MỤC LỤC

Lời giới thiệu

NHỮNG “CÁI CỌC” QUANH TA

1 - SỐNG TỰ DO

2 - SỐNG THẬT LÒNG MÌNH

3 - BIẾT CHẤP NHẬN

4 - THƯ GIÃN

5 - GIỮ GÌN SỰ TRỌN VẸN

6 - BIẾT THA THỨ

7 - SỐNG VỚI TÌNH YÊU

8 - CAM KẾT VỚI SỰ GIÀU CÓ

9 - TRUNG THÀNH VỚI SỰ THẬT

10 - BÌNH YÊN

THAY LỜI KẾT

10 ĐIỀU TẠO NÊN SỐ PHẬN

 LỜI GIỚI THIỆU
“Không ai khác - chính chúng ta tạo nên số phận của chúng ta.”

- David Simon

Trong cuộc sống, mỗi chúng ta đều có những cam kết đối với những
người xung quanh và với chính bản thân mình. Mỗi lời cam kết là một ý định
hết sức rõ ràng nhằm hướng đến việc hoàn thành một ước muốn, một khát
khao của bản thân. Lời cam kết thể hiện mức độ nhận thức sâu sắc và sự
hoạch định có hệ thống nhằm thực hiện những ý định của chúng ta. Đó là kết
quả của quá trình chuyển biến từ dự định đến thực tế. Khi nhận ra được lời
cam kết có sức mạnh thôi thúc hoài bão, củng cố nghị lực, nâng đỡ niềm tin,
chúng ta có thể cùng nhau tạo dựng một cuộc sống chan hòa yêu thương và
lòng độ lượng.

Cam kết là lời khẳng định rõ ràng nhất cho sự tự do của con người. Nó
cho phép chúng ta thực hiện những bước nhảy vọt trong sáng tạo, mở ra khả
năng, mức độ mới trong nhận thức. Sự cam kết cho phép chúng ta phá vỡ các
thói quen đã giam cầm mình trong nhà tù của hoàn cảnh sống.

Thông qua sức mạnh của sự cam kết, những ý định cá nhân của mỗi
chúng ta sẽ được hiện thực hóa trong đời sống hằng ngày. Việc nhận thức
được rằng những ý định của mình rồi đây sẽ được hoàn thành một cách tự
nhiên không ép buộc cho phép chúng ta tận hưởng cuộc sống tự do, sáng tạo
và đầy niềm vui, không hề có bóng dáng của lo âu hay căng thẳng quá mức.

Chân lý vượt qua giới hạn của thời gian và không gian. Với 10 điều tạo
nên số phận, tiến sĩ David Simon đã khám phá ra những quy luật tâm lý
thường gặp nhất trong đời sống hằng ngày. Thông điệp mà ông muốn chuyển
tải trong cuốn sách này:

Cuộc đời mỗi chúng ta sinh ra là một tờ giấy trắng. Mỗi chúng ta sẽ viết
lên đó những câu chữ để nối ghép thành cuốn tự truyện của chính mình. Một
khi vẫn còn tồn tại trên cõi đời này, đừng bao giờ nghĩ rằng cuộc đời mình
đã khép lại mà vội đặt dấu chấm hết. Nếu bạn là một tờ giấy, xin hãy tin rằng
mình sẽ là một trang trong cuốn tiểu thuyết khổng lồ của nhân loại.

- First News
 Cuốn sách này dành tặng những ai tìm kiếm Tự Do như thói
quen của họ.

NHỮNG “CÁI CỌC” QUANH TA

Những câu chuyện cổ tích và thiên anh hùng ca yêu thích của nhân loại
thường kể về các nhân vật anh hùng vượt qua khó khăn, trở ngại để đến với
tự do. Các giới hạn bên trong được thể hiện qua những gã khổng lồ độc ác
nấp dưới chân cầu, con quái vật canh giữ lối vào hang động, mụ phù thủy
trong ngôi nhà làm bằng bánh kẹo và con sói độc ác tham lam trong rừng sâu.
Những đối thủ này sống bên trong chúng ta. Những câu chuyện ngợi ca chủ
nghĩa anh hùng đã giúp chúng ta nhìn lại nghị lực vượt khó của chính mình.
Những câu chuyện về cuộc chiến chống trả cái ác, thoát khỏi cảnh nô lệ,
giam cầm được lưu truyền qua bao thế hệ là nguồn cảm hứng bất tận cho trái
tim và tâm hồn mỗi chúng ta.

Sống một cách trọn vẹn có nghĩa là không ngừng nỗ lực để mở rộng sự tự
do trong cuộc sống. Khi sự tự do này bị thu hẹp, dù do khách quan hay chủ
quan, chúng ta vẫn có khuynh hướng chấp nhận như một điều mặc nhiên.
Một chú voi con bị buộc vào cọc sẽ tin rằng nó không thể tự thoát khỏi cái
cọc đó. Nhiều năm sau, khi con voi đã đủ mạnh để kéo bật cái cọc, nó vẫn bị
ràng buộc bởi một sợi thừng quấn quanh chân. Con người chúng ta cũng vậy,
phần lớn thời gian sống, chúng ta được dạy rằng, phải loanh quanh đâu đó
gần “cái cọc” của mình, nếu không muốn bị thao túng hay hà hiếp. Nhưng, đã
đến lúc cắt bỏ sợi dây giam hãm dưới chân mỗi người.
 1 - SỐNG TỰ DO
Hãy lắng nghe một cách sâu sắc hơn trước sự tự do và niềm hạnh phúc.

Hầu hết con người ta đều sống trong tình trạng bị giam hãm một cách tự
nguyện, và họ tin rằng điều đó mang lại cho họ nhiều giá trị hơn so với sự tự
do. Nhưng mong muốn hướng tới tự do của con người không bị từ bỏ quá
sớm. Tự do ngôn luận, tự do hành động, tự do yêu thương và tìm kiếm ý
nghĩa trong cuộc sống này là những động cơ thúc đẩy xã hội, vượt qua giới
hạn thời gian và văn hóa.

Khát vọng được tự quyết là một động lực thúc đẩy căn bản của con người.
Dù ở phương diện chính trị hay tình cảm, sự tự do thật sự cũng kêu gọi con
người giải phóng bản thân mình thoát khỏi những giới hạn tinh thần và cách
cư xử theo thói quen. Khi bị giới hạn trong những quan điểm hẹp hòi, chúng
ta đã bóp nghẹt sự sáng tạo, lòng nhiệt tình hăng hái và niềm vui cuộc sống.
Nếu vượt qua được những giới hạn tinh thần và mở rộng lòng mình, sự hài
lòng, vui vẻ và hạnh phúc sẽ lại về với tâm hồn chúng ta.

Sự giải phóng bên trong

Sự tự do nội tại thật sự là mục đích sau cùng của cuộc sống. Nó là mục
tiêu sâu xa của mỗi suy nghĩ và mỗi hành động mà chúng ta thực hiện. Trong
văn hóa truyền thống phương Đông, sự tự do thoát khỏi các giới hạn do bản
thân đặt ra có rất nhiều cách gọi: niết bàn, moksha, khai sáng v.v. Sự giải
phóng bên trong này giúp chúng ta có được một nghị lực mạnh mẽ trước
những tình huống và hoàn cảnh khó khăn bên ngoài.

Nhiều người tin tưởng một cách sai lầm rằng những tác động bên ngoài đã
ảnh hưởng lớn đến hạnh phúc của họ. “Tôi chán vì cưới phải một người
chồng bê tha”, “Tôi luôn bị áp lực bởi phải làm việc với một ông chủ chỉ biết
chỉ tay năm ngón và kiểm soát nhân viên một cách vô lý”, “Kỳ nghỉ dài khiến
tôi tăng cân trầm trọng”… Chúng ta chấp nhận những định kiến mang tính
giới hạn này và rơi vào tình trạng đàm phán, thương lượng liên tục mà không
bao giờ đạt tới thỏa thuận nhằm giải phóng bản thân. Những lời bào chữa tôi
rất thường được nghe là: “Đến khi đứa con út tốt nghiệp phổ thông, tôi sẽ tự
giải thoát mình khỏi cuộc hôn nhân cay đắng này”, hay “Khi nào tìm được
việc mới lương cao hơn, tôi sẽ nghỉ việc ở công ty này”, hay “Sau khi kết
thúc kỳ nghỉ, tôi sẽ tập thể dục”… Đừng trì hoãn nữa! Đã đến lúc bạn dùng
chìa khóa trong chính tâm hồn mình để mở cánh cửa giải thoát khỏi sự giam
hãm.

Hãy mở cánh cửa dẫn đến tự do. Cam kết từ bỏ những thói quen cũ kỹ
như là những phản xạ có điều kiện. Lắng nghe những lời thúc giục từ trong
tâm trí chúng ta để có thể dũng cảm vượt ra khỏi “vòng nô lệ”. Hãy hành
động ngay từ bây giờ!

Hãy hít vài hơi thở sâu, nhắm mắt lại và trở nên nhạy cảm. Nếu nhận thấy
một nơi nào đó trong cơ thể mình có cảm giác bị giam hãm hay giới hạn, hãy
tự hỏi: “Mình đang gặp phải vấn đề gì?”. Những xung đột tinh thần thường
được biểu hiện dưới sự mệt mỏi, căng thẳng về thể chất. Hãy tự hỏi xem
mình có thể làm được gì để tạo được sự bình yên bên trong tâm hồn và thoát
khỏi xung đột.

Ý thức về “cái tôi”

Chúng ta sinh ra đã có cơ chế tự vệ bẩm sinh. Khi khát, chúng ta tìm nước
uống. Khi đói, chúng ta tìm thức ăn. Khi mệt, chúng ta ngủ. Khi cảm thấy bị
đe dọa, chúng ta có một động lực tự phát phải chạy trốn hay đánh trả. Những
nhu cầu của cơ thể tương đối đơn giản và chỉ hướng đến khoảnh khắc hiện
tại. Nếu vừa ăn xong, chúng ta không bận tâm suy nghĩ xem phải làm thế nào
khi lại cảm thấy đói vào ngày mai.

Song, tâm trí lại hoàn toàn khác. Nó rất giỏi trong việc tra tấn chúng ta
bằng những suy ngẫm về các trải nghiệm trong quá khứ và lo lắng về những
nhu cầu, mối đe dọa sẽ xảy đến trong tương lai. Nỗi đau tinh thần thường
xuất phát từ sự giam hãm, tù túng, từ thái độ cam chịu, buông xuôi trước
nghịch cảnh.
 Là một con người có nghĩa là có một cơ thể, một trí óc và một quan điểm
sống. Cùng với sự thể hiện bản thân là ý thức của “cái tôi”. Cùng với sự khởi
đầu của ý thức về “cái tôi” là ý thức được rằng có cái “vô ngã”. Khi so sánh
với nhau, cái “vô ngã” dường như lớn hơn “cái tôi” rất nhiều. Điều đó khiến
chúng ta lo lắng, băn khoăn: “cái tôi” quá bé nhỏ, lại dễ bị tổn thương. Để rồi,
chúng ta dành trọn cuộc đời mình đề cao “cái tôi” bằng những thành quả đạt
được. Vô hình trung, “cái tôi” được nhận thức thông qua tài sản, địa vị hay
niềm tin mà một người có được.

Sự tự nhận thức về bản thân hay “cái tôi” là thứ mà chúng ta bám lấy để
thành thật với chính mình, cũng như mong muốn người khác tin về con người
mình. Hầu hết người ta đều tin rằng họ chính là sự tự nhận thức về bản thân
họ, và vì thế, họ cố gắng bảo vệ nó. Trong quá trình bảo vệ hình ảnh của
mình, chúng ta đã giam hãm tinh thần của chính mình.

Thật ra, “cái tôi” của chúng ta phát triển bởi sự nhận biết những thứ ở bên
ngoài bản thân ta. Trong những năm đầu đời, toàn bộ nhận thức của chúng ta
hầu như chỉ tập trung vào khía cạnh thể xác. Nếu những nhu cầu cơ bản được
đáp ứng, chúng ta sẽ thấy thoải mái. Ngược lại, khi không được thỏa mãn,
chúng ta thể hiện bằng tiếng kêu khóc.

Lớn hơn một chút, chúng ta bắt đầu mài dũa những kỹ năng tự đáp ứng
nhu cầu của mình để tránh sự không thoải mái và cảm giác lo lắng, bất an.
Chúng ta học cách quyến rũ, dụ dỗ và làm cho người khác thích thú. Chúng
ta trở nên thành thục trong việc bắt chước, đe dọa, lôi kéo và ép buộc. Chúng
ta hình thành khả năng an ủi, làm trò vui và giải khuây cho người khác.
Chúng ta tạo cho mình một tính cách riêng.

Khi đã có được quyền tự quyết, chúng ta bao bọc bản tính dễ tổn thương
của mình trong nhiều thứ khác. “Cái tôi” bắt đầu khẳng định quyền sở hữu
thông qua những con người và sự việc khác nhau. Khi ý thức sở hữu của
chúng ta được khẳng định, sự lo lắng của ta giảm đi. Nhưng khi ý thức kiểm
soát của ta bị đe dọa thì sự lo lắng lại leo thang.

Đến khi trưởng thành, chúng ta đã dệt nên một tấm áo bảo vệ tuyên bố
cho thế giới biết chúng ta là ai. Kiểu tóc, quần áo, xe cộ, nhà ở, công việc,
bạn bè, cách ăn uống…, tất cả đều định nghĩa hình ảnh mà chúng ta tạo ra
cho mình. Sau đó, chúng ta tiếp tục đầu tư một lượng lớn năng lượng tình
cảm cho việc bảo vệ hình ảnh đó. Khi nhân viên bán hàng đối xử với bạn một
cách cục cằn, bạn cảm thấy bực bội vì anh ta đã công kích hình ảnh cá nhân
của mình. Khi ai đó chê kiểu tóc mới của bạn, bạn thấy khó chịu vì đã không
nhận được cách đáp lại xứng đáng với sự đầu tư cho hình ảnh bản thân của
mình… Tuy nhiên, đầu tư quá nhiều vào việc bảo vệ hình ảnh bản thân là
việc làm không thực tế. Vẻ bóng bẩy hào nhoáng bên ngoài của một người
không thể quyết định cách đánh giá của những người xung quanh về anh ta.
Bản thân anh ta cũng không cảm thấy hoàn toàn vững tâm vì ở một mức độ
nào đó, anh ta biết rằng hình ảnh tự tạo dựng cho mình là không thật. Như
vậy, sự tự do bên trong của anh ta bị giới hạn bởi nhu cầu được người khác
chấp nhận.

Những nhu cầu này không sai lầm hay tồi tệ; chúng chỉ mang tính giới
hạn mà thôi. Động lực cải thiện bản thân có lợi cho cả cá nhân và toàn xã hội.
Sự không bằng lòng là nền tảng cho nỗ lực không ngừng của chúng ta để cải
thiện, và cảm giác thua bạn kém bè thường buộc chúng ta phải đạt được một
điều gì đó. Vậy mà, chúng ta cũng không bao giờ tìm thấy sự yên bình thực
sự hay nhận ra sự tự do như là kết quả của những gì chúng ta đã đạt được.
Với mỗi thành quả, chúng ta cảm nhận được một cơn sóng tạm thời của sự
thỏa mãn, hài lòng, nhưng lập tức sau đó, chúng ta lại có những khát khao,
ước muốn mới. Đây là vòng tròn tự nhiên của cuộc sống.

Vấn đề ở chỗ, sự không bằng lòng kéo dài, niềm khát khao về những gì
đạt được trong tương lai đã làm ảnh hưởng đến sự yên bình của ta. Nó sẽ
giam hãm chúng ta bằng cách chơi đùa trên những gì không được đảm bảo
thuộc về chúng ta. Tự do thật sự chỉ có thể nảy nở khi tham vọng im tiếng.

Thoát khỏi ý thức hẹp hòi

Những cơ hội để thoát khỏi ý thức hẹp hòi của bản thân luôn hiện diện
trước mắt chúng ta hàng ngày. Chúng ta chỉ cần để ý đến những trải nghiệm
bên ngoài khơi nguồn cho nhu cầu bảo vệ hình ảnh bản thân của mình. Hãy
thử bài tập đơn giản sau đây.

1. Xác định sự xâm phạm

 Xác định thời điểm gần đây nhất bạn cảm thấy buồn bực, trong vòng hai
mươi bốn hay bốn mươi tám giờ trước. Nhớ lại sự việc với càng nhiều chi tiết
càng tốt. Nhắm mắt lại và gợi lên âm thanh hay hình ảnh mang đến cho bạn
một cảm xúc nào đó.

2. Nhận biết những cảm giác

Xác định và miêu tả những cảm xúc dâng lên khi bạn nhớ lại sự việc. Hãy
chú ý lắng nghe những tín hiệu mà cơ thể đang gửi đến và từ bỏ nhu cầu phán
xử chúng.

3. Nhận thức sự xâm phạm

Bạn sẽ thấy những cảm xúc ào ạt tuôn về mâu thuẫn với những gì bạn tin
là đúng về bản thân. Hãy xem vấn đề đã khiến bạn buồn phiền có thật sự làm
tổn thương hình ảnh cá nhân của bạn?

4. Lấy lại sự tỉnh táo

Hãy nhớ rằng việc đối diện trước một vấn đề nào đó bằng thái độ bình
tĩnh, không thái quá sẽ mang đến cho bạn nhiều quyền hành động hơn.

Lựa chọn một cách có ý thức

Hãy xem xét chuỗi sự kiện sau đây.

Lần thứ ba trong vòng một tháng, bạn đến trễ trong những cuộc họp giao
ban. Một đồng nghiệp khiển trách bạn vì sự chậm trễ thường xuyên tái diễn
này. Và bạn cảm thấy mình bị công kích.

Bạn đáp lại bằng cách kể ra những công việc quan trọng đã làm nhằm
đem lại lợi ích cho công ty. Sau đó, bạn phản kích người đồng nghiệp rằng
anh ta cũng có những lần trễ họp như vậy. Sự bất an và quan trọng hóa bản
thân đã được đánh thức trong bạn, và cuộc đối thoại bên trong bản thân bạn
sẽ như sau:
 “Anh ta nghĩ mình là ai chứ? Tôi không cần anh ta nói cho tôi biết nên
làm công việc của mình như thế nào. Tôi đang làm việc mười hai tiếng mỗi
ngày cho công ty này. Thế nhưng, mọi người chỉ chực chờ tôi sai phạm
chuyện gì đó là nhảy vào tấn công. Kể từ lúc này trở đi, tôi sẽ chỉ làm cho
xong phần việc của mình, không việc gì phải cố gắng hơn nữa.”

Dù có thể ngay khi đó, bạn không cảm thấy như vậy, nhưng cách tiếp cận
vấn đề như thế chỉ là nỗ lực để bảo vệ hình ảnh của bạn mà thôi. Chúng ta
thường hao phí năng lượng vào những thói quen mà không cân nhắc để tìm ra
những cách giải quyết vấn đề sáng tạo hơn.

Khi ai đó làm một điều mà chúng ta cảm thấy mình có thể bị tổn hại,
chúng ta có ba lựa chọn: tự bảo vệ mình, hành động theo chủ nghĩa duy lý,
nghĩ cách xoay chuyển sang tình thế có lợi. Trong tình huống trên, bạn có thể
công kích người khác, có thể duy lý rằng bạn hoàn toàn được phép đến trễ vì
luôn có nhiều công việc cần hoàn thành. Tuy nhiên, chọn lựa tốt hơn cả là
bạn hãy nhận thức thông tin một cách bình tĩnh. Sau đó suy nghĩ xem có thể
gửi đến ban lãnh đạo công ty lời đề nghị rằng phải tạo ra một khoảng thời
gian nghỉ ngơi giữa các công việc. Thay vì đắm chìm trong quá trình bị công
kích, hãy trao cho mình sức mạnh bằng cách dùng thông tin này để thay đổi.
Rèn luyện được cách lựa chọn, chúng ta sẽ chuyển biến tình trạng bị giam
hãm thành cơ hội để có được tự do.

Cam kết sống tự do

Thay đổi là hằng số duy nhất trong cuộc sống. Đó là thứ duy nhất mà
chúng ta có thể dựa vào. Hầu hết người ta đều gánh chịu những điều không
hay từ việc chống lại sự thay đổi. Chúng ta chống lại những điều mới mẻ hay
không để những thứ quen thuộc ra đi, và chúng ta gặp khó khăn trong sự
chống đối này. Chống lại điều không thể tránh khỏi, chúng ta sẽ bị mắc kẹt
trong những giới hạn của mình. Sự yên bình thật sự không phụ thuộc vào
những quy tắc, chu kỳ hay thói quen, bởi vì chắc chắn chúng sẽ thay đổi và
sự yên bình sẽ bị gián đoạn.

Chúng ta có quyền chọn lựa, nhưng chúng ta không thể kiểm soát được
hậu quả mà các chọn lựa mang lại. Sự tự do thể hiện ở chỗ chúng ta có thể
lựa chọn cơ hội tốt nhất để nâng cao sự yên bình và hạnh phúc trong cuộc
sống của mình.

Sau khi được giải phóng khỏi Ai Cập, người Israel lang thang trên sa mạc
trong vòng 40 năm mới tìm ra được vùng đất của mình. Khi thực hiện một
bước đi hướng về tự do, chúng ta có thể phải chờ đợi trong khoảng thời gian
dài. Song, điều đó không thể ngăn nổi những bước chân can trường. Hãy rẽ
đôi đại dương, bạn sẽ đến được vùng đất của mật ong và sữa.
 2 - SỐNG THẬT LÒNG MÌNH
Ta sẽ không tự biến mình thành một tượng thần.

Từ khi còn là một đứa trẻ, chúng ta đã bắt đầu cố gắng để được người
khác chấp nhận. Chúng ta nhanh chóng học được rằng cách cư xử, vẻ ngoài,
cách nói năng, thậm chí là suy nghĩ của chúng ta có giá trị xây dựng và điều
chỉnh hình ảnh của bản thân mình trong mắt những người xung quanh. Chúng
ta cũng học được cách thích ứng và điều chỉnh theo các giá trị của người
khác, nhằm nhận được sự chú ý và nâng đỡ. Lời cam kết thứ hai khuyến
khích chúng ta cân nhắc một cách có ý thức những tấm mặt nạ mà chúng ta
đang mang. Chúng ta cần biết lúc nào nên gỡ bỏ nó – một công cụ ngăn chặn,
hạn chế việc bộc lộ con người thật của mình.

Sống thật với lòng mình là một sự liên kết giữa những niềm tin, mong
muốn và lựa chọn mà chúng ta đưa ra. Những mong muốn thay đổi trong suốt
quá trình sống, nhưng sự kết hợp đúng đắn giữa lý tưởng, khát vọng và hành
vi là chìa khóa dẫn chúng ta đến một cuộc sống yên bình, hạnh phúc và thành
công. Khi không thực hiện được những khao khát thật sự của mình, chúng ta
sẽ cảm thấy trong nội tâm có sự xung đột. Những mong muốn liên kết với
niềm tin tạo ra hành động. Như con sóng được hình thành từ đáy biển sâu,
hành động kết nối với con - người - thật của ta để có thể bày tỏ khát vọng một
cách rõ ràng.

Những mong muốn của con người được nhóm gọn lại thành một vài loại
hình cơ bản. Chúng ta khao khát sự giàu có về mặt vật chất, tình yêu thương
nuôi dưỡng tâm hồn, một công việc có ý nghĩa… Những lựa chọn liên kết với
điều mà chúng ta nhận biết, cảm thấy và tin là đúng sẽ tạo ra sự thoải mái và
tự tin. Ngược lại, những lựa chọn sai lầm sẽ khiến năng lượng trong chúng ta
bị rút cạn, khóa chặt con đường dẫn tới những điều tuyệt vời trong cuộc sống.

Sống thật với lòng mình có nghĩa là thừa nhận trách nhiệm viết nên câu
chuyện cuộc đời mình. Nhiều người than khóc rằng cuộc đời họ là một vở bi
kịch mà quên rằng không ai khác, chính họ đóng vai trò chủ đạo trong vở
diễn đó.
 Cha mẹ của Jenny ly dị khi cô ấy mới bốn tuổi, và chỉ trong vòng một năm
sau đó, mẹ cô tái hôn. Một năm sau, gia đình này tan vỡ và mẹ con cô quay
về quê nhà để sống gần ông bà ngoại của cô. Jenny sống với mẹ và ông bà
mình cho đến khi tốt nghiệp phổ thông. Không lâu sau khi nhận công việc
làm bồi bàn, Jenny bắt đầu uống rượu, dùng cô-ca-in và quan hệ tình dục
bừa bãi. Sáu tháng sau, cô có thai. Bạn trai cô ở bên cạnh cô khoảng một
tháng sau khi đứa bé ra đời, sau đó thì biến mất.

Một năm sau, cô lại có thai lần nữa và lần này, cô quyết định lấy cha đứa
bé. Sau ba năm, họ vẫn ở bên nhau nhưng mối quan hệ của họ đang gặp rất
nhiều vấn đề bấp bênh. Jenny than phiền rằng cô đã quá mệt mỏi và buồn
bực.

Vậy, phải chăng người phụ nữ này tuy đã sống thật lòng mình nhưng cuộc
đời cô vẫn bất hạnh? Việc đưa ra những quyết định lựa chọn của Jenny hoàn
toàn dựa trên nền tảng những gì mang đến cho cảm xúc và thể xác của cô sự
khuây khỏa tạm thời. Jenny không hề tìm thấy sự đồng nhất xác thực giữa
nhu cầu và ý nghĩa, mục đích cuộc đời mình. Mỗi người chúng ta đều có thể
là một Jenny. Chịu ảnh hưởng từ người thân, bạn bè, đồng nghiệp… - những
người mà chúng ta kết giao - chúng ta vay mượn niềm tin và quan điểm của
họ. Bi kịch cuộc đời Jenny phần nào đó bắt nguồn từ những gì cô đã trải qua
thời thơ ấu. Có một sự xung đột cố hữu giữa nhu cầu được chấp nhận và nhu
cầu bộc lộ con - người - thật của chúng ta trong thế giới này. Chúng ta thử
khoác cho mình những vỏ bọc khác nhau và hy vọng rằng sẽ có một cái vừa
vặn và nó sẽ giúp mình tìm thấy sự chấp chận nơi người khác. Con người là
một thực thể tự nhiên, có những mặt sáng - tối, sâu sắc - nông cạn, cởi mở -
giới hạn… Việc sống thực lòng mình đòi hỏi chúng ta phải bao quát được sự
phức tạp của mình, đồng thời bày tỏ một cách có ý thức mối liên kết giữa nhu
cầu và ý định chọn lựa của ta.

Chúng ta thường đưa ra quyết định mà không ý thức được rằng cần có
thêm sự lựa chọn nữa thì quyết định đó mới trở nên đúng đắn. Trở thành một
người đưa ra lựa chọn thông minh cũng được xem là sống thật với lòng mình.

Đưa ra lựa chọn thông minh

 Cam kết sống thật lòng mình có nghĩa là nhận trách nhiệm cho những gì
chúng ta chọn sẽ làm và không làm. Một sinh lực dồi dào, một tâm trí sáng
suốt, một tinh thần thoải mái đòi hỏi chúng ta phải giảm thiểu việc hấp nạp
những gì để lại cặn bã, đồng thời, mở rộng tối đa những trải nghiệm, tầm ảnh
hưởng có lợi.

Con người hình thành các thói quen rất dễ dàng, và hầu như mỗi người
đều có sự thích thú đặc biệt đối với một hoặc một vài thứ gì đó. Một khi đã
trót “nghiện” thì việc từ bỏ nó khiến chúng ta cảm thấy không thoải mái về
mặt tinh thần hay thể chất. Một số chất dễ gây nghiện như rượu bia, ma túy,
thuốc giảm đau, thuốc an thần, cà phê, sô-cô-la, đường... Một vài hành vi gây
nghiện như cờ bạc, mua sắm, trò chơi mạo hiểm, cảm giác mạnh… Người ta
cũng có thể nghiện những thứ tượng trưng cho tiền bạc, quyền lực hay danh
vọng…

Việc sống thật lòng mình đòi hỏi chúng ta phải nhìn nhận một cách thành
thật vào những thói quen, khuôn mẫu của mình và xác định xem chúng có
mang lại lợi ích cho chúng ta hay không. Dù sau cùng nó có phục vụ cho một
mục tiêu cao hơn hay không, mỗi thói quen hay hành vi nghiện ngập đều
mang đến cho chúng ta một sự thỏa mãn. Dường như bất cứ điều gì chúng ta
có thể làm để giảm căng thẳng đều hấp dẫn, một cách tạm thời. Vì vậy, chúng
ta rất dễ trở nên gắn bó với nó.

Thách thức chờ đón bất cứ ai nỗ lực nhằm chuyển biến cá nhân, để những
ý định tốt của họ có thể trở thành những lựa chọn thông minh nhất. Những ai
có mong muốn hàn gắn và biến đổi cuộc sống thường thấy trước mắt mình
con đường mòn dốc đứng mà bản thân họ khó có thể vượt qua. Từ muốn thay
đổi sang thật sự thay đổi là cả một hành trình đầy thử thách. Nó đòi hỏi
chúng ta phải xác định được những khuôn mẫu tiêu cực, giải phóng chúng và
thay thế chúng bằng những khuôn mẫu tích cực.

Việc phá vỡ một thói quen không hề dễ dàng vì hai lý do. Thứ nhất là vì
các thói quen, ít nhất là một cách cơ bản, đều đáp ứng một nhu cầu nào đó
của con người. Thứ hai, có những khuôn mẫu thái độ cư xử, hành vi đã ăn
sâu trong não bộ chúng ta. Thói quen giúp duy trì khuôn mẫu hành xử. Mọi
thói quen đều có những thành phần thuộc về tâm lý cũng như thể xác. Và cả
hai đều cần phải được chú ý nếu chúng ta muốn thay đổi từ một thói quen có
hại sang một thói quen tích cực.
 Sáu bước thay đổi thói quen tiêu cực
Bước một: Xác định chướng ngại

Chúng ta cần nhận biết được thói quen tiêu cực để có thể thay đổi. Cách
hành xử không tuân theo thói quen thường khiến chúng ta không được thoải
mái, và đây là một phần lý do để chúng ta tiếp tục cách hành xử cũ. Một thói
quen tiêu cực chỉ được loại trừ khi nó được nhận thức một cách đúng đắn.

Hãy dành ra một khoảng thời gian nhằm xác định một thói quen nào đó
đang ảnh hưởng đến sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta như thế nào. Hãy
nhắm mắt lại và tự hỏi mình rằng: “Tôi thật sự muốn thay đổi cái gì? Tôi thật
sự cần thay đổi cái gì?”. Việc nhìn thẳng vào vấn đề và đặt ra những câu hỏi
sẽ giúp chúng ta xác định rõ ràng hơn các chướng ngại để có thể kéo chúng ra
từ góc tối của tâm trí.

Bước hai: Quan sát cách hành xử

Hãy tập trung chú ý đến thói quen của mình. Hút thuốc khi đang nói
chuyện điện thoại, nghe nhạc khi đang tính toán sổ sách hay cãi vã nhau
trong khi làm bếp… sẽ khiến bạn không nhận thức được rằng mình đang
hành xử theo thói quen. Khi đó, tâm trí bạn đã bị chia sẻ cho một việc khác.
Hãy dừng tất cả lại và kết nối với người quan sát bên trong bạn.

Hãy thực hiện những hành vi thường là vô thức này của bạn một cách có
ý thức. Hãy chuyển sang trạng thái luôn lưu tâm đối với những hành động
của mình. Hãy chú ý đến những cảm giác trong cơ thể và những suy nghĩ
trong tâm trí khi bạn thực hiện một hành vi nào đó theo thói quen. Hãy quan
sát hành vi dưới lăng kính khách quan chứ không phải là cái nhìn của chủ thể
hành động; chỉ đơn giản là xem xét lựa chọn của mình mà không có những
lời phán xử.

Bước ba: Lập kế hoạch

Mạng lưới thần kinh trong não bộ điều khiển tâm trí và cơ thể chúng ta.
Khi quan sát một cách ý thức những thói quen tinh thần và thể chất của mình,
chúng ta đã tăng cơ hội đưa ra những quyết định lựa chọn khác nhau.

