Professional Documents
Culture Documents
_
تسمه نقاله ـ ويژگيهاي تسمه نقاله هاي الستيكي و پالستيكي ساختار با
ساختار منسوج
براي مصارف عمومي
چاپ اول
کميسيون استاندارد " تسمه نقاله – ويژگيهای تسمه نقاله های الستيکی و
پالستيکی با ساختار منسوج برای مصارف عمومی "
سمت يا نمايندگی رئيس
شرکت مهندسی و تحقيقات صنايع الستيک مرشدی ،آفاق( فوق ليسانس مهندسی شيمی )
اعضاء
ادريسی حقيقی ،محمد علی( ليسانس مديريت شرکت توليدی الستيک دنا
صنعتی )
شرکت توليدی الستيک دنا بهارلو ،عليرضا ( ديپلم )
حاجی صولت ،فاطمه ( ليسانس مهندسی پليمر ) شرکت دنيای واشر
شرکت توليدی الستيک دنا ( ليسانس شيمی ) ذاکری ،احمد
( ليسانس مهندسی برق و سازمان غله کشور تلمی ،رافيک
الکترونيک )
( فوق ليسانس شرکت صنايع الستيک سهند عظيمی نانوايی ،عليرضا
مهندسی پليمر )
پژوهشگاه پليمر ايران فرهنگ زاده ،سلوی( ليسانس مهندسی شيمی )
محمدی شورابی ،امرال( ليسانس مهندسی شيمی )له شرکت توليدی الستيک دنا
مفيدی شيرازی ،الهام( ليسانس شيمی شرکت توليدی صنعتی ايران شاهين
کاربردی)
دبير
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتی ايران ( ليسانس مهندسی پليمر ) طلوعی ،شهره
1هدف 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6ويژگيها 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پيشگفتار
استاندارد " تسمه نقاله – ويژگيهای تسمه نقاله های الستيکی و پالستيکی با ساختار منسوج برای مصارف
عمومی " که توسط کميسيون های مربوط تهيه و تدوين شده و در دويست و چهارمين جلسه کميته
استاندارد شيميايی و پليمر مورخ 80/10/10مورد تاييد قرار گرفته است ،اينک به استناد بند يک ماده 3
قانون اصالح قوانين و مقررات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتی ايران مصوب بهمن ماه 1371به عنوان
است اندارد رسمی ايران منتشر می شود .برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحوالت و پيشرفتهای ملی و
جهانی در زمينه صنايع ،علوم و خدمات ،استانداردهای ملی ايران در مواقع لزوم تجديدنظر خواهد
شدوهرگونه پيشنهادی که برای اصالح يا تکميل اين استانداردها ارائه شود ،درهنگام تجديد نظر در
کميسيون فنی مربوطه مورد توجه قرار خواهد گرفت .بنابراين برای مراجعه به استانداردهای ملی ايران بايد
همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده کرد .در تهيه و تدوين اين استاندارد سعی شده است که ضمن
در حد امکان بين اين استاندارد و استاندارد ملی کشورهای، توجه به شرايط موجود و نيازهای جامعه
منبع و مأ خذی که برای اين استاندارد به کار رفته به شرح زير است. صنعتی و پيشرفته هماهنگی ايجاد شود
:
BS 490: Part1: 1990 (1995 ) Specification for rubber and plastics conveyor -1
belting of textile construction for general use .
DIN 2102-1 :1991 Conveyor belts with Textile plies for bulk goods – -2
Permanentions .
ISO 252 : 1988 Conveyor belts- ply adhesion between constitutive elements – -3
Test method and requirement .
ISO 283 : 1988 conveyor belts –Full thickness Tensile strength and elongation -4
– Specification and method of test
ISO 583 : 1990 conveyor belts with Textile carcass –Tolerances on total -5
thickness and thickness of covers – Direct measurements method .
