‫حی‬ ‫ه‬ ‫بس ه ه حم‬

‫م اّلل ارل ن ارل م‬

‫مرکز کارگاه های آموزشی‬

‫کارگاه برق‬

‫جلسه پنجم‪:‬‬
‫آشنایی با تابلو برق و استانداردهای کلید و پریز‬

‫مدرس‪:‬‬
‫مهدی فرخی‬

‫‪ 70‬اسالید‬ ‫خرداد ‪1399‬‬

 ‫فهرست مطالب‬

‫مقدمه‬

‫آشنایی با تابلو برق‬

‫آشنایی با کلیدها و پریزها‬

‫سیستم سیمکشی‬

‫‪2 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫مباحث کارگاه برق‪:‬‬

‫نکات ایمنی در کار با برق‬ ‫‪.1‬‬
‫طراحی سیستم زمین و چاه ارت‬ ‫‪.2‬‬
‫آشنایی با کابلها و انجام اتصاالت آنها‬ ‫‪.3‬‬
‫لحیمکاری بردهای الکترونیکی‬ ‫‪.4‬‬
‫کار با مدارهای فرمان‬ ‫‪.5‬‬
‫معرفی تابلو توزیع برق‬ ‫‪.6‬‬
‫آشنایی با مدارهای تأسیسات ساختمانی‬ ‫‪.7‬‬
‫آشنایی با اتوماسیون مدارهای صنعتی (‪)PLC‬‬ ‫‪.8‬‬

‫‪3 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫نکات کلی در مورد تابلوهای برق‪:‬‬

‫‪ ‬محفظهای شامل تجهیزات الکتریکی مانند تجهیزات اندازهگیری‪ ،‬حفاظتی و فرمان‬

‫تابلوی برق فشار ضعیف‪ :‬ولتاژ کمتر از یک کیلوولت‬ ‫•‬

‫‪4 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫نکات کلی در مورد تابلوهای برق‪:‬‬

‫‪ ‬محفظهای شامل تجهیزات الکتریکی مانند تجهیزات اندازهگیری‪ ،‬حفاظتی و فرمان‬

‫تابلوی برق فشار ضعیف‪ :‬ولتاژ کمتر از یک کیلوولت‬ ‫•‬

‫‪5 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫طبقهبندی تابلوهای برق‪:‬‬

‫‪ ‬تابلوهای اصلی‪ :‬طرف فشار ضعیف ترانسفورماتور پست‬

‫‪ ‬تابلوهای نیم اصلی‪ :‬ورودی ساختمان و بلوک‬
‫‪ ‬تابلوهای فرعی‪ :‬داخل ساختمان‬
‫تأسیسات و تجهیزات‪ :‬تغذیه موتورخانه‬ ‫•‬
‫روشنایی‪ :‬تغذیه روشنایی و پریزها‬ ‫•‬

‫‪6 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫طبقهبندی تابلوهای برق‪:‬‬

‫‪ ‬تابلوهای اصلی‪ :‬طرف فشار ضعیف ترانسفورماتور پست‬

‫‪ ‬تابلوهای نیم اصلی‪ :‬ورودی ساختمان و بلوک‬
‫‪ ‬تابلوهای فرعی‪ :‬داخل ساختمان‬
‫تأسیسات و تجهیزات‪ :‬تغذیه موتورخانه‬ ‫•‬
‫روشنایی‪ :‬تغذیه روشنایی و پریزها‬ ‫•‬

‫‪7 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫درجه حفاظت (‪:)IP‬‬

‫‪ ‬عدد دو رقمی‬
‫عدد اول‪ :‬محافظت در برابر ورود اجسام خارجی و گرد و غبار‬ ‫•‬
‫عدد دوم‪ :‬محافظت در برابر ورود آب و رطوبت‬ ‫•‬

‫‪8 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫درجه حفاظت (‪:)IP‬‬

‫‪ ‬عدد دو رقمی‬

‫‪9 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫انواع تابلوها و موارد کاربرد آنها‪:‬‬

