EGA • ATARIKO PROBA • Azterketa eredua-3
Algen eta oskoldunen arteko sinbiosia aurkitu
dute

Ambystoma maculatum arrabio motadunaren
enbrioiek zelulen barruan eratzen dute sinbiosi-
harremana Oophila amblystomatis algarekin. Zehazki,
mitokondrioen ondo-ondoan aurkitu dituzte algak
Kanadako Dalhousic Unibertsitateko ikertzaile
batzuek. Alga arrautzen kanpoko gelatinan egoten
dela aspalditik zekiten zientzialariek, baina orain arte
inoiz ez zuten ikusi horrelakorik zelulen barruan.

Igorritako fluoreszentziaren irudiak aztertzean
ohartu ziren ikertzaileak enbrioien zelulen barruan
klorofila egon zitekeela. Ondoren, mitokondrioak algen
ondoan zeudela ikusi zuten transmisioko mikroskopio
elektronikoz. Adierazi dutenez, horrek iradokitzen du
algek fotosintesi bidez sortutako azukreei eta oxige-
noari ateratzen dietela probetxua mitokondrioek.

Sinbiosi-harreman hori sakonago ezagutzeko
ikerketetan, ikusi dute nerbio-sistema eratzen hasten
den garaian sartzen direla algak enbrioi-zelulen
barruan. Horregatik uste dute ikertzaileek ez zaiela
lehenago antzeman; izan ere, normalean garapenaren
lehenagoko faseetan aztertzen dira enbrioiak.

Gainera, adierazi dute litekeena dela amaren
"opari" bat izatea algak. Izan ere, alga berdinak
aurkitu dituzte enbrioi-zeluletan eta arrautzak jarri
dituen emearen obiduktuan, arrautzak obulutegitik
kanpoaldera eramaten dituen hodian.
________________________________________
Elhuyar, 2010, 269 zk
1.
Non aurkitu dute, oraintsu, algen eta

ornodunen arteko sinbiosi-harremana?
A
Ornodunen nerbio-sisteman.
B
Arrabio motadunaren zelulen barruan.
C
Ornodun emearen obulutegian.
D
Ornodunen arrautzen azalean.
2.
Noiz sartzen dira algak ornodunen enbrioi-

zelulen barnean?
A
Ornodunen nerbio-sistema eratzen hasten denean.
B
Ornodun emeek arrautzak jartzen dituztenean.
C
Algak fotosintesia egiten hasten direnean.
D
Ornodunek algaren bat irensten dutenean.
2
Gaixotzea debekatuta dago

Acquapendente herriko alkate Alberto Bambinik
ediktu polemikoa argitaratu du: herritarrei ez
gaixotzeko agindu die. Hots, ospitalera joatea
eskatzen duten gaixotasunak saihestu beharko dituzte
herritarrek, batik bat kasu larriak badira. Agindua
betetzen ez dutenak, herritik 30 bat kilometrora
dagoen Belcolle ospitalera eramango dituzte indarrez
edota gaixotasunaren larritasunaren araberako isuna
ezarriko diete. Hala badirudi ere, alkatea ez da erotu.
Aitzitik, herriaren interesak defendatzeko hartu omen
du neurria, probokazioak arreta gehiago piztuko
duelakoan. Acquapendenten badute ospitalea, baina
eskualdeko gobernuak hura ixteko agindu du. Hala,
datorren urte hasieratik aurrera, larrialdietako
zerbitzua besterik ez dute izango herrian. Alkatea ez
dago ados neurriarekin, eta eskualdea uzteko aukera
ere aipatu du. Lazio eskualdean dago Acquapendente,
eta nahiko gertu dagoen Unbria eskualdearekin
batzearen alde agertu da. Lazioko alkate ugari agertu
dira kexu eskualdeko gobernuarekin. Izan ere,
eskualde berean dagoen Erromak jasotzen ditu diru
sarrera gehienak, gainontzeko herrien kaltetan.
________________________________________
Aizu, 2010
3.
Esaldi hauetako zein EZ da egia?
A
Lazioko alkate asko ez daude ados

