ANATOMIA E PANKREASIT

Pankreasi eshte gjenderr teke e sistemit tretes me sekretim te brendshem dhe te jashtem . Pankreasi
eshte derivat i mukozes se duodenumit prandaj ne aspektin embriologjik dhe morfofunksional se bashku
me duodenumin formon nje teresi organike e njohur si duodenpankreas.

Pankreasi ka formen e cekicit dhe eshte i vendosur prapa lukthit per murin e prapme te cavum
abdominis ne nivel te unazave L I-L II. Ajo eshte nje gjender lobulare e cila ka ngjyre gri ne te verdhe. Ka
nje konsistence te bute prej nga rrjedh dhe emri i saj .

Pesha 70 – 90 gr

Gjatesia 13 – 15 cm

Lartesia 6 – 7 cm

Trashesia 2 – 3 cm

Pankreasi perbehet prej : caput pancreaticus , corpus pancreaticus dhe cauda pancreatica (bishti).
Ndermjet trupit dhe kokes gjendet isthmus pancreatic.

Caput pancreaticus – paraqet pjesen e tij te djathte te zgjeruar e cila eshte e vendosur ne konkavitetin e
duodenumit. Ne planin anteroposterior pankreasi eshte I shtypur dhe dallojme : fascies anterior ,
fascies posterior, fascies inferior , margo superior dhe margo inferior.

*Pergjate margo superior,trupit dhe bishtit te pankreasit shtrihet radix mesocoli transversi*

Faqja e perparme e pankreasit eshte e mbeshtjellur nga peritoneumi parietal sekondar ndersa faqja e tij
e pasme fiksohet ne murin e prapme te abdomenit me fashen e Toldt-it. Vetem bishti I pankreasit eshte
I mbeshtjelle krejtesisht me peritoneum visceral I cili e lidh me hilum splenae me ane te dyfishimit
peritoneal te quajtur ligamentun splenorenale.

Pankreasi eshte I perbere prej pjeses : Ekzokrine dhe Endokrine

 Pars exocrina pancreatica eshte nje gjender alveolare e cila formon 99% te mases se pankreasit.
Ajo ka ndertim lobular brenda te cilave gjenden acinus pancreaticus te cilet e prodhojne lengun
pankreatik (1500 ccm / 24 h) i cili permban fermente per tretjen e karbohidrateve,proteinave
dhe te yndyrnave. Acinuset pankreatike jane te perbere nga qeliza epiteliale te mbushura me
granula acidofile. Sekretin e pjeses ekzokrine e mbledhin 2 kanale ekskretore ductus
pancreaticus dhe ductus pancreaticus accessories.
 Pars endocrinna pancreatica perbehet nga 1-2 milion ishuj pankreatik te Langerhans-it te cilet
jane te shperndare ndermjet acinuseve gjendrore te pjeses ekzokrine te pankreasit. Ato jane
 grupe ovoide qelizash epiteliale ndermjet te cilave gjendet rrjeta e pasur kapilaresh te zgjeruar.
Prodhojne hormone qe kane rol esencial ne metabolizmin e karbohidrateve respektivisht e
rregullojne nivelin e glukozes ne gjak.
Ne baze te vecorive morfologjike dhe ngjyrosjes se qelizave te ketyre ishujve ndahen ne 3 grupe
qelizash:
1) Endocrinocytus alfa (glucagonocytus) – tajojne glukagonin
2) Endocrinocytus beta (insuliocytus) – tajojne insulinen
3) Endocrioncytus delta – tajojne somatostatinen

Pankreasi eshte nje organ shume mire i vaskularizuar sidomos pjesa ekzokrine. Pankreasin e
vaskularizojne deget e truncus coelicaus dhe te arteries mesenterica superior.

Venae pancreaticae dhe venae pancreaticoduodenales e derdhin gjakun ne deget kolatorale te venae
porta hepatis ne vena splenica dhe vena mesenterica superior.