WHITE PAPERS

ASK-RD-ENG-053

R&D Department
ARYA SEPEHR KAYHAN (ASK) | SHAHID SALIMI INDUSTRIAL CITY, TABRIZ, IRAN
‫شرکت آریا سپهر کیهان با نام اختصاری ‪ ،ASK‬طراح و تولیدکننده پمپ های گریز از مرکز و روتاری و ارائه دهنده راهکارهای‬

‫بهینه سازی سیستم های فرایندی و پمپاژ می باشد‪.‬‬

‫توجه !‬

‫مقاالت تخصصی با عنوان ‪ White Papers‬جهت افزایش دانش عمومی پمپ ها در بخش تحقیق و توسعه این شرکت نگارش‬

‫شده است‪ .‬استفاده از این مقاالت رایگان می باشد و الزم است جهت استفاده از محتویات آن به موارد ذیل توجه فرمایید‪:‬‬

‫‪ -1‬انتشار مجدد مطالب مقاالت (به شکل اولیه و بدون تغییر در ساختار محتوایی و ظاهری) با ذکر منبع‪ ،‬بالمانع است‪.‬‬

‫‪ -2‬استفاده تجاری از محتویات مقاالت در نشریات مجاز نمی باشد‪.‬‬

‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬

‫ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ‬

‫‪  89‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ -1‬ﻫﺪف ‪ ‬‬
‫اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت‪ ‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ISO ‬‬
‫‪ API 610 ،9906‬و ‪ ISO 5199‬در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻛﻴﻬﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺪف از اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺻﺤﻴﺢ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﻦ ﺗﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺻﺤﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻟﺰاﻣﺎت ﻗﺮاردادي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﺤﺪوده ﻛﺎر ‪ ‬‬

‫اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ اﻓﻘﻲ ﻣﻜﺶ از اﻧﺘﻬﺎ‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﻋﻤﻮدي ﺧﻄﻲ ‪ ،In‐Line‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي‬
‫ﻋﻤﻮدي ﺳﺎﻣﭗ‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ اﻓﻘﻲ و ﻋﻤﻮدي‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻐﺮق ﻓﺎﺿﻼﺑﻲ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﺗﻮﻟﻴﺪي اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫ﺟﺎﻧﻤﺎﻳﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه اﻣﻜﺎن ﺗﺴﺖ ﺳﺎﻳﺮ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي روﺗﺎري و ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺜﺒﺖ را دارد ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ از دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﭘﻴﺮوي ﺷﻮد‪.‬‬
‫آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻪ در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻧﺪه ﻳﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﻤﭗ و ﺧﺮﻳﺪار ﻳﺎ ﺑﺎزرس ﺗﺄﻳﻴﺪﻛﻨﻨﺪه آزﻣﻮن را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ )‪،(QG  , HG‬‬ ‫‪‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن )‪ (ηG‬و ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز )‪  .(NPSHR‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻫﺎي ﻓﻨﻲ و ﺷﺮاﻳﻂ اﺣﺮاز آﻧﻬﺎ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺑﺮاي اﺟﺮاي آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻳﺶ ﺟﻬﺖ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ روش ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺎ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش ﺗﺴﺖ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ روش ﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﺒﺎراﺗﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻣﺎﻧﻨﺪ "ﮔﺎراﻧﺘﻲ" ﻳﺎ" ﭘﺬﻳﺮش" ﻣﻔﻬﻮم ﻓﻨﻲ دارﻧﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻣﻨﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺗﻠﻘﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺒﺎرت "ﮔﺎراﻧﺘﻲ" ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺴﺖ ﻗﺮاردادي را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﺗﻌﻬﺪات ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﻋﺒﺎرت "ﭘﺬﻳﺮش" ﻫﻴﭻ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﻘﻮﻗﻲ در اﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﻧﺪارد‪ .‬آزﻣﻮن ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻮﻓﻖ ﺧﻮدش ﻣﻌﻨﻲ ﭘﺬﻳﺮش ﺣﻘﻮﻗﻲ‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎي دﻗﻴﻘﺘﺮ آزﻣﻮن و ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ روﻳﻪ ﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ و ﭘﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻛﺎرﻛﺮد ﺑﺪون ﺧﻄﺎي ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬اﻳﻤﻨﻲ ‪ ‬‬
‫‪ -1-3‬اﻳﻤﻨﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫اﭘﺮاﺗﻮر ﺗﺴﺖ و ﺑﺎزرﺳﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ از اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﺑﺮاي اﻳﻤﻨﻲ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺻﺪﻣﺎت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ آﮔﺎﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻤﭗ را زﻳﺮ دﺑﻲ ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ‪ ،‬و ﻳﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺸﻚ و ﻳﺎ ﺑﺪون ﭘﺮاﻳﻢ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﺶ از ‪ 10‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺴﺖ ﻗﺮار‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺪﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻤﭗ را ﺑﺎ ﺷﻴﺮ ﻓﻠﻜﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪  90‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -2-3‬اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ را ﺗﻤﻴﺰ ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫از ﺗﻤﺎم ﺧﻄﺮات اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻮك ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ و ﻗﻮس اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺟﺘﻨﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ از اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺰ و ﻣﻮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻣﺤﻜﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﭼﻴﺰي از ﻗﻠﻢ ﻧﻴﻔﺘﺎده اﺳﺖ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻳﻤﻨﻲ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﭘﻤﭗ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ از ﭘﻤﭗ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻤﭗ را ﺑﺪون ﭘﺮاﻳﻢ ﻛﺮدن ﻣﻨﺎﺳﺐ راه اﻧﺪازي ﻧﻜﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﺗﺼﺎﻻت اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻜﻨﺴﻴﻦ ﻣﺎﻫﺮ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮل از ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎﻻﺑﺮﻧﺪه در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -3-3‬اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﺣﻴﻦ ﻛﺎر‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺎر ﺑﺎ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ و اﻳﻤﻨﻲ زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎر ﻧﻜﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻟﺒﺎس و دﺳﺘﻜﺶ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دور از ﺑﺎرﻫﺎي آوﻳﺰان ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﻤﻴﺸﻪ دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎﻻﺑﺮﻧﺪه اش ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﺳﻄﺢ اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮاﻇﺐ ﺧﻄﺮات ﻧﺎﺷﻲ از اﺳﺘﺎرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻌﺪ از دﻣﻨﺘﺎژ ﭘﻤﭗ‪ ،‬آن را ﺑﺎ آب ﺑﺸﻮﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري ﭘﻤﭗ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬وﻗﺘﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﻫﻮاﮔﻴﺮي و ﻳﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ را ﺑﺎز ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از دﻣﻨﺘﺎژ ﭘﻤﭗ‪ ،‬و ﻳﺎ ﺑﺎز ﻛﺮدن اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ و ﭘﻤﭗ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻤﭗ را ﺑﺪون ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-3‬روش ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن دﺳﺘﮕﺎه و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﻲ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﻲ آن ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪم ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﮕﻬﺪاري دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺻﺪﻣﺎت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﻳﺎ‬
‫آﺳﻴﺐ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺷﻮد‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه را ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎﻻﺑﺮﻧﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺗﺤﻤﻞ وزن‬
‫دﺳﺘﮕﺎه را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪  91‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ :1‬روﺷﻬﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن دﺳﺘﮕﺎه‬

‫روش ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن‬ ‫ﻧﻮع ﭘﻤﭗ‬

‫از ﻗﻼب ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﺻﻠﺐ ﭘﻤﭗ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻠﺰوﻧﻲ‪ ،‬ﻓﻠﻨﺞ‬ ‫ﭘﻤﭗ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺪون دﺳﺘﮕﻴﺮه ﻫﺎي‬
‫ﻫﺎ و ﻳﺎ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻻﺑﺮﻧﺪه‬
‫ﭘﻤﭗ را ﺑﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮه ﻫﺎي آن ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮه ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺑﺮﻧﺪه‬
‫از ﻗﻼب ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻣﻮﺗﻮر و ﻳﺎ زﻳﺮ رﻳﻞ ﻫﺎي ﺷﺎﺳﻲ‬
‫ﭘﻤﭗ روي ﺷﺎﺳﻲ‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﺮﮔﺰ ﻃﻨﺎب ﻫﺎي ﻗﻼب را ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﺳﺘﮕﺎه آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :1‬ﻣﺜﺎﻟﻲ از روش ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :2‬ﻣﺜﺎﻟﻲ از روش ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫‪  92‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :3‬ﻣﺜﺎﻟﻲ از روش ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫‪ -4‬ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ‪ ‬‬

‫ﻛﻠﻴﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات اﺑﺰار دﻗﻴﻖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺑﻪ ﺻﻮرت دوره اي ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دوره ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺎرب ﺳﺎزﻧﺪه در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 2‬دوره ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺗﺠﻬﻴﺰات اﺑﺰار دﻗﻴﻖ ﺗﺴﺖ‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ :2‬دوره ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺗﺠﻬﻴﺰات اﺑﺰار دﻗﻴﻖ‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻛﻴﻬﺎن‬

‫دوره ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ‪ /‬ﺗﺠﻬﻴﺰ ‪ /‬اﺑﺰار‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن‬
‫دﺑﻲ ﺳﻨﺞ‬
‫‪ 1‬ﺳﺎل‬ ‫دﺑﻲ ﺳﻨﺞ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ‪  Electromagnetic Flow meter‬‬
‫‪ 6‬ﻣﺎه‬ ‫دﺑﻲ ﺳﻨﺞ اﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﻴﻚ‪  Ultrasonic Flow meter ‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ‬
‫‪ 1‬ﺳﺎل‬ ‫ﮔﻴﺞ ﻓﺸﺎر ﻓﻨﺮي ‪  Spring Pressure Gauge‬‬
‫‪ 1‬ﺳﺎل‬ ‫ﺗﺮاﻧﺴﻤﻴﺘﺮ ﻓﺸﺎر‪  Transducers ‬‬
‫ﺗﻮان‬
‫‪ 1‬ﺳﺎل‬ ‫آﻣﭙﺮﻣﺘﺮ و وﻟﺘﻤﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ‬
‫‪ 3‬ﺳﺎل‬ ‫آﻣﭙﺮﻣﺘﺮ و وﻟﺘﻤﺘﺮ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ‬
‫‪ 3‬ﺳﺎل‬ ‫ﺗﺎﻛﻮﻣﺘﺮ )ﻋﻤﻮﻣﻲ(‪  tachometer ‬‬
‫ارﺗﻌﺎش و ﻧﻮﻳﺰ‬
‫‪ 1‬ﺳﺎل‬ ‫ارﺗﻌﺎش ﺳﻨﺞ ﭘﺮﺗﺎﺑﻞ‬
‫‪ 1‬ﺳﺎل‬ ‫ﻧﻮﻳﺰ ﺳﻨﺞ ﭘﺮﺗﺎﺑﻞ‬

‫‪  93‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ -5‬ﻣﻌﺮﻓﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ‬

‫‪ -1-5‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺴﺖ‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺧﻂ ‪ 2‬اﻳﻨﭻ‪ 6 ،‬اﻳﻨﭻ و ‪ 12‬اﻳﻨﭻ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﺑﻲ ﭘﻤﭗ و ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل در ﻫﺮ‬
‫ﺧﻂ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻂ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺪار اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﻣﺨﺰن )آب( ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﺠﺪدا ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ﭘﻤﭗ‬
‫و ﻋﺒﻮر از ﺗﺠﻬﻴﺰات اﺑﺰار دﻗﻴﻖ )ﻓﺸﺎرﺳﻨﺞ و دﺑﻲ ﺳﻨﺞ( ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﺑﺎز ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺧﻂ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻳﻚ ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ ﻋﻘﺮﺑﻪ اي )در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﺗﺮاﻧﺴﻤﻴﺘﺮ ﻓﺸﺎر(‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ رو اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ‬
‫ﺧﻂ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﻳﻚ ﺗﺮاﻧﺴﻤﻴﺘﺮ ﻓﺸﺎر و ﻳﻚ دﺑﻲ ﺳﻨﺞ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ‪ ،‬ﻓﺸﺎر و دﺑﻲ ﭘﻤﭗ رو ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و دﻳﺘﺎﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﺑﻪ اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﻧﺘﻬﺎي ﺧﻂ ﺧﺮوﺟﻲ وﻇﻴﻔﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺟﺮﻳﺎن را ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ اﻣﻜﺎن ﻫﻤﺴﺎن ﺳﺎزي ﻣﺪار اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ واﻗﻌﻲ ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ در ﺳﺎﻳﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﻧﻤﺎﻳﻲ ﺧﻄﻮط ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ‪،‬‬
‫اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-5‬اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل‬
‫اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ PLC‬و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ‪ HMI‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﻳﺘﺎﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﭘﻤﭗ ﺷﺎﻣﻞ دﺑﻲ‪ ،‬ﻓﺸﺎر‪ ،‬آﻣﭙﺮ‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬وﻟﺘﺎژ ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﺳﻄﺢ آب ﻣﺨﺰن ﺑﻪ اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل ارﺳﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد و ﭘﺲ از ﭘﺮدازش و ﻓﻴﻠﺘﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ‪HMI‬‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﻣﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد )ﻣﺜﻼ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺳﻴﺎل واﻗﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ از داﻧﺴﻴﺘﻪ آب ﺑﺎﺷﺪ(‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺒﺪل‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ )اﻳﻨﻮرﺗﻮر( در اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ دور ﭘﻤﭗ را اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :4‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻧﺼﺐ ﺧﺸﻚ‬

‫‪  94‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :5‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻧﺼﺐ ﺗﺮ‬

‫ﻧﺤﻮه ﻧﺼﺐ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ NPSH‬ﭘﻤﭗ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :3‬اﻧﻮاع ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﺼﺐ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪NPSH‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎز‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﻴﻦ ‪ 2.5‬ﻣﺘﺮ ﺗﺎ ‪ 8‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ آب ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 2.5 m‬ﺑﺎ ﺷﻴﺮ ﺧﻔﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻜﺶ‬ ‫ﻣﺤﺪوده ‪NPSH‬‬

‫اﺻﻮل ﻧﺼﺐ‬

‫دﺑﻲ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﺗﻤﺎم دﺑﻲ ﻫﺎ‬ ‫دﺑﻲ ﻫﺎ‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻄﺢ آب‬ ‫ﺧﻔﻪ ﻛﺮدن ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ‬ ‫روش ﻛﻨﺘﺮل‬
‫‪ = QG‬دﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫روش ﺑﺮآورد در دﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ‪.‬‬
‫‪ = Q‬دﺑﻲ ﻛﻞ‬ ‫)‪ n ،H’،Q  (QG‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫’‪ = H‬ﻫﺪ ﻃﺒﻘﻪ اول‬ ‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪  95‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ -6‬آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪  EN ISO 9906‬‬

‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ اﺳﺖ و ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻗﺒﻠﻲ زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪" :ISO 3555‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ )ﺷﻌﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﻣﺤﻮري( – راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش –‬ ‫‪‬‬
‫ﻛﻼس ‪) "B‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪ 1‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﺪﻳﺪ( ‪ ‬‬
‫‪" :ISO 2548‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ )ﺷﻌﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﻣﺤﻮري( – راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش –‬ ‫‪‬‬
‫ﻛﻼس ‪) "C‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪ 2‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﺪﻳﺪ( ‪ ‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ زﻳﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪" :DIN 1944‬آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ"‬ ‫‪‬‬
‫ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دارد‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻗﺒﻠﻲ‬
‫)‪ ISO 2548‬و ﻳﺎ ‪ (ISO 3555‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ‪ ISO 5198‬ﺑﺎ ﻧﺎم "ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ )ﺷﻌﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻣﺤﻮري( – دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﺮاي‬
‫آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ – ﮔﺮﻳﺪ دﻗﻴﻖ" ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ آزﻣﻮن ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ دﻗﻴﻖ از ﻃﺮﻳﻖ روش ﻫﺎي ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ راﻧﺪﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﺗﺄﻳﻴﺪ‬
‫ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺻﻴﻪ اي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ‪ EN ISO 9906‬آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ )ﺷﻌﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫و ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻣﺤﻮري‪ ،‬از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮاي ﺳﺎده ﺳﺎزي "ﭘﻤﭗ ﻫﺎ" ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد( را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺎﻣﻞ دو ﮔﺮﻳﺪ دﻗﺖ در اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ‪ ،1‬ﺑﺮاي دﻗﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ‪ ،2‬ﺑﺮاي دﻗﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫اﻳﻦ ﮔﺮﻳﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﺠﺎز و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻫﺎ در اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‪ ،‬دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻤﻮﻧﻪ اي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮان ورودي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮوات‪ ،‬ﺟﺪاول ‪ 7‬و ‪ 8‬را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺟﺪول ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺑﺎﻻﺗﺮي‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪون اﺗﺼﺎﻻت و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﻤﭗ و ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎﻻدﺳﺘﻲ و ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ دﺳﺘﻲ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﺎزﻧﺪه ‪ /‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه و ﺧﺮﻳﺪار ﺗﻮاﻓﻖ دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪:‬‬
‫دﻗﺖ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪  2‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﺴﺖ در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪه اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬ ‫‪‬‬

‫‪  96‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺗﺴﺖ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن )‪ (NPSH‬اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻐﺎﻳﺮت از ﻣﻮارد ﻓﻮق ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻧﺪه و ﺧﺮﻳﺪار ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﻐﺎﻳﺮﺗﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫دﻗﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪  1‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﺠﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮي و ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﻮان ورودي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮوات‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﺖ ﺷﻮﻧﺪ در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭘﻤﭗ وﺟﻮد دارد‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ رﻓﺘﺎر ﭘﻤﭗ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﻣﺎي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻄﻮح ﻧﻮﻳﺰ و ارﺗﻌﺎش ﺣﻴﻦ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺴﺖ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﻮدﻣﻜﺸﻲ ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺧﻮدﻣﻜﺶ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫روﻳﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد واﻗﻌﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺴﺖ ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺷﺮح ﮔﺎراﻧﺘﻲ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫اﻟﻒ( ﭘﻤﭗ ﺑﺪون اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻳﺎ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‬
‫ب( ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ‬
‫پ( ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد )ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ ﻛﻞ‪ ،‬ﺗﻮان ﺟﺬﺑﻲ‪ ،‬راﻧﺪﻣﺎن‪(NPSHR ،‬‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ در ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻧﻘﺎط دﻳﮕﺮ‪) ،‬اﮔﺮ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﻮد( ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ )ﻣﺜﻼً ﭼﻨﺪﻳﻦ روﺗﻮر در ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ( ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫اﻟﺰام ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن )‪  (NPSH‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ -2-6‬ﮔﺎراﻧﺘﻲ‬
‫ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ دﺑﻲ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ‪ QG‬و ﻳﻚ ﻫﺪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ‪ HG‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه ‪ /‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و در ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ )‪ H(Q‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه‪،‬‬
‫از ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺣﻮل ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻋﺒﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ )ﺷﻜﻞ ‪.(6‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در دﺑﻲ ﮔﺎراﻧﺘﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ زﻳﺮ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و در ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺎراﻧﺘﻲ‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ‪ ηG‬ﻳﺎ راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻞ دﺳﺘﮕﺎه ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر ‪  ηgr G‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ‪  NPSHR‬‬ ‫‪‬‬
‫اﮔﺮ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺮاي آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-6‬ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺴﺖ‬
‫اﮔﺮ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻳﻚ ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻴﻦ ﻣﺤﺪوده ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ %120‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ %120‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻐﺎﻳﺮت ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺴﺖ‬
‫در ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ %120‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﺗﺄﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ‪ ،NPSH‬ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺶ در ﺗﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ‪ 80‬ﺗﺎ ‪ %120‬ﺳﺮﻋﺖ دوران ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ‬
‫‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 120‬درﺻﺪ دﺑﻲ ‪) BEP‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻧﺪﻣﺎن( در ﺳﺮﻋﺖ دوران ﺗﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﺪد ﻧﻮع‬
‫‪ Type number‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 2‬ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺎ ﻋﺪد ﻧﻮع ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ،2‬ﺗﻮاﻓﻘﺎت وﻳﮋه اي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪  97‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -4-6‬ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬
‫اﺳﺎﺳﺎً ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺷﻮد‪) .‬وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺎزﻫﺎي ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل‪ ،‬ذرات ﺟﺎﻣﺪ و ‪ .(...‬اﮔﺮﭼﻪ‬
‫اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن ﻛﻠﻲ در اﻳﻦ ﻣﻮرد اراﺋﻪ داد ﻛﻪ در ﭼﻪ ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﺳﻴﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ رود ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻗﺮارداد در ﺧﺼﻮص ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻲ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ آب ﺳﺮد‬
‫ﺗﻤﻴﺰ ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ "آب ﺗﻤﻴﺰ ﺳﺮد" ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺟﺪول زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪" :4‬ﻣﺸﺨﺼﻪ آب ﺗﻤﻴﺰ ﺳﺮد"‬

‫ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ‬ ‫واﺣﺪ‬ ‫ﺧﺼﻴﺼﻪ‬
‫‪40‬‬ ‫‪  °C‬‬ ‫دﻣﺎ‬
‫‪ ‬‬
‫‪1.75 x 10‐6‬‬ ‫‪  m2/s‬‬ ‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ‬
‫‪  1050‬‬ ‫‪kg/m3‬‬ ‫داﻧﺴﻴﺘﻪ )ﭼﮕﺎﻟﻲ(‬
‫‪  2.5‬‬ ‫‪kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل‬
‫‪50‬‬ ‫‪kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻣﺤﻠﻮل‬

‫ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﮔﺎز ﻣﺤﻠﻮل و آزاد آب ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﺣﺠﻢ اﺷﺒﺎع و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ ﻓﺮاﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺪار ﺑﺎز‪ ،‬ﺣﺠﻢ اﺷﺒﺎع ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺸﺎر و دﻣﺎ در ﺳﻤﺖ ﻣﻜﺶ ﻣﺨﺰن ﺑﺎز اﺳﺖ‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺣﺠﻢ اﺷﺒﺎع ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺸﺎر و دﻣﺎ در ﻣﺨﺰن ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﺪول زﻳﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ ﺗﺴﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﮔﺎز ﻣﺤﻠﻮل و آزاد ﺳﻴﺎل ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﺣﺠﻢ اﺷﺒﺎع ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ رود‪.‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :5‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺳﻴﺎﻻت‬

‫ﻣﻘﺪار ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ‬ ‫واﺣﺪ‬ ‫ﺧﺼﻴﺼﻪ ﺳﻴﺎل‬
‫‪10 x 10‐6‬‬ ‫ﺑﺪون ﻣﺤﺪودﻳﺖ‬ ‫‪  m2/s‬‬ ‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ‬
‫‪2000‬‬ ‫‪  450‬‬ ‫‪kg/m3‬‬ ‫داﻧﺴﻴﺘﻪ‬
‫‪  5.0‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﻮق ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮاﻓﻖ وﻳﮋه اي ﺑﻌﻤﻞ آﻳﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاي آب‬
‫ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-6‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﺑﺎ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﺠﺎز در رﻳﺨﺘﻪ ﮔﺮي و ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﻣﻐﺎﻳﺮت ﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﻧﻘﺸﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪  98‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد )ﻧﻘﺎط ﻋﻤﻠﻜﺮد(‪ ،‬ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﺎز داﻧﺴﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻐﺎﻳﺮت در‬
‫ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺪون ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺧﺘﻼف ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ )ﺻﺮﻓﺎً از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﺌﻮري( ﭘﻮﺷﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮاﻓﻖ وﻳﮋه اي ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ در ﺟﺪول زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ ‪ QG‬و ‪ HG‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :6‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ‪2‬‬ ‫ﮔﺮﻳﺪ ‪1‬‬
‫ﻧﻤﺎد‬ ‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬
‫‪%‬‬ ‫‪%‬‬
‫‪±8‬‬ ‫‪±4.5‬‬ ‫‪  tQ‬‬ ‫دﺑﻲ‬
‫‪±5‬‬ ‫‪±3‬‬ ‫‪  tH‬‬ ‫ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ‬
‫‪-5‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪tη‬‬ ‫راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮي ﻛﻪ از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻤﻮﻧﻪ اي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ زﻳﺮ ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪:‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :7‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮي‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ‪%‬‬ ‫ﻧﻤﺎد‬ ‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬
‫‪±9‬‬ ‫‪  tQ‬‬ ‫دﺑﻲ‬
‫‪±7‬‬ ‫‪  tH‬‬ ‫ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫‪9+‬‬ ‫‪tP‬‬ ‫ﺗﻮان ﺟﺬﺑﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫‪9+‬‬ ‫‪tP gr‬‬ ‫ﺗﻮان ورودي ﻣﻮﺗﻮر‬
‫‐‪7‬‬ ‫‪tη‬‬ ‫راﻧﺪﻣﺎن‬

‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﻮان ﺟﺬﺑﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10 kW‬و ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ،1 kW‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺗﻼﻓﺎت اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ در اﺟﺰا ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن )ﺑﻠﺒﺮﻳﻨﮓ‬
‫ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮارﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﺘﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻫﺎ( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺴﺒﻲ ﻣﻬﻢ و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ در ﺟﺪول زﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎر رود‪:‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :8‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﻮان ﺟﺬﺑﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮوات‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ‪%‬‬ ‫ﻧﻤﺎد‬ ‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬
‫‪±10‬‬ ‫‪  tQ‬‬ ‫دﺑﻲ‬
‫‪±8‬‬ ‫‪  tH‬‬ ‫ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ‬

‫‪ -6-6‬اﺣﺮاز ﮔﺎراﻧﺘﻲ‬
‫اﺣﺮاز ﻫﺮ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﺗﺴﺖ ﻫﺎ )ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي( ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه‬
‫در ﻗﺮارداد )ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ( ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬

‫‪  99‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -1-6-6‬اﺣﺮاز ﮔﺎراﻧﺘﻲ دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و راﻧﺪﻣﺎن‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‪ :6‬اﺣﺮاز ﮔﺎراﻧﺘﻲ دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و راﻧﺪﻣﺎن‬

‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ در ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ ‪ Q‬رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺑﺮاي ﻧﻘﺎط اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺻﻠﻴﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺴﻲ ﺣﻮل ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻣﺘﺪاد اﻓﻖ از ‪ Q = QG – tQ‬ﺗﺎ ‪ Q = QG + tQ‬و در اﻣﺘﺪاد‬
‫ﻋﻤﻮد از ‪ H = HG – tG‬ﺗﺎ ‪ H = HG + tQ‬ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﮔﺎراﻧﺘﻲ دﺑﻲ و ﻫﺪ ﻛﻞ وﻗﺘﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ QH‬ﺧﻂ ﻋﻤﻮدي و ﻳﺎ اﻓﻘﻲ را ﻗﻄﻊ ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ در ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻣﻤﺎس ﺷﻮد )ﺷﻜﻞ ‪.(6‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ QH‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺬرﻧﺪه از ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ‪ HG ،QG‬و ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ ﻣﺤﻮرﻫﺎي‬
‫‪ QH‬رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮﺧﻮرد اﻳﻦ ﺧﻂ ﺑﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ QH‬ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻋﻤﻮدي رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ Qη‬را ﻗﻄﻊ ﻛﻨﺪ‬
‫)ﺷﻜﻞ ‪.(6‬‬
‫ﺷﺮط ﮔﺎراﻧﺘﻲ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي راﻧﺪﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ )‪ ηG . (1 ‐ tη‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ‪ Q‬و ‪ H‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ‪ QG‬و ‪ HG‬وﻟﻲ در ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺴﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و راﻧﺪﻣﺎن ﻧﻴﺰ در‬
‫ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺴﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮان ﺟﺬﺑﻲ واﻗﻌﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻘﺪار داده ﺷﺪه در دﻳﺘﺎﺷﻴﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-6‬ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‬
‫‪ -1-7-6‬ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫وﻗﺘﻲ از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﺖ ﻫﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻳﺎ ﻗﻄﺮ ﭘﺮه ﻫﺎ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ﺷﺪه و ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﻜﺎن دارد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺘﻨﺎب از ﺗﺴﺖ ﻣﺠﺪد از ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬
‫ﺗﺸﺎﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻳﺎ ﭘﺮه ﺑﺎ دﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪) .‬ﻓﺼﻞ ‪ 18‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ(‬
‫‪ -2-7-6‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫اﮔﺮ ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﻣﺤﺮﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﻓﺮاﺗﺮ رود ﻳﺎ ﺑﻪ آن ﻧﺮﺳﺪ‪ ،‬ﻧﻘﺎط ﺗﺴﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺮﻋﺖ دﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﺠﺪداً ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ ﺳﺮﻋﺖ از ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻣﺠﺎز ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﺮود‪.‬‬

