PRACTICAL

PIPING STRESS
HANDBOOK

Piya Kittitanesuan, B.Eng., Mech.

( ปยะ กิตติธเนศวร )

Piping Engineer
Pöyry Energy Ltd
Bangkok, Thailand

First Issued : January 1998

Last Update : February 2008

1
 เกี่ยวกับผูเขียน

ปยะ กิตติธเนศวร ปจจุบันทํางานเปนวิศวกรใหกับบริษัทเพอรี่เอ็น

เนอจี่ (ประเทศไทย) จํากัด ตําแหนงหัวหนาฝายออกแบบวิศวกรรมระบบ
ทออุตสาหกรรม สําเร็จการศึกษาชั้นมัธยมจากโรงเรียนปทุมคงคา ในป
2534 และ สําเร็จวิศวกรรมศาสตรบัณฑิต(วิศวกรรมเครื่องกล) จาก
มหาวิทยาลัยเชียงใหม ในป พ.ศ.2538

ประวัติการทํางาน (Piping Experiences)

1995-2000 (over 4 years) Foster Wheeler International Corp.
2000-2002 (2 years) Toyo Engineering Ltd.
2002-2003 (1 year) NKK Engineering Ltd.
2003-2004 (6 month) Pro-En Technologies Ltd.
2004-2005 (1year 8 month) Chevron Offshore (Thailand) Ltd.
2005-Present Pöyry Energy Ltd.

2
 สารบัญ
Page
คํานํา i
คําศัพท (Vocabulary) ii
บทนํา
บทที่ 1 Basic Piping Stress Analysis และการใชโปรแกรม CAESAR II 1
1.1 Basic Piping Stress Analysis
1.2 Basic Stress Quantities
1.3 Code Compliance Basics
1.4 Code Stress Allowable
1.5 Checking Step for Stress Analysis
1.6 Piping Stress Analysis Method

บทที่ 2 Static Analysis x

2.1 Linear and Non-Linear Equation
2.2 CAESAR II Type Support
2.3 Linear and Non-Linear Restraint
2.4 Static Analysis

บทที่ 3 Piping on Rack x

3.1 Pipe Rack Design for Process Plants
3.2 Piping Layout on Pipe Rack
3.3 How to design pipe support for lines on pipe rack
3.4 How to design expansion loop

บทที่ 4 Pipe Support Design x

4.1 Introduction to pipe support design
4.2 Guideline for shoe selection
4.3 Guideline for Pipe Support
4.4 Minimum Leg Required
4.5 Pipe Support around Equipment

บทที่ 5 Spring Hanger Design x

5.1 Variable Spring Hanger
5.2 Constant Spring Hanger
5.3 Spring Function
5.4 When install spring support

บทที่ 6 Jacket Pipe x

- How to model and analysis jacket pipe
- Model jacket pipe by equivalent method
- Minimum leg require for jacket pipe
- Critical Buckling Force for Jacket pipe

บทที่ 7 Dynamic x
- Introduction of Dynamic Theory
- Characteristics of Dynamic Load
- Dynamic analysis for reciprocating compressor line
- How to solve static and dynamic problem
- Impact load analysis
- Water Hammer
- Wind Load

3
บทที่ 8 Seismic Analysis x
- Seismic code
- Using CAESAR II for seismic analysis
- How to set up Caesar II for seismic load
- Caesar II load case to be analyzed for seismic load
- How to design pipe support for seismic load
- How to reduce seismic load and stress

บทที่ 9 Stress Analysis for Underground Piping x

บทที่ 10 โครงสราง file ของ Program CAESAR II x

- เจาะลึกโครงสราง file ของ CAESAR II
- ไฟล ควบคุมการทํางานของ CAESAR
- Unit file ไฟลควบคุมระบบหนวย
- ไฟล อื่นๆ

บทที่ 11 3D CAD and CAESAR II x

- Introduction to PDMS 3D and STRESS -C
- การใช STRESS-C สรางไฟลกลาง (neutral file) สําหรับ มาใชกับ CAESAR II
- การนํา neutral file มา สราง piping input file
- Introduction to PDS and PD-Stress

บทที่ 12 CAESAR II Structural Model x

- How to use CAESAR II model the structure
- How to include structure model to piping model

บทที่ 13 How to develop online piping calculation on web site x

- Develop web programming for online calculation
- pipe wall thickness
- maximum pipe span
- pipe branch reinforcement
- pressure drop calculation
- trunnion arm loading calculation
- flange leakage calculation
- cantilever bracket calculation

เอกสารอางอิง (REFERENCES) x
APPENDIX A: Equipment Allowable Nozzle Loads x
APPENDIX B: CODE stress x
APPENDIX C: Stress Analysis Check List x
APPENDIX D: CAESAR II Load Case to be Analysed x
APPENDIX E: Pipe Span Calculation x
APPENDIX F: Piping Program develop by using Visual Basic x
APPENDIX G: How to include piping input file x
APPENDIX H: Hot Sustain and Cold Sustained Stress x
APPENDIX I: Unix and Apache Server, PHP, Mysql Database and PHPMyadmin x

4
 คํานํา

ตั้งแต สําเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยใน ปพ.ศ 2538 ผูเขียนไดเริ่มงานทางดาน

วิศวกรรมระบบทออุตสหากรรม (Piping Engineering) กับบริษัทอเมริกาแหงหนึ่ง โชค
ดีมีโอกาสเรียนรูทํางานดาน Piping Stress Analysis โดยเฉพาะ กับวิศวกรผูเชี่ยวชาญ
เฉพาะดานชาวตางประเทศจากหลายสัญชาติ เนื่องจากศาสตรทางดานนี้เริ่มพัฒนามา
ไดไมกี่สิบป ดังนั้นวิศวกรไทยที่เชียวชาญทางดานนี้ จึงมีจํานวนนอยอยู สวนตํารา
ภาษาไทยที่เกี่ยวกับ Piping Stress ก็ยังไมมีผูใดถายทอดเอาไวใหจนกระทั่งปจจุบัน

หนังสือเลมนี้มีวัตถุประสงค เพื่อรวบรวมความรู ประสบการณ ในการวิเคราะห

และแกปญหาความเคนในระบบทอ และนํามาถายทอด ใหกับวิศวกรไทยรุนใหมและ
นักศึกษาที่มีความสนใจในงานทางดานวิศวกรรมระบบทอ โดยหวังวาเราจะตอยอด
พัฒนาความรูในศาสตรนี้ ไดอยางรวดเร็วและไมแพชาติใดในโลก

ผูเขียนตองการแสดงใหเห็นวา ความรูพื้นฐานทางวิศวกรรม ที่เราเรียนกันมาใน

โรงเรียนและมหาวิทยาลัยนั้น นั้นมีคุณคาในวิชาชีพอยางมาก เชน กฏฟสิกค ขอที่ 1
ของทานเซอรไอแซคนิวตัน มาประยุกตใชงาน ควบคูกับการนําเสนอซอฟแวรสมัยใหม
ทางดาน piping stress analysis อยาง CAESAR II จะทําใหศาสตรนี้ไมไดยากเหนือ
ความเขาใจแตอยางใด และชวยใหลดเวลาในการทํางาน ที่สูญเสียไปกับการหาผลลัพธ
โดยอาศัยโปรแกรมคอมพิวเตอร อยางลองผิดลองถูก

หนังสือเลมนี้จะสําเร็จลงไมไดเลย หากขาดความรูเมื่อหลายรอยปกอน จากทาน

ปรมาจารย เซอรไอแซค นิวตัน ครูบาอาจารยที่ประสิทธประสาทวิชาการดานวิศวกรรม
จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม และรุนพี่วิศวกรทั้งชาวไทย พี่สมภพ พูนทรัพย ที่ชวยเหลือ
ผมเขาสูวงการ piping engineering และวิศวกรชาวตางประเทศที่เปนหัวหนาและ
อาจารยผม อยาง Mr.John M Nedovich, Mr. David Maloney, Mr. Brian Hutchison
และ Mr.Steve Holdaway ที่ใหความเมตตา มอบโอกาสในการงาน และถายทอด
ประสบการณ ความรูจากการทํางานจริง และที่สําคัญ ขอขอบคุณอยางสูงสําหรับบริษท ั
เพอรี่ เอ็นเนอยี่ (ประเทศไทย) จํากัด โดยเฉพาะนายใหญ ชาวสเปน และ ดร.อเล็กซ พี่
ST พี่ SA และพี่ SU ที่ใหโอกาสรับผมไดทํางานที่บริษัทเพอรี่ ที่นี่เปดโอกาสใหผมได
ทําเวบไซต pipingengineer.com ในเวลาเลิกงาน ยามวาง เปนงานอดิเรก แตงตํารา
เขียนบทความ ถายทอดความรูใหกับสังคมและรุนนองวิศวกรไทย หากมีกุศล ผลบุญที่
ไดจากการถายทอดความรูนี้ทั้งหมด ผมขอมอบกุศล ผลบุญนั้นทั้งหมด แดทานผูมี
บุญคุณทุกทานที่กลาวมาและบุคคลอื่นๆที่ไมสามารถกลาวไดหมดในที่นี้ แลวดวย
เทอญ

ปยะ กิตติธเนศวร

ศรีราชา ประเทศไทย
กุมภาพันธ 2550

5
 คําศัพท (Vocabulary)

Anchor จุดยึดตรึงทอ ณ จุดนั้นทอไมสามารถขยับเขยื่นไป

ไหนได
B
Corrosion Allowance คาเผื่อการสึกกรอน
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z

6
 บทที่ 1
BASIC PIPING STRESS และ การใช โปรแกรม CAESAR II
By Piya Kittitanesuan
(ปยะ กิตตธเนศวร)
Lead Piping Engineer

Poyry Energy Ltd. (Thailand)

(update 29 February 2008)

พื้นฐานการวิเคราะหความเคนในระบบทอ (Basic Piping Stress

Analysis)
ระบบทอที่มีอุณหภูมิปฏิบัติการ (Operating Temperature) สูงกวา
อุณหภูมิบรรยากาศ(Ambient Temperature) จะทําใหทอ เกิดการขยายตัว
สวนระบบทอที่มีอุณหภูมิต่ํากวาอุณหภูมิ ambient จะทําใหทอเกิดการหด
ตัว ทั้งสองระบบนั้นไมเพียงทําใหเกิดปญหา การขยายหรือหดตัวของระบบ
ทอ ยังจะทําใหเกิดปญหาความเคนในระบบทออีกดวย ระบบทอจะพัง
เสียหายหรือไมพังขึ้นอยูกับความเคนมีมากนอยเพียงใด ถาคาความเคนที่
เกิดขึ้นอยูในขอบเขตที่ code จํากัดไว ระบบทอก็คงอยูได แตการวิเคราะห
หาคาความเคนในระบบทอเพียงอยางเดียวยังไมเพียงพอ วิศวกรระบบทอ
(Piping Engineer) จะตองคํานวณหาแรงและโมเมนต ที่กระทํา ณ จุด
ตางๆ เชน ที่จุดรองรับทอ(pipe support ) ซึ่งจุดรองรับทอ ที่เจอในงาน
ทอ ก็ไดแก line stop, guide หรือวา จะเปน nozzle ของอุปกรณ
(Equipment) ก็ได แรงที่เกิดจากระบบทอ จะตองมีคาไมมากเกินไป
ไมเชนนั้นจะทําให โครงสรางหรืออุปกรณตางๆ พังเสียหายได

วิธีการคือเราจะนําคาแรงและโมเมนต ที่คํานวณไดนี้มาเปรียบเทียบ
กับคา Allowable Forces และ Moments โดยคาแรงและโมเมนตที่คํานวณ
ไดนั้นจะตองไมเกินคา Allowable วิศวกรที่คํานวณความเคนในระบบทอ
สามารถทราบคา Allowable Load ไดจาก โรงงานผูผลิตอุปกรณนั้นๆ หรือ
ไดจาก code ที่ใชกับอุปกรณตางๆ เชน ถาเปน pump ก็อาจจะใช code
API 610 ถาเปน steam turbine ก็อาจใช code ของ NEMA SM23 แตถา
เปน Tank ขนาดใหญ ก็อาจใช code API650 เหลานี้เปนตน จะใช code
ไหน แตละโครงการ(project) ก็ไมเหมือนกัน แตโดยทั่วไปในงาน
ออกแบบโรงงานปโตรเคมีและโรงกลั่นน้ํามันทั่วโลก ก็นิยมใช code ที่
กลาวมานี้ทั้งนั้น
หนังสือเลมนี้จะสอนใหทานทราบถึง วิธีการออกแบบทอใหมีความ
ปลอดภัย โดยเราจะยึกหลักการพื้นที่วา ระบบทอจะตองถูกออกแบบใหมี
ความยืดหยุน(Flexibility) โดยใชจํานวนขอตอ(Fitting) ใหนอยที่สุด เพื่อ
ความประหยัดเงินของนักลงทุน และ ลด pressure drop ที่เกิดขึ้นใหนอย
ที่สุด