Hãy nhắm mắt lại, hít một hơi thật sâu và mường tượng thay đổi mà bạn
muốn thấy trong cuộc sống của mình. Nếu đang cố gắng giảm cân, bạn hãy
lập một kế hoạch bao gồm các bước cần thiết để đạt được kết quả mong
muốn. Thứ nhất, dọn dẹp, loại bỏ tất cả những loại thức ăn vặt ra khỏi tủ
lạnh. Thứ hai, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau quả, ít chất
béo. Thứ ba, chỉ nên ăn bữa tối nhẹ nhàng với một chén xúp và một lát phô-
mai. Thứ tư, cố gắng vận động càng nhiều càng tốt…

Nếu bạn tin rằng mình sẽ có lợi trong việc giảm đi nửa chai bia mỗi buổi
tối, hãy tưởng tượng xem cuộc sống của chúng ta sẽ như thế nào khi không
có rượu bia. Nếu bạn cảm thấy nên cư xử âu yếm, thân mật hơn với người
bạn đời của mình, hãy tưởng tượng xem điều này sẽ mang đến cho bạn cảm
giác hạnh phúc như thế nào… Hãy tạo ra một kế hoạch mới trong tâm trí
chúng ta, và sau đó viết ra giấy. Hãy đọc nó mỗi ngày, hình dung đến những
lợi ích nó mang lại. Khi đã xác định rõ ràng mình muốn gì, hãy bắt đầu diễn
tập lại.

Bước bốn: Loại bỏ

Hãy tự đặt ra một giới hạn thời gian nhất định để chấm dứt các thói quen
tiêu cực. Bắt đầu bằng cách loại bỏ những điều cám dỗ khỏi môi trường của
mình và yêu cầu sự giúp đỡ từ những người thân của bạn. Nếu bạn muốn
ngừng việc ăn quá nhiều đường lại, hãy vứt tất cả bánh quy, kẹo và nước ngọt
đi. Nếu muốn dừng việc hút thuốc, bạn hãy loại bỏ những cái gạt tàn. Nếu
muốn từ bỏ thói nghiện mua sắm, mỗi ngày, bạn chỉ nên mang theo trong túi
một số tiền vừa phải… Việc từ bỏ những thói quen đòi hỏi bạn phải tập trung
chú ý vào ý định của mình. Dù là bạn đang cố gắng thoát khỏi một mối quan
hệ không tốt, một công việc có hại hay một hoàn cảnh không có lợi, thì ba
ngày đầu tiên thường khiến bạn gặp nhiều khó khăn nhất. Hãy toàn tâm toàn
ý vào việc loại bỏ những thói quen không mong muốn trong vòng bảy mươi
hai giờ đầu. Sau sáu tuần, một khuôn mẫu lành mạnh mới sẽ được hình thành.
Sau đây là vài lời đề nghị mà tôi nghĩ là sẽ hữu ích cho bạn:

- Uống nhiều trà gừng - một chất giải độc thiên nhiên có tác dụng lâu dài.
Cho một muỗng bột gừng vào khoảng nửa lít nước nóng và nhấm nháp nó cả
ngày. Trà gừng có thể đặc biệt có ích nếu chúng ta đang cố gắng bỏ cà phê,
đồ ăn vặt, thuốc lá hay đồ uống có cồn.

- Tập trung ý thức vào những thú vui lành mạnh khi đang thả lỏng tâm trí
và cơ thể mình để thư giãn. Đi bơi, tập yoga hay đi bộ trong khu vực có cảnh
quan đẹp.

- Dành kỳ nghỉ cuối tuần để làm một điều gì đó có tác dụng thư giãn cao.
Rửa xe, dọn dẹp các ngăn kéo, kiểm tra lại nhà kho và thu nhặt quần áo cũ để
đem cho. Hãy tạo ra càng nhiều cơ hội “cai nghiện” càng tốt.

Bước năm: Lấp đầy khoảng trống

Những thói quen đáp ứng các nhu cầu. Để từ bỏ một thói quen không
mong muốn, chúng ta phải thay thế nó bằng một thói quen có ích khác. Khi
mang lại cho tinh thần cũng như thể chất của mình sự thoải mái và hòa hợp,
các thói quen có hại sẽ tự động lùi bước. Sau đây là một vài ví dụ: - Thay trà
thảo dược và nước trái cây tươi cho những tách cà phê hàng ngày.

- Nhai một thanh kẹo thơm thay vì đặt một điếu thuốc lên miệng.

- Rèn luyện một kỹ thuật thư giãn để lấy lại cân bằng sau giờ làm việc
thay cho ly cocktail buổi tối.

- Lên lịch tập thể dục thường xuyên vào mỗi buổi chiều để giải tỏa những
nỗi phiền muộn thay vì la mắng con cái.

- Nghe nhạc trong lúc đang tắm nước nóng thay vì ngồi lì trước màn hình
ti-vi.

Bước sáu: Tạo những mối liên kết mới

“Cùng phụ thuộc” là cụm từ thường thấy trong tâm lý học, nói đến những
mối quan hệ đan vào nhau đến mức một thay đổi nhỏ ở một cá nhân đơn lẻ
cũng ảnh hưởng sâu sắc đến những cá nhân khác. Giá trị bản thân của một
người phụ thuộc vào sự chứng nhận của nhiều người khác. Lời nói và hành
động của một người thường liên quan đến những người khác. Mối quan hệ,
giá trị và mối quan tâm của một người đan kết với người khác khắng khít đến
mức những đường ranh giới nhân dạng hầu như bị xóa nhòa.

Dù có những trạng thái của sự cùng phụ thuộc rõ ràng là không lành
mạnh, thực tế là tất cả chúng ta đều cùng phụ thuộc lẫn nhau. Bất kỳ ai cũng
đều có nhu cầu thường xuyên trao đổi suy nghĩ và cảm xúc với những người
xung quanh, hấp thu hay giải tỏa những thái độ, niềm tin, cảm xúc, nhận thức
và quan điểm. Nếu quanh bạn là những người tham công tiếc việc, bạn có
nhiều khả năng nhiễm phải đặc điểm này của họ. Nếu sống với những người
sùng đạo, bạn có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi niềm tin và cách cư xử của
họ. Nếu bạn nhận ra tác hại của việc hút thuốc, nhưng vẫn tiếp tục sống
chung với những người nghiện thuốc mỗi ngày, bạn sẽ gặp nhiều khó khăn
hơn trong việc duy trì mục đích của mình.

Con người muốn được chấp nhận trong cộng đồng và thể hiện mối liên hệ
với cộng đồng nhất thiết phải thực hiện những hành động, cách cư xử thể
hiện đặc tính riêng của cộng đồng đó. Việc giải thoát bản thân khỏi một hành
vi có hại có thể đòi hỏi chúng ta tạo ra một khoảng cách nào đó với những
thành viên trong nhóm. Đây thường là một trong những chướng ngại khó
vượt qua nhất để giải phóng bản thân chúng ta khỏi những thói quen giam
hãm mình.

Hãy tìm kiếm những mối quan hệ và liên kết nhằm củng cố sự cam kết
của chúng ta với những lựa chọn làm cuộc sống tốt đẹp hơn. Đó có thể rất
đơn giản như chọn một nhà hàng lành mạnh thay vì những tiệm bán thức ăn
nhanh, tham gia một câu lạc bộ thể dục thể thao hay tham dự một hội thảo
chuyên đề nào đó... Việc sống thật lòng mình bắt đầu với một ý định nhưng
lại biểu lộ thông qua việc đưa ra những lựa chọn mới một cách hiệu quả.

Quyền sở hữu xác thực

Với một đứa trẻ lên ba, khi được người lớn mua cho đồ chơi - một con
búp bê, một cái xe đồ chơi hay một quả bóng, nó sẽ lập tức bày tỏ quyền sở
hữu của mình. Nếu một đứa trẻ khác muốn lấy món đồ chơi đó đi, giá trị của
món đó tăng lên và những nỗ lực để khẳng định quyền sở hữu cũng tăng lên.
Dù vậy, trong điều kiện không có sự cạnh tranh hay can thiệp nào, đứa trẻ sẽ
chán món đồ chơi đó chỉ trong một khoảng thời gian ngắn và trở nên thích
thú với một món khác.

Chúng ta sinh ra trong một thế giới vật chất, và chúng ta có đặc quyền
thưởng thức sự giàu có, phong phú về vật chất. Vũ trụ là một cách thể hiện
của sự giàu có, phong phú. Thử thách chúng ta cần vượt qua là tận hưởng
những điều tuyệt vời trong thế giới này, mà không cho phép sự bình yên và
hạnh phúc trong ta bị bắt làm con tin để có được vật chất.

Nhiều vật chất có thể biến thành những tượng thần nếu chúng ta dùng quá
nhiều năng lượng vào việc sở hữu chúng: “Tôi sẽ hạnh phúc một khi chuyển
đến sống trong căn nhà mới”, “Tôi không thể đợi đến lúc có được chiếc xe
mới”, “Tôi sẽ cảm thấy hài lòng khi mặc bộ đồ này”.

Tuy nhiên, có một thực tế là hạnh phúc thật sự không đến từ sự giàu có về
vật chất. Khi bạn đối mặt với vấn đề sở hữu vật chất, quan tâm vồ vập thái
quá hay giả vờ dửng dưng đều không góp phần tạo nên sự xác thực. Hãy
khảo sát những thứ bạn có. Quá nhiều? Không đủ? Điều gì cần thay đổi để
bạn có thể sở hữu mọi thứ? Nếu ý thức được rằng mong muốn sở hữu vật
chất đang sở hữu bạn, thay vì bạn sở hữu chúng thì có thể đó là một tín hiệu
để bạn đơn giản hóa cuộc sống và bản thân mình.

Hãy thưởng thức những gì bạn đang có, và hãy biết hài lòng với bản thân.
Đi dạo trong công viên. Đi dã ngoại bằng xe đạp. Dành thời gian để chơi với
thú nuôi hoặc con cái. Trò chuyện thân mật với bạn bè. Hãy thưởng thức thế
giới của con người và vật chất mà không để tham vọng sở hữu thúc đẩy,
chiếm lĩnh bạn.

Sự phức tạp của tính xác thực

Nếu thói đạo đức giả chỉ là sự khác nhau giữa những gì chúng ta nói và
những gì chúng ta làm, thì tất cả chúng ta đều là những kẻ đạo đức giả mất
rồi. Chúng ta có thể tỏ ra mình là những nhà môi trường học đầy nhiệt huyết
nhưng lại không tái chế một cái túi ny-lông. Chúng ta có thể cam kết ăn uống
lành mạnh, nhưng lại đắm chìm trong khoai tây chiên và sữa béo. Chúng ta
có thể thuộc nằm lòng những nguyên tắc của sự phi bạo lực, nhưng lại tranh
cãi kịch liệt với những người không đồng ý với quan điểm sống của ta.

Việc sống thật lòng mình không đòi hỏi nơi chúng ta sự hoàn hảo, vì nếu
vậy thì sẽ không còn ai sống thật lòng mình còn tồn tại trên hành tinh này
nữa. Con người là biểu trưng cho những giá trị mâu thuẫn. Sự xác thực đòi
hỏi chúng ta nắm bắt được những điều phi lý và mơ hồ, đồng thời cố gắng hết
sức để đưa ra lựa chọn phản ánh những giá trị cốt lõi. Bất cứ khi nào hành
động của chúng ta không thống nhất với niềm tin hay những mong muốn,
chúng ta đều có cơ hội đưa ra những lựa chọn mới, để có thể trở thành người
mà chúng ta muốn trở thành.

Khi tâm trí tĩnh lặng, ta có thể nghe rõ hơn giọng nói bên trong đang kêu
gọi ta quay về nơi của sự xác thực, của bản chất không gì lay chuyển được
trong chính ta. Từ nơi này, ta được là chính mình và gần gũi hơn những
người mà chúng ta chia sẻ cuộc sống của mình với họ.
 3 - BIẾT CHẤP NHẬN
Mỗi người đều là một món quà của Thượng đế.

Vậy tại sao không lịch sự và lắng nghe lời Người?

“Trời ạ! Công ty tôi dạo này làm ăn thua lỗ liên miên. Đứa con gái 30
tuổi của tôi nói rằng nó đang làm thủ tục ly hôn và muốn quay về nhà chúng
tôi cùng hai đứa con. Chưa hết, hôm qua ai đó đã va quẹt vào xe hơi của tôi.
Nếu trên đời này có Thượng đế, thì rõ ràng là ông ta chẳng quan tâm gì đến
tôi cả.”

Đôi khi, cuộc sống này diễn ra theo cách mà chúng ta muốn, và có lúc lại
không như vậy. Khi mọi chuyện diễn ra trôi chảy, chúng ta cảm thấy hòa hợp
được với môi trường, với mọi thứ. Khi có một sự khác biệt nào đó giữa điều
mình mong muốn với sự việc đang diễn ra bên ngoài, chúng ta cảm thấy khó
chịu và căng thẳng. Khi sự không thỏa mãn của chúng ta lên tới đỉnh điểm,
chúng ta có thể bộc lộ bằng lời nói hay hành động tiêu cực hướng đến những
nhân tố khách quan xung quanh. Điều đó chỉ là vô ích. Đừng đổ lỗi cho hoàn
cảnh. Hãy cam kết sẽ chấp nhận thời điểm hiện tại.

Thời gian là một khái niệm của con người. Chúng ta không thể quay về
thời thơ ấu; những mảnh vụn của một cái ly vỡ không thể hàn gắn lại được…
Thời gian được thể hiện bởi dòng chảy của những suy nghĩ mà ta có. Những
suy nghĩ nối tiếp nhau mang đến cho chúng ta trải nghiệm về thời gian.

Nếu ý thức được những suy nghĩ xuất hiện và phai mờ dần trong tâm trí
của mình, chúng ta sẽ thấy rằng mỗi suy nghĩ đều là sự cân nhắc của một điều
gì đó đã xảy ra trong quá khứ hay sẽ xảy đến trong tương lai. Chúng ta có thể
nhận thức một sự việc của hôm qua hay một sự kiện nào đó mình đã tham dự
tháng trước. Như một sự lựa chọn, tâm trí chúng ta, bằng sự hình thành của
các suy nghĩ, đã tạo ra trải nghiệm của quá khứ và tương lai thông qua những
kỷ niệm và trí tưởng tượng.

Khi nhớ lại quá khứ, chúng ta có thể nhớ lại một trải nghiệm với niềm vui
hay sự hối hận. Lúc nghĩ đến tương lai, chúng ta có thể thấy trước một trải
nghiệm với sự hăng hái hay lo lắng, bối rối. Cách hiểu vấn đề của chúng ta
xác định trải nghiệm cuộc sống mà chúng ta sẽ có. Nếu chúng ta cho phép
những thất bại hay sai lầm trong quá khứ xâm chiếm hoàn toàn tâm trí mình,
hoặc thường xuyên mường tượng ra điều gì đó chưa xảy đến, thì có nghĩa là
chúng ta đang quá lo lắng. Để tìm thấy yên bình, chúng ta phải thoát khỏi quá
khứ, mở lòng mình để đón nhận tương lai và chấp nhận thực tại.

Chúng ta rất dễ rèn luyện cho mình sự chấp nhận khi mọi thứ xảy ra theo
chiều hướng tốt đẹp, nhưng lại thấy khó khăn nếu vấp phải bất kỳ một trở
ngại nào. Cam kết rèn luyện sự chấp nhận bao gồm việc chấp nhận rằng sẽ có
những lúc chúng ta thấy nản lòng trước hoàn cảnh bên ngoài. Nếu nhận thức
được rằng đó là một cơ hội tuyệt vời để trưởng thành hơn, chúng ta sẽ tìm
được sự thanh thản, mãn nguyện.

Giải tỏa sự chống cự

Theo khoa học hiện đại, vũ trụ của chúng ta bắt đầu hình thành vào
khoảng 13,7 tỷ năm trước, khi một đốm lửa nhỏ tạo ra vụ nổ Big Bang. Vụ
nổ ban đầu đó đã giải phóng những mảnh nhỏ của vật chất và phản vật chất;
hầu hết trong số đó tự tiêu diệt lẫn nhau trong vòng những phần trăm giây
đầu tiên. Khoảng một trong số một tỷ vật chất tránh được sự phá hủy này,
dẫn đến sự hình thành của những cơ sở đầu tiên tạo ra vạn vật: proton,
neutron, hạt vi lượng và electron. Chỉ vài phút sau khi được hình thành, vũ
trụ đã đủ nguội để cho những vật chất hoạt tính cao này bắt đầu tương tác với
nhau, đầu tiên chúng cùng hình thành nên khí hydro và sau đó là những
nguyên tố nặng hơn.

Trong 9 tỷ năm tiếp theo, nhiều nguyên tử và phân tử phức tạp hơn bắt
đầu xuất hiện, cho đến khoảng 5 tỷ năm về trước, các đám mây phân tử bắt
đầu cô đọng lại thành những thiên hà. Mặt trời của chúng ta, một ngôi sao có
kích cỡ trung bình, là một trong khoảng 200 tỷ lò phản ứng hạt nhân của dải
Ngân hà. Thiên hà gần nhất với chúng ta là thiên hà Chòm sao Tiên nữ với
khoảng 300 tỷ ngôi sao, là một thành phần rất nhỏ bé của “cụm siêu khu vực”
bao gồm khoảng sáu ngàn thiên hà.
 Quay về với Trái đất, những dạng sự sống đơn bào đầu tiên xuất hiện
trong những đại dương ban đầu trong khoảng một tỷ năm. Các loại tảo biển
xuất hiện khoảng 450 triệu năm về trước và những loài bò sát đẻ trứng bò lên
bờ vào khoảng 300 triệu năm về trước. Động vật có vú bắt đầu thống trị hành
tinh này khoảng 65 triệu năm về trước.

Những người họ hàng xa của chúng ta đứng dậy trên hai chân khoảng 3
triệu năm về trước ở châu Phi. Những cá nhân có thể tiến hóa thành người
hiện đại vào khoảng 200 ngàn năm về trước. Gien người của chúng ta xuất
hiện cách đây khoảng tám ngàn thế hệ.

Những chuỗi DNA xoắn vào nhau để hình thành nên mầm sống trong bào
thai có nguồn gốc từ sự hòa trộn giữa một trong 300 ngàn trứng của người mẹ
với một trong gần nửa tỷ tinh trùng của người cha trong mỗi một lần giao
cấu. Trước và kể từ khoảnh khắc được thụ thai, vô số sự kiện đã xảy ra suốt
cuộc đời ta để ta có thể đạt đến khoảnh khắc này.

Khi chúng ta chống lại điều đang xảy ra ở hiện tại, thì có nghĩa là chúng
ta đang chống lại toàn bộ dòng chảy của cuộc sống. Tôi khuyến khích bạn rèn
luyện sự chấp nhận hiện tại, vì xét đến những gì bạn đang chống lại - toàn bộ
vũ trụ từ lúc khởi thủy - sự chống đối này là không thể thành công.

Chấp nhận hiện tại

Vài năm trước, tôi có một người bạn là sannyasi, có nghĩa là một vị sư
đến từ Ấn Độ. Chúng tôi gọi anh ta là Swamaji. Anh đã đi khắp thế giới,
thỉnh thoảng ở lại vài ngày hay vài tuần với những người đã ngưỡng mộ sự
thông thái, lòng trắc ẩn và bản tính vui vẻ của anh.

Một ngày nọ, tôi nhận được một cú điện thoại từ Swamaji. Ở tuổi 42, anh
bất ngờ bị một cơn đau tim đánh gục. Anh đã được đưa ngay đến phòng cấp
cứu và trong vài giờ phải trải qua một cuộc phẫu thuật ghép tim nhân tạo.
Tôi đã bị sốc khi biết được tình cảnh của anh. Theo như tôi biết, hầu như
không có lý do nào có thể khiến anh gặp phải vấn đề về tim mạch. Anh không
bao giờ hút thuốc, là một người ăn chay từ rất lâu rồi, tập thể dục rất nhiều
vì anh đi bộ đến khắp nơi, và anh chưa bao giờ đánh mất cách nhìn nhận
cuộc sống theo chiều hướng hăng hái, lạc quan. Swamaji vẫn là một con
người vui vẻ, hoạt bát như thế khi anh nói chuyện với tôi lúc nằm trên giường
bệnh. Có vẻ như tôi lo lắng cho bệnh tình của anh còn hơn cả anh. Khi tôi
hỏi do đâu anh lại có được vẻ lạc quan như vậy, anh trả lời với giọng Ấn Độ
ngọt ngào, du dương của mình: “Tôi đang trải qua một khoảng thời gian
tuyệt vời. Các bác sĩ ân cần chăm sóc, còn y tá thì rất tử tế - họ thậm chí còn
tắm cho tôi nữa. Tôi được phục vụ bữa ăn bốn lần một ngày, và tôi được nói
chuyện với các sinh viên y khoa - những người rất quan tâm đến cuộc sống
của tôi”.

Tôi vẫn thấy khó hiểu khi mà Swamaji lại không cảm thấy có bất cứ sự
đau đớn, tuyệt vọng về bệnh tình của mình chút nào. Anh tiếp tục: “Tôi đã
sống cùng một gia đình giàu có ở Long Island. Những đứa trẻ nhà họ đặc
biệt thích lái tàu lượn siêu tốc. Mỗi cuối tuần, tất cả chúng tôi lái chiếc
Mercedes đến công viên giải trí để bọn trẻ có thể được đi tàu lượn siêu tốc.
Tôi thấy đây là một điều đặc biệt thú vị: chúng tôi đã ngồi trên một chiếc xe
sang trọng, êm ái để rồi sau đó trả tiền cho một chuyến đi mạo hiểm trên tàu
lượn. Tôi nhận thấy rằng, trẻ em thích đi tàu lượn bởi vì chúng hiểu rằng, dù
có thể nguy hiểm nhưng cuối cùng rồi chúng cũng sẽ tới đích an toàn”.

Anh tiếp: “Đó cũng là cách mà tôi sống cuộc đời mình. Tôi kết nối rất sâu
sắc với một niềm tin trong tôi, ở đó không có sự khởi đầu hay kết thúc nào cả.
Dù có chuyện gì xảy ra đi chăng nữa, tôi vẫn biết mình sẽ an toàn vì con
người thật sự của tôi không bị trói buộc bởi thời gian và không gian. Con
người thật của tôi nằm bên trong thế giới này, chứ không thuộc về thế giới
này. Vì thế, tôi đã cam kết sống một cuộc sống thoải mái và tận hưởng
chuyến đi của cuộc đời mình”.

Chấp nhận cuộc sống khi nó diễn ra không có nghĩa là chúng ta từ bỏ

mong muốn sự việc sẽ khác đi. Chúng ta sẽ không thể làm hay đạt được bất
cứ điều gì nếu từ bỏ những nhu cầu, mục đích và ý định của mình. Chấp nhận
không có nghĩa là trì trệ. Những người có cuộc sống tinh thần phi thường đều
hướng nhiều tới hành động, hãy nghĩ đến Mahatma Gandhi, Martin Luther
King Jr hay Mẹ Teresa. Với niềm tin sâu sắc bên trong, họ làm việc không
mệt mỏi để làm cho thế giới này trở nên tốt đẹp hơn.

Chấp nhận có nghĩa là tập trung vào hiện tại, đồng thời đánh giá những
lựa chọn mà chúng ta có thể đưa ra vào thời điểm đó. Hãy lựa chọn điều
mang đến kết quả thay đổi tích cực nhất. Nếu bạn chỉ có một lựa chọn, hãy
chọn nó. Nếu không có lựa chọn rõ ràng nào cả, hãy thoải mái và chấp nhận
sự thật là, vào lúc này, bạn không thể làm được điều gì hết.

Tuy nhiên, thời điểm hiện tại không phải lúc nào cũng dễ chấp nhận. Học
cách quan sát những cảm giác cơ thể tạo ra, lắng nghe thông điệp chúng đang
gửi đi có thể giảm bớt nỗi phiền muộn. Quá trình sau đây rất có ích trong việc
tiếp cận những cảm giác không thoải mái.

Cam kết chấp nhận hiện tại

Hãy hòa mình vào môi trường và cơ thể của bạn, bắt đầu bằng cách lắng
nghe những âm thanh xung quanh: tiếng xe đang lướt trên mặt đường, tiếng
kêu o o của chiếc máy lạnh trên tường và nhịp thở của chính bạn. Sau đó, hãy
hướng nhận thức của bạn đến những cảm giác trong cơ thể. Hãy tập trung vào
luồng không khí đang di chuyển qua khứu giác của bạn, chú ý đến mùi hương
dễ chịu đang lan tỏa trong không gian. Tất cả sẽ mang bạn quay về với
khoảnh khắc hiện tại.

Nếu trong lòng bạn đang có điều gì đó buồn phiền, hãy tự cho phép mình
cảm nhận nó, cho phép nó truyền đi khắp cơ thể và giải phóng nó cùng với
hơi thở của bạn.

Chấp nhận trách nhiệm

Dù rõ ràng có những lúc trong cuộc sống, mọi việc xảy ra vượt quá tầm
kiểm soát của chúng ta, song, hầu hết những khó khăn hàng ngày mà ta gặp
phải là hậu quả của những lựa chọn mà chúng ta đã đưa ra. Việc chấp nhận
vai trò của chính mình trong những hoàn cảnh khó khăn mà chúng ta phải đối
mặt giúp ta nhận ra được rằng, mình có thể đưa ra những lựa chọn mới hiệu
quả hơn. Liệu bạn có dám chấp nhận rằng mình có một phần trách nhiệm
trong trở ngại mà bạn đang mắc phải?
 Chấp nhận thay đổi
Con người có ý chí hướng đến tự do, dù chúng ta không thường xuyên
nhận thức được nó. Những thời điểm thử thách chính là những cơ hội quan
trọng để thay đổi một thói quen có thể đã tồn tại từ rất lâu trong mỗi chúng ta.
Câu hỏi được đặt ra ở đây là “Tôi có thể làm gì khác đi lúc này?”.

Việc phân tích những hành vi chọn lựa mang tính tiêu cực có một giá trị
rất lớn. Một số người không hiểu tại sao họ vẫn tiếp tục đưa ra những lựa
chọn không lành mạnh, sau khi đã gặp rất nhiều thất bại, buồn phiền. Quan
điểm sống cùng những hành vi phân tích, giải thích vấn đề… có thể tự bản
thân nó đã trở thành những thói quen. Sự thay đổi mà chúng ta mong muốn
đến từ những lựa chọn mới mà chúng ta đã chuẩn bị để đưa ra.

Cảm nhận cơ thể

Hơn 30 năm về trước, tôi đã tham gia vào một chương trình huấn luyện
tinh thần của Maharishi Mahesh Yogi. Trong suốt những năm 60, ông là một
trong những giáo viên đầu tiên đến từ Ấn Độ được nhiều người biết đến tên
tuổi. Trong những buổi học suy ngẫm với ông, học viên thường có những trải
nghiệm tình cảm rất xúc động. Một vài người cảm thấy họ đang nhớ lại một
câu chuyện đau buồn từ thời thơ ấu, một vài người khác có những cảm xúc
vô cùng dữ dội khi hồi tưởng lại một sự việc nào đó. Các học viên thường
miêu tả những trải nghiệm của họ với đầy đủ các chi tiết tỉ mỉ. Maharishi lắng
nghe một cách kiên nhẫn cho đến khi họ ngừng nói. Những ai mang tâm sự
của mình ra chia sẻ với ông đều chờ mong ở ông một sự thấu hiểu sâu sắc
giúp giải quyết vấn đề và làm dịu nỗi đau. Nhưng những lời cố vấn của
Maharishi thường lại đơn giản vô cùng. Ông chỉ nói: “Hãy cảm nhận cơ thể”.

Cảm nhận cơ thể có nghĩa là hướng sự chú ý của bạn vào những cảm giác
mang tính thể xác đơn thuần. Đó là một trong những phương pháp hiệu quả
nhất hướng sự chú ý của bạn vào thời điểm hiện tại. Cơ thể của bạn trú ngụ
trong hiện tại. Tâm trí sống trong quá khứ và tương lai. Khi hướng sự chú ý
vào cơ thể mình, tâm trí hay phán xét của bạn trở nên câm nín và người quan
sát thầm lặng bên trong sẵn sàng ở đó cùng bạn. Việc chống lại nỗi đau
thường khiến cho cảm giác không thoải mái, khó chịu tăng lên. Nỗi sợ hãi và
căng thẳng thổi phồng thêm những buồn phiền trong chúng ta. Xác định được
rằng nỗi đau không thể tức thời nguôi ngoai và học cách thư giãn với những
gì đã trải qua – với hiện tại – là cách hiệu quả nhất để vượt qua nó.

Hạt giống của sự biến đổi

Hãy nghĩ về một thời điểm trong quá khứ mà chúng ta cảm thấy có một
sự mất mát vô cùng lớn lao. Đó có thể là sự mất mát của một mối quan hệ,
một công việc hay tiền bạc… khiến chúng ta bị tổn thương về mặt tinh thần,
tình cảm. Tuy nhiên, hãy nhìn lại cuộc sống hiện tại của mình, chắc chắn
chúng ta sẽ nhận thức được rằng, sự mất mát đó lại là nền tảng cho phép
những cơ hội mới xuất hiện.

Chức Trưởng phòng của Lauren, bạn tôi, đột ngột bị mất sau khi công ty
đầu tư bất động sản, nơi cô làm việc, thực hiện tinh giản, sáp nhập phòng
ban. Lauren cảm thấy tức giận, lo lắng, bất an và nỗi phiền muộn đeo đẳng
cô hàng tháng trời. Cuối cùng, cô quyết định chuyển đến một công ty nhỏ
hơn.

Hai năm sau tôi gặp lại cô ấy. Lauren cho biết cuộc sống của cô giờ đây
còn hạnh phúc hơn cả hồi còn làm cho công ty lớn nọ. Cô đã có được những
mối quan hệ tốt đẹp với các đồng nghiệp cũng như khách hàng. Cô kiếm
được khá nhiều tiền từ công việc chào hàng các sản phẩm mới đến các đại lý,
nhưng lại chịu ít áp lực hơn so với công việc cũ. Lúc này đây, Lauren cảm
thấy vui vẻ, yêu đời hơn bao giờ hết.

Dĩ nhiên, không phải sự mất mát hay nỗi đau nào cũng mang đến những
điều tốt lành. Cái chết của một người thân, một tai nạn thảm khốc hay những
thảm họa tự nhiên… - không có câu trả lời mang tính vỗ về an ủi cho những
sự kiện làm tan nát con tim và đảo lộn cuộc sống như thế. Dù vậy, chúng ta
cũng phải thấy được ý nghĩa để dựa vào đó mà tiếp tục sống. Mỗi ngày, tôi
đều thấy những người thành công trong việc biến đổi nghịch cảnh thành mục
đích. Những bậc cha mẹ mất con vì một căn bệnh hiểm nghèo đã hình thành
những nhóm hỗ trợ giúp người khác vượt qua hoàn cảnh tương tự; những
người sống sót sau các thảm họa thiên nhiên cam kết giúp đỡ người khác xây
dựng lại cuộc sống của họ… Chúng ta cần hiểu một điều rằng: bước tiếp theo
trong cuộc sống sẽ không bao giờ khiến chúng ta quay về với tình trạng trước
đó. Hãy tìm kiếm và chăm bón cho những hạt giống của sự tái sinh từ đống
tro tàn của mất mát. Không có lựa chọn nào khác tốt đẹp hơn sự thay đổi và
nỗ lực.

Một cơn bão lớn quét qua thành phố. Vỡ đập. Chính quyền địa phương
phải kêu gọi, huy động đội cứu trợ tình nguyện của một thành phố gần đó. Có
hai người đàn ông lái chiếc xe tải nhỏ qua một ngôi nhà ở ngoại thành – nơi
một người đàn ông tên Sam Smith đang ngồi trước hiên nhà.

- Sam! Đi thôi! Nhà anh sẽ bị lũ cuốn trôi đấy.

- Không đâu. - Sam trả lời. - Tôi có niềm tin vào Chúa Trời và Người sẽ
không làm tôi thất vọng.

- Thôi được, tùy anh muốn làm gì thì làm. Anh đang mạo hiểm với mạng
sống của mình đấy. Nước tiếp tục dâng cao. Có hai người đàn ông trên một
chiếc ca-nô máy chạy ngang qua nhà Sam, lúc này anh ta đang ngồi trên mái
nhà mình.

- Sam, anh đang làm cái gì vậy? Đập đã vỡ, còn anh thì lại đang tự chuốc
lấy tai họa cho mình.

- Tôi không đi đâu cả. Chúa Trời sẽ không bỏ tôi. Hai người đàn ông
đành lắc đầu bỏ đi.

Mực nước lại tiếp tục dâng lên. Một chiếc trực thăng bay đến chỗ Sam.
Lúc ấy, anh ta đang đứng trên nóc ống khói nhà mình. Viên phi công gọi to:

- Sam, không có cách nào khác để anh có thể thoát khỏi trận lụt này đâu.
Hãy lên trực thăng đi! - Mặc tôi. - Sam quả quyết. - Chúa Trời sắp nghe được
lời nguyện cầu của tôi rồi.

