తరగ : 9వ తరగ   యం:   షయం: వ ం  

ఠం : వృ కణ   వ సంఖ : 16 
వన :  1. త చ కణ లం  

అభ సన ఫ : 
.................................. 
1. త చ కణ ల ం వ .   
2. త చ కణ ల ల , అ ఉం బ వ క . 
3. ఆ ర త చ కణ మ , .  
4. గ రక ల ం కల ర ం త చ కణ ల అ నం . 

వనల అవ హన:  
క హ ఉప తలమం త చ కణ లం క ఉం ం . త చ కణ లం జ కణ లం ం అ వృ  
ం ం .  
● త చ కణ లం ఎ ర భ ంపబ ం ? అ ఏ ?  
● త చ కణ లం ? ర అం ఏ ?  

ల , బ త చ కణ లం ర భ ంచబ ం . అ 1. హ చర ం బ త చం ( ప  
ర) 2. మధ త చం (మధ ర) 3. అంతఃత చం ( ప ర). ఇ ం కం క న ,ప న , 
గ రక ల వం ం కల ర ం . ద ట త చ కణ లం హ చర ం న ఏర  
రల ర ఆం . ట క త చ కణ లం ం ంచబ ం . 
● త చ కణ లం క తం క ఉం , ప కణ ల సరణ ఎ జ ం ?  
● ఆ హ చర ం క ల ఆ రం, అమ క ఎ ఉం ం ? 
 
 
● ఆ క హచ , క హచ గల ఏ ? 
ఆ హ చర ం న రం క . ప రం అం . ఆవ ం ం ం ర  
ర కక ఉం . ఆవ ం అ బంధ క ఉం . ప రం ల ల మయం 
జ ం . అ హ చర క డ న ం కల వం ల ల క ఉం . 
ఆ హ చర ం క ల ప ంచ ఒక న కృత ం ం. ఉన ఆ  
తమల ం . ఒక మధ లం . న అం వద ల రక ం .ఆ ర  
త న తల ద ప ంచం . 
ద ప ం న మ , 
ఇవ బ న మ డం . 
 

స్వీయ మూల్యాంకనం: 
1.త చ కణ లం క ల ణం   ( )  
A) ప రం గల కణ లం    B) ంచడం  
C) దళస కణకవ గల కణ లం  D) భజన ం కణ లం 
2. జత పరచం  
I హ చర ం  ( ) a. ప ర  
II మధ త చం  ( ) b. ప ర   
III అంతఃత చం  ( ) c. మధ ర   
3. ఇవ బ న మ ం , A,B,C మ D ల యం . 
మ : ----------------------- 
  A: --------------------------------------- 
  B: -------------------------------------- 
  C: ---------------------------------------- 
D: ----------------------------------------
4. త చ కణ లం ఎ ర భ ంపబ ం ? అ ఏ ?
 
5. త చ కణ లం మ , ంచం . 
   
6. త చ కణ లం ం యం . 
 
7. ఆ ర కణ లం ప ంచ అవలం ం న పం యం .
Resources: 1.​https://www.youtube.com/watch?v=zevOkEPislo​ 2. 
https://www.youtube.com/watch?v=r_m50XDnW4o
 
తరగ : 9వ తరగ   ​ యం:   ​ షయం: వ ం 
ఠం : వృ కణ   వ సంఖ : 17
వన :  1. సం యక కణ లం 

అభ సన ఫ : 
..................................
1. సం యక కణ ల ం వ .   
2. సం యక కణ ల ల బ వ క . 
3. సం యక కణ లం మ , . 

వనల అవ హన:  
క హం ఎ వ గం సం యక కణ లం ఉం ం . సం యక కణ లం జ కణ లం ం  
అ వృ ం ం . 
● సం యక కణ లం ఎ ర భ ంపబ ం ? అ ఏ ?  
 
సం యక కణ లం క ద ఉం , ట న ం క ఉం . సం యక కణ లం  
ఖం ర . అ , 1. మృ కణ లం 2. ల ణ కణ లం 3. దృఢ కణ లం. 
 
 
 
● మృ కణ లం క లల యం .  
 
● ధ ర ల మృ కణ ల ం , ం యం .   
మృ కణ లం క మృ ,ప చ డ క , 
వ సం ంచబ ఉం . 
హ త క ఉం కణ హ త కణ లం 
అం .ఇ రణజన సం గ య ం ం . ద గ క ఉం మృ కణ త త 
కణ లం అం .ఇ ల మయం ం ం . , ఆ రం మ వరప ల మృ  
కణ ల కణ లం అం . 
● మృ కణ లం క ల , ల ణ, దృఢ కణ లం క ల లం .   
మృ కణ ల క ల ల ణ కణ లం క దళస డల క ం ం డ ఉం . 
దృఢ కణ లం క దళస డల క ఉం , క ల మధ ం దగర దగర అమ ఉం . 

స్వీయ మూల్యాంకనం: 
1. ​మృ కణ లం క ల ల ణం  ( ) 

A) ప చ కణకవ క ,వ సం ంచబ ఉం .  B) ద
​ ళస డల క న క  

C) భజన ం ఉండటం  D) క​ ల మధ ం దగర అమ ఉం

2. జత పరచం   

I మృ కణ లం  ( ) a. క దళస డల క ం ం డ ఉం

II ల ణ కణ లం ( ) b. క ల మధ ం , దళస డల దగర ఉం . 

III దృఢ కణ లం ( ) c. ప చ డ గల క ,వ సం ంచబ ఉం . 

3. స ంచం . ( )  

A) ​మృ కణ ల క ల కం ల ణ కణ ల క డ ఉం . 

B) ​దృఢ కణ లం క ప చ డల క ఉం . 

C) రణజన సం గ యజ - హ త మృ కణ లం      

D) త త కణ ల గ ం .  

4. ఇవ బ న ల కణ ల ం ,ప క ంచం .  

 
A
B
C
D
E
F

5. సం యక కణ లం మ యం .

6. మృ కణ ల ల యం . 
వన : 1. https://www.youtube.com/watch?v=8JS7hgyVVAw​ 2. 
https://www.youtube.com/watch?v=kSNtoXB2Kmk
 
తరగ : 9వ తరగ   ​ యం:   ​ షయం: వ ం  
ఠం : వృ కణ   వ సంఖ : 18
వన :  1. సరణ కణ లం 

అభ సన ఫ : 
.................................. 
1. సరణ కణ లం ం వ . 
2. సరణ కణ లం ర ప ల బ , షక కణ వ క . 
3. సరణ కణ లం మ , . 

వనల అవ హన:  
ర కణ సరణ కణ .ఇ ధర లక ల క న అమ కల ఏర ఉం . 
సరణ కణ లం ఎ ర భ ంపబ ం ? అ ఏ ? 
 
సరణ కణ లం ఖం ం ర . అ , 1. 2. షక కణ లం 
 
 
 
 
 
 
క ? ఏప ల ర ం ? 
ల ం క ం న , క న లవ ర ం .  
డ న క , , తం , మృ కణ లం ఉం . 
షక కణ లం క ? షక కణ లం సరణ ం ప ? 
 రణజన సం గ య త న ఆ రప షక కణ లం క ల సరఫ  
అ . షక కణ లం డ న ల క , ల , సహక , తం , మృ  
కణ లం ఉం .  
● సరణ కణ లం ?  
● ం లఏ కణ ఏ ? 
 
సరణ కణ లం సరణ ం ం మ ం కఆ ం . కల సరణ కణ  
ఎ వఎ వర , ష ల సరఫ . , షక కణ ం క ం ల  
ఏర .  

స్వీయ మూల్యాంకనం:
1. కణ లం క ల ణం   ( ) 

A) డ న క ఉండటం  B) ఉండటం 

C) సహక ఉండటం      D) ​ మృ కణ లం ఉండటం

2. జత పరచం  

I   ( ) a. ఆ ర ప ల సరఫ ం ం . 

II షక కణ లం ( ) b. మ షక కణ లం క ఏర . 

III ం .( ) c. ర ం ం . 

3. స ంచం . ( ) 

A) ​ షక కణ క ం ల ఏర . 

B) ​ మ షక కణ లం మృ కణ లం ఉం ం . 

C) ర జ ం . 

D) క న లవ షక కణ లం సరణ ం . 

4. కణ లం మ యం .

5. షక కణ లం మ యం . 

 
6. క ం ల జ ప ల యం . 
 
 
వన : 1. https://www.youtube.com/watch?v=gvKpJORpIKo​ 2. 
https://www.youtube.com/watch?v=ffT-rLntdcA
తరగ : 9 వ తరగ   యం:   షయం: వ ం 
ఠం : జం కణ   వ పంఖ : 19 

భావనలు:  
1. అవయవ వ వస  
2. జం కణ  

అభ్యసన ఫలితాలు: 
........... 
1. అవయవ వ వసల , ల ం వ . 
2. అవయవ వ వసల ఏ కణ ల . 

భావనల అవగాహన: 
అ క ర ల అవయవ వ వస శ రం అ కర ల ర ం . 
● న అవయవ వ వసల , ల ఈ ం ప క యం . 

అవయవ వ వస     

వ వస   స ర రం  

   

జం ల రకర ల ల ర ంచడం సం రకర ల కణ ఉం . ఈ కణ ఏర అవయవ 

వ వసల హ ప త ం, ఆ రం ర అ పంజర వ వస, సరణ ర రక సరణ వ వస, స య ర స 
వ వస, వ రప ల శ రం ప పం ంచ సరన వ వస, అ అవయవ వ వసల సమన య పరచ  
వ వస, త ర ంచ త వ వస, ర యన సమన యం ర ంచ అంత వ వస 
ద న ఉ .  
● జం ల ఎ ర ల కణ ఉం ? అ ఏ ? 
జం ల నం ర ల కణ ఉం .అ  
1. ఉపక కణ లం 2 సం జక కణ లం 3. కండర కణ లం 4. కణ లం. 
 ● ల ఉపక కణ లం వలన క ఉప ? 
ఉపక కణ లం జం ల ప అవయ ల , బయట ల క ఉం ం . 
● సం జక కణ ల క ? 
సం జక కణ లం అంతర క రం రం స ం న ఉం అవయ ల క ం . 
● కండర కణ లం యం . 
కండర కణ లం శ ర కద కల డ ం . 
● కణ లం ? 
కణ లం హ , అంతర ఉ పనల చర ం . 

స్వీయ మూల్యాంకనం: 
1. జతపరచం    
I. | కణ లం ( ) a కద కల డ ం  
||. ఉపక కణ లం  ( ) b. అంత ల దృఢ న చ ం ఆ ం . 
III కండర కణ లం ( ) c. యం ణ సమన యం  
IV. సం జక కణ లం ( ) d. శ ర ల క ఉం ం  
2. యం ణ - సమన య న డ అవయవ వ వస ఏ ? 
 
3. ధ అవయవ వ వస , ల ం యం . 
 
4. స ంచం . 
A) సం జక కణ లం ఇతర కణ ల అం ల క ఉం ం . 
B) సం జక కణ లం అంత ల దృఢ న చ ం ఆ ం . 
C) సం జక కణ లం యం ణ సమన యం లక ం . 
D) సం జక కణ లం ఒక కణ లం ం , క కణ ప లర ం ం . 
 తరగత: 9 వ తరగత మీడియయ: తెలుగు విషయయ: జీవశాసయ
పాఠయ పేర: జయతు కణజాలాలు వరర్క్ షీట్ సయఖఖ: 20
భావనలు: 1. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలయ
2. సస్తరిత ఉపకళా కణజాలయ

అభఖసన ఫలితాలు:
విదఖరర్ధులు ..................................
1. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ, సస్తరిత ఉపకళా కణజాలమల యొకర్క్ నిరర్మాణయ, వాటి విధులను గురియచి వివరిసస్తర.
2. జీవులలో శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ, సస్తరిత ఉపకళా కణజాలమలు ఉయడే ప్రదేశాలను గురిస్తసస్తర.
3. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ, సస్తరిత ఉపకళా కణజాలమల బొమర్మాలు గీసస్తర.

భావనల అవగాహన:
జయతువుల లోపలి అవయవాలను, బయట భాగాలను కపప్పి ఉయచే కణజాలానిన్ని ఉపకళా కణజాలయ అయటార.
• ఉపకళా కణజాలయ ఎనిన్ని రకాలు? అవి ఏవి?

• జీవులలో ఉపకళా కణజాలయ ఏకర్క్డెకర్క్డ ఉయటయద?

ఉపకళా కణజాలయ ప్రధానయగా నాలుగు రకాలు. అవి 1. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ 2. సస్తరిత ఉపకళా కణజాలమ
3. ఘనాకార ఉపకళా కణజాలయ 4. సస్తయభాకార ఉపకళా కణజాలయ. ఉపకళా కణజాలమ చరర్మాయ పైన, నోటి కుహరయలో, రకస్త
నాళాలపైన, ఊపరితతుస్తలలో ఉనన్ని వాయుగోణులలో, వవృకర్క్ నాళాలలో విసస్తరియచి ఉయటయద.
వివిధ రకాల ఉపకళా కణజాలమలను పరిశీలియచయడి.

శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ సస్తరిత ఉపకళా కణజాలమ ఘనాకార ఉపకళా కణజాలయ సస్తయభాకార ఉపకళా కణజాలయ.
 శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ ఎకర్క్డ ఉయటయద?

 శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ నిరర్మాణమను పరిశీలియచే విధానమను రయయడి.

శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమ జీరర్ణవఖవసస్థలో ఉయడే అనన్నివాహిక, నోటి లోపలి పొరలు, రకస్తనాళాలు, ఊపరితతుస్తలలో ఉనన్ని
వాయుగోణులలో ఈ కణజాలయ ఉయటయద. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమను పరిశీలియచడానికి ఈ కియద కవృతఖయ చేయవలసి
ఉయటయద. ఒక శుభ్రమైన సప్పిన్ గాని, ఒక ఐస్ క్రీమ్ పులల్ల గాని తీసుకొని మీబుగగ్గ లోపలి భాగయలో ఉనన్ని సనన్నిని పొరను గీకాలి.
 సప్పిన్ పై ఉనన్ని పలుచని పొరను సేకరియచి, ఒక ససడ్
ల్ల పైన ఉయచి సకక్ష్మదరిర్శిని సహాయయతో పరిశీలియచాలి. . మీర పరిశీలియచిన
నిరర్మాణానిన్ని బొమర్మాగీచి, ఇచిచ్చిన బొమర్మాతో పోలచ్చియడి.

 కణాలనన్ని ఏవిధయగా అమరి ఉనాన్నియ?

 కణాల మధఖ కణాయతర అవకాశాలు ఉనాన్నియ?

బలల్ల పరపుగా, పలుచని పొఅ కలిగి ఉనన్ని శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలమలోని కణాలనిన్ని దగగ్గరగా అమరిఉయటాయ. ఎలాయటి
కణాయతరవకాశాలు ఉయడవు. పారగమఖతను కలిగి ఉనన్ని దీని పాల్లసర్మాపొర వలన ఇద పదరర్ధులను రవాణా చేయగలుగుతుయద.
 అనేక వరసలలో అమరి ఉనన్ని ఉపకళా కణజాలమ ఏద? ఎయదుకు ఇలా అమరి ఉయటయద?

చరర్మాయపై అమరి ఉనన్ని ఉపకళా కణజాలమ అనేక వరసలలో ఉయటయద. దీనిని సస్తరిత ఉపకళా కణజాలయ అయటార. చరర్మాయ
కాలిపోయనా, గాయలైనా దెబబ్బతనే ఈ కణజాలయ, వాటిని మానుప్పిటలో సహాయపడుతుయద.

సస్వీయ మూలలల్యాంకనల్యాం:
1. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలయ బొమర్మా గీయయడి.

2. సస్తరిత ఉపకళా కణజాలయ మనలను ఎలారక్షిసుస్తయద.

3. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలయ యొకర్క్ లకణయ కానిద ---
A) బలల్ల పరపుగా ఉయడటయ B) ఒకే వరసలో అమరి ఉయడటయ
C) పదరర్ధుల రవాణాలో సహాయపడుతుయద. D) సకక్ష్మ చూషకాలను కలిగి ఉయడటయ
4. సస్తరిత ఉపకళా కణజాలయ విషయయలో సరికానిద - - - - - - -
A) శైలికలు ఉయడవు B) అనిన్ని కణాలు ఒకే బేసర్మాయట్ పై ఉయడటయ
C) చరర్మాయ సస్తరిత ఉపకళా కణజాలయ D) అనేక వరసలలో ఉయడటయ
5. ప్రకటన : శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలయ మాత్రమే పదరర్ధుల రవాణాలో సహాయపడుతుయద.
తారిర్క్కయ /కారణయ : శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలయ పారగమఖత గల తత్వచానిన్ని ఏరప్పిరసుస్తయద. కాబటిట్టి ఇద ఎయపక చేసిన
పదరర్ధులను మాత్రమే రవాణా చేసుస్తయద.
A) ప్రకటన సరైనద తారిర్క్కయ తపుప్పి. B) ప్రకటన తపుప్పి తారిర్క్కయ సరైనద
C) రయడు సరైనవి D) రయడు తపుప్పి.
6. ఉపకళా కణజాలయ ఎనిన్ని రకాలు? అవి ఏవి?

7. శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలయ జీవులలో ఎకర్క్డ ఉయటయద?

 తరగత: 9 వ తరగత మీడియయ: తెలుగు విషయయ: జీవశాసయ
పాఠయ పేర: జయతు కణజాలాలు వరర్క్ షీట్ సయఖఖ: 21
భావనలు: 1. ఘనాకార ఉపకళా కణజాలయ
2. ససయభాకార ఉపకళా కణజాలయ
అభఖసన ఫలితాలు:
విదఖరర్ధులు ..................................
1. ఘనాకార, ససయభాకార ఉపకళా కణజాలముల విధులను వివరిససర.
2. ఘనాకార, ససయభాకార ఉపకళా కణజాలముల మధఖ బేధాలను గురిసససర.
3. ఘనాకార, ససయభాకార ఉపకళా కణజాలముల బొమమ్మలు గీససర.
భావనల అవగాహన:

 ఘనాకార ఉపకళా కణజాలయ ఎకర్క్డ ఉయటయద? దని విధులేవి.

 ఘనాకార ఉపకళా కణజాలమును ఎలా పరిశీలియచాలి?

 ఘనాకార ఉపకళా కణజాలములో కణాల అమరిక ఎలా ఉయటయద?

మీ పాఠశాలలో గల ససస్లైడడ్స్ పెటట్టె నుయడి ఘనాకార ఉపకళా కణజాలము గల శాశశ్వత ససస్లైడ ను తీసుకొని సూకక్ష్మదరిర్శిని సహాయముతో
పరిశీలియచయడి. పరిశీలియచిన దని పటానిన్ని మీ నోట్ పుససకయలో గీయయడి. మీర గీచిన బొమమ్మను ఇవశ్వబడిన బొమమ్మతో పోలలయడి.
ఘనాకార ఉపకళా కణజాలములో ఘనముల మాదరిగా ఒకే వరసలో అమరి ఉయటాయ.

 ససయభాకార ఉపకళా కణజాలయ ఎకర్క్డ ఉయటయద? దని విధులేవి.

 ససయభాకార ఉపకళా కణజాలమును ఎలా పరిశీలియచాలి?

 ససయభాకార ఉపకళా కణజాలములో కణాల అమరిక ఎలా ఉయటయద?

ససయభాకార ఉపకళా కణజాల కణాలు స్రవియచే చోట, శోషణ జరిగే చోట ఉయటాయ. మీ పాఠశాలలో గల ససడ
స్లై డ్స్ పెటట్టె నుయడి
ససయభాకార ఉపకళా కణజాలము గల శాశశ్వత ససస్లైడ ను తీసుకొని సూకక్ష్మదరిర్శిని సహాయముతో పరిశీలియచయడి. పరిశీలియచిన
దని పటానిన్ని మీ నోట్ పుససకయలో గీయయడి. మీర గీచిన బొమమ్మను ఇవశ్వబడిన బొమమ్మతో పోలలయడి. ససయభాకార ఉపకళా
కణజాలములోని కణాలు పొడవైన ససయభాలుగా, కేయద్రకానిన్ని కలిగి ఉయటాయ.

 రూపాయతరయ చయదన ఉపకళా కణజాలము గురియచి రాయయడి.

చేపలు, సరీససృపాలలో పొలుసులు, పక్షుల ఈకలు మొదలైనవి రూపాయతరయ చయదన ఉపకళా కణజాలములు.

సస్వీయ మూలలల్యాంకనల్యాం:
1. ఘనాకార ఉపకళా కణజాలముల బొమమ్మలు గీయయడి.

2. ససయభాకార ఉపకళా కణజాలముల బొమమ్మలు గీయయడి.

3. చినన్ని పేగులో జీరర్ణమైన ఆహారపదరార్ధుల శోషణ జరగుతుయద. దీనికి కారణమైన కణజాలయ ఏద?
A) శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలము B) ఘనాకార ఉపకళా కణజాలము
C) ససయభాకార ఉపకళా కణజాలము D) ససరిత ఉపకళా కణజాలము
4. మూత్ర నాళాలలో కనిపయచే ఉపకళా కణజాలయ-----
A) శలర్క్ల ఉపకళా కణజాలము B) ఘనాకార ఉపకళా కణజాలము
C) ససయభాకార ఉపకళా కణజాలము D) ససరిత ఉపకళా కణజాలము
5. రూపాయతరయ చయదన ఉపకళా కణజాలము కానిద
A) చేపల పొలుసులు B) పక్షుల ఈకలు C) నోటి లోపలి పొర D) సరీససృపాలలో పొలుసులు
6. ఘనాకార ఉపకళా కణజాలయ ఎకర్క్డ ఉయటయద? దని విధులేవి?

7. ససయభాకార ఉపకళా కణజాలయ ఎకర్క్డ ఉయటయద? దని విధులేవి.

తరగ : 9 వ తరగ   యం:   షయం: వ ం 
రం : జం కణ   వ సంఖ : 22 

వన : 
1. సం జక కణ లం 
2. ఏ కణ లం 

అభ సన ఫ : 
............ 
1. సం జక కణ ల వ క  
2ఏ కణ లం ల వ . 
3. ఏ కణ లం మ . 

వనల అవ హన: 
మన శ ఎ వం , శ రం పల ఉన అవయ ల నం ఎ ం .  
రణ న కణ సం జక కణ . 
● సం జక కణ ల ల ల ం . 
సం జక కణ అవయ ల కండ ల క ఉం . శ రం ధ అంత ల దృఢం చ ం  
వల న ఆ సమ . ఈ కణ అంతరత అవయ ఒక ష నం ఉంచ  
స యపడ . ఇ ఒక కణ లం ం క కణ ప లర లక .  
శ రర ణశ రక ల య డం, ప ల యడం వం స యపడ . 
● ం ల ప ంచం . అ ఏ కణ ల సంబం ం న ? 
ం సం జక కణ ల సంబం ం న . సం జక కణ శ రం న న ల ర ం  
కణ . ఏ కణ లం, ఎ కణ లం ఎ క, గ ం సం బంధనం, మృ , 
బంధనం, రకం వం ఉం . 
1ఏ కణ లం 2. ఎ కణ లం  3. ఎ క 4. గ ం సం బంధనం 5. మృ 6. బంధనం 7. రకం 

 
 
● ం ప ంచం . క ల , ల ల ం .  
 
 
 
 
ఇ ఏ కణ లం. ఇ ఒక సం జక కణ లం. ఇ ధ కణ ల క ం . ఇ అవయ ల  
ల ఉం ట డ ం . ఈ కణ లం ఉం క ల క అం .ఈక తం  
ప .ఇ న యప న కణ లం ఏర డటం డ ం .చ ,ఎ క , 
కండ ల అ ఉంచడం ఏ కణ లం లక ం .  
ఇ రక మ ల ఉం ం .  

య ంకనం: 
1. ఏ కణ లం మ యం .  
 
 
2 సం జక కణ లం న న ల యం .  
 
 
3. సం జక కణ ల ం యం .  
 
 
4. ఏ కణ లం ఎక డ ఉం ం .  
 
 
5స ంచం . (  ) 
A) చ కండ అతకడం ప కణ లం లక ం .  
B) ఎ క కండ అతకడం ఏ కణ లం లక ం .  
C) ఏ కణ లం ప లర లక ం .  
D) ఏ కణ లం అవయ ల ల ఉం ట డ ం .  
తరగ : 9వ తరగ   యం: షయం: వ ం 
ఠం : జం కణ   వ సంఖ : 23 

భావనలు: 
1. ఎ కణ లం 
2ఎ క 
3. మృ  
4. సం బంధనం 
5. బంధనం 

అభ్యసన ఫలితాలు: 
.................... 
1. ఎ కణ లం, ఎ క, మృ , సం బంధనం మ బంధ ఉం ల . 
2ఎ కణ లం, ఎ క, మృ , సం బంధనం మ బంధ ల ల వ . 

భావనల అవగాహన:  
● శ రం పల చ ం ర ణ ర ఏ కఏ ఉ ? 
ప ల ఉంచ చర ంద ఒక రక న సం జక కణ   
ఉం . ఎ కణ లం అం . ఈ కణ లం క ల ం ఉం ం . 
శ ర ం బయట ం ఈక ఆ . ఉష ధకం ప . 
● మన శ రం అ కణ మృ ఉం ? 
కణ మృ ,మ కణ దృఢం ఉం . 
● ఏ కణ లం సక ల ఒక షఆ ఇ ం ? 
ఎ క ఇం క రక న సం జక కణ లం. ఇ శ ఆ ఇవ డం   
స యప ం . అ క సక ల ( ర ప వం ప త ఇ  
అంతర అ పంజర ణం ఒక ఖ ప రం ఉం ం . 
● ఈ అవయ ల ఉం సం జక కణ లం ఏ ? 
 
