საქართველო

საქართველოს ირიგაციის და მიწის

ბაზრის განვითარების პროექტი

საოპერაციო სახელმძღვანელო

(პროექტის 1 კომპონენტისა და 3.1 ქვეკომპონენტისთვის)

თბილისი

2015 წლის 10 თებერვალი

(2017 წლის 17 აგვისტოს შეტანილი ცვლილებებით და დამატებებით)
შინაარსი

1. შესავალი.............................................................................................................................2
სახელმძღვანელოს მიზანი....................................................................................................2
2. პროექტის აღწერა..............................................................................................................2
პროექტის მიზნები და ძირითადი შედეგები.............................................................2
პროექტის კომპონენტები...............................................................................................2
3. ინსტიტუციონალური და განხორციელების ღონისძიებები..................................10
პროექტის ინსტიტუციონალური და განხორციელების ღონისძიებები.............10
მონიტორინგის და შეფასების შედეგები, წლიური სამუშაო გეგმები და ბიუჯეტები. 14
4. პროექტის ხარჯები და დაფინანსება...........................................................................16
5. შესყიდვების მექანიზმი.................................................................................................17
5.1 ზოგადი................................................................................................17
5.2 შესყიდვების მართვა.........................................................................17
6. ფინანსების მართვა.........................................................................................................15
7. სოციალური და გარემოსდაცვითი უსაფრთხოების გარანტიები..........................15
დანართი: (ბალანსი, საგადასახადო დავალება, ვალდებულების ნიმუში)…………... 51

1
 1. შესავალი

სახელმძღვანელოს მიზანი
1. წინამდებარე პროექტის საოპერაციო სახელმძღვანელოში
(„სახელმძღვანელო“) აღწერილია საქართველოს ირიგაციის და მიწის ბაზრის
განვითარების პროექტის (ILMD პროექტი) არსი და განხორციელების პროცედურები.
სახელმძღვანელოს მიზანია, წარმოადგენდეს მკაფიოდ და ეტაპობრივ
საინფორმაციო ცნობარს პროექტის თანამშრომლების და შესაბამისი უწყებების
დასახმარებლად პროექტის განხორციელებაში. სახელმძღვანელოში მოცემულია
დეტალური ინსტრუქციები ინსტიტუციონალური, ფინანსების მართვის და
შესყიდვების, მონიტორინგის და შეფასების ღონისძიებების სფეროში.
სახელმძღვანელო ექვემდებარება პერიოდულ გადასინჯვას და კორექტირებას იმ
ახალი გარემოებების გათვალისწინებით, რომელიც შეიძლება წარმოიქმნას
პროექტის განხორციელების დროს. ამ დოკუმენტში შესატანი ყველა
ცვლილებისთვის საჭიროა თანხმობა მსოფლიო ბანკის ILMD პროექტის გუნდის
თანხმობა.
2. წინამდებარე სახელმძღვანელო ეხება მხოლოდ ILMD პროექტის ირიგაციის
და დრენაჟის გაუმჯობესების კომპონენტს და მასთან დაკავშირებულ პროექტის
მართვის საქმიანობას. საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო („სააგენტო“),
რომელიც წარმოადგენს პროექტის მიწის ბაზრის განვითარების კომპონენტის
განმახორციელებელ უწყებას, მოამზადებს ცალკე სახელმძღვანელოს ILMD
პროექტის მიწის ბაზრის განვითარების კომპონენტისთვის.

2. პროექტის აღწერა
პროექტის მიზნები და ძირითადი შედეგები

3. პროექტის განვითარების მიზნებია: (i) შერჩეულ ფართობებზე საირიგაციო და

სადრენაჟო მომსახურების გაუმჯობესება; და (ii) სტარტეგიის და პროცედურების
სრულყოფა მიწის რეგისტრაციის ეროვნული პროგრამისთვის გამოსაყენებლად.

4. პროექტის განვითარების მიზნების დონეზე შედეგების ინდიკატორებს წარმოადგენს:

(i) პროექტის რეაბილიტირებული სისტემებისთვის მიწოდებული სარწყავი წყლის
აბსოლუტური რაოდენობა; (ii) ფართობები, სადაც გაუმჯობესდა საირიგაციო და
სადრენაჟო მომსახურება; და (iii) მიწის რეგისტრაციის ეროვნული პროგრამის
სტრატეგიის და პროცედურების თაობაზე რეკომენდაციების წარდგენა
მთავრობისთვის. 1-ელ დანართში მოცემულია გრძელვადიანი შედეგების და
შუალედური შედეგების ინდკატორების სრული ჩამონათვალი.

პროექტის კომპონენტები

2
5. პროექტი სამი კომპონენტისგან შედგება:

 კომპონენტი 1 ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესება

 კომპონენტი 2 მიწის ბაზრის განვითარება
 კომპონენტი 3 პროექტის მართვა

კომპონენტი 1 - ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესება (45.65 მილიონი აშშ დოლარი)

6. ეს კომპონენტი ორ ქვეკომპონენტს მოიცავს:

 ქვეკომპონენტი 1.1 ირიგაციის და დრენაჟის რეაბილიტაცია და მოდერნიზაცია

 ქვეკომპონენტი 1.2 ირიგაციის და დრენაჟის ინსტიტუციონალური გაძლიერება

ქვეკომპონენტი 1.1 ირიგაციის და დრენაჟის რეაბილიტაცია და მოდერნიზაცია (42.13

მილიონი აშშ დოლარი)

7. რეაბილიტაცია და მოდერნიზაცია
. ამ ქვეკომპონენტის ფარგლებში ფინანსდება შერჩეული საირიგაციო და სადრენაჟო
სისტემების რეაბილიტაცია და მოდერნიზაცია, პროექტირების, მშენებლობის და
მშეებლობის ზედამხედველობის ჩათვლით. პროექტი აფინანსებს სათავე ნაგებობის,
კაშხლების, პირველი და მეორე რიგის (ზედა რიგის), მესამე რიგის (შიდასამეურნეო)
არხების და პროექტის ფართობზე მდებარე სხვა მცირე ნაგებობების რეაბილიტაციას.
პროექტი მხოლოდ აღადგენს არსებულ სარწყავ და დაშრობილ ფართობებს და არ
ითვალისწინებს ახალი სისტემების მშენებლობას. პროექტის ფარგლებში რეაბილიტაცია
ჩაუტარდება საირიგაციო და სადრენაჟო სისტემებს, რომლებიც დაახლოებით 26,000ჰა-ს
ემსახურება. რეაბილიტაციის დიდი ნაწილის არსებული სისტემების აღდგენას
ითვალისწინებს, თუმცა ასევე შესაძლებელი იქნება წყლის ხარჯის რეგულირების და
მიწოდების ნაგებობების მოდერნიზაცია, მათ შორის სათავე ნაგებობების ავტომატური
მართვით აღჭურვა, საზედამხედველო კონტროლის და მონაცემთა შეგროვების
სისტემის (SCADA) მოწყობა მსხვილ არხებზე წყლის განაწილების მონიტორინგის და
კონტროლის მიზნით.

8. საირიგაციო და სადრენაჟო სისტემების შერჩევა. სისტემების შერჩევა მოხდება

სპეციალური კრიტერიუმების საფუძველზე, რაც უზრუნველყოფს ინვესტიციების
ფინანსურ, ეკონომიკურ, სოციალურ და გარემოსდაცვით სიცოცხლისუნარიანობას და
მსოფლიო ბანკის უსაფრთხოების გარანტიებთან შესაბამისობას. ეს კრიტერიუმებია: (i)
საკმარისი წყალუზრუნველყოფა სისტემისთვის; (ii) რეაბილიტაციის ტენქიკური
სიიცოცხლისუნარიანობა; (iii) შერჩეული სისტემების მიერ ერთმანეთის შევსება, რომ
მინიმუმამდე შემცირდეს ზედა რიგის სისტემების რეაბილიტაციის ღირებულება ჰა-ზე;
(iv) რეაბილიტაციის მაქსიმალური ღირებულება შეადგენს 3000 აშშ დოლარს ჰა-ზე
(ზედა და ქვედა რიგის სისტემებისთვის); (v) წყლის გადასახადის გადახდის
მზადყოფნა, ფინანსური და ეკონომიკური სიცოცხლისუნარიანობა; და (vi) ამ
ფართობზე დარგის ფარგლებში მიმდინარე სხვა ღონისძიებებთან შეთავსებადობა და
(vii) პოზიტიური შეფასება გარემოსდაცვით, სოციალური და უსაფრთხოების
გარანტიების კუთხით. შერჩევის პროცესს წინ უძღვის ფართომასშტაბიანი
3
საინფორმაციო კამპანია, რაც უზრუნველყოფს ბენეფიციარების ფართო მასების მხრიდან
პროექტის გაგებას.

9. სისტემის შერჩევის შემდეგ პროექტის ფარგლებში მომზადდება პროექტი და

განხორციელდება ზედა რიგის სისტემების სარეაბილიტაციო სამუშაოები.
შიდასამეურნეო ქსელის რეაბილიტაცია არ დაიწყება მანამდე, სანამ არ ჩამოყალიბდება
შიდასამეურნეო ქსელის ფლობის და მართვის ინსტიტუციონალური საფუძვლები.

10. სარეაბილიტაციო სამუშაოების სახეობები პირველ სამ სისტემაზე . უკვე შერჩეულია

სამი სამი საირიგაციო სისტემა: ქვემო სამგორის სისტემა (კახეთი), ტბისი-კუმისის
სისტემა (ქვემო ქართლი) და ზედა რუს სისტემა (შიდა ქართლი). ამ სამი სისტემის ზედა
რიგის ინფრასტრუქტურის რეაბილიტაციის პროექტი, რომელიც პროექტის პირველ
წელს დაიწყო, დასრულებულია. ამ სამუშაოების საანგარიშო ღირებულება 20.03 მილიონ
აშშ დოლარს, ანუ ქვეკომპონენტის მთლიანი ბიუჯეტის 48%-ს შეადგენს. საწყის ეტაპზე
სამუშაოები მოიცავს სამი სისტემის სათავე ნაგებობის და პირველი რიგის
(მაგისტრალური) არხების რეაბილიტაციას. შემდგომი ინვესტიციები ითვალისწინებს
კაშხლების უსაფრთხოების უზრუნველყოფას და მეორე და მესამე რიგის არხების
შესაძლო რეაბილიტაციას ფინანსური, ეკონომიკური, სოციალური და გარემოსდაცვითი
კუთხით მათი სიცოცხლისუნარიანობის შემთხვევაში. შიდასამერუნეო ქსელის
რეაბილიტაციის პროექტირება და სამუშაოები (ზოგიერთი არსებითი მნიშვნელობის
საირიგაციო შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის გარდა1) არ დაიწყება მანამდე, სანამ არ
ჩამოყალიბდება შიდასამეურნეო ქსელის ფლობის და მართვის ინსტიტუციონალური
საფუძვლები, როგორც ქვემოთ მე-20 პარაგრაფშია აღწერილი.

11. ქვეკომპონენტი 1.2 ირიგაციის და დრენაჟის ინსტიტუციონალური გაძლიერება

(3.52 მილიონი აშშ დოლარი)
ამ ქვეკომპონენტის ფარგლებში დაფინანსდება შემდეგი შვიდი საქმიანობა:

 ირიგაციის და დრენაჟის ეროვნული სტრატეგიის მომზადება;

 რეაბილიტაციის და მდოერნიზაციის ეროვნული გეგმის მომზადება;
 შპს „საქართველოს მელიორაციის“ ინსტიტუციონალური გაძლიერება მართვის,
ექსპლუატაციის და მოვლა-შენახვის ასპექტებში;
 შპს „საქართველოს მელიორაციის“ მიერ მოვლა-შენახვის სამუშაოებისთვის
გამოყენებული ტექნიკის და აღჭურვილობის განახლება;
 შერჩეული ზედა რიგის სისტემების ექსპლუატაციის, მოვლა-შენახვის და
დაფინანსების გეგმების მომზადება;
 შპს „საქართველოს მელიორაციის“ წლიური საოპერაციო გეგმების მოზმადება
2015/2016 წლებისთვის;
 ინსტიტუციონალური საფუძვლების შემუშავება შიდასამეურნეო საირიგაციო
მომსახურების განსახორციელებლად.

12 ირიგაციის და დრენაჟის სტრატეგიის მომზადება. პროექტის ფარგლებში

განხორციელდება ტექნიკური დახმარება სტრატეგიის მოსამზადებლად, რომელშიც
აისახება შემდეგი ასპექტების გრძელვადიანი ხედვა: (i) სარწყავი წყლის მიწოდების
1
როგორიცაა არხების და სიფონების სავსებით მწყობრიდან გამოსული მონაკვეთები,
მარეგულირებელი და გამანაწილებელი ფარები
4
რეგულირება და მონიტორინგი სახელმწიფო დონეზე, გარემოსდაცვითი
მონიტორინგის ჩათვლით; (ii) ინსტიტუციონალური საფუძვლები შიდასამეურნეო
და ზედა რიგის სისტემების დონეზე საირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურების
განსახორციელებლად; (iii) წყლის ფასის დადგენა და გადასახადების ამოღება; (iv)
რეაბილიტაცია და მოდერნიზაცია. სტრატეგიაშ ასევ განსაზღვრული იქნება
მთავრობის მიდგომა კლიმატის ცვლილებისადმი მდგრადობის ამაღლებისადმი
ირიგაციის და დრენაჟის მართვის გაუმჯობსების გზით.

13. პროექტი დააფინანსებს კონსულტანტებს და საოპერაციო ხარჯებს

რეაბილიტაციის და მოდერნიზაციის ეროვნული გეგმის მოსამზა დებლად,
რომელშიც განისაზღვრება პრიორიტეტები სახელმწიფო და დონორი
ორგანიზაციების ინვესტიციებისთვის მომავალი 10-15 წლის განმავლობაში. ამ
გეგმის საფუძველს წარმოადგენს: (i) ტექნიკური შეფასება მიმდინარე
ინვენტარიზაციის დასრულების შემდეგ, რომლის საფუძველზეც დადგენილი იქნება
ყველა არხი და ნაგებობა და მატთი საექსპლუატაციო მდგომარეობა; (ii)
განსხვავებული აგროკლიმატური პირობების რეგიონებში სხვადასხვა ტიპის
საირიგაციო და სადრენაჟო სისტემების რეაბილიტაციის ფინანსური და
ეკონომიკური სიცოცხლისუნარიანობის შეფასება; (iii) რეაბილიტაციის სოციალური
ზემოქმედების შეფასება; და (iv) გარემოსდაცვითი შეფასება, მათ შორის ქვეყნის და
მდინარის აუზის მასშტაბით რეაბილიტაციის წყლის ბალანსზე ზემოქმედების
შეფასება, და კლიმატის ცვლილებების შედეგები. მომზადების პროცესში
გათვალისწინებულია კონსულტაციები ფერმერებთან მათი პრიორიტეტების
შეფასების მიზნით. ასევე განისაზღვრება თანამედროვე მეთოდების (როგორიცაა
წყლის უფრო ეფექტიანი მიწოდების, განაწილების და გამოყენების და წყლის
დანაკარების შემცირების, წყლის ხარჯის გაზომვის დაბალი ღირებულების და
გადატუმბვის ახალი მეთოდები) დანერგვის შესაძლებლობები.

14. შპს „საქართველოს მელიორაციის“ ინსტიტუციონალური გაძლიერება მართვის,

ექსპლუატაციის და მოვლა-შენახვის ასპექტებში;
პროექტის ფარგლებში დაფინანსდება (i) მოვლა-შენახვის მართვის გაუმჯობესება -
კონსულტანტების შეიმუშავებენ სახელმძღვანელო პრინციპებს შიდასამეურნეო და
ზედა რიგის სისტემების, კაშხლების მოვლა-შენახვის გეგმების მოსამზადებლად და
ჩაუტარებენ ტრეინინგებს შპს „საქართველოს მელიორაციის“ თანამშრომლებსა ამ
საკითხებში; (ii) წყლის მიწოდების მართვის და მეთოდების გაუმჯობესება -
კონსულტანტები დანერგავენ სს კულტურების წყალმოთხოვნილების გაანგარიშების,
წყლის მიწოდების გრაფიკის შედგენის და მონიტორინგის გაუმჯობესებულ მეთოდებს
და ჩაუტარებენ ტრეინინგებს შპს „საქართველოს მელიორაციის“ თანამშრომლებსა ამ
საკითხებში; ასევე დაინერგება კომპიუტერული პროგრამები სს კულტურების
წყალმოთხოვნილების და რწყვის მოთხოვნილების გასაანგარიშებლად (როგორიცაა
FAO-ს პროგრამა CropWat), განხორციელდება საინფორმაციო ტექნოლოგიების (IT) და
ხარჯმზომი მოწყობილობების მოდერნიზაცია წყლის მიწოდების გაუმჯობესბეის
მიზნით; (iii) საირიგაციო მომსახურების გეგმები და მომსახურების ხელშეკრულებები -
კონსულტანტები შეიმუშავებენ სახელმძღვანელო პრინციპებს საირიგაციო
მომსახურების გეგმების და მომსახურების ხელშეკრულებების მოსამზადებლად შპს
„საქართველოს მელიორაციას“ და მის კლიენტებს შორის პროექტის ფარგელებში
5
შერჩეული თითოეული საირიგაციო სისტემისთვის და ჩაუტარებენ ტრეინინგებს შპს
„საქართველოს მელიორაციის“ თანამშრომლებსა ამ საკითხებში; მომსახურების
ხელშეკრულებებში განისაზღვრება შპს „საქართველოს მელიორაციის“ მიერ წყლის
მიწოდების და სისტემების მოვლა-შენახვის მომსახურება, გადახიდს პირობები და
დავების გადაწყვეტის მექანიზმი; (iv) ბილინგის სისტემის ტექნოლოგიების
გაუმჯობესება - პროგრამული უზრუნველყოფა და აღჭურვილობა ბილინგის და
ფინანსების მართვის სისტემების მოდერნიზებისთვის და შპს „საქართველოს
მელიორაციის“ თანამშრომლებისთვის ტრეინინგის ჩატარება ბილინგის
გაუმჯობესებული სისტემის გამოყენების საკითხებში.

15. შპს „საქართველოს მელიორაციის“ მიერ მოვლა-შენახვის სამუშაოებისთვის

გამოყენებული ტექნიკის და აღჭურვილობის განახლება
პროექტი დააფინანსებს შპს „საქართველოს მელიორაციის“ მიერ მოვლა-შენახვის და
წმენდის ახალი აღჭურვილობის (მათ შორის ექსკავატორების, ბულდოზერების,
„პიკაპის“ ტიპის მცირე სატვირთო მანქანების, ტექნიკური მომსახურების
ავტომობილების, სატვირთველების, კომპრესორების, სარველების მექანიკური
საჭრელების, GIS სისტემების და არხსათხრელი აღჭურვილობის), ოფისის
მოწყობილობების და აღჭურილობის შესყიდვას, რაც აუცილებელია პროექტის
ფარგლებში შერჩეული თითოეული სისტემის მოვლა-შენახვისთვის. ამ შესყიდვის
წინაპირობას წარმოადგენს შპს-ს გეგმა და ბიუჯეტი აღნიშNული აღჭურვილობის
გამოყენების და მოვლა-შენახვის თაობაზე.

16. შერჩეული ზედა რიგის სისტემების ექსპლუატაციის, მოვლა-შენახვის და

დაფინანსების გეგმების მომზადება
პროექტის დააფინანსებს მის ფარგლებში შერცეული ზედა რიგის სისტემების
ექსპლუატაციის, მოვლა-შენახვის და დაფინანსების გეგმების მომზადებას, რაც
შემაცირებს რეაბილიტაციის შემდეგ ამ სისტემების არასათანადო ექსპლუატაციის და
მოვლა-შენახვის რისკს. ამ გგემებში გათვალისწინებული იქნება ზედა რიგის
ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაცია და მოვლა-შენახვა, კერძოდ (i) ექსპლუატაციის და
მოვლა-შენახვის გრაფიკი; (ii) ზედა რიგის ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაციის და
მოვლა-შენახვის სრული ხარჯების გათვალისწინება შპს-ს წლიური ხარჯების
პროგნოზში და (iii) ექსპლუატაციის და მოვლა-შენახვის ხარჯების დასაფარად
ფერმერებისგან აკრეფილი მომსახურების გადასახადების და მთავრობის სუბსიდიების
მოცულობის გაანგარიშება.

17. შს „საქართველოს მელიორაციის“ წლიური საოპერაციო გეგმების მომზადება 2015/16

წლებისთვის
პროექტის ფარგლებში დაფინანსდა შ’ს „საქართველოს მელიორაციის“ 2015 და 2016
წლების საოპერაციო გეგმების მომზადება. გეგმებში განსაზღვრულია შპს-ს
მომსახურების სახეობები, კლიენტურის დაგეგმილი გაფართოება, საორგანიზაციო
სტრუქტურა, ადამიანური რესურსები, საჭირო მატერიალური რესურსები, მართვის
სისტემები და დაფინანსების მოთხოვნები ბიზნეს-გეგმისთვის. ეს გეგმები
შემუშავებული იქნა ამ ქვეკომპონენტის სხვა ექვსი ძირითადი საქმიანობის ფარგლებში
მოპოვებული მონაცემების საფუძველზე.

6
18. ინტიტუციონალური საფუძვლების შემუშავება შიდასამეურეო საირიგაციო
მომსახურების განსახორციელებლად
ამჟამად შიდასამეურნეო დონეზე საირიგაცი მომსახურებაზე შპს „საქართველოს
მელიორაცია“ არის პასუხისმგებელი, მაგრამ დიდი რაოდენობით მცირე ფერმერისთვის
ამ მომსახურების გაწევა უაღრესად რთულია. პროექტი ხელს შეუწყობს შიდასამეურნეო
დონეზე საირიგაციო მოსახურების გაუმჯობესებულ სქემაზე ეტაპობრივ გადასვლას
წყალმომხმარებელთა ფართო მონაწილეობით და ამ სქემის დანერგვას პროექტის
ფარგლებში შერჩეულ სისტემებზე.

19. პროექტის ფარგლებში შესწავლილი იქნება შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის

საკუთრების და მართვის ინსტიტუციონალური რეფორმის ვარიანტები, მათ შორის
წყალმომხმარებელთა ორგანიზაციების ჩამოყალიბება. ასევე შესწავლილი იქნება
არსებული და ახალი მომსახურების მიმწოდებელი და ოპერატორი ორგანიზაციები
(როგორც კერძო, ასევე სახელმწიფო), მათ შორის შპს „საქართველოს მელიორაცია“.
პროექტის ფარგლებში ეს ვარიანტები გაანალიზდება შემდეგი ასპექტების მიხედვით (i)
შიდასამეურეო ინფრასტრუქტურის საკუთრება; (ii) ამ ორგანზიაციების ფუნქციები (მათ
შორის წყლის მიწოდება და განაწილება, ინფასტრუქტურის მოვლა-შენახვა, საირიგაციო
მომსახურების გადასახადის ამოღება); (iii) ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაციის და
მოვლა-შენახვის დაფინანსება. ასევე განსიაზღვრება რა საკანონმდებლო ცვლილებებია
საჭირო ზემოაღნიშნული ინსტიტუციონალური რეფორმების განსახორციელებლად.
შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვის ინსტიტუციონალური მექანიზმის
განსაზღვრისას, წყალმომხმარებელთა ორგანიზაციების ჩამოყალიბების ჩათვლით,
პროექტი უზრუნველყოფს ყველა წყალმომხმარებლის, მათ შორის ქალების და
სოციალურად დაუცველი ჯგუფების, ინტერესების სათანადოდ წარმოდგენას, ხელს
შეუწყობს სარწყავი წყლის სამართლიან განაწილებას. ქალების და სოციალურად
დაუცველი ჯგფების ჩართვა პროცესებში უზრუნველყოფილი იქნება სოციალური
მობილიზაციის საშუალებით, რაც გულისხმობს ამ ფენების აქტიურ მონაწილეობას
ინსტიტუციონალური რეფორმის ვარიანტების თაობაზე ველზე გამართულ
კონსულტაციებში და შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვაზე პასუხისმგებელი
ორგანიზაციების მმართველ სტრუქტურებში მათი მონაწილეობის ხელშეწყობას.

20. თითოეული სისტემის შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის საკუთრების და

მართვის ინსტიტუციონალური მექანიზმი უნდა განისაზღვროს ამ ინფრასტრუქტურის
რეაბილიტაციის დაწყებამდე (გამონაკლისს წარმოადგენს მხოლოდ კრიტიკული
მნიშვნელობის მქონე შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურა). ეს ნიშნავს, რომ

(i) უნდა განისაზღვროს და თუ საჭიროა სხვა მხარეს გადაეცეს შიდასამეურნეო

საირიგაციო ინფრასტრუქტურის საკუთრება;
(ii) შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის მართვაზე პასუხისმგებელი
ორგანიზაციები იურიდიულად უნდა იყოს დარეგისტრირებული;
(iii) შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის მართვაზე პასუხისმგებელ
ორგანიზაციებს უნდა ჰქონდეს მკაფიოდ განსაზღვრული საორგანიზაციო
სტრუქტურა, მმართველობის ორგანოები და ჰყავდეს ხელმძღვანელი
პერსონალი;

7
 (iv) სისტემისთვის უნდა მომზადდეს ექსპლუატაციის, მოვლა-შენახვის და
დაფინანსების გეგმა, მათ შორის (ა) ექსპლუატაციის და მოვლა-შენახვის
გრაფიკი; (ბ) შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაციის და მოვლა-
შენახვის მთლიანი ხარჯთაღრიცხვა, რომელიც შიდასამეურნეო
ინფრასტრუქტურის მართვაზე პასუხისმგებელი ორგანიზაციის ბიუჯეტში
უნდა იქნეს შეტანილი და (გ) ექსპლუატაციის და მოვლა-შენახვის ხარჯების
დასაფარად გაკუთნილი ფერმერებისგან აკრეფილი საირიგაციო
მომსახურების გადასახადების და მთავრობის სუბსიდიების ოდენობის
გაანგარიშება;
(v) გაფორმებული უნდა იყოს შეთანხმება სოფლის მეურნეობის სამინისტროს,
შიდასამეურნეო ინფრსქტრუტურის მფლობელ ორგანიზაციას და
შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვაზე პასუხისმგებელ ორგანიზაციას
შორის. ამ შეთანხმებაში განსაზღვრული უნდა იყოს მხარეების
პასუხისმგებლობა ინფრატსრუქტურის რეაბილიტაციასთან,
ექსპლუატაციასთან, მოვლა-შენახვასთან და დაფინანსებასთან დაკავშირებით;
(vi) გაფორმებული უნდა იყოს შეთანხმება შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის
მართვაზე პასუხისმგებელი სისტემებს და წყალმომხმარებლებს შორის,
რომელშიც გათვალისწინებული უნდა იყოს გადახდის მექანიზმი;
(vii) აუცილებელია კონსულტაციები წყალმომხმარებლებთან რეაბილიტაციის
პროექტების შესახებ და წყალმომხმარებლებმა უნდა მიაღწიონ შეთანხმებას
დაგეგმილი რეაბილიტაციის განხორციელების თაობაზე.

21. პროექტი აფინანსებს: (i) შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის მართვის და

საკუთრების სამართლებრივი და ინსტიტუციონალური საფუძვლების შემუშავებას -
კონსულტანტებს, რომლებიც შეიმუშავებენ შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვაზე
პასუხისმგებელი ორგანიზაციების (მათ შორის წყალმომხმარებელთა ორგანიზაციების)
წესდებებს, საორგანიზაციო და მმართველ სტრუქტურებს; (ii) შიდასამეურნეო დონეზე
წყლის მართვაზე პასუხისმგებელი ორგანიზაციების (მათ შორის წყალმომხმარებელთა
ორგანიზაციების) შესახებ საზოგადოების ინფორმირების კამპანიას - საზოგადოების
ინფორმირებისთვის საჭირო მასალების მომზადებას და ბეჭდვას, პროექტის საირიგაციო
სისტემებზე ჩასატარებელი საზოგადოების ინფორმირების სემინარების საოპერაციო
ხარჯებს; (iii) სოციალურ მობილიზაციას და კონსულტირებას შიდასამეურნეო დონეზე
წყლის მართვაზე პასუხისმგებელი ორგანიზაციების დაფუძნების თაობაზე -
კონსულტანტებს, რომლებიც წარმოადგენენ კონსულტაციებს შიდასამეურნეო დონეზე
წყლის მართვაზე პასუხისმგებელი ორგანიზაციების დაფუძნების თაობაზე, პროექტის
სისტემებზე წყალმომხმარებელთა სოციალური მობილიზაციიის ჩათვლით და
სოციალური მობილიზაციის საოპერაციო ხარჯებს; (iv) შიდასამეურნეო დონეზე წყლის
მართვაზე პასუხისმგებელი ორგანიზაციებისთვის ტრეინინგების და კონსულტაციების
ჩატარებას - პროექტის ფარგლებში, საჭიროებისამებრ შპს „საქართველოს მელიორაციის“
წყალმომხმარებელთა მხარდაჭერის განყოფილებასთან ერთად, ტრეინინგის და
კონსულტირების პროგრამას საორგანიზაციო განვითარების, იურიდიული
მხარდაჭერის, მართვის, შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაციის და
მოვლა-შენახვის და ფინანსების მართვის საკითხებში; (v) შპს „საქართველოს
მელიორაციის“ წყალმომხმარებელთა მხარდაჭერის განყოფილების გაძლიერებას -
კონსულტანტებს, რომლებიც მოამზადებენ სახელმძღვანელო პრინციპებს და
ტრეინინგის მასალებს, განახორციელებენ შპს „საქართველოს მელიორაციის“

8
თანამშრომლების ტრეინინგს საორგანიზაციო განვითარების, იურიდიული
მხარდაჭერის, მართვის, შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაციის და
მოვლა-შენახვის და ფინანსების მართვის საკითხებში შიდასამეურნეო დონეზე წყლის
მართვაზე პასუხისმგებელი ორგანიზაციებისთვის, მათ შორის წყალმომხმარებელთა
ორგანიზაციებისთვის. პროექტის ფარგლებში ჩამოყალიბდება ექვსი-რვა წევრიანი
საველე საკონსულტაციო გუნდი, რომელიც მჭიდროდ ითანამშრომლებს შპს
„საქართველოს მელიორაციის“ წყალმომხმარებელთა მხარდაჭერის განყოფილებასთან
საველე სამუშაოების განხორციელებისას წყალმომხმარებლებისთვის და სხვა მონაწილე
მხარეებისთვის.

კომპონენტი 2 - მიწის ბაზრის განვითარება (2.25 მილიონი აშშ დოლარი)

22. ამ კომპონენტის ფარგლებში დაფინანსდება მიწის რეგისტრაციის პროგრამის

საპილოტო ფაზა, რომლის მიზანია სასოფლო-სამეურნეო რეგისტრაციის სტრატეგიის
და პროცედურების აპრობაცია მიწის საკუთრების უფლებების დიდი ნაწილის
დასარეგისტრირებლად. ამ კომპონენტის განმახორციელებელი უწყება არის
იუსტიციის სამინისტრო საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს საშუალებით
(„სააგენტო“).

23. ზემოაღნიშნული კომპონენტი სამი ძირითადი ელემენტისგან შედგება: (i)

სტრატეგიის და პროცედურების შემუშავება, რაც გულისხმობს მიწის რეგისტრაციის
სახელმძღვანელო პრინციპების, რეგისტრაციის მეთოდოლოგიის, სტრატეგიის,
პროცედურების და დავების გადაწყვეტის მექანიზმების მომზადებას; (ii) რეგისტრაციის
საპილოტო პროგრამა განხორციელდება დაახლოებით რვა ფართობზე, რომელიც ჯამში
48 000 ნაკვეთს მოიცავს. ეს ფართობები შერჩეული იქნა ქვეყანაში მიწათსარგებლობის
სიტაუციის წინასწარი შესწავლის საფუძველზე; (iii) მიწის რეგისტრაციის
მონიტორინგის სისტემის შემუშავება, რომელიც მოიცავს მიწის რეგისტრაციის
მონიტორინგის სისტემის შემუშავება-განხორციელებას და მისი ეკონომიკური
ზემოქმედების შეფასებას. მე-2 კომპონენტის საქმიანობის დეტალური აღწერა
მოცემულია სააგენტოს მიერ მიწის ბაზრის განვითარების კომპონენტისთვის
მომზადებულ საპერაციო სახელმძღვანელოში.

კომპონენტი 3 პროექტის მართვა (2.1 მილიონი აშშ დოლარი)

24. 3.1 ქვეკომპონენტი სოფლის მეურნეობის სამინისტროს პროექტის მართვა (1.95

მილიონი აშშ დოლარი) დააფინანსებს პროექტის მართვას, მათ შორის 1-ელ
კომპონენტთან დაკავშირებული განხორციელების, ფინანსების მართვის, შესყიდვების,
მონიტორინგის, შეფასების და მიმდინარე ანგარიშების კოორდინირებას და ტექნიკურ
ზედამხედველობას. 3.2 ქვეკომპონენტი სააგენტოს პროექტის მართვა დააფინანსებს მე-2
კომპონენტთან დაკავშირებულ პროექტის მართვის მსგავს საქმიანობას.

9
 3. ინსტიტუციონალური და განხორციელების ღონისძიებები

პროექტის ინსტიტუციონალური და განხორციელების ღონისძიებები

25. პროექტის ადმინისტრირება. ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესების 1-ელი

კომპონენტის განმახორციელებელი უწყება არის სოფლის მეურნეობის სამინისტრო.
ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესების კომპონენტის ყოველდღიურ მართვაზე,
ადმინისტრირებაზე და კოორდინირებაზე პასუხისმგებლობა დაკისრებული აქვს
სოფლის მეურნეობის სამინისტროში შექმნილ პროექტების მართვის და მონიტორინგის
სამმართველოს („სამმართველო“). ეს სამმართველო სამინისტროს წინაშე არის
ანგარიშვალდებული და მას მსოფლიო ბანკის დაფინანსებული პროექტების მართვის
დიდი გამოცდილება აქვს2. მის ფუნქციებში შედის შესყიდვები, ფინანსების მართვა და
გახარჯვები, მსოფლიო ბანკის უსაფრთხოების პოლიტიკასთან პროექტის შესაბამისობის
უზრუნველყოფა, მონიტორინგი, შეფასება და ანგარიშგება. ზემოაღნიშნული
სამმართველო ამჟამად ახორციელებს IFAD-ის დაფინანსებულ სოფლის დახმარების
პროექტს. ILMD პროექტის ირიგაციის კომპონენტის წარმატებით განხორციელების
მიზნით ახალი კომპონენტის ფარგლებში სამმართველოს დაემატება ძირითადი
თანამშრომლები, კერძოდ კომპონენტის კოორდინატორი, მთავარი ინჟინერი,
შესყიდვების კონსულტანტი, პროექტის ინჟინრები (2), რეგიონული ინჟინრები (3),
გარემოს დაცვის სპეციალისტი, მონიტორინგის და შეფასების სპეციალისტი. ეს
თანამშრომლები თავის როლს შეასრულებენ ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესების
კომპონენტის განხორციელებაში.

26. პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო მჭიდროდ

თანამშრომლობს შპს „საქართველოს მელიორაციასთან“, რომელიც წარმოადგენს
სახელმწიფო შპს-ს და ზედა რიგის საირიგაციო და სადრენაჟო ინფრასტრუქტურის
(კაშხლები, სათავე ნაგებობები, პირველი რიგის არხები და მეორე რიგს არხების დიდი
ნაწილი) კანონიერ მესაკუთრეს. შიდასამეურნეო საირიგაციო და სადრენაჟო
ინფრატრუქტურის (დანარჩენი მეორე რიგის არხები და მესამე რიგის არხები) კანონიერ
მესაკუთრეს კი ეკონომიკის სამინისტრო წარმოადგენს. შპს „საქართველოს მელიორაცია“
პასუხისმგებელია საირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურების მიწოდებაზე, მის და
ეკონომიკის სამინისტროს საკუთრებაში არსებული ინფრასტრუქტურის მოვლა-
შენახვაზე და რეგისტრაციაზე მისთვის გამოყოფილი ბიუჯეტის ფარგლებში. შპს
ანგარიშვალდებულია სოფლის მეურნეობის სამინისტროს წინაშე ყველა საკითხზე
ირიგაციის და დრენაჟის სისტემების საკუთრების გარდა, რაზეც ის ეკონომიკის
სამინისტროს წინაშე აგებს პასუხს.

27. 1-ლი კომპონენტის დირექტორი ვალდებულია ყოველდღიურად უზრუნველყოს

კომპონენტის საქმიანობის წარმართვა გეგმის შესაბამისად და სამმართველოს
თანამშრომლების მიერ მათი მოვალეობების შესრულება. კომპონენტის დირექტორი
ანგარიშვალდებულია სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საერთაშორისო
ურთიერთობათა დეპარტამენტის წინაშე. კომპონენტის კოორდინტაორი/მთავარი
ინჟინერი პასუხისმგებელია საირიგაციო სისტემების რეაბილიტაციასთან

2
ირიგაციის და დრენაჟის მომხმარებელტა ორგანიზაციების განვითარების პროექტის 2001-2009
წლებში და სოფლის განვითარების პროექტი 1998-2005 წლბში.
10
დაკავშირებული ყოველდღიურ საქმიანობაზე და ანგარიშვალდებულია კომპონენტის
დირექტორის წინაშე. მთავარი ინჟინერი ასევე პასუხისმგებელია სარეაბილიტაციო
სამუშაოების საერთო კოორდინაციაზე, მართვაზე და განხორციელებაზე. მთავარ
ინჟინერს ეხმარება თბილისში მომუშავე ორი ინჟინერი და რეგიონებში მომუშავე სამი
ინჟინერი, რომლებიც ველზე პროექტის წარმომადგნლების როლს ასრულებენ.
ინჟინრების ამ გუნდმა უნდა უზრუნველყოს საინჟინრო საქმიანობის მაღალპროფესიულ
დონეზე განხორციელება. მონიტორინგის და შეფასების სპეციალისტი პასუხისმგებელია
პროექტის მონიტორინგის და შეფასების სისტემის ჩამოყალიბებაზე, რომლის
საშუალებითაც პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო თვალყურს
ადევნებს პროექტის პროგრესს და დროულად დაადგენს ხელის შემშლელ ფაქტორებს.
გარემოს დაცვის სპეციალისტი განახორციელებს გარემოსდაცვითი მონიტორინგის
საქმიანობის კოორდინაციას და უზრუნველყოფს პროექტის საქმიანობის წარმართვას
გარემოსდაცვითი და სოციალური მართვის ჩარჩო-დოკუმენტის შესაბამისად. მან ასევე
უნდა გაუწიოს კოორდინაცია გარემოსდაცვითი მართვის გეგმების მომზადებას
პროექტის ფარგლებში შერჩეული ყველა საირიგაციო და სადრენაჟო სისტემისთვის.

28. სამშენებლო სამუშაოების კონტრაქტების მართვა, პროექტირების და მშენებლობის

ზედამხედველობა. პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო და შპს
„საქართველოს მელიორაცია“ პასუხისმგებელი არიან სამშენებლო სამუშაოების
კონტრაქტების მართვაზე. პროექტის ფარგლებში შერჩეული პირველი სამი სისტემის
(ქვემო სამგორის, ტბისი-კუმისი და ზედა რუს) ზედა რიგის ინფრასტრუქტურის
პროექტები მომზადებული იქნა პროექტის მომზადების ეტაპზე შპს „საქართველოს
მელიორაციის“ მიერ კონტრაქტით დაქირავებული საპროექტო ორგანიზაციების მიერ.
სამშაოების დაწყება დაგეგმილია პროექტის პირველ წელს (შემდგომში მათ ეწოდება
„სამუშაოების 1-ელი პარტია“). საპროექტო ორგანიზაციებთან სამუშაოების 1-ელი
პარტიის პროექტირებაზე გაფორმებულ კონტრაქტებში მშენებლობის
ზედამხედველობა არ არის გათვალისწინებული. აქედან გამომდინარე, სოფლის
მეურნეობის სამინისტრო თხოვნით მიმართვას მსოფლიო ბანკს, რომ ზემოაღნიშნულ
პროექტირების კონტრაქტებში დამატებული იქნეს მშენებლობის ზედამხედველობა.

29. ზემოაღნიშნული სამი სისტემისთვის მომავალში გათვალისწინებულია

კაშხლების უსაფრთხოებაში ინვესტიციების განხორციელება. შესაძლებელია ასევე
განხორციელდეს მეორე და მესამე რიგის ინფრასტრუქტურის რეაბილიტაცია. ყველა
შემდგომი სამუშაოს (კრიტიკული მნიშვნელობის მქონე შიდასამეურნეო
ინფრასტრუქტურის გარდა) პროექტირების კონტრაქტი გაფორმდება მხოლოდ მას
შემდეგ, რაც ჩამოყალიბდება შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის საკუთრების და
მართვის ინსტიტუციონალური მექანიზმი (იხ. მე-18 პარაგრაფი ზემოთ). შპს
„საქართველოს მელიორაცია პროექტების მართვის და მონიტორინგის
სამმართველოსთან ერთად პასუხისმგებელი იქნება პროექტის ფარგლებში
განსახორციელებელი შემდგომი სარეაბილიტაციო სამუშაოების პროექტირების
კონტრაქტების გაფორმებაზე საპროექტო ორგანიზაციებთან. საპროექტო
ორგანიზაციებთან გაფორმებულ პროექტირების კონტრაქტებში გათვალისწინებული
უნდა იყოს ასევე მშენებლობის ზედამხედველობა. საპროექტო ორგანიზაციამ უნდა
უზრუნველყოს კონტრაქტის შესასრულებლად საჭირო პერსონალი და რესურსები, მათ
შორის დამპროექტებელი ინჟინერი/გუნდის ხელმძღვანელი, კონტრაქტის პსეციალისტი,
მშენებელი ინჟინრები, ობიექტის ზედამხედველები და დამხმარე პერსონალი.
კონტრაქტის ფარგლებში საჭირო იქნება ასევე კონსულტანტების მოწვევა ტექნიკურ-
11
ეკონომიკური დასაბუთების მოსამზადებლად (შედარებით ფართონასშტაბიანი/რთული
სამუშაოებისთვის), ტოპოგადაღებები და სხვა სახის კვლევევების ჩასატარებლად,
რეაბილიტაციის საჭიროების დადგენის, წინასწარი ხარჯთაღრიცხვების მომზადების
(რომლებიც განხილული უნდა იქნეს შპს „საქართველოს მელიორაციასთან“ და
პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველოსთან ერთად), ასევე დეტალური
პროექტების და სატენდერო დოკუმენტაციის მომზადების და ტექნიკური
კონსულტაციების განხორციელების მიზნით. საჭიროებისამებრ, შეიძლება მოწვეული
იქნეს კონსულტანტები სატენდერო წინადადებების შეფასებაში, მშენებლობის
ზედამხედველობაში და ანგარიშგებაშ დახმარების მიზნით.

30. სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ დაუყოვნებლივ უნდა შეაჩეროს

კონტრაქტორების და თანამშრომლების შესვლა იმ ფართობებზე, რომლებიც
ოფიციალური ან არაოფიციალური ინფორმაციით შეიძლება საშიში იყოს. დაშვება უნდა
განახლდეს მხოლოდ მას შემდეგ, რაც შესაბამისი სახელმწიფო უწყებები ამ ფართობები
უსაფრთხოდ გამოაცხადებს. აუცილებელია ბანკის ინფორმირება ზემოაღნიშნულის
შესახებ.

31. პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო და კომპონენტის

დირექტორი შპს „საქართველოს მელიორაციასთან“ განიხილავენ და დაამტკიცებენ
პროექტებს. შემდეგ პროექტები წარედგინება მსოფლიო ბანკს მისი ინჟინრის მიერ
განსახილველად და მსოფლიო ბანკის მხრიდან პროექტის გუნდის ხელმძღვანელის
მიერ დასამტკიცებლად. სამუშაოებზე ტენდერის გამოცხადება შეიძლება მხოლოდ
მსოფლიო ბანკის მიერ პროექტების დამტკიცების შემდეგ.

32. კონტრაქტორებზე უშუალო კონტროლს განახორციელებს პროექტირების და

ზედამხედველობის გუნდი. პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველოს და
შპს „საქართველოს მელიორაციის“ ინჟინრებმა ობიექტზე არსებული პრობლემები უნდა
განიხილონ საპროექტო ორგანიზაციასთან ერთად. სამმართველოს საინჟინრო გუნდი
წარმოადგენს ზედამხედველობის მეორე დონეს. ეს გუნდი თვალყურს ადევნებს
კონტრაქტორების და საპროექტო ორგანიზაციების მუშაობას. სამმართველოს
რეგიონებში და თბილისში მომუშავე ინჟინრებს შორის კომუნიკაცია და ანგარიშგება
განხორციელდება ელექტრონულად და არ იქნება საჭირო თბილისში ხშირი მგზავრობა.
ამის ნაცვლად, სამმართველოს თბილისში მომუშავე ინჟინრები რეგულარულად
მოინახულებენ ობიექტებს, ზედამხედველობას გაუწევენ სარეაბილიტაციო სამუშაოებს
და გადაწყვეტენ წარმოქმნილ პრობლემებს. სამუშაოების განხორციელებისთვის საჭირო
დაფინანსება პირდაპირ პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველოდან
გაერიცხება კონტრაქტორებს სამშენებლო სამუშაოების კონტრაქტში მითითებული
პირობების შესაბამისად. დასრულებული სამუშაოებისთვის გადახდების
განხორციელება მოხდება კონტრაქტის ყველა მხარის მიერ ობიექტების ერთობლივი
ინსპექტირების შემდეგ. კონსულტანტმა (საპროექტო ორგანიზაციამ) სამმართველოს
უნდა წარუდგინოს კვარტალური ანგარიშები სამუშაოების მიმდინარეობის შესახებ.

33. 1.2 ქვეკომპონენტის (ირიგაციის და დრენაჟის ინსტიტუციონალური

გაძლიერება) ფარგლებში ინსტიტუციონალური გაძლიერების ღონისძიებებში
ძირითადი ტექნიკური პარტნიორი არის სოფლის მეურნეობის სამინისტროს
მელიორაციის დეპარტამენტი (რომელიც ძირითადად სტრატეგიის შემუშავებაზე არის
პასუხისმგებელი). კერძოდ, ეს დეპარტამენტი მიიღებს დახმარებას საერთაშორისო და
12
ადგილობრივი კონსულტანტებისგან „ირიგაციის და დრენაჟის ეროვნული სტრატეგიის“
და „სისტემების რეაბილიტაციის და მოდერნიზაციის ეროვნული გეგმის“
მოსამზადებლად. „სტრატეგიის და მოდერნიზაციის გეგმის“ დარგთშორისი და
ფინანსური შედეგების გათვალისწინებით ასევე ჩატარდება კონსულტაციები გარემოს
და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროსთან, ფინანსთა სამინისტროსთან და
პრემიერ-მინისტრის აპარატთან.

34. შპს „საქართველოს მელიორაციას“ ასევე წარმოადგენს ძირითად ტექნიკურ

პარტნიორს ინსტიტუციონალური გაძლიერების საქმიანობაში. ქვემოთ წარმოდგენილია
დეტალური ინფორმაცია.

35. შპს „საქართველოს მელიორაციის“ ინსტიტუციონალური გაძლიერება მართვის,

ექსპლუატაციის და მოვლა-შენახვის სფეროში. პროექტის კონსულტანტები
დაეხმარებიან შპს „საქართველოს მელიორაციას“ მოვლა-შენახვის, წყალმომარაგების,
წყალმომარაგების მეთოდების გაუმჯობესებაში, საირიგაციო მომსახურების გეგმების და
მომსახურების ხელშეკრულებების შემუშავებაში ბილინგის მექანიზმის
გაუმჯობესებაში.

36. შპს „საქართველოს მელიორაციის“ მიერ მოვლა-შენახვის სამუშაოებისთვის

გამოყენებული ტექნიკის და აღჭურვილობის განახლება: პროექტი შეისყიდის
საირიგაციო და სადრენაჟო სისტემების მოვლა-შენახვისთვის საჭირო ტექნიკას,
აღჭურვილობას და კომპიუტერებს შპს „საქართველოს მელიორაციისთვის“. შპს-მ უნდა
აჩვენოს, რომ აქვს საკმარისი ბიუჯეტი და მოვლა-შენახვის გეგმები ამ ტექნიკისა და
აღჭურვილობისთვის. შპს-მ ხელი უნდა მოაწეროს შეთანხმებას სოფლის მეურნეობის
სამინისტროსთან. ამ შეთანხმებაში განსაზღვრული იქნება შპს-ს ვალდებულება, რომ
მოუაროს მისთვის გადაცემულ ტექნიკას და აღჭურვილობას.

37. ექსპლუატაციის, მოვლა-შენახვის და დაფინანსების გეგმების მომზადება

შერჩეული სისტემებისთვის. პროექტის კონსულტანტი ითანამშრომლებს შპს-თან
პროექტის ფარგლებში შერჩეული საირიგაციო და სადრენაჟო სისტემების ზედა რიგს
ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაციის, მოვლა-შენახვის და დაფინანსების გეგმების
მომზადების მიზნით.

38. შპს „საქართველოს მელიორაციის“ წლიური საოპერაციო გეგმების მომზადება

2015/16 წლებისთვის. პროექტის კონსულტანტი ითანამშრომლებს შპს-თან 2015 და 2016
წლებისთვის შპს-ს საოპერაციო გეგმების მომზადების მიზნით.

39. ინსტიტუციონალური საფუძვლების შემუშავება შიდასამეურნეო საირიგაციო

მომსახურების განსახორციელებლად. პროექტი შეისწავლის საირიგაციო სისტემების
შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის საკუთრების და მართვის ინსტიტუციონალური
მექანიზმის ვარიანტებს. ტექნიკური დახმარების ჯგუფი მონაწილეობას მიიღებს
ექსპლუატაციის, მოვლა-შენახვის და დაფინანსების გეგმების მომზადებაში და ამის
საფუძველზე შეთანხმების შემუშავებაში სოფლის მეურნეობის სამინისტროს,
შიდასამეურნეო ინფრასტრუქტურის მესაკუთრე ორგანიზაციას და შიდასამეურნეო
დონეზე წყლის მართვაზე პასუხისმგებელ ორგანიზაციას შორის. ამ შეთანხმებაში
განსაზღვრული იქნება მხარეების მოვალეობები რეაბილიტაციის, ექსპლუატაციის,
მოვლა-შენახვის და დაფინანსების სფეროში.
13
40. კონსულტანტმა ასევე უნდა აამაღლოს რეგიონული და მუნიციპალური
მმართველი ორგანოების და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს თანამშრომლების
ინფორმირეულობის დონე წყლის შიდასამეურნეო მართვის ინსტიტუციონალური
მექანიზმის შესახებ. თუ ადგილობრივ არასამთავრობო ორგანიზაციებს აქვთ საკმარისი
გამოცდილება და რესურსები, პროექტმა შეიძლება ისინი დაიქირავოს ამ ამოცანების
განსახორციელებლად. თუმცა აღსანიშნავია, რომ ამჟამად ირიგაციის განვითარების
დარგში არასამთავრობო ორგანიზაციების პოტენციალი მცირეა.

მონიტორინგის და შეფასების შედეგები, წლიური სამუშაო გეგმები და ბიუჯეტები

41. პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო და საჯარო რეესტრის

ეროვნული სააგენტო („სააგენტო“) პასუხისმგებელი არიან ირიგაციის რეაბილიტაციის
და მიწის ბაზრის განვითარების კომპონენტებზე შესაბამისად. მონიტორინგის და
შეფასების სისტემის ამოცანაა გამოყენებული რესურსების, შედეგების და
გრძელვადიანი შედეგების ინდიკატორების გაზომვა და პროექტის
თანაშრომლებისთვის და მონაწილე მხარეებისთვის ინფორმაციის რეგულარულად
მიწოდება პროექტის განხორციელების და შედეგების თაობაზე, პოტენციური
პრობლემების დადგენა და პროექტის მიერ განვითარების მიზნების მიღწევის დონის
განსაზღვრა. მონიტორინგის და შეფასების სისტემის მიზანია მენეჯმენტისთვის
დროული და სანდო შედეგების მიწოდება კომპეტენტური გადაწყვეტილებების მიღების
ხელშესაწყობად. მონიტორინგის და შეფასების სისტემა არა მარო მართვის
მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია, არამედ ამასთან ერთად წარმოადგენს სასარგებლო
წყაროს სწავლისა და ცოდნის მართვის მექანიზმისთვის.

42. 1-ელი კომპონენტის მონიტორინგის და შეფასების სისტემა მოიცავს ირიგაციის

რეაბილიტაციის კომპონენტის საქმიანობის სპეციფიკის შესაბამის რამდენიმე ტიპის
მონაცემებს პროექტის შედეგების ჩარჩოს შესაბამისად (მე-8 დაართი). პროექტების
მართვის და მონიტორინგის სამმართველოში მონიტორინგის და შეფასების
სპეციალისტი პასუხისმგებელი იქნება მონიტორინგის და შეფასების ამოცანების
კოორდინირებაზე, მონაცემთა ბაზის ორგანიზებაზე და განახლებაზე, კომპონენტის
კოორდინატორთან და საჭირო მონაცემების შეგროვება-ანგარიშგების საქმიანობაში
ჩართულ ყველა პირთან კავშირზე. მიღებული ინფორმაცია გამოყენებული იქნება
პროგრესის და პრობლემების თვალყურის სადევნებლად და ამასთან მართვის
სასარგებლო ინსტრუმენტს წარმოადგენს. მონიტორინგის და შეფასების მონაცემები
მუდმივად განახლდება და შეჯამდება კვარტალურად.

43. შუალედური შედეგების დონეზე პროექტების მართვის და მონიტორინგის

სამმართველოს ანგარიშებში და კვლევებში შეფასდება შემდგეი ასპექტები: (i)
წყალმომხმარებლებისთვის ახალი/გაუმჯობსებული საიირგაიცო და სადრენაჟო
მომსახურების გაწევა; (ii) ქალი წყალმომხმარებლებისთვის ახალი/გაუმჯობსებული
საიირგაიცო და სადრენაჟო მომსახურების გაწევა; (iii) ირიგაციის და დრენაჟის
ეროვნული გგემის მომზადება და დამტკიცება; (iv) პროექტის პირდაპირი
ბენეფიციარები; (v) ქალი ბენეფიციარები.

14
44. პროექტის განვითარების მიზნების და შუალედური შედეგების მონიტორინგი
განხორციელდება არსებული მდგომარეობის კვლევების საფუძველზე. სოფლის
მეურნეობის სამინისტროს პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო
ჩაატარებს ერთ კვლევას საირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურებაზე და მეურნეობის
პროდუქტიულობაზე 1-ელი კომპონენტის ზემოქმედების შესაფასებლად. მეორე
კვლევას ჩაატარებს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო მიწის ბაზარზე, სასოფლო-
სამეურნეო მიწებში ინვესტირებაზე და საკრედიტო ბაზრებში მონაწილეობაზე მე-2
კომპონენტის ზემოქმედების შესაფასებლად. შემდეგ პროექტების მართვის და
მონიტორინგის სამმართველო ჩაატარებს შუალედურ და პროექტის საბოლოო კვლევებს.
შუალედური კვლევა პროექტის მესამე წელს ჩატარდება. მისი მიზანია პროექტის
დიზაინის საფუძვლიანობის და პროექტის განვითარების მიზნების მიღწევის
თვალსაზრისით პროგრესის შეფასება და საჭირო კორექტირების განხორციელება ან
ცვლილებების შეტანა პროექტის დიზაინში. კვლევებს ჩაატარებს დამოუკიდებელი
კომპანია, რომელსაც ქვეკონტრაქტით დაიქირავებს პროექტების მართვის და
მონიტორინგის სამმართველო. მონიტორინგის და შეფასების სპეციალისტი
ზედამხედველობას გაუწევს კვლევის პროცესს და უზრუნველყოფს მონაცემების
იმგვარად შეგროვებას, დამუშავებას და ანალიზს, რომ ისინი აკმაყოფილებდეს
პროექტის მონიტორინგის და შეფასების, კერძოდ პროექტის შედეგების ჩარჩოს,
მოთხოვნებს. სარეაბილიტაციო სამუშაოების ზემოქმედების მონიტორინგს
განახორციელებენ როგორც პროექტირების და მშენებლობის ზედამხედველი ინჟინრები,
(რომლებიც საპროექტო კვლევების ფარგლებში დაადგენენ სოფლის მეურნეობის და
ინფრასტრუქტურის არსებულ მდგომარეობას), ასევე პროექტების მართვის და
მონიტორინგის სამმართველო (რომელიც პასუხისმგებელია რეაბილიტაციის შედეგების
მონიტორნგსა და შეფასებაზე). საინჟინრო გუნდი მოამზადებს ანგარიშს
სარეაბილიტაციო სამუშაოების ფიზიკური პროგრესის შესახებ და ეს ანგარიში
შეტანილი იქნება სამმართველოს კვარტალურ და წლიურ ანგარიშებში.

45. პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო წარმოადგენს

კვარტალურ და წლიურ ანგარიშებს მონიტორინგის და შეფასების შედეგების და
პროექტის განხორციელების სტატუსის შესახებ. კვარტალურ ანგარიშებში შეტანილი
იქნება შემდეგი ინფორმაცია (i) ეფექტურობის განახლებული მაჩვენებლები; (ii)
პროექტის საქმიანობის სტატუსი, სამშენებლო კონტრაქტების ჩათვლით; (iii)
შესყიდვები; (iv) პროექტის განახლებული ხარჯთაღრიცხვები, შესყიდვების გეგმა და
განხორციელების გრაფიკი; (v) წარმოქმნილი პრობლემები, მათი გადაწყვეტის გზები და
საჭირო რესურსები; (vi) შეთანხმებულ გარემოსდაცვით და სოციალური მართვის
ჩარჩო-დოკუმენტთან შესაბამისობა. პროექტების მართვის და მონიტორინგის
სამმართველო პასუხისმგებელი იქნება საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოდან
მიღებული ანგარიშების შეტანაზე საერთო ანგარიშში. ყოველი წლის მეოთხე
კვარტალური ანგარიში წლიური ანგარიში იქნება. წლიურ ანგარიშებში წარმოდგენილი
იქნება ინფორმაცია პროექტის მუშაობის ეფექტურობის შესახებ გასულ წელს და
მომავლი წლის გეგმები და ბიუჯეტები. პროექტის დასასრულს ასევე მომზადდება
დასრულების ანგარიში.

46. სოფლის მეურნეობის სამინისტროში ასევე ჩამოყალიბდება პროექტის

საინფორმაციო სისტემა და ვებ-გვერდი, რომელშიც აისახება პროექტის ყველა
კომპონენტის ფარგლებში მომზადებული ტექნიკური ანგარშები, ზემოქმედების

15
კვლევები და სხვა საჯარო ინფორმაცია. პროექტის მონიტორინგის და შეფასების ყველა
ხარჯი სრულად დაფინანსდება პროექტის თანხებით.

47. წლიური სამუშაო გეგმა და ბიუჯეტი. პროექტების მართვის და მონიტორინგის

სამმართველო პასუხისმგებელია 1-ელი კომპონენტის 3.1 ქვეკომპონენტის წლიური
ბიუჯეტის მომზადებაზე და მე-2 კომპონენტის და 3.2 ქვეკომპონენტისთვის სააგენტოს
მიერ მომზადებული ცალ-ცალკე ბიუჯეტებთან ერთად მის გაერთიანებაში პროექტის
წლიურ ბიუჯეტებში. წლიური ბიუჯეტები დეტალური უნდა იყოს, ვინაიდან ეს
აუცილებელია არსებული პროექტების მონიტორინგისთვის და უნდა ეფუძნებოდეს
მსოფლიო ბანკის მიერ დამტკიცებულ შესყიდვების საბოლოო გეგმას. წლიური სამუშაო
გეგმის და ბიუჯეტის მიზანია, პროექტის მართვის გუნდისთვის უზრუნველყოს
გრაფიკი დაგეგმილი საქმიანობის განსახორციელებლად შესაბამის ბიუჯეტთან/საჭირო
რესურსებთან ერთად. წლიურ სამუშაო გეგმაში და ბიუჯეტში გათვალისწინებული
უნდა იყოს წინა წლების გეგმები და ბიუჯეტები და ზედამხედველობის ანგარიშების
რეკომენდაციები. სამუშაო გეგმის ნიმუში მე-6 დანართში არის მოცემული.

ეს ნაწილი რეგულარულად განახლდება პროექტის პირველი ექვსი თვის განმავლობაში

მონიტორინგის და შეფასების სისტემის დიზაინში განხორციელებული ცვლილებების
ასახვის მიზნით.

4. პროექტის ხარჯები და დაფინანსება

ცხრილი 1: პროექტის ხარჯები და დაფინანსება (აშშ დოლარი)

პროექტის კომპონენტები პროექტის IDA-ს

ხარჯები დაფინანსების %
1. ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესება 45,900,000 100%
2. მიწის ბაზრის განვითარება 2,000,000 100%
3. პროექტის მართვა 2,100,000 100%
ხარჯები სულ 50,000,000 100%

პროექტისთვის საჭირო მთლიანი საანგარიშო დაფინანსება 50 მილიონ აშშ დოლარს

შეადგენს. ეს არის მსოფლიო ბანკის დაფინანსება საერთაშორისო განვითარების
ასოციაციის (IDA) კრედიტის ფორმით. ზემოთ ცხრილში წარმოდგენილია პროექტის
კრებსითი ხარჯთაღრიცხვა კომპონენტების მიხედვით. პროექტის ხარჯები
ყოველწლიურად განახლდება წლიური ბიუჯეტის მომზადებისას. დაფინანსების
მიღები არის საქართველოს მთავრობა, რომელსაც წარმოადგენს ფინანსთა სამინისტრო.

16
 5. შესყიდვების მექანიზმი
5.1 ზოგადი

პროექტის ფარგლებში შესყიდვები ხორციელდება შემდეგი სახელმძღვანელო

პრინციპების შესაბამისად: „სახელმძღვანელო პრინციპები: საქონლის, სამუშაოების და
არასაკონსულტაციო მომსახურების შესყიდვა მსოფლიო ბანკის სესხის ამღებთა მიერ
რეკონსტრუქციის და განვითარების საერთაშორისო ბანკის სესხების და საერთაშორისო
განვითარების ასოციაციის კრედიტების და გრანტების ფარგლებში“ (2011 წლის
იანვარი), „სახელმძღვანელო პრინციპები: კონსულტანტების შერჩევა და დაქირავება
მსოფლიო ბანკის სესხის ამღებთა მიერ რეკონსტრუქციის და განვითარების
საერთაშორისო ბანკის სესხების და საერთაშორისო განვითარების ასოციაციის
კრედიტების და გრანტების ფარგლებში“ (2011 წლის იანვარი), გადასინჯული 2014 წლის
ივლისში და დაფინანსების ხელშეკრულების დებულებები. შესყიდვების შესაბამისი
პროცედურები და ბანკის მიერ განხილვისთვის დადგენილი ზღვრული ოდენობები
აღწერილია მე-3 დანართში და ასახულია შესყიდვების გეგმაში.

ქვემოთ აღწერილია სხვადასხვა ხარჯები კატეგორიების მიხედვით. ბანკის მიერ

დასაფინანსებელი თითოეული კონტრაქტისთვის სესხის მიმღებმა და ბანკმა
შესყიდვების გეგმაში უნდა შეათანხმონ შესყიდვების ან კონსულტანტების შერჩევის
მეთოდები, წინასწარი კვალიფიკაციის საჭიროება, საანგარშო ხარჯები, წინასწარი
განხილვის მოთხოვნები და ვადები. შესყიდვების გეგმა უნდა განახლდეს მინიმუმ
ყოველწლიურად ან საჭიროების მიხედვით პროექტის განხორციელების და
ინსტიტუციონალური პოტენციალის გაუმჯობესების ასახვის მიზნით (შესყიდვების
გეგმა მე-2 დანართშია წარმოდგენილი). გამოყენებული უნდა იქნეს სტანდარტული
სატენდერო დოკუმენტაციის და წინადადებების მოწვევის ფორმები, რომლებიც ბანკის
ვებ-გვერდზეა წარმოეგნილი.

5.2 შესყიდვების მართვა

პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო განახორციელებს შესყიდვებს

1-ელი კომპონენტის და 3.1 ქვეკომპონენტის ფარგლებში. საჯარო რეესტრის ეროვნული
სააგენტო განახორციელებს შესყიდვებს მე-2 კომპონენტის და 3.2 ქვეკომპონენტის
ფარგლებში.

დოკუმენტაცია: პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო აწარმოებს

სრულ დოკუმენტაციას ყველა საქმიანობაზე. ეს მოიცავს შესყიდვების დოკუმენტებს
თითოეული კონტრაქტისთვის, სატენდერო დოკუმენტაციის ჩათვლით, წინადადებების
მოწვევებს, განცხადებებს, მიღებულ სატენდერო წინადადებებს, სატენდერო
წინადადებების შეფასების ანგარიშებს, თანხმობებს (No Objection), მიღების წერილებს,
კონტრაქტებს, სატენდერო წინადადებების გარანტიებს, საავანსო გადახდების
გარანტიებს, კონტრაქტის შესრულების გარანტიებს, ინვოისების და გადახდების
ასლებს, კორესპონდენციას და სხვა. კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაცია
ოპერატიულად უნდა იქნეს აღნუსხული და უნდა იწარმოებოდეს კონტრაქტების
განრიგი.

5.3 შესყიდვების მექანიზმი:

17
პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველოს შესყიდვების კონსულტანტმა
იცის მსოფლიო ბანკის შესყიდვების სახელმძღვანელო პრინციპები. მან დიდი ცოდნა და
გამოცდილება შეიძინა პროექტის განხორციელების პერიოდში. თუმცა შესყიდვების
კონსულტანტი მხოლოდ IFAD-ის პროექტზეა მიმაგრებული. აქედან გამომდინარე,
აუცილებელია სრულ განაკვეთზე მეორე შესყიდვების სპეციალისტის დაქირავება,
რომელსაც აქვს მსოფლიო ბანკის დაფინანსებულ პროექტებში მუშაობის გამოცდილება.
პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველოს დაგეგმილი აქვს ამ
სპეციალისტის აყვანა პროექტის ეფექტურობამდე და შესყიდვების დაწყებამდე.

5.4 მსოფლიო ბანკის თანხმობა (No-Objection)

შესყიდვები, რომლებიც შესყიდვების შეთანხმებული გეგმის მიხედვით წინასწარ
განხილვას ექვემდებარება, მსოფლიო ბანკის თანხმობას (No Objection) საჭიროებს.
5.5 საქონლის და არასაკონსულტაციო მომსახურების შესყიდვა

საქონელი და არასაკონსულტაციო მომსახურება, რომლის ღირებულება შეადგენს ან

აღემატება 1 მილიონ აშშ დოლარს, შესყიდული იქნება საერთაშორისო საკონკურსო
ვაჭრობის (ICB) საშუალებით. საქონელი და არასაკონსულტაციო მომსახურება, რომლის
რირებულება 1 მილიონ აშშ დოლარზე ნაკლებია, ეროვნული საკონკურსო ვაჭრობის
(NCB) საშუალებით უნდა იქნეს შესყიდული. 100 000 აშშ დოლარზე ნაკლები
ღირებულების საქონელი და არასაკონსულტაციო მომსახურება შესყიდული უნდა იქნეს
დახლიდან (SH)

5.6 სამუშაოების შესყიდვა

სამუშაოების კონტრაქტები, რომელთა საანგარიშო ღირებულება 10 მილიონი აშშ

დოლარის ეკვივალენტს აღემატება, საერთაშორისო საკონკურსო ვაჭრობის საშუალებით
უნდა იქნეს შესყიდული. 10 მილიონი აშშ დოლარის ან ნაკლები ღირებულების
კონტრაქტები შესყიდული იქნება ეროვნული საკონსურსო ვაჭრობის საშუალებით,
ხოლო 200 000 აშშ დოლარზე ნაკლები ღირებულების კონტრაქტები - დახლიდან.
მსოფლიო ბანკის გუნდმა შეაფასა საქართველოს სახელმწიფო შესყიდვების
ელექტრონული სისტემა, რომელიც გამოყენებული იქნება ბანკის პროექტებისთვის.
შეფასებისას დადგენილი იქნა რა გაუმჯობსებას/მოდიფიკაციას საჭიროებს
შესყიდვების ელექტრონული სისტემა, რომ შეესაბამებოდეს სამშენებლო
სამუშაოების/საქონლის შესყიდვის მიმართ განვითარების მრავალმხრივი ბანკის
მოთხოვნებს. სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტომ განახორციელა შესაბამისი
მოდიფკაცია. მსოფლიო ბანკმა თანხმობა განაცხადა მოდიფიცირებული სახელმწიფო
შესყიდვების ელექტრონული სისტემის გამოყენებაზე იმ სამშენებლო სამუშაოების და
საქონლის შესყიდვისთვის, რომელთა საანგარიშო საკონტრაქტო ფასი 10 მილიონ აშშ
დოლარს ან ნაკლებს შეადგენს. შესყიდვების მოდიფიცირებული ელექტრონული
სისტემა შეიძლება გამოყენებული იქნეს ეროვნული საკონკურსო ვაჭრობის ან ღია
ბაზარზე შესყიდვების მეთოდებისთვის.

5.7 კონსულტანტების შერჩევა

18
 საკონსულტაციო მომსახურების შესყიდვა უნდა მოხდეს ზემოაღნიშნული მსოფლიო
ბანკის საკონსულტაციო მომსახურების შესყიდვის სახელმძღვანელო პრინციპების
საფუძველზე. კონსულტანტები დაქიავებული იქნება სამშენებკო სამშაოების
საზედამხედველოდ, პოტენციალის განვითარებისთვის და სხვა. საკონსულტაციო
კომპანიების შესარჩევად გამოყენებული იქნება მსოფლიო ბანკის წინადადებების
მოწვევის (RFP) სტანდარტული ფორმა (გადასინჯული 2011 წლის ოქტომბერში).
გამოყენებული იქნება კონსულტანტების შერჩევის შემდეგი მეთოდები: შერჩევა ),
შერჩევა ფიქსირებული ბიუჯეტის საფუძველზე (FBS), შერჩევა კონსულტანტის
კვალიფიკაციის საფუძველზე (CQS), შერჩევა უმცირესი ღირებულების საფუძველზე
(LCS), ერთი წყაროდან შერჩევა (SSS) და ინდივიდუალური კონსულტანტები (IC).
ინდივიდუალური კონსულტანტების შერჩევა მოხდება საონსულტაციო მომსახურების
შესყიდვის სახელმძღვანელო პრინციპების V თავის შესაბამისად. ამ მეთოდით
შერჩევისას აუცილებელია მინიმუმ სამი კვალიფიციური და ხელმისაწვდომი
კანდიდატის შედარება.

