COMPRENSIÓN LECTORA REFORZO

3 1. Frenadol Cómplex Granulado

 Le atentamente o texto e contesta as seguintes

preguntas:
 Que personaxes aparecen neste fragmento? Que
relación existe entre eles?

 Onde está situado o apartamento de Frenadol

Cómplex Granulado? Por que o escolleu alí?

 Con que frecuencia acode ao ambulatorio?

Cando Feliciana Granulado morreu, o seu fillo Frenadol

Cómplex Granulado alugou un apartamento achegado a  Que fixo Rosa Bayer por Frenadol Cómplex?
un centro de saúde e abandonou a casa paterna, na que
vivira ata morrer Antonio Cómplex. Fíxoo consciente de que
era caro para a pensión que cobraba, pero o amor non
 Que decide facer pola súa saúde Frenadol Cóm-
pode estar no aire e pagar taxis para os desprazamentos plex Granulado ao final do fragmento?
era un luxo para el. Así que Frenadol Cómplex Granulado
mudouse ao novo apartamento. Todas as mañás vestía
o seu abrigo e a súa bufanda vermella a cadros e tamén a  Escolle o significado axeitado á palabra subliñada:
súa máscara illante, a máscara que lle permitía saír da súa  «Un home doente»
caixa con dez sobres e acudir á consulta.
a) enfadado b) enfermo c) desexoso d) san
Acudía ao ambulatorio acotío malia ser consciente da
cantidade de xermes e de bacterias que o asexaban1 aló.  «Acudía ao ambulatorio acotío»
Continuou indo todos os días ata que Rosa Bayer, unha a) a diario b) ás veces c) rapidamente d) cedo
enfermeira repoluda2 e pálida acabou namorándoo.  «A súa máscara illante»
O amor que sentían o un polo outro foi desenvolvén-
a) frecuente b) apertada c) brillante d) protectora
dose coma un virus para o que non se descubrira antibiótico
e Rosa Bayer, que xa vos digo que era coma unha aspirina,  «Bafos de eucalipto»
abandonou o seu traballo para ir vivir ao apartamento a) anacos b) vapores c) caramelos d) masaxes
que Frenadol Cómplex Granulado alugara preto do centro
de saúde no que ela traballaba.  Ordena as seguintes ideas de xeito que cadren
E pasou un outono de bafos de eucalipto. Pasaron os coa historia.
meses dos xaropes e dos termómetros nas axilas e Rosa  Frenadol estaba triste porque non contraía
Bayer acabou por curalo. Estaban na invernía pero Frenadol ningunha enfermidade.
acabou por atoparse san coma un pan integral.
 Frenadol alugou un apartamento preto do
O fillo de Antonio Cómplex e de Feliciana Granulado, ambulatorio.
Frenadol Cómplex Granulado, empezou a sentir entón a
desdita de que ninguén estivese pendente del, a desgraza
 Frenadol saíu espido á rúa para enfermar.
de que ignorasen a súa tensión, de que ninguén lle quen-  Frenadol coñeceu a Rosa Bayer, enfermeira no
tase auga para os pés, de que non o mimasen á hora de centro de saúde.
mirar a temperatura porque xa non había hora de mirala.  Feliciana Granulado morreu.
Frenadol determinouse entón a agardar pola seguinte
 Rosa Bayer curou a Frenadol Cómplex.
nevada, e, cando empezou a nevar, saíu á rúa desde o
apartamento que alugara cerca do ambulatorio e, no  Rosa e Frenadol namóranse e van vivir xuntos.
medio da rúa e das bucinas dos coches, espiuse e comezou
a respirar fondamente para que os xermes e as bacterias  Que opinas da actitude de Frenadol nas tres últi-
puidesen entrar novamente nel. Fogar, doce fogar. mas liñas do texto? Pensas que é correcta? Por que?
Santiago JAUREGUIZAR
http://vello.vieiros.com/familiafeliz (Adaptación)
1 asexar: observar con atención e coidado para non ser visto.
2 repoludo: que é groso e de pouca estatura.

