NGHỊ LUẬN XÃ HỘI

DẠNG 1: NGHỊ LUẬN VỀ HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

1. Mở đoạn:
- Dẫn danh ngôn nhận định liên kết với hiện tượng
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
2. Thân đoạn:
Bước 1: Giải thích, nêu biểu hiện của hiện tượng, vấn đề cần nghị luận.
- Vấn đề đó là gì?
- Thực trạng hiện nay của vấn đề đó như thế nào?
- Đánh giá ngắn gọn về mặt phải-trái, đúng-sai của vấn đề cần nghị luận.
Bước 2: Nguyên nhân của hiện tượng.
- Tại sao lại xảy ra hiện tượng ấy? (Khách quan; Chủ quan)
- Liên hệ với thực tế, nêu ví dụ điển hình về hiện tượng ấy.
Bước 3: Hậu quả/ Kết quả của hiện tượng.
- Hiện tượng ấy để lại hậu quả hoặc cho kết quả như thế nào? (đi từ bản thân=>
Gia đình => Xã hội)
Bước 4: Giải pháp của vấn đề.
- Chúng ta sẽ làm gì để giải quyết được vấn đề ấy? (Bản thân => Gia đình =>
Xã hội)
3. Kết đoạn:
- Khẳng định lại vấn đề.
- Liên hệ tới bản thân.
Danh ngôn nhận định dùng cho mở kết NLXH 200 chữ về hiện tượng đời
sống:
1. Trong thế giới này chúng ta xót xa không chỉ bởi lời nói và hành động của kẻ
xấu mà còn bởi cả sự im lặng của những người tốt (M.Luther King)
2. Lòng tốt là thứ ngôn ngữ mà người điếc có thể nghe và người mù có thể thấy
(Mark Twain)
3. Bạn đừng chờ đợi quà tặng bất ngờ từ cuộc sống mà hãy tự mình làm nên
cuộc sống (L. Tonxtoi)
4. Bạn không được chọn nơi mình sinh ra nhưng bạn được chọn cách mình sẽ
sống ( Theo Firt New)
5. Mỗi người phải là kiến trúc sư cho hạnh phúc của mình (Ngạn ngữ Anh)
DẠNG 2: NGHỊ LUẬN VỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ
1. Mở đoạn:
- Trích nhận định phù hợp với chủ đề.
- Dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận.
2. Thân đoạn:
Bước 1: Giải thích vấn đề.
- Chọn những từ ngữ, hình ảnh đặc sắc và giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng.
- Xâu chuỗi nội dung, vấn đề cần nghị luận qua ý kiến, tư tưởng ấy.
Bước 2: Bàn luận vấn đề.
- Trả lời câu hỏi "tại sao?"
- Đưa ra những lí lẽ sát đáng nhằm thuyết phục người đọc, người nghe.
- Đưa dẫn chứng phù hợp, chính xác sao cho bài viết có sự tin cậy.
Bước 3: Phê phán trái chiều.
- Phê phán, lên án, tố cáo những mặt trái của vấn đề.
- Mở rộng vấn đề.
Bước 4: Bài học nhận thức và hành động.
- Nhận ra tầm quan trọng của vấn đề.
- Trả lời cho câu hỏi: "Chúng ta nên làm gì?"
- Liên hệ bản thân.

