Σχεδιασμός και Τεχνολογία Γ΄ Λυκείου - Λύσεις Ασκήσεων

Κεφάλαιο 3: Κατασκευαστικά Συστήματα – Αντοχή Υλικών

Άσκηση 1
Στην εικόνα 1.α φαίνεται το σχέδιο του ξενοδοχείου «Κιβωτός» και στην εικόνα 1.β ένα όστρακο
ναυτίλος.

Εικόνα 1.α Εικόνα 1.β

α)Λαμβάνοντας υπόψη τα δύο αυτά παραδείγματα να κατατάξετε τις κατασκευές στις δύο μεγάλες
τους κατηγορίες.

β) Να αναφέρετε τα (δύο) κύρια είδη κατασκευαστικών στοιχείων με τα οποία μπορεί να φτιαχτεί

μία κατασκευή. Ποια στοιχεία περιλαμβάνει το κάθε είδος;

Λύση:
α) Φυσικές και τεχνητές κατασκευές.
β) Γραμμικά κατασκευαστικά στοιχεία. Περιλαμβάνουν τις κολώνες, τις ράβδους και τις δοκούς.
Επιφανειακά κατασκευαστικά στοιχεία. Περιλαμβάνουν τις πλάκες και τα κελύφη.

Άσκηση 2
Στο πιο κάτω σχέδιο φαίνονται πέντε είδη καταπόνησης τα οποία προκαλούνται από την εφαρμογή
δυνάμεων σε διάφορα κατασκευαστικά στοιχεία.

(α) (β) (γ)

(δ) (ε )
α) Να αναφέρετε το είδος της καταπόνησης για την καθεμία από τις πιο πάνω περιπτώσεις.

β) Να αναφέρετε ένα πρακτικό παράδειγμα για την καθεμία από τις πιο πάνω καταπονήσεις.

1
Λύση:
α) Α: Εφελκυσμός Β: Θλίψη Γ: Στρέψη Δ: Διάτμηση Ε: Κάμψη
β) Α: Εφελκυσμός. Τα συρματόσχοινα σε ένα γερανό εφελκύονται από το βάρος των φορτίων
που ανυψώνουν.
Β: Θλίψη. Οι κολώνες μιας οικοδομής θλίβονται από το βάρος της οροφής που συγκρατούν.
Γ: Στρέψη. Ο τεχνίτης όταν βιδώνει μια βίδα στο ξύλο ασκεί δυνάμεις που τείνουν να στρέψουν
τόσο το κατσαβίδι όσο και τη βίδα.
Δ: Διάτμηση. Το ψαλίδι ασκεί δυνάμεις διάτμησης πάνω στα κλαδιά που κόβει.
Ε: Κάμψη. Ο αθλητής ασκεί με τα χέρια του δυνάμεις που προκαλούν κάμψη στις οριζόντιες
δοκούς του δίζυγου.

Άσκηση 3
α) Να αναφέρετε και να εξηγήσετε δύο ζεύγη κατηγοριών φορτίων
στις κατασκευές.

β) Να χαρακτηρίσετε το είδος του φορτίου που δρα πάνω στην

κατασκευή που φαίνεται στην εικόνα:
(i) όταν το παιδί απλώς κάθεται πάνω στην κούνια.
(ii) όταν το παιδί κουνιέται.

Λύση:
α) Στατικά – δυναμικά
Στατικά ονομάζονται τα φόρτια που εφαρμόζονται σε μια κατασκευή τόσο σιγά ώστε να
θεωρείται ότι η κατασκευή παραμένει σε ηρεμία κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους.
Τα δυναμικά φορτία κινούνται και μεταβάλλονται συνέχεια και τείνουν να δημιουργούν
μεγαλύτερες δυνάμεις από τα στατικά. Οι κατασκευές δεν θεωρείται ότι παραμένουν σε
ηρεμία κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους.
Μόνιμα – κινητά
Μόνιμα ονομάζονται τα φορτία που το μέγεθος ή η θέση στην οποία βρίσκονται δεν
αλλάζουν κατά τη διάρκεια ζωής της κατασκευής. Αντίθετα κινητά ονομάζονται τα φορτία
που το μέγεθος και η θέση τους δεν παραμένει σταθερή.
Σημειακά ή συγκεντρωμένα –κατανεμημένα
Σημειακά ή συγκεντρωμένα ονομάζονται τα φορτία τα οποία εφαρμόζονται πάνω στην
κατασκευή σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Κατανεμημένα ονομάζονται τα φορτία τα οποία
εφαρμόζονται πάνω σε ολόκληρη την κατασκευή ή σε μέρος της.

β) (i) Στατικό φορτίο

(ii) Δυναμικό φορτίο

2
Άσκηση 4
Να υπολογίσετε αναλυτικά:
α) Τις συνιστώσες της δύναμης F του σχήματος (α) και
β) Τη συνισταμένη των δυνάμεων F1 και F2 του σχήματος (β).

Y Y
F1=15 kN
F=15 kN

40ο F2=25 kN

O (α) X O (β) X

Y
Λύση:
F = 15 kN
α) FX = F·συν40ο= 15 · 0,766 = 11,49 kN

FY = F·ημ40ο= 15 · 0,643 = 9,65 kN FY

40°
FX X
Y
β) R  F  F  15  25  225  625  29,15 kN
2
1
2
2
2 2

R
F1 = 15 kN
F1 15
θ=εφ-1 ( ) = εφ-1 ( ) =30,96o
F2 25
θ

F2 = 25 kN X

Άσκηση 5
Χρησιμοποιώντας τη γραφική και την αναλυτική μέθοδο να υπολογίσετε τη συνισταμένη δύναμη
των πιο κάτω δυνάμεων που έχουν κοινό σημείο εφαρμογής.
(Κλίμακα 1 cm=100 N)
Y

F3 = 500 N

F2 = 200 N

F1=400 N 60ο 45ο X

O 30ο

F4 = 400 N

F5 = 300 N

3
Λύση:

ΣFX = – F1 – F2Χ + F3X + F4X= – F1 – F2·συν60ο + F3·συν45ο + F4·συν30ο =

= – 400 – 200·0,5 + 500·0,707 + 400·0,866 = 199,9 Ν
ΣFY =F2Y + F3Y – F4Y– F5 = F2·ημ60ο + F3·ημ45ο – F4·ημ30ο – F5=

= 200·0,866 + 500·0,707 – 400·0,5–300 =26,7 Ν

ΣF  ΣFΧ2  FΥ2  199,92  26,72  39960,01  712,89  201,67 kN

ΣFΥ 26.7
θ  τοξεφ ( )  τοξεφ( )  7,60ο
ΣFΧ 199.9

Γραφική μέθοδος:

F4

F3

F4

F2 ΣF

F1 Ο

Άσκηση 6
Να αναφέρετε σε ποια από τις δύο περιπτώσεις α και β των πιο κάτω σχημάτων νομίζετε ότι είναι
πιο πιθανόν να σπάσει το σχοινί. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

45ο
30ο

(α) 1 kN (β) 1 kN

4
Λύση:

Αν αναλύσουμε γραφικά τις δυνάμεις στις δύο περιπτώσεις βλέπουμε ότι η ΤΑ είναι μικρότερη
από την ΤΒ. Άρα το σχοινί Β είναι πιο πιθανόν να σπάσει από το Α.

TA TB
TAY TBY
45ο
30ο

TAX TBX

(α) 1 kN (β) 1 kN

F = 250 N
Γ

0,75 m
Άσκηση 7
Να υπολογίσετε το μέγεθος και τη φορά της δύναμης Τ που
ασκείται στο συρματόσχοινο ΑΒ της κατασκευής του A
διπλανού σχήματος. Τ
2m

Ο 60ο
B

Λύση:

Απομονώνουμε τη ράβδο από το συρματόσχοινο,

οπότε στο σημείο Α έχουμε την δύναμη Τ που F = 250 N Γ
ασκεί το σχοινί πάνω στη ράβδο με την κατεύθυνση
0,75 m

που φαίνεται στο σχέδιο. Παίρνουμε τη συνθήκη T

ισορροπίας ροπών ως προς το σημείο Ο:
TX
(ΣΜ)Ο = 0 A
- Τ Χ  1,25 m  F  2 m  0 
2m

- T  συν60ο  1,25 m  250 N  2 m  0 

TY T
500 Nm
T  800 N
0,5  1,25 m
Στο συρματόσκοινο ασκείται (από την ράβδο) Ο 60ο
B
δύναμη Τ’ ίση και αντίθετη με την Τ που έχουμε
υπολογίσει.