 
  
 
ళం  
ఈ అవయ ల ఉం సం జక కణ లం మృ .ఎ క క ల , పక కల 
వర, ం, ప, ళం మృ ఉం ం . అ క సక క ల ండ 
దశ ఎ క ఉండ . మృ కణ లం ఉం ం . ర ప వం పల  
అంతర అ పంజరం తం మృ త ఉం ం . మృ దృఢం ఉన ప ఎ క 
అంత దృఢం ఉండ . 
● ం ఎ క ఒక ఒక ఎ అ ం ? 
ం ఎ క ఒక ఒక సం బంధనం ( గ ం ) అ ం . సం బంధనం మ క సం జక 
కణ ల .ఇ ఎ కల సం త ల క ఉం ం .ఎ వ సంఖ తం ల క ఉం ం . ఈ 
తం అ యబ ఉం .ఇ పక క ఉం .శ ర కద క  
ఎ క అం న కండ ల వలన జ . 
● ఎ కల కండ ఎ అం ఉం ? 
కండ ఎ క సం త ల , ంట బంధ ల వలన అం ఉం . బంధనం 
ం ) తం త సం జక కణ లం. ఇ యబ ఉం .ఇ పక  
క ఉం . 

స్వీయ మూల్యాంకనం: 
1. మృ మ ఎ క మధ గల ల యం .. 
2 సం బంధనం మ బంధన తమ ర ంచడం స యప ర ఏ ? 
3. జత పరచం .  ( )  
I​ ఎ కణ లం  ( ) a కండ ల ఎ కల అతకడం స యపడ  
II సం బంధనం ( ) b. శ ఆ ఇవ డం స యపడ  
III ఎ క ( ) c. ప ల కణ లం.  
V బంధనం ( ) d. ఎ కల సం త ల క ఉం  
A) I-c, II- a, III-d, IV- b  B) I-d, II- c, III-a, IV- b 
C) I-d, II- c, III-b, IV- a D) I-a, II- c, IIII-d, IV-b 
4. స ంచం . 
A) మృ ఉం ం . 
B) మృ ళం ఉం ం . 
C) మృ ళ ఉం ం . 
D) మృ ప ఉం ం .  
Image Source: 1. ​https://images.app.goo.gl/ASpxh15fXT​8​mDGSP9 2​. ​https://images.app.goo.gl/aq6qt​8​juez5PFBLH​8 
తరగ : 9 వ తరగ   యం:   షయం: వ ం 
ఠం : జం కణ   వ సంఖ : 24 
వన : 
1.  
2 ఎ రక క  
అభ సన ఫ : 
................ 
1. రకం అం ల . 
2 ఎ రక క ల ణం మ ల వ . 
3. రకం ఉం అం ల . 
వనల అవ హన:  
మన శ ర రక ల రకం వ ం . ఇ ఒక రక న సం జక కణ లం. ఇ వ ప కణ లం. థ 
న శ రం 5 టర రకం ఉం ం . రకం తం ఉండ . రకం నం ం అం  
ఉం . అ 1. 2.రక క . 
● ఏ అం ఉం ? 
రకం ఒక అంశ న ఎ వ తం ఉం ం . ,అ ఆ ల వం రక ర ల 
ష ఉం . ట , ఉం .ఇ శ శ ం స యపడటం  
 
సరక ప న , ఇతర లవ ల క ఉం ం . రకం గడ కట వల న 
అ క 
ర ఉం . కణ హ శం వప ర న ంపబ ఉం ం . అం త రకం వ 
పం ఉం ం . రకం సం యక కణ లం అ నప రకం తం ఉండ . రక ల రకం 
గడకట ం అ ప రం ఉప గప ం . రక క ల రకం చ  
ఉం . 
● రకం ఎ ర లక ? అ ఏ ? 
రకం ధర నక ఉ . ష న ర . రక క ర . 
1. ఎ రక క 2 ల రక క 3. రక ఫల క . 
రకం అం ల వ ఇవ బ న ప ంచం .  

● ఎ రక క ఎక డ త ర ?అ ర ం ?  
త గరం ఉన యం మ హ ఎ రక క   
త ర . డ న ల ఎ కల ఉం ఆ మజ రకం 
త ర ం . ఎ రక క ల ఎ అ అం . ఎ వర  
అ ఉండటం వల రకం ఎ ఉం ం . ఇ ఆ జ , ర  
డ లర స యప ం . ఒక ట నవ రకం  
ఐ యన ఎ రక క ఉం . ఎ రక క 120 . . 
ర ల ఎ రకక ం కం ఉండ . 
య ంకనం: 
1. అం ఏ ? ఉం అం ల ం వ ంచం . 
2. ఎ రక క ల ఏ ? 
3. రకం అం ల యం . 
4. ంద ల రక ప ల కల క ం , వ ల ప ం , ంచం . ( ప ) 
5. సర న ఎ ం . 
ఖ 1: త గరం ఉన రక క యం మ హ త ర . 
ఖ 2: డ న ల ఎ కల ఉం అ మజ రకం త ర ం . 
A) ఖ 2స న  
B) ఖ 1స న  
C) ం ఖ స న D) ం ఖ స న . 
6. స ంచం . 
A) ఎ రకక 120 . 
B) డ న శ రం 5 టర రకం ఉం ం . 
C) రకం ప చ తం ఉం .  
D) ఎ రక క ల ఎ అం .  
 
 తరగత: 9 వ తరగత మీడియయ: తెలుగు విషయయ: జీవశాసయ

పాఠయ పేర: జయతు కణజాలాలు వరర్క్ షీట్ సయఖఖ: 25

భావనలు: 1. తెలల్ల రకక్త కణాలు

2. రకక్త ఫలకికలు

అభఖసన ఫలితాలు:

విదఖరర్ధులు ..................................

1. తెలల్ల రకక్త కణాలను గురక్తసక్తర.

2. మన శరీర రక్షణలో తెలల్ల రకక్త కణాల పాత్రను వివరసక్తర.

3. తెలల్ల రకక్త కణాల బొమమ్మలు గీసక్తర.

భావనల అవగాహన:

పకర్క్న ఇవవ్వబడిన చారర్ట్ ను

పరశీలియచయడి. ఇవి తెలల్ల రకక్త
కణాలు. ఇవి ఎర్ర రకక్త కణాలత
పోలిల్చినపుడు తకర్క్వగా
ఉయటాయ.

 వీటిని తెలల్ల రకక్త కణాలు అని ఎయదుక అయటార? తెలల్ల రకక్త కణాలు ఎనిన్ని రకాలు? అవి ఏవి?

రకక్తయలో గల రయడవ రకము కణాలు తెలల్ల రకక్త కణాలు వీటిలో హిమోగల్లబిన్ ఉయడదు, కాబటిర్ట్ ఇవి వరర్ణరహితయగా
ఉయటాయ. వీటిని లఖకో సైటులు అయటార. ఇవి తకర్క్వ సయఖఖలో ఉయటాయ. ఇవి రయడు రకాలు. రేణుయుత
(కణికాయుత) కణాలు, రేణురహిత (కణిక రహిత) కణాలు. రేణుయుత (కణికాయుత) కణాలు నఖట్రోఫిలల, బేసో ఫిలల
మరయు ఇస్ నోఫిలల అని మూడు రకాలు.

 రేణుయుత (కణికాయుత) కణాలు మనక ఎలా తడడ్పడుతాయ?

ఇవి రకక్తయలోకి ప్రవేశయచినసూక్షక్ష్మజీవులను ఎదురర్క్ని నాశనయ చేసక్తయ. కొనిన్ని తెలల్ల రకక్తకణాలు శరీరయలో ప్రవేశయచే
సూక్షక్ష్మజీవులను చయపడయలో తమ జీవితానిన్ని తాఖగయ చేసక్తయ. ఈ యుదర్ధుయలో చనిపోయన తెలల్లరకక్తకణాలే చీము
రూపయలో గాయయ నుయడి బయటక విసరరయచబడతాయ. నఖట్రోఫిలల రకక్తయ లోకి వచిల్చిన బాహఖ పదరర్థాలను ఎదురర్క్నే
ప్రత దేహాలను తయారచేసక్తయ. నఖట్రోఫిలల లను సూక్షక్ష్మ రక్షకభటులు అయటార.

 రేణురహిత (కణిక రహిత) కణాలు ఎనిన్ని రకాలు? అవి ఏవి? మన రక్షణలో అవి పోషయచే పాత్ర ఏమిటి?

రేణురహిత (కణిక రహిత) కణాలు లియఫోసైట్ల మరయు మోనోసైట్ల అని రయడు రకాలు. లియపోసైట్ల రకక్తయ లోకి వచిల్చిన
బాహఖ పదరర్థాలను ఎదురర్క్నే ప్రత రక్షకాలను తయారచేసక్తయ. మోనో సైటుల్ల రేణుయుత (కణికాయుత) కణాలత
పాటు రకక్తయలో అమీబా మాదిరగా కదులుతూ బాహఖ పదరర్థాలను ఎదురర్క్ని భకయచి నాశనయ చేసక్తయ. మోనోసైట్
లను పారశుదర్ధుద్ధ్య కారమ్మకలు అయటార.

 రకక్త ఫలకికల గురయచి వివరయచయడి. అవి మనక ఎలా తడడ్పడతాయ?

రకక్త ఫలకికలు ప్రతఖకమైన రకక్త కణాలు. రకక్త ఫలకికలలో కయద్రకయ ఉయడదు. ఇవి బలల్లపరపుగా ఉయటాయ. ఎకర్క్డైనా రకక్త
నాళానికి దెబబ్బ తగిలిత రకక్త ఫలకికలు అకర్క్డ గుమి కూడి రకక్తయ గడడ్డ కటర్ట్టటుల్ల చేసక్తయ. ఇది రకక్తస్రావయ జరగకయడా
కాపాడుతుయది.

సస్వీయ మూలలల్యాంకనల్యాం:
1. తెలల్ల రకక్త కణాల వరీర్గీకరణను ఒక చారర్ట్ సహాయయత వివరయచయడి.

2. జత పరచయడి. ( )

I రకక్త ఫలకికలు ( ) a. బాహఖ పదరర్ధులను భకయచి నాశనయ చేసేవి.

II నఖట్రోఫిలల ( ) b. ప్రత దేహాలను తయార చేసక్తయ.
III మోనోసైట్ల ( ) c. బాకర్ట్రయా లాయటి సూక్షక్ష్మజీవులను మొదట ఎదురర్క్నేవి.
IV లియఫోసైట్ల ( ) d. రకక్తయ గడడ్డ కటర్ట్డయలో సహాయపడతాయ.
A) I-d, II-c, III-a, IV- b B) I-b, II-a, III-c, IV- d C) I-c, II-b, III-d, IV-a D) I-a, II-c, III-b, IV- d

3. తెలల్ల రకక్త కణాల విధి - - - - -

A) ఆకలజన్ రవాణా B) హిమోగల్లబిన్ ఉతడ్పతక్త C) వాఖధులు రకయడా రక్షణ D) రకక్తయ గడడ్డ కటర్ట్డయలో సహాయపడతాయ.

4. తెలల్ల రకక్త కణాల బొమమ్మలు గీయయడి.

5. రకక్త ఫలకికలు రకక్తస్రావయ జరగకయడా మనలను ఎలా కాపాడుతాయ?

6. మన రక్షణలో తెలల్ల రకక్త కణాలు ఎలా తడడ్పడుతాయ?

తరగ : 9వ తరగ   యం:   షయం. వ ం 
ఠం : జం కణ   వ సంఖ : 26 

భావనలు:   

1. రక వ  

అభ్యసన ఫలితాలు:  
....................................... 
1. రక వ ల ం వ . 
2బ ం స యం రక వ ల . 
2 రక న అ నం . 

భావనల అవగాహన: 
రక వరం ఏ ? రక సంబం .ఇ న ంత ంత ఉన ప , 
రక వరం రక వరం ఒక క వ . 
● రక వ ల ఎవ క ? న న రక వ ల నం . 
● AB మ O రక వ ల ఖతఏ ? 
జర త ం న న ల ఉం ర వ భ ం . అ A, B, AB మ O.  
AB రక వరం క న ఎవ ం ర గల . న AB రక వరం క న ర క రక 
త అం . O రక వరం క న ఎవ రక నం యవ . బ ఈ రక వరం క న ర క 
రక త అం . 
● వ ల రక ఎ అవసర మ ం ? 
● రక వరం వడం క ఖతఏ ? 
ఎవ వ దం ం యప రకం న ఏ త గం ఆప ష  
అ రకం అవసర న రక అవసరం అ ం . మన రక వరం వడం  
ఖ న . మన రకం అవసర న మనం ఇత ల ర ఇవ డ న ఇ  
అవసరమ ం . ం రకం కరణం జ దం సంభ ంచవ . 
● రక వ ల ఎ `ప ంచవ  
రక వ ల క స యం ఈ ం నం రక వ ల క నవ . 
పద : ఒక ల ం పలక ం క డ . అ ంతవర ఆర . 
పటం న ల ం పలక ద ఒక న వృ . 
వృ ల ధం ం అడ త .   
వృతం ం A. ం B, ం D (Rh) ర ఒ క క 
పటం న ధం అం ల . ఎడమ ఉంగర స క  
ం న డ .ఆ పక న . ద ల  
ర బయట . ఒ రకం వడం దల ం . ఒక క 
ర వృతం ప టన ఒ . వృ ల రకం క ం న త త  
ద క ట ఇంత ం ఉం న అ .  
ఒక పం ల ర ర త కల . వృ ల ఉన  
ర ,ర కల కలవ వం లల ఉప ం . ఏ 
ం వృ ల రకం కలవ ం . ఏ వృ ల రకం గడ 
క ం ప ం .ఫ లఅ ణం రక వ ంచవ . 
ఈ ప క స యం .  
Rh D రం రకం కరణం జ అ Rh+ , రకం కరణం 
జరగక అ Rh - అ ం  
గమ ం న ఫ ఈప క న యం .  
( రకవ ప లన నవ ర ం ) 

స్వీయ మూల్యాంకనం: 
1. రక వ ల ం గ యం  
2 ర క రక త , ర క రక త అ ఎవ నం ? ఎం ? 
1 ఇ వ ల క రకవ ల స క ం ంచం . ( ప ) 
4 జత పరచం . 
I A+ రక వరం  ( ) a. అ ర ల కరణం జ ం . 
II O -​ రక వరం  ( ) b. ం Aమ ం Rh D ర ల కరణం జ ం . 
III ​AB+ రక వరం  ( ) c. ఏ ర ల కరణం జరగ .  
IV B
​ + రక వరం  ( ) d. ం Rh D ర కరణం జ ం . 
V O+ ​ రక వరం ( ) e. ం Bమ ం Rh D ర కరణం జ ం  
 
 తరగత: 9 వ తరగత మీడియయ: తెలుగు విషయయ: జీవశాసయ
పాఠయ పేర: జయతు కణజాలాలు వరర్క్ షీట్ సయఖఖ: 27
భావనలు: 1. రేఖిత కయడరాలు
అభఖసన ఫలితాలు:
విదఖరర్ధులు ..................................
రేఖిత కయడరాల నిరార్మాణయ మరియు పనిచేసే విధానానిన్ని వివరిసస్తార.
వివిధ రకాల కయడరాలను గురిస్తాసస్తార.
రేఖిత కయడరాల బొమర్మాలు గీసస్తార.
భావనల అవగాహన:
 మయసయ చరర్మాయతో కపప్పబడి ఉయటయదని మనకు తెలుస. మయసయ మనకు ఎలా సహాయపడుతుయద?
 మయసయలో ఏ కణజాలయ ఉయటయద

మయసయ అనేద ఒక రకమైన కయడర కణజాలయ. కయడర కణాలు సయకోచ శకస్తాని కలిగ, కదలికలకు సహాయపడతాయ. జీవుల పూరర్వ
చరమయగాల కదలికకు, శరీరయలోని ప్రేగులు, హహృదయయ, మొదలైన అయతర అయగాల కదలికలకు కయడరాలే కారణయ.

 కయడర కణజాలయ నిరార్మాణయ మరియు విధులను వివరియచయడి.

కయడర కణజాలయ కయడర తయతువులు అనబడే పొడవైన కణాలచే నిరిర్మాయపబడి ఉయటాయ. ఈ తయతువులు
కయడరపు కదలికలలో సహాయపడతాయ. కయడరాలలో ప్రతఖకమైన మయోసిన్ అనే ప్రొటీన్ ఉయడటయ వలన
కయడర కణాలు సయకోచ శకస్తాని కలిగ, కదలికలకు సహాయపడతాయ.

 కయడర కణజాలయ ఎనిన్ని రకాలు? అవి ఏవి?

కయడరాలు మూడు రకాలు. అవి 1. రేఖిత కయడరాలు 2. అరేఖిత కయడరాలు 3. హహృదయ కయడరాలు
  రేఖిత కయడరాల గురియచి వివరియచయడి.
కొనిన్ని కయడరాల కదలికలు మన అధీనయలోనే ఉయటాయ. ఈ కయడరాలను మనయ అవసరమైనపుప్పడు కదలియచవచచ.
అవసరయ లేకపోయనపుప్పడు కదలికను ఆపివేయవచచ. ఉదహరణకు చేతులు కాళళ్లను కదపడయ. అయదువలన వీటిని
నియయత్రిత లేక సయకలిప్పత కయడరాలు అని అయటార. వీటినే ఆసిస్తా కయడర కణజాలయ అని కూడా అయటార. ఇవి అసిస్తాపయజరయ
లోని ఎముకలకు అతక ఉయడి కదలికలకు కారణమవుతాయ.
 రేఖిత కయడరాల లక్షణాలను వివరియచయడి.
ఈ కయడరాలు పొడవుగా అనేక అడుడ్డు చారలు కలిగ ఉయటాయ. కనుక దీనిని రేఖిత
కయడరయ అని కూడా పిలుసస్తార. ప్రత కయడరయ అనేక పొడవైన సనన్నిటి శాఖా రహితమైన
తయతువులను పోలిన కణాలను కలిగ ఉయటయద. ప్రతీ కణయ కయడరయ అయత పొడవు
ఉయటయద. ఇద సస్థూపాకారయగా ఉయటూ అనేక కయద్రకాలను కలిగ ఉయటయద.

సస్వీయ మూలలల్యాంకనల్యాం:
1. రేఖిత కయడరాల బొమర్మాలు గీచి భాగాలు గురిస్తాయచయడి.

2. రేఖిత కయడరాలు మన శరీరయలో ఎకర్క్డ ఉయటాయ?

3. రేఖిత కయడరాలను నియయత్రిత లేద సయకలిప్పత కయడరాలు మరియు ఆసిస్తా కయడరాలు అని ఎయదుకు
అయటార?

4. రేఖిత కయడరాలు అసయకలిప్పత కయడరాలుగా మరిత ఏమవుతుయద?

5. రేఖిత కయడరాలలోని సయకోచ శకస్తాక, కదలికలకు సహాయపడే ప్రొటీన్ ఏద?

A) టఖబళ్లన్ B) మయోసిన్ C) ట్రోపో మయోసిన్ D) ఫాబ్రిన్
6. రేఖిత కయడరాలవిషయయలో సరికానిదనిని గురిస్తాయచయడి.
A) పొడవైన కణాలు B) సస్థూపాకారయగా ఉనన్ని కణాలు
C) అనేక కయద్రకాలను కలిగన కణాలు D) శాఖాయుత కణాలు
 తరగత: 9 వ తరగత మీడియయ: తెలుగు విషయయ: జీవశాసయ
పాఠయ పేర: జయతు కణజాలాలు వరర్క్ షీట్ సయఖఖ: 28
భావనలు: 1. అరేఖిత కయడరాలు లేదా మమృదు కయడరాలు
2. హమృదయ కయడరాలు
అభఖసన ఫలితాలు:
విదాఖరర్ధులు ..................................
అరేఖిత లేదా మమృదు కయడరాలు మరియు హమృదయ కయడరాల లక్షణాలను వివరిసస్తార.
అరేఖిత లేదా మమృదు కయడరాలు మరియు హమృదయ కయడరాల మధఖగల బేధాలను గురిస్తాసస్తార.
అరేఖిత లేదా మమృదు కయడరాలు మరియు హమృదయ కయడరాల బొమమ్మలు గీసస్తార .

భావనల అవగాహన:
శరీరయలో పూరర్వ చరమయగాలు మన నియయత్రణలో ఉయటాయ. అలాగే అయతరాయగ అవయవాలైన గుయడ, ప్రేగులు అనియయత్రితయగా
ఉయటాయ. అయత...

 మన శరీరయ లోపల ఉనన్న అవయవాలు జరిపే అసయకలిల్పిత చరఖలకు కారణయ తెలల్పియడి.

అనన్నవాహికలో ఆహారము చలనము, రకస్తానాళాల కయడరాల సయకోచ వాఖకోచాలు మన

అధీనయలో ఉయడవ. వీటి కదలికను మనయ మన ఇషష్టానుసరయగా ప్రారయభయచలేము. ఆప
వేయలేము. ఈ కదలికలను నిరర్వహియచే కయడరాలను అనియయత్రిత కయడరాలు అని, మమృదు
కయడరాలు అని కూడా అయటార.

 అనియయత్రిత లేదా మమృదు కయడరాలు ఎకర్క్డ ఉయటాయ?

 వీటిని అరేఖిత కయడరాలు అని ఎయదుకు అయటార?

ఇవి ఐరిస్ (కనుపాప), గరార్భాశయయ మరియు వాయునాళాలలో కూడా ఉయటాయ. ఇవి

పొడవగా సగదీయబడి కుదుర ఆకారయలో ఉయటాయ. వీటిలో అడడ్డుచారలు ఉయడవ. అయదుచేత వీటిని అరేఖిత కయడరాలు
అయటార. ఈ కణాలలో కేవలయ ఒకర్క్ కేయద్రకయ మత్రమే ఉయటయది (ఏక కేయద్రక కణాలు).

 హమృదయ కయడరాలు ఎకర్క్డ ఉయటాయ? వాటి విధులను తెలల్పియడి.

హమృదయ కయడరాలు హమృదయములో ఉయటాయ. హమృదయములోని కయడరాలు రకస్తాప్రసరణలో సహాయపడతాయ. ఈ

కణాలు పొడవగా, చివరి భాగాలు ఒకదానితో ఒకటి కలిసి ఉయటాయ మరియు బహు కేయద్రకాలతో శాఖలు కలిగి
ఉయటాయ. హమృదయ కయడరయలోని కణాలనిన్న చారలతో ఉయటాయ. నిరామ్మణయలో ఇది చారల కయడరాలిన్న పోలి ఉనాన్న
అనియయత్రిత చరఖలను నిరర్వహిసస్తాయది.
సస్వీయ మూలలల్యాంకనల్యాం:
1. హమృదయ కయడరాల బొమమ్మలు గీచి, భాగాలు గురిస్తాయచయడి.

2. అరేఖిత కయడరయలోని భాగాల పేరర్లు రాయయడి.

4. హమృదయ కయడరాల పరయగా సరియైన దానిని గురిస్తాయచయడి.

A) రేఖిత కయడరయ, బహు కేయద్రకయుతయ మరియు నియయత్రితయ.
B) రేఖిత కయడరయ, శాఖాయుతయ మరియు నియయత్రితయ.
C) రేఖిత కయడరయ, బహు కేయద్రకయుతయ మరియు అనియయత్రితయ.
D) మమృదు కయడరయ, కుదుర ఆకారయ మరియు అనియయత్రితయ.
5. మమృదు కయడరయ యొకర్క్ లక్షణాలను తెలల్పియడి?

6. మమృదు కయడర కణజాలయ ఎకర్క్డ ఉయటయది?

7. మమృదు కయడరమును అరేఖిత కయడరయ అని ఎయడకు అయటార?

 తరగత: 9 వ తరగత మీడియయ: తెలుగు విషయయ: జీవశాసయ
పాఠయ పేర: జయతు కణజాలాలు వరర్క్ షీట్ సయఖఖ: 29
భావనలు: 1. నాడీ కణజాలయ
అభఖసన ఫలితాలు:
విదఖరర్ధులు ..................................
1. నాడీ కణయ నిరర్మాణము మరియు విధులను వివరిసస్తార.
2. నాడీ కణజాలానిన్ని గురిస్తాసస్తార.
3. నాడీ కణయ బొమర్మాలు గీసస్తార.
భావనల అవగాహన:
 మీర మీ చేతులను వేడి లేద చలల్లటి నీటిలో ముయచినపుడు మీకేమనిపిసస్తాయద?
 నీర వేడిగా ఉయదని నువవ్వు ఎలా చెపప్పగలవ?
 ఈ అనుభూతులకు కారణమైన యయతయగయ గురియచి వివరియచయడి.

పై సయదరర్భాలలో ఒక ప్రతఖకమైన యయతయగయ మన శరీరములో పనిచేసి విదఖత్ రూపయలో ప్రచోదనాలు ససృషష్టిసస్తాయద. మెదడు,
వెనున్నిపాము మరియు నాడులు ఈ యయతయగయలో కీలక పాత్ర పోషసస్తాయ. నాడీ కణయ నాడీ వఖవసస్థ యొకర్క్ నిరర్మాణాతర్మాక మరియు
క్రియాతర్మాక ప్రమాణయ.

 నాడీ కణ నిరర్మాణానిన్ని పరిశీలియచే విధానానిన్ని తెలపయడి.

మీ పాఠశాలలో గల ససల్లడడ్స్ పెటష్టి నుయడి నాడీ కణయ గల శాశవ్వుత ససడ
ల్ల ను తీసకొని సూకక్ష్మదరిర్శిని సహాయముతో పరిశీలియచయడి.
పరిశీలియచిన దని పటానిన్ని మీ నోట్ పుసస్తాకయలో గీయయడి. మీర గీచిన బొమర్మాను ఇవవ్వుబడిన బొమర్మాతో పోలలయడి. శరీరయలో ఉయడే
అనిన్ని రకాల కణాలలో నాడీ కణాలకు మాత్రమే పునరతప్పతస్తా చేయగల శకస్తా లేద. నాడీ వఖవసస్థ లో ఏ రయడు నాడీ కణాలు ఒకే
విధయగా ఉయడవ. నాడీ కణాలు సమాచారనిన్ని గ్రహయచి విశల్లషయచి పయపియచడానిక ప్రతఖకయచిన కణాలు.
  నాడీ కణయలోని భాగాలెనిన్ని? అవి ఏవి? నాడీ కణయ నిరర్మాణానిన్ని వివరియచయడి.
నాడీ కణయ నిరర్మాణానిన్ని మూడు భాగాలుగా విభజయచవచల. అవి 1. కణ దేహయ 2. ఆకాడ్స్న్ 3. డయడ్రైట్డ్స్. నాడీ కణదేహయ లో ఉనన్ని
జీవ ద్రవములో ఒక కేయద్రకయ తలియాడుతూ ఉయటయద. జీవ ద్రవములో కొనిన్ని గ్రయధి రూప కణాలు ఉయటాయ. వీటిని నిసడ్స్ల్
కణికలు అయటార. కణ దేహము నుయడి కొనిన్ని నిరర్మాణాలు బయటకు చొచలకు వచిలనటల్ల ఉయటాయ. వీటిని డయడ్రైట్డ్స్ అయటార. అవి
శాఖలు కలిగి మొనదేలి ఉయటాయ. కణ దేహము నుయడి ఒకే ఒక పొడవాటి నిరర్మాణయ బయలుదేరతుయద. దీనిని తయత్రికాకయ లేద
ఆకాడ్స్న్ అని అయటార. ఆకాడ్స్న్ లో కొయత భాగయ ఒక పొరతో కపప్పబడి ఉయటయద. ఆ తవ్వుచానిన్ని మెయలిన్ తవ్వుచయ అయటార.
ఆకాడ్స్న్ లో ఉయడే కనణుపుల వయటి భాగానిన్ని రన్ వీర కణుపులు అయటార. ఒక నాడీ కణపు ఆకాడ్స్న్ తన సమీపయలో ఉనన్ని మరొక
నాడీ కణయ డయడ్రైట్డ్స్ లతో కలిసి ఒక వల వయటి నిరర్మాణానిన్ని ఏరప్పరచకుయటయద. ఇలా నాడీకణాలు శరీరయ పొడవనా వాఖపియచి
ఉయటాయ. వీటి దవ్వుర సమాచార ప్రసరయ జరగుతుయద. అకాడ్స్న్ చివరి భాగయ నాడీ అయతాఖలతో అయతమవతుయద.