MATERIAL FOTOCOPIABLE / © Oxford University Press España, S. A. Lingua galega e Literatura 1.º ESO
 COMPRENSIÓN LECTORA REFORZO

3 1. Frenadol Cómplex Granulado

Solucionario
 As respostas ás preguntas son as seguintes:  «A súa máscara illante». A opción correcta é a d),
 Os personaxes que aparecen neste fragmento son protectora.
Frenadol Cómplex Granulado e Rosa Bayer. A relación  «Bafos de eucalipto». A opción correcta é a b),
que existe entre eles é, inicialmente, de paciente / en- vapores.
fermeira, e logo, de enamorados. Tamén se nomea a
Feliciana Granulado e a Antonio Cómplex, os pais de  A orde correcta aparece a seguir:
Feliciano. 6 Frenadol estaba triste porque non contraía
 O apartamento de Frenadol está situado preto do ningunha enfermidade.
ambulatorio. Escolleuno alí porque os taxis eran moi 2 Frenadol alugou un apartamento preto do
caros dende o seu antigo domicilio e desta maneira ambulatorio.
aforraba diñeiro.
7 Frenadol saíu espido á rúa para enfermar.
 Frenadol acode todos os días ao ambulatorio.
3 Frenadol coñece a Rosa Bayer, enfermeira no
 Rosa Bayer curou a Frenadol. centro de saúde.
 Frenadol decide agardar pola seguinte nevarada e 1 Feliciana Granulado morreu.
respirar moi fondo para que os xermes entrasen nel,
5 Rosa Bayer curou a Frenadol Cómplex.
enfermar e poder volver ao médico.
4 Rosa e Frenadol namóranse e van vivir xuntos.
 Velaquí a solución a este exercicio:
 RESPOSTA LIBRE.
 «Un home doente». A resposta correcta é a b),
enfermo.
 «Acudía ao ambulatorio acotío». A resposta correcta
é a a), a diario.

© Oxford University Press España, S. A. Lingua galega e Literatura 1.º ESO

 ORTOGRAFÍA REFORZO

3 5. Sílaba tónica e sílaba átona

 Divide en sílabas a seguinte estrofa. Canto mide  Indica a sílaba que falta para completar as se-
cada verso? guintes palabras. Rodéaa naquelas palabras en que
sexa a sílaba tónica e acentúaa cando sexa necesario.
Taberna
Chove fóra. Nas pozas ___da a___no
aboia a luz do gas.
Na lameira da rúa mi___ ___dega
entérrase un cantar.
Luís Amado CARBALLO ane___do ma___
 Indica se son verdadeiras (V) ou falsas (F) as se-
guintes afirmacións.  XOGO. Imos analizar este xogo coas sílabas recollido
Unha única consoante pode formar sílabas.  na páxina web de ditos e recitados «A orella pendella»
(www.aorellapendella.org).
Poden aparecer ata catro consoantes
nunha mesma sílaba. 
Nas sílabas sempre hai unha vogal que é o seu a) Fai unha lectura en voz baixa e separa en sílabas as
núcleo.  palabras. Cantas ten cada verso?
Nunha mesma sílaba poden aparecer tres —Ten tinta, Antón?
vogais.  —Tinta Antón ten.
Dúas vogais xuntas sempre forman unha única
sílaba.  b) Agora fai unha lectura rápida en voz alta e conta
os golpes de voz. Coinciden co número de sílabas na
 Une as sílabas do debuxo para formar seis pala- escrita? A que cres que se debe isto?
bas trisílabas e despois subliña a súa sílaba tónica.

RE MI GU CÓ LIA LAR MI LA A  TRABALINGUAS. Le en voz alta o seguinte trabalinguas,

FA MI GRE CEI PA TE NEI RA CO que é tamén un xogo coas sílabas que se pronuncian
de forma moi semellante ou igual.
____________________________________________ a) Intenta dicilo o máis rápido que poidas sen te
trabucar.
____________________________________________
Se vou a Bueu nun bou, vou.
____________________________________________ Se non vou nun bou, non vou.

____________________________________________ b) Coñeces ti algún outro trabalinguas? Cópiao e

ensínallelo aos teus compañeiros.
____________________________________________

____________________________________________
 PALABRAS CRUZADAS. Completa os seguintes pares de
palabras tendo en conta que en todos falta a sílaba
 Nalgunhas palabras homógrafas se cambia a síla- tónica.
ba tónica muda tamén o seu significado. Explica a di-
a) mor__ / __co d) tarta__ga / Pe__
ferenza entre as seguintes parellas.
b) __ta / ac__ e) co__da /a __go
a) secretaría-secretaria c) fo__ / __fo f) ri__ / __del
b) crítico-critico  Copia no dorso o seguinte texto e explica que
c) publico-público teñen en común todas as súas palabras.

d) saia-saía Que ben que vén meu ben! Eu sei que el

vai vir, xa que eu non hei ir. E se a man non lla
e) área-area non dou é coa dor que me dá de lle dar o que
xa sei que é seu por lei de Deus. Mais el a min
f) pícara-picara
non me cre, pois el só cre no que ve.

MATERIAL FOTOCOPIABLE / © Oxford University Press España, S. A. Lingua galega e Literatura 1.º ESO
 ORTOGRAFÍA REFORZO

3 5. Sílaba tónica e sílaba átona

Solucionario
 A cuestión formulada respóndese a seguir:
Taberna
Cho-ve-fó-ra. Nas-po-zas
a-bo-ia-a-luz-do-gas.
Na-la-mei-ra-da-rúa
en-té-rra-se-un-cantar.
 Velaquí a solución a este exercicio:
Unha única consoante pode formar sílabas
Poden aparecer ata catro consoantes
nunha mesma sílaba
d) saia: peza de vestir feminina que parte da cintura,
á que vai cinguida, e que pode ser máis ou menos
longa / saía: forma verbal do pretérito imperfecto de
7 indicativo do verbo saír.
7 e) área: extensión plana limitada por tres ou máis
7 rectas ou curvas / area: conxunto de pequenos grans
7 ou partículas de rocha. Praia.
Luís Amado CARBALLO f) pícara: rapaza de pouca idade / picara: forma
verbal do antepretérito do verbo picar.
F  A sílaba que falta en todas esas palabras é na.
V nada anano

Nas sílabas sempre hai unha vogal que é o seu mina nádega
núcleo V
Nunha mesma sílaba poden aparecer tres anenado maná
vogais V
Dúas vogais xuntas sempre forman unha única  A resposta a esta actividade é a seguinte:
sílaba F a) Cada verso ten cinco sílabas.
 As palabras que se forman son as seguintes. b) Os golpes de voz non coinciden co número de
sílabas na escrita porque hai unha crase do a final de
FA-MI-LIA RE-GU-LAR MI-LA-GRE A-CEI-TE palabra co inicial seguinte.
CÓ-MI-CO PA-NEI-RA  RESPOSTA LIBRE.

 Estos son os distintos significados das palabras  A resposta correcta é a seguinte:

propostas. a) mortal / talco d) tartaruga / Perú
a) secretaría: oficina onde traballa un secretario ou b) torta / actor e) comida /amigo
secretaria / secretaria: persoa que, nunha oficina,
organismo, asemblea ou corporación, se encarga da c) fogar / garfo f) rifar / fardel
súa organización e funcionamento.  Todas as palabras do texto teñen en común que
b) crítico: persoa que se dedica á crítica / critico: son monosílabas.
forma verbal do presente de indicativo do verbo
criticar.
c) publico: forma verbal do presente de indicativo
do verbo publicar / público: conxunto de persoas ás
que vai dirixida unha obra, que participan nun
mesmo acontecemento, ou que asisten a un
establecemento.

© Oxford University Press España, S. A. Lingua galega e Literatura 1.º ESO