3. Kết đoạn:
- Khẳng định lại vấn đề.
- Đưa nhận định kết phù hợp.
CHỦ ĐỀ 1.
Đề 1: Ý nghĩa của bến đỗ yêu thương trong cuộc sống
BƯỚC 1: MỞ ĐOẠN:
Nếu biết trăm năm là hữu hạn
Hà cớ gì ta không sống thật sâu.
Cuộc đời của con người thật ngắn ngủi. Vì vậy, chúng ta hiện hữu trên cõi đời
này không phải để tan biến như hạt cát vô danh mà cần phải sống trong cõi nhớ
của mọi người bằng cách sống thật sâu với trái tim yêu thương.
B2. GIẢI THÍCH:
Bến đỗ yêu thương là gì: Là nơi con người tìm được chỗ dựa, là sợi dây neo
vững chắc của yêu thương, là nơi con người nhận được sự quan tâm, che chở,
bảo vệ cả về vật chất lẫn tinh thần.
(Gia đình bạn bè, những người xung quanh, ngôi nhà đều có thể là bến đỗ yêu
thương)
B3: CHỨNG MINH:
Gia đình là chỗ dựa vững chắc nhất, là nơi ta tìm về mỗi khi hạnh phúc hay khổ
đau, thành công hay thất bại.
B4. Ý NGHĨA CỦA BẾN ĐỖ YÊU THƯƠNG TRONG CUỘC SỐNG CON
NGƯỜI.
- Khi chúng ta được neo đậu về bến đỗ yêu thương, chúng ta sẽ nhận về niềm
vui và hạnh phúc, bởi yêu thương như một phương thuốc kì diệu chữa lành, xoa
dịu vết thương và nỗi đau, góp nụ cười khi chúng ta thành công, giúp tạo dựng
niềm tin và hi vọng cho con người.
- Nến đỗ yêu thương sẽ cảm hóa con người, cho con người sức mạnh để vượt
qua khó khăn thử thách.
- Bến đỗ yêu thương còn giúp con người được sống một cuộc sống bình yên và
hạnh phúc trong thế giới tốt đẹp của đoàn kết, hòa bình, cảm thông, an yên. Bởi
người hạnh phúc nhất là người mang lại hạnh phúc cho nhiều người nhất
- Bến đỗ yêu thương còn giúp con người tạo nên sức mạnh, để vượt thoát nỗi cô
đơn, thói vị kỉ, để sống chan hòa, nhân ái, yêu thương và được mọi người trân
trọng, yêu mến.
- Nếu không có bến đỗ yêu thương thì con người sẽ rơi vào hố sâu của sự ngăn
cách, đứng trước hiểm họa khôn lường của chiến tranh, chết chóc, hận thù.
BƯỚC 5. Làm thế nào để tạo nên bến đỗ yêu thương
+ Để có thể trở thành bén đỗ yêu thương chúng ta có thể quan tâm, san sẻ cả về
vc và tinh thần trên cơ sở lá lành đùm lá rách.
+ Sẵn sàng tha thứ bao dung, mở rộng vòng tay nhân ái với mọi người
Có phải ai cũng biết sống với tình yêu thương, yêu thương như thế nào
cho đúng?
- Cuộc sống đang chà đạp lên nhau, để trái đất chỉ còn là một nấm mồ
hoang lạnh.
- Bên cạnh đó cũng có những con người có lối sống ích kỉ, chỉ biết nghĩ
cho bản thân mình, không bao giờ biết cho đi hoặc lối sống vị lợi,
- Hoặc cho đi chỉ mong nhận lại vì vậy họ chẳng bao giờ tìm được bến đỗ
yêu thương, bởi một ánh lửa sẻ chia là một ánh lửa lan tỏa, bàn tay có
rộng mở tran ban thì tâm hồn mới ngập tràn hạnh phúc.
- Tuy nhiên, yêu thương phải thực sự chân thành, bằng cái tâm của mình,
có sự tỉnh thức của lí trí
- Bước 6. Đưa ra bài học nhận thức và hành động
Đề 2: Vai trò của sự đồng cảm trong cuộc sống.
dẫn+ nêu luận đề + dẫn ý kiến.
- Bạn không được chọn nơi mình sinh ra nhưng bạn được chọn cachs mình sẽ
sống và cách sống mà tôi lựa chọn là thấu hiểu sự đồng cảm.
- GT: Đồng cảm là khả năng của con người khi biết rung cảm trước vui buồn
của người khác, đặt mình vào vị trí của người khác, thấu hiểu được tình cảm,
cảm xúc của người đó, những cảm nhận, những điều mà họ đã trải qua để lan
tỏa những điều tích cực và chia sẻ yêu thương vơi họ.
Vai trò của sự đồng cảm.
- Khi chúng ta đồng cảm với nỗi đau của người khác sẽ có những lời nói và
hành động đúng đắn, sẵn sàng chia sẻ thì ta sẽ tạo ra phương thuốc kì diệu chữa
lành xoa dịu vết thương và nỗi đau, giúp tạo dựng niềm tin và hi vọng cho
người khác và đem lại niềm vui cho chính mình.
- Đồng cảm sẽ tạo nên năng lượng hàn gắn thế giới, khiến con người xích lại
gần nhau, tạo dựng sức mạnh đoàn kết đẩy lùi những hiểm họa toàn cầu thì ta sẽ
nhận về cuộc sống bình yên và hạnh phúc trong thế giới tốt đẹp của hạnh phúc
yêu thương, hòa bình
- Đồng cảm khiến con người ta tạo ra sức mạnh để vượt qua nỗi cô đơn để sống
chan hòa, nhân ái, và được mọi người yêu mến.
-Nếu không có sự đồng cảm thì loài người sẽ trỏ nên vô cảm, lạnh lùng, rơi vào
hố sâu của sự cô đơn ngăn cách, đứng trước hiểm họa khôn lường của chiến
tranh, chết chóc hận thù.
=> Chúng ta thấy đồng cảm vô cùng cần thiết trong cuộc sống, biết đau nỗi đau
với người khác, vui cùng niềm vui của người khác, đặt mình vào vị trí của
người khác thì cuộc sống sẽ dễ chịu biết bao nhiêu.
Dẫn chứng : Mẹ Teresa tên thật là Agnes Bojaxhiu, nhưng tất cả mọi người
trên thế giới đều biết tới bà với cái tên Mẹ Teresa. Mẹ là một nữ tu công giáo,
đã dành trọn đời mình cho những người bất hạnh trên đời, từ những trẻ em mồ
côi sỗng vất vưởng lang thang ở Ấn Độ, cho đến những người nghèo khổ ,bệnh
tật ở Cancutan. Bằng công việc truyền giáo và từ thiện của mình, Mẹ Teresa đã
mang tình yêu thương, sự sẻ chia đến với những con người cùng cực. Mẹ trở
thành người phụ nữ nổi tiếng nhất và được kính trọng nhất thế kỷ 20.Là người
nhận được rất nhiều giải thưởng trong đó có giải Nobel hoà bình. Hiện nay trên
thế giới có hơ 4 nghìn anh chị em tu sĩ hoạt động trong hơn 107 nhà dòng do hội
truyền giáo bác ái của Mẹ sáng lập
Làm thế nào để có thể đồng cảm
- Quan tâm san sẻ với nhau về vật chất lẫn tinh thần .
- Sẵn sàng tha thứ bao dung, mở rộng vòng tay nhân ái với mọi nguười
Biết chắt chiu những hạnh phúc giản dị trong cuộc sống đời thường
Phê phán: người sống ích kỉ, chỉ biết nghĩ đến bản thân mình, không bao giờ
biết yêu thương đồng cảm Tuy nhiên yêu thương cần phải có sự thức tỉnh của lí
trí
- Bài học:Đồng cảm là điều cần có ở mỗi con người, đặc biệt là trong cuộc sống
hiện đại khi con người có xu hướng thu mình lại, quan tâm nhiều hơn đến bản
thân, đắm mình vào vỏ ốc của bản thân, thế giới ảo mà quên mất cuộc đời cần
nhiều sự sẻ chia của mọi người. Cần phải trân trọng và nâng niu những tấm lòng
trong xã hội …..