సస్వీయ మూలలల్యాంకనల్యాం:
1. నాడీ కణయ ఇతర కణాలతో పోలిలనపుడు భినన్నియగా ఉయదని మీరలా చెపప్పగలర?

2. నాడీ కణములో భాగాల పేరల్ల రయయడి.

3. నాడీ కణయ యొకర్క్ నిరర్మాణానిన్ని వివరియచయడి?

4. సరికాని దనిని గురిస్తాయచయడి.

A) కణదేహయ లో ఉనన్ని జీవ ద్రవములో నిసడ్స్ల్ కణికలు ఉయటాయ.
B) కణ దేహము నుయడి చొచలకు వచిలనటల్ల ఉనన్ని వాటిని డయడ్రైట్డ్స్ అయటార.
C) ఆకాడ్స్న్ మొతస్తాయ మెయలిన్ తవ్వుచయతో కపప్పబడి ఉయటయద.
D) అకాడ్స్న్ చివరి భాగయ నాడీ అయతాఖలతో అయతమవతుయద.
5. నాడీ కణజాలయ యొకర్క్ విధులను వివరియచయడి.
 

తరగ : 9వ తరగ     ధ మం: షయం: వ ం 

ఠం : ర ం ప ల కద క  వ సంఖ : 30    

వన :  
1​. క అవసర న ప   
2. కణం త ల ంచబ ప   

అభ సన ​ఫ :             

------------                   
1. క అవసరమ మ స ంపబ ప ల .    
2. ప కణం ప ంచ , బయ పం ంచబడ గల ర  
.  
3. ప ల అ మ ంచడం కణం క అ నం .  

వనల అవ హన :                  

కణం ల త క, తక ణం. ల క ల తమ . కణం  

ల ర ం .           
● ఈ ం ప క క అవసర న, అవసర ప ల ంచం .   

ప ర    కణం ం    కణం బయట ం   

ఆ జ      

     

ట       

     

వ      

ర ఆ      

ఖ జ లవ       
  

● ఏప కణం ? ఎం ?  
● కణం ం ఏప బయట ? ఎం ?   

కణం తన ల ర ంచ క , , ట వం ఘనప , వం  
మ ఆ జ వం అవసరం. బ ఇ కణం ప .  

అనవసర న వ ,అ , ర డ ద నప క కరం, బ  
బయట పంపబడ .   

కణ త చం / త చం ప పల , బయట .   

య ంకనం:   

1. క అవసర న మ ల ంచవల న ప పల , బయట ? 

2. తమ ల ర ంచడం కణం క అ నంద యం. 

ంచం .   
3. కణం ప వ ప మ కణం బయట ప ల ంచం .  

( ణ శ ఒక ణం ంచం )   

   

4. ం స ంచం . ( )   

A) కణం ధ ర ంచ , ధప అవసరం.       

B) అవసరం ప కణం పల ఉంచబడ .     

C) కణం ం వ బయట పం ంచబ .   

D) క అ అవసరం .     

వన : 1 https://www.youtube.com/watch?v=9WemjMabX_U.   
తయగతి: 9. మీడిమం : తెలుగు విషమం : జీవ శాస్త్రం
పాఠం పేరు : పాాస్మాపొయ గుండా ఩దార్ధాల కదలిక వర్కషీట్ సంఖ్య:31

భావన:
1. సంతృ఩త ద్రావణం

అబయసన పలితాలు:
విదాయరుులు ------------
1.వివిధ గాఢతలు గల ద్రావణాల తయారీ విధానాన్ని వివరిస్మతరు.
2. వివిధ గాఢతలు గల ద్రావణాలను గురితస్మతరు.
3.వివిధ గాఢతలు గల ద్రావణాలను పోలుస్మతరు.

భావనల అవగాహన :

ద్రావణంలో ద్రావితం (కరిగే ఩దాయుం) భరియు ద్రావణి (కరిగేందుకు అనుభతించే ఩దాయుం) ఉంటాయి .
 చకకయ ద్రావణాన్ని ఎలా తయారుచేస్మతరు ?
 చక్కకయ ద్రావణంలో ద్రావణి భరియు ద్రావితాన్ని పేర్కకనండి ?
నీటికి చక్కకయను చేరిి చక్కకయ ద్రావణాన్ని తయారు చేస్మతరు. ఈ ద్రావణంలో ద్రావితం చక్కకయ, భరియు ద్రావణి నీరు
(చలాటి నీటిన్న వాడండి).
 వివిధ గాఢతలు గల ద్రావణాలను ఎలా తయారు చేమవచ్చి?
సంతృ఩త ద్రావణం తయారీ:
ఒక బీకర్లో 100 మి.లీ.ల నీటిన్న తీసుకోవాలి. దాన్నలో చక్కకయను వేస్తత, బీకర్ దిగువన కొదిిగా మిగిలిపోయే
వయకు కలుపుతూ ఉండాలి. ఒక స్ముయిలో చక్కకయ కరిగిపోన్న స్థుతి వసుతంది. దాన్నన్న చక్కకయ యొకక సంతృ఩త ద్రావణం
అంటారు.
వివిధ గాఢతలు గల ద్రావణాలు:
మూడు గాజు గాాసులు తీసుకోవాలి. ప్రతీ గాాస్ లో 100 మి. లీ. నీటిన్న పోయాలి. మొదటి గాాస్కు అయ చంచా,
రండవ దాన్నకి ఒక చంచా, మూడవ దాన్నకి ఒకటినియ చంచా చక్కకయను కలపాలి.
  ఏ గాాసులోన్న ద్రావణం ఎకుకవ తిమయగా ఉంటంది? కాయణం ఏమిటి?
 మూడవ గాాసులోన్న ద్రావణాన్ని మొదటి గాాసులోన్న ద్రావణంగా ఎలా మాయివచ్చి ?
మూడవ గాాసులో ఎకుకవ చకకయ కలిపాము, కాఫటిి అది ఎకుకవ తిమయ గా ఉంటంది . ఈ ద్రావణాన్ని మొదటి
గాాసులోన్న ద్రావణంగా మార్ధిలంటే 200 మి.లీ. నీటిన్న కలపాలి.
మొదటి గాాసులోన్న ద్రావణాన్నకి 1 చంచా చకకయ కలిపితే మూడవ గాాసులోన్న ద్రావణంగా మాయివచ్చి .
ద్రావణిలో వివిధ ఩రిమాణాలలో ద్రావితం కరిగి ఉనిట్ాయితే ఆ ద్రావణాలను వివిధ గాఢతలు గల ద్రావణాలు అంటాం .
100 మి. లీ . నీటిలో ఉని చకకయ ఩రిమాణం ఆ ద్రావణం గాఢతను తెలుపుతంది.
 ఏ గాజు గాాసులో ఎకుకవ గాఢత గల ద్రావణం ఉంది?
మూడవ గాజు గాాసులో ఎకుకవ చకకయ కరిగి ఉంది. కాఫటిి అది ఎకుకవ గాఢత గల ద్రావణం.

స్వీయ మూల్యాంకనాం:

1. సంతృ఩త ఉపుీ ద్రావణం ఎలా తయారు చేస్మతరు?

2. చక్కకయ ద్రావణాన్ని తయారు చేమడాన్నకి అవసయమైన ఩దార్ధులను ర్ధమండి.

3 .కింది వాటిలో i ద్రావితం భరియు ii ద్రావణి లను కనుగొనండి.

A) i- నీరు, ii- ఉపుీ B) i- చక్కకయ , ii- న్నభా యసం

C) i-నీరు , ii-చక్కకయ D) i- న్నభాయసం, ii-ఉపుీ

వనరులు : https://youtu.be/CmnLujnwQ2c
 

తరగ : 9  ధ మం : షయం: వ ం   
ఠం :​ ర ం ప ల కద క  వ సంఖ : 32 

వన : 
1. ర  

అభ సన ఫ : 
..... 
1. ర ల వ .           
2. ధ ఢత గల వణ ల ఉం న ఎం ప ణ వ ల ర .  
3. ర ల వ ర .   
4. న ర యల న టడం వం య వనల జ తం అన .  

వనల అవ హన :   
కణం ధర ల ల ర ంచవల ఉం ం . ఇం సం క ధర నప  
అవసరమ .అ వం ఘన ప , వం వప , ఆ జ వం ప  
ద న .    
● క ల ఈప ఎ ?      
కణం ఆవ ం ర ఉం ం . కల ఆవ ం కణకవచం ఉం ం . 
ఒక క 100 . . . ఎం . ఒక గంట త త బయట , బయట 
ఉన ఎం .  
● క ం న ఎం క ప ణం ఏ ధ న ప ం ?  
 
 
 
 
 
ఎం ప ణం దల క ం . క ల ర ప ంచటం వల ఎం  
ప ణం దల క ం ం . ఈ ర ర అం .  
ఇ శనగ , స , శనగ వం డం .  
 ● ప లనల న యం .   
● ం ం న ర యల న న ర య ఎ రవ ? 
100 . సంతృప చ ర వ ఒక క .ప ణం ఉ న 
(ఇంత ం కృత ం వ న ) ఎం ఆ క . ఒక ం అ  
ఉం . క ం ప ం .  
● క ం న క ప ణం ఎ ం క ం ం ?  
ప ణం త దల క ం . పల ఉన ర ం ప వడ రణం. 
రఅ ర లప ల తన స నం ంచ వ . ఇ చ సరం. అ న 
ర యల న న ర య త ర .  

య ంకనం : 
1. న ర యల ఎం న డ ?  
 
2. ర తన రగమ త ఏం జరగవ ? 
 
3.ఉ న సంతృప ఉ వణ గల క యం . ఒక ం అ ఉంచం . త త  
డం . ప లనల , ర ల యం .  
 
4. ం ప ల ప ల ప ంచం . 
 

పటం 1 ............................................ ం .................................. వ ం .  

పటం 2 ............................................ ం ................................. వ ం . 

వన : 
1. ​https://www.youtube.com/watch?v=9WemjMabX_U 
2. ​https://www.youtube.com/watch?=bmm1kXyewZU 
  
తరగతి : 9వ తరగతి మాధ్యమం :తెలుగు విషయం:జీవ శాస్త్రం
పాఠం పేరు: పాాస్మా పొర గుండా పదార్ధాల కదలిక వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 33

భావన:
1. ద్రవాభిసరణం

అభయసన ఫలితాలు :
విదాయరుులు ------
1. ద్రవాభిసరణను నిరూపంచే ప్రయోగానిి చేస్మారు.
2. ద్రవాభిసరణ ప్రక్రియను గురంచి వివరస్మారు.
3. ద్రవాభిసరణకు ఉదాహరణలు తెలుపుతారు.

భావనల అవగాహన:

గాఢతలలోని వయతాయసం కారణంగా ద్రావణి మరయు ద్రావితాలు కణం యొక్ వెలుపలి నుండి లోపలికి లేదా

లోపలి నుండి వెలుపలికి కదులుతాయి. ఈ విధ్ంగా పదార్ధులు వాయపనం,ద్రవాభిసరణ మరయు ఇతర పదాతుల దాార్ధ రవాణా

చేయబడతాయి .

 క్రింది పటాలను పరశీలించండి.

 ద్రవాభిసరణ ప్రక్రియను ఈ ప్రయోగం దాార్ధ నిరూపంచవచ్చు.

తాజా బంగాళాదుంపను తీసుకొని పై తొక్ తీసి వేయాలి. చిత్రంలో చూపన విధ్ంగా బంగాళా దుంప ముక్తో
తొట్టి లేక కపుీ గిన్ని మాదిరగా తయారు చేయాలి.బంగాళాదుంప కపుీలో 3/4 వంతు వరకు సంతృపా చక్క్ర ద్రావణానిి
పోయాలి. చక్క్ర ద్రావణం మట్ిం ఎక్డ వరకు ఉనిదో అక్డ గుండు సూది గుచ్చులి.
 ఈ బంగాళాదుంప కపుీను బీకర్కలో ఉంచ్చలి. బీకర్క లో బంగాళా దుంప కపుీ సగం వరకు వచేుట్ట్లాగా నీరు
నింపాలి. బంగాళా దుంప కపుీ నీట్టలో తేలకుండా, మునగకుండా ఉండేలా జాగ్రతా తీసుకోవాలి. ఈ అమరకను ఒక గంట్
పాట్ల కదపకుండా ఉంచ్చలి.
 బంగాళాదుంప కపుీ లోపల ద్రవ మట్ింలో ఏలాంట్ట మారుీ కనిపంచింది?
బంగాళాదుంప కపుీ లోపల ద్రవ మట్ింలో పెరుగుదల ఉంది. నీరు పాాస్మా పొర దాార్ధ బంగాళా దుంప కపుీలోనికి
ప్రవేశంచడం వలా కపుీ లోపలి ద్రవ మట్ిం పెరగింది.
ఈ స్మర ద్రవాలను మారు, అంటే బంగాళా దుంప కపుీలో మాములు నీట్టని ,బీకరులో చక్ర ద్రావణం పోసి పై ప్రయోగానిి మళ్లా
నిరాహంచండి.

 మీరేమి గమనించ్చరు ? మీ పరశీలనలు నమోదు చేయండి.

బంగాళా దుంప కపుీలో నీట్ట స్ముయి తగుుతుంది,ఎందుకంటే నీరు పాాస్మా పొర దాార్ధ లోపలి నుండి ఎకు్వ గాఢత
ఉని చక్ర ద్రావణం లోనికి అంటే బయట్టకి ప్రవహసుాంది.
 పై రండు కృతాయలను పోలిు మీ పరశీలనలు ర్ధయండి.
పై రండు కృతాయలలోనూ నీరు ఎపుీడూ చక్క్ర ద్రావణం వైపు మాత్రమే ప్రవహంచింది.

 దీనికి కారణం ఏమిట్ట?

నీరు చక్ర ద్రావణం వైపు ప్రవహంచటానికి కారణం ద్రవాభిసరణం (ఆస్మాసిస్ ) అనే ప్రక్రియ. (గ్రీకు భాష లో,

ఆస్మా అంటే న్నట్ిడం) గాఢతలలో తేడాల వలా నీరు చక్ర ద్రావణం వైపు ప్రయాణిసుాంది. ద్రవాభిసరణ ప్రక్రియలో నీరు తకు్వ

గాఢత గల ద్రావణం నుండి పాాస్మా పొర దాార్ధ ఎకు్వ గాఢత గల ద్రావణం వైపు కదులుతుంది. పాాస్మా పొర నీరు మరయు

నీట్టలో కరగిన పదార్ధులను తన గుండా వెళ్ళడానికి అనుమతిసుాంది. ఇలాంట్ట పొరను పారగమయ తాచం అంటారు.

స్వాయ మూలాయంకనం :
1.నితయ జీవితంలో ద్రవాభిసరణ జరగే మూడు సనిివేశాలను తెలపండి.

2 సముద్రపు చేపను, మంచి నీట్ట ఎక్కారయంలో ఉంచితే ఏం జరుగుతుంది ? కారణాలు ర్ధయండి.

3. మీరు బంగాళా దుంప చిప్స్, కుర్క కురే మొదలైనవి తినిపుీడు, ఎకు్వ దాహంగా అనిపసుాంది. కారణం ఏమిట్ట?

4. ద్రవాభిసరణను నిరూపంచే ప్రయోగ విధానానిి ర్ధయండి.

వనరులు:

https://youtu.be/XDUJ7EoDFJA
తయగతి : 9 వ మీడిమం: తెలుగు విషమం:జీవ శాస్త్రం
యూనిట్ పేరు: ప్లాస్మా పొయ గుండా ఩దార్ధాల కదలిక వర్క్ షీట్ సంఖ్య :34

భావన :
1. వడపోత

అబయసన పలితాలు :
విదాయరుులు .....
1. వడపోత ప్రక్రిమను గురంచి వివరస్మారు.
2. వడపోతను ఩రశీలించే ప్రయోగాలు నియవహిస్మారు.
3. వడపోతను నితయ జీవిత సనిివేశాలలో అనవయిస్మారు.

భావనల అవగాహన :
఩దార్ధులు కణం ఫమటి నుండి లో఩లికి, లో఩లి నుండి ఫమటకు ప్లాస్మాపొయ (కణ తవచం) దావర్ధ ప్రయాణిస్మాయి.
 ఇవవఫడిన ఩టానిి ఩రశీలించండి.
 ఇవవఫడిన ఩టంలో జరగే ప్రక్రిమ ఏమిటి?

 కణ తవచం అనిి ఩దార్ధాలను తన గుండా ప్రయాణించడానికి అనుభతిస్ాందా?

఩టంలో ఇవవఫడిన ప్రక్రిమ వడపోత. దీనిని ఒక కృతయం దావర్ధ ఩రశీలిదాదం.

ఒక గాజు గాాస్, గర్ధటు, వడపోత కాగితం , బిమయం పండి, నీరు, అయోడిన్ తీస్కోవాలి. 100 మి.లీ. నీటిలో 1
చంచా బిమయం పండిని కలిప, పండి ద్రావణం తయారు చేయాలి. ఒక చుక్ అయోడిన్ ద్రావణం వేయాలి. ఩టంలో
చూపన విధంగా క్రింద ఒక గాాస్ ఉంచి ద్రావణానిి వడపోత కాగితం ఉంచిన గర్ధటులో పోయాలి.
  మీరేమి ఩రశీలించారు?

 వడపోత కాగితం తన దావర్ధ ప్రయాణించడానికి వేటిని అనుభతించింది? వడపోత కాగితం దావర్ధ ఏ

఩దార్ధానిి అనుభతించలేదు ?
నీటిని భరయు నీటిలో కరగిన యంగుని తన దావర్ధ ప్రయాణించడానికి అనుభతిస్ాంది. బిమయపు పండిని ప్రయాణించడానికి
అనుభతించలేదు.
 కొనిి ఩దార్ధులు వడపోత కాగితం గుండా ప్రయాణించడానికి ఎందుకు అనుభతించఫడవు?
఩దార్ధాల సవభావం, ఩రమాణం భరయు ద్రావణీమతను ఫటిి కొనిి ఩దార్ధులు అనుభతించఫడవు. ద్రవ ఩దార్ధాల
నుండి కయగని ఘన ఩దార్ధాలను వడపోత దావర్ధ వేరు చేమవచుు. వడపోతలో, వడపోత కాగితం నీటిని, నీటిలో కరగిన
కొనిి ఩దార్ధులను తన గుండా వెళ్ళడానికి అనుభతిస్ాంది. ఇది కొనిి ఩దార్ధులను దాని గుండా వెళ్ళడానికి అనుభతించదు.
కణం చుట్టి ఆవరంచి ఉని ప్లాస్మా పొయ కూడా ఇదే విధంగా కొనిి ఩దార్ధులను మాత్రమే తన గుండా
అనుభతిస్ాంది. కణ తవచం అనిి ఩దార్ధాలను తన గుండా వెళ్ళడానికి అనుభతించదు. ఇది అవసయమైన ఩దార్ధులను మాత్రమే
అనుభతిస్ాంది, కాఫటిి దీనిని ‘విచక్షణాసాయం’ అంటారు.

స్వవమ మూల్యంకనం:
1. కణంలో ప్లాస్మా తవచం ప్లత్ర అభినందనీమం. వాయఖ్యయనించండి.

2. ప్లాస్మా పొయను విచక్షణాసాయం అని ఎందుకు అంటారు?

3. వడపోత కృతయ నియవహణలో ఉ఩యోగించిన స్మభగ్రిని వ్రామండి.

4. ప్రకటన : కొనిి ఎంపక చేసిన ద్రావితాలను మాత్రమే తన గుండా ప్రయాణిం఩చేసేదే విచక్షణాసాయం.

కాయణం : ప్లాస్మా పొయ విచక్షణాసాయంగా ఩ని చేస్ాంది.
A) ప్రకటన సరైనది, కాయణం తపుీ.
B) ప్రకటన తపుీ, కాయణం సరైనది.
C) ప్రకటన భరయు కాయణం రండూ సరైనవి కావు.
D) ప్రకటన భరయు కాయణం రండూ సరైనవి.
5. నితయ జీవితంలో వడపోతను ఎక్డ ఉ఩యోగిస్మారు? కొనిి ఉదాహయణలు ఇవవండి.
వనరులు: 1. https://youtu.be/N_aqAPy8NTY

2.https://youtu.be/0DU0VP5lCPA
 తయగతి: 9 మీడిమం: తెలుగు విషమం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు: పాాస్మా పొయ గుండా ఩దార్థాల కదలిక కృతయ ఩త్రం: 35

భావన :
1.పాాస్మా పొయ -విధులు

అబయసన పలితాలు :
విదాయరుాలు.....
1.పాాస్మా తవచం యొకక విధులను వివరిస్మారు .
2. పాాస్మా తవచం యొకక ధర్థాలను గురిాస్మారు.
3. వృక్ష భరియు జంతు కణాలలో పాాస్మా పొయ యొకక పాత్రను అభినందిస్మారు.
భావనల అవగాహన:
పాాస్మా పొయ చాలా సున్నితంగా ఉండి, స్థాతి స్మా఩క శక్తా కలిగి ఉంటంది. కణాన్ని ఆవరించి ఉని ఈ పొయ
కణంలోన్న అంశాలను, బాహయ ఩రిసర్థల నుండి వేరు చేస్తా, యంత్రిక భరియు భౌతిక అవరోధంగా ఩న్నచేసుాంది. పాాస్మా
తవచం సజీవంగా ఉండే సయళమైన తవచం.
 పాాస్మా పొయ విచక్షణాసాయంగా ఎలా ఩న్న చేసుాంది ? పాాస్మా తవచం న్నయవరిాంచే విధులేవి?
పాాస్మా పొయ అన్ని ఩దార్థాలను తన గుండా వెళళడాన్నక్త అనుభతించదు. కొన్ని ఩దార్థాలను మాత్రమే తన గుండా వెళళడాన్నక్త
అనుభతిసుాంది. ఇది పాక్షిక పాయగభయతను చూపుతుంది. కాఫట్టి పాాస్మా పొయను విచక్షణాసాయం అంటారు.
పాాస్మా తవచం ఉ఩రితలంై కొన్ని ఩దార్థాలను కలిగి ఉంటంది. ఇవి గురిాంపు కంద్రాలుగా భరియు
అంట్టపెటికునే కంద్రాలుగా ఩న్నచేస్మాయి. ఇవి కణజాల న్నర్థాణాన్నక్త, బాహయ ఩దార్థాలను గురిాంచడాన్నక్త భరియు
స్తక్షమజీవులనుండి యక్షణ పొందడాన్నక్త సహామ఩డతాయి. పాాస్మా పొయ కణాన్నక్త, కణంలోన్న అంశాలకు ఖచిితమైన
ఆకార్థన్ని ఇసుాంది. పాాస్మా పొయ జీవి యొకక వివిధ కణాల భధయ సమాచాయ ప్రస్మర్థన్నక్త, ద్రవాభిసయణకు, కణ న్నయంతయతకు
సహామ఩డుతుంది.
 పాాస్మా పొయ యొకక ఏ లక్షణం ఎండోసైటోస్థసలో సహామ఩డుతుంది?
పాాస్మా పొయ యొకక స్థాతిస్మా఩కత, కణం ఆహార్థన్ని భరియు ఇతయ బాహయ కణాలను చుట్టి బాహయ ఩రిసర్థలనుండి వేరు చేస్థ
ఆహార్థన్ని సేకరించడం దావర్థ ఎండోసైటోస్థస కు సహామ఩డుతుంది.
పాాస్మా పొయ వేర్వవరు విధులను న్నయవహంచడాన్నక్త రూపాంతయం చందుతుంది. ఉదా: స్తక్షమ చూషకాలతో పోషణ
  పాాస్మా తవచం యొకక ధర్థాలేవి?
పాాస్మా తవచాన్నక్త ఈ క్తంది ధర్థాలుంటాయి. అపాయగభయత, పాయగభయత, విచక్షణాసాయం భరియు పాక్షిక పాయగభయత.
అపాయగభయత ఩దార్థాలను తన గుండా ప్రవేశంచన్నమయదు
పాయగభయత ద్రావితాలు ,ద్రావణిన్న తన గుండా ప్రవేశం఩చేసుాంది.
విచక్షణాసాయం కొన్ని ఎంపిక చేస్థన ద్రావితా లను మాత్రమే తభ గుండా ప్రవేశం఩చేసుాంది.
పాక్షిక పాయగభయత ద్రావణిక్త అనుభతిసుాంది.,కానీ దాన్నలో కరిగిన ద్రావితాన్ని అనుభతించదు.

స్వవమ మూలాయంకనం:
1. తవచాన్నక్త ఉండే పాయగభయ సవభావం అంటే ఏమిట్ట?

2. పాాస్మా పొయ విధులను తెల఩ండి.

3. కణంలో పాాస్మా పొయ పాత్ర అభినందనీమం. ఎందుకు?

