ర యన సము

ప చయము

ర యన సం (in Greek: χημεία) ల

స తం. ఇటువం స తమ న
ఏ ం అధ యనం య టం కషం. అందుక
న న ఖం లు డ ప ం.
అటువంట డు అం లు అ క
ఖం ల ప ప న వృతం క తప దు.

కం లం , ర యన సం
ప రల ల (material properties)
అధ యనం ం. ఒక ప రం (matter) మ క
ప రం సం గం ం న డు
ఏమ తుం ? ఒక ప రం శ (energy)
కల న డు ఏమ తుం ? ఒక ప రం మ క
ప రం ఏ సంద ల రుతుం ?
ఇటువం పశ ల స లు
ర యన సం రుకు . ఒక ప రం
మ కప రం కల న డు జ ప
ర యన ప య (chemical reaction)
అం రు. ఈ ప య ప రం ఉన
ర యన బం లు (chemical bonds) సడ
త త బం లు ఏర డ .

ప రం, (ఉ హరణ : మనం కూరు కు ,

) అణు (molecule) ల సము యం.
ప అణు ను పర ణు (atom) లు
ఉం . పర ణు అంత గం ఎల ,
, నూ వం ఉపపర ణు లు
(sub-atomic particles) లు ఉం .
అ నప , మన నం న తం మన
రసప , మన అనుభవ ప ఇ
అణు లు, ర యన ల లు. ఈ
ర యన ల ల ర ం అణు లు,
మధ ఉం ర యన బం లు.
ఉ హరణ , ఉకు దృఢం ఉందం
రణం ఉకు బణు ఉన అణు ల అమ క,
మధ ఉన ర యన బం ల శ . కర
మండుతున దం కర ఉన కర నం (carbon)
ఉన ఆమజ (oxygen) ర యన
సం గం ం ం కనుక. గ ఉ గత (room
temperature) వద రు దవ రూపం ఉందం
రణం బణు ల ఉన అణు లు
 ఇరుగు రుగు అణు ల పవ ం
నం అనుకూ ం ం కనుక. ఆ ట ఈ
లు రు చదవగలుగుతు రం
రణం ఈ ల ద పడ ం ంజం
ప వరనం ం , కం ప ం , కం నుక
ద ఉన ణ ము (protein)
బణు ల ర యన సం గము ందట .
ఆఖరు ట ,ఈ లు చదు తున
చదువరుల ఇదం అరం అ ందం
రణం కూ దడుల జ
ర యన ప య .

ర యన సం లు .ఈ
ఇతర ల తమ
, సంబం క ఉన లు కూ
ఉ .
 ష తకర యనం (Analytical
chemistry) 
ష తకర యనం అం ఒక ప రము
ఏ ఆం లు ఏ ళ ఉ
(chemical composition), ఆ అం ల
ఆమ క (structure) ఏ షణ
(analysis) అధ యనం సం. ఈ
అధ యనం య గ తం
ఉప గపడుతుం .
వర యనం (Biochemistry) 
వర యనం అం వప రము
(organism) జ సం గ,
ప యల అధ యనం సం. ఈ
అధ యనం య వ సం,
ర యన సం ండూ వ ఉం .
అ ం కర యనం కర న
ర యనం (Inorganic chemistry) 
కర న ర యనం అం - సర రణం -
కర నం (carbon) అ మూల
న ంచ న మూల ల ఏర
ర య ల ,ర యన ప యల
అధ యనం సం. అ ం కర యనం,
ఆం క ర యనం అ చ ణ ష ర
య ము. ఉ హరణ , ఆం క హ
ర యనం (organometallic chemistry)
ఈ రకం భజన ధ ం దు. ఈ భజనల
అధ యన కర ం స .
ఆం క ర యనం (Organic chemistry)
కర న ర యనం (carbon
chemistry) 
కర న ర యనం అం - సర రణం -
కర నం (carbon) న మూల ల
సం గం ందటం వల ఏర ర య ల ,
కట , జ ర యన
ప యల అధ యనం సం.
కర యనం (Physical chemistry) 
కర యనం రకర ల ర య క
ప యల నక ఉం క సూ ల ,
య ల ప త క (quantitative)
దృ అధ యనం రు. అం ఏ క
స దుల దర యన ధం
ంచబ ం రణ జరుగుతుం ఇక డ.
ఈ సందర ం ముఖ ం అధ యనం
అం ల :ర యన పగ సం
(chemical thermodynamics), ర యన
గమన సం (chemical kinetics),
గ ంక ం క సం (statistical
mechanics), and వర సం
(spectroscopy). కర యనం, అణు
క సం (molecular physics) - ఈ
ం ం మధ ల ఉమ ఆం లు
ఉండబ వ లు డ టటం కషం.
ం కర యనం (Theoretical
chemistry) 
ం కర యనం అం గ త
(mathematics) ం ల , క
(physics) ం ల ఉప సూ
ర యన అధ యనం య టం.
ముఖ ం , క సం ఉప గ న
ంటం గమన (quantum
mechanics) ఉప ం న డు
ంటం ర యనం (quantum chemistry)
అం రు. ండవ పపంచయుదం తదుప
కలనయం ల డుక స తం న
దట కలన ర యనం (computational
chemistry) అ త గం ం . ఇక డ
కలన కమ కలు (computer programs)
ఉప ం ర యన సమస ల
ప ష రు. ం కర యనం, బణు
క సం (molecular physics) - ఈ
ం ం మధ ల ఉమ ఆం లు
ఉ .
ఇతర ర యన రం లు 
న తర యనం (Astrochemistry),
వరణ ర యనం (Atmospheric
chemistry), ర యన పత సం
(Chemical Engineering), దు
ర యనం (Electrochemistry), ప వరణ
ర యనం (Environmental chemistry),
గహ ర యనం (Geochemistry), ప ర
సం (Materials science), ద ర యనం
(Medicinal chemistry), బణు వ సం
(Molecular Biology), అణు ంద ర యనం
క కర యనం (Nuclear chemistry),
ఆం క హర యనం (Organometallic
chemistry), ర యనం
(Petrochemistry), ఔషధ ర యనం
(Pharmacology), ర యనం
(Photochemistry), బహ గర యనం
(Polymer chemistry), బృహ బణు
ర యనం (Supramolecular chemistry),
ఉప తల ర యనం (Surface chemistry),
పర యనం (Thermochemistry),
దలగున .
 ం లు స…