1
1.1 BASIC STRESS QUANTITIES

กอนที่เราจะเริ่มทําการคํานวณ pipe stress ใหเราทบทวนเกี่ยวกับ

ปริมาณ stress พื้นฐานตอไปนี้กอน ซึ่งสวนใหญเราก็เรียนรูกันมาใน
โรงเรียนวิศวกรรมเรียบรอยแลว ผมจึงไมอธิบายมันมาก

AXIAL STRESS (ความเคนตามแนวแกน)

Axial Stress = Force

Area

SHEAR STRESS (ความเคนเฉือน)

Shear Stress = Force in Shear

Shear Area

BENDING STRESS (ความเคนดัด)

σ = Mc M
I

โดยที่
M- Moment @ cross section
c- Distance from neutral axis to outer surface
4 4
I – cross section moment of inertia = Π (do – di )
64

2
LONGITUDINAL PRESSURE STRESS

σPL = F/A = Pd/4t

HOOP PRESSURE STRESS

σPH = F = Pd
A 2t

ทางยุโรปนิยมใช คา d เปน outside diameter มากกวาที่จะใชเปน inside

จากกฏขอที่ 1 ของนิวตัน [ Σ F = 0 ]

2 F = Pdi L

σPH = Pdi L = Pdi

2t L 2t

จริงๆ แลว สมการ hoop pressure stress ที่ใชกลาวถึงขางบนนี้ เปน

สมการ ที่ใหคาประมาณ สมการที่ใหคาไดแมนยํา นั้น ถูกกําหนดโดย
สมการของ LAME ดังตอไปนี้

σPH = Pri2 + L ri2 ro2 P / r2

ro2 - ri2

r = position thru the thickness

3
 รูปที่ 1 คือการการกําหนดคาใหกับ program CAESAR II มี 4
option ใหเลือก คือ ID, OD, MEAN และ LAMES_EQ ถาเราตองการคาที่
conservative ที่สุดใหเลือกใช base hoop stress on เปน OD แต
โดยทั่วไป นิยมใช ID ที่เปนเชนนี้ คงเปนเพราะตองการใหแกปญหาความ
เคนผานไปไดโดยงาย

ดังนั้นกอนที่จะเริ่มตน ทํา piping stress analysis โดยใช CAESAR

II ก็ควรจะตั้งคาตรงนี้กอน โดยไปที่ TOOL บน main menu ของ
CAESAR II Version 5.00 และ Configures/Setup ก็จะได dialog box ดัง
รูปที่ 1

รูปที่ 1 การกําหนด diameter ที่ใชในการคํานวณ hoop stress ใหกับ CAESAR II

กอนอื่นผมอยากใหเราตัดความกังวลในการใชโปรแกรมไปกอน ผมยังคงไม
ถายทอดตอนนี้ เพราะนั่นไมใชประเด็นสําคัญที่สุดในตอนนี้ อยากใหเรา
เขาใจพื้นฐานกอน แมจะไมมี โปรแกรมก็สามารถเขาใจหลักการได

Longitudinal Stress ที่เกิดขึ้นบนผนังทอ

โดยทั่วไป หนาตัดของทอจะเกิดปญหา longitudinal stress หลักๆ ได

4
สามรูปแบบคือจาก bending , axial และ pressure ดังนั้นสมการในการ
คํานวณหาคา longitudinal stress ที่หนาตัดทอจะเปนดังนี้

Mc + F + Pd
I A 4t

Bending axial pressure

ซึ่งโดยทั่วไปแลว U.S Code ก็จะใชรูปแบบสมการขางบนในการหา

longitudinal stress

สําหรับ ASME B31.3 stress ที่เกิดขึ้นขางบน เรียกวา Sustained

Stress ซึ่งเกิดจากการ combine stress ที่เกิดจาก ความเคนเนื่องจาก
โมเมนตดัด ความเคนตามแนวแกน และ ความเคนที่เกิดจากความดัน แต
สําหรับ B31.1 Sustained Stress ที่เกิดขึ้นจะพิจารณา มาจาก ความเคน
เนื่องจากโมเมนตดัด และ ความเคนที่เกิดจากความดัน เทานั้น เขียนเปน
สูตร งายๆ ไดดังนี้

Mc + Pd
I 4t

Bending pressure

ASME Code ไดบอกวา Sustained Load เกิดจากผลกระทบของ ความดัน

น้ําหนัก ที่เกิดขึ้นบนทอ ดังนั้นจะเห็นวา longitudinal stress ที่กลาว
มาแลวขางตน ก็คือ ความเคนที่เกิดจาก Sustained load นั่นเอง ซึ่งตอไป
เราก็จะเรียก กันเทหๆ แบบภาษาเทพ วา Sustained Stress (SL)

1.3 CODE COMPLIANCE BASICS :

ASME CODE ไดกําหนด รูปแบบการเสียหายพื้นฐานสองแบบ ดังนี้

1. Sustained ( or Primary ) Stress Failure

2. Expansion (or Secondary ) Stress Failure

ซึ่งแตละ แบบ ก็มีลักษณะเฉพาะไมเหมือนกัน

5
ลักษณะที่เปน PRIMARY STRESS
1. primary stress สวนเกิน มีสาเหตุมาจากการเกิด plastic deformation
และ rupture.

รูปที่ 2
2. สวนใหญเกิดจากการรับภาระเนื่องจาก น้ําหนัก(weight) และ ความดัน
(pressure) Allowable limits สําหรับ sustained stresses นั้น จะ
สัมพันธกับ คา yield stress ของ material
3. การพังเสียหายจะเกิดขึ้นแบบทันทีทันใด จะไมมีอาการเตือนใหเราเห็น
ลวงหนา เหมือนกับการพังเนื่องจากการลาของวัสดุ (fatigue)
4. โดยปกติจะไมเกี่ยวกับ cyclic

ลักษณะที่เปน SECONDARY STRESS

1. เกิดเนื่องจากการขยายตัวของทอ เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ
(thermal expansion)
2. การพังเสียหายอาจจะเกิดการ crack เปนจุดเล็กๆ ตามผิวดานใน หรือ
ดานนอกของทอกอน

รูปที่ 3

ลักษณะของ OCCASIONAL STRESS

กรณีทั่วไป ระบบทอจะเกิดความเคนทั้งสองแบบขางตน แตก็ยังมีเหมือนกัน
ที่จะเกิดการเสียหายเนื่องจากเกิดเหตุการณตามโอกาส เชน แรงลม
(wind), เกิดแผนดินไหว (earthquakes), เกิดฆอนน้ํา เชน steam หรือ

6
water hammer, Pressure Safety Valve (PSV) ทํางาน เนื่องจาก
เหตุการณขางตน อาจจะเกิดขึ้นหรือไมเกิดขึ้นก็ได การพิจารณาการ
เสียหายแบบนี้จึงขึ้นอยูกับวิศวกรผูทําการออกแบบอีกที หรือไมก็มีการ
กําหนดจากขอกําหนดในการออกแบบจากลูกคา

1.4 CODE STRESS ALLOWABLE :

เกณฑคาความเคนสูงสุดที่ ยอมรับได ซึ่งแตละประเทศจะมี
ขอกําหนดเปนของตัวเอง สําหรับประเทศไทยยังไมมีขอกําหนดนี้ใหใช
โดยมากโรงงานในประเทศไทยใช หลักเกณฑของอเมริกา ในแตละ
ประเภทของโรงงาน ก็ยังกําหนดแตกตางกันไปอีก เชน โรงงานประเภท
Power Plant ไดกําหนดใช Code B31.1 สวนโรงงานประเภท Process
Plant ไดกําหนดใช Code B31.3
เนื่องจากสวนใหญเราจะทําโรงงานประเภท Process Plant และ
Power Plant กัน ดังนั้นขอยกตัวอยางของ ทั้ง Code B31.1 และ B31.3
ซึ่ง code B31.3 ไดกําหนด Code stress allowable ไวดังตอไปนี้

THE SUSTAIN ALLOWABLE STRESS

คือการเอาคา hot yield stress มาคูณดวยคา factor ซึ่ง sustained
stresses ไมควรจะเกินคา materials elastic limit ณ อุณหภูมิ ที่
operating หรือ อุณหภูมิที่ใชในการ design ถาเขียนเปนสมการจะไดดังนี้

SL < Sh

โดยที่
SL = Stress ที่เกิดขึ้นเนื่องจาก sustained load
Sh = Hot Allowable stress มีคาไมเกิน 0.666 Sy หรือ 0.25 Su

คา Sh นี้เราสามารถเปดหาคาไดจาก table A-1 ใน ASME B31.3

เชน ทอ carbon steel A53 Gr.B ที่อุณหภูมิ 200 องศาฟาเรนไฮต จะได
คา Sh = 20000 psi. หรือ จะแปลงเปนหนวย SI ก็หารดวย 145 จะได
เทากับ 137.93 N/mm2 ตัวเลข 145 นี้เปนตัวเลขใชประมาณในการแปลง
หนวย ซึ่ง จํางาย และ ใชบอย แตถาตองการจะเอาตัวเลขแปลงหนวยจริง
ก็ตองหารดวย 145.037743897 สําหรับวิศวกรแลว ผมรูวาพวกเราคงไม
ชอบกันเทาไร

การใชโปรแกรม piping stress package ตางๆ บางทีเราอาจเปดวัสดุที่

ตองการหาไมเจอ เปนเพราะวา วัสดุตัวนั้นไมมีใชใน ASME Code ASME
B31.1 , B31.3 ก็ได ตรงนี้เราควรตรวจสอบดูใหแนชัด

7
THE EXPANSION ALLOWABLE STRESS RANGE
คานี้จะตองไมเกิน สองเทาของ yield stress คูณกับ safety factor ,
cyclic reduction factor ลบ ดวยคา mean stress ซึ่ง total stress
range ( expansion บวกกับ sustained) ถูก set ไวเทากับ สองเทาของ
yield stress

SA = f ( 1.25 Sc + 1.25 Sh – SL )
โดยที่
SA = Allowable Displacement Stress Range
f = Cyclic reduction factor for fatigue from Table
302.3.5 (B31.3 edition 2002)
Sc = Cold allowable stress
Sh = Hot allowable stress
SL = Longitudinal Stress

คา f นั้น ขึ้นอยูกับ จํานวนรอบความรอนที่ทอจะไดรับ ซึ่งกําหนดไวใน

code B31.1-2004 table 102.3.2 ดังนี้
f = 1.0 สําหรับ 7000 รอบ หรือต่ํากวา
f = 0.9 สําหรับ 7000 – 14000 รอบ
f = 0.8 สําหรับ 14000 – 22000 รอบ
f = 0.7 สําหรับ 22000 – 45000 รอบ
f = 0.6 สําหรับ 45000 – 100000 รอบ
f = 0.5 สําหรับ มากกวา 100000 รอบ

สวน B31.3-2002 ใหคาไวดัง table 302.3.5 ซี่งก็ไมแตกตางจาก B31.1

เทาไรนัก แตพอมา Edition B31.3-2004 เปลี่ยนมาเปน plot graph แทน
ดัง Fig. 302.3.5 สังเกตุใหดี B31.3 Edition 2004 มีบางชวงคา f มากกวา
1 ซึ่งคือชวงที่เปนเสนประ อันนี้สําหรับทอที่ทําจาก Ferrous material ซึ่งมี
คา minimum tensile strength เทากับหรือไมเกิน 75000 psi (517 MPa)
และ อุณหภูมิออกแบบทอ ไมเกิน 371 องศาเซลเซียส

8
รูปที่ 4 คา f จาก ASME Code B31.3 Edition 2004

สวนใหญแลวระบบทอในโรงงานที่เราออกแบบ จะอยูในชวงไมเกิน
7000 รอบความรอน ยกตัวอยางเชนทอ relief valves เพราะการทํางาน
ของ relief valve คงไมเกิด ขึ้นบอยมาก การนับรอบความรอน ก็ใหนับทอ
ที่มีของไหลทํางานอยูภายใต operating condition เมื่อ operate
จนกระทั่ง shut down ครั้งหนึ่งก็ถือวาเปน 1 รอบความรอน