4. ఈ క్తంది వాన్నలో సరికాన్న దాన్నన్న గురిాంచండి. ( )

A ) పాాస్మా పొయ స్థాతి స్మా఩కతను కలిగి ఉంటంది.
B) విచక్షణాసాయం ద్రావణిన్న భరియు ద్రావితాన్ని రండింట్టనీ తన గుండా ప్రయణించన్నసుాంది.
C ) పాాస్మా పొయ విచక్షణాసాయంగా ఩న్న చేసుాంది.
D) పాాస్మా పొయ ద్రవాభిసయణను న్నయవరిాసుాంది .
5. జత఩యచండి.
I) పాయగభయత ( ) a. కొన్ని ఎంచుకుని ద్రావితాలను తన గుండా అనుభతిసుాంది.
II) అపాయగభయత ( ) b. ద్రావితాలు, ద్రావణిన్న రండింట్టనీ అనుభతిసుాంది.
III) విచక్షణాసాయం ( ) c. ద్రావణిక్త అనుభతిసుాంది,కానీ దాన్నలో కరిగిన ద్రావితాన్నిఅనుభతించదు.
IV) పాక్షిక పాయగభయత ( ) d. ఩దార్థాలను తన గుండా ప్రవేశం఩న్నమయదు.
6. వాయఖయ 1 : పాాస్మాపొయ స్థాతి స్మా఩కత కలిగి ఉంటంది. ( )
వాయఖయ 2: పాాస్మా పొయ ఎండోసైటోస్థస జరుపుతుంది.
A.వాయఖయ 1 భరియు 2 రండూ సరైనవి. B.వాయఖయ 1 సరైనది, వాయఖయ 2 తపుీ
C. వాయఖయ 1 తపుీ, వాయఖయ 2 సరైనది. D.వాయఖయ 1,వాయఖయ 2 రండూ సరైనవి కాదు.
వనరులు : https://youtu.be/ifnfqSDrZQg
 

తరగ : 9వ తరగ     ధ మం: షయం: వ ం 

ఠం : ర ం ప ల కద క  వ సంఖ : 36   

వన :  
1​. ​ హ సరణ 
2. అంతర సరణం   

అభ్యసన ఫ
​ లితాలు :               

 
....                   
1. త చం ప ల ర ం వ .  
2. ర జ ప ల కద క ప ం . 
3. హ , అంతర సర ల . 

భావనల అవగాహన :                

రప లర స యప ం .ఇ చ సరం ప ం . ఎం కం  
ఇ ప ల , ప ల మణ అ మ ం , నప ళ ం  
● త చం జ షణ ఎ ప ంచవ ?   
● ఈ షయం వ ఈ ం కృత ం ం. 
 
   
 
 
 
వల న : ం స నప ణం ఉన , సజల ఆమం, ం క ,ఉ , 
డవ వ ం, లత సం సన డ న తం.   
నం: ం డ 4 5 గంట సజల ఆమం క న కర ఉం .త త ఒక 
ం త , పం క డ . క లత డ న తం  
తం . ఒక , ప లనల ప క న .ఇ  
సంతృప ఉ వ దం . ఒక మం క , మ క ఉ క  
ఉం .2 ం 4 గంట ఈ అమ క కదపవ . త త డ బయట , డ లత  
అ తం , ం .ఇ నప క న .  
   

న    ం లత  గం త త లత 
( ం. )  ( ం. ) 

మం ఉం న       
ఉ ఉం న       
● డ లత ఏ గమ ం ? ర పం .  
ఉ ఉం న లత త ం . ఎం కం కణ త చం/ త చం కణం ప  
ం బయట వ ం . ఈ ధం కణం ం బయట వ హ సరణం అం . 
మం ఉం న లత ం . ఎం కం త చం కణం 
పల ం . ఈ ధం కణం ం య అంతర సరణం అం .  
 
 

స్వీయ మూల్యాంకనం:   

1. ర ప ఎ ర యబడ ?  
       
2. త చం ర జ ంద కృ వ ంచం .   
 
3. హ , అంతర సర ల లం .               
 
4. ం ర క ఏ ?  ( )    
A. ధ క ల మధ సమన ం .         
 
B. కణం రక ల ర ంచ వల న శ ఉత ం .   
C. కమ ం క అవ ధం ప ం           
D. సరణ ర ం .                  
5. ఉ ఉన కృ ంచ రణం            
A. హ సరణ B.అంతర సరణ C.వడ త. D. A మ B  
  
6. మం ఉం న ఉబ రణం           
A. అంతర సరణ B. హ సరణ C.ఎం D. A మ B  
వన : https://youtu.be/Zx7OpxQR1YY   
 
తరగ : 9  యం: షయం: వ ం  

ఠం : ర ం ప ల కద క    కృత ప ం: 37  
   

వన :  
1. ​ క రగమ త చం  

అభ సన ఫ :                  
....                 

1. ం క రగమ రత య వ .     
2. క రగమ త చం త ల ర .   
3. సరణ కద క ర .        

వనల అవ హన :                   

  ర క రగమ త చం ప ం . ఇ వృ మ జం క ల ఉం ం . ం  
మనం ఈ ర యవ . ఇ చ సరం ప ం .  

● క రగమ త ఎ త యవ ? 

వల న ప :ఉ ంచ , సజల ఆమం, , ,  

న :ఉ ంచ . ఉం సజల  
ఆ వర త .4 ం 5 గంటల త త ం  
, పం కడ .ఈ త ం , రం ం ప  
ప రం అంత మ బయట . ర ఒక సం క ం . 
మం ర ప ం కడ .ఇ రగమ త చం. 

● ఈ త చం క రగమ త చం ఎ ప ం ?
  

నత న ర ఉప ం ం కృత ం ం ం.   
అవసర న ప : ం ర , ం క , చ ర, , రం, ల , రం .   
నం: ఒక ర రం స యం 10 . . సంతృప చ ర వ ం . ర ఉన  
రం రం క , 100 . ఉన ఒక క ఒక ం ఉం . ండవ ర 10 . 
. పం ం , రం రం క , 100 . . సంతృప చ ర వణం ఉన క ం  
అ ఉం .  
● ప లన ఏ ?          
ద అమ క , క ం సం ం ం . ండవ అమ క ర ం క  
ం ం .     
● ప లనల ర పం .  
ర క రగమ త చం ప ం . ఇక డ త వ ఢత గల వం ం ,అ క ఢత గల 
వం క ం .ఈ య సరణం అం . 

య ంకనం: 

1. క రగమ ర త ట వల న త యం . 

   

2. క రగమ ర త కృ ల డ ఆమం య ర లపం .

   

3. క రగమ ర క త పం యం .   

వన : ​https://youtu.be/g82maPrAka8 
తరగ : 9 యం: షయం: వ ం 

ఠం : ​ ర ం ప ల కద క  వ సంఖ : 38

వన : 
1. ల సరణం 
2. వ క సరణం 

అభ సన ఫ :  
........                  
1. ​ సరణం మ వ క సరణం క నత వ . 
2. ల జ సర .  
3. స ం లవ ల ల ంచడం వ క సరణ ఉప ర . 
వనల అవ హన: 
రగమ త చం త వ ఢత గల వం ం అ క ఢత ంచ  
సరణం అం . ల సరణం ఒక ఖ న య.  
● సరణం ఎ ర ?అ ఏ ?
సరణం ం ర . అ 1. హ సరణం 2. అంతర సరణం. 
● ల సరణం ఖతఏ ? 
1. కల ర సరణం వల ం . 
2. క ల మధ హం సరణం వల జ ం . 
3. కల ,లవ ల కద క స యప ం .  
4. ప రం వ , వ స యప ం . 
5. రకం మ వడ య స యప ం .  
6. మన శ వల న మ లవ ల నః షణ సరణం ఉప గప ం .  
● ఉ ం మం త య ఏమం ? 
ఉ ం మం వ క సరణం అ య త . ఈ 
పద రగమ త చం ఉ లవ ల ల ం మం .  
ఈ పద ఉ మం ర ఆ ప , ట , ష , ఠ ల , 
క ల , గృ దల న టవ క సరణ (R. O) యం ల . 
 య ంకనం : 
1. మన శ రం రకం ం మ ల వడగ పద ఏ ? 

 
2. ప రం వ , వ హదప య ఏ ? 
 
   
 

 
3. ల సరణ య ఎక డ ఉప గప ం ? 

 
4. ఇవ బ న ప ల గమ ంచం . ఇ వ క సర సంబం ం న . ం మ ంత 
స రం క ంచం . ( ప )  

5. ం స ంచం . ( )  
A. ఉ ం లవ ల ల ంచ వ క సరణం అం . 
B. క సరణ . 
C. వ క సరణ లవ క .  
D. క ల మధ సరణ సరణం వల జ ం .  

వన :  

1. ​ ​https://youtu.be/4RDA_B_dRQ0             

2. ​https://youtu.be/JQvdXX7hGqI 
తరగ : 9 యం: షయం: వ ం 
ఠం : ర ం ప ల కద క  కృత ప ం: 39 

వన :  

1. పనం 

అభ సన ఫ :  
...... 
1. ​ పనం ం వ . 
2. ​ ప సంబం ం న ల ర .  
3. త తం పనం జ స ల .  
వనల అవ హన : 
ఒక నకం ప సరణ నం మ ఇతర పద ల క . 
అ వం మ క పద ం ం ం.  
గ ఒక ల ం త ప ం సన గ అంత స నం  
ంచడం గమ ం ఉం .ఇ పనం అ పద జ ం .  
● పన య ఎ ప ంచవ ? 
పన య ప ంచ వల న మ : , , . 
నం : ఉప ం న ఉండ త యం . ఈ ఉండ మ సగం 
ర డవం .  
● ఏం గమ ం ?
పనం ం ం .  
        ం   ధ మం    ప ల   ఉం న   అ   ఆ  ధ మం   స నం  
స ంచ పనం అం .  
● ంద న సంద ల పనం ఒ ధం జ ం ? 
1. పల ఉండ యం . 
2. త ,త త ల ంపం .  
3. త యం .  
ద సందరం ండవ సందరం , ద ం సంద ల డవ సందరం  
పనం గం జ ం .  
 ● పన య త తం ఎక క డ ప ంచవ ?
త తం ప ఎ షన , అగరబ మ మల రణ మం ల వం  
ఉప ం న ప ంచవ .  
య ంకనం : 
1. పనం అం ఏ ?  
2. త తం ప ఏ సంద ల ప ం ?  
3. పన య ప ంచ గ ,ప లన యం . 
4. ం స ంచం . ( ) 
A) మల రణ మం ప ఉ హరణ. 
B) పనం వ ధ మం జ ం . 
C) సరణ త చం ఖ వ ం . 
D) క సరణం . 
5. జ న LG మ ( 2020) ఘటన కత యం . 
A ) ఇ వం సంఘటన జరగ ం ఎ వం ం త ?  
B ) ఇ వం సంఘటన జ న ఎ వం త ?  
6. ంద ప క సరణం / ప ఉ హరణ ఇవ బ .స న య ంచం .  
ట గ టం   ష ం   సరణం   పనం  

గ    గ      
ఉ    ంచడం      
ప రం    వడం ,     
వడం 
క    వడం     
   సన      

7. దం MIC అ నగరమం ఏ పద స ం ం ? 
 
8. జత పరచం .  
I. సరణం ( ) a. నకం ప స నం ంచడం  
II. పనం  ( ) b. ఉ మం రడం  
III.వడ త ( ) c. అల ఢత ం అ క ఢత ంచడం IV.వ క 
సరణ  ( ) d. ప ల అ మ ంచడం       
వన : 1.​ ​https://youtu.be/LUPHohqlPTU 
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 40

భావనలు :
1. మొక్లలో వైవిధ్యం

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. మొక్లలో గల వైవిధ్యయన్ని వివరిస్తారు.
2. వివిధ్ మొక్ల ఆకుల లక్షణాలను పోలుస్తారు.
3. వివిధ్ మొక్లలో గల పుష్పాల లక్షణాలను గురిాస్తారు.

భావనల అవగాహన :
మన చుట్టూ ఎన్ని రకాల మొక్లు, జంతువులు ఉన్నియి. వీటిలో కొన్ని జీవులు మన కంటికి కన్నపంచవు. జీవులన్ని
పరవత శిఖ్రాలలో, ఎడారులలో, మైద్యన్నలలో, లోతైన సముద్రాలలో మరియు అతి చలలన్న, అతి వేడి ప్రంతాల వరకు
వ్యయపంచి ఉన్నియి. ఇది ప్రకృతిలో ఉండే వైవిధ్యయన్నకి సంకేతం.
వివిధ్ రకాల జీవులను సమూహాలుగా ఏరారిి వ్యటిన్న వర్గీకరణ చేయడం ద్యవరా వ్యటి మధ్య గల వైవిధ్యయన్ని
తెలుసుకోవచుిను.
 కింది చిత్రాన్ని పరిశీలించండి.

 మీ పరిసరాలలో గల వివిధ్ మొక్ల ఆకులను పరిశీలించండి.

ఈ రండింటి పరిశీలనల ఆధ్యరంగా కింది పటిూకలో వివరాలను నమోదు చేయండి.
  పైన పరిశీలించిన ఆకులలో ఏ రండు ఆకులు ఏ లక్షణాలలోనైన్న ఑కేవిధ్ంగా ఉన్నియా ?
ప్రతి ఑క్ ఆకు యొక్ పొడవు, వెడలుా, రంగు, ఆకారం, పరిమాణం, ఈనెల వ్యయపనం అన్ని ఇతర ఆకులతో
పోలిినపుడు వైవిధ్యంగా ఉంటాయి. కొన్ని లక్షణాలు ఎకు్వగా విభేద్యలు చూపతే, మరికొన్ని లక్షణాలు తకు్వ భేద్యలను కలిగి
ఉంటాయి. ఇదే పత్రాలలోన్న వైవిధ్యం.
 మొక్ల న్నరాాణంలో ఎలంటి వైవిధ్యం ఉంది?
మీ పరిసరాలలోన్న ఏవేన్న ఐదు రకాల మొక్లను వ్యటి వేరుల, పుష్పాలతో సహా పరిశీలించండి. గడిిజాతి మొక్లు, జొని, వరి
వంటి పంట మొక్లను కూడా పరిశీలించండి. మీ పరిశీలన్నంశాలను కింది పటిూకలో నమోదు చేయండి.

ప్రతి మొక్ యొక్ కాండం పొడవు, కణుపుల మధ్య దూరం, ఈనెల వ్యయపనం, పుష్పాలు ఑ంటరిగా/గుతుాలుగా ,
రక్షకపత్రాల సంఖ్య, ఆకరషణపత్రాల సంఖ్య, వేరు వయవసును ఇతర మొక్లతో పోలిినపుాడు వైవిధ్యంగా ఉంటాయి. కొన్ని
లక్షణాలు ఎకు్వగా వైవిధ్యం కలిగి ఉంటే మరికొన్ని లక్షణాలు తకు్వ వైవిధ్యం కలిగి ఉంటాయి.
వివిధ్ లక్షణాల మధ్య సంబంధ్ం కూడా ఉంటంది. పీచు వేరువయవసు కలిగిన మొక్లలో పుష్పాలు గుంపులుగా
ఉంటాయి. వివిధ్ లక్షణాలను ఆధ్యరంగా చేసుకొన్న మొక్లను సమూహాలుగా విభజంచవచుి. ఇల సమూహాలుగా
విభజంచేటపుాడు కొన్ని సమూహాలలో ఎకు్వ మొక్లు, మరికొన్ని సమూహాలలో తకు్వ మొక్లు ఉండవచుిను. కాబటిూ
మొక్ యొక్ లక్షణాలు, ఆకుల న్నరాాణం పరిశీలించినపుాడు తపాకుండా వైవిధ్యం కన్నపసుాంది.

స్వవయ మూలయంకనం :
1. ఏవైన్న రండు మొక్ల పత్రాల లక్షణాలను పోలిి రాయండి. (ఆకు వెడలుా, పత్రదళం అంచు, ఆకారం, మొదలగునవి)
2. ఏవైన్న రండు మొక్ల న్నరాాణ లక్షణాలను పోలిి రాయండి. (కణుపుల మధ్య దూరం, పుష్పాలు ఑ంటరి/ గుతుాలు, వేరు
వయవసు, మొదలగునవి)
3. పుష్పాలు గుతుాలుగా ఉని మొక్లలో వేరు వయవసు ఎల ఉంటంది?
4. ఏవేన్న రండు మొక్ల పత్రాల బొమాలు గీసి, వ్యటిన్న పోలిి రాయండి.
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 41

భావనలు :
1. వితతనాలలో వైవిధ్యం

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. వివిధ్ రకాల వితతనాలలో గల వైవిధ్యయన్ని గుర్తతస్తతరు.
2. బీజదళాలకు, ఈనెల వ్యయపనాన్నకి, వేరు వయవసుకు గల సంబంధ్యన్ని వివర్తస్తతరు.

భావనల అవగాహన :
మన చుట్టూ ఉని మొక్ల పుష్పాలు, వేరు వయవసు, పత్ర న్నర్మాణంలో అనేక వైవిధ్యయలు ఉనాియి. అదేవిధ్ంగా
వివిధ్ రకాల వితతనాలు వేర్వేరు ఆకార్మలలో, పర్తమాణాలలో ఉంటాయి. వ్యటిలో కూడా వైవిధ్యం ఉంది.
 మీకు అందుబాటులో గల కొన్ని రకాల వితతనాలను సేకర్తంచి పర్తశీలించండి. మీ పర్తశీలనల ఆధ్యరంగా కింది
పటిూకలో వివర్మలను నమోదు చేయండి.

వివిధ్ రకాల వితతనాల రంగు, ఆకారం, పర్తమాణం వేరువేరుగా ఉంటాయి. ఇదే వితతనాలలోన్న వైవిధ్యం.
వేరుశనగ వితతనాన్ని పర్తశీలించినపుాడు రండు దళసర్త భాగాలు కన్నపిస్తతయి. వీటిన్న బీజదళాలు అంటారు.
వేరుశనగ, బఠానీ, కందులు వంటి వ్యటిలో రండు బీజ దళాలు ఉంటాయి. జొని, వర్త, మొక్జొని వంటి
వ్యటిలో ఓకే బీజదళం ఉంటుంది. కాబటిూ బీజ దళాల సంఖ్యలో, వ్యటి న్నర్మాణంలో కూడా వైవిధ్యం ఉంటుంది. మొక్ల
వితతనాలలో రండు బీజ దళాలు ఉంటే వ్యటిన్న దిేదళబీజాలు అన్న, ఓకే బీజదళం ఉంటే ఏకదళబీజాలు అన్న అంటారు.
 దిేదళ, ఏకదళ బీజ మొక్లకు వ్యటిలోన్న వేరు వయవసుకు, ఈనెల వ్యయపనాన్నకి మధ్య ఎలంటి సంబంధ్ం
ఉంటుంది ?
  మీరు సేకర్తంచిన వితతనాల మొక్ల ఆకులలోన్న ఈనెల వ్యయపనం, వేరు వయవసులను పర్తశీలించండి.
 కింది చిత్రాలను పర్తశీలించండి..

ఈ రండింటి పర్తశీలనల ఆధ్యరంగా కింది పటిూకలో వివర్మలను నమోదు చేయండి.

ఏకదళబీజ మొక్లలో ఒకే బీజదళం ఉంటుంది. ఈ మొక్లలో సమాంతర ఈనెల వ్యయపనం, పీచువేరు వయవసు
ఉంటుంది. దిేదళబీజ మొక్లలో రండు బీజదళాలు ఉంటాయి. ఈ మొక్లలో జాలకార ఈనెల వ్యయపనం, తలిి వేరు వయవసు
ఉంటుంది. వీటి ద్యేర్మ వివిధ్ జీవులలోన్న లక్షణాల మధ్య పోలికలు, భేద్యలు, సంబంధ్యలు ఉంటాయన్న తెలుస్తంది.

స్వేయ మూలయంకనం :
1. వేరుశనగ వితతనాన్ని, వర్త వితతనంతో పోలిి ర్మయండి.

2. ఏకదళ బీజాలు, దిేదళబీజాలు అంటే ఏమిటి? వ్యటికి ఉద్యహరణలు ర్మయండి.

3. ఏకదళబీజ మొక్ల లక్షణాలను దిేదళ బీజ మొక్లతో పోలిండి.

4. ఏదేన్న ఒక ఏకదళ మర్తయు దిేదళ బీజ మొక్ల చిత్రాలను గీయండి.

తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 42

భావనలు :
1. కీటకాలలో వైవిధ్యం.
2. మానవులలో వైవిధ్యం

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. కీటకాలలో గల వైవిధ్యయన్ని గుర్తిస్తిరు.

2. మానవులలో గల వైవిధ్యం గుర్తంచి వివర్తస్తిరు.

భావనల అవగాహన :
మన పర్తసరాలలో మొక్లతో పాటు అనేక రకాల జంతువులు ఉంటాయి. వీటిలో కీటకాలు కూడా ఉంటాయి.
మొక్లలాగే జంతువులలో కూడా వైవిధ్యయలు ఉంటాయి.
 మీ పర్తసరాల నండి ఈగ, దోమ, చీమ, పేడ పురుగు, సీతాకోకచిలుక మొదలైన కీటకాలన సేకర్తంచి
పర్తశీలించండి. (ఈ కృతయం తరాఴత మీ చేతులన శుభ్రంగా కడుకో్వాలి. కీటకాలకు ఎటువంటి హాన్న చేయవద్దు.
వాటిన్న జాగ్రతిగా విడిచిపెటాాలి.)
 మీ పర్తశీలనల ఆధ్యరంగా కంది పటిాకలో వివరాలు నమోద్ద చేయండి.

కీటకాల కాళ్ళ సంఖ్య, రెక్ల సంఖ్య, రెక్ల పర్తమాణం, రంగు, ఆకారం, ఖ్ండీభవనం(శర్గర విభజన) వంటి
అంశాలన పర్తశీలించినపుుడు అన్ని కీటకాలే అయినపుటికీ వీటిలో చాలా తేడాలు ఉంటాయి. కాళ్ల న్నరాాణం వంటి కొన్ని
లక్షణాలు అన్నింటిలో స్తధ్యరణంగా ఒకే విధ్ంగా కన్నపిస్తియి. కొన్నింటిలో కాళ్ల, రెక్ల సంఖ్య సమానంగానూ, మర్తకొన్నింటిలో
వేరుగాన, అదేవిధ్ంగా ఒకే రంగులో లేద్య అనేక రంగులలో కీటకాలు ఉంటాయి.
  కంది చిత్రాన్ని పర్తశీలించండి.

 మీ పర్తసరాలు / పాఠశాలలోన్న విద్యయరుులన పర్తశీలించి కంది పటిాకలో వివరాలు నమోద్ద చేయండి.

పై పర్తశీలనంశాల ఆధ్యరంగా వయకుిలు ఒకే ఎతుి, బరువు కలిగి ఉండడం లేద్య వేరువేరు ఎతుిలు, బరువు కలిగి
ఉంటారన్న తెలుస్ింది. అదేవిధ్ంగా ఏ ఇదుర్త బొటన వేలి ముద్రలు ఒకే విధ్ంగా ఉండవు. అందర్తకీ భినింగా ఉంటాయన్న
తెలుస్ింది. ఈ విధ్ంగా కీటకాలలో, జంతువులలో, మానవులలో వైవిధ్యయలు ఉంటాయి.

సీఴయ మూలాయంకనం :
1. ఏవైన రెండు కీటకాలన పోలచండి. (రెక్లు, కాళ్లల ,ఆకారం, రంగు)

2. మీ ఇదురు సేిహితుల లక్షణాలన పోలచండి. (ఎతుి, బరువు, అరచేయి, వేళ్లళ)

3. అన్ని కీటకాలలో ఉండే స్తధ్యరణ లక్షణం ఏది?

4. ఏవేన్న రెండు కీటకాల బొమాలు గీసి, వాటి లక్షణాలన పోలచండి.

తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 43

భావనలు :
1. మొక్లలో వైవిధ్యం
2. జంతువులలో వైవిధ్యం

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. ఒకే జాతికి చందిన రండు మొక్లలో గల వైవిధ్యయన్ని గుర్తిస్తిరు.
2. ఒకే జాతికి చందిన రండు కీటకాలు/ జంతువులలో గల వైవిధ్యయన్ని వివర్తస్తిరు.

భావనల అవగాహన :
మన పర్తసరాలలోన్న అన్ని మొక్లు, జంతువులు, మానవులందర్తలో వైవిధ్యయలు ఉంటాయి. వేర్వేరు జాతుల మధ్య
ఎక్క్వ వైవిధ్యం ఉంటే, ఒకే జాతి జీవుల మధ్య వైవిధ్యం తక్క్వగా ఉంటంది.
 మీ పర్తసరాలలో ఒకే జాతికి( వేప, గులాబి) చందిన రండు మొక్లను పర్తశీలించి, వివరాలను క్రంది పట్టికలో నమోదు
చేయండి.

 కింది చిత్రాలను పర్తశీలించండి.

మొక్-1 మొక్-2
  రండు మొక్లలో ఏ లక్షణాలు ఒకే విధ్ంగా మర్తయు ఏ లక్షణాలు భినింగా ఉన్నియి?
ఒకే జాతికి చందిన రండు మొక్ల లక్షణాలలో కూడా వైవిధ్యం ఉంటంది. రండు మొక్లలో ఒకే లక్షణాలు ఉనిపపట్టకీ
వాట్టలో వైవిధ్యం ఉంటంది. ఈ రండింట్టలో ఆక్కలు, పుష్పపలు, శాఖ్ల వంట్ట భాగాలునిను వాట్టలో వైవిధ్యం కన్నపిస్ింది.
 కింది చిత్రాన్ని పర్తశీలించండి.
 రండు కీటకాలలో ( ఈగలలో ) ఏ లక్షణాలు ఒకే విధ్ంగా ఉన్నియి? ఏ లక్షణాలు విభినింగా ఉన్నియి?

ఒకే జాతికి చందిన రండు ఈగల లక్షణాలలో కూడా వైవిధ్యం ఉంటంది. రండు ఈగలలో కూడా కాళ్లు, రక్లు,కండు
వంట్ట లక్షణాలు ఉంటాయి. కానీ ఈ లక్షణాలు రండింట్టలో వైవిధ్యయన్ని చూపుతాయి.
ప్రకృతిలో జీవులు వైవిధ్యభర్తతంగా ఉంటాయి. ఏ రండు జీవులు ఒకే విధ్ంగా ఉండవు. వేర్వేరు జాతుల మధ్య వైవిధ్యం
కంటే, ఒకే జాతి జీవుల మధ్య వైవిధ్యం తక్క్వగా ఉంటంది. జీవులను సమూహాలుగా వర్గీకర్తంచడాన్నకి ఈ వైవిధ్యయలే
ఆధ్యరమవుతాయి. జీవుల మధ్య గల తేడాలు, పోలికలను బట్టి వర్గీకర్తంచడాన్నకి లక్షణాలను ఎంపిక చేస్క్కంటారు.

