Professional Documents
Culture Documents
گزارش صنعت تبلیغات دیجیتال در ایران ۱۳۹۹ PDF
گزارش صنعت تبلیغات دیجیتال در ایران ۱۳۹۹ PDF
گزارش پیش رو توسط تکراسا با همکاری و حمایت ادرو و تنها با هدف اطالعرسانی با
استفاده از منابع مختلف ،تحقیق و گردآوری شده است .منابع استفاده شده در این گزارش
تحقیق بازار ،دانشگاهها ،کارشناسان ،متخصصان ،وزارت ارتباطات ،سازمان تنظیم مقررات و
تکراسا تالش بسیار زیادی را صرف اطمینان از صحت اطالعات این گزارش با استفاده از منابع
موثق و مصاحبهها کرده است .با این حال تکراسا مسئولیتی در قبال هر گونه اشتباه یا از
قلم افتادگی اطالعات مندرج در گزارش را ندارد .همچنین مسئولیت استفاده از اطالعات این
گزارش بر عهده خواننده بوده و تکراسا مسئولیتی در این مورد نیز ندارد.
این گزارش با حمایت مجموعه ادرو و جمعآوری آمار از منابع بومی و بینالمللی شخص ثالث
تهیه شده است؛ اما به معنی تأیید خدمات یا محصول آنها توسط تکراسا نیست.
2
فهرست
پیشگفتار
مقدمه
فناوری ارتباطات در ایران ۱
14 1-1توسعه فناوری اطﻼعات و ارتباطات در ایران
3
26 4-۲سهم هر دستگاه از هزینه تبلیغات دیجیتال در جهان
31 ۳-۳تخمین توزیع بودجه تبلیغاتی در دستهبندیهای مختلف در خاورمیانه و شمال آفریقا
41 3-4مؤثرترین منابع تبلیغات در انتخاب مردم برای خرید کاال در ایران
4
46 ۸-4محبوبترین قالبهای مورد استفاده در کمپینهای ارتباط با مشتری در ایران
5
تبلیغات همسان در ایران 6
62 ۱-۶تبلیغات در گوگل در ایران
6
اتریبیوشن و شمارشگر تبلیغات در ایران 9
79 ۱-۹توزیع سهم بازار اتریبیوشنهای ایرانی و خارجی در اپلیکیشنهای کافه بازار
7
94 2-۱۱سختگیرانهتر شدن قوانین مالی بینالملل
97 ۵-۱۱استانداردسازی ads.txtناشران طبق استانداردهای اداره بینالمللی تبلیغات تعاملی ()IAB
ضمیمه 12
102 1-12تعداد کاربران فعال شبکههای اجتماعی در ایران
تشکر
تیم تحقیق بازار تکراسا و همراهان ما در تهیه این گزارش
منابع
درباره حامی گزارش
8 درباره تکراسا
پیشگفتار
سال ۱۳۹۸یکی از پررخدادترین و سختترین سالها برای بسیاری از صنایع و کسبوکارهای آنالین در ایران
بود .افزایش عدم قطعیت در کشور و منطقه ،افزایش تنش میان ایران و آمریکا و برخی کشورهای عربی،
سیل ،اعمال تحریمهای ثانویه به شدت سختگیرانه آمریکا ،کاهش چشمگیر ارزش ریال ،قطعی موقت
سراسری اینترنت ،خروج کامل بسیاری از شرکتهای بینالمللی از کشور و در انتها شیوع کرونا ضربات پیاپی
و سختی را به اقتصاد کشور و مردم وارد کرد .شیوع کرونا ضربه نهایی به استارتاپهای ایرانی بود که موجب
با اعمال تحریمهای ثانویه و سختگیری شرکتهای بینالمللی در همکاری با شرکتهای ایرانی ،فضا برای
ظهور بسیاری از شرکتهای داخلی ارائهدهنده خدمات در حوزه فناوری تبلیغات باز شد .شاید شرکتهای
بزرگ ایرانی در ابتدا اعتماد الزم به این خدماتدهندگان را نداشتند ،اما به مرور زمان این اعتماد در حال
شکلگیری است.
با وجود تمام رخدادهای سال ،۱۳۹۸اقتصاد دیجیتال ایران رو به رشد است .گواه این مطلب افزایش چشمگیر
کاربران ،ظرفیت ،سرعت و پهنای باند اینترنت و کاربران شبکههای اجتماعی در ایران است .همین امر موجب
شده است که شرکتهای بزرگ در تبلیغات ۳۶۰درجه خود سهم هر چند کم ،اما بیشتری را به تبلیغات دیجیتال
9
بدهند و این سهم هر روز در حال افزایش است .به عالوه ،هزینههای بسیار زیاد تبلیغات محیطی و
تلویزیونی و عدم بازگشت سرمایه در این نوع تبلیغات باعث شده کسبوکارهای با اندازه متوسط بیشتری به
گزارش صنعت تبلیغات دیجیتال در ایران )Iran Adtech Report 2020( ۱۳۹۹که به زبان فارسی و انگلیسی
منتشر میشود ،سومین گزارش تکراسا پس از گزارشهای انگلیسی زبان Iran Adtech Report 2016و
Iran Adtech Report 2018است .گزارش پیش رو تغییرات بسیار زیادی در ساختار و حجم نسبت به
گزارشهای پیشین تکراسا داشته است که بدون همکاری شرکتها و افراد فعال در این حوزه ممکن نبود.