Vài phút sau, Sam bị cuốn trôi khỏi mái nhà và chìm vào dòng nước cuồn
cuộn chảy xiết. Vì là một người đàn ông thành thật, anh được lên thiên đàng.
Nhưng lúc này đây, tâm trí anh ta ngập tràn sự phẫn nộ.
 - Con không thể tin được là Người lại để con chết đuối! - Sam hét lên với
Chúa Trời. - Con đã đặt niềm tin vào Người và rồi Người lại để con thất
vọng. Chúa trả lời:

- Sam, ta không làm con thất vọng. Đầu tiên ta gửi đến chỗ con hai người
đàn ông trong một chiếc xe tải, sau đó ta phái đến một chiếc thuyền, và cuối
cùng là viên phi công trong chiếc trực thăng. Ta không thể giúp con được vì
con quá bướng bỉnh, đến mức chỉ sẵn lòng chấp nhận sự giúp đỡ của ta theo
cách mà con muốn.

Khi hiện tại của chúng ta đang tạo ra những dấu hiệu của sự không thoải
mái, hãy lắng nghe để tạo ra những thay đổi tích cực. Chấp nhận hiện tại
không có nghĩa là đắm mình trong những hoàn cảnh hay tình huống mà
chúng ta có thể cải thiện. Sáng tạo trong việc đối mặt với nghịch cảnh là một
món quà tuyệt diệu mà Thượng đế ban tặng cho chúng ta. Hãy sử dụng nó.

Chuyển hóa quá khứ

Chúng ta là tổng số cuối cùng của những lựa chọn mà mình đưa ra. Và
đôi khi, những lựa chọn ấy, dù rằng luôn gắn với những ý định tốt đẹp, vẫn
có vẻ như là sai lầm. Trong cuộc sống, không hiếm khi chúng ta vướng phải
những sai lầm nghiêm trọng trong công việc, các mối quan hệ, trong cách cư
xử… khiến chúng ta bị tổn thương. Tuy nhiên, việc mang theo bên mình nỗi
đau, sự phiền muộn, thái độ thù địch, oán giận hay hối tiếc từ trong quá khứ
sẽ cản trở khả năng tận hưởng hiện tại của chúng ta. Quá khứ chưa được
chuyển hóa hoàn toàn sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hiện tại. Hãy dành thời gian
vào cuối mỗi ngày để luyện tập bài thực hành dưới đây để tránh mang theo
những nỗi muộn phiền không cần thiết của ngày hôm nay sang ngày mai.
Trước khi đi ngủ, hãy ngồi trên giường, nhắm mắt lại. Trước tiên, cảm nhận
từng hơi thở của bạn trong vòng năm phút để cho tâm trí bạn tĩnh lặng lại.
Sau đó thực hiện một “cuộc khảo sát” toàn bộ bên trong cơ thể. Lưu ý bất cứ
cảm giác nào còn sót lại đến cuối ngày hôm đó. Quá trình này giúp bạn trả lời
câu hỏi: Liệu có còn công việc nào đó mà mình chưa hoàn thành hay không?

Việc trải nghiệm những cảm giác còn tồn đọng trong cơ thể bạn nhằm xác
định điều gì sẽ là cần thiết hơn giúp bạn giải quyết vấn đề. Điều này hầu như
luôn đòi hỏi một sự cam kết trong lời nói hay hành động của bạn nhằm hoàn
tất quá trình. Ví dụ, bạn nhận thấy rằng mình vẫn đang cảm thấy bực bội
trong lòng vì cuộc trò chuyện với một đồng nghiệp lúc sáng, cô ta đã chỉ trích
một người bạn thân của bạn. Bạn nhận thấy rằng mình đang cảm thấy không
thoải mái vì đã không bảo vệ được bạn mình trước cô ta. Hãy cam kết rằng
việc đầu tiên bạn làm ngày mai là nói chuyện với người đồng nghiệp nọ
nhằm bày tỏ quan điểm chân thành của mình.

Đôi khi, điều cần thiết mà bạn phải làm là nhận lấy trách nhiệm hoặc đưa
ra một lời xin lỗi. Còn trong những hoàn cảnh đơn giản hơn, bạn chỉ cần bày
tỏ những cảm xúc thật lòng của mình. Đáp án cho câu hỏi: “Tôi phải làm gì
để giải quyết vấn đề này?” sẽ đến với bạn nếu bạn dành thời gian để làm tĩnh
lặng tinh thần và tìm kiếm sự hướng dẫn từ bên trong bản thân mình.

Cuộc đời là một trường học lớn cho sự phát triển của tâm hồn con người.
Nếu chúng ta đã biết tất cả mọi thứ thì sẽ không có lý do gì chúng ta phải
tham gia vào những lớp học ở đây. Đừng làm trầm trọng thêm vết thương
bằng cách tự hành hạ mình với những lựa chọn tưởng như đúng đắn, nhưng
khi nhìn lại hóa ra vô cùng sai lầm. Những bài học kinh nghiệm lớn nhất
thường đến từ lỗi lầm. Sự va vấp giúp chúng ta mở rộng khả năng rèn luyện
lòng nhân đạo và trắc ẩn. Hãy nhớ rằng, mọi người đang cố gắng hết sức
trong từng khoảnh khắc dựa trên tình trạng nhận thức hiện thời của họ. Điều
này có nghĩa là bạn cũng đang cố gắng hết sức, ngay cả trong trường hợp kết
quả mang lại không đáp ứng được những mong đợi của bạn. Hãy chấp nhận
bản thân mình, củng cố sự chấp nhận đó bằng lời cam kết sẽ học hỏi từ những
kinh nghiệm đã qua.

Sau đó, thể hiện sự tôn trọng của bạn với lời cam kết này bằng cách đưa
ra những lựa chọn mới, chứng minh sự đúng đắn mà chúng ta đã có được từ
những bài học đắt giá của mình.
 4 - THƯ GIÃN
Hãy ngồi yên ngay lúc này. Đừng làm gì cả. Chỉ nghỉ ngơi thôi. Vì sự
tách rời của chúng ta khỏi những mối bận tâm là việc khó khăn nhất trong
cuộc sống này.

Hãy hít một hơi thật sâu. Thư giãn. Bước vào khoảnh khắc hiện tại. Việc
chúng ta đang thở - yếu tố cơ bản đối với cuộc sống, là một lời nhắc nhở
không ngừng của sự cam kết tự nhiên nhằm thư giãn và hành động. Chúng ta
hít vào rồi ngừng lại; chúng ta thở ra rồi ngừng lại, liên tục thực hiện quá
trình cuộc sống của mình từ lần hít vào đầu tiên lúc mới mở mắt chào đời cho
đến khi trút hơi thở cuối cùng và vĩnh viễn nhắm mắt xuôi tay.

Trái tim bắt đầu hoạt động khoảng 22 ngày sau khi chúng ta được thụ thai
và tiếp tục làm việc như thế cho đến cuối đời. Hệ tiêu hóa của chúng ta, từ dạ
dày đến ruột kết, liên tục co bóp đồng thời chuyển thức ăn theo con đường từ
chỗ đi vào đến chỗ thải ra. Hãy nhìn vào bất cứ nơi nào trên cơ thể mình,
chúng ta cũng sẽ thấy những nhịp điệu của tự nhiên; vạn vật xung quanh ta
vẫn đang thể hiện chu kỳ sống của chúng, bất kể mọi chuyển biến thăng trầm.

Vũ trụ hoạt động theo chu kỳ và những nhịp điệu. Trái đất xoay quanh
trục của nó với vận tốc 1.000 dặm/một giờ đồng thời quay quanh Mặt trời với
tốc độ nhanh hơn thế gấp sáu mươi lần. Mặt trăng quay xung quanh Trái đất
theo chu kỳ 28 ngày, đồng thời tự xoay tròn cùng một khoảng thời gian như
thế. Mặt trời của chúng ta, cùng với những hành tinh xoay quanh nó (bao
gồm cả Trái đất), quay quanh tâm của dải Ngân hà mỗi 220 triệu năm; điều
này có nghĩa là con người đang sống trên hành tinh chuyển động trên một con
đường chỉ bằng 1/1000 vòng quay của ngân hà.

Cuộc sống luôn thể hiện một nhịp điệu bẩm sinh. Nghỉ ngơi và hoạt động
là những bước đi vô cùng cần thiết cho sự phát triển. Trân trọng nhịp điệu
của cuộc sống là chìa khóa dẫn đến sức khỏe và hạnh phúc.
 Ý nghĩa sinh học của thời gian
Từ những con amip đơn bào cho đến cơ thể người hàng tỷ tỷ tế bào, vũ
điệu của cuộc sống là sự xen kẽ giữa nghỉ ngơi và hoạt động. Nghiên cứu
khoa học của những khuôn mẫu nhịp điệu này được gọi là thời sinh học.
Trong đó, từ “thời” (chrono) có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp khronos - có
nghĩa là “thời gian”, còn “sinh học” (bio) có nghĩa là “cuộc sống”. Vậy thời
sinh học có nghĩa là môn khoa học nghiên cứu về thời gian trong cuộc sống
sinh học. Khám phá cốt lõi của lĩnh vực khoa học nổi bật này là: những thực
thể sống có đồng hồ bên trong chúng. Những cái đồng hồ tự nhiên này không
ngừng dao động theo các nhịp điệu bẩm sinh, hình thành qua nhiều triệu năm
của sự phát triển về thời gian.

Quay về thời điểm những năm 1700, một nhà thiên văn học người Pháp là
Jean Jacques de Mairan, đã quan sát hiện tượng những cây trinh nữ mở và
khép lá vào những khoảng thời gian có thể xác định trước trong ngày. Dù đã
cho rằng loại cây này phản ứng với ánh sáng mặt trời, ông vẫn giữ vài mẫu
trong bóng tối hoàn toàn để nghiên cứu; và ngạc nhiên làm sao, ông phát hiện
ra rằng chúng vẫn tiếp tục khép và mở lá vào đúng những thời điểm nhất
định, như thể chúng có một cái đồng hồ bên trong vậy.

Vương quốc động vật cũng diễu hành tương tự theo những người đánh
trống giấu mặt. Những đồng hồ bên trong của các loài chim di trú và loài
bướm chúa gửi những tín hiệu của chúng trước khi di chuyển đến một nơi
nào đó với sự kiên định khác thường. Những chuyến viếng thăm của loài ong
mật tới các cánh đồng hoa đầy phấn được canh thời gian chính xác hơn cả
lịch trình của người đưa thư nhà bạn. Loài chuột chũi có một đặc tính nổi bật
là ngủ đông từ đầu tháng hai, từ ngày Đông chí cho đến ngày Xuân phân. Từ
vòng tái sinh của côn trùng cho đến khuôn mẫu ngủ/thức của loài bọ gặm
nhấm, đồng hồ sinh học bên trong đều kiểm soát thời gian.

Những nhịp điệu hàng ngày

Chiếc đồng hồ chính của cơ thể chúng ta chia một ngày có 24 giờ đồng
hồ. Dao động của các hoóc-môn, việc nâng cao và giảm đi của quá trình sản
xuất a-xit dạ dày, những cung bậc tình cảm cao thấp khác nhau và sự dao
động của huyết áp – tất cả đều tuân theo vòng tròn của mặt trời mọc lên và
lặn xuống. Thuật ngữ khoa học của những nhịp điệu này được gọi là “xuất
hiện một lần trong ngày”.

Mỗi chức năng sinh học đều có một thời gian đỉnh điểm để hoạt động.
Trong khoảng thời gian từ nửa đêm đến sáu giờ sáng, những hoóc-môn tăng
trưởng, melatonin và kích thích tố tiết sữa cùng với những loại hoóc-môn
quan trọng trong việc làm trẻ hóa, miễn dịch… tăng cao. Từ sáu giờ sáng đến
giữa trưa, huyết áp và nhịp tim của chúng ta tăng lên cùng với những dao
động của các loại hoóc-môn như adrenalin, renin và angiotensin. Từ giữa trưa
đến sáu giờ chiều, số lượng tế bào hồng cầu trong chúng ta đạt mức cao nhất,
cùng với mức độ insulin và chức năng hô hấp. Mức độ cholesterol và nước
thải đạt đến đỉnh điểm từ sáu đến mười giờ tối, trong khi sự bài tiết a-xit dạ
dày lên đến mức cao nhất vào lúc gần nửa đêm.

Dù những khuôn mẫu này được hình thành xét trên bối cảnh mặt trời mọc
và lặn, cơ thể chúng ta cũng đã tiếp thu chu kỳ để ngay cả trong trường hợp
chúng ta hoàn toàn bị tách khỏi những tín hiệu thể hiện ngày và đêm, các
nhịp điệu kể trên vẫn tiếp tục hoạt động. Nghiên cứu cho thấy các tế bào làm
điều hòa nhịp tim ở não bộ phối hợp chặt chẽ với hệ hoóc-môn và hệ thần
kinh. Chúng kết nối với tuyến yên, dẫn đến việc bài tiết ra hoóc-môn
melatonin, rất quan trọng trong việc điều khiển thức – ngủ.

Đa số những vấn đề về sức khỏe cũng kéo theo khuôn mẫu “xuất hiện một
lần trong ngày”.

Chứng đau khớp và cảm giác phiền muộn xuất hiện nhiều nhất vào
khoảng sáu giờ sáng. Cơn đau tim thường xảy ra nhất vào lúc chín giờ sáng,
khi ta bắt đầu ngày làm việc. Những cơn đau đầu vì căng thẳng có xu hướng
xảy đến vào lúc bốn giờ chiều; cơn đau nửa đầu thường hay bắt đầu vào lúc
bốn giờ sáng. Cơn đau của bệnh gout thường xảy ra vào lúc nửa đêm; chứng
loét dạ dày và đau túi mật thường hành hạ chúng ta vào lúc hai giờ sáng.
Ngay cả những chứng bệnh mang đến sự đau đớn khổ sở cũng không thể
thoát khỏi nhịp điệu của tự nhiên.

Sinh lực dồi dào và sự hăng hái là những quả ngọt của một cuộc sống hài
hòa với nhịp điệu của tự nhiên. Hãy tham gia vào những hoạt động khuyến
khích sự khám phá, sáng tạo và dành thời gian để thư giãn. Đây là những chìa
khóa quyết định đối với một cuộc sống thành công và hạnh phúc.

Thời gian biểu tối ưu

Những ngọn đuốc thô sơ cháy bằng dầu ôliu, thầu dầu hay dầu cá có thể
được tìm thấy trong các khu vực khảo cổ học ở Ai Cập, và điều này cho thấy
rằng người ta đã thử kéo dài thời gian hoạt động sau khi mặt trời lặn cách đây
hàng ngàn năm. Giai đoạn đầu thế kỷ 19 đã chứng kiến việc lần đầu tiên sử
dụng rộng rãi đèn dầu. Mãi cho đến cuối những năm 1800, Thomas Edison
mới cho thấy giá trị thực tiễn của bóng đèn tròn. Phát minh này cho phép
người ta có thể thức suốt đêm nếu họ muốn.

Theo nghiên cứu tại một trường đại học, những sinh viên đi ngủ và thức
dậy sớm hơn thường có giấc ngủ sâu hơn, họ ít phải nghỉ ngơi trong ngày và
ít than phiền về sức khỏe hơn những người thức khuya và dậy trễ.

Hãy điều chỉnh những hoạt động hằng ngày của bạn sao cho phù hợp với
nhịp điệu môi trường bên ngoài để lấy lại và duy trì sự tỉnh táo, sáng suốt của
tinh thần, sự ổn định về tình cảm và tràn đầy sinh lực về mặt thể chất.

Suy ngẫm – Cho tâm trí bình lặng

Sự im lặng là một điều khá hiếm trong cuộc sống hiện đại. Ngay lúc này,
hãy nhắm mắt lại và lắng nghe trong vòng vài phút, bạn sẽ nghe thấy một
lượng đáng kể những âm thanh khác nhau: tiếng người nói, xe cộ qua lại, chó
sủa… Thế giới ngày nay đang bị vùi lấp trong đầy rẫy những âm thanh khác
nhau.

Ngay cả khi đang ở một nơi tĩnh lặng, bạn cũng sẽ thấy có những âm
thanh làm gián đoạn sự yên bình. Đó là những âm thanh của tâm trí bạn, với
cuộc đối thoại nội tại liên tục của nó. Não bộ là cơ quan tạo ra suy nghĩ.
Ngoại trừ lúc ngủ, phần lớn thời gian trong ngày, những suy nghĩ nảy sinh
trong tâm trí chúng ta không ngừng nghỉ, nối tiếp nhau như một dòng chảy.
Chính điều đó làm gián đoạn sự yên bình trong ta.
 Tâm trí chúng ta có thể suy nghĩ theo những khuôn mẫu đã được hình
thành trước đó. Trong trường hợp này, hành động của chúng ta cũng bị giới
hạn theo. Ví dụ, bạn nhìn thấy mẩu quảng cáo của công ty cũ, nơi bạn từng
làm việc. Điều này khiến bạn nhớ lại sếp cũ của mình. Rồi bạn nhớ lại những
ngày làm việc rất căng thẳng và mệt mỏi với người sếp đó. Ký ức ấy đánh
thức những cảm giác khó chịu trong bạn. Thác nước của suy nghĩ và cảm
giác trong cơ thể chúng ta có đời sống riêng, nhưng lại liên kết với nhau chặt
chẽ. Một dòng suy nghĩ dù ngắn ngủi cũng đủ sức tác động đến sự yên bình
trong chúng ta. Học cách làm tĩnh lặng tâm trí có thể giúp chúng ta phá vỡ
vòng tròn quy luật đó.

Để đạt đến sự yên bình trong cuộc sống, chúng ta cần có một kỹ thuật suy
ngẫm. Trước và sau mỗi dòng suy nghĩ của tâm trí luôn có một khoảng bình
lặng. Nhưng hiếm khi chúng ta nhận thức được điều đó bởi phần lớn những
suy nghĩ đến quá nhanh và mạnh mẽ, khiến chúng ta không chú ý đến sự bình
lặng sâu xa vốn rất cần thiết cho hoạt động trí óc. Kết quả là đầu óc chúng ta
trở nên căng thẳng còn cơ thể thì bị suy nhược.

Cầu kinh, nghe nhạc, nghe tiếng sóng xô bờ hay tiếng lá rơi trong một
chiều dịu nắng có thể tạm thời làm lắng lại quá trình hoạt động không ngừng
của một tâm trí năng động, mang đến ý niệm thoáng qua về một không gian
tĩnh lặng giữa những dòng suy nghĩ nối tiếp nhau.

Thiền là một trong những kỹ thuật làm tĩnh lặng tâm trí hiệu quả cao.
Dưới đây là một vài hướng dẫn đơn giản dành cho người mới bắt đầu học
Thiền.

- Ngồi thoải mái, nhắm mắt lại và bắt đầu theo dõi hơi thở của bạn.

- Hình dung trước mặt bạn lúc này là một cánh đồng cỏ xanh ngát (hoặc
bất cứ phong cảnh trữ tình nào mà bạn có thể tưởng tượng).

- Khi thấy sự tập trung của mình bị kéo ra khỏi bức tranh cảnh vật trên,
hãy nhẹ nhàng định hướng lại sự chú ý của mình.

Tiếp tục như thế trong khoảng mười phút, sau đó đợi thêm vài phút nữa
trước khi mở mắt ra. Trong suốt quá trình Thiền, nhận thức của bạn có thể
gắn liền với bức tranh phong cảnh, hoặc có thể chìm đắm trong những dòng
suy nghĩ, hay trôi dạt đâu đó giữa những suy nghĩ… Điều này cho chúng ta
thấy, một tâm trí tĩnh lặng hoàn toàn chỉ là khái niệm tạm thời. Sự thư giãn có
thể xóa bỏ nhu cầu kiểm soát suy nghĩ. Nếu cơ thể mệt mỏi, bạn có thể thiếp
đi trong chốc lát.

Giấc ngủ – Người bảo mẫu bao dung

Ít nhất 25 triệu người Mỹ không ngủ ngon tối qua. Gần nửa số người ở độ
tuổi trên 65 có những vấn đề kinh niên về giấc ngủ. Nếu bạn gặp rắc rối trong
chuyện ngủ - thức thì nguyên do đầu tiên cần xét đến là bạn đã không ngủ
đúng cách. Một giấc ngủ chập chờn đồng hành cùng sự lo lắng, căng thẳng,
phiền muộn… sẽ hạn chế rất nhiều năng lượng sống của bạn. Chúng ta cần
phải được nghỉ ngơi đầy đủ để thể hiện hết khả năng của mình.

Chứng mất ngủ xuất phát từ việc tâm trí chúng ta không chịu thả lỏng.
Việc thường xuyên suy nghĩ về quá khứ hay lo lắng, lên kế hoạch cho tương
lai… sẽ khiến tâm trí ta làm việc liên tục, dù cơ thể đã mệt mỏi và cần được
nghỉ ngơi. Những giấc ngủ sâu là cách thể hiện của một cuộc sống hòa hợp
với tự nhiên. Thức dậy sớm, ăn uống điều độ và lành mạnh ở những thời
điểm thích hợp, tập thể dục thường xuyên là những yếu tố quan trọng góp
phần tạo nên một giấc ngủ sâu vào buổi tối. Đặt trường hợp bạn đã có một lối
sống lành mạnh rồi mà vẫn không ngủ đúng cách được, hãy thử thay đổi thói
quen sinh hoạt của mình và thực hành vài điều nho nhỏ dưới đây:

- Ăn một bữa tối nhẹ và đi dạo sau khi ăn xong.

- Trước khi chuẩn bị đi ngủ, hãy tắm nước nóng, cho thêm vài giọt tinh
dầu hoa oải hương vào nước tắm.

- Dùng dầu xoa bóp nhẹ nhàng đầu và chân.

- Ngâm mình trong bồn khoảng 15 phút trong khi nghe nhạc nhẹ.

- Uống một cốc sữa ấm hoặc một tách trà thảo dược có tác dụng làm dịu
thần kinh.

- Viết một vài dòng nhật ký.

 - Đọc vài trang sách có nội dung thư giãn.

- Tắt đèn, nhắm mắt lại và tập trung vào hơi thở của mình cho đến khi
chìm dần vào giấc ngủ.

Những nhịp điệu chủ đạo

Mặt trời

Hành trình Trái đất xoay quanh Mặt trời có nhiều ảnh hưởng đến tâm trí
và cơ thể con người. Vì bản thân Trái đất cũng tự quay quanh trục, số giờ có
nắng thay đổi rất nhiều từ mùa này sang mùa khác. Vào ngày 21 tháng sáu,
ngày Hạ chí, một ngày ở Los Angeles dài hơn gần 5 giờ đồng hồ so với ngày
mùa đông ngắn nhất, 21 tháng 12. Có sự thay đổi này do Trái đất thực hiện
chuyến đi hằng năm của nó xung quanh Mặt trời, tạo ra các mùa ảnh hưởng
đến mỗi thực thể sống trên Trái đất.

Con người chịu tác động của việc thiếu hoặc đủ ánh sáng Mặt trời. Nhiều
nghiên cứu từ những năm 80 đã xác nhận triệu chứng “Rối loạn do ảnh
hưởng bởi mùa” (SAD). Khi ngày trở nên ngắn hơn, nhiều người xuất hiện
triệu chứng mệt mỏi hay chán nản, phiền muộn; và tình trạng này được cải
thiện khi khoảng thời gian có nắng trong ngày tăng lên. Những người mắc
chứng SAD thường có triệu chứng tăng cân trong những tháng mùa đông,
cùng với sự thèm thức ăn hữu cơ. Những bệnh nhân SAD được hướng dẫn
ngồi trước ánh sáng mạnh trong vài giờ một ngày, và điều này dẫn đến những
thay đổi tích cực trong các triệu chứng bệnh của họ.

Nếu chú ý, bạn sẽ nhận thấy những chuyển biến tinh tế trong tâm trạng
của mình trước những thay đổi giữa các mùa. Bạn sẽ hướng nội hơn khi lá rơi
vào mùa thu, sống khép kín hơn vào mùa đông, đa tình hơn vào mùa xuân
tràn đầy nhựa sống và hướng ngoại hơn vào những ngày hè nắng ấm. Tâm trí
và cơ thể bạn thể hiện những vòng xoay tự nhiên của cuộc sống.

Hãy nhận thức và trân trọng những sắc thái khác nhau ấy của bà mẹ tự
nhiên. Nếu có thể, thay vì chống lại những biến đổi trong tâm trạng và cơ thể
mình, hãy xem liệu chúng ta có thể điều chỉnh bản thân cho phù hợp.
 Trong những ngày mùa đông ngắn ngủi, hãy thử làm những điều sau:

- Đi ngủ sớm hơn, và cho phép mình nghỉ ngơi nhiều hơn, nếu cần.

- Dậy muộn hơn một chút vào những ngày cuối tuần.

- Dành thời gian để suy ngẫm trong buổi sáng sớm và chiều muộn.

- Ăn những loại thức ăn nóng và nặng hơn như xúp hay món hầm.

- Uống trà gừng ấm cả ngày (với liều lượng một muỗng trà gừng tươi cho
mỗi cốc nước nóng).

- Dùng nhiều gia vị cay hơn.

- Tập thể dục sớm hơn trong ngày.

- Tắm nước nóng, tắm hơi.

Đối với những ngày hè dài, khi nhiệt độ cao, phơi mình ra ánh nắng quá
nhiều và hoạt động quá sức sẽ gây nhiều tổn hại đến sức khỏe chúng ta. Hãy
cân bằng những xu hướng này bằng cách:

- Uống nhiều nước hoa quả, nước lọc.

- Ăn nhẹ với nhiều rau quả, trái cây.

- Dùng kem chống nắng mỗi khi ra ngoài.

- Tránh ra ngoài buổi trưa.

- Tắm nhiều hơn.

Mặt trăng

Mặt trăng là nguồn cảm hứng dạt dào cho các thi sĩ, là chốn khám phá đầy
bí ẩn, thi vị đối với những nhà thiên văn học, là người bạn tri âm của những
cặp tình nhân… Trong nhiều nền văn hóa cổ đại, Mặt trăng đại diện cho khía
cạnh nữ tính của tự nhiên, cân bằng với hình ảnh mạnh mẽ, nam tính của Mặt
trời. Từ “kinh nguyệt” có nguồn gốc từ chữ “mene” của tiếng Hy Lạp cổ đại,
có nghĩa là “Mặt trăng”. Vì chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ và vòng xoay của
Mặt trăng đều kéo dài 28 ngày, từ lâu Mặt trăng đã đồng hành cùng với sự
sinh sản và tình cảm.

Những nghiên cứu khoa học cho thấy, giai đoạn đỉnh điểm của kinh
nguyệt trùng với phần tư thứ ba của chu kỳ mặt trăng, điều này đặt ra khả
năng là ánh sáng mờ của vầng trăng khuyết sau ngày rằm có thể thúc đẩy
nhanh quá trình rụng trứng.

Hầu hết phụ nữ đều nhận thức được sự thay đổi trong tâm trí và cơ thể họ
trong suốt một chu kỳ hàng tháng. Họ có xu hướng dễ tiếp thu về mặt tình
cảm và tình dục quanh thời điểm rụng trứng hơn, so với những thời điểm
khác. Dễ cáu gắt, lo lắng, phiền muộn, mệt mỏi, dễ bị kích động… là những
biểu hiện tiền kinh nguyệt ở phụ nữ. Xét về mặt sinh học, kinh nguyệt là một
quá trình giải độc quan trọng, cho phép phụ nữ làm sạch và làm trẻ lại cơ thể
mình hằng tháng.

Hãy trân trọng vòng xoay nữ tính tự nhiên này. Nếu bạn là phụ nữ, hãy
sắp xếp cho mình một lịch hoạt động nhẹ nhàng hơn trong thời kỳ kinh
nguyệt. Hãy uống nhiều nước. Ăn những bữa ăn tươi và đầy đủ chất dinh
dưỡng. Giảm cường độ tập những môn thể dục nặng, thay vào đó, tập yoga
hoặc đi bộ. Nếu có thể, hãy đi mátxa. Tránh những cuộc cãi vã. Cố gắng đi
ngủ vào lúc mười giờ tối.

Trong xã hội hiện đại, có thể không có quy định nào cho phép phụ nữ
nghỉ làm vài ngày trong thời điểm kinh nguyệt, nhưng ít nhất, hãy tránh làm
việc quá sức một cách không cần thiết.

Thư giãn để được hạnh phúc

Có rất nhiều mong muốn, ý định, nhu cầu… chiếm hữu cơ thể, trí óc và
tâm hồn bạn. Trong nỗ lực nhằm có được, nhận được hay duy trì một điều gì
đó, bạn trở nên hoàn toàn chú tâm với mục tiêu – dù đó là một mối quan hệ,
một thương vụ làm ăn hay sở hữu một thứ gì đó. Duy trì sự tập trung chú ý là
một yếu tố hết sức quan trọng trong việc thực hiện những mong muốn, nhưng
đó mới chỉ là một nửa những gì bạn phải làm. Thư giãn là một yếu tố quan
trọng khác để có được một cuộc sống thành công. Tạm thời thả lỏng những
mong muốn, những khát khao của mình có nghĩa là bạn đã củng cố khả năng
có được những gì mình đang tìm kiếm.

Khi cho phép bản thân mình thư giãn thì nhận thức của chúng ta cũng
được mở rộng. Trong sự rộng mở này, chúng ta nhìn nhận sự việc theo một
tầm xa hơn, khoáng đạt và khách quan hơn mà chúng ta không thể có được
khi gắn chặt tâm trí mình với một mong muốn nào đó. Một sự tập trung xen
kẽ giữa việc chú ý cao độ và thả lỏng cho phép chúng ta điều chỉnh hợp lý
đường bay để đạt được mục đích. Hãy trân trọng những nhịp điệu tự nhiên
của hành động và sự thư giãn. Đây là một công thức bất hủ để đạt được thành
công và hạnh phúc trong cuộc sống.
 5 - GIỮ GÌN SỰ TRỌN VẸN
Hãy tìm kiếm sự tương tác, hài hòa trong những mặt đối lập, để những
ngày tháng của cuộc đời sẽ còn dài thêm trên mảnh đất Thượng đế đã tạo ra
Con Người.

Tinh thần con người luôn đòi hỏi phải biết dung hòa những giá trị mâu
thuẫn, và trong số đó, không có hai mặt mâu thuẫn nào cơ bản hơn là tính
nam và tính nữ. Xã hội chúng ta ngày nay đang đối mặt với một vấn đề chưa
từng có; những khái niệm đơn giản trước đây về gia đình cũng như vai trò
của nam và nữ hiện đang bị thử thách. Gia đình đơn thân, kết hôn đồng giới,
tái hôn, vợ chồng không hôn thú, ly hôn… là những vấn đề chỉ thuộc về thế
giới hiện đại mà cách đây vài thập kỷ, ông bà chúng ta chưa từng biết đến,
hoặc có thì cũng rất mờ nhạt.

Chỉ đến thời gian gần đây, những vấn đề này mới được tập hợp lại và trở
thành một câu hỏi lớn cho các nhà nhân chủng học. Xã hội phản ứng hết sức
dữ dội khi những giá trị truyền thống lâu nay đột nhiên bị đảo lộn, và những
quan niệm mới về giới tính chính là câu trả lời mang đầy tính gợi mở. Một
hướng tiếp cận vấn đề theo đường lối của các nhà xã hội học đòi hỏi chúng ta
phải đem lại sự dung hòa cho những mâu thuẫn bằng cách tìm ra điểm thống
nhất trong sự đa dạng.

Lời cam kết thứ năm đề cao tính âm – dương bằng cách thừa nhận toàn bộ
sức mạnh nam tính lẫn nữ tính bên trong con người chúng ta. Theo truyền
thống Tantric của Ấn Độ, vũ trụ này được xem như là một vũ điệu vô tận
giữa năng lượng của âm và dương. Nữ thần Shakti là mẹ của vũ trụ, người
sinh ra vạn vật, hiện tượng. Nam thần Shiva thì vô lo và chỉ quan tâm đến bản
thân.

Shakti bao dung kết hợp cùng Shiva thờ ơ đã tạo ra thế giới và tất cả sinh
vật. Những hiểu biết của chúng ta về âm – dương, nam - nữ theo văn hóa
phương Tây khá là phức tạp. Câu chuyện về hai bậc tổ tiên đầu tiên của con
người, Adam và Eva, còn đặt ra nhiều câu hỏi hơn là số câu trả lời nó mang
lại.
 Chúa tạo ra con người dựa theo trí tưởng tượng vào Ngày Sáng tạo thứ
Sáu và đưa anh ta đến Vườn Địa đàng. Người đàn ông đầu tiên sau khi bị
tách ra khỏi Chúa, vẫn chưa hoàn thiện; thế nên, Chúa đã dùng xương sườn
của Adam để tiếp tục tạo ra người phụ nữ.