స్వేయ మూలాయంకనం :
1. మీ పర్తసరాలలో గల ఏదేన్న ఒకే జాతికి చందిన రండు మొక్లను పోలచండి. (కాయలు, ఆక్కలు, శాఖ్లు)

2. మీ పర్తసరాలలో గల ఏదేన్న ఒకే జాతికి చందిన రండు జంతువులను పోలచండి. (కండుు, కాళ్లు, చవులు).

3. జీవులలో గల వైవిధ్యయన్ని ఉద్యహరణలతో వివర్తంచండి.

తరగతి: 9 వ మాధ్యమం‚:‚తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం‚పేరు : జీవులలో‚వైవిధ్యం‚-‚వర్గీకరణ వర్క్‚షీట్‚సంఖ్య : 44

భావనలు‚:
1. వర్గీకరణ‚
2. జీవపరిణామం
3. జాతి

అభయసన‚ఫలితాలు‚‚:
విద్యయరుులు.....
1. వర్గీకరణ‚యొక్‚ఆవశ్యకతను‚గురిిస్తిరు.
2. ‚లిన్నేయస్,‚ఇతర‚శాస్త్రవేతిల‚వర్గీకరణను‚వివరిస్తిరు.‚
3. వర్గీకరణకు‚జీవపరిణామానికి‚గల‚సంబంధానిే‚తెలుపుతారు.‚

‚భావనల‚అవగాహన‚:‚‚
జీవులను‚ సమూహాలుగా‚ వర్గీకరింానినికి‚ వైవిధాయలు‚ ఆధారమవుతాయి.‚ వర్గీకరణ‚ అన్న‚ అంశ్ం‚ ప్రకృతిలో‚ ఉనే‚ జీవుల‚
గురించి‚క్రమబద్ధమైన‚అధ్యయనం‚చేయనినికి‚తోడపడే‚శాస్త్రంగా‚భావిస్తిరు.‚
 వర్గీకరణ‚అంటే‚ఏమిటి?
 వర్గీకరణ‚యొక్‚ఆవశ్యకత‚ఏమిటి?
ఒక‚జనాభాలో‚వంశ్పారంపరయంగా‚వచేే‚కొనిే‚లక్షణాలు‚మరియు‚జీవులు‚ఎలా‚పరిణామం‚చంద్యయో‚తెలిపే‚అంశాల‚
ఆధారంగా‚వాటనిేంటినీ‚ఒక‚సమూహం‚కిందికి‚తీసుకురావనినిే‚‘వర్గీకరణ’‚అంటారు.‚వర్గీకరణ‚అన్నది‚ఆ‚జీవుల‚పరిణామ‚
క్రమంపై‚ఆధారపడి‚ఉంటంది.‚

వర్గీకరణ‚ఆవశ్యకత:‚
 జీవుల‚గురించి‚పూరిిగా‚అరుం‚చేసుకోవనినికి,
 నిరిిషటమైన,‚క్రమబద్ధమైన‚విధానంలో‚జీవరాశుల‚అధ్యయనానికి,
 జీవులు‚వాటి‚పూర్గీకుల‚నుండి‚ఏరపడిన‚విధానానిే‚వివరింానినికి,
 ఒకే‚రకమైన‚జీవుల‚మధ్య‚వయతాయస్తలను‚సులభంగా‚గురిింానినికి,
 జీవుల‚మధ్య‚ఉనే‚సంబంధ్ం,‚పరసపర‚ఆధారతతాీనిే‚గురించి‚అధ్యయనం‚చేయనినికి,
 జనాభాలోని‚వివిధ్‚రకాల‚జీవుల‚గురించి‚అధ్యయనం‚చేయనినికి,
 ప్రకృతిలో‚జరిగిన‚జీవపరిణామం‚గురించి‚అవగాహనకు‚రావనినికి వర్గీకరణ ఉపయోగపడుతంది.
  వర్గీకరణకు,‚జీవ‚పరిణామానికి‚గల‚సంబంధ్ం‚ఏమిటి?
జీవుల‚వర్గీకరణ‚అన్న‚అంశ్ం‚జీవపరిణామంతో‚చాలా‚ద్గీర‚సంబంధ్ం‚కలిగి‚ఉంటంది.‚పరిణామం‚అన్నది‚
వాంఛిత‚మారుపల‚ప్రక్రియ.‚న్నడు‚మనం‚చూసుినే‚చాలా‚జీవుల‚లక్షణాలు,‚సంవతసరాల‚తరబడి‚వచిేన‚మారుపలకు‚
నిద్రశనం.‚ఈ‚మారుపలు‚జీవులకు‚ప్రకృతిలో‚మనుగడ‚స్తగింానినికి‚సహాయపడుతనాేయి.‚జీవుల‚‚పరిణామానిే‚
వర్గీకరణతో‚ముడి‚పెటిటనపుపడు,‚కొనిే‚వరాీల‚జీవులలో‚కొనిే‚సంవతసరముల‚నుండి‚శ్ర్గరాకృతిలో‚ఎటవంటి‚మారుపలు‚
ఉండవని,‚అదేవిధ్ంగా‚మరికొనిే‚జీవులు‚ఇటీవలే‚ప్రసుితం‚ఉనే‚శ్ర్గరాకృతలు‚పంద్యయని‚తెలుస్ింది.‚జీవుల‚శ్ర్గర‚
నిరాాణంలో‚గల‚సంకిిషటత‚పురాతన‚జీవుల‚కంటే‚ఇటీవల‚ఏరపడిన‚జీవులలో‚తకు్వగా‚ఉంటంది.‚ఛార్లిస్‚నిరిీన్‚‘జాతల‚
ఉతపతిి’‚అన్న‚పుసికంలో‚జీవ‚పరిణామం‚గురించి‚వివరించాడు.‚
 కింది‚వర్గీకరణ‚క్రమం‚యొక్‚అమరిక‚ను‚పరిీలలింాండి.

 దీనిని ఎవరు‚ ప్రతిపాదించారు? ఈ‚ వివరాలు‚ దేనిని‚

తెలియజేస్తియి?
ఈ‚వర్గీకరణ‚క్రమం‚అమరికను‚‘కెరోలస్‚వాన్‚లిన్నేయస్’‚
ప్రతిపాదించాడు.‚దీని‚ప్రకారం‚జీవుల‚అమరిక‚‘రంగం’తో‚
ప్రారంభమవుతంది.‚ఒకే‚రకమైన‚లక్షణాలు‚కలిగి‚ఉండి,‚జంటగా‚లేద్య‚
సీతంత్రంగా‚తమ‚తమ‚సంపతిిని‚ఉతపతిి‚చేయగల‚జీవుల‚
సముద్యయానిే‚‘జాతి’‚అంటారు.

కొనిే‚ జాతలను‚ కలిపి‚ ప్రజాతలు‚ అని,‚ కొనిే‚ ప్రజాతి‚ సమూహాలను‚ కుటంబం‚ అని,‚ కుటంబాలనీే‚ కలిపి‚ క్రమం,‚
క్రమాలనీే‚కలిపి‚తరగతలు,‚తరగతలనీే‚కలిపి‚వరాీలుగా,‚వరాీలనీే‚కలిపి‚రాజాయలుగా‚లిన్నేయస్‚పేర్క్నాేడు.‚జీవులను‚ర్లండు‚
రాజాయలుగా‚ గురిించాడు.‚ అవి‚ అనిమేలియా‚ (జంతవులు),‚ వెజిటేబిలియా‚ (‚ మొక్లు).‚ వివిధ్‚ జీవుల‚ మధ్య‚ గల‚ పోలికలు,‚
భేద్యలను‚అధ్యయనం‚చేయడం‚ద్యీరా‚పై‚క్రమంలోని‚అనిే‚పద్యలను‚ఆయన‚నిరీచించాడు.‚

స్వీయ‚మూలాయంకనం‚:
1.‚వర్గీకరణ‚అంటే‚ఏమిటి‚?
2.‚వర్గీకరణ‚ఆవశ్యకత‚ఏమిటి‚?
3.వర్గీకరణకు,‚జీవ‚పరిణామానికి‚గల‚సంబంధ్ం‚ఏమిటి‚?
4. మొటటమొద్ట‚పూరిి‚స్తుయి‚వర్గీకరణ‚క్రమ‚అమరికను‚ఎవరు‚రూపందించారు? ఆ‚వివరాలేవీ‚?
5.‚జాతి‚అంటే‚ఏమిటి‚?
6.‚కింది‚వాటిలో‚సరికాని‚ద్యనిని‚గురిింాండి. [ ]
A. వర్గీకరణ‚విధానంలో‚జీవుల‚అమరిక‚రంగంతో‚ప్రారంభమవుతంది.
B. ఛార్లిస్‚నిరిీన్‚జీవ‚పరిణామం‚గురించి‚జాతల‚ఉతపతిి‚పుసికంలో‚వివరించాడు.
C. జీవపరిణామం‚గురించిన‚అవగాహనకు‚వర్గీకరణ‚తోడపడుతంది.
D. లిన్నేయస్‚జీవులను‚తొమిాది‚రాజాయలుగా‚వర్గీకరించాడు.
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 45

భావనలు :
1. వర్గీకరణలు

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. విట్టేకర్క ప్రతిపాదంచిన జీవుల ఐదు రాజ్యయల వర్గీకరణ గురంచి వివరస్తారు.
2. విట్టేకర్క వర్గీకరణకు ప్రాతిపదకగా తీసుకునన ప్రత్యయక లక్షణాలను గురాస్తారు.

భావనల అవగాహన :
లిన్ననయస్ 1758 వ సంవతసరంలో ప్రతిపాదంచిన రండు రాజ్యయల వర్గీకరణ అనంతరం మరంత మెరుగైన వర్గీకరణను
1969లో విట్టేకర్క ప్రతిపాదంచాడు. లిన్ననయస్, విట్టేకర్క ప్రతిపాదనల మధ్యకాలంలో మరయు అనంతరం కూడా వర్గీకరణ ఎన్నన
మారు఩లకు లోనయ్యంద.
 కంద పట్టేకను పరశీలించండి.

 విట్టేకర్క ఎన్నన రాజ్యయలు గల వర్గీకరణను ప్రతిపాదంచాడు? అవి ఏవి?

 లిన్ననయస్ రండు రాజ్యయలను ప్రతిపాదస్తా, విట్టేకర్క మరో మూడు రాజ్యయలు కలిపి మొతాం ఐదు రాజ్యయలు గల వర్గీకరణను
ప్రతిపాదంచాడు. అవి మొనీరా (బాక్టేరయా), ప్రొట్టస్తే, పాలంట్ట, ఫంగై (శిలంధ్రాలు), అన్నమేలియా.
 విట్టేకర్క ఐదు రాజ్యయల వర్గీకరణకు ప్రాతిపదకగా తీసుకునన ప్రత్యయక లక్షణాలేవి?
విట్టేకర్క ఐదు రాజ్యయల వర్గీకరణకు కొన్నన ప్రత్యయక లక్షణాలను ఆధారంగా చేసుకున్ననడు. మొట్ేమొదట్గా జీవులలో
కంద్రకం ఉననవి లేద్య కంద్రకం లేన్నవి అన్న లక్షణాన్నన గురాంచాడు. కంద్రకయుత ఏకకణ జీవులను ప్రొట్టస్తే రాజ్యంలో
పందుపరచాడు. మిగిలిన మూడు రాజ్యయలలోన్న జీవులను అవి ఆహారాన్నన పందే విధానంలోన్న భేద్యలను బట్టే పందుపరచాడు.
సవయం ోషషకాలు, పరోషషకాలు, పరోషషకాలలోన్న శిలంధ్రాలు పెదదన కరబన పద్యరాులను విచిిననం చేసి ఆహారాన్నన
పందే లక్షణాల ఆధారంగా పాలంట్ట, అన్నమేలియా, ఫంగై అన్న మూడు రాజ్యయలుగా పందుపరచాడు. బాయక్టేరయా, శిలంధ్రాలు,
ప్రొట్టస్తే జీవులు వృక్ష, జ్ంతు రాజ్యయలలో ఏదో ఑క ద్యన్నలో కూడా ఇమడలేకోషయాయ్. వీట్టలో కొన్నన లక్షణాలు ఏదో ఑క
రాజ్యయన్నక చందనవిగా ఉండడమే ఇందుకు ప్రధాన కారణం. కానీ ఈ లక్షణాలు పూరాగా ఑క రాజ్యయన్నక పరమితం చేయడాన్నక
అనువుగా లేవు. అందుక ఈ మూడింట్టనీ ప్రత్యయకమైన రాజ్యయలుగా హోద్య కలి఩ంచడం జ్రగింద.
విట్టేకర్క ప్రతిపాదంచిన 5 రాజ్యయల వర్గీకరణలో నూతన పదధతులు, నూతన ఆధారాలు పందుపరచినను జీవవైవిధాయన్నన
విసాృతంగా విశదీకరంచడంలో విఫలమైనందున వర్గీకరణ తరావతి కాలంలో మరకొన్నన మారు఩లకు లోనయ్యంద.

స్వవయ మూల్యంకనం :
1. విట్టేకర్క జీవుల వర్గీకరణలో ప్రతిపాదంచిన ఐదు రాజ్యయలు ఏవి?

2. విట్టేకర్క ప్రతిపాదంచిన వర్గీకరణను లిన్ననయస్ వర్గీకరణతో ోషలచండి?

3. విట్టేకర్క జీవుల వర్గీకరణకు తీసుకునన ప్రాతిపదకలేవి?

4. విట్టేకర్క అనంతరం జీవులను మరంత విసాృతంగా వర్గీకరంచిన వారవరు? వారు ప్రతిపాదంచిన రాజ్యయలేవి?
తయగతి: 9 వ మాధయభం : తెలుగు విషమం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధయం - వర్గీకయణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 46

భావనలు :
1. మొనీరా
2. ప్రొటిస్టా

అబయసన పలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. మొనీరా జీవుల లక్షణాలను వివరిస్టారు.
2. ప్రొటిస్టా జీవుల లక్షణాలను గురిాస్టారు.
3. మొనీరా, ప్రొటిస్టా జీవుల లక్షణాలను పోలుస్టారు.

భావనల అవగాహన :
విట్టాకర్క ప్రతిపాదంచిన ఐదు రాజ్యయల వర్గీకయణలో మొనీరా మొట్ామొదటిద, ప్రాథమికమైనద.
 క్రంద చిత్రాలను ఩రిశీలించండి.

 చిత్రాలలో ఏ కణ భాగాలు కనిపిస్తాన్నాయి?

 మొనీరా జీవుల లక్షణాలను చె఩పండి.
పై చిత్రంలోని జీవులు అనబీన భరియు బ్యయక్టారియా. ఇవి మొనీరా రాజ్యయనికి చెందనవి.
మొనీరా జీవుల లక్షణాలు:
ఇవి ఏకకణ జీవులు. నిజ కంద్రకం లేదు. దిధా విచిితిా ద్యిరా ప్రత్యయతపతిా జరుపుకంటాయి. శర్గయం వెలు఩ల నుండి
ఆహారానిా సేకరిస్టాయి. కశాబం, శైలికల వంటి నిరాాణాల సహామంతో ఑క చోట్ నుండి భరొక చోటుక చలిస్టాయి. కొనిా
జీవులు మానవులక హాని కలిగిస్టాయి. కానీ ఎక్వ జీవులు మానవులక ఉ఩కాయం చేస్టాయి.
  మొనీరా రాజయంలోని సమూహాలు ఎనిా? అవి ఏవి?
మొనీరా రాజయంలో ప్రధానంగా మూడు సమూహాలు ఉన్నాయి. అవి
1. ఆర్క్ బ్యక్టారియా:- ఇద అతి ప్రాచీన బ్యక్టారియా. కొనిా వేడి నీటి బుగీలలో నివసిస్టాయి.
2. యూబ్యక్టారియా:- ఉద్యహయణ రైజోబిమం, స్ట్రెపోకో
ా కస్, ఈ. కోలై మొదలగునవి.
3. సమనో బ్యక్టారియా( నీలి ఆక఩చి శైవలాలు ):- వీటి బ్యహయ శర్గయ నిరాాణం శైవలాల వలె, అంతయ నిరాాణం బ్యక్టారియాను
పోలి ఉంటుంద. నిజ్యనికి ఇద బ్యక్టారియా కాదు.
 కింద చిత్రాలలోని జీవుల కణ భాగాలు, చలన్నంగాలను ఩రిశీలించండి.

 మొనీరా జీవుల లక్షణాల ఆధాయంగా ఈ జీవుల లక్షణాలను పోలిండి.

పై చిత్రంలోని జీవులు అమీబ్య,యుగ్లీన్న, పేయమీషిమం. ఇవి ప్రొటిస్టా రాజ్యయనికి చెందనవి.
ప్రొటిస్టా రాజయపు జీవుల లక్షణాలు:
ఇవి చాలా వయక ఏకకణజీవులు. కొనిా మాత్రమే ఫహుకణ జీవులు. తిచంతో కూడిన నిజకంద్రకం ఉంటుంద.
ఇతయ జీవులను బక్షంచడం ద్యిరా పోషకాలను, శకిాని పందుతాయి. కొనిా సూయయకాంతిని ఉ఩యోగించి ఆహారానిా తయారు
చేస్తకోగలుగుతాయి. కొనిా చుట్టా ఉనా నీటి నుండి కూడా పోషకాలను గ్రహిస్టాయి. ఇవి ఑ంట్రిగా లేద్య సమూహాలుగా
జీవిస్టాయి. కణం లో఩ల కొనిా కణాంగాలు కనిపిస్టాయి. చాలా వయక దిధావిచిితిా ద్యిరా ప్రత్యయతపతిా జరుపుకంటాయి.

స్విమ మూలాయంకనం :
1. మొనీరా రాజయపు లక్షణాలను రామండి.

2. ప్రొటిస్టా రాజయపు జీవుల లక్షణాలను వివరించండి.

3. మొనీరా, ప్రొటిస్టా రాజయపు జీవుల లక్షణాలను పోలిండి.

4. మొనీరా రాజయపు సమూహాల గురించి వివరించండి.

5. మొనీరా రాజయపు ఏదేని ఑క జీవి బొభా గ్లమండి.

6. యూగ్లీన్న బొభా గ్లమండి.

తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 47

భావనలు :
1. శిలంద్రాలు

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. శిలంధ్రాల లక్షణాల గురంచి వివరస్తారు.
2. శిలంధ్రాలకు ఉద్యహరణలిస్తారు.

భావనల అవగాహన :
విట్టేకర్క ప్రతిపాదంచిన ఐదు రాజ్యయల వర్గీకరణలో శిలంధ్రాలు ఑కటి. ఇవి ఆహారం పందే విధానం ఆధారంగా మిగిలిన
రాజ్యయల నండి వేరు చేయడం జరగింద.
 క్రంద చిత్రాలన పరశీలించండి.

పై చిత్రంలోని జీవులు రైజోపస్, కుక్గొడుగు, ఈస్ే. ఇవి శిలంద్రాల కు చందన జీవులు.

 శిలంధ్రాల లక్షణాలేవి?
శిలంధ్రాల లక్షణాలు :
 శిలంధ్రాలలో కొనిి మాత్రమే ఏకకణజీవులు. కానీ చాలా వరకు బహుకణ జీవులు.
 ఇవి వరాాకాలంలో నేలపై, చట్ల కాండాలపై మొలుస్తాయి.
 చాలా వాటిలో తల భాగంలో బొడిపె వంటి నిరాాణం ఉంటంద. కొనిింటిలో గొడుగు వంటి నిరాాణాలు కూడా
ఉంటాయి.
 వీటికి గల వేరల వంటి (ఇవి నిజమైన వేరుల కావు) నిరాాణాల సహాయంతో తాము నివసంచే ప్రదేశం నండి ఆహారానిి
స్వీకరస్తాయి.
 ఇవి రేణువుల వంటి సద్ధ బీజ్యల సహాయంతో ప్రత్యయతపతిా జరుపుకుంటాయి.

స్వీయ మూలాయంకనం :
1. శిలంధ్రాల లక్షణాలు రాయండి.

2. రైజోపస్ బొమా గీయండి.

3. శిలంధ్రాలు వేటి సహాయంతో ప్రత్యయతపతిా జరుపుకుంటాయి?

4. శిలంధ్రాలు ఆహారానిి ఎలా పందుతాయి?

5. కింద వాటిని జతపరచండి.

i) మొనీరా [ ] A) బాహయంగా శైవలం, అంతరంగంగా బాయక్టేరయా
ii) ప్రొటిస్తే [ ] B) బహుధా విచిితిా ద్యీరా ప్రత్యయతపతిా
iii)శిలంధ్రాలు [ ] C) నిజ కంద్రకం లేనివి
iv) సయనోబాక్టేరయా [ ] D) సద్ధబీజ్యల ద్యీరా ప్రత్యయతపతిా
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 48

భావనలు :
1. వృక్ష రాజ్యం
2. పుష్఩ంచే మొక్లు - పుష్఩ంచని మొక్లు
3.వివృత బీజాలు- ఆవృతబీజాలు
4. ఏకదళ బీజాలు - ద్విదళ బీజాలు.

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. మొక్ల వర్గీకరణకు ప్రాతిపద్వకగా తీసుకునన లక్షణాలను గురంచి వివరస్తారు.
2. పుష్఩ంచే, పుష్఩ంచని; ఆవృత, వివృత; ఏకదళ, ద్విదళబీజ్ మొక్లకు మధ్య గల భేద్యలను గురాస్తారు.
3. వితానాలు, సిదధ బీజాలను పోలుస్తారు.

భావనల అవగాహన :
విట్టేకర్క, లిన్ననయస్ తద్వతర వర్గీకరణ శాస్త్రవేతాలు మొక్లను ఒక పెదద రాజ్యంగా వర్గీకరంచారు. ప్రకృతిలో మొక్లు
వైవిధ్యంగా ఉంటాయి. ఆహారం సేకరంచే విధానం, ప్రత్యయత఩తిా అవయవాలు, ప్రత్యయత఩తిా జ్రుపుకున్న విధానానిన బట్టే మొక్లను
వర్గీకరంచారు. మొక్లు బహుకణ జీవులు. వీట్టలో కంద్రకం ఉంటంద్వ. మొక్ కణాలలో హరతరేణువులు ఉండటం వలన
కిరణజ్నయ సంయోగక్రియ ద్యిరా సంతంగా ఆహారానిన తయారు చేసుకుంటాయి.
 మొక్లను వర్గీకరంచే విధానంలో ఏ లక్షణాలను ప్రధాన ప్రాతిపద్వకగా తీసుకునానరు?
మొక్లను వర్గీకరంచే విధానంలో మొదటగా శర్గరం గురాంచడానికి వీలు కలిగిన భాగాలుగా విభేధ్నం చంద్వ ఉండటం,
రండవ అంశంగా నీరు, లవణాలు మొదలైన వాట్టని రవాణా చేయడానికి అవసరమైన కణజాలాలు ఉండడం, మూడవ అంశంగా
వితానాలను ఉత఩తిా చేసే స్తమరుయం, ఈ వితానాలు బయటకు కనిపంచడం వంట్ట అంశాలను ప్రాతిపద్వకగా తీసుకునానరు.
 కింద్వ ఫ్లో చార్కే ను పరశీలించండి.
  పై ఫ్లోచార్కే ప్రకారం వృక్ష రాజ్యంలోని మొక్లను ఏ అంశం ఆధారంగా వర్గీకరంచారు. వాట్ట లక్షణాలేవి?
వృక్ష రాజాయనిన మొదటగా రండు భాగాలుగా విభజంచారు. ఈ విభజ్నకు పుష్ప఩లు, వితానాలను ప్రాతిపద్వకగా
తీసుకునానరు. పుష్ప఩లు ఉండి, పుష్ప఩ల నుండి వితానాలు ఉత఩తిా చేసే వాట్టని పుష్఩ంచే మొక్లుగా, పుష్ప఩లు, వితానాలు
లేకుండా సిదధబీజాశయాలను కలిగి ఉనన వాట్టని పుష్఩ంచని మొక్లుగా విభజంచారు.
 మీ పరసరాలలో పుష్఩ంచే మొక్లు, పుష్఩ంచని మొక్లను పరశీలించి, వాట్ట పేరుో రాయండి.
పుష్఩ంచే మొక్లు పుష్఩ంచని మొక్లు

 పుష్఩ంచని మొక్లను ఏ ప్రాతిపద్వకగా విభజంచారు? అవి ఏవి ?

పుష్఩ంచని మొక్లను కాండం, పత్రం, వేరో వంట్ట శర్గర భాగాల విభేదనం ఆధారంగా మూడు భాగాలుగా వర్గీకరంచారు. అవి
థాలోఫైటా: కాండం, పత్రం విభేదం చందని దేహ భాగం గల మొక్లు.
బ్రయోఫైటా: నిజ్మైన వేరుో, పత్రాలు ఉండవు.
టెరడోఫైటా: నిజ్మైన వేరుో, పత్రాలు ఉంటాయి.
 కింద్వ చిత్రానిన పరశీలించండి.

 మీ చుటేపక్ల గల ఫెర్కన మొక్లను సేకరంచి పరశీలించండి.