‫‪ ‬تابلوهای تمام بسته (برای نصب در فضای سرپوشیده)‪ :‬دارای حداقل درجه حفاظت ‪IP20‬‬

‫‪ o‬تابلوی تمام بسته ایستاده‪:‬‬

‫قابل استقرار در کف ساختمان بدون اتکا به دیوار‬ ‫•‬
‫• مناسب برای تابلوهای اصلی‪ ،‬نیم اصلی و تأسیسات و تجهیزات‬
‫قابل دسترسی از جلو یا پشت‬ ‫•‬
‫‪ o‬تابلوی تمام بسته دیواری‪:‬‬
‫به صورت یک جعبه قابل نصب روکار یا توکار‬ ‫•‬
‫قابل دسترسی فقط از جلو‬ ‫•‬
‫مناسب برای مدارهای فرعی و روشنایی‬ ‫•‬
‫‪10 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫انواع تابلوها و موارد کاربرد آنها‪:‬‬

‫‪ ‬تابلوی تمام بسته ایستاده قابل فرمان و دسترسی از جلو‬

‫‪11 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫انواع تابلوها و موارد کاربرد آنها‪:‬‬

‫‪ ‬تابلوی تمام بسته ایستاده قابل فرمان از جلو و دسترسی از پشت‬

‫‪12 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫انواع تابلوها و موارد کاربرد آنها‪:‬‬

‫‪ ‬تابلوی تمام بسته دیواری‬

‫‪13 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫انواع تابلوها و موارد کاربرد آنها‪:‬‬

‫‪ ‬تابلوهای توزیع نیرو و روشنایی (برای نصب در محوطه باز)‪:‬‬

‫تابلوی تمام بسته با سقف شیبدار‬ ‫•‬
‫مقاوم در برابر نفوذ رطوبت‪ ،‬آب و گرد و غبار‬ ‫•‬
‫• مناسب برای تغذیه منازل‪ ،‬فرمان و کنترل روشنایی محوطه‪ ،‬آبنماها و ‪...‬‬

‫‪14 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫استانداردهای مربوط به تابلوهای برق‪:‬‬

‫‪ ‬به منظور ایجاد حفاظت در برابر زنگزدگی و فساد تدریجی‪ ،‬تمامی سطوح تابلو باید زیرسازی و رنگآمیزی‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ ‬ظرفیت الکتریکی شینه فازها نباید از ‪ 150‬درصد شدت جریان اسمی کلید اصلی تغذیه کننده تابلو کمتر باشد‪.‬‬
‫‪ ‬شینهها باید با رنگ نسوز به ترتیب زیر رنگآمیزی شوند‪:‬‬
‫فاز اول به رنگ قرمز‬ ‫•‬
‫فاز دوم به رنگ زرد‬ ‫•‬
‫فاز سوم به رنگ آبی‬ ‫•‬
‫شینههای اتصال زمین و خنثی به رنگ سبز و زرد‬ ‫•‬

‫‪15 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬وسایل اندازهگیری مانند ولت متر‪ ،‬آمپرمتر‪ ،‬فرکانس متر‪ ،‬وات متر‪ ،‬ترانسفورماتور جریان و ‪...‬‬
‫‪ ‬وسایل حفاظت و فرمان مانند انواع فیوزها‪ ،‬کنتاکتورها‪ ،‬رلهها و تایمرها و ‪...‬‬
‫‪ ‬وسایل سمعی و بصری اعالم خطر‪ ،‬چراغ سیگنال و ‪...‬‬
‫‪ ‬مقرهها و شینهها‬

‫‪16 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬بدنه تابلو‪:‬‬
‫فلزی‪ :‬نصب در محیطهای بیرونی ‪ -‬نیاز به رنگآمیزی‬ ‫•‬
‫کامپوزیت‪ :‬استفاده در محیطهای بیرون با طول عمر باال‬ ‫•‬
‫پلی کربنات‪ :‬مناسب برای محیطهای داخلی‬ ‫•‬