عمق و گستردگی این گزارش گویای تالش ۹ماهه تیم تکراسا در تهیه این گزارش است .به طور حتم این
گزارش خالی از ایراد نیست .به همین دلیل ،مشتاقانه آماده شنیدن بازخوردهای فعاالن این حوزه برای اعمال
در انتها از شرکت ادرو تشکر میکنم که در طی سالهای گذشته حامی و یاور ما در تهیه گزارشهای صنعت
10
مقدمه
11
قــرار میدهنــد .در نتیجــه کســبوکارها بــا اخیــراً بــا توجــه بــه پیشــرفتهای حاصــل شــده
شــناخت جامعــه مخاطــب خــود میتواننــد در ایــن زمینــه ،تبلیغــات ســنتی تحــت تأثیــر قــرار
کمپینهــای موفقتــری را تنظیــم و اجــرا کننــد. گرفتــه و تعــداد زیــادی از شــرکتهای باســابقه در
بســیاری معتقدنــد کــه ایــن ســامانههای جدیــد، فناوریهــای تبلیغــات دیجیتــال بســتری را بــرای
محــرک اصلــی در پیشــرفت ایــن صنعــت در تبلیغکننــدگان فراهــم میکننــد کــه بــه آســانی
ســالهای آتــی خواهــد بــود .عــاوه بــر ایــن، کمپینهــای تبلیغاتــی خــود را مدیریــت کــرده
افزایــش عالقــه بــه تبلیغــات دیجیتــال در بیـــن و بتواننــد آنهــا را بــه دقــت ارزیابــی نماینــد.
برندهـــا و کســبوکارهای کوچــــک و متوســــط در تحــوالت اخیــر در تبلیغــات دیجیتال نشــاندهنده
حال رشــد ،پتانســیل بزرگی را برای ســرمایهگذاران تغییــر تمایــات از نمایــش آگهیهــای بنــری بــه
جهــت ورود بــه ایــن بخــش ایجــاد کــرده اســت. ســمت ســامانههای جدیــد ماننــد شــبکههای
بــه طــور کلــی ،هــدف تبلیغــات دیجیتــال اجتماعــی ،ویدیویــی و موبایلــی اســت .ایــن
نشان دادن مطالب مرتبط در زمان و لحظه مناسب ســامانههای انتقــال محتــوای جدیــد ،دادههــای
بــه مخاطبــان واقعــی اســت تــا بتواننــد بیشــترین ارزشــمندی را بــرای هدفگذاریهــای مکانــی،
تأثیــر را در ارتبــاط مخاطــــب بــا برنــــد ایجاد کنند. ســنی و جنســیتی در اختیــار تبلیغدهنــده
12
فناوری ارتباطات در ایران
13
۱-۱توسعه فناوری اطﻼعات و ارتباطات در ایران
مشترکین
خط ثابت
9.09
میلیون
68.99 مشترکین شبکه
اینترنت سیار
میلیون
در حال حاضر 78.08میلیون اتصال پهنباند در کشور وجود دارد .این آمار در مقایسه بــا گــزارش
سال 1397که تعداد مشترکین خط ثابت 10.38میلیون و مشترکین اینترنت همراه 64.13میلیون
اعالم شد ،بیانگر رشد کاربران اینترنت سیار و کاهش کاربران اینترنت ثابت است.
14 منبع:
۲-۱وضعیت توسعه تلفن همراه در ایران
درصد
۱۶۰
%142.07
۱۴۰
۱۲۰
%104.32
142.07ضریب نفوذ تلفن ۱۰۰ %110.77 %113.34
همراه است که نسبت ۸۰
به سال گذشته %25رشد
۶۰
داشته است.
۴۰
۲۰
۰
۱۳۹۵ ۱۳۹۶ ۱۳۹۷ ۱۳۹۸
15 منبع:
118میلیون خط تلفن همراه فعال
میلیون
140
118,025,452
120
طبق آمار سازمان تنظیم مقررات و
ارتباطات رادیویی تا اسفند ،۱۳۹۸ 100
96,036,584
بیش از ۱۸۷میلیون خط تلفن 80 88,536,496
83,133,916
همراه واگذار شده که از این تعداد
60
۱۱۸میلیون خط فعال هستند.
