Professional Documents
Culture Documents
صـنـعـت تایر
به همراه تحلیل "پاسا"
شماره گزارش1402/09/003/1014 :
تاریخ انتشار1402/09/05 :
فهرست
بخش اول
بخش دوم
صنعت تایرسازی در دنیا در سال 2020به علت شیوع ویروس کرونا و تحت تأثیر قرار گرفتن گسترش پاندمی ،با چالش های فراوانی روبرو شد .این ویروس باعث رکود اقتصادی گستردهای در سراسر جهان
شد و صنعت حمل و نقل ،به ویژه صنعت خودروسازی و تایرسازی ،تحت فشار قرار گرفت.
یکی از مشکالت اساسی که صنعت تایرسازی را در این دوره تضعیف کرد ،افزایش ناپایدار در قیمت مواد اولیه بود .قیمت موادهایی که برای تولید تایرها مورد استفاده قرار میگرفتند ،به شدت افزایش
یافته بودند و این افزایش در قیمت مواد اولیه به دلیل کاهش تولید و افزایش تقاضا در بازار به وجود آمده بود .این وضعیت تأثیر مستقیمی بر تولید تایر در دنیا داشته و باعث شکست تعادل بین
عرضه و تقاضا در صنعت تایرسازی شد.
طبق اظهارنظر رئیس انجمن صنفی تایر 15,000 ،نفر به صورت مستقیم در این صنعت فعالیت می¬کنند .در تاریخ 1402/07/16طبق مصوبه هیئت وزیران تعرفه واردات الستیک تا پایان سال 1402به %6
کاهش یافت .این صنعت با مشکالتی زیادی مواجه است که یکی از آن ها عدم تخصیص به موقع ارز به تایر سازان میباشد .ازآنجایی که حدود %30از مواد اولیه تولید تایر به صورت وارداتی تأمین
می¬شود بنابراین تایرسازان نیاز به تأمین ارز جهت پرداخت به تأمین کنندگان هستند اهمیت این مورد را میتوان در تولیدات مجتمع آرتاویل شاهد بود .این تایرساز به دلیل عدم تخصیص ارز کافی
مجبور به کاهش تولیدات خود در سال 1401و طبق پیشبینی شرکت در سال 1402نیز شاهد کاهش تولید خواهیم بود.
اولین کارخانه تولید تایر در ایران در سال 1337با سرمایهگذاری شرکت آمریکایی B.F GOODRICHتأسیس شد و تحت عنوان "شرکت کیان تایر" فعالیت خود را آغاز کرد .پس از انقالب اسالمی ،نام این
شرکت به "الستیک البرز" تغییر یافت .در سال ،1342شرکت ایران تایر با همکاری شرکت GENERAL TIREآمریکا تأسیس شد و فرآیند تولید تایرهای بایاس نخی آغاز گردید .به عالوه ،شرکتهایی همچون
الستیک دنا با سرمایهگذاری شرکت BRIDGESTONEژاپن و الستیک پارس با همکاری شرکت PIRELLIایتالیا ،به تولید تایرهای متنوع از جمله کشاورزی ،سنگین ،نیمه سنگین و سواری پرداختند.
شرکت ایران یاسا تایر و رابر (سهامی عام) در تاریخ 7آبان ماه 1347با نام ” شرکت سهامی کارخانجات تولیدی و صنعتی ایران یاسا” تحت شماره 11051در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به
ثبت رسید .نحوه فروش پاسا باعث شده تا حاشیه سود باالتری در مقایسه با رقبا داشته باشد این موضوع به این دلیل است که شرکت با عقد قرارداد با عاملین پخش و تعیین مقدار و نرخ فروش
محصوالت و اخذ وثایق از نمایندگی های فروش ،خود را از هرگونه کاهش نرخ و تقاضای محصوالت مصون میدارد.
پیش بینی میشود این شرکت برای سال مالی 1402به ازای هر سهم 2,666ریال سود خالص محقق کند .همچنین پاسا با سود پیشبینی شده 2,666ریالی 6 P/E ،واحدی را رقم میزند.
فصل اول
تــحلیل اقــتصادی
پیدایش
چرخ که که یکی از بنیادی ترین اختراعات بشر بوده است توانست تغییرات اساسی در
زندگی انسان ها در طول تاریخ به بار بیاورد و رفته رفته با پیشرفت علم و تکنولوژی ،تایر
پا بر عرصه صنایع مختلف گذاشته تا به امروز که به صورت غیر مستقیم در اکثر صنایع
نقش اساسی را ایفا میکند .تاریخچه صنعت تایرسازی به دورانی برمیگردد که فناوری
تولید الستیک و تایرها از روشهای سنتی به روشهای صنعتی تغییر کرد .در دوران
باستان ،انسانها از مواد مختلفی مانند چوب ،فلزات ،و حیوانات برای ساختن چرخها
و تایرهای خود استفاده میکردند .این تایرهای اولیه عمدتاً برای وسایل کشاورزی و
حمل و نقل مورد استفاده قرار میگرفتند.در قرن ،19با اختراع فناوری وولکانیزاسیون
توسط چارلز گودییر در سال ،1۸39امکان تولید تایرهای مقاومت به حرارت و فشار از
الستیک به وجود آمد .این اختراع به تایرها امکان مقاومت در برابر حرارت و رطوبت را
بخشید و آنها را برای استفاده در وسایل حمل و نقل مختلف مناسب ساخت.