Acquapendente herriko alkatearekin.
B
Acquapendente herriko alkateak ez gaixotzeko

agindu die herritarrei.
C
Eskualdeko gobernuak agindu du

Acquapendenten duten ospitalea ixteko.
D
Lazio eskualdean dago Erroma, eta hark jasotzen

ditu diru sarrera gehien.
4.
Eskualdeko gobernuarekin ados ez, eta

zertarako da prest Acquapendenteko alkatea?
A
Herriko gaixoak Unbriako ospitaletara eramateko.
B
Lazio eskualdea utzita Unbria eskualdearekin

batzeko.
C
Erromak jasotzen dituen diru sarrerei muzin

egiteko.
D
Acquapendente herriko larrialdietako zerbitzua

ixteko.
 EGA • ATARIKO PROBA • Azterketa eredua-3

5.
Zein dago gaizki? 12.
Taniaren aldean lan asko egin du Junek.
A Elkar ikusi dira.
Hau da:
B Elkarri gorrotoa diote. A Junek Taniaren ondoan lan egiten du.
C Elkarrengan konfiantza dute. B Taniarengatik ez balitz Junek ez luke hainbeste
D Elkarrengandik asko ikasi dute.
lan egingo.
C Bien artean lan asko egin dute.
6.
Lau egun behar izan nituen bidaiarako D Junek Taniak baino lan gehiago egin du.

paperak egiteko: .....
Jarraipena: 13.
Zein ez dira sinonimo?
A behin kontsulatua, behin medikua... A zerbitzari / mirabe
B bai dela kontsulatua, bai dela medikua... B errua / hobena
C bateko kontsulatua, besteko medikua... C higuin / nazka
D hala kontsulatua, hala medikua... D argala / baldresa

7.
Mundu honetan nekez aurkitzen da behar 14.
Zergatik erantzun diozu horren zakar?

den guztia behar den unean. Bestela esanda:
Erantzuna:
A Munduan ez dago behar dena behar denean A Gogoak eman didalako!

aurkitzerik. B Zergatik bai!
B Munduan ezin da behar dena behar denean C Zeren nahi dudalako!

aurkitu. D Nahi baitut!
C Munduan ezinezkoa da behar dena behar
denean

aurkitzea. 15.
Gure etxea ez da ..... , ezta ..... ere.
D Munduan zaila da behar dena behar denean A zurea bezala

Mikelen modukoa

aurkitzea. B zurea bezalakoa
Mikelena bezalakoa
C zure modukoa
Mikelena legezkoa
8.
Erronkariko hartza ..... egiten ari da. D zurea moduan
Mikelena bezala
A bereak eta bi
B bere-bereak 16.
Burua apurtu ez duenean! Esanahia:
C bereak eta gehiago A Ia-ia apurtu du burua.
D berarenak B Doi-doi apurtu du burua.
C Burua apurtu egin du.
9.
Zuek garagardoa edango duzue, baina nik D Ozta-ozta apurtu du burua.

nahiago dut ur garbia izotzarekin. Erantzuna:
A Ene bada bestea! 17.
Zein dago gaizki?
B Hau da bestea! A Jertsea azpikoz gora nuela atera nintzen.
C Hara bestea! B Galtzak atzekoz aurrera jantzarazi zizkidaten
D Nolako fina bestea!
inauterietan.
C Gabardina buruz behera zuela ikusi nuen
10.
Jakinaren gainean jarriko zaituztegu.
Antton.


Baliokidea: D Txamarra galtzarbean zuela agertu zitzaigun
A Informazioa ezkutatuko dizuegu.
Antton.
B Informazioa eskatuko dizuegu.
C Jakinaraziko dizuegu. 18.
Adituen aburuz, transgenikoei buruzko
D Jaramon egingo dizuegu.
beldurra funtsik gabekoa da. Alegia:
A Adituen iritziz, oinarri sendoak daude
11.
Oilaskoa prestatu duzu bazkaltzeko? Niri ez
transgenikoez kezkaturik egoteko.

zait, ordea, oilaskoa gustatzen! B Transgenikoak kaltegarriak dira, baina aditu


Erantzuna:
batzuek ez dute onartu nahi.
A Aurretik esatea hori! C Jakitunen ustez, ez dago arrazoi sendorik
B Aurretik esan behar omen da hori!
transgenikoei beldurra izateko.
C Esango bazenu lehenago! D Adituak beldur dira transgenikoek ondorio
D Lehenago esatea zenuen!
kaltegarriak izango ote dituzten.