‫‪17 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬سینی تابلو‪:‬‬
‫• محل نصب قطعات و تجهیزات‬
‫روی سینی‪ ،‬ریلها و داکتها نصب میشوند‪.‬‬ ‫•‬

‫‪18 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬ریل (سی ریل)‪:‬‬

‫مناسب برای نصب تجهیزات حفاظتی و کنتاکتورها‬ ‫•‬

‫‪19 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬داکت‪:‬‬
‫استفاده برای انجام سیمکشی بین تجهیزات‬ ‫•‬
‫کانال پالستیکی برای محافظت از سیمها و کابلهای برق‬ ‫•‬
‫• مناسب برای مکانهای مسقف (ضد آب نیستند)‬

‫‪20 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬شینه‪:‬‬
‫• هادیهای مورد استفاده برای عبور جریان زیاد‬
‫فاز اول به رنگ قرمز‪ ،‬فاز دوم به رنگ زرد و فاز سوم به رنگ آبی‬ ‫•‬
‫اتصال شینه به بدنه با استفاده از مقره‬ ‫•‬
‫اتصال کابلها به شینه با استفاده از کابلشو‬ ‫•‬

‫‪21 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬ترانسفورماتور جریان (‪:)CT‬‬

‫کاهش سطح جریان به منظور اندازهگیری آن‬ ‫•‬
‫اولیه ترانسفورماتور همان کابل یا شینی است که میخواهیم جریان آن را اندازه بگیریم‪.‬‬ ‫•‬
‫ثانویه ترانسفورماتور سیمپیچ با تعداد دور باال‬ ‫•‬
‫یکی از سرهای ثانویه ترانسفورماتور جریان باید زمین شود‪.‬‬ ‫•‬
‫ثانویه ترانسفورماتور جریان نباید مدار باز باشد‪.‬‬ ‫•‬

‫‪22 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬ترانسفورماتور جریان (‪:)CT‬‬

‫‪23 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬تفاوت ترانسفورماتور جریان و ولتاژ‪:‬‬

‫‪24 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬رله کنترل بار‪:‬‬

‫• محافظت در برابر اضافه بار‬
‫عملکرد مشابه بی متال اما با ساختار متفاوت‬ ‫•‬
‫• مجهز به ترانسفورماتور جریان‬
‫قابلیت تنظیم جریان و زمان‬ ‫•‬

‫‪25 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬رله کنترل فاز‪:‬‬

‫• محافظت در برابر عدم تقارن بین فازها‬
‫دو فاز شدن سیستم‬ ‫•‬
‫زیاد شدن جریان یا ولتاژ یکی از فازها‬ ‫•‬

‫‪26 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬کلید مینیاتوری‬
‫‪ ‬کلید محافظ جان‬

‫‪27 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬کنتاکتورها‬
‫‪ ‬کلیدها و شستیها‬
‫‪ ‬لوازم جانبی‬

‫‪28 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫لوازم و تجهیزات تابلوی برق‪:‬‬

‫‪ ‬کلید جریان نشتی‬

‫‪ ‬تایمر ‪ 24‬ساعته‬
‫‪ ‬فتوسل نجومی‬

‫‪29 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫بخش عملی‪:‬‬

‫‪30 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫بخش عملی‪:‬‬

‫‪ ‬نقشه مونتاژ‬

‫‪31 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫بخش عملی‪:‬‬

‫‪ ‬نقشه تک خطی‬

‫‪32 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫بخش عملی‪:‬‬

‫‪33 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫بخش عملی‪:‬‬

‫‪34 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫بخش عملی‪:‬‬

‫‪35 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬قطع و وصل جریان الکتریکی‬

