AKÜ ŞARJ ALANI SEÇ TALİMATI

1.0. AMAÇ
İşçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarını tanımlamak için gerekli olan yetki, yöntem ve sorumlulukları
tanımlamak, can ve mal kaybına yol açabilecek bir yangının zararlarını azaltabilmek için tesis
çalışanlarının, müteahhit elemanlarının, öğrencilerin ve ziyaretçilerin uyması gereken kurallar,
uygun davranış biçimleri ve yapılacak işler belirlenir.

2.0. SORUMLU
Akü şarj personeli sorumludur.

3.0. UYGULAMA
Kuru şarjlı akümülatörler uygun elektrolit ile doldurulup voltajı 12.40V üzerinde ise doğrudan,
altında ise şarj edilerek araca takılır.

Sulu şarjlı akümülatörler araca takılmadan önce akümülatör voltajı kontrol edilir. Akümülatör
gerilimi 12.40V ve üzerinde olmalıdır.12.40V altında ise, önce yeterli şarj yapılıp sonra araca
takılmalıdır.

Kullanım özelliğine göre zaman içinde değişen miktarlarda akümülatör suyu eksilebilir. Ayrıca
aracın elektrik donanımındaki bir arıza akümülatör suyunun hızla eksilmesine neden olabilir. Bu
takdirde açılır buşonu olan akümülatörlerde saf su ilave edilmeli ve buna neden olan araçtaki arıza
varsa derhal giderilmelidir. Saf su yerine asitli su ilavesi kesinlikle yapılmamalıdır.

"Şarj Göstergeli” akümülatörlerde göstergenin rengine göre şarj durumunu izlemek mümkündür.

Yeşil Renk: Akümülatörünüzün şarjlı olduğunu,

Siyah Renk: Akümülatörünüze şarj gerektiğini,

Renksiz ise: Akümülatörünüze saf su ilave etmeniz gerektiğini belirtmektedir.

Sulu olarak araçta veya dışarıda uzun süre bekleyecek olan akümülatörler bekleme başlangıcında
tam şarjlı olmalıdır. Şarjı düşükse şarj edilerek serin ve kuru bir yerde beklemeye alınmalıdır.
Bekleme sırasında suyu asla dökülmemeli ve üç ay sonra (Kalsiyumlu akümülatörlerde altı ay)
akümülatör gerilimi kontrol edilmelidir. Üç ayı (Kalsiyumlularda altı ayı) takiben voltaj kontrolü ayda
bir yapılmalıdır. Eğer akümülatör gerilimi 12.40V den az ise yeniden şarj edilmelidir.

Aşağıdaki emniyet önlemlerine lütfen uyunuz.

Akümülatörler kutupları yukarı gelecek şekilde dik tutulmalıdır.

Akümülatör kesinlikle yan yatırılmamalıdır.

Sulandırılmış sülfürik asit aşındırıcı etkiye sahiptir.

Gözleri, cildi ve giysileri koruyunuz.

Asit ile temas eden yeri bol su ile yıkayınız.

Gerekirse doktora başvurunuz.

Akümülatör ve asidi çocuklardan uzak tutunuz.

ST.52.130801Rev(0) Sayfa 1/6

 AKÜ ŞARJ ALANI SEÇ TALİMATI

Akümülatör montajı araç üreticisinin farklı bir talimatı yoksa yetkili satıcılar tarafından, var ise
üretici talimatına göre yapılır. Montaj öncesi voltmetre ile voltaj ve kutup doğruluğu gözlenir.
Akümülatörler araca takılırken, kıvılcım çıkması ve tehlike yaratmasını önlemek için: araç kontak
anahtarını kapalı duruma getiriniz önce aracın (+) pozitif kablo ucu akümülatörün pozitif kutup
başına bağlanmalı, sonra (-) negatif ucu bağlanmalıdır, sökerken ise bu işlemin tersi uygulanır yani
önce negatif kablo ucu sökülmeli ardından pozitif uç sökülmelidir. Akümülatörler şarj için önce şarj
makinesine bağlanmalı sonra şarj makinesi açılmalıdır. Şarjdan sonra ise tersi yapılmalıdır.

Akümülatörlerde şarj esnasında patlayıcı gaz oluşur. Sigaradan, açık alevlerden ve kıvılcıma
neden olacak işlemlerden kaçınınız. Kapalı yerlerde şarj anında havalandırma yapınız.