Chủ đề 2. VƯỢT LÊN THỬ THÁCH

Đề 1.Suy nghĩ về sức mạnh của tinh thần vượt khó
Dẫn+ nêu vấn đề:
- Khi chúng ta mong ước cuộc đời không có nghịch cảnh thì hãy nhớ cây sồi trở
nên mạnh mẽ trong gió ngược, kim cương được tạo nên bởi áp lực. Vậy thì bất
cứ điều gì đạt được trên cõi đời này đều trả giá bằng những nỗi đau khổ vĩ đại.
Cho nên ta càng thấm thía hơn ý nghĩa của tinh thần vượt khó.
Giải thích: Tinh thần vượt khó là nói đến sức mạnh nội tại của con người khi
con người sẵn sàng đối đầu với khó khăn, thử thách, nghịch cảnh, thất bại…
vượt lên để khẳng định giá trị bản thân, để cống hiến cho đời những giá trị đẹp.
(Khó khăn là điều không mong muốn, nhưng nếu gặp và biết cách vượt qua con
người sẽ tạo ra được giá trị riêng để trở nên có ích, truyền cảm hứng cho người
khác)
Dẫn chứng: Abraham Lincoln
Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ đã từng thất bại với 2 công ty và 8 lần bầu cử
những ngày đầu khởi nghiệp. Đau lòng hơn, khi kết hôn với Mary Todd, ông đã
có 4 người con nhưng 3 trong số đó bị chết vì bệnh tật – gây ra cho Lincoln
chứng trầm cảm nghiêm trọng. Đến năm 1860, Lincoln trúng cử tổng thống và
chính sách giải phóng nô lệ da màu đã đưa tên tuổi của ông thành một mốc son
chói lòa trong lịch sử nước Mỹ.
Tại sao con người lại cần sức mạnh của tinh thần vượt khó
- Trên con đường chinh phục hạnh phúc, thành công ai cũng có thể gặp chông
gai, thử thách, thậm chí những thất bại đớn đau. Khi đó con người cần sức mạnh
của tinh thàn vượt khó. Vì tinh thần ấy sẽ tạo nên một quyết tâm nội tâm khiến
chúng ta chịu đựng được mọi khó khăn, thử thách và chiến thắng nghịch cảnh
để bước tiếp và đi đến hành động cuối cùng. Đó là động lực để con người vượt
lên nghịch cảnh
- Tinh thần vượt khó khuyến khích thực hiện ước mơ, biến điều không thể thành
điều có thể để đạt được thành tựu, tôi luyện cho con người những phẩm chất
đẹp: ý chí, nghị lực, niềm tin, kiên trì, bản lĩnh… từ đó lan tỏa nguồn năng lực
tích cực trở thành niềm cảm hứng cho mọi người
- Vượt khó là một phẩm chất tốt đẹp để con người tỏa rạng trong gian lao, thử
thách.
- Nếu không vượt qua thử con người sẽ mất niềm tin và không thể phát triển
được
Làm thế nào để vượt khó.
- Trau dồi trí tuệ, ý chí, nghị lực, niềm tin, tin vào năng lực bản thân và vượt
qua nỗi sợ hãi từ bên trong
- Dám nghĩ, dám làm, dám đối đầu với thủ thách để theo đuổi mục tiêu
Phê phán:
- Tiếc thay vẫn có những kẻ lười biếng, hèn nhát, dễ buông xuôi, đàu hàng số
phận.
- Khi cuộc đời cho bức tranh màu đen, phải vẽ lên đó những vì sao lấp lãnh
- Vượt khó nhưng cũng cần bản lĩnh, sáng tạo và năng lực tiềm ẩn của bản thân
- Vượt khó với sức sống dẻo dai, bền bỉ, luôn luôn có ánh sáng ở dưới đường
hầm, nên chúng ta cứ hướng về phia mặt trời, bóng tối sẽ ngả sau lưng bạn.
Bài học + chốt kết đoạn:
- Tinh thần vượtkhó là phẩm chất quý báu của con người. Hãy trau dồi sức
mạnh của bạn từ bên trong để sẵn sàng đối đàu và chien sthawngs thử thách

Đề 2: Suy nghĩ sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống. ( Đề 2019)
Dàn ý:
Giữa lớp sỏi đá khô cằn, nếu có đủ nghị lực sống, cây hoa dại vẫn tốt lên và nở
ra những chùm hoa tươi đẹp. Đó là bài học quý giá giúp ta không ngại khó
khăn, thử thách, không ngừng nỗ lực vươn lên trong cuộc sống
- Giải thích: Sức mạnh ý chí ý chí nói đến những con người có nội lực, có khả
năng tự xác định mục đích cho hành động và hướng hành động của mình, có
khả năng quyết tâm khắc phục khó khăn để đạt cho kỳ được mục đích đó.
- Ý chí có sức mạnh như thế nào?
+Cuộc sống luôn tồn tại khó khăn thách thức, ý chí xuất hiện đúng lúc sẽ thôi
thúc con người dũng cảm đương đầu và sẵn sàng vượt qua, biến khó khăn
thành hành động, biến nguy thành cơ, khiến điều không thể trở thành có thể
giúp con người làm nên kì tích trở nên phi thường…
+ Ý chí nuôi dưỡng khát vọng hun đúc lí tưởng giúp con người nỗ lực cống
hiến cho cộng đồng những giá trị đẹp.
( Lấy dẫn chứng: Legson Kayira ( người nước cộng hòa Malawi). Xuất thân từ
một bộ tộc nghèo, anh đã có cuộc bộ hành vĩ đại đi từ Nyasaland lên phía Bắc đi
về hướng Đông tới Cario ( Ai Cập) để lên tàu sang Mỹ tìm kiếm tấm bằng Đại
học, vượt hơn 5000 km đi bộ qua 160 bộ tộc nói hơn 50 thứ tiếng khác nhau.
Cuối cùng hơn hai năm sau anh cũng đặt chân lên đất Mỹ và nhận được học
bổng ở trường ĐH. Anh nổi tiếng với câu nói Tôi không tin rằng số phận tạo ra
tôi, chính tôi mới là người tạo ra số phận của mình)
- Phê phán:+ Một bộ phận thiếu ý chí luôn sợ hãi buông xuôi đầu hàng trước
thử thách
+ Ý chí không thôi chưa đủ mà con người còn cần trí tuệ niềm tin, hiểu được
năng lực bản thân ...
- Bài học:
+ Chốt kết đoạn: Ý chí tạo nên sức mạnh vì vậy con người cần sẵn sàng mạo
hiểm, dám nghĩ dám làm để tôi luyện mình bởi Trên đời này làm gì có đường,
người ta đi mãi thành đường thôi (Lỗ Tấn)

CHỦ ĐỀ 3: SỐNG ĐẸP.

