhe, me majë. Një dhëm i sipërmë i qe shkulur që kur
ishte ende fëmijë në një boksim. Në tëmthin e majtë kishte një njollë të bardhë dhe në të dyja sisët
shenjat e mbetura pas sëmundjes së quajtur sëmundje e zezë. Ishte analfabet dhe shenjën e kryqit e
bënte si ''raskolnikët'' (domethënë me tre gishta në vend që ta bënte me dy).Rreth dhjetë vite më parë
ishte martuar me kozaken Sofija Nadjuzhina, me të cilën pati pesë fëmijë. Më 1770 kishte kryer

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 199/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 200/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Një izbë fshati.


Qaforet e kuajve që bien erë katran.
Kamarja e ikonave të lashta
Një bishtuk dritëzbehtë.
Ç’bukuri vërtet!
Përshtypjet e viteve
I ruaj të gjalla të para.
të freskëta në jetë.

Pështjellimi i bardhë i stuhisë së borës,


Jashtë dritareve ulurin.
Nëntë vjeç.
Pranë sobës macja, shtroja dhe gjyshja…
Gjyshja hap gojën çdo çast, psherëtin
Dhe buzën me kryq duke zënë.
Këndonte diçka të trishtuar
Për stepën e paanë.

Stuhia çirrej.
Pranë dritares.
Dukej sikur vdektarët vallëzonin.
Sakaq,
Japonezëve u shpallte luftë perandoria.
Dhe kujtdo që larg i faniteshin kryqe të drunjtë
Me qindra edhe me mia.

Në atë kohë
Punët myk të Rusisë injoroja.
As qëllimet
As arsyet e luftës s’i kuptoja.
Fushat e Riazanit, ku muzhikët
Kosisnin bar
Dhe mbillnin grur
Ishin për mua gjithë bota mbarë.

Vetëm mbaj mend se fshatarët pëshpërisnin,


Dhe shpotisnin djallin.
Zotin
dhe Carin.
E vetmja përgjigje për ta ish
Buzëqeshja e agimeve dhe largësive
Ngjyrë limoni.
Të kulluara gjer tej kaltërsive.

Për herë të parë,


U ndesha me rimën,
Teprica e ndjenjave të mia
Më trulloste.
²Meqë trilli im,

U
Nëngjal,
fjalëts‘u zverdh,
e mia, thashë, shpirtin do ta derdh².

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 201/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Vite të largëta,
Si brenda një mjegulle jeni tani.
Kujtoj gjyshin
Kur më thosh me trishtim:
²Eshtë krejt e kotë…
Shkruaj po deshe
Për
Dhethekrën,
më tepër shkruaj për pelat, biri im!²
Atëher në trurin e lodhur nga pasioni
Për muzën time me një qetësi të fshehtë
Nisën ëndërrat e mia intime.
Se së shpejti do të bëhesha i pasur,
I dëgjuar
Poet me nam
Dhe që monumentin
Do të ma ngrinin në Riazan…

Pesëmbëdhjetë vjeçar
U dashurova marrëzisht
Dhe ende jo i vetëm fillikat
Ëmbëlsisht
Pasi erdha në moshë,
U martova me vajzën më të mirë
Me më të bukurën e vajzave në botë.

Vitet rridhnin
Ndryshonin fytyrat e tyre…
Një dritë e re
Përhapej mbi ta.
Kurse unë fshatari ëndërrimtar,
U bëra këtu në kryeqytet
Poet i klasit të parë.

Dhe i sëmurur
Nga mërzia e shkrimtarit
Nisa të endem
Vendeve të huaja si udhëtar,
S‘u besoja më takimeve,
S‘vuaja nga ndarjet, lamtumirat,
E quaja gënjeshtër gjithë botën mbarë.

Kuptova atëherë
Ç‘ishte Rusia,
Kuptove, ç‘ishte lavdia.
Dhe në një shpirt si ky imi,
Si helm i hidhur
Më zuri thellë e më thellë trishtimi.

S’e çaj kokën fare

Që jam
Edhe papoet.
mua
Ka plot zhele anembanë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 202/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ngordhsha!
Por
Vetëm një lutje për ju kam…
Mos ma ngrini, ju lutem, shtatoren në Riazan.

Rusia… Carshina…
Breng…
Delikatesë aristokrate e kulluar…
Ç‘këndojnë vallë?
Prite, pra, o Moskë
Rrugaçin e dëshpëruar.

Do ta shohim
Kush nga ne do t'ia dalë.
Dhe ja nga vargjet e mia,
Në klubin e ndritur, çdo sallon
Shurra e pelës së Riazanit
Gulfon .
Nuk ju pëlqen?
Por është e drejtë!.
Me zakonin
E Aromës së rigonit dhe trëndafilave ..
Por kjo bukë,
Që ju po gëlltitni e kemi bërë ne
Si të thuash, pikërisht
Me pleh,

Kaluan vite të tjera


Ajo që ndodhi gjatë tyere
S‘mund të thuhet
Vetëm me fjalë.
Carizmin duke përzënë
Me energji tmerrësisht të furishme,
Masat e punëtorëve u çuan në këmbë

I lodhur së zvarrituri
Nëpër vëndet e huaja
U ktheva
Në shtëpinë ku linda.
Tek këneta,
Me fustan të bardhë
Rri berjoza me bukle të blerta.

Po ç’berjozë!
E mahnitshme! dhe ç‘gjinj pa,
Nuk i gjen në asnjë grua
Gjinj si ata.
Nga fushat

Muzhikët
Karrot spërkatur
e tyre me diell të valë.
me thekërr
Më sjellin përballë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 203/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 204/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nga moçali vjen klithma e çafkës,


Gurgullima e ujit të kulluar,
Dhe aty - këtu, mes reve duket
Si një pikë uji, një yll i vetmuar.


Të mundësh mezjarr
ndezësh një të nëtëkëtë
madhtymnësterrë,
pyll,
Dhe pastaj ta shuash atë yll menjëherë.

NË FRESKINË E NJË VJESHTE TË BUKUR(Përktheu Faslli Haliti)


Në freskinë e vjeshtës është bukur
të dridhet shpirti në erë– që duket një mollë -
dhe të shikosh parmendën e diellit
që çan mbi sipërfaqen e lumit ujin kaltëror.

Është bukur të shkulësh nga trupi


Gozhdën e nxehtë
dhe me fustan të një festiv
të bardhë kënge
të presësh mikun trokasë derës tënde.

Unë mësoj, mësoj me zemër të ruaj


në sytë e mi lulen e qershisë së egër,
Vetëm në vetëpërmbajtje ndjenjat ngrohen
kur një plasë çan gjoksin.

Në heshtje kumbon kambanorja e yjeve,


Për mëngjesin çdo gjethe është një qiri.
S’do lejoj të hyjë në dhomën time askënd
s’kam ndërmend t’i hap derën kujt kurrësesi.

NË FRESKINË E VJESHTËS ËSHTË BUKURPërktheu SKËNDER BUÇPAPAJ


Në freskinë e vjeshtës është bukur
ta shkundësh nëpër erë shpirtin - si një mollë -
dhe të shikosh parmendën e diellit
që brazdon sipër lumit ujrat kaltërorë.

Është bukur ta shkulësh nga trupi


gozhdën e artë të një kënge
dhe në veshjen e bardhë të festës
të presësh mysafirin në mbrëmje.

Unë studioj, studioj me zemër të ruaj


në sytë lulen e qershisë së egër.
Vetëm në ngujim ndjenjat nxehen
kur një krisje ma plas gjoksin e shkretë.

Në heshtje po jehon kambanorja e yjeve,


çdo fletë është për agimin një qiri.

Askush
unë nuk
derën doetëhap
s'do hyjë nëasnjeri.
për këtë dhomë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 205/333
8/9/2019 Poezi Ruse

NE TANI DO TË IKIM PAK NGA PAK (Përktheu Faslli Haliti)


Ne tani po ikim pak nga pak që këtej
Drejt vendit ku ka qetësi dhe gëzim.
Mbase, shpejt edhe unë do duhet t’i ngre
plaçkat e mia të vdekjes për udhëtim.

Pyje të dashura
Ti tokë! mështeknash!
E ju, rërëra të ultësirave!
Përpara kësaj turme në vrapim
s’kam forcë ta fsheh melankolinë.

Kam dashur shumë në këtë botë


gjithëçka që vesh mish e shpirt.
Paqje mështeknave që hapin degët
u pasqyruan në ujin e trëndafiltë .

Në mjaft mendime kam rënë në heshtje ,


shumë
I lumturkëngë brenda
jam mbi këtëvetes
tokëkompozova.
të zymtë
për gjithçka që frymova dhe përjetova.

I lumtur që kam puthur gratë,


që shkela lule, u shtriva mbi bar,
edhe nuk qëllova kurrë në kokë
kafshët, motrat tona, si i marrë.

E di që atje nuk lulëzojnë zabelet,


nga qafa e mjellmës thekra s’fëshfërin
ndaj para turmës së vrapuesve unë
provoj gjithmonë rrëqethje, dridhërim.

Di se në atë vend nuk do të ketë, jo


si këto fusha flokëverdha nën mjegulla krejt.
Edhe pse njerëzit për mua janë të dashur
Edhe jetojnë me mua mbi këtë tokë të shenjtë .

ZGJOMË SHPEJT NESËR NË AGIM (Përktheu Faslli Haliti)


Zgjomë shpejt nesër në mëngjes,
O nëna ime durimtare e shenjtë !
Do të eci në rrugën matanë kodrës
Do takoj unë mikun e shtrenjtë.

Sot, mbi livadh, në pyllin e dendur


Kam parë vija rrotash gjërë e gjatë.
Era nën një pelerinë të hollë resh
Tund e dredh dogan* e saj të artë

Nesër në agim do të kalojë si shigjetë,


Duke shkelur berretë-hënën nën gëmushë,

Dhe pelae saj


Bishtin do të
të tund me shaka
kuq mbi fushë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 206/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Zgjomë shpejt nesër në mëngjes,


Dhe dritën në dhomë ma ndiz.
Flitet se shpejti do të bëhem
Poet i famshëm i gjithë Rusisë

Do të këndoj për ty dhe mikun,


Stufën tonë,
Qumështi gjelin të
i lopëve dhe çatinë...
tua shegane
Do derdhet në këngët dhe vargun tim.
*Hark druri mbi kalin e trojkës

LASHË (Përktheu Faslli Haliti)


Lashë shtëpinë time atërore,
Kaltërsinë e Rusisë kam lënë.
Mbi pellgun me tre yje, panja
Ngroh trishtimin e plakës, nënë.

Hëna si një bretkosë e artë


Pasqyrohet në ujin e qetë.
Si ngjyra e një molle, thinja
U derdhe mbi mjekrën e atit,vetë

Jo, shpejt, shpejt s’do të kthehem !


Gjatë do këndojë, gjëmojë stuhi e epërme.
Kujdeset për kaltërsinë ruse
Panja e moçme mbi një këmbë të vetme.

Unë e di,
Sepse, kagjethet
shiu gëzim inëlan,

Sepse, ajo panjë e moçme
Me kokën e tij më ngjan.

JO MË KOT (Përktheu Faslli Haliti)


Jo më kot fryjnë erërat,
Jo më kot stuhia buçet.
Sytë e mi dikush fshehtas
I dehu me dritë të qetë.

Dhe prej dikujt ëmbëlsia pranverore


Në mjegullën e kaltër më hoqi sot
Mua nga trishtimi mrekullisht,
Por jo që këtu, jo nga hyjnorja tokë.

Pikimin e qetë të qumshtit jo ankthin,


Tronditjen yjore jo dhimbjen,
Unë dua me kohë universin, përjetësinë
Sikur ato të ishin vatra ime, atdheu im.

Gjithçka në ta është bujare, e shenjtë,


Dhe ajo që dhemb shkëlqen,
Perëndimi, lulkuqe e ndezur,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 207/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Rrjedh çurg mbi qelqin liqen.

Një vegim në detin e grurit


I pafrenueshëm vjen në buzë
Qielli që sapo polli
Lëpin viçin e tij të kuq.

Nje leter, te tille ne jete


Nje leter, te tille ne jete
Pa shkak
S`do ta shruaja kurre.
Marr qyrkun e shkoj ne plevice
Te prehem ashtu si dikur
Kaloj neper kopshtin e heshtur
Aroma,puhi dhe freski
Ah, gardhi i shtrenjte c`me duket
Tani qe e shoh perseri
As
Tekgjashtembedhjete
kjo der` e vogel,tes`pac
kjo mbushur
Me zerin e saja te embel
Nje vashez dikur me tha :"Jo!"?
E shkruar, e larget ,e shtrenjt!...
Ne zemer e ruaj ende
Sa shum ahere ne deshem
Po ja qe na deshen dhe ne

LETER NJE FEMRE


Ju e kujtoni
patjter e kujtoni
Se si qendroja
Ne s'kaj te murit te ndyre:
E ndezur neper dhome ju shkonit
Dhe dic' te rrept'
Me flaknit ne fytyre
Me thoshit ju:
Erdh'koha per t'u ndare
Se ju mundon
Kjo jete camarroke,bosh
Se donit ju t'a nisnit punen mbare
Dhe fati im-
Te rrokullisem poshte
E dashur!
Ju s'me kini dashuruar
Se dinit ju qe turmes gjithe zjarr
U'n rendja posi kal'i terbuar
Perzene prej kaloresi guximtar
Se dinit ju,
Qe si ne tym une shkoj,
Nen kete qiell te care nga shtrengata

Dheku
Per vuaj
n'apikerisht sees'e
shpie rrot' kuptoj -
fatit
Fytyre per fytyre

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 208/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Fytyren s'e sheh dot


Por dic' e madhe ngrihet ne hapesire
Anija duket sikur qan me lot
Kur dallg'e detit vjen per t'a perpire
Anije - toka eshte!
Por pa ven're
Drejt jetes lumtur,drejt
Dikush,krenare lavdise,
gjer ne re
Ate e nisi mes stuhise.
E kush nga ne ne buz'te anijes
S'ka share,peshtyre,e s'eshte rrezuar?
Te paket jane ata prijes,
Tallazit shkemb per t'i qendruar
Ather'dhe un'
Nen zhurm'e zjarr,
Per ne keto pune i sprovuar
Anijes zbrita ne hambar
Ngahambar-
Ay vjell'j e turmes per te shpetuar
Ish pijetore ruse
Dhe qe t'mos vuaj per keto njerez
Pa pritur permbi gote u kerrusa
Te digjem flake
Ne afsh' te veres
E dashur!
Ju kam lodhur shume,
Ne syte zjarrin-
Vuajtja ua kish falur
Se para jush gjith'buje e zhurme,
E humbja veten ne skandale.
Por ju s'e dinit
Qe si ne tym un'shkoj
Nen kete qiell te car nga shtrengata
Dhe vuaj pikerisht se s'e kuptoj -
Per ku na shpie rrot'e fatit...?
Tashme kaluan vitet
Jam tashti i rritur
Mendoj dhe ndiej jo si athere
Edhe ne feste goten ngritu
Lavdi i thurr un'timonierit
Gjithe diten sot
Nje ndienje e bukur me pushtoi
Kujtova lodhjen tuaj te trishtuar
Dhe ja ,tashti
Po rend qe t'ju tregoj
Kush isha une
Dhe si un'kam ndryshuar!
E dashur!
Une mund t'ju them pa frike

Anija detit
Tashti dot s'me
ne krahun flaku
sovjetik
Jam bashkudhetari me i flakte

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 209/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Tashti nuk jam


Ai qe jesh me par'
S'do t'ju mundoja me
Si shpesh kur rrinim bashke
Per flamur te liris'
Dhe punes,gjithe zjarr
Jam gati te
Me falni rend gjer ne Lamash
pra...
E di..Ju kini ndruar-
Jetoni ju
Me burr'serioz e me dije,
Se nuk u duhet jeta jon'e shkuar,
Dhe une vet,
S'ju duhem asnje fije.
Jetoni pra
Ku ylli t'ju coje:
Qe lumturi dhe gaz te gjeni
Ju
Ai pershendet
qe s'mundi t'ju harroje
I njohuri

*** (Mos kafsho ti gishtin kur me sheh ne sy)[Essenin]


Mos kafsho ti gishtin kur me sheh ne sy
Dashuroj nje tjeter, nuk kam gje me ty.

E kupton dhe vet e me mire e di


Se kerkoj nje tjeter dhe nuk vij tek ti.

Afer kur te shkova, s'u trondita fare


thjesht te hodha syte, si ne nje dritare.

VLADIMIR MAJAKOVSKI
Vladimir Vladimirovich Majakovski (Bagdat, 7 korrik 1893 - Moskë, 14 prill 1930) Ishte një
poet dhe dramaturg sovjetik, këngëtar i Revolucionit të Tetorit dhe aktori më i madh i kursit
të ri të ndërmarrë nga kultura ruse post-revolucionare.
Ura e Bruklinit
Jepi Kulixhe (Coolidge),
një britmë gëzimi!
Unë po ashtu nuk do tjerr fjalë
rreth gjërave të mira.
Skuqu
prej lëvdatave të mia,
bëhu i kuq si flamuri ynë,
megjithatë
shtetet e bashkuara

amerikës do të jeni.
Si
që një besimtar i çmendur
futet
në kishë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 210/333
8/9/2019 Poezi Ruse

tërhequr
brenda një qele manastiri,
të thjeshtë e rafsh;
ashtu dhe unë,
në të mbrëmjes gri
perde,
përulësisht
në ve këmbë
Urën e Bruklinit.
Si një pushtues ka shkelur
në një qytet
gjithë shkatëruar,
nga gryka topash
qafëgjatë aq lart sa një xhirafë-
ashtu, i dehur nga lavdia,
i etur për jetë,
Unë ngjitem,
me krenari,
përmbi
Si Urën budalla
një piktor e Bruklinit.
që kredh syrin e tij,
të mprehtë dhe të dashur,
në një madona muzeumi,
ashtu unë,
nga qiejt e afërt
spërkatur me yje,
shikoj
Nju Jorkun
përmes Urës së Bruklinit.
Nju Jorku,
i rëndë dhe mbytës
deri natën vonë,
ka harruar
mjerimin dhe kulmet e tij;
dhe vetëm
fantazmat e shtëpive,
ngjiten
në shkëlqimin e kuqeremtë të dritareve të tij.
Këtu
qejfllinjtë gumëzhijnë butë.
Dhe vetëm
gumëzhima e tyre e fisnike
na thotë ne:
këtu trenat gëlojnë dhe trokëllijnë
si pjatat
kur pastrohen brenda një bufeje.
Ndërsa
një dyqanxhi nxjerr sheqer
nga një mulli
që duket se punon

me ujë-
direkët
që kalojnë nën urë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 211/333
8/9/2019 Poezi Ruse

duken
jo më të mëdha se gjilpërat.
Unë jam krenar
prej gjithë kësaj
milje çeliku;
përmbi të,
fytyrimet
këtu ështëtime vijnë në jetë, ndërtojnë-
një luftë
për ndërtimin
në vend të stilit,
një prirje e rreptë
bullonash dhe çeliku.
Në se
fundi i botës
ndodh-
dhe kaosi
thërmon planetin tonë

dhecopa,
ç'mbetet
do të jetë
kjo urë,
ngritur përmbi pluhurin e shkatërrimit;
atëhere,
si hardhucat e stërmëdha të lashta
janë ringritur
nga eshtra
më të brishta se ç'duhet,
si ngrehina në muzeume,
ashtu,
nga kjo urë,
një gjeolog shekujsh
do t'ja dalë mbanë
në rikrijimin e botës sonë bashkëkohore.
Ai do të thotë:
-Putra e atjeshme
çeliku
njëhere lidhte
detet dhe preritë;
nga ky vend,
Europa
u turr në Perëndim,
duke shpërndarë
nëpër erë
puplat Indiane.
Kjo brinjë
na kujton ne
një makinë-
vetëm imagjinoni,
vallë ka atje krahë të mjaftë,

mbas
së një mbjelljes
këmbe çeliku
në Manhattan,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 212/333
8/9/2019 Poezi Ruse

të shkulë
Bruklinin tek vetja
nga buzët?
Nga kabllot
e thurrjeve elektrike,
Unë dalloj
erën
vitet që zëvendëson
e avullit-
këtu
njeriu
ka folur në radio.
Këtu
njeriu
është ngritur
në aeroplanë.
Për disa,
jeta
këtu
nuk ka brenga;
për të tjerë,
ajo është ulurimë e stërgjatë urie.
Nga ky vend,
njeriu i papunë
hidhet
kokëposhtë në Hudson.
Tani
pëlhura ime
shpengohet
teksa shtrin kabllot me tela
në gjurmët e yjeve.
Unë shoh:
këtu
qëndroi Majakovski,
qëndroi,
duke thurrur vargje, rrokje mbas rrokje.
Unë shqyej sytë
si një Eskimez i çaplon për një tren,
Unë e kap atë
si një tik-tak kapur nga një vesh.
Ura e Bruklinit-
po...
Çfarë gjëje e vërtetë!

Re me pantallona (Fragment) perktheu Ismail Kadare


Maria!
Nuk do?
Nuk do!
Ah!
Domethënë, prapë

Erresire,do
Zemren lageshti.
marr
Ashtu si qeni

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 213/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Qe mbart, njomur lotesh.


Ne goje te tij
Kemben
E prerë nga treni.
Me gjakun e zemrës sperkat udhën e madhe.
Lulet ngjiten mbi pluhurat e oborrit
Mijera herëhedh
rreth tokes diellivalle
Si Erodiada
rreth kohës se Paqezorit
Dhe kur vitet e mia vallen e tyre
Ta kercejne gjer në fund, te pragu
i shtepise se tim eti do zgjatet
një gjurme me miliona pika gjaku.
Do zvarritem
i ndyre nga netet kur bija ne kanale
Perkrah tij do të vij sot
Do
Dheperkulem
do ti them ne vesh me ngadalë:
Me ndigjon zotni Zot?
Si nuk merziteni
Ne peltene e reve
Të njomur sytë tuaj gjithmonë?
Eja, se bashku,
Të bëjmë një karusel
Kur te vertitemi gjeri naten vonë
Do defrejme o i plotfuqishem
Do shtrojme ne tryeze verera te rralla
te tilla verera
Qe dhe te perzishmit
Shen-jetës, koha do ti vijë verdalle
Dhe Evat ne parajse i biem prapë.
Jepme urdher
Dhe sonte do shkoj kudo
Nga bulevardi vajzat me te bukura
T'i mbledh te t'i sjell
A do?

Vetes së dashur, i përkushton këto vargje autori


Katër.
E rëndë, si goditje.
“Çezarit të çezarit –zotit të zotit”.
Po kështu,
Unë a mund,
Të ngecem kund?
Për mua ku është gatitur foleja?

E në qofsha unë
I vogël,

Sa
Në imajat
Madhie oqean, - qëndroj,
valëve të
Shtriqur dallgësh hënën të ledhatoj.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 214/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ku e dashuruara të gjendet,
E tillë, siç jam vetë?
E tillë që të mos e nxerrë vocorraku
Qiell!

Oh, të isha një asgjë!


Si një miliarder!
Ç’janë paret për shpirtin?
Hajduti makut në të.
Hordhive të mia kryençe të dëshirave
Nuk ju del gjithë ari i Kalifornisë.

Do doja të isha gjuhëbrisk


Si Dantja
Apo Petrarka!
Shpirtin e njërës ta djeg!
Me vargje ta kthej në hi!
Dhe fjalët
Dhe dashuria ime
Një hark triumfi.
Madhërishëm
Pambarim të shkojnë nën të
Gjithë të dashuruarit e qindravjeçarëve.

Oh, të isha i qetë,


Sa një shkreptimë,-
Oh, të angullija,
Copash rënuar mbi tokë si manastir i lashtë.

Unë
Më gjithë fuqinë e mundshme
Të bërtisja me të madhe nga mushkëritë –
Sa komentat të thyenin krahët e djegur
Dhe të zmbrapseshin në pezmatim.

Do ta shpoja natën me dritën e syrit-


Oh, Të kisha qënë i errët
Sa dielli!
Dhe vetëm prej
Vetes time rrezatuese
Të ngrija gjirin e fishkur të tokës!

Të shkoja
Dashurinë time duke zvarrisur
Në të tilla netë,
Të çmendura,
Të pashpirta.
Prej këtyre Goliatëve atësuar,
Kaq i madh

Dhe kaq i panevojshëm.


Vargje për shije të ndryshme Përktheu Dritëro Agolli

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 215/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 216/333
8/9/2019 Poezi Ruse

POEZI
-“Shoku kalimtar!
Kjo këtu është rruga Zhukovski?”
Më shikon,
si një fëmijë që sheh një vampir,
me sy të shqyer,
kërkon të më
-“jo shok, kjopërvidhet:
është rrugaMajakovski
këtu e mijëra vjet.
Nuk është këtu, pragu i së dashurës,
ku u vetëvra?”
Ç’bëri the?
Si?... Unë!... U vetëvrava?...

NJË BRITMË Përktheu Faslli Haliti


Ç’thua,
Mama?
E bardhë
«Mos e bardhë, si kumash mbi arkivol.
qani!
Është ai
Vrasësi i telegramit,
Ah, mbyllini,
Mbyllini bebëzat e gazetave».

*Kovno- geto e ngritur nga gjermanët për hebrenjtë e Lituanisë

PASTAJ ERDHE TI Përktheu Faslli Haliti


Pastaj erdhe ti.
Dhe të mjaftoi vetëm një vështrim,
për të parë
prapa asaj hungurime,
pas atij trupi vigan,
thjesht një fëmijë.
E more
ia hoqe zemrën
dhe
fillove të luash me të,
si një vajzë e vogël me topin.
Dhe të gjitha;
zonja dhe vajza
mbetën të ngrira
si para një mrekullie.
"Të duash një, kaq ?
Po ky të hidhet mbi kurriz !
Do të jetë ndonjë zbutës,
që vjen nga një kopsht zoologjik! "
Por unë, unë gëzoja.
S’ka
më zgjedhë!
I tërbuar nga gëzimi,
galopoja,
kërceja si një indian në dasëm

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 217/333
8/9/2019 Poezi Ruse

kaq i lumtur ndihesha,


kaq shumë i lehtë.

S’KAM NEVOJË PËR TY Përktheu Faslli Haliti


E di mirë
së shpejti do të vdes.

oNëse
Zot,vërtetë ti ekziston
o Zoti im,
në qofsh ti ai që thur qilimin me yje,
nëse ky mundim i përditshëm, i shumëzuar
është për mua një eksperiment yti,
vesh petkun zyrtar.
Vizitën time prit.
Do të jem i përpiktë,
nuk do të vonohem njëzetekatër orë.
Inkuizitar i larëi
dëgjomë!
DËGJO Përktheu Faslli Haliti
Flakma në fytyrë fjalën e tmerrshme.
përse s’do të dëgjosh?
S’e kupton se çdo nerv yti i përdredhur
bërtet si një trombë qelqi
dashuria vdiq...
dashuria vdiq...
dëgjo
përgjigjmu pa gënjyer...
si dy gropa
në fytyrë të gërmohen sytë...
Tashmë unë e di se është konsumuar dashuria.
Tani
në më shumë se një shenjë, unë njoh aty mërzinë.