‫‪ ‬قطع جریان ← قطع یکی از سیمهای حامل جریان‬

‫‪36 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬طبقهبندی کلیدهای برق‬

‫نوع منبع نیرو‪ AC :‬یا ‪ DC‬یا هر دو نوع‬ ‫•‬
‫نوع اتصال‪ :‬یک جهته (یک پل‪ ،‬دو پل) و چند جهته (تبدیل‪ ،‬صلیبی)‬ ‫•‬
‫روش به کار انداختن کلید‪ :‬گردان‪ ،‬شستی‪ ،‬دکمه فشاری‪ ،‬کششی‬ ‫•‬
‫روش نصب‪ :‬روکار‪ ،‬تو کار‪ ،‬نیمه تو کار‪ ،‬تابلویی‬ ‫•‬
‫درجه حفاظت در برابر اثر زیانآور آب به داخل کلید‬ ‫•‬
‫درجه حفاظت در برابر دسترسی به قسمتهای خطرناک و اثرات زیانآور ورود اشیا جامد خارجی‬ ‫•‬

‫‪37 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید یک پل‬
‫دارای یک پل برای قطع و وصل یک مسیر برای عبور جریان‬ ‫•‬

‫نول‬

‫فاز‬

‫‪38 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید یک پل‬

‫‪39 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید یک پل‬
‫شمای حقیقی‬ ‫•‬

‫‪40 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید یک پل‬
‫شمای فنی‬ ‫•‬
‫شمای مسیر جریان‬ ‫•‬

‫‪41 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید دو پل‬
‫دو کلید یک پل در مجاورت هم با یک کنتاکت مشترک‬ ‫•‬

‫‪42 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید دو پل‬

‫‪43 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید دو پل‬
‫شمای حقیقی‬ ‫•‬

‫‪44 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید دو پل‬
‫شمای فنی‬ ‫•‬
‫شمای مسیر جریان‬ ‫•‬

‫‪45 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید تبدیل‬
‫جهت روشن یا خاموش کردن یک یا چند المپ از دو نقطه (مثل راه پله)‬ ‫•‬
‫دارای سه کنتاکت که کنتاکت مشترک به دلخواه به یکی از دو کنتاکت دیگر متصل میشود‬ ‫•‬
‫عدم اتصال کنتاکتهای غیرمشترک به یکدیگر در هر دو وضعیت کلید‬ ‫•‬

‫نول‬

‫فاز‬

‫‪46 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید تبدیل‬

‫‪47 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید تبدیل‬
‫شمای حقیقی‬ ‫•‬

‫‪48 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید تبدیل‬
‫شمای فنی‬ ‫•‬
‫شمای مسیر جریان‬ ‫•‬

‫‪49 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید صلیبی‬
‫جهت روشن یا خاموش کردن یک یا چند المپ از بیش از دو نقطه (مثل کارخانهها)‬ ‫•‬
‫قابل استفاده در کنار کلیدهای تبدیل‬ ‫•‬
‫نول‬

‫فاز‬

‫‪50 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید صلیبی‬
‫شمای حقیقی‬ ‫•‬

‫‪51 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلید صلیبی‬
‫شمای فنی‬ ‫•‬

‫‪52 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬کلیدهای الکترونیکی‬
‫کلیدهای لمسی‬ ‫•‬
‫کلیدهای مجاورتی مانند کلیدهای حسگر تصرف‬ ‫•‬
‫کلیدهای نوری‬ ‫•‬
‫کلیدهای صوتی‬ ‫•‬
‫کلیدهایی که تحت تأثیر عوامل خارجی دیگر عمل میکند‬ ‫•‬

‫‪53 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬دیمر‬
‫کنترل شدت نور المپ به کمک تغییر ولتاژ خروجی توسط ترایاک موجود در آن‬ ‫•‬
‫عدم امکان کنترل شدت نور المپهای کم مصرف و فلورسنت‬ ‫•‬
‫استفاده برای کنترل دور موتورهای الکتریکی (پنکههای سقفی)‬ ‫•‬