بخش اول :معرفی صنعت تایر 7
صنعت تایرسازی در دورههای جنگ جهانی به دلیل نیاز به وسایل نقلیه نظامی به
شدت رونق گرفت .با پایان جنگ جهانی دوم ،صنعت خودروسازی در حال رونق بود و
این موضوع باعث شد تا تقاضا برای تایرها افزایش یابد .همچنین ،اختراع تایرهای
تورینگ و رادیال ،که بهترین عمر مفید و عملکرد را داشتند ،به توسعه صنعت تایرسازی
کمک کرد .در دهههای اخیر ،تکنولوژیهای پیشرفته نظیر تایرهای خودران و تایرهای
و نوآوری سوق داده است .امروزه ،صنعت تایرسازی یکی از صنایع بزرگ با ارزش بازار
باال است که با هدف تولید تایر برای انواع وسایل حمل و نقل فعالیت میکند .این
صنعت همچنین به دلیل تحقیقات پیشرفته در زمینه مواد و فناوری ،در حال
صنعت تایر سازی با پیشرفت روز افزون تکنولوژی کابرد های گسترده تری نیز پیدا
کرده است به صورتی که میتوان ردپای آن را در صنعت حمل و نقل کشور و بسیاری
از صنایع دیگر پیدا کرد.
تایر های رادیال و بایاس نوعی از تایر های تولید شده در صنعت تایر هستند که بر اساس ویژگی های
خاص خود هر کدام کاربرد مختص به خود را دارد .عمده تفاوت الستیک های رادیال و بایاس در نحوه
قرار گیری نخ و ساختار داخلی آن ها میباشد.
تایرهای رادیال:
-الستیک های رادیال دارای الیه هایی هستند که به صورت شعاعی در سراسر تایر ،عمود بر خط مرکزی
ً
معموال از تسمه های فوالدی یا سایر مواد تقویت شده ساخته می شوند. آج قرار دارند .این الیه ها
تسمه های فوالدی باعث ایجاد ثبات می شود و به حفظ شلک تایر کمک می کند ،به خصوص در
سرعت های باال این موضوع خود را نشان میدهد.
تایرهای رادیال انعطاف بیشتری دارند و سطح تماس بیشتری با جاده دارند .این انعطاف پذیری به
خصوص در هنگام شتاب گیری و ترمز گرفتن ،کشش بهتری را برای وسیله نقلیه فراهم می کند.
دیوارهای جانبی منعطف ،سواری نرم تری را فراهم می کند ،نواقص جاده را کمتر نمایان میکند و
راحتی راننده را افزایش می دهد.
-الستیک های رادیال به دلیل داشتن دیواره های جانبی انعطاف پذیر ،گرما را به طور موثرتری دفع
می کنند .این ویژگی به جلوگیری از گرمای بیش از حد در استفاده طوالنی مدت کمک می کند.
-تایرهای رادیال عموماً مقاومت غلتشی کمتری دارند که باعث بهبود راندمان سوخت می شود .کاهش
اصطکاک بین الستیک و جاده به انرژی کمتری برای حفظ حرکت خودرو نیاز دارد.
-الستیک های رادیال به دلیل ساختار محکم و اتالف حرارت بهتر ،اغلب بیشتر از تایرهای بایاس دوام
می آورند.
بخش اول :معرفی صنعت تایر 10
تایرهای بایاس
الستیک های بایاس دارای الیه هایی هستند که با زاویه ای متقاطع به خط مرکزی تایر
ً
معموال از پارچه هایی مانند نایلون ،پلی استر یا فایبرگالس متقاطع می شوند .این الیه ها
ساخته می شوند.
. 2سفتی
تایرهای بایاس در مقایسه با رادیال سفت تر هستند .دیواره های جانبی سفت پایداری را
فراهم می کند و آنها را برای بارهای سنگین و کاربردهای خارج از جاده مناسب می کند.
. 3کشش
تایرهای Biasکشش خوبی را به خصوص در شرایط خارج از جاده ارائه می دهند .ساختار
مستحکم آنها را در برابر بریدگی و سوراخ شدن مقاوم می کند و آنها را برای زمین های ناهموار
مناسب می کند.
. 4ماندگاری:
-الستیکهای بایاس بادوام هستند و میتوانند در شرایط سخت مقاومت کنند و برای
کاربردهای صنعتی و کشاورزی خاص محبوب هستند.
. 5هزینه:
-این تایرها بایاس ارزانتر از تایرهای رادیال هستند و آنها را به گزینهای مقرون به صرفه برای
استفادههای خاص تبدیل میکند.