TASHMË KALOI ORA NJË Përktheu Faslli Haliti


Tashmë kaloi ora një.
Në këtë orë ti do të jesh në krevat.
Si një lumë i argjendë
përshkon nata
Udhën e qumështit.
Unë nxitoj
Dhe s’dua të të zgjoj
Me mesazhe speciale.
Siç thuhet,
incidenti u mbyll.
Varka e dashurisë
U thye kundër jetës përreth.
ti dhe unë
jemi të barabartë,

s’ia vlen fare të përmend


fyerjet
dhe dhimbjet

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 218/333
8/9/2019 Poezi Ruse

dhe gabimet e ndërsjellta.


Shiko sa paqësore është bota.
Nata
I ka paguar qiellit
një haraç me yje.
Është në çaste si ky

dhengrihesh
flet në shekuj,
për historinë,
për krijimin.

ZAKONISHT KËSHTU Përktheu Faslli Haliti


Çdo të linduri nga një grua i lejohet dashuria,
por midis punëve,
të ardhurave,
dhe tepricave,
dita - ditës
thahet
Mbi zemër trualli i zemrës.
është veshur trupi,
mbi trup këmisha.
Dhe si të mos mjaftonte kjo
një idiot -
i tillë -
ka krijuar dhe manshetat
dhe gjoksin e këmishës me amidon e ka ngrirë !
Rreth pleqërisë, kujtohemi befas për të.
Gruaja lyhet.
Burri përvishet si një mulli, metodë Myler.
Por është vonë.
Lëkura shumon rrudhat.
Dashuria lulëzon pak,
lulëzon paksa.
dhe rrudhet ndërkaq.

DJALË I KEQ Përktheu Faslli Haliti


Unë me dashuri kam qenë i pajisur me tepricë.
Që nga fëmijëria
I rekrutojnë njerëzit
Në punë.
Unë, përkundrazi,
Ia mbathja bregut të Rionit,
Endesha përherë poshtë e lart,
Me dëshirën që të mos bëja asgjë.
Tërbohej nëna:
«Ç'djalë i mbrapshtë !»
Babai më kërcënonte me rrip.
Por unë
I pasur, me një monedhë trirublash, fals,
Luaja spathi me ushtarët nën një gardh

mërzinëeekëpucëve
Pa sikletin këmishës,
Skuqesha në vapën e Kutaisit.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 219/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Herë shpinën,
Herë barkun i ktheja diellit
Gjersa diçka më këndonte në gojën e stomakut.
Habitej dielli :
''As nuk e sheh dot, aq i imët është,
Megjithatë
Ka njëpunë
Po sa zemër
bëntëqë
vogël.
me të !
Si bën
Ky dy pëllëmbë njeri,
Të gjejë kaq vend
Brenda vetes
Për mua,
Për lumin,
Për këta shkëmbinj kilometrikë?

ADOLESHENTI Përktheu Faslli Haliti


Për fëmijët gramatikën
U mësojnë ka një thes gjërash
idiotëvepër t'i studiuar.
të dy sekseve.
Mua përkundrazi
Më përzunë që në klasë të pestë.
Filluan të më flakin në burgjet e Moskës.
Në botën tuaj
Të vogël
Të apartamenteve
Rriten lirikat me flokët kaçurrela nëpër dhomat e gjumit.
Ç'dëshiron të gjesh në ato lirika si qenushë pekineze?
Mua, për shembull,
Të dashuroja
Më mësuan
Në burgjet e Butirkit.
Aq më bën për nostalgjinë e pyllit të Bulonjës
Dhe për psherëtimat para pamjeve detare.
Ja, unë
U dashurova
Me vrimën e derës së qelisë 103,
Përballë "Ndërmarrjes së shërbimeve funerale."
Kush sheh përditë diellin
Thotë me fodullëk:
«Ç'do të jenë vallë ato katër rreze?»
Por unë
Për një ndriçim të verdhë
Mbi një mur
Do t'i jepja atëherë botës çdo gjë.

UNIVERSITETI IM Përktheu Faslli Haliti


Njihni frëngjishten.
Dini të pjesëtoni.
Të shumëzoni.

Të lakoni
Mirë, mrekullisht.
lakoni pra!
Pa më thoni,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 220/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 221/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ju lutem!
Për nja njëqind rubla.
Por unë
Pa ngurrim,
Me duart e mëdha
Futur
Në xhepat e grisur
Sorollatesha me goxha sy të hapur.
Është natë.
Ju vishni kostumin më të mirë
Dhe pushoni shpirtin mbi gra apo vejusha.
Mua, përkundrazi,
Moska më mbyste në përqafimet
Me unazën e saj të pafund të Sadovie-s.
Në zemrat tuaja,
Në orët
Bëjnë tik - takun e tyre të dashurat.
Ç'dalldi, çiftet ee dhomave
Unë dridhmën të gjumit !
egër të kryeqyteteve
Ndiqja,
I shtrirë në Sheshin e Pasionit.
Gjokszbërthyer,
Me zemrën gati jashtë,
U hapem diellit dhe pellgjeve,
Futuni me pasionet tuaja!
Ejani me dashuritë!
Tani s'është më në pushtetin tim të kontrolloj zemrën.
E di ku e kanë shtëpinë e zemrës të tjerët.
Brenda gjoksit, dihet.
Për mua, përkundrazi,
Është çmendur anatomia.
Është e gjitha zemër,
Gjëmon kudo.
Oh,
Sa diell pranveror kanë futur
Brenda zjarrit tim në njëzet vjet!
Ajo ngarkesë e patretur është e padurueshme.
Dhe jo e padurueshme dhe kaq,
Por sa për të bërë literalisht
Një varg.
Çfarë doli nga kjo

Më shumë se sa ishte e mundur,


Më shumë se sa ishte e nevojshme,
Si
Në ëndërr një makth poetik,
Ai lëmsh i zemrës si mal u rrit:
Një mal dashurie
Një mal urrejtjeje.

Nën peshë
Këmbët
Lëkundeshin.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 222/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E di
Nëse unë
Jam i fuqishëm,
Megjithatë
Zvarritem i katandisur në një apendiks kardiak
I kërrusur në gjithë gjerësinë e shpatullave.
Fryhem
S'arrij tame qumështin
derdh jashtë; e vargjeve,
Siç duket s'e do kush dhe unë fryhem përsëri.
Më ka sfilitur lirika,
Mëndeshë e botës,
Hiperbolë
E prototipit të Mopasanit.

THËRRAS Përktheu Faslli Haliti


Fillova ta ngre si një atlet,
Ta mbaj si akrobat.
Siç
Siç thirren
thirren zgjedhësit në një mbledhje,
Fshatrat
Me kambanë kur bie zjarri,
Unë thërrisja:
"Ja ajo!
Ja!
Kapeni!"
Kur
Një kolos i tillë ngashërente
Pa përfillur asgjë prej gjëje,
Në mes të pluhurit,
Në mes të baltës,
Në mes të grumbujve të dëborës
Damarumet,
Ikin
Larg meje
Si raketë.
«Për ne do të duhej diçka më e vogël,
Diçka si tango…»
S'ia dal dot më,
Por njëlloj e mbaj.
Do doja ta shkundja nga shpina,
Por e di,
Që s'do ta lë!
Harqet e brinjëve nuk e mbajnë peshën.
Kërcet kasa e toraksit nga sforcimi

E PAMUNDUR Përktheu Faslli Haliti


Vetë nuk ia dal dot,
nuk arrij të ngre një pianoforte
(Mendo pastaj

Një kasafortë).
Dhe nëse jo një kasafortë
Dhe nëse jo një pianoforte,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 223/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Si do t'ia dilja ta mbaja,


Pasi ta kisha marrë zemrën prapë. ?
Bankierët na mësojnë:
"Ne jemi fort të pasur.
Në mos mjaftofshin xhepat,
Ka vend në kasafortë".
Kam mbyllur
Brenda teje
Dashurinë,
Thesar i fshehur brenda hekurit,
Dhe iki, dal shëtitje
I lumtur si një Krez".
Dhe mbase
Më ecën vërtet,
Do të marr një buzëqeshje
Ose një gjysmë,
Ose dhe më pak,
Dhe
Do tënëshpenzoj
një shoqëri
për gazmore
të një gjysmë mesnatë
Një pesëmbëdhjetrubëlshe lirikash të shkoqura.

DHE KËSHTU EDHE MUAPërktheu Faslli Haliti


Flotat: edhe ato lundrojnë drejt portit.
Treni: edhe ai vrapon drejt stacionit.
Dhe unë drejt teje për më tepër,
Sepse unë dashuroj,
E ndjej veten të tendosur dhe të joshur.
Kavalieri koprrac pushkinian zbret
Të shijojë në llagëm të nëndheshëm të mirat e tij dhe të rrëmojë.
Kështu unë
Te ti kthehem e dashur.
Imja është kjo zemër,
Dhe unë shijoj ç'është imja.
Ju ktheheni në shtëpi të gjithë të gëzuar
Që të kruani nga shpina pisllëkun
Duke u rruar e duke u larë.
Kështu unë
Duke u kthyer te ti.
Mos nuk shkoj në shtëpinë time vallë
Kur unë vij te ti?
Gjiri i tokës pret tokësorët.
Ne i kthehemi cakut final.
Kështu
Drejt teje
Pashmangshmërisht unë synoj
Edhe pse të sapondarë,
Edhe pse sapo i dhamë fund shikimit me njeri - tjetrin.

NJERIU (poemë) Përktheu Faslli Haliti

Meshtar
dielli i botësmbi
vë dorën që gjithë
trupinmëkatet
tim. e tokës i zgjidh,
Më i devotshëm se gjithë ata që çojnë jetë murgu,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 224/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 225/333
8/9/2019 Poezi Ruse

askush s'i ka penguar


magjistarët kaçurrelësa të flenë
me varret
Ka qenë absolutisht si të gjithë
-gjer në neveri- njësoj
dita
eDhe
ardhjes
asnjësime midis jush.
s’mendoi të tregojë
yllin e çuditshëm,
të afërt:
«Ylli, thotë,
nuk ka dëshirë
Të shkëlqejë kot për ju!
Nëse nuk është
dita e lindjes së një njeriu;
e djallit, mbase,
ylli,
edhe atëherë,
do të duhet të bëjë festë?»

Mendoni:
peshkun që flet
marrim me fijet e rrjetës me zvarritje
dhe këndojmë,
të këndojmë për peshkun e vogël të artë
duke himnizuar guximin e peshkatarit.
Po përse s’do të duhet
të këndoj veten,
nëse unë jam krejt
një mrekulli e pandërprerë,
nëse çdo gjest imi
është një mrekulli
pafundësisht e pashpjegueshme ?

Vizitoni të dyja vendet.


Do të admironi
Në secilin pesë rreze.
«Duart» kanë emër.
Një palë duar shumë të bukura!
Vëreni:
mund t’i lëviz nga e djathta në të majtë
dhe nga e majta në të djathtë.
Vëreni:
mund të zgjedh
qafën më të mirë
dhe të rrokemi së bashku.

Hapni peshtafin e kokës:

do të shndrit
mendja më e çmuar.
Ka, mbase,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 226/333
8/9/2019 Poezi Ruse

ndonjë gjë që unë të mos mund ta bëj?


Doni që të shpik një kafshë
Të re?
Do të ecë
Me dy bishta
ose tre këmbë.
Kush
mund më ka puthur,
të thotë
nëse ka
pështymë më të ëmbël se imja.
Aty pushon
një gjuhë
e bukur, e kuqe.
«O-ho-ho» mund të bëj:
do të kumbojë fort, fort
O – ho-ho mund të bëj
dhe, skifter i gjuetisë së poetit,
zëri
ëmbëlsisht do të zbresë mbi të përulurit.
Nuk mund të llogarisësh gjithçka!
Më në fund,
që në behar
të shndërrojë dimrat,
dhe ujin mund të shndërrojë, në verë,
nën leshin
e barkut tim
rreh
një shuk i jashtëzakonshëm.
Rreh djathtas dhe, djathtas dasma.
Nga një zhytje majtas dhe, dridhen mirazhet.
Kë të shtrish ende
për të dashuruar?
Kush dergjet
i dehur,
travestit nate?

Një lavanderi.
Rrobalarëset.
Shumë dhe, bën lagështirë.
Të argëtohesh, mbase, me flluska sapuni?
Shikoni,
zhduket proshuta shumëkëmbëshe!
Cilat janë?
Bijat e qiellit dhe zbardhëllimit?

Dyqan buke.
Bukëshitësi.
Ka pjekur paninet.
Ç’është bukëpjekësi?

Një zero
Dhe i pluhurosur me miell.
papritur
para panineve

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 227/333
8/9/2019 Poezi Ruse

përkulen doreza violinash.


Ajo bie.
Çdo gjë është dashuruar me të.

Këpucaria.
Këpucari.
Një horr
Mbi dhe një lypës.
çizme
Na duhen
disa me syprina,
hedh një shikim:
dhe në harpa treten këmbalet.
Ka kurorën.
Është një princ.
I gëzuar e i shkathët.

Jam unë
që kam ngritur
zemrën si një flamur.
Mrekulli e padëgjuar e shekullit njëzet!

Dhe pelegrinët kanë lënë varrin e Zotit.


U shpopullua prej ortodoksëve Meka e lashtë.

Jeta e Majakovskit Përktheu Faslli Haliti


Nga një hungërimë u trondit strofka e bankierëve, manjatëve
E dogjëve.
Dolën
Mburojat
Me tingëllima ari.
«Nëse zemra është gjithçka,
atëherë përse,
përse, pra
të kam mbledhur, o e shtrenjti parà ?
Dhe si guxojnë të këndojnë?
Kush ua jep të drejtën?
Kush u ka dhënë urdhër ditëve
Të shkëlqejnë si në korrik?
Pengoni qiellin me tela
Rrethoni tokën e rrugës!
U mburr:
“Duart ?!”
Armëve, pra!
Ke përkëdhelur ditët e verës?
Atëherë do të jesh
gjithçka! –
shpues si një iriq
Poshtërojeni gjuhën
Me thashetheme!»

I përzënë
tërheq nga vatha
zgjedhën e përditshme.
Dhe kalëron

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 228/333
8/9/2019 Poezi Ruse

mbi tru
«ligji»,
mbi zemër një zinxhir,
«feja».

Gjysma e jetës ka kaluar, tani nuk do të shpëtosh.


Një roje me
Llamba, mijëra
llamba, e mijëra sy,
llamba...

Jam i burgosur.
Dhe s’kam si të shlyej veten!
Më magjepsi toka e mallkuar.
Të gjitha do t’i paguaja me dashurinë tim
e,
Dhe oqeanin e saj, në shtëpitë me gardhe!
Thërras...

Dëgjo, më në fund!
Tringëllijnë
Ngërdheshjeçelësat!
e gardianit.
Hedh
Nga maja e një rrezeje
Një copëz të prishur mishi.

Midis nënqeshjes
«aha!»
Zvarritem në kllapinë e ethes.
Më oshtin,
lidhur këmbët me zinxhirë
gjylja e botës.
Ari ka lidhur sytë
me çelës.
Kush do ta shoqërojë të verbrin?
Unë
jam i burgosur
për gjithmonë
në tregimin absurd!

Ul dengun
E shtirjeve krenare!
Revoltë
e muzave
të vasalit të dënuar.
Ju që besoni në pallonjtë
- trillime të Brehmit!–
ju që besoni në trëndafila
-gënjeshtra botanistësh dembelë-
përshkrimin tim
të pagabueshëm të tokës

ktheni nga gjini në tjetrën.


Duke u shkëputur nga meridianët,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 229/333
8/9/2019 Poezi Ruse

harqe të atlasit,
shkumëzon
arganoja prej floriri kumbon
nga frangat,
nga dollarët,
nga rublat,
nga
nga koronat,
markat,
nga jenët.

Mbyten gjenet, pulat, kuajt, violinat.


Mbyten elefantët,
Mbyten vogëlimat
Në grykët,
në flegrat,
në veshë një tingull:
«Ndihmë!
Nuknë
Por kames,
vend për ankimin e paarritshëm.
i rrethuar nga një hendek i paturbulluar
është ishulli i paprekur i një qilimi plot lule.
Këtu
jeton
Sovrani i gjithçkaje,
rivali im,
armiku im i pakapërcyeshëm.
Bizele shumë të brishta mbi pantallonat e tij të holla.
Kravata,
ngjyrë kapriçioze,
nga qafa e trashë
zbret mbi globin e barkut.

Vdesin përreth,
Por, si një trapano në qiell,
në nderim
të dinjitetit tënd,
Lartësi:
Br-a-v-o!
Rroftë!
Banzai!
Urra !
Hok!
Hip, hip!
Rroftë!
Osana !

E qortojnë për bubullimat, forcën


e profetëve!
Budallenj !

Është
Që ai Loken*
lexon
I pëlqehet.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 230/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nga e qeshura
mbi bark
kumbojnë,
vetëtijnë zinxhirë të gjatë varësesh.
Të heshtur qëndrojnë para veprës së helenit.
Mendojmë:
«Kush
ku, vallë,
kur?»
Por këtë
e ai
i kishte përgatitur
Fidias së ndjerë:
«Dua
Gra të mrekullueshme prej mermeri».
Ora katër,
Pretekst i shkëlqyer:
«Skllevër,
Dua të drekoj përsëri!».
Dhe Zoti,
kuzhinieri i tij ekspert,
me argjil
plazmon mishin e fazanit.
Shtrihet,
Pasi ka përkëdhelur një femër.
«A do ti,
Masivin më të çmuar të yjeve?».
Dhe ja
për atë
një legjioni Galikenjsh
zvarritet midis yjeve në sytë e teleskopëve.

Revolucionet tronditin palcën e mbretërive,


kopeja njerëzore ndryshon barinjtë,
Por asnjë revoltë s’të prek
ty,
sovranin e zemrave, i pakurorëzuar.

* shkrimtar popullor atëherë në Rusi

Pasionet e Majakovskit Përktheu Faslli Haliti


Dëgjoni?
I dëgjoni hingëllimat e kuajve?
Dëgjoni ?
I dëgjoni ulërimat e automobilave?

Ikin,
Janë qytetarët që ikin
Për t’u larë në bollëkun e tij.
Një vërshim njerëzish.
të turbulluar dhe të varfër.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 231/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 232/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 233/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 234/333
8/9/2019 Poezi Ruse

dhe fluturoj tani


mbi retë.

Kudo mund të shkoj!


Tundu baltë e baladave poetike.
Këndoni tani,
Këndo tani demonin
me xhaketë amerikanee ri
dhe me këpucë të lustruara të verdha.

Majakovski në qiell Përktheu Faslli Haliti


Ndal!
Shkarkoj mbi një re
barrën
e gjërave
dhe të trupit të lodhur.

Vende magjepsëse, ku deri tani s’kisha qenë kurrë.


Shikoj përreth.
Po kjo na qenka vallë,
kjo sipërfaqe e lëpirë
qielli aq i hyjnizuar ?

Vëzhgojmë, vëzhgojmë !

Një shkreptimë,
një flakërim,
një vetëtimë
Dhe
ndihet të frushkullojë:
një re
ose figura jo materiale
kanë rrëshqitur dal dalëngadalë.

«Nëse një bukuroshe të betohet për dashuri...»

Këtu,
Mbi shkëmbin qiellor,
të dëgjojmë muzikën e Verdit?
Në një re ka një vrimë.
Shikoj:
Engjëjt këndojnë.
Madhërisht jetojnë engjëjt.
Madhërisht.
Njëri shfaqet
Dhe fisnikërisht
Thyen qetësinë e përgjumur:
« E, pra,

Vladimir
Ju pëlqen Vladimiroviç,
humnera?»
Dhe unë iu përgjigjem me të njëjtën

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 235/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kortezi:
«Humnera është magjepsëse.
Humnera është një ekstazë!»

U xhindosa së pari:
Nuk ke
As
As edhe
çajin një skutë,
As gazetat për çajin.
Pastaj, dalë nga dalë u mësova me mënyrën e jetës së qiejve.
Dilja me të tjerët për të parë me kujdes
a kishte ardhur dikush.
«Ah edhe ju!».
E përqafova me gëzim.
«Mirëdita, Vladimir Vladimioviç!»
«Mirëdita, Abram Vasilieviç!
E si përfunduat ?
Jo keq?
U rregulluat?»

Ç’shaka të këndshme, apo jo?

Më pëlqeu.
Fillova të qëndroj përpara hyrjes.
Dhe nëse paraqiteshin
Disa të njohur,
I shoqëroja,
Duke iu treguar atyre skenën e konstelacioneve
Skenat madhështore të botëve.
Stacioni qendror i gjithë fenomeneve,
Lëmsh kushinetash, levash, dorezash.
Këtu,
Dhe botët e ngadalësojnë
Dembelësit vrapojnë;
atje,
dhe vërtiten më lehtë, më ashpër.
«Rrotulloni-luten- më fortë,
Kështu që bota të mbetet shkretëtirë.
Për çfarë kanë nevojë?
Të vaditin fushat me gjak?»
Unë qesh me këtë lloj pasioni.
«Luaj bufonin me ta!
Le ta përmbytin pra,
s’më intereson!»
Depo qendrore e çdo tipi rrezesh.
Ku hidhen yjet e konsumuar.
Një skicë e vjetër,
S’dihet nga kush,

Skica e parë e dështuar e një balene.


Seriozitet.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 236/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ka shumë për të bërë.


Kush riparon retë,
Kush rregullon ngrohtësinë e sobës së diellit.
Gjithçka është tmerrësisht e pastër,
e qetë,
e rregullt.
Askush nuknuk
Veç kësaj, ju shtyn.
ka shkak.

Më parë shanë.
«Bredh pa bërë asgjë!»
Unë punoj për zemrën,
Po ku është zemra e atij që nuk ka trup?!
U propozova atyre:
«Nëse doni,
Mbi një re
Shtrihem me trup
Dhe nis
Të kundroj gjithçka»

«Jo, - thonë – nuk na pëlqen!»


«Mirë, nëse s’ju pëlqen, s’ka rëndësi. Detyra ime është të propozoj».
Farkëtarët e kohës
fryjnë kacekët,
dhe një vit
i ri
është gati tashmë.
Këtu
bie me rropamë,
shembja e tmerrshme e viteve.

Nuk bëj llogarinë e javëve.


Ne,
të ruajtur në kornizat e kohës,
dashurinë nuk e ndajmë në ditë,
dhe nuk i këmbejmë emrat e dashur.
U qetësova.
Mbi zallishte, nën rrezet e hënës
shtrihesha pa lëvizur,
duke lodhur me ëndrra fermentimin.
Më dukej se isha
në një plazh të jugut,
por ende më i mpitë,
mbi mua,
me butësi të thellë,
rrotulloheshin detet e përjetësisë.

Rikthimi i Majakovskit Përktheu Faslli Haliti


1, 2, 4, 8, 16, mijë, miliona.

Çohu,
Mjaft!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 237/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Sytë në diell!
Deri kur do të rrish i strukur, memec ?

Shfryj përgjumësh:
« Për çfarë bërtasin vallë?
Kush guxon të zhurmojë në mua si një zemër?»

Mëngjes,
mbrëmje, mbase.
E njëllojtë është drita bardhoshe e qiellit.
Sa shekuj
kanë ikur,
dhe sa ditë ju thërrmuan mbi largësinë...
Mendoj rrugët e qumështit:
«Nuk është shpërndarë pra mjekra ime e thinjur?»

Yjet bien.
Filloj
Shikoj,të kthej sytë.
atje poshtë,
tokën e shpejtë !
Në zemër u zgjuan zilira të harruara,
dhe truri
dembel
konstruktoi një fantazi.
Tani
mbi tokë,
gjithçka duhet të jetë e re.
Kundërmime pranverore janë përhapur mbi fshatra.
Çdo qytet, mbase, është ndriçuar.
Këndon një familje me njerëz të gëzuar dhe gjithë ngjyra.

Nostalgji,
Më e mprehtë, përherë më e mprehtë.
Madhërisht ngrihet një re,
më larg ndizet një re
përherë më duket se shoh
afërsinë
e një pamjeje tokësore.

Jam shtrirë,
dhe kërkoj
midis pikave të tjera
tokën.

Ja ajo!

Kam depërtuar.
Dalloj detet

Dhe malet në klithmën e shqiponjës...


Përbri babai im.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 238/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Po ai.
Por më i rëndë nga veshët,
dhe pak e ngrënë
në bërryl
uniforma e rojës së pyllit.


I ka xhindos.
sytë
të ngulur në tokë.
Cili mendim është i qartë për plakun e mjerë ?
Thotë zëulët:
«Në Kaukaz,
Mbase, është pranverë».

Një kope pa trup


që trishtimi
shkon duke e ndjekur!

Shpërthen zemërimi i rrugaçëve.


Baba,
mërzitem!
Mërzitem, baba!
Me qiellin joshni poetët budallenj,
Ju jeni dekoruar,
me medalje yjesh!
Diell!
Përse grafullon në një mantel ?
E pandeh veten një kardinal?
Pushoni së thithuri rrezet në letargji.
Pasomëni !
S’ka gjë nëse jeni pa këmbë:
Pse do të donit t’i bënit pis?!
As edhe pa galloshe nuk ka nevojë në baltën tokësore.

Yje!
Pushoni
së thururi
kurorën e martirit
për tokën!
Një shkreptimë rozë.
Kush është atje
që me krahë
drejt tokës shkëlqen?
Agimi ?
Ndal!
Jemi ende në rrugë.

Tani do të shtrihem në një ylber,


Tani si një kometë do ta gjarpëroj bishtin.

Pse kam nisurçfarë


Në fshirësen të luaj me harkun?
gabimi fsheh unë?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 239/333
8/9/2019 Poezi Ruse

U tregoj
botëve
shifrat
e një shpejtësie të pabesueshme.

Shpirti,
prej kohës
është pa strehë,
i mbushur me mendime
për ditë të largëta.
Shoh
Dromcat e hemisferave tokësore:
Atje shtrihen qytetet.

Zëra të veçantë dallon veshi.

Në njëqind lëvizje.

«Mirëdita, plakush!»
Rrëshqet mbi asfalt.
Ndalet.

I çudit forca e udhëtarit të qiejve


që ata s’e kanë.

Zëra:
«Shikoni,
Duhet të jetë ngjyruesi
nga çatia.
Shumë urime!
Një punë shumë e rëndë».

Përsëri
turma
është në mëshirë të faktit,
dhe e rrokullis me bujë ditën e vet
por ka, vallë
një fyt
që gumëzhin më fort
-më fort se qyteti-
brenda gumëzhimës së tij?
Kush do të kapë gulçin shpërthyes të rrugëve!
Kush do të mund t’i zgjidhë galeritë e tunelit!
Kush do t’i ndalë,
ndërsa në ajër
çajnë me avionë blozën e ferrit!

