1. Omówić warunki równowagi płaskiego i przestrzennego układu sił.

Płaski dowolny układ sił

Warunkiem koniecznym i dostatecznym równowagi płaskiego dowolnego układu sił jest zerowanie
się sum rzutów sił na dwie nierównoległe (np. prostopadłe w układzie prostokątnym) osie leżące w
płaszczyźnie działania sił oraz zerowanie się sumy momentów tych sił względem dowolnie obranego
punktu O, leżącego na tej płaszczyźnie. Rozpatrując płaski dowolny układ sił możemy mieć tylko trzy
niewiadome.

Płaski zbieżny układ sił

Warunkiem koniecznym i dostatecznym równowagi płaskiego zbieżnego układu sił jest zerowanie się
sum rzutów sił na osie układu prostokątnego, leżącego w płaszczyźnie działania tych sił. Rozpatrując
płaski zbieżny układ sił możemy mieć tylko dwie niewiadome.

Płaski równoległy układ sił:

Warunkiem koniecznym i dostatecznym równowagi płaskiego równoległego układu sił jest zerowanie
się sumy rzutów sił na oś równoległą do sił oraz zerowanie się sumy momentów względem dowolnie
obranego punktu O, leżącego w płaszczyźnie działania sił. Rozpatrując płaski równoległy układ sił
możemy mieć tylko dwie niewiadome.
Warunki równowagi dowolnego przestrzennego układu sił.

Przestrzenny dowolny układ sił znajduje się w równowadze jeżeli algebraiczne sumy rzutów
wszystkich sił na trzy osie układu współrzędnych i algebraiczne sumy momentów wszystkich sił
względem tych osi są równe zero.

Przestrzenny układ sił zbieżnych

Znajduje się w równowadze gdy sumy rzutów wszystkich sił na trzy osie prostokątnego układu
współrzędnych są równe zero.

Warunki równowagi przestrzennego układu sił równoległych

Suma rzutów sił na oś równoległą do kierunku działania sił jest równa zero oraz równania momentów
względem osi leżących na płaszczyźnie prostopadłej do kierunku działania sił są równe zero. 
 2. Wyprowadzić i omówić zależności pomiędzy prędkością obrotową, momentem
znamionowym oraz mocą silnika spalinowego. Uwzględnić powszechnie stosowane jednostki
miar oraz międzynarodowy układ jednostek miar SI.  

Prędkość obrotowa - określa częstotliwość obrotów wału korbowego, czyli liczbę obrotów w

jednostce czasu.

W technice prędkość obrotową wyrażamy jako częstotliwość obrotów w obrotach na sekundę s-1, lub

jako prędkość kątową ω wyrażaną w rad/s (radianach na sekundę).

W praktyce stosujemy używamy jednostki obr/min, czyli ilość obrotów wykonanych w ciągu minuty.

Bez problemu możemy przeliczyć prędkość obrotową, ponieważ istnieje prosta zależność:

jeśli prędkość obrotowa n jest wyrażona w obrotach na sekundę - s-1, oraz 

Moc silnika.
Posiadając moment obrotowy oraz obroty odpowiadające temu momentowi możemy
wyliczyć moc silnika.

gdzie:

 P - moc silnika [W],
 M - moment obrotowy silnika [Nm],
 ω - prędkość kątowa wału korbowego silnika [rad/s]

Moment elektromagnetyczny znamionowy [Nm]

PN – moc znamionowa silnika

nN – prędkość znamionowa
Zależność między mocą a momentem elektromagnetycznym (znamionowym)

n – prędkość obrotowa
M – moment elektromagnetyczny (znamionowy)

3. Omówić zjawisko rezonansu drgań układu mechanicznego. Narysować wykres amplitudy

drgań w funkcji częstotliwości wymuszeń.