به طور خالصه ،تایرهای رادیال راندمان سوخت بهتر ،سواری نرمتر و اتالف گرما را بهبود
میبخشند و برای اکثر خودروهای سواری مناسب هستند .از طرف دیگر الستیکهای بایاس
سفتتر و بادوامتر هستند و برای بارهای سنگین ،وسایل نقلیه خارج از جاده و کاربردهای
صنعتی خاص مناسب هستند .انتخاب بین تایرهای رادیال و بایاس به نوع وسیله نقلیه،
کاربرد مورد نظر و نیازهای خاص کاربر بستگی دارد.
بخش اول :معرفی صنعت تایر 11
الستیک:
الستیک جزء اصلی تایرها است و هم از منابع طبیعی (کائوچو طبیعی از درختان) و هم از منابع مصنوعی (کائوچو مصنوعی مشتق شده از نفت) به دست می آید .الستیک انعطاف پذیری و کشش را
فراهم می کند و به الستیک اجازه می دهد تا سطح جاده را بگیرد.
پرکننده ها:
پرکننده هایی مانند دوده (کربن سیاه) و سیلیس به الستیک اضافه می شوند تا استحکام و دوام آن را افزایش دهند .کربن سیاه ،به ویژه ،معموال برای بهبود مقاومت در برابر سایش و خواص مکانیکی
تایر استفاده می شود.
ً
(معموال از الیاف پلی استر ،نایلون یا آرامید ساخته می شوند) و سیم های فوالدی در تایر تعبیه شده اند تا یکپارچگی و پشتیبانی ساختاری را مواد تقویت کننده مختلفی مانند طناب های پارچه ای
ایجاد کنند .این مواد استحکام تایر را افزایش داده و به حفظ شلک آن کمک می کنند.
ترکیبات شیمیایی:
الستیک ها حاوی ترکیبات شیمیایی مختلفی از جمله گوگرد ،شتاب دهنده ها ،آنتی اکسیدان ها و داروهای شفابخش هستند .از این ترکیبات در فرآیند ولکانیزاسیون استفاده می شود که باعث تقویت
الستیک شده و تایر را در برابر سایش ،گرما و پیری مقاوم می کند.
افزودنی های شیمیایی مختلفی از جمله ضد اوزون ها ،عوامل ضد پیری و تثبیت کننده های UVبرای افزایش مقاومت الستیک در برابر عوامل محیطی و افزایش طول عمر آن گنجانده شده است.
این مواد اولیه با دقت ترکیب شده و از طریق تکنیکهای ساخت تخصصی پردازش میشوند تا الستیکهای خودرو با ویژگیهای عملکردی مطلوب تولید شوند.
بخش اول :معرفی صنعت تایر 12
بخش اول :معرفی صنعت تایر 13
تولید تایر به چهار مرحله اصلی تقسیم میشود :تهیه مواد اولیه ،آمادهسازی اجزاء تایر ،مونتاژ تایر ،و پخت یا ولکانیزاسیون .در هر مرحله ،مواد مختلف به ترتیب ترکیب میشوند و تایر نهائی تولید میشود.
این فرآیند با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته انجام میشود.
.1تهیه مواد اولیه :در این مرحله ،مواد اولیه مورد نیاز برای تولید تایرها شامل کائوچوها (طبیعی یا مصنوعی) ،دودهها ،روغنها و مواد شیمیایی ،در دستگاه مخلوطکن یا بنبوری با هم مخلوط میشوند تا
آمیزههای الستیکی ساخته شوند.
.2آمادهسازی اجزاء تایر :در این مرحله ،اجزاء مختلف تایر از جمله ترد ،دیوارهها ،نوارهای الستیکی سرشانه و هامپ تهیه و آماده میشوند .این شامل تولید ترد ،دیوارهها ،الیهها ،بلت سیمی و بید است.
.3مونتاژ تایر :در این مرحله ،اجزاء تایر مانند منجید تایر حاوی الیهها ،بید و دیوارهها آماده میشوند و سپس بلت سیمی و ترد به آن اضافه میشوند .در برخی موارد ،الیهها را روی هم میچینند و سپس
به ماشین تایرسازی منتقل میشوند.
.4پخت یا ولکانیزاسیون :در این مرحله ،تایر در پرس پخت قرار میگیرد و با استفاده از عوامل پخت که در زمان مخلوطکردن آمیزههای الستیکی به آن اضافه شدهاند ،به شلک نهائی یا چنبره تبدیل میشود.
این فرآیند باعث میشود تایر خواص مکانیکی و دینامیکی مورد نیاز را کسب کند.
بخش اول :معرفی صنعت تایر 14
صنعت تایرسازی در دنیا در سال 2020به علت شیوع ویروس کرونا و تحت تأثیر قرار گرفتن گسترش پاندمی ،با چالشهای فراوانی روبرو شد .این ویروس باعث رکود اقتصادی گستردهای در سراسر جهان شد و
صنعت حمل و نقل ،به ویژه صنعت خودروسازی و تایرسازی ،تحت فشار قرار گرفت.