5.8 ეროვნული კონსულტანტებისგან შემდგარი წინასწარი შერჩევის სია

ეროვნული კონსულტანტებისგან შემდგარი წინასწარი შერჩევის სია: იმ

საკონსულტაციო მომსახურებისთვის, რომლის საანგარიშო საკონტრაქტო ღირებულება
300 000 აშშ დოლარზე ნაკლებია, წინასწარი შერჩევის სია შეიძლება მხოლოდ ეროვნული
კონსულტანტებისგან შედგებოდეს კონსულტანტების სახელმძღვანელო პრინციპების 2.7
პარაგრაფის შესაბამისად.

5.9 დამატებითი საოპერაციო ხარჯები, ბანკის მიერ მისთვის მისაღები ბიუჯეტის

საფუძველზე დამტკიცებულ საოპერაციო ხარჯებს დაფარავს პროექტების მართვის და
მონიტორინგის სამმართველო. ეს ხარჯები მოიცავს პროექტის განხორციელების,
მართვის და მონიტორინგის ხარჯებს, დამხმარე პერსონალის ხელფასების ჩათვლით
(დაფინანსების მიმღების თანამშრომლების ხელფასების გარდა), ასევე კომუნიკაციის,
რედაქტირების, ბეჭდვის, გამოცემის, თარგმანის, ავტომობილების ექსპლუატაციის და
ტექმომსახურების ხარჯებს, საბანკო გადასახადებს, ქვეყნის შიგნით მოგზაურობის
ხარჯებს, ოფისის იჯარას, კომუნალურ გადასახადებს და საკანცელარიო საქონლის
ხარჯებს.

5.10. წინასწარი განხილვისთვის დადგენილი ზღვრული ოდენობები საქონლის,

სამუშაოების და მომსახურებისთვის (საკონსულტაციო მომსახურების გარდა):

ხარჯების კატეგორია მეთოდი წინასწარი განხილვის ზღვრული ოდენობა

1. საქონელი ICB ყველა კონტრაქტი
-“- NCB როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
-“- SH* როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
-“- DC როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
2. სამუშაოები ICB ყველა კონტრაქტი
-“- NCB როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
19
 გეგმაში
-“- SH როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
-“- DC როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
-“- NCB როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
-“- SH როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
-“- DC როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
DC - პირდაპირი წესით კონტრაქტის გაფორმება
საკონსულტაციო მომსახურებისთვის:

ხარჯების მეთოდი შესყიდვების წინასწარი განხილვის ზღვრული

კატეგორია მეთოდების ოდენობები
ზღვრული
ოდნეობები
3. საკონსულტაციო QCBS როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
კომპანიები გეგმაში
FBS როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების გეგმაში
QBS როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების გეგმაში
LCS როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების გეგმაში
CQS ≤ $300 K როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
გეგმაში
SSS როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების გეგმაში
4. ინდივიდუალური IC როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების
კონსულტანტები გეგმაში
SSS როგორც შეთანხმებულია შესყიდვების გეგმაში

5.11 შემდგომი განხილვა

მსოფლიო ბანკის საზედამხედველო მისიების პერიოდში შესყიდვების იმ ხუთი
პაკეტიდან, რომელიც არ ექვემდებარე წინასწარ განხილვას, მოხდება მინიმუმ ერთი
შესყიდვების პაკეტის შემდგომი განხილვა.

5.12 საქონლის და სამუშაოების შესყიდვების კონკრეტული მეთოდები

თუ ქვემოთ ცხრილში სხვაგვარად არ არის მითითებული, სამუშაოების და საქონლის

შესყიდვა მოხდება საერთაშორისო საკონსკურსო ვაჭრობის (ICB) საშუალებით. ქვემოთ
განსაზღვრულია შესყიდვების სხვა მეთოდები, რომლებიც შეიძლება გამოყენებული
იქნეს საქონლისა და სამუშაოებისთვის. შესყიდვების გეგმაში განსაზღვრული უნდა
იყოს ის გარემოებები, როდესაც შესაძლებელია ამ მეთოდების გამოყენება.
5.13 შესყიდვების მეთოდი
20
 (a) ეროვნული საკონკურსო ვაჭრობა (NCB), ქვემოთ ჩამოთვლილი დამატებითი
დებულებების პირობით

(i) “ღია საკონკურსო ვაჭრობის პროცედურები“ (ანუ „საჯარო ტენდერი“) წარმოადგენს

ნაგულისხმევ (ავტომატურ) პროცედურას. საქონლის, სამუშაოების და
არასაკონსულტაციო მომსახურების შესახებ წინადადებების წარსადგენად
გამოყენებული უნდა იქნეს „ერთი კონვერტის“ პროცედურა.

(ii) სატენდერო წინადადებების მოწვევა უნდა გამოქვეყნდეს მინიმუმ ერთ ეროვნულ

ყოველდღიურ გაზეთში და უნდა ითვალისწინებდეს მინიმუმ ოცდაათი (30) დღის
ვადას სატენდერო წინადებების მომზადებისა და წარდგენისთვის. უცხოენოვან
გაზეთებში გამოქვეყნებულ განცხადებებში გათვალისწინებული უნდა იყოს
ოცდაათდღიანი მინიმალური ვადა სატენდერო წინადებების მომზადებისა და
წარდგენისთვის.

(iii) ტენდერში მონაწილეობა არ უნდა შემოიფარგლებოდეს მხოლოდ წინასწარ

რეგისტრირებული კომპანიებით. თუ აუცილებელია რეგისტრაცია, დაუშვებელია,
უფლებამოსილი მონაწილეებისთვის რეგისტრაციაზე უარის თქმა იმ მიზეზების
გამო, რომელიც არ უკავშირდება კონტრაქტის წარმატებით შესრულებისთვის
საჭირო მათ პოტენციალს და რესურსებს (მაგ. პროფესიულ ორგანიზაციებში
სავალდებულო წევრობა, კლასიფიკაცია და სხვა). ჩატარდება შემდგომი
კვალიფიკაცია (პოსტკვალიფიკაცია) ტენდერის მონაწილის კონტრაქტის
წარმატებით შესრულებისთვის საჭირო პოტენციალის და რესურსების
დასადგენად.

(iv) სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ ქართულ საწარმოებს მხოლოდ იმ

შემთხვევაში აქვთ ტენდერში მონაწილეობის უფლება, თუ დაამტკიცებენ, რომ
იურიდიულად და ფინანსურად დამოუკიდებელი არიან, მოქმედებენ კომერციული
სამართლის ფარგლებში და არ წარმოადგენენ მთავრობაზე დამოკიდებულ
უწყებას. სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებულ ტენდერის მონაწილემ უნდა
დააკმაყოფილოს სატენდერო წინადადების და კონტრაქტის შესრულების
გარანტიის წარდგენის იგივე მოთხოვნები, რაც სხვა ტენდერის მონაწილეებმა.

(v) შემსყიდველმა ორგანიზაციებმა საქონლის, სამუშაოების და

არასაკონსულტაციო მომსახურების შესყიდვისთვის უნდა გამოიყენონ
საერთაშორისო განვითარების ასოციაციის სატენდერო დოკუმენტაციის, მათ
შორის წინასაკვალიფიკაციო დოკუმენტების, ნიმუშები. ეს დოკუმენტაცია მოიცავს
კონტრაქტის წინასწარ ვარიანტს და კონტრაქტის პირობებს, მათ შორის
დებულებებს თაღლითობის, კორუფციის, აუდიტის და კონტრაქტის მინიჭების
შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნების შესახებ, რომლებიც მისაღები უნდა იყოს
საერთაშორისო განვითარების ასოციაციისთვის.

(vi) სატენდერო წინადადება საჯაროდ უნდა იქნეს გახსნილი სატენდერო

წინადადებების წარდგენის საბოლოო ვადის გასვლისთანავე. ტენდერის
მონაწილის წარმომადგენლებს უნდა ჰქონდეთ სატენდერო წინადადებების
გახსნაზე დასწრების უფლება.
21
(vii) სატენდერო წინადადების ვადის გაგრძელება დასაშვებია მხოლოდ ერთხელ
მაქსიმუმ ოცდაათი (30) დღით. დაუშვებელია ვადისი შემდგომი გაგრძელების
მოთხოვნა საერთაშორისო განვითარების ასოციაციის წინასწარი თანხმობის გარეშე.

(viii) სატენდერო წინადადებების შეფასება ეფუძნება რაოდენობრივად

განსაზღვრებად და ფულადად გამოსახულ კრიტერიუმებს, როგორც სატენდერო
დოკუმენტაციაშია განსაზღვრული. სატენდერო წინადებების შეფასებისას არ უნდა
იქნეს გამოყენებული ღირსების ქულების სისტემა და ეროვნული პრეფერენციული
რეჟიმის გამოყენება სატენდერო წინადადებების შეფასებისას. კონტრაქტები უნდა
მიენიჭოს სათანდო კვალიფიკაციის მქონე ტენდერის მონაწილეებს, რომლებმაც
წარმოადგინეს ყველაზე დაბალი შეფასებული ფასის მქონე და არსებითად
შესაბამისი სატენდერო წინადადება. დაუშვებელია მოლაპარაკებების წარმოება
კონტრაქტის მინიჭებამდე.

(ix) ხანგრძლივი პერიოდის სამშენებლო სამუშაოების კონტრაქტები(მაგ. თვრამეტ

(18) თვეზე ხანგრძლივი) უნდა შეიცავდეს ფასის კორექტირების დებულებას.

დაუშვებელია სატენდერო წინადადების უარყოფა მხოლოდ იმ მიზეზით, რომ

წინადადების ფასი უფრო მაღალია, ვიდრე კონკრეტული შესყიდვისთვის
გათვალისწინებული ბიუჯეტი. აუცილებელია საერთაშორისო განვითარების
ასოციაციის წინასწარი თანხმობა ყველა სატენდერო წინადადების უარყოფის და ახალი
წინადებების მოწვევის შემთხვევაში.
5.14 განხორციელების ზედამხედველობა
პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო ზედამხედველობას გაუწევს
GILM პროექტის 1-ელი კომპონენტის და 3.1 ქვეკომპონენტის ფარგლებში შესყიდული
ყველა კონტრაქტის განხორციელებას. ზედამხედველობას განახორციელებენ ან
უშუალოდ პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველოს თანამშრომლები ან
კონტრაქტით დაქირავებული საკონსულტაციო კომპანიები.
კონტრაქტების ზედამხედველობის სფეროში პროექტების მართვის და მონიტორინგის
სამმართველოს პოტენციალის გასაძლიერებლად და გასაფართოებლად, დაქირავებული
იქნება საერთაშორისო კომპანია GILM პროექტის ფარგლებში სამშენებლო სამუშაოების
კონტრაქტების ზედამხედველობისთვის. ზედამხედველობა მოიცავს პროექტთან
შესაბამისობის, მასალების სპეციფიკაციებთან და ტექნოლოგიურ პროცესებთან
შესაბამისობის, ასევე სამუშაოების ხარისხის ზურუნველყოფას და გარემოსდაცვითი
მართვის გეგმების მოთხოვების შესრულების კონტროლს.
სატენდერო კომისია/შეფასების კომიტეტი და სატენდერო წინადადებების
შეფასება:
ამჟამად სატენდერო კომისიას ხელმძღვანელობს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს
საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის ხელმძღვანელის მაოდგილე.
კომისიის შემადგენლობაში შედის სამინისტროს ოთხი თანამშრომელი (კომისიის
ხელმძღვანელის ჩათვლით), მათ შორის სამინისტროს ორი დეპარტამენტის
ხელმძღვანელები და ერთი სამმართველოს სპეციალისტი. ოთხივე წევრს აქვს ხმის
უფლება. სატენდერო პროცესი კონფიდენციალურია. თითოეული ტენდერისთვის
22
სატენდერო კომისია აყალიბებს შეფასების კომიტეტს 3-5 წევრის შემადგენლობით.
ტენდრი უნდა ჩატარდეს მსოფლიო ბანკის შესყიდვების სახელმძღვანელო პრინციპების
საფუძველზე.
კონტრაქტის მინიჭების გამოქვეყნება:
კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნება უნდა მოხდეს
„სახელმძღვანელო პრინციპები: საქონლის, სამუშაოების და არასაკონსულტაციო
მომსახურების შესყიდვა მსოფლიო ბანკის სესხის ამღებთა მიერ რეკონსტრუქციის და
განვითარების საერთაშორისო ბანკის სესხების და საერთაშორისო განვითარების
ასოციაციის კრედიტების და გრანტების ფარგლებში“ (2011 წლის იანვარი)-ის 1-ელი
დანართის მე-7 პარაგრაფის და „სახელმძღვანელო პრინციპები: კონსულტანტების
შერჩევა და დაქირავება მსოფლიო ბანკის სესხის ამღებთა მიერ რეკონსტრუქციის და
განვითარების საერთაშორისო ბანკის სესხების და საერთაშორისო განვითარების
ასოციაციის კრედიტების და გრანტების ფარგლებში“-ის (2011 წლის იანვარი)
(გადასინჯული 2014 წლის ივლისში) 1-ელი დანართის მე-7 პარაგრაფის შესაბამისად.
დოკუმენტაციის შენახვა და წარმოება:
პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველომ უნდა აწარმოოს
დოკუმენტაცია თითოეული კონტრაქტის შესყიდვის პროცესისთვის ცალ-ცალკე
განცხადების გამოქვეყნებიდან დაწყებული კონტრაქტის დასრულებამდე პერიოდში და
ასევე წერილობით უნდა აღნუსხოს კონტრაქტის ფარგლებში განხორციელებული ყველა
გადახდა. ყველა მნიშვნელოვანი დოკუმენტი, მაგალითად სხვადასხვა გარანტიები,
ფინანსური წინადადებები და სხვა სეიფში უნდა ინახებოდეს.
საჩივრების განხილვა:
თუ პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო მიიღებს საჩივრებს
კონსულტანტებისგან, მან ოპერატიულად უნდა დაუდასტუროს მომჩივანს საჩივრის
მიღება და გაუგზავნოს მსოფლიო ბანკს განხილვისა და კომენტირებისთვის საჩივრის
ასლი, სამმართველოს კომენტარები საჩივარში წამოჭრილ ყველა საკითხზე და
მომჩივანისთვის გასაცემი პასუხის წინასწარი ვარიანტის ასლი. სამმართველომ უნდა
აღნუსხოს ყველა საჩივარი, რომელიც მიღებული აქვს შესყიდვის და კონტრაქტის
განხორციელების ყველა ეტაპზე (ტენდერი, სატენდერო წინადადებების შეფასება და
სხვა).

შესყიდვების გეგმის მონიტორინგი:

პროექტის გუნდთან შეთანხმებით შესყიდვების გეგმა უნდა განახლდეს
ყოველწლიურად ან პროექტის განხორციელების საჭიროებების შესაბამისად.

მე-2 დანართში წარმოდგენილია სხვადასხვა შესყიდვების ვალდებულებები ეტაპების

მიხედვით.

23
24
 6. ფინანსების მართვა
პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო პასუხისმგებელია 1-ელი
კომპონენტის ფინანსების მართვაზე და პროექტის შესაბამისი საქმიანობის მართვაზე მე-
3 კომპონენტის ფარგლებში. ეს მოიცავს ბიუჯეტის შედგენას, ბუღალტრული აღრიცხვას,
ფულადი სახსრების მიმოქცევას და ფინანსურ ანგარიშგებას. ბანკს
დამაკმაყოფილებლად მიაჩნია სამმართველოშ მოქმედი ფინანსების მართვის მექანიზმი
(ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგების, დაგეგმვის,ბიუჯეტის შედგენის და
კადრებით დაკომპლექტების ჩათვლით). საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო
პასუხისმგებელი იქნება ფინანსების მართვაზე მე-2 კომპონენტის და 3.2 ქვეკომპონენტის
ფარგლებში. სამმართველო ასევე პასუხისმგებელია პროექტის ყოველწლიური
ბიუჯეტების, აუდიტორულად შემოწმებული შუალედური კვარტალური ანგარიშების
და წლიური ფინანსური უწყისების შედგენაზე და მსოფლიო ბანკისთვის წარდგენაზე.
აუდიტორულად შემოწმებული შუალედური ანგარიში შეიცავს შემდეგ ასპექტებს: (i)
პროექტის წყაროები და თანხების ათვისება; (ii) თანხების ათვისება პროექტის
საქმიანობის მიხედვით; (iii) ამონაწერი სპეციალური ანგარიშიდან; (iv) ამონაწერი
ფინანსური სტატუსის შესახებ ; (v) ხარჯების უწყისი გახარჯვების გრაფიკი. ეს
ფინანსური ანგარიშები მსოფლიო ბანკს უნდა წარედგინოს თითოეული კალენდარული
წლის დასრულებიდან 45 დღეში.

ბუღალტრული აღრიცხვა, შიდა კონტროლის მექანიზმები და ანგარიშგება. პროექტების

მართვის და მონიტორინგის სამმართველო იყენებს მოდიფიცრებულ სალაროს მეთოდს
და სალაროს მეთოდზე დაფუძნებულ სახელმწიფო სექტორში ბუღალტრული
აღრიცხვის სერთაშორისო სტანდარტებს პროექტის ანგარიშგების მიზნებისთვის.
პროექტის საბუღალტრო აღრიცხვისთვის სამმართველო გამოიყენებს Copper სისტემას
(ორგანიზაციის შიგნით შემუშავებული ბუღალტრული აღრიცხვის პროგრამული
უზრუნველყოფა) და ეს სისტემა დამაკმაყოფილებლად იქნა მიჩნეული. სამმართველომ
უნდა დანიშნოს დამოუკიდებელი აუდიტორი პროექტისთვის, რომელსაც ექნება
მსოფლიო ბანკისთვის მისაღები ტექნიკური დავალება და კვალიფიკაცია. 1-ელი
კომპონენტის ფინანსების მართვის განმახორციელებელი პერსონალი შედგება
ფინანსების მენეჯერისგან და პროექტის ბუღალტრისგან/გახარჯვების
სპეციალისტისგან. ფინანსების მენეჯერი ასევე პასუხისმგებელი იქნება ფინანსურ
ანგარიშგებაზე. თანხების ანგარიშიდან გამოტანის განაცხადებს მოამზადებს
ბუღალტერი და დაამოწმებს ფინანსების მენეჯერი. სოფლის მეურნეობის სამინისტროს
აქვს შიდა კონტროლის სათანადო მექანიზმი. ფინანსების მართვის სახელმძღვანელო,
რომელშიც განსაზღვრულია შიდა კონტროლის ჩარჩო, მე-7 დანართშია წარმოდგენილი
და პროექტის საოპერაციო სახელმძღვანელოს განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს.
პროექტის ბუღალტრული აღრიცხვის შეჯერება მსოფლიო ბანკის გახარჯვების
მონაცემებთან მოხდება ყოველწლიურად მსოფლიო ბანკის კლიენტებთან კავშირის (WB
Client Connection) საშუალებით.

7. სოციალური და გარემოსდაცვითი უსაფრთხოების გარანტიები

სოციალური ზემოქმედება

15
პროექტის სოციალური ასპექტები განისაზღვრა პროექტის ზემოქმედების ფართობებზე
ჩატარებული სოციალური ექსპრეს-შეფასების და დემოგრაფიული პროფილის
დადგენის საშუალებით. მოკვლეული მონაცემები გვიჩვენებს, რომ სამიზნე
ფართობებზე მოსახლეობის მდგომარეობა საქართველოს სხვა სოფლებში არსებულის
მსგავსია. მსოახლეობა ღარიბია და საშუალო შემოსავალი 2012 წელს შეადგენდა 720
ლარს/თვეში (ეს ოდნავ უფრო ნაკლებია, ვიდრე საშუალოდ სოფლის მოსახლეობის
შემოსავალი საქართველოში). საშუალო თვიური ხარჯი 673 ლარს შეადგენს. პროექტის
სამიზნე ფართობებზე მოსახლეობის დიდი ნაწილის შემოსავლის წყაროს წარმოადგენს
სოფლის მეურნეობაში თვითდასაქმება. მიუხედავად ამისა, მოსახლეობის დასაქმების
და შემოსავლების უზრუნველყოფის თვალსაზრისით სოფლის მეურნეობის
პოტენციალი არ არის სათანადოდ გამოყენებული. სოფლის მეურნეობიდან მიღებული
თანხების წილი ოჯახების შემოსავლებში სულ უფრო მცირდება სახელმწიფო
ბიუჯეტიდან მიღებულ თანხებთან შედარებით. აქედან გამომდინარე, სასოფლო-
სამეურნეო აქტივების (მიწის და ირიგაციის) ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესების გზით
პროექტი ხელს შეუწყობს სამიზნე ფართობებზე უფრო პროდუქტიული სასოფლო-
სამეურნეო წარმოების განვითარებას და სოციალურ და ეკონომიკურ სარგებელს
მოუტანს ოჯახებს შემოსავლების ზრდის საშუალებით.

სოციალური შეფასებისას მოკვლეული მონაცემები ასევე გვიჩვენებს, რომ მოსახლეობის

მონაწილეობა წყლის რესურსების ადგილობრივ დონეზე მართვაში ისევ ჩასახვის
სტადიაშია და საჭიროებს შემდგომ განვითარებას და ხელშეწყობას. სამიზნე
მოსახლეობაში არის სოციალური ინსტიტუტები და თითოეულ სამიზნე სოფელში
საშუალოდ 1.3 საზოგადოებრივი ორგანიზაცია ფუნქციონირებს. ამ ადგილობრივი
ინსტიტუტების 20% რწყვით არს დაკავებული. ადგილობრივ მოსახლეობასთან
გამართული თვისობრივი დისკუსიების საფუძველზე გამოვლინდა, რომ მოსახლეობა
ნაკლებად ენდობა ადგილობრივი დონეზე წყლის რესურსების მართვის ამ მექანიზმს.
შესაბამისად, პროექტმა დიდი გულისყურით უნდა შეიმუშავოს ახალი მექანიზმი
შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვისთვის. ეს მექანიზმი უნდა ეფუძნებოდეს
ადგილობრივი პროცესების დინამიკის და მოსახლეობის მხრიდან პასუხისმგებლობის
აღების მზადყოფნის უფრო ღრმა წვდომას. პროექტი შეისწავლის ამ საკითხებს და
შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვის ვარიანტებს სამიზნე თემებში ფოკუს-
ჯგუფებთან დისკუსიების საშუალებით. ეს ფოკუს-ჯგუფები განიხილავს არსებული
საზოგადოებრივი ინსტიტუტების ძლიერ და სუსტ მხარეებს, მათ შორის ჩართულობას
და გამორიცხვას, უფლებამოსილების და გამჭვირვალობის დინამიკას, ქალების როლს
საზოგადოებრივი გადაწყვეტილებების მიღებაში და ქალებისთვის უფლებების
მინიჭების პოტენციურ სფეროებს, საირიგაციო და სადრენაჟო სისტემების სათანადო
მართვის შესახებ ადგილობრივი მოსახლეობის შეხედულებებს და ამ ვალდებულებების
საკუთარ თავზე აღების მზადყოფნას.

და ბოლოს, სოციალური შეფასების შედეგად დადასტურდა, რომ აუცილებელია

გენდერული საკითხებისთვის საგანგებო ყურადღების დათმობა. პროექტის
ზემოქმედების ფართობებზე შედარებით დიდი რაოდენობითაა ოჯახები, სადაც
მარჩენალი ქალია (ოჯახების საერთო რაოდენობის 10%) და მათ ემუქრება პროექტის
სარგებლისგან გამორიცხვის რისკი. პროექტი უზრუნველყოფს ქალებთან, მათ შორის
ოჯახის მარჩენალ ქალებთან, სრულმასშტაბიანი კონსულტაციების ჩატარებას
შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვის მექანიზმის თაობაზე დისკუსიების დროს.
ქალების ჩართულობა უზრუნველყოფილი იქნება შემდეგი საშუალებებით: (i)
16
სოციალური მობილიზაცია ინსტიტუციონალური მექანიზმის შესახებ საველე
კონსულტაციებში ქალების აქტიური მონაწილეობის უზრუნველსაყოფად; (ii) ქალების
წახალისება, რომ მათ მონაწილეობა მიიღონ შიდასამეურნეო დონეზე წყლის მართვაზე
პასუხისმგებელ ორგანიზაციების მმართველ სტრუქტურებში. მიწის ბაზრის
განვითარების კომპონენტის ფარგლებში პროექტი უზრუნველყოფს ქალი
მიწათმფლობელების რეგისტრაციას რეგისტრაციის საპილოტო პროექტის ფართობებზე.
რეგისტრაციის რეკომენდებული სტრატეგია და პროცედურები ითვალისწინებს
გენდერულ ასპექტებს და უზრუნველყოფს თანასწორ შესაძლებლობებს ქალების მიერ
მიწის სარეგისტრაციოდ, აღკვეთს მათ დისკრიმინაციას, განსაკუთრებით ერთობლივი
საკუთრების და მიწის მემკვიდრეობით მიღების ასპექტებში.

საოპერაციო პოლიტიკა (OP) 4.12 არანებყოფლობითი განსახლება. ეს დებულებები

ამოქმედდება 1-ელი კომპონენტთან (ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესება)
მიმართებაში და სოფლის მეურნოების სამინისტრომ მოამზადა და გაასაჯაროვა
განსახლების პოლიტიკის ჩარჩო-დოკუმენტი. მე-2 კომპონენტის მიწის რეგისტრაციის
პილოტ-პროექტის ფარგლებში შეიძლება საჭირო გახდეს იმ შემთხვევების გადაწყვეტა,
როდესაც მაცხოვრებლებმა სახლები აიშენეს სახელმწიფო მიწაზე ან ამუშავებენ მას.
მიწაზე საკუთრების დაკანონების შედეგად ეს მოქალაქეები ვერრარ ისარგებლებენ
სახელმწიფო მიწით, რასაც უარყოფითიეკონომიკური შედეგი მოჰყვება. მიღწეული იქნა
შეტანხმება, რომ ამ OP4.12 დებულების ნაცვლად გამოყენებული იქნეს „შესაბამისი
ქვეყნის სისტემა“. ამ შემთხვევაში „ქვეყნის სისტემა“, რომელიც უნდა შეფასდეს
ეკვივალენტურობის და მისაღებობის თვალსაზრისით (OP 4.00-ის შესაბამისად). ეს
სისტემა წარმოადგენს „მიწის რეგისტრაციის საოპერაციო სახელმძღვანელოს“,
რომელშიც აღწერილია მიწის რეგისტრაციის სტარტეგია და პროცედურები და
განსაზღვრულია პოლიტიკა და სტანდარტები იმგვარი შემთხვევებისთვის, როგორიცაა
მიწასთან მისასვლელის დაკარგვა, ასევე მათ განსახორციელებლად საჭირო
ინსტიტუციონალური მექანიზმი.

გარემოს დაცვა (უსაფრთხოების გარანტიების ჩათვლით)

პროექტს ექნება დადებითი გრძელვადიანი გარემოსადაცვითი ზემოქმედება, ვინაიდან

საირიგაციო სისტემების რეაბილიტაცია გამოიწვევს წყლის დანაკარგების შემცირებას
და წყალმომარაგების ეფექტიანობის ზრდას. მშენებლობის და ექსპლუატაციის შესაძლო
ნეგატიური ზემოქმედების შესამცირებლად ამოქმედდება რამდენიმე უსაფრთხოების
გარანტია. ვინაიდან პროექტი ახორციელებს ინვესტიციებს ფიქიკურ სამუშაოებში,
ამოქმედდება OP 4.01 (გარემოსდაცვითი შეფასება). ამ პოლიტიკის შესაბამისად და
სკრინინგის შედეგების საფუძველზე პროექტს მიენიჭა B გარემოსდაცვითი კატეგორია.
პროექტის დააფინანსებს სხვადასხვა ინვესტიციებს, რომელთა ნაწილ წინასწარ არ არის
ცნობილი. მიუხედავად ამისა, ამ ინვესტიციებისგან მოსალოდნელი გარემოსდაცვითი
და სოციალური ზემოქმედება უკვე ცნობილია და ბერ ასპექტში ერთმანეთის მსგავსია.
აქედან გამომდინარე, მომზადდა გარემოსადაცვითი და სოციალური მართვის ჩარჩო-
დოკუმენტი პროექტისთვის, რომელიც საჯაროდ იქნა გამოტანილი და საბოლოო სახით
ჩამოყალიბდა პროექტის მონაწილეებთან დისკუსიების შემდეგ.

გარემოსადაცვითი და სოციალური მართვის ჩარჩო-დოკუმენტში მოცემულია

დეტალური ინსტრუქციები კონკრეტული ობიექტებისთვის გარემოსდაცვითი მართვის
გეგმების მოსამზადებლად. ეს დოკუმენტი ასევე შეიცავს მოდელს საკონტროლო
17
ჩამონათვალის მოსამზადებლად ირიგაციის რეაბილიტაციის პროექტების
გარემოსდაცვითი მართვის გეგმებისთვის. უკვე მომზადებულია და გასაჯაროებულია
სამი შერჩეული სისტემის გარემოსდაცვითი მართვის გეგმები. ყველა ინვესტიციისთვის
უნდა მომზადდეს მსგავსი დოკუმენტაცია, რომელიც შემდეგ გასაჯაროვდება და
განიხილება მონაწილე მხარეებთან ერთად. გარემოსდაცვითი მართვის გეგმები
შეტანილი იქნება სატენდერო დოკუმენტაციის პაკეტში და შემდეგ სამუშაოების
კონტრაქტებში, რომ ამ გეგმების მომზადება სავალდებულო იყოს
კონტრაქტორებისთვის. პროექტების მართვის და მონიტორინგის სამმართველო
პასუხისმგებელია გარემოსადაცვითი და სოციალური მართვის ჩარჩო-დოკუმენტის
განხორციელებაზე. სამმართველოს გარემოს დაცვის სპეციალისტი განახორციელებს
პროექტის საქმიანობის რეგულარულ მონიტორინგს.

OP 4.09 (მავნებლების კონტროლი) ამოქმედდება სასოფლო-სამეურნეო წარმოების

ფართობის ზრდის გამო, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს პესტიციდების ინტენსიური
გამოყენება. აუცილებელია სასოფლო-სამეურნეო მავნებლების კონტროლის გეგმის
მომზადება. პროექტის არ დააფინანსებს პესტიციდების შესყიდვას და გამოყენებას,
მაგრამ ხელს შეუწყობს მავნებლების და პესტიციდების გამოყენების კონტროლის
სათანადო პრაქტიკის დანერგვას. ეს განხორციელდება სოფლის მეურნეობის
სამინისტროს სასოფლო-სამეურნეო ექსტენციის და დემონსტრაციების საშუალებით,
რომლებსაც USAID უწყობს ხელს.

OP 7.50 (პროექტები საერთაშორისო წყლის ობიქტებზე) ამოქმედდება იმის გამო, რომ

აღმოსავლეთ საქართველოში საირიგაციო სისტემები იღებენ წყალს კასპიის ზღვაში
ჩამდინარე მდინარეებიდან, რომლებიც აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე გადადის.
პროექტში დაგეგმილია მხოლოდ არსებული საირიგაციო სისტემების რეაბილიტაცია.
მთავრობამ დაადასტურა, რომ პროექტი არ ითვალისწინებს რომელიმე სისტემაზე
წყალაღების მოცულობის გაზრდას თავიდან დაპროექტებულთან შედარებით.
შესაბამისად, არ არის აუცილებელი მეზობელ ახელმწიფოებთან კომუნიკაცია. 2014
წლის 20 იანვარს მსოფლიო ბანკის რეგიონულმა ვიცე-პრეზიდენტმა დაამტკიცა
გამონაკლისის დაშვება მეზობელი ქვეყნისთვის შეტყობინების გაგზავნაზე OP/BP 7.50-
ის ფარგლებში.

OP4.37 (კაშხლების უსაფრთხოება) ამოქმედდება იმის გამო, რომ პროექტის ფარგლებში

შერჩეულ სისტემას კაშხლები ემსახურება (სიონის კაშხალი ქვემო სამგორის სისტემას და
ალგეთის კაშხალი - ტბისი-კუმისის სისტემას). ირიგაციის რეაბილიტაციის პროექტებში
შეტანილი უნდა იქნეს სამუშაოები, რომლებიც უზრუნველყოფს კაშხლების
უსაფრთხოების საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობას. მთავრობა
ჩამოაყალიბებს კაშხლების უსაფრთხოების კომისიას, რომელიც ზედამხედველობას
გაუწევს კაშხლების უსაფრთხოების მსოფლიო ბანკის მოთხოვნებთან შესაბამისობას და
მის მიერ მოკვლეულ მონაცემებს ყოველქლიურად მიაწვდის ბანკს.

18
 დანართი 1: შედეგების ჩარჩო და მონიტორინგი
.

პროექტის განვითარების მიზანი არის (i) შერჩეულ ფართობებზე სსირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურების განხორციელება; (ii) სტრატეგიის
და პროცედურების გაუმჯობესება მიწის რეგისტრაციის ეროვნული პროგრამის საფუძვლად გამოსაყენებლად

ეს შედგები პროექტის დონეზეა

.

პროექტის განვითარების მიზნების ინდიკატორები

მონაცემთა
მონაცემთა
საბოლოო შეგროვებაზე
ძირითადგანზომილების არსებული კუმულაციური სამიზნე სიდიდეები სიხშირე წყარო/მეთოდო
ინდიკატორი მიზანი პასუხისმგებელი
ი ერთეული ვითარება ლოგია
მხარე
წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4
პროექტის ფარგლებში ტექსტი 67 მილიონი მ3 67 მილიონი მ3 75მილიონი მ3 75მილიონი მ3 95მილიონი 95მილიონი მეურნეობებისთვ პროექტის სამმართველო,
რეაბილიტირებული პროექტის პროექტის პროექტის პროექტის მ3 პროექტის მ3 პროექტის ის მიწოდებული მიმდინარეობის სამინისტრო,
სისტემებისთვის პირველი 3 პირველი 3 პირველი 3 პირველი 3 პირველი 3 პირველი 3 წყლის შესახებ ანგარიში შპს
მისაწოდებელი სარწყავი სისტემისთვის სისტემისთვის სისტემისთვის სისტემისთვი სისტემისთვი სისტემისთვი ექვსი თვის
წყლის აბსოლუტური ს ს ს მონაცემების
მოცულობა შეგროვება
საირიგაციო და სადრენაჟო ჰექტარი (ჰა) 0 0 5900 10000 22000 26000 ნახევაწლიანი შპს, სამმართველო,
მომსახურების ფართობი - ქვეტიპების პროექტის შპს
გაუმჯობესებული (ჰა) მიხედვით მიმდინარეობა
დაყოფა
მიწის რეგისტრაციის ტექსტი სარეგისტრაციო წარმოდგენილია საპილოტო წარმოდგენი წარმოდგენი წარმოდგენი ნახევარწლიანი მიწის მიწის
ეროვნული პროგრამისთვის დებულებები და რეკომენდებული პროექტის ლია ლია ლია რეგისტრაციის რეგისტრაციის
რეკომენდებული პროცედუ სტრატეგია და განხორციელე რეკომენდებუ რეკომენდებ რეკომენდებუ ერთეულის ერთეული,
სტრატეგიის და რები პროცედურები ბა ლი ული ლი ანგარიშები, სამმართველო
პროცედურების წარდგენა მომზადებულია საპილოტო დასრულებუ სტრატეგია და სტრატეგია სტრატეგია პროექტის
მთავრობისთვის პროექტისთვის ლია პროცედურებ და და მიმდინარეობის
ი ერივნული პროცედურებპროცედურებ ანგარიშები
პროგრამისთვ ი ეროვნული ი ეროვნული
ის პროექტისთვ პროექტისთვ
ის ის

შუალედური შედეგების ინდიკატორები

19
 მონაცემთა
მონაცემთა
საბოლოო შეგროვებაზე
ძირ არსებულ კუმულაციური სამიზნე სიდიდეები სიხშირე წყარო/მეთოდოლო
განზომილების მიზანი პასუხისმგებელ
ინდიკატორი ითა ი გია
ერთეული ი მხარე
დი ვითარება

წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4

ახალი/გაუმჯობსებული რაოდენობა 0 0 70 12000 26000 3 ნახევარწ ბენეფიციარების სამმართველო,
საირიგაციო და 0 000 ლიანი გამოხმაურების შპს
სადრენაჟო მომსა- კვლევა
ხურებით
უზრუნველყოფილი
წყალმომხმარებლები
(რაოდენობა)
ახალი/გაუმჯობსებული რაოდენობა 0 0 700 1200 2600 3100 ნახევარწ ბენეფიციარების სამმართველო,
საირიგაციო და ქვეტიპების ლიანი გამოხმაურების შპს
სადრენაჟო მომსა- მიხედვით დაყოფა კვლევა
ხურებით
უზრუნველყოფილი
ქალი
წყალმომხმარებლები
(რაოდენობა)
მომზადებულია და ტექსტი სტრატეგი სტრატეგი სტრატეგია სტრატეგია სტრატეგია ნახევარწ შპს, პროექტის სამმართველო,
დამტკიცებულია ა არ არის ის დასრულებულ დასრულებუ დასრულებ ლიანი მიმდინარეობის შპს
ირიგაციის და დრენაჟის წინასწარი ია და ლია და ულია და ანგარიშები
ეროვნული სტრატეგია ვარიანტი დამტკიცებულ დამტკიცებუ დამტკიცებ
მზადაა ია მთავრობის ლია ულია
მიერ მთავრობის მთავრობის
მიერ მიერ

პროექტის საპილოტო რაოდენობა 14000 14000 20000 30000 48000 48000 კვარტალ მიწის მიწის
ფართობზე ური რეგისტრაციის რეგისტრაციის
დარეგისტრირებული საპილოტ ერთეული ერთეული,
მიწის საკუთრების ო ანგარიშები, სამმრთველო
უფლებათა რაოდენობა პროექტის პროექტის
განხორცი მიმდინარეობის
ელებისას ანგარიშები
პროექტის პირდაპირი რაოდენობა 0.00 7000 21000 45000 50000 კვარტალ პროექტის სამმართველო, ,
ბენეფიციარები ური მიმდინარეობის მიწის
ანგარიშები რეგისტრაციის
ერთეული, , შპს
ქალი ბენეფიციარები პროცენტული 0.00 700 2100 4500 5000 კვარტალ პროექტის სამმართველო,

20
შედეგების ჩარჩო
.