THE OCCASIONAL STRESS คือ stress ที่เกิดขึ้นแบบชั่วขณะ หรือ

เกิดขึ้นเปนบางครั้งบางคราว ไมแนไมนอน อาจจะมีหรือไมมีก็ได เชน
แผนดินไหว(seismic ) wind load, water hammer เหลานี้ยากตอการ
คาดเดาวาจะเกิดเมื่อไร อยางไร รายละเอียดเกี่ยวกับ การวิเคราะหระบบ
ทอเมื่อเกิดแผนดินไหว ผมจะกลาวอีกทีในบทที่ 7
Allowable stress สําหรับกรณีนี้ ASME Code ไดกําหนดใหมีคามากขึ้น
กวา Sh ประมาณ 10 ถึง 30 % หรือ 1.1Sh – 1.33Sh ขึ้นอยูกับเราใช
code ไหนในการออกแบบ เชน B31.1 ใช 1.15Sh -1.2 Sh สวน B31.3
ใช 1.3 Sh เปนตน จะเห็นวา B31.1 Power Piping คอนขาง ใช safety
factor สูงกวา B31.3 Process Piping

9
1.5 ขั้นตอนการ Check Piping Stress

ขั้นตอนการตรวจสอบความแข็งแรง ของระบบทอ มีขั้นตอน ดังนี้

1. คํานวณหา sustained stress (SL) ที่เกิดจาก primary load ปกติก็

คือ weight และ pressure
2. คํานวณหา expansion stress (SE) ที่มีสาเหตุมาจาก ความแตกตาง
ของอุณหภูมิ
3. เปรียบเทียบ Sustained Stress ที่คํานวณไดในขอ 1 กับ allowable
stress : Sh โดยที่ SL ตองนอยกวา Sh
4. เปรียบเทียบ Expansion Stress (SE) ที่คํานวณไดตามขอ 2 กับ คา
allowable ดังนี้

a. B31.3 SA = f (1.25Sc + 0.25Sh) ___ (B31.3 Eq.1a)

โดยถา SL นอยกวา Sh คา SA จะเทากับสูตร ดังนี้

SA = f (1.25Sc + 1.25Sh – SL ) ___ (B31.3 Eq.1b)

ดังนั้น
SE < f (1.25Sc + 1.25Sh – SL )

b. B31.1 SA = f (1.25Sc + 0.25Sh) _____(B31.1 Eq.1)

แต B31.1 ยังบอกวา ถากรณี SL นอยกวา Sh คา allowable นี้จะ
เพิ่มขึ้นเปน SA + f (Sh - Sc) คานี้ถือวาเปนคา SA ตัวใหม

ดังนั้น
SE < SA + f (Sh - Sc) ___ (B31.1 Eq.13b)

จากที่บอกไวในกฏเกณฑขอ 3 วา SL ตองนอยกวา Sh ถึงจะ

ยอมรับได ดังนั้นในความเปนไปได สําหรับ Code B31.3 เราก็จะ
ได CAESAR II report ที่ใชแตสมการ Eq.1b แทนที่จะเปน
Eq.1a
สวน Code B31.1 เราก็จะใช Eq.13b แทนที่จะเปน Eq.1 มา
ใชงาน เดี๋ยวในหัวขอถัดไปเราจะไดลองคํานวณกันดู

5. หากมีกรณี occasional load เกิดขึ้น stress ที่เกิดขึ้นจะตองนอยกวา

kSh โดยที่ k อยูระหวาง 1.1 ถึง 1.3

10
 วิธีการขางตน จะทําเฉพาะ ทอที่เปน Critical line เทานั้น สวนทอ ที่ไม
critical เชน ทอน้ําประปา ทอดับเพลิง พวกนี้อุณหภูมิ ความดันไมสูงเทาไร
เราจึงจัดวา เปน Non critical line แลวทอเซอรวิส อื่นๆ หละ เราจะรูได
อยางไร วาทอไหนเปน critical line อันนี้ เราจะใชหลักการในหัวขอ ถัดไป

CAESAR II Output Stress Analysis Report

เรามาดูกันวา CAESAR II แสดงผลการคํานวณ SL กับ Sh และ SE
กับ SA อยางไร
ตัวอยางนี้เปนทอ Carbon Steel ASTM A106 Grade B ใช Code
B31.1 ในการออกแบบ เราจะมาพิจารณา stress ที่เกิดขึ้นทั้งระบบ และ
เฉพาะจุด นอกจากนั้นผมจะยกตัวอยางแนะนําการหา Stress ที่เกิดขึ้น
เฉพาะที่จุด Node 40 และ 120 เพื่อใหเขาใจ วิธีการในหัวขอ 1.5 มากขึน
้

รูปที่ 5 รูปรางหนาตา ตัวอยางระบบทอทั้งระบบ ที่ทําการวิเคราะหความยืดหยุน

11
รูปที่ 5 ตัวอยางนี้เนนความสนใจมาที่ node 120 ซึ่งเปนจุดที่เกิด stress สูงสุดสําหรับระบบทอนี้

12
 แคเห็นตรงนี้อยานึกวาผานจริงๆนะ
มันอาจสับขาหลอกเราได

คา Sh คือคาสูงสุดที่ยอมรับได

รูปที่ 6

รูปที่ 6 แสดง Stress report หลังจากที่ run static analysis แลว

maximum stress สูงสุดเกิดขึ้นในระบบทอนี้ กรณี sustained load อยูที่
node 120 มีคาเทากับ 7971.7 lb/sq.in (หรือ psi) คา allowable hot
stress (Sh) เทากับ 17100 psi.
สัดสวน stress ที่เกิดขึ้นจริง (SL) เทียบกับคาสูงสุดที่ยอมรับได (Sh)
คิดเปน 46.6 % สรุปวาผานดาน step 3 ในหัวขอ 1.5 ไปไดสบายๆ
แลวถาเกิดวา SL เทากับ 16000 psi ถือวาผาน หรือเปลาครับ ถาเรา
ดูจาก report ตรงนี้ ผานแนนอน ครับ ทําไม ถึงจะไมผานหละครับเพเวบ
มาสเตอร
อืมม เฉลย เลยหละกันครับ ผมตรวจสอบจาก ASME B31.1 แลว ไม
ผานเกณฑของ ASME ครับ โปรแกรม CAESAR II ทําฐานขอมูลมาผิด ทํา
ใหไดคา Sh ที่ผิดไปเยอะเลย ที่จริงควรจะเปน 15000 psi ดังนั้น ผม
อยากจะใหคาถากันพลาดไวสักอันหนึ่ง ซี่งอาจารยจอหน เอ็ม เนโดวิช
วิศวกรชาวอังกฤษ ผมเดานะเชื้อสายแกคงมาจากเชคโกสโลวาเกียอะ
เพราะผมเคยดูบอลอะ พวกชื่อลงทายดวย วิชๆ เชน มิโลสเลียวิช ผมเดา
เอานะ นอกเรื่องแลวเรา เอา เขาเรื่องดีกวา อาจารยจอหนผมไดมอบ คาถา
สําคัญมาวา “What do you expect to see?” คือแบบนี้ เราไมควรจะเชื่อ

13
โปรแกรม เพราะมันอาจผิดพลาดได โดยเฉพาะ CAESAR II ผม feedback
พวก error ตางๆใหกับทางผูผลิต มาตั้งแตเวอรชั่นดอสแลวครับ เจอทุก
เวอรชั่น
นั่นเปนเหตุให ผมถายทอดใหนองๆ โดยไมเนนที่การใชโปรแกรม
แตเนนไปที่หลักการ เพราะถาสอนการใชโปรแกรม เราจะไมรูเลยวามัน
คํานวณ มาถูกหรือผิด ลองผิดลองถูก เห็น คําวา stress check passed
ผานก็โอเค แบบนี้เสี่ยงกับระบบทอจะพังไดครับ เรื่องการใชโปรแกรมเรา
คอยวากันทีหลัง เรากินกบตัวใหญกอน ใหเขาใจหลักการกอน การใช
โปรแกรมใหใครสอนที่บริษัทแปปเดียวก็เปนแลว สามารถโมเดล input run
output check stress ผาน ไดสบายๆ แตกับผิด ไมมีประโยชน
ดังนั้นในฐานะที่เราเปนมือใหมทางดาน piping stress กันควรทอง
คาถาของอาจารย จอหน เอ็ม เนโดวิช ไวตลอดขณะที่ทํา piping stress
analysis ดูวาเราคาดหวังที่จะเห็นผลเชนไร เชนทอควรจะตกทองชาง ตรง
นี้ แตทําไม ทอกับโกงตัวขึ้น อะไรแบบนี้ ถามันไมเปนไปตามที่เราคาดหวัง
แสดงวา มีบางอยางผิดพลาดแลว คาถานี้หละครับทําใหผมพบความ
ผิดพลาดเกิดขึ้นกับโปรแกรมคอมพิวเตอรที่มนุษยสรางขึ้นมาโดยตลอด ไม
วาจะเปน CAESAR II หรือ AUTOPIPE
นอกจากนีย ้ ังใชตรวจสอบพวกขอมูลตางๆ ที่ไมใชซอฟแวร ดวยนะ
ครับ เชนขอมูล nozzle load allowable ที่มาจาก vendor ตอนนั้นผมทําอยู
โตโยไทย โปรเจคโรงไฟฟา TLP 110 MW ที่ระยอง vendor steam
turbine ไมไดใหคา nozzle load allowable มา จึงเปนหนาที่ของเราที่
จะตองขอไป นองๆ จําไวนิดหนึ่งนะครับเวลาทํางาน เขาไมให เราก็ขอไป
อยานั่งหงิก รอขอมูล พอไดขอมูลมา ปรากฏวา ไมอยากเชื่อ nozzle load
ที่ยอมรับไดสูงสุดของเขามีคา กระจึ๋งเดียว ผมจําตัวเลขไมไดแลว รูสึกรับ
แรงแนวตั้งฉากพื้นโลก จากทอไดประมาณ 150 N. พระเจาจอด ผมไม
อยากเชื่อ ผมเอา 9.81 หาร ไดมวล เทากับ 15.3 kg. นี่ถาผมทะลึ่งเอา ถัง
น้ําดื่มโพลาลิสขนาด 20 ลิตร (ผมไมไดโฆษณาใหโพลาลิสนะ แตนึกยี่หอ
อื่นไมออก) ผมเอามันไปวางบน nozzle มันก็พังแลวสิครับ steam turbine
ตัวเบอเริ่ม ขี้โรคสะขนาดนี้ ผมจึงตองบอกโปรเจคเอ็นจิเนียรไปฝากบอก
vendorฝรั่งวา ใหเขากลับไปคิดมาใหม สุดทายเขาก็แกไขกลับมาเพิ่มขึ้น
ใหเรา นี่ฮะ ประโยชน ของคาถานี้ ไมงั้นเราตายแน แคประกอบ ทอไปที่
nozzle มันก็เกิน 150 N. แลวหละ ยังไมรวมน้ําหนัก valve กับ ของไหล
เลยนะ เซียน.โคตรเซียนก็แกปญหาไมไดหรอกแบบนี้ อะไรกันแทงคน้ํา
พลาสติกบานเราเมดอินไทยแลนด ยังแข็งแรงกวา steam turbine ที่ฝรั่ง
มันทําเลย ผมเอาน้ําดื่ม สองสามถังไปวางมันก็ไมพังหรอก ใหตายสิจอรด

ผมนอกเรื่องไปเยอะเลย แตมันจะเปนไอเดีย ที่มีประโยชนมาก เลย

อยากเสริมให หวังวา เราพอดู คา SL และ Sh เปนกันแลวนะครับ เหลือ SE
กับ SA ยังไมไดเลา มาตอกันเลย

14
 SE =11034.5 Allowable Stress กรณี
Expansion Case

รูปที่ 7 แสดงผล stress กรณี expansion case

รูปที่ 7 รูปรางหนาตาคลายๆ กับ report กรณี sustained เลยนะครับ ก็

คลายกันนะสิเพ ตางกันตรงประเภท stress เทานั้น อันนี้มันเปน Expansion
stress ผลคํานวณ บอกวา stress ที่เกิดขึ้นจริงๆ สูงสุด อยูที่ node 50 มีคา
SE = 11034.5 psi สวนคายอมรับไดมีคา SA = 39632.2 psi

ที่มาเปนอยางนี้ครับ

จาก ASME Code B31.1

SA = f(1.25Sc+0.25Sh)
แทนคา Sc=17100 psi และ Sh =17100 psi
SA = 1(1.25x17100+0.25x17100)
SA = 25650 psi
แตวา SL < Sh ดังนั้น คํานวณหา allowable ตัวใหม ได ดังนี้
Allowable = SA + f(Sh – SL)
Allowable = 25650+ 1x(17100-3117.8)
Allowable = 39632.2 psi

15
ไมตอง งง นะครับ ที่ node 50 เนี้ยะ ผม เอาคา SL =3117.8 psi มาจาก
ไหน เราตองไปดูที่ sustain stress report นะครับ ผมเอามาใหดูแลวดังรูป
Figure 8