یکی از مشکالت اساسی که صنعت تایرسازی را در این دوره تضعیف کرد ،افزایش ناپایدار در قیمت مواد اولیه بود .قیمت موادهایی که برای تولید تایرها مورد استفاده قرار میگرفتند ،به شدت افزایش یافته
بودند و این افزایش در قیمت مواد اولیه به دلیل کاهش تولید و افزایش تقاضا در بازار به وجود آمده بود .این وضعیت تأثیر مستقیمی بر تولید تایر در دنیا داشته و باعث شکست تعادل بین عرضه و تقاضا
در صنعت تایرسازی شد.
با گذشت زمان و شروع فرآیند احیاء اقتصادی در بسیاری از کشورها ،قاره آسیا به عنوان اولین قارهای بود که از رکود اقتصادی خارج شد .کشورهایی همچون چین ،هند و ژاپن در این فرآیند با نقش محوری
که در تولید تایرها داشتند ،نقش بسیار مهمی ایفا کردند .این کشورها حدود 70درصد از تایرهای تولیدی در قاره آسیا را تأمین کردند و این بازار به نسبت دیگر نقاط جهان پایداری داشت.توسعه صنعت
خودروسازی نیز تأثیر مستقیمی بر تقاضای تایرها داشت .با افزایش توان خرید افراد و افزایش نسبت به گذشته درخواست خرید خودرو ،تقاضای تایرها به شدت افزایش یافت .خودروهای سواری ،به عنوان
یکی از ارکان اصلی صنعت خودروسازی ،تقاضای بیسابقه ای در بازار به وجود آوردند که با این امر صنعت تایرسازی نیز مواجه شد.در آینده ،با توجه به گسترش شهرنشینی و افزایش توان خرید افراد ،نیاز به
خودروهای سواری بیشتر خواهد شد .این افزایش تقاضا به تدریج باعث میشود که صنعت تایرسازی نیز رو به رشد باشد .به منظور پاسخ به چالشهایی که در این صنعت وجود دارد ،شرکتهای تایرسازی به
دنبال فناوریهای نوین هستند که تایرهایی با مقاومت باالتر و همچنین سازگار با محیط زیست تولید کنند .با ورود به دههی جدید ،صنعت تایرسازی در دنیا با چالشهای جدیدی روبرو خواهد شد .از جمله
مسائلی که به اهمیت زیادی پیوستهاند ،نوسانات قیمت مواد اولیه است .موادی مانند الستیکهای طبیعی و مصنوعی ،که از نفت تولید میشوند ،بخش اساسی از تایرها را تشکیل میدهند .این نوسانات در
قیمت مواد اولیه میتوانند به طور مستمر به تولید کنندگان تایرها آسیب بزنند و بر هزینه تولید تأثیر بگذارند.
در عین حال ،با گذشت زمان و توسعه فناوریها ،شرکتهای تایرسازی در حال کشف راهکارهای نوینی برای افزایش کارایی و کاهش هزینهها هستند .این شرکتها به دنبال استفاده از مواد جایگزینی مانند
الستیکهای بازیافتی و محیط زیستی هستند تا همچنان به تولید تایرهای با کیفیت باال بپردازند و در عین حال به حفاظت از محیط زیست نیز اهمیت بدهند.به نظر میرسد که در آینده ،با افزایش فشارهای
محیطی و نیاز به تولیدات پایدار ،صنعت تایرسازی به سمت توسعه تایرهایی با مقاومت بیشتر در برابر سایش و سایر خطرات جادهای حرکت خواهد کرد .این تایرها نهتنها ایمنی سفرهای مسافران را تضمین
میکنند ،بلکه به حفظ محیط زیست نیز کمک خواهند کرد.در نتیجه ،صنعت تایرسازی به عنوان یکی از پایههای حمل و نقل و ایمنی در جوامع مدرن ،با تالشهای مستمر برای نوآوری و بهرهوری از فناوریهای
پیشرفته ،میتواند به تدریج با چالشهای پیش روی خود روبرو شده و نیازهای متغیر بازار و محیط زیست را مدیریت کرده و در این راستا پیشرو باقی بماند.
بخش دوم :صنعت تایر در جهان 16
(. Michelin Group 1فرانسه) :میشلن یک تولید کننده پیشرو تایر است که به دلیل تولید الستیک
های باکیفیت برای اتومبیل ها ،کامیون ها و سایر وسایل نقلیه شناخته شده است .آنها به دلیل
نوآوری و تحقیقات خود در فناوری تایر به طور گسترده ای شناخته شده اند.
. 2شرکت بریجستون (ژاپن) :بریجستون یکی از بزرگترین و شناخته شده ترین تولیدکنندگان تایر
در سطح جهان است که طیف وسیعی از الستیک ها را برای وسایل نقلیه مختلف از جمله اتومبیل،
کامیون و موتور سیکلت تولید می کند.
(. Continental AG 3آلمان) :کانتیننتال یک شرکت خودروسازی آلمانی است که تایرهایی برای
خودروهای سواری ،وسایل نقلیه تجاری و کاربردهای صنعتی تولید می کند .آنها یکی از بزرگترین
تولید کنندگان الستیک در جهان هستند.