‫‪  100‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -8-6‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‬
‫در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻛﺎﻫﺶ در ﻫﺪ ﺧﺮوﺟﻲ در دﺑﻲ داده ﺷﺪه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬اﮔﺮ اﻣﻜﺎن‬
‫ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺪ در ﻃﺒﻘﻪ اول اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺪ ﻃﺒﻘﻪ اول ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻫﺪ ﻛﻞ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ‬
‫رﻓﺘﺎر ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﻻت دﻳﮕﺮ را ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﻳﺎ ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-8-6‬اﺣﺮاز ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه در ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‬
‫ﻳﻚ ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﺎده ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد دﺑﻲ ﭘﻤﭗ در ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺪون ﺑﺮوز اﺛﺮات ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺻﻮرت‬
‫ﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺖ اﮔﺮ ﻫﺪﻛﻞ ﭘﻤﭗ و راﻧﺪﻣﺎن ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه در دﺑﻲ و ‪ NPSHA‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-8-6‬اﺣﺮاز اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ در ﻣﻘﺪار ‪ NPSHA‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﻛﻪ دﺑﻲ ﭘﻤﭗ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺖ اﮔﺮ ﻳﻚ ﺗﺴﺖ در ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﻘﺪار ‪ NPSHA‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻫﺪ ﻛﻞ و راﻧﺪﻣﺎن را در ﻫﻤﺎن‬
‫دﺑﻲ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-8-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ‪NPSH3‬‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺴﺖ‪ NPSH ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﻫﺪ ﻛﻞ )ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻫﺪ ﻃﺒﻘﻪ اول( در دﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ ‪ %3‬ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﺑﻪ ‪ NPSH3‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺖ اﮔﺮ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ‪) NPSHR‬ﻣﻘﺪاري ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻧﺪه داده ﻣﻲ ﺷﻮد(‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺎ ﻫﺪ ﻛﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﺪ ﺑﺮاي اﺣﺮاز ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮاﻓﻖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 4-8-6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺑﺮاي ‪NPSHR‬‬
‫ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ اﺧﺘﻼف ﻣﺠﺎز ﺑﻴﻦ ‪ NPSHR‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه و ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪  tNPSHR = + 3% or tNPSHR = + 0.15 m‬‬ ‫ﺑﺮاي ﮔﺮﻳﺪ ‪1‬‬
‫‪tNPSHR = + 6% or tNPSHR = + 0.30 m‬‬ ‫ﺑﺮاي ﮔﺮﻳﺪ ‪2‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ‪ ،‬ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ‪:‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪(NPSHR)G + (tNPSHR . NPSHRG) ≥ NPSHRmeasured‬‬
‫ﻳﺎ‪:‬‬
‫‪NPSHR)G + (0.15 m and/or 0.3.0 m) ≥ NPSHRmeasured‬‬

‫‪  101‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ -7‬آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ API 610‬وﻳﺮاﻳﺶ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﺎل ‪  2010‬‬

‫ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد و ‪ NPSH‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻛﻪ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 9906‬ﮔﺮﻳﺪ ‪،1‬‬
‫‪) ANSI/HI  1.6‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ( ﻳﺎ ‪) ANSI/HI  2.6‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي( ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺟﺪول زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :9‬ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ API 610‬وﻳﺮاﻳﺶ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﺎل ‪2010‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺎت – اف )دﺑﻲ ﺻﻔﺮ(‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ‪%‬‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﻫﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر‪:‬‬
‫‪a‬‬
‫‪±10‬‬ ‫‪±3‬‬ ‫) ‪0 m to 75 m (0   to 250 ‬‬
‫‪±8a‬‬ ‫‪±3‬‬ ‫) ‪  > 75 m to 300 m (> 250   to 1000 ‬‬
‫‪±5a‬‬ ‫‪±3‬‬ ‫) ‪  > 300 m (> 1000 ‬‬
‫‐‬ ‫‪4b‬‬ ‫ﺗﻮان ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر‬
‫‪c‬‬ ‫راﻧﺪﻣﺎن‬
‫‐‬ ‫‪0‬‬ ‫‪ NPSH‬ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر‬
‫ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﻨﻔﻲ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﻫﻨﻮز ﻧﺰوﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫‪(a‬‬
‫‪ (b‬ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﺖ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر ﺑﺮاي دﺑﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬داﻧﺴﻴﺘﻪ )وزن ﻣﺨﺼﻮص( و وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ‪ ،‬ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ از ‪ %104‬ﻣﻘﺪار ﻧﺎﻣﻲ ‪ rated‬ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﺮود ) ﺗﺠﻤﻴﻊ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ(‪  .‬‬
‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ راﻧﺪﻣﺎن ﺗﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺪ ﺗﺴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‪ ±2.5% ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬راﻧﺪﻣﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻘﻄﻪ‬ ‫‪(c‬‬
‫ﻛﺎري ﭘﻤﭗ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ راﻧﺪﻣﺎن اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪار دارد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻠﺮاﻧﺲ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن در زﻣﺎن ﺧﺮﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺬاﻛﺮه ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮآورد ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ روش ﺑﻴﺎن ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 9906‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -8‬اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺎﺳﻲ ‪ ‬‬

‫‪ -1-8‬اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺎﺳﻲ ﻗﺒﻞ از آزﻣﻮن ﭘﺬﻳﺮش‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،API 610‬اﻟﺰاﻣﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻣﺪار ﺗﺴﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬رﻋﺎﻳﺖ‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬
‫آﺑﺒﻨﺪﻫﺎ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﻗﺮارداد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫اﮔﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺮﻳﺪار ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﻮد و اﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﺮاﺑﻲ آﺑﺒﻨﺪ ﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﻗﺮارداد اﺣﺘﻴﺎج ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ اﮔﺮ‬ ‫‪‬‬
‫آﺑﺒﻨﺪﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﻗﺮارداد ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﺗﺴﺖ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﺑﺒﻨﺪﻫﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﻴﻦ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد )ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 21049:2004‬ﺑﻨﺪ ‪ 10.3.5‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‪  .‬‬
‫آﺑﺒﻨﺪ )آﺑﺒﻨﺪﻫﺎ( ﺣﻴﻦ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻧﺸﺘﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﻮارد ﺑﻴﺎن ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ISO ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21049:2004‬ﺑﺨﺶ ‪ A.1.3‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺑﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪار و ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺗﻮاﻓﻖ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﺸﺘﻲ‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز ﺣﻴﻦ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺴﺘﻠﺰم دﻣﻨﺘﺎژ و ﺗﻌﻤﻴﺮ آﺑﺒﻨﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﭘﻤﭗ در ﻣﺪار ﺗﺴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻴﺎل ﺗﺴﺖ‪ ،‬آب اﺳﺖ‪ ،‬آﺑﺒﻨﺪﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﺑﺎ آب ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺸﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اي داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﻣﻌﻴﺎر ﻧﺸﺘﻲ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي آﺑﺒﻨﺪ ﺗﺴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ISO 21049:2004, ‬‬

‫‪  102‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ A.1.3‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺨﺼﻮص‪ ،‬آﺑﺒﻨﺪﻫﺎي دوﮔﺎﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﺑﺎرﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ )ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 40‬ﺑﺎر(‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺬﻛﺮ‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ANSI/API Std 682 / ISO 21049‬ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 21049‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ آب در دﻣﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ (130 °F) 55°C‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪  .‬‬ ‫‪‬‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺎﺳﻲ ﺣﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫‪-2-8‬‬
‫اﮔﺮ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ API 610‬ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮارد زﻳﺮ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺎﻳﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺪ‪ ،‬دﺑﻲ‪ ،‬ﺗﻮان و ارﺗﻌﺎش را ﺣﺪاﻗﻞ در ‪ 5‬ﻧﻘﻄﻪ ﻳﺎدداﺷﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺷﺮح‬ ‫‪‬‬
‫زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  :‬‬
‫‪ (1‬ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺎت‪-‬اف )اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ارﺗﻌﺎش ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ( ‪ ‬‬
‫‪ (2‬ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ دﺑﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﭘﺎﻳﺪار )ﺷﺮوع ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز( ‪ ‬‬
‫‪ (3‬ﺑﻴﻦ ‪ %95‬و ‪ %99‬دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ‪ ‬‬
‫‪ (4‬ﺑﻴﻦ دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري و ‪ %105‬دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ‪ ‬‬
‫‪ (5‬دﺑﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻧﺪﻣﺎن )اﮔﺮ دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ %5‬دﺑﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻧﺪﻣﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ( ‪ ‬‬
‫‪ (6‬اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز ‪ ‬‬
‫اﮔﺮ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺴﺖ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ %3‬ﺳﺮﻋﺖ ﻛﺎري ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در دﻳﺘﺎﺷﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﻛﺎري اﺻﻼح ﺷﻮد‪  .‬‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫‪-3-8‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،API 610‬اﻟﺰاﻣﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد‪  :‬‬
‫اﮔﺮ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻌﺪ از ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﺑﺮاي ﻗﺮارﮔﻴﺮي در ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺴﻲ ﻫﺪ‪ ،‬ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ داده ﺷﻮد و در واﻗﻊ ﭘﻤﭗ‬ ‫‪‬‬
‫دﻣﻨﺘﺎژ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻣﺠﺪد ﭘﻤﭗ ﻧﻴﺎز ﻧﻴﺴﺖ اﮔﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ از ‪ %5‬ﻗﻄﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﭘﺮواﻧﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %5‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻣﺠﺪد ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم‬ ‫‪‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪  103‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪ API  610 ،ISO ‬و اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ‪ HI‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ و اﻧﺪازه‬ ‫‪-9‬‬
‫ﮔﻴﺮي ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻫﺎ ‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :10‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 9906‬ﮔﺮﻳﺪ ‪ 1‬و ‪ 2‬و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ISO 5198‬‬
‫‪ISO 9906‬‬ ‫‪ISO 9906‬‬ ‫‪ISO 5198‬‬
‫ﮔﺮﻳﺪ دﻗﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪  ISO‬‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ‪2‬‬ ‫ﮔﺮﻳﺪ ‪1‬‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮﻳﺪ دﻗﺖ‬
‫ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﺳﺎﺧﺖ در ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻛﻞ‪ ،‬ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﮔﺎراﻧﺘﻲ دﺑﻲ و ﻫﺪ ﻛﻞ وﻗﺘﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ QH‬ﺧﻂ ﻋﻤﻮدي و ﻳﺎ اﻓﻘﻲ را ﻗﻄﻊ‬
‫ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ در ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻤﺎس ﺷﻮد‪.‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ QH‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺬرﻧﺪه از ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ‬
‫‪ HG ،QG‬و ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪ QH‬رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮﺧﻮرد اﻳﻦ ﺧﻂ ﺑﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ QH‬ﻳﻚ‬
‫ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻋﻤﻮدي رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ Qη‬را ﻗﻄﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮط ﮔﺎراﻧﺘﻲ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي راﻧﺪﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫)‪ ηG . (1 ‐ tη‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ﺷﺮط ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫‪1 ‬‬
‫∆‬ ‫∆‬
‫‪   ±5%‬‬ ‫‪   ±3%‬‬ ‫)‪(1.5%‬‬ ‫‪tH‬‬
‫‪   ±8%‬‬ ‫‪   ±4.5%‬‬ ‫)‪  (2.5%‬‬ ‫‪  tQ‬‬
‫‐‪   5%‬‬ ‫‐‪   3%‬‬ ‫)‪  (‐2.2%‬‬ ‫‪  tη‬‬
‫‪6% < 0.3 m‬‬ ‫‪3% < 0.15 m‬‬ ‫)‪(3% < 0.15 m‬‬ ‫‪  tNPSH3‬‬

‫ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﺎز ﻣﻘﺪار اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس دﻗﺖ آﻣﺎدي ‪  %95‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﺸﺎﻫﺪات در ﻫﺮ‬
‫‪ 9‬‬ ‫‪ 7‬‬ ‫‪ 5‬‬ ‫‪ 3‬‬ ‫‪ 9‬‬ ‫‪ 7‬‬ ‫‪ 5‬‬ ‫‪ 3‬‬ ‫‪ 9‬‬ ‫‪ 7‬‬ ‫‪ 5‬‬ ‫‪ 3‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ ‬‬
‫‪  1.6   1.4   1.0   0.6   0.8   0.7   0.5   0.3   0.9   0.7   0.5   0.25‬‬ ‫‪ ±n‬ﺑﻪ ‪) %‬ﺳﺮﻋﺖ(‬
‫‪  5.8   4.5   3.5   1.8   2.8   2.2   1.6   0.8   2.8   2.2   1.6‬‬ ‫‪  0.8‬‬ ‫‪±Q, H, P‬ﺑﻪ ‪) %‬اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﻜﺮد(‬
‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻛﻞ ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي و اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎ‪:‬‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ داﺧﻞ ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺑﺰاردﻗﻴﻖ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬
‫‪  (± 2.5) ± 3.5%‬‬ ‫‪  (± 1.5) ± 2.0%‬‬ ‫‪  (± 1.0) ± 1.5%‬‬ ‫دﺑﻲ ‪ ‬‬
‫‪  (± 1.5) ± 3.5%‬‬ ‫‪  (± 1.0) ± 1.5%‬‬ ‫‪  (± 0.5) ± 1.0%‬‬ ‫ﻫﺪ ‪ ‬‬
‫‪  (± 2.0)1)± 4.0%‬‬ ‫‪  (± 1.0) ± 2.0%‬‬ ‫‪  (± 0.6) ± 1.3%‬‬ ‫ﺗﻮان ورودي ‪ ‬‬
‫‪  ± 6.4%‬‬ ‫‪  ± 3.2%‬‬ ‫‪  ± 2.25%‬‬ ‫راﻧﺪﻣﺎن ‪ ‬‬
‫‪  (± 1.4) ± 2.0%‬‬ ‫‪  (± 0.35) ± 0.5%‬‬ ‫‪  (± 0.1) ± 0.2%‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ‪ ‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ‪ ‬‬ ‫‪(1‬‬

‫‪  104‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ :11‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ API 610‬وﻳﺮاﻳﺶ ﻳﺎزدﻫﻢ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪HI‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺷﻤﺎره ‪ 1.6‬و ‪2.6‬‬ ‫)‪API 610 (ISO 13709‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﺳﻄﺢ ‪ ،A‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺴﻲ زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬ ‫در ‪ QG‬و ‪:ηG‬‬
‫در ﻫﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر‪ +10% :‬دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﺷﺎت‪-‬اف‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ‬ ‫ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫ﻳﺎ در دﺑﻲ و ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري‬ ‫‪±101)%‬‬ ‫‪±3%‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 75‬ﻣﺘﺮ‬
‫‪ +5%‬ﻫﺪ ﺑﺮاي ﻫﺪﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 150‬ﻣﺘﺮ‬ ‫‪±8%‬‬ ‫‪±3%‬‬ ‫ﺑﻴﻦ ‪ 75‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻣﺘﺮ‬
‫‪ +3%‬ﻫﺪ ﺑﺮاي ﻫﺪﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 150‬ﻣﺘﺮ‬ ‫‪±5%‬‬ ‫‪±3%‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 300‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻓﻮق ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬ ‫‪  ηG‬‬
‫ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺮاي دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و راﻧﺪﻣﺎن در ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ﻣﺠﺎز ﻧﻤﻲ‬ ‫‪+4%‬‬ ‫‪PG‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ 0‬‬ ‫‪  NPSHR‬‬
‫ﻧﻮﺳﺎن ﻣﺠﺎز ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي )اﺑﺰاردﻗﻴﻖ(‬
‫‪  (±1.5) ±2%‬‬ ‫دﺑﻲ‬
‫‪  (±1.0) ±2%‬‬ ‫ﻫﺪ‬
‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي در ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه در ﻓﻮق ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه‬
‫‪  (±0.5) ±2%‬‬ ‫ﻫﺪ ﻣﻜﺶ‬
‫اﺳﺖ ‪ ‬‬
‫‪  (±0.3) ±0.3%‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‬
‫‪  (±1.5) ±2%‬‬ ‫ﺗﻮان ورودي‬
‫ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﻨﻔﻲ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﻫﻨﻮز ﻧﺰوﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪(1‬‬