5
Άσκηση 8
Σε μία μεταλλική ράβδο μήκους 3 m και με εμβαδόν διατομής 50 mm2, εφαρμόζεται εφελκυστική
δύναμη 40 kΝ και επιμηκύνεται κατά 6 mm. Να υπολογίσετε την εφελκυστική τάση και την ανηγμένη
μήκυνση της ράβδου.

Λύση:

F 40 kN
σ   0,8 kN/mm2  800 MN/m2
A 50 mm2

Δl 6 mm 6  10 3 m
ε    2  10 3
l 3m 3m

Άσκηση 9
Πάνω σε μία μεταλλική ράβδο ΑΒ, μήκους 2 m, με εμβαδόν Α
διατομής 200 mm2 και μέτρο ελαστικότητας Ε=200·106 kΝ/m2,
κρέμεται ένα φορτίο που έχει βάρος ίσο με 30 kΝ. Να Α=

2m
υπολογίσετε την τάση εφελκυσμού και την ανηγμένη μήκυνση της 200 mm2
ράβδου.

Λύση:

F 30 kN 30 kN
σ   6
 150 MN/m2 30 kN
A 200 mm 2
200  10 m 2

σ 150 MN/m2 150  10 3 kN/m2

σ  ε Ε  ε     7,5  10 4
Ε 200  10 kN/m
6 2
200  10 kN/m
6 2

Άσκηση 10
Ένας προβολέας κρέμεται από την οροφή με μία κυλινδρική
Α
ράβδο ΑΓ, που αποτελείται από δύο επιμέρους ράβδους ΑΒ
και ΒΓ.
2m

Να υπολογίσετε την ολική επιμήκυνση της ράβδου AB που

δημιουργείται από τη δύναμη F= 70 N που ασκεί το βάρος του Β
προβολέα πάνω στη ράβδο (να αγνοηθεί το βάρος της
1,5 m

ράβδου).
Οι διατομές των τμημάτων ΑΒ και ΒΓ είναι 300 mm2 και 200 Γ
mm2 αντίστοιχα. Το μέτρο ελαστικότητας του υλικού και των
δύο τμημάτων της ράβδου είναι Ε= 70·106 kΝ/m2.

6
Λύση:
Δlολ= ΔlΑΒ + ΔlΒΓ
F  l AB F  l BΓ F l l 70 N 2m 1,5 m
Δlολ     ( AB  BΓ )  (  )
E  A AB E  A BΓ E A AB A BΓ 6
70  10 kN/m 300  10 m
6 2 2
200  10 6 m 2
70 N 1m 2 1,5
  (  )
70  10 6  10 3 N/m2 10 6 m 2 300 200
1m 2 1,5
 3 (  )  1,42  10  5 m
10 300 200

Άσκηση 11
Για τη στήριξη του κινούμενου μέρους «Α» της κούνιας που φαίνεται στο πιο κάτω σχήμα ο
κατασκευαστής μπορεί να χρησιμοποιήσει μία από τις δύο διευθετήσεις «Β» και «Γ».

B Γ

α) Να ονομάσετε το είδος της καταπόνησης που υφίσταται το μπουλόνι στήριξης.

β) Αν το εμβαδόν της διατομής του μπουλονιού είναι Α=80 mm2 (και στις δύο διευθετήσεις) και το
βάρος του παιδιού που κάθεται στην κούνια είναι 400 Ν, να υπολογίσετε την τάση στο μπουλόνι
τόσο στη διευθέτηση «Β» όσο και στη διευθέτηση «Γ».

γ) Να υπολογίσετε την ανηγμένη μήκυνση στη ράβδο Α όταν στην κούνια κάθεται το ίδιο παιδί. Η
ράβδος που έχει μήκος 2 m και εμβαδόν διατομής 120 mm2, έχει κατασκευαστεί με υλικό με μέτρο
ελαστικότητας ίσο με 200·106kN/m2.

Λύση:
α) Διάτμηση
β) Για τη διευθέτηση Β:
F 400 N/2
τ   2,5 N/mm2 (το κάθε μπουλόνι καταπονείται από το μισό βάρος του παιδιού)
A 80 mm2
Για τη διευθέτηση Γ: (διπλή στήριξη άρα διπλάσια επιφάνεια διάτμησης 2 A )

F 400N/2
τ   1,25 N/mm2
2  A 2  80mm2

7
 σ F 400  10 3 kN/2
γ) σ  ε  Ε  ε     8,33  10 6
Ε A  E 120  10 m  200  10 kN/m
-6 2 6 2

Άσκηση 12
Χρησιμοποιώντας τη συσκευή δοκιμής
αντοχής υλικών του εργαστηρίου, σ (kN/m2)
υποβάλαμε δύο διαφορετικά υλικά (α) και
(β) σε εφελκυσμό και πήραμε τα διπλανά α
διαγράμματα τάσης / ανηγμένης μήκυνσης.
β

α) Να ονομάσετε ποιο από τα δύο υλικά

είναι το πιο ελαστικό δικαιολογώντας την
απάντησή σας.

β)Να αναφέρετε ποιο από τα δύο υλικά έχει

το μεγαλύτερο μέτρο ελαστικότητας Ε. Να
δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
ε

Λύση:
α) Αν στα δύο υλικά «α» και «β» αναπτύσσεται
ίδια τάση σ1, στο υλικό «α» παρατηρείται σ(kN/m2)
ανηγμένη μήκυνση εα και στο υλικό «β» εβ.. Από
α
το διάγραμμα φαίνεται ότι εβ> εα. Άρα το υλικό
«β» είναι πιο ελαστικό από το υλικό «α». β

(κάθε μονάδα μήκους του υλικού «β»

επιμηκύνεται περισσότερο από ότι
επιμηκύνεται η μονάδα μήκους του υλικού «α» σ1
όταν δέχονται την ίδια τάση).

β) Αν στα δύο υλικά «α» και «β» αναπτύσσεται εα εβ ε

ίδια τάση σ1, τότε σ1 = σα = σβ
σ  Εε
Ε α εβ
Ε α  ε α  Εβ  εβ  
Εβ ε α

Από το πιο πάνω διάγραμμα φαίνεται ότι εβ> εα. Aρα από την πιο πάνω σχέση: Εα>Εβ
Το υλικό «α» έχει μεγαλύτερο μέτρο ελαστικότητας από το υλικό «β».

8
Άσκηση 13
Η γραφική παράσταση που φαίνεται σ
στο διπλανό σχήμα δείχνει την (ΜΝ/m2)
τυπική καμπύλη σ - ε, για δοκίμιο U
μαλακού χάλυβα που υφίσταται 350
εφελκυσμό.
300
α) Να αναφέρετε τι
αντιπροσωπεύουν τα σημεία Ε, Υ 250 Υ
και U που φαίνονται πάνω στην Ε
καμπύλη. 200

β)Να υπολογίσετε το μέτρο 150

ελαστικότητας (Ε) του μαλακού
χάλυβα από τη διπλανή γραφική 100
παράσταση.
50
γ) Στο ίδιο σχεδιάγραμμα να
σχεδιάσετε το διάγραμμα
εφελκυσμού του χαλκού, όταν
0,001 0,002 0,003 0,004 ε
δίδεται ότι το μέτρο ελαστικότητας
του χαλκού είναι Ε = 108 · 106 kN/m2
και δύο τιμές τάσης στην ελαστική περιοχή είναι 50·103 kN/m2 και 100·103 kN/m2.