პროექტის განვითარების მიზნების ინდიკატორები

ინდიკატორის დასახელება აღწერა (ინდიკატორის განსაზღვრა და სხვა)

პროექტის ფარგლებში რეაბილიტირებული

ოდენობა სისტემებისთვის მიწოდებული სარწყავი ეს ინდიკატორი ზომავს პირველ სამ რეაბილიტირებულ
ური სისტემაზე
მიმდინარეობის მიწის
წყლის აბსოლუტური მოცულობა ქვეტიპები მეურნეობებისთვის მიწოდებული წყლის მოცულობის ზრდას
ანგარიშები რეგისტრაციის
დამატებითი ერთეული, , შპს

ირიგაციის და დრენაჟის მომსახურების ფართობი -გაუმჯობსებული (ჰა) ამ ინდიკატორით იზომება ირიგაციის და დრენაჟის მომსახურებით
უზრუნველყოფილ მთლიან ფართობს, იმ ფართობის ჩათვლით, სადაც
გაუმჯობესდა ირიგაციის და დრენაჟის მომსახურება. ის ჰექტრებში
გამოიხატება.

მიწის რეგისტრაციის ეროვნული პროგრამისთვის რეკომენდებული სტრატეგია და ამ ინდიკატორით იზომება იმ გაუმჯობესებული სტრატეგიის და
პროცედურები, რომლებიც მთავრობას წარედგინა პროცედურების მომზადება და მთავრობისთვის წარდგენა, რომელიც
მიწის რეგისტრაციის ეროვნული პროგრამის საფუძვლად იქნება
გამოყენებული.
.

შუალედური შედეგების ინდიკატორები

ინდიკატორის დასახელება აღწერა (ინდიკატორის განსაზღვრა და სხვა)

ახალი/გაუმჯობესებული საირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურებით ამ ინდიკატორით იზომება იმ წყალმომხმარებლების რაოდენობა, რომლებმაც

უზრუნველყოფილი წყალმომხმარებლები (რაოდენობა) პროექტის ფარგლებში მიიღეს საირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურება

ახალი/გაუმჯობესებული საირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურებით ამ ინდიკატორით იზომება იმ ქალი წყალმომხმარებლების რაოდენობა, რომლებმაც
უზრუნველყოფილი ქალი წყალმომხმარებლები (რაოდენობა) პროექტის ფარგლებში მიიღეს საირიგაციო და სადრენაჟო მომსახურება

ირიგაციის და დრენაჟის ეროვნული სტრატეგია ეროვნული სტრატეგია მომზადებულია და დამტკიცებულია. სტრატეგიაში განსაზღვრული იქნება
მომზადებულია და დამტკიცებული სარწყავი წყლის მიწოდების, ინსტიტუციონალური მექანიზმის, წყლის ფასის და ხარჯების
ამოღების, რეაბილიტაციის და მოდერნიზაციის გრძელვადიანი ხედვა.
საპილოტო პროექტის ფართობზე დარეგისტრირებული ამ ინდიკატორით იზომება საპილოტო პროექტის ფართობზე რეგისტრირებული მიწის საკუთრების
მიწის საკუთრების ულფბების რაოდენობა უფლებების რაოდენობა

21
პროექტის პირდაპირი ბენეფიციარები პირდაპირი ბენეფიციარები არიან ადამიანები და ჯგუფები, რომლებიც იღებენ პირდაპირ
სარგებელს პროექტის საქმიანობიდან (მაგალითად, ბავშვები, რომლებიც იმუნიზაციის პროგრამით
სარგებლობენ, ოჯახები, რომლებსაც მილსადენით მიეწოდებათ წყალი). გაითვალისწინეთ, რომ ამ
ინდკატორს სჭირდება დამატებიტი ინფორმაცია. დამატებითი სიდიდე არის ქალი ბენეფიციარები
(პროცენტული ოდნეობა). პროექტის პირდაპირი ბენეფიციარების შეფასების და განსაზღვრის
საფუძველზე, დაადგინეთ ამ ბენეფიციარების რა პროცენტულ ოდენობას შეადგენენ ქალები. ეს
ინდიკატორი პროცენტებში გაანგარიშდება.
ქალი ბენეფიციარები პროექტის პირდაპირი ბენეფიციარების შეფასების და განსაზღვრის
საფუძველზე, დაადგინეთ ამ ბენეფიციარების რა პროცენტულ
ოდენობას შეადგენენ ქალები.

22
 დანართი 2

შესყივების განხორციელების ეტაპები

ეროვნული საკონკუროს ვაჭრობის (NCB) ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე

ტექნიკური სპეციფიკაციების და სამუშაოთა მოცულობების
1. საპროექტო ორგანიზაცია
მომზადება სამუშაოებისთვის
სატენდერო დოკუმენტაციის მომზადება (მსოფლიო ბანკთან
2. შეთანხმებული სატენდერო დოკუმენტაციის/სტანდარტული სამმართველო
სატენდერო დოკუმენტაციის საფუძველზე)
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება სატენდერო სამმართველო
3.
დოკუმენტებზე
შესყიდვების შეტყობინების გამოქვეყნება ადგილობრივ გაზეთებში სამმართველო
4.
ქართულ ენაზე
სოფლის მეურნეობის
5. კომიტეტის შექმნა სატენდერო წინადადებების შესაფასებლად
სამინისტრო
სატენდერო დოკუმენტაციის გაცემა დაინტერესებულ და სამმართველო
6.
უფლებამოსილ ტენდერის მნაწილეებისთვის
პოტენციური ტენდერის მონაწილეების განმარტების შესახებ სამმართველო
7. თხოვნების და პასუხების დოკუმენტური აღნუსხვა. ყველა
პოტენციური ტენდერის მონაწილისთვის პასუხის გაცემა
საბოლოო ვადის გასვლამდე სატენდერო წინადადებების მიღება და სამმართველო
8.
მათი სათანადოდ შენახვა
სატენდერო წინადადების საჯაროდ გახსნა სატენდერო სამმართველო და
9.
წინადადებების წარდგენის საბოლოო ვადის გასვლისთანავე შეფასების კომიტეტი
სატენდერო წინადადების საჯაროდ გახსნის ოქმის მომზადება და
მისი ოპერატიულად გაგზავნა მსოფლიო ბანკისთვის და ყველა სამმართველო და
10.
ტენდერის მონაწილისთვის, რომელმაც დროულად წარმოადგინა შეფასების კომიტეტი
წინადადება
სატენდერო წინადადებების შეფასება და შედარება შეფასების შეფასების კომიტეტი
11.
ანგარიშის სტანდარტული ფორმის გამოყენებით
შეფასების ანგარიშის მომზადება კონტრაქტის მინიჭების შეფასების კომიტეტი
12.
რეკომენდაციასთან ერთად
გზების დეპარტამენტი
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება შეფასების
13. და შეფასების კომიტეტი
ანგარიშზე და კონტრაქტის მინიჭების რეკომენდაციაზე

14. კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნება სამმართველო

კონტრაქტის მინიჭების შესახებ შეტყობინების გაცემა სამმართველო
15.
გამარჯვებული ტენდერის მონაწილისთვის
კონტრაქტის საბოლოო სახით ჩამოყალიბება გამარჯვებული სამმართველო
16.
ტენდერის მონაწილესთან ერთად
კონტრაქტის შესრულების გარანტიის მიღება და სატენდერო სამმართველო
17.
წინადადების გარანტიის დაბრუნება
წარუმატებელი ტენდერის მონაწილეების ინფორმირება და მათი სამმართველო
18.
სატენდერო წინადადებების გარანტიების დაბრუნება
სოფლის მეურნეობის
19. კონტრაქტორთან კონტრაქტის ხელმოწერა
სამინისტრო
ხელმოწერილი კონტრაქტის ასლის და კონტრაქტის შესრულების
20. გარანტიის ასლის წარდგენა მსოფლიო ბანკისთვის და კონტრაქტის სამმართველო
სატანადო რეგისტრაციის უზრუნველყოფა
სამუშაოების განხორციელების ზედამხედველობა და გადახდების
21. სამმართველოi
განხორციელება
23
 პასუხისმგებელი მხარე

დახლზე შესყიდვების ეტაპები (სამშაოები და საქონელი)

ტექნიკური სპეციფიკაციების მომზადება სამუშაოებისთვის ან
1. სამმართველო
საქონლისთვის
კოტირებების წარდგენაზე მიწვევის (ITQ) გამოქვეყნება, ITQ-ის და სამმართველო
2. ტექნიკური სპეციფიკაციების რეგიონული ნიმუშის ფორმატის
გამოყენებით
კონტრაქტორების ან მიმწოდებლების ჩამონათვალის მომზადება, სამმართველო
მინიმუმ სამი კონტრაქტორის/მიმწოდებლის შემადგენლობით.
3. რეკომენდებულია მეტი კონტრაქტორისგან/მიმწოდებლისგან
კოტირებების მოწვევა, რომ მიღებული იქნეს მინიმუმ სამი
კოტირება
4. მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ITQ-ზე სამმართველო
სოფლის მეურნეობის
5. კომიტეტის შექმნა კოტირებების შესაფასებლად
სამინისტრო
ITQ-ის გაგზავნა დადგენილი კონტრაქტორებისთვის/
6. სამმართველო
მიმწოდებლებისთვის
პოტენციური ტენდერის მონაწილეების განმარტების შესახებ
სამმართველო და
7. თხოვნების და პასუხების დოკუმენტური აღნუსხვა. ყველა
შეფასების კომიტეტი
პოტენციური ტენდერის მონაწილისთვის პასუხის გაცემა
საბოლოო ვადის გასვლამდე კოტირებების მიღება და მათი
8. სამმართველო
სათანადოდ შენახვა
კოტირებების საჯაროდ გახსნა სატენდერო წინადადებების სამმართველო და
9.
წარდგენის საბოლოო ვადის გასვლისთანავე შეფასების კომიტეტი
კოტირებების შეფასება და შედარება ბაზარზე შესყიდვების სამმართველო და
10.
შეფასების ანგარიშის სტანდარტული ფორმის გამოყენებით შეფასების კომიტეტი
შეფასების ანგარიშის მომზადება კონტრაქტის მინიჭების სამმართველო და
11.
რეკომენდაციასთან ერთად შეფასების კომიტეტი
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება შეფასების
12. სამმართველო
ანგარიშზე და კონტრაქტის მინიჭების რეკომენდაციაზე
შესყიდვის შეკვეთის საბოლოო სახით მომზადება მიწოდების (ან სამმართველო
სამუშაოების შემთხვევაში კონტრაქტის) პირობების და ვადების
13.
ჩათვლით და შერჩეული მიმწოდებლისთვის/კონტრაქტორისთვის
გაგზავნა
შესყიდვის შეკვეთის (ან კონტრაქტის) მეორე მხარის მიერ მიღების სამმართველო
14.
დადასტურების მიღება
15. ტენდერის წარუმატებელი მონაწილეების ინფორმირება სამმართველო
16. მიმწოდებელთან/კონტრაქტორთან კონტრაქტის ხელმოწერა სამმართველო
ხელმოწერილი კონტრაქტის ასლის და კონტრაქტის შესრულების სამმართველო
17. გარანტიის ასლის წარდგენა მსოფლიო ბანკისთვის და კონტრაქტის
სათანადო რეგისტრაციის უზრუნველყოფა
საქონლის მიღება და ინსპექტირება და ან სამუშაოების სამმართველო
18 ზედამხედველობა და გადახდების განხორციელება ინვოისებზე
შესყიდვების შეკვეთის/კონტრაქტის შესაბამისად

24
კონტრაქტის პირდაპირი წესით გაფორმება (DC)

ეს მეთოდი ვერ უზრუნველყოფს კონკურენციას და გამჭვირვალობას. შესაბამისად, ის

გამოყენებული უნდა იქნეს გამონაკლის შემთხვევებში და სათანადოდ უნდა იყოს დასაბუთებული
და დამტკიცებული.

კონტრაქტის პირდაპიი წესით გაფორმების (DC) ეტაპები (საქოენლი) პასუხისმგებელი მხარე

ერთი წყაროდან პირდაპირ შესასყიდი საქონლის ღირებულების
1 სამმართველო
გაანგარიშება
2 პირდაპირი კონტრაქტის გაფორმების დასაბუთების მომზადება სამმართველო
პირდაპირი წესით გასაფორმებელი კონტრაქტის გაანგარიშებული სამმართველო
3 ღირებულების და დასაბუთების წარდგენა მსოფლიო ბანკისთვის
თანხმობის (No Objection) მისაღებად
თუ მსოფლიო ბანკი მისაღებად ჩათვლის დასაბუთებას და გასცემს სამმართველო
თანხმობას (No Objection), შესყიდვის პროცესი გაგრძელდება
4
ტექნიკური სპეციფიკაციების და კონტრაქტის პირობების
მომზადებით
5 კონტრაქტის პირობების გაგზავნა მიმწოდებლისთვის სამმართველო
დარწმუნდით, რომ მოთხოვნილი ფასი, როგორც მინიმუმ, იგივეა სამმართველო
6
რაც მიმწოდებლის მიერ სხვა კლიენტებისგან მოთხოვნილი ფასი
კონტრაქტის წინასწარი ვარიანტის გაგზავნა მსოფლიო ბანკისთვის სამმართველო
7
თანხმობის (No Objection) მისაღებად
8 თანხმობის (No Objection) მიღების შემდეგ, კონტრაქტის ხელმოწერა სამმართველო
9 კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნება სამმართველო
კონტრაქტის საბოლოო ვარიანტის ასლის გაგზავნა მსოფლიო სამმართველო
10
ბანკისთვის
საქონლის მიღება და იქნსპექტირება და გადახდების სამმართველო
11
განხორციელება შესყიდვების შეკვეთის შესაბამისად

ხარისხის და ღირებულების საფუძველზე (QCBS) შერჩევის ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე

ტექნიკური
1. ბიუჯეტის შესაბამისი ტექნიკური დავალების მომზადება
სპეციალისტები
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკურ
2. სამმართველო
დავალებაზე
კრიტერიუმების მომზადება დაინტერსების გამოხატვის
შესაფასებლად და დაინტერსების გამოხატვის შესახებ მოწვევის
გამოქვეყნება ადგილობრივ გაზეთ(ებ)ში, ასევე მისი მსოფლიო
3. სამმართველო
ბანკისთვის გაგზავნა UNDB-ის ონლაინ ვერსიაშ
გამოსაქვეყნებლად (100 000 აშშ დოლარზე მეტი ღირებულების
საკონსულტაციო კონტრაქტებისთვის)
კომიტეტის შექმნა დაინტერსების გამოხატვის (EOIs) სოფლის მეურნეობის
4.
შესაფასებლად. სამინისტრო
დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეგროვება და მათი
სათანადოდ შენახვა/ასლების გადაღება. დაინტერესების
5. სამმართველო
გამოხატვის (EOIs) მიღების ოქმის მომზადება და მსოფლიო
ბანკისთვის და შეფასების კომიტეტისთვის წარდგენა

25
ხარისხის და ღირებულების საფუძველზე (QCBS) შერჩევის ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე
დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეფასება და იმ
კონსულტანტების წინასწარი შერჩევის ჩამონათვალის
მომზადება, რომლებიც გამოეხმაურენ შესყიდვების შეტყობინება.
შეგფასების კომიტეტი
წინასწარი შერჩევის ჩამონათვალი მოიცავს ექვს კომპანიას.
6. სამმართველოს
მათგან მაქსიმუმ ორი კომპანია შეიძლება იყოს ერთი და იგივე
დახმარებით
ქვეყნიდან დსა მინიმუმ ერთი კომპანია უნდა იყოს
განვითარებადი ქვეყნიდან (თუ მას აქვს შესაბამსიი
კვალიფიკაცია).
წინადადებების მოწვევის (RFP) მომზადება, რომელიც მოიცავს სამმართველო და
7. მოწვევის წერილს, ინფორმაციას კონსულტანტებისთვის, ტექნიკური
ტექნიკურ დავალებას და შეთავაზებულ კონტრაქტს. სპეციალისტები
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება წინასწარი სამმართველო
8.
შერჩევის ჩამონათვალზე და წინადადებების მოწვევაზე (RFP)
წინასწარი შერჩევის საბოლოო ჩამონათვალის წარდგენა იმ სამმართველო
9. კომპანიებისთვის, რომლებმაც გამოხატეს დაინტერსება და ყველა
იმ კომპანიისთვის, რომელმაც ეს მოითხოვა
წინადადებების მოწვევის (RFP) გაცემა წინასწარი შერჩევის სამმართველო
10.
ჩამონათვალში შეტანილი კომპანიებისთვის
საკონსულტაციო კომპანიებთან შეხვედრის ჩატარება RDMRDI-ის სამმართველო
11. ან ობიექტის მონახულების მოთხოვნით, თუ ეს
გათვალისწინებულია წინადადებების მოწვევაში (RFP)
განმარტების შესახებ თხოვნების და პასუხების დოკუმენტური სამმართველო
აღნუსხვა. ყველა საკონსულტაციო კომპანიისთვის პასუხის
12.
გაცემა იმ კომპანი(ებ)ის სახელ(ებ)ის მითითების გარეშე,
რომლებმაც მოითხოვეს განმარტება
თუ საჭიროა, წინადადებების მოწვევა (RFP) შეიძლება
მოდიფიცირებული იქნეს მსოფლიო ბანკის დამტკიცებული
13. სამმართველო
დამატების საშუალებით და ეს დამატება დაეგზავნება წინასწარი
შერჩევის ჩამონათვალში შეტანილ კომპანიებს
სოფლის მეურნეობის
14. კომიტეტის შექმნა (3-5 წევრი) წინადადებების შესაფასებლად.
სამინისტრო
წინადადებების მიღება და მათი მიღების დროის და თარიღის
15. აღნიშვნა. საბოლოო ვადის გასვლის შემდეგ მიღებული სამმართველო
წინადადებები გაუხსნელად დაუბრუნდება წარმდგენს.
ტექნიკური წინადადებების გახსნა შეფასების კომიტეტის
თანდასწრებით წინადადებების წარდგენის საბოლოო ვადის
16. გასვლისთანავე. წინადადებების მიღების და ტექნიკური სამმართველო
წინადადებების გახსნის ოქმების მომზადება და მსოფლიო
ბანკისთვის და შეფასების კომიტეტის წევრებისთვის გაგზავნა.
ფინანსური წინადადებების დაცულ ადგილას (მაგ. სეიფში)
17. სამმართველო
შენახვა მათ საჯაროდ გახსნამდე
ტექნიკური წინადადებების შეფასება წინადადებების მოწვევაში
(RFP) განსაზღვრული კრიტერიუმების/ქვეკრიტერიუმების და შეფასების კომიტეტი
18. ქულების საფუძველზე. შეფასების კომიტეტის თითოეულმა სამმართველოს
წევრმა დამოუკიდებლად უნდა მიაქნიჭოს წინადადებების დახმარებით
ქულები.
ტექნიკური წინადადებების შეფასების ანგარიშის მომზადება.
19. მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკური სამმართველო
შეფასების ანგარიშზე
გამარჯვებული კომპანიებისთვის შეტყობინების გაგზავნა, რომ
მათ მიიღეს მინიმალური საკვალიფიკაციო ქულები და მათთვის
20. სამმართველო
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნის თარიღის, დროის
და მისამართის შეტყობინება.
26
ხარისხის და ღირებულების საფუძველზე (QCBS) შერჩევის ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნა შეფასების
კომიტეტის წევრების და გამარჯვებული საკონსულტაციო
შეფასების კომიტეტი
კომპანიების წარმოამდგენლების (რომელთაც მოისურვეს
21. სამმართველოს
დასწრება) თანდასწრებით. გამარჯვებული საკონსულტაციო
დახმარებით
კომპანიების და მათი ტექნიკური წინადადებების ქულების
გამოცხადება კრიტერიუმების მიხედვით და ფასების ამოკითხვა.
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნის ოქმის მომზადება
22. და მსოფლიო ბანკისთვის და წინადადებების წარმდგენი ყველა სამმართველო
კონსულტანტისთვის ოპერატიულად გაგზავნა
შეფასების კომიტეტი
23. ფინანსური წინადადებების შეფასება სამმართველოს
დახმარებით
საბოლოო შეფასების ანგარიშის დასრულება, რომელშიც
კლასიფიცირებული იქნება წინადადებები კომბინირებული
შეფასების კომიტეტი
ტექნიკური და ფინანსური ქულების მიხედვით წინადადებების
24. სამმართველოს
მოწვევაში (RFP) მითითებული მნიშვნელობების
დახმარებით
კოეფიციენტების გათვალისწინებით. ეს ანგარიში ინფორმაციის
სახით ეგზავნება მსოფლიო ბანკს.
იმ კომპანიის მოწვევა მოლაპარაკებეზე, რომელსაც მიღებული
25. აქვს უმაღლესი კომბინირებული ტექნიკური და ფინანსური სამმართველო
ქულები
სოფლის მეურნეობის
26. მოლაპარაკებების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
თუ ყველაზე მაღალი შეფასების მქონე კომპანიასთან
მოლაპარაკებები ჩაიშლება და არ გაფორმდება მისაღები
27 კონტრაქტი, შემდეგი ყველაზე მაღალი შეფასების კომპანია სამმართველო
იქნება მოწვეული მოლაპრაკებებზე. ამ ნაბიჯის გადადგმამდე
აუცილებელია მსოფლიო ბანკთან კონსულტირება.
მოლაპარაკებების შედეგების გათვალისწინება კონტრაქტის სამმართველო
28.
საწყის ვარიანტში
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ხელმოსაწერ სამმართველო
29
კონტრაქტზე
ტენდერის წარუმატებელი მონაწილეების ინფორმირება სამმართველო
30.
მოლაპარაკებების წარმატებით დასრულების შესახებ
31. კონსულტანტთან კონტრაქტის ხელმოწერა სამმართველო
ხელმოწერილი კონტრაქტის ასლის წარდგენა მსოფლიო სამმართველო
32
ბანკისთვის
გაუხსნელი ფინანსური წინადადებების იმ კომპანიებისთვის სამმართველო
33. დაბრუნება, რომლებმაც ვერ მიიღეს მინიმალური
საკვალიფიკაციო ქულა წინადადებების შეფასებისას
კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნება სამმართველო
34. UNDB-ის ონლაინ ვერსიაში. იმავე ინფორმაციის გაგზავნა ყველა
კონსულტანტისთვის, რომელმაც გამოაგზავნა წინადადებები
განმარტების მიცემა ყველა იმ კონსულტანტისთვის, რომელსაც სამმართველო
35.
სურს, გაიგოს რა მიზეზით არ იქნა არჩეული მისი წინადადება
საავანსო გადახდის ინვოისის (თუ ეს განსაზღვრულია
კონტრაქტში) და საბანკო გარანტიის მიღება კონტრაქტით
36. სამმართველო
აყვანილი კონსულტანტისგან. თანხის ოპერატიულად გადახდა
სამუშაოების დასაწყებად.

27
უმცირესი ღირებულების საფუძველზე შერჩევის (LCS) პროცედურები გამოყენებული იქნება
აუდიტორული კომპანიის შესარჩევად ყოველწლიური აუდიტისთვის პროექტის განხორციელების
პერიოდში

უმცირესი ღირებულების საფუძველზე შერჩევის (LCS) ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე

1. ბიუჯეტის შესაბამისი ტექნიკური დავალების მომზადება სამმართველო
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკურ
2. სამმართველო
დავალებაზე
წინასწარი შერჩევის ჩამონათვალის მომზადება ევროპის
3. აუდიტორთა სასამართლოს (ECA) კვალიფიციური აუდიტორების სამმართველო
ჩამონათვალის საფუძველზე
წინასწარი შერჩევის ჩამონათვალის და წინადადებების მოწვევის
(RFP) მომზადება. წინასწარი შერჩევის სიის მომზადებამდე
4. სამმართველო
აუცილებელია, კომპანიამ დაადასტუროს თავისი დაინტერესება ამ
დავალებით
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება წინასწარი
5. სამმართველო
შერჩევის ჩამონათვალზე და წინადადებების მოწვევაზე (RFP)
წინადადებების მოწვევის (RFP) გაგზავნა წინასაწრი შერჩევის
ჩამონათვალში შეტანილი კომპანიებისთვის და მათგან ტექნიკური
6. სამმართველო
და ფინანსური წინადადებების წარდგენის მოთხოვნა ორ
კონვერტში და ერთ გარე კონვერტში
განმარტების შესახებ თხოვნების და პასუხების დოკუმენტური
აღნუსხვა. ყველა საკონსულტაციო კომპანიისთვის პასუხის გაცემა
7. სამმართველო
იმ კომპანი(ებ)ის სახელ(ებ)ის მითითების გარეშე, რომლებმაც
მოითხოვეს განმარტება
სოფლის მეურნეობის
8. კომიტეტის შექმნა წინადადებების შესაფასებლად
სამინისტრო
წინადადებების მიღება და მათი მიღების დროის და თარიღის
9. აღნიშვნა. საბოლოო ვადის გასვლის შემდეგ მიღებული სამმართველო
წინადადებები გაუხსნელად დაუბრუნდება წარმდგენს.
ტექნიკური წინადადებების გახსნა შეფასების კომიტეტის
თანდასწრებით წინადადებების წარდგენის საბოლოო ვადის
10. გასვლისთანავე. წინადადებების მიღების და ტექნიკური სამმართველო
წინადადებების გახსნის ოქმების მომზადება და მსოფლიო
ბანკისთვის და შეფასების კომიტეტის წევრებისთვის გაგზავნა.
ფინანსური წინადადებების დაცულ ადგილას (მაგ. სეიფში) შენახვა
11. სამმართველო
მათ საჯაროდ გახსნამდე
12. ტექნიკური წინადადებების შეფასება შეფასების კომიტეტი
ტექნიკური წინადადებების შეფასების ანგარიშის მომზადება.
13. მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკური სამმართველო
შეფასების ანგარიშზე
გამარჯვებული კომპანიებისთვის შეტყობინების გაგზავნა, რომ მათ
მიიღეს მინიმალური საკვალიფიკაციო ქულები და მათთვის
14. სამმართველო
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნის თარიღის, დროის და
მისამართის შეტყობინება.
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნა შეფასების კომიტეტის
წევრების და გამარჯვებული საკონსულტაციო კომპანიების
წარმოამდგენლების (რომელთაც მოისურვეს დასწრება) შეფასების კომიტეტი და
15.
თანდასწრებით. გამარჯვებული საკონსულტაციო კომპანიების და სამმართველო
მათი ტექნიკური წინადადებების ქულების გამოცხადება
კრიტერიუმების მიხედვით და ფასების ამოკითხვა.
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნის ოქმის მომზადება და
16. მსოფლიო ბანკისთვის და წინადადებების წარმდგენი ყველა სამმართველო
კონსულტანტისთვის ოპერატიულად გაგზავნა
28
უმცირესი ღირებულების საფუძველზე შერჩევის (LCS) ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე
შეფასების კომიტეტი
17. ფინანსური წინადადებების შეფასება სამმართველოს
დახმარებიტ
ფინანსური წინადადებების შეფასების ანგარიშის დასრულება.
18. სამმართველო
მსოფლიო ბანკის თახნმობის (No Objection) მიღება ამ ანგარიშზე
19. უმცირესი ფასის წარმდგენი კომპანიის მოწვევა მოლაპარაკებებზე სამმართველო
სოფლის მეურნეობის
20. მოლაპარაკებების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
შეფასების კომიტეტი
უმცირესი ფასის წარმდგენ კომპანიასთან მოლაპარაკებების
21. სამმართველოსთან
გამართვა
ერთად
მოლაპარაკებების შედეგების გათვალისწინება კონტრაქტის საწყის
22. სამმართველო
ვარიანტში
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ხელმოსაწერ
24. სამმართველო
კონტრაქტზე
წარუმატებელი მონაწილეებისთვის შეტყობინების გაგზავნა
25. სამმართველო
მოლაპარაკებების წარმატებით დასრულების შესახებ
სოფლის მეურნეობის
26. კონსულტანტთან კონტრაქტის ხელმოწერა
სამინისტრო
27. ხელმოწერილი კონტრაქტის წარდგენა მსოფლიო ბანკისთვის სამმართველო
გაუხსნელი ფინანსური წინადადებების იმ კომპანიებისთვის
28. დაბრუნება, რომლებმაც ვერ მიიღეს მინიმალური საკვალიფიკაციო სამმართველო
ქულა წინადადებების შეფასებისას
კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნება UNDB-
29. ის ონლაინ ვერსიაში. იმავე ინფორმაციის გაგზავნა ყველა სამმართველო
კონსულტანტისთვის, რომელმაც გამოაგზავნა წინადადებები
განმარტების მიცემა ყველა იმ კონსულტანტისთვის, რომელსაც
30. სამმართველო
სურს, გაიგოს რა მიზეზით არ იქნა არჩეული მისი წინადადება
საავანსო გადახდის ინვოისის (თუ ეს განსაზღვრულია
კონტრაქტში) და საბანკო გარანტიის მიღება კონტრაქტით აყვანილი
31. სამმართველო
კონსულტანტისგან. თანხის ოპერატიულად გადახდა სამუშაოების
დასაწყებად.
ფიქსირებული ბიუჯეტით შერჩევა (FBS)

ეს მეთოდი გამოიყენება მარტივი საქმიანობისთვის, როდესაც ბიუჯეტი ფიქსირებულია,

მაგალითად საზოგადოებრივ ურთიერთობების და საგანმანათელო კამპანიის
საქმიანობები. „საკონსულტაციო სახელმძღვანელო დებულებების“ 3.5 პარაგრაფის
შესაბამისად წინადებების მოწვევაში (RFP) მითითებული უნდა იყოს ხელმისაწვდომი
ბიუჯეტი და შერცეული იქნება ის კომპანია, რომელიც წარმოადგენს საუკეთესო ტექნიკურ
წინადადებას ამ ბიუჯეტის ფარგლებში. ქვემოთ ცხრილში წარმოდგენილია ფიქსირებული
ბიუჯეტით შერჩევის (FBS) ბიუჯეტით განსახორციელებელი ეტაპები და მათ
განხორციელებაზე პასუხისმგებელი მხარეები.

პასუხისმგებელი მხარე
ფიქსირებული ბიუჯეტით შერჩევის (FBS) ეტაპები

სამუშაო ჯგუფები
1. ბიუჯეტის შესაბამისი ტექნიკური დავალების მომზადება სამმართველოს
დახმარებით
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკურ
2. სამმართველო
დავალებაზე

29
 პასუხისმგებელი მხარე
ფიქსირებული ბიუჯეტით შერჩევის (FBS) ეტაპები

დაინტერსების გამოხატვის შეფასების კრიტერუმების მომზადება

და დაინტერესების გამოხატვის მოწვევის (REOI) გამოქვეყნება
3. ადგილობრივ გაზეთებში და მსოფლიო ბანკისთვის გაგზავნა სამმართველო
UNDB-ის ონლაინ ვერსიაში გამოსაქვეყნებლად

სოფლის მეურნეობის
4. დაინტერესების გამოხატვის შეფასების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეგროვება და მათი
სათანადოდ შენახვა/ასლების გადაღება. დაინტერესების
5 სამმართველო
გამოხატვის (EOIs) მიღების ოქმის მომზადება და მსოფლიო
ბანკისთვის და შეფასების კომიტეტისთვის წარდგენა
დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეფასება და იმ შეფასების კომიტტეი
6. კონსულტანტების წინასწარი შერჩევის ჩამონათვალის სამმართველოს
მომზადება, რომლებიც გამოეხმაურენ შესყიდვების შეტყობინება. დახმარებით
წინადადებების წარდგენის მოთხოვნის მომზადება, რომელშიც სამმართველო და
7.
მითითებული იქნება ხელმისაწვდომი ბიუჯეტი სამუშაო ჯგუფები
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება წინასწარი
8. შერჩევის სიაზე და წინადადებების წარდგენის მოთხოვნაზე სამმართველო
(RFP).
წინასწარი შერჩევის საბოლოო ჩამონათვალის წარდგენა იმ
9. კომპანიებისთვის, რომლებმაც გამოხატეს დაინტერსება და ყველა სამმართველო
იმ კომპანიისთვის, რომელმაც ეს მოითხოვა
წინადადებების მოწვევის (RFP) გაცემა წინასწარი შერჩევის
10. სამმართველო
ჩამონათვალში შეტანილი კომპანიებისთვის
საკონსულტაციო კომპანიებთან შეხვედრის ჩატარება
11. სამმართველოს ან ობიექტის მონახულების მოთხოვნით, თუ ეს სამმართველო
გათვალისწინებულია წინადადებების მოწვევაში (RFP)
განმარტების შესახებ თხოვნების და პასუხების დოკუმენტური
აღნუსხვა. ყველა საკონსულტაციო კომპანიისთვის პასუხის
12. სამმართველო
გაცემა იმ კომპანი(ებ)ის სახელ(ებ)ის მითითების გარეშე,
რომლებმაც მოითხოვეს განმარტება
თუ საჭიროა, წინადადებების მოწვევა (RFP) შეიძლება
მოდიფიცირებული იქნეს მსოფლიო ბანკის დამტკიცებული
13 სამმართველო
დამატების საშუალებით და ეს დამატება დაეგზავნება წინასწარი
შერჩევის ჩამონათვალში შეტანილ კომპანიებს
სოფლის მეურნეობის
14. კომიტეტის შექმნა წინადადებების შესაფასებლად.
სამინისტრო
წინადადებების მიღება და მათი მიღების დროის და თარიღის
15. აღნიშვნა. საბოლოო ვადის გასვლის შემდეგ მიღებული სამმართველო
წინადადებები გაუხსნელად დაუბრუნდება წარმდგენს.
ტექნიკური წინადადებების გახსნა შეფასების კომიტეტის
თანდასწრებით წინადადებების წარდგენის საბოლოო ვადის
16. გასვლისთანავე. წინადადებების მიღების და ტექნიკური სამმართველო
წინადადებების გახსნის ოქმების მომზადება და მსოფლიო
ბანკისთვის და შეფასების კომიტეტის წევრებისთვის გაგზავნა.
ფინანსური წინადადებების დაცულ ადგილას (მაგ. სეიფში)
17. სამმართველო
შენახვა მათ საჯაროდ გახსნამდე
ტექნიკური წინადადებების შეფასება წინადადებების მოწვევაში
(RFP) განსაზღვრული კრიტერიუმების/ქვეკრიტერიუმების და
შეფასების კომიტეტი
18. ქულების საფუძველზე. შეფასების კომიტეტის თითოეულმა
სამმართველოსთანერთად
წევრმა დამოუკიდებლად უნდა მიაქნიჭოს წინადადებების
ქულები.
30
 პასუხისმგებელი მხარე
ფიქსირებული ბიუჯეტით შერჩევის (FBS) ეტაპები

ტექნიკური წინადადებების შეფასების ანგარიშის მომზადება.

19. მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკური სამმართველო
შეფასების ანგარიშზე
გამარჯვებული კომპანიებისთვის შეტყობინების გაგზავნა, რომ
მათ მიიღეს მინიმალური საკვალიფიკაციო ქულები და მათთვის
20. სამმართველო
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნის თარიღის, დროის
და მისამართის შეტყობინება.
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნა შეფასების
კომიტეტის წევრების და გამარჯვებული საკონსულტაციო
კომპანიების წარმოამდგენლების (რომელთაც მოისურვეს
21. სამმართველო
დასწრება) თანდასწრებით. გამარჯვებული საკონსულტაციო
კომპანიების და მათი ტექნიკური წინადადებების ქულების
გამოცხადება კრიტერიუმების მიხედვით და ფასების ამოკითხვა.
ფინანსური წინადადებების საჯაროდ გახსნის ოქმის მომზადება
22. და მსოფლიო ბანკისთვის და წინადადებების წარმდგენი ყველა სამმართველო
კონსულტანტისთვის ოპერატიულად გაგზავნა
შეფასების კომიტეტი
ფინანსური წინადადებების შეფასება. იმ წინადადებბის უარყოფა,
23. სამმართველოსთან
რომელიც აჭარბებს მითიტებულ ბიუჯეტს
ერთად
შეფასების საბოლოო ანგარიშის მომზადება და წინადადებების
24. კლასიფიცირება მათი ტექნიკური ქულების შესაბამისად. სამმართველო
ანგარიშის მსოფლიო ბანკისთვის წარდგენა დასამტკიცებლად
ყველაზე მაღალი ტექნიკური ქულების მქონე შერჩეული
25. სამმართველო
კომპანიის მოწვევა მოლაპარაკებებზე
ყველაზე მაღალი ქულების მქონე კომპანიასთან მოლაპარაკებების
27. სამმართველო
წარმოება
თუ ყველაზე მაღალი შეფასების მქონე კომპანიასთან
მოლაპარაკებები ჩაიშლება და არ გაფორმდება მისაღები
28. კონტრაქტი, შემდეგი ყველაზე მაღალი შეფასების კომპანია სამმართველო
იქნება მოწვეული მოლაპრაკებებზე. ამ ნაბიჯის გადადგმამდე
აუცილებელია მსოფლიო ბანკთან კონსულტირება.
მოლაპარაკებების შედეგების გათვალისწინება კონტრაქტის
29. სამმართველო
საწყის ვარიანტში
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ხელმოსაწერ
30. სამმართველო
კონტრაქტზე
ტენდერის წარუმატებელი მონაწილეების ინფორმირება
31 სამმართველო
მოლაპარაკებების წარმატებით დასრულების შესახებ
სოფლის მეურნეობის
32. კონსულტანტთან კონტრაქტის ხელმოწერა
სამინისტრო
ხელმოწერილი კონტრაქტის ასლის წარდგენა მსოფლიო
33. სამმართველო
ბანკისთვის
გაუხსნელი ფინანსური წინადადებების იმ კომპანიებისთვის
34. დაბრუნება, რომლებმაც ვერ მიიღეს მინიმალური სამმართველო
საკვალიფიკაციო ქულა წინადადებების შეფასებისას
კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნება
35. UNDB-ის ონლაინ ვერსიაში. იმავე ინფორმაციის გაგზავნა ყველა სამმართველო
კონსულტანტისთვის, რომელმაც გამოაგზავნა წინადადებები
განმარტების მიცემა ყველა იმ კონსულტანტისთვის, რომელსაც
36. სამმართველო
სურს, გაიგოს რა მიზეზით არ იქნა არჩეული მისი წინადადება

31
 პასუხისმგებელი მხარე
ფიქსირებული ბიუჯეტით შერჩევის (FBS) ეტაპები

საავანსო გადახდის ინვოისის (თუ ეს განსაზღვრულია

კონტრაქტში) და საბანკო გარანტიის მიღება კონტრაქტით
37. სამმართველო
აყვანილი კონსულტანტისგან. თანხის ოპერატიულად გადახდა
სამუშაოების დასაწყებად.
კონსულტანტის კვალიფიკაციის საფუძველზე შერჩევის (CQ) პროცედურები გამოყენებული
იქნება მცირე საკონსულტაციო დავალებებისთვის, რომელთა თანხა არ აღემატება 300 000 აშშშ
დოლარს
კონსულტანტის კვალიფიკაციის საფუძველზე შერჩევის (CQ) ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე
1. ბიუჯეტის შესაბამისი ტექნიკური დავალების მომზადება სამმართველო
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკურ სამმართველო
2.
დავალებაზე
დაინტერსების გამოხატვის შეფასების კრიტერუმების მომზადება სამმართველო
და დაინტერესების გამოხატვის მოწვევის (REOI) გამოქვეყნება
3. ადგილობრივ გაზეთებში და მსოფლიო ბანკისთვის გაგზავნა
UNDB-ის ონლაინ ვერსიაში გამოსაქვეყნებლად

სოფლის მეურნეობის
4. დაინტერესების გამოხატვის შეფასების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
შეფასების კომიტეტი
5. დაინტერსების გამოხატვის შეფასების კრიტერუმების მომზადება სამმართველოსთან
ერთად
დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეგროვება და მათი სათანადოდ
შენახვა/ასლების გადაღება. დაინტერესების გამოხატვის (EOIs)
6. სამმართველო
მიღების ოქმის მომზადება და მსოფლიო ბანკისთვის და შეფასების
კომიტეტისთვის წარდგენა
დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეფასება და შეფასების
ანგარიშის მომზადება წინასწარი შერჩევის ჩამონათვალთან ერთად. შეფასების კომიტეტი
7.
საჭიროებისამებრ დამატებითი საკვალიფიკაციო ინფორმაციის სამმართველოსთანერთად
მოთხოვნა
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება დაინტერესების სამმართველო
8. გამოხატვის შეფასების ანგარიშზე და წინადადებების მოწვევაზე
(RFP)
წინადადებების მოწვევის (RFP) დაგზავნა ყველაზე მაღალი სამმართველო
9. შეფასების მქონე საკონსულტაციო კომპანიებისთვის წინასწარი
შერჩევის სიიდან
განმარტებების წარდგენა შერჩეული საკონსულტაიო კომპანიის სამმართველო
10.
მოთხოვნით
სოფლის მეურნეობის
11. წინადადებების შეფასების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
12. კომბინირებული ტექნიკურ-ფინანსური წინადადებების მიღება სამმართველო
წინადადებების განხილვა და წინადადებების განხილვის ოქმის სამმართველო
13.
მომზადება
14. შერჩეული საკონსულტაციო კომპანიის მოწვევა მოლაპარაკებებზე სამმართველო
სოფლის მეურნეობის
15. მოლაპარაკებების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
სამმართველო
შერჩეულ საკონსულტაციო კომპანიასთან მოლაპარაკებების
16. მოლაპარაკებების
წარმოება
კომიტეტთან ერთად

32
კონსულტანტის კვალიფიკაციის საფუძველზე შერჩევის (CQ) ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე
თუ ყველაზე მაღალი შეფასების მქონე კომპანიასთან სამმართველო
მოლაპარაკებები ჩაიშლება და არ გაფორმდება მისაღები
კონტრაქტი, მეორე ყველაზე მაღალი შეფასების კომპანიას
17. ეთხოვება კომბინირებული ტექნიკური და ფინანსური
წინადადების წარდგენა და მოწვეული იქნება მოლაპარაკებებზე. ამ
ნაბიჯის გადადგმამდე აუცილებელია მსოფლიო ბანკის წინასწარი
თანხმობის მიღება
მოლაპარაკებების შედეგების გათვალისწინება კონტრაქტის საწყის სამმართველო
18
ვარიანტში
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ხელმოსაწერ სამმართველო
19.
კონტრაქტზე
სოფლის მეურნეობის
20. კონსულტანტთან კონტრაქტის ხელმოწერა
სამინისტრო
21. ხელმოწერილი კონტრაქტის წარდგენა მსოფლიო ბანკისთვის სამმართველო
კონტრაქტის მინიჭების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნება UNDB- სამმართველო
22. ის ონლაინ ვერსიაში. იმავე ინფორმაციის გაგზავნა ყველა
კონსულტანტისთვის, რომელმაც გამოაგზავნა წინადადებები
განმარტების მიცემა ყველა იმ კონსულტანტისთვის, რომელსაც სამმართველო
23.
სურს, გაიგოს რა მიზეზით არ იქნა არჩეული მისი წინადადება
საავანსო გადახდის ინვოისის (თუ ეს განსაზღვრულია სამმართველო
კონტრაქტში) და საბანკო გარანტიის მიღება კონტრაქტით
24.
აყვანილი კონსულტანტისგან. თანხის ოპერატიულად გადახდა
სამუშაოების დასაწყებად.

ინდივიდუალური კონსულტანტები (ადგილობრივი და საერთაშორისო) დაქირავებული უნდა

იქნეს „კონსულტანტების სახელმძღვანელო პრინციპების“ V თავის შესაბამისად

ინდივიდუალური კონსულტანტების (IC) შერჩევის ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე

1. ბიუჯეტის შესაბამისი ტექნიკური დავალების მომზადება სამმართველო
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკურ სამმართველო
2.
დავალებაზე
ინდივიდუალური კონსულტანტების დაინტერსების გამოხატვის სამმართველო
შეფასების კრიტერუმების მომზადება. განცხადების გამოქვეყნება
ეროვნულ პრესაში და საჭიროებისამებრ გამოცემაში Development
3.
Business. ინდივიდუალური კონსულტანტების პირადი მონაცემების
(CV) მოთხოვნა დაინტერესების გამოხატვასთან (EOI) ერთად
წარსადგენად.
სოფლის მეურნეობის
4. კონსულტანტების შეფასების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეგროვება და მათი სათანადოდ სამმართველო და
შენახვა/ასლების გადაღება. დაინტერესების გამოხატვის (EOIs) შეფასების კომიტეტი
5.
მიღების ოქმის მომზადება და მსოფლიო ბანკისთვის და შეფასების
კომიტეტისთვის წარდგენა
ინდივიდუალური კონსულტანტების დაინტერესების გამოხატვის სამმართველო და
6.
(EOIs) შეფასება და შეფასების ანგარიში მომზადება შეფასების კომიტეტი
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება შეფასების სამმართველო
7.
ანგარიშზე
უმაღლესი შეფასების მქონე ინდივიდუალური კონსულტანტის სამმართველო
8.
მოწვევა მოლაპარაკებებზე
სოფლის მეურნეობის
9. მოლაპარაკებბეის კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
10. კონტრაქტის წინასწარი ვარიანტის მომზადება სამმართველო

33
ინდივიდუალური კონსულტანტების (IC) შერჩევის ეტაპები პასუხისმგებელი მხარე
სამმართველო და
მოლაპარაკებების გამართვა შერჩეულ ინდივიდუალურ
11. მოლაპარაკებების
კონსულტანტთან
კომიტეტი
თუ ყველაზე მაღალი შეფასების მქონე ინდივიდუალურ სამმართველო
კონსულტანტთან მოლაპარაკებები ჩაიშლება და არ გაფორმდება
12. მისაღები კონტრაქტი, შემდეგი ყველაზე მაღალი შეფასების
კონსულტანტი იქნება მოწვეული მოლაპრაკებებზე. ამ ნაბიჯის
გადადგმამდე აუცილებელია მსოფლიო ბანკის თანხმობა
მოლაპარაკებების შედეგების გათვალისწინება კონტრაქტის საწყის სამმართველო
13.
ვარიანტში
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ხელმოსაწერ სამმართველო
14.
კონტრაქტზე
სოფლის მეურნეობის
15. კონსულტანტთან კონტრაქტის ხელმოწერა
სამინისტრო
16. ხელმოწერილი კონტრაქტის წარდგენა მსოფლიო ბანკისთვის სამმართველო
წარუმატებელი კონსულტანტების ინფორმირება მოლაპარაკებების სამმართველო
17.
წარმატებით დასრულების შესახებ
განმარტების მიცემა ყველა იმ კონსულტანტისთვის, რომელსაც სამმართველო
18.
სურს, გაიგოს რა მიზეზით არ იქნა არჩეული მისი წინადადება
საავანსო გადახდის ინვოისის (თუ ეს განსაზღვრულია კონტრაქტში) სამმართველო
და საბანკო გარანტიის მიღება კონტრაქტით აყვანილი
19.
კონსულტანტისგან. თანხის ოპერატიულად გადახდა სამუშაოების
დასაწყებად.

შერჩევა ერთი წყაროდან

ეს მეთოდი ვერ უზრუნველყოფს კონკურენციას და გამჭვირვალობას. შესაბამისად, ის

გამოყენებული უნდა იქნეს გამონაკლის შემთხვევებში და სათანადოდ უნდა იყოს
დასაბუთებული და დამტკიცებული. ქვემოთ ცხრილში წარმოდგენილია ერთი წყაროდან
შერჩევის შერჩევის (SSS) ეტაპები და მათ განხორციელებაზე პასუხისმგებელი მხარეები.

ერთი წყაროდან შერჩევის (SSS) ეტაპები პასუხისმგბელი მხარე

Working groups with support
1. ბიუჯეტის შესაბამისი ტექნიკური დავალების მომზადება
of PPMD
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ტექნიკურ
2. სამმართველო
დავალებაზე
დასაბუთების მომზადება კონსულტანტის ერთი წყაროდან სამმართველო
3.
შერჩევაზე
მიწვევის წერილის მომზადება, რომელშიც შერჩეულ სამმართველო
4. კონსულტანტებს სთხოვენ კომბინირებული ტექიკურ-ფინანსური
წინადადების წარდგენას
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება დასაბუთების სამმართველო
5.
წერილზე და მოწვევის წერილზე
6. მოწვევის წერილის გაგზავნა შერჩეული კონსულტანტისთვის სამმართველო
7. განმარტების წარდგენა შერჩეული კონსულტანტის მოთხოვნით გზების დეპარტამენტი
სოფლის მეურნეობის
8. წინადადების შეფასების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
9. კომბინირებული ტექნიკურ-ფინანსური წინადადებების განხილვა სამმართველო
შეფასების კომიტეტი
10. წინადადების განხილვა და განხილვის ოქმის მომზადება
სამმართველოსთანერთად
11. შერჩეული კონსულტანტის მოწვევა მოლაპარაკებებზე სამმართველო
34
ერთი წყაროდან შერჩევის (SSS) ეტაპები პასუხისმგბელი მხარე
სოფლის მეურნეობის
12. შეფასების კომიტეტის ჩამოყალიბება
სამინისტრო
PPMD with negotiation
13. Hშერჩეულ კონსულტანტთან მოლაპარაკებების წარმოება
Committee
მოლაპარაკებების შედეგების გათვალისწინება კონტრაქტის საწყის
14. სამმართველო
ვარიანტში
მსოფლიო ბანკის თანხმობის (No Objection) მიღება ხელმოსაწერ სამმართველო
15.
კონტრაქტზე
16. კონსულტანტთან კონტრაქტის ხელმოწერა სამმართველო
17. ხელმოწერილი კონტრაქტის წარდგენა მსოფლიო ბანკისთვის სამმართველო

35
 დანართი 3

მიუკერძოებლობის და კონფიდენციალურობის შესახებ DECLARATION OF

IMPARTIALITY AND CONFIDENTIALITY

პროექტი:
ტენდერი:
შესყიდვების მეთოდი:
წინადდებების მოწვევა #:
გახსნის თარიღი :

მე, ქვემორე ხელისმომწერი .............................................................................................., როგორც

ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტის შესყიდვების კონსულტანტი და ამ
პროექტის შეფასების კომიტეტის წევრი, წინამდებარე დოკუმენტით ვაცხადებ, რომ არ
მაქვს პირდაპირი ან არაპირდაპირი კავშირი ტენდერის რომელიმე მონაწილესთან
(ინდივიდუალურ პირებთან/კომპანიებთან ან კონსორციუმების წევრებთან), რომლებმაც
წარმოადგინეს სატენდერო წიადადება ამ პროექტის ფარგლებში ან რომლიმე მათ მიერ
შემოთავაზებულ ქვეკონტრაქტორთან. ამასთან ერთად, მე ვაცხადებ, რომ არც მე და არც
„......................“ კომპანიის (რომელიც საკონსულტაციო მომსახურებას უწევს სამშენებლო
კომპანიას) რომელიმე თანამშრომელი არ ვუწევთ რამე სახის საკონსულტაციო/
სატენდერო წინადადების/წინადადების მომზადების მომსახურებას იმ კომპანიებს,
რომლებიც მონაწილეობას იღებენ ტენდერებში და წარმოადგნენ თავის წინადადებებს
ზემოაღნიშნული პროექტის ფარგლებში.

ვადასტურებ, რომ თუ შეფასებისას აღმოჩნდება, რომ ამგვარი კავშირი არსებობს, მე

დაუყოვნებლივ განვაცხადებ ამის შესახებ და გადავდგები შეფასების კომიტეტის წევრის
თანამდებობიდან.
ჩემთვის გასაგებია, რომ თუ ამგვარი კავშირი არსებობს და მე არ განვაცხადებ მის შესახებ,
შემსყიდველს და მსოფლიო ბანკს აქვთ უფლება დაუყოვნებლივ უარყონ ზემოაღნიშნული
კომპანიის/კონსორციუმის სატენდერო წინადადება.

მე ასევე ვადასტურებ, რომ შეფასების პერიოდში და მისი დასრულების შემდეგ მე დავიცავ

პროფესიულ საიდუმლოს და არ ვაცნობებ არც ერთ პირს ან ორგანიზაციას იმ
კონფიდენციალურ ინფორმაციას, რომელიც ჩემთვის გახდა ცნობილი, არ გავასაჯაროებ
ისეთ ინფორმაციას, როგორიცაა შეფასებისას შემუშავებული რეკომენდაციები ან
შეფასების შედეგები, სხვებისთვის საზიანოდ არ გამოვიყენებ ჩემთვის მოწოდებილ
ინფორმაციას.

ხელმოწერა: ................................

თარიღი:

36
 დანართი 4

ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტის თანამშრომლების ტექნიკური

დავალებები

საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო

ირიაციის და მიწის ბაზრის განვითარების (ILMD) პროექტი

პროექტის მართვის კონსულტანტის ტექნიკური დავალება

საფუძველი

ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტი (ILMD) ($50 მილიონი აშშ

დოლარი) ფინანსდება მსოფლიო ბანკის მიერ. პროექტის განვითარების მიზანი არის
სარიიგაციო და სადრენაჟო მომსახურების გაუმჯობესება შერჩეულ ფართობებზე,
სტრატეგიის და პროცედურების დახვეწა მიწის რეგისტრაციის ეროვნული პროგრამის
საფუძლად გამოსაყენებლად.

ILMD პროექტი სამი კომპონენტისგან შედგება: 1-ელი კომპონენტია ირიგაციისა და

დრენაჟის გაუმჯობესება (45.65 მილიონი აშშ დოლარი), მე-2 კომპონენტია მიწის
ბაზრის განვითარება (2.25 მილიონი აშშ დოლარი) და მე-3 კომპონენტია პროექტის
მართვა (2.1 მილიონი აშშ დოლარი).

1-ელ კომპონენტს ახორციელებს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო პროექტების

მართვის და მონიტორინგის სამმართველოს საშუალებით. მე-2 კომპონენტს
ახორციელებს იუსტიციის სამინისტრო საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს
საშუალებით.

კონსულტანტი პასუხისმგებელი იქნება პროექტის 1-ელი კომპონენტის საერთო

მართვაზე და განხორციელებაზე.

ძირითადი მოვალეობები და ამოცანები:

სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საერთო ზედამხედველობით კონსულტანტმა

უნდა შეასრულოს შემდეგი მოვალეობები:

• პროექტის ეფექტური, გამჭვირვალე და ჰარმონიული მართვის

უზრუნველყოფა;
• ყოველწლიური სამუშაო გეგმის და ბიუჯეტის მომზადების და
წარდგენის უზრუნველყოფა სესხის შესახებ ხელშეკრულების, სოფლის მეურნეობის
და ფინანსთა სამინისტროების მოთხოვნების შესაბამისად;
• პროექტის საქმიანობის ყოველდღიურ განხორციელებაზე და
მართვაზე პასუხისმგებელ სხვა უწყებებთან მუშაობის მკაფიოდ განსაზღვრული
მექანიზმის უზრუნველყოფა ფინანსურ, საბუღალტრო, შესყიდვების და
ანგარიშგების საკითხებში;
• მომსახურების მიმწოდებლებთან და კონტრაქტორებთან
გაფორმებული კონტრაქტების პირობების საერთაშორისო განვითარების ასოციაციის
37
მოთხოვნებთან შესაბამისობის უზრუნველყოფა;
• პროექტის სამუშაო გეგმების, ბიუჯეტების და ანგარიშების მომზადება
მსოფლიო ბანკის, ფინანსთა სამინისტროს და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს
მოთხოვნების შესაბამისად;
• პროექტის ბიუჯეტის ადმინისტრირება გადახდის მოთხოვნების და
ხარჯების ანგარიშების განხილვის, ბიუჯეტის პარამეტრების ფარგლებში მთლიანი
ხარჯების კონტროლის საშუალებით;
• პროექტის მიმდინარეობის რეგულარული ანალიზი განხორციელების
ანგარიშების განხილვის, საველე დაკვირვებების, პროექტის ბენეფიციარებთა და
დაინტერესებულ მხარეებთან კომუნიკაციის საშუალებით;
• პროექტის თითოეული ქვეკომპონენტის მონიტორინგის სისტემის
ზედამხედველობა ეფექტურობის შეთანხმებული ინდიკატორების გამოყენებით;
• სამუშაო ურთიერთობების დამყარება სამთავრობო და არასამთავრობო
ორგანიზაციებთან და დონორებთან და მათთან თანამშრომლობის პოტენციური
სფეროების განსაზღვრა;
• პროექტის თანამშრომლების დანიშვნა მსოფლიო ბანკის პროცედურების
შესაბამისად;
• თანამშრომლების საქმიანობის ზედამხედველობა და საჭიროებისამებრ
თანამშრომლების მოკლევადიანი ტრეინინგის ორგანიზება ისეთ სფეროებში,
როგორიცაა დაგეგმვის და საორგანიზაციო უნარ-ჩვევები, მსოფლიო ბანკის
შესყიდვების და კრედიტის გახარჯვის პროცედურები და სხვა შესაბამისი
საკითხები;
• პოზიციასთან დაკავშირებული იმ სხვა მოვალეობების საკუთარ თავზე
აღება/განხორციელება, რომლებიც არ არის მითითებული წინამდებარე ტექნიკურ
დავალებაში.

ანგარიშვალდებულება:
კონსულტანტი ანგარიშვალდებულია უშუალოდ სოფლის მეურნეობის
სამინისტროს საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის
მოადგილის წინაშე.

კვალიფიკაცია და გამოცდილება:

1. უმაღლესი განათლება ეკონომიკის, ფინანსების, სოფლის მეურნეობის ან სხვა

შესაბამის სფეროში;
2. საზოგადოებრივ სფეროში ხელმძღვანელ თანამდებობაზე მუშაობის მინიმუმ 5
წლის გამოცდილება;
3. საზოგადოების სხვადასხვა ფენებთან, მათ შორის მინისტრებთან და მთავრობის
სხვა წევრებთან კომუნიკაციის და მათი მოტივირების უნარი;
4. ინიციატივიანი, თავგამოდებული პიროვნება, რომელსაც ახასიათებს ფართო
თვალსაწიერი და ნოვატორული, მასშტაბური აზროვნება;
5. ლიდერის თვისებები, გუნდის ჩამოყალიბების და ადამიანების მოტივირების
უნარი;
6. წერილობითი და ზეპირი ქართული ენის ღრმა ცოდნა;
7. წერილობითი და ზეპირი ინგლისური ენის ღრმა ცოდნა;
8. კომპიუტერის (MS Office პროგრამების) ცოდნა;
9. ჩინებული საორგანიზაციო უნარი და დეტალებისადმი ყურადღება;
10. ადამიანებთან ურთიერთობის ჩინებული უნარი, კოლეგებთან და
38
დაინტერესებულ მხარეებთან სამუშაო ურთიერთობების ჩამოყალიბება-შენარჩუნების
უნარი.

ხანგრძლივობა
დავალების ხანგრძლივობა შეადგენს 1 წელს, გაგრძელების შესაძლებლობით
დაკისრებული მოვალეობების შესრულების დამაკმაყოფილებელი შეფასების
შემთხვევაში.

ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტის თანამშრომლების ტექნიკური

დავალებები

საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო

ირიაციის და მიწის ბაზრის განვითარების (ILMD) პროექტი

ფინანსების მართვის კონსულტანტის ტექნიკური დავალება

კონსულტანტის ძირითადი მოვალეობებია:

 პროექტის ფინანსების მართვის სისტემის ჩამოყალიბება და ფუნქციონირება;

 პროექტის საბუღალტრო აღრიცხვის წერილობითი პროცედურების (ფინანსების
მართვის სახელმძღვანელოს) შემუშავება, განხორციელება და განახლება ;
 სპეციალური ანგარიშ(ებ)ის დროულად შესავსებად/აღსადგენად დონორისთვის
წარსადგენი ყველა დოკუმენტის (ანგარიშიდან თანხების გამოტანის
განაცხადები, ხარჯების უწყისები, კრებსითი ბალანსები და სხვა) დამტკიცება;
 ვალდებულებების სტანდარტული ფორმების დამტკიცება;
 გადახდების მოთხოვნების და გადახდების ვალდებულებების სტანდარტული
ფორმების დამტკიცება;
 სახელმწიფო ხაზინასთან პროექტების ფარგლებში გაწეული ხარჯების და
თანადაფინანსების კოდების შეჯერების დამტკიცება;
 პროექტების ფარგლებში სპეციალური ანგარიშებიდან გამოტანილი თანხების და
სპეციალური ანგარიშების კოდების სახელმწიფო ხაზინასთან შეჯერების
დამტკიცება;
 კლიენტებთან კავშირის საისტემასთან შეჯერების დამატკიცება პროექტის
ფარგლებში საკრედიტო ანგარიშებიდან გამოტანილი თანხებისთვის
 პირდაპირი და უკუკონვერსიის სტანდარტული წერილობითი მოთხოვნების
დამტკიცება კოდების შესაბამისად სხვადასხვა ვალუტებში გადახდების
განსახორციელებლად;
 რეგისტრირებული ვალდებულებების გამოტანის ან ვალდებულებების თანხების
შემცირების სტანდარტული წერილების დამტკიცება;
 გადახდების განხორციელების შემდეგ რეგისტრირებული ვალდებულებების
ბალანსის ანულირების სტანდარტული წერილების დამტკიცება;

39
 არარეზიდენტი კომპანიების და კონსულტანტების გადასახადების
გაანგარიშებების დამტკიცება;
 პერსონალის ხელფასების დარიცხვის ფორმების დამტკიცება გადაცვლის
კურსის გათვალისწინებით და კოდების მიხედვით გახარჯვების
გათვალისწინებით კრედიტის/სესხის ხელშეკრულებაში მითითებული
პროცენტული ოდენობების შესაბამისად;
 სამუშაოთა კონტრაქტებისთვის ავანსის დაკავების და კონტრაქტის
შესრულების გარანტიის ფორმულების შემოწმება შემთხვევითი შერჩევის
საფუძველზე;
 საშემოსავლო გადასახადის ყოველწლიური ცნობის დამტკიცება;
 კომერციულ ბანკებში გადახდების დავალებების სტანდარტული ფორმების და
ფულადი სახსრების ელექტრონული გადარიცხვების შემოწმება;

 ნაღდი ფულით გადახდების განსახორციელებლად საჭირო სალაროს

დოკუმენტების დამტკიცება;

 ნაღდი ფულით გადახდების დოკუმენტების დამტკიცება;

 სალაროს უწყისების დამტკიცება და არქივირებისას მათი დანომვრის
დამტკიცება;
 კომპანიების და არარეზიდენტი კონსულტანტი ფიზიკური პირების
გადასახადების დარიცხვის დამტკიცება;
 ყოველთვიური საგადასახადო დეკლარაციების შემოწმება და დამტკიცება;
 საგადასახადო ინსპექციასთან შეჯერება შემთხვევითი შერჩევის საფუძველზე;
 პროგრამულ უზრუნველყოფაში ძირითადი ჩანაწერების შესწორება
დაფინანსების წყაროების და პროექტების შესაბამისად;
 თითოეული კონტრაქტისთვის რამდენიმე ვალუტაში ელექტრონული
ფინანსური უწყისების შემთხვევითი შერჩევის საფუძველზე შემოწმება
კონტრაქტის თანხის, ელექტრონული გადარიცხვის თარიღის, კონტრაქტის
ვალუტაში ეკვივალენტის, გადახდების დოკუმენტების ნომრების, ფინანსური
დოკუმენტების ნომრების და დაფინანსების წყაროების მითითებით;
 ანგარიშის შევსების მოთხოვნის, გახარჯვის და პირდაპირი გადახდების
არსებული ფორმების შემოწმება;
 ანგარიშის შევსებისთვის, გახარჯვებისთვის და პირდაპირი გადახდებისთვის
საჭირო დოკუმენტების შემოწმება;
 ყოველწლიური ბიუჯეტების მომზადება და მათი დამტკიცება შესაბამისი
სამინისტროს და ფინანსტა სამინისტროს მიერ (ბიუჯეტი მზადდება
დონორების მიერ დამტკიცებული განახლებული შესყიდვების გეგმის
საფუძველზე);
 წლიური ბიუჯეტის გაწერა კვარტლების მიხედვით და დამტკიცება შესაბამისი
სამინისტროს და ფინანსთა სამინისტროს მიერ;
 ფინანსური წლის განმავლობაში პროექტების და კოდების მიხედვით
ბიუჯეტებში ცვლილებების და დამატებების შეტანა. ამ ცვლილებების და
დამატებების წერილობით წარდგენა შესაბამისი სამინისტროებისთვის და
ფინანსთა სამინისტროსთვის;

40
  მიმდინარე ხარჯების ლარის ეკვივალენტში გადაანგარიშება, ბალანსის
უწყისების სტანდარტული კვარტალური ფორმების შევსება და წარდგენა
შესაბამისი სამინისტროსთვის; პროექტის სახსრების გაუხარჯავი ბალანსის
რეგულარული გადაანგარშება უცხოური ვალუტაში;
 პროექტის რეზერვების უწყისების მომზადება სპეციალური სასესხო უფლების
პირობით ფულად ერთეულში (SDR) გადაანგარიშებით;
 საქართველოს სახელმწიფო უწყებების დახმარება ფინანსური აუდიტის და
ინსპექტირების ჩატარებაში
 პროექტის დოკუმენტაციის და ანგარიშების წარმოება საბუღალტრო აღრიცხვის
საყოველთაოდ მიღებული პრინციპების და პროცედურების და საქართველოს
კანონმდებლობის შესაბამისად;
 პროექტის ყველა ანგარიშის წარმოების უზრუნველყოფა დონორების
სახელმძღვანელო დებულებების და დადგენილებების შესაბამისად,
დონორებისთვის მისაღები საერთაშორისო აუდიტორების მიერ და
დონორებისთვის მისაღები ტექნიკური დავალებების საფუძველზე მათი
აუდიტის ჩატარების შესაძლებლობის უზრუნველყოფა;
 პროექტის ფინანსური უწყისების მომზადება აუდიტისთვის, პროექტის
აუდიტის ღონისძიებების კოორდინირება და აუდიტორებთან
თანამშრომლობა;
 კვარტალური/ნახევარწლიანი შუალედური ფინანსური უწყისების დროულად
მომზადება და დონორებისთვის წარდგენა
ხელშეკრულებაში/ხელშეკრულებებში მითითებული პროცედურების
შესაბამისად;
 პროექტის საბუღალტრო აღრიცხვის სისტემის წერილობითი პროცედურების
წარმოება და განახლება;
 პროექტის ფინანსების მართვის რეგულარული ზედამხედველობის მიზნით
ჩამოსულ დონორების მისიებთან თანამშრომლობა და მათი დაკვირვებების და
რეკომენდაციების სათანადოდ გათვალისწინება.

ანგარიშვალდებულება:

კონსულტანტი ანგარიშვალდებულია უშუალოდ სოფლის მეურნეობის

სამინისტროს საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის
მოადგილის წინაშე.
ხანგრძლივობა

დავალების ხანგრძლივობა შეადგენს 1 წელს, გაგრძელების შესაძლებლობით

დაკისრებული მოვალეობების შესრულების დამაკმაყოფილებელი შეფასების
შემთხვევაში.

ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტის თანამშრომლების ტექნიკური

დავალებები

საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო

41
 ირიაციის და მიწის ბაზრის განვითარების (ILMD) პროექტი

საბუღალტრო აღრიცხვის/გახარჯვების კონსულტანტის ტექნიკური დავალება

კონსულტანტის ძირითადი მოვალეობებია:

 ყოველთვიური საგადასახადო დეკლარაციების სტანდარტული ფორმების

მომზადება;
 საგადასახადო დეკლარაციების ყოველთვიური ფორმების წარდგენა და
რეგისტრაცია;
 თითოეული კონტრაქტისთვის ელექტრონული ფინანსური უწყისების
წარმოება რამდენიმე ვალუტაში კონტრაქტის თანხის, გადაცემის თარიღის,
კონტრაქტის ვალუტებში ეკვივალენტის, გადახდის დოკუმენტის ნომრის,
ფინანსური დოკუმენტის ნომრის და დაფინანსების წყაროს მითითებით;
 პირდაპირი გადახდების ფორმების შემოწმება;
 ანგარიშების შევსების, გახარჯვების და პირდაპირი გადახდებისთვის საჭირო
დოკუმენტაციის მომზადება (დოკუმენტების დასკანირებული ვერსიები ელ-
გახარჯვებისთვის);
 ანგარიშების შევსების, გახარჯვების და პირდაპირი გადახდებისთვის საჭირო
დოკუმენტაციის ასლების უზრუნველყოფა;
 პროექტების ფარგლებში სპეციალური ანგარიშებიდან გამოტანილი თანხების
და ანგარიშების კოდების სახელმწიფო ხაზინასთან შეჯერება;

 ძირითადი ჩანაწერების ჩამონათვალის მომზადება Copper პროგრამული

უზრუნველყოფისთვის დაფინანსების წყაროების და პროექტების შესაბამისად;
 პროექტების ფარგლებში გაწეული ხარჯების და თანადაფინანსების კოდების
სახელმწიფო ხაზინასთან შეჯერების შემოწმება;
 სხვადასხვა ვალუტებში გადახდების განსახორციელებლად პირდაპირი და
უკუკონვერსიის სტადარტული წერილობითი განაცხადების შემოწმება
კოდების მიხედვით;
 რეგისტრირებული ვალდებულებების გამოტანის სტადარტული წერილების
და ვალდებულებების თანხების შემცირების შემოწმება;
 რეგისტრირებული ვალდებულებების ფარგლებში გადახდების დასრულების
შემდეგ ბალანსის ანულირების სტანდარტული წერილების შემოწმება;
 არარეზიდენტი კომპანიების და კონსულტანტების გადასახადების
გაანგარიშებების შემოწმება;
 ავანსის თანხების დამტკიცების სტანდარტული წერილების შემოწმება
კონტრაქტის პირობების შესაბამისად;
 კონტრაქტების წარმოდგენილი საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების
შემოწმება;
 სამუშაოების კონტრაქტებისთვის ავანსის დაკავების და კონტრაქტის
შესრულების გარანტიის გაანგარიშების ფორმულების შემოწმება;
 კონტრაქტების სპეციალური ელექტრონული ფორმების მომზადება;
 კონტრაქტების სპეციალური ელექტრონული ფორმების რეგისტრაცია;
 ვალდებულებების სტანდარტული ფორმების მომზადება;
 ვალდებულებების სტანდარტული ფორმების რეგისტრაცია სახელმწიფო
ხაზინაში;

42
  გადახდის მოთხოვნების და გადახდის დავალებების სტანდარტული ფორმების
მომზადება;
 გადახდის ფორმების რეგისტრაცია სახელმწიფო ხაზინაში;
 სასაქონლო ნიშნის მიღება სახელმწიფო ხაზინისგან ეროვნული ბანკის მიერ
განხორციელებული ოპერაციების შემდეგ;
 პროექტის ფარგლებში გაწეული ხარჯების და თანადაფინანსების კოდების
შეჯერება სახელმწიფო ხაზინასთან;
 სხვადასხვა ვალუტებში გადახდების განსახორციელებლად პირდაპირი და
უკუკონვერსიის სტადარტული წერილობითი განაცხადების მომზადება
კოდების მიხედვით;
 რეგისტრირებული ვალდებულებების გამოტანის სტადარტული წერილების
და ვალდებულებების თანხების შემცირების სტანდარტული წერილების
მომზადება და წარდგენა;
 რეგისტრირებული ვალდებულებების ფარგლებში გადახდების დასრულების
შემდეგ ბალანსის ანულირების სტანდარტული წერილების მომზადება და
წარდგენა;
 არარეზიდენტი კომპანიების და კონსულტანტების გადასახადების
გაანგარიშებების მომზადება;
 თანამშრომელთა ხელფასების დარიცხვის ფორმების შემოწმება გადაცვლის
კურსის გათვალისწინებით და გახარჯვების კოდების მიხედვით კრედიტის
ხელშეკრულებაში მითითებული პროცენტული ოდენობების შესაბამისად;
 ავანსის თანხების დამტკიცების სტანდარტული წერილების მომზადება და
წარდგენა კონტრაქტის პირობების შესაბამისად;
 საშემოსავლო გადასახადის ყოველწლიური ცნობის შემოწმება;
 სახელმწიფო ხაზინის სტანდარტული ფორმების მიღება გაწეული ხარჯების
შესაჯერებლად;

 სახელმწიფო ხაზინის სტანდარტული ფორმების მიღება გაწეული ხარჯების და

რეზერვების შესაჯერებლად კლასიფიკაციის კოდებისთვის.
ანგარიშვალდებულება:

კონსულტანტი ანგარიშვალდებულია უშუალოდ სოფლის მეურნეობის

სამინისტროს საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის
მოადგილის წინაშე.

ხანგრძლივობა

დავალების ხანგრძლივობა შეადგენს 1 წელს, გაგრძელების შესაძლებლობით

დაკისრებული მოვალეობების შესრულების დამაკმაყოფილებელი შეფასების
შემთხვევაში.

ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტის თანამშრომლების ტექნიკური

დავალებები

საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო

ირიაციის და მიწის ბაზრის განვითარების (ILMD) პროექტი

43
 კონსულტანტის/მშენებელი ინჟინრის/ზედამხედველის ტექნიკური დავალება

კონსულტანტის მოვალეობები და პასუხისმგებლობა:

 ILMD პროექტის მართვის კონსულტანტთნა ერთად საირიგაციო სისტემებში

განსახორციელებული ინვესტიციების ტექნიკურ-ეკონომიკური
დასაბუთებების განხილვა, შეფასება და დამტკიცება მათი ტექნიკური
სიცოცხლისუნარიანობის და წინასწარი ხარჯთარრიცხვების საფუძველზე;
 შემოთავაზებული სამშენებლო სამუშაოების ან სხვა, უფრო შესაფერისი
ნაგებობების მოწყობის საჭიროების შეფასება;
 შემოთავაზებული სამუშაოების შეფასება სხვა შესაძლო ალტერნატივებთან
შედარებით;
 შერჩეულ საირიგაციო სისტემებზე ჩასატარებელი სამუშაოების პროექტირების
ტექნიკუი დაველბის შემუშავება;
 საჭიროებისამებრ, წინასწარი პროექტების მომზადება დისკუსიებისა და
საველე განხილვებისთვის;
 საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის სატენდერო წინადადებების
გახსნის და შეფასების კომიტეტის მიერ სატენდერო წინადადებების (მათ
შორის საპროექტო მომსახურებაზე სატენდერო წინადადებების) შეფასებაში,
ობიექტის ზედამხედველების შერჩევაში და სამშენებლო სამუშაოების
განხორციელებაში მონაწილეობა;
 საპროექტო სამუშაოების ზედამხედველობა და დეტალური პროექტის
გადაწყვეტილებების განხილვა, მათი საიმედოობის, ხარისხის და სამუშაოების
სახეობების და მოცულობების თვალსაზრისით;
 ფერმერებთან, საირიგაციო სისტემების ხელმძღვანელობასთან, საპროექტო
კომპანიებთან და სხვა დაინტერესებულ მხარეებთან დისკუსიებში
მონაწილეობა პროექტირების ეტაპზე და დეტალური პროექტის
გადაწყვეტილებების განხილვა სიცოცხლისუნარიანობის და ტექნიკური
საიმედოობის თვასლსაზრისით;
 სამშენებლო სამუშაოების ზედამხედველობია და ობიექტის ზედამხედველების
საქმიანობის კოორდინირება შეთანხმებული პროცედურების შესაბამისად და
სტანდარტული ფორმების შემუშავება;
 როგორც პროექტის მართვის გუნდის წევრმა, მიაწოდოს ინფორმაცია და
მოამზადოს ანგარიშები ინფრასტრუქტურაში განსახორციელებელი
ინვესტიციების შესახებ და მონაწილეობა მიიღოს მიმდინარე ანგარიშების
მომზადებაში.

ვადები. ინჟინერ-კონსულტანტის დაქირავება მოხდება სრულ განკვეთზე

კონტრაქტის საფუძველზე. გაგრძელება შესაძლებელია თანხების ხელმისაწვდომობის
შემთხვევაში ინჟინრის დამაკმაყოფილებელი მუშაობის პირობით. მოსალოდნელია
ხშირი მივლინებები სამშენებლო ობიექტებზე და მათი ანაზღაურება მოხდება
ადგილობრივი კანონმდებლობის შესაბამისად.
კვალიფიკაციის და გამცოდილების მოთხოვნები. შერჩეულ კანდიდატს უნდა
ჰქონდეს პრაგმატული, კრეატიული და ენერგიული მიდგომა პრობლემების
გადაწყვეტის და გადაწყვეტილებების მიღების მიმართ, ასევე კონტრატქორებთან და

44
სოფლის მოსახლეობასთან ეფექტიანი მუშაობის უნარი. კანდიდატი უნდა
კამაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:

 ირიგაციის ინჟინრის უმაღლესი განათლება ან მისი ეკვივალენტური

კვალიფიკაცია და საქართველოს ირიგაციის დარგში არსებული პრობლემების
ღრმა ცოდნა;
 ირიგაციის რეაბილიტაციის პროექტებში მუშაობის მინიმუმ ხუთი წლის
გამოცდილება, პროექტირების, მშენებლობის ზედამხედველობის და
შესყიდვების ჩათვლით, სხვადასხვა სფეროს სპეციალისტებთან და სოფლის
მოსახლეობასთან მუშაობის უნარი;
 საქართველოში საინჟინრო პროექტის მომზადების და მშენებლობის
ზედამხედველობის მოთხოვნების, ასევე საქართველოს კანონმდებლობით
დაშვებული და საერთაშორისო დონორების პროექტებში გამოყენებული
შესყიდვების პროცედურების ცოდნა;
 ინგლისურის თავისუფლად ცოდნა, უპირატესობა ენიჭება სალაპარაკო და
წერილობით ინგლისურს;
 კომპიუტერის ცოდნა.

ანგარიშგების პასუხისმგებლობა და ანგარიშვალდებულება: ამასთან ერთად, ველზე

მუშაობისას ინჟინერ-კონსულტანტი მჭიდროდ ითანამშრომლებს პროექტის
შესაბამის თანამშრომელბთან, მათ შორის პროექტის მართვის კონსულტანტთან.
ინჟინერ-კონსულტანტი ანგარიშვალდებულია სოფლის მეურნეობის
სამინისტროს საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის
მოადგილის წინაშე. ინჟნერკონსულტანტმა უნდა წარმოადგინოს ყოველთვიური
ანგარიშები (ერთი ნაბეჭდი ასლი ქართულ ენაზე).

ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტის თანამშრომლების ტექნიკური

დავალებები

საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო

ირიაციის და მიწის ბაზრის განვითარების (ILMD) პროექტი

მონიტორინგის და შეფასების კონსულტანტის ტექნიკური დავალება

კონსულტანტის მოვალეობები და პასუხისმგებლობა:

მონიტორინგის და შეფასების სპეციალისტი პასუხისმგებელი იქნება მონიტორინგის

და შეფასების საერთო სტრატეგიის ხელმძღვანელობაზე და მასთან დაკავშირებული
საქმიანობის განხორციელებაზე პროექტის ფარგლებში და პროექტის პარტნიორების
საშუალებით. ამასთან ერთად, ის ვალდებულია დროულად წარუდგინოს შესაბამისი
45
ინფორმაცია პროექტის დაინტერესებულ მხარეებს. აქედან გამომდინარე,
მონიტორინგის და შეფასების სპეციალისტს უნდა ჰქონდეს მჭიდრო კავშირი
მონიტორინგის და შეფასების სქემის შეუშავებაში და კოორდინირებაში მონაწილე
ყველა მხარესთან, პროექტის ძირითად და ტექნიკურ პერსონალთან, უცხოელ
კონსულტანტებთან და საველე პერსონალთან, ასევე მონიტორიგთან და შეფასებასთან
დაკავშირებული მისიების წევრებთან.

მონიტორინგის და შეფასების სპეციალისტის უმთავრესი ამოცანაა მონიტორინგის და

შეფასების სისტემის შემუშავება და ძირითადი მონაწილე მხარეების მიერ მისი
ეფექტური განხორციელების უზრუნველყოფა. ამ მიზნის მისაღწევად ერთობლივად
უნდა იქნეს შემუშავებული მონიტორინგის და შეფასების საერთო სისტემა ძირითად
მონაწილე მხარეებთან ერთად არსებული ოფიციალური და არაოფიციალური
მექანიზმების და სისტემების საფუძველზე.

კონსულტანტის ძირითადი მოვალეობები მოიცავს შემდგე ამოცანებს:

1. პროექტის ლოგიკური ქარგის გადასინჯვა (საქმიანობა, პროცესები,

გამოყენებული რესურსები, შედეგები, გრძელვადიანი შედეგები და
ზემოქმედება), განსაკუთრებით იერარქიის, ინდიკატორების და
მონიტორინგის მექანიზმების სფეროში;
2. ყოველწლიური სამუშაო გეგმის შემუშავება;
3. პროექტის მონიტორინგის და შეფასების ჩარჩოს შემუშავება, მაგალითად
პროექტის წლიური განხილვები, ზემოქმედების შეფასება, პროცესის
მონიტორინგი, ოპერაციების მონიტორინგი და სემინარები მიღებული
გამოციდლების შესახებ;
4. თითოეული კომპონენტის ძირითადი ინდიკატორების დადგენა და
განსაზღვრა, წლიური სამუშაო გეგმის და ბიუჯეტის მიხედვით ფიზიკური
პროგრესის აღნუსხვა და ანგარიშებში წარდგენა. ამ ანგარიშების ფორმატის
შემუშავება;
5. პროექტის ფართობის შესახებ არსებული სოციალური და ეკონომიკური
მონაცემების ხარისხის, მონაცემების შეგროვების მეთოდების განხილვა და
იმის შეფასება, წარმოადგენს თუ არა ეს მონაცემები არსებული მდგომარეობის
ამსახველ სათანადო სტატისტიკურ მონაცემებს, რომელიც შეიძლება
გამოყენებული იქნეს ზემოქმედების შეფასებისთვის;
6. მონიტორინგის ანგარიშების მომზადება მსოფლიო ბანკთან შეთანხმებულ
ფორმატში;
7. პროექტის მენეჯმენტისთვის, განხორციელების პარტნიორებისთვის,
ძირითადი მონაწილე მხარეებისთვის, პარტნიორი ინსტიტუტებისთვის და
დამფინანსებელი უწყებებისთვის ინფორმაციის საჭიროებების შეფასება;
8. არსებული მონაცემების საფუძველზე ტექნიკური დავალების მომზადება
პროექტირებისთვის, არსებული მდგომარეობის კვლევისთვის და
საჭიროებების შეფასების კვლევისთვის;
9. პროექტის ეფექტის და ზემოქმედების შესაფასებლად საჭირო სპეციალური
კვლევების ჩასატარებლად დაქირავებული ორგანიზაციების ხელმძღვანელობა
და ზედამხედველობა.

ანგარიშვალდებულება

46
 მონიტორიმგის და შეფასების სპეციალისტი ანგარიშვალდებულია უშუალოდ
პროექტის მართვის კონსულტანტის წინაშე.

დავალების ხანგრძლივობა
დავალების ხანგრძლივობა შეადგენს 1 წელს, გაგრძელების შესაძლებლობით
დაკისრებული მოვალეობების შესრულების დამაკმაყოფილებელი შეფასების
შემთხვევაში.

საკვალიფიკაციო მოთხოვნები

 უმაღლეის განათლება სოფლის მეურნეობის, ბიზნესის ადმინისტრირების,

ეკონომიკის, სტატისტიკის ან სხვა შესაბამის დარგში;

მინიმუმ რამდენიმე წლის გამოცდილება შემდეგ სფეროებში:

 მონიტორინგის და შეფასების მეთოდები და მიდგომები (მათ შორის

რაოდენობრივი, თვისობრივი და მონაწილეობითი);
 მონიტორინგის და შეფასების სისტემების დაგეგმვა და განხორციელება;
 ტრეინინგი მონიტორინგის და შეფასების სისტემების დაგეგმვა-
განხორციელებაში;
 ინფორმაციის ანალიზი და ანგარიშების შედგენა;
 სოფლად განვითარების საკითხების საფუძვლიანი ცოდნა;
 რეგულარული საველე ვიზიტების განხორციელების და სხვადასხვა მონაწილე
მხარეებთან, განსაკუთრებით ძირითად მონაწილეებთან, ურთიერთობის
მზადყოფნა;
 კომპიუტერის ცოდნა;
 ლიდერობის, პერსონალის და გუნდის მართვის უნარები (მედიაციის და
კონფლიქტების გადაწყვეტის ჩათვლით);
 წერილობითი და ზეპირი ქართული ენის ღრმა ცოდნა;
 მსოფლიო ბანკის ან სხვა საერთაშორისო ორგანზიაციის მიერ დაფინანსებულ
პროექტში მსგავს პოზიციაზე მუშაობის მინიმუმ სამწლიანი გამოცდილება.

47
 დანართი 5

პროექტის მიმდინარეობის ანგარიშის ფორმატი

შინაარსი
1. შესავალი.............................................................................................................................2
სახელმძღვანელოს მიზანი....................................................................................................2
2. პროექტის აღწერა..............................................................................................................2
პროექტის მიზნები და ძირითადი შედეგები.............................................................2
პროექტის აღწერა.............................................................................................................2
1-ელი კომპონენტის ინსტიტუციონალური და განხორციელების ღონისძიებები.......10
5. შესყიდვების მექანიზმი...........................................................................................16
5.1 ზოგადი................................................................................................16
5.2 შესყიდვების მართვა.........................................................................17
ფიქსირებული ბიუჯეტით შერჩევა (FBS)............................................................29
ფიქსირებული ბიუჯეტით შერჩევის (FBS) ეტაპები..........................................29
შერჩევა ერთი წყაროდან..........................................................................................34
ანგარიშვალდებულება:.........................................................................................................38
ანგარიშვალდებულება:.........................................................................................................41
ხანგრძლივობა........................................................................................................................41
ანგარიშვალდებულება:.........................................................................................................43
ხანგრძლივობა........................................................................................................................43
კონსულტანტის ძირითადი მოვალეობები მოიცავს შემდგე ამოცანებს:...................46
ATTACHMENT: (BALANCE SHEET, PAYMENT ORDER, SAMPLE COMMITMENT)
………………..68.............................................................................................................51
შიდა კონტროლის პროცედურები..............................................................................55

48
 დანართი 6
სამუშაო გეგმის ფორმატი
I. საფუძველი და იანვარ-დეკემბრის პერიოდის (წინა წლის) წლიური სამუშაო
გეგმის და ბიუჯეტის რეზიუმე
II. ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესების კომპონენტი

ა. მიზნების და მიდგომები
ბ. განხორციელების პროგრესი
გ. მენეჯმენტის პასუხისმგებლობა
დ. მოსალოდნელი შედგები
ე. ბიუჯეტი და განხორციელების გრაფიკი
ვ. ხარჯები სესხის კატეგორიის მიხედვით

III. პროექტის მართვა

ა. საქმიანობა
ბ. ბიუჯეტი და განხორციელბის გრაფკიკი
გ. ხარჯები სესხის კატეგორიის მიხედვით

დანართი 1. დაგეგმილი წლის შესყიდვების გეგმა

დანართი 2. ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების პროექტის ლოგიკური
ქარგა
დანართი 3. მონიტორინგის და შეფასების ღონისძიებების მაგალითები

49
 ირიგაციის და დრენაჟის გაუმჯობესბეის კომპონენტი

იან/თებ მარტ/აპრ მაის/ივნის ივლ/აგვი სექ/ოქ ნოემ/დეკ

საქმიანობა
  2015 2015 2015 ს 2015 2015 2015
1              
2              
3              
4              
5              
6              
7              
8              
9              
10              
11              
12              
 
პროექტის მართვის კომპონენტი
იან/თებ მარტ/აპრ მაის/ივნის ივლ/აგვი სექ/ოქ ნოემ/დეკ
საქმიანობა
  2015 2015 2015 ს 2015 2015 2015
1              
2              
3              
4              
5              
6              
7              
8              
9              
10              
11              
12              

50
 დანართი 7

ფინანსების მართვის სახელმძღვანელო

შინაარსი

1. იურიდიული დოკუმენტები ……………………………

2. ფინანსების და ბუღალყტრული აღრიცხვის დეპარტამენტი …………...

3. დაგგემვა და ბიუჯეტის შედგენა…………………………………

4. შიდა კონტროლის მექანიზმი…………………………………

5. ფინანსური ნაკადი ………………………………………………

6. გახარჯვების მექანიზმი……………………………………………….

7. გადახდების დამტკიცების პროცესი…………………………………

8. Finფიანსური აღრიცხვა ………………………………………

9. ფინანსური ანგარიშგება ……………………………………………………………………..

10. აუდიტი და აუდიტის დასკვნის ფორმები……………………………………..

11. ოფისის მუშაობის დადგენილი პრატქიკის შეცვლა ……………………………………

12. ინტერესთა კონფლიქტი …………………………………………………………………

დანართი: (ბალანსი, საგადასახადო დავალება, ვალდებულების ნიმუში)…………..

 1. სესხის ხელშეკრულებაში გათვალისწინებული ფინანსური დებულებები

ფინანსების მართვა, ფინანსური ანგარიშები და აუდიტები

1. სესხის მიმღებმა უნდა წარმოოს ფინანსური სისტემა ან უზრუნველყოს მისი

წარმოება „ზოგადი პირობების“ 4.09 ნაწილის შესაბამისად;
2. თითოეული კალენდარული ნახევარი წლის (6 თვის) გასვლიდან არა უგვიანეს
ორმოცდახუთი (45) დღის განმავლობაში სესხის მიმღებმა უნდა მოამზადოს და
ასოციაციას წარუდგინოს მისთვის მისაღები ფორმით და შინაარსით ამ ნახევარი
წლის ამსახველი აუდიტორის მიერ შეუმოწმებელი პროექტის შუალედური
ფინანსური ანგარიში;
3. სესხის მიმღებმა უნდა უზრუნველყოს მისი ფინანსური უწყისების აუდიტორული
შემოწმება „ზოგადი პირობების“ 4.09 თავის (ბ) პუნქტის დებულებების შესაბამისად.
ფინანსური უწყისის თითოეული აუდიტორული შემოწმება უნდა მოიცავდეს
სესხის ამღების ერთ ფინანსურ წელიწადს. აუდიტორის მიერ შემოწმებული
თითოეული ფინანსური წელიწადის ფინანსური უწყისები უნდა წარედგინოს
ასოციაციას ამ პერიოდის დასრულებიდან არა უგვიანეს 6 თვის განმავლობაში;
4. სესხის ამღებმა სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საშუალებით პროექტისთვის
უნდა დანიშნოს დამოუკიდებელი აუდიტორი, რომლის კვალიფიკაცია და
ტექნიკური დავალება ასოციაციისთვის მისაღები იქნება ამ დამატების III ნაწილის
დებულებების შესაბამისად.

ფინანსების მართვის სისტემა მოიცავს შემდეგს:

 დაგეგმვა და ბიუჯეტის შედგენა;

 საბუღალტრო აღრიცხვა, აღნუსხვა
 შიდა კონტროლის მექანიზმი
 ფინანსური ანგარიშგება
 ფინანსური ნაკადი და გახარჯვების მექანიზმი
 აუდიტი

ფინანსების მართვის სახელმძღვანელო შეიცავს იმ სტრატეგიას და პროცედურებს,

რომლებიც უზრუნველყოფს პროექტის რესურსების სათანადო და ეფექტიან მართვას და
კონტროლს და ანგარიშგებას ყველა მონაწილე მხარის წინაშე. ამ სახელმძღვანელოში
განსაზღვრულია პროექტის აქტივების, ვალდებულებების, სახსრების და ხარჯების
ეფექტიანი ფინანსური კონტროლი და პროექტის ფინანსურ ოპერაციებზე ანგარიშგების
სისტემა. მასში ჩამოყალიბებულია ის სტრატეგია და პროცედურები, რომლებითაც უნდა
იხელმძღვანელოს ფინანსების მართვით დაკავებულმა პერსონალმა. მთლიანობაში, ეს
სტრატეგია და სახელმძღვანელო პრინციპები ასახავს ფინანსების რაციონალური მართვის
და პროექტის ადმინისტრირების სტანდარტებს. ამ სტრატეგიის და ამოცანების მიზნებია:
 პროექტის მიზნების შესაბამისი მოწესრიგებული, ეკონომიური, ეფექტიანი და
შედეგიანი ოპერაციების განხორციელების უზრუნევლყოფა;
 თაღლითობის და შეცდომების აღკვეთა და აღმოჩენა;
  საბუღალტრო აღრიცხვის დოკუმენტაციის სიზუსტის და სისრულის
უზრუნველყოფა;
 ფინანსური ინფორმაციის დროული მომზადების ხელშეწყობადა სწორი და ზუსტი
ფინანსური უწყისების წარდგენის უზრუნველყოფა;
 პროექტის აქტივების დაცვა
 შესაბამის კანონებთან, ფინანსურ პოლიტიკასთან და რეგულაციებთან
შესაბამისობის უზრუნველყოფა.
1. ფინანსების და საბუღალტრო აღრიცხვის განყოფილებები
ფინანსების და საბუღალტყრო აღრიცხვის გუნდის შემადგენლობაშ შედიან ფინანსების
მენეჯერი და პროექტის ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი. ქვემოთ მე-5 დანართში
უფრო დეტალურად არის წარმოდგენილი პროექტების მართვის და მონიტორინგის
სამმართველოს თანამშრომლების ფუნქციები და მოვალეობები. ორივე ზემოაღნიშნულ
სპეციალისტს აქვს მსოფლიო ბანკის პროექტებში მუშაობის დიდი გამოცდილება
(დაახლოებით 16 წელი, 1997 წლიდან). ორივე სპეციალისტს გავლილი აქვს მსოფლიო
ბანკის მრავალი ტრეინინგი ფინანსების მართვაში და საბუღალტრო აღრიცხვაში. მათი
მუშაობის წყალობით ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში საერთაშორისო
აუდიტორული კომპანიები აუდიტის უპირობო დასკვნებს გასცემენ პროექტის
საქმიანობაზე.

3დაგეგმვა და ბიუჯეტის შედგენა

დაგეგმვა და ბიუჯეტის შედგენა მოიცავს გრძელი და საშუალო ვადიანი ხარჯების
დაგეგმვას და წლიური ბიუჯეტის შედგენას ცალ-ცალკე თითოეული პროექტისთვის და
ფინანსური წყაროსთვის. ბიუჯეტის საწყისი რიცხვები მიმდინარე და მომავალი
პროექტებისთვის ჩვეულებრივ აღებულია სამმართველოს მიერ მსოფლიო ბანკის
პროექტის გუნდთან ერთად შეფასების მისიის დროს მომზადებული შესყიდვების
გეგმიდან. შესყიდვების გეგმები პროექტის დოკუმენტაციის ნაწილს შეადგენს და მათში
წარმოდგენილია კონტრაქტის საანგარიშო და ფაქტიური ხარჯები, შესყიდვების
გამოყენებული მეთოდი, ტენდერის, კონტრაქტის მინიჭების, განხორციელების და
დასრულების გრაფიკი. შესყიდვების გეგმის საფუძველზე სამმართველო ამზადებს
პროექტის წლიურ ბიუჯეტს, რომელშიც გაწერილაი მსოფლიო ბანკის თანხები.
სოფლის
მეურნეობის
პერიოდი სამინისტრო სამმართველო ამოცანები
ფინანსების- ფინანსების
01-15 ბიუჯეტის- მენეჯერი/ბუღალტერი/გახარჯვებ წლიური ბიუჯეტის
აგვისტო ეკონომიკის ის სპეციალსიტი/კომპონენტის განაცხადის მომზადება
დეპარტამენტი დირექტორი
განაცხადის დამტკიცება
მინისტრის და ფინანსთა
აგვისტო  
მოადგილე სამიონისტროსთვის
წარდგენა
სექტემბერ ფინანსების-
ფინანსთა
- ბიუჯეტის-
  სამინისტროდან
ოქტომბერ ეკონომიკის
კომენტარების მიღება
ი დეპარტამენტი
20-30 ფინანსების- ფინანსების მენეჯერი/პროექტის შესწორებული
 ბიუჯეტის- ბუღალტერი/გახარჯვების
ნოემბერი ეკონომიკის სპეციალისტი/კომპონენტის განაცხადის მომზადება
დეპარტამენტი დირექტორი
განაცხადის საბოლოო
ვარიანტის დამტკიცება
1-20
მინისტრი   და ფინანსთა
დეკემბერი
სამინისტროსთვის
წარდგენა

ბიუჯეტი ჩვეულებრივ მზადდება მთელი პროექტისთვის და გაწერილია პროექტის

კომპონენტების და ხარჯების კატეგორიების მიხედვით.

თუ წლიურ ბიუჯეტში უნდა განხორციელდეს ცვლილებები და კორექტირებები,

რომლებიც შეესააბამება საელმწიოფ ბიუჯეტის შესახებ კანონის დებულებებს და
შესყიდვების ეგმას, სამმართველომ უნდა მიიღოს ამ ცვლილებებზე თანხმობა სოფლის
მეურნეობის სამინისტროსგან და ფინანსთა სამინისტროს სოფლის მეურნოების
სამინისტროს საშუალებით წარუდგინოს ოფიციალური თხოვნა ცვლილებების მიღების
შესახებ. მსოფლიო ბანკის მიერ განახლებული შესყიდვების გეგმის დამტკიცების შემდეგ,
სამმართველო სოფლის მეურნოების სამინისტროს საშუალებით წარუდგენს ფინანსთა
სამინისტროს ოფიციალურ თხოვნას ცვლილებების მიღების შესახებ. წლიური ბიუჯეტის
მოსამზადებლად გამოიყენება Excel პროგრამის ცხრილები.

სახელმწიფო ხაზინის ელექტრონული მომსახურების სისტემა წარმოადგენს სახელმწიფო

ბიუჯეტის კონტროლის მექანიზმს. ის ნათლად ასახავს თანხების გახარჯვას კატეგორიების
და დაფინანსების წყაროების მიხედვით.

4. შიდა კონტროლის მექანიზმი

შიდა კონტროლის მექანიზმი წარმოადგენს პროცედურებს, რომლებიც უზრუნველყოფს

სათანადო გარანტიებს პროეტის მიზნების მიღწევისთვის შემდეგ სფეროებში: (i)
ოპერაციების ეფექტიანობა და შედეგიანობა; (ii) პროექტის რესურსების ეკონომიურად,
ეფექტიანად და შედეგიანად გამოყენება; (iii) ფინანსური და ადმინისტრაციული
ანგარიშგების სანდოობა; (iv) სათანადო კანონებთან და რეგულაციებთან შესაბამისობა; (v)
პროექტის დაგეგმილი შედეგების მიღწევა; (vi) სხვა საქმიანობა, რომელიც აუდიტორის
აზრით, შეტანილი უნდა იქნეს ანგარიშში.
როგორც მინიმუ, ეს პროცედურები უნდა მოიცავდეს შემდეგს:
 სანდო პერსონალი მკაფიოდ განსაზღვრული ფუნქციებით;
 შიდა კონტროლის სისტემის შესწავლა არსებული სუსტი მხარეების
გამოსავლენად;
 წარმოდგენილი ანგარიშების საქართველოს კანონმდებლობასთან, საჯარო
სექტორის ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების (IPSAS)
საბჭოს მიერ გამოცემული ბუღალტრულია აღრიცხვის სალაროს მეთოდთან და
მსოფლიო ბანკის სახელმძღვანელო პრინციპებთან, ასევე დაფინანსების
ხელშეკრულების სათანადო დებულებებთან შესაბამისობის დადგენა;
 ბიუჯეტის ფაქტიური შესრულების დოკუმენტაციის შემოწმება;
  ფუნქციების განაწილება: (ა) საოპერაციო ფუნქციების განცალკევება
ბუღალტრული აღრიცხვის ფუნქციისგან; (ბ) აქტივების განკარგვის
განცალკევება ბუღალტრული აღრიცხვისგან; (გ) ტრანზაქციის ავტორიზაციის
განცალკევება შესაბამისი აქტივების განკარგვისგან; (დ) ბუღალტრული
აღრიცხვის პროცესშ ფუნქციების განცალკევება.
 სათანადო ავტორიზაცია საერთო და კონკრეტული ავტორიზაციის შესაბამისი
პროცედურებით (საერთო ავტორიზაცია ჩვეულებრივ გამოიყენება
სტანდარტული ოპერაციებისთვის, ხოლო კონკრეტული ავტორიზაცია საჭიროა
საერთო ავტორიზაციით დადგენილი ლიმიტიდან გადახვევისას).
 დოკუმენტაციის წარმოების შესაბამისი სისტემა;
 ფიზიკური დაცვის საშუალებები: სეიფის, საკეტების, გისოსების გამოყენება და
მხოლოდ სანქცირებული პირების დაშვება პროექტის აქტივების დაცის მიზნით;
 დამოუკიდებელი შემოწმება: ზემაოღნიშნული პროცედურები ექვემდებარება
დამოუკიდებელ შემოწმებას სოფლის მეურნეობის სამინისტროს შიდა
აუდიტორების მიერ შემთხვევიტი შერჩევის საფუძველზე და რეგულარულ
შემოწმებას დამოუკიდებელი გარე აუდიტორების მიერ.

შიდა კონტროლის პროცედურები

ფინანსების მართვის მნიშვნელოვანი ასპექტია შიდა კონტროლის მექანიზმის შემუშავება
და გამოყენება პროექტის აქტივების დაცვის და სამმართველოს შიგნით ანგარიშგების
უზრუნველყოფის მიზნით.
შიდა კონტროლის ეფექტიანი მექანიზმის არსი მდგომარეობს საოპერაციო, განკარგვის და
ბუღალტრული აღრიცხვის ფუნქციების საორგანიზაციო დამოუკიდებლობის
უზრუნველყოფაში. ეს ნიშნავს, რომ ტრანზაქციის განხორციელებას, ავტორიზაციას,
აღრიცხვას და შედეგად მიღებული აქტივების ან ვალდებულებების განკარგვას სხვადასხვა
და დამოუკიდებელი მხარეები უნდა ახორციელებდეს. სამმართველოს შემთხვევაში ეს
სქემა შემდეგნაირია:

გადახდების ავტორიზაცია ხაზინის საშუალებით

 გადახდების ავტორიზაციას ახდენს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საერთაშორისო

ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე;
 გადახდების ავტორიზაციისთვს საჭიროა საერთაშორისო ურთიერთობების
დეპარტამენტის უფროსის მოადგილის და/ან ფინანსების მენეჯერის ხელმოწერა (იმ
შემთხვევაში, თუ საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის
მოადგილეადგილზე არ არის);
 აღიცხვას ახორციელებს პროექტის ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი.

კონტროლის მექანიზმის ტესტირების და გაუმჯობესბეის მიზნით რეგულარულად

ხორციელდება შიდა კონტროლი. შიდა კონტროლის მექანიზმის მიზნებია:
 ყველა სპექტში პროექტის ინტელექტუალური და მატერიალური მთლიანობის დაცვა;
 ყველა ჩანაწერის სისრულის, სისწორის და უსაფრთხოდ დაცვის უზრუნველყოფა;
 პროექტის მომზადება გარე აუდიტისთვის უპირობო დასკვნის მისაღებად;
 გონივრული და სათანადო ზომების მიღება პროგნოზირებადი საგანგებო სიტუაციების
თავიდან ასაცილებლად;
 ტრანზაქციების განხორციელების, ავტორიზაციის, გახარჯვის და აღნუსხვის
ფუნქციების ერთმანეთისგან სათანადო განცალკევების დამოწმება;
 იმ ფაქტის დამოწმება, რომ პროცედურები და ფუნქციები მკაფიოდ არის
განსაზღვრული და სათანადოდ გათვალისწინებული ტექნიკურ დავალებაში,
საჭიროებისამებრ მათი განახლების შესახებ რეკომენდაციის გაცემა;
 ყველა შესაბამისი პროცედურის დაცვით და წინასწარი ავტორიზაციით ხარჯების
განხორციელების დამოწმებ;
 დოკუმენტაციის სათანადო ვადით შენახვის უზრუნველყოფა აუდიტის და მოსლფიო
ბანკის და/ან სხვა დონორების მიერ განხილვის მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად.