- Şarj sonucunda ortaya çıkan gaz patlayıcıdır, dolayısıyla ortam havalandırması olması gerekir.
Sigara, alevle yaklaşmamak gerekir.

Yapılan çalışmalarda eldiven, gözlük v.s KKD ler mutlaka kullanılmalıdır.

Forkliflere saf su takviyesi şarj bittikten sonra yapılmalıdır.

Akümülatörü tam şarj olmadan cihazdan ayırmamak gerekir.

EMNİYET TEDBİRLERİ

Akümülatörler şarj işlemi esnasında patlayıcı gazlar çıkarırlar. Şarj işleminin yapıldığı alanlar iyi
havalandırılmalıdır.

Akümülatör üzerinde ve çevresinde çalışırken daima koruma gözlüğü takın.

Akümülatörlerde oluşan hidrojen gazı son derece yanıcıdır. Kıvılcım, alev, yanan sigara, kaynak,
sürtünme ve statik elektriğin boşalması gibi diğer tutuşturucu etkenleri akümülatörlerden uzakta
tutun. Aksi taktirde gaz alev alıp, patlayabilir.

Araçtan bir akümülatörü sökerken önce (-) negatif olan kutup başını sökün, araca akümülatörü
takarken ise önce (+) pozitif kutup başını bağlayın.

Şarjda doğrudan devreleri bağlamayın veya sökmeyin. Kıvılcımdan kaçınmak için, kablo
başlıklarını bağlarken veya çıkartırken daima önce şarj ve test cihazlarını kapatın.

Sulu akümülatörleri herhangi bir yana 45 °C'den fazla eğmeyin. Akümülatörler ciddi yanıklara
sebep olabilecek sülfürik asit içerirler, asit ile temas halinde, temas yerini bol su ile yıkayın. Göze
asit kaçması halinde yıkamanın hemen arkasından tıbbi kontrolden geçin.

Donmuş akümülatörü şarja bağlamadan önce 15°C’a kadar ısınmasını bekleyin.

Akümülatör voltajının doğru yönde olduğunu görmeden araca takmayın.

Akümülatörleri ve elektroliti çocuklardan uzak tutun.

Talimatları okuyun ve uyun.

Atlama kablosu ile araç çalıştırmalarda; önce iki akümülatörün de pozitif (+) kutuplarına kabloları
bağlayın, sonra diğer kabloyu, kurtarıcı ve arızalı aracın negatif (-) kutuplarına bağlayın. Bağlantı,
toprak kablosunun bağlı olduğu şaseden mümkün olduğu kadar uzakta yapılmalıdır. Aracın
çalıştırılmasından sonra işlemin tersini yapın.

ST.52.130801Rev(0) Sayfa 2/6

 AKÜ ŞARJ ALANI SEÇ TALİMATI

DEPOLAMA

EMNİYET TEDBİRLERİNİ YERİNE GETİRİN

Ca-Ca bakım gerektirmeyen sulu şarjlı akümülatörler 6 ay, Hibrit akümülatörler 3 ay şarjını
kaybetmeden depolanabilir. Akümülatörler eğer deşarj olmuş vaziyette depolanır ise hasar görürler.
Bütün akümülatörler serin ve kuru bir yerde saklanmalı, ayrıca sulu akümülatörler düz konumda ve
birbiri üzerine konacaksa aralarına muhakkak ayırıcı (ör: strafor) yerleştirerek depolanmalıdır.
Akümülatör üstleri temiz olmalıdır.

İLK GİREN İLK ÇIKAR prensibi ile hareket edilmelidir. İstif üzerinde fabrikadan çıkış ve depolama
tarihleri bulunmalıdır. Örneğin akümülatör üzerinde yazılı 280421 kod numarası, akümülatörün iki
numaralı üretim bandında 2008 yılının Nisan ayının yirmi birinci gününde üretildiğini
göstermektedir.

Kalsiyumlu Ca-Ca sulu akümülatörlerde yeniden şarj gereği:

Ortalama depolama sıcaklığı 27°C’nin altında ise 6 ayda bir (*)

Ortalama depolama sıcaklığı 27°C’nin üzerinde ise 3 ayda bir (*)

Akümülatörün açık devre voltajı 12,4 volta düştüğünde de yeniden şarj gerekir. Bu yöntem (1) ve
(2)’nci şıklara alternatiftir.

Hibrit sulu şarjlı akümülatörlerde bu süreler yaklaşık 1/2’si kadardır.