Nëpër pjerrësinë e ekuatorit


Nga Çikago
Nëpërmjet Tambovit

Rrokullisen
Duke shtrirërublat,
qafën,
Vrapojnë të gjithë, lakmues

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 240/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Duke goditur me trup


Male,
Dete,
Kalldrëme.
I drejton i njëjti
Tullac i padukshëm,
IHerë
pari ka
mjeshtër
pamjenballoje të poteres tokësore.
e një ideje,
herë është i ngjashëm me djallin,
herë shkëlqen si Zoti duke u venitur brenda një reje.

Heshtni, filozofë!
Unë e di mirë
nuk diskutohet-
përse atyre u kanë dhuruar burimin e jetës.
Për të grisur,
Për të zhubravitur
Ditët
Të mëe vij
fletëve të kalendarit.
keq për to ?
A u vjen keq për mua atyre?
Kanë zhvatur rrugët,
Kopshtet,
Periferitë !
Jam një antikuar?
Provojeni!
Blej një thikë.
Dhe është e ëmbël të ndjej
Që tashmë jam
Afër hakmarrjes, ziej.
Ku shkoj,
Pse?
Nëpër të njëqindtën rrugë
përpëlitem,
Si një zgjua
gumëzhitës njerëzor.

Sytë përshkojnë
hojëzat e dritareve,
dhe ndëshkim,
dhe largësi,
dhe turp ka për ta në korrik.

Vitrina dhe dritare shuan


qyteti.

Jam i lodhur dhe i trishtë.

Dhe vetëm

uKasapi i përgjakur
çan barkun perëndim
kufomave të reve.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 241/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Shkoj duke bredhur kot.


Një urë përralle.
E kaloj.
Dhe, me trazim të tmerrshëm, qëndroj për të parë.
U ndala, e mbaj mend.
Ishte ky shkëlqim.
Dhe kjo
atëherë
quhej Neva.

Ishte këtu qyteti.


Një qytet absurd,
ndërtuar në një pyll oxhakësh.
Në këtë qytet të njëjtë
shpejt
do të fillojnë netët,
qelqore
bardhoshe.
Për korrikun është fundi.
Sapo ngrohet, bën dritë.
Nxirret nga deliri me një pëshpëritje zhbiruese.
Aty shihet kryqi i një ambulance,
aty ndihet një e shtënë.
Do të heshti,
përsëri, pastaj.

E di
Që një si unë
Nuk mund
të nxehet gjatë,
sigurisht,
e megjithatë është kafshë
kur nuk janë mijëra llamba,
por fytyra njeriu.
Ka qenë vallë një tik i tillë?
Shoh që mbi shtëpi
në rrezik të pjerrësisë
shkon me rrezet
grumbull i mbledh.
Zgjatem
por në mjegull ike,
nën hundë.
Dhe jam këtu përsëri
i heshtur, i gozhduar.
Është ndarë turma e dembelëve të mesnatës,
gati ndjej erën e lëkurës,
gati frymëmarrjen,
gati zërin,

edhe më duket
rilindur një fantazmë
papritmas.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 242/333
8/9/2019 Poezi Ruse

U vërsul,
duke u shkëputur nga ajri.
Ishte pak për të
Të ishte vetëm!
U shkri në procesion.
Zemrën e rilindur shtyu rëndshim.
Përsëri
Rroftë torturat tokësore më njohin.
përsëri -
Marrëzia ime!

Në të njëjtën mënyrë llambat ishin mbërthyer.


Në mes të rrugës.
Të njëjta shtëpitë.
Në të njëjtën mënyrë,
Në kamaren
Do skalitur
Një kokë kali.
«Kalimtar,
A është kjo nga «Zhukovskij?»

Shiko,
si një fëmijë sheh një skelet;
ç’sy!
Turret përpara.
Ka qenë «Majakovskij» mijëra vjet:
ai qëlloi veten këtu, mbi portën e së dashurës».
Kush qëlloi veten,
unë?
Do të shajnë shumë !
Krijo, o zemër, një gëzim të shkëlqyer!
Fluturoj
në dritare.
Një zakon i qiejve.

Lart.
Përherë më lart,
një kat mbi tjetrin.
Ishte maskuar.
Shikoj prapa mëndafshit:
Krejt njësoj,
e njëjta dhomë gjumi.

Ka kaluar nëpërmjet mijëra viteve


dhe është e re.
Shtrihesh,
Duke i kaltëruar flokët me hënë.
Një minutë...

Dhe ajotullën
Zbuloi që kishte
e vetqenë hënë,
lakuriqe.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 243/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E gjeta!

Tani le të flenë.
Dorë,
shtrëngo tehun e thikës.
Depërtoj tinëz,
vëzhgoj,
dhe – përsëri -
diskutoj
dhe kthehem prapa
te dashuria dhe mëshira.

Mirëdita!

U ndez drita.
Dy sy të zgurdulluar.
«Kush jeni?»
«Jam Nikollajevi,
Inxhinier.
Kjo është shtëpia ime.
Po ju kush jeni?
Pse e bezdisni gruaja time?».

Dhoma e një tjetri.


drithëronte mëngjesi.
Me një dridhje në cepat e buzës,
gruaja e një tjetri
gjysmë lakuriqe.

Iki.

Hije e grisur,
e kreshpëruar,
vigane,
vrapoj gjatë murit,
të përmbytur nga hëna.
Qiraxhinjtë ia mbathin jashtë,
Duke kryqëzuar kindat e veshjeve,
Buças mbi një plloçë.
Me të shtyra përzë portierin në një qoshe.
«Dhe nga dyzetedyshi
Ku ka përfunduar ?»
«Është një legjendë:
Rendi drejt tij
Nga dritarja.
Kështu u shtrinë,
Trup me trup»

Ku do të shkosh tani?

Ku shikojnë
Sytë.
Në fusha?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 244/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ashtu qoftë në fusha!


Trala-la,zin-za,
tra-la-la-la-la-la-là.

Hidh një rreze në qafë si një lak!


Do të pleksen në zhegun e verës!
Kumbojnë
prangat, mbi mua
dashuritë e një mileniumi...

Do të vdesë gjithçka.
Gjithçka do të zhduket.
Dhe rrezja e fundit,
që lëviz jetën,
mbi errësirë planetësh,
do të digjet nga diejt e fundit.
Por vetëm dhimbja ime
është
rri në më torturuese:
këmbë,
i mbështjellë nga zjarri,
mbi turrën e druve qës’digjet
të një dashurie të pamundur.

I fundit

Hapësirë,
Por pa strehë
mblidhi
përsëri në prehrin tënd!
Cilin qiell tani?
Cilin yll?

Me mijëra kisha
poshtë meje
tërhiqte
dhe tërheq bota:
«Pushon në paqe!»

Shkruar, në 1916 -1917


Botuar në 1918

*** (poemë) Përktheu Agron TUFA


Për të gjitha ju
Që më keni pëlqyer ose më pëlqeni përherë,
Ikona të ruajtura në shpellën e shpirtit,
në tavolinën e dollisë, si një kupë verë,
Ngre kafkën e mbushur plot vargje.

Mendoj gjithë e më shumë -

A nuk
T’ia vëështë
pikënmë mirëme një plumb në fund.
vetes
Sot unë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 245/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Me sa do mund
Do jap një koncert lamtumire.

Kujtesë!
Mblidhi prej trurit në sallë mizëri
rradhët pa fund të të dashurave.
Të qeshurën
Rreshto rrëkëlleje
të moçmet nga
netët të syri në sy.
dasmave.
Harenët’ia përcjellë trupi-trupit.
Askush mos e harrojë këtë natë mizore.
Unë sonte do t’i bie flautit
Të shtyllës sime kurrizore.

1
Vjorsta rrugësh grin hapi inatçor.
Ku t’i fshihem këtij ferri t’harbuar!
Cili Hofman qiellor
Të sajoi ty, o e mallkuar?!
Shtrëngatë hareje të ngushta janë rrugët.
Kremtimi i festarëve gjithçka rrok.
Mendoj.
Mendime, gulfa gjaku të mugët,
Të sëmura e të mpiksura, vërshojnë në kokë.

Unë,
çudibërësi i çdo gjëje festive,
nuk kam me kë t’i gëzohem festës.
Do marr tash të shembëm përmbys
Dhe kokën ta përplas pas gurëve të Nevës!
Ja si kam blasfemuar.
Bërtisja se Zot nuk ka,
Po Zoti poqi një grua të tillë nga furrat e thellësive,
Sa para saj të tranden vargmale të mëdha,
Ma nxorri e m’dha urdhër:
dashuro!

Zoti i kënaqur duket.


Poshtë qiellit në çengel
Njeriu i dërrmuar tërbohet e zhduket.
Zoti fërkon duart dhe del.
Mendon Zoti:
Vladimir, merre me nge!
Ai pra, ai, vetë,
Që mos t’ia qëllojë, kush je,
Të sajoi një burrë të vërtetë.
Dhe notat njerëzore vuri në rojal.
Nëse në derë të dhomës së gjumit të ndal,
kryq të bëj mbi ty me rrobën e shkopsitur,

E di -i djegur do kundërmojë n’ajri,


Lesh
Dhe mishi i djallit do tymoset i gjallë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 246/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E unë, deri sa plas drita,


tmerruar, që të morën të bësh dashuri,
përpëlitesha
dhe në vargje skalisja britma,
tashmë argjendar gjysmë i shkarë.
Me letra të kisha luajtur!
Me verë
fytytit të tharë t’i bëja gargarë.

Kjo s’të duhet ty!


Nuk dua!
Gjithësesi
E di,
Së shpejti do ngordh.

Nëse është e vërtetë, që ti ekziston,


O Zot,
O Zotime
Nëse im,qylimin e yjeve që zbukuron,
Nëse me këtë sfilí,
Të shumëfishuar përditë,
Prej teje e kam këtë torturë, perëndi,
Vishe pra togën e gjyqtarëve.
Prite vizitën time.
Jam i përpiktë,
Nuk do vonoj as një orë.
dëgjo,
O më i larti inkuizitor!

Do t’i qep buzët emallkuara.


s’do lëshoj asnjë klithmë
Prej buzëve të kafshuara.
Pas kometave,
si pas bishtave të kuajve lidhmë,
dhe grimë,
Duke më shqyer pas dhëmbëve të yjeve.
Apo dhe më rëndë:
Kur të shpërngulet shpirti im,
Do të dalë në gjyqin tënd të nderuar,
ti,
duke ngrysur vetullat me tërbim,
Rrugën e Qumshtit duke kaptuar,
mua, kriminelin merrmë dhe varmë.
Bëj çfarë të duash.
Po desh, në katërsh çamë.
Unë, o i Madh, s’kam ankime.
Veçse -
dëgjo! -
hiqma atë të mallkuar,

që e bëre të dashurën time!


Vjorsta rrugësh grin hapi inatçor.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 247/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ku t’i fshihem këtij ferri t’harbuar!


Cili Hofman qiellor
Të sajoi ty, o e mallkuar?!

2
Dhe qielli,

Dhenëretë,
tymra ka harruarsikaltrinë
të leckosura e sfondit,
refugjatë në kufi,
Do t’i projektoj në dashurinë time të fundit,
flakëruese, si një turbekular n’agoní.

Hareshëm maskoj klithmën


E fajkoit
Që humbi luksin e shtëpisë së vet.
Njerëz,
Ju flas!
Dilni nga transhetë.
Do të luftoni më pas.
Madje dhe nëse,
Si një Bakus, që e ka zënë gjaku,
Beteja e dehur vazhdon ende -
Fjalët e dashurisë prapë s’do jenë plakur.
Gjermanë të dashur!
E di dhe vetë,
Ju keni në buzë
Grehten e Gëtes.
Francezi,
Vdes buzagaz mbi bajonetë,
piloti i qëlluar copëtohet me ëndje,
nëse ndërmend
O Traviata
puthjen tënde.

Por nuk më prek tul’ itrëndafiltë i pemëve,


Që mbllaçisin shekujt gojëshqyer.
Sot gjunjëzohuni para këmbëve të reja!
Ty të këndoj,
o flokëkuqe
e lyer.

Ndoshta prej këtyre ditënetësh,


të tmerrshme si maja bajonetash,
kur mjekrra e shekujve e zbardhur të jetë,
do të mbesim
ti
dhe unë,
që të ndjek qytet më qytet.

Do fshihesh
Të të jepeshnë
përtej detesh,
zgavra netësh -
përmes mjegullës së Londrës do vij të të puth

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 248/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Me buzë të zjarrta fanaresh.

Në zheg të shkretëtirës
do të zgjasësh karvanet,
Ku vigjëlojnë luanët,-
nën pluhurin, nën erën që çohet të ulërasë,
ty
të vë faqen e nxehtë të Saharasë.

Do të shtrosh gazin në buzë,


Të shohësh -
Ç’toreador të themi!
Dhe befas, shpuzë
Xhelozinë e flak në shtrat
si një sy të mrrolur demi.

Do ta shpiesh mbi urë hapin e dyzuar -


Do mendosh
Se sa mirë doherëdokur,
jetë poshtë!
Do jem unë
Sena që rrjedh nën urë,
që të thërras,
Me të kalburën ngërdheshje dhëmballëve.
Me tjetrin do të djegësh në zjarrin e troktheve
Shigjetën e ndërrimit të binarëve.

Ai që jam ngjituar aq lart, jam unë -


Hënë lënguese, në pritje dhe cullake.
Vetëm i fortë
U hyj në punë
Urdhërojnë:
Bëj në luftë vetëvrasje!
I fundit do të jetë
Emri yt,
I mpiksur në buzën e zhvoshkur nga gjylja.

I kurorëzuar do mbaroj?
Shën Elenë?
Duke shaluar dallgët në shtrëngatën e jetës,
Unë – kandidat – njëlloj
Dhe për mbret të gjithësisë,
Dhe për
Pranga.

Mbret të jem ma ka taksur perëndia -


Për fytyrëzën tënde -
Popullit i jap urdhër:
Në arin diellor të monedhave të mia
Stampojeni!

Ndërsa
Ku botaatje,
zhytet në tundër,
Ku me erën e veriut bën lumi tregti,-

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 249/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Në pranga do gdhend emrin tënd Lili


Dhe prangat do t’i puth mes territ në qeli.

Dëgjomëni pra, ju që harruat se i kaltër është qielli,


Qimefurçë,
Si bisha të forta!
Kjo ndoshta
Dashuria është mirëfilli,
e sprasme që ka njohur bota
E shprehur prej një turbekulari flakërues.

3
Do të harroj vitin, datën, ditën e pritur.
I vetëm do të mbyllem me një fletore.
Krijohu, me vuajtjet e fjalës së përndritur
O magji jonjerëzore!

Sot, sapo hyra tek ju, në shtëpi


ndjeva -
prishjen.
Në fustanin e mëndafshtë diç fshihje ti.
Përzishëm temjani përhap erëmimin.
Je e kënaqur?
E ftohta
“shumë”.
Trazimi i shembi barierat e arsyes.
Rrëmbimthi po mbledh ethshëm dëshpërimin.

Dëgjo,
ti e di vetë
kufomën dot s’e maskon.
Fjalën e tmerrshme nxirre prej kresë!
çdo muskul i yti
Si një trumbetë
Edhe ashtu
trumbeton:
vdiq, vdiq, vdiq!
jo,
m’u përgjigj.
Mos gënje!
(si mund të marr mbrapsht kështu?)

Gropat e dy varreve
mihin në fytyrën tënde sytë.

Thellohen varret.
Nuk ka fund aty.
Duket,
nga trikëmbëshi i ditëve kam për t’u gremisur.
Shpirtin mbi humnerë kanatëhapur rri,

xhonglerova
Dashuria me fjalë,
e kishte u rrëmbeva
shqyer egër. shtjellash,
Mërzisë ia qëlloj prej kaq e kaq shenjash.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 250/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Rinoje veten në shpirtin tim.


Rinjihe festën e trupit në zemër.

E di,
Secili paguan për femrën.
Ani,
Nëse tashtëtyluksit
Në vend të vesh
të fustaneve pariziene
Me tym duhani.
Ty dashurinë time të vetme,
Si një apostull në kohërat e qëmotit,
të bart nëpër njëmijë e njëqind rrugë.
Ndër shekuj të kanë gatitur një kurorë nderi,
Dhe në kurorë ke fjalët e mia -
Konvulse ylberi.

Ashtu si elefantët me lodra e pajime


Që i dhanë
trurin fitoren Pirros,
ta dërrmova me gjeninë time.
Mëkot.
Ty nuk të shkul dot.

Gëzohu,
gëzohu,
e shpartalluar rri sus!
Tani
Ky mall,
Më shtyn të vrapoj deri në kanal
Dhe kokën në çatajtë e ujit ta fus.
Buzët m’i dhe.
Sa vrazhdë sillesh me to.
T’i fshik dhe ngrij.
Mu sikur puth me buzë të penduara
Një manastir të skalitur mbi shkëmbinj.

Përplasën
dyert.
Hyri ai,
me harenë e rrugëve spërkatur.
unë
si një klithmë u këputa më dysh,
i brita ashpër:
“Mirë!
Do iki!
mirë!
Tënden e paç.
Veshe me zhele atë mish,
Flatrat e drojtura majmen në mëndafsh.

Shih,
Për mosgruas
gurë të të ikë.
vari një gjerdan perlash në qafë!”

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 251/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ah, kjo
natë!
Dëshpërimi mblidhet më i fortë se vreri.
Nga dënesjet dhe gajasjet e mia
Surrati i dhomës përçudnohet nga tmerri.

Fytyra që ta mora me vete u kthye vegim,


Në tapetin e tij sytë e mi po stamponin,
si një tjetër Bjalik, që po gdhend me tjetër skicim
Rrezëlluesen mbretëreshë hebraike të Sionit.

Në torturë
Para asaj që u dorëzova,
në gjunjë bie vetë.
Qytetet
që Mbreti Albert
dha pa zhurmë,
për mua janë një dhuratë ditëlindjeje e zbehtë.

Prarohuni në diell, lule dhe barishte!


Pranverohuni me jetën në çdo stihi!
Unë dua vetëm një lloj helmi -
Të pi e të pi poezi.

Ti që ma vodhi zemrën me mashtrime,


Duke ma mohuar krejt,
Që shpirtin ma torturove në jerminë time,
Merre dhuratën time, o e shtrenjtë,
Më shumë se kaq, s’mundem të sajoj.

Datën e sotme ngjyroseni festë.


Ngjashëm
me kryqëzimin
përmbushu o magji e vjetër.
Shiheni vetë -
me gozhda fjalësh
jam gozhduar në letër.

1915

SERGEJ ESENINIT (Përktheu Faslli Haliti)


Ju ikët,
siç thuhet,
në tjetër botë.
Zbrazdësia...
Fluturoni,
duke çarë nëpër yje.
Pa një paradhënie

pa libacione.
Thjeshtësi.
Jo, Esenin,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 252/333
8/9/2019 Poezi Ruse

kjo
nuk është përqeshje,-
në fyt
kam një lëmsh ndëshkimi,
jo ngërdheshje.
Shoh
që me dorën
ju tundni e prerë, duke nguruar,
thesin
e kockave
tuaja.
Mjaft,
pushoni!
Jeni i marrë apo si?
Të lini veten
t’ju zbardhen
faqet
nga shkumësi mortor?
Pikërisht
ju
që dinit të harbonit,
si asnjë tjetër
në këtë botë.
Përse,
për ç’qëllim?
Pasiguria ka provokuar rrëmujë.
Kritikët mërmërisin:
«Shkaqet
janë këto
dhe ato
dhe veçanërisht
vëllazërimi i dobët
si pasojë
e konsumimit të tepërt të birrës dhe verës
Thuhet
se po të kishit zëvendësuar
bohemën
me klasën,
klasa do të kishte ndikuar mbi ju
dhe ju s’do të ishit kacafytur më.
Vërtet, sikur klasa
ta shuante etjen
me «kvas».
Klasa,
dhe ajo nuk bën shaka në të pirë.
Thuhet se
po t’ju vinin pranë
dikë «Na postù»,
do të ishit bërë
shumë më i zoti

në kuptimin:
që ju
qindra vargje

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 253/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 254/333
8/9/2019 Poezi Ruse

të mëparme,
gati pa i bërë rishmëzi.
Në varr
ngulin
hunj me rima shurdhane,-
pse kështu
duhet nderuar
një poet?
Për ju nuk kanë derdhur deri tani
asnjë monument
-ku është
bronzi kumbues
apo graniti ?-
dhe dyerve të kujtesës, tashmë,
pak nga pak
kanë grumbulluar
shiritat me kushtime
dhe të kujtime.
Emri juaj
në shamira është qurrosur,

Sabinovi përjagte
fjalën tuaj
dhe këndon nën zë
nën një mështenkëz të brishtë :
«O miku im,
asnjë fjalë
as një nga- a–a – shërim.»
Eh,
të mund të diskutoja më ndryshe
me atë
Leonid Lohengriniçin!
Të mund të bëja këtu,
kacafytje tonante:
«Nuk ju lejoj
të degjeneroni
vargjet e mi!»
Të mund
t’i shurdhoja
me një fërshëllimë me tre gishta
kundër gjyshes
dhe Zotit, nënës, shpirtit!
Që të shpërndahet
turma e pazonja,
duke fryrë
si vela
një re xhaketash,

i shkëputur
Kogani përvidhet
duke sakatuar

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 255/333
8/9/2019 Poezi Ruse

kalimtarët
me shtizat e mustaqeve.
Deri tani
Llumi
është rralluar pak.
E shumtë është puna,
duhet bërë në kohë.
Në fillim
Duhet
ndryshuar jeta
dhe e ndryshuar
do të mund të glorifikohet.
Kjo epokë
është e vështirë për penën.
Por thomëni
ju,
topallë dhe topalle,
ku,
kur,
cili i madh ka zgjedhur
një rrugë
më të rrahur
dhe më të lehtë?
Fjala
është lidere
e forcës njerëzore.
Marsh!
Që koha
të shpërthejë pas nesh
si një pyll predhash.
Kohëve të vjetra
era
të risjellë
vetëm
një lëmsh flokësh.
Për argëtimin
planeti ynë
është pak i pajisur.

Duhet
t’ua shkëpusim
gëzimin
ditëve të ardhme.
Në këtë jetë
nuk është e vështirë
të vdesësh.
Të jetosh
është shumë më e vështirë.

1926
Majakovski, siç dihet, nuk iu qëndroi besnik këtyre fjalëve dhe ia hoqi vetes dhe ai, më 14 prill 1930.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 256/333
8/9/2019 Poezi Ruse

LETËR TATHANA AKOVLEVËS (Përktheu Faslli Haliti)


Në puthjen e duarve
dhe të buzëve,
në dridhërimën e trupave
më të dashur për mua,
edhe atje
ngjyra
e kuqe
e republikave të mia
të jetë
shkëlqim i përflakur.
Unë dua
dashurinë parisiane:
visheni me mëndafsh
një bushtër çfarëdo,
dhe midis gogësimave unë do të fle -
«sus!» -
do t’u bërtas të
të pasioneve qenve
shtazëruara.
Vetëm ti
je e barabartë me mua,
eja bri meje
sy më sy,
dhe lërmë
që për këtë mbrëmje
tepër madhështore
unë të mund të tregoj
në mënyrë njerëzore.
Ora pesë,
dhe nga ky çast
u qetësua
pylli pa mbarim
i njerëzve;

u zbeh
qyteti i dendur,
mezi dëgjoj
një fishkëllimë grindavece trenash
për në Barcelonë.
Në qiellin e vrenjtur
një përshkim flakërimash,
rrufe
blasfemish
në dramën e qiejve-
s’është stuhi
kjo,
po është thjesht
xhelozi,
për të zhvendosur malet.

Ashpërsisë
mos së fjalëve idiote
i jep rëndësi,
mos ki frikë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 257/333
8/9/2019 Poezi Ruse

nga kjo potere-


unë do t'i zbus,
do t'i frenoj
ndjenjat
e pasardhësve aristokratikë.
Fruthi i pasionit
ikën si luspë,
por gëzimi
nuk thahet kurrë, as një çikë,
gjatë do të flas unë,
thjesht do të flas
në vargjet e mi.
Xhelozi,
gra,
lot…
jo më!-
do të fryhen qepallat
si
NukVijit.
është për mua,
por unë
jam xheloz
për Rusinë Sovjetike.
Kam parë arna
mbi shpatulla
dhe ato,
tuberkulozi
gjatë frymëmarrjes i lëpin.
Pra
s’ ishte faji ynë-
që në gjendje të keqe ishin njëqind milionë
njerëz.
Ne
me ata, si dhe ti,
jemi fisnikë tani-
me sportin
nuk ndreqen shumë gjëra,-
edhe për ju
ka nevojë në Moskë,
s’do të mjaftojnë kurrë
shalët e gjata.
S'të shkon ty,
që përshkove
borëra
dhe fatkeqësira
me këto këmbë të bukura,
t’i zbulosh
këtu
me përkëdheli
në darka

me naftëtarët.
Mos u mendo shumë
me thjeshtësinë tënde

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 258/333
8/9/2019 Poezi Ruse

të hapësh qerpikët e kthyer!


Eja këtu,
eja në kryqëzim
të krahëve të mi të mëdhenj
e të ashpër!
Nuk do?
Rri
dhe pra aty
dimëro!
Dhe këtë fyerje
ta fusim në llogari.
S’e çaj kokën,
një ditë
do të të marr
vetëm ty
ose me gjithë Parisin mbarë.

15 shtator – 3 dhjetor 1928

KONKLUZION Përktheu Faslli Haliti


Asgjë s'do ta fshijë dashurinë,
As zënkat,
as largësitë.
Është menduar,
Provuar,
Kontrolluar.
Duke ngritur solemnisht vargjet, gishta rreshtash,
Betohem se :
Unë dashuroj
Me një dashuri të palëkundur dhe besnike.
1922

PËRFUNDIMI Përktheu Faslli Haliti


Asgjë s’do ta fshijë dashurinë,
as grindjet
as kilometrat,
Është medituar
provuar,
kontrolluar.
Duke ngritur solemnisht vargjet, gishta rreshtash,
betohem:
dua
me një dashuri të pandryshueshme e besnike.