Λύση:
α) Ε: Όριο ελαστικότητας
Υ: Όριο διαρροής
U: Μέγιστη τάση εφελκυσμού

σ 100 ΜN/m2
β) σ  ε  Ε  Ε    200  10 3 MN/m2  200  10 6 kN/m2
ε 0,0005

σ 50· 10 3 kN/m2
γ) για σ= 50· 103kN/m2 ε    0,00046
Ε 108· 10 6 kN/m2

για σ= 100· 103kN/m2

σ
(ΜΝ/m2)
U
σ 100· 10 3 kN/m2 350
ε   0,00092
Ε 108· 10 6 kN/m2 300
250 Υ
Ε
200
150
Χαλκός
100
50

0,001 0,002 0,003 0,004 ε

0,0005

9
Άσκηση 14
α) Να εξηγήστε πότε ένας κατασκευαστικός φορέας ονομάζεται «στατικά ορισμένος» και πότε
«στατικά αόριστος».

β)Στα πιο κάτω σχήματα φαίνονται τρεις (3) κατασκευαστικοί φορείς (δοκοί) μαζί με τις στηρίξεις
τους. Κάτω από κάθε κατασκευαστικό φορέα σχεδιάστηκε το διάγραμμά του. Να σχεδιάσετε στο
διάγραμμα του κάθε φορέα τις αντιδράσεις σε κάθε στήριξη. Να αναφέρετε ποιοι από τους πιο κάτω
φορείς είναι στατικά ορισμένοι και ποιοι είναι στατικά αόριστοι.

F F
Α Β Γ Δ
(α) (β)

F F
Α Β Γ Δ

Αριθμός αντιδράσεων .. Αριθμός αντιδράσεων ..

Στατικά . .. Στατικά . ..

F
(γ) Ε Ζ

Αριθμός αντιδράσεων ..
F
Ε Ζ Στατικά . ..

Λύση:
α) Ένας κατασκευαστικός φορέας ονομάζεται στατικά ορισμένος όταν ο αριθμός των αγνώστων
αντιδράσεων που αναπτύσσονται στις στηρίξεις του λόγω της φόρτισής του, είναι ίσος με τον
αριθμό των συνθηκών ισορροπίας. (στο επίπεδο τρεις συνθήκες ισορροπίας – τρεις άγνωστες
αντιδράσεις).
Ονομάζεται στατικά αόριστος όταν ο αριθμός των άγνωστων αντιδράσεων στις στηρίξεις του
είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των συνθηκών ισορροπίας.

β)
F F
Α Β Γ Δ
(α) (β)

F F
ΗA Α Β ΗΒ ΗΓ Γ Δ

RA RB
RΓ RΔ
Αριθμός αντιδράσεων: 4 Αριθμός αντιδράσεων: 3
Στατικά αόριστη Στατικά ορισμένη

10
 F
(γ) Ε Ζ

Αριθμός αντιδράσεων: 5
F
ME
ΗE Ζ ΗZ Στατικά αόριστη
Ε
RE
RZ

Ο φορέας (β) είναι στατικά ορισμένος αφού ο αριθμός των αντιδράσεων στις στηρίξεις του είναι
3 όσος και ο αριθμός των συνθηκών ισορροπίας (στο επίπεδο). Οι φορείς (α) και (γ) είναι στατικά
αόριστοι αφού ο αριθμός των αντιδράσεων στις στηρίξεις και των δύο φορέων είναι μεγαλύτερος
από 3 που είναι ο αριθμός των συνθηκών ισορροπίας στο επίπεδο.

Άσκηση 15
Στον τοίχο Ε του διπλανού σχήματος είναι Ε
στερεωμένη η δοκός ΑΒ από την οποία κρέμονται
οι δύο πινακίδες Γ και Δ βάρους 50 Ν η καθεμιά. Α Ο Β
α) Να σχεδιάσετε χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα
σύμβολα τις αντιδράσεις στη στήριξη και τις
δυνάμεις που ασκούνται στη συγκεκριμένη
Γ Δ
κατασκευή.
β) Να υπολογίσετε τις άγνωστες αντιδράσεις στο 0,5 m 1m
σημείο Ο της δοκού.

Λύση:
Α Ο
ΗΟ MΟ Β
α)

RΟ Γ Δ

50 Ν 50 Ν
0,5 m 1m
β) ΣFX=0  HO=0
ΣFY=0  RO -50 - 50 = 0 
RO = 100 N

(ΣM)O=0 
MO  50  0,5  50  1,5  0
MO  100 Nm

11
Άσκηση 16

Πιο κάτω δίνονται επτά (7) κατασκευές μαζί με τις στηρίξεις τους και τα φορτία που ασκούνται σε
κάθε μία από αυτές.
Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το διάγραμμα για κάθε μία από πιο κάτω κατασκευές μαζί με τις
στηρίξεις της. Σε κάθε διάγραμμα να τοποθετήσετε τα φορτία που ασκούνται σε κάθε κατασκευή και
τις αντιδράσεις στις στηρίξεις. Στη συνέχεια, να υπολογίσετε τις αντιδράσεις στις στηρίξεις της κάθε
κατασκευής.

Λύση:
Σχεδιάζουμε το διάγραμμα για κάθε μία από πιο κάτω κατασκευές μαζί με τις στηρίξεις της. Σε
κάθε διάγραμμα τοποθετούμε τα φορτία που ασκούνται σε κάθε κατασκευή και τις αντιδράσεις
στις στηρίξεις. Ακολούθως, αφού αναγνωρίσουμε το είδος της κάθε στήριξης, σχεδιάζουμε σε
κάθε σημείο στήριξης την/τις αντιδράσεις.

F1=10 kN F2= 20 kΝ

Α Β
(α)
Γ Δ

2m 1m 1m

F1=10 kN F2=20 kN
Σημείο Α: Άρθρωση.
HA Α Β Σημείο Β: Κύλιση
Γ Δ
Η κατασκευή ισορροπεί άρα ισχύουν οι
συνθήκες ισορροπίας: ΣFX=0, ΣFY=0 και
RA RB ΣM=0
2m 1m 1m

(ΣΜ)Α  0  -F1  2  F2  3  RB  4  0 
80
- 10  2  20  3  RB  4  0  RB   RB  20 kN
4

ΣFΧ  0  HA  0

ΣFY  0  R A  RB  F1  F2  0  R A  RB  10  20  0 R A  RB  30 kN
R A  20kN  30 kN  R A  10 kN

12
 F1=60 kN F2= 40 kΝ

Α 60ο
(β) Β

Γ Δ

2m 1,5 m 1,2 m

F1= 60 kN F2= 40 kN
Σημείο Α: Άρθρωση
HA Α 60ο F1Y Β Σημείο Β: Κύλιση
F1X Γ Δ
Η κατασκευή ισορροπεί άρα
RB ισχύουν οι συνθήκες ισορροπίας:
RA
ΣFX=0, ΣFY=0 και ΣM=0
2m 1,5 m 1,2 m

(ΣΜ)Α  0  -F1Y  2  F2  4,7  RB  3,5  0 

291,92
- 60  2  ημ60ο  40  4,7  RB  3,5  0  RB   RB  83,4 kN
3,5

ΣFΧ  0  HA  F1X  0  HA  F1X  HA  60  συν60ο  HA  30 kΝ

H HA έχει φορά αντίθετη απο αυτήν που φαίνεται στο σχήμα

ΣFY  0  R A  RB  F1Y  F2  0  RA  RB  60  ημ60ο  40  0 

R A  RB  91,96 kN R A  83,40 kN  91,96 kN  R A  8,56 kN

F1= 20 kΝ Ε
3m

(γ)

A Β

Γ Δ

F2= 30 kΝ F3= 10 kΝ

3m 3m 3m 3m

13
 Σχεδιάζουμε στα σημεία στήριξης
F1=20 kN Ε Α και Β
τις αντιδράσεις.
3m

Σημείο Α: Άρθρωση
Σημείο Β: Κύλιση
Α Β
HA
Γ Δ Η κατασκευή ισορροπεί άρα
F2= F3=
ισχύουν
30 kN 10 kN
RA οι συνθήκες ισορροπίας: ΣFX=0,
RB
ΣFY=0 και ΣM=0
3m 3m 3m 3m

(ΣΜ)Α  0  -F2  3  F3  9  F1  3  RB  12  0  -30  3  10  9  20  3  RB  12  0 

240
RB   RB  20 kN
12

ΣFX  0  HA  F1  HA  20  0  HA  20 kN
H HA έχει φορά αντίθετη απ'αυτή πουφαίνεται στο σχήμα

ΣFY  0  R A  RB  F2  F3  0  R A  RB  30  10  0  R A  RB  40 kN
R A  20kN  40 kN  R A  20 kN

2 kΝ/m
F1=12 kN

Α Β
(δ)
Γ Δ

1m 2m 3m

F2=6
F1=12 kN Το κατανεμημένο φορτίο 2 kN/m
kN 2 kN/m μετατρέπεται σε συγκεντρωμένο:
HA Α F2 = 2 kN/m  3 m = 6 kN.
Β
Γ Δ
Στο μέσο της απόστασης ΔΒ
RA τοποθετούμε τη
RB δύναμη F2= 6 kΝ.
1m 2m 3m

Σχεδιάζουμε στα σημεία στήριξης Α και Β τις αντιδράσεις.