3
 EGA • ATARIKO PROBA • Azterketa eredua-3

19.
Ez dugu aurrerantzean denborarik galdu 26.
Arrastiri garaia da lasaiena, baina baita

behar. ....., lehen galdu duguna berreskuratu

malenkoniatsuena ere, eta hobe lagunartean

behar dugu.
harrapatzen bazaitu. Alegia:
A Baita A Garaia arras malenkoniatsua da; beraz, hobe
B Hala nola
lagunartean harrapatzen bazaitu.
C Behintzat B Ilunabarra eguneko garairik goibelena izan ohi
D Aitzitik
da eta lagunartean bazaude hobe.
C Hobe duzu arrastirian bakarrik ez egotea, oso
20.
Zein dago zuzen?
lasaia baita.
A Gizakiak tximinoetatik datozten galdetu zidan. D Arrastiria lasaia eta malenkoniatsua denez,
B Urrengo batetan elkartzekotan gelditu ziren.
hobe lagunarteari ihes egiten badiozu.
C Besterik dirudien arren, poz-pozik daude denak.
D Textu liburu horrek berrehun horrialde ditu. 27.
Hizketan hasi orduko, gazteek burla egin

zioten Josuneri.
21.
Josune entzute handiko emakumea da.

Beste era batera:

Hau da: A Iseka egin zioten.
A Oso ezaguna da. B Goraipatu egin zuten.
B Entzumen onekoa da. C Men egin zioten.
C Iritzi desberdineko jendeari entzuten dakiena D Muzin egin zioten.

da.
D Besteren arazoak ulertzeko gai da. 28.
Idazkera. Zein dago zuzen?
A 2002ko uztailak 4ean jaio zen.
22.
Zein ordutatik zein ordutara egingo duzu lan? B 2002.go uztailak 4.ean jaio zen.
A Hiru eta laurdenetik zazpietara. C 2002.eko uztailak 4an jaio zen.
B Hamaikak eta laurdenetatik ordu batera. D 2002ko uztailaren 4an jaio zen.
C Zazpitatik zortziretara.
D Zortziak eta hogeitatik bederatzietara. 29.
Zein dago gaizki?
A Zenbait herrialdetan gosete latza dago.
23.
Esne-mamitan bizi nintzen garai hartan. B Beste herrialdeekiko harremanak aberasgarri


Esanahia:
dira.
A Arazoz beterik bizi nintzela. C Abereengandik uste baino gehiago dugu
B Ingurukoekin gozo-gozoa nintzela.
ikasteko.
C Esnea, behintzat, bagenuela garai hartan. D Azken metrotan lortu zuen abantaila.
D Nahi nuen guztia nuela eskura.
30.
..... ezta mokaduren bat ..... zebilen Pello.
24.
Letra larriak eta xeheak. Zein dago gaizki? A Zer jatekorik

non aurkitu
A Kultura Sailburua eta lehendakaria Senperen B Zer jatekorik

non aurkituko

dira Iparraldeko Ikastolen aldeko jaialdian. C Zer janik
non aurkitzen
B Hiru gauza behar omen dira zoriontsu izateko: D Zer janik
non aurkituko

osasuna, maitasuna eta dirua.
C Honako errefraua zen gure aitonaren kutunena: 31.
Atzetik polizia zuenez, lapurra ..... abiatu zen.

"Sortzeak, heriotza zor". A basoaren zehar
D Aste Santua apirilean nahiz martxoan izan B basoz barrena

daiteke. C basoan zehar
D basotik barrena
25.
Krisiak ekarri zuen industri lanpostuen .....

erantzunez, enpresen ..... ekimenak bultzatu 32.
Arrain freskoa jan edo arrain izoztua jan ..... !

zituen Administrazioak.