ANA AHMATOVA (1889-1966)


Anna Andreyevna Gorenko (23 qershor 11 qershor 1889 - 5 mars 1966), e njohur më mirë me
emrin stilolaps Anna Akhmatova, ishte një poeteshë ruse moderniste, një nga shkrimtaret më
të mirënjohura
shkroi kur ishteruse. Lindimë
11-vjeçe, mëtepër
1889ndën
në "Balshoi
ndikiminFontana" pranë Odesës.
e Nelerasovit, ndonëseVjershën
ajo mbetie gjer
parënë
e
fund të jetës një adhuruese e flaktë e Pushkinit. Në vitin 1910 u martua me poetin N.S.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 259/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Gumiljov. Po në këtë vit shkoi në Paris. Parisi dhe kultura franceze, veçanërisht poezia e
Verlenit e Bodlerit, ishin ëndrra e saj. Në 1912 boton vëllimin e parë poetik "Vjeçer”
(Mbrëmja); më 1914 vëllimin e dytë "Gjothi" (I qartë). Ka botuar gjithashtu "Bjelloi stai"
(Grigja e bardhë), "Padorozhnite" etj.
*** [S'do pime dot nga e njejta broke] Perkthu P. Kolevica
S'do pime dot nga e njejta broke
As
S'douje
te as t'emblen
puthemi vere,
te dy ne mengjes-heret
S'do te presim mbremjen koke me koke
Une dua henen, diellin do ti
Por te dy kemi te njejten dashuri.
Me mua rri ti shok m'i mire i imi
Dhe prane teje une, shoqja jote rri
Une ti kuptoj ato dy sy gri
Ty o fajtor i gjithe ketij lengimi.
Takimet tona s'i shpeshtojme dot
Keshtu e mbrojme prehjen tone kot.
Vec zeri yt tend
Ne vargun kendonvecne vargun
fryma imetim,
ndjehet
O, ka nje zjarr te tille qe nuk mehet,
Qe s'mund ta preke frike e harrim.
Sikur ta dije ti sa fort i dua
Ato buzet e thata, te kuqe, te tuat !

*** (Kureshtjet s'i le pa ngacmuar)


Kureshtjet s'i le pa ngacmuar
Ndaj vuaj me ligsht se nje djall;
Nga nje eshter jotja sajuar
Si mos te te dua ty valle?
Si moter, e di, nuk me falet
Mekati i pare qysh ne brinje;
T'u bera e pangopur, dinake,
Dhe shekujsh-m'e embla robinje.

Por drita kur lebyret ndaj syve,


Nga jotja me e bardha debore,
Ta dua ate zemer naive,
Per atmen nje diell-kurore!
1921

**** (Ti me ngulm m’i kerkon poezite)


Ti me ngulm m’i kerkon poezite,
Gjithsesi dhe pa to fryme merr...
Mos te mbette ne gjak asnje pike
Pa u nginjur prej tyre me vrer.

Djegim ne ne nje jete iluzore


Ditet tona gjithe vesk e flori,

Por takimin
Zjarr’ i natesnes’na
viset qiellore
e thote assesi.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 260/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Çurg i ngrire ç’po rrjedh tatepjete


Madheshtia e jone flak’e zjarr,
Thua pame ne nje bimse te fshehte
Emrat tane e u drodhem llahtar.

S’gjen nje ndarje me bosh, me te kote,


Qysh ne krye
Dhe vertet meme mire do
te ndare ne te qe...
kete bote
Nuk ka patur askend se sa ne.
1962

*** (O, ç 'ish ajo një dit'freskie) Përktheu Qazim Shemaj


O, ç 'ish ajo një dit'freskie,
Qytet i Pjetrit - mrekulli!
I purpurt muzgu ra, u shtri
Dhe qetas u mbështoll me hije.

Po
Po lëre, sytë e(dhe
s'i pëlqeu mi zhbirues,
po t'i shante),
Në vargje këngësh do t'm'i lusë
Përjetë buzët arrogante.

*** Përktheu Qazim Shemaj


Nuk vura perde në dritare,
Që drejt e brenda të shikosh
Dhe kam gëzim (si mëkatare),
Se s'mund të ikësh, do qëndrosh.
Po s'është e drejtë e mos e prish,
Mëri e tallje mos i cyt,
Pagjumësia jote isha,
Dhe isha mall trishtimi yt.

*** (Sot mua letër s'më solli njeri) Përktheu Qazim Shemaj
Sot mua letër s'më solli njeri;
Ka ikur ai a s'më priti ndërmend:
Pranvera - një trill, buzëqeshje e argjendtë,
Shiko anijet vozitin në gji.
Sot mua letër s'më solli njeri...

Ai me mua, pak kohë më parë,


Qe kaq i dashur e dhelës, qe imi,
Në dimrin e bardhë, po shkoi dhe dimri,
Tani pranvera m'u bë si e vrarë,
Ai me mua pak kohë më parë...

Dëgjoj një lirë, e ëmbla, e trishta,


Në ethe rënkon, lëngon e ankohet,
Kam frik' se mos kjo zemër coptohet,
Sa pa i shkruar këto vargje të brishta...

*** (S'rri të qaj për vete ditë e natë) Përktheu Qazim Shemaj
S'rri të qaj për vete ditë e natë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 261/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Po edhe vdekur, kallur nën dhe,


Damkën e artë: njeri i pa fat
Në ballin tim rebel ti ma sheh.

Osip Mandelshtamit (Përkthim i Artian Guskiqi)


Mbi ta përkulem si përpara kupe
Dhe s’di ç’të
Ndërmend të llogaris
ritë tonënë emrin
krejt tim;
përskuqur
Dhe ca më zi me ardhka ky kujtim.

Me këtë ajër si përskaj rrëpire,


Gufonim ato gjokse orë e çast;
Ish natë gërvimash hekuri, shkretimi,
Plot çirrma që nuk dinë ç’mbjellin pas.

Të pres të vish si mirëz karafilash,


Si ëndjet e një gazi fort të rrallë,
Kur mendt’ei Evropës
Me Demin bëhen tym Euridikës
nëpër valë.

Këto qenë hijet tona harrakate


Mbi Nevë e përmbi Nevë me duhi,
Janë shtjellat llokoçitëse pas shkalle,
Dhe leja për në tënden pavdekësi.

Janë çelësat e atij apartamenti,


Nga nuk dëgjohet kund gëk as mëk,
Kjo lirë që pareshtur end misterin
E miqve mbledhur yrtit pa një plëng.
Balada e vitit të ri Marrë nga: Petraq Kolevica, Kam njohur sy o' ata sy!
Dhe hëna e trishtime që lart, përmbi re,
Sheh dhomën, tryezën në qosh.
Mbi të ata gjashtë servile sheh,
Po njëri ndër ta është bosh.

Im shoq e un’ e miqtë përqark


Po presim tok vitin e ri.
Po pse i ndjej gishtat kështu, si në gjak,
Dhe vera më ngjan helm e zi?

I zot’ i shtëpisë ngre brokën përplot


Dhe foli serioz, zemërgjerë:
‘Për tokën e fushës e pij këtë sot,
Ku do të shtrihemi të tërë’.

Po tjetri më pa në sy e pastaj
Ç’mendoi një zot e di pse
Këlthiti: “Të pimë për këngët e saj

Ku rrojmë të gjithëne’.
I treti që s’dinte asgjë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 262/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Se kur shkoi ai nga kjo botë,


Atë ç’po mendoja zuri të thotë:
‘Ne duhet për atë që s’është më
Ta pimë këtë gotë!’

Dënimi (perktheu Petraq Kolevica nga“Kam njohur sy o' ata sy!”)


Dhe
Posi ranë fjalët pa
shkëmbinj mbindërprerë
kraharor.
S’ka gjë. Këtë e pres kaherë.

Do t’ia dal, ndonëse me zor.


E di që sot do të kem plot punë:
Kujtesën duhet ta vras, të harroj,
Më duhet shpirtin ta bëj gur, unë,
Dhe prapë më duhet të mësoj të jetoj.

Ç’e do se vjen e ngrohta verë.


Me
Këtëfëshfëritje
me kohë etekam
dritarja josh.
parandjerë:
Dit’e bukur dhe shtëpia bosh.

*** [Mua, si lumin] (perktheu Petraq Kolevica nga“Kam njohur sy o' ata sy!”)
Mua, si lumin,
Epoka e ashpër më ktheu.
Jetën ma ndërruan.
Në shtrat tjetër rrodhi ajo
Dhe unë s’i njoh brigjet e mi.

KUJTESA E DIELLIT Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ


Kujtesa e diellit pikon nga zemra.
Bari bëhet më i lëverdhur.
Tek tuk në ajër flokët e hershëm të borës
Rrinë pezull, pezull.

Uji tek ngrin akull vonohet


Nëpër kanalet e ngushtë.
Asgjë këtu nuk do të ndodhë më,
S'do të ndodhë kurrë.

Kundrejt qiellit shelgu shpërndan


Mëndafshin e praruar
Ndoshta më mirë ishte që nuk
U bëra jot grua.

Kujtesa e diellit pikon nga zemra.


E ç'është kështu? Terr?
Ndoshta! Dimri do të na ketë zënë
Nëpër natën e vet.

*** (Kujtimi
Kujtimi për diellin
për diellin në zemër
në zemër u mpak) Përktheu Qazim Shemaj
u mpak
Bari i zbehtë.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 263/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Flokë të hershëm dëbore që larg


Era po nget.

Kanalesh të ngushta ngrin uji, s'buçet,


sikur u shter.
Këtu asnjëherë asgjë nuk ngjet,
Oh, asnjëherë!
Shelgu në qiellin e shkretë freskore
Degët ka shtrirë.
Që unë s'u bëra gruaja jote,
Ndoshta, më mirë

Kujtimi për diellin në zemër venitet


Pse kaq zymti?
Ndoshta!...
Pas natës dimri gatitet
Të vijë.
UNË SI QYQJA JETOJ Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ
Unë jetoj si qyqja në orë,
nuk ua kam zili zogjve në pyll.
Më kurdisin dhe unë këndoj.
Ti e di, një fat të tillë
vetëm një amiku
mund t'ia uroj.

MUZA Përktheu Qazim Shemaj


Dhe si të rrosh me të?! Më mundon
Ajo që ende muzë i thonë.
Dhe thoni "Me të në livadhin lirik..."
Dhe thonë "Gugitje, dhunti hyjnore..."
Ajo, më e egër se ethet mizore,
Sëmbon gjith' vitin: "Rri, mos hidh çik!"

MUZA
Ardhjen tënde në mes të natës pres
në një fill më varet jeta,
rinia, liria, lavdia, në djall të shkojnë.
E dashura ime, afrohu, eja me flogjerë,
ja, tek e hedh shaminë.
Në sy më sheh me vëmendje: pyes:
“Faqet e Dantes ndalove ti?
vargjet për ferrin?» Dhe përgjigjet. Unë.

NË PASQYRË Përktheu Qazim Shemaj


O quae beatam, Diva tenes Cyprum et Memphis Hor*.
Dhe bukuria - kaq e re,
Po jo nga sot e njëqind vjet,

S'u bëmë dy, se


Ne asnjëherë nuknjënae le.
tretë,
I sillesh ti asaj më tepër,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 264/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E lë me ty, me bujari...
Po ç 'ndodh me ne asnjë s'e di,
Për ne çdo çast e më i egër.
Si burgaxhinjtë dim' diçka
Për njëri-tjetrin, diçka tmerri.
Na pret dënimi - një rreth ferri,
Po ndoshta s'jemi nga ata.
*O zonjë që mbretëron mbi të lumturit Qipro dhe Memfis

NË VITIN DYZET Përktheu Qazim Shemaj


Në varr kur kallin krejt epokën
Për të nuk ka një psallim, s'këndohet,
Po rrodhja, hithra nxjerrin kokën,
Sa ta qëndisin s'u durohet.
Lopata s'resht, shoqen s'e pret,
Varrmihës - ethe, aq i vrikëm,

Zotni, ti dale,
Të ndihet kohapak mëikën.
si po qetë
Pastaj mbi një kufom e sheh,
Ta sjell vështrimi pranveror,
Po djali nënën nuk e njeh,
Në lotë u shkri dhe nip i gjorë.
Më poshtë kokat u përkulën
Lavjerrës tunden, hëna ra.

Përmbi Parisin e përhumbur


Një qetësi të tillë ka.

TRADHTIA Përktheu Qazim Shemaj


Jo për atë se pasqyra u thye,
Jo për atë se fryn në oxhak,
Jo se shkon me një tjetër, aspak,
jo se për ty mendimi m'u kthye,
Jo nga këto e ç'ta zgjat më...
Sot te pragu takova atë.

Sot mua leter s’me solli njeri;


Ka ikur ai a s’me priti ndermend:
Pranvera – nje trill,
buzeqeshje e argjendte,
Shiko anijet vozitin ne gji.
Sot mua leter s’me solli njeri…

Ai me mua, pak kohe me pare,


Qe kaq i dashur e dheles, qe imi,
Ne dimrin e bardhe, po shkoi dhe dimri,
Tani pranvera m’u be si e vrare,
Ai me mua pak kohe me pare…

Degjoj nje lire, e embla, e trishta,


Ne ethe renkon, lengon e ankohet,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 265/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kam frik’ se mos kjo zemer coptohet,


Sa pa i shkruar keto vargje te brishta…

MUZIKË Përktheu Qazim Shemaj


D.D.Sh.
Diçka e magjishme digjet paprerë,
Ia thonë
Ajo, veç dhe sytëflet,
ajo më atë pa
zjarrmi.
të tjerë,
Më ikin, s'guxon të afrohet njeri.

Kur iku dhe miku i fundit, më la,


Ajo pas meje erdhi në varrim.
Tamam stuhi këndonte dhe ja,
Sikur po nisnin lulet kuvendim.

APEL Përktheu Qazim Shemaj


Të ruaj diku te një sonatë
Me
Oh, aq kujdes erënkon
si thërret, nuk tëçdo
heqnatë
Për fajin tënd që dot s'e ndreq,
Që s'm’u afrove dot as kaq:
Një çast të vetëm si stuhi
Dhe ëndrra jote humbi paq
Ku vdekja heshtjes iu bë fli

TË FSHEHTAT E ZANATIT Përktheu Qazim Shemaj


S'më duhen varg betejash, ngjarje;
Çudirat - trilli elegjik.
Për mua vargjet s'janë vargje,
Po qe se sillen me etikë.

Sikur ta dinin ç'plehu dalin,


Nuk kanë vargjet turp nga ndoti:
Porsi radhiqet tej te gardhi,
Si rrodhet rriten, si laboti

Me klithma dhe si myk i fshehtë,


Era katran, me zemërim...
Buçasin vargjet plot me jetë
Për gazin tuaj, për gazin tim.

Të morën në agim (përkthim i Faslli Halitit)


Ty të morën në agim,
unë të vija pas, si në një funeral,
në dhomën e errët qanin fëmijët,
mbi altar pikonte qiriri.
Mbi buzët e tua i ftohti i ikonës.
Djersa e ftohtë e vdekjes mbi ballin e tij... Mos harroni!
Si gratë e strelicit, do të ulurij

nën kullat e Kremlinit.


Vdekja e poetit (përkthim i Faslli Halitit)

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 266/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dje heshti një zë unik,


Na la bashkëbisedues të pyjeve.
U shndërrua në kalli që jep jetë
ose në një vesë shi kënduar prej tij.
Dhe të gjitha lulet që ka bota
përballë vdekjes shpalosën petalet.
Por,
që kapapritmas
një emër ra heshtja Tokë.
modest... në planetin

DOLLIA E FUNDIT (përkthyer ngaVangjush Ziko)


Po pi për strehën e shpërbërë,
Për jetën si lubi;
Vetminë që ne na ka ngrënë,
Edhe për ty po pi:
Për ato buzë gënjeshtare,
Për ata sy të ftohtë,
Për këtë botë kaq gërnjare
Që Zoti e shpëtoftë.
DOLLIA E FUNDIT Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ
Pi për një shtëpi të rrënuar,
për jetën time pluhur e hi,
për vetmitë e përjetuara vetë e dytë
e sonte pi edhe për ty:
për mashtrimin e buzëve që tradhtojnë,
për vdekjen akull të syve të tu,
për një botë mizore e të pashpirt,
e për një Zot që s'na shpëtoi gjithashtu.

Dollia e fundit
Unë pi për vatrën shkretimplotë,
Një jetë peng aty;
Për një vetmi dy zemrash tok,
Patjetër dhe për ty.
Për sytë ciknosur si askurrë
Dhe buzën e pabesë,
Për botën-xhungël, katrahurë,
Për Zotin që s'na desh.
1934

***
...
Ne lidhjet njerzore ka nje kufi intim.
Ate s'e kalon ne caste dashurie.
Kur buzet puthen ne endje-ngazellim,
Dhe zemra rreh me force rinie.

Vitet dhe pasioni nuk te ndihmojne.


As zjarri i shpirtit, cdo cast lumturie.

Mallizemra
Kur s'ka vlere, epshet
ndodhet shterojne,
ne caste qetesie.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 267/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Te jetosh keto caste eshte e veshtire.


Po, ne to dhe dashuria dorezohet.
Kuptoje pra o shoku im i mire
Ne doren tende pse zemra s'degjohet!

SHTRËNGOVA DUART NËN VELLON E ERRËT...(Përktheu Faslli Haliti)


Ia shtrëngova
"Pse duart
je e zbehtë nënpërse?"
ti sot, vellon e errët ...
- Sepse nga trishtimi i thekshëm
E bëra të pijë atë deri sa u deh

Si ta harroj? Doli duke u lëkundur,


një ngërdheshje dhimbjeje kish...
Vrapova pa prekur parmakun
E ndoqa gjer te porta e shtëpisë.

Duke gulçuar, bërtita: "Ish krejt


një shaka. Vdiqa
Ai buzëqeshi podhe
i qetë më mizor
ike, ta dish ".
më tha: «Mes erës të mos rrish,..»
1911

PORTA ËSHTË PAKSA E HAPUR (Përktheu Faslli Haliti)


Porta është paksa e hapur,
frymë e ëmbël blirësh, gri ...
Një fshikull e një dorashkë.
e harruar mbi tavolinë rri,

Rrethi i verdhë i dritës ...


Dëgjoj fëshfërimat pak.
Pse më ike, m’u zhduke?
S’e kuptoj, jo, jo, aspak ...

I ndritshëm dhe i lumtur


mëngjesi nesër do të jetë.
kjo jetë është mahnitëse,
ji e mençur, moj zemër vetë.

Ti je e kapitur, e shurdhër
Rreh më ngadalë, mefshëm...
E di, kam lexuar se shpirtrat
janë të gjithë të pavdekshëm.

UNË NUK I KAM MBYLLUR PERDET(Përktheu Faslli Haliti)


Nuk i kam mbyllur perdet,
shih drejt e në dhomë tani.
s’mund të më ikësh më dot
Sot unë jam e tëra lumturi .

Thuamëromuzet
hidhmi pra: e paturpshme,
e tua, të them:
unë kam qenë pagjumësia jote,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 268/333
8/9/2019 Poezi Ruse

dhe ankthit yt i madh kam qenë.

1916

*** (O jete qe neser s'dihet cka na sjell!)


O jete qe neser s'dihet cka na sjell!
S'me vretedhe
Mjafton pendimi kengesdritelarget
nje enderr c'i lashe manget.
Per yll ta kem karvanesh neper qiell.

Per mall-tinzare e thekur qosh me qosh


Mos bej zarar me rastin qe nuk hupet.
Se nata bie prape dhe ato supe
Te ftojne nen vese me puthje ti mbulosh.

Nuk qeshe per ty e prere. Pa dyshim.


Ti vete m'u ftohe. Ligur nder sfilitje.
Ish endrra
Molisur qe me mbajti
dashurie gjer nevec ne pritje,
krim.

Te falem moterbardhe!Mesa shoh,


Nuk rrime pa u pjekur nder vegime,
Me ndih, ja ku te jap edhe besen time,
Ne lave ta shkrij granitin neper kohe.

Kënga e takimit të fundit


Sa pashpresë gjoksi m’u ftua,
Porse hapat i hidhja lehtë.
Dorashkën e dorës së majtë vura
Gabimisht në dorën e djathtë.

Më dukeshin shkallë mbas shkalle,


Por unë e dija - vetëm tre kish!
Mes panjave një pëshpërimë vjeshte
Përgjërohej: Me mua vdis!

E gënjeva fatin tim


Të trishtë, dredharak, të keq.
U përgjigja: “I dashuri im!
Edhe unë. Me ty do të vdes...

Kjo është kënga e takimit të fundit.


Unë pashë nga shtëpia e errët.
Vetëm qirinjtë në dhomën e gjumit,
Digjeshin me flakë indiferente të verdhë.

Tri gjera gjithsej


Tri gjera gjithsej ai deshi ne vite:
Te kenduarit mbremave, pallojte e bardhe

Dhe hartattee vegjelit


S'duronte ndera tekur
Amerikes.
zinin e qanin,
As cajin e mjedres s'e qaste aq shume;

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 269/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Si vdekjen e kish histerizmin e grave


Dhe gruaja e tij isha une.
1910

Grimez jete
...Dhe s'di pse me ngjante kjo flake sikur
Do
Me tretej
kot, negjer agu tes'e
t'vertete dyndej.
mesova askurre
Nga c'zjarr qene keta sy e te c'ngjyre.

E prape zinin drithmat me kenge, me hoke,


Tek s'dija se c'ishe, armik apo shok.
Ish vere apo dimer.
1959

*** (Amanet shtepine e bardhe me kopshtore!)


Amanet shtepine e bardhe me kopshtore!
Po i falem
S'jam rishmi
pishman perjetes t'me rrembeje.
ato vjersha qe te shkrova
Si askund nje tjeter grua me gjithsej.
Mirembec! Mos e mergo te lumen mike,
Me te gjithe parajsen ngritur mbi humbake;
Te jap fjalen - ate vlug qe nuk ma dite
Do te dal ta shes pazarit pe merak.
1913

*** (Cdo dite kam nje kesi cast)


Cdo dite kam nje kesi cast
Ku me syte puthitur krejt,
Flas me endrren, prore flas,
Si me miken me te shtrenjte.
S'kalon shume e vruget gjak,
Dellkercyer ben te ike -
Dashuri pa nom e cak,
E arsyeshme dhe e lige.
1917

Namatisje
Mes dyersh lartësore,
Kënetave shterpore,
Në udhën e pashkelur,
Luadheve pa vjelur,
Kordonesh një ndajnatë
Dhe britmave ndër pashkë,
Pa ftuar,
Pa mënuar
Për darkë të pres të vish.
1935

Dashuri
Neperkez rri mbledhur menjane,
Pas zemres se vet e shushatur;

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 270/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 271/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 272/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Por s’i vrenjt më vetullat qysh nga ajo natë.


Vetëm qesh me vete sa dëgjoj shtërngate.

PARA SHIUT Përktheu Agim Shehu


Erë e zymtë e rrëmbyer
Një tufë re në qiell merr.
Rënkon bredhi degëthyer,
Pylli shushurin mister.

Mbi përrenjtë laroshë, zhubrosur,


Fletët ikin fluturim,
Dhe si rrymë e ciknosur
Vjen me vrull një erë thëllim.

Si muzg mbulohet bota,


Duke ardhur që nga larg,
Tufa galash, grumbuj korbash
Klithin n’ajër rreth e qark.
Sharabajka - karro tmerri,
Mbyllur lidhur, pret të ikë;
E xhandari karrocierit
I klith “Nisu!” me kamzhik...

*** (Te sheshi Sena plot publik) Përktheu Agim Shehu


Te sheshi Sena plot publik,
kalova dje në orën gjashtë.
Atje po rrihnin me kamxhik
Një nusezezën, një fshatarkë.
Si s’nxori një pikë zë ajo,
Veç lart kamxhiku fshikullonte...
Dhe muzës unë i thashë: “Vështro
Se si po heq një motra jote!”

*** (Qejfe jete, gazet e rinisë)Përktheu Agim Shehu


Qejfe jete, gazet e rinisë
Unë nën peshë të punës i kam vrarë;
Si poet i dashur i lirisë,
Mik me dembelinë kurrë s’jam marrë.

Vuajtjet pa fund që kam duruar,


Le ta prekin zemrën, thikë t’i vënë,
Unë veç shkruaj: tingujt e rimuar
Për grimasa boshe kohë s’më lënë.

Tingujt-vargje s’janë si proz’ e ngrirë,


Gjersa prekin zemrat që kanë gjak,
Siç prek, befas, lot i shkreptirë.

Që buron prej sysh me flakë.


Unë s’shes mend se populli në mendje

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 273/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Do më mbajë qoftë dhe një varg...


Poezi e lirë te ti nuk gjendet,
O i ashpri vargu im idhnak!

Ti s’ke art krijues, finesë ariesh...


Por te ti i gjallë gjaku vlon,
Si triumf skuq
Dashuria rron eprushi i hakmarrjes,
përvëlon...

Dashuria që këndon njerëzorët,


Që damkos mizor e budalla
Dhe me gjemba ia thur kurorën
Poetit që njeri s’ka...

GAZMORJA Përktheu Dhori Qiriazi


- Ha përshesh me ujë,
Jasha, qumësht s’ka!
-- Ç’u bë lopa
Iku dhe murgë?
na la!

E mori ta shtojë
Zotriu në shpi.
Oh, sa mirë jetojnë
Njerëzit në Rusi!

-Pulat, - thirrën vajzat, -


ç’u bënë, u ra zjarri!?
- Heshtni, budallaçka,
I hëngri gjyqtari.
Merr ryshfet për djemtë
Që venë në ushtri...
Oh, sa mirë jetojnë
Njerëzit në Rusi!

-E kjo Katerina
thërret e bërtet:
seç m’u thye shpina,
gjë e mirë s’më pret,
kaq vjet shërbëtore,
vajzë... pa njeri...
Oh, sa mirë jetojnë
Njerëzit në Rusi!

Nuk e di as vetë
Ç’më shkreton shtëpinë:
Cari mori djemtë,
Zotëria çupërinë,
Si të jenë lubi
Që ha njerëzinë...

Oh, sa mirë
Njerëzit jetojnë
në Rusi!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 274/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kënga e urisë perktheu Dhori Qiriazi


Më këmbë
Muzhiku tundet,gulçon
E shfryn nga hundët!

Të tillë e bëri goja,


Mjerimi
Dhe nevoja.

Si ec,
Gulçon më tepër,
Afrohet
Në një thekër.

Si dordolec
Më këmbë,
Këndon aty
Një këngë:
“pa piqu ,
thekër xhani,
jam bujku yt,
Pankarti.

Të ha
Një mal pa gajle,
Kuleç
E karavele.

Të gjitha
T’i ha vetë, të ngopem
Pa ç’të jetë!”

Kënga e ushtarit perktheu Dhori Qiriazi


Bota është e ligë,
S’paska drejtësi,
Jeta është shtrigë,
Smundje e mërzi!

Plumbat janë të turkut,


Janë nga gjermanët,
Janë nga francezët,
Po shkopinjtë nga tanët!

Bukë s’ka
Në dynja;
Strehë s’ka,
Vdekje s’ka!
etj...

Kënga e kripës perktheu Dhori Qiriazi


Ka disa ditë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 275/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nuk ha, nuk pi;


Im bir i vogël
Po vdes, pa shih!

Dhe që të hajë
I jap diçka.
“Ma
ai mëbëj me kripë!”-
tha!

Po krip s’kam
As sa një lot.
“I hidh pak miell!” –
më tha imzot.

Kafshoi dy herë
Si me pahir
“Më shtjer dhe ca!” –
më tha im bir.
Unë prap’ hedh miell,
Po s’mbahem dot,
Mbi të më rrjedh
Një rrëke lot.

Qetësoi djalin,
I tha: mos qaj!
Ah, kripë iu bë
Ky lot i saj!