‫‪54 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کلیدها‪:‬‬

‫‪ ‬استانداردها‪:‬‬
‫‪ o‬جریان اسمی کلیدها با توجه به نوع بار آنها‬
‫برای بارهای دارای ضریب قدرت واحد (مانند المپهای رشتهای) حداقل برابر با جریان مصرف‬ ‫•‬
‫برای بارهای دارای ضریب قدرت راکتیو حداقل ‪ 1/25‬برابر جریان مصرف‬ ‫•‬
‫برای بارهای دارای ضریب قدرت خازنی و مواردی مانند المپهای گازی با خازن تصحیح‬ ‫•‬
‫ضریب قدرت و موتورهای دارای راهانداز خازنی حداقل ‪ 2‬برابر جریان مصرف‬
‫‪ o‬کلیدهای روشنایی در سیستم برق یک فاز ‪ 220‬ولت‪ ،‬باید حداقل ‪ 250‬ولت و ‪ 10‬آمپر باشد‪.‬‬

‫‪55 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریزها‪:‬‬

‫‪ ‬انواع پریزهای برق بر حسب روش کاربرد یا نصب‪:‬‬

‫روکار‬ ‫•‬
‫توکار‬ ‫•‬
‫نیمه توکار‬ ‫•‬
‫تابلویی‬ ‫•‬
‫تزیینی‬ ‫•‬
‫سیار‬ ‫•‬
‫قابل نصب بر روی میز‬ ‫•‬
‫قابل نصب بر روی کف اتاق‬ ‫•‬
‫‪56 of 70‬‬ ‫قابل نصب بر روی دستگاه‬ ‫•‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریزها‪:‬‬

‫‪ ‬اتصال زمین در پریزهای برق‬

‫در هنگام قرار دادن دو شاخه در پریز ← برقراری اتصال کنتاکتهای اتصال زمین قبل از شاخکهای‬ ‫•‬
‫اتصال حامل جریان‬
‫در هنگام کشیدن دو شاخه از پریز ← قطع شاخکهای اتصال حامل جریان قبل از کنتاکتهای اتصال‬ ‫•‬
‫زمین‬
‫عدم امکان وصل دوشاخههای معمولی (بدون اتصال زمین) به پریزهای یک فاز دارای اتصال زمین‬ ‫•‬

‫‪57 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریزها‪:‬‬

‫‪ ‬پریزهای کلیددار با قفل ایمنی‬

‫هنگام برقدار بودن کنتاکتهای اتصال‪ ،‬دوشاخه را نمیتوان در پریز قرار داد یا از آن خارج ساخت‪.‬‬ ‫•‬
‫بدون قرار دادن دوشاخه در پریز‪ ،‬کنتاکتهای اتصال برقدار نمیشود‪.‬‬ ‫•‬

‫‪ ‬پریزهای ریشتراش‬
‫به منظور اتصال ماشینهای ریشتراش برقی در حمام‪ ،‬دستشویی و ‪...‬‬ ‫•‬
‫دارای ترانسفورماتور جداکننده و کلیدی برای جدا کردن ترانسفورماتور از منبع برق در صورت عدم‬ ‫•‬
‫اتصال ریشتراش‬

‫‪58 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریزها‪:‬‬

‫‪ ‬انتخاب پریزهای برق بر اساس موارد کاربرد‪ ،‬شرایط محل نصب‪ ،‬میزان ولتاژ و تعداد فاز‪ ،‬ایمنی مورد لزوم‪،‬‬
‫مقدار جریان تغذیه‬
‫‪ ‬در سیستم برق یک فاز ‪ 220‬ولت‪ ،‬پریز برق حداقل ‪ 250‬ولت‪ 16 ،‬آمپر و دارای اتصال زمین‬
‫‪ ‬در سیستم برق سه فاز ‪ 380‬ولت‪ ،‬پریز برق حداقل ‪ 500‬ولت‪ 16 ،‬آمپر و دارای اتصال زمین‬
‫‪ ‬کلیه پریزهایی که در کف نصب میشوند باید مجهز به درپوش محافظ بوده و شکننده نباشد‪.‬‬