Zjawisko rezonansu mechanicznego obserwujemy, gdy na układ, który może wykonywać drgania
harmoniczne z własną częstością kołową 1 działa zewnętrzna siła wymuszająca F zewn, zmieniająca się
periodycznie w czasie. Przyjmijmy, że siła ta ma postać F zewn = Fm sin (″t). Sumę wszystkich sił
działających na układ można wtedy zapisać w postaci równania różniczkowego:

d2 x dx
m 2
=−b −kx +Fm sin ( ωt \) } {¿
dt dt (1)

gdzie: x  wychylenie ciała z położenia równowagi, m – masa ciała; b – współczynnik oporu ośrodka;
k współczynnik sprężystości, Fm – amplituda siły wymuszającej; ″ – częstość siły wymuszającej.
Rozwiązanie równania (1) zależy od warunków początkowych.

1. Jeżeli siły oporu ośrodka odgrywają istotną rolę, czyli gdy b > 0, to amplituda drgań
wymuszonych A* ustala się na poziomie wyznaczonym przez równowagę siły wymuszającej i siły
oporu ośrodka. W tym przypadku rozwiązanie ma postać2:

¿
x=A sin (ωt - ϕ \) = left ( { {F rSub { size 8{m} } } over {G} } right )sin \( ωt−ϕ) (3)
Fm
A ¿=
Układ drga więc z częstością siły wymuszającej " i z amplitudą G gdzie

G=√m2(ω rSup { size 8{2} } - ω rSup { size 8{2} } \) rSup { size 8{2} } +b rSup { size 8{2} } ω2 (4)

Przesunięcie fazowe  pomiędzy siłą wymuszającą a wychyleniem jest równe:

2
ϕ=arc tg bω} over {m \( ω rSup { size 8{2} } - ω ) (5)

1
Częstość kołowa  jest związana ze „zwykłą” częstością  wzorem 
2
 Widzimy więc, że amplituda drgań A * zależy od różnicy kwadratów częstości siły wymuszającej "
i częstości drgań własnych układu  (patrz wzory (3) i (4))oraz od współczynnika sił oporu b. Także
przesunięcie fazowe zależy od obu tych parametrów.

Analiza wzorów (3) i (4) wskazuje, że amplituda drgań wymuszonych (F m/G) jest tym większa
im G jest mniejsze. Ale G jest najmniejsze, gdy:

dG
¿¿
b2
d ω } } =0~~ ital czyli ` ital gdy `~ω 2rez =ω 2−
2 m2 (6)

’’rez nazywa się częstością rezonansową. Gdy częstość siły wymuszającej jest równa częstości
rezonansowej, to amplituda drgań jest największa, czyli zachodzi rezonans między siłą wymuszającą
a układem drgającym. Wówczas wychylenie ciała drgającego z położenia równowagi może być duże,
nawet przy niewielkiej sile wymuszającej. Dla małych tłumień, częstość rezonansowa jest prawie
równa częstości drgań własnych układu.
A m p litu d a [je d n . d o w . ]

b1=0

b2>b1
b3>b2

  
Częstość siły wymuszającej [rad/s]

 zależności od częstości kołowej siły wymuszającej. Krzywa b1 przedstawia przypadek bez tłumienia, a krzywe b2 i b3 przypadki z tłum

4. Omówić II prawo Newtona.

W układzie inercjalnym zmiana ruchu punktu materialnego jest proporcjonalna do siły działającej i
odbywa się w kierunku działania tej siły. Wyrażamy to następującym wzorem:

lub w przypadku stałej masy wzorem:

Powyższe równanie jest podstawowym równaniem dynamiki.