FALLTARJA [Përktheu Sejfulla Malëshova (Lame Kodra)]


Del e bredh fshat më fshat kësaj ane,
Një fallxheshë fustan-laragane:

Plumbin shkrin, pëshpërit në mashan,


Fryn e ysht, të hedh fall në filxhan.

Nuk ndjell shtriga të mira, gëzime,


Veç të liga, lot, vaj e mjerime.

Po miletit kyavaz s’i pëlqen,


Ky më tepër këndon e kërcen.

I tha shtriga një djali, Andreut:


“Do t’të hanë djalo, qent’ e beut!”

Dhe vërtet pas një muaji, - shiko!-


Në pyll djali bërtet: “O!O!O!”

Xha Stefanit i tha: “Derëziu:

Shiko mirë! Të iku doriu!”


Dhe vërtet vet’ e vjen një xhandar:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 276/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Xha Stefanin e thirkan ushtar!

Dhe e dha xha Stefani, më s’priti,


Për bedel nxori kalin e shiti.

Kur e dëgjuan se dhe kali u shit,


Me fallxheshën bota gjith’u çudit.
Tha xha Pandi: “si duket kjo punë,
Te fallxhesha do shkoj edhe unë;

Të bësh kryq, çudi qenka me të,


Ç’do që thotë i del një më një.

Veçse vetëm për keq, për të liga;


Mos ka djallin në bark ajo shtriga?”

Ngrihet
Rri shkon
e pret; ja njëte vashëz’
fallxhesha.
e reAtje

Po hedh fall; pranë saj rri një djalë-


Ky si dem, vet e hollë si ngjalë.

Merr fallxhesha i thotë: “shiko!


Me bandillin këtu ti mos shko!

Fati yt, fat i rrallë, moj lule


Me liri pa kufi, me pekule.”

Dridhet djali dhe shtriga këtij:


“E ke kot, për ty s’ka lumturi!

Që të gjitha t’i them?”- Fol, tha,


“do të vinë sejmenët me kuaj,

I palar’ i parruar do shkosh,


------------

Nëpër rrugë i dehur do biesh,


Shkarrëzyer në baltë do shtrihesh,

Djaj e xhinde do hidhen si top,


Do kërcejnë mbi ty hop e hop,

Osh e bran: do të shkosh në skëterrë...


Ngrihet hopa, me vrap e në derë

Shkon xha Pandi. Fallxhesha: Hidh fall!


Falli yt nuk më duhet! Shko tall

Ndonjë vajzë të vogël, pa mua


S’m’i shet dot ato profkat e tua!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 277/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ti, moj shtrig’ e mallkuar, dëgjo!


Eja fatin këtu ma trego

Kur të shporret këtej zgjedh’ e beu t,


Kur të shfrejë lirisht rob’ i dheut!”

Katerina
Po më venitet, shuhet bukuria!
Nga burri trim që s’di ç’është shtëpia.

I pirë veç përplaset, esëll veç gërnjitet,


Ta gjejë veten jashtë shtëpisë mos mërzitet!

Dhe mandej nuk prita, i shkova kumbarit!


Te vëllai shkova, i qava babait,

Dhe te fqinjët
Njerzve qava,keq,
s’ju ardhi i qava farefisit,
- timëve dhe të tijit!

“Vuaj bijë e fisit,- përsëriti një plak, -


Rrahjet e të dashurit nuk të dhembin gjatë!”

“Vuaj motër! –m’u përgjigj im vëlla,-


Rrahjete të dashurit nuk të dhembin gjatë!”

“Vuaj! – fqinja e vilës më tha. -


Rrahjet e të dashurit nuk të dhembin gjatë!”

Është ushtari– Fedja, prej larg jemi soj


Të vetmit që i vjen keq, dhe më dashuroi;

Syrin ja shkel Fedjas, me Fedjan që aty


Larg grunjave të fshatit largohemi të dy.

Do t’ja hap gjithë shpirtin, pikëllimin do ti qaj


Të gjitha në shkëmbim Fedjas, kokën nuk e çaj.

“Nga u zhduke moj?” –nis të pyesë burri


“Ku isha, nuk jam!, o mor shok i dashur!”

Shkova të shikoja, thekri sa qe lartuar!”


“Ah ti dhi budallaqe, me gënjeshtra s’ke mbaruar...

Fillon të ngacmojë, fillon të qortojë


Me vete të grindet, të bëjë ç’të dojë!

Edhe të më rrahë– nuk është ndonjë gjë -


Rrahjet e të dashurit nuk të dhembin gjatë!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 278/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Fyodor Ivanovich Tyutchev [1803-1873]


DASHURIA E FUNTMEShqipëroi Fan Noli
Ah, kur na ngryset jeta, seç na tret
M’e nxehtë dhe m’e mprehtë dashuria!
Shkëndrit, moj dritë, që na le shëndet,
Moj dasm’ e funtme, shkrepëti nga zia.

Nga Lindja gjysm’ e qiellit na u err,


Pak vetëm na shkëlqen nga Perëndimi;
Qëndro, qëndro, moj mbrëmje plot me vrerë,
Vazhdo, vazhdo, or diell ngazëllimi!

Nga dimr’ i ftohtë gjaku na u mpi,


Po zemra ndrit me lul’ e me lëndinë;
Moj nus’ e funtme, helm e lumëri,
Ç’ma dogje, Ç’ma gëzove pleqërinë!

Dashuri e fundit - [F. I.Tjutcev]


Kur shtyhet mosha, aq më shumë
Na zbutet zemra e trishton...
Ndriço, o drita jonë e lumtur
E dashurisë që perëndon!

Po erret qielli ca nga ca,


Veç perëndimi feks aq thekshëm.
Ndriço, o diell, ndriço dhe ca,
Magji e mbrëmjes e pavdekshme.

Në rrëmbat gjaku zë e ngrin,


Por zemra zjarrin s’e ka shuar...
O ti e fundit dashuri
Dhe e uruar dhe e trishtuar.

*** Përktheu Petraq Kolevica


Kam njohur sy - o, ata sy!
Sa fort i desha, e di një Zot!
Kish kaq magji dhe zjarr aty,
Sa shpirtin s’mund tashkulnja dot.

N’atë vështrim të pakuptuar


Zbulohej jeta gjer në fund.
Kish kaq pasion të përvëluar,
Kaq pikëllim sa s’ka kurrkund!

Dhe shihte rëndë, madhërishëm,


Që nën qepallat, mengadalë.
Dhe ish gazmor dhe ish i hijshëm
Dhe si një vajtje ish fatal.

Shpesh rrija shihja


Por asnjëherë i mahnitur,
s’munda dot

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 279/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Që ta vështroj pa u tronditur,
Ta adhuroj pa derdhur lot.

Heshtja - Përktheu Aleko Ballauri [Fyodor I. Tyutchev]


Hesht, ëndrrat, ndjenjat mos i shfaq,
Fshehur thellë e thellë mbaji.
Atje në shpirt,
Të rrinë bashkënëqetë
thellësi,
e qetë.
Të heshtura, si yje nëpër natë.
Si ëndërrimet, mbetur shkretë.

A mund të jehojë zemra ?


A mund të thuhet ëndrra ?
Të kupton kush, si jeton,
Fjala e thënë, të mashtron.
Duke folur ti gënjen,
Hesht, se fjala nuk të vlen.

Jeto me shpirtin tënd të thellë,


Një botë e tërë, atje do të jetë.
Një botë e shpirtit plot magji,
Që s’mund të duket kursesi.
Dita, dritën e ka përpirë,
Ajo ndrin veç në errësirë.

SILENTIUM përktheu Vangjush Ziko


Fshihu ti, hesht edhe i fshi
Ndjenjat dhe ëndrrat që ke ti.
Në fund të shpirtit ato le
Të ngrihen ëndrrat që ti ke.
Si kup'e qiellit ndrit e s'rresht,
Gëzohu ti me të dhe hesht.

Si veten para zemrës ta pohosh?


Njëtjetri zemrën tënde t'ia tregosh?
A, vallë, të kupton se çfarë ndjen?
Mendimi, që ke shprehur, veç gënjen.
Burimet i përzje që t'i shpërthesh.
Ngopu ti me ta dhe hesht.

Përpiqu të jetosh veç me vetveten,


Në shpirtin tënd një bot'e terë tretet
Mendimesh të magjishme e të fshehta
Shurdhuar edhe mbytur nga vet'jeta,
Që shuajn'atë dritë që i vesh,
Dëgjo këngën e tyre edhe hesht.
1830

I.I.Kozllov
KËMBANA E MBRËMJES përktheu Vangjush Ziko

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 280/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Këmban'e mbrëmjes po kumbon!


O sa mendime që më zgjon
Për ato vise atje larg
Ku dashuria m'u dogj zjarr,
Ku kam shtëpi e ku kam varr.
I lashë ato për gjithnjë
Dhe s'e dëgjoj më atë zë.
Pranvera ime mbeti larg,
Për mua lule më nuk hap!
Sa treten thell'atje nën dhe'
Të rinj që dielli më s'i she!
Asnjë prej tyre më s'dëgjon
Këmban'e mbrëmjes kur kumbon.

Nën dhe' dhe unë do të fle!


Dhe s'do dëgjoj më un'atje
Këtë kumbim,këtë
Por këngëtari i ri porefren;
vjen
Dhe do të bjerë në mendim
Kur ta dëgjojë këtë kumbim.
1827

Ivan A. Bunin
I pari rus lauruar me Çmimin Nobel per Letersine, me 1933. "Himn tragjik per njeriun"
keshtu e ka quajtur krijimtarine e Buninit filozofi i njohur rus Fjodor Stepun, miku i
shkrimtarit ne emigrim. Bunini vdiq ne Paris, ne krahet e se shoqes. Ne tavolinen e punes
qendronte i pambaruar doreshkrimi i librit "Per Çehovin".
Vela
Vela e bukur po zbardhon,
Me yje shumengjyresh, krejt stolisur.
Mes tyre ate e hijeshon,
Pamja e Shen Merise, arqindisur.

Po ne zemer, cfare ndjej?


Me duket shpirti i copetuar.
Kerkoj ate qe nuk e gjej.
Veshtroj henen i trishtuar,
Si vela ndjehem i vetmuar.

Ligji
Ne emer te Zotit! Qofte i bekuar!
Ne dore merr ate qe te ka dhene.
Vendos se cfare ke per te shkruar,
Ate qe zemra, tashme te ka thene.

Nese vendos, te flaseshg paskesaj,


Shpirtin te japesh,
Perndryshe si ti
gomarit, jeta te kerkon!
mos i ngjaj,
Qe librin mban ne dore, te duket se lexon.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 281/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ne male
Hena ndrin, permbi gremine,
Si te ishte disk plot zjarr.
Shkelqimi i saj se prish qetesine,
E kesaj nate ngjyrear.

Nese shohim, mbi koken tone,


Henen qe endet neper bote.
Atje, ajo do te jete pergjithmone,
Po jeta jone, enderr e kote.

Ludmilla
Ne pranveren, akoma qielli plot me re,
Dhe i lagesht, me push plepash mbuluar.
Braktisa cdo gje dhe ika une atje,
Mes fushash dhe pyjesh, ku ndihem i gezuar.

Pas nje lumi qe rrjedh, me uje te kulluar,


Ne bregun qe akoma, po pret te lulezoje,
Ne rruget, ne kopshtijet, me bar mbuluar,
Tashme beriozat, me gjethe hijeshojne.

Te shihja kur shetisje, ne kopsht krejt e qete,


Me nje mantel te lehte, supet mbeshtjelle.
E ndjeva Ludmilla ime, se dashuria vete,
Te ledhatonte ty, qe praqnveren kishe sjelle.

Ate mbremje rrebeshi, qe zemren te rreqeth,


Mbi token qe harlisej, po binte pa pushim.
Ecja dhe s'veshtroja se ç'ndodhi aty perreth,
Po ndizej dhe po digjej, si zjarr, shpirti im.

Kenge
Jam vajz' e thjeshte, ne kopsht po rri,
Ai peshkatar-i qeshur, plot zjarr
Val' e bardhe, te bregu, afrohet tani,
Sa dete, lumenj, ai sot ka pare!

Me thote: Sa greke te bukura ne Bosfor jetojne!

Po une, si dukem ne keto caste valle?


Po zhytet anija ne det, te notoje.
Dhe ndoshta ne breg, kurre s'do te dale.

Po une perjete, ate do ta pres,


Asgje per kete, kurre s'do me ndale,
Nese ai s'kthehet, une do te vdes,
Ne valet e detit, do tretem ngadale.

Cigania
Ecen karvani pa ndaluar,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 282/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Jeton kenga, keng' e vjeter.


Hapesiren ka pushtuar,
Eshte e lire si askush tjeter.

Po cigania lozonjare,
Dicka tjeter po kerkon.
Shpirt' i saj ndezur
Thote zemra zjarre,
me rendon.

Keshtu thote, po cfare ndjen?


Drit' e syrit, vezullon.
Dicka do, po nuk e gjen
Syri, diellin pasqyron.

Cfare kerkon ai shpirt?


Ato faqe perveluar.
Trupi, syri qe shkendrit,
Ndjenjat-dallge turbulluar.
Ecen karvani vetetime,
Jehon kenga, keng' e vjeter.
Oh! Cigania do lirine,
Si s'ka dashuruar kurre tjeter.

...
Gjithcka perreth, tashme ka ngrire,
Si kjo mbremje e trishtuar.
Dritaren mjegulla, ka perpire,
Kasollja dridhet e vetmuar.
Kjo nate veriu po gjemon,
Po shpirtin tim, krejt ka pushtuar.
Dhe tashme, zemra po gezon
Ndjenja te lashta, ne te jane zgjuar.

Portreti - Bunin
Varreza! Mbi dheun e sapohedhur,
Kurora lulesh, ca qirinj.
Nga portreti, me qiparise dredhur,
Veshtrojne heshtur, sy te zinj.

Permes pluhurit qe ka mbuluar,


Portretin qe digjej, porsi zjarr,
Me flet nje ze, krejt i trishtuar,
Perse, jam shtrire tani ne varr?

Dhe floket dridhen, dicka thone,...


Dhe pelerina ne krahe hedhur.
Do jem ketu une pergjithmone,

Mes qirinjsh, si dylli i tretur?


Perreth cdo gje eshte venitur,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 283/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Por, ah, c'po thote ai veshtrim?


Mr flet plot mllef dhe i habitur,
Per boten, per jeten pa kuptim.

Jasemini
Jasemini, lendinat tashme ka mbuluar,
Pergjate
Ne tokenTerekut, ne te
e ngrohte, diten qe agon
jeshiluar,
Po ec, dhe zemra, dicka kerkon.

Uji rrjedh, dridhet dhe lodron,


Jaseminet harlisen ne pyllin e zjarrte.
Dimri me veren, bashke jeton,
Ne mal debore, qiell i kalter.

Pylli dremit, pemet po heshtin,


Po jaseminet, kudo lulezojne.
Kaltersine
Dhe majat ee qiellit,
larta, qeata pershendesin,
perreth qendrojne.

...
Nese vec ty do te doja,
Gjithcka une pas do te lija.
Cdo gje tjeter do harroja,
Dhe me ty do te vija.
Asgje me, nuk do kerkoja.
Dhe ne naten pambarim,
Ne erresiren, pa nje yll
Le te prehet shpirti im,
Dhe syte perjete le te mbyll.

...
Kur pemet shkelqejne,
Nga drita
E diteve te majit,
Plot gezim
Dhe udhezat e erreta,
Nga dita,
Qe agon, qe sjell
Prape ndricim.
I dehur nga jeta i pershendes,
Vajzat, poetet dhe krejt vendin tim.

Le te vije pranvera me endrrat e zjarrta,


Le te celin lulet, kudo mbi dhe
Le te ndrije dielli, me rrezet e arta,
Endrrat si pranvera do te celin te ne.

PO DRIDHET YLLI NË UNIVERSpërktheu Vangjush Ziko

Poç'duar,
E dridhetvallë,
ylli n'univers.
magjiplote
Po mbajnë enën ngritur peshë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 284/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 285/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Do t’ikin çastet enderrues,


Ne kraht’ e tua do te vij.

Mos u trishto, pasionit tend


Ia kthej me ndjenje te vertete
Gjeta nje tempull, ate vend
Qe kurre nuk e gjej ne jete.
Ti mos me thirr! Pushtet i botes
S’rremben dot shpirtin e poetit.
Pasioni i fshete i vetevetes
U ndez me zjarr ne mes te qiellit.

Une po te le. Do vij tek ti,


Do kthehem me i lumturuar
E dashurin’ do perterij,
Nje dashuri qe s’ka te shuar.

1899.

OSIP EMILJEVIÇ MANDELSHTAM (1891-1938)


E THEM NË KOPJE TË KEQE, ME ZË TË ULËT Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ
E them në kopje të keqe, me zë të ulët,
se nuk ka ardhur ende çasti i vërtetë:
loja e qiellit të papërgjegjshëm
ngjyhet me përvojë dhe me djersë.

E nën qiell ne harrojmë shpesh


- nën një qiell purgatorial të rrenët -
se streha e lumtur qiellore
është një shtëpi e lëvizshme e jetës.

9 Mars 1937

Tristia Përktheu Agron TUFA


Shkencën e ndarjes mirë e pata njohur
flokëshprishur netësh ankestare.
Mbllaçiten buajt, pritja s’ka të sosur,
të mbramen orë vigjiljesh qytetare,
nderoj at’ rit të natës këndezore
kur, teksa ngre të rëndën brengë rrugash -
kundronin larg sytë përlotur prore
dhe kuj’ e grave shkrihej këngë muzash.

Kush mund ta dijë ç’fsheh fjala –ndarje,


dhe çfarë lamtumire ne na pret,
ç’na parathotë këndezi tej dritarje
kur
dhe në
në akropol
agshol tëzjarri kërcet,
ndonjë jete të re
kur kau përtyp prâjshëm bar e gjeth,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 286/333
8/9/2019 Poezi Ruse

përse o gjel, tellall’ i jetës së re


mbi murin e qytetit krahët rreh?

Dhe gjej hare në t’rëndomtën tjerrje:


kur druga sillet, boshti kërkëllin.
Kundro, karshi, porsi push mjellme
zbathur rend Delija
O, i cekëtshtrat’ n’përqafim.
i jetës sonë,
o sa e mjerë gjuha ndër gëzime!
Gjithë si qëmoti, rishmi kthen gjithmonë,
veç grim’ e njohjes ne na mbush galdime.

Shkruar qoftë: figurëz e tejdukshme


prehet një pjate– larë deltinë,
e hapur si gëzof ketrusheje
përkulur sheh mbi dyll një çupëlinë.
S’e duam fallin për Erebin grek,
iBetejash
grave dyll – përneve
shorti burrat
na–hap
tunxh i gjallë.
shteg,
atyre – vdekjen, duke shtirë fall.
1918

*** Përktheu Agron TUFA


Çurga e artë e mjaltit prej shishes rrodhi
Aq gjatë e mundimshëm, sa amvisa mundi të falet:
- Në pikëlloren Tauridë, ku fati na ndolli,
S’mërzitemi dhe aq, –dhe me sytë tanë përballet.

Gjithkah shërbimi i Bakusit, thua kësaj bote pritet:


Sall rojet dhe qentë– kalon, askënd nuk sheh shtigjesh -
Porsi fuçi të rënda, të paqta rrokullisen ditët:
Tej, zëra kasollesh– nuk i kupton, nuk u përgjigjesh.

Pas çajit dolëm në kopshtin e madh të kafenjtë,


Si qerpikë në dritare lëshuar– perdja e errët.
Kolonash bardhoshe hardhitë në rreshta të drejtë
Dhe derdhen qelqesh ajrore malet e fjetur.

U thashë: Rrushi gjëllon mu si betejash të ra,


Ku kalorës kaçurrelë luftojnë në rradhë kaçurrele,
Në Tauridën e gurtë– shkenca e Helladës– dhe ja
Desjatinat e arta fisnike, të ndryshkurat lehe.

Po në dhomën e bardhë, si çikrik,– qetësi’ e shtanguar.


Kundërmon uthull, bojë dhe rrush të freskët bodrumi.
E mban mend? në shtëpinë greke? gruaja gjithkujt dashuruar, -
Jo Helena, tjetra,– zot, sa gjatë ajo thuri?

Bashkë e artë, ku je ti pra, moj bashkë e artë?

Shkundulluan
Dhe, tek anijengjithë udhës
braktis, mesuvalët detare n’errësirë,
velat fërtele, në varkë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 287/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 288/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 289/333
8/9/2019 Poezi Ruse

*** Përktheu Agron TUFA


Ngase duart etua s’munda t’i mbaj në besë,
Ngase t’brishtat buzë të njelmëta tradhëtova qëkuri -
Në akropolin e fjetur duhet agsholin të pres.
Sa i urrej të lashtat ngrehina kutërbuese prej druri!

Burrat akejdhëmbaçe
Me sharra shalojnë me ngut kuajtë
gërryejnë n’errësirë,
muret-guackë.
Gjaku s’i ndal më aspak poterë as mënxyrë
dhe s’ka për ty më as emër, as tingull, as maskë.

Si munda t’mendoj që u ktheve, si kam guxuar?


Dhe pse u ndava teje para kohe aq lehtë.
Ende nuk është mpiksur terri, gjeli s’ka kënduar,
Ende nuk është ngulur në dru sëpata e nxehtë.

S sumbull e tejdukshme loti rrodhi muresh rrëshira,


Dhe brinjët
Por plasi e drunjta
gajku i ndjeu
në shkallë meqyteti sakaq.
shkulme, drithëtira,
Dhe burrave tre herë vegimi joshës iu shfaq.

Ku është Troj’ edashtun? E vashavet shpia mbretnore?


E larta folezë e Priamëve rrënuar do jetë në themel.
Por bien si shi i thatë prej druri shigjetat mizore
Dhe të tjera shigjeta mbijnë në tokë si zabel.

Të mbramit yll i fiket pa bëza fitil’ i avashtë,


Dhe agu, dallëndyshë e irnosun, dritores do trokasë,
Dhe dita, e ngathët, si buell shpërgjumur në kashtë,
Mullarësh të ashpër, prej gjumit të prajtë do të shkasë.
1920

SA NA PËLQEN TË JEMI HIPOKRITË përktheu Vangjush Ziko


Sa na pëlqen të jemi hipokritë
Dhe të harrojmë shumë shpejt.
Në fëmini ne vdekja na zë pritë
Më shpesh se sa kur jemi pleq.

Fëmija i përgjumur preket lehtë


Dhe pjatën me ushqim s'e prek.
Por unë,që në botë jam i vetëm,
Kujt t'ia var buzët porsi derr.

Nuk dua të përgjumem porsi peshku


Përfundliqenit në kllapi,
Por vojtjet dhe telashet do të desha
T'i zgjidhja vetë në liri.
1932

POEZI TË
Qerpikët SHKRUAJTURA
u bënë gjëmba, tani nëNË VORONEZH
gjoksin tim zjen loti,
ndiej pa u trëmbur se ç’do të vijë dhe shoh si vjen stuhia.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 290/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Një i çmëndur, më dhunon, të fshij diçka nga kujtesa.


Mbytem, por betohem, ta jetoj jetën deri në vdekje.

***
Lermë të iki Voronezh, liroma pak lakun
do bie nga duart e tua, apo nga sqepi si djathë
do më bëshështë
Voronezhi të fluturoj, apo mbrapa
sorrë, çmenduri dhedothikë.
më kthesh

Boris Pasternak
Katundi
Gjëmimi shuhet. Dal në skenë.
Mbështetur në kasën e derës,
Mbaj vesh jehonën e largët
Që ndodhi në shekullin tim.

Muzgu i natës në mua hyn


Me mijra tejqyra në bosht.
Vetëm të mundej, Ati Ynë,
Kjo kupë të mbartej përtej.

Ta pëlqej planin kokëfortë


Dhe pranoj ta luaj këtë rol.
Por tashmë luhet tjetër dramë,
Ndaj kësaj here më liro.

Por të thëna janë lëvizjet


Dhe fundi i rrugës pakthim.
Jam vetë, zhytur farisejtë.
Jeta jetohet– s’është fushkalim.

Mars
Dielli djeg për shtatë pale djersë,
Dhe kërdis, çmendurak, grykësor.
Fuqishëm punon porsi qetë,
Puna në pranverë ndër duar vlon.

Bora e shkrirë pagjak dergjet


Me damarët pafuqi e venat blu.
Por tymon jeta në kasollen e qeve,
Nga shëndeti nxjerr dhëmbët sfurku.

Këto netë, këto ditë dhe netë!


Grimca piklash në mes të ditës,
Akujve të çuditshëm në strehë,
Rrëkeza të pagjuma çuçuritëse!

Gjithçka
Pëllumbate në
gjërë,
borëhaur e kasolle.
çukitin tërshërë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 291/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Gjithçka jetësore dhe fajtore, -


Ajri në pleh freskët mban erë.

HAMLETI përktheu Vangjush Ziko


Salla heshti. Drejt në skenë dola.
Në mandallk'e derës u mbështeta.
Po
Që edërgon
ndjej nga larg unëi paqetë.
ky shekull jehonën

Errësir'e natës më vështron


Me sytë mbërthyer në dylbi.
Ati im, të lutem, më dëgjo:
Këtë gotë mos më ler'ta pi.

Qëllimin, që ke, e adhuroj,


Nuk i shmangem rolit të caktuar,
Dramë tjetër sot po përjetoj,
Lemë këtë dramë që ta luaj.
Un'e di, vendim tjetër s'do ketë,
S'mund të shmangem kurrë nga ky skaj.
Jam i vetëm. Rrotull farisejtë.
Jetën ta jetosh, s'është kollaj.

MARINA IVANOVA CVETAEVA (1892-1941)


GJURMËT Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ
A thua se zhvendosen gurë:
dihat çdo qelizë! Dashurinë
e shquaj nga dhimbja
përgjatë gjithë trupit tim.

Si një fushë e pafund e hapur


ndaj stuhive. Prej matanë
e shquaj dashurinë e atij
që më qëndron pranë.

Sikur të më kishin gërryer


deri në palcë, në thellësi.
E shquaj dashurinë nga vajet
e damarëve përgjatë trupit tim.

Vandal në një aureolë


të erës! E shquaj mirë
dashurinë nga grisja
e kordave më besnike
zanore: ndryshe, kripë e gjallë
nëpër gabzherrët e fytit.

E shquaj dashurinë nga çdo gjëmim

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 292/333
8/9/2019 Poezi Ruse

- nga çdo gjëmim i dalldisur-


përgjatë trupit tim!

DIELLI SHQIPEROI DRITERO AGOLLI


Dielli, i vetëm shëtit qytetet të gjithë,
dielli është imi, askujt nuk ia jap asnjë ditë.
Asnjë çast, një
le të vdesin vështrim,
qytetet një vegim
mes natës, aponëorë,
pa fund dëborë...
Në pëllëmbë e shtrëngoj, mos vërtitet mbi mua e mbi fushë,
le të digjen dhe duar dhe zemër dhe buzë!
Le të mbetet mes natës pa fund rruzullimi,
unë askujt nuk ia jap, ky diell është imi!

