QAMRAYKU

Qamrayku Kuski killa 5528/2020 wata 1

Umalliq: R. Quintero Bendezú
III wata - 16 yupa
Kuski killa, 5528 / 2020 wata

HAYLLI,
5528 wata
Kuruna unquytaqa
atipasunmi
TIQSI MUYUPI AWYA YALAPI UNQUYWAN LLUMPAY
RATACHIKUSQA SUYUKUNA
Ratachikusqa 8.841.554 Ratachikusqa Wañuqkuna 91.904 USA Ratachikusqa Wañuqkuna
2.314.549 121.674
Wañuqkuna 464.503 1.971.251 Hampisqakuna 1.111.874 RASIL Ratachikusqa Wañuqkuna
1.043.699 49.156
QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI
2
Kaynam kuruna unquy Piru suyu uku llaqtakunapi hinaspa hatun suyukunapi 20 punchaw, kuski killa punchawkama kachkan.

AMASUNAS ANQAS WANUKU

Unquywan ratachikuqkuna: 1,565 Unquywan ratachikuqkuna: 7,002 Unquywan ratachikuqkuna: 1,770
Unquywan wañuqkuna: 33 Unquywan wañuqkuna: 411 Unquywan wañuqkuna: 40
Unquymanta lluqsiqkuna: 411 Unquymanta lluqsiqkuna: 1,194 Unquymanta lluqsiqkuna: 532

APU RIMAQ QUSQU ARQIPA

Unquywan ratachikuqkuna: 441 Unquywan ratachikuqkuna: 1,520 Unquywan ratachikuqkuna: 5,654
Unquywan wañuqkuna: 11 Unquywan wañuqkuna: 13 Unquywan wañuqkuna: 159
Unquymanta lluqsiqkuna: 101 Unquymanta lluqsiqkuna: 658 Unquymanta lluqsiqkuna: 3,680

QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI

 Qamrayku Kuski killa 5528/2020 wata 3

AYA KUCHU KASA MARKA IKA

Unquywan ratachikuqkuna: 1,454 Unquywan ratachikuqkuna: 1,518 Unquywan ratachikuqkuna: 6,048
Unquywan wañuqkuna: 13 Unquywan wañuqkuna: 20 Unquywan wañuqkuna: 398
Unquymanta lluqsiqkuna: 625 Unquymanta lluqsiqkuna: 830 Unquymanta lluqsiqkuna: Ø

MADRE DE DIOS WANKA WILLKA PIWRA

Unquywan ratachikuqkuna: 1,307 Unquywan ratachikuqkuna: 799 Unquywan ratachikuqkuna: 15,123
Unquywan wañuqkuna: 22 Unquywan wañuqkuna: 9 Unquywan wañuqkuna: 683
Unquymanta lluqsiqkuna: Ø Unquymanta lluqsiqkuna: 337 Unquymanta lluqsiqkuna: Ø

QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI

4
PUNU
Unquywan ratachikuqkuna: 753
Unquywan wañuqkuna: 15
Unquymanta lluqsiqkuna: Ø
SAN MARTIN
Unquywan ratachikuqkuna: 3,383
Unquywan wañuqkuna: 83
Unquymanta lluqsiqkuna: 588
QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI
HUNIN
Unquywan ratachikuqkuna: 3,000
Unquywan wañuqkuna: 106
Unquymanta lluqsiqkuna: 2,151
LIMA
Unquywan ratachikuqkuna: 143,017
Unquywan wañuqkuna: 3,580
Unquymanta lluqsiqkuna: 1,836
TAKNA
Unquywan ratachikuqkuna: 738
Unquywan wañuqkuna: 8
Unquymanta lluqsiqkuna: Ø
TUMWIS
Unquywan ratachikuqkuna: 2,233
Unquywan wañuqkuna: 109
Unquymanta lluqsiqkuna: 404
 Qamrayku Kuski killa 5528/2020 wata 5

LA LIBERTAD MUKIWA LAMWAYIKI

Unquywan ratachikuqkuna: 8,185 Unquywan ratachikuqkuna: 843 Unquywan ratachikuqkuna: 12,155
Unquywan wañuqkuna: 83 Unquywan wañuqkuna:8 Unquywan wañuqkuna: 700
Unquymanta lluqsiqkuna: 4,246 Unquymanta lluqsiqkuna: Ø Unquymanta lluqsiqkuna: Ø