DİKKAT : Şarj ederken asit taşmasına ve sıcaklığın 52°C’nin üzerine çıkmasına müsaade etmeyin.
Eğer sıcaklık yükselir ise şarj akımını düşürün veya akümülatör soğuyuncaya kadar şarjı kesin.
Yüksek şarj sıcaklığı akümülatöre zarar verir.

TEST İŞLEMLERİ

EMNİYET TEDBİRLERİNİ YERİNE GETİRİN.

Bir akümülatörü kontrol ederken test etmeden önce daima aşağıdaki durumlara karşı kontrol edin:

Yerinden oynamış, gevşemiş veya kopmuş kutuplar

Çatlak-kırık kutu veya kapak

Çıkmış, kırılmış veya delikleri kapanmış buşonlar, tıkanmış gaz çıkış delikleri

Eğer akümülatör hasarlı değil ise bir sonraki adım ile devam edin.

Şarj Seviyesinin Ölçülmesi :

Hassas bir voltametre ile açık-devre voltajını ölçün.

NOT: hiçbir zaman araçta veya dışarıda şarjdan yeni çıkmış bir akümülatörün şarj durumu
ölçülmez. Bu durumda yanıltıcı bir yüksek voltaja sahip yüzey şarjı vardır. Yüzey şarjını almak için
akümülatörü 15 x 15 A ile veya araçta ise uzun ön farları 15sn. açık tutarak deşarj edin.

ST.52.130801Rev(0) Sayfa 3/6

 AKÜ ŞARJ ALANI SEÇ TALİMATI

Eğer şarj durumu :

En azından %75 (yaklaşık voltaj=12.4 *V) şarj var ise yükleme testine geçin

 %75’ten daha düşük şarj varsa akümülatörü yükleme testinden önce verilen yönteme göre şarj
edin.

Voltaj ve yoğunluklar akümülatörün tasarımına göre değişik değerlerde olabilirler.

Yükleme Testi :

Yük altında akümülatör testi ve sonuçlarının değerlendirilmesi kullanılan cihazların sistemine

bağlıdır. Yükleme testi ve sonuç değerlendirilmesi cihaz talimatına göre yapılır.

Aracın Elektrik Donanım Kontrolü :

Yeni bir akümülatörü takarken veya arızalı bir akümülatör geldiğinde aracın akümülatör ile ilgili
elektrik donanımına bakın. Araçta meydana gelebilecek en yaygın hata aşırı şarj veya eksik şarj
etmedir. Alternatör çıkış voltajının normal bir akümülatör ile ve tam gaz verirken Hibrit
akümülatörler için 13,8 – 14,4 volt arasında olup olmadığını ölçün, Ca-Ca akümülatörler için 13.8-
14.8V arası voltaj çıkışı uygundur. (12V’luk araçta)

NOT: Elektronik devre ve kodlamaların akümülatörün çıkarılışı ile hafıza kaybına uğradığı
araçlarda, akümülatörü sökmeden önce ikinci bir akümülatör veya özel cihazı devreye sokarak
sistemin kesilmesini önleyin.

ŞARJ İŞLEMİ

EMNİYET TEDBİRLERİNİ YERİNE GETİRİN

Buşonu (kapağı) açılabilen akümülatörlerde şarj süresi 20°C - 35°C arasında bütün hücrelerdeki
elektrolit yoğunluğunun 1.280 g/cm3 olmasına bağlıdır. Bu değere erişildiğinde şarj kesilir. Yarım
saat dinlendirilen akümülatörde elektrolit seviyesi maksimum çizgisine ayarlanıp üzeri silinerek
araca takılır. Sulu şarjlı olarak bekleyen veya müşteriden gelen deşarj akümülatörler şarj
seviyelerine göre aşağıdaki çizelgelerde verilen akım ve sürelerde şarj edilirler. Ancak kullanılmış
akümülatörlerde istenilen yoğunluğa çıkmayabilir. Bu akümülatörlerde şarjın son iki saatindeki
düzeltilmiş yoğunluk değişmemiş ise yapılan şarj yeterli görülür. Buşonu açılmayan tam kapalı
akümülatörlerde, voltaj değerlerine göre şarj uygulanır.

Şarj cihazının açık olmadığından emin olun.

Akümülatörde şarj seviyesini tespit edin.

Akümülatörü şarj cihazına bağlayın. Pozitif-pozitife, negatif-negatife. Kutup bağlantısını ters

yapmamaya dikkat edin.