Vì lý do nào đó mà chỉ có Chúa mới biết, Adam bị cấm không được ăn

trái từ Cây Tri thức về Thiện ác. Và rồi, những hiểu lầm đầu tiên về giới tính
xuất hiện, khi Eva nói với con rắn rằng Chúa dặn họ không được ăn trái cây,
hái lá hay đơn giản chỉ là chạm vào cái cây. Song, con rắn lại cố thuyết phục
Eva nhận lấy trái cây và mang về chia cho Adam. Khi đã nhận thức được về
bản thân, họ bắt đầu nhận ra tình trạng lõa thể của mình, và thế là tuyên
ngôn đầu tiên về thời trang xuất hiện khi Eva hỏi: “Cái lá này có hợp với em
không?”. Chúa tra hỏi Adam, Adam đổ lỗi cho Eva, Eva đỗ lỗi cho con rắn
và cuối cùng thì những ai có dính dáng đến vụ án này đều bị trừng phạt tất.
Chúa đuổi Adam và Eva ra khỏi Vườn Địa đàng trước khi họ có cơ hội ăn
trái từ Cây Sự sống - thứ trái có thể làm họ trở nên bất tử.

Gần như ngay lập tức sau khi rời khỏi Vườn Địa đàng, tổ tiên của chúng
ta đã cho ra đời hai cậu con trai, những người nhanh chóng minh chứng cho
môtíp huynh đệ tương tàn. Sau khi giết chết người anh em của mình, Cain
xoay xở kiếm được một người vợ, có một cậu con trai. Và rất lâu về sau, qua
vài ngàn thế hệ, là chúng ta, những người đang ngồi đây suy ngẫm xem câu
chuyện thần thoại về nam - nữ này có ý nghĩa gì.

Câu chuyện về người đàn ông và người phụ nữ đầu tiên ở trên thật phức
tạp. Mà thật ra thì quan hệ giữa nam và nữ cho tới ngày nay vẫn luôn phức
tạp như thế.

Sự phân bố giới tính

Vào khoảng cuối thập niên 60, rất nhiều người tin rằng giáo dục có tác
dụng lớn hơn yếu tố tự nhiên. Và niềm tin này đã khiến rất nhiều bậc phụ
huynh khuyến khích con trai phải nhạy cảm hơn và con gái phải quyết đoán
hơn. Thế nhưng, họ vẫn thấy con trai mình cứ cầm bất cứ cây gì cũng đưa lên
bắn “đoàng… đoàng”, còn các bé gái thì tối tối vẫn ôm theo thú bông vào
cũi.
 Xã hội Tây phương dần nhận ra rằng có một sự phân bố cả nam tính lẫn
nữ tính trong mỗi con người. Phát hiện này khiến chúng ta trở nên bao dung
hơn trước vụ ngoại tình của một vị tổng thống nào đó bị phanh phui trên mặt
báo; hay việc một cầu thủ bóng đá nổi tiếng sa vào chiếu bạc; hoặc chuyện
một nam diễn viên nổi tiếng tự tìm đến cái chết chỉ vì bị cô người yêu quay
lưng… Trong khi đó, chúng ta thấy rằng xã hội ngày càng chấp nhận, khuyến
khích nhiều hơn việc phụ nữ nắm giữ vai trò lãnh đạo trong các lĩnh vực kinh
tế, chính trị, giải trí và thể thao. Khả năng vốn có trong những mặt nam tính
và nữ tính cũng khiến chúng ta ngày càng hoàn thiện và mạnh mẽ hơn.

Mặt nữ tính và nam tính của con người được biểu hiện thông qua những
cách thức khác nhau. Có thể đó là lối cư xử trẻ con, phản ánh sự ngây thơ,
nhiệt tình và dễ tổn thương. Chúng cũng có thể xuất hiện dưới sức mạnh chín
chắn, quyết đoán, uy quyền và biết kiểm soát tình huống… Hiểu rõ về những
biểu hiện nam tính và nữ tính đa dạng phong phú trong bản thân có thể giúp
ta tăng thêm hiểu biết, đánh thức những khả năng tiềm ẩn và mở rộng lòng
trắc ẩn.

Sức mạnh nam tính điển hình có những điểm tích cực thể hiện thông qua
tính quyết đoán, tự tin, kỷ luật và tinh thần trách nhiệm, kiên trì theo đuổi
mục tiêu. Những khả năng này cung cấp cho ta một nền tảng vững chắc để
trở thành nhà lãnh đạo, doanh nhân… mạnh mẽ và đúng mực. Những điểm
tiêu cực là tính bướng bỉnh, thích đàn áp, không linh hoạt và hay bóc lột
người khác.

Sức mạnh nữ tính cơ bản có những mặt tích cực là sáng tạo và dung hòa.
Tính nữ trong con người điều khiển ta theo bốn mùa, theo sự tuần hoàn và
nhịp điệu của tự nhiên. Nó vừa có thể nuôi dưỡng ta một cách dịu dàng vừa
bảo vệ ta hết sức mãnh liệt, vừa có thể ủng hộ hoặc phá hủy, khuyến khích,
động viên nhưng đồng thời cũng có thể khắc nghiệt với ta.

Dù là nam hay nữ, chúng ta ai cũng có cả phần nam tính lẫn nữ tính bên
trong cơ thể, suy nghĩ và tâm hồn của mình. Đàn ông và phụ nữ có quan hệ
khác nhau đối với những mặt nam tính và nữ tính, thế nhưng bất cứ ai, chỉ
cần nhận ra được những thế mạnh bên trong con người mình đều có thể đem
lại lợi ích cho bản thân. Những người phụ nữ giàu nghị lực, có khả năng xác
định và theo đuổi mục tiêu… đều có tính tự trọng cao, thường ít bị xem
thường hoặc lợi dụng. Những người đàn ông giàu tình cảm thường biết quan
tâm, chăm sóc gia đình, yêu thương con cái…

Việc đánh thức những đặc tính tiềm ẩn bên trong mỗi người giúp chúng ta
dễ dàng tìm ra những cách thức sáng tạo hơn để giải quyết các vấn đề của bản
thân cũng như tập thể.

Những đứa trẻ trong tâm hồn

Trẻ con luôn mở lòng đón nhận những điều bất ngờ. Một chiếc cầu vồng,
một chú bướm, hay thậm chí một quả bóng cũng có thể tạo nên niềm vui cho
con trẻ. Những điều bất ngờ không dự đoán trước liên tục cho trẻ cơ hội cảm
nhận cuộc sống. Đầu óc thơ ngây của một đứa trẻ chưa phát triển tới mức có
thể tái tạo quá khứ hoặc tiên đoán trước tương lai. Luôn sống trong hiện tại
như vậy nên cuộc sống này đối với một đứa trẻ chỉ toàn những điều bí ẩn và
kỳ diệu.

Hãy quan sát một đứa trẻ ba tuổi chơi trong công viên. Nó chơi đủ trò, từ
cầu trượt đến leo cây với tất cả hứng thú và vẻ hùng dũng. Nhưng chỉ vài
giây sau, đứa bé vấp phải hòn đá, ngã trầy chân và la khóc đòi mẹ. Bản tính
tự nhiên của trẻ con là thế, thích thử thách bản thân, cũng lại muốn được an
ủi vỗ về ngay khi gặp thất bại.

Ngọt ngào, thích vui đùa và chủ động, trẻ con luôn khiến ta mở rộng trái
tim. Đáng yêu, dễ mến và dễ tin, trẻ con luôn làm ta nhớ lại bản thân lúc còn
thơ ngây. Những đặc tính mong manh và hoàn toàn chân thật này chính là
phần mềm yếu bên trong con người, mà chúng ta luôn ra sức bảo vệ bằng sự
điềm tĩnh và tinh thần trách nhiệm.

Nếu suốt thời thơ ấu, sự thơ ngây và thuần khiết trong bạn được bảo vệ,
bạn sẽ học được cách duy trì chúng. Cái nhìn lạc quan về thế giới và luôn tin
tưởng vào mặt tốt của con người sẽ trở thành quan điểm sống của bạn. Thế
nhưng, nếu những kinh nghiệm đầu đời mà bạn có được không may bị xáo
trộn, mất phương hướng thì có lẽ, bạn sẽ phải mất một phần lớn cuộc đời để
tìm lại bản chất của mình.

Khi Alex mới sáu tuổi, cha của cậu đã bỏ rơi mẹ con cậu. Quá mệt mỏi
khi phải gánh lấy nhiệm vụ nuôi ba đứa con, mẹ Alex đã gửi cậu tại một
trường Công giáo. Bước vào tuổi thiếu niên, Alex nhận thức được nỗi mất
mát và cô đơn của mình. Tuy nhiên, cậu đã nhanh chóng xây cho mình một
vỏ bọc cứng rắn, lạnh lùng.

Mục tiêu duy nhất hình thành trong cậu bé 16 tuổi lúc bấy giờ là làm sao
để không bao giờ phải dựa dẫm vào ai. Nhiều năm sau, anh trở thành một
phi công tài năng của một hãng hàng không nổi tiếng. Dù thành đạt trong sự
nghiệp như vậy nhưng đời sống riêng tư của anh lại rất phức tạp. Sau khi ly
hôn đến lần thứ ba, anh phát hiện mình bị ung thư tuyến tiền liệt. Điều này
đã chấm dứt sự nghiệp của anh. Sau bốn năm tích cực chữa trị, cuối cùng
Alex cũng vượt qua được căn bệnh hiểm nghèo. Số tiền bảo hiểm sức khỏe và
lương hưu cũng đủ bảo đảm cho anh một cuộc sống an nhàn trong quãng đời
còn lại, thế nhưng, vấn đề ở chỗ tinh thần anh đã suy sụp nghiêm trọng.

Khi Alex kể về cuộc đời đầy bất hạnh của mình với tôi, tôi có thể thấy
một điều cốt lõi rằng anh chưa hề có một tuổi thơ thật sự. Phải luôn nỗ lực để
sinh tồn, anh không hề được chuẩn bị để tận hưởng cuộc sống, ngay cả khi
những nhu cầu cơ bản đã được đáp ứng. May thay, Alex có được hai đứa
cháu gái rất yêu ông ngoại của chúng. Tôi khuyến khích anh ở bên bọn trẻ
càng nhiều càng tốt. Không ai khác, chính bọn trẻ sẽ đem lại cho anh nhiều
niềm vui và ý nghĩa cuộc sống lúc về chiều.

Nếu hòa hợp được với đứa trẻ trong bản thân mình, chúng ta sẽ đối diện
với thế giới này bằng nhiệt huyết và tính hài hước. Chúng ta có thể đoán
trước được rằng người khác sẽ phản ứng tích cực với sự có mặt của ta trong
cuộc đời họ, và vì vậy, chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái khi quyết định. Tự tin
về tình yêu đã được nuôi nấng, chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái nhiều hơn,
tăng khả năng làm chủ bản thân. Chúng ta tin rằng mình đáng được người
khác quan tâm, và sẽ không quên thể hiện điều này trước họ.

Hãy cam kết sẽ để cho đứa trẻ nguyên sơ trong mỗi chúng ta tự do chơi
đùa. Thậm chí ngay cả khi tuổi thơ của ta bị bỏ mặc và đầy tổn thương, ta vẫn
có thể chữa lành vết thương tâm hồn trong bản thân mình. Tâm hồn nào cũng
đều xứng đáng được tiếp nhận và tận hưởng một tình yêu vô điều kiện. Giờ
chính là lúc để bắt đầu. Hãy tự hỏi bản thân điều gì khiến bạn cảm thấy hạnh
phúc. Làm sao để có thể vui vẻ hơn?
 Những điều bạn mong muốn có thể chẳng mang lại lợi ích thực tiễn gì,
không sao, miễn là đánh thức được nhiệt huyết trong con người bạn và khiến
bạn vui vẻ. Sau đây là một vài gợi ý:

- Tham gia một lớp học nhảy.

- Tập vẽ màu nước.

- Tới công viên giải trí.

- Đi dạo bờ biển và nhặt vỏ sò.

- Học chơi một loại nhạc cụ.

- Tham gia một trận bóng chuyền.

- Tới cửa hàng đồ chơi.

- Đi ăn kem.

Hãy chú ý đến những dấu hiệu báo cho bạn biết rằng “đứa trẻ” trong tâm
hồn bạn đang không được quan tâm, chăm sóc một cách chu đáo. Ví dụ:

- Thường xuyên cảm thấy bực mình.

- Quá chấp nhặt.

- Hành xử hung hăng mỗi khi gặp rắc rối.

- Hay chỉ trích.

- Cứng nhắc.

- Không tin vào các mối quan hệ.

- Ít cuời.
 - Lúc nào cũng có chuyện quan trọng để làm. Hãy hứa sẽ trân trọng sự thơ
ngây và ngọt ngào trong trái tim mỗi người, cho dù bạn đang ở lứa tuổi nào đi
nữa. Hãy tìm cơ hội thể hiện điều này với gia đình, bạn bè và ngay cả bản
thân bạn. Hãy đối xử với mọi người một cách thân tình nhất, như thể đang
đứng trước một đứa bé ngây thơ. Và rồi, bạn sẽ thấy mình không bao giờ bị
thiệt thòi với những gì nhận được từ những người xung quanh.

Con người trưởng thành

Một người trưởng thành là một cá - thể - tự - chủ luôn biết hướng đến
mục tiêu và hành động để đạt được mục tiêu đó. Việc nắm bắt được cá - thể -
tự - chủ bên trong bản thân sẽ giúp chúng ta vuợt qua mọi khó khăn để hoàn
thành tất cả dự định và khát vọng sâu thẳm nhất. Yếu tố nam tính trong một
người trưởng thành sẽ được đánh thức nhằm tăng thêm sự nhẫn nại cho lòng
nhiệt tình, giúp ta duy trì sự tập trung mà không trở nên cứng nhắc, thoải mái
xây dựng và vươn tới mục tiêu trong khi xem mọi khó khăn không lường
trước như những cơ hội để học hỏi kinh nghiệm.

Nhiều người trưởng thành không biết phát huy mặt nam tính trong con
người mình khi gặp thất bại thường hay đổ lỗi cho người khác, cho số mệnh
hoặc vận xui. Thiếu tự tin và quyết đoán, họ giải thích thất bại của mình bằng
những lý do quen thuộc như: “Chỉ tại mình thiếu một chút may mắn thôi” hay
“Chỉ tại anh can thiệp, để tự tôi giải quyết thì đã xong đâu vào đấy rồi”…
Tuy nhiên, trong quá trình nỗ lực (đôi khi quá mức), con người lại bị yếu tố
nam tính cuốn theo chiều hướng gây bất lợi cho bản thân và những người
xung quanh. Làm việc liên tục trong nhiều giờ liền và lúc nào cũng tất bật, họ
đã đánh mất đi một phần trải nghiệm rất có ý nghĩa trong việc nối kết với thế
giới xung quanh, với những người thân thiết trong cuộc đời. Trong quá trình
theo đuổi để vượt qua những thử thách, họ đã bỏ qua nhiều cơ hội để nhận
lấy tình yêu thương và sự ngưỡng mộ từ những người quý mến họ không vì
những gì họ đạt được.

Yếu tố nữ tính của một người trưởng thành thể hiện qua sự tháo vát, óc
sáng tạo, đức tính kiên nhẫn, khả năng chăm sóc cho bản thân và những
người xung quanh… Sáng tạo và luôn tập trung, tính nữ giúp chúng ta biết
khi nào cần linh hoạt và khi nào thì cần có giới hạn. Đối với gia đình, tính nữ
giúp cân bằng, ổn định cuộc sống, mang đến một tình yêu vô điều kiện và
nguồn động viên vô hạn cho người thân. Trong công việc, sự nữ tính có thể
giúp quản lý người khác làm việc có hiệu quả, đồng thời cũng giúp chúng ta
dễ dàng hài lòng với thành công của người khác.

Tuy nhiên, yếu tố nữ tính quá thiên lệch có thể dẫn tới tình trạng kiệt quệ
cả về thể chất lẫn tinh thần. Chăm lo cho người khác tới mức bỏ mặc bản
thân mình sẽ khiến chúng ta kiệt sức.

Một người lúc nào cũng suy nghĩ rằng “Tôi quá bận rộn, đến mức không
thể lái xe tới trạm xăng” thì chắc chắn xe của cô ấy thế nào cũng hết xăng.

Tâm lý học Jungian[1] cho rằng có thể phân loại tính cách con người dựa
trên ba tiêu chí: hướng nội/hướng ngoại, trực giác/giác quan, lý trí/tình cảm.
Mục đích chính của phương pháp này không phải là phân loại tính cách mà là
để nhằm hỗ trợ cho các nghiên cứu khác về ý thức và vô thức xem hai tính cơ
bản – tính nam và tính nữ - như là biểu hiện của năng lượng nguyên mẫu
trong tính cách con người. Một vài tính cách nguyên mẫu dưới đây bạn có thể
bắt gặp hàng ngày, ở bất kỳ người nào mà bạn quen biết:

- Chỉ huy, thành thạo, mạnh mẽ;

- Uy quyền, tàn nhẫn, lôi cuốn;

- Độc lập, tự tin, quyết đoán;

- Vô tâm, tách biệt, cổ lỗ;

- Nhạy cảm, lãng mạn, nhiệt tình;

- Hời hợt, nặng về vật chất, chỉ quan tâm đến bản thân;

- Biết quan tâm, chăm sóc, thương yêu;

- Tự ti, hay nuông chiều, chịu đựng;

- Sáng suốt, trực giác tốt, bí ẩn;

- Tách biệt, sống khép kín, hay tin vào định mệnh;
 …

Hãy tìm hiểu các mặt khác nhau trong tính cách khuôn mẫu của chúng ta.
Hãy nhận ra rằng mỗi một biểu hiện đều có cả mặt tốt và mặt xấu. Công nhận
và thành thật với cả mặt thần thánh lẫn trần tục trong tính cách của con người
sẽ giúp chúng ta chọn lựa có ý thức hơn về việc mình sẽ trở thành người thế
nào giữa thế giới này.

Hãy xem liệu bạn có thể nhận ra và trân trọng những tính cách khuôn mẫu
bên trong bản thân mà tiềm thức bạn đã chối bỏ hay không. Nếu bạn cảm
thấy không thoải mái khi phải ở bên cạnh một người có sở thích không giống
mình thì hãy coi sự khó chịu đó như một dấu hiệu thúc đẩy bạn tìm thấy
những nét tính cách khác ở người đó. Có thể bạn không hứng thú gì với lĩnh
vực kinh tế, nhưng hãy xem liệu bạn có thể khâm phục, ngưỡng mộ một
doanh nhân tài năng. Có thể bạn không thích trẻ con, nhưng liệu rằng các
chương trình Thiếu nhi trên ti-vi có giúp cho bạn thư giãn. Khi chúng ta mở
rộng bản thân ra khỏi những định nghĩa hạn hẹp, chúng ta sẽ thấy mình ngày
càng thoải mái hơn với vô vàn những tình huống và hoàn cảnh đa dạng trong
cuộc sống.

Nhà hiền triết bên trong bản thân

Trong các câu chuyện nổi tiếng mà chúng ta từng biết, bao giờ cũng có
chi tiết người anh hùng – nhân vật chính của câu chuyện - gặp phải những
chướng ngại, khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua được. Đó chính là
lúc một nhà hiền triết xuất hiện, đưa ra lời khuyên hoặc chỉ dẫn. Obi-Wan
Kenobi[2], thầy Miyagi[3], Gandalf[4] là những ví dụ cho nhà hiền triết
khuôn mẫu luôn nằm bên trong mỗi chúng ta.

Mặt nữ tính của nhà hiền triết là đức tính nhân từ, sẵn sàng dùng sức
mạnh phép thuật đặc biệt của mình để biến mọi chuyện trở nên tốt đẹp. Đó
chính là Bà tiên đỡ đầu của cô bé Lọ Lem, là Phù thủy phương Bắc tốt bụng
đối với nàng Dorothy… Trong đời sống hằng ngày, bà có thể hóa thân vào
các vai khác nhau: cô giáo, cô bảo mẫu, người y tá… luôn dạy bảo điều hay
lẽ phải. Người mẹ đỡ đầu bên trong chúng ta luôn đúng đắn và đầy lòng trắc
ẩn, cho dù chúng ta có làm gì sai, bà vẫn sẽ ở đó để an ủi và động viên. Hãy
kết nối sâu sắc với nhà hiền triết trong tâm hồn bạn. Đó chính là người hiểu
bạn đang cần gì hoặc khát khao gì, là người khích lệ bạn vượt lên thử thách
để hoàn thành sứ mệnh. Để tìm đến chân lý, bạn phải gạt bỏ mọi vướng bận
không cần thiết để lắng nghe sự thật từ nhà hiền triết bên trong tâm hồn.

Hãy nhắm mắt lại, hít thật sâu, và tưởng tượng mình đang ở một nơi thần
tiên vô cùng xinh đẹp. Không khí trong lành, mặt trời tỏa sáng, không gian
tràn ngập sự tinh khiết và bình yên. Hãy tưởng tượng nhà thông thái trầm
lặng đang ngồi trước mặt bạn dưới một tán đại thụ. Hãy nhìn vào mắt ông,
bạn sẽ thấy một tình yêu vô điều kiện cùng lòng trắc ẩn. Hãy ngồi tâm sự với
nhà hiền triết trong nội tâm, hỏi về tất cả những vấn đề bạn đang phải đối mặt
trong cuộc sống. Thông qua cuộc nói chuyện nội tâm này, có thể bạn sẽ tìm
được lời giải đáp mà mình tìm kiếm bấy lâu nay.

Hãy tạo một mối liên kết với người cố vấn, người thầy, người hướng dẫn
bên trong con người bạn. Hãy cam kết sẽ luôn tiếp cận và trau dồi nguồn tri
thức vô hạn trong mỗi chúng ta. Qua đó, chúng ta có thể đưa ra những chọn
lựa phù hợp với giá trị cao nhất của bản thân. Việc tiếp cận năng lượng này
sẽ giúp chúng ta hiểu được sự đúng đắn từ trái tim mình.

Trọn vẹn với bản thân

Bản thân con người đã có rất nhiều mặt khác nhau. Việc nắm bắt được
toàn bộ những mặt tốt lẫn xấu bên trong chúng ta sẽ làm cho cuộc sống trở
nên đa chiều, phong phú hơn. Nhận ra những biểu hiện khác nhau của sức
mạnh nam tính và nữ tính sẽ giúp ta giải phóng năng lượng và óc sáng tạo.
Càng hiểu rõ bản thân bao nhiêu, chúng ta càng dễ chấp nhận người khác bấy
nhiêu. Những quan điểm cứng nhắc về giới tính, về vai trò của nam và nữ…
là cơ sở nẩy sinh nhiều thành kiến và bất công. Chúng ta thể hiện sự trân
trọng đối với các bậc hiền triết bên trong mình bằng cách chia sẻ với mọi
người sự dịu dàng, lòng trắc ẩn, tình yêu và trí tuệ. Hãy cam kết sẽ yêu
thương và tạo mối liên kết hài hòa giữa đứa trẻ, con người trưởng thành và
nhà hiền triết bên trong tâm hồn bạn; chính những mặt khác nhau, đôi khi
tưởng như đối lập đó đã tạo nên một cá thể tuyệt vời – cái tôi. Hãy hứa sẽ yêu
thương tất cả. Vì đó chính là chúng ta.
 6 - BIẾT THA THỨ
Tha thứ chính là tài sản bạn cần.

Những gì khác bạc vàng mua được, chỉ là thứ xa lạ mà thôi.

Katha Upanishad là câu chuyện kể về một cậu bé tên là Nachiketa.

Một lần nọ, cha của Nachiketa quyên góp được một số lượng lớn gia súc
cho đền thờ địa phương. Trong khi dân làng hết lời ca tụng ông thì Nachiketa
gây sự chú ý bằng cách tuyên bố rằng hành động đó chẳng có gì là cao cả vì
thật ra các con bò đều bị bệnh. Vừa xấu hổ vừa tức giận, người cha nói với
Nachiketa: “Ta sẽ gửi ngươi cho Yama!”[5]. Vốn cảm thấy băn khoăn với
những hành vi đạo đức giả mà mình đã chứng kiến, Nachiketa quyết định sử
dụng lời nguyền rủa của cha mình như một cơ hội để được gặp trực tiếp
Thần Chết.

Xuống tới địa ngục, người hầu cận của Thần Chết nói với Nachiketa rằng
Thần đã đi ra ngoài lo công việc và sẽ không về trong vòng ít nhất vài ngày
tới. Nachiketa muốn được ở lại chờ Thần Yama trở về. Trong thời gian chờ
đợi, cậu ngồi thiền để đầu óc thanh tịnh. Sau ba ngày ba đêm, Nachiketa vẫn
còn thiền, và cậu không nhận ra rằng Thần Yama đã trở về. Thần Yama hỏi
người hầu về cậu bé đang ngồi bất động ngay trước cửa. Người hầu của ngài
nói rằng từ xưa tới nay, họ chưa từng thấy ai đến gặp Thần Chết với lòng
thành khẩn và quyết tâm như thế.

Thần Yama rất ấn tượng trước sự kiên trì của Nachiketa, quyết định ban
cho cậu bé một điều ước để bù cho việc phải chờ đợi. Cậu bé ngay lập tức
cầu xin sự tha thứ từ cha của mình. Yama bảo rằng khi cha cậu biết được con
trai mình vừa an toàn trở về từ cõi chết, chắc chắn ông sẽ sẵn sàng tha thứ
cho cậu.

Câu chuyện này nhấn mạnh đến tầm quan trọng của sự tha thứ. Tha thứ là
điều cần thiết để tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn. Cứ níu lấy những bất
bình, nuối tiếc, thù hận sẽ chỉ khiến cho bản thân phải chịu đựng sự giày vò
một cách vô lý. Mỗi người cần quyết định xem liệu mình có sẵn sàng lắng
nghe, nhường nhịn để tìm thấy sự bình yên, hòa thuận và yêu thương cùng
người khác hay không.

Mỗi khi giữa hai người xảy ra bất đồng, thường thì người nào cũng cho là
mình đúng và đối phương sai, ra sức bảo vệ lập trường và bào chữa cho hành
vi của mình. Việc thay đổi từ thái độ phán xét sang thấu hiểu sẽ đưa bình yên
vào thế chỗ thù hận. Biết thấu hiểu sẽ khiến ta dễ dàng tha thứ. Đó chính là
nền tảng để ta có được sự tự do về cảm xúc.

Biết tha thứ sẽ đem lại sự cao cả cho con người trần tục. Không chỉ là một
trạng thái tình cảm, sự tha thứ được sinh ra từ trái tim đã trải qua đau đớn, thù
hận, hối tiếc, thất vọng và tội lỗi. Tha thứ là một thói quen. Nó có sức mạnh
giải phóng những rào cản trong tim - những rào cản khiến chúng ta không
còn biết đến yêu thương.

Thanh lọc trái tim

Từ cả ngàn năm trước, Ayurveda[6] đã có một phương pháp giải độc cho
cơ thể hết sức hiệu quả. Ayurveda tác động đến sự cân bằng về thể chất, giác
quan, tinh thần và cả tâm linh của con người bằng nhiều thao tác khác nhau.
Liệu pháp này sử dụng bột thảo mộc hòa tan với nước, các tinh dầu thiên
nhiên, nước thuốc sắc từ thảo mộc hòa với nước sôi… Tất cả dựa trên ba
nguyên tắc được lưu truyền: sự kết hợp giữa trời và đất, lửa với nước, đất với
nước. Với tên gọi Panchakarma, quá trình thanh tẩy này bao gồm ba bước:
chuẩn bị, loại bỏ và tái tạo. Bước đầu tiên, với dầu massage thảo dược và
phương pháp trị liệu bằng nhiệt, độc tố sẽ dần thoát ra khỏi cơ thể. Bước thứ
hai, đẩy mạnh chất độc ra ngoài bằng cách sử dụng các loại thảo dược có tính
thanh tẩy cao. Bước cuối cùng, tịnh dưỡng, dùng các loại thức ăn và thảo
dược dễ tiêu hóa để cơ thể được tái tạo.

Phương pháp tương tự như vậy cũng có thể được dùng để thanh tẩy những
cảm xúc tiêu cực ra khỏi trái tim con người. Bước đầu tiên là phải loại bỏ dần
dần những cảm giác không lành mạnh. Bước thứ hai, những cảm xúc bị kìm
hãm được giải phóng. Bước thứ ba, thay thế những cảm xúc đó bằng những
cảm xúc tích cực, có tác dụng nuôi dưỡng tâm hồn.
 Bạn cũng nên một lần thử qua phương pháp này. Nhắm mắt lại, hít thật
sâu, và hòa nhập với những cảm xúc trong cơ thể. Nếu bạn đang cảm thấy
buồn bã hoặc thất vọng, giận dữ hoặc hối tiếc, hồi hộp hay băn khoăn, hãy cứ
để cho bản thân tự do cảm nhận những điều đó. Đắm mình vào những cảm
giác bên trong cơ thể, đối diện với những điều khó chịu là cách duy nhất để
bạn có thể giải tỏa những ưu phiền, buồn bực trong lòng.

Giải phóng cảm xúc tiêu cực

Cảm xúc của bạn chính là câu chuyện mà bạn tự nói với chính mình về
cuộc sống và tình yêu. Hãy xem những cảm xúc buồn chán gần nhất đã được
xây dựng dựa trên những chuyện xảy ra trước đó như thế nào. Hãy để ký ức
trôi theo dòng lịch sử cảm xúc. Có thể bạn sẽ bắt gặp chính mình qua câu
chuyện dưới đây.

Cảm xúc mong muốn Cảm xúc

Tuổi Chuyện buồn
nhận được thực tế
Tôi phát hiện vợ/chồng Lòng chung thủy, dâng Phẫn nộ,
32
mình ngoại tình hiến tuyệt vọng

Sự việc này gợi lại trong tôi một ký ức buồn...

Người yêu thời trung học lừa Sự thân thiết, tin Giận dữ, xấu
17
dối tôi tưởng hổ.

Một nỗi đau...

12 Bố mẹ tôi li hôn Cảm giác an toàn, bền vững Sợ hãi, hoang mang

Một mất một còn...

6 Bà tôi qua đời Sự chở che, tình yêu thương Buồn bã, cô đơn

Nhận ra những cảm xúc thật sự trong lòng chính là bước đầu để thanh tẩy
cảm xúc. Để giải phóng một thứ gì đó tiêu cực, trước hết chúng ta phải biết
cái gì đang kìm hãm mình.

Bước thứ hai là chủ động loại bỏ những cảm xúc không lành mạnh. Hận
thù và nuối tiếc, chính những ai mang các cảm xúc bế tắc đó mới là người
mệt mỏi. Sẽ vô cùng lãng phí nếu chúng ta dành thời gian và sức lực cho loại
cảm xúc này.

Nếu bạn có ý định giải phóng các cảm xúc tiêu cực đang chế ngự trong
tâm hồn mình, hãy thử qua bài thực hành dưới đây, chắc chắn sẽ hiệu
nghiệm.

Đầu tiên, chọn một nơi yên tĩnh, tốt nhất là nằm cạnh biển, sông hay núi.
Khi đã tới đó, hãy nhặt một số viên đá cuội để chuẩn bị cho quá trình giải
phóng cảm xúc.

Ngồi yên và nhắm mắt lại, hướng sự tập trung vào trái tim, mường tượng
lại sự việc đã khiến bạn buồn phiền. Hãy tóm tắt tất cả những suy nghĩ, cảm
xúc tiêu cực đó thành những từ ngữ ngắn gọn rồi dùng bút dạ viết lên các
viên đá. Nếu đã sẵn sàng để giải phóng bản thân khỏi xiềng xích của những
suy nghĩ, cảm xúc tiêu cực, bạn hãy lần lượt ném những hòn đá đi thật xa.
Hãy để bản thân tự do, thoải mái thể hiện những bức xúc, giận dữ mà bấy lâu
chúng ta vẫn mang trong lòng.

Một khi những cảm xúc cũ đã được giải phóng, các đợt sóng cảm xúc
mạnh mẽ khác sẽ lại trào lên. Hãy để cho những luồng sinh khí mới mẻ tràn
vào tâm hồn bạn.

Tái tạo cảm xúc

Tha thứ chính là liều thuốc hồi phục cảm xúc tuyệt vời nhất. Bước kế tiếp
trong quá trình thanh tẩy cảm xúc chính là thay thế đau buồn bằng những tình
cảm nuôi dưỡng tâm hồn.

Nhắm mắt lại, thư giãn, và tập trung vào trái tim mình. Hãy cảm nhận
những rung động của con tim, tự hỏi xem liệu chúng ta đã sẵn sàng để thay
thế những hối tiếc và thù hận bằng sự tha thứ hay chưa. Nếu câu trả lời là
“có”, hãy tiếp tục tự hỏi bản thân những điều sau:

“Làm sao để có thể tha thứ cho kẻ đã gây ra đau khổ cho mình?”

“Làm sao để có thể tha thứ cho bản thân vì đã làm người khác tổn
thương?”

“Làm sao để có thể tha thứ cho bản thân vì đã làm chính mình bị tổn
thương?”