ოპერაციების საერთო კონტროლი

სამმართველოს მიერ ფინანსური ოპერაციების განხორციელების ხელშეწყობის მიზნით

ქვემოთ წარმოდგენილია ფინანსური ოპერაციის განხორციელების ეტაპები:

1. ფინანსური ციკლი იწყება სამმართველოში, სადაც პროექტის გახარჯვების

სპეციალისტი/ბუღალტერი ამზადებს გადახდისთვის საჭირო დოკუმენტს
(საგადასახადო დავალება, ავანსის მოთხოვნა და სხვა), რომელიც ეფუძნება შესაბამის
თანმხლებ დოკუმენტაციას (კონტრაქტებს, ინვოისებს, აქტებს და სხვა). კომპონენტის
დირექტორი განიხილავს ამ დოკუმენტს და წარუდგენს პროექტის გახარჯვების
სპეციალისტს/ბუღალტერს შესაბამის თანმხლებ დოკუმენტებთან ერთად.
2. პროექტის გახარჯვების სპეციალისტი/ბუღალტერი განიხილავს გადახდისთვის
საჭირო დოკუმენტს და თანხმლებ დოკუმენტაციას, შეამოწმებს თანხების და
დოკუმენტაციაში წარმოდგენილი სხვა ასპექტების სისწორეს, თუ დოკუმენტი
შეესაბამება მოთხოვნებს, ხელს აწერს მას და გადასცემს ფინანსების მენეჯერს.
3. ფინანსების მენეჯერი მიიღებს დოკუმენტს პროექტის გახარჯვების
სპეციალისტისგან/ბუღალტრისგან და განიხილავს მას. ის დაამოწმებს, არის თუ არა ეს
დოკუმენტი ვიზირებული პროექტის გახარჯვების სპეციალისტის/ბუღალტრის და
კომპონენტის დირექტორის მიერ. თუ აღმოჩენილი იქნა შეცდომა, ის დოკუმენტს
აბრუნებს პირველ ეტაპზე. თუ დოკუმენტი სწორია, ფინანსების მენეჯერი ახდენს მის
ვიზირებას და უფზავნის საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის
მოადგილეს.
4. საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე განხილავს
მთელ დოკუმენტაციას და ასრულებს პროცესს დოკუმენტის ხელმოწერით.
დოკუმენტში შეცდომის აღმოჩენის შემთხვევაში საერთაშორისო ურთიერთობების
დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე აბრუნებს დოკუმენტს 1-ელ და მე-2 ეტაპზე
შესაბამისად.
5. როდესაც დოკუმენტი წარმოადგენს ადრე გაცემული ავანსის ანაზღაურებას, პროექტის
გახარჯვების სპეციალისტს/ბუღალტერს შეჰყავს ინფორმაცია ბუღალტრულია
აღრიცხვის სისტემაში. ის ამოწმებს ბუღალტრული აღრიცხვის ჩანაწერის შესაბამისი
ანგარიში იყო თუ არა ადრე შექმნილი ხარჯისთვის. თუ ის არსებობს, ტრანზაქცია
გაგრძელდება. თუ არა, პროექტის გახარჯვების სპეციალისტი/ბუღალტერი შექმნის
ახალ ანგარიშს. ბუღალტრული აღრიცხვის ჩანაწერის შექმნისას აუცილებელია
შემდეგი ინფორმაციის აღნიშვნა:
- დაფინანსების წყარო (საერთაშორისო განვითარების ასოციაციის კრედიტი),
- ტრანზაციის ტიპი (შემოსავალი, ხარჯი)
 - დოკუმენტის ნომერი
- ბენეფიციარის (კონტრაქტორის) სახელი;
- ტრანზაქციის თარიღი
- გაცვლითი კურსი
- ოპერაციის თანხა (დებიტი და კრედიტი დაბალანსებული უნდა იყოს)
- ტრანზაქციის აღწერა (მოკლე, მაგრამ მკაფიო)

ამის შემდეგ პროექტის გახარჯვების სპეციალისტი/ბუღალტერი გააკეთებს აღნიშვნას

გადახდისთვის საჭირო დოკუმენტზე იმის დასადასტურებლად, რომ ჩანაწერი გაკეთდა და
ინახავს მას. როდესაც გადახდისთვის საჭირო დოკუმენი წარმოადგენს გადახდის
საფუძველს (ავანსის მოთხოვნა, ინვოისის გადახდა და სხვა), მაშინ პროექტის გახარჯვების
სპეციალისტი/ბუღალტერი სახელმწიფო ხაზინის პროცედურებით ამზადებს
საგადასახადო დავალებას. პროექტის გახარჯვების სპეციალისტი/ბუღალტერი
საგადასახადო დავალებას უგზავნის ფინანსების მენეჯერს. ფინანსების მენეჯერი ამოწმებს
დოკუმენტში თანხების, საბანკო ანგარიშების და ინსტრუქციების სისწორეს. მის მიერ ამ
ინფორმაციის დამოწმების შემდეგ დოკუმენტი ეგზავნება საერთაშორისო
ურთიერთობების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილეს. ის ამოწმეს არის თუ არა
დოკუმენტი უკვე შემოწმებული ფინანსების მენეჯერის მიერ და ხელს აწერს მას. მას
შემდეგ, რაც პროექტის გახარჯვების სპეციალისტი/ბუღალტერი მიიღებს სახაზინო
ამონაწერს, რომ ტრანზაქცია მართლა განხორციელდა, ის სპეციალურ ჩანაწერს გააკეთებს
ბუღალტრული აღრიცხვის სისტემაში.

დოკუმენტების დამტკიცების პროცესს დიდი მნიშვნელობა აქვს შიდა კონტროლის

პროცედურებში. აღსანშნავია, რომ ზემოთ აღნიშნული ყველა ხელისმომწერ პირს უნდა
ესმოდეს თავისი პასუხისმგებლობა ოპერაციის განხორციელებაზე. სრული ხელმოწერის
დასმა ნიშნავს ამ ოპერაციის ოფიციალურ დამტკიცებას. შენიშვნის ან ინიციალების დასმა
(რაც დამატებითი კონტროლის როლს ასრულებს), რომელიც წინ უნდა უძღდეს ან
მოსდევდეს ოფიციალური ხელმომწერის მიერ დამტკიცებას, აღნიშნავს ტრანზაქციის
განხილვას ან განხორციელებას (მაგ. ბუღალტრული აღრიცხვის ჩანაწერის გაკეთება) და
არ ითველა საბოლოო დამტკიცებად.

5. ფინანსური ნაკადი

სალარო წვრილმანი ხარჯებისთვის

ამჟამად სამამრთველო არ ახორციელებს წვრილმანი ხარჯებისთვის სალაროს ოპერაციებს

და გადახდებს 1997 წლიდან.

ფულადი აქტივები

საერთაშორისო განვითარების ასოციაციის კრედიტის ფარგლებშ გადახდები უნდა

განხორციელდეს პირდაპირ კრედიტის ანგარიშებიდან და სპეციალური ანგარიშებიდან.
სამმართველო აწარმებს პროექტის ანგარიშს.
სამმართველოს აქვს სპეციალური ანგარიში ირიგაციის და მიწის ბაზრის
განვითარებისპროექტისთვის საქართველოს სახაზინო სამსახურში შესაბამისი სახაზინო
კოდით:

No. პროექტი კოდი

1 მსოფლიო ბანკის კრედიტი # 5456 GE 202250239

ხაზინის ელექტრონული სისტემის უპირატესობები:

ინტერნეტ ბანკის სისტემა

თანხების ეფექტიანი და გამჭვირვალე მართვის უზრუნველყოფა
სათანადო ანგარიშგების უზრუნველყოფა
სისტემის მუდმივი წვდომა ნებისმიერი ადგილიდან
სხვადასხვა ტიპის ანგარიშების მომზადება ნებისმიერ დროს და ნებისმიერი
პერიოდისთვის

ხაზინის ერთიანი მულტისავალუტო ანგარიში გახსნილია საქართველოს ეროვნულ ბანკში

- დაკავშირებული SWIFT-ის საშუალებით
სახელმწიფო ხაზინა წარმოადგენს მსოფლიო ბანკთაშორისი ფინანსური
ტელეკომუნიკაციების (SWIFT) ასოციაციის წევრს.
სახელმწიფო ხაზინა ხსნის ერთიანი მულტისავალუტო ანგარიშის ქვეანგარიშებს
თითოეული პროექტისთვის.
სახელმწიფო ხაზინა მართავს მსოფლიო ბანკის დაფინანსებული პროექტების
ქვეანგარიშებს და უზრუნველყოფს, რომ
₋ უცხოური ვალუტის კურსის რისკების მინიმუმამდე იქნეს შემცირებული -
გახარჯვამდე თანხა ქვეანგარიშებზე იმავე ვალუტაში რჩება, რომელშიც
შეტანილი იქნა;
₋ მსოფლიო ბანკის პროექტის მართვა განხორციელდეს ქვეყნის შიდა სისტემების
- ელექტრონული შესყიდვების, ელექტრონული ბიუჯეტის და ხაზინის
ელექტრონული სისტემის საშუალებით;
₋ მსოფლიო ბანკის პროექტების მართვა განხორციელდეს სტანდარტული
საბიუჯეტო პროცედურებით, როგორიცაა ბიუჯეტის შედგენა, კონტრაქტის
მართვა, ვალდებულების რეგისტრაცია, ნაღდი ფულის მოთხოვნა, ნაღდი
ფულის გადახდა, საავანდო გადახდის დამოწმება, სახელფასო უწყისი და სხვა);
₋ ხაზინის ანგარიშები და სახაზინო ამონაწერები დროული, ზუსტი, სანდო,
შესაბამისი და გამჭვირვალე უნდა იყოს.

სამმართველო იყენებს სახელმწიფო ხაზინის ანგარიშსწორების ერთიან ანაგარიშს

ადგილობრივ ვალუტაში, როგორც სატრანზიტო კონსოლიდირებულ ანგარიშს
ადგილობრივი ვალუტისთვის. თუ გადახდა ხორციელდება აშშ დოლარებში მიუხედავად
იმისა, რომ სპეციალური ანგარშები ამავე ვალუტაშია გახსნილი, ადგილი აქვს ვალუტის
ორმაგ კონვერტაციას - ჯერ სპეციალური ანგარიშიდან სატრანზიტო კონსოლიდირებულ
ანგარიშზე ლარში და შემდეგ ლარიდან დოლარში ანგარიშსწორების ერთიან ანგარიშზე
უცხოურ ვალუტაში (კონსოლიდირებული სატრანზიტო ანგარიში აშშ დოლარებში ან სხვა
შესაბამის ვალუტაში) და მხოლოდ ამის შემდეგ ხორციელდება გადახდა.

2013 წლის 2 მარტამდე საქართველოს ეროვნული ბანკი განსაზღვრავდა ვალუტის

ოფიციალურ გაცვლით კურსს კომერციული ბანკების ვალუტის გაცვლითი ოპერაციების
შედეგების საფუძველზე საბანკო დღის ბოლოს და მეორე დღეს ამ კურსით აწარმოებდა
ვალუტის გაცვლის ოპერაციებს მთავრობისთვის, ხოლო კომერციულ ბანკებს ამ დღეს უკვე
შეიძლება სხვა გაცვლითი კურს ჰქონოდათ. შესაბამისად, ვალუტის გაცვლის მექანიზმი
საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა შეაფასა როგორც „მულტისავალუტო პრაქტიკა“.
საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა გასცა რეკომენდაცია ამ პრაქტიკის შეცვლის შესახებ. ამ
რეკომენდაციის შესაბამისად ფინანსთა სამინისტრომ საქართველოს ეროვნულ ბანკთან
ერთად შეიმუშავა ვალუტის გაცვლის ახალი სქემა, რომლის მიხედვითაც ლარის უცხოურ
ვალუტაში ან პირიქით გადაცვლისთვის განაცხადი უნდა გაკეთდეს ერთი დღით ადრე და
ეროვნული ბანკი აკმაყოფილებს ამ მოთხოვნას მეორე დღეს. რეგულაციებში შეტანილი
იქნა შესაბამისი ცვლილებები.

ზემოაღნისნულმა გამოიწვია საკმაოდ მნიშვნელოვანი ცვლილებები დონორების

დაფინანსებული პროექტების განხორციელების პროცესში. ეროვნული ბანკი პროექტის
სპეციალურ ანგარიშზე თანხებს იმავე ვალუტაში ინახავს, რომელშიც ეს თანხები ჩაირიცხა
საქართველოს ხაზინაში. წარსულში გამოიყენებოდა შემდეგი პრაქტიკა: როდესაც
პროექტის განმახორციელებელი ერთეული კისრულობს გადახდის განხორციელებას
კონკრეტული პროექტის ფარგლებში, ხაზინა შესაბამის თანხას გამოიტანს პროექტის
სპეციალური ანგარიშიდან და გადაიტანს ხაზინის ერთიან ანგარიშზე (ერთსა და იმავე
დღეს). შემდეგ ხაზინა ამ თანხის გამოტანას მხოლოდ მომდევნო დღეს შესძლებს, ანუ
გააკეტებს განაცხადს საქართველოს ეროოვნულ ბანკში იმავე დღეს და ანგარიშსწორება
მოხდება მომდევნო დღეს.

დონორების რეკომენდაციის შესაბამისად, სამმართველომ ანგარიშგების და ბუღალტრული

აღრიცხვის მიზნებისთვის უნდა გამოიყენოს გაცვლითი კურსი, რომელიც დღეს
განისაზღვრება ხვალინდელი ანგარიშსწორებისთვის, როგორც ყველაზე მარტივია და
მისაღებია დონორისთვის. რაც შეეხება ერთდღიან დაგვიანებას გადახდისას ეს არ
მოახდენს გავლენას არც პროექტის განხორციელებაზე და არც გახარჯვებზე.

როდესაც სახელმწიფო ხაზინის სპეციალურ ანგარიშზე არ ხდება პროცენტის დაგროვება,

ყველა ტრანზაქცია განხორციელდება საბანკო ხარჯების ნულოვანი განაკვეთით, ხოლო
კონვერტაცია მოხდება იმ გაცვლითი კურსის საფუძველზე, რომელიც ეროვნულმა ბანკმა
დაადგინა გადარიცხვის დღეს.

მსოფლიო ბანკის პოლიტიკის შესაბამისად გაცვლით კურსებში სხვაობით გამოწვეული

ზარალი არ უნდა ანაზღაურდეს მსოფლიო ბანკის დაფინასების სახსრებიდან. სახელმწიფო
ხაზინას არ გააჩნია რაიმე მექანიზმი ამგვარი თანხების ასანაზღაურებლად ან
დასაბრუნებლად.

ფინასების მენეჯერმა და პროექტის ბუღალტერმა/ გახარჯვების სპეციალისტმა უნდა

განახორციელოს სამმართველოს სპეციალური ანგარიშების მკაცრი კონტროლი.
თითოეული კონვერტაციის ოპერაციისას პროექტის ბუღალტერმა/გახარჯვების
სპეციალისტმა ერთმანეთს უნდა შეადაროს კონვერტირებული თანხა და გადახდის
ეკვივალენტური თანხა. ფინანსურმა მენეჯერმა უნდა შეამოწმოს თანხების დღიური და
თვიური ბრუნვა სპეციალურ ანგარიშზე ხაზისნის მომსახურების ელექტრონული
სისტემის საშუალებით. გარდა ამისა, ყოველი პირდაპირი გადახდის, ანაზღაურების და
სპეციალური ანგარიშის შევსების შემდეგ, პროექტის ბუღალტერმა/გახარჯვების
სპეციალისტმა უნდა შეიყვანოს მონაცემები მონაცემთა ელექტრონულ ბაზაში.
სპეციალური ანგარიშის ბალანსის შეჯერება უნდა მოხდეს ყოველდღიურად.
სამმართველოს პრაქტიკაში არ ყოფილა შემთხვევა, როდესაც სპეციალური ანგარიშის
ავიზო არ შეესაბამებოდა ანგარიშის ბალანსს, რადგან ბუღალტრულ სისტემაში
აღრიცხვამდე ტრანზაქციების შესახებ ინფორმაციას ამოწმებს პროექტის
ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი ან ფინანსების მენეჯერი.

ანგარიშების წვდომა (კრედიტის/სესხის ანგარიში, სპეციალური ანგარიში, პროექტის

ანგარიში)

პროექტის საქმიანობის დაწყებამდე სოფლის მეურნეობის სამინისტრო სპეციალური

ანგარიშის გახსნის თხოვნით მიმართავს სახაზინო სამსახურს. სოფლის მეურნეობის
სამინისტრომ სახელმწიფო ხაზინას უნდა გაუგზავნოს წერილი, რომელშიც სამმართველოს
მიენიჭება შესაბამისი თანხების გამოყენების უფლებამოსილება ხაზინის კოდებით და
ადასტურებს სამმართველოს იმ თანამშრომლების ხელმოწერებს, რომლებსაც ექნებათ
სპეციალურ ანგარიშზე და საქართველოს მთავრობის თანხებზე წვდომა.

ეს ნიშნავს, რომ ნებისმიერ უწყებაში გაგზავნილი ყველა დოკუმენტი ხელმოწერილი უნდა

იყოს დეპარტამენტის უფროსის მოადგილის და ფინანსების მენეჯერის მიერ (პირველი და
მეორე ხელმომწერი) და საგადასახადო დავალება და ფინანსური მოთხოვნები მისაღებია
მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ აქვს ამგვარი ხელმოწერა ან სპეციალური დადასტურება
ხაზინის ელექტრონულ სისტემაში.

სამმართველოს ფინანსების მართვის პერსონალი არის (i) დეპარტამენტის უფროსის

მოადგილე; (ii) ფინანსების მენეჯერი, რომელსაც ასევე შეუძლია დაამტკიცოს გადახდები,
ვალდებულების დოკუმენტები; (iii) პროექტის ბუღალტერი/გახარჯევბის სპეციალისტი,
რომელიც ამზადებს საგადასახადო დავალებას, ვალდებულების დოკუმენებს და
რეგისტრირებულ კონტრაქტებს. ხელმოწერის ულფბეის სხვებისთვის გადაცემა
დაუშვებელია. არც ერთ სხვა პირს არ უნდა ჰქონდეს ანგარიშებზე და თანხებზე წვდომა.

ბეჭედი სოფლის მეურნეობის სამინისტროში, დიჯიპასს კოდები (Digipass) აქვს მხოლოდ

დეპარტამენტის უფროსის მოადგილეს მის სეიფში. სხვა პირებს არ უნდა ჰქონდე სბეჭედზე
და დიჯიპასს კოდებზე წვდომა. თუ ბეჭედი ან დიჯიპასის კოდი დაიკარგება ან არსეობს
ეჭვები, რომ ისინი ოფისიდან იყო გატანილი დროის დაუდგენელი პერიოდის
განმავლობაში, აუცილებელია შემდეგი ზომების ოპერატიულად მიღება:

- ზემდგომი ორგანოებისთვის შეტყობინების გაგზავნა;

- სამართალდამცვლი ორგანოების ინფორმირება
- ბეჭდის და დიჯიპასის კოდების გამოცვლა ერთი კვირის განმავლობაში და ყველა
გადახდის გაუქმება.
როგორც კი ირიგაციის და მიწის ბაზრის განვითარების (ILMD) პროექტი ეფექტური
გახდება მსოფლიო ბანკის მოთხოვნების შესაბამისად, სახელმძღვანელოს დაემატება
შესაბამისი თავი ელექტრონული გახარჯვების შესახებ.

6. გახარჯვების მექანიზმი (თანხების გამოტანის პროცედურები

კრედიტის/სესხის ანგარიში

მსოფლიო ბანკის ანგარშებიდან ტანხების გამოსატანად გამოიყენება შემდეგი მეთოდები:

- პირდაპირი გადახდა;
- ანაზღაურება;
- შევსება;
- სპეციალური ვალდებულება.

გახარჯვების წერილში მითითებულია შემდეგი ზღვრული ოდენობები, რომლებიც

აუცილებლად უნდა იქნეს დაცული:
- განაცხადის მინიმალური თანხა უნდა შეადგენდეს 400 000 აშშ დოლარს;
- მაქსიმალური ზღვრული ოდენობა 1(a), 1(b) და 1(c) გახარჯვების კატეგორიებისთვის
შეადგენს 2 000 000 აშშ დოლარს;
- პირდაპირი გადარიცხვის ზრვრული ოდენობის შემთხვევაში, გადახდის მოთხოვნაშ
მითითებული თანხა არ უნდა აღემატებოდეს სპეციალური ანგარიშის ნებადართული
თანხის 20%-ს;
- პირდაპირი გადახდის მოთხოვნის შემთხვევაში - ნებადართული ხარჯების
დამადასტურებელი დოკუმენტები, მაგ. ქვითრების, მიმწოდებლების ინვოისების
ასლები და სხვა.

ძირითადი პროცედურები

ამჟამად სამმართველო იყენებს IFAD-ის თანხების გახარჯვების ჩვეულებრივ

პროცედურებს. განაცხადი თანხების გამოტანაზე (უფლებამოსილი ხელმომწერი პირის
არის ალექსანდრე ლოთუაშვილი, საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის
უფროსის მოადგილე), პირდაპირ გადახდებისთვის თანხების გამოყენებას ამზადებს
ფინანსების მენეჯერი მიმწოდებლის ან კონტრაქტორის მიერ ინვოისის და კონტრაქტის
პირობების შესაბამიი დოკუმენტაციის წარდგენიდან 5 დღეში.

თითოეულ განაცხადს ენიჭებს სერიული ნომერი გადარიცხვის მეთოდის მიუხედავად და

ის შეიცავს ფორმაში გათვალისწინებულ ინფორმაციას. თუ კონტრაქტი ეხება ისეთ
მომსახურებას, რომლისთვისაც დაწესებულია ხარჯების უწყისის გარკვეული ზღვრული
ოდენობა, თანხების გამოტანაზე განაცხაი ან შემაჯამებელ ანგარიში უნდა გაიგზავნოს
ყველა შესაბამისი დოკუმენტის ნომრების და თარიღების გადაგზავნით. თუ ხარჯების
უწყისისთვის არ არის დაწესებული ზღვრული ოდნეობა, აუცილებელია შესაბამისი
დოკუმენტების ასლების დართვა. კრებსითი უწყისები უნდა მომზადდეს ცალ-ცალკე
თითოეული გახარჯვების კატეგორიისთვის, რომელსაც მიეკუთვნება ეს ხარჯი.

ხარჯების უწყისებს ხელით ავსებს პროექტის ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი და

თითოეული შევსების განხორციელებისას ისინი შეჯერებული უნდა იქნეს სპეციალური
ანგარიშის ამონაწერთან და ბუღალტრული აღრიცხვის სისტემაში შეტანილ ჩანაწერებთან.
ხარჯების უწყისები არ მზადდება პირდაპირ ბუღალტრული აღრიცხვის პროგრამიდან,
რომ არ განმეორდეს შეცდომები, რომელიც შესაძლოა დაშვებული იქნა ჩანაწერებში.
პროექტის ბუღალტერმა/გახარჯვების სპეციალისტმა უნდა შეავსოს ხარჯების უწყისები
და შეაჯეროს ელექტრონულ მონაცემთა ბაზასთან და შესაბამის დოკუმენტაციასთან.
ფინანსების მენეჯერმა უნდა შეამოწმოს ხარჯების უწყისები და შეაჯეროს ისინი
ანაგრიშების ამონაწერებთან, ვალუტის კონვერტაციის განაცხადებთან და პროექტის
ჩანაწერებთან.

სპეციალური ანგარიშების შევსებაზე განაცხადები წარედგინება მსოფლიო ბანკს

საჭიროებისამებრ, ჩვეულებრივ ყოველთვიურად.

ყველა ხარჯი კლასიფიცირებულია გადარიცხვის კატეგორიების შესაბამისად. ერთზე მეტი

კატეგორიის შემთხვევაში, თითოეულისთვის მომზადდება კრებსითი ანგარიში და
დაერთვის გადარიცხვას, თუ საჭიროა თანხმლები დოკუმენტაცია.

ზემოაღნიშნულის გარდა, უნდა მომზადდეს სპეციალური ანგარიშიდან ამონაწერი და

საბანკო ანგარიშის ბალანსი უნდა დაამტკიცოს სახელმწიფო ხაზინამ.

კრედიტის და პროექტის ფინანსური ანგარიშგება უნდა მომზადდეს საწყის ვალუტაში - აშშ

დოლარებში, რაც უზრუნველყოფს პროექტის და ანგარიშის ადმინისტრირების სიზუსტეს.

სპეციალური ანგარიში

სპეციალური ანგარიშიდან გადახდების განსახორციელებლად სამმართველომ უნდა

მოახდინოს მიმდინარე კვარტალისთვის საჭირო ფულადი აქტივების რეზერვირება.
სამმართველოს ფინანსების მენეჯერმა უნდა მოამზადოს და წარმოადგინოს სახელმწიფო
ხაზინას სპეციალური ფორმა თითოეული კვარტალისთვის.
სამმართველომ უნდა დაარეგისტრიროს ხელმოწერილი კონტრაქტები ხაზინის
ელექტრონულ სისტემაში (კონტრაქტის ხელმოწერიდან 10 დღეში). სპეციალური
ანგარიშიდან გადარიცხვების დასაწყებად სამმართველომ უნდა მოამზადოს
ვალდებულების დოკუმენტი (მისი ფორმა ხელმისავდომია ხაზინის ელექტრონულ
სისტემაში (მე-6 დანართი). ვალდებულების დოკუმენტში სამმართველო მიუთითებს
გადახდის დეტალურ ინფორმაციას: კონტრაქტის ნომერს, დაფინანსების წყაროს,
ბიუჯეტის კოდს და თანხას.
ამის შემდეგ ხაზინა დაადასტურებს, რომ ვალდებულებები დამტკიცებული ასიგნების
ფარგლებშია და შეიტანს ამ ვალდებლებას ვალდებულებების დღიურ მონაცემთა ბაზაში.
როდესაც პროექტის ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი შეამოწმებს მონაცემებს და
თუ ვალდებულებების დოკუმენტი რეგისტრირებულია, ის მოამზადებს შესაბამის
საგადასახადო დავალებას. საგადასახადო დავალების ფორმა თანდართულია (Excel
ფაილის ფორმატში - მე-6 დანართი).

ფინანსების მენეჯერის მიერ ელექტრონულად დადასტურების და დეპარტამენტის

უფროსის მოადგილის მიერ დამტკიცების შემდეგ ხაზინა განახორციელებს მისთვის
გაგზავნილ საგადასახდო დავალებას ერთი სამუშაო დღის ვადაში. თუ ეს არ მოხდება,
პროექტის ბუღალტერმა/გახარჯვების სპეციალისტმა უნდა გადაამოწმოს გადახდების
განხორციელების პროცესი საკონტაქტო პირთან სახელმწიფო ხაზინაში ან ხაზინის
ელექტრონულ სისტემაში და ხელახლა მოამზადოს გაუქმებული საგადასახადო
დავალებები.
7. გადახდების დამტკიცების პროცესი

კონყტრაქტორის მიერ დასრულებული სამუშაოების დოკუმენტაცია წარედგინება

სამინისტროს კანცელარიას. შიდა დოკუმენტბრუნვის ელექტრონული სისტემის
საშაულებიტ ეს დოკუმენტები მოხვდება სამმართველოში. ეს პროცედურა გამოიყენება
ყველა სახის საქმიანობის მიმართ.
სამშენებლო სამუშაოების შემთხვევაში დასრულებული სამუშაოების ჩამონათვალს
განიხილავს პროექტის ინჟინერი/ზედამხედველი/კონტრაქტის მენეჯერი და პროექტის
ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი შესაბამისი ფორმების გამოყენებით. თუ
ყველაფერი სწორია, კონტრაქტორი (თუ ის დღგ-ს გადამხდელია) წარადგენს საგადახადო
(დღგ-ს) ინვოისებს შემოსავლების სამსახურის ონლაინ სისტემაში.

დღგ-ს ფაქტურის განხილვის და მიღების შემდეგ, მომზადდება საგადსახადო დავალება,

რომელსაც ხელს აწერს პროექტის ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი, ფინანსების
მენეჯერი, კომპონენტის დირექტორი და დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე.
საგადასახადო დავალებას დაერთვება ყველა ზემოაღნიშნული დოკუმენტი. ამის შემდეგ
დაიწყება გადახდის პროცედურა და ინვოისი იგზავნება სახელმწიფო ხაზინაში გადახდის
განსახორციელბლად.

ვინაიდან მიმდინარე და მომავალ პროექტებს ახორციელებს სოფლის მეურნეობის

სამინისტრო სამმართველოს საშუალებით და ყველა საოპერაციო ხარჯს
(ტელეკომუნიკაცია, ინტერნეტი, ელექტროობა, საკანცელარიო საქოენლი, ოფისის
აღჭურვილობა, ავტომობილები, მძღოლები, საწვავი) ფარავს სამინისტრო ტავისი
ბიუჯეტიდან. შესაბამისად, ეს ხარჯები არ არის კავშირში პროექტის თანხებთან.
შესაბამისად, ეს ხარჯები არ არის ასახული პროექტის ბალანსში და ანგარიშებში.
რაც შეეხება მიმდინარე პროექტების კონსულტანტების მივლინებების და კომუნიკაციის
ხარჯებს, ისინი გათვალისწინებულია მათ კონტრაქტებში, როგორც ანაზღაურებადი
ხარჯები.
პროექტის ყველა კონსულტანტი იღებს ანაზღაურებას და არა ხელფასს.

ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტები

სამმართველოს ბუღალტრული აღრიცხვის სისტემა და შიდა კონტროლის მექანიზმი

წარმოებული უნდა იქნეს ბანკისთვის მისაღები ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტების
შესაბამისად. სამმართვლომ უნდა გამოიყენოს ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო
სტანდარტები ფინანსური მონაცემების და ანგარიშების შესაბამისობის უზრუნველყოფას.
ბუღალტრული აღრიცხვის სისტემა უნდა უზრუნველყოფდეს (i) პროექტის ყველა, მათ
შორის ბანკის და სხვა დონორების სახსრებით დაფინანსებული, ფინანსური ტრანზაქციის,
აქტივის და ვალდებულების სათანადო აღრიცხვას და ანგარიშგებას; (ii) ადეკვატურ
ფინანსურ ინფორმაციას აწვდიდეს პროექტს მართვის და მონიტორინგის
განსახორციელებლად.
სამმართველოს ფინანსების მენეჯერი პასუხისმგებელი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის
სისტემაში შეტანილი ინფორმაციის კონტროლზე.
 1. ფინანსური აღრიცხვა (საჯარო სექტორის ბუღალტრული აღრიცხვის
საერთაშორისო  სტანდარტები (IPSAS), პროექტისთვის გამოყენებული სალაროს
მეთოდი).

პროექტის ბუღალტრულია აღრიცხვის სისტემა ეფუძნება აქტივების პირველად

თვთღირებულებას. სამმართველო იყენებს სალაროს მეთოდს, შემდეგი ასპექტების
მოდიფიცირებით: ავანსად გაცემული თანხები, განაღდებული საბანკო გარანტიები,
მგზავრობისთვის გაცემული ავანსები და პროექტის შემოსავლების (დაბრუნებული
თანხების) აღრიცხვა და პროექტის ყოველწლიური ფინანსური უწყისები მომზადდება
სალაროს მეთოდით საჯარო სექტორის ბუღალყტრული აღრიცხვის საერთაშორისო
სტანდარტებით (IPSAS).

ბუღალყტრული აღრიცხვის გრაფიკი ეფუძნება ერთთვიან პერიოდებს და ერთი თვე

მტავრდება თვის ბოლო კალენდარულ რიცხვში. საბიუჯეტო ორგანიზაციების ანგარიშგება
ხდება კვარტალურად. ანგარიშგების წელი წარმოადგენს ფინანსურ წელიწადი, რომელიც
სრულდება მიმდინარე წლის 31 დეკემბერს. ბუღალტრული აღრიცხვის ჩანაწერები და
ინფორმაცია უნდა შეჯამდეს ყოველთვიურად. ანგარიშების ბალანსების შეჯერება ასევე
ყოველთვიურად უნდა მოხდეს.

ყოველთვიური ბალანსის უწყისები გამოიყენება ანაგარიშების შეჯერებისთვის, რომლებიც

შეტანილია Excel პროგრამაში თითოეული კონტრაქტისთვის და თითოეული აქტიური
კრედიტისთვის/სესხისთვის. ანგარიშების შეჯერების ანგარიშები შემდეგ წარედგინება
დონორ ორგანიზაციას.

ბუღალტრული აღრიცხვის კომპიუტერული სისტემა

ანგარიშგების მიზნებისთვის სამმართველო გამოიყენებს კომპიუტერულ პროგრამა Copper-

ს. ეს პროგრამული უზრუნველყოფა გამოიყენება 1997 წლიდან.ეს არის დინამიური
პროგრამა, რომელიც იძლევა ახალი ანაგრიშების და მოდულების ჩამატების საშუალებას.
ეს პროგრამა ორგანიზაციის შიგნით იქნა შემუშავებული და მრავალი წელია გამოიყენება
და მისაღებია მსოფლიო ბანკისთვის.

ფინანსური და ბუღალტრული დოკუმენტაცია

ყველა ოპერაცია ასახული უნდა იყოს თანმხლებ დოკუმენტაციაში. ეს უზრუნველყოფს

ობიექტურ და გაზომვად მონაცემებს. თანმხლები დოკუმენტაციის რეგისტრაცია და
დანომვრა წარმოადგენს შესანახ და აუდიტორისთვის წარსადგენ დოკუმენტაციაზე
ანგარიშგების პირველ ნაბიჯს.

თანმხლები დოკუმენტაცია

გაცემული საგადასახადო დავალებები ყურადღებით უნდა იქნეს დანომრილი და

რეგისტრირებული. ისინი უნდა ინახებოდეს თვეების მიხედვით (გაცემული
საგადასახადო დავალებების მომზადებისას შესაძლებელია გარკვეული დეტალების
გამარტივება, თუ მთავრობა თანახმა იქნება).
თითოეული საგადასახადო დავალება რგისტრირდება, ენიჭება ნომერი და თითოეულს
აქვს საკუთარი თანმხლები დოკუმენტაცია (იხ. თანდართული საგადასახადო დავალება).
თითოეული საგადასახადო დავალება მზადდება და ინახება პროექტების და დაფინანსების
წყაროს მიხედვით.

აკრედიტივები – აუცილებელია ცალკე ბაინდერის (სწრაფჩემკერის) გამოყოფა ყველა

აკრედიტივისთვის. როგორც ძალაში მყოფ, ასევე გასახსნელ აკრედიტივს უნდა მიენიჭოს
სერიული ნომერი და უნდა დარეგისტრირდეს.

თითოეული აკრედიტივისთვის უნდა გაიხსნას ცალკე საქაღალდე, რომელშიც თავს

მოიყრის აკრედიტივები, ყველა თხოვნა და ბრძანება, ცვლილება და დამატება, ასევე
ინვოისები, რომლებიც გადახდილი უნდა იქნეს აკრედიტივის მომსახურებისთვის. ეს
ტანხები ავტომატურად ჩამოიჭრება სპეციალური ანგარიშიდან ან ანგარიშსწორების
ანგარიშიდან.

მსოფლიო ბანკის მიერ გაცემული სპეციალური ვალდებულებებიეგზავნება აკრედიტივის

გამხსნელ ბანკსდა იმპორტიორ კომპანიას, რომელმაც გასცა აკრედიტივის გახსნის
განკარგულება. ყველა სპეციალური ვალდებულება უნდა დაინომროს, დარეგისტრირდეს
და ცალკე იქნეს შენახული.