I. Các khái niệm của chủ đề sống đẹp.
1. Cống hiến:Là mong muốn đem đến cho đời những giá trị đẹp, dâng tặng
công sức, tình yêu, rí tuệ không hạn định. Cống hiến là lí tưởng sống đẹp của
con người với niềm tin và đam mê mãnh liệt, đem lại lợi ích cho bản thân, gđ
và cộng đồng.
2. Thành công: là hoàn thành công việc của mình đề ra một cách tốt đẹp, đạt
được mục đích như dự định ban đầu, là kết quả của quá trình con người phấn
đấu vươn lên đến một cái đích nào đó khi đã vượt qua khó khăn, thử thách.
3. Trách nhiệm : Là việc mỗi người phải làm và có ý thức với việc làm đó.
4. Tự lập là khả năng tư duy hành động độc lập, tự mình tạo ra giá trị riêng có
thể làm chỗ dựa cho người khác và cho chính mình. Đó là cách sống tự quyết
định, tự hành động, tự lựa chọn cho mình một con đường trong tương lai.
5. Trì hoãn là xu hướng của con người khi làm chậm lại, chưa muốn
làm ngay một công việc phải làm, hoặc chờ đợi một thời gian sau đó
mới thực hiện.
6. Tự trọng là biết coi trọng và giữ gin phẩm cách, biết điều chỉnh hành
vi của mình cho đúng với chuẩn mực xã hội.“Ngay cả khi trong túi
hết tiền, cái mũ trên đầu anh cũng phải đội cho ngay ngắn.” (Ngạn
ngữ Tây Ban Nha)
7. “Tuổi trẻ là những công dân ở lứa tuổi tuổi thanh niên, là những
người đủ điều kiện và nhận thức về vai trò, trách nhiệm của mình
với gia đình, xã hội và đất nước.”“Tuổi trẻ là những con người tràn
đầy khát vọng, luôn ấp ủnhững ước mơ, hoài bão về một tương lai
tươi sáng.”
7. Tương lai là khoảng thời gian gần hoặc xa sắp tới, là những sự việc,
hành động chưa xảy ra, con người có thể lên kế hoạch làm chủ và thực
hiện được những sự việc đó.”
8. Bình tĩnh là luôn giữ được thái độ bình thường, làm chủ được hành
động, không hốt hoảng, không luống cuống, không nóng vội.”
9. “Chăm chỉ là sự cố gắng, nỗ lực làm một việc nào đó để đạt được
kết quả tốt nhất.”
10 Cống hiến là sự hy sinh của bản thân, không màng đến lợi ích cá
nhân mà làm việc hết mình vì người khác, vì một tập thể, một cộng
đồng.”
“Thước đo của cuộc đời không phải thời gian, mà là cống hiến.”
(Peter Marshall)
“Sống là cho không chỉ nhận riêng mình.” (Tố Hữu)
11. Đam mê là khi chúng ta có cảm hứng, yêu thích một công việc, một
lĩnh vực nào đó và dồn toàn tâm toàn ý, dành hết thời gian, công sức,
không ngừng nghỉ để theo đuổi nó.”
12. Ước mơ: Là những mục tiêu, hoài bão, mong muốn, khát khao mà
chúng ta mong muốn đạt được để tạo nên những giá trị tích cực cho
cuộc sống.
13. Sống là chính mình là được sống với chính con người mình, theo
dduoir những ước mơ và mục tiêu của mình, không phụ thuộc vào
người khác hoạc là bản sao của người khác.
14. Tự do: Là tình trạng cá nhân không bị ép buộc, có cơ hội để lựa
chọn và hành động theo đúng ý chí, nguyện vọng của mình.
15. Động lực là động cơ thúc đẩy con người hành động, là mục đich
chủ quan mà chúng ta muốn đạt được thông qua quá trình hoạt động
của mình.”
16. Hành động là quá trình thực hiện, biến ước mơ, ý tưởng, dự định
thành thực tiễn, đem lại kết quả nhất định.”
17. Học tập là quá trình tiếp thu những kiến thức mới, kỹ năng mới, bổ
sung trau dồi các kiến thức nâng cao từ các kiến thức cơ bản mà bản
thân đã được học từ trước
18. Lý tưởng: Là những mục đích tốt đẹp mà mỗi con người muốn
hướng tới, là mục tiêu tốt đẹp, tích cực mà mỗi người mong muốn đạt
được trong cuộc sống.
19. sáng tạo: Là tạo ra những ý tưởng những sáng kiến mới có thể ứng dụng
vào cuộc sống.
 20. Hành động: Là quá trình thực hiện, biến ước mơ, lí tưởng, dự định thành
thực tiến, đem lại kết quả nhất định.
21. Lao động: Là quá trình làm việc tạo ra của cải vật chất phục vụ cuộc sống
của mỗi con người và góp phần làm cho xá hội thêm giàu đẹp hơn.
22. Những điều bé nhỏ là những điều giản dị, luôn tồn tại trong cuộc sống của
chúng ta, đôi khi chính những điều bé nhỏ ấy lại là yếu tố tích cực làm nên ý
nghĩa cho cuộc sống.
13. Anh hùng giữa đời thường. Là những con người bình thường trong đời
sống nhưng có những hành động đẹp, việc làm tích cực, có ý nghĩa để cuộc
sống trở nên tốt đẹp hơn.
II. Một số dạng đề.
Đề 1. Ý nghĩa của cách sống: can đảm để theo trái tim và trực giác của
mình.
MỞ ĐOẠN:
Bạn không được chọn nơi mình sinh ra, nhưng bạn được chọn cách mình sẽ
sống và cách sống mà tôi lựa chọn là dám can đảm để sống theo trái tim và trực
giác mách bảo..
Giải thích: Can đảm theo trái tim và trực giác của mình là dám nghĩ, dám làm
theo điều mình thích, theo đuổi đam mê và khát vọng của bản thân, với những
điều mình cho là đúng, dám sống là chính mình không bị chi phối bởi những
định kiến, hiệu ứng đám đông và những giáo điều…
- Ý nghĩa của cách sống can đảm
+. Sống can đảm theo trái tim và trực giác mách bảo sẽ khai phá được sức
mạnh tiềm ẩn bên trong mình, dám nghĩ dám làm, đạt được tự do về tâm hồn,
phá bỏ mọi xiềng xích và giới hạn bản thân, có cơ hội phát sáng những phẩm
chất, trí tuệ để làm những việc lớn lao, biến những việc không thể trở thành có
thể, có cơ hội khám phá vẻ đẹp cuộc sống khiến cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn
+ Khi dám sống theo lời mách bảo của trái tim và trực giác với tiếng nói sâu
thẳm bên trong con ng,ta sẽ định danh và tạo dấu ấn cá nhân khiến con
người có cơ hội cống hiến và đem lại những giá trị tốt đẹp cho xh
+ Những ước muốn trong sâu thẳm của trái tim chính là động lực thôi thúc
chúng ta tiến về phía trước bởi lẽ chỉ khi ta yêu thích, đam mê một điều gì ta sẽ
dành trọn sức lực, tâm huyết của mình để thực hiện điều đó
+ Lắng nghe tiếng nói bên trong ta sẽ có được niềm hạnh phúc khi được
sống là mình, được trung thực đến vô ngần, được sống với niềm đam mê của
chính mình, được làm những điều mình thích, được bước đi theo tiếng gọi của
con tim mình thì cuộc sống sẽ thoải mái, dễ chịu biết bao, ta sẽ thấy cuộc đời
mình ngập tràn ý nghĩa.
DẪN CHỨNG: Thế hệ ông cha ta ngày trước là biểu tượng sáng ngời cho lòng
dũng cảm, kiên cường chống lại kẻ thù xâm lược để bảo vệ đất nước, không
ngại đổ máu, hy sinh. Người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành một phần
nhờ có lòng dũng cảm đã sẵn sàng ra đi tìm đường cứu nước cho dân tộc, Trên
thế giới, Thomas Edison có lẽ sẽ chẳng thể phát minh ra điện, một bước tiến
trong lịch sử phát triển của nhân loại nếu không có sự dũng cảm đối mặt với bao
khó khăn, thất bại trong quá trình nghiên cứu.
- Làm thế nào để can đảm theo trái tim và trực giác mách bảo
+ Trau dồi trí tuệ, tự tin vào năng lực của bản thân
+ Dám nghĩ, dám hành động, đối đầu với thử thách gian nan, theo đuổi đến
cùng mục tiêu.
- Phê phán : những người không dám sống là chính mình, sống theo đám đông,
để trở thành tầm gửi
c. Chốt đoạn: Bài học+ kết
Những người trẻ tuổi như chúng ta dường như đang chênh chao giữa những
mong muốn của bản thân và hiện thực cuộc đời, trong những giây phút như thế
hãy cứ là chính bạn, sống trọn vẹn cuộc đời mình với những khát khao, đam mê
cháy bỏng trong tim như Steve Jobs từng nói “Hãy cứ khao khát, hãy luôn dại
khờ”.