SL = 3117.8 psi

รูปที่ 8 คา SL ที่ node 50 เทากับ 3117.8 psi

16
 SE = 11034.5 psi

รูปที่ 9 คา SE ที่ node 50 เทากับ 11034.5 psi

่ ือ คา expansion stress (SE) ที่เกิดขึ้นจริงที่แตหละ node

รูปที่ 9 นีค
สําหรับ node 50 มีคา SE เทากับ 11034.5 psi เพราะฉะนั้นจากกฏเกณฑ
ในขอ 4 ที่วา SE จะตอง ไมเกิน คา allowable 39632.2 psi
ก็เปนอันวาที่ node 50 นี้ expansion stress ผานแลวครับ

กลับมาดูที่ node 120 อีกครั้งกันใหม ครับ คราวนี้ จะลองคํานวณ ดูวา

allowable expansion stress range มีคาเทาไร

จาก ASME Code B31.1

SA = f(1.25Sc+0.25Sh)
แทนคา Sc=17100 psi และ Sh =17100 psi
SA = 1(1.25x17100+0.25x17100)
SA = 25650 psi
แตวา SL < Sh ดังนั้น คํานวณหา allowable ตัวใหม ได ดังนี้
Allowable = SA + f(Sh – SL)
Allowable = 25650+ 1x(17100-7971.7)
Allowable = 34778.3 psi

17
ลองดู CAESAR II report ดูครับ วาตรงกับที่เราเพิ่งคํานวณไปหรือเปลา ดู
รูปที่ 11

อีกวิธี ที่จะคํานวณ หาคา allowable stress range งายกวาวิธีการ

ขางบนคือใชสูตรเดียวกับ ASME B31.3 เลยครับ ที่วา

SA = f (1.25Sc + 1.25Sh – SL ) ___ (B31.3 Eq.1b)

ลองแทนคาดูครับ เทากันไหม

SA = 1(1.25x17100+1.25x17100-7971.7)
SA = 34778.3 psi

เพราะฉะนั้นตอไป เราสามารถใช สูตรนี้หา คา Allowable Expansion

Stress Range ไดทั้ง งานออกแบบที่เปน power plant (B31.1) หรือ
process plant (B31.3) เลยนะครับ

คา SL คา SH

รูปที่ 10 Stress report sustained stress case

SL=7971.7 psi ที่ node 120 ซึ่งจะถูก

นําไปคํานวณหา SA กรณี Expansion Stress 18
 คา SA =f[1.25(Sc+Sh)-SL]

รูปที่ 11 Stress report expansion stress case SA=34778.3 psi

ที่ node 120

1.6 วิธีการวิเคราะหความเคนในระบบทอ (Piping Stress Analysis

Method)

ตามหลักเกณฑของ ASME B31.3 ไดกําหนดไว 3 วิธีดังนี้

1. By Visual Inspection หรือ His pass experience วิธีการนี้ก็คือใช

ตรวจสอบโดยใชประสบการณของวิศวกรผูเชี่ยวชาญเฉพาะดาน
ความเคนในระบบทอ

2. Approximate Method วิธีโดยประมาณ วิธีนี้ไมมีการคํานวณโดยใช

โปรแกรมคอมพิวเตอร อาจจะใช Table ,Chart สูตรคํานวณดวยมือ
คราวๆ ในการวิเคราะห

19
 3. Comprehensive Analysis วิธีนี้ คือวิธีที่คํานวณคา stress ที่เกิดขึ้น
ทุกจุดบนระบบทอ ในสมัยยุคแลกๆ ที่โปรแกรมคอมพิวเตอรยัง
ไมไดเขามามีบทบาท piping stress engineer ตองนั่งคํานวณกัน
ใชเวลาเปนเดือน สําหรับทอระบบทอระบบเดียว แตปจจุบันเรามี
โปรแกรมคอมพิวเตอรเขามาชวยงานมากมายหลายตัว เชน
CAESAR II, Autopipe และ Editpipe ซึ่งพัฒนาโดยบริษัท
Tractebel, etc. สวนโปรแกรมที่แพรหลายและนิยมใชที่สุดใน
ปจจุบัน ก็คือ CAESAR II

จะเห็น Code เองกําหนดวิธีการกวางมาก ไมไดเจาะจงลงไปวา ทอ

ขนาดเทานี้ อุณหภูมิเทานี้ จะใชวิธีไหนในการวิเคราะห ดังนั้น บริษัท
วิศวกรรมตางๆ จึงไดสรางตาราง หรือ อาจจะเปนแผนภาพ Chart ขึ้นมา
เพื่อเปนหลักเกณฑที่ชัดเจนขึ้น เพื่อที่จะสะดวกในการกําหนดวิธีการ
วิเคราะหความเคนในระบบทอ และเปนหนาที่ของ piping stress
engineer ที่จะตองจัดทํา critical line list ขึ้นมา เพื่อที่จะกําหนดลงไป
วาทอเสนไหน ใชวิธีไหนในการ วิเคราะห

ตัวอยาง Chart Stress Method ขางลางนี้ผมเอามาจากหนังสือ

Process Plant Layout and Piping Design ของทานปรมาจารย Ed
Bausbacher & roger Hunt

10” NPS Pipe with 400 F ตัวอยางนี้จัดวา

ทอเขาขายเปน critical line จะตองทํา
comprehensive หรือ computer analysis

400 F คํานวณดวยคอมพิวเตอร
(computer analysis)

Visual Analysis or
judgement

Manual
10

20
มาดูตัวอยาง Computer Analysis Criteria ที่เปนแบบตารางบาง

เชน ทอที่ตอเขากับ อุปกรณ พวก rotating equipment ที่มีขนาด pipe

size ใหญกวา หรือเทากับ 3 นิ้ว จัดวาเปน critical line ควรที่จะทํา stress
ดวยวิธี comprehensive analysis ซึ่งบริษัทในประเทศไทย แทบทั้งหมด
นิยมใช โปรแกรม CAESAR II จะมีบางบริษัทที่ใชทั้งสองโปรแกรม คือ
Poyry Energy Ltd. (Thailand). บางบริษัทเชน Technip เคยใช
Simflex บางบริษัท เชน Tractebel ก็ใชโปรแกรม Edit Pipe ซึ่งพัฒนาขึ้น
มาเอง เนื่องจากบริษัทนั้นขาดการตอยอดความรูใหกับวิศวกรรุนหลังในการ
ใชโปรแกรมพวกนี้ วิศวกรรุนหลังที่เขาไปทํางานจึงไมถนัดที่จะใชโปรแกรม
ที่ไมเปนที่นิยมพวกนี้ จึงไดเสนอบริษัทเหลานั้นเปลี่ยนมาใช โปรแกรม
CAESAR II กันหมด ดังนั้นเรื่องโปรแกรมที่เราศึกษาใชงาน ก็มีสวนในการ
หางานวิชาชีพนี้เหมือนกัน

chart และ ตาราง ที่ใหมาหรือของบริษัทตางๆ เปนเพียงแค guide line

บางที ทอขนาด 10 นิ้ว มีอุณหภูมิ 400 องศาฟาเรนไฮท ก็อาจจะใชวิธี by
visual analysis ก็ได ฝากนองๆ young piping stress engineer ไว เปน
การบานไปคิดกันตอวา เปนไปไดไหม และผมจะมาเฉลยในโอกาสตอไป

การพังเสียหายของทอ
การพังเสียหาย เหตุการณไฟไหม บอยครั้งมีสาเหตุมาจากระบบทอ
สูญเสียความสามารถในการเก็บของไหลไวไฟที่อยูในระบบทอ (loss
containment) ทั้งนี้ตนเหตุอาจมาจากเรื่องความเคนในระบบทอ ดังนั้นหาก
เราไมมั่นใจ ประสบการณเรายังไมเขาขั้นเทพ เราก็ใชวิธี computer
analysis ใหหมดเลย จะเซฟ กวา … จริงไหมครับ แมวา ทอนั้นจะมี
อุณหภูมิ รอนเพียงแค 21 ถึง 80 องศาเซลเซียส ก็ตามเถอะ แตในฐานะ

21
คนออกแบบทอมือใหมหัดขับอยางเรา ก็ตองทําใหมันแข็งแรง ทุกทอ
ไมเชนนั้น ขาขางหนึ่งของเราอาจจะไปอยูในคุก แลวก็ได

22
 บทที่ 2
STATIC ANALYSIS
By Piya Kittitanesuan
Piping Engineer
PÖYRY ENERGY LTD. (Thailand)
(update 23 January 2007)
สมการเชิงเสน (LINEARIZATION EQUATION)
สมการ Linear คือ สมการที่มีฟงคชั่นเสนตรง เชน

Y=2X+1 (1)

สมการ non-linear คือสมการ ที่ไมเปนเสนตรง เชน

Y=2X2 +1 (2)

เมื่อ X = 1 , Y จะเทากับ 3 ทั้งสองสมการ

ถาหาก X = -1 สมการ 1 จะได Y = -1 แต สมการ 2 Y จะเทากับ 3

ที่ตองทําความเขาใจเรื่องนี้กอนเพราะโปรแกรม CAESAR II จะคํานวณโดยใชสมการ

ทั้งสองแบบโดยขึ้นอยูกับวิธีการโมเดล pipe support
พิจารณา สมการ 1 และ 2 ตัวแปรตน X เหมือนกัน แตผลลัพธ Y สามารถ
ออกมาตางกันได การใช โปรแกรม CAESAR II คํานวณ ก็จะเปนลักษณะแบบนี้ เชนกัน
เราจึงตองมาทําความเขาใจเรื่องนี้ใหดีกอน

Support Type ใน CAESAR II

CAESAR II จะเรียก support วา Restraint ซึ่งจะมีอยูหลายชนิดดังนี้

Restraint Type Abbreviation

Anchor ANC

Translational Double Acting X, Y, or Z

Rotational Double Acting RX, RY, or RZ

Guide, Double Acting GUIDE

Double Acting Limit Stop LIM

Translational Double Acting Snubber XSNB, YSNB, ZSNB

Translational Directional +X, -X, +Y, -Y, +Z, -Z

Rotational Directional +RX, -RX, +RY, etc.

Directional Limit Stop +LIM, -LIM

Large Rotation Rod XROD, YROD, ZROD

1
 Restraint Type Abbreviation

Translational Double Acting Bilinear X2, Y2, Z2

Rotational Double Acting Bilinear RX2, RY2, RZ2

Translational Directional Bilinear -X2, +X2, -Y2, etc.

Rotational Directional Bilinear +RX2, -RX2, +RY2, etc.

Bottom Out Spring XSPR, YSPR, ZSPR

Directional Snubber +XSNB, -XSNB, +YSNB, etc.

Linear Restraint และ Non-linear restraint

- ระบบ Non-Linear Restraint ถาเรากําหนด restraint ใหเปนดังตอไปนี้

- มีคา friction
- โมเดล Support รับแรง ทิศทางเดียว (Translation Directional) เชน +Y
, +X , +Z, และ -Y เปนตน
- ใส guide มี gap

CAESAR II จะใชสมการแบบ non-linear equation มากขึน ้ ในการคํานวณ ซึ่งจะใช

เวลาในการคํานวณนานขึ้น บางครั้ง ก็ไมสามารถ run ผลออกมาได สาเหตุเกิดจากการ
มีสมการ non-linear มากไปทําใหการคํานวณใชเวลานานจนกระทั่ง CAESAR II run
ผลไมออก ในกรณีเชนนี้ เราตอง พยายามลดสมการ non-linear equation ใหนอ  ยลง
เชน ใส guide ไมตองมี gap หรือ ในกรณีที่ support รองรับน้ําหนักทออยางเดียว
แทนที่จะ โมเดล +Y ก็เปน Y (Translational Double Acting)

- ระบบ Linear Restraint ถาเรากําหนด restraint เปน Y , ไมใสคา friction , ไม

ใส gap เหลานี้ถือวาเปน ระบบ linear ซึ่งจะทําใหใชจํานวนสมการนอยลง เนื่องจาก
จํานวนสมการมีไมมากและไมซับซอน เทากับ กรณี non-linear จึงทําให CAESAR II
คํานวณไดงายขึ้นและเร็วขึ้น

เราจะโมเดล support แบบไหนขึ้นอยูกับวาเราได ออกแบบ support ทําหนาที่เปนแบบ

ไหน เชน ใหรับน้ําหนักทอ ก็โมเดลเปน +Y แตบางครั้งเราก็ไมสามารถโมเดลเสมือน
จริงได เนื่องจากความสามารถของคอมพิวเตอรในปจจุบันยังจํากัด เราจึงไมสามารถ
โมเดลระบบเปน non-linear ไดทั้งหมด ดังนั้นเราอาจตองโมเดล support บางจุด ให
เปน linear restraint เชนที่จุดนั้น รับน้ําหนักทออยางเดียว ก็ โมเดล เปน Y