Σημείο Α: Άρθρωση
Σημείο Β: Κύλιση
Η κατασκευή ισορροπεί άρα ισχύουν οι συνθήκες ισορροπίας: ΣFX=0, ΣFY=0 και ΣM=0

14
 9
(ΣΜ)Α  0  F1  1  F2  3,5  RB  5  0  12  1  6  3,5  RB  5  0  RB   RB  1,8 kN
5

ΣFX  0  HA  0

ΣFY  0  R A  RB  F1  F2  0  R A  RB  12  6  0  R A  RB  18 kN
R A  1,8kN  18 kN  R A  16,2 kN

30 kΝ/m

10 kΝ/m

Α B
(ε)

4m 8m 3m

F1 F2 30 kN/m
Θ Αντικαθιστούμε το
κατανεμημένο φορτίο με δύο
10 kN/m συγκεντρωμένα φορτία ως
ακολούθως:
Δ Ε
Β Χωρίζουμε το κατανεμημένο
Γ Α Ζ
HA φορτίο σε δύο μέρη, ένα
ορθογώνιο (ΓΔΕΖ) και ένα
RA
τρίγωνο (ΔΕΘ).
RB
7,5 m 2,5 m 5m Για το ορθογώνιο η δύναμη F1
ασκείται στη μέση του (ΓΖ) και
4m 8m 3m ισούται με:
F1 = 10 kN/m  15 m = 150 kN

Για το τριγωνικό η δύναμη F2 ασκείται στο 1/3 του (ΓΖ) από το σημείο Ζ και ισούται με:

F2 = 20/2 kN/m  15 m = 150 kN

Σχεδιάζουμε στα σημεία στήριξης Α και Β τις αντιδράσεις.

15
 Σημείο Α: Άρθρωση
Σημείο Β: Κύλιση

H κατασκευή ισορροπεί άρα ισχύουν οι συνθήκες ισορροπίας: ΣFX=0, ΣFY=0 και ΣM=0

(ΣΜ)B  0  F2  2  F1  4,5  R A  8  0  150  2  150  4,5  R A  8  0 

975
RA   R A  121,88 kN
8

ΣFX  0  HA  0

ΣFY  0  R A  RB  F1  F2  0  R A  RB  150  150  0

R A  RB  300 kN  RB  121,88 kN  300 kN  RB  178,12 kN

30 kΝ/m

F1= 50 kΝ
Ε
Δ
3m

(στ) F2= 100 kΝ

Γ
3m

Α B

10 m

F3=300
30 kN/m
F 1= kN
50 kN Το κατανεμημένο φορτίο 30 kN/m μετατρέπεται
Ε
σε συγκεντρωμένο:
Δ
F3 = 30 kN/m  10 m = 300 kN.
3m

F 2=
100 kN Στο μέσο της απόστασης ΔE τοποθετούμε τη
Γ
δύναμη F3=300 kΝ.
3m

HA Σχεδιάζουμε στα σημεία στήριξης Α και Β τις

Α Β αντιδράσεις.
Σημείο Α: Άρθρωση
Σημείο Β: Κύλιση
RA RB
10 m

16
H κατασκευή ισορροπεί άρα ισχύουν οι συνθήκες ισορροπίας: ΣFX=0, ΣFY=0 και ΣM=0

(ΣΜ)Α  0  F2  3  F1  6  F3  5  RB  10  0 
2100
 100  3  50  6  300  5  RB  10  0  RB   210 kN
10

ΣFX  0  HA  F1  F2  0  HA  50  100  0  HA  150 kN

H HA έχει φορά αντίθετη απ' αυτή που φαίνεται στο σχήμα

ΣFY  0  R A  RB  F3  0  R A  RB  300  0  R A  210  300  0  R A  90 kN

20 kΝ/m
(ζ)

Δ
B
2m

F1= 20 kΝ
Γ
2m

8m

F2=160 kN
20 kN/m
Το κατανεμημένο φορτίο 20 kN/m
μετατρέπεται σε συγκεντρωμένο:
Δ Β
20 kN/m  8 m = F2 = 160 kN.
2m

F 1=
Στο μέσο της απόστασης ΔB
20 kN
Γ RB τοποθετούμε τη δύναμη F2 = 160
kΝ.
2m

HA Α Σχεδιάζουμε στα σημεία στήριξης

Α και Β τις αντιδράσεις.
Σημείο Α: Άρθρωση
RA Σημείο Β: Κύλιση

8m

Η κατασκευή ισορροπεί άρα ισχύουν οι συνθήκες ισορροπίας: ΣFX=0, ΣFY=0 και ΣM=0

17
 680
(ΣΜ)Α  0  F1  2  F2  4  RB  8  0  20  2  160  4  RB  8  0  RB   85 kN
8

ΣFX  0  HA  F1  0  HA  20  0  HA  20 kN
H HA έχει φορά αντίθετη απ' αυτή που φαίνεται στο σχήμα

ΣFY  0  R A  RB  F2  0  R A  RB  160  0  R A  85  160  0  R A  75 kN

Άσκηση 17
Τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στον «συντελεστή ασφάλειας» μίας κατασκευής;

Λύση:
Ο συντελεστής ασφαλείας μιας κατασκευής δείχνει πόσο περισσότερο φορτίο μπορεί να αντέξει
μια κατασκευή σε σχέση με το φορτίο ασφαλούς λειτουργίας της.
Μέγιστο φορτίο αντοχής Μέγιστη τάση αντοχής
𝛴υντ. ασφαλείας= =
Φορτίο ασφαλούς λειτουργίας Τάση λειτουργίας

Άσκηση 18
Η διπλανή κατασκευή χρησιμοποιείται
για να συγκρατεί στη θέση «1» τη
διαφημιστική πινακίδα Γ βάρους
10 kN.
Α
α) Να υπολογίσετε το μέγεθος της
δύναμης που ασκείται στο
συρματόσχοινο Α, το είδος και το
μέγεθος της δύναμης που ασκείται στη
ράβδο Β. 2 Β 30ο
1
β) Αν το υλικό από το οποίο είναι
κατασκευασμένο το συρματόσχοινο Α
έχει διάμετρο 10 mm και αντέχει σε
τάσεις (εφελκυστικές) όχι μεγαλύτερες Γ
των 500 MN/m2, να υπολογίσετε τον
συντελεστή ασφάλειας της κατασκευής.

18
Λύση:

α) Απομονώνουμε τη ράβδο Β και FA

τοποθετούμε τις δυνάμεις που FAY
δρουν σε αυτή. Αυτές είναι η H2 30°
2
δύναμη FA από το συρματόσχοινο, 1
το βάρος FΓ της ταμπέλας και οι B FAX
αντιδράσεις R2 και H2 της R2 FΓ
άρθρωσης στο σημείο 2. Η FA
μπορεί να αναλυθεί στις δύο
συνιστώσες της FAY και FAX.