. 4شرکت تایر و الستیک گودیر (ایاالت متحده) :گودیر یکی از نمادین ترین برندهای تایر در سطح
جهان است که تایرهایی برای اتومبیل ،کامیون ،هواپیما و تجهیزات صنعتی تولید می کند .حضور
چشمگیری در بازار تایر خودرو دارند.
(. Pirelli & C. S.p.A. 5ایتالیا) :پیرلی یک تولید کننده تایر ایتالیایی است که به خاطر تایرهای با
کارایی باال و درجه یک خود شناخته شده است .آنها تایرهایی را برای اتومبیل ها ،موتورسیکلت
پراکندگی بزرگترین تولیدکنندگان تایر(-نقاط نارنجی رنگ) ها و مسابقات اتومبیلرانی تولید می کنند.
.6هنکوک تایر (کره جنوبی) :تایر هانکوک یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تایر در کره جنوبی است
و در سطح بین المللی برای تولید الستیک برای خودروهای سواری ،کامیون ها و SUVها شناخته
شده است.
بخش دوم :صنعت تایر در جهان 17
صنعت تولید تایر ،به عنوان یک صنعت جهانی با زنجیره تامین پیچیده ،در برابر خطرات
ژئوپلیتیکی مختلف آسیب پذیر است .در اینجا برخی از خطرات ژئوپلیتیکی کلیدی وجود دارد که
می تواند بر تولید تایر در سراسر جهان تأثیر بگذارد:
تنش های تجاری بین اقتصادهای بزرگ ،به ویژه اختالفات تعرفه ای و جنگ های تجاری ،می تواند
به طور قابل توجهی بر صنعت تایر تأثیر بگذارد .تعرفه های مواد خام مانند الستیک و فوالد
میتواند هزینه های تولید را افزایش دهد ،زنجیره تامین را مختل کند و بر رقابت در بازار اثر بگذارد.
رویدادهای ژئوپلیتیکی مانند بالیای طبیعی ،درگیری های سیاسی و همه گیری های جهانی می
توانند زنجیره تامین تولیدکنندگان تایر را مختل کنند .این اختالالت می تواند منجر به کمبود مواد
اولیه ،قطعات و تاخیر در حمل و نقل شود که بر برنامه های تولید و افزایش هزینه ها تأثیر می
گذارد.
تولید تایر به شدت به کشورهایی وابسته است که از نظر منابع طبیعی مانند الستیک غنی هستند.
بی ثباتی سیاسی ،مقررات دولتی و ناآرامی های اجتماعی در این کشورهای تولیدکننده می تواند
منجر به وقفه در عرضه شود و بر بازار جهانی تایر تأثیر بگذارد.
نوسانات ارز:
رویدادهای ژئوپلیتیکی مانند انتخابات سیاسی ،بحران های اقتصادی یا سیاست های تجاری می
توانند باعث نوسانات ارزش پول شوند .تولیدکنندگان تایر اغلب در چندین کشور فعالیت می کنند
و با ارزهای مختلف معامله می کنند .تغییرات ناگهانی در نرخ ارز می تواند بر هزینه های تولید،
استراتژی های قیمت گذاری و حاشیه سود تاثیر بگذارد.
تغییرات مقررات:
عوامل ژئوپلیتیکی ،از جمله تغییر در مقررات دولتی و سیاست های تجاری ،می توانند بر
استانداردهای زیست محیطی ،مقررات ایمنی و قوانین واردات/صادرات تأثیر بگذارند .انطباق با
بخش سوم :صنعت تایر در ایران 1۸
صنعت تایرسازی در ایران با یک تاریخ قدمتی 60ساله برخوردار است .از آغاز فعالیت در سال 1337تا به امروز ،این صنعت از رشد و پیشرفت چشمگیری برخوردار بوده و اهمیت ویژهای در اقتصاد کشور دارد.
اولین کارخانه تولید تایر در ایران در سال 1337با سرمایهگذاری شرکت آمریکایی B.F GOODRICHتأسیس شد و تحت عنوان "شرکت کیان تایر" فعالیت خود را آغاز کرد .پس از انقالب اسالمی ،نام این شرکت
به "الستیک البرز" تغییر یافت .در سال ،1342شرکت ایران تایر با همکاری شرکت GENERAL TIREآمریکا تأسیس شد و فرآیند تولید تایرهای بایاس نخی آغاز گردید .به عالوه ،شرکتهایی همچون الستیک
دنا با سرمایهگذاری شرکت BRIDGESTONEژاپن و الستیک پارس با همکاری شرکت PIRELLIایتالیا ،به تولید تایرهای متنوع از جمله کشاورزی ،سنگین ،نیمه سنگین و سواری پرداختند.