ఇద్వ ఫెర్కన మొక్ యొక్ సిదధబీజాశయ పత్రాల చిత్రం. ఇద్వ పుష్఩ంచని మొక్. ఈ మొక్ ఆకుల కింద్వ భాగంలో
గోధుమ/నలుపు రంగులో మచచలు ఉంటాయి. ఇవి సిదధబీజాశయాలు. వీట్ట నుండి సిదధబీజాలు ఉత఩తిా అవుతాయి. సిదధ బీజాల
నుండి కొతా మొక్లు ఉత఩తిా అవుతాయి. పుష్఩ంచని మొక్ల నుండి సిదధ బీజాలు ఉత఩తిా అవుతాయి. పుష్఩ంచే మొక్ల నుంచి
వితానాలు వస్తాయి.
వితానాలలో ఎకు్వ పరమాణంలో ఆహారం నిలి ఉంటంద్వ. సిదధబీజాలలో చాలా తకు్వ పరమాణంలో ఆహార
పద్యరాులు నిలి ఉంటాయి. ఈ రండింట్ట నిరాాణాలు, వీట్ట ద్యిరా జ్రగే ప్రత్యయత఩తిా ప్రక్రియ వేరేిరుగా ఉంటంద్వ.
 పుష్఩ంచే మొక్ల వర్గీకరణను వివరంచండి?
పుష్఩ంచే మొక్లను వివృత బీజాలు, ఆవృతబీజాలుగా వర్గీకరంచారు. ఫలాల లోపల వితానాలు కలిగిన వాట్టని
ఆవృతబీజాలు(ఉద్య:మామిడి)గా , వితానాలు బయటకు కనిపంచే వాట్టని వివృత బీజాలు(ఉద్య:ఫైన్)గా వర్గీకరంచారు.
ఆవృతబీజాలను బీజ్దళాల సంఖ్య ఆధారంగా రండుగా వర్గీకరంచారు. ఒక బీజ్దళం కలిగిన వాట్టని
ఏకదళబీజాలు(ఉద్య:వర)గా, రండు బీజ్దళాలు కలిగిన వాట్టని(ఉద్య: కంద్వ) ద్విదళబీజాలుగా వర్గీకరంచారు.

స్వియ మూలాయంకనం :
1. వృక్ష రాజ్య వర్గీకరణను సూచించే ఫ్లోచార్కే గీయండి.

2. ఆవృత, వివృత, ఏకదళ, ద్విదళ బీజ్ మొక్లకు ఉద్యహరణలు రాయండి.

3. మీ చుటే పక్ల గల ఏకదళ, ద్విదళ బీజ్ మొక్ల వివరాలు సేకరంచి విశ్లోష్ంచండి.

4. ఫెర్కన సిదధబీజాశయ పత్రం బొమా గీయండి.

5. సిదధబీజాలు, వితానాలకు మధ్య గల తేడాలేవి?

6. కింద్వ వాట్టని జ్తపరచండి.

i) థాలోఫైటా [ ] A) నిజ్మైన వేరుో, పత్రాలు ఉంటాయి
ii) బ్రయోఫైటా [ ] B) కాండం,వేరు,పత్రం విభేదనం ఉండదు
iii)టెరడోఫైటా [ ] C) వితానాలు బయటకు కనిపస్తాయి
iv) వివృత బీజాలు [ ] D) నిజ్మైన వేరుో,పత్రాలు ఉండవు
7.క్రింద్వ వాట్టలో సరైన వాకాయనిన గురాంచండి. [ ]
A) పుష్ప఩ల నుండి సిదధ బీజాలు ఉత఩తిా అవుతాయి.
B) ఆవృత బీజాల ఫలాలలో వితానాలు అమర ఉంటాయి.
C) టెరడోఫైటాలో వితానాల ద్యిరా ప్రత్యయత఩తిా జ్రుగుత్యంద్వ.
D) మంద్యర మొక్ పుష్఩ంచని మొక్ల రకానికి చంద్వనద్వ.
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం‚:‚తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం‚పేరు : జీవులలో‚వైవిధ్యం‚-‚వర్గీకరణ వర్క్‚షీట్‚సంఖ్య : 49

భావనలు‚:
1. పొరిఫెర
2. సీలంటరేటా

అభయసన‚ఫలితాలు‚‚:
విద్యయరుులు.....
1. పొరిఫెర,‚సీలంటరేటా‚జీవుల‚లక్షణాలను‚వివరిస్తారు.‚
2. జంతువుల‚వర్గీకరణకు‚ప్రాతిపదికగా‚తీసుకునన‚లక్షణాలను‚గురిాస్తారు.‚
3.‚‚‚‚‚పొరిఫెర,‚సీలంటరేటా‚జీవులకు‚ఉద్యహరణలిస్తారు.‚

భావనల‚అవగాహన‚:‚‚
జంతు‚ రాజ్యయనికి‚ చందిన‚ జీవులు‚ నిజ‚ కంద్రక‚ జీవులు.‚ వీటి‚ శర్గరం‚ అనేక‚ కణాలతో‚ నిరిమంపబడి‚ ఉంటంది.‚ ఇవి‚ ఆహారం‚
కోసం‚ ఇతర‚ జీవులపై‚ ఆధారపడతాయి.‚ వీటి‚ శర్గర‚ కణాలలో‚ కణకవచం‚ఉండదు.‚ జంతువులు‚చాలా‚ వరకు‚ చలిస్తాయి.‚ చాలా‚
జీవులోో‚ చలనం‚ కోసం‚ ప్రత్యయకమైన‚ అవయవాలు‚ ఉంటాయి.‚ వీటిని‚ చలనంగాలు‚ అంటారు.‚ జంతువుల‚ శర్గర‚ నిరామణంలో‚
వయతాయస్తనిన‚ఆధారంగా‚చేసుకుని‚వర్గీకరించడం‚జరిగంది.‚
జంతు‚ రాజయంలోని‚ జీవులను‚ ప్రధానంగా‚ రండు‚ సమూహాలుగా‚ వర్గీకరించారు.‚ అవి‚ పృషణవంశం‚ లేని‚ జీవులు,‚‚
పృషణవంశం‚కలిగన‚జీవులు.‚పృషణవంశం‚లేని‚జీవులను‚పొరిఫెరా,‚సీలంటరేటా పాోటీహెలిమంథిస్‚నిమటోడా,‚అనెలిడ,‚ఆర్థ్ుోపోడ,‚
మొలస్త్,‚ఇఖైనోడరేమటా‚అనే‚సమూహాలుగా‚వర్గీకరించారు.
 కింది‚చిత్రాలను‚పరిశీలించండి?
 ఈ‚జీవుల‚ప్రత్యయక‚లక్షణాలు‚ఏవి?

పై‚చిత్రాలలోని‚జీవులు‚సైకాన్,‚స్తపంజిలాో.
పొరిఫెర‚జీవుల‚లక్షణాలు:
 ‚పొరిఫెర‚ జీవుల‚ శర్గరమంతటా‚ అనేక‚ రంధ్రాలు‚ ఉంటాయి.‚ (పోరస్‚ అంటే‚ రంధ్రాలు.‚ అందుక‚ వీటిని‚ పొరిఫెర‚
అంటారు.)‚ ఈ‚ రంధ్రాలు‚ ‘కులాయవయవసు’కు‚ కలపబడి‚ ఉంటాయి.‚ వీటి‚ గుండా‚ ఆకిిజన్,‚ ఆహార‚ పద్యరాుల‚ రవాణా‚
జరుగుతుంది.
 వీటికి‚ చలనంగాలు‚ లేనందున‚ ఒక‚ చోట‚ నుండి‚ మరొక‚ చోటకు‚ చలించలేవు.‚ ఏదైన‚ ఒక‚ బలమైన‚ ఆధారానిన‚
అంటిపెటుకొని‚ఉంటాయి.
 కణాలలో‚కనీస‚విభేదనం‚కనిపిసుాంది.‚కణజ్యలాలుగా‚విభజన‚చంది‚ఉంటాయి.
 ‚ఇవి‚ప్రధానంగా‚సముద్రపు‚నీటిలో‚నివసిస్తాయి.
 ‚వీటిని‚‘సపంజికలు’‚అంటారు.‚ఉద్యహరణ‚యూపాోకలా
ు ో,‚సైకాన్,‚స్తపంజిలాో.
 కింది‚చిత్రాలను‚పరిశీలించండి.

‚పై‚చిత్రంలోని‚జీవులు‚హైడ్రా,‚ప్రవాళాలు.‚ఇవి‚సీలంటరేటాకు‚చందిన‚జీవులు.
సీలంటరేటా‚జీవుల‚లక్షణాలు:
 శర్గర‚విభేదనం‚ఉననత‚స్తుయిలో‚ఉంటంది.
 ‚నీటిలో‚నివసిస్తాయి.
 ‚శర్గరంలో‚‘జఠర ప్రసరణ‚కుహరం’‚అనే‚ఖాళీ‚ప్రదేశం‚ఉంటంది.
 శర్గరం‚ రండు‚ తవచాలతో‚ నిరిమతమై‚ ఉంటంది.‚ అందువలన‚ వీటిని‚ ‘దివసారిత‚ జీవులు’‚ అంటారు.‚ వెలుపలి‚ తవచం‚
బాహయతవచం,‚లోపలి‚తవచం‚అంతరతవచం.‚
 కొనిన‚జీవులు‚ఒంటరిగా‚నివసిస్తాయి.ఉద్య:-‚హైడ్రా,‚జెల్లోఫిష్
 ‚కొనిన‚జీవులు‚కాలనీలుగా‚నివసిస్తాయి.‚ఉద్య:-‚ప్రవాళాలు.‚వీటిని‚పగడపు‚దీవులు‚(కోరల్‚ర్గఫ్సి) అంటారు.

సీవయ‚మూలాయంకనం‚:
1.‚పొరిఫెర‚జీవుల‚లక్షణాలను‚సీలంటరేటా‚జీవులతో‚పోలచండి.‚
2.‚హైడ్రా‚బొమమ‚గీసి,‚ద్యని‚ఆధారంగా‚సీలంటరేటా‚జీవుల‚లక్షణాలను‚వివరించండి.
3.‚పొరిఫెర‚జీవుల‚లక్షణాలను‚రాయండి.‚
4.‚కింది‚వాటిలో‚సరికాని‚వాకాయనిన‚గురిాంచండి. [ ]
A) పొరిఫెర‚అనగా‚శర్గరమంతటా‚రంధ్రాలు‚కలిగన‚జీవులు.
‚‚B) సీలంటరేటా‚జీవుల‚శర్గరంలో‚‘జఠర ప్రసరణ‚కుహరం’‚ఉంటంది.
C)‚పొరిఫెర‚జీవులు‚సముద్రపు‚నీటిలో‚చలించకుండా‚ఒక‚దగీర‚అంటిపెటుకొని‚జీవిస్తాయి.
D)‚సీలంటరేటా‚జీవులు‚త్రిసారిత‚జీవులు.
తయగతి: 9 వ మాధయభం : తెలుగు విషమం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధయం - వర్గీకయణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 50

భావనలు : 1. పాాటిహెల్మంథిస్

2. నిభటోడ

అబయసన పల్తాలు :
విద్యయరుులు.....
1. పాాటిహెల్మంథిస్, నిభటోడ వయీపు జీవుల లక్షణాలను వివరిస్తారు.
2. పాాటిహెల్మంథిస్, నిభటోడ జీవుల లక్షణాలను పోలుస్తారు.
3. పాాటిహెల్మంథిస్, నిభటోడ జీవులకు ఉద్యహయణల్స్తారు.

భావనల అవగాహన :
పోరిఫెరా, సీలంటరేటా జీవులతో పోల్స్తా పాాటిహెల్మంథిస్, నిభటోడ వయీపు జీవుల శర్గయ నిరామణం కంత క్లాషటంగా
ఉంటంది.
 క్లంది చిత్రాలను ఩రిశీల్ంచండి. ఈ జీవుల శర్గయ నిరామణం ఎలా ఉంది?

పై చిత్రాలలోని జీవులు ఫద్దెపురుగు భరియు ఩ానేరియా. ఇవి పాాటిహెల్మంథిస్ వరాీనిక్ల చందినవి.

పాాటిహెల్మంథిస్ జీవుల లక్షణాలు:
 వీటి శర్గయం పూరావంతం నుండి ఩రాంతం వయకు ఫలా఩రుపు(పాాటి)గా ఉంటంది. కాఫటిట వీటిని ఫద్దె పురుగులు
అంటారు. (ఫ్లాటి - ఫలా఩రుపు; హెల్మంథిస్ - పురుగులు)
 శర్గయం దివపాయ్వ సౌషటవం కల్గి ఉంటంది. అంటే శర్గయం యొక్ కుడి ఎడభ భాగాలు సమానంగా ఉంటాయి.
 ఇవి త్రిసారిత జీవులు. శర్గయం పండ దశలో మూడు సురాలుగా విభేదనం చంది ఉంటంది. ఈ సారాల నుంచి
అవమవాలు ఏయపడతాయి.
 కనిి ప్రాథమిక కణజాలాలు రూపందుతాయి.
 నిజ శర్గయ కుహయం ఉండదు.
  క్లంది చిత్రాలను ఩రిశీల్ంచండి.ఈ జీవుల శర్గయ నిరామణం ఎలా ఉంది?

పై చిత్రంలోని జీవులు ఆస్త్రిస్ లుంబ్రికాయిడిస్ భరియు వుకరేరియా బ్యంక్రాఫ్టట. ఇవి నిభటోడకు చందిన జీవులు.
నిభటోడ జీవుల లక్షణాలు:
 వీటి శర్గయం స్థుపాకాయంగా, గుండ్రంగా(నిమాటి)ఉంటంది. కాఫటిట వీటిని గుండ్రటి పురుగులు అంటారు.
 ఇవి త్రిసారిత జీవులు.
 దివపాయ్వ సౌషటవం కల్గి ఉంటాయి.
 కణజాలాలు విభేదనం చంది కనిపస్తాయి. కాని నిజమైన అవమవాలు ఉండవు.
 మిథ్యయశర్గయ కుహయం ఉంటంది.
 ఇవి ఩రానిజీవులుగా నివసిస్తాయి. ఉద్య:- వుకరేరియా బ్యంక్రాఫ్టట (బోద పురుగు), ఆస్త్రిస్ లుంబ్రికాయిడిస్ (నుల్
పురుగు).
 క్లంది జీవుల లక్షణాలను పోల్ి రామండి. పోల్కలు భేద్యలు
పోల్కలు భేద్యలు
పాాటిహెల్మంథిస్ నిభటోడ పాాటిహెల్మంథిస్ నిభటోడ

సీవమ మూలాయంకనం :
1. పాాటిహెల్మంథిస్ జీవుల లక్షణాలను రామండి.

2. నిభటోడ జీవుల లక్షణాలను రామండి.

3. పాాటిహెల్మంథిస్ జీవులకు ఆ పేరు ఎలా వచిింది?

4. నిభటోడ జీవులకు ఉద్యహయణలు రామండి.

5. ఫద్దెపురుగు బొభమ గీమండి.

తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 51

భావనలు : 1. అనెలిడ

2. ఆర్థ్రోపోడ

అభ్యసన ఫలితాలు :
విద్యయరురలు.....
1. అనెలిడ,ఆర్థ్రోపోడ వరీపు జీవుల లక్షణాలను వివరిస్తారు.
2. అనెలిడ,ఆర్థ్రోపోడ వరీపు జీవుల లక్షణాలను పోలుస్తారు.
3. అనెలిడ,ఆర్థ్రోపోడ జీవులకు ఉద్యహరణలిస్తారు.

భావనల అవగాహన :
జంతు రాజయంలో పొరిఫెర నుండి నిమటోడ వరకు గల జీవులతో పోలిస్తా అనెలిడ,ఆర్థ్రోపోడకు చందిన జీవులు మరింతగా
అభివృదిి చందినవి. ఇవి మన పరిసరాలలో ఎకు్వగా కనిపిస్తాయి.
 కంది చిత్రాలను పరిశీలించండి. ఈ జీవుల శర్గర నిరాాణంలోని ప్రత్యయకతలేమిటి?

పై చిత్రంలోని జీవులు వానపాము మరియు జలగ. ఇవి అనెలిడ కు చందినవి.

అనెలిడ జీవుల లక్షణాలు :
 వీటి శర్గరంపై పూరావంతం నుండి పరాంతం వరకు వలయాకార ఖ్ండితాలు ఒకద్యని తరావత ఒకటి వరుసగా అమరి
ఉంటాయి. ఇది అనెలిడ జీవుల ప్రత్యయక లక్షణం.
 ఇవి త్రిసారిత జీవులు.
 దివపార్వ సౌషటవం కలిగి ఉంటాయి.
 నిజ శర్గర కుహరం ఉంటంది. ఇది అవయవాలు అమరి ఉండుటకు అనుకూలంగా ఉంటంది.
 ఇవి మంచి నీటిలో, ఉపుు నీటిలో, భూమిపై నివసిస్తాయి .
  క్రంది వాటిని పోలచండి.
లక్షణం పాాటీహెలిాంథిస్ నిమటోడ అనెలిడ
శర్గర సౌషటవం
శర్గర కుహరం
సారాలు
ప్రత్యయక లక్షణం
ఇతరాలు
ఉద్యహరణ
 క్రంది చిత్రాలు పరిశీలించండి. ఈ జీవుల శర్గర నిరాాణ ప్రత్యయకతలేవి?

పై చిత్రంలోని జీవులు బొదిదంక, రొయయ, త్యలు. ఇవి ఆర్థ్రోపోడకు చందినవి.

ఆర్థ్రపో
ో డ జీవుల లక్షణాలు :
 కీళ్లా గల కాళ్లు(ఆర్థ్రోపోడ) ఈ వరీపు జీవుల ముఖ్య లక్షణం. జంతుజాలంలో ఈ వరాీనిక చందిన జీవులు అతయధికంగా
ఉంటాయి.
 వీటి శర్గరం దివపార్వ సౌషటవం కలిగి ఖ్ండితాలుగా ఉంటంది.
 శర్గర కుహరం రకాంతో నిండి ఉంటంది. ఇది వివృత రకా ప్రసరణ వయవసర. రకానాళాలు ఉండవు.
 ఆర్థ్రోపోడ జీవులకు ఉద్యహరణ సీతాకోకచిలుకలు, ఈగలు, పీతలు, స్తలెపురుగులు మొదలగు కీటకాలు.
 మీ చుటటపక్ల ఏ ఏ ఆర్థ్రోపోడ (కీటకాలు) జీవులు ఉనాాయి?

సీవయ మూల్యంకనం :
1. అనెలిడా, ఆర్థ్రోపోడ జీవుల లక్షణాలను పోలచండి.

2. ఆర్థ్రోపోడ జీవులకు ఆ పేరు ఎల్ వచిచంది?

3. అనెలిడా అంటే అరరమేమిటి?

4. వివృత రకా ప్రసరణ వయవసర ఏ జీవులలో ఉంటంది?

5. వానపాము, బొదిదంక బొమా గీసి, వాటి లక్షణాలు రాయండి.

తరగతి: 9 వ మాధ్యమం‚:‚తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం‚పేరు : జీవులలో‚వైవిధ్యం‚-‚వర్గీకరణ వర్క్‚షీట్‚సంఖ్య : 52

భావనలు‚:‚‚‚‚1. మొలస్క్
2. ఇఖైనోడర్మేటా

అభయసన‚ఫలితాలు‚‚:
విద్యయరుులు.....
1. మొలస్క్,‚ఇఖైనోడర్మేటా‚వరీపు‚జీవుల‚లక్షణాలను‚వివరిస్కారు.‚
2. మొలస్క్,‚ఇఖైనోడర్మేటా‚వరీపు‚జీవుల‚లక్షణాలను‚పోలుస్కారు.‚
3.‚‚‚‚మొలస్క్,‚ఇఖైనోడర్మేటా‚జీవుల‚బొమేలు‚గీస్కారు.

భావనల‚అవగాహన‚:‚‚
జంతురాజయ‚వర్గీకరణలో‚పృషటవంశం‚లేని‚వాటిలో‚చివరివి‚మొలస్క్‚మరియు‚ఇఖైనోడర్మేటా‚జీవులు.‚ఇవి‚మిగిలిన‚వాటితో‚
పోలిస్తా‚శర్గర‚నిరాేణంలో‚మరింత‚అభివృద్ధి‚చంద్యయి.‚
 కంద్ధ‚చిత్రాలను‚పరిశీలించండి.‚ఈ‚జీవుల‚శర్గర‚నిరాేణంలోని‚ప్రత్యయకతలేమిటి?

పై‚చిత్రంలోని‚జీవులు‚నతా‚మరియు‚ఆలిిపప.‚ఇవి‚మొలస్క్‚వరాీనిక‚చంద్ధనవి.
మొలస్క్‚జీవుల‚లక్షణాలు‚:-
 ఈ‚జీవుల‚శర్గరం‚మెతాగా‚ఉండి,‚గటిట‚కరపరాలతో‚కపపబడి‚ఉంటంద్ధ.‚అందుకే‚వీటిని‚‘మొలస్నుు’అని‚అంటారు.
 ఇవి‚పాదం‚వంటి‚ప్రత్యయక‚అంగం‚ద్యారా‚చలిస్కాయి.
 ‚వీటి‚శర్గరం‚ద్ధాపార్వ‚సౌషటవం‚కలిగి‚ఉంటంద్ధ.‚
 శర్గర‚కుహరం‚కుంచించుకుపోయి‚ఉంటంద్ధ.‚
 వివృత‚రకాప్రసరణ‚వయవసు‚ఉంటంద్ధ.‚
 విసరజన‚వృక్క్ల‚వంటి‚నిరాేణాలతో‚జరుగుతుంద్ధ.
 ‚ముతాయలను‚ఉతపతిా‚చేస్త‚మొలస్నును‚ఆయిసటర్క‚లు‚అంటారు.
  క్రంద్ధ‚చిత్రాలు‚పరిశీలించండి.‚ఈ‚జీవుల‚శర్గర‚నిరాేణ‚ప్రత్యయక‚లక్షణాలేవి?

‚‚
‚పై‚చిత్రంలోని‚జీవులు‚సముద్ర‚నక్షత్రం‚మరియు‚సీ–అర్గిన్‚.‚ఇవి‚ఇఖైనోడర్మేటా‚వరాీనిక‚చంద్ధనవి.
‚ఇఖైనోడర్మేటా‚జీవుల‚లక్షణాలు:-
 ఇవి‚ముళ్ళ‚వంటి‚చరేం‚కలిగిన‚జీవులు.‚(ఇఖైనస్‚–‚ముళ్ళళ;‚డెరాే-‚చరేం).‚
 అస్థుపంజరం‚క్కలిియం‚క్కర్బోనేట్‚అనే‚దృఢమైన‚రస్కయన‚పద్యరుంతో‚నిరిేతమై‚ఉంటంద్ధ.
 త్రిసారిత‚జీవులు.‚
 వలయ‚కరణ‚సౌషటవం‚కలిగిన‚జీవులు.‚చాలా‚వరకు‚పంచభుజ‚జీవులు.‚
 శర్గర‚కుహరం‚కలిగి‚ఉంటాయి.‚
 ఇవి‚చలనం,‚శర్గర‚కదలికల‚కోసం‚‘జలప్రసరణ‚వయవసు’ను‚ఉపయోగించుకుంటాయి.‚ఈ‚వయవసు‚ నాళిక్కపాద్యలు‚కలిగి‚
ఉంటంద్ధ.‚
 ఇవి‚సాతంత్రంగా‚సముద్రం‚నీటిలో‚నివస్థస్కాయి.‚
 క్రంద్ధ‚పటిటకలో‚సరైన‚వివరాలు‚నమోదు‚చేయండి.
వరీం‚పేరు‚ ఆ‚పేరు‚రావడానిక‚క్కరణమైన‚లక్షణాలు
పొరిఫెర
స్థలంటర్మటా
పాుటీహెలిేంథిస్
నిమటోడ
అనెలిడ
ఆర్థ్ుోపోడ
మొలస్క్
ఇఖైనోడర్మేటా

సీాయ‚మూలాయంకనం‚:
1.‚ఇఖైనోడర్మేటాకు‚ఆ‚పేరు‚ఎలా‚వచిింద్ధ‚?
2.‚మొలస్క్‚జీవుల‚లక్షణాలు‚వివరించండి.‚
3. సముద్ర‚నక్షత్రంలో‚జలప్రసరణ‚వయవసు‚ఎందుకు‚ఉపయోగపడుతుంద్ధ?
4.‚నతా,‚సముద్ర‚నక్షత్రం‚బొమేలు‚గీస్థ,‚వాటి‚లక్షణాలు‚రాయండి.‚
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 53

భావనలు : 1. కార్డేటా

2. ప్రోటోకార్డేటా
3. సకశేరుకాలు

అభ్యసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. ప్రోటోకార్డేటా జీవుల వర్గీకరణను వివరిస్తారు.
2. యూరోకార్డేటా, సెఫలోకార్డేటా జీవుల లక్షణాలను పోలుస్తారు.
3. సకశేరుకాల లక్షణాలను వివరిస్తారు.

భావనల అవగాహన :
జంతు రాజయంలోని జీవులను ప్రధానంగా రండు సమూహాలుగా వర్గీకరించారు. అవి పృషటవంశం లేని జీవులు, పృషటవంశం
కలిగిన జీవులు. పృషటవంశం కలిగిన జీవులకు కార్డేటా అని పేరు పెటాటరు. కార్డేటాను కందరు శాస్త్రవేతాలు రండుగా
వర్గీకరించారు. అవి 1.ప్రోటోకార్డేటా 2.వరిటబ్రేటా(సకశేరుకాలు). ప్రోటోకార్డేటాను యూరోకార్డేటా, సెఫలోకార్డేటాలుగా
విభ్జంచారు.
 కంది చిత్రాలను పరిశీలించండి. ఈ జీవుల లక్షణాలేవి?

ఇవి ప్రోటోకార్డేటాకు చందిన జీవులు. వీటిలో హెర్కే మీనియా యూరోకార్డేటాకు, ఆంఫీయాకసస్ సెఫలోకార్డేటాకు చందిన జీవులు.
ప్రోటోకార్డేటా జీవుల లక్షణాలు:
 పృషటవంశం అనే కడిే వంటి నిరాాణం శర్గరం వెనకభాగంలో తల నుండి చివరి వరకు వ్యయపంచి ఉంటంది.
 పృషటవంశం యూరో కార్డేటా జీవులలో లారాా దశలో తోకలో మాత్రం ఉండి, ప్రౌఢ దశలో ఉండదు. సెఫలోకార్డేటా
జీవులలో శర్గరం పొడవునా మరియు జీవితాంతం ఉంటంది.
 పృషటవంశం నాడీ కణజాలం నుండి ఉదర భాగానిి వేరు చేస్ాంది.
  కదలిక కరకు కండరాలతో జత కలిసి ఉంటంది.
 ఇవి త్రిసారిత జీవులు. దిాపార్వ సౌషటవం కలిగిన జీవులు.
 శర్గర కుహరం ఉంటంది.
 క్రంది చిత్రాలను పరిశీలించండి. ఈ జీవులలో గల స్తరూపయత లక్షణాలేవి ?