5. Omówić rodzaje ruchu punktu materialnego.

a) Ruch prostoliniowy - ruchem prostoliniowym nazywamy ruch ciała (punktu

materialnego) po torze będącym linią prostą.
 Ruch prostoliniowy jednostajny - Jeżeli prędkość ciała jest stała (nie zależy od
czasu), to ruch jest jednostajny. Prędkość chwilowa w ruchu jednostajnym jest
stała i równa prędkości średniej.
 Ruch prostoliniowy zmienny - Jeżeli prędkość ciała zależy od czasu, to ruch
nazywamy zmiennym
 Ruch prostoliniowy jednostajnie zmienny - ruch w którym przyspieszenie jest
stałe (a=const), nazywamy ruchem jednostajnie zmiennym. Jeżeli a>0, to ruch
jest jednostajnie przyspieszony, jeżeli zaś a=0 określa ruch jednostajny.
b) Ruch krzywoliniowy - Wektor przyspieszenia, w takim ruchu nie ma kierunku
stycznego do toru (jak w przypadku ruchu prostoliniowego). Tym niemniej możemy
rozłożyć go na dwie składowe, z których jedna, as, będzie styczna do toru, natomiast
druga, ar, będzie prostopadła (normalna) do toru. Rzuty poziomy i ukośny są
przykładami ruchu niejednostajnego krzywoliniowego
 Rzut poziomy jest złożeniem dwóch ruchów: jednostajnie zmiennego wzdłuż
osi OY i jednostajnego wzdłuż osi OX
 Rzut ukośny jest złożeniem dwóch ruchów: jednostajnie zmiennego
prostoliniowego wzdłuż osi OY i ruchu jednostajnego wzdłuż osi OX.
c) Ruch po okręgu
 Ruch jednostajny po okręgu występuje wtedy, gdy ω=const. Droga kątowa
przebyta przez ciało w ruchu jednostajnym po okręgu wynosi:   t.
 Ruch jednostajnie zmienny po okręgu to ruch, w którym przyspieszenie
kątowe jest wielkością stałą

6. Omówić naprężenia dopuszczalne przy rozciąganiu, zginaniu i skręcaniu.

Naprężenia normalne są zwyczajowo oznaczane symbolem „s” (sigma) wraz z indeksem
odpowiadającym rodzajowi naprężeń, zazwyczaj:
σr – naprężenia rozciągające,
σc – naprężenia ściskające,
σg – naprężenia zginające.
 – naprężenia styczne, w których obciążenie oddziałuje równolegle do rozpatrywanego przekroju.
Naprężenia styczne są zwyczajowo oznaczane symbolem „t” (tau) wraz z indeksem odpowiadającym
rodzajowi naprężeń, zazwyczaj:
tt – naprężenia tnące,
tt – naprężenia skręcające. 
Warunek wytrzymałościowy naprężeń normalnych na rozciąganie, lub ściskanie ma postać:

gdzie:
σ – naprężenia normalne w [Pa]
,F  – siła  w [N],
S – przekrój na który działa siła F wyrażony w [m2],
k  – naprężenia dopuszczalne na rozciąganie (k r), ściskanie (kc) w [Pa]
 
Warunek wytrzymałościowy naprężeń normalnych na zginanie ma postać:

 gdzie:
sg –naprężenia normalne zginające w [Pa],
M  –moment zginający przekrój  w [Nm],
Wx – wskaźnik wytrzymałości przekroju na zginanie [m3],
kg  – naprężenia dopuszczalne na zginanie w [Pa] 
Warunek wytrzymałościowy naprężeń stycznych na ścinanie ma postać:

gdzie:
τt – naprężenia styczne w [Pa],
F  – siła  w [N],
S – przekrój na który działa siła F wyrażony w [m2],
kt  – naprężenia dopuszczalne na ścinanie w [Pa]
Warunek wytrzymałościowy naprężeń stycznych na skręcanie ma postać:

gdzie:
ts – naprężenia styczne skręcające w [Pa],
M  – moment skręcający przekrój  w [Nm],
Wo – wskaźnik wytrzymałości przekroju na skręcanie [m3],
ks  – naprężenia dopuszczalne na skręcanie w [Pa].

7. Przedstawić wykresy momentów gnących w belkach obciążonych.

Prszykłady :