نقش اقتصادی:
صنعت تایرسازی حدود 0/7تا %1درصد ارزش افزوده لک صنعت کشور را تشکیل میدهد .این صنعت حدود 600هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده است و به عنوان یکی از صنایع پایه که نقش
اساسی در حملونقل کشور دارد ،اقتصاد ایران را تقویت کرده است.
کیفیت تولیدات:
تایرهای تولیدی در ایران از کیفیت و استاندارد بسیار خوبی برخوردار هستند و جزو تایرهای متوسط کیفیت در جهان محسوب میشوند .این موضوع نشاندهنده تالش و تحلیل دقیق صنعت تایرسازی در
ایران است که به کیفیت تولیدات خود توجه ویژهای داشتهاند.
خودکفایی در تولید:
در زمینه تایرهای رادیال سواری ۸5 ،درصد از نیاز کشور توسط تولیدات داخلی تأمین میشود .این درصد نشاندهنده خودکفایی در تولید تایرهای رادیال سواری در داخل کشور است و نیازی به واردات از خارج
نیست .این امر نقش مهمی در تقویت اقتصاد ملی ایران ایفا میکند و وابستگی کمتر به خارج از کشور را نشان میدهد.
صنعت تایرسازی ایران با تاریخی بیش از نیم قرن و پتانسیل باالی در تولید الستیک و تایر ،نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا میکند .با توجه به تالشهای صنعتی و افزایش کیفیت تولیدات ،این صنعت از
اهمیت ویژهای برخوردار است و به توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور کمک چشمگیر میکند.
بخش سوم :صنعت تایر در ایران 19
* صنعت تایر در ایران متشلک از 13واحد تولیدی است .مجموع تولید کارخانجات عضو انجمن صنفی تایرسازان سالیانه حدود 300هزار تن است ،در حالی که نیاز کشور سالیانه بین 400تا 450هزار تن
تخمین زده میشود .بنابراین کشور ساالنه 120,000تن واردات تایر دارد.
* طبق اظهارنظر رئیس انجمن صنفی تایر 15,000 ،نفر به صورت مستقیم در این صنعت فعالیت میکنند .در تاریخ 1402/07/16طبق مصوبه هیئت وزیران تعرفه واردات الستیک تا پایان سال 1402به %6
کاهش یافت .این صنعت با مشکالتی زیادی مواجه است که یکی از آن ها عدم تخصیص به موقع ارز به تایر سازان میباشد .ازآنجایی که حدود %30از مواد اولیه تولید تایر به صورت وارداتی تأمین میشود
* بنابراین تایرسازان نیاز به تأمین ارز جهت پرداخت به تأمین کنندگان هستند اهمیت این مورد را میتوان در تولیدات مجتمع آرتاویل شاهد بود .این تایرساز به دلیل عدم تخصیص ارز کافی مجبور به کاهش
تولیدات خود در سال 1401و طبق پیشبینی شرکت در سال 1402نیز شاهد کاهش تولید خواهیم بود.
* در 4ماهه ابتدایی 1402شاهد کاهش حجم تولید تایرهای بایاس در کشور بودیم .به نظر می رسد با توجه به فناوری قدیمی این دسته از تایرها ،تمایل شرکتها برای تولید آن ها کاهش یافته است.
* مشلک اصلی صنعت تایر درحال حاضر قیمت گذاری دستوری میباشد .قیمت تایر برای مصرف کننده ثابت است .اما قیمت مواداولیه شرکت ها در زنجیره تأمین همواره دستخوش تغییر تحت تأثیر نوسانات
نرخ ارز ،نفت ،ریسک های ژئوپولیتیک و ....میباشد .اکثر شرکتهای تولیدی که بیش از 90درصد سهم بازار تولید داخل را دارند بورسی هستند که نتیجه قیمت گذاری دستوری است .هم اکنون اختالف قیمت
محصول تولید شده با قیمت بازار 15تا 60درصد است و این اختالف قیمت از جیب تولید کننده به سمت بازار میرود و اگر وضع به همین روال ادامه یابد فعالیت شرکتهای تایرسازی با چالش روبرو خواهد
شد.
* قیمت گذاری دستوری که تاکنون روی تایر اعمال شده ،باعث سرکوب قیمت ها ،استعدادها و سرکوب توسعه شد؛ شرکتهای تولیدی با قیمت گذاری دستوری سال گذشته صدها میلیارد تومان ضرر کردند؛
اگر تولیدکنندگان تقویت نشوند باید سالی 100هزار تن تایر وارد کنیم که 450میلیون دالر ارز نیاز دارد.
1
1
Bama
بخش سوم :صنعت تایر در ایران 20
تحلیل بنیادی
شرکت ایران یاسا تایر و رابر (سهامی عام) در تاریخ 7آبان ماه 1347با نام ” شرکت
سهامی کارخانجات تولیدی و صنعتی ایران یاسا” تحت شماره 11051در اداره ثبت شرکت-
ً
متعاقبا طی شماره ثبت 6590در اداره ثبت شرکتها و ها و مالکیت صنعتی تهران و
موسسات غیر تجاری شهریار به ثبت رسیده و در سالهای گذشته با تصویب مجامع
عمومی فوق العاده صاحبان سهام نام آن به شرکت ایران یاسا تایر و رابر و نوع شرکت
از سهامی خاص به سهامی عام تغییر یافته و در تاریخ 13۸2/06/02نزد سازمان بورس
و اوراق بهادار پذیرفته شد.