Επειδή η ράβδος Β ισορροπεί ισχύουν οι συνθήκες: ΣΜ=0, ΣFx=0 , ΣFY=0

(ΣΜ)2 = 0 ⇒ FAY · I - FΓ · I= 0 ⇒ FAY = FΓ = 10 kN I=το μήκος της ράβδου Β

FAY 10
FAY = FA · ημ30ο ⇒ FA = ο = = 20 kN
ημ30 0,5
ΣFY = 0 ⇒ FAY - FΓ + R2 = 0 Επειδή FAY = FΓ ⇒ R2 = 0
ΣFΧ = 0 ⇒ - FAΧ + Η2 = 0 ⇒ FAΧ = Η2 ⇒
Η2 = FAX = FA · συν30ο = 20 · 0,866 ⇒ Η2 = FAΧ = 17,32 kΝ

Η δύναμη που δρα πάνω στο συρματόσχοινο Α είναι ίση με την FA αλλά με φορά αντίθετη
(θεώρημα: δράση-αντίδραση). Άρα το συρματόσχοινο δέχεται εφελκυστική καταπόνηση ίση με
20 kΝ, ενώ η δύναμη που δρα πάνω στη ράβδο Β είναι θλιπτική και ίση με 17,32 kΝ.
F
β) Η τάση σ στο συρματόσχοινο Α ισούται με σ = , όπου F η δύναμη εφελκυσμού που
A

πd2
ισούται F =20 kN και Α το εμβαδό της επιφάνειας του συρματόσχοινου που είναι Α =
4

3,14  0,012
Α=  A=0,0000785 m2
4
F 20 kN
Άρα σ=  σ=  σ=254,77 ΜΝ/m2
A 0,0000785 m2

Ο συντελεστής ασφάλειας της κατασκευής ισούται:

Μέγιστο φορτίο αντοχής Μέγιστη τάση αντοχής 500

𝛴υντ. ασφαλείας= = = = 1,96
Φορτίο ασφαλούς λειτουργίας Τάση λειτουργίας 254,77

19
Άσκηση 19
Το δοκάρι που φαίνεται στο πιο κάτω σχήμα, στηρίζεται από δύο παράλληλα συρματόσχοινα Τ, το
καθένα από τα οποία έχει εμβαδόν διατομής 400 mm2. Το μέτρο ελαστικότητας του υλικού είναι
Ε= 200·109 Ν/m2. Το μήκος του κάθε συρματόσχοινου ισούται με 3,46 m.

A 30ο B

F= 10 kN

3m 3m

Να υπολογίσετε:
α) Τη δύναμη σε κάθε συρματόσχοινο.
β) Την επιμήκυνση του συρματόσχοινου λόγω της δύναμης αυτής.

T
TY
Λύση:
HA A 30° B

α) Επειδή η TX Γ
ράβδος RA
FB=10 kN
ισορροπεί 3m 3m
ισχύουν οι
συνθήκες: ΣΜ=0,
ΣFx=0, ΣFy=0.
Σημειώνουμε στο σημείο Α (άρθρωση) τις αντιδράσεις RA και HA και τη διεύθυνση της τάσης των
σχοινιών στο σημείο Γ.

10  6
(ΣΜ)A  0  Τ Υ  3  FB  6  0  TY   20 kN
3
20
TY  T  ημ30 ο  Τ   40 kΝ
0,5
T 40
Σε κάθε συρματόσχοινο ασκείται δύναμη T '    20 kN
2 2

20
β)
σ
ε
Ε
Τ' 20 kΝ
σ  6
 50  106 N/mm2
Α 400  10 mm2

σ 50  106 N/mm2
ε   0,00025
Ε 200  109 N/mm2
Δl
ε   Δl  ε  l  0,00025  3,46 m  0,000865 m
l

Άσκηση 20
Δ F1= 10 kΝ
Στο διπλανό σχήμα φαίνεται ένα δικτύωμα.

α) Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το

διάγραμμα του δικτυώματος μαζί
με τις στηρίξεις του. Στο
διάγραμμα να τοποθετήσετε

2m
τα φορτία που ασκούνται
και τις αντιδράσεις στις
στηρίξεις.
45ο Γ 45ο
Α B
β) Να ονομάσετε τα είδη
των στηρίξεων στα
σημεία
Α και Β. F2= 20 kΝ
.
γ) Να υπολογίσετε τις
2m 2m
αντιδράσεις στα σημεία Α και Β.

δ) Να αποδείξετε ότι το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο.

ε) Να υπολογίσετε και να χαρακτηρίσετε τις δυνάμεις που ασκούνται στις ράβδους του
δικτυώματος.

Δ F1=10 kN
Λύση:

α) Σχεδιάζουμε το διάγραμμα του

2m

δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις

του . Στο διάγραμμα τοποθετούμε
τα φορτία που ασκούνται και τις HA A 45° 45° Β
αντιδράσεις στις στηρίξεις.
Γ
Ακολούθως αφού αναγνωρίσουμε F2=20 kN
το είδος της κάθε στήριξης
σχεδιάζουμε σε κάθε σημείο RA
RΒ
στήριξης την/τις αντιδράσεις. 2m 2m

β) Σημείο Α: Άρθρωση
21
Σημείο Β: Κύλιση
γ) Υπολογισμός αντιδράσεων:

60
(ΣΜ)Α  0  F2  2  F1  2  RB  4  0  20  2  10  2  RB  4  0  RB   15 kN
4

ΣFY  0  R A  RB  F2  0  R A  RB  20  0  R A  15  20  0  R A  5 kN

ΣFX  0  HA  F1  0  HA  10  0  HA  10 kN
H HA έχει φορά αντίθετη απ' αυτή που φαίνεται στο σχήμα

δ)

Στο δικτύωμα:
b=o αριθμός των ράβδων b=5
r= o αριθμός των αντιδράσεων r=3
j =o αριθμός των κόμβων j=4

Άρα 5+3=2  4 Το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο αφού ισχύει η σχέση b+r=2j

ε) Υπολογισμός δυνάμεων που ασκούνται στις ράβδους του δικτυώματος

Κόμβος Β

ΣFY  0  RB  FΒΔΥ  0  RB  FBΔ  ημ45ο 

FΒΔ
15
FBΔ    FBΔ  21,22 kN θλιπτική 45°
0,707
B
FBΓ
ΣFX  0  FBΓ  FΒΔΧ  0  FBΓ  FBΔ  συν45ο  RΒ=15 kΝ
FBΓ  (21,22)  0,707  FBΓ  15 kN εφελκυστική

Κόμβος Γ

FΓΔ
ΣFY  0  FΓΔ  F2  0  FΓΔ  20  0  FΓΔ  20 kN εφελκυστική
FAΓ FBΓ=15 kN
ΣFX  0  FBΓ  FΑΓ  0  FΑΓ  15 kN εφελκυστική Γ

F2=20 kN

22
Κόμβος Α
FAΔ
ΣFY  0  FΑΔΥ  R A  0 
5
HA=10 kN 45°
FAΔ  ημ45ο  R A  0  FAΔ   
0,707 A FAΓ=15 kN
FAΔ  7,07 kN θλιπτική
RA=5 kN

Άσκηση 21
1,5 m 1,5 m
Στο διπλανό σχήμα
φαίνεται ένα
δικτύωμα.
Δ
Α B
ο ο
30 30

0,866 m
F1= 20 kΝ
Γ

F2= 50 kΝ

α) Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το διάγραμμα του δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του. Στο
διάγραμμα να τοποθετήσετε τα φορτία που ασκούνται και τις αντιδράσεις στις στηρίξεις.

β) Να αποδείξετε ότι το δικτύωμα του πιο πάνω σχήματος είναι στατικά ορισμένο.

γ) Να υπολογίσετε τις αντιδράσεις στα σημεία Α και Β και τις δυνάμεις που ασκούνται στις ράβδους
του δικτυώματος. Να χαρακτηρίσετε το είδος της καταπόνησης που δέχεται η κάθε ράβδος του
δικτυώματος.

δ) Αν το υλικό κατασκευής του δικτυώματος αντέχει σε μέγιστη τάση (σμεγ) 400 Ν/mm2 και ο
συντελεστής ασφάλειας πρέπει να είναι 5, να υπολογίσετε το ελάχιστο εμβαδόν διατομής της ράβδου
AΓ.