Khi trả lời những câu hỏi này, hãy nhớ một điều quan trọng rằng, chúng ta
đang hỏi bản thân mình làm được những gì chứ không phải là người khác làm
được gì. Chúng ta không thể nào kiểm soát suy nghĩ, tình cảm, niềm tin của
người khác được. Chúng ta có thể bày tỏ cảm xúc và đòi hỏi một phản ứng rõ
ràng từ đối phương, nhưng sự tha thứ không thể phụ thuộc vào một hành vi
cụ thể nào cả.

Khi bố của John đột ngột qua đời vì một cơn đau tim, anh lập tức thu xếp
công việc để về quê. Anh vô cùng bất ngờ khi nghe người chị trách móc với
vẻ giận dữ, rằng anh là một người con bất hiếu vì đã không kề cận chăm sóc
cha mình lúc ông già yếu. Vừa đau buồn vì sự ra đi của bố, vừa phải nghe
những lời cay độc từ người chị, John cảm thấy vô cùng đau khổ. Sau đám
tang bố, anh nhanh chóng rời quê nhà với một tâm trạng bị tổn thương sâu
sắc. Suốt một thời gian dài sau đó, anh không thể chú tâm vào công việc
được.

Khi John đến gặp tôi than phiền về chứng mất ngủ, mệt mỏi kéo dài, tôi
có thể thấy rõ ràng mặc cảm tội lỗi đang đè nặng trong lòng anh. Sau một
lúc trò chuyện, John đồng ý thực hiện việc thanh lọc tâm hồn theo phương
pháp của tôi.

Khi lắng nghe trái tim mình, John nhớ lại tất cả những ký ức tưởng đã
ngủ quên. Trong đoạn phim ký ức của anh có cảnh người cha xuất hiện say
xỉn tại buổi lễ tốt nghiệp của con trai; có cảnh ông bỏ rơi mấy mẹ con anh để
chạy theo cô thư ký riêng của mình…

Quá khứ đau buồn ấy càng khiến trái tim anh thêm tổn thương. Tôi đề
nghị John viết một lá thư cho cha bày tỏ chân thật mọi cảm xúc của mình,
trong đó có cả những lời trách cứ, hờn tủi… Ngay sau đó, anh lái xe ra bờ
biển và thả lá thư xuống…

Ngày hôm sau, tâm trạng của anh khá lên rõ rệt.

Tôi khuyến khích anh viết một câu chuyện giải thích những lựa chọn của
bố anh dưới một góc nhìn tích cực. Anh dành vài ngày sau đó để nhớ lại
những gì mình biết về cuộc đời của bố. Anh biết rằng cha anh đã có một tuổi
thơ u ám khi cả cha và mẹ đều nghiện rượu, và họ đã ly hôn khi ông mới 7
tuổi; mẹ ông sau đó nhanh chóng tái hôn với một người đàn ông tàn nhẫn và
ích kỷ; và rằng ước mơ vào trường dược của ông không bao giờ thực hiện
được vì ông phải chăm sóc người mẹ bệnh tật của mình.

Khi nghĩ về quãng đời đầy buồn tủi của cha mình, John cảm thấy buồn vô
hạn. Anh thấy thương yêu người cha xấu số của mình hơn bao giờ hết. Không
còn những lời trách cứ, ngày ngày, anh chắp tay nguyện cầu cho linh hồn
ông siêu thoát chốn thiên đàng.

Cố gắng hết mình

Sống là phải không ngừng đấu tranh, có nghĩa là chúng ta có mặt ở đây để
trải nghiệm, học hỏi và trưởng thành. Nếu chúng ta nhìn lại quá khứ mà
không rút ra cho bản thân một kinh nghiệm gì đó thì thật là lãng phí khi sống
trên đời. Nếu biết được những lựa chọn của mình sẽ dẫn đến kết quả gì,
chúng ta sẽ có các quyết định tốt hơn.

Một cô bé bốn tuổi làm đổ bình sữa trong khi định rót cho mình một ly.
Một cậu thiếu niên tập lái xe tông vào rào chắn. Một doanh nghiệp phạm phải
sai lầm gây thua lỗ lớn… Dù kết quả không được như ý, nhưng một sai phạm
vô tình lúc nào cũng dễ tha thứ hơn.

Riêng với những chuyện mà bạn tin là do người nào đó cố tình làm tổn
thương mình, bạn sẽ khó mà tha thứ. Lừa dối, xâm phạm về thể chất và tinh
thần, trộm cắp, ngoại tình, nghiện ngập…, nỗi đau và sự phẫn nộ mà những
hành vi đó gây ra rất lớn, khó để tìm được một thái độ thông cảm. Tuy nhiên,
bản chất của sự tha thứ là sự thấu hiểu. Bạn hãy luôn nhớ rằng mọi người ai
cũng đang cố gắng hết sức mình để bày tỏ bản thân và cảm xúc của họ.

Con người phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Tha thứ không có
nghĩa là chúng ta phải chấp nhận những hành vi đi ngược lại quy chuẩn đạo
đức của xã hội. Chúng ta cảm thấy bất bình trước những lời dối trá, sự lừa
gạt, thói trộm cắp… và không chấp nhận bất cứ lời biện minh nào cho những
hành động này.

Tuy nhiên, là con người, ai cũng mắc phải một vài nhược điểm như nóng
vội, ích kỷ, thiếu chín chắn… Hiểu được người khác, cũng như mình, đang
cố gắng hết sức để vươn tới sự hoàn thiện, chúng ta sẽ cảm thấy dễ dàng tha
thứ cho họ, và cho cả chính mình.

Nếu một quyết định nào đó trong quá khứ của tôi đã gây tổn thương cho
bạn thì giờ đây, tôi cầu xin sự tha thứ của bạn. Bản thân tôi đã sẵn sàng để
chịu trách nhiệm về hành động của mình và những hậu quả gây ra. Với việc
chịu trách nhiệm, tôi hiểu được rằng, nếu bây giờ hoặc sau này, tôi có gặp lại
trường hợp đó, tôi hứa sẽ không làm như thế nữa.

Tha thứ có sức mạnh chữa lành vết thương và làm biến đổi con người chỉ
khi nào đi kèm với một lời cam kết sẽ sống có ý thức hơn. Nếu cảm thấy khó
tha thứ cho bản thân vì một lỗi lầm nào đó, hãy cam kết sẽ thực hiện một vài
hoạt động xã hội để giải phóng mặc cảm sai trái đang chất chứa trong lòng:
tình nguyện tham gia lao động công ích tại địa phương, quyên góp tiền cho
các tổ chức từ thiện hoặc cho người vô gia cư ở góc đường một ít tiền lẻ…
Chủ động làm việc từ thiện là phương cách đơn giản mà hữu hiệu nhất để tự
tha thứ cho bản thân, giúp chúng ta thêm yêu thương cuộc sống.

Học cách tha thứ

Biết tha thứ là một phẩm chất cần thiết trong việc rèn luyện tinh thần. Mỗi
tối, trước khi đi ngủ, bạn nên dành một ít thời gian để ôn lại những việc xảy
ra trong ngày. Bắt đầu bằng việc thiền để tịnh tâm, bạn có thể tập trung điều
hòa nhịp thở trong vòng 10 phút. Sau đó, lần lượt nhớ lại những việc xảy ra
từ lúc bạn vừa thức dậy sáng nay cho tới khi lên giường ngủ. Khi chiếu lại
cuốn phim của một ngày đã qua, hãy để ý xem cơ thể bạn có dấu hiệu khó
chịu nào không. Nếu có, hãy chú ý đến thái độ xử sự của bạn trong tình
huống khó chịu đó, và nghĩ xem liệu kết quả có thể khác đi khi bạn cư xử
một cách tích cực hơn. Hãy dành vài phút để chiêm nghiệm, và nhớ lại xem
mọi chuyện đã diễn ra thế nào. Sau khi mọi chuyện đã được giải thích rõ
ràng, hãy lắng nghe tiếng nói của cảm xúc; nhìn vào cách thức chúng ta đã
hành động và xem tại sao chúng ta lại có xu hướng phản ứng như thế. Sau đó,
tự xác định lại hành vi đúng đắn nên làm trong trường hợp đó. Cuối cùng,
nắm lấy sự tha thứ mà chúng ta đang tìm kiếm.

Trong cuộc sống, đôi khi có trường hợp chúng ta không bao giờ còn cơ
hội tha thứ hoặc được tha thứ khi mà đối phương đã bị mất liên lạc hay đã
qua đời. Nếu gặp trường hợp này, điều cần nhất là hãy dẹp bỏ hết mọi căm
ghét, hối hận và nuối tiếc đang nặng mang trong lòng. Chẳng còn lý do gì cản
trở chúng ta giải phóng những tình cảm bị kiềm nén của mình.

Nếu vẫn nhất mực không thể tha thứ cho một người nào đó đã làm bạn
tổn thương, hãy dùng phương cách thanh lọc trái tim: chỉ giữ lại trong lòng
những gì tốt đẹp nhất, tích cực nhất. Nếu bạn đang mong được một ai đó tha
thứ, hãy cố gắng hết sức mình. Cuộc sống này quá ngắn ngủi, vậy tại sao lại
phải luôn mang gánh nặng trong tim?!

Thần thoại Ai Cập kể rằng, khi một người chết đi, linh hồn của họ sẽ bay
sang một chiều không gian khác và ở đó, họ có thể nhìn lại cuộc đời mình.
Bản chất thật của người đó sẽ được đưa tới gặp thần Anubis, người giám sát
một chiếc cân. Một bên bàn cân là chiếc - lông - vũ - sự - thật. Thần Abunis
sẽ lấy trái tim của người đó đặt lên bàn cân bên kia. Nếu trái tim nhẹ hơn
chiếc lông vũ, linh hồn người đó sẽ được tự do. Nếu trái tim nặng hơn do
chất đầy những oán hận, nuối tiếc, thù hằn và ăn năn, linh hồn sẽ được gửi đi
tái tạo lại.

Câu chuyện thần thoại này mang đến chúng ta một thông điệp sâu sắc:
hãy giảm nhẹ gánh nặng cho trái tim.

Tự thương mình chỉ là cái cớ che đậy sự ích kỷ. Việc níu kéo quá khứ sẽ
chỉ dựng nên một bức tường ngăn bản thân tiếp tục sống và tận hưởng những
món quà mà cuộc sống mang lại. Hãy giải thoát bản thân mỗi người bằng sự
tha thứ và tình yêu thương.
 7 - SỐNG VỚI TÌNH YÊU
Linh hồn của bạn và tôi

Nằm trong cái nôi của Tình yêu

Chạm nhẹ nhau để nói lời thương mến.

Linh hồn của bạn và tôi

Bỗng thành tri kỷ… Từ rất lâu rồi.

Trái tim con người luôn khao khát có được tình yêu, vì tình yêu khiến ta
trân trọng bản thân hơn. Tình yêu là quà tặng của sự hòa quyện, thống nhất,
của niềm vui và sự sẻ chia. Nó chính là cánh cửa giải thoát con người khỏi sự
cô đơn và tách biệt.

Tình yêu được thể hiện bằng nhiều cách thức rất khác nhau ở những giai
đoạn khác nhau trong cuộc đời. Khi còn là một đứa trẻ nằm nôi, tình yêu là
mẹ. Không có mẹ, chúng ta sẽ bị tổn thương, cô lập và vô vọng. Trong vòng
tay mẹ, chúng ta cảm thấy được chở che, được ăn no ngủ kỹ. Mẹ chính là tình
yêu lớn nhất trong giai đoạn đầu tiên của đời người.

Trong vòng ba năm đầu đời, chúng ta đã hình thành những nhận thức
nguyên sơ về thế giới, về con người. Chúng ta bắt đầu hướng cảm xúc của
mình đến những người thân khác trong gia đình, bạn bè ở trường mẫu giáo,
thậm chí cả những đồ chơi ưa thích: một con búp bê, chiếc xe hơi đồ chơi,
một con gấu bông… Chính những tác nhân khách quan này cho phép chúng
ta mở rộng khả năng tác động đến môi trường xung quanh.

Khi đã ý thức được ý niệm sở hữu cá nhân - “cái tôi”, chúng ta sẽ hướng
sự chú ý, quan tâm nhiều hơn vào chính bản thân mình. Chúng ta cảm thấy
mình to lớn hơn và quan trọng hơn.

Trước thế giới rộng lớn xung quanh, chúng ta bắt đầu có những phản ứng
tự vệ một cách chủ động. Đến tuổi thiếu niên, chúng ta biết yêu tính cách của
một con người. Thông qua việc liên hệ với một thầy/cô giáo, một người bạn
học, một ngôi sao nhạc pop, một doanh nhân thành đạt…, nhận thức hạn hẹp
về bản thân của chúng ta được mở rộng. Vào giai đoạn này trong đời, chúng
ta cũng bắt đầu rút ra được nhiều bài học từ những tổn thương do người khác
gây ra.

“Khi còn là một cô bé mới lớn, tôi cảm thấy vô cùng phấn chấn khi được
anh chàng nổi tiếng nhất trường mời đi dự tiệc, để rồi sau đó, thất vọng nặng
nề khi cậu ta thất hứa với tôi để đi với một cô bạn khác.”

“Năm 12 tuổi, tôi cảm thấy như mình đang trên đỉnh thế giới khi được
tham gia vào trận bóng rổ với anh hàng xóm đang học trung học. Song, qua
ngày hôm sau, tôi lại thấy lòng buồn vô hạn khi phát hiện mình không được
rủ tham gia nữa.”

Đến khi đã thật sự trưởng thành, chúng ta vẫn tiếp tục nhận thức giá trị
bản thân thông qua địa vị, nghề nghiệp và các mối quan hệ xã hội. Chúng ta
gắn bó với một công việc, thích thú trước một ngôi nhà hay yêu mến một ai
đó là bởi vì thông qua những thứ mình yêu thích, nhận thức về bản thân của
ta cũng chín chắn hơn. Sự trưởng thành đòi hỏi chúng ta phải phát triển hơn
nữa khả năng cân bằng giữa các mặt khác nhau trong bản thân. Mâu thuẫn
xuất hiện khi các mặt tác động đối nghịch nhau. Ví dụ, sở thích du lịch sẽ đối
nghịch với công việc “bàn giấy”; tình yêu của bạn với anh sinh viên cùng
trường Luật sẽ đối nghịch với mong muốn của cha mẹ bạn là có một chàng rể
bác sĩ vv. Nếu dung hòa tốt, cuộc sống sẽ thoải mái; nếu không, ít nhiều
chúng ta sẽ bị mất đi tự do.

Để có được một tình yêu đẹp

Con người chúng ta trong mỗi khoảnh khắc đều sống đồng thời ở rất
nhiều “môi trường” khác nhau. Chúng ta là những thực thể, chịu sự chi phối
của thế giới vật chất. Chúng ta là những sinh vật có tình cảm, luôn phải điều
chỉnh để hòa hợp với thế giới đầy những cá thể khác nhau. Chúng ta đồng
thời cũng là những sinh vật tâm linh, luôn khám phá những điều bí ẩn chưa
biết và không thể biết.
 Tình yêu thể hiện bản chất sinh lý thông qua cảm xúc và bản năng tính
dục. Bản năng tính dục bị thúc đẩy bởi ý muốn sáng tạo về mặt sinh lý, thứ
mong muốn có lẽ là mạnh mẽ nhất trên đời này. Khi hòa tan vào cơ thể đối
tượng, chúng ta quên đi quá khứ, không cần biết tương lai và chỉ có khoảnh
khắc hiện tại là tất cả. Ranh giới giữa bản thân và những thứ khác như bị lu
mờ, chỉ còn những cảm giác, cử động, mùi vị của sự yêu đương.

Khi thể hiện tình yêu ở khía cạnh sinh lý, hãy để hoạt động bản năng phát
huy tác dụng giúp chúng ta nhận thức bản thân nhiều hơn. Hãy trân trọng
năng lượng sáng tạo của bản thân, hãy để nó đưa chúng ta vào khoảnh khắc
hiện tại hoàn hảo, nơi không còn khái niệm không gian và thời gian.

Năng lượng tính dục vô cùng to lớn, và cũng như bao loại năng lượng
khác, nó vừa có thể sáng tạo, cũng có thể phá hủy. Lời cam kết cần thiết là
chúng ta không được phạm tội ngoại tình. Nhưng cũng phải thừa nhận rằng
bản chất của tính dục là mở rộng và thậm chí có thể dẫn đến phá bỏ hết mọi
giới hạn. Trong mối quan hệ yêu đương, năng lượng tính dục làm tăng thêm
sự gắn bó khi có một sự cam kết nào đó; nếu không, qua thời gian, nó sẽ nảy
sinh nhiều vấn đề làm giảm đi sự mật thiết. Khi vượt qua hay phá bỏ một
ranh giới nào đó trong mối quan hệ yêu đương có cam kết thì thường sẽ kèm
theo sự lừa dối, và điều đó sẽ gây tổn thương sâu sắc về mặt tình cảm. Thay
vì xem bản chất tính dục như một vấn đề đạo đức, hãy xem đó như một cơ
hội mang lại năng lượng sáng tạo cho bạn khi gắn bó với một người khác. Và
dĩ nhiên, một mối quan hệ yêu đương có cam kết vẫn không tránh khỏi đôi
lúc xung đột. Nhưng thay vì mang nặng mâu thuẫn và bất an, bạn hãy thử
xem liệu mình có thể thắp lại đam mê và nhiệt tình, nuôi dưỡng tự do và yên
bình cho mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu đã cố gắng hết sức để cứu vãn mà mối
quan hệ đó vẫn chỉ đem lại đau khổ cho bạn và đối phương thì hãy dành thời
gian cho cả hai người tĩnh lặng suy nghĩ lại. Vẫn còn kịp để bạn đưa ra sự lựa
chọn mà bạn tin rằng đúng đắn nhất nhằm mang lại yêu thương và yên bình.

“Hợp đồng” tình yêu

Nằm ngoài vòng kiểm soát của lý trí, tình yêu được thể hiện thông qua sự
khám phá – chia sẻ những kỷ niệm, ước mơ, suy nghĩ, niềm tin, sợ hãi… với
người mà chúng ta cảm thấy an toàn khi ở bên cạnh họ. Một nghịch lý lớn
nhất trên đời này là chúng ta thường bỏ ra quá nhiều thời gian và sức lực để
chăm sóc hình ảnh bản thân trong khi lại luôn đi tìm một người yêu thương ta
vô điều kiện. Chúng ta ra sức tranh giành quyền lực và sở hữu thật nhiều thứ
trên con đường đi kiếm một người yêu ta không vì địa vị hay tài sản. Chúng
ta cố khoác lên mình vẻ ngoài hấp dẫn nhất, tươi tắn nhất trong khi luôn
mong tìm được người có thể nhìn xuyên qua vỏ bọc bên ngoài để hiểu được
nội tâm ta.

Tình yêu giữa con người với nhau là một “bản hợp đồng” để đáp ứng
những nhu cầu. Nói tóm lại, tình yêu là lời cam kết rằng tôi sẽ ở bên cạnh bạn
cả khi bạn giàu có lẫn khó khăn, và bạn cũng sẽ ở bên tôi những lúc tôi khỏe
mạnh hay đau yếu. Tình yêu là lời cam kết giúp người ta chữa lành những vết
thương tinh thần cũng như rộng lòng tha thứ cho những lỗi lầm.

Hãy cam kết sẽ chủ động lắng nghe những nhu cầu của bản thân cũng như
của người chúng ta thương yêu. Đây chính là biểu hiện cao nhất của tình yêu
cá nhân. Chúng ta có thể tạo ra nhiều mối quan hệ thương yêu hơn nếu chịu
trách nhiệm với những cảm xúc của mình, nhận ra những nhu cầu, sẵn sàng
chịu đựng tổn thương… Hãy biết đòi hỏi những gì mình mong muốn, đừng
thụ động chờ người khác hiểu được những suy nghĩ, nhu cầu, khát vọng của
chúng ta. Để được hòa nhập và yêu thương, chúng ta nên chủ động giao tiếp
trong tất cả các mối quan hệ. Sau đây là một vài lời khuyên bổ ích mà bất cứ
ai cũng đều có thể áp dụng trong đời sống nhằm có được tình yêu.

1. Không đánh đồng quá khứ và hiện tại.

Từ xa xưa, trí tuệ con người đã được “thiết kế” để áp đặt những kinh
nghiệm hiện tại vào một khuôn mẫu nào đó trong quá khứ. Nếu bạn đang
sống trong một môi trường đầy mối hiểm nguy thì đúng là cảnh giác một chút
vẫn hơn. Tuy nhiên, hành động có ích trong môi trường này có khi lại vô
dụng trong môi trường khác. Con người chỉ tiến bộ khi có khả năng thay đổi
tình hình.

Trong cuộc sống hiện đại, những mâu thuẫn tình cảm dường như dễ bùng
phát hơn, xảy ra thường xuyên hơn và đôi khi tác hại còn lớn hơn những
nguy hiểm về mặt thể chất. Hãy tránh xu hướng quy kết ngay lập tức khi có
chuyện gì đó xảy ra, hãy dành lại cho bản thân một con đường để giải thoát
cảm xúc.

Khi người bạn cùng phòng của bạn chất đầy chén bát chưa rửa vào bồn
hay vứt la liệt quần áo trên sàn, hãy khoan kết tội cô ta là “không bao giờ
chịu dọn dẹp nhà bếp” hay “chỉ biết xả ra cho người khác dọn”. Khi một
đồng nghiệp của bạn trễ giờ hẹn ăn trưa, đừng trách cứ anh ta là “không bao
giờ biết tôn trọng thời gian của người khác”. Thay vì thế, hãy giải thích thật
chính xác hết mức có thể điều gì khiến chúng ta không hài lòng: chén bát từ
hai ngày nay vẫn còn để trong bồn chưa rửa; quần áo thay ra từ ba ngày trước
vẫn còn nằm dưới gầm giường; bây giờ đã là 12 giờ 30 và bạn còn có một
cuộc hẹn khác nữa.

Đối mặt với những gì diễn ra hiện thời cho phép chúng ta giải quyết mâu
thuẫn một cách trực tiếp, mà không cần lật lại những gì đã thuộc về quá khứ.

2. Tránh suy diễn

Mỗi khi sử dụng từ “rằng” sau từ “cảm thấy” thì có vẻ như chúng ta đang
thể hiện một niềm tin hơn là một cảm giác. Hãy cẩn thận với xu hướng hay
suy diễn ý định hành động của người khác, ví dụ “Tôi cảm thấy rằng bạn
đang lợi dụng tôi” hay “Tôi cảm thấy rằng bạn đang xem thường tôi”. Khi
đặt mình vào thế bị động trong giao tiếp thì nghĩa là chúng ta đang tự đẩy bản
thân vào tình huống tiêu cực, và cách duy nhất để thoát ra là phải thay đổi
thái độ.

Khi bày tỏ cảm xúc, người ta thường sợ phải thể hiện sự khó chịu hay
không hài lòng. Tuy nhiên, nếu xem việc bày tỏ cảm xúc là quyền riêng của
mỗi người thì quá trình này sẽ giúp cung cấp thông tin cho những người xung
quanh. Hãy học cách thể hiện cảm xúc bằng những câu như: “Tôi cảm thấy
buồn, ganh tỵ và trống rỗng”.

Mặc dù việc thừa nhận những cảm giác này không hề dễ dàng chút nào,
nhưng dù sao, chúng ta cũng đã tuyên bố đó là cảm xúc của mình chứ không
phải bắt người khác chịu trách nhiệm. Hãy nhận ra sự khác biệt trong thông
điệp “Tôi cảm thấy bất an” và “Tôi cảm thấy mọi người đang bỏ mặc tôi”.
Trong câu đầu tiên, bạn đang cung cấp thông tin về trạng thái nội tâm của
mình. Trong câu thứ hai, bạn đang bắt người khác chịu trách nhiệm. Hãy chú
trọng hơn những cách thể hiện có thể chứng minh bạn luôn ở thế chủ động,
sẵn sàng nhận lấy bất cứ kết quả nào – dù tốt hay chưa tốt.

3. Rộng lượng trong tình cảm

Đa số người ta thường buồn bực vì không nhận được đủ tình cảm, sự quan
tâm, trân trọng và thừa nhận nơi người khác. Càng xác định rõ ràng mình
đang thiếu điều gì, chúng ta càng dễ dàng đạt được điều đó.

Tình cảm được thể hiện thông qua các cử chỉ yêu thương. Việc trao cho
nhau những cử chỉ yêu thương giúp con người ổn định về mặt sinh lý. Các
hoạt động va chạm cơ thể có thể giúp giảm huyết áp, tăng cường chức năng
miễn dịch và tạo ra chất giảm đau tự nhiên. Nuôi dưỡng những liên hệ về mặt
thể chất sẽ giúp giảm bớt sự lo lắng và cảm giác cô đơn.

Những khởi phát tình cảm ban sơ của con người thường bắt đầu từ ánh
mắt. Khi chúng ta nhìn vào mắt ai đó, tâm hồn hai người sẽ được nối kết với
nhau. Ánh mắt giúp con người xích gần nhau hơn. Khi hai người nhìn thẳng
vào mắt nhau, mọi khoảng cách về giai cấp, địa vị xã hội, văn hóa… đều trở
nên bình đẳng. Nếu bạn muốn quan tâm đến ai đó, hãy nhìn thẳng vào mắt
họ.

Sự trân trọng thể hiện thông qua lời nói và hành động chứng minh lòng
biết ơn của chúng ta đối với người khác. Hãy để người khác thấy được chúng
ta biết ơn họ như thế nào, điều này có thể cải thiện mọi mối quan hệ. Ví dụ,
nếu lời khuyên của một người giúp bạn có những quyết định tích cực, hãy
bày tỏ việc họ đã giúp bạn thế nào, thay vì cứ khen suông theo kiểu “Cậu
thông minh thật”. Thể hiện lòng biết ơn một cách có ý thức sẽ giúp tăng
cường sự gắn bó dựa trên sự bình đẳng.

Mỗi mối quan hệ đều có thể phản ánh nhiều phương diện của cuộc sống
nếu chúng ta sẵn sàng nhìn thẳng vào nó. Khi chúng ta phản ứng theo hướng
không hài lòng với một người nào khác thì đó là do chúng ta không muốn
thừa nhận chính điều đó ở bản thân mình. Chấp nhận là một biểu hiện tự
nhiên của việc độc thoại nội tâm mà trong đó, sự thống nhất chiếm ưu thế.
Biết chấp nhận những mặt tốt lẫn chưa tốt của bản thân cũng là một cách để
trở nên rộng lượng hơn trước những gì chưa hoàn thiện ở người khác. Xét nét
những người xung quanh không phải là việc của người có tấm lòng rộng
lượng. Nếu bạn thấy mình phản ứng mạnh với cả những chuyện nhỏ nhặt của
người khác, hãy tự hỏi bản thân xem điều đó nói lên điều gì về con người
chính bạn.

Nếu bạn cảm thấy khó chịu trước việc một đồng nghiệp tỏ vẻ xởi lởi quá
mức tại bữa tiệc tiếp khách của công ty thì có lẽ đó là do bạn cũng muốn làm
như thế nhưng còn e ngại. Nếu cảm thấy bực tức trước vụ bê bối tài chính ở
một công ty lớn tại địa phương nơi bạn ở, hãy xem liệu ẩn sâu đâu đó trong
lòng bạn cũng có một tham vọng của cải như thế hay không? Phát hiện và
chấp nhận những mặt khác nhau trong bản chất thật của mình sẽ khiến chúng
ta dễ cảm thông và hòa hợp hơn với những phẩm chất đó ở người khác.

Hãy cam kết sẽ rộng lượng với tình cảm. Biết quan tâm, trân trọng và
chấp nhận người khác, chúng ta cũng sẽ được đối xử lại như thế. Những biểu
hiện này trong tình cảm con người sẽ giúp chúng ta lấp đầy mọi khoảng cách
tinh thần, cả ở những khía cạnh sâu thẳm nhất.

4. Học cách đòi hỏi

Với đa số chúng ta, bán cầu não trái chịu trách nhiệm việc diễn đạt và
hiểu phần nội dung của ngôn ngữ. Bán cầu não phải chịu trách nhiệm việc
diễn đạt và hiểu phần ý nghĩa tình cảm của ngôn ngữ. Các nhà tâm lý cho
rằng, chỉ có khoảng 20% việc giao tiếp là phụ thuộc vào nội dung những gì
chúng ta nói, còn phần lớn thông tin phụ thuộc vào cách thức chúng ta nói,
biểu hiện nét mặt và ngôn ngữ hình thể. Sự khác biệt giữa mỉa mai và chân
thành, phê bình hay biết ơn, và hiểm ác hay tốt lành đều rất mỏng manh. Hãy
để ý cách chúng ta bày tỏ mong muốn của mình thông qua cả lời nói lẫn cách
thức diễn đạt. Càng giao tiếp khéo léo bao nhiêu, chúng ta càng dễ dàng đạt
được những thứ mình muốn bấy nhiêu.

Phải biết rõ nhu cầu của mình. Thay vì đòi hỏi bạn bè phải quan tâm đến
mình nhiều hơn, hãy chủ động giao tiếp với họ. Thay vì đòi hỏi người yêu
phải yêu thương mình nhiều hơn, hãy nói người ấy ôm bạn một cái ngay bây
giờ. Thay vì tức giận vì cô vợ đã tiêu xài phung phí, bạn hãy bình tĩnh ngồi
xuống và cùng cô ấy tính toán lại ngân quỹ. Càng bày tỏ mong muốn của
mình một cách rõ ràng, chúng ta càng dễ thỏa mãn được nhu cầu.
 Việc giao tiếp bằng một lời đe dọa ngầm (“Nếu anh không… tôi sẽ… ”)
thể hiện sự bất bình đẳng trong mối quan hệ. Kiểu đòi hỏi như thế rất dễ bị từ
chối, ngay cả khi đối phương hoàn toàn có khả năng đáp ứng mong muốn của
bạn. Khéo léo bày tỏ mong muốn sẽ làm người khác cảm thấy dễ chịu hơn
khi thực hiện mong muốn của bạn. Trong một mối quan hệ, nếu cả hai bên
đều cảm thấy mong muốn của mình được thỏa mãn, sẽ tạo nên sự mật thiết.
Hãy nắm vững kỹ năng giao tiếp, bạn sẽ được yêu thương.

Tình yêu thiêng liêng

Có thể dễ dàng nhận ra rằng con người có hai phần cơ bản: thể xác và tư
tưởng. Song, còn một phần nữa rất khó nhận biết: tâm hồn. Tâm hồn tồn tại
và theo dõi con người chúng ta, thầm lặng chứng kiến những trải nghiệm và
lựa chọn của chúng ta. Hãy xem liệu chúng ta có thể nhận ra được ba mặt
trong con người mình - thể xác, tư tưởng và tâm hồn - đã được đánh thức để
dõi theo những suy nghĩ và trải nghiệm của mình hay không.

Khi tâm hồn hướng chúng ta đi theo kim chỉ nam của nó, chúng ta sẽ thấy
mình dễ dàng cảm nhận sự tương đồng với mọi người xung quanh hơn. Nhìn
từ góc độ tinh thần thì mục đích của tình yêu là làm sao để thấy được bản
thân mình trong người kia. Trạng thái nhận thức hợp nhất đó được coi là biểu
hiện của tính nhân văn cao cả trong con người.

Đa số chúng ta đều ra sức củng cố hình ảnh bản thân thông qua địa vị xã
hội và tài sản vật chất. Một công việc chân chính, một đời sống vật chất sung
túc cũng là những mục đích chính đáng; nhưng chúng ta cũng biết (hay ít
nhiều cảm thấy) rằng bản thân chúng ta không phải là một chức danh hay một
loại tài sản nào đó. Khi lớp vỏ bọc dáng vẻ bề ngoài trở nên trong suốt, chúng
ta mới nhận ra rằng những nhận thức nằm sâu bên trong – tâm hồn – mới
chính là con người thật của mình.

Cho đến khi nào những cuộc đối thoại nội tâm về “cái tôi” vẫn còn chiếm
phần lớn trong suy nghĩ của bạn thì những mối quan hệ vẫn sẽ được xem như
nguồn thỏa mãn nhu cầu. Khi chúng ta nhìn nhận bản thân rõ ràng hơn thì ý
thức về vai trò của chúng ta bắt đầu mở rộng. Thay vì đòi hỏi “Bạn phải giúp
tôi thoát khỏi chuyện này?”, một trái tim rộng mở sẽ đặt vấn đề: “Tôi phải
làm sao để đem lại những điều tốt lành nhất cho bạn?”.

Khi cảm thấy cởi mở và thoải mái, cánh cửa bước vào trái tim chúng ta
mới có thể rộng mở. Tình yêu chỉ sống trong an toàn khi bản chất của nó
không phụ thuộc vào những thành công hay tài sản vật chất. Bạn xứng đáng
được yêu đơn giản chỉ vì bạn là chính bạn.