‫‪59 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریز‪:‬‬

‫‪ ‬در مواردی که برای سیمکشی مدار پریزها از سیستم شعاعی استفاده میشود‪ ،‬باید هادیهای برقدار از فیوز‬
‫حفاظتی یا کلید مینیاتوری مدار به کنتاکت فاز و هادی نول به کنتاکت نول و سیم زمین به کنتاکت اتصال‬
‫زمین هر یک از پریزها متصل شود‪.‬‬

‫‪60 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریز‪:‬‬

‫‪ ‬در سیستم شعاعی‪ ،‬برای سطح کف تا ‪ 20‬مترمربع‪ ،‬سطح مقطع کابل باید ‪ 2/5‬میلیمتر مربع و فیوز حفاظتی یا‬
‫کلید مینیاتوری ‪ 20‬آمپر در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪ ‬در سیستم شعاعی‪ ،‬برای سطح کف تا ‪ 50‬مترمربع‪ ،‬سطح مقطع کابل باید ‪ 4‬میلیمتر مربع و فیوز حفاظتی ‪30‬‬
‫آمپر یا کلید مینیاتوری ‪ 32‬آمپر در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪ ‬تغذیه تجهیزات برقی بزرگ مانند اجاق برقی‪ ،‬ماشین ظرفشویی و غیره باید با استفاده از مدار شعاعی جداگانه‬
‫انجام شود‪.‬‬

‫‪61 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریز‪:‬‬

‫‪ ‬در مواردی که برای سیمکشی مدار پریزها از سیستم حلقوی یا رینگ استفاده میشود‪ ،‬باید هر دو سر هادی‬
‫برقدار به ترمینال فیوز حفاظتی ‪ 30‬آمپر یا کلید مینیاتوری ‪ 32‬آمپر‪ ،‬هر دو سر هادی خنثی به ترمینال نول و‬
‫هر دو سر هادی اتصال زمین به ترمینال سیستم زمین متصل شود‪.‬‬
‫‪ ‬در سیستم حلقوی یا رینگ‪ ،‬سطح مقطع سیمهای مورد مصرف حداقل ‪ 2/5‬میلیمتر مربع خواهد بود‪.‬‬
‫‪ ‬هر یک از مدارهای فرعی رینگ‪ ،‬که در محلهای مسکونی و مشابه آن مورد استفاده قرار میگیرد‪ ،‬نباید‬
‫سطحی بیش از ‪ 100‬مترمربع را پوشش دهد‪.‬‬

‫‪62 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫پریز‪:‬‬

‫‪ ‬سیستم حلقوی یا رینگ‬

‫‪63 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫اصول و روشهای نصب کلید و پریز‪:‬‬

‫‪ ‬کلیدها اصوالً باید سیم فاز مدار را قطع و وصل کنند‪ .‬مگر در مواردی که از کلید دوپل برای قطع و وصل فاز‬
‫و نول مدار استفاده شود و همچنین کلیدهای سه فاز و خنثی که سیم نول نیز به کلید آورده میشود‪.‬‬
‫‪ ‬کلیدهایی که محل نصب آن جنب در ورودی واقع میشود‪ ،‬باید در طرف قفل در قرار گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬کلیدها باید طوری تعبیه شود که رو به پایین روشن و رو به باال خاموش باشد‪.‬‬

‫‪64 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫اصول و روشهای نصب کلید و پریز‪:‬‬

‫‪ ‬در پریز یک فاز و نول‪ ،‬اتصال سیمها به کنتاکتهای پریز باید به ترتیبی انجام شود که سیم فاز سمت راست‬
‫و سیم نول سمت چپ فردی که روبروی پریز قرار میگیرد نصب شود‪.‬‬
‫‪ ‬لوازم برقی از قبیل کلید‪ ،‬پریز‪ ،‬دیمر‪ ،‬فشاری زنگ و ‪ ...‬باید در سیستم لولهکشی توکار از نوع توکار و در‬
‫سیستم لولهکشی روکار از نوع روکار انتخاب و نصب شود‪.‬‬