‫‪ -10‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﭘﻤﭗ‬

‫‪ -ISO 9908‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﻨﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ‪ -‬ﻛﻼس ‪  3‬‬ ‫‪-1-10‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺎﻣﻞ اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي‪ ،‬اﻓﻘﻲ ﻳﺎ ﻋﻤﻮدي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻛﻼس ‪ 3‬ﺑﺎ‬
‫ﺗﺴﺎﻣﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 5199‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ‪  :‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﻴﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﺧﻂ ﻣﺤﻮر آﻧﻬﺎ )ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 225‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از آن( و ﺳﺮﻋﺖ آﻧﻬﺎ )ﺗﺎ ‪ 1800‬دور در‬ ‫‪-‬‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﻳﺎ از ‪ 1800‬ﺗﺎ ‪ 4500‬دور در دﻗﻴﻘﻪ( ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ در ‪ ،Bearing  housing‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻌﺎﻋﻲ در ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدي در ﺳﺮﻋﺖ )‪ ( 5%‬و ﺷﺪت‬ ‫‪-‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن)‪ ( 5%‬ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺪون ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ درﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻻﻳﻦ ﺷﻔﺖ ﻋﻤﻮدي از ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي ﺻﻠﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺛﺒﺎت ﻫﺎ در ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺎﻻﻳﻲ و‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﭘﻤﭗ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪  .‬‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﺪﻫﺎي ارﺗﻌﺎﺷﻲ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﺟﺪول ‪ 12‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪  105‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -12‬ﺣﺪ ﻫﺎي ﺷﺪت ارﺗﻌﺎش ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﺮه‪  ISO 9908‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ‪  n‬‬ ‫ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ي ﺳﺮﻋﺖ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﺑﺮاي ﺷﻔﺘﻲ ﺑﺎارﺗﻔﺎع ﻣﺤﻮر ‪ h1‬در ﻣﻘﻴﺎس ‪(mm/s) rms‬‬
‫‪RPM‬‬ ‫‪225‬‬
‫‪1800‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪4.5‬‬
‫‪1800‬‬ ‫‪4500‬‬ ‫‪4.5‬‬ ‫‪7.1‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ درﺑﺎره ي ﻣﻘﺪار ‪:h1‬‬

‫‪ ‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آن ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ ISO2372‬اﺳﺖ‪  .‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي اﻓﻘﻲ‪h1 ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ي ﺑﻴﻦ ‪ baseplate‬در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﭘﻤﭗ و ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ اﺳﺖ‪  .‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ‪) light duty‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺪ و دﺑﻲ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ دارﻧﺪ( ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ از اﻧﺘﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ EN733‬ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -ISO 5199‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﻨﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ‪ -‬ﻛﻼس ‪  2‬‬ ‫‪-2-10‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي‪ ،‬اﻓﻘﻲ و ﻋﻤﻮدي ﻛﻼس ‪ 2‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻛﺎرﺑﺮد‪ ،‬ﻧﺤﻮه‬
‫ﻧﺼﺐ و ﻧﻮع ﻣﻮﺗﻮري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻢ را در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ‪  :‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﻴﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ 4‬ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪  :‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -1‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺤﻮر ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ‪ 225‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ‪ ‬‬
‫‪ -2‬ﺻﻠﺐ اﻓﻘﻲ ‪ ‬‬
‫‪ -3‬اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ اﻓﻘﻲ ‪ ‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي ‪ ‬‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﺪﻫﺎي ارﺗﻌﺎﺷﻲ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﺟﺪول ‪ 13‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره‪ -13‬ﺣﺪ ﻫﺎي ﺷﺪت ارﺗﻌﺎش‪ISO 5199‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ در ﻣﻘﻴﺎس ‪(mm/s) rms‬‬ ‫‪ ‬‬

‫اﻓﻘﻲ ﺻﻠﺐ‬ ‫اﻓﻘﻲ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ‬ ‫ﻋﻤﻮدي‬
‫‪225‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5.5‬‬ ‫‪7.1‬‬
‫‪225‬‬ ‫‪4.5‬‬ ‫‪7.1‬‬ ‫‪7.1‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ ‪ h‬ارﺗﻔﺎع ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﭘﻤﭗ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ‪ medium duty‬ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ از اﻧﺘﻬﺎ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ ISO 2858‬ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ .‬از اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﻴﺎل آن ﺧﻮرﻧﺪه‪ ،‬ﺳﻤﻲ و دﻣﺎ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪  106‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -ISO 9905‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﻨﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ‪ -‬ﻛﻼس ‪  1‬‬ ‫‪-3-10‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺎﻣﻞ )ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺗﺮﻳﻦ( اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﻛﻼس ‪ 1‬در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺻﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﻧﻔﺖ و ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ و ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ‪  :‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﻴﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﺧﻂ ﻣﺤﻮر آﻧﻬﺎ )ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 225‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از آن( و ﺳﺮﻋﺖ آﻧﻬﺎ )ﺗﺎ ‪ 1800‬دور در‬ ‫‪-‬‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﻳﺎ از ‪ 1800‬ﺗﺎ ‪ 4500‬دور در دﻗﻴﻘﻪ( ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ در ‪ ،Bearing  housing‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻌﺎﻋﻲ در ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدي در ﺳﺮﻋﺖ )‪ ( 5%‬و ﺷﺪت‬ ‫‪-‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن)‪ ( 5%‬ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺪون ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ درﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻻﻳﻦ ﺷﻔﺖ ﻋﻤﻮدي از ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي ﺻﻠﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺛﺒﺎت ﻫﺎ در ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺎﻻﻳﻲ و‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﭘﻤﭗ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪  .‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﺪﻫﺎي ارﺗﻌﺎﺷﻲ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﺟﺪول ‪ 14‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -14‬ﺣﺪ ﻫﺎي ﺷﺪت ارﺗﻌﺎش ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﺮه )ﺑﺮ اﺳﺎس ‪(ISO 10816‐1‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ‪N‬‬ ‫ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ي ﺳﺮﻋﺖ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﺑﺮاي ﺷﻔﺘﻲ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﻣﺤﻮر ‪ h1‬در ﻣﻘﻴﺎس ‪(mm/s) rms‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪RPM‬‬ ‫‪225‬‬ ‫‪225‬‬
‫‪1800‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪4.5‬‬
‫‪1800‬‬ ‫‪4500‬‬ ‫‪4.5‬‬ ‫‪7.1‬‬

‫ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ‪ heavy duty‬ﺑﺎ وﻇﺎﻳﻒ ﺳﺨﺖ ﻣﺜﻼ ﻛﺎر در ﻓﺸﺎر و دﻣﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر‬
‫ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺗﺮ اﺷﺎره ﺷﺪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ و ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ و ﮔﺎز ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ -ISO 10816‐3‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‪ -‬ارزﻳﺎﺑﻲ ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ارﺗﻌﺎش ﻗﻄﻌﺎت ﻏﻴﺮ‬ ‫‪-4-10‬‬
‫دوار ‪ ‬‬
‫)ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ -‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻧﺎﻣﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 15‬ﻛﻴﻠﻮ وات و ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﻣﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 120‬و ‪ 1500‬دور در دﻗﻴﻘﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه در ﻣﺤﻞ ﻛﺎرﻛﺮد ﻃﺒﻴﻌﻲ(‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 10816‬دﻳﮕﺮ در ﺻﻨﻌﺖ ﭘﻤﭗ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻧﺪارد‪ .‬اﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد از ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ آن اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪  107‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -ISO 10816‐7‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‪ -‬ارزﻳﺎﺑﻲ ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ارﺗﻌﺎش ﻗﻄﻌﺎت ﻏﻴﺮ‬ ‫‪-5-10‬‬
‫دوار ‪ ‬‬
‫)ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ‪ -‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي روﺗﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي از روي ﺷﻔﺖ دوار(‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻧﺎﻣﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 15‬ﻛﻴﻠﻮ وات را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ارﺗﻌﺎﺷﺎت اﺟﺰاي دوار و ﻏﻴﺮ‬
‫دوار در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﺎن ﺷﺪه و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﺪت ارﺗﻌﺎش در ﻣﺤﻞ ﻛﺎرﻛﺮد ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪي ﻫﺎ‪ ،‬در داﻣﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدي »ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﺷﺪه« و »ﻣﺠﺎز« اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﺳﻮم در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻴﻦ ﻧﺼﺐ ﺻﻠﺐ ﻳﺎ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫دﺳﺘﻪ ي اول ‪ :‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺪاري )اﻃﻤﻴﻨﺎن ﭘﺬﻳﺮي(‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن و ﻧﻜﺎت اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺎﻻ )ﻣﺜﻼ ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻻت‬
‫ﺳﻤﻲ و زﻳﺎن آور‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻬﻢ‪ ،‬ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‪ ،‬ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪ اي و‪(...‬‬
‫دﺳﺘﻪ ي دوم ‪ :‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﺎم )ﻣﺜﻼ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي )‪ (VS‬ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺑﻴﺶ از ‪ 600‬دور در دﻗﻴﻘﻪ( ‪ ‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ارﺗﻌﺎش اﺟﺰاي ﻏﻴﺮ دوار ﭘﻤﭗ ﻫﺎي روﺗﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺎ ﺗﻮان ﺑﺎﻻي ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮ وات و ﺗﻌﺪاد ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ،3‬ﻧﻮاﺣﻲ‬
‫اي را ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮاﺣﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ : A‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي ﺗﺎزه ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ‪ ‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ : B‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﻳﺎ ﻧﺎﻣﺤﺪود ‪ ‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ : C‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﻳﺎ ﻧﺎﻣﺤﺪود ‪ ‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ : D‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﺎ ﺷﺪت ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﺑﺎﻻي ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﺴﺎرت ‪ ‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﻛﺎر ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ارﺗﻌﺎﺷﺎت زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 25%‬ﻣﻘﺪار ارﺗﻌﺎش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه در ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح ﻛﻨﻨﺪه اي ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ارﺗﻌﺎﺷﺎت زﻣﻴﻦ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 15‬ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه در اﺟﺰاي ﻏﻴﺮدوار را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪  .‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﺧﺮﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده را در ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت دارد‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ اي ﭼﻨﺪ ﭘﺮه ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ‪ 1‬و ‪ 2‬را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﺳﻤﻲ را در دﺳﺘﻪ ي ‪ 1‬ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ ISO5199‬در ﺗﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ ISO2858‬ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻧﻜﺎت ﻓﻨﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO5199‬را ﺑﺮآورده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ ISO10816‐7‬را ﻧﻴﺰ ﺑﺮ آورده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي ﻛﻼ در دﺳﺘﻪ ي دوم ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻠﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي ﭼﻨﺪان ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO5199‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪  108‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -15‬ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه در اﺟﺰاي ﻏﻴﺮدوار)ﺑﺮ اﺳﺎس ‪(ISO 10816‐7‬‬

‫ﺣﺪ ﺳﺮﻋﺖ ارﺗﻌﺎﺷﻲ در ﻣﻘﻴﺎس ‪(mm/s) rms‬‬

‫دﺳﺘﻪ اول‬ ‫دﺳﺘﻪ دوم‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت‬ ‫‪200‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ارﺗﻌﺎﺷﺎﺗﻤﺎﺷﻴﻨﻬﺎﻳﺘﺎزﻫﺒﻬﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻬﺸﺪه در‬
‫‪ A‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪3.5‬‬ ‫‪3.2‬‬ ‫‪4.2‬‬
‫‪POR‬‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺒﺮاﻳﻌﻤﻠﻜﺮدﻫﺎﻳﻄﻮﻻﻧﻴﻤﺪﺗﻴﺎﻧﺎﻣﺤﺪود‬
‫‪B‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5.1‬‬ ‫‪6.1‬‬
‫در ‪  AOR‬‬
‫‪C‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺤﺪود‬ ‫‪6.6‬‬ ‫‪7.6‬‬ ‫‪8.5‬‬ ‫‪9.5‬‬
‫‪D‬‬ ‫ﺧﺴﺎرت آور‬ ‫‪>6.6‬‬ ‫‪>7.6‬‬ ‫‪>8.5‬‬ ‫‪>9.5‬‬
‫ﺗﺴﺖ در ﻣﺤﻞ‬ ‫‪  POR‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪3.5‬‬ ‫‪3.2‬‬ ‫‪4.2‬‬
‫ﺳﺎﻳﺖ‬ ‫‪AOR‬‬ ‫‪3.4‬‬ ‫‪4.4‬‬ ‫‪4.2‬‬ ‫‪5.2‬‬
‫ﺗﺴﺖ در‬ ‫‪POR‬‬ ‫‪3.3‬‬ ‫‪4.3‬‬ ‫‪4.2‬‬ ‫‪5.2‬‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬ ‫‪AOR‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5.1‬‬ ‫‪6.1‬‬

‫‪ ISO13709:2009‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﺑﺮاي ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ‪ ،‬ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ و ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ )‪  (API 610‬‬ ‫‪-6-10‬‬
‫در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺣﻴﻦ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ي ﺑﻴﻦ ﺷﺪت ﺟﺮﻳﺎن و ارﺗﻌﺎﺷﺎﺗﺘﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد و در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز ﻋﻤﻠﻜﺮد)‪ (AOR‬و ﻣﺤﺪودﻫﺎرﺟﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد)‪ (POR‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﻣﺠﺎز ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﻣﺠﺎز ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺎﻛﺘﻮري ﻏﻴﺮ از ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬آن ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ 17‬ﺑﺨﺶ ‪ 3-17‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪  .‬‬
‫در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ OH‬و ‪ BB‬ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﻲ ﺗﺎ ‪ 300‬ﻛﻴﻠﻮوات در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ دارﻧﺪ و ﺳﺮﻋﺖ آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ‪ 3600‬دور‬ ‫‪-‬‬
‫در دﻗﻴﻘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ )اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه از ‪  : (bearing housing‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪16‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ )‪  (mm/s  RMS‬‬ ‫‪POR‬‬ ‫‪AOR‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3/9‬‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻫﺎي ﮔﺴﺴﺘﻪ‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2/6‬‬

‫ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ OH‬و ‪ BB‬ﺑﺎ ژورﻧﺎل ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﻴﺪرودﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ )اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه از ﺷﻔﺖ ﭘﻤﭗ( ‪  :‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪17‬‬

