BUDOWA BŁON

BIOLOGICZNYCH
Alinka Furman 1Pb
Funkcje błon biologicznych:
• oddziela komórkę od środowiska

• zabezpiecza przed wnikaniem ciał obcych

• chroni przed działaniem czynników fizycznych i chemicznych

• bierze udział w odbieraniu i przewodzeniu bodźców

• wytwarza potencjał elektrochemiczny

• pośredniczy transporcie substancji

. pozwalają, bez utraty powyższych funkcji, na wzrost, podział i ruch komórki

Budowa błon biologicznych:
- zbudowane głównie z białek i lipidów
- lipidy, które budują błony biologiczne są głównie fosfolipidy,ogony fosfolipidów
są zwrócone do wnętrza dwuwarstwy, a głowy w stronę wodnych roztworów
- białka, które budują błonę mogą połączyć się tylko z jedną warstwą albo
przechodzić przez obie
 Właściwości błony biologicznej
-przepuszcza tylko niektóre substancje, bo jest selektywnie przepuszczalna

-jest asymetryczna

-jest półpłynna, bo elementy, które ją tworzą stale się poruszają

RODZAJE TRANSPORTU PRZEZ BŁONY
-transport bierny odbywa się zgodnie z gradientem stężeń na drodze dyfuzji
prostej, osmozy oraz tzw. dyfuzji ułatwionej.

-Dyfuzja ułatwiona odbywa się przy udziale białek, które uczestniczą w transporcie
jonów oraz substancji o większych cząsteczkach zgodnie z gradientem ich stężeń.
Białka transportujące pełnią funkcję przenośników lub budują kanały jonowe.
RODZAJE TRANSPORTU PRZEZ BŁONY
-Dyfuzja prosta jest procesem, który polega na samorzutnym transporcie
cząsteczek mającym na celu wyrównanie stężeń. W obrębie komórki dyfuzja
prosta prowadzi do wyrównania stężeń po obu stronach błony biologicznej. W
mechanizmie tym przemieszczane są przez błonę substancje o niewielkich
wymiarach cząstek i ładunku obojętnym (np. gazy – CO2,O2 ), a także substancje
rozpuszczalne w tłuszczach np. kwasy tłuszczowe, etanol i hormony sterydowe

- transport czynny, opisany na następnym slajdzie

TRANSPORT CZYNNY
-zachodzi wbrew różnicy stężeń

-wiąże się ze zużyciem energii poprzez ATP i obecnością białek transportujących

-przykłady takich białek: pompa protonowa w błonie lizosomów, transportuje ona

protony H+ z cytozolu do wnętrza lizosomu. Dzięki temu w lizosomie może
utrzymać się kwaśny odczyn, który jest potrzebny do działania enzymów
trawiennych, które się w nim znajdują
DYFUZJA UŁATWIONA
- Zachodzi kiedy cząsteczki są przenoszone biernie lecz z udziałem
transportujących białek błonowych
- dzięki niej do wnętrza komórki wnika większość związków chemicznych
potrzebnych im do życia

filmik opisujący dyfuzje ułatwioną:

https://youtu.be/8HlVy__J8XA
TRANSPORT PĘCHERZYKOWY
- umożliwia cząsteczkom białek, bakteriom i wirusom transport, gdyż są za
duże aby mogły być transportowane bezpośrednio przez błonę i z udziałem
białek błonowych.
- polega na zamykaniu elementów w pęcherzykach transportowych, które
powstają z fragmentów błon.
Etapy transportu pęcherzykowego
1. Pączkowanie
2. Transport
3. Cumowanie
4. Dokowanie
5. Fuzja
OSMOZA
Osmoza jest odmianą dyfuzji, w której przez błonę półprzepuszczalną
przenika rozpuszczalnik, żeby wyrównać stężenia po obu stronach błony
biologicznej. W mechanizmie osmotycznym jest transportowana woda. Woda
przenika z roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu.
Jeżeli umieści się komórkę w środowisku o wyższym stężeniu, a więc w
roztworze o wyższym stężeniu, nastąpi wypływ wody z komórki na zewnątrz.
W wyniku tego komórka traci jędrność tak zwany turgor. Takie zjawisko
obserwuje się w komórkach roślinnych. Po umieszczeniu komórki roślinnej w
roztworze o wyższym stężeniu (np. NaCl), dojdzie do wycieku wody z
komórki, a co za tym idzie kurczenie się wakuoli i odstawanie protoplastu
od ściany komórkowe. Nazywa się to plazmoliza.
DZI
ĘKU
JĘ Z
ALI AU
NKA WA
FUR
MA
GĘ
N1
PB