Λύση: 3m
α) Σχεδιάζουμε το διάγραμμα HA A Δ B
του δικτυώματος μαζί με τις
30° 30°
0,866 m

στηρίξεις του. Στο διάγραμμα

τοποθετούμε τα φορτία που
ασκούνται και τις αντιδράσεις
στις στηρίξεις. Ακολούθως αφού RA RΒ
αναγνωρίσουμε το είδος της Γ F1 = 20 kN
κάθε στήριξης σχεδιάζουμε σε
κάθε σημείο στήριξης την/τις F2 = 50 kN
αντιδράσεις.
23
Σημείο Α: Άρθρωση
Σημείο Β: Κύλιση

β) b=5, r=3, j=4 και b+r =8 και 2  j=8

Το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο αφού ισχύει η σχέση b+r=2j

γ) Υπολογισμός αντιδράσεων στα σημεία Α και Β.

57,68
(ΣΜ)Α  0  F2  1,5  F1  0,866  RB  3  0  50  1,5  20  0,866  RB  3  0  RB   19,23 kN
3

ΣFY  0  R A  RB  F2  0  RA  RB  50  0  RA  19,23  50  0  RA  30,77 kN

ΣFX  0  HA  F1  0  HA  20  0  HA  20 kN
H HA έχει φορά αντίθετη απ' αυτή που φ αίνεται στο σχήμα

Υπολογισμός δυνάμεων στις ράβδους του δικτυώματος.

Κόμβος Β
FBΔ
ΣFY  0  RB  FΒΓΥ  0  RB  FBΓ  ημ30 ο Β
19,23 30°
FBΓ   FBΓ  38,46 kN εφελκυστική
0,5
FBΓ RΒ=19,23 kN

ΣFX  0  FΒΓΧ  FBΔ  0  FBΔ  FBΓ  συν30ο 

FBΔ  38,46  0,866  FBΔ  33,31 kN θλιπτική

Κόμβος Δ
FΑΔ Δ FBΔ=-33,31 kN
ΣFY  0  FΓΔ  0
FΓΔ
ΣFX  0  FAΔ  FΒΔ  0  FΑΔ  33,31 kN θλιπτική

Κόμβος Α

ΣFX  0  HA  FΑΔ  FΑΓΧ  0  HA=20 kN Α FAΔ=-33,31 kN

53,31
FΑΓ  συν30ο  20  (-33,31)  FΑΓ   30°
0,866
FΑΓ  61,56 kN εφελκυστική FAΓ
RA=30,77 kN

24
δ) Υπολογισμός εμβαδού διατομής ράβδου ΑΓ

σμεγ = 400 Ν/mm2

Συντελεστής ασφάλειας (ΣΑ)=5
FΑΓ=61,56kN
σ μεγ σ μεγ 400 Ν/mm2
ΣΑ   σ λειτ    80 Ν/mm2 
σ λειτ ΣΑ 5
FΑΓ F 61,56  10 3 Ν
σ λειτ   Α  ΑΓ   769,5 mm2
Α σ λειτ 80 Ν/mm2

Άσκηση 22
2m
Το δικτύωμα του διπλανού σχήματος
σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιείται στα
συνεργεία αυτοκινήτων, ώστε να συγκρατεί Α Γ
στο σημείο Γ μηχανές αυτοκινήτων βάρους
μέχρι και 5 kΝ.
45ο 30ο
α) Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το
διάγραμμα του δικτυώματος μαζί
με τις στηρίξεις του. Στο διάγραμμα να
τοποθετήσετε το φορτίο που ασκείται Δ
2m

και τις αντιδράσεις στις στηρίξεις. 30ο

B= 5 kΝ
β) Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που
ασκούνται στις ράβδους του δικτυώματος και
να χαρακτηρίσετε το είδος της καταπόνησης
που δέχεται η κάθε ράβδος.

γ) Αν το υλικό κατασκευής του δικτυώματος B

αντέχει σε τάση σμεγ = 400 Ν/mm2 και ο
συντελεστής ασφάλειας πρέπει να είναι 4,
να υπολογίσετε το ελάχιστο εμβαδόν διατομής της ράβδου ΑΓ.

Λύση: RA 2m
HA A
α) Σχεδιάζουμε το διάγραμμα του Γ
δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του. Στο 30
διάγραμμα τοποθετούμε τα φορτία που
ασκούνται και τις αντιδράσεις στις
στηρίξεις. Ακολούθως αφού Δ B = 5 kN
2m

αναγνωρίσουμε το είδος της κάθε

στήριξης σχεδιάζουμε σε κάθε σημείο
στήριξης την/τις αντιδράσεις.
Σημείο Α: Άρθρωση
HΒ
Σημείο Β: Κύλιση B

25
β) Υπολογισμός αντιδράσεων:

(ΣΜ)Α  0  B  2  HB  2  0  5  2  HB  2  0  HB  5 kN

ΣFY  0  R A  B  0  R A  5  0  R A  5 kN

ΣFX  0  HA  HB  0  HA  5  0  HA  5 kN
H HA έχει φορά αντίθετη απ' αυτή που φαίνεται στο σχήμα

Υπολογισμός δυνάμεων στις ράβδους του δικτυώματος.

Στο δικτύωμα: b=5, r=3, j=4

b+r =5+3=8 και 2  j=2  4=8 Ισχύει b+r=2  j

Το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο.

Κόμβος Γ
FΑΓ
ΣFY  0  -B  FΓΔΥ  0  5  FΓΔ  ημ30ο  Γ
5 30
FΓΔ    FΓΔ  10 kN θλιπτική
0,5
FΓΔ B = 5 kN
ΣFX  0  FΓΔΧ  FΑΓ  0  FΑΓ  FΓΔ  συν30  ο

FΑΓ  (10)  0,866  FAΓ  8,66 kN εφελκυστική

Κόμβος Β
ΣFX  0  FΒΔΧ  ΗΒ  0  FΒΔ  ημ30ο  ΗΒ 
30°
5 FΑΒ
FΒΔ    FBΔ  10 kN θλιπτική
0,5 FΒΔ
ΗB = 5 kN
ΣFΥ  0  FΑΒ  FΒΔΥ  0  FΑΒ  FΒΔ  συν30  ο Β
FΑΒ  (10)  0,866  FΑΒ  8,66 kN εφελκυστική

Κόμβος Α RA=5 kΝ
ΣFΥ  0  FΑΒ  R A  FΑΔΥ  0 
HA=5 kΝ Α FAΓ=8,66 kΝ
FΑΔ  ημ45ο  FΑΒ  R A
- 8,66  5 45°
FΑΔ   FΑΔ  5,18 kN θλιπτική
0,707
FAB=8,66 kΝ FAΔ

26
γ) Υπολογισμός εμβαδού διατομής ράβδου ΑΓ

σμεγ = 400 Ν/mm2

Συντελεστής ασφάλειας (ΣΑ)=4

FΑΓ=8,66kN

σ μεγ σ μεγ 400 Ν/mm2

ΣΑ   σ λειτ    100 Ν/mm2 
σ λειτ ΣΑ 4
FΑΓ FΑΓ 8,66  10 3 Ν
σ λειτ  Α  2
 86,6 mm2
Α σ λειτ 100 Ν/mm

Άσκηση 23
Το δικτύωμα που φαίνεται στο πιο κάτω σχήμα, χρησιμοποιείται για συγκρατεί στο σημείο Δ φορτίο
ίσο με 40 kN.

3m 5,2 m

B
3m

45ο 30ο
Α Δ Γ

F= 40 kΝ

α) Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το διάγραμμα του δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του. Στο
διάγραμμα να τοποθετήσετε το φορτίο και τις αντιδράσεις στις στηρίξεις.

β)Nα υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούνται στις ράβδους του δικτυώματος και να χαρακτηρίσετε
το είδος της καταπόνησής τους, εξαιτίας του πιο πάνω φορτίου.

γ) Για την κατασκευή του δικτυώματος λήφθηκε υπόψη συντελεστής ασφάλειας για κάθε ράβδο ίσος
με 4. Να υπολογίσετε το εμβαδόν διατομής της ράβδου που δέχεται τη μεγαλύτερη καταπόνηση σε
εφελκυσμό, λαμβάνοντας υπόψη ότι χρησιμοποιήθηκε μεταλλικό υλικό με μέγιστη τάση αντοχής
σμεγ= 750 MN/m2.