Şarj cihazında özellik ve kullanım talimatına göre istediğiniz akım ve voltaj değerlerini seçip şarja
bağlayın.

Şarjdan sonra uçları ayırmadan önce ilk olarak şarj cihazının kapatın.

İlave şarjın gerekip gerekmediğini tespit etmek için açık devre voltajı ve göz yoğunluklarını ölçün.

Aynı anda ve aynı kapasitede birden fazla akümülatörü paralel olarak şarj edebilirsiniz.

ST.52.130801Rev(0) Sayfa 4/6

 AKÜ ŞARJ ALANI SEÇ TALİMATI

AKÜMÜLATÖR SEÇİMİ VE MONTAJ İŞLEMİ

Akümülatörmülatör özelliklerini belirten katalogumuzdaki listelerden istenilen ve kullanılacak araca

göre doğru olan akümülatörü secin. Ölçüler, soğuk marş akımı ve kapasite değerleri en önemli
seçim kriterleridir. Kuru akümülatörleri yukarda verilen yönteme göre sulandırın ve gerekiyorsa şarj
edin.

Sulu şarjlı bekleyen akümülatörlerde, ortalama günlük ısının 4°C’den az olduğu zamanlarda açık
devre voltaj 12.50 Volt ve altında ise yukarıdaki yönteme göre yeniden şarj edin.

Ortam sıcaklığı yüksek ise açık devre voltaj 12,40 volt ve altına düştüğünde yine verilen yönteme
göre yeniden şarj edin.

Eski akümülatörü çıkarmadan önce yeni akümülatöre doğru bağlantı yapabilmek için kabloları +/-
olarak işaretleyin.

Akümülatör voltaj değerini ve yönünün ölçerek doğruluğundan emin olun, kablo bağlantıları ve
akümülatör tablasını dikkatle kontrol edin ve temizleyin. Yeni akümülatörü yerleştirin ve bağlantıları
takıp sıkıştırın.

Pozitif (+) kabloyu ilk önce bağlayın. Sonra negatif (-) topraklı kabloyu bağlayın. Dikkatlice
sıkıştırın. Aşırı sıkıştırma kutuplara zarar vereceğinden akümülatör kutuplarının yandan
sıkıştırırken özellikle dikkatli olun.

ELEKTROLİT SEVİYESİ DÜŞEN AKÜMÜLATÖRE SADECE SAF SU KONULMALIDIR.

Akümülatör yüzeyinde pislik bulunmamalıdır.

Akümülatör kutusunda çatlak bulunmamalıdır.

Kutup başlarında oksitlenme olmamalıdır.

Elektrolit seviyesi plakaların 1-1,5 cm üzerinde olmalıdır.

Eleman toz kapakları üzerindeki deliklerin açık olmasına dikkat edilmelidir

Gevşek bağlantılar sıkılmalıdır

AKÜMÜLATÖR ALANI ÖZELLİKLERİ

Akümülatör alanı, depodan bağımsız (yangın çıkması durumunda depoya zarar vermemesi
açısından) olmalıdır.

Görünür bir alanda tahsis edilmelidir.

Akümülatör şarj esnasında yanıcı özellik taşıyan hidrojen gazı çıkışı yaptığından ötürü uyarı ikaz
levhaları girişlerine ve içerisine asılmalıdır.

Ark kaynağı yaratmaması açısından; aydınlatmalar etanjlı olmalı, giriş çıkışlarda statik elektrik
önlemi alınmalı, metal metale çarpması durumlarından özellikle kaçınılmalıdır.

Alan içerisinde kesinlikle SIGARA İÇMEK YASAKTIR.

Alan içerisinde seyyar vinç bulunmalı, aküler makineden sökülürken seyyar vinç ile taşıma
kaldırma gerçekleştirilmelidir.

ST.52.130801Rev(0) Sayfa 5/6

 AKÜ ŞARJ ALANI SEÇ TALİMATI

Akü alanı önünde, kuru kimyevi tozlu 50 kg’lik yangın söndürücü cihaz bulundurulmalı ve
ekstradan panolar için de 12 kg’lik CO2 ihtiva eden yangın söndürücü cihaz bulundurulmalıdır.

Alanda oluşması muhtemel hidrojen gazı için cebri havalandırma yapılması gereklidir.

ST.52.130801Rev(0) Sayfa 6/6