Đề 2. Ý nghĩa của lối sống có trách nhiệm.

B1; Dẫn dắt+ nêu luạn đề + dẫn ý kiến
B2: Sống có trách nhiệm là làm tròn bổn phận, nghĩa vụ với xã hội, gia đình
và bản thân… Dám làm, dám chịu trách nhiệm về những hành động của bản
thân
Bước 3: Bàn luận vấn đề: Ý nghĩa của lối sống có trách nhiệm
- Người có tinh thần trách nhiệm sẽ dốc hết sức lực và nhiệt huyết để hoàn
thành công việc, dù việc to hay nhỏ, dù khó khăn đến mấy vẫn cố gắng để hoàn
thành. Kể cả khi phạm lỗi họ cũng dũng cảm đối mặt với lỗi lầm mà mình gây
ra, không né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, sẵn sàng sửa sai và nhận lỗi.
- người sống có trách nhiệm còn dễ dàng vươn đến thành công trong công
việc và cuộc sống, khẳng định giá trị bản thân, mang đến hạnh phúc cho mọi ng
- Khai phá được sức mạnh nội lực của bản thân. Bở họ là người dám nghĩ,
dám làm, có trách nhiệm với những hành động của mình. Chính điều đó là bệ
phóng thôi thức họ nỗ lực cống hiến và tạo ra những cơ hội cho bản thân, tạo ra
những giá trị tích cực cho cs.
- Luôn được mọi người yêu mến tin tưởng, Chính họ đã lan tỏa những giá trị
ấy đến với mợi ng
- Góp phần giữ gìn và phát triển đất nước. Bởi Sống có trách nhiệm không
chỉ mang lại lợi ích cho bản thân mà còn lan tỏa đến xã hội. Chỉ cần một hành
động nhỏ hôm nay, bạn có thể trở thành người có trách nhiệm và góp phần vào
sự phát triển của xã hội.
DẪN CHỨNG:
Trước 6700 cây xanh bị chặt hạ, người dân Hà Nội đã phát động phong trào
trồng cây, thắt nơ vàng trên thân cây. Thể hiện trách nhiệm của công dân đối
với môi trường sống.
Trước việc chuẩn bị xây cáp treo vào hang Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế
giới, khiến cảnh quan nơi đây có nguy cơ bị hủy hoại, cư dân mạng Việt Nam
đã lập chiến dịch bảo vệ hang Sơn Đoòng, tuyên truyền để mọi người coi trọng
Sơn Đoòng và kêu gọi mọi người bảo vệ cảnh quan vô giá đó.
Bước 4. Làm thế nào để sống có trách nhiệm
- Với xã hội: Làm tròn trách nhiệm công dân, sống có ích, biết cống hiến cho
cộng đồng xã hội
- Với gia đình: Sống có trách nhiệm với gia đình, yêu thương kính trọng cha
mẹ, giúp đỡ và chăm sóc người thân
- Với bản thân: không ngừng nỗ lực vươn lên tu dưỡng và rèn luyện bản thân
Sống có trách nhiệm là một chuẩn mực đánh giá nhân cách, sự trưởng thành
của con người, là một hành động thể hiện giá trị bản thân mỗi người.
Bước 5: Bên cạnh đó vẫn còn có nhiều người vô trách nhiệm, chỉ nghĩ về lợi ích
của bản thân mà quên đi lợi ích với cộng đồng, gia đình, xã hội. Lối sống vô
trách nhiệm làm băng hoại đạo đức gia đình, gây tổn hại cho xã hội và chính cá
nhân đó.
Đề 3: Suy nghĩ về sứ mệnh “đánh thức tiềm lực đất nước”.
- Mở đoạn:
- Lòng yêu nước không phải là những cơn bùng phát cảm xúc cuồng nhiệt,
ngắn ngủi mà là sự cống hiến thầm lặng và ổn định của cả một đời người (A.
Stevenson). Có lẽ vì thế mà mỗi con người cần phải ý thức được sứ mệnh của
mình đối với Tổ quốc quê hương. Và sứ mệnh cao quý nhất của con người là
tham dự vào việc đánh thức tiềm lực của đất nước.
-Giải thích:
+ Sứ mệnh đánh thức tiềm lực là nhiệm vụ quan trọng và thiêng liêng của mỗi
người về việc khơi dậy, phát huy những sức mạnh của dân tộc về môi trường
tự nhiên, văn hóa, xã hội của đất nước.
- Tại sao phải đánh thức tiềm lực đất nước?
+ Việt Nam ta “rừng vàng biển bạc” nhiều tài nguyên đất đai, biển, khoáng sản
và con người…Kinh tế - xã hội đang trong thời kì hội nhập, đất nước công
nghiệp hóa hiện đại hóa.
+ Tiềm năng mới chỉ ở dạng thức tiềm tàng cần có cách đánh thức các tiềm
năng ấy.
- Làm gì đề đánh thức tiềm lực đất nước?
+ Trước hết phải hiểu rõ những tiềm năng ta có, những thế mạnh về thiên
nhiên, về con người trong bối cảnh của hội nhập và phát triển hiện nay. Từ đó,
có những giải pháp, hành động cụ thể để khai thác, sử dụng hợp lí các tiềm
năng đất nước.
+ Coi trọng khai thác tiềm năng, nguồn lực con người tránh chảy máu chất
xám…
+ Cá nhân cần học tập, lao động sáng tạo để cống hiến cho đất nước.
( Lấy dẫn chứng: Đặng Lê Nguyên Vũ, Phạm Nhật Vượng…)
 - Phê phán: Chưa ý thức sứ mệnh của mình, thiếu tình yêu trách nhiệm với tổ
quốc…
- Bài học nhận thức và hành động:
+ Biết sử dụng tiết kiệm tài nguyên, khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên
quý giá để phát triển bền vững
+ Đánh thức tiềm năng đất nước là sứ mệnh chung của mỗi người Việt Nam
yêu nước
- Chốt kết đoạn: Sứ mệnh của mỗi cá nhân là phải góp phần đánh thức những
tiềm năng, tiềm lực của đất nước để góp phần cho đất nước ngày càng phát
triển. Bởi “Tổ quốc quan trọng hơn sinh mệnh,là cha là mẹ của chúng ta,là đất
đai của chúng ta”(Marie Curie).