27
Λύση:
3m 5,2 m
α) Σχεδιάζουμε το διάγραμμα
του δικτυώματος μαζί με τις Β
στηρίξεις του. Στο διάγραμμα
τοποθετούμε τα φορτία που
ασκούνται και τις αντιδράσεις

3m
στις στηρίξεις. Ακολούθως αφού
αναγνωρίσουμε το είδος της
κάθε στήριξης σχεδιάζουμε σε HA A 45° Δ 30°
Γ
κάθε σημείο στήριξης την/τις
αντιδράσεις. F = 40 kN

Σημείο Α: Άρθρωση RA
RΓ
Σημείο Γ: Κύλιση

β) Υπολογισμός αντιδράσεων:

120
(ΣΜ)Α  0  -F  3  R Γ  8,2  0  -40  3  R Γ  8,2  0  R Γ   R Γ  14,63 kN
8,2
ΣFY  0  R A  R Γ  F  0  R A  R Γ  40  0 
R A  14,63  40  0  R A  25,37 kN

ΣFX  0  HA  0

b=5, r=3, j=4

b+r =5+3=8 και 2  j=2  4=8 Ισχύει b+r=2  j Το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο.

Κομβος Α

ΣFY  0  R A  FABY  0  R A  FAB  ημ45ο  FΑΒ

25,37
FAB    FAB  35,88 kN θλιπτική
0,707 Α 45°
FΑΔ
ΣFX  0  FABX  FAΔ  0  FΑΔ  FΑΒ  συν45ο 
FAΔ  (35,88)  0,707  FΑΔ  25,37 kN εφελκυστική RA=25,37 kN

Κόμβος Δ

ΣFY  0  FBΔ  F  0  FΒΔ

FBΔ  40 kN εφελκυστική
FΑΔ=25,37 kN FΔΓ

ΣFX  0  FAΔ  FΓΔ  0  Δ

FΓΔ  25,37 kN εφελκυστική F=40 kN

28
Κόμβος Γ

ΣFΥ  0  RΓ  FΒΓΥ  0  FΒΓ

- FΒΓ  ημ30ο  RΓ 30° Γ
14,63
FΒΓ    FΒΓ  29,26 kN θλιπτική
0,5 FΓΔ=25,37 kN

γ)
RΓ=14,63 kN
σμεγ=750 MΝ/m2
Συντελεστής ασφάλειας (ΣΑ)=4
Μεγαλύτερη εφελκυστική δύναμη ασκείται στη ράβδο ΒΔ: FΒΔ=40 kN
σ μεγ σ μεγ 750 MN/m2
ΣΑ   σ λειτ    187,5 MN/m2 
σ λειτ ΣΑ 4
FBΔ F 40  10 3 Ν
σ λειτ   Α  ΒΔ   213,33  10 -6 m2
Α σ λειτ 187,5  10 6 Ν/m2

Άσκηση 24
Το δικτυωμα που φαίνεται στο πιο κάτω σχήμα χρησιμοποιείται για να ανεβάζει φορτία σε μια
βιομηχανία. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται τα δύο συρματόσχοινα στις θέσεις Γ και Δ. Το
συρματόσχοινο στη θέση Γ μπορεί να ανεβάσει φορτίο με μέγιστο βάρος 5 kN, ενώ αυτό στη θέση
Δ φορτίο με μέγιστο βάρος 8 kN.

30ο
ο
4,33 m

30

Δ 30ο Γ

Α
F2= 5 kΝ
F1= 8 kΝ

2,5 m 5m

α) Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το διάγραμμα του δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του. Στο
διάγραμμα να τοποθετήσετε τα φορτία που ασκούνται και τις αντιδράσεις στις στηρίξεις.

29
β) Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούνται στις ράβδους του δικτυώματος της κατασκευής και
να χαρακτηρίσετε το είδος της καταπόνησης που δέχεται η κάθε ράβδος, όταν τα συρματόσχοινα
στις θέσεις Γ και Δ ανεβάζουν τα μέγιστα φορτία τους.

γ) Να ονομάσετε τη ράβδο που δέχεται τη μεγαλύτερη καταπόνηση ι) σε εφελκυσμό και ιι) σε θλίψη.

RΒ
Λύση:
HΒ Β

α) Σχεδιάζουμε το διάγραμμα του

δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις
του. Στο διάγραμμα τοποθετούμε τα

4,33 m
φορτία που ασκούνται και τις
αντιδράσεις στις στηρίξεις.
Ακολούθως αφού αναγνωρίσουμε το
είδος της κάθε στήριξης σχεδιάζουμε HA Δ 30° Γ
σε κάθε σημείο στήριξης την/τις
Α
αντιδράσεις.
F1 = 8 kN F2 = 5 kN
2,5 m 5m
Σημείο Α:Κύλιση
Σημείο Β: Άρθρωση

β) Υπολογισμός αντιδράσεων

(ΣΜ)Α  0  -F1  2,5  F2  7,5  HB  4,33  0  -8  2,5  5  7,5  HB  4,33  0 

57,5
HB    HB  13,28 kN
4,33
H HΒ έχει φορά αντίθετη απ' αυτή που φαίνεται στο σχήμα

ΣFY  0  RB  F1  F2  0  RB  5 - 8  0  RB  13  0  RB  13 kN

ΣFX  0  HA  HB  0  HA  -HB  0  HA  13,28 kN

Υπολογισμός των δυνάμεων που ασκούνται στις ράβδους του δικτυώματος

b=5, r=3, j=4

b+r =5+3=8 και 2  j=2  4=8
Ισχύει b+r=2  jΤο δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο.

Κόμβος Α
ΣFY  0  FAB  0
FAB
ΣFX  0  FAΔ  HA  0 
ΗΑ=13,28 kN FAΔ
FAΔ  13,28 kN θλιπτική
A

30
Κόμβος Γ

ΣFY  0  FΒΓΥ  F2  0  FΒΓΥ  5  0  5  FΒΓ  ημ30ο 

FΒΓ
5 30° Γ
FBΓ   FΒΓ  10 kN εφελκυστική
0,5
FΓΔ
ΣFX  0  FΒΓΧ  FΓΔ  0  FΓΔ  FΒΓ  συν30 
ο

FΓΔ  10  0,866  FΓΔ  8,66 kN θλιπτική F2 = 5 kN

Κόμβος Δ
FBΔ
ΣFY  0  FΒΔΥ  F1  0  FΒΔΥ  8  0
 8  FΒΔ  ημ60ο 
60° Δ FΓΔ=-8,66 kN
8
FΒΔ   FΒΔ  9,24 kN εφελκυστική FΑΔ=-13,28 kN
0,866
F1 = 8 kN

γ) Η ράβδος που δέχεται την μεγαλύτερη καταπόνηση σε εφελκυσμό είναι η ΒΓ (FΒΓ=10 kN). Η
ράβδος που δέχεται την μεγαλύτερη καταπόνηση σε θλίψη είναι η ΑΔ (FΑΔ=13,28 kN).

Άσκηση 25
Στο πιο κάτω σχήμα φαίνεται ένα δικτύωμα το οποίο αποτελείται από πέντε ράβδους και στηρίζεται
στα σημεία Α και Δ. Στον κόμβο Γ εφαρμόζεται κατακόρυφο φορτίο 25 kN και στον κόμβο Β οριζόντιο
φορτίο 10 kN.

F1= 25 kΝ

Γ Δ

45ο 45ο
1m

45ο 45ο
A

Β F2= 10 kΝ

1m 1m 1m

α) Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το διάγραμμα του δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του. Στο
διάγραμμα να τοποθετήσετε τα φορτία που ασκούνται και τις αντιδράσεις στις στηρίξεις.

31
β) Να ονομάσετε τα είδη των στηρίξεων και να υπολογίσετε τις αντιδράσεις στα σημεία στήριξης Α
και Δ.
γ) Να αποδείξετε ότι το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο.