‫اﻧﺪازه )ﻣﻴﻜﺮوﻣﺘﺮ ﻣﻀﺎﻋﻒ(‬ ‫ﺣﺪ ﺑﺎﻻ‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬ ‫‪50‬‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻫﺎي ﮔﺴﺴﺘﻪ‬ ‫‪16/50‬‬
‫ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ VS‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ )اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه از ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻛﻒ ﮔﺮد(‪  :‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪  109‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪  18‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ )‪  (mm/s  RMS‬‬ ‫‪POR‬‬ ‫‪AOR‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6/5‬‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻫﺎي ﮔﺴﺴﺘﻪ‬ ‫‪3/4‬‬ ‫‪4/4‬‬

‫ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ VS‬ﺑﺎ ژورﻧﺎل ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﻴﺪرودﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ )اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه از ﺷﻔﺖ ﭘﻤﭗ( ‪  :‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪  19‬‬

‫اﻧﺪازه )ﻣﻴﻜﺮوﻣﺘﺮ ﻣﻀﺎﻋﻒ(‬ ‫ﺣﺪ ﺑﺎﻻ‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬ ‫‪100‬‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻫﺎي ﮔﺴﺴﺘﻪ‬ ‫‪75‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﺗﻮان ﺟﺬﺑﻲ ﺑﻴﺶ از ‪ 300‬ﻛﻴﻠﻮ وات در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻳﺎ ﻛﺎرﻛﺮد در دور ﺑﻴﺶ از‬ ‫‪-‬‬
‫‪ 3600‬دور در دﻗﻴﻘﻪ ‪ ‬‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪ 7‬ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﭘﻤﭗ ﻫﺎ و اﻧﻮاع ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‪:‬‬
‫در ﻫﺮ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺳﺮﻋﺖ داﺋﻢ )ﺗﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮﻳﭗ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻮد آن ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد( ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻧﺒﺎﻳﺪ از‬ ‫‪-‬‬
‫‪ 150%‬ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪  .‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪوده ي ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ از ﺣﺪود‬ ‫‪-‬‬
‫ارﺗﻌﺎﺷﺎﺗﻲ ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﻨﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪  .‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ و ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ و ﮔﺎز دارد‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود ﻛﻪ از‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪ ISO 2858 ‬ﻳﺎ ‪ ANSI B73.1‬ﭘﻴﺮوي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪  110‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ -7‬ﺣﺪود ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﺗﻮان ﺟﺬﺑﻲ ﺑﻴﺶ از ‪ 300‬ﻛﻴﻠﻮ وات در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﻳﺎ ﻛﺎرﻛﺮد در دور ﺑﻴﺶ از ‪ 3600‬دور در دﻗﻴﻘﻪ‬

‫در ﺷﻜﻞ ‪:7‬‬

‫‪ ‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪ -11‬روش اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ‪ ‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮي و ﻗﺮارﮔﻴﺮي آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺗﺠﻬﻴﺰات را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ و در‬
‫ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﻗﺒﻞ از اﺗﻤﺎم دوره ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم ﺟﻬﺖ ارﺳﺎل ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﺮﺟﻊ را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-11‬اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻂ ﺗﺴﺖ‬
‫ﺧﻂ ﺗﺴﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل در ﻟﻮﻟﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل در ﺧﻂ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ‪ 0,5‬ﺗﺎ ‪ 2,5‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل در ﺧﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪  :‬‬
‫ ‪354‬‬ ‫ ‬ ‫‪ 1   ‬‬
‫‪ :Q‬دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ : D‬ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :1‬ﺑﺮاي دﺑﻲ ‪ 40‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻛﺪام اﺳﺖ؟‬
‫ "‪2‬‬ ‫ ∶‬ ‫ ‪354‬‬ ‫‪5.67 ⁄   ‬‬
‫ "‪6‬‬ ‫ ∶‬ ‫ ‪354‬‬ ‫ ‬ ‫‪0.63 ⁄   ‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ در ﺧﻂ ‪ 6‬اﻳﻨﭻ )‪ 150‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ( ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-11‬ﻧﺼﺐ و اﺳﺘﺎرت‪ ‬ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -‬ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻂ ﺗﺴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﭘﻤﭗ را ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ در‬
‫ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻋﺎري از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﺸﺶ و ﭘﻴﭽﺶ ﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﻴﺮ ﺧﻂ ﻣﻜﺶ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﻣﺴﺘﻐﺮق ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮوﻳﺪ(‬

‫‪  111‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -‬از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻴﺮ ﺧﻂ راﻧﺶ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻫﻮاﻳﻲ در داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﺤﺒﻮس ﻧﺒﺎﺷﺪ )در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز اﺗﺼﺎﻻت ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ را ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ(‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻫﻤﺮاﺳﺘﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻠﻴﺪ اﺻﻠﻲ ﺑﺮق اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﭘﺮاﺗﻮر ﺑﺮق ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﻛﺎﺑﻞ ﺑﺮق اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر را ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺣﻴﻦ ﻛﺎرﻛﺮد ﭘﻤﭗ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل ﺑﺎﻛﺲ ﻣﻮﺗﻮر و ﻣﺴﻴﺮ ﻋﺒﻮر ﻛﺎﺑﻞ را‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﻴﺪ(‬
‫‪ -‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ اﻓﺮاد در ﻛﻨﺎر ﭘﻤﭗ ازدﺣﺎم ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل دﻛﻤﻪ اﺳﺘﺎرت ﭘﻤﭗ را ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺟﻬﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ در ﺟﻬﺖ ﻣﻌﻜﻮس ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ‪ ،‬ﭘﻤﭗ را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻴﺪ و اﺗﺼﺎل ﻳﻜﻲ‬
‫از ﻓﺎزﻫﺎ را ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺠﺪدا ﭘﻤﭗ را اﺳﺘﺎرت ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺷﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻂ راﻧﺶ را ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ دﺑﻲ ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ ﺑﺮﺳﺪ‪) .‬دﺑﻲ ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ را از‬
‫دﻳﺘﺎﺷﻴﺖ ﭘﻤﭗ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎورﻳﺪ(‬
‫‪ -‬وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻠﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻧﺸﺘﻲ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎﻻت اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺴﺖ و ﻳﺎ از ﺧﻮد ﭘﻤﭗ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻟﺮزش ﻳﺎ ﺻﺪاي ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3-11‬ﺛﺒﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬
‫‪ -‬ﺑﺎ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﺷﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ را ﺑﺮاي ﭘﻨﺞ ﻧﻘﻄﻪ زﻳﺮ ﻳﺎدداﺷﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺎت‪-‬اف )اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ارﺗﻌﺎش ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ( ‪ ‬‬
‫ب( ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ دﺑﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﭘﺎﻳﺪار )ﺷﺮوع ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز( ‪ ‬‬
‫پ( ﺑﻴﻦ ‪ %95‬و ‪ %99‬دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ‪ ‬‬
‫ت( ﺑﻴﻦ دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري و ‪ %105‬دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ‪ ‬‬
‫ث( اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز ‪ ‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( دﺑﻲ‬
‫ب( ﻫﺪ‬
‫پ( آﻣﭙﺮ ﻣﺼﺮﻓﻲ‬
‫ت( وﻟﺘﺎژ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ث( ارﺗﻌﺎش ﭘﻤﭗ در ﻣﺤﻞ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺟﻬﺖ‬
‫ج( ارﺗﻌﺎش ﻣﻮﺗﻮر در ﻣﺤﻞ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺳﻤﺖ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ در ﺳﻪ ﺟﻬﺖ‬
‫چ( ﻧﻮﻳﺰ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -‬ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ را در دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﻓﺼﻞ‪ 12‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﺠﺎز ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺮار‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻋﻠﺖ را ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬اﺻﻼح و ﻣﺠﺪدا ﺗﺴﺖ را ﺗﻜﺮار ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﺠﺎز ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺮاش دارد – ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﻄﺮ ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪18‬رﺟﻮع ﺷﻮد‪(.‬‬

‫‪  112‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ -4-11‬ﺗﺴﺖ ارﺗﻌﺎش‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﺴﺖ ارﺗﻌﺎش ﺳﻨﺞ ﭘﺮﺗﺎﺑﻞ را روﺷﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬از ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه را در وﺿﻌﻴﺖ ﻛﺎري ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻃﻮر دﻳﮕﺮي در ﻗﺮارداد ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه را ﻃﻮري ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ارﺗﻌﺎش ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ mm/s‬در ﻣﻘﻴﺎس‬
‫‪ RMS‬ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﻮد‪  .‬‬
‫ﭘﺮاب دﺳﺘﮕﺎه را در ﻣﺤﻞ ﺑﺪون ارﺗﻌﺎش ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ارﺗﻌﺎش ﺻﻔﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ ‪ ،8‬ﭘﺮاب دﺳﺘﮕﺎه را در ﻣﺤﻞ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ و ﭘﺲ از ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪن اﻋﺪاد ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﻋﺪد‬ ‫‪-‬‬
‫ارﺗﻌﺎش را در ﺟﻬﺎت ‪ H,V,A‬ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪  .‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ ،OH‬ارﺗﻌﺎش در ﻣﺤﻞ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﭘﻤﭗ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن )‪ DE (Drive End‬ﻣﻮﺗﻮر را ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ‬ ‫‪-‬‬
‫)ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪  (8‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ ،BB‬ارﺗﻌﺎش در ﻣﺤﻞ ﻫﺮ دو ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ DE‬ﻣﻮﺗﻮر را ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ )ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪  (8‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ ،VS‬ﻣﺤﻞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ارﺗﻌﺎش در ﺷﻜﻞ ‪ 8‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :8‬ﻣﺤﻞ ﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ارﺗﻌﺎش در ﭘﻤﭗ )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪(API 610‬‬

‫‪ -5-11‬ﺗﺴﺖ ﻧﻮﻳﺰ‬
‫‪ -‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﻓﻀﺎي ﻣﺤﻴﻂ را از ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﺰاﺣﻢ ﭘﺎك ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺻﺪاي ﭘﺮﺳﻨﻞ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺗﺮاش‪ ،‬ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺑﺎد‪ ،‬ﺳﻨﮓ‬
‫دﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺟﺮﺛﻘﻴﻞ ﻫﻮاﻳﻲ و ﺟﻮﺷﻜﺎري از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﻲ ﺗﺪاﺧﻞ ﻧﻮﻳﺰ در اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻧﻮﻳﺰ را روﺷﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺤﺪوده اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي را ﺑﻴﻦ ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 100‬دﺳﻲ ﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺷﻌﺎع ﻳﻚ ﻣﺘﺮ از ﻣﺮﻛﺰ اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺣﺴﮕﺮ دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﺸﺎﻧﻪ روﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺪار ﻧﻮﻳﺰ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺳﻲ ﺑﻞ را ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻧﻮﻳﺰ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 85‬ﺗﺎ ‪ 90‬دﺳﻲ ﺑﻞ ﺑﺮاي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻤﭗ و اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-11‬ﺗﺴﺖ ‪NPSH‬‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺴﺖ ‪ NPSH) NPSHa‬در دﺳﺘﺮس ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺴﺖ( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺗﺎ ﻫﺪ ﻛﻞ )در ﻃﺒﻘﻪ اول( در‬
‫دﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ ‪ 3 ,‬درﺻﺪ اﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬را ‪ NPSH3‬ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬در واﻗﻊ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ وﻗﺘﻲ ﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 3‬درﺻﺪ اﻓﺖ ﭘﻴﺪا‬

‫‪  113‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ NPSHa‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ NPSHr‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ ‪ NPSHa‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﻣﻜﺶ و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﻴﺎل در ﻣﺨﺰن )و ﻳﺎ ﻫﺮ‬
‫دو ﺑﺎﻫﻢ( اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 20‬ﻣﺘﺮ ‪ ,‬اﻓﺖ ﻫﺪ ‪ 5‬درﺻﺪ )ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 3‬درﺻﺪ( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر در راﺑﻄﻪ ‪NPSH,‬ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻘﺪار ‪  NPSH‬ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ ‪NPSH‬‬
‫)ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ( ﺗﺎ اﻧﺪازه اي اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 3‬درﺻﺪ اﻓﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪) .‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪9‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدد‪ .(.‬اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺮوع ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ‪ NPSHR=NPSHA‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬از رواﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪ ،15‬ﻣﻘﺪار ‪NPSH‬‬
‫ﭘﻤﭗ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪) 9‬ﻣﺮﺟﻊ‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪(ISO 9906‐1999‬‬

‫‪ -7-11‬اﺗﻤﺎم ﺗﺴﺖ‬
‫ﭘﺲ از ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ و ﺧﺎرج ﻧﻤﻮدن ﭘﻤﭗ از ﻣﺪار ﺗﺴﺖ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت زﻳﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪:‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ را در وﺿﻌﻴﺖ دﺑﻲ ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫از اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬دﻛﻤﻪ اﺳﺘﺎپ را ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﺷﻴﺮ راﻧﺶ و ﺳﭙﺲ ﺷﻴﺮ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ را ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻠﻴﺪ اﺻﻠﻲ ﺑﺮق اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﭘﺮاﺗﻮر ﺑﺮق ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﻛﺎﺑﻞ ﺑﺮق اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر را ﺟﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫درﭘﻮش ﺗﺨﻠﻴﻪ ﭘﻤﭗ را ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ و اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﺳﻴﺎل درون ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺮدد‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﭘﻤﭗ و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﻲ )درﺻﻮرت وﺟﻮد( را ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎﻻﺑﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه را از ﻣﺤﻞ ﺗﺴﺖ ﺧﺎرج ﻛﻨﻴﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺑﺎد‪ ،‬داﺧﻞ ﮔﺬرﮔﺎه ﻫﺎي ﻋﺒﻮر ﺳﻴﺎل در ﭘﻤﭗ را ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﺗﻤﻴﺰ و ﺧﺸﻚ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ وﺟﻮد ﻗﻄﺮات آب ﺑﺎﻋﺚ زﻧﮓ زدﮔﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز از ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﺿﺪ زﻧﮓ و‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺖ ﺷﺴﺘﺸﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ )ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ در داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﻤﺎﻧﺪ(‪.‬‬

‫‪  114‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ -12‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ‪ ‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺌﻮري ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت )ﻣﻌﺎدﻻت اوﻳﻠﺮ( و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،ISO 9906‬ﻫﺪ ﻛﻞ در ﻫﺮ ﻣﻘﻄﻊ از راﺑﻄﻪ ﻛﻠﻲ زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ 2   ‬‬

‫ﻛﻪ ‪ Z‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺮﻛﺰ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺒﻨﺎ و ‪ p‬ﻓﺸﺎر ﮔﻴﺞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ U‬ﻫﻢ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻴﺎل در ﻫﻤﺎن ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﻫﺪ ﻛﻞ ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺎ رواﺑﻂ زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻫﺪ ﻛﻞ ورودي ‪:‬‬