Jarraipena:
A suntsipenari

sustapenerako A alde ederra dago
B sustapenari
sendotzeko B bada desberdina
C urritzeari
asmatzeko C zein desberdina da
D finkatzeko
abiarazteko D ez dauka alde gutxi

4
 EGA • ATARIKO PROBA • Azterketa eredua-3

33.
Hori dioena ..... . 40.
Zein bikote dago gaizki?

A gezurretan dabil A Ume mizkina
B gezurretan dabilela dirudi B Gizon baldarra
C gezur hutsa da C Emakume petrala
D gezur handia esaten du D Agure oskola

34.
Kritikak baditu bere legeak, eta lege horiek ez 41.
Zein zerrenda dago zuzen?

dira beti gaizki esaka ibiltzea bezain atseginak. A igerri / izkutatu / somatu / bapatean
A Kritikaren legeak gaizki-esateak adinako mina B igarri / ezkutatu / sumatu / urrun

egin lezake. C jesarri / jaitxi / eskaini / hurrun
B Kritikaren legea gaizki-esatearena baino D jezarri / jeitsi / eskeini / bat-batean

mingarriagoa ere izan liteke.
C Kritikaren legeak eta gaizki-esatearenak ez dute 42.
Atzo, Pedroren gustua egingo ....., ezinbestean

antzik ere.
geratu behar afaltzen.
D Atseginago dira, nolanahi ere, kritikaren legeak A balitz

gaizki-esatearenak baino. B banuen
C banu
35.
Gustura joango nintzen atzoko afarira, D banio

baina ..... .
A ezin nintzateke joan 43.
Bilboko Guggenheimek iragarritako
B ezin izan nintzen joan
aurreikuspenak errotik aldarazi ditu New
C ezin nuen joan
Yorken jazotakoak. Alegia:
D ezin ninteke joan A New Yorkeko gertakariek Bilboko museoan ere

eragina izan dute.
36.
Zer ari zarete hemen? Erantzuna: B Bilboko museoak aurreikusi zuen AEBetan
A Zu noiz etorriko geunden.
gertatu zen aldaketa.
B Etortzen ote zinen. C AEBetan gertatu zenak aurreikusten du
C Ea noiz zentozen geunden.
Guggenheimen aldaketak izango direla.
D Bazentozen zain geunden. D Errotiko aldaketa haiek egitasmo berriak ekarri

dituzte AEBetara nahiz Bilboko Guggenheimera.
37.
Txerri haragiz egiten den hestebete luze eta

mehea: 44.
Dendariak ez bezala, bezeroak haserre daude
A lukainka
erosteko ahalmena aurten asko urritu delako.
B saiheskia

Alegia:
C tripakia A Gero eta gauza gutxiago eros dezakete
D koipekia
bezeroek.
B Gero eta gauza gehiago erosten dute bezeroek.
38.
Museoko sarrera garesti ordaindu beharra C Dendariak gero eta haserreago daude.

dago, baina erakusketa ..... ! D Gero eta diru gutxiago dute bezeroek nahiz
A ederra da, gero
dendariek.
B nolako ederra dela
C bai ederra hori 45.
Neskatila hori berakatza baino ..... da.
D bada ederra A faltsuagoa
B zintzoagoa
39.
Garaipena erraz lortuko genuelakoan nengoen, C finagoa

baina galdu egin genuen. D txikiagoa


Jarraipena:
A Urrutiko intxaurrak hamalau, gerturatu eta lau! 46.
Zinemara gonbidatu ninduten, baina ez ..... .
B Zuhurraren poltsak bi zulo! A neuzkan gogoak
C Usteak erdia ustel! B nuen gogorik
D Zenbat eta gehiago espero izan, orduan eta C neuzkan gogorik

gutxiago lortu! D nituen gogorik

5
 EGA • ATARIKO PROBA • Azterketa eredua-3

47.
Zein dago zuzen? 55.
Arropa erosi berria ikuzgailuan sartu eta bi
A Zenbait amarekin / hamaika pertsonaren / Luisi
neurri txikiagokoa atera ez zait, ba! Jakina,
B Zenbait amarekin / hamaika pertsonen / Luiseri
urak ..... eta!
C Zenbait amekin / hamaika pertsonaren / Luiseri A eman dio
D Zenbait amarekin / hamaika pertsonen / Luisi B txikitu du
C hartu du
48.
Lehen bestela pentsatzen zuenak gaur nik D birrindu du

bezala pentsatzeak biziro poztuko ..... .
A lidake 56.
Goraintziak amari!
B ninduke