ตัวอยางศึกษา รูปที่ 1 ทอที่วางบน pipe rack เฉยๆ กรณีแบบนี้ น้ําหนักทอจะตกถาย

ลงสู pipe rack การโมเดล restraint ใน CAESAR II ที่เสมือนจริง ก็คือ กําหนด
Restraint เปน +Y แตถา run CAESAR II แลว มีอาการ run ไมออก เราสามารถ
เปลี่ยนโมเดล Restraint มาเปน Y เฉยๆ แทนได โดยที่ไมสงผลตอการคํานวณแต
อยางไร แตก็มีบางระบบเหมือนกันที่การโมเดลที่แตกตางกันจะใหผลการคํานวณตางกัน
ซึ่งจะกลาวถึงในหัวขอถัดไป แตถาบางจุดเราตองการทราบผลคํานวณที่แมนยํามาก
เชนsupport บริเวณ nozzle ของ equipment เราก็ควรโมเดลเปนแบบเสมือนจริง

2
รูปที่ 1 ทอขนาดใหญสีเขียว คือทอที่เรากําลังทํา piping stress analysis

รูปที่ 2 การโมเดล restraint ที่ node 60 เปนแบบ non-linear restraint

3
รูปที่ 3 การโมเดล restraint support ที่ node 60 เปน แบบ linear restraint

รูปที่ 4 ผลการคํานวณโหลด กรณี โมเดล support ที่ node 60 เปน non-linear restraint

4
รูปที่ 5 ผลการคํานวณโหลด กรณี โมเดล support ที่ node 60 เปน linear restraint

จากรูปที่ 4 และ 5 จะเห็นวา ทั้งสองกรณีใหผลการคํานวณเหมือนกัน เพราะฉะนั้น บาง

ระบบเราสามารถโมเดล support เปนแบบ linear ได

บางกรณี ผลการคํานวณ ทั้งสองกรณี ก็แตกตางกัน โดยเฉพาะเมื่อทอยกตัวลอยออก

จาก pipe support หรือที่เราเรียกกันวา Lift Off ดังตัวอยาง ระบบทอตอไปนี้
พิจารณา รูปที่ 6 กับ 7 ตางกันที่ support type ที่ node 740

5
รูปที่ 6 ที่ node 740 โมเดล Support เปน แบบ +Y (Non-Linear Restraint)

รูปที่ 6 นี้ ณ จุด support node ที่ 740 เราทําการโมเดล เปนแบบ +Y ซึ่งใหผล
คํานวณ ออกมา ดังรูปที่ 7

รูปที่ 7 ผลลัพธจากการ run result ที่ node 740 เปน แบบ +Y (Non-Linear Restraint)

6
รูปที่ 8 ที่ node 740 โมเดล Support เปน แบบ Y (Linear Restraint)

รูปที่ 8 นี้ ณ จุด support node ที่ 740 เราทําการโมเดล support เปนแบบ
double acting Y ซึ่งใหผลคํานวณ ออกมา ดังรูปที่ 9

รูปที่ 9 ผลลัพธจากการ run result ที่ node 740 เปน แบบ Y (Linear Restraint)

จะเห็นวา โหลดที่กระทํา ตอ support ที่จุด 740 ไมเทากัน ซึ่งจะสงผลไปตอ

โหลดที่กระทําตอ nozzle node number 3001 ดังรูปที่ 10 และ 11

7
รูปที่ 10 ผลลัพธโหลดที่กระทําตอ nozzle node 3001 เมื่อโมเดล support node 740 เปน แบบ +Y

รูปที่ 11 ผลลัพธโหลดที่กระทําตอ nozzle node 3001 เมื่อโมเดล support node 740 เปน แบบ Y

จากผลลัพธของโหลดในรูปที่ 10 และ 11 เปรียบเทียบกันจะเห็นวา กรณี โมเดล

support ที่ node 740 เปนแบบ double acting จะสงผลให nozzle load ที่เกิดขึ้นสูง
กวาปกติ ใน case 4(OPE) และ case 5(OPE) ดังนั้น บริเวณ ที่ใกล nozzle เราควร
โมเดล support ใหเหมือนจริง เพื่อผลการคํานวณที่ถูกตอง

8
 บทที่ 3
Pipe Rack and Expansion Loop
By Piya Kittitanesuan
Lead Piping Engineer

Pöyry Energy (Thailand) Ltd.

(Rev1 : update 19 February 2007)

Pipe Rack คือ โครงสราง (structure) ที่รับน้ําหนักทอที่ใชในการ ขนถาย

(transport) ของไหล ที่เปน process และ utility จาก หนวยหนึ่งไปยังอีกหนอยหนึ่ง
นอกจากนัน้ ยังเปนโครงสรางที่รองรับน้ําหนักสายเคเบิ้ลของไฟฟาและเครื่องมือวัดดวย

รูปที่ 1 Pipe Rack 3D Model Create by PDMS

ปญหาที่พบเห็นเมื่อเราออกแบบ support หรือ restraining lines บน pipe

racks ก็คือ
- ทอแตละเสน มีอุณหภูมิแตกตางกัน บางเสนเย็น บางเสนก็รอน เชน ทอไอน้ํา
จะมีอุณหภูมิรอน แตทอ cooling จะเย็น
- ความแตกตางของขนาดทอ เชน ทอ main cooling water supply and
return line มีขนาดใหญ สวนพวก ทอลม เชน service air , instrument air
มักมีขนาดเล็ก
- ผลกระทบเนื่องจากทอยืดขยายตัวเนื่องจากความรอน ทอขนาดใหญและ
รอน จะมีผลกระทบมาก
- ทอแตละเสนขนถายของไหลตางชนิดกัน ของไหลมีความหนาแนแตกตางกัน
 สิ่งสําคัญที่สุดที่ตองพิจารณา ในการออกแบบระบบหนุนรับทอ (support) บน
pipe rack ก็คือ การควบคุมการขยายตัวของทอเนื่องจากความรอน ดังนั้นการออกแบบ
ที่ดี จะทําใหภาระโหลดกระทําตอโครงสราง pipe rack นอยที่สุด นั่นคือความประหยัด
ทางดานโครงสราง pipe rack

หลังจากที่ศึกษาบทนี้จบ ผูเขียนหวังวา เราจะบรรลุวัตถุประสงคตอไปนี้

1 ออกแบบระบบ support บน pipe rack ได optimize ดังนี้ ทําให pressure
drop นอยที่สุด และ ทําให ภาระโหลด ที่กระทําตอโครงสรางนอยที่สุด
2 รูวา จะสงขอมูลอะไรแก วิศวกรโครงสราง (Structure Engineer) เพื่อ
ออกแบบ pipe rack ใหแข็งแรงรับภาระโหลดของทอได

กอนที่ Piping Stress Engineer จะวิเคราะหปญหาความเคน ควรเขาใจพื้นฐาน

การออกแบบทอบน Pipe Rack ใหดีกอน จึงสามารถวิเคราะหและ แกปญหาความเคน
ไดอยางเหมาะสม ซึ่งหลักการออกแบบพื้นฐานที่ควรรูมีดังตอไปนี้

3.1 Pipe rack design for process plants

กอนที่เราจะออกแบบจัดทอบน piperack เราตองมีขอมูลตอไปนี้กอน

• Flow diagram
• Plot plan
• Specification
• Project-design data

3.2 ตําแหนงการจัดวางทอ บน Pipe Rack (Line Location In The Pipe

Rack)

โดยทั่วไปทอที่วางอยูบน pipe rack สามารถจัดแบง ไดดังนี้

• Process lines
• Utility lines เชน plant air, instrument air,fuel oil, fuel gas, chemical
treating, boiler feed water เปนตน
หลักการ design
“CHANGE ELEVATION WHEN
CHANGING DIRECTION”
ซึ่งมีหลักการพื้นฐานจัดวางทอบน Rack ดังนี้
• LINE ใดเลี้ยวลงซาย ก็ใหวางไวอยูดานซายของ pipe rack สวน line ไหนหัก
ลงขวาก็ใหอยูดานขวา
• เมื่อมีการเปลี่ยนทิศทางเดินของทอควรใหมีการเปลี่ยนระดับเพื่อหลีกเลี่ยงการ
ขวางทางเดินของทออื่นๆ
• ถา rack มีหลายชั้น ควรกําหนดให rack ชั้นบนเปน ทอบริการ (utilities line)
เชน Instrument Air, Service Air, Service Water, Fire Water Line เปนตน
และ rack ชั้นลางเปน ทอ process
• โดย ทั่วไป line utility จะวางไวตลอดทั้งแนว piperack เพื่อคอยบริการหนวย
ตางๆ ไดอยางทั่วถึง

รูปที่ 2

• ถาเราสามารถวางทอบน Rack เพียงชั้นเดียว เราอาจจัดทอ ไดตามรูปที่ 2 แต

ถาจํานวนทอมีมากจนไมสามารถจัด Rack ไดเพียงชั้นเดียวเราสามารถจัดทอเปน
สองชั้น ไดดังรูปที่ 3

รูปที่ 3
 เมื่อ Piping Designer ออกแบบทอบน Rack ขั้นตนแลว จึงสงแบบใหกับ Piping
Stress Engineer เพื่อทําการกําหนดชนิดหนาที่การทํางานของ pipe support วาเปน
อะไร เชน Line Stop, Guide and Resting Support และหากพบวา Piping Designer
จัดวางทอยังไมดีพอตามหลัก pipe stress ก็ตองแนะนําการจัดวางทอที่ดีที่สุดกลับไป
ยัง Piping Designer

ความรูที่จะถายทอดตอไปนี้ เนนใหผูศึกษาลดการพึ่งพาการใชโปรแกรม
คอมพิวเตอรโดยไมจําเปน วิธีการตางๆ นํามาจากประสบการณจริงในการทํางาน ซึ่งถือ
เปนทักษะขั้นสูงที่จะตองทําใหเกิดขึ้นใหได ดูไดอยางไรวาทักษะเราสูงแลวหรือยัง
หากวิศวกรยังพึ่งพาการใชโปรแกรมคอมพิวเตอรชวยทํางานอยู นั่นก็แสดงวาทักษะเรา
ยังพัฒนาไปไดอีก ยังถือวาอยูในระดับปานกลาง ระดับเซียนแลวจะแกปญหาเรื่องนี้โดย
ไมใช โปรแกรมสําเร็จรูปอยาง CAESAR II หรือ AUTOPIPE เลย

3.3 ขั้นตอน การเลือกใส ชนิดของ restraint สําหรับ line บน pipe rack

1. หาอุณหภูมิการออกแบบ (design temperature) ของทอแตละเสน จากเอกสารที่

เกี่ยวของ เชน Line List, P&ID’s

2. คํานวณหา ระยะการขยายตัวมากที่สุดทอแตละเสน โดยการคูณ ความยาว ดวย

อัตราการขยายตัว ( thermal expansion rate ) อาจใชเกณฑดังนี้
• โรงงานที่กอ  สรางใหม เราสามารถเผื่อทอขยายตัว ไดมากถึง 300 มม.
• โรงงานเกา (existing plant) และมีพื้นที่ไมมาก อาจเผื่อไวไดถึง 200 mm. ซึ่ง
ตองดูพื้นที่จริงอีกที

3. เราจะควบคุมการขยายตัวของทอ ดวยการใส line stop และ เพิ่ม expansion loop

4. การพิจารณาเพิ่ม expansion loop นั้นเราจะควบคุมดวยการขยายตัว (thermal

expansion) ดวยหลักการสี่อยางตอไปนี้

a) การชนกัน (pipe clash)

รูปที่ 4
b) ระยะยืดขยายตัวที่จุด Branch connection

รูปที่ 5

c) ความยาวของ Shoe
ความยาวของ shoe จะตองยาวเพียงพอเพื่อไมใหตกจากคาน(beam)
ผูออกแบบมักจะลืมหรือไมรูตรงจุดนี้อยูบอยๆ ทําใหเกิดปญหา เมื่อทอเกิดการ
ขยายตัวยืดจน shoe ตกลงมาแลวไมสามารถกลับสูตําแหนงติดตั้งไดเมื่อทอเย็น
ตัวลง

รูปที่ 6

d) pipe space เนื้อที่ชองวางระหวางทอ

รูปที่ 7
 หลักการทั้งสี่นี้จะกลาวถึงอยางละเอียดในหัวขอถัดไป

5. เพื่อความรวดเร็วในการทํางาน เราจะใช charts มาชวยในการหาขนาดของ loop แต

ถาบริษัทของทาน ไมมี chart เอาไวใช ทานก็ตองคํานวณหาขนาด loop เอาเอง
ซึ่งวิธีการคํานวณ จะไดกลาวถึงตอไป แตโดยทางปฏิบัติแลวเราไมนิยมการคํานวณ
เพราะทําใหเราทํางานไดชา ไมทันการ