E DI TË VËRTETËN SHQIPEROI DRITERO AGOLLI


E di të vërtetën. Në djall të vërtetat e thata!
Njeriu me njerinë nuk duhet të vritet në jetë.
Shikoni po ngryset, shikoni, vjen nata
ç’po bëni dashnorë, strategë e poetë?
NË PESHËN E MJERIMIT TIM SHQIPEROI DRITERO AGOLLI
Në peshën e mjerimit tim
ti sheh dhe hedh ndaj meje fjalë...
Je monument, jam fluturim,
je gur në vend, jam këngë e gjallë...
E di, se majin plot freski
një hiç e ka në tokë amshimi...
Por jam një zog në lartësi
dhe ligj më mbushet fluturimi...

NË ZEMËR SHQIPEROI DRITERO AGOLLI


Në zemër: ferri dhe altari,
atje parajsa rri dhe turpi.
Kush është i ati?
Ndofta cari,
a, mbase cari dhe hajduti?

NE TË DY SHQIPEROI DRITERO AGOLLI


Ne të dy si dy jehona shkojmë,
heshte ti, pas teje hesht dhe unë...
Ne të dy si dylli nuk durojmë
fati me pak zjarr na djeg pa zhurmë...
Dhe kjo ndjenjë, armikja jonë e mirë,
shpirtrat tanë i hedh në zjarr të gjallë,
ndaj të quhesh mik është e vështirë,
por dhe për armik nuk bëhet fjalë...
Buzëqeshja mbetet e helmuar,
pikëllimi: lodhje e përgjumur,
S’m’ë vjen keq për fjalën e shpenzuar,
më vjen keq për mallin tim të humbur...

Si anatomist
një ti mëme
të keqe, helm mësove,
ëmbëlsirë...
Po, nëse nga vetja s’m’ë largove,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 293/333
8/9/2019 Poezi Ruse

të të quaj mik e kam vështirë...

*** Përktheu Qazim Shemaj


Dhe e putha djaloshin në kokë,
S’ia gjeta dot buzën, s’e di!
E prapë siç dihet me kohë,
Ti je e mirë, dashuri.
Një çikëz verë të gëzuar
Dhe tej e hedh qyrkun, e flak,
Oh, siç është thënë e shkruar,
I çmendur do ndizesh ti, gjak.

Veç, jo-për kohën që patëm


Dashuria s’u bë dot grua!
Vetë Venera, si mori sëpatën,
Shkrepën ashkla kudo në katua.

Me ferrin me akull e murtajë,


Me dimrin vuri kurorë.
Dashuria dy krahët e saj
I do me çizme të forta për borë.

Pa shih ç’krijim i adhuruar,


Ti thurma litarin, se ç ’fat,
Dhe ulu sipas përvojës së shkruar
Siç shtrihet vajza në krevat.

Dhe mirupafshim vonë a herët,


Në prapë do shihemi tok,
Kur ne të mësojmë që djemtë
T’i puthim më mir’ se në kokë.

TI EC SIÇ KAM ECUR UNË përktheu Vangjush Ziko


Ti ec siç kam ecur unë
Me sytë e ulur mbi bar.
Tashi syt'e mi jan'në gjumë.
Ndalo,kalimtar,veç një çast!

Lexo emrin tim të fshirë


Dhe mblidh lulekuqe prush.
Marinë dikur më thirrën,
Vitet e mi zunë ndryshk.

Nga varri im mos u tremb,


S'do ngjallem të bëhem lugat...
Kam qeshur me tërë mend
Edhe kur kisha inat.

Fytyrën ma
Baluket më skuqte gjaku,
binin ballit,
O kalimtar,pakëz ndalu!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 294/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Kam qenë dhe un'e gjallë.

Këpute një fije bari,


Këpute një manaferrë...
Si manaferra e varrit
Nuk ka tjetër me kaq erë.

Por veç mos rri i menduar,


Kokën mbi gjoks mos lësho,
Mendo gjë të bukur për mua
Dhe pa mundim më harro.

I tëri në dritë i veshur,


Me pluhur ari spërkatur...
Ky zëri im i qeshur
Nuk ka për të të pataksur.
1913

Olga Bergolc
PËRGJIGJE përktheu Vangjush Ziko
Ju them se vite nuk ka,
As ditë kot të kem jetuar,
As udhë kot shkelur nga ca,
As lajme kot fare shqiptuar.
S'kam njohur botë që s'kam dashur
Dhe as dhurata për të qeshur,
As dashuri kurrë s'kam pasur
Të kotë edhe të gënjeshtër;
Por zjarr'i saj,zjarri i etur
Në zemër time është djegur.
Dhe asnjë herë s'është vonë
Udhën e jetës ta rinisësh,
Nga e kaluara asnjë shkronjë,
Asnjë rënkim të mos e prishësh.
1960

V.D. Fjodorov
GJAKU I SKLLAVIT përktheu Vangjush Ziko
Tok me gjakun e derdhur në luftë,
Që nga terri i shekujve ardhi,
Në damarët e lirë na futet
Trashëgim,gjak i ndryshëm i skllavit.

Tok me gjakun e nxehtë,rebel


Që u derdh nëpër vepra madhore,
Lëng
Lëng sejmenësh damarëve
servilësh nëpër rrjedh,
oborre.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 295/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Analiza s'kam bërë të gjakut,


Këtu s'duhet gjykim'i doktorit,
Duke ndjerë,shpesh,drojtje prej skllavi,
Ai gjak,them,damarëve rrodhi!

IPij'e
shëndetshëm
huaj kurrëus'më
rritashtriu,
sa s'ka,
Por i qesha një ditë maskarajt
Edhe ndjeva:ky gjak më lëvriu.

Gjak i skllavit që besën përbuz,


Pranë gjakut që digjet flakë,
Si spiun që kalasë u fut,
Që armikut dyert t'i hapë.

Me atë jam në luftë pareshtur,


Do
Me ta mbyll eatë
armiqtë mishteg
dukenga më ardhi,
ndeshur,
Do ta mund,do ta vras unë skllavin.
1957

Andrei A. Voznjesenski (1933-2010)


Andrej Andrejeviç Voznesenskij (Moskë, 12 maj 1933 - Moskë, 1 qershor 2010), ka qenë
poet rus. Laureuar në arkitekturë, zbuloi, në fund të viteve pesëdhjetë të shekullit njëzetë,
pasionin e tij për poezi
FARET E BOTËS SË LARGËT përktheu Vangjush Ziko
Në se jeta gënjeshtare s'të dhuron dhurata,
Duaji të afërmit,ndihmoi të largëtit!

Ndihmo kalimtarin me se të të jepet.


Gruan e vetmuar shpjere gjer te strehët.

Mos kërko në Bibël ngushëllim libresk,


Merr hak përmbi vdekjen që të afërm vret.

Në jetë bashkohen ndjenjat porsi degët,


Lëkunden të ultat,të largëta gjegjen.

Gruas që të mbushi ty me pikëllim,


Të gjithë t'i sillen veç me përgjërim.

Shpirt i zemëruar ndjen një gas të fshehtë


Kur me më të largmin si mik përshëndetet.
1977

PËRÇMIMET DHE ÇMIMET Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ


Njënuk
ai poet
ka nuk mund
nevojë përtëçmime
jetë i përdorur,
as famë.
Një yll nuk mund të mbyllet askund,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 296/333
8/9/2019 Poezi Ruse

në kornizë të zezë as në kornizë të artë.

Një yll nuk mund te vritet me një gur, ose


me një çmim, apo me kushedi çka.
Ai do të durojë lajkën e një servili
duke u ankuar se nuk është mjaft i madh.

Rëndësi ka muzika dhe trallia,


jo fama, aspak, as përçmimet.
Fuqitë botërore janë kurrgjë
kur poetët ua kthejnë shpinën.

Kurrë Përktheu Faslli Haliti


Kurrë s'do të pushoj së dashuruari ty
dhe do të të harroj atëherë
kur e enjtja do të jetë e mërkurë,
kur trëndafilat do të rriten gjithandej,
blu, miu
Kur si vezë
do mullibardhash.
të bërtasë "kikiriki".
Kur shtëpia do të qëndrojë mbi oxhak,
kur sallami do të hajë njeriun.
Dhe kur unë do të martohem me ty.

Firence Përktheu Faslli Haliti


Pishtarëve të Firences
Më duket Firence
fosforeshente shtëpish
dhe hap si një maxhordom
pallatet dhe mjegullat e saj.
Unë i njoh. U merrja kopjen
Për banjat dhe stadiumin e Kirovskit;
fle Pagëzori, si zhvillimi i projekteve të mia
për shtëpinë antialkolike.

Bir mëkatar i surrealizmit,


vrapoj shesheve plot pishtarë;
ti je kopje e rinisë, o Firence!
Unë endem nëpër të shkuarën.

Nëpërmjet fasadave të anuara,


si nëpërmjet një letre që shndrit,
shfaqen fatet dhe imazhet
e shokëve të mi moskovitë.

Vështrojnë vëngër ata në brendësitë


midis intervistuesve si fuga,
si engjëj apo lakej
qëndrojnë dhe përgjojnë pas poltronëve përtej.

Dhe pishtarët mbi Arnon e zi


janë të pashpjegueshëm -

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 297/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 298/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Po ecim përmes turmës kryelartë


Me pamje të magjepsur marramendse.

Na ndjell nga larg një dritë,një brerore


Që ndrit mbi jetën tonë të përditshme,
Mbi kokat e skeptikëve e qorrve,
I jep botës një pamje të mahnitshme.
Zhgënjmi i pashmangshëm na nagas
Të shohim rrotull nesh. Dhe ja, çdo gjë
Skicohet, merr një trajtë që s' ka pasur,
Që ne s'e kemi njohur kurrë atë.

Pa mjegull e pa dridhje shfaqet bota,


Pa një ndriçim magjie dritëlehtë
E ne na duket si ëndërr e kotë,
Mashtrim ajo që është e vërtetë.

Jo aftësia për të qenë i ditur,


Jo nderi i dyshimtë i përvojës,
Por etja, për të qenë të mahnitur,
Na bën ta shohim të vërtetë botën.

Ai që ec mes nesh i mrekulluar


Drejt dritave të zjarrta që e joshin,
Papritur ne s'na duket i verbuar,
Të verbër jemi ne që nuk i shohim.
1963

Mirupafshim flamur i kuq - Përktheu Faslli Haliti


Mirupafshim, flamur i kuq -
rrëshqitur nga Kremlini poshtë
jo siç çohesheshe,
i shkathët,
zhele,
krenar,
nën mallkimin tonë
mbi Raishtagun e tymtë,
megjithëse edhe atëherë
rreth shtizës, zbatohej mashtrimi.
Mirupafshim, flamur i kuq…
ishe gjysmë vëlla, gjysmë armik.
Ishe shpresë në transhe
në gjithë Europën,
por ti me mburojë të kuqe
rrethoje GULAGUN
dhe shumë fatzinj
me tutat e burgut.
Mirupafshim, flamur i kuq.

Çlodhu ti,
shtrihu.
Dhe ne do të kujtojmë ata

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 299/333
8/9/2019 Poezi Ruse

që s'do të çohen më
nga varret.
Gënjeshtarët ke udhëhequr në masakër,
në kërdi.
Do të të kujtojnë edhe ty-
i gënjyeri ti vetë.
Mirupafshim, flamur i kuq.fat.
S’na solle
Kulloje gjak
dhe ne ty,
me gjak të keqim.
Ja përse tani
s'kemi lotë për të fshirë,
kaq brutalisht fshikulluar
me xhufka të kuqe bebëzat e syve.
Mirupafshim, flamur i kuq…
hapin e parë drejt lirisë
e bëmë spontanisht
mbi flamurin tonë
dhe mbi vetveten,
në luftën e ashpër.
Që të mos shkelej përsëri
''syzja'' Zhivago.
Mirupafshim, flamur i kuq…
Hape vetë grushtin
që të shtrëngon përsëri,
duke kërcënuar ende me vëllavrasje,
kur në shtizë
kapet llumi
ose njerëzit e uritur,
të çoroditur nga retorika.
Mirupafshim, flamur ikuq…
Ti valvitesh në ëndërra,
ka mbetur një shirit
në trikolorin rus.
Në duart e kaltërsisë
dhe të bardhësisë,
ngjyra e kuqe, mbase
nga gjaku do të jetë çliruar.
Mirupafshim, flamur i kuq…
hap sytë, flamuri ynë,
mos mashtruesit e flamuajve
mashtrojnë me ty!
edhe për ty
mund të jetë i njejti gjykim që :
plumbat tanë dhe plumbat e huaj
të ta kenë grisur mëndafshin ?
Mirupafshim, flamur i kuq…
Që nga fëmijëria jonë

ne luanim tëdhe
''kuqtë''
të ''bardhët'' i godisnim fort.
Ne, të lindurit në vendin

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 300/333
8/9/2019 Poezi Ruse

që s'është më,
por në atë Atlandidë
ne ishim,
ne dashuronim.
Dergjet flamuri ynë
në pazarin e madh Ismaillovo.
E ''tregëtojnë''sime dollarë,
të mundin.
S'e kam marrë Pallatin e dimrit.
Nuk kam sulmuar Raishtagun.
Nuk jam një ''komanist''.
Por shoh flamurin dhe qaj.

Humbja
Rusia
ka humbur në Rusi
Rusinë.
Ajo kërkon vetveten
si gjilpërën në kashtë,
si plakë qorre,
me krahët e hapur si e marrë,
kërkon midis ankimeve lopën e vet
në livadh.
Kemi djegur ikonat.
Teksteve tona s'u kemi besuar.
Të zotë për të luftuar
vetëm me fatkeqësinë e tjetrit.
A është e mundur, vetëm zgjedhës sonë
të mos i kemi shpëtuar,
a s'është më keq për ne vetë
të bëhemi hordhi e huaj?
A është e mundur të jemi të destinuar të jetojmë
në rrjetën e brejtur
nga krimbi i idealizmit,
ose në peliçen e ngrënë e të konsumuar
të një rebeli të uritur ?
A është e mundur që epilepsia
të jetë karakteri ynë:
herë përpëlitje prej kapadaiu,
herë prej vetpërbuzjes
dhe gjithçka me gjak të nxehtë ?
Rebelim kumbues, supë e kripur,
rezulton si gjumë i padëmshëm.
Rebelim total - sot ja
ç'e lëkund Kremlinin si sajën.
A mund të jetë e kobshme zgjedhja jonë unike ruse:
ose car Ivani i Tmerrshëm,
ose car Kaosi ?
Mashtrim total.

Vetëm atamanë përreth.


U pështjelluam:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 301/333
8/9/2019 Poezi Ruse

cilët emra dhe flamurë mbajmë


dhe që mjegullat të davariten
në kokat në Rusi,
për shkak të cilave ne jemi befas në gabim
dhe fajtor jemi të gjithë për gjithçka.
Në të tilla mjegulla,
në gjak
Mjaft, Zot, kemi notuar gjer në gju.
na ndëshkove.
Falna, të lutem.
më mirë,
A është e mundur të jemi të vdekur të gjithë ?
Apo jemi të palindur endè ?
Ne përsëri lindim,
Por që të lindim prapë, është akoma më e rëndë për ne.

31 mars 1991
23 qershor 1992, Irkutsk

Dashtë qielli (Përktheu Faslli Haliti)


Dashtë Qielli, t’u kthehet shikimi të verbërve,
t’u drejtohenshpinat të kërrusurve.
Dashtë Qielli, të jemi pak Zot, vetëm pak,
Por që të jemi vetëm pak të kryqëzuar s'mundet.

Dashtë qielli, mos na hiptë në pushtet,


as heronj të rremë mos na bëftë,
dhe qofshim të pasur
nëse është e mudur natyrisht.

Dashtë Qielli, na bëftë dhelpra të vjetra,


që s’bien në asnjë lloj kurthi
e mos na bëftë as viktima, as xhelatë,
as edhe lypësa, as zotërinj.

Dashtë Qielli, të na jenë të pakta plagët


në rast të një zënke të madhe
dhe shumë vende të mund të kemi
pa qenë të detyruar të humbim tonin.

Dashtë Qielli që toka jonë


Të mos na zërë me shqelma.
Dashtë Qielli, na dashçin gratë
edhe pse të lënë pas dore.

Dashtë Qielli, iu mbylltë gojën njerëzve të rremë,


duke dëgjuar zëra divinë në një klithmë fëmije,
Krishtin dallofshim tek të gjallët
në fytyrën e burrit a gruas.

Jo kryqin
dhe mbajmë ne kërrusemi.
se si poshtërsisht - por pabesinë
Për të mos pasur aspak mosbesim në gjithçka

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 302/333
8/9/2019 Poezi Ruse

dashtë Qiell që Zoti, qoftë me ne paksa.

Dashtë Qielli, paçim të gjithë gjithçka,


e fyerje mos paçim.
Paçim, po vetëm diçka
për të cilën s'duhet të turpërohemi pastaj.

1990

LETËR NERUDËS Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ


Krenar,
Krejt si një luan i regjur,
Neruda blen bukë në dyqan.
Ai kërkon që ta mbështjellë në letër
Dhe solemnisht e vë atë nën sqetullën e tij:
"Le të mendojë dikush të paktën
se ndonjeherë
unë
Tundëblejdorën
ndonjë
në libër
shenjë..."lamtumire,
si një qytetar romak!
më shumë si një mbretëror ëndërrimtar,
në ajrin aromatik me molujqe,
stridhe,
oriz,
ai ecën me bukën përmes Valparaisos.
Ai thotë:
"Jevgeni, shikoni!
Ju shikoni -
atje, në mesin e pellgjeve dhe mbeturinave,
duke qëndruar në këmbë nën llampat e kuqe
është Bilbao - me shpirtin
e nje poeti - në bronx.
Bilbao ishte një prostitutë dhe një rebel.
Fillimisht
ata ngritën monumentin, rrethuar
nga një zinxhir, me madhështinë e duhur, mu në qendër,
edhe pse poeti kishte jetuar në lagjet e të varfërve.
Pastaj ndodhi një rrëzim i vogël apo gjëra të tjera,
dhe poeti u hodh përjashtë, tej portave.
Duke u djersitur,
ata hoqën
piedestalin
në një pistë të rrethuar me dritë të kuqe.
Dhe poeti qëndroi,
si vëllai i adaptuar i marinarit,
kundruall një sfondi
nga ju mund t'i telefononi në gjuhën amtare.
Bilbao jonë e shakave të dashura gazmore.
Ai do të thotë :

"Nëprostituta
ka këtë planet
dhemë të mirin
polituta - e mundshëm
si poet që jam,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 303/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 304/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Por ka dhe të tilla supe gruaje


Që do të duheshin përgjithmonë,
Po ti në to veç një natë u mbështete,
Gabimin e kuptove shumë vonë.

Por ka dhe të tillë sy gruaje



Dhetëmbeten
shohin për
me ty
pikëllim
– sytë e gjithnjë
shpirtit
Deri në çastin kur ti s’je më

Po ty, kundër dëshirës sate,


Të duken pak ato duar dhelëse
Të duken pak supet dhe sytë.
Dhe i tradhton në ndjenja dehëse.

Dhe ja, ato – hakmarrëse ngrihen kundër teje:


- Tradhtar! – të thotë shiu nëpër lotë
-- Tradhtar!
Tradhtar! –
– era
pyllitëtëpërplaset
thotë. në fytyrë

Dhe ti, me shpirt të penduar,


Ndjen turpdhe vetes kurrë s’ia fal;
Vetëm ato duar që ke tradhtuar,
T¬ë falin gjithçka, thjesht pa fjalë.

Dhe vetëm ato supe të lodhura


Të falin dhe janë gati të falin gjithmonë,
Dhe vetëm ata sy të trishtuar
Të falin atë që as vetes s’ia lejon.

V.S.Visocki
JEPUNI QENVE NJË KOCKË përktheu Vangjush Ziko
Jepuni qenve një kockë,
Mbase nuk do të zihen.
Të dehurve jepuni bozë,
Mbase,nuk do te rrihen.

Që të mos majmen sorrat,


Vini kudo dordolecë.
Që të tërbohen dashnorët,
Jepuni vend të fshehtë.

Hidhni në tokë grurë,


Mbase të lashtat mbijnë.
Unë do jem i urtë,
Vetëm më jepni lirinë.

Qenve
Por ata unuk
hodhë kockë,
e zunë.
U dhanë pijanecëve vodkë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 305/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Por në gojë s'e vunë.

Njerëzit sorrat i zbuan,


Ato s'u trembë fare.
Çiftet seç i bashkuan,
Ata kërkuan ndarje.

Shira të shumtë ranë,


Çudi!Kallinj nuk mbinë.
Lirinë mua ma dhanë,
Ç'do bëj un'me lirinë?!
1967

T.K.Zulfikarov
PROFET përktheu Vangjush Ziko
Dhe hithra unë do shijoj!
Pelin'e hidhur do përtyp!
Por kurrë unë s'do lëvdoj
Pushtetin që në gjak të mbyt.

Me gjuhën kurrë s'do arrij


Shpatë xhelati të lëpij!
1997

Konstantin M. Simonov
Konstandin Simonov lindi më 28 nëntor 1915, në Shën Peterburg - Vdiq në Moskë në vitin
1979.
"Në shkurt 1942, kur gjermanët u zmbrapsën nga Moska, gazeta Pravda botoi një poezi lirike
e cila menjëherë fitoi zemrat e trupave sovjetike: "Pritmë dhe unë do të kthehem." Ushtarët i
mësuan përmendësh vargjet e saj, i kopjuan të ulur jashtë llogoreve, dhe ua dërguan si letra
grave dhe të fejuarave të tyre...
PRITMË DHE UNË DO TË KTHEHEM (Përktheu Faslli Haliti)
Pritmë dhe unë do të kthehem,
Pritmë me shumë durim.
Pritmë
Kur shirat e verdhë të të krijojnë trishtim,
Pritmë kur të tërbohet stuhia e borës me erë.
Pritmë kur të nisë të nxehtit atje,
Kur të tjerët s’presin dot më,
kur harrojnë atë që ndodhi dje.
Pritmë kur nga vendet e largëta ndërdiç
Letrat e mia s’do të mbërrijnë kurrsesi,
Pritmëkur t’u vijnë me tepricë
Të gjithë ata që presin si ti.

Pritmë dhe të
Mos kërko unë do tëekthehem,
mirën tyre pra,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 306/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Të atyre që e dinë krejt përmendësh


Se është koha për të harruar gjithçka.
Djali dhe nëna gjithashtu besojnë,
Që unë s’jam më gjallë,
Miqtë të lodhen duke pritur.
Të shtrënguar rreth zjarrit të ngrohtë valë
Le
Në të pinë verë
kujtim ata tim ...
të shpirtit
Pritmë.
Mos nxito të pish me ta verën kuqëlim .

Pritmë dhe unë do të kthehem,


Për inat
të të gjitha vdekjeve.
Dikujt që më s’e priste,
Thuaji, pata fat.
Kush s’duroi të priste dot, s’mund tëkuptojë
se
Nësimes
më të
shpëtove
zjarrit ti mua paq
Me pritjen tënde,
me durimin e gjatë.
Vetëm ne të dy, e dimë
Se si unë mbeta gjallë gjer sot:
Vetëm ti, dite të prisje me përgjërim,
Si askush tjetër s’mund të dinte në botë.

1942

Adolf P. Shvedçikov
Adolf P. Shvedçikov është një nga poetët bashkëkohës rusë i përkthyer në disa gjuhë
evropiane dhe aziatke. Muza e tij lirike ec e frymëzuar në rrugën e traditës poetike klasike
ruse të poezisë realiste metrike dhe ritmike, që rikrijon poetikisht situata thellësisht
shpirtërore dhe humane, poezi e cila në plan të parë ve ndjenjën dhe përjetimin njerëzor të
veshur me një figuracion të pasur, ndërsa deduksioni filozofik vjen i përjetuar dhe i mishëruar
në filozofinë konkrete të përditshmërisë jetësor dhe jo nëpërmjet meditimit dhe abstragimit të
mirëfilltë racional.
Adolf Shvedçikovi është një shpirt i frymëzar dhe i shqetësuar për fatin e njeriut dhe të
ëndrrës së tij të thellë humane, për fatin e botës dhe të dashurisë së pastër njerëzore. Ai ka
zgjedhur poezinë, instrumentin më të brishtë artistik të artit të fjalës, për të transmetuar
mesazhet e veta morale dhe estetike. Ai ka botuar deri më sot 10 vëllime poetike, të cilët janë
përkthyer në anglisht, italisht, spanjisht, greqisht, gjermanisht, rumanisht, në gjuhën kineze.
Si përkthyes, ai ka përkthyer poezi nga gjuhë të ndryshme, midis të cilave edhe Sonetet e
Shekspirit në gjuhën ruse.
Nga formimi i tij universitar dhe nga profesioni i tij, ai është një inxhinier doktor në fushën e
kimisë fizike, që ka botuar 150 studime shkencore dhe, aktualisht, ai punon si kryespecialist i
fushës së vet në një Korporate prestigjioze në Los Angeles të Kalifornisë.
Adolf Shvedçikovi është anëtar i Shoqatës së Poetëve Botërorë i Kongresit Botëror të
Poetëve.
Kur unë të kthehem... - Përktheu Vangjush Ziko
Kur un' të kthehm qull, i raskapitur

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 307/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Me rrobat copë, lyer tërë baltë.


Mbi botë do të kthehem unë sërishmi
Dhe do besoj se jam akoma gjallë.
Kur t' i jap fund shtegtimit t' invalidit
Edhe në strehën time do fut kokën,
Do ta kuptoj se thellë shpirtit
Ka
Kurmbetur mirësi dhe
unë të kthehem fjal' eiZotit.
lodhur, dërmuar,
Përgjysmë ta kem humbur çdo besim,
Të lutem, mëmë tokë, drithëruar
Me pakëz ngrohtësi ti më mbështill.

ÇUDI... - Përktheu Vangjush Ziko


Çudi. Në perëndimin tim të ditës
Mendim' i thjeshtë më ndriçoi.
E hoqa qafe mendjen e mërritur,
Jeta veç të mira më dhuroi.
Me zhurm' ee zemërim
Të fshehtat jetës dhe seç u ronitën
të varrit.
Në perëndimin tim të ditës
Në duart time ndrit thesari.
S' e kam për vete për ta mbajtur,
Këtë thesar kujt unë do t' ia le.
Shpërndava nëpër botë diamantët,
Për mirë të kujtohem përmbi dhe'.

QENI I PANJOHUR - Përktheu Vangjush Ziko


Qeni i panjohur më vështron.
Tund bishtin aspak miqësisht.
S' hungurin. Të ndeshet s' kërkon.
Nën kaçube sytë po m' i ndrit.
Po të shoh në syt' e tu prej qeni,
S' të përgjigjem. Inat s' të marr.
Të dy qenër bashkë jemi,
Dimë ç' është ngrica në janar.
U vështruam sy në sy ne gjatë,
Mur' i fshehtë midis nesh qëndron.
Filli i hollë na lidh ne bashkë,
Por qëndrim' i ndryshëm na veçon.