CHỦ ĐỀ 4. TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC

Đề 1. Vai trò của việc giữ gìn tiếng nói dân tộc.
*. Mở đoạn: Thần đồng Đỗ Nhật Nam từng chia sẻ “Tiếng Anh giúp em đi xa,
tiếng Việt giúp em về gần”
* Giải thích: Tiếng việt là ngôn ngữ chung của dân tộc việt nam, là bản sắc,
linh hồn của dân tộc Việt. Giữ gìn được tiếng nói dân tộc là giữ gìn được bản
sắc văn hóa và cũng là giữ gìn được đất nước.
* Vai trò của việc giữ gìn tiếng nói dân tộc.
- Tiếng nói dân tộc cho ta sức mạnh phi thường để có khả năng chống lại vi rút
ngoại lai, và các thế lực thù địch.
- Tiếng nói dân tộc hay còn gọi là tiếng mẹ đẻ chính là sợi dây gắn bó xuyên
suốt trong quá trình hình thành nhân cách và tâm hồn con người. Giữ gìn tiếng
nói dân tộc chính là cách chúng ta giữ gìn những kỉ nệm quý giá, là cách chúng
ta trân trọng chính mình và cuộc sống.
- Tiếng nói dân tộc là linh hồn, là bộ mặt riêng biệt là niềm tự hào sau sắc của
mỗi quốc gia dân tộc. Vì vậy, việc gữ gìn tiếng nói dân tộc là cách chúng ta giữ
gìn đất nước, lan tỏa và quảng bá vẻ đẹp văn hóa của dân tộc rộng khắp thế giới
. Trải qua tg, tiếng nói đã trở thành một phần tâm hồn, lối sống của người việt
không ngừng giữ gìn, cải tiến tiếng Việt, làm cho tiếng Việt ngày càng phong
phú, giàu và đẹp, luôn là niềm tự hào của con người Việt Nam trước bạn bè
quốc tế.
- Giữ gìn được tiếng nói dân tộc, ta mới có cơ sở và nền tảng vững chắc để tiến
xa hơn trong việc bảo vệ văn hóa và chủ quyền đất nước.
- Giữ gìn tiếng nói dân tộc là trách nhiệm của toàn dân. Giữ gìn tiếng nói dân
tộc chính là cách ta thực hiện sứ mệnh và nghĩa vụ thiêng liêng của mình với
đất nước.
- Ngày nay, việc giữ gìn tiếng nói dân tộc lại càng cần thiết hơn bao giờ hết, bởi
nó tạo sức mạnh cho công cuộc phát triển đất nước, giúp ta hào nhập mà không
hòa tan.
*. Dẫn chúng: Cộng đồng người việt trên thế giới vẫn dạy con bằng tiếng Việt,
đoàn tụ với nhau trong các ngày lễ lớn.
* Làm thế nào để giữ gìn tiếng nói dân tộc. Mỗi chúng ta phải có ý thức trong
việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng nói dân tộc
*. Mở rộng: Hiện tượng các bạn trẻ hiện đại thích những thứ mới lạ, nhưng
phong cách Tây hóa thì việc sử dụng ngôn ngữ lai Tây, Tiếng Anh xen lẫn
Tiếng Việt trong cuộc sống hiện đại lại trở nên nhiều hơn và phổ biến hơn.
*. Bài học chốt đoạn:
Là con dân việt Nam, chúng ta hãy luôn tự hào về ngôn ngữ dân tộc mình, giữ
gìn và phát triển để ngôn ngữ đó ngày càng giàu đẹp như HCM từng mong ước
“ Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc.
Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng
khắp “