6. ในการตัดสินใจวาทอเสนใดตองการ line stops และจะใสไวที่ตําแหนงไหน ให

พิจารณาดังตอไปนี้

• สําหรับทอที่ไมจําเปนตองมี expansion loop ใหใส line stop ไวตรงกลาง

ทอมากที่สุดเทาที่จะทําได เพื่อใหเกิดการ balance friction force ซึ่งจะชวย
ใหแรงที่กระทําที่จุด stop มีคานอยที่สุด

• ทอเสนใดที่ตองมี expansion loop จะตองมี line stop อยูทั้งสองขาง ของ

expansion loop ดังรูปตัวอยาง ซึ่งระยะที่จะใส line stop จะกลาวถึงในตอน
ตอไป

รูปที่ 8 ตัวอยาง ตําแหนงการติดตั้ง line stop and guide สําหรับ expansion loop

3.4 How to Design Expansion Loop

ในระบบทอที่มีอุณหภูมิสูง อยางเชนทอไอน้ําความดันสูง จะมีการยืดตัวของทอ

สูงมาก แรงและโมเมนต ก็สูงมากเชนกัน ถาหากระบบทอไมไดออกแบบใหมีความ
ยืดหยุนดีพอ จะทําใหเกิดการพังเสียหายอยางใดอยางหนึ่งเกิดขึ้นแนนอน เชน

• ทอ บิดโคงงอ เห็นไดอยางชัดเจน

• ฉนวนทอพัง ยุบ หรือ ฉีกขาด
• ผนังกําแพงคอนกรีตถูกทอขยายตัวดัน จนแตก
• Support พัง เชน รอยเชื่อมขาด หรือ อาจจะโกงงอ เสียรูป เปนตน
 • มีกาซ หรือของเหลว รั่วไหลออกมาจากหนาแปลนทอ หรือ หนา
แปลน อุปกรณตางๆ เชน equipment , valve
• Pipe rack ลมพังทั้งแถบ

ปญหาเหลานี้ มีใหเห็นมากในเมืองไทย รายแรงสุดก็โรงงานระเบิด ไฟไหม

ปญหาสวนหนึ่ง มาจากเรื่อง piping stress แตเวลาทําการพิสูจน หาสาเหตุ เชื่อวา
เจาของงานอีกมากทีไ ่ มทราบวาปญหาเหลานี้เกิดจากบริษัท รับเหมา ออกแบบระบบ
ทอมาไมไดมาตรฐานดี ดังนั้นวิศวกรเจาของโรงงานควรจะมีความรูจริง ในเรื่องการ
ออกแบบอยูบาง โดยเฉพาะเรื่อง piping stress analysis ตางประเทศเขาให
ความสําคัญกับเรื่อง stress analysis มาก เพราะเปนสวนหนึ่งของ เรื่องความปลอดภัย
หากเจาของงานไมมท ี ีมวิศวกรคอยตรวจสอบการออกแบบเอง ก็สามารถวาจางบริษัทที่
ปรึกษามาเปนผูตรวจสอบงานบริษัทรับเหมาอีกที

การที่จะทําใหระบบทอมีความยืดหยุน (flexiblility) เพียงพอ มีหลักการอยู สอง

ประการ คือ
1. เปลี่ยนทิศทางการเดินของทอ เชน ทํา expansion loop
2. ถาไมเปลี่ยนทิศทางการเดินของทอ ตองติดอุปกรณชวย เชน expansion
joint หรือบางคนจะติด spring support ก็ยังชวยใหทอ ยืดหยุนไดเลย
แตวา spring ชวยเฉพาะ ในแนวตั้งฉากกับพื้นโลกเทานั้น
เนื้อหาบทนี้ผูแตงจะกลาวถึง เรื่อง expansion loop เพียงอยางเดียว สวนเรื่อง
ของ expansion joint ไมขอกลาวถึงในบทนี้

What are important basic for design expansion loop ?

ตามที่เคยกลาวไปแลว สิ่งที่สาํ คัญในการพิจารณา ออกแบบ expansion loop มี
4 ประการ ดังตอไปนี้

1 การชนกัน (Pipe Crash)

การยืดขยายตัวของทอ ทําใหเกิดปญหาตางๆ มากมาย เชน
• ทอยืดไปชน กับทออืน
่
• เกิดแรงเสียดทาน (friction force) กระทําตอโครงสราง Pipe Rack ถาออกแบบ
ไมดีจะเกิดการสะสมกันของแรงเสียดทาน ขนาดเปนตันๆ เลยทีเดียว

เราสามารถควบคุมการชนกันของทอได โดยหาระยะหางระหวางทอที่เหลือ แลวจึง

ไปกําหนด จุด stopper หรือ anchor ซึ่งควรจะออกแบบใหวางอยูบน main column
เพราะ โหลดที่กระทําบนจุด fixed point นั้นจะสูงมาก เนื่องจากมันเปนจุดรับแรงสะสม
ของแรงเสียดทาน ถาโหลดสูงเกินขนาด 10 kN ควรจะ แจงใหทาง CIVIL ทราบ เพื่อที่
สามารถออกแบบ pipe rack ไดแข็งแรงเพียงพอกับโหลดจากระบบทอได แรงเสียด
ทานขนาด 10 kN หรือ 1 ton ก็ประมาณรถกระบะหนึ่งคัน ทอทําใหเกิดแรงในแนวราบ
ไดขนาดนี้เลยทีเดียว สิ่งที่วศ
ิ วกรใหมควรระวัง คือการใชโปรแกรมคอมพิวเตอร
แกปญหา โดยสนใจแตผลของความเคนใหผาน แตละเลยแรงเสียดทาน ซึ่งจะมีคา
มากมายมหาศาล หากออกแบบผิดหลัก ก็จะเกิดการสะสมกันของแรงเสียดทานขนาด
เกิน 100 ตัน เลยทีเดียว ซึ่งอาจทําให Pipe Rack ลมพังทั้งแถบ ก็เปนได หากวา
Piping Stress Engineer ไมไดสงผลโหลดให Structural Engineer

รูปที่ 9 ตัวอยางการคํานวณหา ระยะหางที่เหลือระหวางทอ และการบอกโหลดที่ line stop ใหทาง Structural Engineer

2 ระยะยืดตัวที่จุด branch connection ของทอ

ใชหลักการ เหมือนขอหนึ่ง
คือตอง หาระยะ X กอนแลว
จึง ไปกําหนด จุดที่จะใส
stopper

รูปที่ 10
3. ความยาว ของ shoe (Shoe Length)
เราจะเห็นบอยในโรงงาน นั่น ทําไม ทอมัน ยืดขยายจนตก support หรือ beam
ก็เพราะไมมีการคํานวณ การยืดขยายตัว ของทอ เมื่อทอเย็นตัว ระยะที่ยืดไปมันก็จะหด
ตัวกลับสูปกติ ทีนี้มันก็จะดึงงัดตัว support หรือ beam จน พัง ได ทุกวันนี้ปญหานี้ก็
ยังมีใหเห็นอยูนะครับไมใช วาจะหมดไป ตราบใดที่ บริษัท contractor ยังขาดแคลน
piping engineer ที่มีความเขาใจ เรื่อง piping stress analysis

จากรูปที่ 11 เราตองพิจารณา อะไรบาง

1. ออกแบบให มีระยะ Shoe วางอยูบน Beam อยางนอย 50 mm. ก็จะทําใหทอ
วางอยูบน beam ไดอยางมั่นคง
2. หา ระยะยืดตัวสูงสุด ที่ยอมรับได (allow thermal movement) กรณี สมมติ
เทากับ 250 mm. ทอจะไมยืดไปชน กับทออื่น และไมตก beam
3. เปรียบเทียบระยะยืดตัวจริงกับระยะสูงสุดที่ยอมรับได ถานอยกวา ทอก็จะไมตก
หลนจาก beam ถามากกวา ตองออกแบบตําแหนง stopper ใหม ถาทําไมได
อาจจะทํา expansion loop เพื่อเพิ่ม flexibility ใหกับระบบทอ

รูปที่ 11

4. Pipe Space
ในกรณีที่เราออกแบบ existing plant ดังนั้น thermal ovement ก็จะถูกกําหนด
โดย pipe space หลักการออกแบบก็ใช หลักเดียวกับ ขอ 1

การ design expansion loop

การออกแบบ expansion loop ที่เหมาะสม จะทําให ภาระโหลดทอนอยที่สุด
และ ไมสูญเสียความดันในระบบทอ(pressure drop) มากเกินไป ซึ่งมีวิธีการดังนี้

พิจารณาจากรูปขางลาง ทอ 6” มีฉนวนหนา 50 มม. และทอ 10” มีฉนวนหนา

70 มม. คํานวณระยะที่เหลือ ที่พอจะใหทอยืด ได X = 150 mm.
 รูปที่ 12 ระยะหางระหวางทอทีเ่ หลือ X = 150 mm.

• หากทอยืดขยายตัวเกินคาจํากัด (150 มม.) ใหเราใส expansion loop

ไวตรงกลาง ซึ่งจะทําใหทอขยายตัวไปสองฝงเทาๆกัน ดังรูปที่ 13

รูปที่ 13

• ในกรณียืดตัวอยูในคาจํากัด 150 มม. เราสามารถใส Line Stop ตรงกลาง

ไดเลย ดังรูปที่ 14 ปลายทอทั้งสองดาน ก็จะยืดออกไปทั้งสองดานเทาๆ
กัน ดานหละ 75 มม.

รูปที่ 14
 • ถาตองการ Loop เพียง 1 Loop สามารถจัดสัดสวนตางๆ ออกเปน 4 สวน
ดังรูปที่ 15

รูปที่ 15

• ถาหากตองมี Loop มากกวา 1 Loop สามารถจัดสัดสวนออกเปน 6 สวน

ดังรูปที่ 16

รูปที่ 16 การกําหนดระยะ anchor point เมื่อมี expansion loop จํานวน 2 loop

การทํางานเราไมควรจําวาจะแบงสัดสวนเปนเทาไร แตใหจําเฉพาะหลักการ ดังนี้

Step 1 วาดรูป ทอที่มี Loop ตามจํานวนที่ตองการ
Step 2 กําหนด ตําแหนง Line Stop สองดานของ Loop
Step 3 แบงสัดสวน ไดดังนี้ ระยะจาก Line Stop ถึง Line Stop ที่ครอม Loop แบงได
สองสวนเทาๆกัน และ ระยะ Line Stop ถึง มุมปลายทอดานนอก เปน 1 สวน
Step 4 นับทั้งหมดมีกี่สวน

ลองดูนะวา Loop 4 Loop จะแบงไดเปนกี่สวน ถาไมได 10 ดังรูปที่ 17 ก็แสดงวาผูแตง

ยังถายทอดไมดี
รูปที่ 17 การกําหนดระยะ anchor point เมื่อมี expansion loop จํานวน 4 loop
 คําถามทายบท

1. ถาตองการ Loop 3 Loop จะแบง เปนกี่สวน

ตอบ (8 สวน)

2. ทําไมถึงพยายามแบงสัดสวนใหเทาๆกัน
ตอบ (การแบงสัดสวนเทาๆ กันจะมีผลทําให แรงที่ Line Stop นอยที่สุด)

3. จงคํานวณหา Friction Loads ดังรูปขางลาง

ตอบ (ศูนย)
 บทที่ 4 Pipe Support Design
(last update 20 March 2002)
Stress analysis work is the Piping Engineer ‘s role to solve
thermal, dead weight and vibration problems in piping and
equipment.

Key ♥: 1. Thermal
2. Dead Weight
3. Vibration

Now we are going to learn about how to solve the problem.

One thing important to understand for Piping Engineer is Pipe
Support Design.

Introduction to Pipe Support Design

Definition
1) Anchors is a mechanical connection (welded and/or bolted)
between a pipe (or Exchanger,etc.) and a structure.

Key : a structure or Pipe Support must be strong enough so

that it cannot bend excessively under large forces.

Example : Let’s Trainee See TTCL Pipe Support Standards

2) Full Anchors will not allow the pipe to move or twist in any
direction at the point it is anchored.

1
3) Directional Anchors stops movement parallel to the center
line of the pipe, but permits sideways pipe motion

sideways motion is allowed

4) Guide stop sideways movement of a pipe , but allows

movement parallel to the pipe’s centerline

movement permitted

5) Rest Supports prevents downward motion of a pipe. If the

weight of the pipe acting down on the support is great enouh,
upward motion of the pipe may not be possible.

Restraint

Equipment
Most equipment is anchored to a foundation. Therefore
equipment nozzles are also anchors. Generally they are full
anchors. The anchors are mechanically rigid but may have
additional expansion when the equipment is hot. Even if the
equipment. Is not bolted down, the weight may be great enough
to make the equipment an anchor point.