మకర లు స…

ర యన శ ల రు టటం
(nomenclature) ఆ వ వ రం దు.
ల ల బ ఉన ఒక కమ పద రు
టక త త ఇబ ం పడవల వసుం .
అందుక అంత య ఒప ం ల ప రం
రు టటం సులభం. ఆం క (కర న)
ర య ల (Organic compound)
అవలం ం పద ఒక , అ ం క ( కర న)
ర య ల (inorganic compound)
అవలం ం పద మ క .

అణు లు స…
అణు గర ం ధ శ న (positively
charged) క క (nucleus) ఉంటుం . ఈ క క
క ందకం ను (protons), నూ ను
(neutrons) అ పర ణు లు (atomic
particles) ఉం . ఈ క క చుటూ
ప త ఒక ఎల ను ఘం (electron
cloud) ఉంటుం . క క ఎ ధన
దు శ న (positively charged)
నులు ఉ ఈ ఘం అ రుణ
దు శ న (negatively charged)
ఎల నులు ఉం . అందువల అణు ఏ
రక న దు శమూ ఉండదు.

మూల లు స…
ఒ ఒక ' ' అణు ల ఉన ప
మూలకం (element) అం రు. ఇ ష
మ క ధం కూ చు . ఒక మూలకం
ఉన అణు ల నూ నుల జ
ఒక .ఈ నుల జ ఆ మూలకం
క పర ణు సంఖ (atomic number)
అం రు. ఉ హరణ , ఆ ఆరు నులు
క క ఉన అణు ల కూ కర నం
అణు ! కనుక కర నం (carbon) అ
ర య క మూలకం క పర ణు సంఖ 6.
ఇ ధం 92 నులు క క ఉన
అణు ల కూ యు యం (uranium)
అణు లు. కనుక యు యం క అణు
సంఖ 92.
మూల ల , ల ల అధ యనం
య ఎం అనుకూల న ప ముటు
ఆవరన ప క (periodic table). ఈ ప క
లు భవనం ఊ ంచు వచు . ఈ
భవనం ఏడు అంతసులు, ండు ల గలు
ఉన టు ఊ ంచు .ప అంతసు ను
ఒక నుం ప లుగు గదులు వరకు ఉం చు .
ఒ క గ ఒ క మూల ం రు.
ర య కల ల కలు ఉన
మూల ల దగర దగర గదుల (అం , ఒ
లువ వరుస ఉం గదులు, పక పక ఉం
గదులు అ త ర ం) ఉం టటు అమర బ
ఉం . ఈ భవనం ఎ అంతసు ,ఎ
గ ఏ మూలకం ఉం న దట ఆ
మూలకం ర య కల ల మనం
సగు నటు చు . ఇ ఎ ధ
పడుతుందం - ఒక మూలకం క క ఎ
నులు ఉ ఆ క క చుటూ ప భ ం
ఘం అ ఎల నులు ఉం క .ఈ
ఘ అణు క హ పపంచం
సంపర ం టు గలదు. కనుక అణు క
ర య కల లు ఎ ఉం ఈ ఘం
ర సుం . ఆవరన ప క అధ యనం
య టం వల ఈ రకం ష లు కూలంకషం
అరం అ .

స ళనములు స…

స ళనం (compound) అం ర యన
మూల లు త న ళ ర యన
సం గం ందటం వల త ర నప రం.
ఉ హరణ ఉదజ (hydrogen) ండు ళ ,
ఆమజ (oxygen) ఒక లు ర యన
సం గం ంద వ నస ళన రు
(water or H2O). అం ఇసక, పంచ ర
కలప వ న శమం (mixture) అ తుం
స ళనం లదు; స ళనం లం
ర యన సం గం జర .

