บทที่ ๑

หลักการ
บริหารธุรกิจ
1 ครอบครัว
Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee
 2

ความหมายของธุรกิจครอบครัว
ธุรกิจครอบครัว หมายถึง ธุรกิจที่หุน้ ของกิจการมากกว่า
ครึ่ งหนึ่งเป็ นเจ้าของโดยสมาชิกของครอบครัวใดครอบครัว
หนึ่ง หรื อ เป็ นธุรกิจที่มีการสื บทอดมาสู่ ลูกหลานอีกรุ่ นหนึ่ง
ธุรกิจครอบครัว หมายถึง ธุรกิจที่หุน้ ของกิจการมากกว่า
ครึ่ งหนึ่งเป็ นเจ้าของโดยสมาชิกของครอบครัวใดครอบครัว
หนึ่ง หรื อธุรกิจที่มีการสื บทอดมาสู่ ลูกหลานอีกรุ่ นหนึ่ง

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 3

ความหมายของธุรกิจครอบครัว
หมายถึง ธุรกิจที่ผกู ้ ่อตั้ง หรื อครอบครัว มีสิทธิในการ
ออกเสี ยง (Voting Rights) เป็ นเสี ยงข้างมาก หรื อมีสิทธิในการ
บริ หารและจัดการต่างๆ ขององค์กร หรื อสมาชิกในครอบครัว
อย่างน้อย 1 คน เป็ นคณะกรรมการขององค์กรนั้นๆ
หมายถึงธุรกิจที่หุน้ ของกิจการมากกว่าครึ่ งหนึ่งเป็ น
เจ้าของโดยสมาชิกของครอบครัวใดครอบครัวหนึ่ง หรื อธุรกิจที่มี
การสื บทอดมาสู่ ลูกหลานอีกรุ่ นหนึ่ง

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 4

ความหมายของธุรกิจครอบครัว

ศูนย์ ศึกษาธุรกิจครอบครัวมหาวิทยาลัยหอการค้ าไทย

ธุรกิจครอบครัว หมายถึง
1) เป็ นตระกูลผูก้ ่อตั้ง
2) มีคนในตระกูลเป็ นคณะกรรมการบริ ษทั ในอันดับ 1-5
อย่างน้อย 1 คน
3) สมาชิกในครอบครัว (ทุกคนรวมกัน) เป็ นผูถ้ ือหุ น้ ใหญ่ใน
กลุ่ม

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 5

ความหมายของธุรกิจครอบครัว
ธุรกิจครอบครัวเป็ นกิจการใดๆมีครอบครัวถือครองเป็ น
เจ้าของส่ วนใหญ่ หรื อถือครองอํานาจการควบคุมและบริ หาร
กิจการโดยมีสมาชิกของครอบครัวมากกว่า 2คนมีส่วนร่ วม
โดยตรงกับการดําเนินงานของกิจการหรื อธุรกิจครอบครัวคือ
ระบบร่ วมระหว่างความเป็ นครอบครัวและความเป็ นธุรกิจนัน่ เอง
(สรรค์ ชัย เตียวประเสริฐกุล2550)

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 6

ความหมายของธุรกิจครอบครัว
สรุ ป ธุรกิจครอบครัว หมายถึง ธุรกิจที่มีเจ้าของเป็ น
สมาชิกในครอบครัวโดยเป็ นเจ้าของทั้งหมดหรื อส่ วนใหญ่
หรื อมีการถือหุ น้ ซึ่งครอบครัวยังคงควบคุมและบริ หาร
กิจการได้อยูแ่ ละเป็ นธุรกิจที่มีการสื บทอดธุรกิจจากรุ่ นสู่รุ่ น
ต่อไป