40
20
۰
۱۳۹۵ ۱۳۹۶ ۱۳۹۷ ۱۳۹۸
16 منبع:
۳-۱پهنای باند اینترنت در ایران
1805گیگابیت بر ثانیه پهنای باند بینالمللی در مقابل 7787گیگابیت بر ثانیه پهنای باند داخلی
Gbps
۹۰۰۰
۸۱۹ Gbps
۸000
7787
۷000 ۶۸۰۰
۶۹۶۸
۶000
۵000
۴۰۰۰
۴۰۰۰
۳000
305 Gbps
2000 1500 ۱۵۰۰ 1805
1000 ۵۵۳ ۸۵۰ ۵۴۷ ۷۴۳
۱۸۷/۱
۰
۱۳۸۹ ۱۳۹۰ ۱۳۹۱ ۱۳۹۲ ۱۳۹۳ ۱۳۹۴ ۱۳۹۵ ۱۳۹۶ ۱۳۹۷ ۱۳۹۸
داخلی بینالمللی
%83.05
%78.13
۷۰
پهنباند ثابت ۶۰
%66.62
۵۰
پهنباند سیار
۴۰
۳۰ %41.72
%12.65
%12.24
%10.95
۲۰ %11.81
۱۰
۰
۱۳۹۵ ۱۳۹۶ ۱۳۹۷ ۱۳۹۸
در پایان سال ،۱۳۹۸ضریب نفوذ پهنباند سیار %6.3رشد کرده است .ضریب نفوذ
اینترنت ثابت %10.95و ضریب نفوذ اینترنت سیار %83.05برآورد شده است.
18 منبع:
۵-۱وضعیت زیرساختهای فناوری ارتباطات در ایران
19
۶-۱اپراتورهای تلفن همراه در ایران
-%6 +%۷
٪96.5از کل جمعیــت ایــران توســط حداقــل یــک شــبکه تلفــن همــراه پوشــش داده میشــوند.
همــراه اول باالتریــن ضریــب نفــوذ را بــا %۷5.5در شــبکه دارد کــه شــامل پوشــش %86.4از
جادههــا و %96.5از کل جمعیــت کشــور میشــود.
20 منبع:
بازار تبلیغات در جهان
21
۱-۲حجم کل هزینه تبلیغات در جهان
میلیارد دالر
۷۰۰
۶۰۰
651.875
میزان رشد هزینه تبلیغات
625
601.250
۵۰۰
در جهان در سال ،۲۰۱۹
٪۴تخمین زده شده است ۴۰۰
363.750
366.762
361.791
۳۰۰
دالر است .هزینه تبلیغات
290.084
261.250
۲۰۰
234.488
دیجیتــال در سال ،۲۰۱۹با
٪1۱رشــد به ۲۶۱میلیارد دالر ۱۰۰
22 منبع:
حجم کل هزینه تبلیغات در جهان
23
۲-۲سهم هر رسانه از هزینه تبلیغات در جهان
از سال 2018تا ،2020سهم تبلیغات تلویزیونی و چاپی به مرور کم شده است .همچنین،
در این بازه سهم تبلیغات خارج از خانه و سینما نیز ثابت باقی مانده است.
24 منبع:
۳-۲سهم هر رسانه از هزینه تبلیغات دیجیتال در جهان
در ســال 2019هزینه تبلیغــات دیجیتال برابــر بــا ٪۴۲از کل هزینه تبلیغــات در جهان بـوده اسـت.
پیشبینی میشـود ایـن مقدار در سال 2020به ٪۴۵افزایش یابد .برخی از کشورهای جهان که رشد
چشمگیری در تبلیغات دیجیتال نداشتهاند ،در آمار محسوب نشدهاند.
میلیارد دالر
120
100
102.751
94.673
80
90.221
86.997
82.090
75.474
60
25.688
50.749
40
20.675
19.774
21.571
18.436
17.860
43.142
35.721
20
۰
بنری ویدیو شبکههای تبلیغات تبلیغات
آنالین اجتماعی موتور جستجو طبقهبندی شده
میلیارد دالر
250
200
202.679
هزینه تبلیغات در دستگاههای 150
172.146
موبایل به طور میانگین ساالنه
141.041
100
٪۱۶رشد داشته است .این در
93.447
89.104
87.405
حالی است که هزینه تبلیغات 50
در دسکتاپ ساالنه با میانگین
0
٪۳افت کرده است. موبایل دسکتاپ
26 منبع:
بازار تبلیغات در
خاورمیانه و شمال آفریقا
27
رخدادهای کلیدی روندهای تبلیغاتی در خاورمیانه و شمال آفریقا نشاندهنده تولید بیشتر
محتواهای محلی ،رشد کانالهای ارتباطی و البته کاهش حجم کل هزینه تبلیغات است.