అణు లు, బణు లు స…

రు రు అణు లు పర ణు ల
సమూ [బణు ] (molecule) అం రు
( ర చనం: బహ ళ న అణు ల గుం
బణు ). ఒక బణు ఉన అణు ల ఒ
మూల వచు (ఉ హరణ: ండు ఉదజ
అణు ల స ళనం వల న ఒక ఉదజ
బణు (H2), ండు ఆమజ అణు ల
స ళనం వల న ఒక ఆమజ బణు
(O2) ). ఒ బణు రకర ల మూల లు
ఉం చు (ఉ హరణ: ండు ఉదజ అణు లు,
ఒక ఆమజ అణు ల స ళనం వల న
ఒక బణు (H2O) ). అం ండు అంత
కం ఎకు వ అణు లు ర యన బంధం
ప వం వల స తం అ బణు
డుతుం .

అ నులు స…

దు శం (electrical charge) ం న
అణు (molecule) , పర ణు (atom)
, పర ణు క లు (sub-atomic particle)
అ ను (ion) అనబడును. దు శం
ందటం అం ఒక ఎల ల ందటం
(gain) , నష వటం (lose)
జరుగుతుం . అణు లు, పర ణు లు ఒక
, అంతకం ఎకు వ ఎల ల
ల ం న ఎడల అ ఋణ అ ను (anion).
అ ధం ఒక బణు , అణు , పర ణు
ఒక , అంతకం ఎకు వ ఎల ల
నష న ఎడల అ ధన ను (cation).
ఉ హరణ యం ధన ను (Na+),
హ తము ఋణ ను (Cl-) క
శ న (neutrally charged) యం
(NaCl) వసుం . (మనం ఉ
ఉం ముఖ నర యనం ఇ .)

ర యన బంధము స…
ఒక బణు ,స కము (crystal)
ఉన అణు లు కుం - అం
ఒక మ క అం టుకు ఉం ధం
- ఉంచగ శ ర యన బంధం (chemical
bond) అం రు. ఈ ర యన బంధం అ
ఊహనం (concept) టు హ బల
ంతం (valence bond theory) ,
భ కరణ సంఖ (oxidation number)
ఉప ం న నప ల
బణు ల అమ క , ఏ బణు లు ఏ
ళ ఉ కూ కను వచు .
అస న న ( ష) ప ల (ఉ రణ ,
హర య ల ) షణ య వల
వ న డు హ బల ంతం తుం .
ఆ సంద ల డ ప య
 ం లు ఉ . ముఖ మ న
ంటం ర యన సం ఒక .

ర యన ప యలు స…

ర యన ప య అం ఏ ? బణు ల సూ
కట (fine structure) వ ప మం
(tranmsformation) ర యన ప య
(chemical reaction) అనబడును. ఇటువం
ప ల న న బణు లు ఒక
మ క అతుకు ద చు . ద
బణు లు న వచు . , ఒక
బణు ఉన అణు ల నం త
అణు లు ప పన వచు . ఏ
ఏమ నప ,ర యన ప య జ న డు
ఉన బం లు (ర యన బం లు) వచు ,
టస త బం లు ఏర డనూ వచు .

య లు స…

రణ నర యన ప యల ప రం
క దవ (mass) రూ ంతరం
ం శనం దు. దవ
త యమం (conservation of mass)
అం రు. ఆధు క క సం ప రం
తమ దవ దు; శ (energy). ఈ
ఆధు క త యమ అ స
పవ ం న E = mc2 అ సూతం. తమ
శ అ గు ం ర యన శ లత
(chemical equilibrium) అ వన ,
 పగ (thermodynamics) త
దులు ప .

బయ ంకులు స…

Chemical Glossary
Chemistry Information Database
includes basic information and some
toxicity
Chemistry Jobs and Career Info
IUPAC Nomenclature Home Page , see
especially the "Gold Book" containing
definitions of standard chemical terms
Experiments videos and photos of the
techniques and results
 Material safety data sheets for a
variety of chemicals
Material Safety Data Sheets

ఊపయుక గం వ స…

Chang, Raymond. Chemistry 6th ed.

Boston: James M. Smith, 1998. ISBN 0-07-
115221-0.
మూ , ంక శ ర ,
రసగం యర యనం, Rao Vemuri, 1991.
Vemuri, V. Rao, English-Telugu and
Telugu-English Dictionary and
Thesaurus, Asian Educational Services,
New Delhi, India, 2002. ISBN 0-9678080-
2-2.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?
title=ర యన_ సము&oldid=2889544" నుం
రు

Last edited 1 month ago by ChaduvariAWBNew

అదనం సూ ంచ ప ం ఠ ం CC BY-SA 3.0 ంద

లభ ం