2
 I would say the greatest thing for you as in box below :

♥ Greatest Thing “ The free thermal expansion does not

depend on the piping arrangement but depends only on the
relative locations of the anchor points.”

I show you how it ‘s come. Please see the example below.

Example 1 Find the thermal expansion between the tower and
the drum.
pipe carbon steel A106 Gr.B at 200 °C (coefficient of
expansion = 2.2 mm/m.)
N
20 m. ∆1=44 mm.

∆2 = 33 mm.

15 m

Anchor Point
Answer
In the E-W Direction the expansion to be absorbed is :
∆1 =αL
= 2.20 x 20
= 44 mm
In the N-S Direction the expansion to be absorbed is :
∆2 =αL
= 2.20 x 15
= 33 mm

3
Example 2 Same as before , except change the anchor end of
the drum.

N
20 m. ∆1= 22 mm.

∆2 = 33 mm.

15 m

Anchor Point 10 m.
Answer
In the E-W Direction the expansion to be absorbed is :
∆1 =αL
= 2.20 x 10
= 22 mm
In the N-S Direction the expansion to be absorbed is :
∆2 =αL
= 2.20 x 15
= 33 mm

The N-S expansion of example1 have not been changed from the example 2. The E-W expansion
was reduced considerably by just shifting the anchor end of the drum.

“ Did you see the free thermal expansion does not depend
on the piping arrangement.”

4
Pipe Support Design – Rest Support

5
 บทที่ 5
SPRING HANGER DESIGN
By Piya Kittitanesuan
Lead Piping Engineer

Pöyry Energy (Thailand) Ltd.

( update 22 January 2007)

Spring ที่ใชในงานออกแบบระบบทอ มี อยู 2 ชนิด ดวยกัน คือ

1. Variable Spring
spring ชนิดนี้ spring load จะมีการเปลี่ยนแปลง โดยขึ้นอยูกับระยะ vertical movement
ของ spring จึงเรียกกันวา variable spring

รูปที่ 1 ตัวอยาง variable spring support (ที่มา บริษท

ั Pipe Supports Limited)

2. Constant Spring
Spring ชนิดนี้ถูกออกแบบมาให spring load ไมมีการเปลี่ยนแปลง ไปตามระยะ vertical
movement ไมวา movement จะเกิดขึ้นเทาไรก็ตาม load ยังคงเดิม จึงเรียกกัน
constant spring

รูปที่ 2 ตัวอยาง constant spring support (ที่มา บริษท

ั Pipe Supports Limited)

1
จะเห็นไดวา spring ถูกเรียกตามการเปลี่ยนแปลงของโหลด ถาโหลดไมเปลี่ยนแปลงก็เรียก
constant ถาโหลดเปลี่ยนก็เรียก variable คราวนี้มาดูหนาที่ของ spring ในบทนี้ จะกลาวถึงเฉพาะ
variable เพียงอยางเดียว

หนาที่ของ spring

1. เพื่อรักษา สมดุล ของระบบทอ หลังจากที่ทอมีการขยายตัว จากตําแหนงติดตั้ง

(installed) ไปยัง operating หรือ บางที ก็เรียกวา จากตําแหนง Cold ไปยังตําแหนง Hot
2. อนุญาติใหมีการเคลื่อนที่ของทอ จากตําแหนง cold ไป hot ได ตางจาก rigid support
ตรงที่ไมยอมใหทอ ขยายตัว เคลื่อนที่ไดงายๆ
3. spring สามารถทําให stress range ลดลงในระบบทอได ดวยเหตุนี้นี่เอง stress
engineer ที่ประสบการณในการแกปญหา stress ยังไมมากพอ มักเลือกติด spring เพื่อ
ทําให expansion stress ที่เกิดขึ้น ไมเกินคา allowable limit ซึ่งยังเปนเทคนิคทาง
วิศวกรรมที่ไมดีนัก

เมื่อไรเราจึงติดตัง
้ สปริง (WHEN WE INSTALL A SPRING)

- เราสามารถ นํา spring มา ลด Forces & Moment ที่ กระทําตอ Nozzle ลงได จึง นํา
spring มาติดดั้ง ใกลๆ nozzle ของ equipment เพื่อ จํากัด load ไมใหเกินคา limit
ยกเวน equipment นั้นเปน พวก rotating equipment เชน pump, steam turbine
driven ไมควรจะติดตั้ง spring ใกลๆ มัน เพราะจะทําให equipment สั่นสะเทือนไดงาย
- เราสามารถ นํา spring มาชวยแกปญหา settlement ได เชน ถัง (Tank) ที่ไมไดตอก
เสาเข็ม (piling) นานๆ ไปหลายปอาจเกิดการทรุดตัวของดิน (settlement) ถาหากเราติด
rigid support เพื่อรองรับน้ําหนักทอกอนเขา tank อาจทําให flexibility ไมเพียงพอ

มีวิธีการเลือกใช VARIABLE and CONSTANT กันอยางไร

- ถา vertical movement ไมเกิน 70 mm ใหเราเลือกใช variable spring

- ถา vertical movement เกิน 70 mm ให เราใช constant spring แทน variable spring

Spring ไมควรติดตัง
้ ทีใ่ ด

- ที่ rotating equipment เชน pump เพราะวาจะทําให pump สั่นได บางทานอาจเลือก

ติด spring ใกลๆ หนา pump เพื่อหวังทําให ระบบทอยืดหยุน โหลดที่กระทําลดลง ซึ่งดู
เหมือนจะดี แตที่จริงแลว เปนวิธีที่ไมดี เพราะมันจะทําให ทอสั่นสะเทือนไดงายขึ้น
เนื่องจากปกติปม ก็เปนแหลงกําเนิดการสั่นสะเทือนอยูแลว ยิ่งติด spring เขาไป ยิ่งไปทํา
ใหขนาดการสั่นสะเทือนเพิ่มขึ้น ถาหากสั่นจนกระทั่งถึงความถี่ธรรมชาติ ของระบบ ก็จะทํา
ใหระบบทอสั่นสะเทือนอยางรุนแรงและพังเสียหายไดทั้งทอและ pump
- reciprocating compressor เหตุผล ที่ไมควรติด ก็เชนเดียวกับ พวก rotating
equipment เชนกัน
- บน pipe rack ไมควรจะติด spring เลย จากประสบการณที่ทํางานมา เคยเห็น piping
engineer ชาวตางประเทศ หลายสัญชาติ ทําการติดตั้ง spring บน pipe rack มากมาย
หลายบริษัท แมกระทั่ง ที่ expansion loop ก็ยังมีเห็นติดตั้ง ถาหากเราพบเห็นการ
ติดตั้ง spring บน pipe rack แลว พอจะคาดเดาไดเลยวา ผูออกแบบระบบทอขาดความรู
เรื่อง piping stress อยางมาก เราอาจจะเคยคิดวาชาวตางประเทศ นั้นเกง โดยเฉพาะ

2
 ฝรั่ง แตความจริงแลว ชาวตางชาตินั้นมาเรียนรู know how ทางดานนี้กับคนไทยนาน
หลายปแลว
- จุดที่ มีการแปลงเปลี่ยนการเคลื่อนที่ในแนว vertical เล็กนอยมาก นี่ก็เห็นประจํา ทอ
ขยายตัว move แค 1 mm ก็ติด spring แลว เห็นบอย จริงๆ ไมไดพดู เลน โดยเฉพาะ
พวกฝรั่งนั่นหละ เขาชอบติดกันจัง

การติด spring ควรติดตั้งเมื่อจําเปนเทานั้น ยิ่งติดนอย เทาไร ยิ่งเปนการออกแบบที่ประหยัด

แลว ยังลดการซอมบํารุง ลงดวย นอกจากนั้นแลว ไมตองเสี่ยงตอการที่ load เปลี่ยนไป
เนื่องจากการลาของ coil spring อีกดวย ดีไปหมดเลย

สูตรที่ใช คํานวณ แรงสปริง

การคํานวณหา Installed Load (Cold Load)

Cold Load = Hot Load + ( movement x spring rate )

a) ถา spring movement up ( เชน y=+10 mm. ) จะได สูตร เหมือนเดิม เปน
Cold Load =Hot Load + (movement x spring rate)

b) แตถา spring movement down ( เชน y = -10 mm. ) จะไดสูตร ดังนี้

Cold Load =Hot Load - (movement x spring rate)

หมายเหตุ Hot Load หรือ Operating load คือ load ที่เกิดขึ้น ขณะ operating
Cold Load หรือ Installed load คือ load ที่เกิดขึ้น ขณะ installation

การคํานวณหา Load Variation

Load Variation = |Hot Load - Cold Load| = |spring rate x movement|

Hot Load Hot Load

ในการเลือก spring ไมควรให load เปลี่ยนแปลงเกิน 25 เปอรเซ็นต

หาก Load variation เกิน 25 % ควรกลับไปทําการแกปญหา stress ใหมอีกครั้ง

การเลือก Spring จาก Table (ยกตัวอยาง ตารางของ comet spring)

ตารางที่ 1 เปน ตาราง คาโหลด สปริง ขนาดตางๆ ของยี่หอ pipe supports ( แตเดิมชื่อ ยี่หอ
comet ) ซึ่งเปนผูผลิตสปริง รายใหญแหงหนึ่งของโลก และ มีโรงงานอยูที่ไทยดวย ดังนั้นผูแตงจึง
ไดนํา สปริงยี่หอนี้ มาใหไดศึกษากัน
กอนที่ จะเลือกใชขนาดเบอรสปริงใหเหมาะสม เราตองรูคา Hot Load, movement และ
load variation (load variation นั้นเราจะเปนผูกําหนด วาจะใหไดมากที่สุดเทาไร ปกติ ผูผลิต
แนะนําไมควร ใชเกิน 25 %)

3
Step 1 – คํานวณหา คา maximum spring rate จากสูตร
Max. spring rate = Variation x Hot Load
Movement
Step 2 – นําคา hot load ที่ได มากําหนดหา ขนาดของ load โดยหาจาก column ในตาราง
Step 3 – สําหรับขนาด size spring, เลือก series ของ spring ดวย spring rate ที่ต่ํากวา ที่คํานวณไดใน step ที่ 1
Step 4 – คํานวณหา cold load จาก สูตร CL = HL + kx แลวก็ดูดวยวา cold load ที่ได ตกลงอยูใน working
range ของ spring size นั้นหรือปลาว
Step 5 - ถา cold load ไมอยูใน range ใหเราพยายาม หา spring size อื่นใหม

ตัวอยาง สมมติ hot load = 5316 N และ travel จาก ตําแหนง cold ไปยัง hot = 37.3 mm up,
กําหนดให load variation = 25 %
วิธีทํา
Step 1 – max. spring rate = (0.25 x 5316) /37.3 = 35.6 N/mm

Step 2,3 – คา hot load เราเทากับ 5316 ดังนั้นลอง เลือก spring size V3-16 ซึ่ง spring rate
=18.2 N/mm.

Step 4 – cold load = 5316 + 18.2 x 37.3 = 5995 N.

Step 5 – จะเห็นวา cold load เกินคา max จนตก อยูในชวงที่เรียกวา over travel นั่นหมายความวา
spring ที่เราเลือกนั้น ออนไป เพราะฉะนั้น ตองเลือก size ใหม ใหเหมาะสม กวานี้

4
ตาราง 1. ตารางสปริงโหลด (ที่มา Pipe Support Ltd.)