بر اساس گزارش شبکه ،Dentsu Aegisبرندها بیشتر در جستجو و کاوش قراردادهای تهاتری
در حالی که بیشتر رسانهها در جنبوجوش ساختن سامانههای ویدیو درخواستی ( )VODخود
هستند ،همچنان جریان ویدیویی یا استریمینگ ( )Streamingو سامانههای عرضه محتوا در
بستر اینترنت ( )OTTدر حال رشد هستند .حمایت از ایجاد محتوای ویدیویی و عقد قرارداد با
با این حال ،پیشبینی رشد صنعت تبلیغات در این منطقه منفی است و انتظار میرود در سال
28
۱-۳حجم کل هزینه تبلیغات در خاورمیانه و شمال آفریقا ()MENA
میلیون دالر
3500
3000
3149
2997
3008
2500
2708.14
2487.51
2436.48
2000
1500
571.52
509.49
1000 440.86
500
0
( ۲۰۱۸تخمین) ( ۲۰۱۹تخمین) ( ۲۰۲۰پیشبینی)
طبق آمار موجود و پیشبینی شده ،تبلیغات غیردیجیتال در خاورمیانه و شمال آفریقا ساالنه با نرخ میانگین %5
افت کرده است .همچنین ،هزینه تبلیغات دیجیتال در این منطقه به طور میانگین ساالنه %1۴رشد داشته است.
29 منبع:
Zenith
۲-۳سهم هر رسانه از هزینه تبلیغات در خاورمیانه و شمال آفریقا
30 منبع:
۳-۳تخمین توزیع بودجه تبلیغاتی در دستهبندیهای مختلف در خاورمیانه و شمال آفریقا
نرخ رشد سال ۲۰۱۹نسبت به سال ۲۰۱۸ سهم نرمال شده دستهبندی رتبه
توزیع بودجه تبلیغاتی ۱۰دستهبندی برتر سال ۲۰۱۹در خاورمیانه و شمال آفریقا
31 منبع:
نرخ رشد سال ۲۰۱۸نسبت به سال ۲۰۱۷ سهم نرمال شده دستهبندی رتبه
توزیع بودجه تبلیغاتی ۱۰دستهبندی برتر سال ۲۰۱۸در خاورمیانه و شمال آفریقا
32 منبع:
بازار تبلیغات در ایران
33
صنعت تبلیغات در ایران همیشه بازار پررونقی بوده است؛ با این
حال آمار دقیقی از بازار تبلیغات ایران به صورت مکتوب وجود ندارد.
است .همان طور که در ابتدای گزارش ذکر شد ،تحلیلهای پیش رو
34
۱-4بازیگران صنعت تبلیغات در ایران
35
برگزیده آژانسهای تبلیغات دیجیتال در ایران
سیسرو الوان
تپسل یارا دارت
36
برگزیده آژانسهای تبلیغات ۳۶۰درجه و ارتباط با برند در ایران
کانون
ایران نوین فاینال تارگت آویده اشاره فورمایند
37
بازیگران صنعت فناوری تبلیغات در ایران
راهکار اینفلوئنسینگ شبکه تبلیغات تبلیغات موبایل
38
بازیگران جدید با راهکارهای نوین در صنعت فناوری تبلیغات ایران
تبلیغات عملگرا
شمارشگر
39
۲-4حجم کل هزینه تبلیغات در ایران
میلیارد ریال
۴۰,۰۰۰
۳۵,۰۰۰
35,649.8
34,731.2
بازار تبلیغات در ایران سال
34,000
۳۰,۰۰۰
30,820
30,400
دشواری را پشت سر گذاشته
29,000
۲۵,۰۰۰
است .با این حال تبلیغات
۲۰,۰۰۰
دیجیتال نرخ رو به رشدی را
به واسطه تغییر استراتژی ۱۵,۰۰۰
5,731.2
4,829.8
شرکتهای متوسط از تبلیغات ۱۰,۰۰۰
3,600
سنتی به تبلیغات دیجیتال ۵,۰۰۰
تجربه کرده است.
۰
( 1397تخمین) ( 1398تخمین) ( 1399پیشبینی)
۲۳
میلیارد
بازدید در ماه
بر اساس اعداد به اشتراک گذاشته شده توسط شرکتهای تبلیغاتی ،تعداد
بازدید آگهیهای تبلیغاتی در بسترهای دسکتاپ و موبایلوب در مجموع
حدود ۲3میلیارد بازدید در ماه تخمین زده میشود.
بهترین ساعات روز برای اجرای کمپینهای تبلیغاتی ،ساعت ۱۱الی ۱۵:۴۵
روی دسکتاپ و ۱۶الی ۲۰بر بستر موبایل هستند.
با اینکه روزهای آخر هفته (پنجشــنبه و جمعه) زمان نامناســبی برای
تبلیغات در بســتر دســکتاپ و موبایلوب هســتند؛ اما بهترین زمان برای
اجرای کمپینهای درونبرنامهای به حســاب میآیند.
سایر فال ،تعبیر خواب و پوشاک ،مد، آشپزی ،غذا کتاب و سالمت و
جمالت عاشقانه عطر و آرایشی و نوشیدنی ادبیات زیبایی
1
تبلیغات در موتورهای جستجو از جمله گوگل
تبلیغات در موتور جستجوی گوگل اولویت اول
2
را برای تبلیغدهندگان داشته است.