ఈ జీవులన్ని సకశేరుకాలకు (vertebrata)చందిన జీవులు. ఇవి చేప, కపప, పాము, పక్షి, కోతి.
సకశేరుకాల ప్రత్యయక లక్షణాలు:-
 ఇవి వెన్నిముక కలిగిన జీవులు.
 నిజ శర్గర కుహరం ఉంటంది.
 త్రిసారిత జీవులు.
 దిాపార్వ సౌషటవం ఉంటంది.
 కణాలు విభేదం చంది కణజాలాలు, అవయవ్యలు, అవయవ వయవసులుగా మారుప చంది ఉంటాయి.
 పాయుపరిపుచచం(తోక) ఉంటంది.
 ఎముకలకు కండరాలు ప్రత్యయకంగా అమరి, శర్గర కదలికలకు తోడపడతాయి.
సకశేరుకాలను ఐదు తరగతులుగా విభ్జంచారు అవి 1.చేపలు 2.ఉభ్యచరాలు 3.సర్గసృపాలు 4.పక్షులు
5.క్షీరద్యలు.
చేపలు, ఉభ్యచరాలు, సర్గసృపాలు శీతల రకా జీవులు. వీటి శర్గర ఉష్ణోగ్రత పరిసరాల ఉష్ణోగ్రతకు అనుగుణంగా
మారుతుంది. పక్షులు, క్షీరద్యలు ఉషోరకా జీవులు. వీటి శర్గర ఉష్ణోగ్రత పరిసరాల ఉష్ణోగ్రతకు అనుగుణంగా మారదు. ఎపుపడూ
సిురంగా ఉంటంది.

స్వాయ మూలాయంకనం :
1. ప్రోటోకార్డేటాను ఎనిి భాగాలుగా విభ్జంచారు? అవి ఏవి? వ్యటి మధ్య ఏ భేద్యలునాియి?
2. ప్రోటోకార్డేటా, సకశేరుకాలకు మధ్య గల భేద్యలేవి?
3. సకశేరుకాల లక్షణాలు రాయండి.
4. ఉషో, శీతల రకా జంతువులేవి ? వ్యటి మధ్య భేద్యలకు కారణమేమిటి?
5. సకశేరుకాలను ఎనిి తరగతులుగా విభ్జంచారు? అవి ఏవి?
6. క్రంది వ్యటిలో సరికాని వ్యకాయనిి గురిాంచండి. [ ]
A. యూరోకార్డేటాకు చందిన జీవి హెర్కే మీనియా.
B. సెఫలోకార్డేటా జీవులలో పృషటవంశం జీవితాంతం ఉంటంది.
C. కార్డేటా జీవులలో పృషటవంశం ఉండదు.
D. వరిటబ్రేటా జీవులలో వెన్నిముక ఉంటంది.
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం : తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు : జీవులలో వైవిధ్యం - వర్గీకరణ వర్క్ షీట్ సంఖ్య : 54

భావనలు : 1. చేపలు

2. ఉభయచరాలు
3. సర్గసృపాలు
4. పక్షులు

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు.....
1. సకశేరుకాలలోని వివిధ్ తరగతుల జీవుల లక్షణాలను వివరిస్తారు.
2. సకశేరుకాలలోని వివిధ్ తరగతుల జీవుల లక్షణాలను పోలుస్తారు.

భావనల అవగాహన :
జంతు రాజయంలో సకశేరుకాలు బాగా అభివృద్ధి చంద్ధన జీవులు. వీటిలో పృషటవంశం వెన్నెముకగా మారుు చంద్ధ
ఉంటంద్ధ. సకశేరుకాలను చేపలు, ఉభయచరాలు, సర్గసృపాలు, పక్షులు, క్షీరద్యలు అనే ఐదు తరగతులుగా విభజంచారు.
వీటిలో చేపలు వెన్నెముక కలిగిన మొట్టమొదటి జీవులు. సకశేరుక జీవులు ఒకద్యనికొకటి ఎన్నె పోలికలు, వైవిధ్యయలు కలిగి
ఉంటాయి.
 కంద్ధ చిత్రాలను పరిశీలించండి.

 ఈ జీవుల నివాసం, ఆహారం, శర్గర నిరాాణం వంటి లక్షణాలను పోలిి రాయండి.

చేప కపు
 క్రంద్ధ చిత్రాలను పరిశీలించండి.

 ఈ జీవుల నివాసం, ఆహారం, శర్గర నిరాాణం వంటి లక్షణాలను పోలిి రాయండి.

కపు పాము

 క్రంద్ధ చిత్రాలను పరిశీలించండి.

 ఈ జీవుల నివాసం, ఆహారం, శర్గర నిరాాణం వంటి లక్షణాలను పోలిి రాయండి.

పాము పక్షి

 క్రంద్ధ చిత్రాలను పరిశీలించండి.

  పై జీవుల ప్రత్యయక లక్షణాలను పోలిండి.
చేపలు ఉభయచరాలు సర్గసృపాలు పక్షులు
శీతల రకా జీవులు శీతల రకా జీవులు శీతల రకా జీవులు ఉషణరకా జీవులు
గుండెలో రండు గుండెలో మూడు గదులు గుండెలో మూడు గదులు గుండెలో నాలుగు
గదులు ఉంటాయి ఉంటాయి.మొసలిలో గదులు ఉంటాయి
ఉంటాయి అసంపూరిాగా విభజన చంద్ధన
నాలుగు గదులు ఉంటాయి
గుడుు పెడతాయి గుడుు పెడతాయి గుడుు పెడతాయి గుడుు పెడతాయి
నీటిలో నివాసం లారాా దశలో నీటిలో నివాసం, నేలపై నివాసం నేలపై, చట్ుపై నివాసం
ప్రౌఢజీవి నేలపై నివాసం
మొపుల లారాాదశలో మొపులతో ఊపిరితితుాల ద్యారా శాాసక్రయ ఊపిరితితుాల ద్యారా
సహాయంతో జలశాాసక్రయ, ప్రౌఢజీవులు శాాసక్రయ
జలశాాసక్రయ ఊపిరితితుాలు, చరాంతో
శాాసక్రయ
వాజాలు,తోక చరాం త్యమగా ఉంటంద్ధ, గ్రీషా చరాం పొడిగా, పొలుసులతో శర్గరం మొతాం
కలిగి ఉంటాయి కాల,శీతాకాల సుపాావసు ఉంటంద్ధ. ఈకలతో కపుబడి
చూపుతాయి ఉంటంద్ధ. రక్లు
ఉంటాయి. కాళ్ళకు
గోళ్ళళ ఉంటాయి.

స్వాయ మూలాయంకనం :
1. సకశేరుకాలకు ఆ పేరు ఎలా వచిింద్ధ?
2. సర్గసృపాల లక్షణాలను రాయండి.
3. కపును ఉభయచరమని ఎందుకు అంటారు ?
4. సకశేరుకాల గుండె పరిణామానిె వివరించండి.
5. చేప బొమా గీసి, ద్యని లక్షణాలు రాయండి.
6. క్రంద్ధ వాటిలో సరికాని వాకాయనిె గురిాంచండి [ ]
A. పక్షుల కాళ్ళకు గోళ్ళళ ఉంటాయి.
B. కపులు గ్రీషా కాల సుపాావసును చూపుతాయి.
C. సర్గసృపాలు అయిన మొసళ్ళలో గుండెలో అసంపూరిాగా విభజన చంద్ధన మూడు గదులు ఉంటాయి.
D. చేపలలో వాజాలు ఉంటాయి.
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం‚:‚తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం‚పేరు : జీవులలో‚వైవిధ్యం‚-‚వర్గీకరణ వర్క్‚షీట్‚సంఖ్య : 55

భావనలు‚:‚‚‚‚1. క్షీరదాలు‚
2.‚మారుుపియల్సు
3. ప్రైమేట్ు
4. రోడంట్ు

అభయసన‚ఫలితాలు‚‚:
విదాయరుులు.....
1. క్షీరదాల‚లక్షణాలను‚వివరిస్తారు.‚
2. నేలపై,‚నీటిలో,‚ఎగిరే‚క్షీరదాల‚లక్షణాలను‚పోలుస్తారు.‚
3. నేలపై‚నివసంచే‚క్షీరదాలలోని‚రకాలను‚గురిాస్తారు.

‚భావనల‚అవగాహన‚:‚‚
జంతు‚ రాజయంలో‚ అతుయననత‚ దశకు‚ చందినవి‚ క్షీరదాలు.‚ పిలలలిన‚ కని,‚ పాలిచ్చి‚ పంచడం‚ వలన‚ వీటిని‚ ‘క్షీరదాలు’‚
అంటారు.‚
 క్షీరదాల‚లక్షణాలేవి?
 క్షీరదాల‚శర్గరంపై‚రోమాలు‚ఉంటాయి.‚
 ఇవి‚ఊపిరితితుాల‚దాారా‚శాాసస్తాయి.‚
 ఇవి‚ఉషణ‚రకా‚జీవులు.
 ‚గుండలో‚నాలుగు‚గదులు‚ఉంటాయి.
 ‚ఇవి‚నేలపై,‚సముద్రాలలో‚నివసస్తాయి.‚కొనిన‚రకాల‚క్షీరదాలు‚ఎగురుతాయి.
 నేల‚పై‚నివసంచే‚క్షీరదాల‚లక్షణాలేవి?‚వీటిని‚ఎనిన‚రకాలుగా‚వర్గీకరించారు?‚అవి‚ఏవి?
నేల‚ పై‚ నివసంచే‚ క్షీరదాలకు‚ బాహయ‚ చవులుంటాయి.‚ రండు‚ పూరాాంగాలు,‚ రండు‚ చరమాంగాలతో‚ కలిపి‚ మొతాం‚ నాలుగు‚
చలనాంగాలు‚ఉంటాయి.‚
నేల‚పై‚నివసంచే‚క్షీరదాలను‚మారుుపియల్సు, ప్రైమేట్ు, రోడంట్ు‚గా‚విభజంచారు.‚
  కంది‚చ్చత్రాలను‚పరిశీలించండి.‚ఈ‚జీవుల‚ప్రత్యయక‚లక్షణాలను‚ఒకదానికొకటి‚పోలిండి?

‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚
పై‚చ్చత్రంలోని‚జీవులు‚కంగారు,‚కోతి,‚ఎలుక.‚నేల‚పై‚నివసంచే‚క్షీరదాలలో‚కంగారు‚మారుుపియల్సు‚కు‚చందినది.‚కోతి‚ప్రైమేట్ు‚
కు‚చందినది,‚ఎలుక‚రోడంట్ు కు‚చందినది.
మారుుపియల్సు:-‚
 మారుుపియల్సు‚లలో‚ పిలలల‚సంరక్షణకు‚ఉదరభాగంలో‚ఒక‚సంచ్చ‚లంటి‚నిరాాణం‚ఉంటంది.‚
ప్రైమేట్ు:-
 చరమాంగాలు‚బాగా‚అభివృదిి‚చంది‚ఉంటాయి.‚
 వేళ్లకు‚గోళ్లల‚ఉంటాయి.
 ‚ఇవి‚తెలివైన‚జీవులు.‚
 సంఘజీవనం‚గడుపుతాయి.‚(కుటంబం,‚స్ననహితులతో‚సంబంధాలు‚కలిగి‚ఉంటాయి. ఉదా:‚మానవుడు)
రోడంట్ు:-
 ఆహారం‚ తీసుకునేటపుుడు‚ కుంతకాలను‚ ఉలిగా‚ ఉపయోగించుకుంటాయి.‚ కఠిన‚ ఆహారపదారాులను‚ సులువుగా‚
తింటాయి.‚ఉదాహరణ‚కుందేలు‚.
 క్రంది‚చ్చత్రాలను‚పరిశీలించండి.‚
 ఇవి‚ఎక్డ‚నివసస్తాయి?
 ఈ‚జీవులను‚క్షీరదాలలో‚చేరిడానిక‚కారణమేమిటి?‚

పై‚చ్చత్రంలోని‚జీవులు‚డాలిిన్‚మరియు‚గబ్బిలం.‚ఇవి‚క్షీరదాలు.‚కాని‚చేప‚ఆకారంలో‚ఉనన‚డాలిిన్‚సముద్రజలలోల‚
నివససుాంది.‚అలగే‚పక్షి‚ఆకారంలో‚ఉనన‚గబ్బిలలు‚చీకటి‚ప్రదేశాలలో‚నివసస్తాయి.‚
సముద్రపు‚క్షీరదాలు:
 సముద్రపు‚నీటిలోనే‚పరిగి,‚సముద్రపు‚నీటిలోనే‚నివసస్తాయి.‚
 కొనినంటిలో‚మాత్రమే‚రోమాలు‚ఉంటాయి.‚
 కొనినంటి‚శర్గరం‚పై‚అక్డక్డ‚రోమాలు‚‚ఉంటాయి.
ఎగిరే‚క్షీరదాలు:
 ఇవి‚నిశాచారులు.‚
 చటల‚తొర్రలలో,‚గుహలలో,‚పాడుపడిన‚నిరాాణాలలో‚నివాస్తలు‚ఏరురచుకుని‚ఉంటాయి.‚
 ప్రతిధ్ానులను‚ఉపయోగించ్చ‚గమాయనిన‚నిరేేశంచుకుంటాయి.

స్వాయ‚మూలయంకనం‚:
1.‚క్షీరదాలకు‚ఆ‚పేరు‚ఎల‚వచ్చింది?

2.‚క్షీరదాల‚లక్షణాలేవి?‚

3. నేలపై‚నివసంచే‚క్షీరదాలు‚ఎనిన‚రకాలు?‚వాటి‚లక్షణాలను‚వివరించండి.

4.‚పక్షిలగా‚ఉండే‚క్షీరదం‚ఏది?

5. చేపలగా‚ఉండే‚క్షీరదం‚ఏది?

6.‚రోడంట్ు ప్రత్యయక‚లక్షణం‚ఏది?

7. మారుుపియల్సు‚కు‚ఆ‚పేరు‚ఎల‚వచ్చింది?

8.‚కంది‚వాటిలో‚సరికాని‚వాకాయనిన‚గురిాంచండి. [ ]
A.‚మారుుపియల్సు‚కు‚ఉదాహరణ‚కంగారు.
B.‚ప్రతిధ్ానుల‚దాారా‚గమాయనిన‚నిరేేశంచుకునేవి‚రోడంట్ు.
C.‚ప్రైమేట్ు‚కు‚చందిన‚జీవి‚మానవుడు.
D.‚డాలిిన్‚పిలలలిన‚కని,‚పాలిచేి‚సముద్రపు‚జీవి.
తరగతి: 9 వ మాధ్యమం‚:‚తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం‚పేరు : జీవులలో‚వైవిధ్యం‚-‚వర్గీకరణ వర్క్‚షీట్‚సంఖ్య : 56

భావనలు‚:‚‚‚‚1. ద్వినామీకరణ‚
2.‚శాస్త్రీయనామం

అభయసన‚ఫలితాలు‚‚:
విద్యయరుులు.....
1. ద్వినామీకరణ‚విధానపు‚ఆవశ్యకతను‚గురంచి‚వివరస్తారు.‚
2. వివిధ్‚జీవుల‚శాస్త్రీయ‚నామాలను‚గురాస్తారు.‚

భావనల‚అవగాహన‚:‚‚
జీవులకు‚కూడా‚మానవులలాగా‚పేరుు‚పెట్టడం‚ఆశ్చరయంగా‚అనిపంచిననూ,‚తప్౅నిసర‚అవసరం‚అని‚వర్గీకరణ‚శాస్త్రవేతాలు‚
భావించారు.‚ ఒక‚ జీవి‚ పేరును‚ వివిధ్‚ ప్రంతాలలో,‚ రాష్ట్రాలలో,‚ దేశాలలో‚ వేరువేరుగా‚ పలవడం‚ వలు‚ ఆ‚ జీవి‚ గురంచి‚
ప్రశోధంచడంలో‚సంద్వగృం‚చోటు‚చేసుకుంటుంద్వ.‚
 క్రంద్వ‚ప్ట్టటకను‚ప్రశీలించండి.

పై‚ ప్ట్టటకను‚ ప్రశీలిస్తా,‚ తెలుగు‚ రాష్ట్రాలలో‚ ‘బంగాళాదంప్’‚ అని‚ పలిచే‚ కూరగాయను‚ మన‚ రాష్ట్రంలోని‚ కొనిౄ‚
ప్రంతాలలో‚‘ఆలుగడడ’‚అని‚కూడా‚పలుస్తారు.‚ఇలా‚విభినౄమైన‚పేరుతో‚వచేచ‚సమసయలను‚ఎదర్క్నడానికి‚ప్రతి‚జీవికి‚ఒక‚శాస్త్రీయ‚
నామం‚ఉండాలని‚వర్గీకరణ‚శాస్త్రవేతాలు‚భావించారు.‚
 బఠాణిని‚ద్వగువ‚భాషలో‚ఏమంటారో‚కనుకొ్ని‚రాయండి.‚
తెలుగు ఉర్దూ హందీ ఆంగుం కనౄడ మరాఠీ
బఠాణి
 మానవుల‚శాస్త్రీయ‚నామం‚ఏమిట్ట?
 ఈ‚విధ్ంగా‚జీవులను‚నామీకరణ‚చేస్త‚విధానానిౄ‚ఏమంటారు?
‚మానవుని‚ శాస్త్రీయ‚ నామం‚ హోమో‚ సెపయన్స్‚ (Homo sapience).‚ ఇలా‚ ఒక‚ జీవిని‚ ప్రత్యయకమైన‚ ఒక‚ శాస్త్రీయ‚
నామం‚ తో‚ పలవడానిౄ‚ ‘నామీకరణ‚ విధానం’‚ అంటారు.‚ కరోలస్‚ వాన్స‚ లిన్నౄయస్‚ ప్రతి‚ జీవికి‚ రండు‚ ప్ద్యలు‚ గల‚ పేరును‚‚
ర్దపంద్వంచాడు.‚ఇందలో‚మొదట్ట‚ప్దం‚ప్రజాతిని,‚రండో‚ప్దం‚జాతిని‚సూచిస్తాయి.‚దీనిని‚‘ద్వినామీకరణ‚విధానం’‚అంటారు.
  శాస్త్రీయ‚నామం‚రాస్తట్పు౅డు‚పాట్టంచవలసిన‚సూచనలు‚ఏవి?
జీవుల‚శాస్త్రీయ‚నామం‚రాస్తట్పు౅డు‚పాట్టంచవలసిన‚సూచనలు:
1.‚ప్రజాతి‚పేరు‚పెదూ‚అక్షరంతో(Capital letter)‚మొదలు‚పెటాటలి.‚
2.‚జాతి‚పేరు‚చినౄ‚అక్షరంతో( Small letter)‚మొదలు‚పెటాటలి.
3.‚శాస్త్రీయ‚నామం‚ముద్రంచేట్పు౅డు‚ఇటాలిక్స్‚లో‚ఉండాలి.
4. చేతితో‚రాసినట్ుయిత్య‚జాతి‚ప్రజాతి‚పేరు‚క్రంద‚గీత‚గీయాలి.
‚ఉద్యహరణకు‚మామిడి‚శాస్త్రీయ‚నామానిౄ‚ప్రశీలించండి.‚
మాంగీఫెరా‚ఇండికా(‚Mangifera indica)
 కొనిౄ‚జీవుల‚శాస్త్రీయ‚నామాలను‚కింద్వ‚ప్ట్టటకలో‚ప్రశీలించండి.‚మరకొనిౄ‚మీరు‚స్తకరంచి‚రాయండి.
వ.సంఖ్య స్తధారణ‚నామం శాస్త్రీయ‚నామం
1 చింత టామరండస్‚ఇండికా
2 మిరప్ కాప్కం‚ఫ్రూట్టసెన్స్
3
4
5
6 గాడిద ఈకిస్‚అసినస్
7 కుక్ కానిస్‚ఫెమిలియారస్
8
9
10

స్వియ‚మూలాయంకనం‚:
1.‚ప్రతి‚జీవికి‚శాస్త్రీయ‚నామం‚పెట్టవలసిన‚అవసరం‚ఏమిట్ట ?‚

2.‚ద్వినామీకరణ‚విధానం‚అంటే‚ఏమిట్ట?‚

3. శాస్త్రీయ‚నామం‚పెట్టడంలో‚దృష్టటయంద‚ఉంచుకోవలసిన‚అంశాలేవి?

4.‚ద్వినామీకరణం‚మొదట్‚ప్రతిపాద్వంచిన‚శాస్త్రవేతా‚ఎవరు?

5.‚‘మర్రి’‚శాస్త్రీయ‚నామం‚సరగాీ‚రాసిన‚ప్ద్యలను‚గురాంచండి. [ ]
A.‚ఫైకస్‚బంగాలెని్స్ B.‚ఫైకస్‚బంగాలెని్స్
C.‚ఫైకస్‚బంగాలెని్స్ D.‚ఫైకస్‚బంగాలెని్స్
  
 
 
 
 
తరగ : 9  యం: షయం: వ ం   
ఠం : ం   కృత ప ం : 57 
  

వన :  
1. ం  
2. రణ 
3. స ందన 

అభ సన ఫ : 
-----------------  
1. ం ల ం వ . 
2. ం ల ల . 
3. ం , రణ, స ందనల ం .   

వనల అవ హన:     
● ం ఎ ?అ ఏ ?అ మన ఎ స యపడ ?        
ం ఐ .అ క , , , క , చర ం. ం ల క క ప  
మన అవసర న ఇం య అం . మన ఇం య అ క . మన ఇం య 
ఉన ప స ల ం రణల . ఉ హరణ సహచ ంచడం,  
వడం, కళ , సం తం, అట ట ఆనం ందడం దల న .  
● మన ఇం ఈప ల ఎ యగ ?  
  సం ల వల ఇం య నం క ం . ధ రణల స ం ంచ రణ ఒక అ  
ప బ స ం ంచ ం ఖ న . ం ప ల ం  
ం ం ద . అ ం ల ం సం ల న ల స అం ం ం . 
త త ం లక అ లవబ మ క రకం ల చర న ల  
సం పం ం .   
● ం ప ంచం . గమ ం ?  
  ం ఉన రణ, స ందన రం. ఇవ బ న పటం న ధం ద 
మ ట ( రణ) న మ నస క  
ద ర . ద మ చం ం లక ల  
స రం పం ం .అ మ చం ం( స ందన). కృత ం 
ఇం య అవయ ల క​ ప య ం .  
● అ రణ చర ల ?  
ఒక చ ర ఒక క ంచం . ం ం గం . య అ ం ం ? 
ఎం వల? 1/4 న చ ర ఉండం . ఎంత పంచ ర క  
రం ఉం ం ?   
పంచ ర క న ,అ య అ ంచ . ఎ వ పంచ ర క  
ంత ప మన క ం . బ అ రణ చర ల య . ఒక ఉం  
రణ చర ల . అం అ క ఉం రణ, అల ఉం రణల క ం . రణ  
రం ఉం ం ప ం వడం త ం .     

య ంకనం:  
1. రణ - స ందన యం . 

2. ఇం మన ఎ స యపడ ? 

3. ఒక లయం ప న , అక శ ద అ కర ం ఉం . ంత 

లం త త అ కర ం అ ంచ . ఎం ?  

4. మన కళ అక శవంత న ం ప న మనం ఏ ? ఎం ? 

వ
​ న : ​https://youtu.be/Wa1alaP4qFA  
  

తరగ : 9  యం: షయం: వ ం   

ఠం : ం   కృత ప ం : 58    

వన :  
1. కం ణం             
అభ సన ఫ :   
...   
1. కం వ .                 
2. కం .                   
3. కం ం .          

వనల అవ హన:  

  ​క ఖ న ఇం య అవయ . మన కప స న గ ,భ , 

ల ం అ ణం ఉండ దృ స యప ం . "స ం ం నయనం నం". 

  
● ల కం ప ంచం . ఏ క ?  

 
 
 
 
కం క ప ,క ప ,క మ ,అ ం ఉం . కం ం ప చ కం  
ర క ఉం ం . కం , కం ంత అమ ఉం ం . కం వలం 1/6వ వం గం మన 
కం క ం .కం న న రం ప ంచం . ఆ న రక అం .   
 
 ● ం ప ంచం .  

 
 
 
 
 
 
● కం గల ఖ న ర ? అ ఏ ?  
కం న ర ఉ . అ ధృఢసరం , రకపటలం , పటలం  
ధృఢసరం :​ దళస ,గ ,తం తం , పకత ం రం హం ఉం ధృఢసరం . 
 

ఇ ఉ కప ఏర ం . న గం ధృ క పబ ం .  
రకపటలం: ​ ండవ ర రకపటలం .ఇ న రం ఉం రక ల క ఉం ం . ఇ రక  
తప కం క అ ఆవ ం . రక రక పటలం ం ఏర గ కం ప.  
ర ర,వ ర కండ ఉం రక క ం రం ఉం కటకం ఉం ం . .ఇ కం  
ప దయ క , చవ క అ ం భ ం . దక క వం వం  
ం ఉం ం , చవ క వం వం ం ఉం ం .   
పటలం : ​ పటలం దం ,శం అ క ం . దృ నం అంధ క , మం దృ  
క న పచ క పటలం ఉం . పచ క అ అ అం .  

య ంకనం:                 
1.కం పటం ల ంచం .  

2. కం క రల ం యం . 

3. దృ నం ం ఏమ ? ఇ ఎక డ ఉం ? 

4. కం హ ణం ?  

వన : https://youtu.be/fYwm4Ccj4B   
                  
  
 
 
 
 
తరగ : 9  యం:   షయం: వ ం 
ఠం : ం   కృత ప ం : 59 

వన :  
1. కం ప              

అభ సన ఫ :               
------------                     
1. క​ ం ప వ .                 
2. క​ ం ప అరం వ .     
3 . కం ప శం .          

వనల అవ హన : 
పంచం దృ ల చలన య ద ఉప ం ఒక రక న వం  
క . 
●కం ణం డ ఎ స యప ం ? 
1.క ఒక ం ర కటకం ం ం క ం కం క గం ఉం పటలం ం   
ఏర ం . 
2.కటకం వల ఏర ంబం ఎడమ , తల ం ఉం ం . ఈ తల ం న ంబం ద   
న ం ల స మం ఏర రచ రం ఏర ం ం .  
3. పటలం క దం మ శం ల ం ం రణల దృ ద రం ం . 
4. ద న ం ల ప అ రణ ర .అ రగబ మం ఉం ,క   
ఒక ఏర ం .   
5. ం తరం ల ం స ద ,తన య ర ంచ ం ల ల   
సం మర ం ఇతర ం ల న కం ఉం ం .   
● మనం ఎ డగ ం? ం ప ంచం .  
 