تسمه نقاله – ويژگيهای تسمه نقاله های الستيکی و پالستيکی با ساختار منسوج
هدف 1
١
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگيهای تسمه نقاله های الستيکی و پالستيکی با ساختار منسوج
.برای مصارف عمومی است که می تواند بصورت تخت يا ناودانی به کار رود
دامنه کاربرد 2
اين استاندارد شامل تسمه نقاله هايی است که مصرف عمومی دارند اما در مورد تسمه های با ويژگيهای زير
. کاربرد ندارد
1- Textile construction
تسمه نقاله هايی که دارای کار آيی الزم در برابر آتش باشند. 2-1
تسمه نقاله هايی که خواص ضد الکتريسيته ساکن ٢آنها مد نظر باشد( برای استفاده 2-2
درمحل هايی که در زير زمين واقع اند و يا مکانهايی که دارای خطرات مشابهی هستند ).
تسمه نقاله هايی که در تماس مستقيم با مواد غذايی و دارويی باشند . 2-3
مدارک الزامی زير حاوی مقرراتی است که در متن اين استاندارد به آنها ارجاع داده شده است .بدين ترتيب
آن مقررات جزئی از اين استاندارد محسوب می شود .درمورد مراجع دارای تاريخ چاپ و /يا تجديد نظر ،
اصالحيه ها و تجديد نظرهای بعدی اين مدارک مورد نظر نيست .
معهذا بهتر است کاربران ذينفع اين استاندارد ،امکان کاربرد آخرين اصالحيه ها و تجديد نظرهای مدارک
الزامی زير را مورد بررسی قرار دهند .در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و /يا تجديد نظر ،آخرين چاپ و /
يا تجديد نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مد نظر است .
استفاده از مراجع زير برای کاربرد اين استاندارد الزامی است :
استاندارد ملی ايران : 3151سال 1370آزمون فرسودگی الستيک – روش استفاده از آون 1 -3
استاندارد ملی ايران : 6576سال 1380تسمه نقاله – تعيين استحکام کششی و ازدياد طول 2 -3
استاندارد ملی ايران : 6577سال 1380تسمه نقاله – تعيين استحکام چسبندگی بين اليه ها – 3 -3
روش آزمون
استاندارد ملی ايران : 6579سال 1380تسمه نقاله -اندازه گيری طول خالص تسمه با انتهای 5-3
استاندارد ملی ايران : 6580سال 1380تسمه نقاله – تعيين قابليت ناودانی شدن – روش آزمون 6- 3
Specification for troughed belt conveyors 3-7 BS 2890 :1989 -
3-9 ISO 4649: 1985 Rubber – Determination of abrasion resistance using a rotating
.cylindrical drum device
در اين استاندارد اصطالحات و /يا واژه ها با تعاريف زير به کار می رود.
عبارت است از حداکثر نيرويی که آزمونه بريده شده از تسمه با ضخامت کل طی آزمون تحمل می کند ،
عبارت است از يک دهـم مـقدار استحکام کششی تسمه با ضخامت کل که در جهت طولی اندازه گيری
اين ضريب بنابر شرايط حاکم بريک خط نقاله ،مانند شيب تسمه نقاله ،وضعيت رانش ،محل قرار گرفتن نيرو دهنده ،
نوع حرکت تسمه ،شرايط آغاز حرکت و توقف تسمه ،روشهای اتصال تسمه و غيره تغيير می کند.
يادآوری -2برای طراحی تسمه نقاله ها ،از جمله تعيين حد مجاز کشش تسمه به هنگام کار ،به استاندارد ملی ايران
منسوجی است با بيش از يک اليه که در حين بافتن اليه ها ،درهم فرو رفته و به وسيله نخ پيچی ،ضمن
طول تسمه ای که ابتدا و انتهای آن به هم متصل شده و محيط بسته ای را تشکيل می دهد.
۳ طول تسمه با انتهای باز 4-5
قابليت ناودانی شدن ) : ( F/Wمقدار نسبت انحراف ) ( Fبه پهنای ) ( Wتسمه، 4-7
الف -نوع اليه پوششی طبق بند ، 5 – 6بر اساس حداقل استحکام کششی وحداقل ازدياد طول تا پارگی .
ب -نوع تسمه طبق بند ، 11 – 6بر اساس استحکام کششی تسمه با ضخامت کل .
ويژگيها 6
ساختار 6-1
تسمه ها شامل يک منجيد با پوششی از الستيک يا پالستيک هستند .منجيد دارای يک يا چند اليه منسوج
بافته شده يا چند ال بافت بوده و بايد با الستيک پوشش داده شود يا با مخلوطی از پالستيک آغشته گردد.