5
ลองเลือกใช size V3-17 ซึ่ง มี spring rate = 22.6 N/mm (ตัวนี้ spring แข็งกวา)
Step 3 – cold load = 5316 + 22.6 x 37.3 = 6158 N (OK load ไมเกินคา maximum)
Check load variation = | 5316 –6158| / 5316 = 0.158 or 15.8 % OK เลือก อันนี้แหละครับ

การเตรียม Spring Data Sheet

ขั้นตอนตอไปคือการจัดเตรียม spring data sheet เพื่อที่เราจะไดทําใบ ขอราคา จากทาง
vendor เพื่อที่จะใหเขา เสนอราคามาใหกับเรา กอนที่เราจะทําการ สั่งซื้อ
คาตางๆ ที่จะตองกรอกใส data sheet คือตัวที่อยูภายใน เครื่องหมายวงเล็บ ( ) ดังตาราง ที่
2 คาเหลานี้เราไดมาจากโปรแกรม CAESAR II โดยไปที่ Static Output Report ดังรูปที่ 1 ซึ่งเรา
สามารถสั่งโปรแกรมใหแสดงผานหนาจอคอมพิวเตอรแบบ Text ธรรมดา หรือจะใหแสดงผาน
โปรแกรม MS Word ก็ได ดังรูปที่ 2 และ 3

รูปที่ 1

6
 รูปที่ 2

รูปที่ 3

ขอสังเกตุ Spring Output Report ที่ CAESAR II แสดงออกมา ดังรูป 2 และ 3 ไมได แสดง
Movement ครบทั้ง แกน X และ Z เพราะวามันไมไดใชในการคํานวณแตอยางใด แตวา piping
stress engineer จะตองเช็คคานี้ สําหรับการออกแบบขนาดฐาน support ใหมีขนาดใหญพอ เพื่อ
ไมใหเกิดปญหาทอเคลื่อนที่ตกจาก spring ซึ่งเราสามารถทราบคา movement ในแนว horizontal
ไดจาก Displacement report ดังรูปที่ 4 และจะปรากฏผลลัพธดังรูปที่ 5

7
รูปที่ 4

รูปที่ 5

8
PROJECT NO. 300760 SPRING NO. SH-001 Calc No. Calc008 Node No. (1100)

CLIENT : REQUISITION NO. :

LOCATION : CHONBURI ,THAILAND TOTAL QUANTITY REQ'D : 1

REF. P&ID No. : 2006-001-003 PREPARED : N.Pimnatchaya DATE : 3 July 06

SERVICE : High Pressure Steam CHECKED : K.Piya DATE : 4 July 06

ISO METRIC NO. : 2006-074-074 Rev.1

TYPE : CONSTANT VARIABLE GRAPHITE SUPPORT INSULATION

ASME ANSI
YES YES
CODE CODE

PROCESS DESIGN

NAME OF FLUID : HPS (High Pressure Steam)

OPERATING PRESSURE : bar g

61
SPRING SUPPORT
TYPE : ( SPRING SUPPORT No. V1-17 )
SUPPORT By
SERIAL : Vendor
PIPE NOMINAL SIZE : 200 mm
o
OPERATING TEMPERATURE : 528 C

PIPE INSULATION THICKNESS : 170 mm

SUPPORT INSULATION THICKNESS : mm

PERCENTAGE LOAD CHANGE : (7) %

% RECOMMENDED W/RANGE : 25 %

HYDROSTATIC TEST LOAD : ( 5282 ) N

OPERATING LOAD : ( 6088 ) N

PRE-SET LOAD : ( 5685 ) N

SPRING RATE : ( 904 ) N/cm

CONNECTIONS ( FILL BY VENDOR )

DESCRIPTION X Y Z A B C D E

OPERATING LOAD N 0 ( 6088 ) 0 ** ** ** ** **

MOVEMENT (+) mm

MOVEMENT (-) mm ( 4.152 ) ( 4.454 ) ( 37.18 )

REMARK

1 ** By Vendor

ตาราง 2. ตัวอยางการจัดเตรียม spring data sheet

9
 บทที่ 7
Seismic Analysis
By Piya K.
Last Update 23 Sep 01

Seismic Analysis ก็คอื การวิเคราะหแผนดินไหว (Earthquake) Piping Engineer ไมสามารถ คาด

เดาลวงหนาไดเลยวาจะเกิด แผนดินไหวเมือ่ ไร และ สงผลกระทบรุนแรงตอระบบทอมากนอยเพียงไร ดังนั้นใน
เขตพืน้ ทีม่ โี อกาสเกิดแผนดินไหวบอยๆ ควรจะออกแบบระบบทอให แข็งแรง มั่นคง เพียงพอที่จะรองรับเหตุ
การณที่จะเกิดขึ้น อยางนอยๆ ก็ใหสามารถ operate ได ไมตํ่ากวา หนึง่ รอยป
ในประเทศไทย Plant สวนใหญตง้ั อยูใ นเขตปลอดแผนดินไหว เชน โรงกลัน่ นํามั ้ นเอสโซ , โรงกลัน่ นํา้
มันไทยออยล ที่ อําเภอศรีราชา ดังนัน้ โรงกลัน่ นํามั
้ นทัง้ สองโรงนีก้ ไ็ มตอ งออกแบบเผือ่ สําหรับแผนดินไหว ก็จะทํา
ใหประหยัดงบประมาณในการออกแบบ ไดมากมาย ตัวอยางที่จะตองมีการทํา seismic analysis ก็เชนโรงแยก
กาซ ของ shell ที่ ประเทศ Philliplines เพราะวาตั้งอยูใน โซน แผนดินไหว ในบทนีเ้ ราจะเรียนรูว ธิ กี ารใช
CAESAR II วิเคราะห ระบบทอวา สามารถ รองรับกับเหตุการณแผนดินไหวไดหรือไม
CAESAR II สามารถทําการวิเคราะห seismic ได 2 แบบ คือ แบบ seismic และ แบบ static
equivalent method แบบ แรกนั้นคอนขางยากและซับซอนเกินไป ในทางปฏับตั ิ piping engineer มักเลือกใชวิธี
static equivalent method แทน โดยการนํา UBC Code มาใชรวมกับ ASME Code

การวิเคราะห ( Analysis )
ดังทีเ่ คยกลาวมาแลววา seismic นัน้ เปน occasional case ดังนั้นใน CAESAR II เราตองแยก case
ตางหากออกมาจากการทํา static analysis โดยเราจะใชวิธีการแบบ equivalent ใหเราทํา static load case
รวมกับคา horizontal g force.
ซึง่ จะสามารถคํานวณไดจาก UBC code section 1632 – Lateral Force on Elements of
Structures, Nonstructural Components and Equipment Supported by Structures โดยกลาวไววา สวน
(element) ของโครงสราง (structure) ใดๆ และ สวนที่ไมใช โครงสราง(nonstructural) ทีถ่ ูกรองรับโดยโครง
สราง ควรจะถูกออกแบบใหตา นทานแรงจากแผนดินไหว (seismic forces) ซึง่ UBC Code กําหนดวิธคี านวณไว ํ
ใน Section 1632.2 แตสําหรับ attachment ทีม่ ขี นาดนําหนั ้ กเบากวา 181 kg ไมจาเปํ นตอง ถูกนํามาออกแบบ
เชน furniture ในตัวโครงอาคาร
nonstructural ในที่นี้ก็คือ piping ของเราที่ ถูก support ไวกับ Structure หรือวา pipe rack ดังนั้นเพื่อ
ใหเปนไปตามเงือ่ นไขที่ code วางเอาไว เราจะนํา code มาประยุกตใชไดดังนี้

1
วิธีการ หา Earthquake Load Derivation on the Piping:
อันดับแรกศึกษา Project Specification Requirement กอน
DATA : Design Code ใหใช code UBC 1997 (ตาม Project Spec)
Seismic Zone 1 ,2,3 or 4 แลวแต วา Plant อยูท ไ่ี หน
Importance Factor (UBC category 3), Ip 1.0 เปด table 16-K
Maximum Design Lateral Seismic Force Fpmax= 4.0 Ca Ip Wp (32-3)
Minimun total Design Lateral Seismic Force Fpmin = 0.7 Ca Ip Wp (32-3)

คา Fp จะคํานวณโดยใชสูตร (32-2)

Total Design Lateral Seismic Force, Fp Fp = ap Ca Ip 1 + 3hx Wp (32-2)
Rp hr

โดยที่
ap = in-structure Component Amplification Factor that varies from 1.0 to 2.5. (เปด Table 16-O)
Ca = seismic coefficient, as set forth in table 16-Q
hr = the structure roof elevation with respect to grade.
hx = the element or component attachment elevation with respect to grade. คานีไ้ มควรตํากว
่ า 0.0.
Ip = importance factor specified in table 16-K
Rp = Component Response Modification Factor that shall be taken from Table 16-O
Wp = The weigth of an element or component

ทําความเขาใจระยะ hx and hr ที่ apply ใชสําหรับงาน piping

hr hx
hx hx = hr hr

hr ก็คอื ระยะความสูงของหลังคา structural โดยเทียบกับ ระดับพืน้ ดิน

hx ก็คอื ระยะความสูงของ piping โดยเทียบกับระดับพื้นดิน

2
สําหรับ seismic loading แลว friction ทีเ่ กิดขึน้ ที่ supports เชน rest and guide ไมตองนํามาพิจารณา สําหรับ
ตานทานแรงแผนดินไหว(seismic forces) ดังนั้นใน CAESAR II เราตอง เอา คา ส.ป.ส แรงเสียดทานออกให
หมด กอนที่จะ run analysis

การ Design Piping

เปนเรื่องที่ตองควรระวัง และ support ให ดีอยางเหมาะสม โดยเฉพาะจุดที่ไมคอยมั่นคงและออนแอ
เชน ทอที่วางอยูบน cantilever beam ถาเรา support ไมดี ในขณะทีเ่ กิดแผนดินไหว ทออาจจะตกลงมาจาก
cantilever beam ก็ได ยกตัวอยางอีกสักกรณีหนึ่ง line 2” branch มาจาก header 10” ในสภาวะ ปกติ แลว
case นีไ้ มมีปญหาเลย

support

support

ไมวา sustain case หรือ expansion case แตมนั จะพังในกรณีที่เกิดแผนดินไหวไดตรงบริเวณ branch

connection เพราะวาทอ header ไมไดถูก support ไวกับ pipe rack อยางดีเพียงพอ มันเกิด seismic forces
ในแนวแกน horizontal ทําให force ที่ branch connection สูงเกินไปจนทําให branch พังเสียหายได

Piping Stress Analysis For Seismic Case by Using CAESAR II

ตองแยก model ในการประเมิณ seismic effects ตาม load case ตอไปนี้
U1 (OCC)
Nozzle and restraint loads
U2 (OCC)
W + P1 + U1 (OCC)
W + P1 + U2 (OCC) B31.1 Code Compliance

ใหเราแยก case ออกมาพิจารณาใหมเลย อาจจะ save file name เปนชื่อใหม เลย และ case นีใ้ ห พิจารณา
เฉพาะ operating condition เทานั้น design condition ไมตองพิจารณา
อยาลืมนะ friction ไมนามาใช
ํ สําหรับการ seismic model ดังนั้นใน CAESAR II piping input model ตอง เอา
คา ส.ป.ส ความเสียดทานออกใหหมด (เตือนบอยจังเลย สงสัยคนแตงเปนโรคยําคิ้ ดยําทํ
้ า)
รายละเอียด ,วิธกี ารตั้งคา และ เทคนิคในการ model piping input บนโปรแกรม CAESAR II ผมจะนํา
มาเสนอคราวหลังที่มีการปรับปรุงเนื้อหาใหมนะครับ เพราะผมไมมีเวลามาจัดทําเลย ในตอนนี้ ใน sheet นี้จึง
รวบรวมใหเฉพาะสิ่งที่สาคั
ํ ญๆ

3
หนาที่ ของ Piping Engineer
1. Piping Engineer จะตองออกแบบ ตรวจสอบ ระบบทอ ไมใหพังเสียหายในกรณี sustain case
(primary) และ expansion case (secondary) แลวยังตอง ออกแบบระบบทอใหปอ งกันการพังเสียหายจาก
seismic (occasional) ดวย
2. Piping Engineer ตองสง piping loads ใหทาง Civil Engineer ออกแบบ Structural สําหรับตาน
ทาน แรงแผนดินไหว(seismic loads) ดวย
3. Piping Engineer ตอง design support ใหแข็งแรง สามารถตานทานแรงแผนดินไหวได

4
 การใชงานโปรแกรม STRESS-C Version 2.5
By Piya K (8 Feb 2006)

Aim : to convert PDMS file to CAESAR II เพื่อประหยัดเวลาในการ model CAESAR II

เปนการ work smart ไมได work hard

Run program stressc.exe ใน folder C:\AVEVA\STRESSC2.5

ปอนขอมูลตาม step ดังนี้

Project Name = AMA
Username/Pass =PPMANA/PPMANB
Enter MDB Base Name = AMAPROJ
Enter Pipe Name = 23LCA12BR010

หลังจากนั้น Enter โปรแกรม จะใหตั้งชื่อ CAESAR input ไฟล

STRESS-C จะ generate neutral file มาสอง ไฟล คือ
*.cii และ *.dat
แลว STRESS-C เก็บไว convert ไวที่ไหนหละ?

Folder ที่ใช convert file ถูกเก็บไวคือ C:\AVEVA\STRESSC2.5\

มาดูผลจากตัวอยางจริงกันดีกวา
รูปขางลางนี้คือ PDMS model line number 23LBA15BR010 กอนที่จะทําการ convert ไป
CAESAR II
พอconvert ดวย STRESS-C แลวเขาโปรแกรม CAESAR II convert อีกตอหนึ่งจะได ดังนี้

หนาตาเหมือนกันเปะ เลย สังเกตุ ตัว valve จะไมมีมา ดังนั้นเราตองมาแกไข ใน CAESAR ดวยตัวเอง