پاسا با ظرفیت اسمی 25,303تن به عنوان اولین تولید کننده انواع تاير و تیوب
موتورسیکلت ،دوچرخه اي ،اسكوتري ،كشاورزي و انواع شيلنگ آب و گاز در این صنعت
در حال فعالیت است .همچنین این شرکت در حدود 6۸درصد از بازار تایر موتور و
دوچرخه و 45درصد از بازار تیوپ کشور را در اختیار دارد .مقاصد فروش صادراتی
محصوالت ،کشورهایی چون پاکستان ،افغانستان ،عراق ،یمن ،نیجریه ،ترکیه و
ترکمنستان میباشد.
درحال حاضر شرکت ایران یاسا جزء شرکت های فرعی شرکت سرمایه گذاری صندوق
بازنشستگی کشوری است و شرکت نهایی گروه ،صندوق بازنشستگی کشوری .محل
فعالیت کارخانه واقع در جاده قدیم تهران-کرج کیلومتر 3جاده شهریار واقع شده است.
بخش اول :معرفی شرکت 23
مواد مستقیم مصرفی شامل کائوچو مصنوعی و طبیعی ،نخ تایر ،دوده ،مواد مواد اولیه خریداری شده به نسبت سهم خود در بهای تمام شده به شرح ذیل
شیمیایی و %66 ....از بهای تمام شده سال 1401را تشکیل داده است .سربار میباشد( .سهم هر قلم بر اساس ارزش ریالی خرید میباشد) حدود %20از مواد
تولید و حقوق دستمزد مستقیم به ترتیب %20و %14از سهم بهای تمام شده اولیه شرکت وارداتی میباشد و %۸0دیگر از داخل کشور تأمین میشود.
شرکت را دارا هستند.
بخش اول :معرفی شرکت 24
رشد فروش شرکت عمدتاً ناشی از افزایش قیمت الستیک بوده است و تولیدات شرکت از منظر نرخ فروش محصوالت بر اساس قرارداد منعقده بین شرکت و عاملین پخش مشخص میشود.
تولید رشد چشمگیری نداشته است .هرچند شرکت با افزایش تعداد عاملین پخش درنظر دارد براساس این قرارداد عاملین متعهد به خرید مقدار و نرخ مشخص شده در قرارداد از پاسا
تا مقدار فروش خود را افزایش دهد. هستند.
بخش اول :معرفی شرکت 25
نرخ فروش تیوب به طور متوسط ماهانه %2.6رشد داشته است. محصوالت اصلی شرکت ،تایر ،تیوب و فرآوردها میباشد .نرخ فروش محصوالت تایر به طور
میانگین ماهانه %3.5رشد داشته است.
بخش اول :معرفی شرکت 26
پکرمان بزرگترین تولید کننده الستیک در کشور میباشد .پس از آن پکویر در رتبه دوم ،پیزد رشد حاشیه سود شرکت ها در سال 1399به علت خروج صنعت الستیک از شمولیت
در رتبه سوم ،پارتا ،پتایر و پاسا به ترتیب در رتبه های چهارم تا ششم قرار میگیرند. ً
مجددا این صنعت با قیمت گذاری قیمت گذاری دستوری بوده است .اما در سال 1400
دستوری مواجه شده و شاهد کاهش حاشیه سود شرکت ها در سال های اخیر هستیم.
بخش دوم :مقایسه با رقبا 29
پکرمان در رتبه نخست تولید ،پیزد و پکویر به ترتیب در رتبه های دوم و سوم تولید الستیک ترکیب بهای تمام شده شرکت های تولید کننده تایر سواری و سنگین تقریبا به یک شلک
قرار دارند. است اما پاسا به واسطه تولید محصوالت متفاوت (الستیک دوچرخه و موتور سیکلت)
دارای سهم سربار بیشتری نسبت به سایر تولیدکنندگان این صنعت است.
حدود %40مواد اولیه شرکت های پکرمان ،پیزد و پکویر از خارج کشور تأمین میشود .حدود سهم بازار شرکت های تولیدکننده بورسی بر اساس میزان فروش ریالی در سال 1401در
90%از مواد اولیه پاسا از داخل کشور تأمین میشود. شلک زیر آمده:
بخش سوم :پیش بینی سود 32
مفروضات تحلیل:
تحلیل حساسیت:
نرخ فروش محصوالت تایر به طور میانگین ماهانه %3.5رشد داشته است .بنابراین برای
هر فصل %10افزایش نرخ فروش لحاظ شده است.
حدود %90مواد اولیه موردنیاز شرکت از داخل کشور تأمین میشود .اما باید توجه داشت
نرخ محصوالت داخلی تابعی از نرخ دالر و نرخ های جهانی میباشد .بنابراین نرخ دالر
دالر نیما تأثیر بسزایی در بهای تمام شده شرکت دارد.
