∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1

[ Η ελληνική γλώσσα ]

[ ………] Η ελληνική γλώσσα µπορεί να µιλιέται

σήµερα από ένα πλήθος που δεν ξεπερνά συνολικά τα
είκοσι εκατοµµύρια ,παραµένει όµως η γλώσσα µε
την οποία µίλησαν για πρώτη φορά η ποίηση και το
θέατρο,η φιλοσοφία και η επιστήµη,τα µαθηµατικά
και η ιατρική,το δίκαιο και η ηθική,η πολιτική
και η ίδια η ιστορία.Με την οποία
αποκρυσταλλώθηκε για πρώτη φορά το περιεχόµενο
των αφηρηµένων εννοιών και σφυρηλατήθηκε για
πρώτη φορά το περιεχόµενο της δηµοκρατίας.Είναι η
γλώσσα ενός µικρού χώρου που νίκησε τον χρόνο µε
τη διάρκεια της ευπλασίας της, µε την
κυριολεκτική της εµβέλεια και µε την µαγική
ικανότητα ενός συνεχούς αποπροσανατολισµού.Είναι
η γλώσσα της συγγραφής των Ευαγγελίων και ενός
µεγάλου µέρους από τις αναζητήσεις του
µεσαιωνικού στοχασµού,µια γλώσσα που βυθίζεται µε
την ίδια ευχέρεια στο βαθιά νερά του παρελθόντος
και στα επικίνδυνα συχνά ρεύµατα των εκάστοτε
νέων καιρών .
Γι’αυτό και άντεξε όχι µόνο τους τέσσερις
αιώνες της οθωµανικής κυριαρχίας,αλλά και τις
εξίσου επώδυνες περιόδους της ενετικής και της
αγγλικής κατοχής .Για την ακρίβεια όχι µόνο
άντεξε επιβιώνοντας,αλλά ανθώντας ποιητικά , µε
έναν τρόπο που είχε προκαλέσει τον ανυπόκριτο
θαυµασµό του Γκαίτε,ο οποίος µάλιστα µετέφρασε
και ορισµένα δηµοτικά τραγούδια.Όταν το 1825,µέσα
στη δίνη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας ,
κυκλοφορούσε για πρώτη φορά η γαλλική έκδοση των
δηµοτικών τραγουδιών ,ο Φοριέλ δεν δίσταζε να
διακηρύξει ότι «η νέα ελληνική έχοντας έναν
πυρήνα το ίδιο οµοιογενή , και πιο πλούσιο,από τα
γερµανικά, όντας το ίδιο ξεκάθαρη µε τα
γαλλικά,πιο εύκαµπτη από τα ιταλικά και πιο
αρµονική από τα ισπανικά, δεν της λείπει τίποτε
για να θεωρηθεί από τώρα η πιο όµορφη γλώσσα της
Ευρώπης».
Η πλαστικότητα της νεολληνικής εκδοχής του
ίδιου πάντοτε πανάρχαιου λόγου µε την καίρια
αµεσότητα,την ευφάνταστη παρασηµαντική και τη
συγκινησιακή µουσικότητα εξακολούθησε όµως να
πυροδοτεί τα πετάγµατα της έκφρασης και µετά το
δηµοτικό τραγούδι : από τον «Ύµνον εις της
Ελευθερίαν» και τους «Ελεύθερους Πολιορκηµένους»
του λιγότερου γνωστού-δηλαδή ατελώς
µεταφρασµένου-εθνικού ποιητή ∆ιονυσίου Σολωµού ως
τις «Ωδές» του παντελώς αγνώστου Ανδρέα
Κάλβου,από τον Καβάφη και τον Σεφέρη ως τον Ρίτσο
και τις νεότερες γενιές που διαπλάθουν την
αυτοσυνειδησία µας.
Η Ελλάδα, κρατώντας ζωντανό ακόµη τον απόηχο
της πνοής του Οµήρου και της Σαπφούς , του
Αισχύλου και του Ευρυπίδη,είναι η χώρα της
ποίησης-για να µην πω: η πατρίδα
της.[................]
Α. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ :

1.Να ενηµερώσεις την τάξη σου για το περιεχόµενο του κειµένου µε γραπτή
περίληψή του σε 80- 100 λέξεις .

