Budowa i znaczenie błon biologicznych

Błony biologiczne zbudowane są przede wszystkim z lipidów oraz białek.

Lipidami tworzącymi błony biologiczne są fosfolipidy, tworzą one podwójną warstwę
tzw. dwuwarstwę. Ogony fosfolipidów skierowane są do wnętrza dwuwarstwy, natomiast głowy skierowane są w
stronę wodnych roztworów.

Błona biologiczna składa się z:

 dwuwarstwy lipidowej która oddziela środowisko wewnętrzne od środowiska zewnętrznego
 cholesterolu który usztywnia błonę
 białek które transportują różne substancje oraz odbierają informacje ze środowiska zewnętrznego, mogą być
rozmieszczone integralnie lub powierzchniowo.

Cechy błon biologicznych:

 selektywnie przepuszczalna — przepuszcza tylko niektóre substancje.
 asymetryczność — warstwy błony komórkowej różnią się występującymi w nie lipidami.
 półpłynna — jej skład może się zmieniać.

Funkcje błon biologicznych:

 ochronna — oddziela środowisko zewnętrzne od wewnętrznego
 transportowa— Reguluje transport do i z komórki
 przedziałowa —tworzy przedziały dzięki którym mogą zachodzić jednocześnie różne przeciwstawne procesy
 receptorowa — odbiór informacji i rozpoznanie komórek własnych oraz obcych

Rodzaje transportu przez błony:

TRANSPORT BIERNY (pasywny) — odbywa się on ze środowiska o większym stężeniu substancji rozpuszczonych do
środowiska o mniejszym ich stężeniu, dlatego nie wymaga on nakładu energii.
dyfuzja prosta — swobodne przenikanie substancji przez błonę biologiczną, rodzajem dyfuzji prostej jest osmoza.
Osmoza jest szczególnym przypadkiem dyfuzji w której przez błonę półprzepuszczalną przenikają cząsteczki wody w
celu wyrównania stężeń.
dyfuzja ułatwiona zachodzi wtedy, gdy cząsteczki są przenoszone biernie ale z udziałem transportujących białek
błonowych

TANSPORT BIERNY
zgodnie z gradientem stężeń
wysokie -------> niskie
np. glukoza, H2O

TRANSPORT CZYNNY (aktywny) transport czynny zachodzi wbrew różnicy stężeń dlatego wiąże się ze zużyciem
energii ( w postaci ATP) i z obecnością białek transportujących.

TRANSPORT CZYNNY
wbrew gradientowi stężeń
niskie-------> wysokie
np. działanie pompy sodowo-potasowej

W wyniku osmozy cząsteczki wody przemieszczają się biernie z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym
stężeniu.
 hipertoniczny – roztwór o stężeniu substancji wyższym niż wewnątrz komórki.
 hipotoniczny – roztwór o stężeniu substancji niższym niż w komórce.
 izotoniczny – roztwór o stężeniu równym.