ÇELI BAJAMJA - Përktheu Vangjush Ziko


Trishtohem. Bajamja çeli lule.
Hëna ëndrrimtare po ndriçon.
Gati të thërres unë aliluja!
Eja ti, bajamja lulëzon!
Si yll i ndritur shfaqu para meje,
Me lartësit' qiellore më magjeps.
Po çel bajamja, ti rrëmbeje,
Koh' e dashurisë eterne erdh.

KUR PLAK TË BËHEM - Përktheu Vangjush Ziko


Kur plak të bëhem, hipmë në kanoe

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 308/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe nismë si indianin për lundrim.


Fatit qetë do t' i dorëzohem
Të mbytem larg në mjegullim.
Në valët e përjetshme duke zhdukur,
Një këngë pikëllimi do këndoj.
Në cep të kozmosit të strukur
Takohemi sistemit diellor.
KISHA E VJETËR - Përktheu Vangjush Ziko
Më doli para si në ëndërr,
Si një çudi m' u shfaq ajo.
Në mes mështeknash të argjëndta
Me hir' e Zotit më ndriçoi.
Kupola e florinjtë flakëronte
Nga dielli duke perënduar.
Bronxi i këmbanave kumbonte'
Mbi dhe' çdo gjë u shenjtërua.

JETA KALIMTHI TË DHURON - Përktheu Vangjush Ziko


Jeta kalimthi të dhuron
Dhe shi, dhe erë të tërbuar.
Çdo çast të vitit ti beso
Çdo gjë të bën të mrekulluar.
Prej mijra çastesh bëhet jeta,
Mijra minutash që s' harrohen,
Përzierje ëndrrash e betejash
Dhe ngazëllimesh dashurore.
Lot është jeta e rënkime,
I dashurisë vrull dhe zjarr.
Mos i kërko jetës premtime,
Ajo me ne nuk bën pazar.
Kur të më thotë lamtumirë
Dhe kur të bëhem unë asgjë,
Do shkrihem qetë me përjetësinë,
Asgjë nuk do na lidhë më.

E DI - Përktheu Vangjush Ziko


E di. Një shpirt i vetmuar në botë
Endet i verbër si një kotele.
Nuk qenkam vetë që më të kotë
Endem me akullin në zemër.
S' qenkam i vetëm që fije kashte
Shtërngoj me dorë që mos mbytem.
Që po marr frymë unë kaq vrazhdët,
S' qenkam i vetëm që po ndryshkem.
Kini mëshirë, më tregoni pakëz
Të varfr' e të pangopurit ç' i bashkon.
Çdo ditë vrasin të pafajshëm.
Nga mokr' e jetës askush s' shpëton.

LE TË KULLOJË SHIU... - Përktheu Vangjush Ziko


Le të kullojë shiu yt i dashurisë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 309/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Dhe etjen shkretëtirës t' ia shuaj.


Një herë vetëm kaq stuhishëm
Të rrahë zemra ime në krahruar.
Përrenjtë të vërshojnë që nga malet
Me vrull të papërmbajtur pa kufi,
S' i trembet sfidës sate çmendurake
I yti jam përjetë, Dashuri.

Nikolai Alekseevich Klyuev


Lindi më 10 tetor 1884 - vdiq në mes të tetorit 1937), ishte një poet i shquar rus. Ai u ndikua
nga lëvizja simboliste, nacionalizmi intensiv dhe nga një dashuri për folklorin rus.
U ind në fshatin e Koshtuxhit pranë qytetit të Vitegras, Kluyev u rrit në fillim të shekullit
njëzetë si udhëheqës i të ashtuquajturit grupim "poetë fshatarë". Kluyev ishte një mik i
ngushtë dhe këshilltar i Sergei Esenit. Arrestohet në vitin 1933 si kundërshtar i ideologjisë
sovjetike. U godit në vitin 1937 dhe u rehabilitua pas vdekjes në vitin 1957.
PËR VDEKJEN E ESENINIT (Përktheu Faslli Haliti)
Vogëlushi im i shtrenjt, fatkeqi im i ëmbël,
ty cenet t’i ka fshehur kapaku i arkmortit e di;
falmë mua, njeri i prapë, që u tregova i vrazhdë
e s’të qava me kumbim të artë kambane, ty.
(...)
Oh, të varrosesha dhe unë me ty në arkivol
në rërën e verdhë, por pa atë lakun në grykë!...
Por a është e vërtetë vallë që rrugëve të Rusisë
S’gjen qoftë dhe një lule të kaltër siç’i ke ti sytë ?

I pikëlluar, më mbeti një glikanxo pelin, vrer:


i ve mbeta unë si sobë pa furçën në derë.

Josif Brodskij (1940-1996)


Më 4 qershor 1972, me kërkesë të udhëheqjes së lartë sovjete, Brodskij duhet të dëbohej nga
kufijtë e BRSS-së. Të nesërmen, në Austri, ai takohet me idhullin e tij poetik W.H. Auden, i
cili e mori me vete në Londër, ku ndërmjet poetëve të mëdhenj, e njohu dhe me moshatarin e
tij irlandez, nobelistin e ardhshëm, Seamus Heaney-n. Odeni do të luajë një rol të
rëndësishëm në jetën
të tij në anglisht, kursee Brodskij
poetit, ai do
dotëtishkruajë
kushtoi madje
Odenitdhe parathënien
15 vjet e “Poezi
pas vdekjes të zgjedhura”
një nga esetë e tij më
madhështore– “T’i përulesh hijes”.Në periudhën 1972 -1980 Brodskij lexon leksione mbi
poezinë ruse dhe anglosaksone të shek. XIX -XX në universitete e kolegje te ndryshme
amerikane. Në këtë kohë, Brodskij shkruan në dy gjuhë: poezi në rusisht dhe prozë në
anglisht. Në vitin 1987 fiton çmimin Nobel për letërsinë, kurse më 1991 bëhet i huaji i parë
që fiton çmimin e vitit për letërsi në SHBA.
Më 28 Janar të vitit 1996, ndërsa flinte, Brodskij largohet për në përjetësi.
ROMANCË KRISHTLINDJEJE Përktheu Agron Tufa
Evgjeni Rejnit, me dashuri.

Lundron
ndërmjet në mall– ebrengëmadhit
qerpiç pashpjegueshme

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 310/333
8/9/2019 Poezi Ruse

ani’ e natës e pashueshme


nga kopshti i Aleksandrit,
në trëndafil të verdhë vret,
çnjerëzor natës një fanar,
mbi kry’ të dashurish të vet,
mbi kalimtarë.

Lundron në mall i pashpjegueshëm


një kor i pirë bletësh, xurxull.
Në pikë të natës pikëllueshëm
i huaji shkrep foto turbull,
edhe largohet në Ordink
taksia plot me të sëmurë,
vdektarë e vila n’përqafim
qëndrojnë qafuar.

Lundron në mall i pashpjegueshëm


këngëtar’
rri në stolai gjys-ndriçueshëm
trishtë qytetit humbur,
fshesar’ i trishtë fytyrërrumbull.
Dhe nxiton rrugës pa u dukur
ashik’ i vjetër dhe i nurshëm.
Karvani me dasmorë të bukur
lundron në mall i pashpjegueshëm.

Lundron në terr që lumit tej


notari fatit i dërrmuar,
përsjellin fjalë do hebrej
në shkallë të verdha, të trishtuar,
dhe prej dashnisë gjer te mërzia
prag Vitit t’Ri, së dielës pranë,
lundron e regjur dashuria,
lundron në brengë të saj pa anë.

Lundron në sy e ftohta natë,


dëborën për vagonësh shfryn,
erë e ngrirë, erë e thatë
duart me të kuqe ngjyen,
dhe pikon zjarrthesh mbrëmësorë,
dhe ëmbëlsi hallvaja çon,
një byrek nate kërshëndellor
mbi ne flatron.

Viti yt i Ri në zi dhe blu -


një valë mes detit qytetar
lundron në mall krejt kuturu,
si t’niste jeta për së parë,
sikur lavdi e dritë do ketë,
bukë boll e ditë e mbarë,

sikur majtas
krejt djathtasshkarë.
tundet kjo jetë,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 311/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 312/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Isha fëmijë në krahё tё jetës dhe dashuria


Vallzon pa u lodhur, lumturohet, vallzon
Duke mbushur dhomat vazhdimisht,
Ndёrsa dhimbja shpirtit mё vёrshon.

*** Përktheu Agron Tufa


Zoti nuk banon
siç mendojnë qosheve po
hokatarët, në gjithkund.
fshat
Ai çatitë dhe enët shenjtëron sa mund
dhe drejt i gjysmon dyert për kanatë.
Në fshat është mes bollëkut. Në vorbë
të shtunave zjen groshë dhe në zjarr,
brafllon befas ndër flakë të fortë
dhe syrin ma shkel si dëshmitar.
Ai gardhe ngre, dhe vajzën për grua
ia ep rojës së pyllit. Për gallatë
gjahtarit të patave në gëzhua
ia qet plumbin huq e të ngadaltë.
Mund pra, t’i vëresh mundësi të tilla
vjeshtës fërshëllimat kur buisin,
dhe vetëm kjo, ndër shumë mrekullira, -
e kapshme është në fshat për ateistin.

1964

UNË KAM LINDUR...Përktheu SKËNDER BUÇPAPAJ


Unë kam lindur dhe jam rritur në kënetat Balltike, ku
valët gri të zinkut vijnë dy nga dy;
prej këndej vijnë të gjitha rimat, prej këndej zëri i zbehtë
që këtu spërdridhet, si floku i lagur;
nëse ndonjëherë spërdirdhet. Edhe duke treguar bërrylin, kërmilli i
veshit nuk kap asnjë zhurmë tjetër,
përveç të pëlhurave, të grilave, të duarve,
të kazanave mbi sobë apo fundja klithmat e pulëbardhave.
Në këto vende të sheshta ajo që e mbron
zemrën nga rrena është se këtu askund nuk mund të fshihesh dhe kjo shihet
më larg. Vetëm për zërin është pengesë:
syri nuk ankohet për mungesën e jehonës.

LETRA MIKUT ROMAK Përktheu Agron Tufa


(Nga Marciali)
____________
Tashmë fryn dhe dallgët ngrihen me tallaze.
Dhe gjithçka ndryshon këtu në prag të vjeshtës.
Ky ndrrim ngjyrash, more Postum, është mbase
nga gjithë veshjet e mikeshës më se prekës.

Të zbavit femra gjer në një farë caku -

për brryle
Ah, ç’gëzime gjunjë
jashtë mandej të grin
kurmi: aty bezdia.
së paku
nuk të prek as përqafimi, as tradhtia..

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 313/333
8/9/2019 Poezi Ruse

____________
Po t’i nis me postë, Postum, këto libra.
Ç’kemi andej? Të shtrojnë butë? Fle beterr?
Ç’bën Cezari? Me se merret? Me intriga?
Sigurisht, me intriga, grykësi dhe sherr.

Ku unë prehem
Pa mikesha, veç kandili
shërbëtorë, kopshtit
pa të njohur.ndrin.
Mes të dobëtish dhe të fortësh sall pipëtin
paqësorja zhuzhimë kandrrash e përsosur.
____________
Këtu prehet një tregtar prej Azie.
Ish i zoti, punëmadh, s’ta zinte syu.
I ra shpejt: ethet. Për punë tregtie
lundroi, dhe jo të vdiste rrezikziu.

Bri tij – kuarci t’ashpër –një legjionar.


Perandorisë ndër beteja
Shkoi plak. Vrarë mund nam i dha.mija herë!
ta kishin
As në këto gjëra, mor Postum, rre gull s’ka.
____________
Troç ta themi, Postum vëlla, pulën zog s’ma ke.
Por po pate trutë e pulës t’gjet qameti.
Po t’më binte n’perandori të kisha lê,
larg do rroja, visesh shurdhe, buzë deti.

Larg më mirë nga çdo Çezar e çdo tufan.


Pa nguti e frikë që të bën sahanlëpirës.
Gjithë regjentët thua se hajdutër janë?
Po më mirë besa hajdutë, se gjakpirës.
_____________
Këtë rrebesh me ty po e kaloj, heterë,
jam dakord, po le t’i biem ujdisë:
t’i marrësh sestercë kurmit që të ka mbështjellë
njësoj është si t’iheqësh furgjat çatisë.

Më thua se pikoj? Po pellgun ku ma ke?


Nuk prishem që të lë pellgje asisoje.
Ja do gjesh për vete ndonjë burrë dhe le
të ta fusë pikën ai përnën shtroje.
________________
Eh, e hëngrëm përgjysmë torbën tashmë.
Siç më tha para taverne një skllav plak:
“Tek hedhim sytë pas: rrënoja dhe asgjë”.
Mendim tepër barbar, porse jepi hak.

Qeshë në male. Për një tufë lulesh blu.


Kërkoj një vazo të madhe, në ujë t’i fut…
Ç’bëhet në Libi, more Postum, apo ku?

A thua gjer më sot ende atje ka luftë?


___________
Motra e regjentit, Postum, të ka rënë në vesh?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 314/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E hajthme, po me shalë të kolme-llokum.


Me të bile ti fjete… S’ka pak u bë priftneshë.
Priftneshë dhe flet me Zotin, mor Postum.

Duku për një çap bukë, një gotë venë.


Të na sjellësh habere prej andej nga vjen.
Kopshtit për nën
emra yjësish plot qiell
do tëdo
të shtrojmë
them. të flemë, -
___________
Yt mik që desh, Postum, mbledhje, shumëzime,
tash shpejti borxh të vjetër zbritjeve u ka.
Poshtë nënkresës mblidhi ndoca pak kursime.
Sa për varrim dalin, s’janë kushedi sa.

Shalo pelën tënde korb të zezë dhe bjer


te heterat n’shpi, ku ndan qyteti cakun.
Jepua pra, hakun për çka m’deshën njëherë
që po për atë shkak, të vajtojnë hakun.
______________
Blerim’ i dafinës në ngjethje ka shkuar.
Frëngjia e pluhurt, dera hapur rri.
Një shtrat i braktisur, tryez’ e shkretuar.
Pëlhura nën diell mesdite u ngi.

Ndanë gjirit buçitës, pishat– gardh i vrarë.


Zgrip shkëmbit nën erë një jaht po pisket.
Plini Plak po rri stolave të tharë.
Mbi krip qiparisash një çoçërr rrëshqet.

1972

ODISEA TELEMAKUT Përktheu Agron Tufa


Telemaku im,
lufta e Trojës
mbaroi. Kush e fitoi– nuk më kujtohet.
Më ngjan se grekët: Aq të vdekur
flakur jashtë shtëpive, vetëm grekët bëjnë
të tilla gjëma. Po rruga e kthimit
si shumë e gjatë më duket,
a thua se Poseidoni, ndërsa ne humbnim
kohën atje, zgjeronte hapësirën këtej.
Nuk e di ku gjendem e ç’më pret
përpara. Njëfarë ishulli i pistë,
shkurre, ngrehina, bulurima derrash,
një kopsht i harlisur, një biçim mbretëreshe,
barishte egurë… Telemak i shtrenjtë,
gjithë ishujt ngjajnë me njëri-tjetrin,
kur udhëton kaq gjatë, dhe trutë
të bëhen dhallë duke numëruar dallgët,

syri,mishi
dhe lëbyrur horizontesh,
i kalbur ujërashqan,
ta topit dëgjimin.
Nuk më kujtohet qysh mbaroi lufta,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 315/333
8/9/2019 Poezi Ruse

as sa vjeç ke mbushur, nuk më bie në hatër.

Rritu, Telemaku im, burrnohu.


Veç hyjtë e dinë në piqemi sërish.
Ti tashmë nuk je më ajo foshnje,
të cilën njëheri e mbroja nga demat.

por,mos qe Pallamedi[1],
mbase kish të drejtë:do
pa jetonim
mua bashkë,
ty s’të kanoset kompleksi i Edipit,
dhe ëndrrat do t’i kesh virgjine, Telemak.

1972

NË KRAHINËN E LIQEJVE Përktheu Agron Tufa


Asokohe në vendin e dentistëve,
bijat e të cilëve marrin pas porosisë
veshje nga Londra, pincat e të cilëve
ngrenë larteDhëmbin
në flamujt e Pjekurisë
askujt, fshehur gojës së vet
rrënojave më t’pastra se Parthenoni [2], unë -
kolonë e pestë, vëzhgues, spiun
i një civilizimi të kalbur– në jetë
profesor oratorie– gjalloja
në kolegjin ndanë liqenit të Presnjës
ku nga buzëqumështit e atjeshëm
qeshë thirrur vidat t’u shtrëngoja.

Asokohe gjithçka pata shkruar


çonte pashmangësisht në retiçencë.
Bija pa u zhveshur, i dërrmuar
në çarçafë. Dhe nëse ndër netë
tavanit lypja yllin të më shfaqej,
ai, nën ligjësitë e djegies në natyrë -
rridhte mbi nënkresë nëpër faqe
më shpejt se t’kisha gjetur një dëshirë.

1972

*** Përktheu Agron Tufa


Veç hiri e di ç’do të thotë të digjesh plojë.
Por, para tek shoh si miop, e them prapë:
jo gjithçka e merr era, se dhe fshesa sado t’i shkojë
oborrit, prorediçka s’do të kapë.
Ne, si duqe cigaresh pështyrë e shkelur në hije
qoshesh, nën stola, ku rrezja furet ndër mure,
do zhgërryhemi përqafe me llucë e lloj-lloj ndyrësie,
tek ditët numërojmë në humus, llum e shtresa kulture.
gojëhapur si buf arkeologu lopatkën do ngulë e do vjellë;
por zbulimi i tij do trandë botën mes dritash,

si pasion
variant ii groposur tokës përthellë,
kundërt piramidash.
“Kërma!” –me dorë në bark do shfryjë ai,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 316/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 317/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Përktheu nga rusishtja Agron Tufa

Strofa përktheu Agron Tufa


Porsi gotë,
la një mbresë
që s’mbytet dot,
mbi të oqeanit sofrabezë,
dhe i përndritshmi ka kaluar
në hemisferën tjetër, aty ku
lihet pa ngacmuar
vetëm peshku në ujë.

II.
Mbrëmjeve, e dashur,
bën ngrohtë. Qetësia
kur papagalli ka heshtur
gërmëzohet deri tek i-a.
Hëna
derdh majë çdo kaçubi
qumështin e saj:
paprekshmëria e një trupi
përvijohet në skaj.

III.
E dashur, për ato gjëra
përse të kërkojmë
se ç’ndodhi, gjilpëra
s’gjendet më
në kashtën njerëzore.
Të ecim në kohë, të gjuajmë
hijen; ose – tok, prore
damën të luajmë.

IV.
Gjithë sa quajtëm e jona,
sa patëm, gabuam, ç’ka ishte,
ç’tepëron nga koha,
si guraleci në zallishte,
bluhet – me përkëdheli
për të lënë daltë e topore-
të mbarojnë Kukladhianen
fytyrë pa tipare.

V.
Ah, më të vogla sipërfaqe,
Më pak shpresa në të
Në besnikërinë e pashoqe
në nderimin për atë.
Mbase, në humbjen e përgjithshme
Trupi shikimit i terret
anë peizazhit në qoshe
largpamësisë ti hakmerret.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 318/333
8/9/2019 Poezi Ruse

VI.
Ashtu si në hapësirë pika
që gishti në largësi
tregon. Dhe shpejtësia
E dritës në zbrastësi.
Kështu bie dhe shikimi:
Sa
Mëme larg se
shumë ti depërton;
nga moshimi
Dhe nga sa libra lexon.

VII.
Kështu zhvillohet plotësia
E territ. Për tu bërë terr,
në planin vertikal
Fuqishëm hua merr.
Njeriu është autori
I grushtit shtrënguar,
Kështu tha aviatori
Reve kaluar.

VIII.
Më të pashpresë, më të
Lehtë. Nuk pret paduruar,
Pushimin mbas perdesh,
Si rinia e pasionuar.
Dritë në skenë, kulisave
Mugëtirë. Kalon nëpër
Duartrokitjet e gjetheve
Në natën amerikane.
IX.
Jeta është tregëtare shëtitëse:
Puçkë, gju, penis.
Dhe gjeografia përzierë
Me kohën fatin ngjiz.
Padashur, poshtë qepallash
këtë pushtet e pranon,
Motrës i bindesh
Që rrotull vjen e shkon.

X.
Të turpshmen harromë
Gojën ta thotë mendja e shtyn.
Si gërma e tridhjet e tretë
Jeta që më pret në sy s’më hyn.
E di, në gjithçka, sado të largme,
Në këdo melankolia ja jep kujës-
Viktima të zakoneve të fjalëve,
Të presjeve të gjuhës.

XI.
E dashur, fatkeqë

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 319/333
8/9/2019 Poezi Ruse

S’ka! S’ka tëvdekur, të gjallë.


Ka veç bashkëtingëllore në festë
Mbi të harkuarat kokallë.
Dukshëm, në lartësi
Në rolin e bariut të derrave
Rruazat e pashpuara të tij
Do na përcjellin të tërëve.
XII.
Vërtet, sa më dendur në letra
E zeza e bojës nxin,
Aq më moskokçarës vetja
Për të shkuarën, për zbraztësinë
E së ardhmes. Prania e tij
Në mos më e mirë s’bën tjetër
Veçse përshpjeton fluturimin
E penës në letër.

XIII.
S’mund ta dëgjosh përgjigjen
Nëse pyet “ku”
Je si pjesët e botës
Në mbretërinë e akullit nguju.
Gjuha ka një pol
Veriun, ku bora shtron
Përmes Elzevirit; ku zëri
Flamurin dot nuk e çon.

XIV.
Varfëria e këtyre vargjeve- nga etja
Për të fshehur, shpëtuar,
kthyer. Por dy herë vetja
në të njëjtin shtrat mos shkuar,
Edhe sikur dora e vajzës
Të mos i ndërrojë çarçafët.
Këtu- jo në Saturn, prej unazës
Të mos hidhesh fët e fët.

XV.
Në rrodhanin jo të duhur
Që këndoi Hesiodi
Qëndron jo aty ku je ulur
Por ku nata të hodhi.
Me shumë sy nuk e shpon
Terrin- llogaritje e mirë
Përsërisim gjithmonë
Fjalë: fjalët e të tjerëve.

XVI.
Si qengji
Kur piqet,nëe zjarrin
hell përflak.
Unë, pavdekësova, me sa pata dell

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 320/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Ato që s’munda dot ti kap.


Ti, siç munde, më fale
Gjithçka që unë bëra.
Në përgjithësi, kënga satirike
Jehon rrahjen e flatrave.

XVII.
E dashur, jemi baras.
Më shumë: njëri tjetrit ne
I jemi si vaksina e lijës
Mes pllakosjes së përgjithshme.
Vetëm objekt për të shpifur,
Tok me mundësinë që ajo shënjë
Të mbetet, krahut, e pikur,
Si ngushëllim i dhënë.

XVIII.
Ah,
Ditëtbujaria e profecisë-
e ardhshme shantazh-
Si kamzhiku i emrave të atësisë
Kujtesë, që shumë s’ka të japë.
Ju takojnë, si lejlekut
Vërtitjet, rrenat e sheqerosura.
Por ne do të rrojmë, sa të rrojë
Falja dhe gërmat e shtypura.

XIX.
Këto gjëra do tu shkrihen
Në kohë atyre në sy
që për pjata shtyhen
Në larushinë aty.
Mendoj, vërtet
Mirë që jemi ndarë-
se që të shohin astronautin
nuk kanë për tu vrarë.

XX.
Hiqe, mik, nga korniza,
Fytyrën e Gruas së Bekuar.
Vendos foton familjare-
Pamjen e planetit nga hëna fotografuar.
Na hiqni ne tok fytyrëhije-
Mik i padënjë,
Humbameno hafije;
Se ju qetë shumë të zënë.

XXI
E pavend, si mamuthi
Në filarmoni, një pamje

Në të
Me tashmen
siguri do tëme unë etëti.
ngelen hutuar
Banorët e së nesërmes

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 321/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Nga kjo përzierje e ngatërruar


Ndjenja e fuqishme e dinosaurit
Në cirilike shtjelluar.

XXII.
Gjithçka mbaron në mërzitje,
Jo
Pornëkjo
trishtim.
shkencë e re
Ka pakëz ndriçim.
Stoiku që dinte të vërtetën-
vetëm një të tretën stoik.
Pluhur përmbi tavolinë
që nuk fshihet a ik.

XXII.
Këto rreshta në thelb janë
Dërdëllitje plakushi.
Gjykatësit
Japin dënimenë grushti.
kohën tonë
Ivanovit. Petrovit me të birë,
Koskave të tyre meite.
Por fjala e lirë
Nuk di të bëjë zbritje.

XXIII.
Kështu ne shuajmë kandilen
Me një stol për tu përplasur.
Duke folur për të ardhmen
Nga jermi i plakut qasur.
E dashur, gjithë gjërat e mira,
E kanë një fund,
Ndihmohet errësira
Nga muskuj fytyre e inde.

XXIV.
Kjo në fund të perspektivës
Sonë. Jo të gjatë, fatkeqsisht.
Mandej – kohë për mrekulli
Të mrekullueshme, ditë pafundësisht,
Gara përfundon në linjat
E qyteteve, etj-rave aty;
Fjalë pafund, nga të cilat
Asnjëra për ty.

XXV.
Pranë oqeanit shkruaj,
Natë vere. Nxehtësia
Si dorë e huaj
Në kafkë. Lëkura

E qëruar Të
Tkurret. e portokallit
ndjekin ritet,
Si priftërinjtë e Eleusinit,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 322/333
8/9/2019 Poezi Ruse

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 323/333
8/9/2019 Poezi Ruse

per mbreter nuk ka gajle, per ta as qe mendon!


U drodh gjith' ai mbret. Shkumon ky hijerendi,
dhe trimat urdheron, gjemon sa tundet vendi;
- Pa zermani capkenen, ne burg shpejt ma vervitni
ose ketu, ne vend, pa humur koh' e vritni!
Sejmenet si shejtane, me thik' e shpata zhveshur,
udhe
turren porsi sorra
me surrat mbi vazhezen
zgerdhyer, nurqeshur;
si laro lajkatare,
ia dorezuan Vdekjes ne gjin' e saj ta marre.

II
Demonet e se keqes gjithnje Vdekja degjon,
po, per cudi, ksaj here s'ka qejf: rri e ngurron.
Ne stinen e praneveres farat e dashurise
dhe te kjo plake shtrige leshuakan filize,
Se u merzit me kerma jeten e saj ta shkoje,
edhe ne to te zhduke semundje lloj-lloj.
Me oren
i vjen qe vdekesore
te pelcase.kohen s'ka qejf ta mase,
Kur njerzit para saj dridhen me temerr e ngjethje,
iu shkrep qe te jetoje disi me me shkujdesje
se u merzit ngahera me varre e varreza,
me nje zanat te ndyte, ku s'bluan vec te zeza;
ndaj shpesh merzitet, nxehet, i preket zemr' e ftohte,
kur njerzit peshperitin se Vdekja eshte e kote.
Po kjo nuk i pelqen, ndaj me inat e smire
s'rremben ata qe duhet, po njerzit me te mire.
Sa mir' sikur dhe Vdekja te dashuronte Djallin,
me zjarr si te ferrit ta shfrynte tere mallin,
nga dhembja e dashurise lot syri t'i pikonte,
Satanin flokezjarrte ne gjokes ta shtrengonte.