(شامل محتواهای شبکه اجتماعی) تبلیغات ویدیویی
محبوبترین قالبهای تبلیغات دیجیتال پس
از گوگل ادوردز ( ،)Google Adwordsتبلیغات 3
4
()Native تبلیغات محتوای همسان
این دستهبندیها شامل آمار تبلیغات موبایلی،
وب و شبکههای اجتماعی است. 5
()Push Notification تبلیغات اعالمیهای
1
(در مرحله پس از تبدیل به مشتری) پیامک
2
نظرسنجی درباره استراتژی شـرکتها در
ایمیل
کمپینهای ارتباط با مشتری نشان میدهد
3
که پیامک اولویت اصلی آنان است.
()Push Notification تبلیغات اعالمیهای
4
بعــد از پیامــک ،ایمیل و تبلیغات اعالمیهای
(هدفگیری مجدد) بنرهای چندرسانهای
مورد عالقه تبلیغدهندگان اســت.
5
()Pop-Up تبلیغات باالپر
4
مرسومترین روش ،پرداخت هزینه ()CPO - Cost per Order هزینه به ازای هر سفارش
به ازای هر مشاهده ویدیو و پس
5
از آن هزینه به ازای هر نصب
()CPA - Cost per Action هزینه به ازای هر عمل
اپلیکیشن است.
باالترین میزان کلیک در بستر دسکتاپ و موبایلوب متعلق به تبلیغات اعالمیهای با
نرخ ٪0.52است .پس از آن تبلیغات هدفگیری مجدد ( )Retargetingو همسان قرار دارند.
میانگین هزینه هر کلیک بر روی تبلیغات در دسکتاپ و موبایلوب به ترتیب 55۱۰و 54۲۰لاير است.
میانگین هزینه هر کلیک تبلیغات همسان بر روی دسکتاپ و موبایلوب به ترتیب 3080و 1۵20لاير است.
همچنین بیشترین قیمت کلیک ،مربوط به تبلیغات اعالمیهای است.
در میان بنرهای رایج درونبرنامهای ،اندازه ۳۰۰×۲۵۰پیکسل بیشترین بازدید را داشته است .جالب توجه
است که اندازه ۳2۰×۵۰پیکسل به عنوان اندازه استاندارد آگهی درونبرنامهای تنها %3سهم بازدید را دارد.
اندازه آگهی ۳۰۰×۱۰۰پیکسل محبوبترین بنر مورد استفاده در تبلیغات موبایلوب است.
52
۱-۵سهم پیشبینی شده هر دستگاه دیجیتال از تبلیغات ویدیویی در ایران
۱۳۹۷ ۱۳۹۸
دسکتاپ ٪۱۴
٪۳۰
%70 موبایل
%86
تعداد بینندگان ویدیو بر روی بستر دیجیتال در ایران از سال ۱۳۹۶با میانگین نرخ ٪۲۳در حال افزایش است.
تعداد بازدید ویدیو در آپارات ،بزرگترین سایت به اشتراکگذاری ویدیو در ایران ،در
سال ۱۳۹۸حدود ۳۲میلیون بازدید روزانه بوده است.
آپارات در سال 1397تعداد کاربران یکتا ( )Unique Visitorsکه به صورت روزانه در تمامی
سرویسهای اشتراکگذاری ویدیو به تماشای ویدیو پرداختهاند را 7میلیون نفر تخمین زده بود.
بیش از 30تا 50 ۲۰تا ۳0 ۱۰تا ۲0 ۷تا ۱۰ 3تا 7 ۱تا ۳ 0تا 1
50دقیقه دقیقه دقیقه دقیقه دقیقه دقیقه دقیقه دقیقه
%15.42 %6.04 %7.54 %7.6 %11.4 %15.1 %19.1 %17.8 نرخ مشاهده
دهه 60
دهه 80 دهه 70 دهه 60
به قبل
۵بازی برتر برای استریم در بین ایرانیها بیش از 3500استریمر ایرانی از زیرساخت آپارات
برای به اشتراکگذاری ویدیو استفاده میکنند.
61
۱-۶تبلیغات در گوگل در ایران
در این گزارش ،تبلیغات در جستجو به عنوان نمونهای از مدلهای تبلیغات همسان مورد بررسی قرار گرفته
است .ایـن ویژگی تبلیغاتی جدید از دی ماه 1397در ساختار کافه بازار قرار گرفت و بیش از ۲۰۰میلیون تبلیغ
توسط این ویژگی در طی ۸ماه بعد از آغاز این طرح به کاربران نشان داده شد .هزینه متوسط به ازای هر
نصب از طریق این راهکار بین 750۰تـا 3999۰ریال در دستهبندیهای مختلف گزارش شده است.