۱
بين اليه پوششی و منجيد قرار داده شود يا به درصورتيکه اليه ای از منسوج مشبک يا نخ بعنوان بريکر
منظور حفاظت از منجيد ،درون اليه پوششی جای گيرد ،در اين صورت چنين اليه ای بصورت بخشی از
ضخامت اليه پوششی درنظر گرفته شده و بعنوان يک اليه منسوج محسوب نمی شود .همچنين ،اليه
منسوج می تواند بطور يکپارچه با منجيد دريک يا هر دو طرف سطح آن قرار داده شود که دراين حالت بايد
منسوج بکار رفته بايد بطور يکنواخت و محکم بافته شده و بدون هر قوس ،کجی و نواقصی چون گره و
طول اعالم شده برای توپ ٢تسمه نقاله که توسط عرضه کننده ارائه می شود ،بايد طول اندازه 1 - 3 -6
گيری شده باشد و هيچ گونه رواداری طول پذيرفته نيست .
1- Breaker
2- Roll
تسمه هايی که بصورت طولی با انتهای باز سفارش می شوند بايد با رواداری ذکر شده در 2- 3 – 6
طول تسمه های تهيه شده به شکل اتصال يافته با انتهای بسته به عنوان «طول خالص با انتهای 6-3-3
بسته» بيان می شود و درصورتی که با استفاده از روش ذکر شده در استانداردملی ايران شماره : 6579سال
، 1380اندازه گيری می شوند ،طول خالص با انتهای بسته آنها بايد با رواداری ذکر شده درجدول 2
يادآوری – هنگام سفارش تسمه توسط خريدار ،توصيه می شود که هرگونه طول اضافی مورد نياز ،مانند طولهای الزم
برای آزمون و يا طولهای اضافی جهت اتصاالت ولکانيده در نظر گرفته شود.
پهنا 6-4
پهنای تسمه و رواداری مربوط به آن در جدول 3ارائه شده است .
300
± 5ميليمتر 400
*450
500
600
650
*750
800
900
1000
* 1050
1200
*1350
± 1درصد پهنا 1400
*1500
1600
1800
2000
2400
2600
2800
3000
3200
يادآوری – پهنا هايی که با عالمت * مشخص شده اند فقط درمورد جايگزينی تسمه نقاله های نصب شده موجود
کاربرد دارند و به عنوان مبنايی برای طراحی های جديد توصيه نمی شوند.
نوع الستيک بکار رفته در اليه پوششی از نظر حداقل استحکام کششی و ازدياد طول تا پارگی بايد با يکی از
يادآوری – نوع اليه پوششی بايد با توجه به شرايط کارتسمه نقاله انتخاب شود( پيوست ب ).
. . .مورد آزمون قرار گيرد ، ١ هنگامی که اليه پوششی از تسمه جدا شده و بر اساس استاندارد ملی ايران شماره
استحکام کششی و ازدياد طول تا پارگی آن نبايد کمتر از مقادير ذکر شده برای همان نوع اليه پوششی در جدول 4
باشد.
درصورتی که ضخامت اليه پوششی الستيکی براساس استاندارد ملی ايران شماره : 6578سال 1380اندازه گيری شده
و بين 0/8 -1/6ميليمتر باشد ،ضخامت آزمونه بايد با حداکثر مقدار ممکن انتخاب شود.و رواداری -15درصد مقادير
N M
زمانمندی تسريع شده زمانمندی تسريع شده
* *
روش
مشخصات
حداکثر کاهش درمقدار آزمون حالت اوليه حالت اوليه
حد اکثر کاهش درمقدار
حداقل
مگا 18 24مگا
ISO37 25 25 استحکام
پاسکال پاسکال
کششی
حداکثر سايش
ميليمتر 100 120ميليمتر
ISO4649 - - درحجم افت
مکعب مکعب
نسـبی
* طبق استانداردملی ايران ، 3151مدت و دمای آزمون 7 ،روز در دمای 70درجه سلسيوس.