Khả năng giao tiếp sẽ giúp thúc đẩy các mối quan hệ phát triển tốt hơn ở
tất cả các mặt khi mà xu hướng chú trọng cái tôi, hay so sánh và đánh giá
không bộc lộ thái quá. Hãy cởi mở để có thể xích lại gần hơn sự cao cả, và
rồi, chúng ta cũng sẽ thấy những người xung quanh mình như thế. Khi biết
rằng đường đời luôn trải đầy khó khăn và thử thách, ta mới thấy hết giá trị
của tình thương mà chúng ta dành cho nhau.

Lòng trắc ẩn cũng là một phần trong cách thể hiện tình yêu. Một trái tim
có lòng trắc ẩn luôn tìm cách nhìn xuyên qua sự khác biệt giữa những cá thể
để tìm thấy điểm thống nhất. Một trái tim dạt dào tình thương luôn mang
thông điệp “Tôi nhận ra bạn. Tôi hiểu bạn. Tôi chấp nhận bạn”.

Bình yên và an toàn trong tâm hồn chính là quả ngọt của một trái tim có
tình thương. Hạnh phúc của chúng ta không phụ thuộc vào ý định hay hành vi
của bất kỳ người nào khác bên ngoài. Một trái tim biết yêu thương, khi chìm
trong đại dương của sự chấp nhận vô điều kiện, sẽ lướt cùng những con sóng
tình yêu.

Yêu thương và nghi ngại

“Cái tôi” của con người luôn tìm kiếm sự cân bằng không ngừng giữa nhu
cầu và thỏa mãn, giữa nguy cơ và phần thưởng. Chúng ta có thể giấu mình
trong một nơi an toàn, bảo đảm, nhưng như thế là chúng ta đã từ chối cơ hội
được phát triển bản thân. Chúng ta có thể đánh liều bước ra ngoài ranh giới
thường ngày, nhưng như thế có nghĩa là chúng ta phải rời bỏ vùng đất an toàn
của mình. Trái tim con người luôn sẵn sàng nắm lấy cơ hội, nhưng đôi khi lại
đi ngược với bản chất tính toán cẩn trọng của lý trí.

Những điều chưa biết cho ta cơ hội lớn nhất để phát triển bản thân nhưng
cũng đồng thời mang đến nỗi sợ hãi lớn nhất. Yêu thương và nghi ngại luôn
song hành. Tình yêu đưa ta ra khỏi thế giới trần tục nhàm chán để đến một
nơi đầy những phép nhiệm màu kỳ lạ. Khi yêu, bạn đột nhiên có thể hóa
thành một người khác. Bạn đổi kiểu tóc, thay đổi cách ăn mặc, loại nhạc bạn
nghe cũng khác đi. Dưới tác động của câu thần chú tình yêu, bạn, một người
chưa bao giờ biết khiêu vũ là gì, bỗng thấy mình đang say sưa trong lớp dạy
nhảy salsa. Chưa từng một lần lênh đênh trên biển, vậy mà bạn thấy như
mình đang du lịch quanh vịnh trên một chiếc du thuyền. Bạn, một người ghét
nhạc cổ điển nhất trên đời, bỗng thấy mình đi tới một đêm nhạc giao hưởng.
Tình yêu khiến bản thân ta rộng mở; và một khi đã thay đổi, không bao giờ
còn quay lại như cũ được nữa.

Việc mở rộng bản thân, chuyển từ “cái tôi” sang “cái ta” có thể giúp bạn
hạn chế sự đòi hỏi, từ bỏ nhu cầu được phục tùng, thay vào đó là chấp nhận
những gì cuộc đời đem lại. Sự chấp nhận này là nền tảng của một cuộc sống
chú trọng tình yêu, và cuộc sống đó, chính là gốc rễ cho sự chấp nhận.

Tình yêu – lẽ sống lớn nhất trong cuộc đời mỗi người, hoàn toàn xứng
đáng để chúng ta hiến dâng một cách trọn vẹn. Nếu không có tình yêu, của
cải chỉ là phù du, tạm thời. Tình yêu luôn song hành với tri thức và lòng
hướng thiện, với niềm tin và hy vọng. Đó là điều tuyệt vời nhất. Hãy hứa sẽ
yêu bằng tất cả tấm lòng.
 8 - CAM KẾT VỚI SỰ GIÀU CÓ
Dẫu miệt mài sưởi ấm,

Mặt trời chẳng bận tâm:

“Trái đất, anh nợ tôi”.

Với tình yêu như thế,

Nó tỏa sáng bầu trời.

Ngày nọ, có một người đàn ông tìm tới bậc thông thái sống trong rừng,
người nổi tiếng với kiến thức uyên thâm về sự vận hành của thế giới, để hỏi
về mối quan hệ giữa giàu sang về vật chất và giàu sang ở khía cạnh tinh
thần. Vị thông thái này chấp nhận câu hỏi của ông ta, nhưng trước khi trả
lời, nhà thông thái hướng dẫn ông ta học thiền. Sau đó, nhà thông thái nhờ
ông ta đi lấy cho mình một cốc nước.

Trên đường ra giếng nước, người đàn ông bắt gặp một phụ nữ vô cùng
xinh đẹp và ngay lập tức yêu cô ta. Ông theo đuổi cô và không lâu sau, họ
làm đám cưới. Khi người vợ có thai, ông bắt đầu kinh doanh để vun vén cho
cuộc sống gia đình. Qua một thời gian, ông trở nên vô cùng thành công. Với
đà này, ông tiếp tục mở rộng công ty, xây một dinh thự lớn và sưu tầm những
tác phẩm nghệ thuật, tượng điêu khắc và nữ trang đá quý. Cùng với thành
công trong sự nghiệp, không lâu sau, ông được bầu vào một chức vụ quan
trọng tại địa phương.

Ngày nọ, một cơn bão ập tới. Nước sông dâng cao tràn vào nhà ông ta
cuốn phăng tất cả mọi thứ. Người đàn ông tội nghiệp mất hết của cải, tiền
bạc. Trong cơn tuyệt vọng, ông lang thang trong rừng, đau khổ vì bỗng chốc
trắng tay. Thân xác rã rời, ông mệt mỏi gục xuống bãi cỏ thiếp đi.

Choàng tỉnh, ông thấy mình đang ngồi trước mặt nhà thông thái. Ngài dịu
dàng hỏi ông: “Con đem nước tới cho ta chưa?”. Người đàn ông bấy giờ mới
nhận ra rằng tất cả những gì mình đạt được và mất đi cũng như mọi niềm vui
và tuyệt vọng đều chỉ là một giấc mơ…

Trên bước đường rèn luyện tinh thần, con người luôn đấu tranh để điều
hòa mâu thuẫn với mong muốn sở hữu của cải giàu sang. Có một câu nói vui
đại ý rằng: Bắt lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn cho một người giàu lên
thiên đường. Nếu biết rằng tới phút cuối đời, con người cũng không thể đem
theo của cải sang thế giới bên kia được, vậy thì tại sao lại gửi gắm vào sự
giàu sang?

Lật lại xuất xứ của từ ngữ, chúng ta sẽ thấy được hàm nghĩa rộng lớn của
sự giàu có, không chỉ đơn thuần nằm trong phạm trù vật chất. “Abundance”
(sự giàu sang) có xuất xứ từ chữ Latinh “undare”, có nghĩa là “vươn lên từ
những ngọn sóng”. Bản chất của sự giàu sang chính là những kinh nghiệm
vươn lên trên những ngọn sóng tình yêu, sức mạnh và nhiệt huyết trong đại
dương cuộc sống. Nếu tin vào quy luật luân hồi của sự sống, có nghĩa là nhận
ra được mối liên kết giữa con người và nguồn sáng tạo vũ trụ, thì chúng ta có
quyền được hưởng sự giàu sang trong đời.

Sự giàu có tự nhiên
Thiên nhiên vốn dĩ rất giàu có. Vũ trụ là một điển hình của việc từ không
thành có; và những câu chuyện về sự sáng tạo ban đầu nói chung đều giống
nhau, từ thần thoại về Chúa sáng tạo, triết học Vedic cho tới thuyết Lượng tử
vũ trụ.

Theo Kinh thánh, ban đầu Chúa tạo ra ánh sáng từ một khoảng trống vô
cùng, vô tận, phi thời gian. Từ ánh sáng đó bắt đầu hình thành Thiên đường,
Trần gian và vạn vật.

Theo triết học Vedic, sự sáng tạo nằm trong bản chất vốn có của vũ trụ.
Vũ trụ mà chúng ta biết giờ đây chỉ là một hình thái hơi thở của Đấng Tối
cao Mahavishnu. Khi ngài hít vào, mọi dạng thức tồn tại đều tan biến, cho tới
thở ra lần kế tiếp, ngài sẽ tái tạo lại không gian và thời gian.

Theo khoa học hiện đại, vũ trụ mà chúng ta biết được hình thành cách
đây 13,7 tỷ năm; khi đó, tất cả những gì có thể nhận biết được nén lại thành
một điểm đặc nhỏ xíu. Sự kiện Big Bang diễn ra, điểm đen này bị nổ tung tạo
ra năng lượng, vật chất, không gian, thời gian và quan hệ nhân quả. Liệu vũ
trụ đang không ngừng nở ra, hay bắt đầu co lại? Đó vẫn còn là một vấn đề
đang được tranh cãi.

Thiên nhiên thật sự rất giàu có. Số lượng thực vật và động vật có thể nêu
tên đã vượt quá con số 1,5 triệu, và người ta ước tính con số đó là chưa tới
10% số lượng thật sự tồn tại. Một nhà sinh vật học nói rằng, nếu chúng ta xác
định hết tất cả những loài sâu bọ và nấm xung quanh thì chúng ta sẽ có tới
100 triệu người hàng xóm. Chúng ta phát hiện hơn 10 ngàn loài mới mỗi
năm, và có lẽ sẽ tốn thời gian khá lâu để có thể kiểm kê hết.

Các nhà khoa học xác minh có khoảng từ 4 tới 5 ngàn loại vi khuẩn trong
1gram đất, trong khi đó có hơn 30 triệu con sâu trong một mét vuông đất cỏ
vùng nhiệt đới. Chúng ta sống trên trái đất này cùng với 20 ngàn loài cá, gần
10 ngàn loài chim và hơn 3 ngàn loài động vật có vú khác.

Đất Mẹ đã cho ta thấy khả năng sáng tạo vô hạn của Người kể từ lúc dạng
thức sống đầu tiên xuất hiện cách đây 3,8 tỷ năm. Với sự phát triển ở kỷ
Cambri hơn 500 triệu năm trước, quá trình tiến hóa phát triển vô cùng mạnh
mẽ, sinh ra hơn 100 nhóm động vật chính, tuy nhiên chỉ có khoảng 30 ngàn
nhóm là còn sống sót đến ngày nay. Khi kỷ Jura bắt đầu với hơn 150 triệu
loài bò sát thống trị mặt đất, người ta ước tính có khoảng xấp xỉ 6 ngàn loài
khủng long tồn tại. Số lượng toàn bộ các chủng loài khủng long có thể lên tới
gần 20 ngàn.

Chuyển từ mặt đất sang bầu trời, vũ trụ như chúng ta biết ngày nay được
ước tính có 1021 ngôi sao. Và các nhà khoa học còn đang nghi ngờ rằng tất
cả các dạng vật chất và năng lượng chúng ta biết cho đến giờ mới chỉ chiếm
khoảng 4% của những gì thật sự tồn tại. Người ta tin rằng 96% còn lại bao
gồm các dạng vật chất và năng lượng đen. Cộng tất cả những dạng vật chất
biết và chưa biết cùng các năng lượng khó dò tìm khác nữa thì vũ trụ thật sự
là một bí ẩn lớn.

Đói khát ngay trên bàn tiệc

 Loài người vẫn còn đang trong bước đầu học cách khai thác và phân phối
sự giàu có với nỗ lực xóa bỏ sự chênh lệch về mức sống giữa nước giàu và
nghèo. Thu nhập bình quân hàng năm tính theo đầu người trải từ 50 ngàn đô-
la ở Luxemburg xuống tới dưới 500 đô-la ở Đông Timor. Tài sản của ba
người giàu nhất thế giới còn nhiều hơn của 48 nước nghèo nhất thế giới cộng
lại. Hơn 1 tỷ người sống chỉ với chưa tới 1 đô-la/ ngày; hơn 800 triệu người
trên thế giới thiếu dinh dưỡng. Người ta ước tính mỗi ngày trên thế giới có
khoảng 24 ngàn trẻ em chết đói hoặc chết do suy dinh dưỡng.

Những thực tế bi kịch này phản ánh sự thiếu ý chí và sáng tạo, chứ không
phải do thiếu thốn về tài nguyên. Những lựa chọn luôn mang trong đó sự sợ
hãi sẽ làm lãng phí những tài sản có giá trị và nguồn tài nguyên chất xám.
Xấp xỉ 1 nghìn tỷ đô-la được chi ra cho chi phí quân sự trên toàn thế giới năm
nay, thì trong đó Mỹ chiếm 40% trên tổng số. Một báo cáo của Liên bang gần
đây xác nhận một thực trạng đáng buồn rằng, những mâu thuẫn về quân sự
chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới tình trạng nghèo đói trên thế giới.
Chúng ta có đủ tài nguyên. Chúng ta cần phải phát triển ý thức về sự giàu có
đó.

Bao nhiêu là đủ?

Hãy thống kê những gì bạn có hiện giờ. Hãy bắt đầu bằng việc liệt kê
những tài sản vật chất như: nhà, xe, đồ nội thất, sách, nữ trang, tài khoản
ngân hàng... Hãy tưởng tượng bạn đang gói ghém tất cả tài sản vào những
thùng to như thể sắp dọn sang nhà mới. Tiếp theo, hãy quy đổi những tài sản
đó sang tiền giấy. Bây giờ, hãy hỏi bản thân, mình phải cần bao nhiêu thùng
như thế thì mới vừa lòng?

Không một mục tiêu cụ thể hay số lượng chính xác nào có thể bảo đảm sẽ
đem lại yên bình và hạnh phúc cho một người. Bao năm qua, tôi đã biết rất
nhiều người có hàng tỷ thùng như thế nhưng chưa bao giờ cảm thấy đủ. Và
có nhiều người có ít hơn rất nhiều mà vẫn cảm thấy mình vô cùng giàu có.

Một người đàn ông giàu có đi câu cá bên bờ hồ cạnh dinh thự của mình.
Ngồi cách ông ta khoảng 50 mét là một người đàn ông nghèo. Chỉ trong vòng
một giờ đồng hồ, người đàn ông nghèo đã câu được hai con cá và đi về nhà.
Việc này cứ lặp đi lặp lại ngày qua ngày trong vòng hai năm. Một hôm,
người đàn ông giàu bước lại chỗ người đàn ông nghèo và nói: “Tôi quan sát
ông bao lâu nay và cũng hiểu được hoàn cảnh của ông. Nếu tôi là ông, tôi sẽ
câu thêm vài tiếng nữa mỗi ngày và đem số cá dư ra chợ bán. Chỉ trong sáu
tháng, ông sẽ có thể kiếm đủ tiền để mua một chiếc thuyền nhỏ và dụng cụ
câu cá mới. Và chẳng bao lâu, ông sẽ có đủ vốn để kinh doanh một cái gì đó.
Ông có thể thuê người về câu cá cho ông, rồi ông có thể làm thứ gì mình
muốn trong bao lâu cũng được”. Người đàn ông nghèo nghĩ ngợi một thoáng
rồi nói: “Thưa ông, thật tình mà nói, tôi đang sống y như thế đấy ạ”.

Bạn là người giàu có khi bạn có khả năng sáng tạo. Ngày lại ngày, hầu
như mọi nhu cầu cơ bản của bạn đều được đáp ứng. Và rõ ràng, những giá trị
bên trong con người không phụ thuộc vào tài sản bên ngoài. Vũ trụ này vô
cùng giàu có và chúng ta chính là một dạng thức của vũ trụ.

Hãy cam kết sẽ nhận thức đúng đắn về sự giàu có. Mỗi ngày, trước khi đi
ngủ, hãy tóm tắt lại những gì chúng ta đã nhận được trong ngày, để trái tim
cảm nhận niềm hạnh phúc vì đã có được những trải nghiệm sâu sắc. Thậm
chí, cả những khi chúng ta cảm thấy cuộc đời không như mình muốn, hãy
nhớ đến sự giàu có này. Tự tin rằng mình vô cùng giàu có, nhận thức về hoàn
cảnh sẽ tự khắc thay đổi. Và với sự thay đổi này, chúng ta sẽ tự tìm ra một lối
đi đúng đắn để vượt qua khó khăn.

Đừng để vật chất trở thành ông chủ

Luật hấp dẫn nói rằng, mọi vật đều có tác động hấp dẫn lẫn nhau. Khi một
quả bóng rơi xuống đất, hành tinh này cũng phải nhích lên một chút để gặp
quả bóng đó. Tương tự, những vật chúng ta sở hữu cũng sẽ thể hiện quyền sở
hữu ngược lại đối với chúng ta. Nhà, điện thoại di động, công ty riêng… hay
những thứ mà chúng ta gọi là của mình, cũng sẽ đòi hỏi chúng ta phải chăm
sóc, phục vụ chúng đàng hoàng. Khi đã biết rằng những thứ chúng ta sở hữu
cũng có xu hướng sở hữu ngược lại chúng ta, hãy cẩn thận trong việc lựa
chọn tài sản. Hãy hứa sẽ thường xuyên giữ cho sự giàu có lưu thông bằng
cách thu dọn bớt những thứ vớ vẩn không cần thiết của cá nhân. Lau xe, dọn
nhà kho, vứt đi những thứ đồ dùng cũ kỹ, thu gom quần áo cũ cho tổ chức từ
thiện tại địa phương… là những việc làm nhằm mở ra cơ hội mới để sự giàu
có lưu thông.

Một người đàn ông 50 tuổi đến gặp tôi than phiền việc ông bị kiệt quệ cả
về thể chất lẫn tinh thần. Mặc dù là chủ một ngân hàng đầu tư giàu có,
nhưng ông vẫn không cảm thấy vui vẻ. Bác sĩ tâm lý ở New York khuyên ông
dùng thuốc chống suy nhược, nhưng chúng tôi lại muốn thử xem liệu có
phương pháp điều trị tự nhiên nào có thể giúp ông lấy lại nhiệt huyết trong
cuộc sống hay không.

Trong quá trình điều trị, tôi hỏi ông lần cuối ông thấy mình thật sự vui vẻ
là khi nào. Ông bảo đó là khoảng thời gian theo học cử nhân kinh tế, sống
trong một chung cư nhỏ cách công viên khoảng nửa dặm. Mỗi tuần, ông đi
bộ trong công viên ba lần và việc này khiến ông cảm thấy thư giãn, khỏe
khoắn. Mặc dù việc học tuy có nhiều áp lực nhưng ông vẫn cảm thấy cuộc
sống thật sự thanh thản và vui vẻ. Sau khi học xong, ông dọn ra thành phố
lớn sống và ít có thời gian rảnh rỗi. Sau khi kết hôn và có con, những kỳ nghỉ
hiếm hoi của ông cũng ngày càng giảm theo số lượng công việc ngày càng
tăng. Và bây giờ, khi con gái ông chuẩn bị vào đại học, ông tự nhận thấy
mình cần phải điều chỉnh lại bản thân. Đó không phải là một nhiệm vụ quá
khó khăn.

Với tình hình kinh tế hiện giờ của mình, ông hoàn toàn có thể giảm bớt
lượng công việc nếu thật sự muốn cân bằng lại cuộc sống. Tôi cho ông một
đơn thuốc vô cùng đơn giản: nghỉ vài tuần và tới một nơi nào đó mà ông có
thể đi bộ trong rừng.

Một tháng sau, ông ta gọi cho tôi và nói rằng ông vừa trở về từ khu rừng
già ở Oregon cùng với vợ. Suốt bốn tuần qua, ông không hề xem tivi, kiểm tra
thư điện tử hay mở di động. Ông bảo rằng hiện giờ, ông cảm thấy như trẻ lại
cả chục tuổi. Chuyến đi không chỉ giúp ông lấy lại tinh thần mà còn thắp lại
đam mê trong cuộc hôn nhân hơn 20 năm qua của ông.

Người đàn ông mà tôi vừa kể trên đã nhận ra rằng thành công trong công
việc cho phép ông thực hiện những điều mang lại niềm vui cho bản thân. Đối
với ông, cam kết với sự giàu sang có nghĩa là chiều chuộng bản thân với ít
hơn thay vì nhiều hơn của cải vật chất.
 Mục đích của sự giàu có
Nếu bạn thoải mái về tài chính, đến mức có thể làm được tất cả những gì
mình muốn, bạn sẽ làm gì? Đó chính là câu hỏi then chốt cho những ai đang
muốn làm giàu. Cuộc sống trong nhung lụa đòi hỏi bạn phải nhìn thẳng vào
trái tim mình, và tự hỏi “Tại sao mình lại ở đây?”. Nếu bạn cũng như tôi, tin
rằng mỗi người đều có một mục tiêu trong đời, vậy thì khám phá ra lý do tồn
tại của bản thân chính là điều quan trọng nhất của một cuộc sống giàu sang.

Mục tiêu cao nhất của một đời người được gọi là lý tưởng sống. Hạt giống
của mục đích sống đã được cuộc đời gieo vào tâm hồn chúng ta, được nuôi
dưỡng bằng sự tự giác và nỗ lực, chờ đến ngày đâm chồi. Khi sợi dây ràng
buộc với “cái tôi” hạn hẹp đã được nới lỏng, hành vi của chúng ta sẽ không
ngừng được điều chỉnh để phù hợp với quy luật của vũ trụ, với mục tiêu cao
nhất của đời mình.

Có những việc mà bạn tin là mình sinh ra để làm nó, thì không ai có thể
ngăn cản bạn được, dù với bất kỳ giá nào. Khi sống vì mục tiêu cao cả nhất
đời mình, nghĩa là khi bạn được liên kết với nguồn sáng tạo vô tận của vũ trụ,
bạn sẽ luôn cảm thấy tràn đầy năng lượng và nhiệt huyết. Đó cũng là động
lực giúp bạn đem lại sự thỏa mãn cho bản thân và tăng thêm giá trị cho những
lựa chọn của mình.

Sáng tạo không bao giờ là thừa. Mỗi người đều có vai trò riêng của mình;
vũ trụ này được tái hiện thông qua mỗi cá nhân. Thách thức chính là ở chỗ
làm sao để bước tới và thực hiện những mục tiêu lớn lao trong đời mình. Khi
được sống và làm việc theo lý tưởng đời mình, chúng ta sẽ thấy được dòng
chảy cuộc sống đang dâng lên trong cơ thể, nuôi dưỡng bản thân, các mối
quan hệ và sự sáng tạo của chúng ta.

Sức mạnh của sự kiên định

Có một câu chuyện về Arjuna, cậu bé được huấn luyện để trở thành cung
thủ.
 Một ngày nọ, người huấn luyện Drona gọi Arjuna và các anh em của cậu
lại, đặt một con chim gỗ lên cành cây rồi bảo các học trò của mình đặt mũi
tên lên cung, nhưng không được bắn cho tới khi có lệnh. Sau đó, Drona đến
bên từng người và hỏi: “Con thấy gì?”. Các cậu bé đều có cùng một câu trả
lời: “Con thấy chú chim, cành cây, các anh em của con, và thầy”. Và mỗi lần
nhận được câu trả lời như vậy.

Drona đều bảo cậu học trò đặt cung xuống không được bắn. Arjuna là
người cuối cùng. Khi được hỏi thấy gì, cậu trả lời: “Con chỉ thấy đôi mắt của
chú chim gỗ”. Drona hỏi liệu cậu có chắc mình không nhìn thấy cành cây,
các anh em hay người thầy đang đứng trước mặt không. Arjuna đáp: “Con
chỉ thấy đôi mắt của chú chim”. Drona bảo cậu bé bắn, Arjuna làm theo, và
ngay lập tức mũi tên trúng đích.

Câu chuyện trên là một lời khẳng định cho sức mạnh của mục tiêu duy
nhất. Những người thành công luôn kiên định với mục tiêu trước mắt trong
khi vẫn hoàn thành trọn vẹn từng bước của cuộc hành trình. Dẫu có gặp phải
những chướng ngại, thử thách không thể tránh khỏi, họ vẫn sẵn sàng đương
đầu mà không từ bỏ mục tiêu cuối cùng. Lý tưởng sống chính là một tài sản
vô giá vì phần thưởng nằm trong cuộc hành trình nhiều hơn là ở đích đến.

Những mục tiêu từ chính sâu thẳm tâm hồn chúng ta mang sức mạnh của
vận mệnh. Mỗi một cá nhân trên trái đất này từ khi sinh ra đều có quyền được
sống một cuộc sống có ý nghĩa và lý tưởng. Có những bậc phụ huynh cứ sợ
con mình không thể hòa hợp với xã hội phức tạp đã tìm cách ngăn cản chúng
khám phá thế giới. Điều này có thể sẽ khiến bọn trẻ không phát huy được khả
năng thiên bẩm của mình. Và rồi, đến khi trưởng thành, chúng sẽ lại rơi vào
vòng luẩn quẩn ngày lại ngày mòn mỏi với công việc nhàm chán, cảm thấy
như bị bóp nghẹt vì sự đơn điệu, như một số trong chúng ta hiện nay. Con
người đâu phải một bánh răng trong cỗ máy công nghiệp. Mỗi chúng ta là
một ngọn lửa, tồn tại để thắp sáng thế giới này.

Nếu như bạn đang trên đường tìm kiếm mục đích cho cuộc đời mình, hãy
tĩnh tâm lại, lắng nghe trái tim và tự hỏi bản thân những điều sau.

- Việc gì mình có thể làm một cách dễ dàng nhất?

- Mình có khả năng thiên phú gì?

 - Mình có tính cách gì đặc biệt?

- Mình đam mê điều gì?

- Hoạt động nào đem lại cho mình niềm vui và nhiệt huyết?

- Mình có thể làm gì để mang lại niềm vui và giá trị cho người khác?

- Công việc gì thu hút sự tập trung của mình ở mức cao nhất?

Và bây giờ, hãy lắng nghe câu trả lời từ sâu thẳm tâm hồn bạn.

Giá trị cuộc sống chính là tất cả những gì chúng ta đã tích lũy được. Đến
phút cuối cùng, thể nào rồi chúng ta cũng sẽ phải bỏ lại phía sau mọi tài sản,
địa vị, tiếng tăm và thành tựu. Có một niềm tin rằng, khi con người ta đã
đứng trước ngưỡng cửa tử thần, chẳng ai mang theo hành trang là sự giàu có
vật chất. Hơn thế, những gì đem lại bình yên cho ta vào những ngày cuối đời
chính là tình yêu của những người quanh ta. Một cuộc sống tràn đầy nhiệt
huyết, lý tưởng và tình yêu thương chính là một cuộc sống giàu sang, vẹn
toàn.

Xứng đáng với sự giàu có

Bạn có dám đón nhận sự giàu có? Dường như nhiều người có xu hướng tự
định ra cho mình một giới hạn cho sự giàu sang mà họ tin là họ đáng được
nhận. Khi đã đạt tới ngưỡng đó, họ thường có khuynh hướng giới hạn bản
thân để không lấn qua cái ranh giới vô hình đó.

Một người phụ nữ nọ cùng chồng kinh doanh rất thành công. Sau khi gầy
dựng cơ nghiệp trong suốt hai thập kỷ, họ quyết định cổ phần hóa công ty.
Ngay ngày đầu tiên tung ra cổ phiếu, người phụ nữ đã phải nhập viện vì
chứng viêm loét ruột. Một năm sau, do tác dụng phụ của phác đồ điều trị, bà
ta tăng đến 15 kg. Bà đến gặp bác sĩ để tìm xem có cách nào cải thiện tình
trạng tiêu hóa, giảm cân và lấy lại sức khỏe hay không. Bà kể rằng mình là
con cả trong một gia đình năm anh em. Thời trẻ, bà đã nhiều lần làm người
mẹ của mình thất vọng. Bà nhớ mẹ mình đã bảo rằng bà thật vô dụng và sẽ
chẳng bao giờ đạt được gì nhiều. Nhưng trái với những lời tiên đoán đó, bà
đã thành công trên con đường kinh doanh, cưới một người đàn ông giàu có.

Tuy nhiên, vào thời điểm này, khi công ty của bà đang có những bước
phát triển quan trọng, bà lại cảm thấy vô cùng mâu thuẫn, luôn tự hỏi rằng
liệu mình có đáng được hưởng sự giàu sang hay không.

Đầu tiên, bác sĩ thực hiện việc xóa bỏ mặc cảm tội lỗi đã ăn sâu trong
tâm hồn bà. Chính điều đó đã cản trở bà tận hưởng sự giàu sang. Bà được
truyền niềm tin rằng mình xứng đáng được tận hưởng một cuộc sống thoải
mái về vật chất và tinh thần để có thể lấy lại sức khỏe. Khi bắt đầu cảm thấy
bản thân mình giống như một cái ống nước nhiều hơn là bồn chứa, bà mới
cảm thấy thích thú với việc sử dụng tiền bạc của mình để đem lại lợi ích cho
người khác cũng như bản thân. Bà dành nhiều thời gian và tiền bạc ủng hộ
các tổ chức từ thiện giúp đỡ trẻ em đang mang bệnh hiểm nghèo. Một năm
sau, bà đã giảm được cân, sức khỏe khá lên rõ rệt.

Nếu chúng ta đang nghi ngờ bản thân có những giới hạn về sự giàu sang -
do mặc cảm mình không xứng đáng, hãy chuyển suy nghĩ thụ động sang suy
nghĩ tích cực hơn, rằng mình có thể làm gì để thể hiện năng lực và sự sáng
tạo đối với thế giới này. Những biểu tượng của sự giàu sang – biệt thự, xe
hơi, đồ trang sức lộng lẫy – có thể mang lại những đợt sóng vui vẻ, nhưng chỉ
là những đợt sóng ngắn ngủi không thể nào thỏa mãn cả đại dương. Hãy cam
kết sẽ có một cuộc sống tràn ngập sự giàu sang về tình yêu, đam mê, tính
sáng tạo và ý nghĩa. Khi đó, của cải vật chất sẽ phải phục tùng chúng ta.
 9 - TRUNG THÀNH VỚI SỰ
THẬT
Nếu anh nghĩ rằng chỉ cần thông qua lời nói là có thể biết được Sự thật.

Nếu anh nghĩ rằng Mặt trời và Đại dương có thể chui qua cánh cổng bé
xíu - miệng người. Ôi, đáng cười thay!

Václav Havel, nhà biên kịch, nhà thơ và là tổng thống đầu tiên của Cộng
hòa Séc, đã có lần nói: “Hãy đi với những người nào còn đang trên đường
tìm kiếm sự thật, và tránh xa hết những người nào đã tìm ra”. Giữ được quan
niệm này trong suốt quá trình tìm kiếm ý nghĩa và mục tiêu cuộc đời, chúng
ta sẽ có cơ hội khám phá ra sự thật mà vẫn tận hưởng được niềm vui cũng
như sự tự do. Trong suốt lịch sử loài người, các nhà triết học, các bậc hiền
triết và thánh nhân theo đuổi sự thật đều đi đến một kết luận chung rằng:
“Quá trình tìm kiếm sự thật quý giá hơn bản thân sự thật”.

Tuy nhiên lịch sử loài người cũng đầy rẫy những câu chuyện về các cá
nhân (hay nhóm người) tin rằng họ đã tìm ra được sự thật và với điều đó, họ
cho mình được quyền áp đặt sự thật đó lên những người khác. Từ các cuộc
Thập tự chinh cho tới Tòa án dị giáo, từ chủ nghĩa phát-xít cho tới chủ nghĩa
khủng bố, những người cầm quyền tin rằng mình đang sở hữu chân lý, ra sức
tiêu diệt những ai không chấp nhận “sự thật” đó. Trong vòng một thập kỷ lại
đây, đã có tám cuộc chiến “lớn” với ít nhất khoảng 8.000 người tử trận mỗi
năm, và xấp xỉ 20 mâu thuẫn “nhỏ hơn” diễn ra trên hành tinh của chúng ta.
Phần lớn các cuộc chiến đều do mâu thuẫn về tôn giáo, tư tưởng hay quan
điểm chính trị gây ra.