 
 
 
 
 
 
 
పటలం ఒక ం తత ం గల గం. ఇ ం ర ల ం హ ల క ఉం ం . అ 1. దం  
2. శం .ఈ ం హ ల వల మనం డగ ం. అ ం శ ం రణల  
సృ ంచడం సం . దృ ం ళ . ప వ ం ం ఉత న మ రణ  
క ద ల ం .ఒ క క వ క దృ క ం . ం క  
క ం న ం దృ క ఒక య పటం ద త ం .  
● మనం క రం ల ంచక వ , రం ల ంచ గల రణ ?  
మన కం దం అ వర క ఉం , క డ స యపడ .  
రం ల ంచ . మన కం శం అ అ వర క ఉం , ం వంత న 
రం ంచ స యపడ .  
● కం ం హ ంత ?  
క పటలం ఒక న ంతం ం హ ఉండ . అంధ క అం .  

య ంకనం: 
1. దం మ శం ల మ , ం వ ంచం .   
2. మనం ఒక వ న పటలం జ న మ ం ఏర ం . ఎం ? 
3. కం ం హ ం ఏమం ?  
4. ం స ంచం ( )          
A .కం ర కటకం ఉం ం .  B . దం ల అ వర వ ం ఉం ం .    
C శం ల అ అ వర వ ం ఉం ం . D. ధృ ం రణల ద రం ం . 

వన :https://youtu.be/fYwm4Ccj4B  
  
   
 
 
 
తరగ : 9 యం: షయం: వ ం 
ఠం : ం   కృత ప ం : 60 

 
వన :  
  1. క మ                 

అభ సన ఫ :     
----------   
1. క మ ఏర రచ ర .         
2. క మపడటం ం అవ హన ర . 

వనల అవ హన :  
కం ఆస కర న ల ణం ఉం . ఇ మల ం .  

● కం మల ఎ వ ?  
ఒ ప ణం ఉన ం ల తం క . ఒక తం పంజరం క మ క 
క . ం ం మధ ల ఉం న అ ం . ఆ న త త ల గం .   
● ఏ గమ ం ? ఎ క ం ం ?ఎం ?   
ల గం న , మన క పంజరం పల ఉన క ం .ఇ కం క మ.  
● ం ల గమ ంచం .   
ద ం ం తల ఏ న ? ండవ ం మధ ఉన వృ ల ఏ ద ?  
 
   
 
   
 
 
 
  
ద ం ం త స న . ండవ ం మధ న ం వృ స నం. మనం 
న ద ం ద త న , ండవ ం న మధ న వృత ద  
అ ం .   
● కం మల రణ ?  
మన దృ రం ఉం హక క ఒక ఒక పరస ర చర జ . హక క  
అం ల ంబ ఉన రం ల సం . అం వల పక న క ల ప య య . అం వల మనం 
మ న ం.  
య ంకనం: 
1. కం మల రణం ఏ ?  
 
 
 
2. ఇ న గమ ంచం . 
 
 
 
 
 
ఈ ం రం త ,అ ఒక క ఖం ం ట న క క  
క ? త క ట ం క ఆ క ఎం వల కనపడ ?    
 
 
   
3. నం న తం మల న సంద ల వ ంచం .  

     
      
 
 
తరగతి: 9 మీడియం: తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు: జ్ఞానంద్రియాలు కృతయపత్రం: 61

భావన:
1.కంటి సంరక్షణ

అభయసన ఫలితాలు :
విద్యయరుులు ....
1. కంటి సంరక్షణ గురంచి వివరస్తారు.
2. కంటి వ్యయధులకు ఉద్యహరణలు తెలుపుతారు.
3. దైనందిన జీవితంలో కళ్ల సంరక్షణను అనఴయిస్తారు.

భావనల అవగాహన:
మీరు “సర్ఴంద్రియానం నయనం ప్రధానం “ అన స్తమెతను విని ఉంటారు. అనిి ఇంద్రియాలలో క కనుి
ముఖ్యమైనది అని దీని భావం. మనము కళ్ళ గురంచి సరైన జ్ఞగ్రతాలు తీసుకోవ్యలి.
 కండలకు వచ్చే వ్యయధులేవి?
ర్చీకటి , పొడిబారన కళ్ళళ , హ్రసఴ దృష్టి, దీరఘ దృష్టి , గ్లలకోమా , కంటి శుకలం , వర్ణంధ్ఴతఴం మొదలగునివి
కళ్ళకు ప్రధానంగా వచ్చే వ్యయధులు. కంతమంది క పుట్టికతోన అనక కారణాల వలల కంటి లోపాలు ర్వచ్చే.
 కండ్లల సహజంగా ఎలా సంరక్షంచబడతాయి?
కనురెపీలు, రెపీ వంట్రుకలు, కనుబొమమలు, అశ్రు గ్రంధులతో కనుి నిరంతరం రక్షంపబడ్లతూ ఉంట్టంది. కంటి
ముందు భాగానిి పలుచని కంటి పొర కపుీతంది. అవ్యంఛిత పద్యర్ులు కంటిలో పడితే వంటన అశ్రు గ్రంథులు
ప్రేర్పితమై ఆ పద్యర్ానిి బయటకు పంపించివేస్తాయి. కంటిలో నత్ర కక్షయ ,కాచవత్ కక్షయలో ఉండే ద్రవ్యలు కటకానిి,
కంటి యొకక ఇతర భాగాలిి యాంత్రిక అఘాతాల నుండి రక్షస్తాయి. కనుపాపకు ముందుండే దృడ సారం లోని శుకల పటలం
కటికీలా పని చ్చసి కాంతి క కనుి ప్రతయక్షంగా గురకాకుండా రక్షసుాంది.
 మీరు మీ కంటిని ఎలా సంరక్షంచ్చకంట్టనిరు?
 మీ సమాధానలలో ఎనిి ఎకుకవ "అవును"లు వస్తా మీరు కంటి గురంచి అంత ఎకుకవ జ్ఞగ్రతా తీసుకుంట్టనిట్టల
తెలుసుాంది.

స్వఴయ మూలాయంకనం:
1. మీ కళ్ళను గురంచి ఎలాంటి జ్ఞగ్రతాలు తీసుకుంటారు?

2. శుకల పటలం కంటిని ఎలా రక్షసుాంది ?

3. పండ్లగలు మరయు వేడ్లకల సమయంలో మీరు మీ కళ్ళ గురంచి ఎలాంటి జ్ఞగ్రతాలు తీసుకుంటారు?

4. కళ్ళ ప్రాముఖ్యతను వివరస్తా ఒక కరపత్రానిి తయారు చ్చయండి.

5. మీ పరసర ప్రాంతాల వ్యరలో కంటి వ్యయధులకు గురైన వ్యర వివర్లు స్తకరంచి, విశ్లలష్టంచండి. (ప్రాజెక్టి పని)

6. క్రంది వ్యటిలో సర కాని ద్యనిని గురాంచండి. ( )

A . గాయస్ వలిడంగ్,మెరుపులు, గ్రహణాలువంటి వ్యటిని నరుగా కంటితో చూడాలి.
B . కంటిలో ఏమైన పడినపుీడ్ల నలపకూడదు. వంటన కళ్ళను కడ్లకోకవ్యలి.
C . నిరంతర ఒతిాడిని మరయి శ్రమను కళ్ళకు ఇవఴర్దు.
D . అనిి ఇంద్రియాలలో క కనుి ముఖ్యమైనది.

వనరులు : https://youtu.be/WTBxoZmAqIc
  
 
 
 
 
 
 
తరగ : 9 యం: షయం: వ ం  
ఠం : ం   కృత ప ం: 62 

వన:  
1. ణం           

అభ సన ఫ :                     
​ ....             

1. క వ .            
2. క మ .               

వనల అవ హన:                 
ం ల క ఖ న అవయవం. నడం మన శ రం క సమ  
స మం ఉంచ ఉప గపడ .   
● గల న న ? అ ఏ ?    

న ఉ .అ ప , మధ మ అంతర క ప .   

● ఇవ బ న మ ప ంచం .   
● క ధ ల ఏఏ ం ?  
హ / ప : ​మన తల నఇ   
మన కం క ం గ ప .ఇ ఒక   
ప ఉం ం . అ డ 
అం .ఇ డత క , మృ యబ   
ఉం ం . ఇ వణ హరం ం .      
● నం వం ప ప ం ? ఇ ఎక డ ం వ ం ?      
ం న ం మ ం ల ం క ఉం ం . అ వణ హ  
మృ ఉం , ంచ ం ఆ . వణ హరం వర కర అ శం ఆ ర  
ఒక ప చ ర ఉం ం ఇ ప , మధ మధ ఉం ం         
మధ : మధ ఎ కల ఉం ం . అ ట క , గ క ప డ, క ంత క అంక 
వ . మధ వ క అం ర అ ఒక ర ఉం ం . మధ ప వ ర 
ం ం .       
● సమ డ ఎ స యప ం ?          
అంతర / ప : అంతర త గహనం ఆవ ం ఆ గహనం ఉం ం . త గహనం క, అర 
వ ల ల , క వరం అ . క క ం ల , క ల  
అం . క ం వ తం ఏర . అర వ ర ల , క కలపబ ఉం  
అంతరల క అ క ఉం . క, అర వ ల ల క ఉపకర ఏర . ఇ శ ర , 
సమ లనం స మం ఉం శ ర సమ ర ం .         
క వరం ఒక స ర ణం .ఇ , , ం అ స ంతర 
ల క ఉం ం . ద ం ర , ం , త గహనం భ ంపబ ఉం . 
, ం పర ల క వం , అంతర ల క వం ం ఉం . క వరం  
అం , ఇం న థ క నక క ఉం ం . క వర తం క వర ఏర .  
, క వర ం క వణ ఏర .   

య ంకనం: 
1. మ ంచం .  
2. ప యం  
3. మధ ఎ కల ల ం యం .   
4. జతపరచం   
I. కర   ( ) a. స ర ణం 
II క వరం  ( ) b. అర వ ల ల  
III. అంతర   ( ) c.  
IV ప   ( ) d. ప చ ర 

వన : ​https://youtu.be/3G5jiXl2LSM 
తరగతి: 9 మీడియం: తెలుగు విషయం: జీవశాస్త్రం

పాఠం పేరు: జ్ఞానంద్రియాలు కృతయపత్రం: 63

భావనలు:
1. శ్రవణ జ్ఞానం
2. చెవి సంరక్షణ

అభయసన పలితాలు :
విద్యయరుులు ....

1. శ్రవణ జ్ఞానం గురంచి వివరస్తారు.

2. చెవి వ్యయధుల గురంచి ప్రశ్నిస్తారు.
3. చెవుల సంరక్షణను దైనందిన జీవితంలో అనవయిస్తారు.

భావనల అవగాహన :
వినడంతో పాటు మన శరీరం యొకక సమతాస్థుతిని సక్రమంగా ఉంచటానికి చెవులు ఉపయోగపడతాయి.
మనం "వినడం" ఎలా జరుగుతంది?
వెలుపలి చెవి శబద తరంగాలను సేకరస్ాంది. అవి శ్రవణులలయను ేరర, కరణభేరని తాులతాయి. కరణభేర నుండి వేరే ప్రకంపనాలు
కూటకము, ద్యగలి, కర్ణంతరస్థులను ేరరతాయి. అవి శబద ప్రకంపనల తీవ్రతను పంచుతాయి.ఈ ప్రకంపనాలు అండాకార కిటికీకి,
అకకడి నుండి కర్ణవర్ానికి ేరరతాయి. అంతర, పరలస్థక ద్రవ్యలలో కదలిక వలల తవచాగహనం కదులుతంది. ద్యంతో
ప్రకంపనలు కార్టై అంగానిిేరర, ప్రేరణలు శ్రవణనాడి ద్యవర్ మెదడుుల ేరరతాయి. మెదడు ఇచిేన ప్రతిసపందనల ప్రకారం
“వినడం” జరుగుతంది.
 చెవి యొకక విధులేమిటి?

1. శబద ప్రకంపనాలను నాడీ ప్రకంపనలుగా మారే మెదడుుల అందించడం

2. సమతా స్థుతిని కాపాడడం .
 చెవులుల స్తధారణంగా వేరే వ్యయధులు ఏవి?
బ్యయకీైరయా, ఫంగస్ వలల చీము, కరణభేరకి ఇన్ఫెక్షన్ స్తధారణంగా వేరే వ్యయధులు. ఇలా ఏదైనా ఇన్ఫెక్షన్ వసేా చెవికి
సంబంధంచిన నిపుణుని సంప్రదించి వ్యర సలహా మేరుల మందులు వ్యడాలి .
  చెవుల గురంచి ఎలాంటి జ్ఞగ్రతాలు తీస్కోవ్యలి?
1చెవులిి శుభ్రపరుచుకోవడం కోసం వ్యడిగా ఉండే వస్ావులను చెవిలోకి దూరేకూడదు.
2. చెవిలో గులిమి వలన ఏదైనా ఆటంకం వసేా హైడ్రోజన్ పర్క్టైడ్ వంటి చెవి చుకకలను వ్యడాలి
3. మరగిన నూన్ఫలు ,ఆుల పసరు లు,చెవిలో పోయడం ప్రమాదకరం అందువలల కొనిి సమయాలోల చెవుడు ర్వచుే .
4. అవసరమైనపుపడు నిపుణులను సంప్రదించాలి.

స్వవయ మూలాయంకనం:
1. చెవి యొకక విధులేమిటి?

2. చెవులలో వేడి నూన్ఫలు, ఆుల రస్తలు ఎందుుల పోయకూడదు?

3. చెవుల సంరక్షణ గురంచి ఎలాంటి జ్ఞగ్రతాలు తీస్కోవ్యలి?

4. చెవి ద్యవర్ ధ్వని ప్రయాణంేర మారగం ర్యండి.

5. క్రంది వ్యటిలో సరకానిద్యనిని ద్యనినిగురాంచండి ( )

A . ఇయర్ ఫోన్ై ఉపయోగించి సంగీతం వింటునిటలయితే చెవులు దెబబతింటాయి.
B. చెవిలో గులిమిని తొలగించడానికి హైడ్రోజన్ పర్క్టైడ్ సహాయపడుతంది.
C. చెవులలో ఆుల పసరుల పోయర్దు.
D. చెవుల విధ వినడం మాత్రమే.

వనరులు : https://youtu.be/98-6WfdumZ
  
  

 
 
 
తరగ : 9 యం: షయం: వ ం 

ఠం : ం   కృత ప ం :64   

వన :  
1.  
2. ణ శ   

అభ సన ఫ :         
------------- 
1. క ణం మ ప వ .  
2. క మ ​ .  
3. , -19 వం సంద ల వల న తల త తం అన . 

వనల అవ హన:                
అ ఖ న ం యం. దకర న ఆ రం, పరభ ల ం వ సన ంచడం 
జం ల సంర ం . ఇతర జం ల మనం ణశ త వ ఉప ం.  
జం ల ఇ భ ,శ ల ంచ స యప ం .           
● ఇవ బ న ప ంచం .  

 
 
 
 
 
● ​ వ ంచం .   
మన హం క ం ం రం ల క ఉం ం . అ హరం  
ం . జకం, హ ం భ ం .ఈ హరం డ షస , న 
 ం కల క ఉం .ఈ ం క ష ం, మ ల రం ఉం . ష సరం  
ణ హ ఉం .   
● సన ఎ ం ? 
ం జ ం ర య కఅ ల పం సన క న క ల న హక 
ంస కృ ల అంతర చర ం . హక క రణ సం ద  
ం న ఉం ణ ం ల . అక డ ణ నం యజ త త ద ఇతర ల  
ం . ఈ ధం సన ం .    
● సన ప ల ఎ ంచవ ?           
కళ గంత క . , మ య, , ,ట , , ల ,ఆ , 
ర , వం య ద నప ల క ం సన ంచమ . ప ల సన 
ంచవ .   
● ం వల న త ఏ ?  

  నం ట ం కడ . ఇ వ న చ ఉ  
ళ కడ . ఏ సమస వ న ENT ష సం ం .        

య ంకనం :              
1.​ పటం ంచం . 
2. సంర ణ వల న త ?   
3. ​ -19 క ం ఏ ం త ం ? 
4. ​ ం స ఎం ం . ( ) 
A. రం ల క ఉం ం .    B
​ . ష సరం మ ం క ఉం .   
C​. రం హరం ం ​D . ష సరం ణ హ ఉండ .  

వన : ​1. ​https://youtu.be/86ucjf4zu9Q    
తయగతి: 9 మీడిమం: తెలుగు విషమం: జీవశాస్త్రం
పాఠం పేరు:జ్ఞానంద్రియాలు కృతయ఩త్రం: 65

భావనలు :
1. నాలుక
2. నాలుక సంయక్షణ

అబయసన పలితాలు:
1. నాలుక యొకక నిర్మాణం భరియు ఩నితీరును వివరిస్తారు .
2. నాలుక ఩టం గీసి భాగాలు గురిాస్తారు
3. విభినన ఆహాయ ఩దార్మాల రుచిని ఆస్తాదంచడంలో నాలుక పాత్రను అభినందస్తారు.

భావనల అవగాహన :
నాలుక రుచి తెలుసుకోవడానికి సహామ఩డుతంద.భన నాలుక నిమంత్రిత కండర్మలతో చేమఫడి, సుమారు 10 వేల రుచి
కళికలిన కలిగి ఉంటంద. ఈ రుచి కళికలు నాలుకలో ఉండే సూక్ష్ాంకుర్మల గోడలోో ఉంటాయి.
 ఇవాఫడిన చిత్రానిన ఩రిశీలించండి.

 అదదంలో మీ నాలుకను ఩రిశీలించండి.

 నాలుకపై ఏ ఏ నిర్మాణాలు ఉనానయి?
 నాలుకపై వివిధ యకాల నిర్మాణాలు ఉనానయి. అవి పొలుసుల వంటి ఫిలిఫార్మా పాపిల్లో , గుండ్రం గా కనిపించే
పంగిఫార్మా పాపిల్లో , నాలుక వెనుక వైపు గుండ్రంగా ఉండే పెదద సయకమ్ వేల్లట్ పాపిల్లో భరియు నాలుకకు ఇరువైపులా ఉబ్బెతాగా
ఉండే ఫోలియేట్ పాపిల్లో.
 రుచి జ్ఞానంలో ఉనన ప్రాథమిక రుచులు ఏవి?
రుచి జ్ఞానంలో ఉనన ప్రాథమిక రుచులు నాలుగు. అవి తీపి, పులుపు, చేదు భరియు ఉపుు. భనం కాయం, వగరు
కూడా రుచులు గాన భావిస్తాం. ఉమామి అనద భరొక రుచి. మాంసం, సముద్రం నుండి లభించే ఆహాయం, జునున వంటి
మాంసకృతాలు ఎకుకవగా ఉండే ఆహాయం “ఉమామి “ అన రుచిని కలిగి ఉంటాయి. కృత్రిభంగా తయారైన ఆహాయ఩దార్మాలకు
ఉండే రుచిని మెటాలిక్ టేస్ట్ అంటారు.
 విభినన రుచులను ఎలా గురిాస్తారు?
నాలుక పై భాగాన, ఩కక భాగాలోోను, రుచి కణికలోో రుచి గ్రాహక కణాలుంటాయి. భనం తినన ఆహాయపు రుచులిన ఈ
గ్రాహక కణాలు గురిాస్తాయి. ఈ గ్రాహకాలతో పాట ప్రత్యయకమైన నాడులు మెదడుకు సమాచార్మనిన తీసుకొనిపోతాయి. దీని
దాార్మ భనం రుచిని గురిాస్తాము. రుచిని, వాసనను గ్రహంచే ఇంద్రిమ జ్ఞానాలు ఒక దానితో ఒకటి దగగయ సంఫంధానిన కలిగి
ఉంటాయి. అందువలన జలుబు చేసినపుుడు ముకుక పూడుకుపోయి ఆహాయం రుచిగా ఉండదు. వాసనలో ఉండే త్యడాల వల్లో
యకయకాల ఘుభఘుభలు ( రుచులు ) వస్తాయి.
 రుచి దాార్మ ఩దార్మాలను ఎలా గురిాంచవచుు?
మీ స్ననహతని కళ్ళకు గంతలు కటా్లి. అలోం ముకక, వెలుోలిో ,చింత కామ ,అయటి఩ండు, బ్బలోం ,ఆపిల్, నిభాకామ
ఒకదాని తర్మాత ఒకటి ఇవాాలి. ఒకొకకకటి నాలుకకు ఒకకస్తరి ర్మసుకుని రుచి చె఩ుభనాలి. ప్రతి ఒకకటి రుచి చూశాక నోటిని
నీటితో పుకికలించభనాలి .
 నాలుకకు ర్మసుకోగాన రుచి చె఩ుగలిగార్మ?
ఇపుుడు భయలా అదే ప్రయోగం చేసూా ప్రతి ఩దార్మానిన నోట్లో పెట్కుని ఒకస్తరి కొరికి నాలుకతో చ఩ురించభనాలి.
ఏ విధమైన త్యడా గభనించారు?
మొదటి స్తరి కంటే రండోస్తరి తాయగా ఩దార్మాలను గురిాస్తారు. ఆహాయం నోటి లోకి వెళ్ళగాన భనం దానిన
కొరుకుతాం , నభలుతాం, చ఩ురిస్తాం. ఇందువలో ఆహాయం నుండి వెలువడే యస్తమనాలు భన రుచి కళికలిన ప్రేరేపిస్తాయి.
ప్రేయణ లను మెదడుకు ఩ంపి రుచిని తెలుసుకునలా చేస్తాయి. నాలుక మీద ఉంచడం దాార్మ కంటే భనం కొరికి, నమిలి, భన
నాలుకతో అంగిలికి వయతిరేకంగా నొకికత్య రుచి వెంటన తెలుసుాంద.
 నాలుక గురించి ఎలాంటి జ్ఞగ్రతాలు తీసుకోవాలి?
1. ర్మత్రి ఩డుకోబోయే ముందు భరియు ఉదమం ల్లవగాన దంతాలతోపాట, నాలుకను కూడా శుభ్రం చేసుకోవాలి.
2. ఆహాయం తినన వెంటన నోరు శుభ్రం శుభ్రంగా కడుకోకవాలి.
3. ఏదైనా సభసయ వస్నా డాక్ర్మ ను వెంటన సంప్రదంచాలి.
స్వామ మూలాయంకనం :
1.నాలుక ఩టానిన గీసి భాగాలు గురిాంచండి.

2. నాలుక సంయక్షణ గురించి ఎలాంటి జ్ఞగ్రతాలు తీసుకోవాలి?

3.తెలుగు వారు ఆరు రుచులు(షడ్రుచులు) ఉనానమంటారు. అవి ఏమిటి?

4. జత఩యచండి.
I. ఫిలిఫార్మా పాపిల్లో
II. పంగిఫార్మా పాపిల్లో
III. సయకమ్ వేల్లట్ పాపిల్లో
IV. ఫోలియేట్ పాపిల్లో
( ) a. గుండ్రంగా కనిపిస్తాయి.
( ) b. పొలుసుల వంటి నిర్మాణాలు
( ) c. ఉబ్బెతాగా ఉంటాయి.
( ) d. పెదదగా ఉంటాయి.

వనరులు : 1. https://youtu.be/HTRq_OM18Pw
తరగ : 9  యం: షయం: వ ం   
ఠం : ం కృత ప ం :66   

వన :  
1చర ం  
2. చర సంర ణ  

అభ సన ఫ :  
------------------  
1. చర ం ణం మ ల వ .  
2.​ చర ం క మ ల . 

వనల అవ హన: 
శ రం సర క ం ం య చర ం.   
● ఇవ బ న ప ంచం .   
 
 
 
 
 
● చర ం వ ంచం .   
చర ం బ శర ం, అంతశర ం అ ం ఖ న ర ఉ . బ శర ం ర ణ క ం ర. 
ఇ ద రం ల మ ల క ఉం ం . ఇ ర క ఉం ం . అ వక ల క  
ఉం ప యం ర, వ క క మధ ఉం ర, రం భజనల ం ఉం  
య ర. బ శర ం ంద అంతశర ం ఉం ం . ఇ పక సం జక కణ లం త ర ం .  
ద ం , ల ం , మ క , రక , ఉం . చర ం స ర హ ల క ఉం ం  
.  
● చర ం స ర ఎ క గ ం ?        
 శ రం అ కం పల ఉం ర చర ం. చర ం స ర ం యం. స ర హ ,సర  
క గ                
● చర ం పం ?              
చర ం శ రం అ అవయ ల కం ద . ఇ శ రఉ త మప ం . వరప ల  
మట పం బయట పం ం .శ థ క ర ణ చర .సర ,ఉ త , డ చర ం  
హత ం . చర ం స ర సర హ , డ య హ , ఉ త వం  
క హ క ఉం ం .  
" ల "అ వబ వర వ ం ర ం ఉ తం వడం న ఆ రప వ ల చర ం రం  
నం ఉం ం .   
● రణం వ చర ? 
ం , ఆటలమ వం ర ; వం ; ల పం వల వ ; ట న 
పం వల వ ; మర వం ఫంగ రణం వ చర .  
● అం ఉప ం ఎ చ ? 
,అ ఉ మ ప క ఉం . బ , అం కడం ఆ   
చదవగల .   
● చర సంర ణ ం వల న త ?               
నం .శ స ం . చర ం ఎ రం మచ , రద,రం  
రడం,ద వం క ంట చర ద సం ం .   

య ంకనం : 
1. చర ం క మ ల ంచం . 
2. చర ం క వ ంచం .  
3. బ శర ం ఉం ర ఏ ?  
4. చర ం రం రణ న వర వ ం ఏ ? 
5. చ వ ల వ క ం , ంచం . ( ప )  
6. ం ల స ంచం . ( )  
A. చర ం ం న రల క ఉం ం   B. చర ం శ రం క అ ద అవయవం 
C. చర ం శ ర ఉ త మప ం .  D . అంతశర ం యం ర ఉం ం .     

వన : 1. ​https://youtu.be/THW3464E99c