(Βαθµός :20 µονάδες)

2.Να αναφέρεις πέντε τουλάχιστο χαρακτηριστικά της ελληνικής γλώσσας που

συνάγονται από το κείµενο .

(Βαθµός:10 µονάδες)

3.Να σηµειώσεις ,εκτός από τους στίχους του Ελύτη,πέντε λέξεις ή φράσεις στις
οποίες η χρήση της γλώσσας είναι συγκινησιακή /ποιητική.

(Βαθµός:10 µονάδες)

4. ∆ιαβάστε το παρακάτω κείµενο:

« Με νέα άνοδο τιµών έκλεισε σήµερα ο Γενικός ∆είκτης στη χρηµατιστική αγορά,ο
οποίος ανήλθε στις 2.750 µονάδες ενισχυµένος κατά 2%.Ο όγκος των συναλλαγών
κινήθηκε στα 50.000.000 δρχ.,που σύµφωνα µε έγκυρους χρηµατιστηριακούς
κύκλους οφείλεται στην είσοδο δύο ναυτιλιακών εταιρειών στο
Χρηµατιστήριο.Ωστόσο,ελαφριά σύγχυση παρατηρήθηκε στα ξένα νοµίσµατα.Το
δολάριο είδε τη θέση του να υποχωρεί,ενώ αντίθετα το γερµανικό µάρκο
σταθεροποίησε τη θέση του...........»

Να υπογραµµίσετε τις λέξεις που χρησιµοποιούνται µε συνυποδηλωτική σηµασία και

να δώσετε τον ορισµό της συνυποδήλωσης .

(Βαθµός : 10 µονάδες )

Β. ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

Η ελληνική γλώσσα µπορεί, σύµφωνα µε το Φοριέλ,να «θεωρηθεί η πιο όµορφη

γλώσσα της Ευρώπης». Εντούτοις,έχει διαπιστωθεί ότι πολλοί Έλληνες δεν τη
γνωρίζουν καλά ,µε αποτέλεσµα να υπάρχει πρόβληµα γλωσσικής κρίσης.Που
οφείλεται το πρόβληµα αυτό ; Τι πρέπει να γίνει για να εξαλειφθεί η γλωσσική αυτή
κρίση ;
(Βαθµός : 50 µονάδες)
 ∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 2

«... Πλαστήκαµε για να µην είµαστε µονάχοι.Για

τούτο η καρδιά µας ασταµάτητα διψά για τους
άλλους.Χωρίς το διάλογο των υπάρξεών µας η ζωή
φαίνεται αδειανή, ερηµωµένη ,αδικαιολόγητη.Ζούµε
και πλησιάζουµε τους άλλους χρησιµοποιώντας αυτο
το µέγιστο δώρηµα που αποθέωσαν οι αρχαίοι
Έλληνες: το διάλογο.Αν δεν είχαµε φωνή,αν δεν
ξέραµε να µιλάµε, και µάλιστα την ίδια γλώσσα, αν
δεν χρησιµοποιούσαµε τις λέξεις µε την ίδια
έννοια,τότε δεν θα µπορούσαµε τελικά να
κερδίσουµε τους άλλους και ν’αναπτύξουµε δεσµούς
φιλίας και αγάπης.
Ο άλλος λοιπόν µας είναι απαραίτητος ,γιατί
ολοκληρώνει τον εαυτό µας,ολοκληρώνει το βίο µας
και κάνει να βλαστήσει στον κόσµο µας ο
διάλογος.Ο διάλογος δεν είναι µονάχα ανταλλαγή
σκέψεων.Είναι και η ανταλλαγή καρδιών.Αυτό είναι
το µεγάλο µυστικό της ανθρώπινης ζωής.
Μας χρειάζεται ο αλλος προκειµένου
ν’αναπτυχθεί στη ζωή µας ο διάλογος .Αλλά µας
χρειάζεται ελεύθερος ,αδέσµευτος,άνθρωπος
αυτεξούσιος και ακέραιος,που θα’ρθει να
συναντήσει εµάς,αν είµαστε αληθινά αυτεξούσιοι
και ακέραιοι στην ανθρωπιά µας. ∆ιάλογος ανάµεσα
σε σκλάβους δεν είναι δυνατό ν’αναπτυχθεί ,παρά
µονάχα για να θρέψει τον καηµό της ελευθερίας.
Ο διάλογος ο αληθινός είναι έργο της
ελευθερίας, έργο γενναίο, ειλικρινέστατο και µέσα
από αυτό το θαυµαστό ηθικό κλίµα ξεπήδησε στον
ευλογηµένο αυτόν τόπο που ζούµε ένα παράδοξο ,
σπανιότατο γλωσσικό φαινόµενο: ο δυϊκός αριθµός
έχει και βαθιά ηθική αξία : φανερώνει το ελεύθερο
και αρµονικό συνταίριασµα δύο ανθρώπινων υπάρξεων
: τη λαχτάρα τους
ν’αλληλογνωριστούν,ν’αλληλοφωτιστούν,να γεµίσουν
τη µοναξιά τους ,να ευρύνουν την καρδιά και τη
ζωή τους ολόκληρη,να δηµιουργήσουν πολιτισµό.Ο
πολιτισµός αρχίζει από τη βεβαίωση του Εγώ και
του Συ,από τη συνειδητοποίηση ότι υπάρχουµε εµείς
,αλλά υπάρχει και ο άλλος , ο πλαϊνός µας.Χωρίς
αυτόν τον άλλο ,και η ζωή µας και η πλάση
ολόκληρη θα ήταν µια τροµερή ερηµιά.»
Α.ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ :

1.Να ενηµερώσεις την τάξη σου για το περιεχόµενο του κειµένου µε γραπτή
περίληψή του

(20 µονάδες)

2.Στις υπογραµµισµένες λέξεις του κειµένου να δοθούν τα συνώνυµα και τα

αντώνυµά τους.

(10 µονάδες )

3.Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α µε τις συνώνυµές τους της στήλης Β

Α Β
1.διαβουκόληση εγωκεντρισµός
2.ατοµικισµός αναλυτής
3.συµβολή ανηθικότητα
4.ανατόµος χειραγώγηση
5.αµοραλισµός πλεονεξία
6.κερδοµανία συνεισφορά
7.επινόηση εξακρίβωση
8.διάγνωση εφεύρεση

(10 µονάδες )

4.Να συµπληρώσετε το κάθε κενό µε την κατάλληλη από τις φράσεις που
ακολουθούν:τα πολλά λόγια είναι φτώχεια-(εµένα ) δε µου πέφτει λόγος –θα δώσεις
λόγο-ό,τι είχαµε το λόγο σου-ο λόγος του είναι συµβόλαιο- πες κανένα λόγο –έδωσα
λόγο.

-Τα παράπονα σου στον πατέρα σου,όχι σε µένα ......................... ...................... γιατί
δεν έχω καµιά σχέση µε ό,τι έγινε.
-Είναι αξιόπιστος άνδρας σ’ό,τι λέει. .................................... .Γι’αυτό και τον
εµπιστεύοµαι απεριόριστα.
-Νοµίζεις πως για ό,τι έκανες θα µείνεις χωρίς συνέπειες; Κάποια µέρα
……………….. , γιατί δεν µένει τίποτα ατιµώρητο.
-Επειδή ………………….. ,ας αφήσουµε τις ατέλειωτες συζητήσεις και ας δούµε τι
θα κάνουµε
-Τώρα που θα δεις το διευθυντή µου, ………………….. ………………….. και για
µένα .Για να µ’έχει υπόψη του στις προαγωγές.
-Μη µου ζητάς να φανώ ασυνεπής …………….. ……………….και θα τον
κρατήσω
-Καλώς τον ! ………………………… .

(10 µονάδες )
Β. ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

∆ιάλογος ανάµεσα σε σκλάβους δεν είναι δυνατό ν’αναπτυχθεί , παρά µονάχα για να
θρέψει τον καηµό της ελευθερίας .
α. Ποιες είναι οι ωφέλειες ενός γόνιµου διαλόγου ;
β. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή του ;
(50 µονάδες)

Σκέφτοµαι ,άρα υπάρχω!!!!!!!!!!