پس از اينکه تسمه براساس روش الف استاندارد ملی ايران 3151به مدت 7روز دردمای 70درجه
سلسيوس قرار گرفت ،استحکام کششی و ازدياد طول تا پارگی اليه پوششی الستيکی ،نبايد بيش از± 25
يادآوری – جزئيات مواد پالستيکی مورد استفاده دراليه پوششی تسمه ها بايد مورد توافق خريدار و سازنده باشد .
درصورتی که ضخامت اليه پوششی براساس استاندارد ملی ايران شماره : 6578سال 1380
اندازه گيری شود ،متوسط ضخامت آن بايد با رواداری ذکر شده در جدول 5مطابقت داشته باشد.
+ 1ميليمتر
e≤ 4
- 0/2ميليمتر
يادآوری – طراحی ضخامت اليه پوششی بستگی به نوع و ميزان ماده ای دارد که بوسيله تسمه نقاله طی بهره برداری
کليات 6-7-1
1- Aging
زاويه اتصاالت عرضی دراليه های منسوج نسبت به محور طولی ،بايد بين 45 – 70درجه باشد و حداقل
فاصله اتصاالت دراليه های بيرونی نبايد کمتر از 75متر درهمان اليه باشد .همچنين لبه های اتصال بايد
درهر 150متر تسمه ،نبايد بيش از دو اتصال درهر اليه وجود داشته و فاصله دو اتصال ،نبايد کمتر از 15
فاصله اتصال هادراليه های غير مجاور نبايد کمتر از 3متر باشد.
اتصال های طولی بايد حداقل 100ميليمتر از لبه منجيد فاصله داشته باشند ،فاصله هر اتصال طولی از
اتصال های ساير اليه ها بايد حداقل 100ميليمتر باشد .درصورتی که پهنای تسمه امکان وجود دو اتصال
را دريک اليه مشابه فراهم کند ،فاصله اتصال های طولی درهراليه از تسمه نقاله بايد حداقل 300ميليمتر
باشد.
حداکثر تعداد اتصال های طولی دراليه ها بايد طبق جدول 6باشد.
در تسمه با در تسمه با در تسمه با درتسمه با پهنای تسمه برحسب ميليمتر
لبه های بسته لبه های باز لبه های باز لبه های بسته
0 1 1 1 ، 650، 600، 450،500 *،400 ، 300
0 2 1 2
* ، 1050 * ، 1000، 900 * ، 800 ، 750
0 2 2 2
1 3 2 2 1200
2 4 3 3 * 1500 * ، 1400 ، 1350
يادآوری – پهنا هايی که با عالمت * مشخص شده اند فقط درمورد جايگزينی تسمه نقاله های نصب شده موجود
کاربرد دارند و به عنوان مبنايی برای طراحی های جديد توصيه نمی شوند.
درمورد تسمه هايی که داری پهنای 1200ميليمتر و کمتر از آن هستند ،اليه های بيرونی روی سطح غير
سطح محصول نهايی بايد عاری از هرگونه برآمدگی ،فرورفتگی يا ساير عيوب سطحی باشد.
يادآوری – بعد از اينکه تسمه نقاله بصورت توپ به مصرف کننده تحويل داده می شود ،درصورتی که روی يک سطح
کمتر از 10ميليمتراست ،نبايد متجاوز از يک ميليمتر باشد .برای تسمه هايی با ضخامت باالی 10ميليمتر
درصورتی که آزمونه براساس استاندارد ملی ايران شماره : 6576سال 1380مورد آزمون قرار گيرد،
استحکام کششی محصول نهايی با ضخامت کل بايد بااعداد داده شده درجدول 7مطابقت داشته باشد.
آزاد
آزاد
آزاد
آزاد
درصورتی که آزمونه براساس استاندارد ملی ايران شماره : 6576سال 1380مورد آزمون قرار گيرد ،ازدياد
طول محصول نهايی ،درجهت طولی وبا نيرويی معادل حداکثر استحکام کششی نبايد کمتر از 10درصد
باشد .درصورتی که آزمونه براساس استاندارد ملی ايران شماره : 6576سال 1380مورد آزمـون قرار گيرد
ازدياد طـول محصول نهـايی ،درجـهت طولی و در نيروی مرجع بند 2-4نبايد بيش از چهاردرصد باشد.
چسبندگی 6-13
درصورتی که آزمونه با ساختار مشخص براساس استاندارد ملی ايران شماره : 6577سال 1380مورد
آزمون قرار گيرد ،استحکام چسبندگی مورد نياز درجهت طولی وعرضی برای جدا کردن يک اليه ازاليه
ديگر ،همچنين جدا کردن اليه پوششی از اليه ها ،نبايد کمتر از مقادير داده شده درجدولهای 8و 9باشد.
يادآوری -باالترين مقدار ثبت شده درهيچ مورد نبايد از 16نيوتن بر ميليمتر تجاوز کند .
يادآوری – باالترين مقدار ثبت شده درهيچ مورد نبايد از 16نيوتن بر ميليمتر تجاوز کند.
درحالتی که تسمه نقاله به سه هرزگرد يکسان مجهز شده باشد و براساس استاندارد ملی ايران شماره 6580
:سال 1380مورد آزمون قرار گيرد ،حداقل ميزان قابليت ناودانی شدن آن نبايد کمتر از مقادير ذکر شده
درجدول 10باشد.
جدول – 10حداقل ميزان قابليت ناودانی شدن .١
حداقل مقدار قابليت ناودانی شدن)( F/ W زاويه ناودانی برحسب درجه
0/20
0/23
0/26
سازنده بايد برای هر پهنا ونوع از تسمه سفارشی ،متناسب با طول آن ،تعداد نمونه های ذکر شده
1- Troughability
بسته بندی 8
تسمه نقاله ها عموما دور محيط خارجی توپ ۱پيچيده شده وبوسيله کاغذ ،پالستيکهای ضد آفتاب يا
منسوج آغشته به الستيک ،محافظت می شوند وسپس حمل می گردند ،همچنين می توان توپ را درصندوق
نشانه گذاری بايد روی سطح حامل تسمه انجام گرفته واز نشانه هايی به ارتفاع 20-50ميليمتر 9-1
استفاده شود .نشانه گذاريها بايد حداکثر فاصله طولی 9متر از يکديگر تکرار شده ودر فاصله 100
ميليمتری از لبه ها واقع شوند و به ترتيب دارای اطالعات زير باشند :
نوع تسمه ( استحکام کششی بر تعداد اليه ) ،مطابق بند 11-6 9-4
نوع اليه پوششی ( درصورت استفاده از اليه های الستيکی ) ،مطابق بند 5 -6 9-5
*** EP 400 3 N 70 06 08 مثال :
1- Roll
شرکت سازنده
سال توليد
ماه توليد
پيوست الف
( الزامی )
جزئيات و شرح ماده پالستيکی درصورتی که به عنوان اليه پوششی به کار رود ( به بند 5-6 1
حداکثر ازدياد طول درنيروی مرجع ،برای تسمه نقاله های با طول زياد . 2
زمانی که سفارش پذيرفته می شود ،هرگونه آزمونی که توسط سازنده انجام نشود ،بايد موردتوافق 4
درصورتی که تسمه نقاله ويا تسمه باالبر ،برای کار برروی هرزگردهای تخت ويا ناودانی شکل 5
( الزامی )
زمانی که قرار است تسمه نقاله های موجود تعويض شوند ،بايد اطالعات زير فراهم شود:
رسم نمودار ساده ای از سيستم نقاله شامل محل قرارگرفتن نيروی محرکه ،نحوه کشيدن 1-9
1- Pulley
درصورت امکان ،اطالعات زير بايد فراهم شود :
شرايط ماده از جمله رطوبت ،خشکی ،چسبندگی چرب بودن ،سايندگی ؛ 2-2
اگر ماده گرم يا سرد است ،درصورت امکان وضعيت دمايی آن با تشريح شرايط ذکر شود ،آيا به پاک کننده
آيا تغذيه بطور منظم انجام می گيرد و چه نوع تغذيه کننده ای بهتر است ؛ 2-8
ظرفيت تسمه نقاله برحسب جرم درساعت،يا دريک روز کاری (برحسب ساعت ) 2-9
تشريح توان مصرفی ونوع ولتاژ a.cيا ،d.cاگر a.cاست فرکانس وتعداد فازها ؛ 2-15
( اطالعاتی )
ISIRI NUMBER
_6573
_
Conveyor Belts - Rubber And Plastics
Coveryor Belting Of Textile Construction
For General Use
1st. Revision