UKAYALI LURITU PASQU

Unquywan ratachikuqkuna: 856 Unquywan ratachikuqkuna: 8,195 Unquywan ratachikuqkuna: 856

Unquywan wañuqkuna: 140 Unquywan wañuqkuna: 326 Unquywan wañuqkuna: 16

Unquymanta lluqsiqkuna: Ø Unquymanta lluqsiqkuna: 13 Unquymanta lluqsiqkuna: 499

PIRU SUYUPI: 247,925 7,660 135,520

Ratachikusqa Wañusqakuna Unquymanta lluqsiqkuna
QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI
6

QAMRAYKU Imataq
kuruna unquyqa
Imaynataq
COVID-19 unquywan
Qamrayku umalliq:
R.Q. Bendezú. Kuruna sutiyuq unquyqa achka kasqanchikta yachachwa
aylluchakusqa unquykunam. Uywatapas Kay unquywanña kaspaqa rupapaku
runatapas hapinmanmi. Runapiqa kay uhu, yanqapas yanqa pisipay imakunam
rikchaq unquykunaqa, chullihinam rikurimun rikurimun. Nanapakuypas sinqa kirpaku
Punchawchasqa qispichiq:
Genaro R. Quintero hinaspapas samaynintam harkanman. Qayna nanaypas kunka nanaypas qichapas muskiy
Bendezú. watallam musuq kuruna unquy COVID-19 musyakuypas llillipakuypas rikurimun. Mak
sutichasqawan rikurirqamun. rukanankunapas huk rikchaq llimpimanmi
Llipya willana:
qinchusunchu@gmail.com Kay nanapakuykunaqa allinllamanta r
Llikapura: chaymantaqa wañuymanpas apawach
https://kutiq-pacha.com Wakin runakupiqa yanqa yanqall
Qayana: 995078770.
rikurimun.
Qamrayku riqsichiqkuna:
Nérida Gamboa Imaynatataq
Sotomayor
sapallanchik
Sonia Baltazar Mancha harkakuchwan hinaspa
Americo alfaro Huamaní
hukkunatapas harkachwan mana pi
Javier Armando Vargas unquywan kasqanta yachaspaqa
Cahuana Sapa kutilla makiykitawan uyaykita sumaqta mayllakuy.
Hukkunamanta asurikuy, ama laqa laqaqa puriychu,

Kuruna u
tiyaychu, llutankunata ruraychu. Aswan
pitapas uhuqta, qachiqta uyarispaqa
Qamraykupa asurikunapunim.
uywasqantaqa
paqarichiqkunapa mana
munayninwanqa manam
pipas mirachinmanchu.

2018-07505 yupawan Pirúw Imatataq

suyupa Hatun Ñawichana unquywanña kaspayqa
wasipi churasqa.
rurayman
Kay ukupi rimaykunaqa Sapallayki huk wasipi yachay, yachasqayki wasiman ancha
qillqaqkunapa wayra yaykunanpaqmi hatun uchsiyuq kanan,
nanachikuyninmi, ima
kaptinpas paykunam
Sapallaykipaq wasi mana kaptinqa rakinakusqam puñunayki,
rimanqaku. puñunaykiqa hukkunamanta allin karuchasqam kanan.
Aylluykimanta rakinakusqam kanayki, ama llumpayta laqakuychu.
Sapa punchaw imayna kasqaykita qawakuy.
Mana nanaywan kachkaspapas 14 punchawllapas ama llamkaq riychu,
wasillaykipi qasi kakuy.
Mana samayta atispaqa hampina wasimanñam rinayki, mana chayqa
hampiqta qayay.
Imaña kaptinpas ama llakikuychu, hawkalla kay, ama piñakuychu,
ama manchakuychu, aylluykikunawan kuskam kallpachakusqa
kanayki. Hinaspapas wasiyki ukupi pukllay.

QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI

 Qamrayku Kuski killa 5528/2020 wata 7

Pikunatataq Imaynataq
COVID-19 unquy COVID-19 ratakun
an utqayllaman rataykun COVID-19 unquq runawan
uy, chaki Iquyasqa runakunata, machuchakunata rimaspaqa, kuska purispaqa
ukunchikpi payachakunata, unquq runakunatam utqayman utqayllamanmi ratarqachikunchik.
uypas uma ratarqun. Maqtakunatapas sipaskunatapas Rimaptinchikmi uhuptinchikmi mana
y-malliy mana wawakunatapas hapirqunmi. qawana tuqaychakuna simimanta pawamun,
kipa chakipa chay tuqaychakunam simimanpas, sinqamanpas
i tikrakamun. ñawimanpas chayraqamuspan ukunchikman
rikurimun yaykurqun. Kayraykum laqa laqa mana riqsisqa
hwanmi. runakunawan mana purinachu. Unquqpa
lam tuqayninmi rimaptinqa siminmanta pawaspa
imamanpas laqakurqun, unquqpa tuqayninwan
kaqkunata imatapas hapispa ñawinchikta
siminchikta qaqukuykuptinchikqa ñaq kuruna
unquyqa utqallaman ratarquwanchik.
Chaymi ñanman lluqsispa imatapas
hapispaqa sapa kutilla makita
mayllakuna.

unquy - COVID-19
Imataq
COVID-19 unquyqa
COVID-19 sutiyuq unquyqa
llumpay ratakuq kuruna unquymi.
Manam qayna watakama kay
unquymantaqa pipas yacharqachu. 2019
watapi, Wuhan - China sutiyuq llaqtapi
rikurirqamuptinmi chayraq riqsisqa karqun.
COVID-19 Kunanpunim kay unquyqa lliw allpa
unquywanña tiqsi muyupi allinta sapichakurquspa
kaspayqa imatataq runakunata wañuchichkan.
rurayman
Tumpallaraq rupapakuywanpas, chaki
uhuwanpas kaspaqa ama manchakuychu,
amaraq hampiq wasiman riychu. Wasillaykipi kay Imatataq
aswan aylluykimanta tumpata asurikuspa imayna rurayman COVID-19
rupapakuyniyki, chaki uhuyki kasqanta qatipay. unquqwan kuska kaspayqa
Imayna wakinkunamanta rakikuspa kawsayta COVID-19 unquqwan kuska yachaspaqa
yachakanayki. Wasimanta lluqsispaqa simitawan ratarqachikunkipuniña, chaynaqa manañam
sinqata harkachikusqam lluqsina hinaspa huk wasiykimanta lluqsiwaqñachu. Hampina wasiman
runakunamantaqa asurikunam, laqa laqa rispaqa simitawan sinqa allinta harkachiskuspam
manam purinachu. Purispapas manam purinayki. Ama huk runakunapa kasqanmanqa
yanqanpiqa imatapas hapinachu. asuykuyñachu, karullamantam
rimapayanayki, ama imatapas
hapiychu.
QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI
8
ARHINTINA
Unquywan ratachikuqkuna: 39,557
Unquywan wañuqkuna: 979
Unquymanta lluqsiqkuna: 11,838
WINISUYLA
Unquywan ratachikuqkuna: 3,591
Unquywan wañuqkuna: 30
Unquymanta lluqsiqkuna: 835
QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI
KULUMYA
Unquywan ratachikuqkuna: 63,276
Unquywan wañuqkuna: 2,045
Unquymanta lluqsiqkuna: 23,988
KUWA
Unquywan ratachikuqkuna: 2,305
Unquywan wañuqkuna: 85
Unquymanta lluqsiqkuna: 2037
RASIL
Unquywan ratachikuqkuna: 1,043,168
Unquywan wañuqkuna: 49,156
Unquymanta lluqsiqkuna:543,186
CHILI
Unquywan ratachikuqkuna:
236,748
Unquywan wañuqkuna: 4,295
Unquymanta lluqsiqkuna: Ø
 Qamrayku Kuski killa 5528/2020 wata 9

CHUKI YAPU IKUWATUR ALIMANIYA

Unquywan ratachikuqkuna: 21,499 Unquywan ratachikuqkuna: 49,731 Unquywan ratachikuqkuna: 190,965
Unquywan wañuqkuna: 697 Unquywan wañuqkuna: 4,156 Unquywan wañuqkuna: 8,960
Unquymanta lluqsiqkuna: 4,320 Unquymanta lluqsiqkuna: 5,040 Unquymanta lluqsiqkuna: 174,663