نرخ رشد فصلی هزینه در پاییز (لاير) هزینه در تابستان (لاير) نام دستهبندی
۷۵۰0 آبوهوا
قابل ذکر است که از مهر ،۱۳۹۸تبلیغات در بخش جستجو کافه بازار به وسیله سامانه تبلیغات موبایلی تپسل
انجام میپذیرد .گزارشها حاکی از آن است که بازارهای اپلیکیشن اندرویدی کوچکتری نظیر اول مارکت و
ه صورت مستقیم ارائه میشود.
مایکت نیز بخش تبلیغات در جستجو را در محصول خود توسعه دادهاند که ب
68
۱-7حجم کل هزینه تبلیغات موبایلی در ایران
۱۸0۰
1600
گذشته نشان میدهد.
1400
1500
1200
با رشد تعداد کاربران موبایل
1200
1000
و افزایش استفاده از اینترنت 800
600
همراه ،حجم کل هزینه تبلیغات
400
موبایلی در سال ۱۳۹۸به ۱۸۰۰
200
میلیارد ریال رسیده است. ۰
۱۳۹۶ ( 1397تخمین) ( 1398تخمین)
1397 1398
با توسعه برنامههای موبایل در
ایران ،جامعه بیشتری از مخاطبان
به مشاهده تبلیغات درونبرنامهای ٪۴۰ ٪۴۲ درونبرنامهای
پرداختهاند .این میزان در سال
1398با ٪2افزایش نسبت به سال %60 %58 موبایلوب
گذشته به %42رسیده است.
سهم هر بستر موبایلی از نمایش تبلیغات موبایلی در ایران
71
۱-۸تعداد کاربران فعال شبکههای اجتماعی در ایران
واتساپ
47,700,000
فیسبوک سروش پالس
4۷,2۵0,000
توییتر لینکدین
4۴,۰۰0,000
اینستاگرام و تلگرام کماکان محبوبترین شبکههای اجتماعی از دید تبلیغدهندگان ایرانی هستند.
شبکههای اجتماعی مورد عالقه تبلیغدهندگان ایرانی (استفاده از بستر تبلیغاتی شبکههای اجتماعی یا به واسطه اینفلوئنسر)
میزان عالقه کاربران ایرانی به یوتیوب با نرخ باالیی در حال رشد است .با این حال ،آپارات همچنان
جایگاه سوم ایجاد کمپین تبلیغات روی سامانه یا اینفلوئنسری ( )Influencer Marketingرا دارد.
>5 M 1-5 M ۵00 K-1 M ۱۰۰-5۰۰ K ۱۵-1۰۰ K 5-15 K
دنبالکننده دنبالکننده دنبالکننده دنبالکننده دنبالکننده دنبالکننده
تعداد صفحه
12 665 986 4,991 26,952 1,085,000
اینستاگرام
میانگین هزینه
250,000,000 100,000,000 46,250,000 25,375,000 10,125,000 4,290,000
هر پست (ریال)
میانگین هزینه
80,000,000 27,500,000 18,100,000 10,187,500 5,072,500 1,525,000
هر استوری (ریال)
بر اساس گزارش دیپ سوشال ( )Deep Socialو اینفلوئنسر دیبی ( )InfuencerDBدر سال ،۱۳۹۷تعداد
صفحات اینستاگرامی دارای 5هزار تا 15هزار دنبالکننده در ایران کمی بیش از یک میلیون است.
1-5 M ۵00 K-1 M ۱۰۰-5۰۰ K ۱۵-1۰۰ K ۱۰-15 K
عضو عضو عضو عضو عضو
میانگین هزینه
23,000,000 11,000,000 3,500,000 850,000 300,000
هر پست (ریال)
با وجود فیلتر شدن تلگرام در زمستان ،۱۳۹۶امروزه درآمد ساالنه گردانندگان کانالها
و تولیدکنندگان محتوا در مجموع ۱۵۰میلیارد ریال تخمین زده میشود.
تخمین زده میشود که تلگرام برای 15هزار گرداننده کانال شغل ایجاد کرده است.
طبق آمار ،بازه سنی اکثر گردانندگان 15تا 25سال است .اگرچه گردانندگان با حداقل
سن 8سال و بیش از 45سال هم در حال فعالیت هستند.
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)
77 منبع:
و تیم تحقیق بازار تکراسا
اتریبیوشن و شمارشگر
تبلیغات در ایران
78
۱-۹توزیع سهم بازار اتریبیوشنهای ایرانی و خارجی در اپلیکیشنهای کافه بازار
%36از اپلیکیشنهای
٪۳۶ ایرانی
ایرانی حاضر در کافه بازار
از شمارشگرهای ایرانی
استفاده میکنند. ٪۶۴ خارجی
%50.6 Adjust
%22.7 متریکس
%0.6 Appsflyer
%4.7 چابک
%6.4 Appmetrica
%8.6 ادتریس
%6.4 Branch
بخش شمارشگر سرویس اتوماسیون چابک تنها بر روی دستههای برنامه متمرکز
بوده است؛ در حالی که ادتریس و متریکس در دسته بازیها با هم رقابت دارند.