CHỦ ĐỀ 5 THỜI GIAN VÀ SỐNG ĐẸP

1. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi sót xa ân hận vì
những năm tháng đã sống hoài, sống phí ( Nikolai Alexevich Ostrovsky)
1. Cái chết không phải là điều mất mát ớn nhất trong cuộc đời. Mất mát lớn nhất
là để cho tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống ( Nooc man Kusin)
3. Nếu yêu cuộc sống thì hãy tiết kiệm thời gian( Ngạn ngũ Nhật)
4. Mọi tiết kiệm, suy cho cùng là tiết kiệm thời gian( Các mác)
1. Mở đoạn:

1. Sự cần thiết phải trân trọng cuộc sống mỗi ngày.

Dàn ý:
- Dẫn dắt + Luận đề+ Ý kiến:
“Nếu biết trăm năm là hữu hạn/ Cớ gì ta không sống thật sâu” ( Phạm Lữ
Ân). Đời người ngắn lắm ta chỉ còn một cách vượt lên sức mạnh hủy diệt
của thời gian bằng cách trân trọng cuộc sống mỗi ngày.
- Giải thích:
+ Trân trọng cuộc sống mỗi ngày là cách con người biết quý trọng từng
khoảnh khắc của thời gian, biết ơn cuộc sống, sống hết mình cho hiện tại để
tận hưởng và tận hiến những điều tốt đẹp nhất.
+ Vì sao phải trân trọng cuộc sống mỗi ngày?
* Thời gian tuyến tính một đi không trở lại, những gì đã qua không trở lại.
Thời gian của con người là hữu hạn, con người chỉ có thể làm cho đời mình
trở nên ý nghĩa bằng cách sống hết mình từng phút giây của cuộc đời.
* Biết trân trọng cuộc sống con người có cơ hội trải nghiệm những giá trị
quý giá mà cuộc đời mang lại, biết tận dụng thời gian, nắm bắt cơ hội tạo ra
giá trị cống hiến cho đời những điều tốt đẹp
* Trân trọng cuộc sống sẽ giúp ta sống đúng với đam mê khát vọng khai phá
sức mạnh bản thân để biến điều không thể trở thành có thể, để yêu cuộc
sống và yêu chính mình
DẪN CHỨNG:
 Hoa hậu Hòa bình thế giới Nguyễn Thúc Thùy Tiên là một nhân chứng sống
cho việc trân trọng cuộc sống để từ đó cô đã nỗ lực vượt qua mọi khó khăn,
thử thách, chạm đến chiếc vương miện quý giá.
Chương trình “Ranh giới” của Đài Truyền hình Việt Nam để thấy có những
y bác sĩ và bệnh nhân mắc Covid-19 đang cố gắng hết sức để giành lấy sự
sống từ con Covid-19 tử thần.
Mahatma Gandhi: Ông là một nhà lãnh đạo và triết gia Ấn Độ, người đã
khuyến khích trân trọng cuộc sống và tôn trọng sự tồn tại của mọi loài sinh
vật. Ông ta thúc đẩy sự phi violence và bảo vệ môi trường.
Người phụ nữ trẻ Elora Hardy đã rời bỏ công việc thiết kế thời trang đắt đỏ
ở New York để trở về Bali và xây dựng nhà từ tre. Sau đó, cô đã sử dụng kỹ
thuật này để trồng cây trong khu đô thị và tái tạo một phần của hệ sinh thái
tự nhiên. Bằng việc tạo ra không gian xanh trong thành phố, cô hy vọng
khuyến khích mọi người trân trọng cuộc sống và giữ gìn môi trường.
+ Sống như thế nào là trân trọng cuộc sống mỗi ngày?
* Mỗi con người cần trân trọng phút giây hiện tại mà ta đang sống. Hãy
sống như ngày hôm nay là ngày cuối cùng, sống nhiệt tình tâm huyết, đam
mê tích cực, sống tận hiến tận hưởng. Chúng ta không thể níu giữ một ngày
nhưng chúng ta có thể làm một ngày giàu thêm ý nghĩa
* Biết ơn cuộc sống để được tắm mình trong tình yêu vô hạn định và hạnh
phúc của thiên nhiên (Lấy dẫn chứng: Nhà thơ Xuân Diệu…)
- Phê phán:
+ Những kẻ để thời gian hủy diệt kéo lê mình đi bằng cách sống mờ nhạt vô
danh không ước mơ không hy vọng, không lao động, sáng tạo … sống một
đời thừa.
+ Dùng thời gian vào những trò vô bổ, sống gấp hưởng thụ, chạy theo cám
dỗ vật chất và lạc thú sai lầm cũng là đang để thời gian hủy diệt mình.
- Bài học + Chốt kết đoạn:
+ Sống trọn vẹn trong từng khoảnh khắc, sống đẹp, sống hết mình, để vượt
lên sự hủy diệt của thời gian và sự hữu hạn của đờì người. Hãy sống cho
tròn đầy sự có mặt trên đời và ngập tràn cõi hư không. Bởi “Đời người chỉ
sống có một lần phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những thnags năm
đã sống hoài sống phí” ( Otropxki)