‫‪ 3   ‬‬
‫ﻫﺪ ﻛﻞ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ‪:‬‬

‫‪ 4   ‬‬
‫و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪ 5   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ 6   ‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻧﻘﺎط اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻓﺸﺎر ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻫﺪ ﻫﺎي اﺗﻼﻓﻲ اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ )‪ (Hf‬ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺎط اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي و ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي ﭘﻤﭗ را اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺪ اﺗﻼﻓﻲ اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻛﻴﻬﺎن از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ 7   ‬‬
‫ﺑﺮاي ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰه در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺿﺮﻳﺐ ‪ f‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪0.02‬‬
‫‪ L‬ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻌﺎدل ﺑﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ :D‬ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ U‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ :Hf‬ﻫﺪﻫﺎي اﺗﻼﻓﻲ اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ ﺑﻪ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﻗﺮاﺋﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ دﻗﻴﻘﺎ در ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺗﻼﻓﺎت اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ در ﺳﻤﺖ ﻣﻜﺶ‬
‫ﺻﻔﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫‪ 8‬‬
‫ﺷﺘﺎب ﮔﺮاﻧﺶ زﻣﻴﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 9.81  m/s2‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺳﻴﺎل ﺗﺴﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺸﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪1007 ‬‬
‫‪kg/m3‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫)‪  g = 9.81 m/s2  (9‬‬

‫‪  115‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫)‪ρ = 1007 kg/m3 (10‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل در ﻟﻮﻟﻪ از راﺑﻄﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫ ‪354‬‬ ‫ ‬ ‫‪  ‬‬
‫‪ :Q‬دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ : D‬ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺬاري رواﺑﻂ ‪ 9 ،7‬و ‪ 10‬در راﺑﻄﻪ ‪ ، 8‬رواﺑﻂ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ 11   ‬‬
‫و از راﺑﻄﻪ ‪ 1‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪354‬‬ ‫‪  ‬‬

‫‪354‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪1007 9.81 9879  ‬‬
‫‪2‬‬ ‫ ‪2 9.81 19.62‬‬ ‫‪  ‬‬
‫ ‪1‬‬ ‫ ‪100,000.0‬‬ ‫‪  ‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫ ‪10.12‬‬ ‫ ‪6,387.2‬‬ ‫ ‪127,873.5‬‬ ‫‪ 12   ‬‬
‫در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻛﻴﻬﺎن ﺗﺮم ‪10.12 p2‬از اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل و در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ‪HMI‬ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺗﺮم را ‪ H2‬ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫∆‬ ‫ ‪10.12‬‬ ‫ ‪6,387.2‬‬ ‫ ‪127,873.5‬‬ ‫‪ 13   ‬‬

‫در راﺑﻄﻪ ﻓﻮق دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪ H‬ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻘﺪار ∆ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ )ﻳﺎ ﺧﻂ ﻣﺒﻨﺎي ﭘﺮواﻧﻪ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي( ﺑﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )ﻫﺪ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ(‪.‬‬
‫‪H2‬ﻋﺪد ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺪ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ از ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ‪ HMI‬اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ P1‬ﻓﺸﺎر ﮔﻴﺞ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روي ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ bar‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﻏﻮﻃﻪ ور ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫ ‪ 10.12‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ اﺳﺘﻐﺮاق ﺧﻂ ﻣﺒﻨﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آزاد ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﻋﺒﺎرت‬
‫ ‪ 10.12‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 2‬ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫اﮔﺮ ﻋﻤﻖ اﺳﺘﻐﺮاق ‪ 2‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت‬
‫‪ Q‬دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ D2‬ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ در ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ راﻧﺶ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ D1‬ﻗﻄﺮ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ L2‬ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻌﺎدل ﺑﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻌﺎدل‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻃﻮل‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻌﺎدل اﺗﺼﺎﻻت و زاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎ را ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ‪ ،‬ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﻣﻌﺎدل در ﺧﻄﻮط ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺟﺪول زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪  :‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪  116‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ :20‬ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻌﺎدل ‪  L2‬‬

‫ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻌﺎدل ‪L2‬‬ ‫ﺳﺎﻳﺰ ﺧﻂ ﺗﺴﺖ‬

‫‪ 27,0‬ﻣﺘﺮ‬ ‫‪ 2‬اﻳﻨﭻ‬
‫‪ 35‬ﻣﺘﺮ‬ ‫‪ 6‬اﻳﻨﭻ‬
‫‪ 42‬ﻣﺘﺮ‬ ‫‪ 12‬اﻳﻨﭻ‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :2‬اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭙﻲ ﺑﻪ ﻣﺪار ﺗﺴﺖ ﺧﻂ ‪ 2‬اﻳﻨﭻ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻳﺰ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ‪ 3‬اﻳﻨﭻ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻘﻄﻪ اي از آزﻣﺎﻳﺶ دﺑﻲ‬
‫ﭘﻤﭗ ‪ 25‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ و ﻫﺪ ‪ H2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 43‬ﻣﺘﺮ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر ﮔﻴﺞ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روي ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﻋﺪد ‪0.15 ‬‬
‫‪bar‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ در ﻧﻘﻄﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺪه؟ ﻫﺪ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎه ‪ 3‬ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از راﺑﻄﻪ ‪ 13‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪10.12 0.15‬‬ ‫‪6,387.2‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪127,873.5‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪1.518‬‬ ‫‪0.541‬‬ ‫→ ‪6.905‬‬ ‫ ‪52‬‬

‫‪ -13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮان و راﻧﺪﻣﺎن ‪ ‬‬

‫اﻧﻮاع ﺗﻮان‬ ‫‪-1-13‬‬
‫ﺗﻮان در اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﭼﻬﺎر ﻧﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :10‬ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎ‬

‫ﺗﻮان ورودي ‪P1‬‬ ‫‪-2-13‬‬

‫ﺗﻮان اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ورودي ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ ‪√3 .‬‬ ‫‪ 14   ‬‬
‫‪ P1‬ﺗﻮان ورودي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﻪ وات‬
‫‪ V‬وﻟﺘﺎژ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﻪ وﻟﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ I‬ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﻫﺮ ﺧﻂ ﺑﻪ آﻣﭙﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻗﺪرت اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪  117‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :3‬ﺗﻮان ورودي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮري ﺑﺎ وﻟﺘﺎژ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ‪ 384‬وﻟﺖ‪ ،‬آﻣﭙﺮ ﻣﺼﺮﻓﻲ ‪ 28‬آﻣﭙﺮ و ﺿﺮﻳﺐ ﻗﺪرت ‪ 0,89‬ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮوات ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ ‪√3‬‬ ‫ ‪384‬‬ ‫ ‪28‬‬ ‫ → ‪0.89‬‬ ‫ ‪16,555‬‬ ‫ ‪16.555‬‬ ‫‪  ‬‬

‫ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ‪P2‬‬ ‫‪-3-13‬‬

‫ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻫﻤﺎن ﺗﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ روي ﻣﺤﻮر آن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ 15   ‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺳﺎزﻧﺪه و ﻳﺎ دﻳﺘﺎﺷﻴﺖ آن ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖ ﺗﻮان ﻧﺎﻣﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻛﻪ در ﭘﻼك آن درج ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﻲ ﻳﺎ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺗﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﺤﻀﺎل ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :4‬در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ راﻧﺪﻣﺎن اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ‪ 0,92‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻮﺗﻮر ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮوات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪16.555‬‬ ‫ → ‪0.92‬‬ ‫ ‪15.23‬‬ ‫‪  ‬‬

‫ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ‪PBHP‬‬ ‫‪-4-13‬‬

‫ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺗﻮان ورودي ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﺗﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ روي ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪.‬‬‫‪ 16   ‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻳﺎ ﻗﻄﻌﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻴﺮﺑﻜﺲ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻲ‪ -‬ﺗﺴﻤﻪ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راﻧﺪﻣﺎن ﻗﻄﻌﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﺶ ﻓﺮض ﻣﻘﺪار ‪ 0,90‬ﺗﺎ ‪ 0,95‬را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :5‬در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ‪ 0,9‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ورودي ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮوات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ ‪15.23‬‬ ‫ → ‪0.9‬‬ ‫ ‪13.7‬‬ ‫‪  ‬‬
‫ﺗﻮان ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ‪PH‬‬ ‫‪-5-13‬‬
‫ﺗﻮان ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ 17   ‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﻃﺮﻓﻲ ﺗﻮان ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺧﺮوﺟﻲ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪. . . 18   ‬‬
‫‪2.74 . 19‬‬
‫ﻛﻪ‬
‫‪ Q‬دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ H‬ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ PH‬ﺗﻮان ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ وات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪ :6‬ﺗﻮان ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭙﻲ ﺑﺎ دﺑﻲ ‪ 100‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ و ﻫﺪ ‪ 90‬ﻣﺘﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮوات اﺳﺖ؟‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از راﺑﻄﻪ ‪ 19‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫ ‪2.74‬‬ ‫‪100‬‬ ‫→ ‪90‬‬ ‫ ‪24,300‬‬ ‫ ‪24.3‬‬ ‫‪  ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪  118‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪ :7‬در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ‪ 35,3‬ﻛﻴﻠﻮوات ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪ درﺻﺪ اﺳﺖ؟‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از راﺑﻄﻪ ‪ 17‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ → 24.3‬‬ ‫ ‪35.3‬‬ ‫ ‬ ‫ → ‬ ‫‪0.688 68.8%‬‬

‫‪:‬‬ ‫راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻠﻲ اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ‬ ‫‪-6-13‬‬

‫راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻠﻲ اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ ﻳﺎ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح راﻧﺪﻣﺎن ﺳﻴﻢ ﺑﻪ آب ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫ ‬ ‫ ‪1.58‬‬ ‫‪ 20   ‬‬
‫‪. .‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :8‬در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮان ورودي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ‪ 42‬ﻛﻴﻠﻮوات ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻠﻲ اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪ درﺻﺪ اﺳﺖ؟‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از راﺑﻄﻪ ‪ 20‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫ ‬ ‫ → ‬ ‫‪ 0.58 58%   ‬‬

‫‪:‬‬ ‫راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ‬ ‫‪-7-13‬‬

‫از رواﺑﻂ ﻓﻮق راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ .‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ .‬‬
‫ ‬ ‫‪  ‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫√‬ ‫ ‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ .‬‬ ‫‪ .‬‬
‫ ‬ ‫‪1.58‬‬ ‫‪ 21   ‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ ‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫و ﻳﺎ‪:‬‬
‫‪ 22   ‬‬
‫‪.‬‬
‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬
‫دﺑﻲ ‪ Q‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ‪ H‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‬
‫وﻟﺘﺎژ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ‪ V‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ وﻟﺖ‬
‫آﻣﭙﺮ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺧﻂ ‪ I‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ آﻣﭙﺮ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻛﻴﻬﺎن ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ از راﺑﻄﻪ ‪ 21‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -14‬اﺻﻼح ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از آب ‪ ‬‬

‫داﻧﺴﻴﺘﻪ ‪ ‬‬ ‫‪-1-14‬‬
‫در ﻋﻤﻞ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺳﻴﺎل واﻗﻌﻲ ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺳﻴﺎل آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺳﻴﺎل ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫دﺑﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ دارد و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ اﺳﺎس راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪. . .‬‬
‫‪ 23   ‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪  119‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :9‬ﭘﻤﭙﻲ ﺳﻴﺎل روﻏﻦ ﺳﺒﻚ ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ‪ 840 kg/m3‬ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ آن در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ‪35.7 ‬‬
‫‪ kW‬ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ واﻗﻌﻲ ﭘﻤﭗ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎر واﻗﻌﻲ ﭼﻘﺪر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از راﺑﻄﻪ ‪ 23‬دارﻳﻢ‪:‬‬

‫‪ 23‬‬ ‫→ ‪1‬‬ ‫→‬ ‫ ‪29.78‬‬ ‫‪  ‬‬

‫‪.‬‬
‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ‪ ‬‬ ‫‪-2-14‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﺎل واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از آب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮاي ﺳﻴﺎل واﻗﻌﻲ ﻣﺠﺪدا ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺮ دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ دارد و ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ آن روي ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫اﺛﺮات وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺿﻤﻴﻤﻪ ‪ G‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 9906‬وﻳﺮاﻳﺶ ﺳﺎل ‪) 2012‬ﮔﺮاف ‪ (G.1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪) .‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪11‬‬
‫را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ(‪.‬‬
‫اﺛﺮات وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺿﺮاﻳﺐ ‪ CH ،CQ‬و ‪ Cη‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ 24   ‬‬
‫‪ 25   ‬‬
‫‪ 26   ‬‬
‫‪ 27   ‬‬

‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﭘﻤﭙﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﺎل آب‪،‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه‪ ،‬دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ‪ ،‬راﻧﺪﻣﺎن و ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ آب ﭼﻪ اﻋﺪادي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﭘﻤﭗ‪:‬‬
‫ﻧﺎم ﺳﻴﺎل‪ :‬روﻏﻦ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ‬
‫داﻧﺴﻴﺘﻪ‪ 820 :‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮔﺮاف ‪ G.1‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪CQ : 0.97 , CH : 0.96, Cη: 0.82 : (ISO 9906‬‬
‫دﺑﻲ‪ 140 :‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﻫﺪ‪ 80 :‬ﻣﺘﺮ‬
‫راﻧﺪﻣﺎن‪ 55 :‬درﺻﺪ‬
‫ﺣﻞ‪:‬‬
‫از رواﺑﻂ ‪ 24‬ﺗﺎ ‪ 27‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬

‫‪ → 140‬‬ ‫ ‪0.97‬‬ ‫→ ‬ ‫ ‪144.33‬‬ ‫‪  ‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪→ 80‬‬ ‫‪0.96‬‬ ‫→‬ ‫‪83.33   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪→ 0.55‬‬ ‫‪0.82‬‬ ‫→‬ ‫‪0.67 67%   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪.‬‬
‫→‬ ‫ ‪45,503‬‬ ‫ ‪45.5‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪  120‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫→‬ ‫ ‪49.26‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دﺑﻲ ‪ 144,33‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻫﺪ ‪ 83,33‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬راﻧﺪﻣﺎن‬
‫‪ 67‬درﺻﺪ و ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ‪ 49,26‬ﻛﻴﻠﻮوات ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ذرات ﺟﺎﻣﺪ )اﺳﻼري( ‪ ‬‬ ‫‪-3-14‬‬
‫وﺟﻮد ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻌﻠﻖ )ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن( در ﺳﻴﺎل ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آب ﺗﻤﻴﺰ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻜﻮس وﺟﻮد ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ اﺻﻮﻻ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻟﻐﺰش ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎل و ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﺣﻴﻦ ﺷﺘﺎب ﮔﺮﻓﺘﻦ در ورود ﺑﻪ ﭘﺮواﻧﻪ و ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺘﺎب ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮوج از ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺗﻼف اﻧﺮژي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺗﻼف اﻧﺮژي ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ ذرات ﻣﻲ ﺷﻮد‪  .‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ اﺗﻼﻓﺎت اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ در ﭘﻤﭗ‪ .‬اﻳﻦ اﺗﻼﻓﺎت ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ داﻧﺴﻴﺘﻪ و وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ اﺳﻼري اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪  .‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﺛﺮات ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺿﺮاﻳﺐ ‪ HR‬و ‪ ER‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪. 28   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪. 29   ‬‬
‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق اﻧﺪﻳﺲ ‪ m‬ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط اﺳﻼري و اﻧﺪﻳﺲ ‪ w‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آب ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪:‬‬
‫‪ Hm‬ﻫﺪ ﭘﻤﭗ وﻗﺘﻲ ﻣﺨﻠﻮط اﺳﻼري ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ HW‬ﻫﺪ ﭘﻤﭗ وﻗﺘﻲ آب ﺗﻤﻴﺰ ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪) .‬ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺴﺖ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه(‬
‫‪ ηm‬راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ وﻗﺘﻲ ﻣﺨﻠﻮط اﺳﻼري ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ηW‬راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ وﻗﺘﻲ آب ﺗﻤﻴﺰ ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪) .‬ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺴﺖ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه(‬
‫‪ :HR‬ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺪ در ﭘﻤﭙﺎژ اﺳﻼري‬
‫‪ :ER‬ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ راﻧﺪﻣﺎن در ﭘﻤﭙﺎژ اﺳﻼري‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ‪ HR‬و ‪ ER‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ و ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﺣﺠﻤﻲ ذرات ﺟﺎﻣﺪ در ﻣﺨﻠﻮط اﺳﻼري ‪  CV‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﻄﺮ ذرات ﺟﺎﻣﺪ ‪ d50‬ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ )‪ d50‬از ﻟﺤﺎظ ﺗﺌﻮرﻳﻜﻲ اﻧﺪازه ﺻﻔﺤﻪ ﺻﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ 50‬درﺻﺪ ذرات از آن‬ ‫‪-‬‬
‫ﻋﺒﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ‪ 50‬درﺻﺪ ﭘﺸﺖ آن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ( ‪ ‬‬
‫ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ‪  D‬‬ ‫‪-‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ذرات ﺟﺎﻣﺪ ‪  SGS‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 12‬از ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﻲ ‪ HR‬و ‪ ER‬در اﻛﺜﺮ ﺣﺎﻻت اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﺗﻮان ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﻼري از ﺿﺮب ﺳﺎده ﺗﻮان ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي آب ﺗﻤﻴﺰ در وزن ﻣﺨﺼﻮص اﺳﻼري )‪ (Sm‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :11‬ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﺎ آب ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ اﺳﻼري ﺑﺎ دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و راﻧﺪﻣﺎن ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪150‬‬
‫ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‪ 25 ،‬ﻣﺘﺮ و ‪ 55‬درﺻﺪ‪ ،‬دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و راﻧﺪﻣﺎن ﺗﺴﺖ ﺑﺎ آب ﭼﻘﺪر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﭘﻤﭗ ‪ 365‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي اﺳﻼري ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪d50 = 0.365 mm ‬‬
‫‪SGS = 2.65‬‬
‫‪CV = 30% ‬‬

‫‪  121‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺣﻞ‪:‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﺷﻜﻞ ‪ ،12‬اﺑﺘﺪا ﭘﺎراﻣﺘﺮ ‪ d50/D‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫‪0.001  ‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﺷﻜﻞ ‪ 12‬و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﻧﻘﺎط ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ER ،‬و ‪ HR‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪HR = 0.84  , ER = 0.8‬‬
‫از رواﺑﻂ ‪ 28‬و ‪ 29‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪25‬‬ ‫ ‪0.84‬‬ ‫ ‬ ‫ → ‬ ‫‪29.8  ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪55‬‬ ‫ → ‪0.8‬‬ ‫‪68.8 % ‬‬
‫وﺟﻮد ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺑﺮ دﺑﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﻟﺬا دﺑﻲ آب‪ ،‬ﻫﻤﺎن دﺑﻲ اﺳﻼري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ ‪150‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﺎ آب‪ ،‬ﭘﻤﭗ اﺳﻼري ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺎﻳﺪ در دﺑﻲ ‪ 150‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻫﺪ ‪ 29,8‬ﻣﺘﺮ و راﻧﺪﻣﺎن ‪68,8‬‬
‫درﺻﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺎ آب در ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺴﻲ ﻣﺠﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭙﺎژ ﻛﻒ ‪  Froth Pumping‬‬ ‫‪-4-14‬‬
‫دﺑﻲ واﻗﻌﻲ ﻛﻒ )اﺳﻼري ﺑﻌﻼوه ﺣﺒﺎب( ﻛﻪ ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺴﻮﺳﻲ ﺑﺎ دﺑﻲ اﺳﻼري ﺑﺪون ﺣﺒﺎب ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻛﻒ ‪ Froth Factor‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻛﻒ ﻫﺎي ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار و ﺿﻌﻴﻒ ‪ %150‬و ﺑﺮاي ﻛﻒ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﺳﺨﺖ و ﻗﻮي ‪%500‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دﺑﻲ اﺳﻼري‪ ،Q ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺿﺮﻳﺐ ﻛﻒ ﺿﺮب ﮔﺮدد ﺗﺎ دﺑﻲ واﻗﻌﻲ ﻛﻒ ‪ Qf‬ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﭘﻤﭗ ‪ Qf‬را ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﻘﺪار اﺳﻼري ﭘﻤﭙﺎژ‬
‫ﺷﺪه ‪ Q‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ Q .‬و ‪ Qf‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻳﻚ واﺣﺪ ﻓﻠﻮﺗﺎﺳﻴﻮن در ﺑﺎزه ﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﺪن در ﺣﺎل ﺑﻬﺮه‬
‫ﺑﺮداري اﺧﺘﻼف زﻳﺎدي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫وﺟﻮد ﺣﺒﺎﺑﻬﺎي ﻫﻮا در ﻛﻒ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻘﺪار ﻣﻮﺛﺮ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺨﻠﻮط اﺳﻼري ‪ Sm‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻓﺸﺮده ﺷﺪن ﺣﺒﺎﺑﻬﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻫﺪ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪي ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار ‪ Sm‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ در ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻜﻮس‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺨﻠﻮط ‪ Vd‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻧﺒﺴﺎط ﺣﺒﺎﺑﻬﺎ در ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭙﺎژ ﻛﻒ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻘﺎط ﮔﺎراﻧﺘﻲ‪ ،‬دﺑﻲ ‪ Qf‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪  ‬‬

‫‪  122‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :11‬ﭼﺎرت اﺻﻼح ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻻت وﻳﺴﻜﻮز )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪(ISO 9906‬‬

‫‪  123‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :12‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ )اﺳﻼري( ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ )ﻫﻨﺪﺑﻮك ﺷﺮﻛﺖ ‪(Weir‬‬

‫‪  124‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ -15‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪  NPSH‬‬
‫ﻫﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻜﺶ ﻣﺜﺒﺖ ‪ NPSH‬از راﺑﻄﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬

‫‪ 30   ‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ﻛﻪ ‪:‬‬
‫‪ Patm‬ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮ در ﻣﺤﻞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪  Patm = 0.84 bara‬‬
‫‪ P1‬ﻓﺸﺎر ﮔﻴﺞ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه در ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ Pv‬ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر آب در دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي آب ‪ 22‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد )ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎﻣﻲ روزﻫﺎي ﺳﺎل( دارﻳﻢ‪  :‬‬
‫ ‪Pv = 0.0234 bara‬‬
‫ ‪1007‬‬ ‫‪9.81‬‬ ‫‪9879‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪.‬‬
‫ ‪1‬‬ ‫‪100,000.0   ‬‬
‫‪ ZPS‬ارﺗﻔﺎع ﻋﻤﻮدي ﮔﻴﺞ ﻓﺸﺎر ﺗﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه اﻳﻦ ﻋﺪد ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد(‪.‬‬
‫‪ZPS = 0 m‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬

‫‪10.12 0.817‬‬ ‫ ‪6,393.7‬‬ ‫‪ 31   ‬‬

‫در راﺑﻄﻪ ﻓﻮق‪:‬‬
‫‪ NPSH‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ P1‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ barg‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻋﺪدي ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ Q‬دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D1‬ﻗﻄﺮ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ )ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ ‪ P1‬ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ( ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪‬ﻣﺜﺎل‪ :12‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ‪ ، ‐ 0.4 barg‬ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ‪ 200‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬درﺻﺪ اﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻗﻄﺮ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻜﺶ ‪ 6‬اﻳﻨﭻ )‪ 150‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از راﺑﻄﻪ ‪ 31‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪10.12 0.817‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪6,393.7‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪  ‬‬
‫ ‪4.22‬‬ ‫→ ‪0.505‬‬ ‫‪4.725   ‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪  125‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ -16‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺸﺎﺑﻪ ‪ ‬‬

‫در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺳﻴﺎل واﻗﻌﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آب ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮان اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺗﺴﺖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎل آب را ﻧﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﻣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ از آﺳﻴﺐ ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮي اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺖ واﻗﻌﻲ ﺑﺎﻳﺪ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺸﺎﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻮاﻋﺪ ﺗﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ را ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات دﺑﻲ ‪ ، Q ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪  ،‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﺪ ‪ ، H ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﺮﺑﻊ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪  ،‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﻮان ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﻣﻜﻌﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ دارد ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ ،‬دارﻳﻢ ‪:‬‬

‫‪ 32  ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ 33  ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ 34  ‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻮﭼﻚ در ﺳﺮﻋﺖ )ﺑﻴﻦ ‪ ، ( 20 – 50 rpm‬ﺑﺎزده ﭘﻤﭗ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻧﺼﻒ ﻳﺎ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﻈﺎر ‪ 2 %‬ﻳﺎ ‪ 3 %‬ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺑﺎزده ﭘﻤﭗ را داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل‪ :13‬داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﺮوﭘﺎن در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ 470 kg/m3‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﺑﻲ‪ ،‬ﻫﺪ و ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪30‬‬
‫ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 40،‬ﻣﺘﺮ و ‪ 2,36‬ﻛﻴﻠﻮوات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻮان ﻧﺎﻣﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ‪ 4‬ﻛﻴﻠﻮوات ﺑﺎ دور ‪ 2940‬دور ﺑﺮ دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ دوري ﻛﻪ ﺑﺘﻮان اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ ﻣﺬﻛﻮر را ﺗﺴﺖ ﻧﻤﻮد؟‬
‫ﺣﻞ‪ :‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﻣﻲ ‪ 2940 rpm‬ﺗﺴﺖ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ )راﺑﻄﻪ ‪:(1-23‬‬

‫ ‬ ‫‪ ‬‬

‫‪1007‬‬
‫‪ 2.36‬‬ ‫ ‪5.06‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪470‬‬
‫ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮان اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ‪ 4‬ﻛﻴﻠﻮوات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺴﺖ در دور ﻧﺎﻣﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﺎل آب آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻘﺪور ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﭘﻤﭗ‪ ،‬دور ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪5.06‬‬ ‫‪2940‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪4.0‬‬
‫‪2940‬‬
‫‪1.264‬‬ ‫→ ‬ ‫ ‪2719.14‬‬ ‫‪ ‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ ﺣﺪاﻛﺜﺮ در دور ‪ 2719.14 rpm‬اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪  126‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل‪ :14‬در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق در دور ‪ 2719.14 rpm‬ﭘﻤﭗ ﭼﻪ ﻫﺪ و دﺑﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؟‬
‫ﺣﻞ‪:‬‬
‫‪2940‬‬ ‫‪30‬‬
‫ → ‬ ‫→ ‬ ‫ ‪27.75‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪2719.14‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪2940‬‬
‫→‬ ‫→‬ ‫ ‪34.22‬‬
‫‪2719.14‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﻘﺪار ‪ NPSH‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ 35  ‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﻘﺮﻳﺐ‪ ،‬اﮔﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺎﻳﻊ در ورودي ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺪاﻳﺶ ﮔﺎزي‪ ،‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار‬
‫ﻧﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺗﻮان ‪ x = 2‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭘﻤﭗ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺤﺪوده ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻮان ‪ x‬ﺑﻴﻦ ‪ 1,3‬ﺗﺎ ‪ 2‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻘﺪار دﻗﻴﻖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮل ﺗﺒﺪﻳﻞ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :15‬در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق اﮔﺮ ‪ NPSHr‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 2,7‬ﻣﺘﺮ ﺗﻌﻬﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺴﺖ ‪ 2719.14 rpm‬ﻣﻘﺪار ‪ NPSHr‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺗﻮان ‪ x‬را ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از راﺑﻄﻪ ‪ 35‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫ ‬
‫‪2.7‬‬ ‫‪2940‬‬
‫→‬ ‫→‬ ‫‪2.31  ‬‬
‫‪2719.14‬‬

‫‪ -17‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ‪ ‬‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﻫﺪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ‬
‫ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ‬
‫‪ NPSH‬ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ‬

‫‪  127‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :13‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻤﻮﻧﻪ وار ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ )ﻣﺮﺟﻊ‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪(API 610‬‬

‫در ﺷﻜﻞ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ X‬ﻣﺤﻮر دﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Y1‬ﻣﺤﻮر ﻫﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Y2‬ﻣﺤﻮر راﻧﺪﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Y3‬ﻣﺤﻮر ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Y4‬ﻣﺤﻮر ‪ NPSH‬ﭘﻤﭗ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪a‬ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ارﺟﺢ )‪ Preferred Operating Region (POR‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪b‬ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز )‪ Allowable Operating Region (AOR‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 1‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪  128‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ 2‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 3‬ﻣﻨﺤﻨﻲ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 4‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ NPSH‬ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ ‪) H‐Q‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ (1‬ﺑﺎﻳﺪ اﻛﻴﺪا ﻧﺰوﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ‪ ،‬دو ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد و‪ 7‬ﻧﻘﻄﻪ از اﻫﻤﻴﺖ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1-17‬ﻣﺤﺪوده ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻬﻢ در ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ارﺟﺢ ‪ –Preferred Operating Region‬ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ‪  POR‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ API 610‬وﻳﺮاﻳﺶ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﺎل ‪ ،2010‬ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ارﺟﺢ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ‪ 70‬ﺗﺎ ‪ 120‬درﺻﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ‪ BEP‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ ‪0.7‬‬ ‫ ‪1.2‬‬ ‫‪ 36   ‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده‪ ،‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ از ﻣﻨﻈﺮ ﺳﻄﺢ ارﺗﻌﺎش و ﻣﻘﺪار راﻧﺪﻣﺎن در ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز ‪ –Allowable Operating Region‬ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ‪  AOR‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ API 610‬وﻳﺮاﻳﺶ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﺎل ‪ ،2010‬ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز‪ ،‬ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮدي از ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺳﻄﻮح ارﺗﻌﺎﺷﻲ در ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ )ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ 14‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ(‪ .‬در ﺧﺎرج از اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﭘﻤﭗ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﻓﺮاﺗﺮ‬
‫ﻣﻲ رود و ﻋﻤﻼ اﻣﻜﺎن ﻛﺎرﻛﺮد ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﭘﻤﭗ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫ ‪0.3‬‬ ‫ ‪1.3‬‬ ‫‪  ‬‬

‫‪ -2-17‬ﻧﻘﺎط ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻣﻬﻢ در ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد‬

‫ﻧﻘﻄﻪ دﺑﻲ ﺻﻔﺮ ‪Shut off‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ در ﻣﻨﺘﻬﻲ اﻟﻴﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﻨﺤﻨﻲ و از ﺗﻼﻗﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ H‐Q‬ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ‪) Y1‬ﻣﺤﻮر ﻫﺪ( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻓﺸﺎر اﻳﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه در ﭘﻤﭗ در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻓﺸﺎر ﭘﻤﭗ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد )در دﺑﻲ ﺻﻔﺮ(‪.‬‬
‫ ‬ ‫ → ‬ ‫‪0,‬‬ ‫‪.,‬‬ ‫‪.  ‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ را در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ راه اﻧﺪازي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ )ﺷﻴﺮ ﻓﻠﻜﻪ راﻧﺶ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ(‪.‬‬

‫ﻧﻘﻄﻪ دﺑﻲ ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ ﭘﺎﻳﺎ‪  QminMinimum Stable Flow rate‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻛﺎرﻛﺮد ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﭘﻤﭗ در ﻛﻤﺘﺮ از اﻳﻦ دﺑﻲ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺑﺎزﭼﺮﺧﺶ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ در ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﮔﺮم ﺷﺪن ﺳﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺮوز ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﭘﻤﭗ و آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﺒﻨﺪي و‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ ‪≅ 0.15 0.30‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر ﻋﺎدي ‪  Normal Operating Point‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اي از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ رود ﭘﻤﭗ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﻋﺎدي در آن ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪  129‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ‪  Rated Operating Point‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺳﺎزﻧﺪه ﻋﺒﻮر ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﻮل اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ در ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺴﻲ ﻣﺠﺎز را ﮔﺎراﻧﺘﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ دﺑﻲ اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دﺑﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎر ﻋﺎدي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ ‪≅ 1.1‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪ ‬‬
‫اﮔﺮ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻫﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺎت اف ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 10‬و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 20‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪   ‬‬
‫ ‪ 1.1‬‬ ‫ ‬ ‫ ‪1.2‬‬ ‫‪ 37   ‬‬
‫ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ ﻣﺠﺎز ﺗﺴﺖ ﺑﺮاي ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺎت آف ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﭘﻤﭗ از ﺣﺎﻟﺖ اﻛﻴﺪا ﻧﺰوﻟﻲ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮازدي دو ﭘﻤﭗ ‪ Parallel Operation‬وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻫﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎري ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺎت اف ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪10‬‬
‫درﺻﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ ﻣﺠﺎز ﺗﺴﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻧﺪﻣﺎن )‪  Best Efficiency Point (BEP‬‬ ‫‪-‬‬

‫دﺑﻲ ﻛﻪ در آن ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ در آن ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ از دﻳﺪﮔﺎه ﻃﺮاﺣﻲ و ﻛﺎرﻛﺮد ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ در ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﻃﺮاح‪ ،‬ﭘﻤﭗ را ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬رواﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص‬
‫‪ Specific Speed‬و ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻜﺶ ‪ Suction Specific Speed‬ﻛﻪ ﻣﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در‬
‫ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ و در ﻧﻘﻄﻪ ‪ BEP‬از رواﺑﻂ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ 37   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ 38   ‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ :ns‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﻤﭗ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ :nss‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : N‬ﺳﺮﻋﺖ دوران ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ‪ RPM‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ :Q‬دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ‪ m3/s‬اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دوﻣﻜﺸﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺼﻒ دﺑﻲ در رواﺑﻂ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد )دﺑﻲ در ﻫﺮ ﭼﺸﻢ ﭘﺮواﻧﻪ(‪.‬‬
‫‪ :H‬ﻫﺪ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﻫﺪ ﻃﺒﻘﻪ اول در رواﺑﻂ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ :NPSH‬ﻫﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪‬ﻣﺜﺎل ‪ :16‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص و ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭙﻲ ﺑﺎ دﺑﻲ ‪ 100‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻫﺪ ‪ 30‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ‪2900‬‬
‫دور ﺑﺮ دﻗﻴﻘﻪ و ‪ NPSH‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 4‬ﻣﺘﺮ در ﻗﻄﺮ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ؟ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻋﺪاد ﻓﻮق در ﻧﻘﻄﻪ ‪ BEP‬ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪  130‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از رواﺑﻂ ‪ 37‬و ‪ 38‬دارﻳﻢ‪:‬‬

‫‪.‬‬ ‫ ‬
‫‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪.‬‬ ‫→ ‬ ‫ ‪37.7‬‬ ‫ ‬ ‫‪  ‬‬

‫‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫→‬ ‫ ‪170.88‬‬ ‫ ‬ ‫‪  ‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص و ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻜﺶ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ SI‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻋﺪاد ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪،USC‬‬
‫ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ اﻋﺪاد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه را در ﺿﺮﻳﺐ ‪ 51,64‬ﺿﺮب ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪ :17‬در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص و ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻜﺶ در ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ‪ USC‬ﭼﻘﺪر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﺣﻞ‪:‬‬
‫ ‪37.7‬‬ ‫→ ‪51.64‬‬ ‫ ‪1946.8‬‬ ‫ ‬ ‫‪  ‬‬
‫‪ ‬‬
‫ ‪170.88‬‬ ‫→ ‪51.64‬‬ ‫ ‪8,824.2‬‬ ‫ ‬ ‫‪  ‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻜﺶ از ‪ 12500‬در ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺣﺎد اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ دﺑﻲ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻤﻢ ‪  QMax‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﺪ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻛﺎرﻛﺮد ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﭘﻤﭗ در ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ دﺑﻲ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺳﻄﺢ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﭘﻤﭗ و آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﺒﻨﺪي و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪≅ 1.3 1.35‬‬

‫ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪  Run Out / End Curve‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ،‬ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ از ﺳﻄﻮح ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻣﺠﺎز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻋﻤﻼ ﭘﻤﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ‪،‬‬
‫اﻣﻜﺎن ﻋﺒﻮر ﺳﻴﺎل در واﺣﺪ زﻣﺎن را ﻧﺪارد و ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻂ ﻋﻤﻮدي ﺗﺎ ﻫﺪ ﺻﻔﺮ اﻣﺘﺪاد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪  .‬‬

‫‪ -3-17‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ارﺗﻌﺎش ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ‬

‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻫﻤﻴﺖ ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﭘﻤﭗ‪ ،‬در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻣﻨﺤﻨﻲ ارﺗﻌﺎش ﭘﻤﭗ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺟﺰو‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﻪ ﭘﻤﭗ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪  131‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :14‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ)ﻣﺮﺟﻊ‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪(API 610‬‬

‫در ﺷﻜﻞ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ X‬ﻣﺤﻮر دﺑﻲ اﺳﺖ‬
‫‪ Y1‬ﻣﺤﻮر ﻫﺪ اﺳﺖ‬
‫‪ Y2‬ﻣﺤﻮر ارﺗﻌﺎش اﺳﺖ‬
‫‪ 1‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺠﺎز )‪ Allowable Operating Region (AOR‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ارﺟﺢ )‪ Preferred Operating Region (POR‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 3‬ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺣﺪ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻣﺠﺎز در ﻣﺤﺪوده دﺑﻲ ﻫﺎي ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 4‬ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻪ اي ارﺗﻌﺎﺷﻲ اﺳﺖ‬
‫‪ 5‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻧﺪﻣﺎن‪ ،‬دﺑﻲ‬
‫‪ 6‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ارﺗﻌﺎش ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ‬
‫‪ 7‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺑﻲ‬
‫‪ 8‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻧﺪﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺪ و دﺑﻲ‬

‫‪ -18‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻗﻄﺮ ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ‬‬

‫ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻮاﻗﻌﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻫﺪ و دﺑﻲ ﭘﻤﭗ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻮاﻗﻊ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﺗﺮاش ﻣﻲ ﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻗﻄﺮ ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎً زاوﻳﻪ ﺧﺮوج ﭘﺮه ﻫﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﻜﺎن‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﻗﻴﻖ اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 5‬درﺻﺪ ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﺷﻮد ﺷﻜﻞ ﭘﺮه ﻫﺎ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺮاش )از ﻣﻨﻈﺮ زاوﻳﻪ ﺧﺮوج و زاوﻳﻪ ﺑﺎرﻳﻚ ﺷﺪن( ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺮاي ﺑﺮآورد ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪  132‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ‪( 1393‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ 39   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ 40   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ 41   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻛﻪ‪:‬‬
‫‪ : D1‬ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻟﺒﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : Dr‬ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺮاش ﭘﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻣﺠﻬﻮل(‬
‫‪ :Dt‬ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺮه ﺗﺴﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪) .‬ﻗﻄﺮ ﻣﻮﺟﻮد(‬
‫‪ Qr‬و ‪ :Hr‬دﺑﻲ و ﻫﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫‪ Qt‬و ‪ :Ht‬دﺑﻲ و ﻫﺪ ﺗﺴﺖ ﺷﺪه‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،Mean Diameter‬ﻗﻄﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺮه اﺳﺖ‪) .‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪(15‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :15‬ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪(ISO 9906‬‬

‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪ :18‬دﺑﻲ و ﻫﺪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه ﭘﻤﭙﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 85‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ و ‪ 45‬ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در آزﻣﺎﻳﺸﺎت اوﻟﻴﻪ ﺗﺴﺖ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ در دﺑﻲ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﺪ ‪ 50‬ﻣﺘﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻟﺒﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﺮه ‪ D1‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪120‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺮواﻧﻪ ﺗﺴﺖ ﺷﺪه ﻧﻴﺰ ‪ 155‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﻄﺮ ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ؟‬
‫ﺣﻞ‪ :‬از رواﺑﻂ ‪ 39‬ﺗﺎ ‪ 41‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬

‫→ ‪. 39‬‬ ‫→ ‬ ‫→ ‬ ‫‪  ‬‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪. 41 → 45‬‬ ‫ → ‪. 50‬‬ ‫ ‪ 152‬‬ ‫‪  ‬‬

‫ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ از ‪ 155‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﻪ ‪ 152‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ از ‪ 50‬ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ‪ 45‬ﻣﺘﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ راﺑﻄﻪ ‪ ،38‬دﺑﻲ ﭘﻤﭙﺎژ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪:‬‬

‫‪  133‬‬
‫‪ ‬‬
 ( 1393 ) ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
 

. 40 → . 85   
.
:‫ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‬Dr = 152 mm ‫ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺬاري‬
√
. 85 → 81
.

‫ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﺎﻫﺶ دﺑﻲ‬،‫ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬152 ‫ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ‬.‫ درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬4,7 ‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد دﺑﻲ‬
‫ ﻗﺎﺑﻞ‬API 610 ‫ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬2 ‫ و‬1 ‫ ﮔﺮﻳﺪ‬ISO 9906 ‫ ﺗﺴﺖ ﭘﻤﭗ در ﻫﻴﭽﻴﻚ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬،‫ درﺻﺪ‬4,7 ‫و ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﻨﻔﻲ دﺑﻲ‬
.‫ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬
‫ ﻣﺠﺪد ﺗﻜﺮار ﻣﻲ‬41 ‫ ﺗﺎ‬39 ‫ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ‬153 ‫ ﻗﻄﺮ ﺗﺮاش ﭘﺮواﻧﻪ را‬،‫ﺑﺎ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺟﺪﻳﺪ‬
.‫ﻛﻨﻴﻢ‬

→ 0.936 → 0.97  
 
0.97 85 → 82.45   
 
0.936 50 → 46.8   
،‫ درﺻﺪ ﺑﺮاي دﺑﻲ در ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺮاي ﻫﺪ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ‬3 ‫ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﻨﻔﻲ‬153 ‫ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ‬
API  ‫ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و در اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬1 ‫ ﮔﺮﻳﺪ‬ISO  9906 ‫ درﺻﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬4 ‫ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﺜﺒﺖ‬
.(‫ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺷﻮد‬،‫ )ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻣﺜﺒﺖ‬.‫( ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬±3 % ‫)ﺗﻠﺮاﻧﺲ‬610

  ‫ ﻣﺮاﺟﻊ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬-19
1‐ API  Standard  610,  Centrifugal  Pumps  for  Petroleum,  Petrochemical  and  Natural  Gas 
Industries, Eleventh Edi on, September 2010 
2‐ BS  EN  ISO  Standard  9906:  2012  Rotodynamic  Pumps  –  Hydraulic  performance 
acceptance tests – Grades 1 and 2 
3‐ Hydraulic Ins tute (H.I) Standard 1.6 & 2.6 Centrifugal Pump Tests, 2000  
4‐ ISO  21049  /  API  682  :  2004  Pumps  –  Shaft  sealing  systems  for  centrifugal  and  rotary 
pumps 
5‐ ISO Standard 5199:2002, Technical Specifica ons for Centrifugal Pumps – Class II 
6‐ ISO 9908:2011, Technical Specifica ons for Centrifugal Pumps – Class III 
7‐ ISO 9905:2011, Technical Specifica ons for Centrifugal Pumps – Class I 
8‐ ISO  10816‐1:  1995,  Mechanical  vibration  ‐‐  Evaluation  of  machine  vibration  by 
measurements on non‐rotating parts ‐‐ Part 1: General guidelines 
9‐ ISO  10816‐3:  2009,  Mechanical  vibration  ‐‐  Evaluation  of  machine  vibration  by 
measurements on non‐rotating parts ‐‐ Part 3:Industrial machines with nominal power 
above 15 kW and nominal speeds between 120 r/min and 15 000 r/min when measured 
in situ 

  134
 
( 1393 ) ‫ﮔﺰارش ﻧﻴﻤﺴﺎل اول واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
 
10‐ ISO  10816‐7:2009,  Mechanical  vibration  ‐  Evaluation  of  machine  vibration  by 
measurements  on  non‐rotating  parts  ‐  Part  7:  Rotodynamic  pumps  for  industrial 
applications, including measurements on rotating shafts 
11‐ IPS‐G‐SF‐900 General Standard for Noise Control and Vibra on, Jan. 2005 
12‐ Basic Principles for the Design of Centrifugal Pump Installations, Sterling Fluid Systems 
Group, 2003 
13‐ Slurry Pump Handbook – Weir Slurry group, Inc. Fi h edi on, Feb. 2009   
 
‫ اﻣﻮر‬/ ‫ ﺟﺰوه ﻛﻤﻚ آﻣﻮزﺷﻲ آزﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮش ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ – ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻛﻴﻬﺎن‬-14
  ‫ رﺳﻮل ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻮﺑﺨﺖ‬1391 ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎل‬

‫ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ‬،1392 ‫ ﭘﺎﻳﻴﺰ‬،6 ‫ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺮﻛﺖ آرﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻛﻴﻬﺎن – ﺷﻤﺎره‬-15
  ‫ اردﻻن ﻣﻠﻜﻲ‬،‫ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﭘﻤﭗ‬

  135