RANSIYA
Unquywan ratachikuqkuna:159.452
Unquywan wañuqkuna: 29.617
Unquymanta lluqsiqkuna:74117
UK IRAN
Unquywan ratachikuqkuna: 157.545 Unquywan ratachikuqkuna: 202,584
Unquywan wañuqkuna: willakuy kanchu Unquywan wañuqkuna: 9,507
Unquymanta lluqsiqkuna:willakuy kanchu Unquymanta lluqsiqkuna: 161,384

Yupawan willakuykunaqa kay llikapurapi willamuymanta hurqusqam:

https://news.google.com/covid19/map?hl=es-419&gl=PE&ceid=PE%3Aes-419&mid=%2Fm%2F03510h
https://covid19.minsa.gob.pe/sala_situacional.asp

QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI

10

MIKSIKU USA
Unquywan ratachikuqkuna: 170,485 Unquywan ratachikuqkuna: 2,314,549
Unquywan wañuqkuna: 20,394 Unquywan wañuqkuna: 121,674
Unquymanta lluqsiqkuna: 127,332 Unquymanta lluqsiqkuna: 705,728

ISPAÑA CHINA
Unquywan ratachikuqkuna: 245,938 Unquywan ratachikuqkuna: 83,352
Unquywan wañuqkuna: 28,322 Unquywan wañuqkuna: 4,634
Unquymanta lluqsiqkuna: 150,376 Unquymanta lluqsiqkuna: 78,410

QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI

 Qamrayku Kuski killa 5528/2020 wata 11

ITALYA
RUSYA Unquywan ratachikuqkuna: 238,231
Unquywan ratachikuqkuna: 576.952
Unquywan wañuqkuna: 34,610
Unquywan wañuqkuna: 8.002
Unquymanta lluqsiqkuna: 181,453
Unquymanta lluqsiqkuna: 334,592

ISRAYIL
Unquywan ratachikuqkuna:19,894
INRIYA
Unquywan ratachikuqkuna: 395,048
Unquywan wañuqkuna: 303
Unquywan wañuqkuna: 12,948
Unquymanta lluqsiqkuna: 15,499
Unquymanta lluqsiqkuna: 213,831

QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI

12
HAYLLI 5528 WATA!
Awya Yala pachapi 5528
watatañam qallaykuchkanchik.
Awya Yala allpapi kawsaq
llaqtakunaqa awachakusqahinam
kawsakunchik: Pachapi lliw
kawsaqmi watanasqahina
tarikunchik. Chinawan urqu,
warmiwan qari, hanaywan uray,
tutawan punchaw, yachaywan
paqariy, hukkunapas. Lliw
kawsaqmi Mama Pachapa
wachasqan
4,700 hunu watañam Mama
Pachaqa kawsan. Kaymi allpa tiqsi
muyupa watan. Awya Yala allpapi
kawsakuqkunaqa huk rikchaq
kawsaqniyuqmi huk allpakunapi
kawsaqkunamantaqa kanchik.
Kaypim achka llaqtakuna
huk rikchaqniyuqkuna
kachkaspankupas sumaqta
uywanakustin kawsakurqanku.
Hawka sunquyuq,
yanapanakustin,
QICHWA LLAQTANCHIKQA HUKLLAM, SIMINPAS HUKLLATAQMI
ayninakustin, llankinakustin,
wallakanakustin. Kay
allpanchikkunapiqa manam
qullqi karqanchu.
Kay allpanchikpi hatun hatun
llaqtakuna llanllarirqan,
waytarirqan. Chay unay
llaqtanchikkunatam hawa
yuraq aycha, saparasapa
runakuna, 1492 watapi
yaykumuspanku yaqalla
chinkarqanchiwarqanchik.
Kaypim Mayakuna, Astikakuna,
Siyukkuna, Apachikuna,
Mapuchikuna, Waranikuna,
Pukinakuna, Chankakuna,
Warikuna, Yarukuna,
Muchikakuna, hukkunapas.
Sapankama iñiyninkuwan,
sapankama yachayninkunawan.
Tayta Intiwan uywanakustin
hukhinalla kawsakurqanku.
Intipa puriyninta sapa punchaw
qawaspam, killapa puriyninta sapa
tuta qawaspam, quyllurkunapa
kanchayninta sapa tuta
qawaspam llapa ima rurayninkuta
allichakurqanku.
Chay yachaykunamanhinam
punchawkunata, hunkakunata,
watakunata sumaqta
rakirqanku. Llaqtanchikkunapa
yachayninmanhinaqa 5528
watamanñan kay kuski killapi
yaykuykunchik.