Đề 2: Tầm quan trọng của việc định hướng tương lai

*.Mở đoạn:
Tương lai là những điều sắp đến mà chúng ta sẽ không thể biết trước được. Tuy
nhiên, tương lai của bạn có tương sáng hay không lại phụ thuộc vào chính bản
thân và sự nỗ lực của bạn ở hiện tại.
* Giải thích:
Tương lai là khoảng thời gian gần hoặc xa sắp tới, là những việc, hành động
chưa sảy ra, con người có thể lên kế hoạch và làm chủ, thực hiện n hững được
hành động đó. Định hướng tương lai có vai trò quan trọng đối với con người
trong cuộc sống, như chiếc la bàn của các thủy thủ, như ngọn hải đăng giữ biển
khơi.
* Bàn bạc mở rộng vấn đề:
- Tầm quan trọng:
+ Định hướng tương lai có tầm quan trọng là giúp ta xây dựng được một lộ trình
rõ ràng. Có kế hoạch cho từng giai đoạn cụ thể giúp cho giấc mơ, mục tiêu của
chúng ta nhanh trở thành hiện thực.
+ Định hướng trước tương lai giúp chúng ta có thời gian và cơ hội tìm hiểu
nghien cứu những vấn đề liên quan đến mục tiêu của mình góp phần định
huwongs trước những khó khăn, rủi ro không đáng có, giảm thieur những sai
lầm thất bại.
+ Định hướng tương lai giúp ta định hình được các đich cần đến, ssoongs có
mục tiêu, lý tưởng để có quyết tâm nỗ lực đạt được kết quả như mong muốn
+ Định hướng tương lai giúp chúng ta xử lí tình huống một cách nhanh chóng,
nhạy bén, xây dựng cho ta những kĩ năng mềm cần thiết.
+ Những định hướng này xuất phát từ năng lực, điều kiện và sở trường của mỗi
người nên có thể giúp ta được làm công việc theo đúng sở trường, trở thành
đúng hình mẫu mà mình muốn hướng tới
+ Định hướng tương lai tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững
+ Nếu không có định hướng tương lai, con người rất dễ rơi vào hố sâu của sự ù
lì, trì trệ.
- Làm thế nào ta có thể định hướng tương lai?
+ Mỗi người cần hiểu biết, nhạy bén, nắm bắt xu thế của XH cũng như tư vấn
của những người xung quanh. Bởi không có gì tuyệt đối và công việc định
hướng cũng vậy, ta chỉ có thể làm nhưng việc ta cho là phù hợp và kiên nhẫn
theo đuổi nó.
Dẫn chúng: Tỉ phú: Mark Zuckerberg, Bill gate,
Mở rộng: Những con người không có định hướng cho tương lai
Bài học: Định hướng tương lai như bản thiết kế được vẽ trước, có thể rất rõ
ràng, đúng đắn nhưng cũng có thể xuất hiện những khó khăn, như viecj đi
thuyền trên biển có thể gặp bão giông bất chợt, những lúc như thế việc định
hướng sẽ giúp ta vững vàng hơn.
CHỦ ĐỀ 6 : HỌC VẤN, TRI THỨC

1. Tầm quan trọng của tinh thần tự học.

Để có thể tạo ra thiên đường trên mặt đất, khám phá thế giới và hoàn thiện bản
thân thì tinh thần tự học là điệu vô cùng quan trọng
-- Để theo kịp guồng quay của xá hội trong một thế giới phẳng thì tinh thần tự
học là điều vô cùng cần thiết.
- Giải thích : Tinh thần tự học là việc bản thân tự tìm tòi học hỏi những điều
chưa biết để mở mang đầu óc và nâng cao kiến thức của mình mà không phải
chờ đợi sự dạy dỗ, chỉ bảo của người khác.
* Bàn : Tầm quan trọng của tinh thần tự học
- Tự học giúp ta chủ động tìm kiếm và khám phá những nguồn tri thức bổ ích,
có khả năng tự rút ra những bài học quý giá cho riêng mình mà không phụ thuộc
vào bất kì ai. Bở mỗi người sẽ có một cách chọn lọc kiến thức khác nhau, nên
việc tự học sẽ tạo ra màu sắc riêng cho mình, làm phong phú và giàu có những
hiểu biết của bản thân.
- Tự học giúp chúng ta có khả năng lưu giữ và ghi nhớ kiến thức sâu hơn so với
những gì được truyền dạy. Bởi đó là cả quá trình ta phải mày mò, khám phá.
Hành trình khám phá càng gian nan càng kích thích con người ham học hỏi bên
trong ta, càng khiến ta ghi nhớ chicnhs xác tỉ mỉ cả quá trình, chứ không đơn
thuần là kết quả ta nhìn thấy.
- Tự học tạo ra cho chúng ta một con người năng động, sáng tạo, có tư duy và
phẩm chất đạo đức tốt, biết phát hy tối đa điểm mạnh và khác phục điểm yếu.
- Tự học giúp phát ta khai phá được sức mạnh tiềm ẩn trong con người mình,
biến việc không thể thành việc có thể, khai phá được sức mạnh nội tại của bản
thân để định danh và tạo dấu ấn con người cá nhân.
- Tự học tạo ra sự kiên trì, bền bỉ ở con ng, bởi đó là cả một quá trình lâu dài,
vất vả đòi hỏi con người phải thật cố gắng, nỗ lực.
- Tự học giúp chúng ta khám phá ra con người bên trong mình với năng khiếu,
sở thích và đam mê để chúng ta có định hướng đúng đắn. Bởi trong quá trình tự
học, tự rèn luyện con người tìm ra đam mê hứng thú của mình, làm điều mình
thích, thích điều mình làm mà không phụ thuộc ai.
*. Dẫn chứng: Mạc Đỉnh Chi ( bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng -> trạng nguyên)
*. Làm thế nào để có khả năng tự học.
Tự học là điều vô cùng cần thiết trong xh ngày nay, nếu không tự học, con
người sẽ bị tụt hậu, Bởi kiến thức là vô hạn, hiểu biết cyar ta là hữu hạn. Bởi
vậy ta phải không ngừng học tập rèn luyện đẻ phục vụ cho công việc và cuộc
sống của mình
* Mở rộng
- Phê phán người không có tinh thần tự học, ỉ lại hoạc học đối phó. Những
người tự mãn cho rằng mình giỏi.
- Tự học không đồng nghĩa với việc phủ nhận vai trò của người thầy, không cần
sự hướng dẫn giúp đỡ của người khác.
*. Bài học, chốt đoan: