Ponemang

Suprasegmental
MARK LAURENCE J. FANO

MARK LAURENCE J. FANO

Baitang 9| nd-ssm
MGA LAYUNIN:
1. Nakikilala ang pagkakaiba ng gamit ng mga sangkap sa
maayos na pagpapahayag ng saloobin, pagbibigay
kahulugan, layunin at intensiyon;
2. Napapahalagahan ang paraan ng pagbigkas ng mga salita
ayon sa wastong diin, haba, tono at antala;
3. Napipili ang tamang salitang pupuno sa diwa ng
pangungusap;
4. Nabibigkas nang may tamang Diin, Tono at Antala ang mga
pahayag; at
5. Nagagamit ang suprasegmental na pagbigkas ng pahayag.
Basahin nang wasto ang mga salita at pahayag
batay sa bantas na ginamit.
Totoo? Maganda siya?
Totoo! Maganda siya.
Magagaling? Sila?
Magagaling sila.
Ikaw ang may-sala sa nangyari?
Ikaw ang may-sala sa nangyari.
PONEMANG SUPRASEGMENTAL

tono
diin
haba
antala
ponema

grafema
ponema

grafema

morpema +
PONOLOHIYA

segmental
-Prinsipal na kailangan
suprasegmental
-Pantulong
 PONEMANG SUPRASEGMENTAL

DIIN Lakas
Bigat
Bahagyang pagbigkas ng pantig

/BU:hay /=kapalaran ng tao

/bu:HAY / = humihinga pa lamang
 PONEMANG SUPRASEGMENTAL
TONO/ INTONASYON ng tinig

3 mataas HALIMBAWA

2 katamtaman kahapon 213, pag-aalinlangan

1 mababa
Kahapon231,pagpapatibay, pagpapahayag
PONEMANG SUPRASEGMENTAL

HINTO/ANTALA
, (kuwit) / (slash)
Hindi ako, si Joshua.
Hindi ako si Joshua.
Dagdag na kaalaman

PONETIK
[ ] (bracket) hindi pa alam kung ano ang
kahulugan ng salita
PONEMIK
/ / (virgules) may taglay na itong
kahulugan
GLOTTAL
GLOTTAL /SU:ka?/ =vinegar
STOP /BA:ga?/ = lungs
/ BA:ta?/ = child

GLOTTAL /SU:kah/ = vomit

/BA:gah/ = for instance
FRICATIVE
/BA:tah/ = robe,
Gawain : Sagutin ang sumusunod na mga halimbawa ng
salitang may iba-ibang diin.Ibigay ang isinasaad na kahulugan
nito.
1./BU:kas/= ________ / bu:KAS/ = ________
2./LI:gaw/= ________ / li:GAW/ = ________
3./GA:lah/= ________ / ga:LAH /= ________
4./BU:koh/= _______ / bu:KOH/ = _______
5. /TA:la/= _________ /ta:LAH/ = _________
Mga kahulugan ng salita ayon sa diin.
1./BU:kas/= tomorrow / bu:KAS/ = open
2./LI:gaw/= to court / li:GAW/ = _wild
3./GA:lah/=mamasyal / ga:LAH /= palaboy
4./BU:koh/= coconut / bu:KOH/ = being discovered
5./TA:la/= bituin/ star /ta:LAH/ = list
Pagsasanay 2: tono
Tukuyin ang wastong tono ng bawat pahayag sa layunin nito.Maaaring gamitin ang
bilang 1 sa mababa, bilang 2 sa katamtaman, at bilang 3 sa mataas. Isulat sa
sagutang
papel.
1. Kanina = ____, pag-aalinlangan
kanina = ____, pagpapatibay, pagpapahayag
2. mayaman = ____, pagtatanong
mayaman = ____, pagpapahayag
3. magaling = ____, pagpupuri
magaling = ____, pag-aalinlangan
4. kumusta = ____, pagtatanong na masaya
kumusta = ____, pag-aalala
5. Ayaw mo = ____, paghamon
Ayaw mo = ____, pagtatanong