Erantzuna:
C zidakeen A Bai, primeran dago!
D zenidake B Ez horregatik!
C Bai, zure partetik!
49.
Eragozpen horiek ..... , aurrera egitea erabaki D Baita zuri ere!

dute.
A gorabehera 57.
Lagunek baztertu egin ..... eta zuek oso haserre
B aldera

erantzun ..... .
C kontuan izaten A dizuete
diozue
D gaindi B zaituzte
diezue
C zaituztete
diezue
50.
Hor daude, ..... , egunkarian idatzi zituen D zaizkizue
dizuete

artikulu interesgarriak.
A batez beste 58.
Basarri, bertsolari handia, Zarautzen hil
B besteak beste
zen ..... .
C orpoz orpo A 1999ko azaroak 5ean
D hala nola B 1999.eko azaroaren 5
C 1999ko azaroaren 5ean
51.
Kaixo, Joxe. Zer moduz aita? Erantzuna: D 1999.eko azaroak 5ean
A Beharko egon!
B Jainkoa lagun! 59.
Hiru ordu eserita, geldi-geldi eta mugitu gabe.
C Bizi arte iraun!

Jarraipena:
D Hobeto nahian! A Mina egiten didate zangoek.
B Zangoak inurrituta ditut.
52.
Nik bizio asko ditut, ..... , edatea, erretzea... C Ez ditut zangoak ohartzen.
A hala nola D Lotan dauzkat zangoak.
B hau da
C hots 60.
Zein dago zuzen?
D hori da A Musika itzali eta elkarrekin hitz egiten ez

badugu, zertan bihurtuko gara?
53.
Zein dago zuzen? B Elkarte hori jatorri eta iritzi askotako lagunek
A Bizarra uzteak ez zaitu gizonago egingo.
osatzen dute.
B Telebistak ematen dizuna ez du zerikusirik C Zorionez, istripu hartan ez ziren hildakorik

irakurri bitartean bizi duzunarekin.
egon.
C Literatura oparoena idatzi dutenek emakumeak D Telebistak amaitu du XX. mendearen zehar

izan dira.
zabaldutako familia ohiturekin.
D Zure lagun guztiak kanpotarrak dirudite.
61.
Han ere txakurrak ortozik.
54.
Ez duzu ezertxo ere ulertu! Erantzuna:

Zer esan nahi du?
A Jo ezetz! A Txakurrak beti zakur.
B Ja ezetz! B Geure okerrak besteri egozten dizkiogula.
C Bai ulertu dudala! C Leku guztietan berdintsu daudela gauzak.
D Ez, ulertu barik! D Pobreak baino pobreagoak direla hangoak.

6
 EGA • ATARIKO PROBA • Azterketa eredua-3

62.
Oso zaila da idazlan hori zuzentzea eta 69.
Non ibili haiz, ba? Aspaldion ez haugu ikusi

txukuntzea: ..... bere horretan.
eta!
A dagoen
Erantzuna:
B egon dadin A Badakik, hara eta hona.
C egon dagoela B Hementxe, ba, egoten.
D bego C Ene, ni ezin egonean beti.
D Egia! Ea, ba, sarriago elkar ikusten garen!
63.
Gogoko tokian ..... . Atsotitz horren amaiera:
A aldaparik ez 70.
Aurreko ebaluazioan lau gai utzi nituen
B harriak urre
gainditu gabe, eta oraingoan sei.
C txoriak habian
Jarraipena:
D belarra gozo A Onak aterako dizkidate gurasoek!
B Gozoak jarriko dira gurasoak!
64.
Gaur iragarri den ganadu azoken eta demen C Akabo usteak eta ustelak!

debekuak astebete iraungo du. D Gorriak ikusiko dituzte gurasoek!
A Astebetean ez da demarik, ez ganadu-feriarik

izango. 71.
Euskara batuan, zein zerrenda dago zuzen?
B Astebetean bakarrik egingo dira ganadu proba A erraz / umil / hasiera

eta azokak. B hasarre / bezela / igerri
C Astebete iraungo du ganadu azoka eta demak C horregaitik / bildur / eskeintza

zabaltzeko planak. D ihaz / zihur / hospital
D Astebetean debekaturik dago ganadu-haragia

eta barrukiak saldu edo erostea. 72.
Zein dago zuzen?
A Egia da, baina hori ez dago zertan esan
65.
Bihar euria egingo du; ..... , ez dugu
beharrik.