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 7

จุดเด่นและเอกลักษณ์ของธุรกิจครอบครัว
1. ผูถ้ ือหุน้ มีนอ้ ยและมีความสามัคคีจึงก่อให้เกิดระบบการควบคุมที่
ดีและหากบริ ษทั มีธรรมาภิบาลด้วยแล้วก็จะยิง่ ทําให้มีโอกาสประสบ
ความสําเร็ จสู งกว่าบริ ษทั ทัว่ ไป
2. ผูถ้ ือหุน้ จะเข้ามามีส่วนร่ วมในการกําหนดนโยบายการบริ หารทํา
ให้ผสู ้ ื บทอดมีความเข้าใจในธุรกิจดีเพราะถูกปลูกฝังมาตั้งแต่เด็ก
3. เข้าใจวงจรธุรกิจรู ้ถึงประวัติศาสตร์ของธุรกิจรู ้จกั ลูกค้ารู ้จกั คู่คา้
เข้าใจคุณค่าของธุรกิจเข้าใจวัฒนธรรมของครอบครัวและองค์กรนอกจากนี้ยงั
มีความผูกพันกับธุรกิจอีกด้วย
4. ผูบ้ ริ หารธุรกิจครอบครัวมักไม่ก่อหนี้ให้ธุรกิจมีความเสี่ ยงสู งและ
จะบริ หารให้ธุรกิจเติบโตตามกําลังเงินของครอบครัวและหลีกเลี่ยงธุรกิจที่
ลงทุนสู งและเลือกการสร้างคุณค่าให้ธุรกิจมากกว่า

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 8

เปรียบเทียบข้อดีและข้อเสียของธุรกิจครอบครัว

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 9

ข้อได้เปรียบที่ธุรกิจครอบครัวมีเหนื อกว่าธุรกิจทัว่ ไป
1. ความทุ่มเท (Commitment) ความปรารถนาอย่ างแรงกล้า
(Passion) และการ อุทศิ ตน (Dedication)
2. ความสามารถในการตัดสิ นใจได้ อย่ างรวดเร็ว
3 . มีความรู้ลกึ ซึ้งในธุรกิจ
4. ความไว้ วางใจซึ่งกันและกัน (Mutual Trust)
5. การสร้ างการจ้ างงาน (Employment Generating) และ
การปรับรื้อระบบ ผู้ประกอบการ (Reinventing Entrepreneurs)
Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee
 10

ปัญหาสํ าคัญของธุรกิจครอบครัว

1.การสรรหาพนักงาน
2. การเพิม่ กองทุนเพือ่ การเติบโต
3. ความขัดแย้ งในครอบครัว
4. ความเป็ นเจ้ าของกับการบริหาร

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 11

วิวฒั นาการของธุรกิจครอบครัว
ธุรกิจครอบครัวจะแบ่งออกเป็ น 3 ช่วงหลัก ได้แก่
ช่ วงที่ 1 ผู้ก่อตั้ง (Founders)
- ช่วงบุกเบิกที่ตอ้ งใช้ท้ งั แรงกายและแรงใจในการทุ่มเท
สร้างธุรกิจ
- เริ่ มต้นจากเล็กๆ เพื่อให้ธุรกิจอยูร่ อดและประสบ
ความสําเร็ จในอนาคต
- การคิด หรื อตัดสิ นใจส่ วนใหญ่มาจากคนเพียงคนเดียว

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 12

วิวฒั นาการของธุรกิจครอบครัว
ช่ วงที่ 2 หุ้นส่ วนของพีน่ ้ อง (Sibling Partnership)
- ธุรกิจใหญ่ข้ ึน เข้าที่เข้าทาง
- การตัดสิ นใจจะมีหุน้ ส่ วนที่เป็ นพี่นอ้ งมาช่วย
- เริ่ มนําระบบการบริ หารมาใช้ มุ่งเน้นทํางานแบบ มือ
อาชีพ
- เน้นให้การศึกษาลูกหลาน เพื่อหวังว่าในอนาคตพวกเขา
เหล่านั้นจะกลับมาสานต่อ ธุรกิจ

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 13

วิวฒั นาการของธุรกิจครอบครัว
ช่ วงที่ 3 สหพันธ์ เครือญาติ (Cousins Confederation)
- ธุรกิจอยูต่ วั เริ่ มมองหาธุรกิจ ใหม่ๆ
- มุ่งทํากิจกรรมเพื่อสังคม เน้นความสามัคคีในครอบครัว
- การตัดสิ นใจจะเน้นเสี ยง ข้างมากเป็ นมติเอกฉันท์ -
- คํานึงถึงการสื บทอดผูบ้ ริ หาร การสร้างวัฒนธรรมองค์กร
- วิเคราะห์ความเสี่ ยงในการลงทุน