30000 350000 370000 390000 410000 430000 2,666
در حال حاضر فروش های شرکت به مشتریان عمده به صورت تعهدی با میانگین دوره
3,921 3,846 3,771 3,697 3,622 3,547 25%
وصول 70 ،60و 90روزه میباشد .فروش به سایر اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت
باتوجه به مفروضات تعیین شده در مدل پیش بینی سود ،برای سال 1402انتظار داریم
پاسا به ازای هر سهم 2,666ریال سود خالص محقق نمیاد .با این فرض 6 P/Eواحدی
را رقم میزند.
نتیجه کارشناسی 34
شرکت ایران یاسا تایر و رابر (سهامی عام) در تاریخ 7آبان ماه 1347با نام ” شرکت صنعت تایر به عنوان یکی از حوزههای حیاتی در صنعت خودرو و حمل و نقل ،در
سهامی کارخانجات تولیدی و صنعتی ایران یاسا” تحت شماره 11051در اداره ثبت شرکت- دنیا با چالشها و فرصتهای فراوان روبرو است .در ایران ،با توجه به
ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید. محدودیت های صادراتی (به دلیل کمبود عرضه تایر) ،عدم تخصیص ارز کافی و
قیمت گذاری دستوری فعاالن این صنعت را با چالش های گوناگونی مواجه ساخته
پاسا با ظرفیت اسمی 25,303تن به عنوان اولین تولید کننده انواع تاير و تیوب
است .تولید و مصرف تایر بهطور مداوم در حال افزایش است و نقل و انتقاالت در
موتورسیکلت ،دوچرخه اي ،اسكوتري ،كشاورزي و انواع شيلنگ آب و گاز در این صنعت
سراسر کشور نیاز به تایرهای با کیفیت و متنوع دارد.
در حال فعالیت است .همچنین این شرکت در حدود 6۸درصد از بازار تایر موتور و
دوچرخه و 45درصد از بازار تیوپ کشور را در اختیار دارد .مقاصد فروش صادراتی در بازار جهانی ،صنعت تایر با رقابت فراوان روبرو است .شرکتهای بزرگ از
محصوالت ،کشورها یی چون پاکستان ،افغانستان ،عراق ،یمن ،نیجریه ،ترکیه و کشورهای مختلف در تولید این محصول حضور دارند و تحوالت سریع در تکنولوژی
ترکمنستان میباشد. تایرها ،ایمنی ،و کارایی آنها را بهروز نگه میدارد .رقابت بینالمللی و فشارهای بازار
باعث ارتقاء مداوم کیفیت و عملکرد تایرها شده و شرکتها را وادار به نوآوری و
حدود %90مواد اولیه موردنیاز شرکت از داخل کشور تأمین میشود .اما باید توجه داشت
توسعه مستمر میکند.
نرخ محصوالت داخلی تابعی از نرخ دالر و نرخ های جهانی میباشد .بنابراین نرخ دالر
تأثیر بسزایی در بهای تمام شده شرکت دارد. همچنین ،مسائل محیط زیستی نیز در صنعت تایر به چشم میخورد .نگرش به
تولید تایرهای سازگار با محیط زیست و کاهش اثرات منفی این صنعت بر محیط
این شرکت درحال حاضر برنامه ای جهت طرح توسعه ندارد.
زیست از اهمیت باالیی برخوردار است .این نگرش به سمت استفاده از مواد
نحوه فروش پاسا باعث شده تا حاشیه سود باالتری در مقایسه با رقبا داشته باشد این بازیافتپذیر ،کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید ،و بهرهگیری از تکنولوژیهای
موضوع به این دلیل است که شرکت با عقد قرارداد با عاملین پخش و تعیین مقدار و محیطزیستی توجه زیادی دارد.
نرخ فروش محصوالت و اخذ وثایق از نمایندگی های فروش ،خود را از هرگونه کاهش
با در نظر گرفتن مازاد تقاضای تایر در ایران و همچنین وجود ظرفیت مناسب جهت
نرخ و تقاضای محصوالت مصون میدارد.
پوشش بخش عمده ای از تقاضای کشور ،صنعت تایر در ایران به عنوان یک فرصت
پیش بینی میشود این شرکت برای سال مالی 1402به ازای هر سهم 2,666ریال سود مناسب برای رشد و توسعه مطرح میشود .خروج از محدودیتهای قیمتگذاری
خالص محقق کند .همچنین پاسا با سود پیشبینی شده 2,666ریالی 6 P/E ،واحدی دستوری نه تنها به تایرسازان این امکان را میدهد که به عنوان عوامل اصلی در
را رقم میزند. بازار بهرهوری نقش بپذیرند ،بلکه با ارائه محصوالتی با کیفیت و قابل رقابت ،قدرت
رقابتی خود را تقویت و سهم بازار خود را بهبود بخشند.
تحلیلگران:
محمدرضا بیک وردی
علیرضا مبصر