hondartzara joaterik izango. B Ibonek lehen saria irabazi zuelakoa laster
A beraz
zabaldu zen.
B izan ere C Zer egin gure osasuna hobeagoa izateko? Ez
C alabaina
erretzea.
D haatik D Nahiz eta oso erraza dirudi, lan handia dago

hor atzean.
66.
Zurekin topo egin nuenean, ..... ez nekien

azterketa gainditua nuela. 73.
Ez naute berriro hor harrapatuko, ..... !
A oraindik orain

Jarraipena:
B orduko A ez horixe
C dagoeneko B ez horrexegatik
D artean C ez horrenbestez
D ez halatan
67.
Zeozer handia lortu duen adiskideari, zer ez

zenioke esango? 74.
Egingo didazu mesedetxo bat? Erantzuna:
A Zorion ugari! A Egingo ez dizut, ba!
B Hi haiz hi! B Bejondeizula!
C Bejondeizula! C Alajaina!
D Portatu haiz, gero! D Ez horregatik.

68.
Gurasoen etxetik irten, ....., lurralde 75.
Zein da zuzena?

misteriotsu batera iritsi zen. A Seme bat izatekotan eta banatzekotan, norekin


Ipuin baterako, zein da egokiena?
geldituko da semea?
A eta ibiltzen eta ibiltzen B Gero eta lodiago, orduan eta zoriontsuago.
B eta ibiltzearen ibiltzez C Dena ondo aterako zaigun itxaropena dut.
C eta ibili eta ibili D Berak esan zigun nola lagun bat zuela eta hil
D eta ibili zen eta ibili zen
egin zela.

7
 EGA • ATARIKO PROBA • Azterketa eredua-3

76.
Zerbait egiten ez uztea, horretarako oztopoak 81.
Aurten ez da askorik saiatu eta ikasketetan .....

jarriz:
ibili da, baina azkenean gainditu du ikasturtea.
A iradoki A zirt-zart
B tupust egin B trikili-trakala
C eragotzi C dinbi-danba
D ernarazi D zipli-zapla

77.
Ez ..... esango gauza guztiak egin ..... . 82.
Nik ez diot esango; ..... ! Jarraipena:
A diegu

ditzan A esan diezaiola dagokionak
B diogu

ditzala B esatea dagokionak
C dizkiegu
ditzatela C esan dakiola dagokionak
D diogu

zitzan D esateko dagokionak

78.
Idazkera. Zein zerrenda dago gaizki? 83.
Euskara batuan, zein dago zuzen?
A baitakit / baikenuen / bainintzen A Errez irabazi zuten bilbotarrak lehiaketa.
B eskarmentua / hospitalea / textua B Nere laguntza eskeini nion lanak bukatzeko.
C energiarik gabe / lotsarik gabe / arnasarik C Ardo onak egun berezietarako gorde ohi dira.

gabe D Non nahi aurkitu ditzazkezu liburu horiek.
D ziur / leuna / ilargia
84.
Hotzarekiko oso sentibera den pertsona:
79.
Kaixo, Mikel, arratsalde on! Erantzuna: A hotzikara
A Bai, ederra dago eta! B hozkirria
B Bai, pozik egon beharko genuke! C hozbera
C Bai, pozarren! D laiotza
D Bai, oso ona, Pello!
85.
Lurraren emankortasuna antzutzen ari gara.
80.
Buru ona ..... ederra ere bada mutiko hori.
Hortaz:
A izateaz gain A Lurra gero eta idorragoa da geure erruz.
B izateaz beste B Lurraren emankortasuna ederresten ari gara.
C izan ezik C Lurraren etekinak gero eta oparoagoak dira.
D izanaz aparte D Lurra emankor bilakatzen ari gara.

OHARRA:
Azterketa bukatzen duzunean, konproba itzazu hurrengoak: (1) erantzunak; (2) NA zenbakia eta eguna
ongi markatu dituzula. Ez mugitu zeure eserlekutik gelako arduradunek horretarako baimena eman arte.