Trong một vài trường hợp, việc đứng ra bảo vệ, hay thậm chí hy sinh cả
tính mạng, vì niềm tin là đúng. Nhưng buồn thay, đa số phản ứng đầu tiên
của con người đều dẫn đến bạo lực quá sớm. Hầu hết chúng ta đều thường
xuyên nhầm lẫn giữa niềm tin của mình và sự thật. Hãy xem thế nào mới là
sự thật!
 “Thuyết tương đối” của sự thật
Hôm nay trên radio, tôi đã nghe một bộ trưởng Pháp nói rằng: “Sự thật là,
vấn đề quan trọng nhất mà đất nước chúng ta đang phải đối mặt chính là nạn
thất nghiệp”. Có lẽ ông ta tin như thế thật. Nhưng tôi nghi ngờ rằng sẽ còn
nhiều người Pháp khác không đồng tình và cho rằng còn nhiều vấn đề khác
cấp bách hơn. Những ứng viên chính trị thường xuyên chào mời cái gọi là sự
thật của họ về sức mạnh của nền kinh tế, quân sự hay hệ thống xã hội… Họ
dùng từ “sự thật” để bày tỏ một niềm tin nào đó đã ăn sâu trong suy nghĩ.
Tuy nhiên bản chất của sự thật nằm ở chỗ nó thay đổi theo từng trường hợp.

Những người mở đầu phát ngôn của mình với cụm từ “sự thật là” thường
tin rằng những gì họ nói hiển nhiên là đúng và không cần bàn cãi. Thế nhưng,
đây lại chính là hình thức thể hiện hay bị phản đối kịch liệt nhất. Những lời
khẳng định như vậy thể hiện niềm tin của người nói; nhưng cũng chính bản
thân nó lại khoác lên mình chiếc mặt nạ nghi ngờ. Thomas Mann, nhà văn
đoạt giải Nobel người Đức, từng nói rằng: “Chúng ta thường bị kích động khi
bắt gặp sự phản đối về một ý kiến nào đó, mà bản thân chúng ta cũng không
chắc lắm với quan điểm của mình. Trong trường hợp này, chúng ta có xu
hướng chọn quan điểm ngược lại sự phản đối trên”.

Cam kết với sự thật bắt đầu bằng việc nhận thức được rằng sự thật vốn dĩ
là tương đối. Sự thật quý giá đầu tiên trong số tám con đường của Phật giáo
là cách nhìn nhận vấn đề đúng đắn.

Nguyên lý này thừa nhận: mọi người đều tin rằng quan điểm của mình là
đúng. Việc theo đuổi sự thật đòi hỏi con người phải thấy được rằng sự thật
luôn mang trên mình nhiều lớp mặt nạ, mà lớp nào cũng ra sức thuyết phục
rằng tôi đây mới chính là bộ mặt thật. Nếu chúng ta thấy quan điểm của mình
là một trong vô số những quan điểm có thể có của vấn đề thì có nghĩa chúng
ta đã ở trên con đường tìm ra sự thật. Theo Mann: “Sự thật tuyệt vời nhất
chính là một sự thật mà mặt trái của nó cũng vẫn đúng”.

Bạn thật sự tin vào điều gì trong cuộc sống?

Nếu là một người sùng đạo, bạn sẽ chấp nhận Chúa Jesus là người cứu
rỗi, giúp loài người tìm ra con đường dẫn đến cuộc sống vĩnh hằng. Đối với
bạn, Kinh Tân Ước chính là sự thật sau cùng quyền năng nhất. Nếu bạn là
người Do Thái, Torah mới chính là sự thật vĩnh hằng. Còn nếu là một người
Hồi giáo, bạn sẽ tin rằng trên đời này không hề có đấng tối cao nào khác
ngoài Thánh Allah.

Nếu là một nhà khoa học, bạn sẽ tin rằng con người có thể hiểu được các
quy luật tự nhiên thông qua việc quan sát và phân tích. Mặc dù bạn không
thừa nhận những sự thật tuyệt đối, nhưng các định luật vật lý của Newton,
thuyết tiến hóa của Darwin và thuyết tương đối của Einstein… vẫn là những
quan điểm không thể nào thay đổi được, mà nhờ chúng, loài người mới nhìn
nhận được tiếp về thế giới này.

Những sự thật chính trị thường xuyên được bảo vệ kỹ càng nhưng lại ít
khi được khẳng định. Chỉ cần nhìn vào thế giới ngày nay là có thể thấy được
điều đó. Một vài nước tư bản nhân danh công lý, nhân quyền, đã dùng sức
mạnh quân sự tàn phá lãnh thổ của những người đi tìm tự do. Chủ nghĩa
khủng bố trỗi dậy mạnh mẽ đã tước đi quyền sống của hàng triệu triệu nhân
mạng. Rõ ràng, ý tưởng về sự thật chỉ là tương đối trong những phạm vi nhất
định.

Tạo ra sự thật
Con người có đức tin. Khi con người tiến hóa, đức tin cũng phát triển. Để
những ý tưởng có thể phát triển, ta phải biết cân bằng giữa việc tôn trọng
những giá trị cốt lõi với sự linh hoạt và cởi mở. Việc này không phải đối với
ai cũng dễ, cho dù ta hiểu rõ giá trị của việc thích nghi, nhưng lý trí chúng ta
luôn đòi hỏi một sự bền vững.

Sigmund Freud từng có lần nói rằng, chứng rối loạn thần kinh chức năng
chính là hiện tượng não không có khả năng chấp nhận được mâu thuẫn. Trí
óc của con người luôn sắp xếp những ý kiến và kinh nghiệm theo những thư
mục một cách gọn gàng. Chúng ta thỉnh thoảng thấy điều này trong các chiến
dịch tranh cử. Khi đó, các ứng viên buộc phải có chủ kiến rõ ràng, nếu không
sẽ bị kết tội là thiếu quyết đoán. Mặc dù ngay từ đầu, ai cũng thấy rằng vấn
đề rất phức tạp, nhưng khi đã chọn một quan điểm, người ta buộc phải bảo vệ
nó, như thể đó là điều duy nhất đúng.
 Trước khi quyết định lựa chọn hay chấp nhận một điều gì đó là sự thật,
tâm lý của con người trải qua một quá trình diễn biến khá phức tạp. Mỗi khi
bắt gặp một khái niệm gì mới, não chúng ta sẽ lọc thông tin về nó và tìm
trong ngân hàng ký ức xem đã từng gặp qua vấn đề này trước đây chưa. Sau
đó, chúng ta sẽ quyết định xem mình có chấp nhận khái niệm mới này hay
không. Cho dù chúng ta cố gắng tự thuyết phục rằng đây là một suy luận lô-
gíc, nhưng thực ra, quyết định này mang yếu tố cảm tính khá nhiều, dựa trên
việc khái niệm mới này có đem lại cho ta cảm giác thoải mái hay không.
Thường thì chúng ta đưa ra quyết định lựa chọn thông qua việc trao đổi quan
điểm với người khác. Chúng ta thể hiện chủ quyền của mình đối với quan
điểm đó, tới một mức độ nào đó, chúng ta sẽ nói: “Tôi tin như thế là đúng”.

Quyết định đưa ra một quan điểm riêng thể hiện việc chúng ta sẵn sàng
đứng ra bảo vệ những gì mình tin là sự thật. Thậm chí, chúng ta còn tin rằng
việc đứng lên chống lại những ai không đồng tình với chúng ta cũng là một
việc hoàn toàn hợp lý. Mong muốn trốn tránh những lo âu và mâu thuẫn đã
buộc chúng ta phải chấp nhận điều đó, và từ chối hết thảy những ý kiến trái
ngược. Một khi suy nghĩ bị giới hạn như thế, về lâu dài, chúng ta sẽ thấy
mình không còn bình yên. Sẽ có nhiều hoàn cảnh khó khăn xảy đến, thách
thức “chân lý” của chúng ta. Cam kết với sự thật đòi hỏi chúng ta phải khám
phá ra cách nhìn nhận vấn đề sao cho tìm ra được giá trị cốt lõi mà không cần
phải ra sức bảo vệ nó. Khi đã hoàn toàn nghiệm ra được sự thật của riêng
mình, chúng ta sẽ thấy không cần phải thuyết phục người khác tin vào điều
đó nữa.

Thế nào là “đúng”?

Hãy dành ra ít phút để suy nghĩ xem thế nào là “đúng” về những vấn đề
phức tạp mà con người đang đối mặt sau đây. Khi xem xét từng vấn đề, hãy
chú ý trước tiên quan điểm của bản thân. Rồi sau đó, suy xét kỹ lại, rất có thể
bạn nhận ra rằng, quan điểm của bạn không đồng nhất với những gì bạn thừa
nhận.

- Phá thai;

- Quyền động vật;

 - Tự sát;

- Tử tội;

- Tiêu thụ chất đốt hóa thạch;

- Thực phẩm do lai tạo gien;

- Thương mại toàn cầu;

- Trái đất nóng dần lên;

- Năng lượng hạt nhân;

- Du hành vũ trụ;

- Nghiên cứu tế bào gốc;

- Khủng bố;

- Nhập cư bất hợp pháp.

Có thể bạn sẽ nhận ra rằng, mặc dù bạn đã thừa nhận sự đúng đắn của một
quan điểm, nhưng thật ra, vẫn còn mơ hồ nếu suy nghĩ sâu sắc hơn. Có thể
bạn sẽ nhận ra rằng, quan điểm của mình ở vấn đề này lại mâu thuẫn với
quan điểm về vấn đề khác. Ví dụ, có thể bạn phản đối kịch liệt năng lượng
hạt nhân, trong khi lại vô cùng quan tâm tới hiện tượng trái đất đang nóng
dần lên. Mặc dù là một người bảo vệ quyền lợi động vật hết sức nhiệt tình,
nhưng bạn lại tỉ mỉ chăm sóc vật nuôi nhà mình bằng thức ăn loại thượng
hạng làm từ động vật. Có thể bạn ủng hộ nhiệt tình việc nghiên cứu tế bào
gốc nhưng lại không hài lòng với việc áp dụng công nghệ gien để củng cố
thêm cho nguồn thực phẩm toàn cầu.

Mặc dù tin vào việc phụ nữ có quyền chọn lựa, nhưng bạn lại không chấp
nhận việc xem phá thai như một biện pháp kế hoạch hóa.

Con người bỏ quá nhiều sức lực và tâm huyết vào việc bảo vệ những điều
mà họ tin là đúng trong mọi khía cạnh của cuộc sống, từ niềm tin tôn giáo,
chính trị… cho tới những chuyện nhỏ nhặt hằng ngày như ăn chay thay vì ăn
thịt, dùng các liệu pháp chăm sóc sức khỏe tự nhiên thay cho dược phẩm.

Cam kết với sự thật đòi hỏi chúng ta phải không ngừng suy xét lại niềm
tin của mình về thế giới cũng như vị trí của bản thân, phát triển khả năng nhìn
nhận vấn đề dưới nhiều góc độ khác nhau. Khi bớt cứng nhắc trong nhận thức
về sự thật, chúng ta sẽ biết cách tôn trọng hơn niềm tin của người khác. Kiên
trì với sự thật của mình mà vẫn luôn đón nhận những quan điểm khác nhau,
điều đó có tác dụng vun đắp mọi mối quan hệ.

Thành thật với chính mình

Trong các bộ phim hoạt hình, mỗi khi nhân vật chính phải quyết định
chuyện gì đó thì trên vai lại xuất hiện một bên là thiên thần nhỏ, một bên là
ác quỷ. Đó là hình ảnh tượng trưng cho những mâu thuẫn nội tại trong con
người. Mâu thuẫn gây cho con người nhiều lo âu, mệt mỏi nhất thường là do
họ không hòa giải được những sự thật trái ngược nhau mà mình tiếp nhận.
Con người luôn tự tạo cho mình những tình huống khó xử. Khi những sự thật
mâu thuẫn, xung đột nhau sẽ nảy sinh thách thức.

Kathleen - một luật sư thuế 40 tuổi - đang trong tình trạng bức bách. Cứ
mỗi tuần, cô lại bị đau nửa đầu vài lần và cả năm nay không đêm nào ngủ
ngon. Cô than phiền với tôi rằng mối quan hệ với chồng cô xấu đi rất nhiều
trong hai năm trở lại đây. Mặc dù nhận ra chồng mình đã rất cố gắng kể từ
lần hòa giải hôn nhân vài tháng trước, nhưng Kathleen vẫn không thể hòa
hợp được với anh ta. Cô vẫn đang nung nấu ý định từ bỏ cuộc hôn nhân này.

Theo Kathleen, chồng cô quá quan tâm tới công việc và bỏ mặc cô. Cô
than phiền rằng giữa hai người đã hết tình cảm, và cô cảm thấy ớn lạnh mỗi
khi anh ta chạm vào người cô. Cô thừa nhận anh ta là một người cha tốt,
chưa từng đối xử tệ với cô và không hề nhậu nhẹt. Khi tôi hỏi chồng cô có
ngoại tình không, cô trả lời: “Theo tôi biết thì không”.

Cách Kathleen trả lời khiến tôi nhận ra hình như còn điều gì đó đằng sau
vấn đề. “Cô có trung thực với chính mình không?”, tôi hỏi. Tôi có thể nhận
ra cô đang tính toán xem phải trả lời thế nào. Cuối cùng, sau khi ngập ngừng
một hồi lâu, cô cũng khóc và thú nhận rằng, thật ra, chính cô đã ngoại tình
hơn một năm nay.

Không lấn sâu vào vấn đề đạo đức hay ngoại tình, chúng tôi chỉ bàn về
việc thiếu trung thực đã tạo ra những vết thương cả về thể xác lẫn tình cảm
cho cô và những người xung quanh như thế nào.

Kathleen nhận ra rằng cách duy nhất để cô không còn đau khổ nữa chính
là phải làm rõ điều gì mới là đúng với cô. Để rồi từ đó, lời nói và hành động
sẽ nương theo những điều đúng đắn đó. Trong trường hợp của Kathleen, đó
chính là cô cần tạm dừng hoặc từ bỏ hẳn việc ngoại tình. Cô cần biết đối với
mình, thế nào là đúng.

Sư thật cuối cùng rồi sẽ được phơi bày. Việc giấu giếm sự thật cũng giống
như việc nhận chìm một quả bóng, đòi hỏi rất nhiều sức lực và tinh thần. Cho
dù ban đầu, quả bóng có chìm xuống nước, nhưng sớm muộn gì nó cũng sẽ
nổi lên. Thời gian rồi sẽ bào mòn lớp vỏ bọc để lộ ra sự thật bên dưới.

Tâm hồn chúng ta luôn muốn kiếm tìm một nơi bình yên. Mặc dù não bộ
con người có một khả năng phi thường trong việc hợp lý hóa gần như là mọi
chuyện, song, quá trình hợp lý hóa càng phức tạp bao nhiêu, càng có nhiều
bất an không giải thích nổi bấy nhiêu.

Bạn có thể bất bình khi ai đó quy kết rằng bạn là một đệ tử của ma men.
Bạn biện minh rằng mình chỉ uống để giảm stress trong công việc. Nhưng
cuối cùng thì tình trạng bất ổn này rồi cũng cần được giải quyết, không ngoại
trừ trường hợp bạn sẽ không còn cảm thấy stress vì công việc nữa nếu như bị
mất việc (vì say xỉn quá nhiều).

Bạn có thể bào chữa cho hành vi tham nhũng của mình bằng việc cho
rằng mình không được trả lương xứng đáng với những gì mình đã cống hiến.
Bạn cho rằng mình xứng đáng được hưởng một đời sống tiện nghi hơn nữa;
và để đáp ứng nhu cầu đó, bạn thu vén cho riêng mình những khoản lợi bất
hợp pháp. Đến khi sự thật bị phơi bày, bạn sẽ bị buộc phải chịu một cảnh
sống đơn giản.

Bạn có thể bào chữa cho việc ngoại tình của mình với lý do người bạn đời
không thèm chú ý đến những nhu cầu của bạn. Nhưng liệu bạn có được bình
yên khi cứ phải đấu tranh với những bất an nội tâm, với những giằng xé tình
cảm trong lòng?

Dù trực tiếp hay gián tiếp thì những mâu thuẫn do thiếu thành thật mang
lại cũng sẽ gây ảnh hưởng lên tất cả các mối quan hệ của chúng ta. Sự thật có
lẽ sẽ không bao giờ bị phát hiện cho tới khi có một đổ vỡ, mất mát, và đó
chính là hậu quả.

Một trong những yếu tố cơ bản của cuộc sống đó là, vũ trụ luôn tạo ra
những tình huống để sự thật được phơi bày. Lời cam kết thứ chín khuyến
khích chúng ta chọn lựa sống chung với sự thật, luôn cố gắng hết sức mình
mỗi khi có thể, như bao người khác.

Theo đuổi sự thật

Mỗi một hành động và suy nghĩ của chúng ta đều dẫn đến một kết quả.
Kết quả của suy nghĩ thể hiện chủ yếu thông qua cơ thể. Những suy nghĩ bất
an sẽ tạo ra các xung động bất an, dẫn đến việc phá vỡ sự thanh thản trong
tâm hồn. Mất ngủ, rối loạn tiêu hóa, đau đầu hay mất cân bằng hệ miễn
dịch… cũng là hậu quả của sự bất an trong tâm trí. Thế giới này luân chuyển
một phần bởi tác động của lời nói và hành động của con người. Những lời nói
và hành động chúng ta chọn lựa có thể đem lại sự thanh thản cho bản thân
cũng như những người xung quanh, nhưng lại cũng có thể tạo ra bất an và
đau khổ.

Tại sao con người luôn từ chối việc đối diện với sự thật? Ngay từ thuở
nhỏ, chúng ta đã sớm học được rằng trong cuộc sống, đôi khi thừa nhận sự
thật lại là một việc làm không mấy thông minh. Làm vỡ bình hoa của mẹ,
đánh bóng chày làm vỡ cửa sổ, trốn học… tất cả những việc đó, nếu bị phát
hiện, đều gây ra những phản ứng không dễ chịu từ các bậc phụ huynh. Sau
vài kinh nghiệm như thế, chúng ta phát hiện ra rằng nếu mình từ chối sự thật
thì có thể tránh được hình phạt. Chúng ta vẫn chứng kiến những sự kiện công
khai, trong đó, bằng cách chối bỏ sự thật, một người có thể tạm thời tránh
việc phải trả giá cho hành vi của mình. Việc tuyên bố trắng án trong các vụ
án được dư luận quan tâm gần đây chính là một ví dụ điển hình. Tuy nhiên,
tòa án của lương tâm, tòa án của công chúng sẽ không bao giờ tha thứ cho kẻ
phạm tội. Xét trên bình diện tâm lý và tâm linh, cam kết đúng sự thật lúc nào
cũng là lựa chọn tốt nhất.

Có khi nào sự chối cãi hay bóp méo sự thật là để phát triển? Ai cũng có
những lúc che giấu, bóp méo sự thật hay cố tình nói dối. Có những lời nói dối
nho nhỏ nhưng cũng có những lời nói dối nghiêm trọng. Sự thật không hẳn
lúc nào cũng phải chắc chắn, và có những tình huống nhiều khi không nói ra
sự thật lại là phản ứng tốt nhất.

Nếu một người bạn tâm sự với bạn rằng cô ấy vừa chia tay người yêu thì
đó không phải là chuyện để bạn công bố cho những tay “buôn dưa” trong thị
trấn. Nếu vợ bạn hỏi cô ấy mặc bộ đồ mới trông như thế nào thì việc thẳng
thắn đưa ra ý kiến của bạn không phải lúc nào cũng đem lại kết quả tốt.
Không nói ra sự thật có khi là điều tốt nếu như sự thật đó có thể làm tổn
thương nghiêm trọng đến người khác. Nếu một bạo chúa hỏi bạn người nô lệ
vô tội đang trốn ở đâu, che giấu sự thật là việc làm đúng đắn.

Trung thành với sự thật là phải biết hành xử đúng lúc và khôn khéo.
Trung thành với sự thật là không bao giờ thay đổi, biết khi nào phải giấu và
khi nào tiết lộ chính là chìa khóa dẫn tới thành công trong cuộc sống.

Chân lý của vũ trụ

Trên đời này có thật sự tồn tại điều gọi là chân lý? Những nhà thần học có
một niềm tin mãnh liệt không hề dao động về sự chuyên chế trong “học
thuyết” của họ. Những người sùng đạo đặt niềm tin tôn giáo của họ lên bệ thờ
chân lý vĩnh hằng. Mỗi tín đồ tôn giáo đều tin chắc rằng mình đang sở hữu
cái đặc quyền đối với sự thật, mà vì thế, họ không cho bất kỳ kẻ ngoại đạo
nào xâm phạm vào sự thật đó.

Chân lý vũ trụ không bị giới hạn về thời gian và không gian. Không có
khởi đầu và kết thúc. Nó đúng với tất cả các nền văn hóa và lịch sử, đúng với
mọi sắc tộc và thể chế… Có lẽ chân lý vũ trụ mà chúng ta tiến đến gần nhất
chính là “Luật Vàng”: “Anh muốn người khác đối xử với anh thế nào thì hãy
đối xử với người ta như thế ấy”. Dị bản của câu này xuất hiện gần như trong
mọi giáo lý khắp nơi trên thế giới, ví dụ, “Hãy làm cho người khác những
điều mà anh muốn được nhận lại”. Nếu chúng ta làm theo đúng như nguyên
tắc đơn giản này thì chắc chắn sẽ ít gặp phải mâu thuẫn trong các mối quan
hệ cá nhân, xã hội. Điều đó cũng phản ánh rằng, niềm tin cơ bản ẩn sâu bên
trong mỗi con người đều giống nhau.

Hãy lựa chọn dựa trên việc sự thật sẽ đưa chúng ta hòa nhập vào tập thể
hay sẽ khiến chúng ta bị cô lập. Khi quyết định tin vào một sự thật nào đó,
hãy xem xét kỹ liệu nó có đem lại cho chúng ta sự thanh thản và tự do. Và rồi
hãy lựa chọn điều mà có thể giúp chúng ta mở rộng nhận thức về bản thân.

Đừng bao giờ làm chứng cho một điều gì đó sai lầm! Một lời chứng có
giá trị bao giờ cũng đi kèm một nhận thức đúng đắn về hiện tại. Một lời
chứng đúng không để hiện tại bị ảnh hưởng bởi những đánh giá trong quá
khứ cũng như những dự đoán về kết quả trong tương lai. Một lời chứng đúng
có thể phân biệt rạch ròi giữa những gì chứng kiến lúc hiện tại với vô số
những nhận định trong quá khứ cũng như tiên lượng về tương lai. Lời cam
kết với sự thật sẽ giúp chúng ta nhận ra bản chất vấn đề, giữ vững lập trường
của mình với những giá trị cao quý nhất và biết trân trọng sự phức tạp kỳ
diệu của cuộc sống này.
 10 - BÌNH YÊN
Một ngày, chỉ một ngày thôi Hãy nói những lời Không làm ai phiền muộn.

Và đem bình yên trở về Trên đôi mắt đẹp xinh.

Trong thần thoại Jewish của Kabbalah, có một khái niệm rất đẹp là
“Tikkun”, có nghĩa là “khôi phục”. Ánh sáng thần thánh ban đầu được đặt
trong 10 chiếc lọ bằng thủy tinh, nhưng những chiếc lọ đó lại quá mỏng
manh để có thể chứa được ánh sáng. Vì vậy bảy trong số 10 lọ chứa ánh sáng
đó đã bị tan biến, chỉ còn lại Ý Chí, Tri Thức và Thấu Hiểu. Ánh sáng Công
Bằng, Trìu Mến, Sắc Đẹp, Lộng Lẫy, Đạo Đức, Quyền Lực và Niềm Tin đều
đã thoát ra ngoài.

Bản chất tự nhiên của con người là thanh thản, nhưng với tính cách cá
nhân, chúng ta dần dần hình thành cảm giác thiếu thốn. Mục đích của mỗi
một cuộc đời riêng chính là góp phần đem lại sự hoàn thiện – giúp hàn gắn
những chiếc lọ đã vỡ. Trong quá trình khôi phục đó, bình yên sẽ trở về với
con người.

Bất kỳ ai cũng mong muốn có được sự bình yên. Nhưng câu hỏi mà
chúng ta cần giải đáp là làm sao để tìm được sự bình yên đó. Rất nhiều những
cường quốc quân sự trên thế giới này cho rằng những gì họ làm là cần thiết
để đem lại hòa bình. Không may là hòa bình đạt được do hành vi bạo lực đó
đã để lại những vết sẹo, mà qua năm tháng, những nỗi đau và sự hận thù sẽ
lại trỗi dậy, vòng tuần hoàn chiến tranh nhân danh hòa bình vẫn sẽ tiếp tục.
Lời cam kết thứ mười kêu gọi chúng ta hãy chấm dứt vòng tuần hoàn ấy.

Khao khát hòa bình chính là nguồn gốc cho mọi mong muốn khác. Mỗi
khi trông chờ một điều gì đó, ta thường cho rằng mọi bất mãn sẽ không còn
một khi ta đạt được điều mình mong muốn. Khi bị kiềm hãm hay thiếu thốn,
đầu óc của chúng ta sẽ tìm kiếm bên ngoài thân thể với hy vọng lấy được một
thứ gì đó bù vào phần khiếm khuyết; và rồi, bình yên sẽ lại trở về với tâm
hồn.
 Trò chơi trốn tìm của vũ trụ
Cuộc sống chính là một trò trốn tìm kỳ lạ với vũ trụ. Tách ra từ cộng
đồng, chúng ta xây dựng cho mình tính cách cá nhân riêng biệt, để rồi sau đó
lại dành cả đời để tìm lại sự toàn diện.

Trò chơi trốn tìm thuở bé mà chúng ta thường chơi là một minh chứng kỳ
lạ cho những nỗi sợ hãi nội tại. Trong lúc chơi, bạn sẽ nhận ra rằng trong
mình có hai nỗi sợ hãi hoàn toàn trái ngược nhau. Một bên là nỗi sợ hãi bị
phát hiện, bên kia là nỗi sợ hãi không được tìm thấy. Có thể bạn cố nín thở
khi nghe có tiếng bước chân tìm kiếm lại gần. Nhưng nếu trốn quá kỹ, có thể
bạn sẽ cố tình tạo ra tiếng động để thu hút sự chú ý. Lúc bấy giờ, bạn lại
mong muốn mình bị phát hiện, để không bị bỏ lại một mình mãi mãi. Thật
nghịch lý, bạn sợ bị bỏ rơi trong khi cố sức ẩn náu.

Khát khao tìm được bình yên và mong muốn khuấy động mọi thứ cũng là
một phần trong trò trốn tìm của vũ trụ. Nếu hoàn toàn được sinh ra và sống
trong bình yên, chúng ta sẽ không còn động lực thúc đẩy để làm bất cứ điều
gì nữa. Chúng ta sẽ trở nên thụ động, trì trệ và thế giới sáng tạo cũng sẽ biến
mất. Cuộc sống có được như ngày hôm nay đó là do con người không ngừng
thoát khỏi sự bình yên để tìm đến những điều mâu thuẫn, để rồi sau đó lại tìm
về với sự thanh thản.

Trẻ con thể hiện xu hướng này thường xuyên nhất, khi chúng cứ dao động
giữa thỏa mãn và thất vọng. Chúng có thể đang vui vẻ, ngoan ngoãn cho tới
khi đi ngang qua cửa hàng bán kẹo. Chúng đòi bố mẹ mua kẹo cho mình
bằng mọi giá; và như thế, bình yên trong bọn trẻ biến mất. Nếu bố mẹ đáp
ứng đòi hỏi của chúng, chỉ trong chốc lát, bọn trẻ lại trở về trạng thái đáng
yêu ban đầu.

Đối với người lớn cũng như thế. Thấy hàng xóm vừa mua một chiếc xe
hơi đời mới, ngay lập tức, bạn cũng khao khát mua được một chiếc như vậy.
Bình yên trong bạn bị xáo trộn, và bạn tin rằng cách duy nhất để cảm thấy
thanh thản trở lại chính là phải mua một chiếc xe mới. Thế là ngay lập tức,
bạn lên kế hoạch để thỏa mãn mong muốn của bản thân. Bạn tham khảo giá
cả, thương lượng, và cuối cùng cũng sở hữu được một chiếc. Lúc bấy giờ,
bạn đã tìm lại được sự thanh thản, ít ra cũng cho tới khi bạn phát hiện vết
xước đầu tiên trên thân xe…

Khao khát chính là thứ cơ bản trong tất cả thú vui cuộc sống. Nghe một
bài hát hay, nhận được một tin nhắn hài hước, ngắm cảnh hoàng hôn thanh
bình, thưởng thức một trái dâu chín mọng, ngửi mùi hương hoa nhài trong
đêm… tất cả những trải nghiệm giàu cảm quan đó đều để lại những kỷ niệm
ấn tượng khiến chúng ta nảy sinh mong muốn được thực hiện lại lần nữa.
Chúng ta không cần từ bỏ mọi mong muốn để tìm thấy bình yên. Chúng ta
chỉ cần đặt mình trong trạng thái thanh thản, để mỗi một mong muốn đều sẽ
chỉ như con sóng nhỏ trên đại dương yên bình.

Tìm kiếm sự thanh bình

Hãy nhắm mắt lại và hít thật sâu. Bây giờ, hãy tập trung vào những gì
đang diễn ra trong cuộc sống của chúng ta. Hãy tự hỏi bản thân: “Mình đang
phấn đấu để đạt được thứ gì? Mình đang muốn giải quyết vấn đề gì? Từ lâu
rồi mình đã khao khát có được điều gì?”. Hãy biết rằng tất cả những điều
chúng ta mong muốn đạt được, giải quyết, hay có được đều xuất phát từ một
sự bất bình nào đó.

Bây giờ, hãy tưởng tượng bạn đã đạt được tất cả những gì mình mong
muốn. Bạn có một sự nghiệp thành công, đính hôn với người mình yêu, mua
được căn nhà mơ ước. Bạn cảm thấy thế nào? Hoàn thành những mong muốn
đó có làm bạn thanh thản? Nếu câu trả lời là có, hãy xem liệu bạn có thể hình
dung được cảm giác thỏa mãn hay không, khi mà điều này hoàn toàn không
phụ thuộc vào hoàn cảnh, tình huống hay sự kiện gì bên ngoài. Nếu bạn có
thể cảm nhận sự bình yên bằng cách tưởng tượng, vậy thì sự bình yên đó đâu
phụ thuộc vào thứ gì khác bên ngoài. Nói vậy không có nghĩa là chúng ta chỉ
cần đơn giản vào rừng dựng lều ở ẩn là đắm mình trong thanh thản. Khơi mở
sự thanh thản sẵn có trong con người để tạo ra năng lượng và sự sáng tạo
chính là cách thức hữu hiệu nhất giúp chúng ta đạt được mọi ước nguyện
trong cuộc sống.

Mặt khác, chúng ta sẽ nhận thấy rằng, cho dù chúng ta có sở hữu chiếc xe
hằng mong muốn, có được công việc như mơ ước hay mối quan hệ mà chúng
ta trông chờ bấy lâu, chúng ta vẫn cảm thấy chưa thỏa mãn. Đó là một kết
quả hết sức bình thường của việc đầu tư niềm vui vào những tài sản hay
thành công bên ngoài. Giống như trẻ con với món đồ chơi mới, mỗi con sóng
niềm vui cứ đến rồi đi, và chắc chắn sẽ đưa đến cho chúng ta những mong
muốn khác nữa.

Mỗi một mong muốn đều có nguồn gốc từ sự bình yên tương đối, vì vậy,
nếu mong muốn được thỏa mãn, sớm muộn gì chúng ta cũng trở về với bình
yên. Bởi mỗi mong muốn đều đưa chúng ta trở về trạng thái ban đầu, nên
việc cần thiết nên làm là hãy trau dồi trạng thái thanh thản ổn định trong tâm
hồn để không lạc lối. Bình yên có thể giúp con người tận hưởng thế giới này
mà không đánh mất bản thân trong vòng xoay mất mát và tìm lại.

Yên bình trong hành động

Hãy quay lại một chút với Arjuna, người học trò với mục tiêu kiên định.
Arjuna về sau trở thành anh hùng của một trong những câu chuyện sử thi vĩ
đại nhất Ấn Độ - “Bhagavad Gita” hay “Bài hát của Thượng đế”.

Trong thiên sử thi này, một thị tộc đã tự động tách ra và chuẩn bị gây
chiến. Arjuna là thủ lĩnh của Pandavas, đại diện cho sự công bằng, tự do,
tình yêu và hòa bình. Thế lực đối nghịch tượng trưng cho phản bội, ích kỷ,
bạo tàn và mâu thuẫn được gọi là Kauavas, với người cầm đầu là
Duryodhana.

Arjuna đang đấu tranh với mâu thuẫn giữa lý trí - nói rằng anh phải theo
đuổi đến cùng cuộc chiến này - với trái tim tràn đầy tình yêu và lòng trắc ẩn
cho gia tộc ở cả hai bên chiến tuyến. Anh nói chuyện với thần Krishna, và
thần đã đưa Arjuna lên cao, rời khỏi chiến trường. Thần Krishna giúp Arjuna
tịnh tâm, và rồi, từ góc nhìn của thần thánh này, anh có thể nhận ra rằng
cuộc đời không là gì khác ngoài một quá trình biến đổi, trong đó, vạn vật đều
trải qua một vài mốc của vòng tuần hoàn giữa sự sống và cái chết.