82
۱-۱۰بازگشت سیستمهای همکاری در فروش به ایران
تفــاوت اصلــی ســرور تبلیغــات بــا زیسـتبوم تبلیغــات برنامهریــزی شــده ()Programmatic
یــا همــان شــبکههای تبلیغاتــی و اکســچنجها در ایــن اســت کــه مدیریــت تمامــی روندهــای
تبلیغاتــی زیــر را ممکــن میســازد.
1
()Direct ارتباط تبلیغاتی مستقیم بین تبلیغدهنده و ناشر
2
()House Ads مدیریت محتوای تبلیغات داخلی در بسترهای قابل نشر کسبوکار
3
()Programmatic مدیریت محتوای تبلیغاتی در زیستبوم تبلیغات برنامهریزی شده شبکههای تبلیغاتی
با توجه به چالشهای اقتصادی اخیر ،پیشبینی میشــود کسـبوکارها و ناشــران دیجیتال
بیشــتری از ســرور تبلیغات برای صرفهجویی در هزینههای تبلیغاتی خود اســتفاده کنند.
84
۲-۲-۱۰نقش سرور تبلیغات در فرآیند بارگذاری و نمایش تبلیغات دیجیتال
۱
۲
سرور تبلیغات
85
۳-۲-۱۰فرآیند اتصال مستقیم در سرور تبلیغات
رابطهای انتشار
مخاطب
به اینترنت ،تبلیغدهندگان قادر هستند تبلیغات خود را به طور هدفمند بر
87
چالشهای بازار تبلیغات
دیجیتال در ایران
88
1-۱-۱۱تأثیر ویروس کرونا بر تقاضای تبلیغات دیجیتال در ایران
%90کاهش تبلیغات کلیکی ٪50 ،کاهش همکاری در فروش دیجیکاال -%70 ادرو
متوقف شدن کامل کمپینهای تبلیغاتی در دستههای تاکسی آنالین و گردشگری -%50 تپسل
با توجه به هشدار اقتصاددانها نسـبت به پیش رو بودن یک رکود جهانی در
پی همهگیری ویروس کرونا ،انتظار میرود تأثیرات منفی این رکود بــر روی
تبلیغات چاپی و محیطی نسبت به تبلیغات تلویزیونی و دیجیتال بیشتر باشد.
-٪۸۱ -٪۷۷ +٪۳۶ +٪۳۷ +٪۹۱ +٪۲۴۵ +٪۸۲۲ +٪۱۹۶۱ نرخ رشد
میزان تغییر تقاضای تبلیغاتی در ایران در بازه زمانی ۱۰بهمن تا ۲۰اسفند ۱۳۹۸
93
2-۱۱سختگیرانهتر شدن قوانین مالی بینالملل
این موارد باعث افت روند رشد بازار تبلیغات ایران شده است.
94
3-۱۱اجرای قوانین عمومی محافظت از داد ه اتحادیه اروپا ()GDPR
این قانون برای حفظ حریم خصوصی کاربران در اتحادیه اروپا وضع شده
است .با اینکه این قوانین فواید بسیاری در این زمینه برای شهروندان دارد،
اما به نظر میرسد به دلیل عدم استفاده از آن در ایران چالش بزرگی برای
95
۴-۱۱سختگیری در اعمال مالیات بر بودجه تبلیغاتی کسبوکارهای ایرانی
پژوهشهای مجلس در کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۳۹۹خبر داد .این پیشنهاد،
افراد حقیقی و حقوقی را موظف میکند تا ٪۵۰کل مبلغ پرداختی به گوگل و دیگر
کسبوکارها را برای انجام تبلیغات مؤثر دیجیتال دچار مشکلهای بیشتری خواهد
کرد .از این رو خواهان مذاکره با قانونگذاران بر اساس مبناهای عادالنه هستند تا
96
۵-۱۱استانداردسازی ads.txtناشران طبق استانداردهای اداره بینالمللی تبلیغات تعاملی ()IAB
آشنایی با نحوه پیادهسازی عمومی ads.txtدر راستای استاندارد اداره بینالمللی تبلیغات
تعاملی توسط ناشران ایرانی ،میتواند باعث افزایش درآمدزایی آنها از طریق اتصال به
سرورهای تبلیغاتی و اکسچنجها شود.
https://www.example.com/ads.txt
97
6-۱۱رعایت حق نشر ()Copyright
عملیاتی و فراگیر شدن رعایت حق نشر باعث پیشرفت افراد حقیقی یا
دارد.
میشود .در ایران این موضوع توسط نهادهای قانونگذار مشخص نشده
است .با این حال ،تولیدکنندگان محتوا درخواست همکاری عمومی در به
رسمیت شناختن آن توسط مردم را دارند .در واقع این موضوع در ایران
یک دزدی هنری یا مشکل فرهنگی بیان شده که بسیار هم متداول است.