III
Dhe vajza guximtare Vdekjes i rri perballe,
ne heshtje pret goditjen, s'leviz sy, as qepalle,
Dhe Vdekja murmurit me dhembje plot siklet:
- Perse vashez' e njome, lendove goxha mbret?
Ndaj je denuar rende, pa shprese, pa shpetim!
I kthehet Vdekjes vazha: - Perse ky zemerim?
Ish her' e par' qe ndjeva te puthur ne kraharuar,
bandilli im i dashur kur me shtrengoi ne duar.
E ku ia kisha ngene te kuvendoj me mbrene?
U ktheva e i thashe: " S'ta kemi, xhaxho ngene!"
Besoj se keq s'i fola, po shih sa keq qe dola!
Tani kjo kosa jote po me rremben dhe mua!
Moj Mortje, a s'me thua:
Pse ngutesh, pse s'me pret dhe nje cop'here akoma,
gjersa keto buze t'njoma
ta thithin gjer ne fund nektarin e rinise,

gjersa
Te ta zbraz
keqen, me fund
Vdekje, kupen
xhan!.... - e dashurise?
Dhe Vdekja rri habitur! Mos vall' u be pishman?

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 324/333
8/9/2019 Poezi Ruse

Te tille lutje kurre s'i kish degjuar veshi,


dhe per nje cast u duk sikur u zbut rrebeshi.
Mendoi: " Si do jetoj, c'do bej ne kete jete,
sikur as dashuri, as puthje te mos kete?"
Ne diellin e praneveres eshtrat po thek, po ngrohet
dhe gjarprit i ben shenje me prane t'i afrohet.
Vashes
- Nejse,qe
rropret
dhei nje
thote:
nate, puthu ne qejf e gas,
po neser me te gdhire ta dish se do t'te vras.
Dhe mbi nje gur na ulet, aty po rri e pret,
neperka lepin kosen ta beje me te mprehte.
Derdh lot nga gazi vasha, po Vdekja e qorton:
- Po he de c' sorrollatesh? C'pret qe nuk shkon?

IV
Ne rrezet praneverore Vdekja me dhele ngrohet,
dhe brashnjat cope-cope i zbath, te fleje shtrohet.
Mbi gur koken
Nje enderr mbeshteti
te bezdisur ne mortja dhe rapare!
gjume paska e fjeti!...
Iu be sikur Kaini, i ati plak i saj,
me Jude Iskariotin po hipin mbi nje maje.
Zvarriten si gjarprinj, te lodhur dalngadale,
te rraskapitur ngjitin lart' e perpjete male,
- O Zot! - renkon Kaini, i vrazhde, zemerthyer,
dhe syt' e zez ne qiell i mbante te mberthyer.
- O Zot! - po lutet Juda, tradhtari shpirtkatran,
dhe syt'e buhavitur, ulur mbi tok' i mban.
Mbi mal brenda nje reje qe skuq e flakeron,
i ulur c'po rri Zoti, nje liber po lexon;
nje liber yjeshkrojtur, te madh qe xixellon,
sa vetem Kasht'e Kumtrit eshte nje faqe e tij;
ne krye t'atij mali Shen Mhilli sec qendron.
Shufra rrufesh nder duar po mban e gjemon rende:
- Largohuni, se Zoti s'ju do ne kete vend!
Kaini Shen Mhillit fillon t'i pergjerohet;
- Mekati qe kam bere me goje dot s'tregohet,
se ate bushtren Vdekje qe zhduk te emblen jete,
un' e kam lindur vete!
- Shen Mhill, - i thote Juda, -
dhe nga Kaini vete, me mekatar, jame une,
per hir te shtriges Vdekje sa rende u gabova,
kur zemren drite diell te zotit tim tradhtova,
Dhe qe te dy se bashku i luten Shen Mhillit:
- Ne kemi nje deshire: qe Zoti pak meshire,
per neve te tregoje, pastaj le t'na deboje,
nga goj'e tij nje fjale e embel te dale,
s'kerkojme te na fale!
Ngadale, rende- rende, Shen Mhilli u pergjigjet:
- Tri her' i fola Zotit per juve, o qyqare,

dy treten
Te her' asnje pergjigje
tundi prejtha
koken dhe tij inuk kam marre.
zemeruar,
fort rend' duke gjemuar:

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 325/333
8/9/2019 Poezi Ruse

- Derisa Vdekja shtrige shfaros e zhduk te gjallen,


per Juden dhe Kainin do ta mbaj ngritur pallen!
Ata t'i fale ai qe me fuqin' e tij,
do zhduke pergjithmone te Vdekjes fuqi.
Tradhtari, vellavrasesi, te dy me ulerime,
u rrokullisen poshte nga ter' ajo gremine.
Ne po
ku njeharbonin
batak te xhinder,
qelbur nga maj' ee malit
lugeter rane
shejtane;
dhe Juden me Kainin kur aty brenda hyne,
me zjarr katran sketerre, filluan t'i peshtyjne.

V
Aty nga mesi i dites, Vdekja prej gjumit, zgjohet,
kur vashen s'e gjen prane, po grindet, zemerohet:
"C'u be kjo endacake?" - me vete blebezoi.
"Nje dit' e nat' e tere asaj nuk i mjaftoi?"
Dhe sapo kapton gardhe, keput nje lule dielli.
Kundron,
me zjarr' enuhat, habitetkaseveshur
saj te gjalle si kjo rrez' e diellit
me flori
fletzat e plepit t'eger me aq bukuri.
Dicka ne zemer ndien.
Dhe syn' e sja te ftohte drejt diellit e mberthen.
Ngadale, zvarre-zvarre, kenges fillon t'ia marre,
me hunde, neper dhembe, nis Vdekja te kendoje:
- Ne kete bote pa meshire,
vret e pret njeriu njerine,
pastaj varros derzine;
na i psal me keng' e kor:
"Le te prehet me shenjtore"
Vec nje gje s'po marr vesh dot,
si njeriu ne kete bote
dhe kur ngordh tiran' i keq,
nga i cili vuan, heq,
i kendon me psal' e kor:
"Le te prehet me shenjtore"
Si te ndershmin, si hajdutin,
kur te dy ne varr i futin,
me ngasherim u kendon kori;
"Le te prehen me shenjtore."
Budallane dhe harbutin
me te njejten keng' i futin.
U psal kori mengadale,
perserit po ato fjale:
"Le te prehet me shenjtore."

VI
Dhe kengen si mbaroi, Mortja fillon te nxehet
qe vasheza s'po kthehet.
Kaluan disa nete, kaluan disa dite,

dhe Vdekja
Eger fytyra iprit e prit...
skuqi dhe syt' i cakerriti,
opingat shpejt i mbathi, mbi sup kosen vertiti;

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 326/333
8/9/2019 Poezi Ruse

e vrenjtur, me kercenuese dhe nga nje re vjeshtake,


po udheton ne driten e henes endacake.
Dhe ec e ec, e ec, kur ja, ne nje korije,
nen ca lajthi me vese levizin nja dy hije!
Mbi barin ngjyr' atllasi, qe heneza praronte,
si perendeshe lulesh nje vashe nuseronte.
Dhe, mu duk sigjoksi
ndrit zhveshur tok' e -zhveshur
qumeshtne pragunsymeshqerres.
i vashes e pranveres,
Lekuren e mendafshte te puthurat e djalit
sa bukur ia stolisin asaj thelleze malit.
ndersa dy sy te embel me droje lart soditin
rrugen e Kashte s' Kumtrit me mijra shkendije;
dhe mu ne cep te syrit mavi c'i nxin nje vije.
Porsi nje dre i lodhur, djaloshi duke fjetur,
mbi preherin e vashes koken e mban mbeshtetur.
Hesht Mortja e kundron!
Dhe flak' e zemerimit nga kafka i iken, shkon.

-Ngadal pyet vashen:


Perse tamam si Eva qe i ndenji Zotit fshehur,
me fshihesh pas kacubes prej dashurise e dehur?
Me trupin e qnedisur, si diell me yj' e hene
qe mos t'ia shohe Vdekja, mbuluar kish capkene.
Si trime e paepur, me Vdekjen vasha flet:
-Dhe pak a nuk me pret?
Mos thirr mos ma trem, mos bej shamate,
te dashurin e zemres ma ruaj sa me gjate;
me tingullin e koses ngadale, mos ma zgjo!
Me fal qe s'mbajta fjalen, po ja qe njerez jemi.
Mendova: "Kurdohere ne Vdekjen pran' e kemi."
Me lere qe bandillin ta puth edhe nje here,
me te s'po ndjej te ngopur, as dhe ai me mua.
Shikoje sa i pashem, i bukur si pallua!
Veshtrome gji e faqe, si lulekuqe zjarri,
sa shenja lulezojne! Mi la bandill-beqari!
Dhe caze as nuk me pret?
Se s'eshte e gjate kjo jet'!

U skuq nga turpi Vdekja, buzen ne gaz e vuri:


- Vertet sikur me diellin te qenka puthur nuri.
Po koha nuk me pret: U plaka, jam e zene,
S'kam vetem ty, o vashe , nen toke per te shtene,
me mijera te tjere me mbeten per t'i marre,
me kete kose te mprehte si ty kam per t'i vrare,
Se Kohes me ndergjegje un' i sherbej pa ndalje...
He, pra, pse s'behesh gati? Per asnjeri s'ka falje!
Cdo cast qe me kalon, ne pune me pengon.

Po vashez e shkujdesur, havaz' e saj vazhdon:


- Kur trimi cupen puth, me dhele e perqafon,

as qiell me
Shpirti ka, fuqi,
as toke, perrethqeasgje
mbushet, s'shikon.
s'eshte e ketushme,
drita qe digjet n'ate shpirt: sa drit' e mrekullueshme!

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 327/333
8/9/2019 Poezi Ruse

S'te tremb Zoti, as fati, as qielli lart mbi re,


me t'ligjte te prrallosesh, kur dashuron, s'ke nge.
Gezimi si femije vetvetes i gezohet,
me venten Dashuria fillon e permallohet.
Dhe Vdekja s'po ben ze. Kundron kjo hijerende
dhe vashez hirplote s'ia pret dot ate kenge.
Ngazjarri
nga dielli ime te bukur,
dashurise s'ka
s'ka gje me
tjeter ne kete bote,
te ngrohte

VII
Dhe Vdekja rri, s'ben ze...
Zjarr' i zilise eshtrat fillon e ia zhurit,
nje ethe, nje dritherime skeletin ia trondit,
se zemr' e saj e ftohte c'mund t'i kendoje botes?
Nuk behet Vdekja nene, po prape femer mbetet,
ndaj zemra e saj preket....
Arsyen s'e degjon, asaj ajo s'i bindet,
po
Ne ne shpirtin'
shpirt te sajeteerret dicka
ngurte fillon t'ivetem
s'bulojne lindet.
driza
po fshihen dhe filiza
meshire, miresie dhe malli per cudi;
ndaj njerzit e helmuar ajo i do aq shume
sa naten embel-embel u murmurit ne gjume
per gaz e madh te prehjes...
Dhe vashezes i thote:
- Cudia le te behet! Jeto, vashe ne gaz!
Vec ne cdo hap te jetes me ke dhe mua pas.
Te jem pran' Dashurise, ma ka enda or'e cast.
Dhe qe nga ajo kohe dhe sot e kesaj dite,
si motra te pandara, pran' njera-tjetres rrine
Vdekja me Dashurine.
Ndaj kosemprehur Mortja pas Dashurise endet,
Gjurmon is nje rrufjane kudo q'ajo gjendet.
Magjepset pre se motres terhiqet zvarre-zvarre,
kocke e lekure thare.
Ne dasma, ne dollira ne dreka mortuare,
vrapon kjo zullumqare,
dhe vazhdimisht gatuan pa u lodhur, pa pertuar
gezimin' e Dashurise dhe lumturin' e Jetes.

Vajza dhe vdekja


Nga lufta kthehet mbreti, i vrazhd', i pikelluar...
Permes i bie fshatit mbi at'n e tij kaluar...
Kur pas ca kallamishtesh ve veshin e degjon:
nje vazhez sorkadhe qe qeshte me te madhe.
Rrudh vetullat e murrme, e tund shpejt yzengjine
dhe me mamuz te mprehte me fort godit dorine,
C;i vrigellijne armet, c'i ndrit ky jatagani,
mbi vashen gezimplote c'na turret si tufani.

Dhe cirret
-Perse, moji palocupe,
xhindosur,zbardh
me ze te egersuar:
dhembet e gezuar?
...Si ke guxim e qesh kur ter' ushtria ime

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 328/333
8/9/2019 Poezi Ruse

e gjitha u derrmua, u thye nder luftime?


Ne fushat e betejes me mijra djem m'u vrane,
tani n'atdhe po kthehem, te tjere djem do mbledh,
ne zjarrin e betejse dhe njehere do ti hedh.
Jam mbreti yt i fyer, ne kete vend i pare,
si mundem te duroj kur ti qesh si e marre!
Kopsiti
dhe na i xhamadanin serbes
kthehet mbretit kjombi kraharuar
vasheza syshkruar:
- Me trimi'n e zemres sime po qesh e cmallem une,
s'ta kemi ngene o xhaxho, me ne s'le ndonje pune!
Ne kohen kur njeriu gezon e dashuron
per mbreter nuk ka gajle, per ta as qe mendon!
U drodh gjith' ai mbret. Shkumon ky hijerendi,
dhe trimat urdheron, gjemon sa tundet vendi;
- Pa zermani capkenen, ne burg shpejt ma vervitni
ose ketu, ne vend, pa humur koh' e vritni!
Sejmenet si shejtane, me thik' e shpata zhveshur,
udhe
turren porsi sorra
me surrat mbi vazhezen
zgerdhyer, nurqeshur;
si laro lajkatare,
ia dorezuan Vdekjes ne gjin' e saj ta marre.

II
Demonet e se keqes gjithnje Vdekja degjon,
po, per cudi, ksaj here s'ka qejf: rri e ngurron.
Ne stinen e praneveres farat e dashurise
dhe te kjo plake shtrige leshuakan filize,
Se u merzit me kerma jeten e saj ta shkoje,
edhe ne to te zhduke semundje lloj-lloj.
Me oren vdekesore kohen s'ka qejf ta mase,
i vjen qe te pelcase.
Kur njerzit para saj dridhen me temerr e ngjethje,
iu shkrep qe te jetoje disi me me shkujdesje
se u merzit ngahera me varre e varreza,
me nje zanat te ndyte, ku s'bluan vec te zeza;
ndaj shpesh merzitet, nxehet, i preket zemr' e ftohte,
kur njerzit peshperitin se Vdekja eshte e kote.
Po kjo nuk i pelqen, ndaj me inat e smire
s'rremben ata qe duhet, po njerzit me te mire.
Sa mir' sikur dhe Vdekja te dashuronte Djallin,
me zjarr si te ferrit ta shfrynte tere mallin,
nga dhembja e dashurise lot syri t'i pikonte,
Satanin flokezjarrte ne gjokes ta shtrengonte.

III
Dhe vajza guximtare Vdekjes i rri perballe,
ne heshtje pret goditjen, s'leviz sy, as qepalle,
Dhe Vdekja murmurit me dhembje plot siklet:
- Perse vashez' e njome, lendove goxha mbret?
Ndaj je denuar rende, pa shprese, pa shpetim!

I kthehet
Ish her' e Vdekjes vazha:te- puthur
par' qe ndjeva Perse ky
nezemerim?
kraharuar,
bandilli im i dashur kur me shtrengoi ne duar.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 329/333
8/9/2019 Poezi Ruse

E ku ia kisha ngene te kuvendoj me mbrene?


U ktheva e i thashe: " S'ta kemi, xhaxho ngene!"
Besoj se keq s'i fola, po shih sa keq qe dola!
Tani kjo kosa jote po me rremben dhe mua!
Moj Mortje, a s'me thua:
Pse ngutesh, pse s'me pret dhe nje cop'here akoma,
gjersa keto
ta thithin buze
gjer ne t'njoma
fund nektarin e rinise,
gjersa ta zbraz me fund kupen e dashurise?
Te keqen, Vdekje, xhan!.... -
Dhe Vdekja rri habitur! Mos vall' u be pishman?
Te tille lutje kurre s'i kish degjuar veshi,
dhe per nje cast u duk sikur u zbut rrebeshi.
Mendoi: " Si do jetoj, c'do bej ne kete jete,
sikur as dashuri, as puthje te mos kete?"
Ne diellin e praneveres eshtrat po thek, po ngrohet
dhe gjarprit i ben shenje me prane t'i afrohet.
Vashes
- Nejse,qe
rropret
dhei nje
thote:
nate, puthu ne qejf e gas,
po neser me te gdhire ta dish se do t'te vras.
Dhe mbi nje gur na ulet, aty po rri e pret,
neperka lepin kosen ta beje me te mprehte.
Derdh lot nga gazi vasha, po Vdekja e qorton:
- Po he de c' sorrollatesh? C'pret qe nuk shkon?

IV
Ne rrezet praneverore Vdekja me dhele ngrohet,
dhe brashnjat cope-cope i zbath, te fleje shtrohet.
Mbi gur koken mbeshteti mortja dhe ra e fjeti!...
Nje enderr te bezdisur ne gjume paska pare!
Iu be sikur Kaini, i ati plak i saj,
me Jude Iskariotin po hipin mbi nje maje.
Zvarriten si gjarprinj, te lodhur dalngadale,
te rraskapitur ngjitin lart' e perpjete male,
- O Zot! - renkon Kaini, i vrazhde, zemerthyer,
dhe syt' e zez ne qiell i mbante te mberthyer.
- O Zot! - po lutet Juda, tradhtari shpirtkatran,
dhe syt'e buhavitur, ulur mbi tok' i mban.
Mbi mal brenda nje reje qe skuq e flakeron,
i ulur c'po rri Zoti, nje liber po lexon;
nje liber yjeshkrojtur, te madh qe xixellon,
sa vetem Kasht'e Kumtrit eshte nje faqe e tij;
ne krye t'atij mali Shen Mhilli sec qendron.
Shufra rrufesh nder duar po mban e gjemon rende:
- Largohuni, se Zoti s'ju do ne kete vend!
Kaini Shen Mhillit fillon t'i pergjerohet;
- Mekati qe kam bere me goje dot s'tregohet,
se ate bushtren Vdekje qe zhduk te emblen jete,
un' e kam lindur vete!

- Shen
dhe ngaMhill,
Kaini-vete,
i thote
meJuda, -
mekatar, jame une,
per hir te shtriges Vdekje sa rende u gabova,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 330/333
8/9/2019 Poezi Ruse

kur zemren drite diell te zotit tim tradhtova,


Dhe qe te dy se bashku i luten Shen Mhillit:
- Ne kemi nje deshire: qe Zoti pak meshire,
per neve te tregoje, pastaj le t'na deboje,
nga goj'e tij nje fjale e embel te dale,
s'kerkojme te na fale!

-Ngadale,
Tri her' irende- rende,
fola Zotit perShen
juve,Mhilli u pergjigjet:
o qyqare,
dy her' asnje pergjigje prej tij nuk kam marre.
Te treten tundi koken dhe tha i zemeruar,
fort rend' duke gjemuar:
- Derisa Vdekja shtrige shfaros e zhduk te gjallen,
per Juden dhe Kainin do ta mbaj ngritur pallen!
Ata t'i fale ai qe me fuqin' e tij,
do zhduke pergjithmone te Vdekjes fuqi.
Tradhtari, vellavrasesi, te dy me ulerime,
u rrokullisen poshte nga ter' ajo gremine.
Ne po
ku njeharbonin
batak te xhinder,
qelbur nga maj' ee malit
lugeter rane
shejtane;
dhe Juden me Kainin kur aty brenda hyne,
me zjarr katran sketerre, filluan t'i peshtyjne.

V
Aty nga mesi i dites, Vdekja prej gjumit, zgjohet,
kur vashen s'e gjen prane, po grindet, zemerohet:
"C'u be kjo endacake?" - me vete blebezoi.
"Nje dit' e nat' e tere asaj nuk i mjaftoi?"
Dhe sapo kapton gardhe, keput nje lule dielli.
Kundron, nuhat, habitet se si kjo rrez' e diellit
me zjarr' e saj te gjalle ka veshur me flori
fletzat e plepit t'eger me aq bukuri.
Dicka ne zemer ndien.
Dhe syn' e sja te ftohte drejt diellit e mberthen.
Ngadale, zvarre-zvarre, kenges fillon t'ia marre,
me hunde, neper dhembe, nis Vdekja te kendoje:
- Ne kete bote pa meshire,
vret e pret njeriu njerine,
pastaj varros derzine;
na i psal me keng' e kor:
" Le te prehet me shenjtore"
Vec nje gje s'po marr vesh dot,
si njeriu ne kete bote
dhe kur ngordh tiran' i keq,
nga i cili vuan, heq,
i kendon me psal' e kor:
"Le te prehet me shenjtore"
Si te ndershmin, si hajdutin,
kur te dy ne varr i futin,
me ngasherim u kendon kori;

" Le te prehen
Budallane dhe me shenjtore."
harbutin
me te njejten keng' i futin.

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 331/333
8/9/2019 Poezi Ruse

U psal kori mengadale,


perserit po ato fjale:
"Le te prehet me shenjtore."

VI
Dhe kengen si mbaroi, Mortja fillon te nxehet
qe vasheza
Kaluan disas'po kthehet.
nete, kaluan disa dite,
dhe Vdekja prit e prit...
Eger fytyra i skuqi dhe syt' i cakerriti,
opingat shpejt i mbathi, mbi sup kosen vertiti;
e vrenjtur, me kercenuese dhe nga nje re vjeshtake,
po udheton ne driten e henes endacake.
Dhe ec e ec, e ec, kur ja, ne nje korije,
nen ca lajthi me vese levizin nja dy hije!
Mbi barin ngjyr' atllasi, qe heneza praronte,
si perendeshe lulesh nje vashe nuseronte.
Dhe, mu duk sigjoksi
ndrit zhveshur tok' e -zhveshur
qumeshtne pragunsymeshqerres.
i vashes e pranveres,
Lekuren e mendafshte te puthurat e djalit
sa bukur ia stolisin asaj thelleze malit.
ndersa dy sy te embel me droje lart soditin
rrugen e Kashte s' Kumtrit me mijra shkendije;
dhe mu ne cep te syrit mavi c'i nxin nje vije.
Porsi nje dre i lodhur, djaloshi duke fjetur,
mbi preherin e vashes koken e mban mbeshtetur.
Hesht Mortja e kundron!
Dhe flak' e zemerimit nga kafka i iken, shkon.
Ngadal pyet vashen:
- Perse tamam si Eva qe i ndenji Zotit fshehur,
me fshihesh pas kacubes prej dashurise e dehur?
Me trupin e qnedisur, si diell me yj' e hene
qe mos t'ia shohe Vdekja, mbuluar kish capkene.
Si trime e paepur, me Vdekjen vasha flet:
-Dhe pak a nuk me pret?
Mos thirr mos ma trem, mos bej shamate,
te dashurin e zemres ma ruaj sa me gjate;
me tingullin e koses ngadale, mos ma zgjo!
Me fal qe s'mbajta fjalen, po ja qe njerez jemi.
Mendova: "Kurdohere ne Vdekjen pran' e kemi."
Me lere qe bandillin ta puth edhe nje here,
me te s'po ndjej te ngopur, as dhe ai me mua.
Shikoje sa i pashem, i bukur si pallua!
Veshtrome gji e faqe, si lulekuqe zjarri,
sa shenja lulezojne! Mi la bandill-beqari!
Dhe caze as nuk me pret?
Se s'eshte e gjate kjo jet'!

U skuq nga turpi Vdekja, buzen ne gaz e vuri:

- Vertet
Po kohasikur mepret:
nuk me diellin te qenka
U plaka, jamputhur nuri.
e zene,
S'kam vetem ty, o vashe , nen toke per te shtene,

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 332/333
8/9/2019 Poezi Ruse

me mijera te tjere me mbeten per t'i marre,


me kete kose te mprehte si ty kam per t'i vrare,
Se Kohes me ndergjegje un' i sherbej pa ndalje...
He, pra, pse s'behesh gati? Per asnjeri s'ka falje!
Cdo cast qe me kalon, ne pune me pengon.

Po vashez
- Kur trimiecupen
shkujdesur, havaz'
puth, me e saj
dhele vazhdon:
e perqafon,
as qiell ka, as toke, perreth asgje s'shikon.
Shpirti me fuqi, mbushet, qe s'eshte e ketushme,
drita qe digjet n'ate shpirt: sa drit' e mrekullueshme!
S'te tremb Zoti, as fati, as qielli lart mbi re,
me t'ligjte te prrallosesh, kur dashuron, s'ke nge.
Gezimi si femije vetvetes i gezohet,
me venten Dashuria fillon e permallohet.
Dhe Vdekja s'po ben ze. Kundron kjo hijerende
dhe vashez hirplote s'ia pret dot ate kenge.
Ngazjarri
nga dielli ime te bukur,
dashurise s'ka
s'ka gje me
tjeter ne kete bote,
te ngrohte

VII
Dhe Vdekja rri, s'ben ze...
Zjarr' i zilise eshtrat fillon e ia zhurit,
nje ethe, nje dritherime skeletin ia trondit,
se zemr' e saj e ftohte c'mund t'i kendoje botes?
Nuk behet Vdekja nene, po prape femer mbetet,
ndaj zemra e saj preket....
Arsyen s'e degjon, asaj ajo s'i bindet,
po ne shpirtin' e erret dicka fillon t'i lindet.
Ne shpirt te saj te ngurte s'bulojne vetem driza
po fshihen dhe filiza
meshire, miresie dhe malli per cudi;
ndaj njerzit e helmuar ajo i do aq shume
sa naten embel-embel u murmurit ne gjume
per gaz e madh te prehjes...
Dhe vashezes i thote:
- Cudia le te behet! Jeto, vashe ne gaz!
Vec ne cdo hap te jetes me ke dhe mua pas.
Te jem pran' Dashurise, ma ka enda or'e cast.
Dhe qe nga ajo kohe dhe sot e kesaj dite,
si motra te pandara, pran' njera-tjetres rrine
Vdekja me Dashurine.
Ndaj kosemprehur Mortja pas Dashurise endet,
Gjurmon is nje rrufjane kudo q'ajo gjendet.
Magjepset pre se motres terhiqet zvarre-zvarre,
kocke e lekure thare.
Ne dasma, ne dollira ne dreka mortuare,
vrapon kjo zullumqare,
dhe vazhdimisht gatuan pa u lodhur, pa pertuar

gezimin' e Dashurise dhe lumturin' e Jetes.


Fund

http://slidepdf.com/reader/full/poezi-ruse 333/333

You might also like