Thần Krishna giải thích rằng, linh hồn – nhân chứng vĩnh cửu – hoàn
toàn vượt lên trên vòng tuần hoàn bắt đầu và kết thúc đó. Trạng thái vô cực
này gọi là yoga. Arjuna đã được giải phóng tư tưởng nhờ chuyến đi này. Anh
đi đến một kết luận rằng, bởi vì hòa bình chỉ là một trạng thái nhận thức, nên
cuộc chiến này là hoàn toàn không cần thiết. Tuy nhiên, Krishna lại nói với
Arjuna rằng, cần phải có đấu tranh để thiết lập lại trật tự giữa điều thiện và
cái ác trên đời này.

Thần bảo Arjuna rằng, trước hết, cậu phải vượt qua được định nghĩa về
những mâu thuẫn – sống chết, đúng sai, thiện ác – và rồi hành động theo
những giá trị cao quý nhất của bản thân để đem lại yên bình và sự hòa hợp
cho thế giới. Mục tiêu mà thần Krishna vạch ra cho chàng thủ lĩnh trẻ tuổi là
phải xây dựng dựa trên thống nhất và hòa bình, hành động một cách hoàn
hảo.

Sự lựa chọn hòa bình không nhằm ngụ ý nên đầu hàng trước mọi thử
thách của cuộc sống. Nó không khuyên con người phải từ bỏ mọi ý định, mục
tiêu và mong ước về giàu sang hay thành công. Nó chỉ có nghĩa là chúng ta
nên cố hết sức phát triển trạng thái thanh thản trong tâm trí. Để khi thanh thản
đã trở thành thói quen, chúng ta sẽ thấy bản thân luôn biết ơn trước mỗi trải
nghiệm cuộc sống đem lại.

Bình yên cho tinh thần và thân thể

Thân thể và tinh thần không thể tách rời nhau. Bất cứ điều gì gây khó chịu
cho trạng thái thanh thản của tinh thần cũng sẽ ảnh hưởng lên thân thể.
Tương tự, mất cân bằng trong cơ thể chắc chắn cũng sẽ tác động tới sự thanh
thản của tinh thần. Hãy để ý, nếu sáng nay bạn gây gổ với vợ/chồng mình thì
bạn hẳn có cảm giác khó chịu trong người. Nếu hôm nay bạn dùng bữa trưa
hơi quá chén, rối loạn tiêu hóa cũng có thể gây bất an cho tinh thần bạn.

Một điều hiển nhiên mà ai cũng biết rằng trạng thái thanh thản của tinh
thần có tác dụng tốt cho sức khỏe, ngược lại, sự bất an có tác dụng tiêu cực.
Ví dụ như, các nhà tâm lý đã xác định rằng một trong những yếu tố độc lập
quan trọng có thể gây ra nguy cơ lên cơn đột quỵ chính là sự hằn học, tức tối.
Bị kích động, thừa cholesterol, hút thuốc và không tập thể dục thường xuyên
cũng là những yếu tố có hại cho sức khỏe con người, tuy nhiên, khi các nhà
nghiên cứu còn phát hiện ra rằng, những người có huyết áp và độ cholesterol
bình thường, chưa từng hút thuốc, tập thể dục thường xuyên cũng có nguy cơ
đột qụy. Nhóm người này có điểm cao nhất trong bài trắc nghiệm về sự thù
hận.

1. Cảm thấy người khác không đáng tin, lừa gạt và ích kỷ;

2. Thường xuyên cáu bẳn, thiếu kiên nhẫn và chán ghét mọi thứ;

3. Cho rằng giận dữ và công kích là những phản ứng bình thường.

Những ai trả lời “có” cho các trắc nghiệm trên luôn có nguy cơ lên cơn
đau tim đột ngột. Nghiên cứu cũng cho thấy thù hận khiến cho nguy cơ mất
sớm của con người cao gấp 6 lần so với mức trung bình. Tinh thần bất an có
thể gây suy giảm hệ thống miễn dịch. Một nghiên cứu ở Harvard đã đo độ
miễn dịch của những người xem phim về chiến tranh bạo lực so với những
người theo dõi hình ảnh Mẹ Teresa an ủi trẻ con trong cô nhi viện của mình.
Những hình ảnh bạo lực gây suy giảm tác dụng miễn dịch, trong khi đó, các
hình ảnh về tình thương lại tăng cường khả năng miễn dịch.

Hận thù có tác dụng xấu đối với cơ thể, tinh thần và tâm hồn chúng ta.
Hãy xem có bao nhiêu điều dưới đây đúng với bạn.

- Tôi phải đảm trách khối lượng công việc vượt quá mức lương được trả.

- Những sai lầm nhỏ cũng khiến tôi thất vọng nặng nề.

- Những người chỉ trích tôi thường gây ra nhiều lỗi lầm hơn tôi.

- Dường như mỗi lần tôi sắp sửa đạt được mục tiêu nào đó thì những
người bên cạnh lại cố tình cản trở tôi.

- Những lúc tôi có chuyện quan trọng cần làm thì những người xung
quanh lại nhờ vả tôi việc này việc kia.

- Tôi thấy khó chịu khi các đồng nghiệp ngồi tán gẫu với nhau.

- Khi người khác gây ra hậu quả tiêu cực, tôi phê bình rất thẳng thắn, dẫu
những ý kiến đó có thể khiến họ bị tổn thương.

- Những tình huống gây thất vọng thường khiến tôi nhớ lại chuyện tương
tự trong quá khứ. Nếu số câu trả lời “đúng” từ 3 trở lên, bạn cần phải bắt đầu
rèn luyện thói quen sống thanh thản. Với mỗi một điều “đúng” ấy, bạn hãy
cân nhắc nên làm thế nào để chuyển thái độ từ thù nghịch sang thiện ý. Hãy
thay đổi nhận thức của bạn, thay vì lúc nào cũng tự thấy mình chịu thiệt thòi,
cô độc và bảo thủ, bạn hãy mở rộng lòng mình. Khi tình yêu thương và lòng
khoan dung chiếm trọn tâm hồn bạn, bạn sẽ không còn cảm giác khó chịu hay
tức giận một cách vô lý nữa.

Nếu bạn thấy khó chịu khi các đồng nghiệp khác đùa giỡn với nhau, hãy
bước đến và trò chuyện vui vẻ với họ, và để ý xem sự bực mình trong bạn đã
dần dần tan biến thế nào.

Khi bạn chuẩn bị nổi nóng với ai đó, hãy bước ra ngoài, hít thở thật sâu,
cứ việc lầm bầm hay càu nhàu bất cứ điều gì. Khi đã xả hết tức tối, hãy suy
nghĩ xem bạn nên thể hiện thái độ như thế nào để có thể làm người khác vui
vẻ hơn. Và để ý xem liệu bạn có đạt được điều mình mong muốn hay không.

Thế giới, với những vết thương đang vật vã vì trăm ngàn mâu thuẫn, đang
chờ mong ở con người một phản ứng mới. Chúng ta phải có trách nhiệm vượt
qua rào chắn bảo thủ, ích kỷ, cầu toàn… đã ăn sâu vào tư tưởng để khám phá
những cách thức giải quyết mâu thuẫn mới. Chúng ta không thể đổ lỗi cho
những người cầm quyền, bởi những gì họ làm chỉ đơn giản là diễn đạt lại ý
nguyện của chúng ta. Tất cả những gì chúng ta nghĩ, nói và làm đều góp phần
tạo nên thế giới này. Lời cam kết thứ mười kêu gọi chúng ta hãy chứng minh
mình sẵn sàng chọn hòa bình thay vì thù nghịch.

Ba nguyên tắc tạo nên yên bình

Tổ tiên của loài người không hẳn được sinh ra để yêu chuộng hòa bình.
Mặc dù trước đây, chúng ta từng nghĩ rằng người họ hàng gần với ta nhất -
tinh tinh, loài động vật có cấu tạo DNA giống con người tới 96% - là một
chủng loài sống khá yên bình, thì giờ đây, người ta đã biết được thật ra tinh
tinh là loài có xu hướng bạo lực. Khoảng giữa những năm 1970, người ta đã
bắt đầu quan sát những trận chiến nảy lửa giữa các bầy đàn tinh tinh:
thường xuyên có những con bị giết. Cho đến nay, đã có vô số tài liệu về việc
tinh tinh giết trẻ em và ăn thịt người.
 Chúng ta có thể chấp nhận xu hướng sinh lý này và suy ra rằng, đơn giản
con người đã không được cấu tạo để sống yên bình. Tuy nhiên, ta vẫn có thể
thực hiện cam kết nuôi dưỡng khả năng tiến hóa chọn lựa hòa bình. Jonas
Salk, người phát hiện ra vắc-xin trị bệnh bại liệt, đã từng nói rằng: Nếu con
người đấu tranh sinh tồn như một chủng loài thì chúng ta phải tiến tới “thông
minh để sống sót” thay vì “thích nghi để sống sót” như hiện nay. Ông nói
rằng điều quan trọng nhất trong bước tiến hóa kế tiếp của con người chính là
“metabiological”, có nghĩa là thay vì tiêu diệt hết những đối thủ tiềm năng
xung quanh, chúng ta phải tìm ra những giải pháp sáng tạo hơn để nuôi
dưỡng sự phức tạp và đa dạng trên hành tinh này. Thay vì suy nghĩ rằng chỉ
những thứ thích nghi tốt nhất mới tồn tại được, hãy xem xét đến một xu
hướng mới: sự phát triển bậc cao của những thứ đã thích nghi.

Để ủng hộ cách suy nghĩ mới mẻ này, bạn có thể xem xét ba nguyên tắc
tạo nên hòa bình sau đây. Chúng sẽ giúp bạn kích thích tư duy sáng tạo và có
những chọn lựa tiến bộ hơn.

1. Bình yên là một trạng thái nội tại

Nếu cam kết chọn lựa hòa bình, chúng ta sẽ muốn mọi suy nghĩ, lời nói,
hành động của mình đều mang thiện chí. Chúng ta sẽ không thực hiện được
điều này nếu không sống trong thanh thản. Phương cách mang lại bình yên,
cho tất cả các mặt trong con người, trực tiếp và hiệu quả nhất chính là rèn
luyện tinh thần. Mỗi ngày, hãy dành thời gian để giải tỏa tâm trí và thư giãn
cơ thể. Việc này giúp chúng ta đem lại bình yên cho những cảm xúc tích cực
mà chúng ta đang cố gắng duy trì.

Chúng ta không thể chờ cho hoàn cảnh xung quanh yên bình trở lại rồi
mới cam kết sẽ sống thanh thản. Cảm giác thanh bình bên trong tâm hồn
không phụ thuộc vào việc những người xung quanh có đối xử dịu dàng, tốt
bụng và nhiệt tình với chúng ta hay không. Sự thanh thản thông qua thấu hiểu
phải được đánh thức từ bên trong tâm hồn. Bằng phương pháp rèn luyện tinh
thần thường xuyên, chúng ta sẽ thể hiện được ý thức nuôi dưỡng hòa bình
thông qua lời nói và hành động.

2. Bình yên là động lực

 Emerson từng nói: “Những người đang nói quá lớn kia, tôi chẳng nghe
các anh nói gì cả”. Câu nói này hàm chứa một lời đề nghị về sự bình yên.
Hãy chia sẻ sự bình yên một cách chân thành nhất để những người xung
quanh có thể đón nhận được. Nếu có thể truyền được sự bình yên, hòa hợp và
tình yêu đến những người khác, chúng ta sẽ có cơ hội nhận được sự cổ vũ, trợ
giúp khi cần thiết.

Tìm kiếm bình yên trên bãi biển Hawaii hay trong suối nước nóng thì rõ
ràng là rất dễ. Nhưng cái mà chúng ta cần chính là sự bình yên tồn tại ngay
giữa lòng thành phố sầm uất này, trong dòng xe cộ dày đặc ngoài kia đang
hối hả với dòng chảy cuộc sống. Bình yên khi đang nghỉ ngơi là một chuyện,
bình yên khi hành động lại là chuyện khác. Hãy cam kết sẽ luôn tìm thấy sự
thanh thản dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Khi mọi suy nghĩ, lời nói và hành
động của bạn đều mang theo sự bình yên thì có nghĩa là bạn đã hoàn thành
được lời cam kết thứ mười rồi đó. Không dính tới bạo lực chính là hành động
dũng cảm nhất của con người. Những nhà hoạt động vì hòa bình vĩ đại nhất
của chúng ta như Mahatma Gandhi, Martin Luther King Jr. và Nelson
Mandela đã chứng minh cho chúng ta thấy việc lựa chọn hòa bình cần phải
có sự dũng cảm lớn lao đến mức nào. Hãy dạy cho con cái bạn biết đến sức
mạnh vô biên của việc lựa chọn hòa bình thay vì bạo lực. Và hãy khen
thưởng thật xứng đáng.

3. Bình yên là thói quen

Chiến tranh đòi hỏi một sự phân biệt rõ ràng giữa phe ta và kẻ thù, thiện
và ác, đúng và sai. Còn hòa bình tìm kiếm sự thống nhất. Những người yêu
chuộng hòa bình có xu hướng giảm tối đa nhu cầu gây hấn của bản thân. Nếu
chiến đấu là giải pháp cuối cùng thì chúng ta cũng nên được thực hiện chúng
với mục đích xóa tan hiềm khích và đem lại hòa bình.

Bản năng sinh vật cơ bản của con người là đấu tranh sinh tồn, xác định
lãnh thổ. Bản chất thánh thiện, thiêng liêng của con người chính là sự vị tha,
lòng trắc ẩn và tình thương. Hằng ngày, con người đều sống với cả hai thái
cực thiện – ác của mình. Lời cam kết hòa bình không mong chúng ta dẹp bỏ
hết mọi hiềm khích, tức giận… Nó chỉ hy vọng chúng ta có thể rút ra bài học
kinh nghiệm để sau này không phạm lại cùng một lỗi lầm. Mỗi tối trước khi
đi ngủ, hãy suy nghĩ về những việc trong ngày, và xem mình có nói hay làm
gì thiếu thiện chí hay không. Nếu thấy có những việc mà đúng ra có thể xử lý
tốt hơn, hãy hứa ngày mai sẽ khắc phục.

Yêu thương bản thân và sống thanh thản, chúng ta sẽ có cơ hội thể hiện
thiện chí tốt hơn đối với cuộc sống quanh ta. Và chúng ta sẽ thấy bản thân ít
xét nét, lo lắng và chỉ trích hơn, trong khi sẽ thoải mái cười đùa, yêu thương
và tận hưởng cuộc sống nhiều hơn.
 10 ĐIỀU LÀM CUỘC SỐNG CỦA BẠN HẠNH PHÚC

TỰ DO
SỐNG THẬT LÒNG MÌNH
BIẾT CHẤP NHẬN
THƯ GIÃN
GÌN GIỮ SỰ TRỌN VẸN
BIẾT THA THỨ
SỐNG VỚI TÌNH YÊU
CAM KẾT VỚI SỰ GIÀU CÓ
TRUNG THÀNH VỚI SỰ THẬT
BÌNH YÊN
 THAY LỜI KẾT
Từ ngàn năm nay, bất kỳ thể chế nào, xã hội nào cũng đều có một mô
hình áp đặt và trừng phạt, đối với mọi khía cạnh của cuộc sống. Vấn đề là
cách thức này thường không hiệu quả, mà cho dù có tác dụng nhất thời thì cái
giá phải trả cũng thường là quá đắt.

Bây giờ chính là lúc chúng ta cần từ bỏ cách đối xử này. Vẫn biết thế giới
này rất nguy hiểm. Vẫn biết nếu như không có pháp luật cưỡng chế hay đe
dọa, các vấn nạn xã hội sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng. Vẫn biết một số ít
người sẽ lái xe nguy hiểm nếu như không có vé phạt giao thông… Nhưng có
lẽ ai trong chúng ta cũng đều mong muốn một thế giới nơi mà những đe dọa
và hình phạt không phải là động lực chính thúc đẩy xã hội phát triển.

Hãy hình dung ra một xã hội mà ở đó, ai cũng được khuyến khích để phát
huy khả năng của bản thân. Ở đó, mọi cá nhân đều biết rất rõ mình là ai, tại
sao mình lại tồn tại, và sống như thế nào thì tốt nhất. Chúng ta hãy tin vào sự
đúng đắn của tâm hồn - yêu quý những bí ẩn của cuộc sống và tìm ra chỗ
đứng của mình giữa vũ trụ mênh mông.

Hãy bắt đầu bằng một cam kết – có thể đi từ điều mà bạn thấy dễ thực
hiện nhất. Nếu bạn thấy mình có thể giữ được lời hứa trong vòng một ngày,
vậy thì hãy thử tiếp tục trong vòng một tuần, rồi một tháng. Đến khi nào hành
vi xuất phát từ lời hứa đó trở thành một thói quen mặc nhiên, thì có nghĩa là
bạn đã hoàn thành xuất sắc một lời cam kết. Và hãy tiếp tục chọn một mục
tiêu mới trên con đường hoàn thiện của chính bạn.

Hãy thực hiện các cam kết cùng với một tinh thần tự nguyện. Bằng các
biểu hiện sau, chúng ta sẽ thấy mọi việc trở nên nhẹ nhàng như trong một
cuộc chơi thú vị.

- Luôn vui vẻ.

- Ít suy nghĩ về quá khứ.

 - Ít lo lắng về tương lai.

- Cười nhiều hơn.

- Nhiệt tình hơn.

- Từ bỏ dần những thói quen xấu.

- Sáng tạo hơn.

- Yêu thương nhiều hơn.

Chúng ta sống theo những cam kết này để duy trì những giá trị cao quý
của bản thân, để có được sự thanh thản mà không phải phụ thuộc vào những
tác động bên ngoài.

Mọi lựa chọn đều dựa trên niềm tin. Một khi tin rằng chúng ta đã hành
động đúng, nỗi đau và sự chịu đựng trong ta sẽ được cất bỏ.

Khi tất cả chúng ta đều có suy nghĩ, cảm nhận, lời nói và hành động phản
ánh giá trị của những lời cam kết thì ước mơ hướng tới một hành tinh hòa
bình hơn, tốt đẹp hơn không còn là viễn tưởng nữa.

Cam kết cũng có nghĩa là hành động. Khi chúng ta đưa ra một lời cam kết
nào đó, chúng ta đã dâng mình cho một quá trình hành động mà chúng ta tin
rằng sẽ dẫn đến kết quả tốt đẹp. Nếu bạn cam kết sẽ nâng cao sức khỏe thể
chất của mình, cam kết đó sẽ cho quả ngọt khi bạn thấy mình trông đợi đến
giờ tập thể dục hay bữa ăn lành mạnh. Việc hoàn thành lời cam kết không hút
thuốc của bạn sẽ được chứng minh khi bạn không còn muốn đốt một điếu
thuốc nào nữa. Sự cam kết cũng có nghĩa là đi qua một cánh cửa khác - sự
thay đổi - mà rồi chúng ta sẽ không còn ý định quay trở lại.
 10 ĐIỀU TẠO NÊN SỐ PHẬN
Khi tất cả những mong muốn của chúng ta được cất giữ, bạn sẽ đánh mất
hai điều:

yêu thương nhiều hơn và sống hạnh phúc hơn.

Bạn đang cầm trên tay cuốn sách này bởi vì bạn muốn thay đổi điều gì đó
trong cuộc sống của mình. Có thể đó là điều bạn muốn từ bỏ nhưng lại sợ,
không dám làm. Cũng có thể là điều gì đó bạn đang mong mỏi nhưng lại
không thể bày tỏ được. Chúng ta ở đây cùng nhau để giúp biến những ý định
thành những quyết định, biến yêu thương thành năng lượng sống mỗi ngày.
Điều này đòi hỏi chúng ta cần phải có sức mạnh của sự cam kết.

Sự cam kết là một hợp đồng giữa cơ thể, trí óc và tâm hồn của mỗi chúng
ta. Cơ thể có những nhu cầu. Tâm trí có những mong muốn. Xa hơn những
thèm muốn nhất thời về mặt thể chất và những khao khát về mặt tinh thần của
tâm hồn. Nó khuyến khích chúng ta đưa ra những quyết định thích hợp để
mang đến sự bình yên vĩnh hằng cho tâm trí. Nó đang thì thầm với chúng ta
rằng: “Tôi muốn hạnh phúc”, “Tôi muốn khỏe mạnh”, “Tôi muốn một cuộc
sống ý nghĩa và có mục đích”. Chúng ta khó có thể nghe được những thông
điệp tôn vinh cuộc sống này trong tận đáy lòng mình nếu tâm trí ta bất an và
cơ thể ta kiệt sức.

Cơ thể chúng ta là tập hợp những phân tử cho phép ta sống và trải nghiệm
thế giới. Mỗi ngày, chúng ta chuyển hóa những trải nghiệm giác quan thông
qua sự vận động trao đổi không ngừng của hệ thần kinh, từ đó nó sẽ ảnh
hưởng, tương tác lên mỗi tế bào và bộ phận trong cơ thể chúng ta. Thông quá
quá trình này, những trải nghiệm của chúng ta trở thành khía cạnh sinh học
bên trong con người chúng ta.

Tâm trí ta là một cánh đồng bao la của những suy nghĩ, nhận thức. Chúng
tập hợp lại trong một cuộc đối thoại diễn ra liên tục về những điều đã, đang
và sẽ xảy ra với chúng ta. Để đáp lại những trải nghiệm không ngừng mà
mình đã có, chúng ta đưa ra những suy xét và nhận thức đúng đắn, ước lượng
và đánh giá, được tô điểm thêm bởi những phản ứng tình cảm. Những suy
nghĩ, kỷ niệm, khát khao và cảm xúc mà chúng ta có là những cách biểu lộ
khác nhau của tâm trí chúng ta.

Tâm hồn là nhân chứng im lặng cho trí óc và cơ thể chúng ta. Cơ thể
chúng ta đang thay đổi.

Chỉ cần nhìn vào một tấm ảnh được chụp cách đây mười năm để nhận
thấy rằng cơ thể chúng ta đã thay đổi theo thời gian như thế nào. Tâm trí của
chúng ta cũng đang thay đổi – những niềm tin của chúng ta về bản thân và
thế giới hiện giờ đã khác đi, nếu so sánh với những thời điểm trước đó. Ẩn
sau những thay đổi này là tâm hồn chúng ta đang quan sát mọi thứ một cách
im lặng, mang đến tính liên hoàn cho sự đồng nhất của chúng ta. Khi tâm hồn
đang quan sát, trí óc sinh ra ý nghĩ và thể xác đang hoạt động của chúng ta
được sắp xếp hợp lý, chúng ta rất có khả năng từ bỏ mọi thù hằn, bực tức để
đến với tình yêu thương, và từ đó đạt được những kết quả mong muốn.

Thách thức của sự cam kết

Những bậc cha mẹ có trách nhiệm dành phần lớn năng lượng trong việc
nuôi dạy con cái để đặt ra những đường biên giới. Đến khi đứa trẻ đã có thể
đưa ra các quyết định, họ sẽ bắt đầu quá trình mười tám năm hoặc hơn để con
cái mình thấm nhuần những lời răn dạy, nhằm giữ an toàn cho bản thân
chúng và cho xã hội. “Làm thế này… đừng làm thế kia…” là công thức phổ
biến được áp dụng để định hình những đường biên giới bên ngoài của chúng
ta, định rõ việc gì đúng đắn và không đúng đắn, chấp nhận được và không thể
chấp nhận.

Đáp lại sự áp đặt của những giới hạn bên ngoài, trẻ em cố gắng rất nhiều
để đặt ra những đường biên giới bên trong, thể hiện qua sự phản kháng. Hai
tuổi, trẻ em đã học được cách khẳng định sự độc lập của mình thông qua việc
sử dụng một từ ngữ rất mạnh mẽ “Không!”. Được tập luyện không ngừng,
khả năng chống lại quyền lực của chúng được mài dũa trong suốt những năm
tháng vị thành niên. Quá trình tích lũy đủ kinh nghiệm để trở thành người lớn
đòi hỏi, một phần rất lớn, sự phát triển của những kỹ năng ngụy trang sự
chống đối đối với cha mẹ, giáo viên, ông chủ, cảnh sát và những dạng thức
của quyền lực khác. Những dạng thức của quyền lực có thể thay đổi, sự cấm
đoán có thể thay đổi, nhưng khao khát thẳm sâu trong tâm hồn là có thể kiểm
soát cuộc sống của ta thì vẫn còn đó.

Đạo lý làm người mang đến cho chúng ta một đơn thuốc mạnh mẽ cho
sức khỏe đạo đức; và nếu ai ai cũng hành xử theo đạo lý, thế giới này sẽ trở
thành một nơi tốt đẹp hơn nhiều. Không may thay, đó là việc đòi hỏi sự lựa
chọn một cách có ý thức.

Chúng ta được răn dạy là không được giết chóc, nhưng hơn 16 ngàn
người bị giết mỗi năm trên toàn nước Mỹ; và dưới danh nghĩa của tôn giáo
hay chính trị, hàng chục ngàn người đã thiệt mạng trong những cuộc xung đột
có vũ trang. Chúng ta được răn dạy là không được trộm cắp, nhưng hàng năm
có đến 10 triệu vụ cướp xảy ra. Chúng ta bị cấm không được ngoại tình, vậy
mà những nghiên cứu lại cho thấy rằng ít nhất một nửa những người đã lập
gia đình vẫn ngoại tình. Đã đến lúc thay lời răn dạy bằng lời cam kết.

Chúng ta nghĩ mình là ai thì sẽ trở thành

người như thế ấy
Cha mẹ là những người viết những dòng mở đầu cho vở kịch cuộc đời của
mỗi người. Và trong hầu hết thời gian tồn tại của mình, chúng ta đọc và biểu
diễn theo kịch bản được soạn sẵn đó. Tuy nhiên, bạn và tôi là một trong số
những người may mắn đã biết được cách cam kết một cách có ý thức đối với
những giấc mơ của mình. Nếu sâu thẳm trong tâm hồn, bạn cho rằng mình
chưa nhận thấy được toàn bộ năng lực tiềm ẩn và xứng đáng được nhiều hơn,
thì cuốn sách này là dành cho bạn – dành cho những ai sẵn sàng thay đổi,
xem tự do là món quà tuyệt vời nhất của nhân loại.

Đau buồn có rất nhiều trạng thái, hình thức. Nó có thể là những cuộc tấn
công của tâm trạng lo lắng, cảm thấy khó khăn hay chán nản; cũng có thể là
một nỗi đau hay mệt mỏi khôn nguôi.

Cuộc sống căng thẳng, quá tải là một trong nhiều lý do dẫn đến sự sút
kém về mặt thể chất như chứng mất ngủ, các vấn đề về tiêu hóa hay tổn
thương hệ miễn dịch. Các vấn đề về cân nặng, rối loạn ăn uống, đau nửa đầu
và huyết áp cao thường là những biểu hiện của sự rối loạn tiềm ẩn bên trong.
Nếu bạn đến gặp bác sĩ vì bất cứ lý do nào nói trên, chắc chắn bạn đã trải qua
khoảng thời gian đầy lo lắng, bực bội. Trên cương vị là một bác sĩ, tôi thường
hỏi một câu giống nhau cho tất cả các bệnh nhân của mình: “Anh/Chị có sẵn
lòng thay đổi nhằm có một kết quả khác tốt hơn hay không?”.

Giải phóng quá khứ

Việc nhận thức rằng chúng ta đi đến hoàn cảnh hiện tại theo con đường
như thế nào có một giá trị rất lớn. Những cung bậc tình cảm và các mối bận
tâm về sức khỏe thể chất có thể phản ánh một vấn đề bất hòa từ trước đó.
Việc nhận thức được mối liên hệ ở đây có thể mang đến lợi ích cho chúng ta,
miễn là chúng ta không làm tổn hại thêm vết thương hiện thời bằng cách dồn
quá nhiều trách nhiệm vào nó. Sống với một người cha hay cáu bẳn, bạn có
thể thông cảm được với triệu chứng hay cáu bẳn của chính mình. Nhận thức
được rằng bạn có một người mẹ lãnh đạm về mặt tình cảm có thể giúp bạn
hiểu được chứng rối loạn ăn uống hay những lo lắng mà mình đang gặp phải.
Nhìn vào quá khứ một cách thành thật có thể giúp chúng ta biết trân trọng
hoàn cảnh hiện tại của mình. Thậm chí, có những lúc, nó còn mang đến cho
chúng ta cảm giác tự do.

Tuy nhiên, cuộc sống này rất ngắn ngủi, và việc dành ra nhiều năm để cố
gắng soi vào quá khứ không phải lúc nào cũng là chiến lược hữu hiệu. Bạn có
thể hiểu được vì sao mình mắc phải sai lầm trong quá khứ, nhưng điều này lại
không thể giúp bạn có được sự lựa chọn thông minh hơn trong hiện tại.
Nguyên tắc quan trọng nhất của sự hàn gắn và biến đổi là: Để cuộc sống của
chúng ta thay đổi, bản thân chúng ta phải thay đổi.

Lập biểu đồ cho diễn biến cuộc đời mỗi chúng ta là một việc đòi hỏi sự
khéo léo và tính toán thời gian. Để có thể đưa ra được những lựa chọn tỉnh
táo trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta cần đến sự rõ ràng của mục đích và
sự trong sáng của ý định. Nó đòi hỏi sự cam kết.

Từ bỏ thói quen
 Dù có khả năng đưa ra những lựa chọn nhưng hầu hết chúng ta phản ứng
với hoàn cảnh chỉ theo một vài phương cách thông thường nhất định. Sống
trong một vòng tròn lặp đi lặp lại của những mối quan hệ cũ mòn, những
công việc nhàm chán đã giới hạn sự sáng tạo và khiến chúng ta bị tê liệt,
không nhận thấy được sắc màu đa dạng trong mỗi khoảnh khắc sống.

Hãy thừa nhận điều này, con người là một sinh vật sống theo thói quen.
Hầu như mỗi ngày, chúng ta đều thức dậy vào một thời điểm cố định nào đó,
dùng loại kem đánh răng đó và ăn bữa điểm tâm đó. Chúng ta đi trên con
đường quen thuộc đến công sở, lặp lại một vài công việc giống nhau ở văn
phòng. Về nhà, chúng ta lại dán mắt vào truyền hình, sau đó ăn tối và đi ngủ.
Không có lý do gì phải thay đổi khuôn mẫu đó nếu chúng ta đang có tất cả
những gì mình cần trong cuộc sống này. Nhưng nếu bạn nhận thấy cần phải
giải thoát những thói quen gây cản trở cho việc đạt đến hạnh phúc, tình yêu,
niềm vui và ý nghĩa trong cuộc sống của mình, thì sự cam kết là một lựa chọn
đúng đắn.

Một lời cam kết không bao hàm sự đe dọa, hướng dẫn hay gợi ý, theo
kiểu “Nếu không làm xong bài tập, con sẽ không được đi chơi” như các bậc
phụ huynh vẫn thường nói với con trẻ. Sự hàn gắn và biến đổi thật sự, lâu dài
ở người lớn chỉ có thể xảy ra thông qua sự cam kết.

Sự cam kết chống lại sự khẳng định

Khẳng định lặp đi lặp lại một điều gì đó hiếm khi dẫn tới những thay đổi
vĩnh viễn. Những người thành đạt không liên tục nhắc mình rằng: “Tôi là một
người giàu có”. Những người khỏe mạnh không đoan chắc lúc nào mình
cũng có thể kiểm soát được việc ăn uống. Những người ổn định về mặt tinh
thần không hẳn là những người tự tin trong cuộc sống. Những lợi ích lâu bền
hiếm khi đạt được chỉ dựa vào những lời khẳng định. Lợi ích xuất phát từ
cách cư xử; cách cư xử xuất phát từ sự cam kết. Vậy chúng ta muốn gì?
Chúng ta đã chuẩn bị thực hiện những bước đi để đạt được điều này chưa?

Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá, tìm ra hướng đi đúng đắn để có thể
được là chính mình và lắng nghe tiếng nói thúc giục của tâm hồn, rằng chúng
ta muốn được hạnh phúc, biết yêu thương, sống có ý nghĩa và mục đích.
Chú thích
 [1] Phương pháp phân loại tính cách dựa trên các nghiên cứu của nhà tâm
lý học người Thụy Sĩ Carl Gustav Jung (1961).
[2] Nhân vật trong bộ phim “Chiến tranh giữa các vì sao”.
[3] Nhân vật trong bộ phim “Chú bé Karate”.
[4] Nhân vật trong bộ phim “Chúa tể của những chiếc nhẫn”.
[5] Yama là Thần Chết.
[6] Một liệu pháp thư giãn của Ấn Độ thời xa xưa.