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 14

ตารางที่ 1.2 เปรียบเทียบข้อควรระวังของธุรกิจครอบครัว

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 15

รูปแบบของธุรกิจครอบครัว
เกิดจากแนวคิดการบริ หารธุรกิจครอบครัว 3 รู ปแบบ ความ
เป็ นเจ้าของ รู ปแบบครอบครัว และ รู ปแบบการบริ หารจัดการ
1. ธุรกิจทีเ่ น้ นการบริหารเป็ นหลัก
- ต้องการให้คนในครอบครัวทํางานในบริ ษทั ตนเอง
-โดยผ่านการฝึ กฝนตนเองให้มีประสบการณ์ก่อน
- การแบ่งผลตอบแทนจะแบ่งกันอย่างยุติธรรมทุกคน
- การสื บทอดธุรกิจจะขึ้นอยูก่ บั ผลงาน

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 16

รูปแบบของธุรกิจครอบครัว
2. ธุรกิจทีเ่ น้ นผู้ถือหุ้นเป็ นหลัก
- จะมุ่งเน้นการปั นผลมากกว่าการวางแผนเติบโตระยะยาว
- ให้ครอบครัวเป็ นผูล้ งทุน
3. ธุรกิจทีเ่ น้ นครอบครัวเป็ นหลัก
- ตําแหน่งงานใดก็ตามจะคัดจากคนในครอบครัว ก่อน
- ผลประโยชน์ของบริ ษทั จะย้ายไปสู่สมาชิกในครอบครัว
- การทําธุรกิจลักษณะนี้จะมี การเงินที่ไม่เป็ นระบบ
- มีความลับเกิดขึ้นในองค์กร

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 17

คุณลักษณะร่วมที่สาํ คัญของธุรกิจครอบครัวที่ประสบความสําเร็จ
1) สมาชิกในครอบครัวมีความเข้าใจและยอมรับว่า ปัญหาของ
ธุรกิจครอบครัวเป็ นเรื่ องปกติ
2) สมาชิกในครอบครัวมีความเข้มแข็งและพร้อมที่จะเผชิญความ
ท้าทาย
3) สมาชิกในครอบครัวมีการสื่ อสารและพูดคุยกันอย่างสมํ่าเสมอ
ตรงไปตรงมา
4) ครอบครัวมีการวางแผนเพื่อความยัง่ ยืน
5) ครอบครัวมีการสร้างวัฒนธรรมให้สมาชิกทุ่มเทกับการสื บทอด
Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee
 18

สรุ ป ..... การบริ ห ารธุ รกิ จ ครอบครั ว นั้น นอกจาก

จะต้องมีความรู ้ความเข้าใจในลักษณะของธุรกิจ ครอบครัว
ที่แตกต่างจากธุรกิจทัว่ ไปแล้ว สมาชิกในครอบครัวยังต้อง
เข้าใจถึงบทบาทหน้าที่ ของตนเองและช่วยกันส่ งเสริ มให้
เกิดวัฒนธรรมของครอบครัวที่เหมาะสมกับวัตถุประสงค์

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 19

จบการบรรยาย

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee

 20

คําถามท้ ายบท
1. ธุรกิจครอบครัวคืออะไร
2. จุดแข็งของธุรกิจครอบครัว ประด้วยอะไรบ้าง
3. การสรุ ปคําจํากัดความของธุรกิจครอบครัวแบ่งมีกี่วิธี
ั นาการของธุรกิจครอบครัว มีกี่ช่วง ได้แก่อะไรบ้างอธิบาย
4. วิวฒ
5. แนวคิดในการบริ หารธุรกิจครอบครัวมีกี่รูปแบบ อะไรบ้าง
อธิบายในแต่ละรู ปแบบมาให้เข้าใจ
6. ข้อได้เปรี ยบอื่นๆที่ธุรกิจครอบครัวมีเหนื อกว่าธุรกิจทัว่ ไปมี
อะไรบ้างบอกสาเหตุมาอย่างพอสังเขป
Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee
21

Asst. Prof.Kawinphat Lertpongmanee