წმინდა ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტაციის გარდა ამჟამად ბუღალტერია ასევე

მართავს კონტრაქტებს. სისტემა ეფუძნება ხარჯების კატეგორიებს/კომპონენტებს, ვინაიდან
ისინი წარმოადგენს ერთ-ერთ მთავარ კრიტერიუმს კრედიტის დამტკიცებისას და აჩვენებს
რა თანხა იქნა გახარჯული თითოეული კატეგორიისთვის/კომპონენტისთვის.

გახარჯვების თითოეული კატეგორიისთვის/კომპონენტისთვის უნდა გაიხსნას რამდენიმე

ბაინდერი პროექტის შესაბამისი კომპონენტის მითითებით, მაგალითად შესყიდვების
კატეგორია. კრედიტის პირობების შესაბამისად შეიძლება საჭირო იყოს შპს „საქართველოს
მელიორაციისთვის“ ტექნიკის და აღჭურვილობის შესყიდვა. ამ შემთხვევაში უნდა
გაიხსნას ბაინდერები წარწერით „შესყიდვები შპს „საქართველოს მელიორაციისთვის“.

პროექტის სხვადასხვა კომპონენტისთვის საქონლის/მომსახურების მიწოდების ყველა

კონტრაქტი შესაბამის ბაინდერებშ უნდა ინახებოდეს. კონკრეტული კონტრაქტის
საქაღალდე უნდა შეიცავდეს შემდეგ ინფორმაციას: კონტრაქტის ასლები, კონტრაქტზე
ხელის მოწერის უფლების მიმნიჭებელი ფაქსი, ყველა ინვოისი, ტრანსპორტირების და
დაზღვევის დოკუმენტები, საბაჟო დეკლარაციები, მიღების სერტიფიკატები, საგადასახადო
დავალებების ან ბანკის ავიზოს (სალაროს შემოსავლის ორდერი/სალაროს გასავლის
ორდერი)ასლები.

დოკუმენტაცია ყველა კატეგორიიის გადარიცხვისთვის ზემოაღნიშNული წეით უნდა იქნეს

შენახული. გამონაკლისს წარმოადგენს საოპერაციო ხარჯები. მათი კონტრაქტები
პერმანენტულად ახლდება, ხოლო ინვოისები მაგრდება საგადასახადო დავალებებზე და
ინახება გასული საგადასახადო დავალებების საქაღალდეში.

პროფორმა-ინვოისები. პროფორმა-ინვოისი წარმოადგენს გაწეული მომსახურებისთვის ან

მიწოდებული საქონლისთვის წარმოდგენილ ანგარიშს. იმ შემთხვევაში, თუ მიმწოდებელი
არ არის დღგ-ს გადამხდელი, მაგრამ რეგისტრირებულია საგადასახადო ინსპექციაში, მას
შეუძლია ინვოისების წარმოდგენა თავისუფალ ფორმატში. თუ მიმწოდებელი დღგ-ს
გადამხდელია, საგადასახადო ინვოისები (ანგარიშ-ფაქტურები) წარმოადგენს
დოკუმენტებს, რომელსაც ენიჭება უნიკალური სერიული ნომერი. საქართველოს
ტერიტორიაზე დარეგისტრირებულმა ყველა გადასახადების გადამხდელმა უნდა
აუცილებლად უნდა მოამზადოს და წარმოადგინოს ასეთი ინვოისები.

ინვოისებში მითითებული უნდა იყოს თარიღი, მიმწოდებელი, საქონლის და

მომსახურების აღწერა, სავაჭრო ნიშანი ან ყოფილი საბჭოთა კავშირის სტანდარტები
(„გოსტები“), მოცულობები, დღგ, შეტანილი ერთეულ განფასებაში და ჯამურ ფასში.
ჩვეულებრივი საგადასახადო ინვოისი გაიცემა მყიდველის ან დამკვეთის სახელზე,
რომელსაც მიეწოდა საქონელი ან რომლისთვისსაც განხორციელდა სამუშაოები ან
მომსახურება. პროექტის განხორციელების ერთეულის შემთხვევაში საგადასახადო
ინვოისი შეიძლება გაიცეს როგორც გადამხდელის, ასევე პროექტის განხორციელების
ერთეულის სახელზე, ან ერთდროულად დამკვეთის და გადამხდელის სახელზე.
გამონაკლისს წარმოადგენს ის შემთხვევა, როდესაც იმ რაიონის საგადასახადო ორგანოები,
სადაც რეგისტრირებულია მიმწოდებელი, ინვოისების ამ ფორმით გაცემის წინააღმდეგია.
საგადასახადო ინვოისი აუცილებლად უნდა იყოს ხელმოწერილი გადამხდელის ან
დამკვეთის მიერ, კერძოდ იმ პირის მიერ, რომელსაც აქვს ან გადაეცა ხელმოწერის
უფლებამოსილება.

თუ საქონლის და მომსახურების კომპანია არარეზიდენტი კომპანიაა, მიმწოდებელს შეუძია

წარმოადგინოს ინვოისი თავისუფალი ფორმით. ინვოისთან ერთად ამგვარმა
მიმწოდებელმა უნდა წარმოადგინოს სპეციალური წერილი, რომელშიც მითითებული
იქნება პროექტის განხორციელების ერთეულის საგადასახადო ვალდებულებები, ვინაიდან
ეს ერთეული მოქმედებს, როგორც არარეზიდენტი კომპანიის საგადასახადო აგენტი.

ინვოისების, მიღების სერტიფიკატების, კონოსამენტის (სატრანსპორტო ზედდებულის),

სადაზღვევო პოლისების, წარმოშობის სერტიფიკატების და შესაბამისობის
სერტიფიკატების გარდა, მიმწოდებელმა პროექტის განხორციელების ერთეულს უნდა
მიაწოდოს კრედიტის განხორციელების ერთეულს კრედიტის მიმღების (გზების
დეპარტამენტის) წერილი, რომელიც ადასტურებს, რომ სამუშაოები, მომსახურება ან
საქონელი მიღებული იქნა და დამკვეთს ეძლევა უფლება გადაუხადოს ტანხა
მიმწოდებელს.

არქივი

საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად სახელმწიფო უწყებებმა 10 წლის

განმავლობაშ უნდა შეინახონ არქივი.

სამმართველოს ოფისში პროექტის ბუღალტერი/გახარჯვების სპეციალისტი

პასუხისმგებელია შემდეგი დოკუმენტაციის შენახვაზე:

- მსოფლიო ბანკისთვის წარდგენილი განაცხადები თანხების გამოტანის შესახებ;

- მსოფლიო ბანკიდან შემოსული საგადასახადო დავალებები - ჩვეულებრივ ეს არის

შეტყობინებები SWIFT სისტემაში თანხების საბანკო ანგარიშზე განთავსების შესახებ.
თითოეულ დავალებს მინიჭებული აქვს სერიული ნომერი და რეგისტრირებულია.
 - საგადასახადო დავალებები გასული სპეციალური ანგარიშიდან - ტელექსებს უნდა
მიენიჭოს ნომერი მისი ინდექსის შესაბმისად, უნდა დარეგისტრირდეს შენახული
იქნეს საქაღალდეში;

- საგადასახადო დავალებები შემოსული სპეციალური ანგარიშიდან - უნდა მიენიჭოს

ნომერი, რეგისტრირებული და არქივირებული იქნეს (ის ინახება ხაზინის
მიმსახურების ელექტრონულ სისტემაში)

- საკონტრაქტო დოკუმენტაცია – მიდინარე კონტრაქტების ყველა დოკუმენტი, მათ

შორის საწყისი კონტრაქტები, თანხმობის (No Objection) დოკუმენტი, ცვლილებები
და დამატებები, გადახდის მოთხოვნა, ინვოისები, მიღების სერტიფიკატები და სხვა
შენახული და არქივირებული უნდა იქნეს პროექტის მოთხოვნების შესაბამისად;

- საგადახადო დეკლარაციები - უნდა დარეგისტრირდეს ელექტრონულ სისტემაში და

ნაბეჭდი ასლები არქივირებული უნდა იქნეს.

2. ფინანსურ ანგარიშგება

შუალედური ფინანსური ანგარიშები/ფინანსების მართვის ანგარიშები

ბალანსის საფუძველზე კვარტალურად მომზადდება შუალედური ფინანსური ანგარიშები.

აუდიტორულად შეუმოწმებელ შუალედურ ფინანსურ ანგარიშებს ამზადებს ცალ-ცალკე
სოფლის მეურნეობის სამინისტრო, სამმართველო და საჯარო რეესტრის ეროვნული
სააგენტო. სამმართველო მსოფლიო ბანკს წარუდგენს ამ ანგარიშებს ორი ფინანსური
ანგარიშის კრებსით ცხრილთან ერთად.

შუალედური ფინანსური ანგარიშის ფორმატი მოიცავს შემდეგს: (i) პროექტის წყაროები და

თანხების გამოყენება; (ii) თანხების გამოყენება პროექტის საქმიანობის მიხედვით; (iii)
ამონაწერი სპეციალური ანგარიშიდან; (iv) ფინანსური მდგომარეობის ანგარიში და (v)
ხარჯების უწყსისის თანხების გამოტანის გრაფიკი. პირველი ექვსი თვის შუალედური
ფინანსური ანგარიში წარმოდგენილი იქნება საწყისი გახარჯვიდან ექვსი თვის გასვლის
შემდეგ.
შუალედური ფინანსური ანგარიშები მსოფლიო ბანკს უნდა წარედგინოს მიმდინარე
კვარტლის/ექვსი თვის გასვლიდან 45 დღის ვადაში. კვარტალურ/ექვსთვიან ანგარიშებს
ამზადებს ფინანსების მენეჯერი/მთავარი ბუღალტერი.

შუალედურ ფინანსურ ანგარიშებს ხელით ამზადებს ფინანსების მენეჯერი, რომ თავიდან

იქნეს აცილებული შესაძლო უზუსტობა. ამასთან ერთად, ეს იძლევა ელექტრონული
მონაცემთა ბაზის და ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემთა შეჯერების, სპეციალური
ანგარიშის ბალანსის ავიზოსთან შედარების საშუალებას. ამასთან ერთად, Client
Connection-ის საშუალებით კიდევ ერთხელ (კვარტალურად ფინანსების მენეჯერის მიერ
და ყოველთვიურად ფინანსების სპეციალისტის მიერ) ხდება დონორების დაფინანსების
თანხის და ანგარიშში მითითებული და ბუღალტრული აღრიცხვის სისტემაში
აღნუსხნული მონაცემების შეჯერება.

სავალდებულო ანგარიშგება

საბიუჯეტო ორგანიზაციებისთვის და საჯარო სამართლის იურიდიული პირებისთვის

სავალდებულო ანგარიშგების ფორმებს ადგენს ფინანსთა სამინისტრო. საქართველოს
კანონმდებლობის შესაბამისად, სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ფინანსირებადი ინსტიტუტებმა
საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სახელმწიფო ხაზინას უნდა წარუდგინონ
კონსოლიდირებული ფინანსური უწყისები დროის შემდეგ პერიოდებში:
ა. 1-ელი ივლისიდან 1-ელ ოქტომბრამდე საანგარიშო პერიოდისთვის მეორე თვის 10
რიცხვამდე;
ბ. წლიური ფინანსური ანგარიშები - არა უგვიანეს მომავალი საანგარიშო 1-ელი მარტისა.

სხვა ანგარიშები

ანგარიშები საგადასახადო ორგანოებისთვის

სამმართველოს ბუღალტრული აღრიცხვის თანამშრომლები პასუხისმგებელი არიან
საგადასახადო ორგანობისთვის შემდეგი ანგარიშების მომზადება-წარდგენაზე:
ა) ყოველთვიური ანგარიშები თანამშრომლების (რეზიდენტი და არარეზიდენტი)
შემოსავლებიდან დაქვითულ საშემოსავლო გადასახადებზე. საბოლოო ვადა არის
ანგარიშგების თვის შემდგომი თვის 15 რიცხვი;
ბ) ინფორმაცია გადახდილი თანხების შესახებ კონტრაქტით დაქირავებული იმ
თანამშრომლებისთვის, ინდივიდუალური მეწარმეებისთვის და კონტრაქტორებისთვის,
რომლებიც პასუხისმგებელი არიან საგადასახადო ვალდებულებების წარმოქმნაზე, ასევე
ინფორმაცია იმ პირებისგან დაქვითული საშემოსავლო გადასახადების შესახებ, რომლებიც
არ არიან გადასახადების გადამხდელებად ოფიციალურად დარეგისტრირებული;
გ) ანგარიში არარეზიდენტების დღგ-თი უკუდაბეგვრის შესახებ. საბოლოო ვადა არის მე-15
დღე გადახდის განხორციელებიდან.

3. აუდიტი და აუდიტის დასკვნის ფორმები

პროექტის აუდიტი ჩატარდება: (i) მსოფლიო ბანკისთვის მისაღები დამოუკიდებელი

კერძო აუდიტორული კომპანიების მიერ მსოფლიო ბანკისთვის მისაღები ტექნიკური
დავალების საფუძველზე. მთელი პროექტის აუდიტის მომსახურების შესყიდვას
განახორციელებს სამმართველო. შესაბამისად, მომზადდება აუდიტის ერთი დასკვნა,
რომელშიც წარმოდგენილი და შეფასებული იქნება ფინანსური უწყისები ცალ-ცალკე I და
II კომპონენტებისთვის; (ii) ბუღალტრების საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) აუდიტისა
და მარწმუნებელი მომსახურების საერთაშორისო საბჭოს მიერ გამოცემული აუდიტის
საერთაშორისო სტანდარტების (ISA) შესაბამისად. აუდიტორული კომპანიის შერჩევის
სატენდერო კომიტეტში სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სამმართველოსთან ერთად
მონაწილეობას მიიღებს II კომპონენტის ფინანსების მენეჯერი.
ყველა ახალი კრედიტის/სესხის ხელშეკრულების ხელმოწერის შემდეგ შერჩეული უნდა
იქნეს მსოფლიო ბანკისთვის მისაღები და წინასწარი შერჩევის სიაში შეტანილი
აუდიტორული კომპანია. ამის შემდეგ კონტრაქტი შეიძლება გაგრძელდეს, თუ
აუდიტორული კომპანია აკმაყოფილებს მსოფლიო ბანკის და დამკვეთის (რომელსაც
სამმართველო წარმოადგენს) მოთხოვნებს.

მსოფლიო ბანკმა, რომელსაც წარმოადგენს გუნდის ხელმძღვანელი, უნდა დაამტკიცოს

ტექნიკური დავალება აუდიტორული კომპანიებისთვის.

პროექტის აუდიტორულად შემოწმებულიწლიური ფინანსური უწყისები მსოფლიო ბანკს

უნდა წარეგინოს ტითოეული ფინანსური წლის დასრულებიდან ექვსი თვის ვადაში და
პროექტის დასრულებისას. თუ სესხის ეფექტურობის თარიღიდან სესხის ამღების
ფინანსური წლის დასრულებამდე დარჩენილია არა უმეტეს ექვსი თვისა, პირველი
აუდიტის დასკვნა შეიძლება მოიცავდეს ფინანსურ უწყისებს ეფექტურობის თარიღიდან
მეორე ფინანსური წლის ბოლომდე. პროექტის განხორციელების პირველ წელს
აუდიტორულ კომპანიასთან გაფორმებული კონტრაქტი შეიძლება გაგრძელდეს
ყოველწლიურად, ამ კომპანიის დამაკმაყოფილებელი მუშაობის შემთხვევაში. აუდიტის
ხარჯები დაფინანსდება კრედიტის/სესხის სახსრებიდან.

ქვემოთ ცხრილში წარმოდგენილია აუდიტის ანგარიშები, რომლებიც უნდა წარედგინოს

სამმართველოს და წარდგენის თარიღები.

აუდიტის ღონისძიებები
აუდიტის დასკვნა წარგენის თარიღი

პროექტის წლიური ფინანსური იწყისები მოიცავს

შემდეგ დოკუმენტებს: თითოეული ფინანსური
ა) წლის/პერიოდის განმავლობაში პროექტის ფულადი წლის დასრულებიდან ექვსი
შემოსავლების და გადახდების სპეციალური თვის განმავლობაში და
დანიშნულების ფინანსური უწყისი, რომელშიც პროექტის დასასრულს
ნაჩვენები იქნება ცალ-ცალკე მსოფლიო ბანკის, სხვა
დონორების და თანადაფინანსების თანხები.
ბ) გადახდები პროექტის კატეგორიების მიხედვით -
საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტი
პირდაპირი კონტროლი და მესამე მხარის გადახდები
გ) წლიური სამუშაო გეგმის და ბიუჯეტის ცვლილებები
დ) სამმართველოს მიერ მიღებული და სმოფლიო
ბანკის და სხვა დონორების მიერ გახარჯული სახსრების
შეჯერება;
დ) ხარჯების უწყისი

აუდიტორულად შემოწმებული ფინანსური უწყისები მომზადებულია საჯარო სექტორის

ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების (IPSAS) შესაბამისად.

4. ოფისის მუშაობის დადგენილი პრაქტიკის ცვლილება

თუ ფინანსური პერიოდის დასაწყისში ან ანგარიშგების პერიოდის განმავლობაში
წარმოიქმნება ოფისის მუშაობის დადგენილი პრაქტიკის შეცვლის აუცილებლობა, ანუ
აუცილებელი გახდება ანგარიშების მართვის, შიდა კონტროლის მექანიზმის და ფინანსური
სექტორის პროცედურების შეცვლა, ჯერ მკაფიოდ უნდა განისაზღვროს ამ ცვლილებების
ხასიათი და მიმართულება.

ოფისის მუშაობის პერიოდში ზემდგომი დეპარტამენდებიდან და უწყებებიდან შეიძლება

მიღებული იქნეს მითითებები და ინსტრუქციები მისი სტატუსის შეცვლის, ბუღალტრული
აღრიცხვის ახალი სისტემის, კანონმდებლობაში ცვლილების შესახებ. ოფისის
ხელმძღვანელი პირები (დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე, ფინანსების მენეჯერი,
პროექტის მენეჯერი და სხვა) მოვალე არიან საფუძვლიანად უნდა გაანალიზონ მიღებული
მითითებების და ინსტრუქციების საკრედიტო ხელშეკრულებასთან შესაბამისობა.
საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, საკრედიტო ხელშეკრულების დებულებებს
უპირატესობა ენიჭება შიდა სამთავრობო რეგუალციებთან (ნორმატიულ აქტებთან) და
კანონებთან შედარებით.

თუ ახალი მითითებები და ინსტრუქციები წინააღმდეგობაში მოდის საკრედიტო/სესხის

ხელშეკრულების პირობებთან, ოფისმა დაუყოვნებლივ უნდა აცნობოს ამის შესახებ
მსოფლიო ბანკს და იმ ზემდგომ უწყებებს, რომლებმაც გასცეს ეს მითითებები და
ინსტრუქციები. შემდეგი ნაბიჯია ოფისის მენეჯმენტის მიერ კომპრომისული
გადაწყვეტილებების და სამოქმედო გეგმების შემუშავება წინააღმდეგობების აღმოფხვრის
და ოფისის ოპეტაციების მოთხოვნილ სტანდარტებთან მაქსიმალურად მიახლოების
მიზნით. კომპრომისული გადაწყვეტილებების შემუშავების შემდეგ ოფისმა
ოფიციალურად უნდა გაუგზავნოს მსოფლიო ბანკს და ზემდგომ უწყებებს საქმიანოის და
ოპერაციების ახალი სქემა. შეიძლება შედგეს სამუშაო შეხვედრები და კოსნულტაციები
ყველა დაინტერესებული მხარის მონაწილეობით გამოვლენილი წინააღმდეგობების
აღმოფხვრის და კომპრომისის მიღწევის მიზნით. თუ მიღწეული იქნა შეთანხმება ყველა
მხარეს შორის, ზემდგომი უწყება დაამტკიცებს კომპორმიუსლ გადაწყვეტილებას
ოფოციალური დადგენილებით ან ბრძანებით. ამის შემდეგ ოფისის მენეჯმენტი
შეიმუშავებს ოფისის დადგენილი პრაქტიკის დეტალური და ეტაპობრივი ცვლილებების
მექანიზმს. დირექტორის მიერ დამტკიცების შემდეგ შეიტანს ცვლილებებს
ადმინისტრაციული და ფინანსური ანგარიშგების სახელმძღვანელოში და საოპერაციო
სახელმძღვანელოში. ამის შემდეგ გამოიცემა სახელმძღვანელოების და მემორანდუმების
ახალი ვერსიები ყველა თანამშრომლისთვის და დეპარტამენტისთვის ოპერაციების და
საქმიანობის ახალი ტიპების და სქემების აღწერით.

თუ მიღებული ინსტრუქციები და ბრძანებები შეესაბამება საკრედიტო/სასესხო

ხელშეკრულების პირობებს, მენეჯმენტის ზედა რგოლი შეიმუშავებს ოფისის საქმიანობის
დეტალურ და ეტაპობრივ ცვლილებებს და შეიტანს შესაბამის ცვლილებებს საოპერაციო
სახელმძღვანელოში.

ოფისის მუშაობის დადგენილი პრაქტიკის ცვლილებას შეიძლება იყოს შიდა და გარეშე

ხასიათის და მას შედეგად შეიძლება მოჰყვეს თანამშრომლების შემცირება, თანამშრომლის
გატავისუფლება ან ახალი თანამშრომლების აყვანა. ყველა ცვლილება შეთანხმებული
უნდა იქნეს მსოფლიო ბანკთან. ამის შემდეგ მენეჯმენტის ზედა რგოლი მოამზადებს
დეტალურ ცვლილებებს და დირექტორის მიერ დამტკიცების და საოპერაციო
სახელმძღვანელოში შესაბამისი ცვლილებების შეტანის შემდეგ, ეს ცვლილებები ძალაში
შევა. წარსული პრაქტიკის დაბრუნების შემთხვევაში, დირექტორის წერილობითი
თანხმობის შემდეგ ცვლილებები შეტანილი იქნება საოპერაციო სახელმძღვანელოშ და
ძალაში შევა.

5. ინტერესთა კონფლიქტი

ინტერესთა კონფლიქტად შეიძლება ჩაითვალოს შემდეგი გარემოებები ( მაგრამ მხოლოდ

ამით არ შემოიფარგლება): ნებისმიერი წარსული, ახლანდელი ან დაგეგმილი
ეკონომიკური, ფინანსური და პირადი პირდაპირი და/ან არაპირდაპირი (ნათესავების ან
პარტნიორების საშუალებით) ინტერესი, ასევე საკუთრება და სხვა კავშირები
სამმართველოს თანამშრომლებთან ან კომპანიებთან, პროექტის შემმუშავებელ მხარეებთან
ან უშუალოდ პროექტის მიერ დაფინანსებულ საქმიანობაშ ჩართულ პირებთან.

სამმართველოს ყველა ოფიციალურმა პირმა, ნდობით აღჭურვილმა პირმა და

თანამშრომელმა ყველა საკითხში უმაღლესი ეთიკური სტანდარტები უნდა დაიცვას.

თუ რომლიმე ოფიციალური პირი, ნდობით აღჭურვილმა პირი და თანამშრომელი, ან მათი

მეუღლე (ან პარტნიორი), მათი შთამომავლები ან წინაპრები არიან იმ გაერთიანების ან
ორგანიზაციის (საქონლის და მომსახურების მიმწოდებლების ჩათვლით) ოფიციალური
პირი, ნდობით აღჭურვილი პირი ან თანამშრომელი, რომელთანაც სამმართველომ
გააფორმა კონტრაქტი ან აპირებს კონტრაქტის გაფორმებას ან აქვთ ფინანსური ინტერესი
ამგვარ ორგანიზაციაში, მაშინ სამმართველოს ამგვარმა ოფიციალურმა პირმა, ნდობით
აღჭურვილმა პირმა და თანამშრომელმა წერილობით უნდა აცნობოს მენეჯმენტს ამ
ურთიერთობს ან ინტერესის ყველა არსებითი ფაქტი. ინტერესთა კომფლიქტის მქონე
პირებმა არ უნდა მიიღონ მონაწილეობა გადაწყვეტილების მიღებაში იმ საქმიანობის
შესახებ, რომელიც წარმოქმნის ამგვარ კონფლიქტს. თუ მენჯმენტი არ მიიღებს სათანადო
ზომებს, ამგვარმა ოფიციალურმა პირმა, ნდობით აღჭურვილმა პირმა და თანამშრომელმა,
მისმამეუღლემ (ან პარტნიორმა), შთამომავალმა ან წინაპარმა განმარტებიტი ბარათი უნდა
გაუგზავნოს პოლიტიკური კონტროლის განმახორციელებელ უწყებას, ანუ დარგობრივ
სამინისტროს (სოფლის მეურნეობის სამინისტროს).

არ ერთმა ოფიციალურმა პირმა, ნდობით აღჭურვილმა პირმა და თანამშრომელმა არ უნდა

გამოიყენოს კონფიდენციალური ან კერძო ინფორმაცია, რომელიც მან მიიღო
სამმართველოდან ფინანსური ან სხვა სარგებლის მისაღებად. არ არის აუცილებელი, რომ
ინფორმაციას ჰქონდეს მითითება „კერძო“ ან „კონფიდენციალური“, რომ მის მიმართ
გამოყენებული იქნეს ზემოაღნიშნული პოლიტიკა. სამმართველოს კერძ და
კონფიდენცილაურ ინფორმაციად მიაჩნია, მაგალითად, კომპიუტერული პროგრამები და
მონაცემთა ბაზები, პერსონალური ფაილები, კვლევის და გეგმების შემუშავების
ინფორმაცია, სტრატეგიული გეგმები, ფინანსური ინფორმაცია, ბუღალტრების და
იურისტების კონსულტაციები. ეს ინფორმაცია უნდა ეცნობოს მხლოდ იმ პირებს,
რომლებსა ის სჭირდებათ თავისი მოვლეობების შესასრულებლად.
დანართები:

ვალდებულების დოკუმენტის ნიმუში t

ვალდებულების დოკუმენტი (დამტკიცებული
ხაზინაში)

1. ვალდებულების
დოკუმენტი #:

2. სახაზინო კოდი და
დასახელება:

3. საბიუჯეტო ორგანიზაციის
დასახელება:

4. ვალდებულების საფუძველი:

5. მომწოდებელი (საიდენტიფიკაციო კოდი):

6. მომწოდებელი
(დასახელება):

დაფარვის წყარო:

(თანხა
ლარებში)
ნაწილი I: ივსება საბიუჯეტო ორგანიზაციის მიერ

საბიუჯეტო მომსახურების სახე წარდგენილი დადასტურ

კლასიფიკაციი CPV კოდი ვალდებულება ების
ს მუხლი თარიღი
         

სულ ჯამი:    
 Payment Order for State Treasury

      საგადახდო მოთხოვნა #     (დამტკიცებული ხაზინაში)  

                             
                                       
სახაზინო კოდი   დასახელება  
 

ვალდებულების   მოთხოვნის        
# საფუძველი
   
                                   
საბიუჯეტო   თანხა   თანხა  
ეკონომიკური ლარებში სიტყვით
კლასიფიკაციის  
კოდი
განმკარგავი საბიუჯეტო ორგანიზაციის საიდენტიფიკაციო    
კოდი
დასახელება    

მიმღების საიდენტიფიკაციო კოდი    

დასახელება    

მიმღების ბანკის კოდი    

დასახელება    

ანგარიშის #   საბიუჯეტო შემოსავლის    

სახაზინო კოდი
გადახდის დანიშნულება    

                                       

                       
 
 Current Balance Sheet of PPMD

ბალანსი

ორგანიზაციის დასახელება

აგროსექტორის განვითარება/ხელშეწყობა
სოფლის მეურნეობის ხელშეწყობის პროექტი (სოფლის
მეურნეობის განვითარების საერთაშორისო ფონდი)

ჩაბარების ვადა

ჩააბარა
(ხელმოწერა)
პერიოდულობა: წლიური, კვარტალური 2014 წელი, I
და II კვარტალი

ზომის ერთეული: -----------ლარი--------------------

2014 წლის 6 თვის მდგომარეობით

ნაშთი წლის
ანგარიშის ნაშთი წლის
კოდი აქტივები ნომერი დასაწყისისთვის
(კვარტლის)
ბოლოს
1 2 3 4 5
I.ფინანსური აქტივები და მოთხოვნები  
010 ნაღდი ფული სალაროში ეროვნულ ვალუტაში 1110    
020 ნაღდი ფული სალაროში უცხოურ ვალუტაში 1120    
030 მიმდინარე ანგარიში ბანკში ეროვნულ ვალუტაში 1210    
040 მიმდინარე ანგარიში ბანკში უცხოურ ვალუტაში 1220    
050 სადეპოზიტო ანგარიში ბანკში 1230    
060 სხვა ანგარიშები ბანკში 1240    
ანგარიში საბიუჯეტო სახსრებით ორგანიზაციის სალაროს
070 1250    
ხარჯებისათვის
080 დეპოზიტები ხაზინაში ეროვნულ ვალუტაში 1260 2,825,004.69 3,823,727.77
090 დეპოზიტები ხაზინაში უცხოურ ვალუტაში 1270 12,112,922.87 12,994,917.19
100 ხაზინის სავალუტო ანგარიში 1280    
110 სხვა ანგარიშები ხაზინაში 1290    
120 ფასიანი ქაღალდები, გარდა აქციებისა 1310    
130 მოკლევადიანი სესხები 1320 10,804,185.34 5,397,884.82
140 აქციები და სხვა კაპიტალი 1330
150 წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტები 1340    
160 საბიუჯეტო სესხებზე დარიცხული პროცენტები 1351 940,746.59 1,051,178.20
170 არასაბიუჯეტო სესხებზე დარიცხული პროცენტები 1352    
დეპოზიტებზე და სხვა ფინანსურ აქტივებზე დარიცხული
180 1353    
პროცენტები
მოთხოვნები დარიცხული ჯარიმებით, სანქციებით და
190 1354 3,314,053.20 3,323,928.24
საკუთრებასთან დაკავშირებული სხვა შემოსავლებით
მოთხოვნები ფულად სახსრებზე და მათ ექვივალენტებზე
200 1355    
აქტივების/მომსახურების მიწოდებით
210 გადახდილი დღგ 1356    
220 წინასწარ გადახდილი მოგების გადასახადი 1357    
230 სხვა საგადასახადო აქტივი 1358    
მოთხოვნები ფულადი სახსრების და მათი ეკვივალენტების
240 1359    
დანაკლისებით
250 სხვა დანარჩენი მოკლევადიანი ფინანსური აქტივები 1360    
260 მოთხოვნები ბარტერით 1410    
270 მოთხოვნები სადაზღვევო კომპანიების მიმართ 1420    
მოთხოვნები საქონლის და მომსახურების მიღებაზე წინასწარი
280 1431 562.10 86.68
გადახდებით
290 მოთხოვნები აქტივების მიღებაზე წინასწარი გადახდებით 1432 198,665.16 886,612.64
300 მოთხოვნები არაფინანსური აქტივების დანაკლისებით 1440    
310 ანგარიშვალდებული პირების მიმართ მოთხოვნები 1450    
320 მომუშავეების მიმართ მოთხოვნები 1460    
მოთხოვნები წინასწარ გადახდილი გადასახდელებით
320 1470    

340 სხვა დანარჩენი მოკლევადიანი მოთხოვნები 1480 401,561.92 406,262.20

350 გრძელვადიანი სესხები 1510 9,144,383.58 13,714,989.49
  აქციები და სხვა კაპიტალი 1520 2,364,421.21 4,912,483.30
360 სხვა გრძელვადიანი ფინანსური აქტივები 1530    
360 სხვა გრძელვადიანი მოთხოვნები 1540    
II. არაფინანსური აქტივები    
370 სტრატეგიული მარაგები 1610    
380 სხვა მატერიალური მარაგები 1620 0.00 0.00
390 შენობა-ნაგებობები 2110 49,998.96 49,998.96
400 მანქანა-დანადგარები და ინვენტარი 2120 0.00 0.00
410 სხვა ძირითადი აქტივები 2130    
420 დაუმთავრებელი ძირითადი აქტივი 2140    
430 გრძელვადიანი მცირეფასიანი აქტივები 2200    
440 ფასეულობები 2300    
450 არაწარმოებული აქტივები 2400    
  ბალანსი   42,156,505.62 46,562,069.49
 ნაშთი წლის
ანგარიშის ნაშთი წლის
კოდი ვალდებულებები და კაპიტალი ნომერი დასაწყისისათვის
(კვარტლის)
ბოლოს
1 2 3 4 5
I. ვალდებულებები
460 მოკლევადიანი ფინანსური ვალდებულებები 3100 1,247,856.43 1,271,429.37
470 მომსახურების მოწოდებით დარიცხული ვალდებულებები 3210 105,951.81 221,572.87
480 აქტივების მოწოდებით დარიცხული ვალდებულებები 3220    
490 ვალდებულებები ბარტერით 3230    
500 გადასახდელი მოგების გადასახადი 3241    
510 გადასახდელი დღგ 3242    
520 გადასახდელი საშემოსავლო გადასახადი 3243    
530 სხვა გადასახდელები 3244    
ბიუჯეტის წინაშე ვალდებულებები შემოსავლების სალაროს
540 3245    
შესრულებით
550 ბიუჯეტის წინაშე დარიცხული ვალდებულებები 3246 176,528.35 285,926.06
560 შტატით მომუშავეთათვის დარიცხული ხელფასები 3251    
570 შტატგარეშე მომუშავეთათვის დარიცხული ხელფასები 3252    
580 ვალდებულებები მივლინებით ქვეყნის შიგნით 3253    
590 ვალდებულებები მივლინებით ქვეყნის გარეთ 3254    
დამქირავებლის მიერ ფულადი ფორმით გაწეული
600 3255    
სოციალური დახმარებით დარიცხული ვალდებულებები
დამქირავებლის მიერ სასაქონლო ფორმით გაწეული
610 3256    
სოციალური დახმარებით დარიცხული ვალდებულებები
ვალდებულებები ორგანიზაციის მომუშავეების ხელფასებიდან
620 3257    
დაკავებული თანხებით
630 გადასახდელი სტიპენდიები 3258    
640 სოციალური დაზღვევის ანარიცხები 3259    
650 ვალდებულებები დეპონენტების მიმართ 3260    
660 სოციალური დახმარებით დარიცხული ვალდებულებები 3270    
670 სხვა მოკლევადიანი კრედიტორული დავალიანებები 3280    
გრძელვადიანი ფინანსური ვალდებულებები და
680 3300    
კრედიტორული დავალიანებები
II.კაპიტალი  
690 წმინდა ღირებულება 5100 40,626,169.03 44,783,141.19
700 საანგარიშგებო პერიოდის მოგება/ზარალი 5210    
710 გაუნაწილებელი მოგება 5220    
720 დაუფარავი ზარალი* 5230    
  ბალანსი   42,156,505.62 46,562,069.49
III. საცნობარო მუხლები
 

საოპერაციო იჯარით აღებული ძირითადი აქტივები და

730 01    
მათთან დაკავშირებული დანახარჯები
740 პასუხსაგებ შენახვაზე მიღებული მატერიალური ფასეულობები 02    
750 გადახდისუუნარო დებიტორების ჩამოწერილი დავალიანება 03 4,647,873.76 4,647,873.76
760 ხარჯებში ჩამოწერილი მარაგები ექსპლუატაციაში 04    
770 პირობითი მოთხოვნები 05    
780 პირობითი ვალდებულებები 06 1,123.13 1,123.13
780 პირობითი ვალდებულებები 06 1,123.13 1,123.13

790 საკუთარი სახსრებით კაპიტალის შექმნა 07    

800 ამორტიზებული ძირითადი აქტივები 08    
810 ვადაგადაცილებული დავალიანებები 09    
ექსპლუატაციაში მყოფი ხარჯებში ჩამოწერილი გრძელვადიანი
820 10    
მცირეფასიანი აქტივები

ორგ
ნიზაციის ხელმძღვანელი:

მთავარი ბუღალტერი:
ბ.ა
i