1.

Wyjaśnij rolę światła i barwników asymilacyjnych w procesie

fotosyntezy.

Energia niezbędna do syntezy ATP w fazie jasnej dostarczana jest

przez fotony – cząstki światła. Pod wpływem światła wybijane są 2
elektrony z chlorofilu w centrum reakcji fotosystemu I, które
umożliwiają redukcję NADP+. Barwnik - chlorofil absorbuje kwanty
światła. Barwniki pomocnicze (karotenoidy) tworzące anteny
energetyczne pochłaniają energię świetlną oraz przekazują ją do
centrum reakcji fotosystemu.

2. Wyjaśnij rolę wody w procesie fotosyntezy.

W fazie jasnej fotosyntezy woda ulega fotolizie, dostarczając dwa

protony niezbędne do redukcji NADP+. 2 elektrony powstałe w wyniku
rozkładu cząsteczki wody zapełniają luki elektronowe w fotosystemie
II. W wyniku fotolizy wody do atmosfery uwalnia się też tlen. Woda
wpływa też pośrednio na proces fotosyntezy zapewniając turgor
komórkom szparkowym, w wyniku czego aparaty szparkowe otwierają
się, i możliwe jest pobieranie wody (jako następstwo transpiracji) i
dwutlenku węgla – substratów fotosyntetycznych .

3. Wyjaśnij mechanizm powstawania gradientu protonowego oraz jego

rolę w powstawaniu ATP.

Część energii, jaką dysponują przemieszczające się przez łańcuch

przenośników w błonie tylakoidu elektrony, jest wykorzystywana przez
jeden z przenośników na przepompowywanie protonów do wnętrza
tylakoidu, w wyniku czego powstaje gradient protonowy (we wnętrzu
tylakoidu jest więcej H+ niż w stromie chloroplastu). Nadmiar protonów
jest wypompowywany z powrotem do stromy przez wbudowaną w błonę
tylakoidu syntazę ATP. Energia chemiczna poruszających się protonów
zostaje przekształcona w energię mechaniczną obracającej się syntazy
ATP, a ta zostaje zamieniona w energię chemiczną
wysokoenergetycznych wiązań adenozynotrifosforanu.
4. Wyjaśnij dlaczego fotooddychanie zmniejsza plony uwzględniając
jego mechanizm.

Fotooddychanie jest to zjawisko zachodzące w gorące dni, przy silnym

nasłonecznieniu i niedoborze wody. By oszczędzać wodę, rośliny
zamykają aparaty szparkowe. Intensywne nasłonecznienie powoduje
intensywną transpirację (dochodzi do rozkładu skrobi obniżającej
potencjał wody w komórkach szparkowych i otwierania aparatów
szparkowych), co powoduje szybki spadek turgoru i zamykanie aparatów
szparkowych. Niedobór wody również przyczynia się do zamykania
aparatów szparkowych, bo niedobór roztworu glebowego zmniejsza ilość
wody w tkankach liści (a woda jest niezbędna do otwierania aparatów
szparkowych). Wówczas, przy zamkniętych aparatach szparkowych,
roślina nie może pobierać dwutlenku węgla i usuwać tlenu. Wtedy
ujawniają się specyficzne właściwości RubisCo, który może przyłączyć
do rybulozo-1,5-bisfosoranu również tlen. W wyniku tego zamiast dwóch
cząsteczek 3-fosfoglicerynianu powstaje jedna, co zmniejsza wydajność
fotosyntezy. W związku z tym, powstaje mniejsza ilość związków
organicznych niezbędnych do prawidłowego rozwoju, wzrostu i
funkcjonowania rośliny, więc plony są mniejsze.

5. Wyjaśnij dlaczego rośliny C4 mimo, że żyją w środowisku o wysokiej

temperaturze dają wysokie plony.

Miękisz asymilacyjny liści tych roślin nie jest zróżnicowany na

gąbczasty i palisadowy. W odróżnieniu do roślin C3 zawierają one
dodatkowo pochwę okołowiązkową. W mezofilu zachodzi u nich
początkowa asymilacja CO2 i faza jasna fotosyntezy. Pierwszym
akceptorem CO2 jest fosfoenolopirogronian, a produktem karboksylacji
szczwiooctan (związek czterowęglowy, a nie trójwęglowy, jak 3-
fosfoglicerynian). Szczawiooctan przechodzi do pochwy okołowiązkowej,
gdzie magazynowany jest w postaci jabłczanu, który dostarczy CO2. W
pochwie okołowiązkowej zachodzi asymialcja CO2 do cyklu Calvina-
Bensona i ten cykl. Fenomen tych roślin polega na zwiększeniu stężenia
dwutlenku węgla w pochwie okołowiązkowej, gdzie może być ono o wiele
więsze niż w mezofilu. Rośliny C4 mogą zamykać aparaty szparkowe i
oszczędzać wodę, ale nie są narażone na spadek wydajności fotosyntezy
wskutek fotooddychania, bo stężenie CO2 w komórkach pochwy
okołowiązkowej jest bardzo wysokie, dlatego rośliny te wytwarzają bez
problemu ogromne ilości związków organicznych niezbędnych do
prawidłowego wzrostu, rozwoju i funkcjonowania.

6. Wyjaśnij rolę procesu regeneracji w cyklu Calvina.

Regeneracja w cyklu Calvina umożliwia odtworzenie rybulozo-1,5-

bisfosforanu z pięciu cząsteczek aldehydu 3-fosfoglicerynowego.
Zapewnia to ciągłe zachodzenie cyklu Calvina, dzięki czemu fotosynteza
może zachodzić cyklicznie, bez przerwy i mogą zostać znowu
wytworzone nowe związki organiczne.

7. Podaj zależność między temperaturą a intensywnością fotosyntezy

do 20 stopni Celsjusza, co dzieje się powyżej 40 stopni?

Wraz ze wzrostem temperatury wzrasta intensywność fotosyntezy, bo

biorą w niej udział liczne enzymy, które pracują aktywniej przy wysokiej
temperaturze. Przy temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza spada
intensywność fotosyntezy, czemu winny jest proces fotooddychania,
zachodzący przy silnym upale oraz wynikającym z niego niedoborze
wody i intensywnym oświetleniu, przez co zamykają się aparaty
szparkowe, a pozostały w komórkach tlen jest przyłączany do RuBP, co
zmniejsza wydajność procesu fotosyntezy.

8. Wykaż związek miedzy ilością CO2, a intensywnością wzrostu rośliny.

Im więcej CO2 , tym większa intensywność fotosyntezy (dwutlenek

węgla jest substratem fotosyntetycznym), więc powstaje więcej
związków organicznych, co zapewnia intensywniejszy wzrost rośliny,
która wykorzystuje powstałe substancje jako budulec, materiał
zapasowy i źródło energii.
9. Podaj najistotniejszą różnicę między roślinami światłolubnymi a
cieniolubnymi biorąc pod uwagę natężenie światła.

W przypadku roślin światłolubnych wraz ze wzrostem natężenia światła

wzrasta intensywność fotosyntezy. Rośliny cieniolubne mogą
przeprowadzać fotosyntezę przy mniejszym natężeniu światła niż
rośliny światłolubne, lecz po przekroczeniu pewnej wartości natężenia
światła spada u nich intensywność fotosyntezy.