Универзитет „Св.

Кирил и Методиј“‐Скопје
Градежен Факултет Скопје
Градежен Факултет Скопје
Катедра за бетонски и дрвени конструкции

Проф. д‐р Тони Аранѓеловски
р ф др р

1
Специјални видови на бетон
 Вовед

Партии на бетон

Контрола на производството на бетон

Проект за квалитет на бетонот

28/04/16 2 Специјални видови на бетон 2
 Во ПБАБ/87 големо внимание е посветено на квалитетот на 
бетонот при што е прифатен концептот на управување на 
квалитетот кој подразбира контрола на сите фази:

на технолошкиот процес на производство на бетонот
б
и изградба на бетонските конструкции и 
на контрола на сообразноста со условите на проектот на
на контрола на сообразноста со условите на проектот на 
конструкцијата, односно проект за квалитет на бетонот.

28/04/16 3 Специјални видови на бетон 3
 За бетон категорија I задолжителна е контрола на 
сообразноста со условите за квалитет на местото на 
вградување: контрола на производството на бетон не е 
задолжителна и неа ја заменува утврдената најмала 
количина на цемент
количина на цемент.

Контролата на количината на цементот се определува 
р ц р д у
според стандардот МКС У.М1.030 Определување на составот 
на свежиот бетон со методата на испирање.

28/04/16 4 Специјални видови на бетон 4
 За бетонот категорија II задолжителна е контролата на 
производството на бетон и контролата на сообразноста со 
условите на квалитет на местото на вградување.

Контролата на производството на бетон ги опфаќа сите фази 
К б ф ќ ф
во рамките на изведна на бетонските работи:
Од спремање на бетонот до нега на бетонот‐ при што 
Од спремање на бетонот до нега на бетонот при што
контролата ја вршат производителот на бетонот и 
изведувачот на бетонските работи

28/04/16 5 Специјални видови на бетон 5
 Контролата на производството на бетон ја извршува 
производителот на бетонот до времето на предавање на 
бетонот на изведувачот на бетонските работи и изведувачот 
од превземање на бетонот се до крајот на негувањето на 
бетонот.
бетонот

Со контролата на сообразност со условите на проектот се 
р р у р
докажува квалитетот на вградениот бетон. Со други зборови 
се проверува дали за определена партија на бетон се 
постигнати со проектот бараната МБ и другите својства
постигнати со проектот бараната МБ и другите својства.

28/04/16 6 Специјални видови на бетон 6
 Бетонот кој се вградува во објектот се превзема по партии 
на бетон кои представуваат определени делови на објектот, 
определена количина на бетон која е вградена во објектот 
во определен временски период.

Овој начин на контрола на квалитетот на вградениот бетон 
подразбира дека на секоја партија на бетон и одговара 
др р д ј р ј д р
точно определен број на примероци за испитување и со 
голема доверливост да се даде оцена за одстварената 
марка на бетон или на други својства на бетонот на
марка на бетон или на други својства на бетонот на 
определени елементи на конструкцијата.

28/04/16 7 Специјални видови на бетон 7
 Партија на бетон е количина на иста класа или вид на бетон 
кој се спрема и вградува под еднакви услови, а се однесува 
на бетон вграден во исти конструктивни елементи, или на 
бетон вграден во различни конструктивни елементи на еден 
објект или пак определени количини на бетон вградени во
објект или пак определени количини на бетон вградени во 
елементи на некој објект во определено време од 30 дена.

Големината на партијата зависи од количината на бетон од 
иста класа или вид, пропишаната зачестеност на земање на 
примероци од условите на спремање и вградување на
примероци, од условите на спремање и вградување на 
бетонот и од предвиденото траење на бетонирањето.

28/04/16 8 Специјални видови на бетон 8
 Партијата на бетон е дефинирана со количеството на бетон 
и бројот на примероци за испитување на својствата на 
бетонот при што од секоја партија на бетон, која е составена 
од определен број на мешавини за спремање на бетонот, 
треба однапред да се знае определениот број на
треба однапред да се знае определениот број на 
примероци за испитување на јакоста на притисок и 
примероци за испитување на останатите својства на 
бетонот.

28/04/16 9 Специјални видови на бетон 9
 Количината на бетон во една партија не треба да биде 
поголема од количината која може да се вгради во рок од 
30 дена. Во однос на пропишаните критериуми за 
превземање на квалитетот на бетонот, бројот на примероци 
во една партија не може да биде помал од 3 ниту поголем
во една партија не може да биде помал од 3 ниту поголем 
од 30.
За формирање на партиите на бетон не може да се дадат 
основни правила.
Партиите се определуваат во зависност од важност на 
објектот а во исто време многу е важно да се знае
објектот, а во исто време многу е важно да се знае 
конструкцијата, технологијата на градење и динамиката на 
изведување на работите.

28/04/16 10 Специјални видови на бетон 10
 Во случај на скелетни арм.бет. конструкции партијата на 
бетон може да ги опфати сите конструктивни елементи од 
ист вид, на пример сите столбови, сите меѓукатни 
конструкции или сите ѕидови, но во зависност од 
големината на објектот да ги опфати елементите во рамките
големината на објектот да ги опфати елементите во рамките 
на еден кат, елементи само на еден дел од катот, ако 
условите на вградување на бетонот се менуваат во текот на 
б б б
изведба на бетонските работи.

28/04/16 11 Специјални видови на бетон 11
 Кај мостовите партиите на бетон најчесто се дефинираат 
според конструктивните елементи. На пример една партија 
на бетон може да ги опфати:
сите или определен број на темели,
еден или двата крајни столбови
ј б
главните и секундарните носачи во едно или во повеќе 
полиња
полиња,
еден главен носач во едно поле (ако се работи за сандачест 
пресек со голем распон)
Коловозна плоча во едно или повеќе полича
Тротоар во едно или во повеќе полиња.

28/04/16 12 Специјални видови на бетон 12
 При тековната контрола на одстварената марка на бетон, за 
бетон категорија II во фабрика за бетон, големината на 
партијата на бетон зависи од количеството на бетон 
произведено во еден месец, при што количината на бетон 
не смее да биде поголема од 2000m3
не смее да биде поголема од 2000m3.

28/04/16 13 Специјални видови на бетон 13
 За осигурување на квалитетот на свежиот и стврднатиот 
бетон, при контрола на производство на бетонот треба да се 
контролираат:

Сите компоненти на бетонот
С б
Производствената способност на фабриката за бетон
Својства на стврднатиот бетон оцена на постигнатата МБ и
Својства на стврднатиот бетон, оцена на постигнатата МБ и 
на другите својства на бетонот
Вградување и негување на бетонот
Вградување и негување на бетонот

28/04/16 14 Специјални видови на бетон 14
 Агрегат

Агрегатот треба да има сертификат за квалитет.
Контролните испитување на агрегатот се вршат по фракции, 
најмалку еднаш неделно или при секоја промена при што се 
исптуваат следните својства:
Влажност на ситните фракции
Влажност на ситните фракции
Гранулометриски состав
Количеството на ситни честички помали од 0 09mm
Количеството на ситни честички помали од 0.09mm

28/04/16 15 Специјални видови на бетон 15
 Цемент

Цементот истотака треба да има сертификат за квалитет.
Контролните испитување на цементот, се спроведуваат со 
испитување на следните својства:

Стандардна конзистенција,
Почеток и крај на времето на врзување и
П
Постојаност на волуменот
ј

28/04/16 16 Специјални видови на бетон 16
 Цемент

Примероците на цемент се испитуваат со секоја дневна 
испорака на цемент на иста класа или вид или ако цементот 
одлежал повеќе од 3 месеци.
ќ 3
Едно испитување се врши на секои 250t складиран цемент 
во фабриката за производство на бетон
во фабриката за производство на бетон.

28/04/16 17 Специјални видови на бетон 17
 Вода

Квалитетот на водата се контролира еднаш на секои три 
месеци според стандардот МКС У.М1.058

Адитиви
Се испитуваат за секоја количина која е донесена во 
фабриката за бетон, едно испитување на 6месеци според 
стандардот МКС У.М1.037.
стандардот МКС У.М1.037.
Секој адитив треба да има сертификат за квалитет.

28/04/16 18 Специјални видови на бетон 18
 Производствената способност на фабриката за бетон се 
определува со контролни испитувања во согласност со 
стандардот МКС У.М1.050, на почетокот на работата и на 
секои 12 месеци редовна работа на фабриката за бетон.
Контролата на свежиот бетон опфаќа испитување на
Контролата на свежиот бетон опфаќа испитување на 
конзистенција, испитување на вовлечени пори, 
температурата на бетонот ако бетонирањето се врши во 
посебни услови.
Испитувањето на конзистенцијата  се врши на почетокот на 
производство на бетонот на почетокот на секоја смена и
производство на бетонот, на почетокот на секоја смена и 
при изработка на бетонските тела за испитување на 
својствата на стврднатиот бетон.

28/04/16 19 Специјални видови на бетон 19
 Количеството на пори се испитува еднаш дневно и при 
изработка на бетонските тела за испитување на својствата 
на стврднатиот бетон.
Температурата на бетонот се предвидува со програмата за 
испитување.
испитување

28/04/16 20 Специјални видови на бетон 20
 Производителот на бетон е должен за секој вид на бетон кој 
редовно се произведува да ја испитува јакоста на притисок 
и врз основа на добиените резултати да ја контролира 
марка на бетонот.

Проверката и оцената на постигната марка на бетон се врши 
според стандардот МКС У.М1.051 според следната постапка:
р д д рд р д д
Тековна контрола на марката на бетон еднаш месечно и
Доказ на марката на бетон која се спроведува на секои три 
месеци.

28/04/16 21 Специјални видови на бетон 21
 За наведените испитувања служат број на примероци кои се 
однесуваат на еден вид на произведен бетон‐партија на 
бетон:
Најмалку еден примерок за секој ден на производство,
Н ј
Најмалку еден примерок на секои 50м3, или на секои 75 
50 3 75
мешавини при што меродавен е случајот кој дава поголем 
број на примероци,
р ј р р ц ,
Ако количеството на произведениот бетон е поголема од 
2000м3, по еден примерок на 100м3 или на скои 150 
мешавини на бетон.
б

28/04/16 22 Специјални видови на бетон 22
 Бројот на примероци за определување на јакост на 
притисок се определува за секоја класа или вид на бетон во 
зависност од условите во кои бетонот се спрема и вградува.

М
Може да се појават следните три случаи:
ј

28/04/16 23 Специјални видови на бетон 23
 а)За бетон категорија II кој е транспортиран на градилиште 
од фабрика за бетон која го задоволува стандардот МКС 
У.М1.051 при што примероци се земаат според следните 
услови:
Еден примерок за секој ден на производство
Еден примерок за секој ден на производство,
Еден примерок на 100м3 бетон или на 150 мешавини
Најмалку три примероци за една партија на бетон
Најмалку три примероци за една партија на бетон,
Еден примерок од секоја количина на бетон испорачана за 
важни конструктивни елементи во кои се вградува помала 
количина на бетон.

28/04/16 24 Специјални видови на бетон 24
 б) Бетон категорија II кој се спрема исклучиво за потребите 
на градилиштето односно објектот или за потребите за 
производство на монтажни елементи под услов фабриката 
за производство да ги исполнува условите со стандардот 
МКС У М1 051
МКС У.М1.051.

Во овие случаи, резултатите од испитувањата кои се 
у ,р у д у
користат за контрола на производство на бетон може да се 
употребат и за докажување на квалитетот на бетонот на 
лице место на вградувањето При тоа треба да се настојува
лице место на вградувањето. При тоа треба да се настојува 
земањето на примероци да се врши на лице место пред 
вградување на бетонот, а не во фабриката за производство.

28/04/16 25 Специјални видови на бетон 25
 в) Бетон категорија I
За овој вид на бетон не се бара контрола на производството 
ј д р р р д
на бетон, па земените примероци на лице место пред 
вградување треба да се два пати поголеми од оние во точа 
а).
а)

28/04/16 26 Специјални видови на бетон 26
 Оцена на сообразноста со поставените услови за квалитет 
на местото на вградување на бетонот се дава по партии на 
бетон и се однесува на:
Оцена на постигнатата марка на бетон и
О
Оцена на посебните својства на стврднатиот бетон.
б ј б

28/04/16 27 Специјални видови на бетон 27
 Со Правилникот за бетон и армиран бетон 1987 година, 
Со Правилникот за бетон и армиран бетон 1987 година
бетонските работи се изведуваат според проектот на 
конструкцијата и според проект за квалитетот на бетонот.
Проектот за квалитет на бетонот е елаборат со технолошки 
карактер со чија примена треба да се осигураат две цели:

Обезбедување на сите барања поставени во проектот на 
конструкцијата за бетонот и бетонските работи и
конструкцијата за бетонот и бетонските работи и 
Навремено планирање на сите горенаведени активности за 
д
да не дојде до импровизации во фазата на изведба на 
д јд д р ц ф д
работите и со тоа да се избегнат штетните последици од 
грешки во организацијата и технологијата.

28/04/16 28 Специјални видови на бетон 28
 Проектот на квалитет на бетонот го изработува изведувачот 
Проектот на квалитет на бетонот го изработува изведувачот
кој учествува во изградбата на објектот, производителот на 
бетонот и изведувачот на бетонските работи.

Во општ случај станува збор за проект на квалитет на 
бетонот за фабриката за производство на бетон и проект за 
квалитет на бетонот за градилиште.

Проектот за бетон не е потребен за индивидуални и 
р р д у ј ј
приземни згради и за помалку значајни објекти.

28/04/16 29 Специјални видови на бетон 29
 Ако се работи за проект на бетон на градилиште, ако 
Ако се работи за проект на бетон на градилиште ако
бетонот се произведува во фабрика за бетон која ги 
исполнува условите на стандардот МКС У.М1.050, што значи 
дека се работи за бетон категорија II, бетонот треба да ги 
има следните делови:

1.Подлоги од конструкцијата
Опис на конструкцијата постапката на градење и
‐Опис на конструкцијата, постапката на градење и 
карактеристики на пооделни конструктивни елементи, 
ру
‐Количини на бетон по конструктивни елементи, ,
‐Услови за квалитет на бетонот
‐Дефинирање на класи на бетон

28/04/16 30 Специјални видови на бетон 30
 2.Рецептури за бетон за кои треба да се приложи:
2 Рецептури за бетон за кои треба да се приложи:
‐Резултати од претходни испитувања за усвоените 
компоненти на бетон, резултати од испитување на
компоненти на бетон, резултати од испитување на 
својствата на свежиот и стврднатиот бетон во лабораторија 
и/или фабрика за бетон.
‐Услови за квалитет за предвидените компоненти 
материјали: агрегат, цемент, вода и адитиви
Усвоен состав за пооделни класи на бетон маси на
‐Усвоен состав за пооделни класи на бетон, маси на 
компоненталните материајли во единица запремина на 
свежиот бетон, гранулометриски состав на агрегатот, 
максимално зрно на агрегатот, конзистенција‐
обработливост, марка на бетон и евентуално други посебни 
својства на бетонот
својства на бетонот
28/04/16 31 Специјални видови на бетон 31
 3.План на бетонирање‐фази на бетонирање, работни 
3 План на бетонирање фази на бетонирање работни
прекини, дебелина на слојот, организација на технолошките 
операции, динамички план ан бетонирање идруго.
4.Дефинирање на партии на бетон
5.Начин на транспорт и вградување на бетонот (средства за 
надворешен и внатрешен транспорт, траење на 
транспортот, број на транспортни средства, резервни 
транспортни средства, постапка на претовар на свежиот
транспортни средства, постапка на претовар на свежиот 
бетон, опрема за вибрирање на бетонот, начин и 
времетраење на збивањето на бетонот, постапка на 
за р а а обрабо а а бе о о ре
завршната обработка на бетонот, предвидени мерки за 
е ер за
бетонирање во посебни услови при високи или ниски 
надворешни температури.

28/04/16 32 Специјални видови на бетон 32
 6.Проект на скеле, план за монтажа на елементите и проект 
6 Проект на скеле план за монтажа на елементите и проект
на оплата за посебни видови на оплата.
7.Начин на негување на бетонот.
7.Начин на негување на бетонот.
8.Термин‐план за ослободување на конструктивните 
елементи од оплатата, скелето‐начин на докажување на 
исполнетост на условите за демонтажа на оплатата и 
скелето, постапки и фази на демонтажа.
9 Програма за контролни испитувања на составните
9.Програма за контролни испитувања на составните 
компоненти на бетонот.
10. Програма за контролни испитувања на бетонот.
р р р у
11.Програма за контрола на скеле, оплата, транспорт, 
вградување, нега и др.

28/04/16 33 Специјални видови на бетон 33
 12. Програма за контрола на сообразноста со условите на 
12 Програма за контрола на сообразноста со условите на
проектот на конструкцијата:
Програма за контрола на марката на бетон по партии, број
Програма за контрола на марката на бетон по партии, број 
на испитувања и критериуми за превземање на секоја 
партија,
Програма за испитување и оцена на посебните својства на 
бетонот
Начин на земање на примероци чување и испитување на
Начин на земање на примероци, чување и испитување на 
примероците на бетон.

28/04/16 34 Специјални видови на бетон 34
 Ако се работи за проект на бетон на градилиште, ако 
Ако се работи за проект на бетон на градилиште ако
фабриката за бетон не ги исполнува условите на стандардот 
МКС У.М1.050, се работи за бетон категорија I, проектот за 
бетон ги има следните измени:
1. Може да се предвидат само марките на бетон 10, 15, 20 и 
25.
25
2. За рецептурите треба да има претходни исшитувања
3 Програма за контрола на составните компоненти не е
3.Програма за контрола на составните компоненти не е 
потребна
4.Програмата за контролни испитувања на бетонот, треба да 
р р р у , р д
програма за испитување на најмалата количина на цемент 
во бетонот

28/04/16 35 Специјални видови на бетон 35
 5.Програмата за контрола на сообразноста треба да биде 
5 Програмата за контрола на сообразноста треба да биде
врз основа двојно поголем број на примероци

28/04/16 36 Специјални видови на бетон 36
 Проектот за контрола на бетонот за фабрика за бетон треба 
Проектот за контрола на бетонот за фабрика за бетон треба
да ги има следните делови:
1.Рецептури за сите класи на бетон кои се произведуваат во
1.Рецептури за сите класи на бетон кои се произведуваат во 
фабриката за бетон,
2.Програма за контрола на производството на фабриката за 
бетон:
Програма за контрола на производната способност на 
фабриката според МКС У М1 050
фабриката според МКС У.М1.050,
Програма за испитување на составните материјали, 
р р у ј
програма за испитувања на својствата на свежиот и 
стврднатиот бетон според МКС У.М1.051,
Презентација на резултатите на тековната контрола на МБ

28/04/16 37 Специјални видови на бетон 37
 Презентација на извештајот за одстварена марка на бетон и 
Презентација на извештајот за одстварена марка на бетон и
останатите посебни својства
Пропратен лист за испорака на свежиот бетон.
Пропратен лист за испорака на свежиот бетон.

28/04/16 38 Специјални видови на бетон 38
28/04/16 39 Специјални видови на бетон 39
28/04/16 40 Специјални видови на бетон 40
28/04/16 41 Специјални видови на бетон 41
28/04/16 42 Специјални видови на бетон 42
28/04/16 43 Специјални видови на бетон 43