98
7-۱۱تقلب در تبلیغات ()Ad Fraud
درصد
متخصصین میزان رشد سال به سال تقلب ۵۰
تبلیغاتی در ایران را %10تخمین زدهاند.
در حال حاضر نرخ تقلب در کل ترافیک ۴۰
٪41
تبلیغاتی ایران حدود %4۱است. +٪۱۰
۳۰
%31
الزم به ذکر است تقلب در تبلیغات ۲۰ +٪۱۰
%21
بیشتر در شمارش تعداد کلیک و تعداد
نصب اپلیکیشن اتفاق میافتد .همچنین ۱۰
قطعی اینترنت در سال گذشته چندین روز پیاپی ادامه داشت و خسارات جدی
بر بدنه کسبوکارها وارد کرد .در سال آتی نیز این موضوع با توجه به اتفاقات و
است .مسائل ناشی از قطع و وصلهای مداوم مراکز داده ،عالوه بر قطع سراسری
جستجو شده است .همچنین بـه دلیل حمالت سایبری ،هراس از احتمال ایران اکسس
ایران اکسس در اصطالح به عمل قطع کردن اینترنت سرور در جهت حفظ امنیت
کاربران از حمالت سایبری خارجی بر روی زیرساخت شبکه کشور گفته میشود.
استفاده از ویژگی ایراناکسس به دلیل نبود تجهیزات الزم و بودجه مناسب در
101
1-12تعداد کاربران فعال شبکههای اجتماعی در ایران
105
Å Åآقای حسین وجدانی ،آژانس دیجیتال راتین Å Åخانم مینا عابدی ،آژانس مگنولیا (گروه )DNA-UNION
Å Åآقای حسین موسوی ،آژانس دیجیتال کانگورو Å Åآقای میر دامونمیر ،آژانس زیگما8
اشخاص و سازمانهایی که ما را یاری دادهاند Å Åآقای حامد محمدی ،آژانس ماورای
Å Åداود حکیمی مود ،مدیر پروژه گزارش صنعت تبلیغات دیجیتال در ایران ۱۳۹۹
107
منابع
بررسی و تحلیل گزارشها ،آمارها و مقاالت عمومی در مورد بازار جهان و خاورمیانه
Å Åگزارش تبلیغات در جهان منتشر شده توسط ،Dentsu Aegis Networkسال ( ۲۰۱۹نسخه فوریه و نسخه ژوئن)
Å Åگزارش دفتر کمیسیون دادهها بر روی تبلیغات پروگراماتیک ،سال ۲۰۱۹
Å Åراهنمای الزامی برای بازاریابی دیجیتال در خاورمیانه و شمال آفریقا منتشر شده توسط ،Wordsmithسال ۲۰۱۶
۱۰۸
Å Åگزارش رشد صنعت برنامههای موبایل ایرانی منتشر شده توسط آکادمی چرخ
۱۰۹
درباره حامی گزارش
ادرو
مجموعه تکراسا در سال 1395با همکاری ادرو ( )Adroاولین گزارش صنعت تبلیغات دیجیتال
در ایران را ارائه دادند که این روند در سالهای 1397و امسال نیز ادامه داشته است .پس
از همکاری این دو مجموعه در تهیه این گزارش ،ادرو به دیجیکاال واگذار شده و فعالیتش
متوقف گردید .این گزارش بر پایه ۹ماه تحقیق و تحلیل جمعی از فعاالن حوزه تبلیغات ارائه
۱۱۰
درباره تکراسا
تکراسا در سال ۱۳۹۴و پس از توافق هستهای ایران کار خود را شروع کرد .هدف از راهاندازی تکراسا به زبان
انگلیسی معرفی استارتاپها و اقتصاد دیجیتال ایران با زبانی دادهمحور به جهان بود .در اواخر سال ۱۳۹۷به
دلیل تشدید تحریمها و از دست رفتن بازار بینالمللی ،بر آن شدیم تا تحلیلها و گزارشهای خود را به زبان
فارسی منتشر کنیم .به همین دلیل سایت تکراسا فارسی را راهاندازی کردیم.
تکراسا در حال حاضر یکی از معتبرترین منابع انگلیسی زبان در رابطه با استارتاپها و شرکتهای
تکنولوژیمحور در ایران است .تکراسا تنها منبع حوزه استارتاپی و کارآفرینی در ایران است که محتوای آن
در رسانههایی مانند فوربز ،تککرانچ ،د نکست وب ،گاردین ،فورچون ،هافینگتون پست ،فیگارو ،لوموند،
تکایناژیا ،رادیو پیآرآی ،پرستیوی ،یاهو ،سامسونگ برادکستینگ سنتر ،ونچربیت ...و بسیاری از
تکراسا در طی سالهای گذشته در سطح بینالمللی حامی رسانهای رویدادهای بزرگی؛ مانند استپ کانفرنس،
بیدیال اکسلریت لبنان ،استارتاپ استانبول ،پایونیرز ،پایرت سامیت و ...بوده است و سعی بر آن داشته
۱۱۱