δ) Να υπολογίσετε τις εσωτερικές δυνάμεις στις ράβδους του δικτυώματος και να χαρακτηρίσετε το
είδος της καταπόνησης που δέχεται η καθεμιά από αυτές.

ε) Αν το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του δικτυώματος έχει σμεγ= 500 Ν/mm2 να
υπολογίσετε το εμβαδόν διατομής της ράβδου ΑΒ, έτσι ώστε να επιτευχθεί συντελεστής ασφάλειας
ίσος με 4.

Λύση:

F1 = 25 kN
α) Σχεδιάζουμε το διάγραμμα του
Γ Δ HΔ
δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του.
Στο διάγραμμα τοποθετούμε τα 45°
1m

φορτία που ασκούνται και τις

αντιδράσεις στις στηρίξεις. RΔ
Ακολούθως αφού αναγνωρίσουμε το Α 45° 45° F2=10 kN
είδος της κάθε στήριξης σχεδιάζουμε Β
σε κάθε σημείο στήριξης την/τις
αντιδράσεις.
RA
β) Σημείο Α: Κύλιση 1m 1m 1m
Σημείο Δ: Άρθρωση

Υπολογισμός αντιδράσεων:
60
(ΣΜ)Δ  0  F1  2  F2  1  R Α  3  0  25  2  10  1  R Α  3  0  R Α   R Α  20 kN
3

ΣFY  0  R A  R Δ  F1  0  R A  R Δ  25  0  R Δ  20  25  R Δ  5 kN

ΣFX  0  HΔ  F2  0  HΔ  10  0  HΔ  10 kN
H HΔ έχει φορά αντίθετη απ' αυτή που φαίνεται στο σχήμα.

γ) b=5, r=3, j=4 b+r =5+3=8 και

2  j=2  4=8 Ισχύει b+r=2  j Το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο

32
δ) Υπολογισμός και χαρακτηρισμός δυνάμεων στις ράβδους.

Κόμβος Α
FΑΓ
ΣFY  0  FΑΓΥ  R A  0  20  FAΓ  ημ45ο  Α 45°
20
FAΓ    FΑΓ  28,29 kN θλιπτική
0,707 FΑΒ

ΣFX  0  FΑΓΧ  FΑΒ  0  FΑΒ  FΑΓ  συν45ο 

FΑΒ  (28,29)  0,707  FΑΒ  20 kN  εφελκυστική RA=20 kN

Κόμβος Δ

ΣFY  0  FΒΔΥ  R Δ  0  5  FΒΔ  ημ45ο  FΓΔ Δ ΗΔ=10 kN

5
FBΔ   FΒΔ  7,07 kN εφελκυστική
0,707 45°
ΣFX  0  FΒΔΧ  FΓΔ  ΗΔ  0 
FΒΔ RΔ=5 kN
FΓΔ  FΒΔ  συν45  ΗΔ  FΓΔ  7,07  0,707  10
ο

FΓΔ  15 kN θλιπτική

Κόμβος B FBΓ FΒΔ=7,07 kN

ΣFY  0  FΒΔΥ  FΒΓΥ  0 

FΒΔ  ημ45ο  FBΓ  ημ45ο  FΒΔ  FBΓ  45° 45°
FBΓ  7,07kN θλιπτική
FAB=20 kN Β 10 kN

ε) σμεγ = 500 Ν/mm2

Συντελεστής ασφάλειας (ΣΑ)=4

FΑΒ = 20kN

σμεγ σ 500 Ν/mm2

ΣΑ   σ λειτ  μεγ   125 Ν/mm2 
σ λειτ ΣΑ 4
FΑB F 20  103 Ν
σ λειτ   Α  ΑB  2
 160 mm2
Α σ λειτ 125 Ν/mm

33
Άσκηση 26
Στο διπλανό σχήμα φαίνεται ένας υπαίθριος καλυμμένος χώρος
σταθμού τρένου. Πιο κάτω παρουσιάζεται το δικτύωμα, το
οποίο στηρίζεται στα σημεία Α και Δ και αυτό με τη σειρά του
στηρίζει την οροφή και την οθόνη προβολής αναχωρήσεων.
Οθόνη
Φορτίο
1 kN

F1= 8 kΝ

F2= 16 kΝ
ο
60
2,31 m

F3= 8 kΝ

30ο 30ο
Γ
Α Β

F4= 1 kΝ

2m 2m

α) Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας το διάγραμμα του δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του. Στο
διάγραμμα να τοποθετήσετε τα φορτία που ασκούνται και τις αντιδράσεις στις στηρίξεις.

β) Αφού αποδείξετε ότι το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο να υπολογίσετε τις εσωτερικές δυνάμεις
στις ράβδους (ΑΔ), (ΑΒ), (ΑΕ) και (ΔΕ) του δικτυώματος και να χαρακτηρίσετε το είδος της
καταπόνησης που δέχεται η καθεμιά από αυτές.
γ) Αν το εμβαδόν διατομής της ράβδου (ΔΕ) είναι 370 mm2 και το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για
την κατασκευή του δικτυώματος έχει σμεγ= 400 Ν/mm2 να υπολογίσετε τον συντελεστή ασφάλειας
που λήφθηκε υπόψη για την επιλογή της πιο πάνω ράβδου.

34
Λύση:

α) Σχεδιάζουμε το διάγραμμα του F1=8 kN

δικτυώματος μαζί με τις στηρίξεις του. Στο HΔ
διάγραμμα τοποθετούμε τα φορτία που Δ
F2=16 kN
ασκούνται και τις αντιδράσεις στις στηρίξεις.
Ακολούθως αφού

2,31 m
αναγνωρίσουμε το Ε
F3=8 kN
είδος της κάθε στήριξης σχεδιάζουμε σε
κάθε σημείο στήριξης την/τις αντιδράσεις. HA 30° 30°
Γ
Α Β
F4=1 kN
β)
RΑ 2m 2m
b=7, r=3, j=5
b+r =7+3=10 και 2  j = 2  5=10
Ισχύει b+r=2  j Το δικτύωμα είναι στατικά ορισμένο.

Υπολογισμός Αντιδράσεων

(ΣΜ)Α  0 
- F2  2 F3 4  F4  4  HΔ  2,31  0  - 16  2  8  4  1  4  HΔ  2,31
68
 ΗΔ    ΗΔ  29,44 kN
2,31
H HΔ έχει φορά αντίθετηαπ' αυτή που φαίνεται στο σχήμα

ΣFX  0  HΔ  ΗΑ  0 
HΑ  29,44 kN

ΣFY  0  RA  F1  F2  F3  F4  0  RA  8  16  8  1  0  RΑ  33 kN

Υπολογισμός εσωτερικών δυνάμεων στις ράβδους

Κόμβος Δ
ΣFΧ  0  ΗΔ  FΔΕΧ  0 
29,44 F1=8 kN
FΔΕ  ημ60ο  29,44  FΔΕ  
0,866
FΔΕ  34kN εφελκυστική HΔ=29,44 kN
Δ
ΣFY  0  FAΔ  FΔΕΥ  F1  0  FΔE
°
FAΔ  FΔΕ  συν60ο  8  34  0,5  8 60
FAΔ  25 kN θλιπτική FAΔ

35
Κόμβος Α
FAΔ=-25 kN
ΣFY  0  R A  FAΔ  FAEY  0 

FAE  ημ30ο  33  FΑΔ  FAE 

- 33 - (-25) FAΕ
0,5
FAΕ  16 kN θλιπτική HΑ=29,44 kN 30°
FAB
Α
ΣFΧ  0  ΗΑ  FΑΕΧ  FAB  0  FAB  ΗΑ  FAΕ  συν30ο 
FAB  29,44 - (-16)  0.866 
RΑ=33 kN
FΑΒ  15,58 kN θλιπτική

γ) Υπολογισμός του συντελεστή ασφάλειας

ΑΔΕ= 370 mm2

FΔΕ=34 kN
σμεγ= 400 N/mm2
Συντελεστής ασφάλειας (ΣΑ);

σ μεγ σ μεγ 400 N/mm2 400 N/mm2

ΣΑ      ΣΑ  4,35
σ λειτ FΔE 34  10 3 N 91,89 N/mm2
A ΔE 370 mm2

36