‫‪65 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫اصول و روشهای نصب کلید و پریز‪:‬‬

‫‪ ‬ارتفاع نصب کلیدها‪:‬‬

‫برای اتاقهای مسکونی‪ ،‬اداری یا کار‪ ،‬اماکن صنعتی و مانند آن ‪ 110‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬
‫کلیدهای حسگر تصرف حداقل ‪ 110‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬
‫برای اتاقهای بخش عمل‪ ،‬زایمان و موردهای مشابه ‪ 155‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬
‫کلید راهانداز موتور و کلید کنترل هواکش ‪ 120‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬

‫‪66 of 70‬‬
 ‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫اصول و روشهای نصب کلید و پریز‪:‬‬

‫‪ ‬ارتفاع نصب پریزها و فشاری زنگ‪:‬‬

‫پریزهای برق ‪ 30‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬
‫پریزهای برق در آشپزخانه‪ ،‬موتورخانه‪ ،‬تعمیرگاه و گاراژ ‪ 110‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬
‫پریزهای تلفن ‪ 30‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬
‫پریزهای آنتن تلویزیون ‪ 30‬سانتیمتر از کف تمام شده‬ ‫•‬
‫فشاری زنگ در صورتی که در کنار پریز قرار گیرد ‪ 30‬سانتیمتر از کف تمام شده و چنانچه در جنب‬ ‫•‬
‫کلید قرار گیرد ‪ 110‬سانتیمتر از کف تمام شده‬

‫‪67 of 70‬‬
‫سیستم سیمکشی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫مدار تونلی (‪:)godown‬‬

‫‪ ‬شمای فنی‬

‫‪68 of 70‬‬
‫برنامههای آتی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کار در منزل‪:‬‬
‫ارسال یک کلیپ آموزشی به همراه یک پاراگراف توضیح مختصر و مفید‬
‫مبحثی از این جلسه که بیشتر برای شما جذابیت داشته را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫توضیحات تنها شامل‪ :‬موضوع‪ ،‬دلیل انتخاب این موضوع‪ ،‬کلیات کلیپ و مطالب برجسته آن باشد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫بدیهاً جزئیات در کلیپ موجود است‪.‬‬
‫کلیپ در حد چند دقیقه باشد (بین ‪ 3‬تا نهایتاً ‪ 10‬دقیقه)‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫کلیپ میتواند در زبان فارسی یا انگلیسی باشد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫کیفیت و محتوی آموزشی این کلیپ مالک نمرهدهی خواهد بود‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫تنها لینک کلیپ ارسال شود‪ .‬نیازی به دانلود و ارسال فایل نیست‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫لینک کلیپ و توضیحات مربوطه در واتزآپ ارسال شود (شماره تلفن ارتباطی‪.)09148414938 :‬‬ ‫‪o‬‬
‫مهلت تحویل‪ :‬جمعه ظهر (‪ 48‬ساعت بعد از اتمام کالس)‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪69 of 70‬‬
‫برنامههای آتی‬ ‫کلید و پریز‬ ‫تابلو برق‬ ‫مقدمه‬

‫کار در منزل‪:‬‬
‫ضمن رسم شمای حقیقی مدار تونلی‪ ،‬عملکرد آن را توضیح دهید‪.‬‬
‫مهلت تحویل‪ :‬جمعه شب (ساعت ‪.)24‬‬

‫هماهنگی کالسهای ‪:PLC‬‬

‫چه روزهایی؟‬
‫چه ساعتهایی؟‬

‫پیش مطالعه مبحث ‪:8‬‬

‫‪PLC o‬‬

‫‪70 of 70‬‬
 ‫با تشکر از توجه شما‬

‫‪The End‬‬