Gamit ng mga Bantas
1. Tuldok o Period (.)
2. Pananong o Question Mark (?)
3. Padamdam o Interjection (!)
4. Kuwit o Comma (,)
5. Kudlit Apostrophe (‘)
6. Gitling o hyphen (-)
7. Tutuldok o Colon (:)
8. Tutuldok-Kuwit o Semicolon (;)
9. Panipi o Quotation Mark (“”)
10. Panaklong o Parenthesis ( )
11. Tutuldok-tutuldok o Elipsis (…)
1. TULDOK (.)
- Ang tuldok ay ginagamit na pananda:
A. Sa katapusan ng pangungusap na paturol o
pasalaysay at pautos.
Halimbawa:
Igalang natin ang Pambansang Awit.
B. Sa pangalan at salitang dinaglat
Halimbawa:
Si Gng. A.A. Jose ay mahusay magturo.
Si Bb. Macarayan ang kanilang guro sa
asignaturang “Basic Christian Living”
C. Sa mga titik o tambilang na ginagawang
pamilang sa bawa’t hati ng isang balangkas,
talaan.
Halimbawa:
A. 1.
2. PANANONG (?)
- Ginagamit ang pananong:
A. Sa pangungusap na patanong.
Halimbawa:
Ano ang pangalan mo?
Sasama ka ba?
B. Sa loob ng panaklong upang mapahiwatig
ang pag-aalinlangan sa diwa ng
pangungusap.
Halimbawa:
Si Manuel Roxas ang ikalawang (?) pangulo ng
Republika ng Pilipinas.
3. PADAMDAM (!)
- Ang bantas na pandamdam ay ginagamit sa hulihan
ng isang kataga, parirala o pangungusap na
nagsasaad ng matindi o masidhing damdamin.
Halimbawa:
Mabuhay ang Pangulo!
Uy! Ang ganda ng bago mong sapatos.
Aray! Naapakan mo ang paa ko.
4. KUWIT (,) - Ginagamit din ang kuwit sa
paghihiwalay ng isang sinipi
A. Sa paghihiwalay ng magkakasunod na salita
at lipon ng mga salitang magkakauri.
Halimbawa:
Kumain ka ng itlog, gulay at sariwang bungang-
kahoy.
Shana, saan ka nag-aaral ngayon?
B. Sa hulihan ng bating panimula at bating
pangwakas ng isang liham-pangkaibigan.
Halimbawa:
Mahal kong Marie,
Nagmamahal,
Sa iyo kaibigang Jose,
Tapat na sumasaiyo,
C. Pagkatapos ng OO at HINDI.
Halimbawa:
OO, uuwi ako ngayon sa probinsiya.
HINDI, ayaw niyang sumama.
D. Sa mga lipon ng salitang panuring o pamuno.
Halimbawa:
Si Andres Bonifacio, ang ama ng Katipunan, ay
isinilang sa Tondo.
Si Pastor Arias, isang mahusay na tagapagtanggol,
ay isang Manobo.
E. Sa hulihan ng bilang sa petsa, o sa pagitan
ng kalye at purok at ng bayan at lalawigan sa
pamuhatan ng isang liham.
Halimbawa:
Nobyembre 14, 2008
Project 8, Quezon City
F. Sa paghihiwalay ng tunay na sinabi ng
nagsasalita sa ibang bahagi ng pangungusap.
Halimbawa: Halimbawa:
Ayon kay Rizal, “Ang hindi magmamahal sa sariling maka-Diyos maka-Rizal maka-Pilipino
wika ay higit pa sa mabaho at pa-Baguio taga-Luzon taga-Antique
malansang isda”. mag-pal maka-Johnson mag-Sprite
mag-Corona mag-Ford mag-Japan
5. PAGGAMIT NG KUDLIT(‘)
- Ginagamit na panghalili ang kudlit sa isang titik na E. Sa pag-uulit ng unang pantig ng tanging
kina-kaltas: ngalang may unlapi, ang gitling ay nalilipat sa
pagitan ng inulit na unang pantig ng tanging
Halimbawa: ngalan at ng buong tanging ngalan
Siya’t ikaw ay may dalang pagkain. Halimbawa:
Ako’y mamayang Filipino at may tungkulin mahalin at mag-Johnson magjo-Johnson
pangalagaan ang aking bayan. mag-Corona magco-Corona
mag-Ford magfo-Ford
6. PAGGAMIT NG GITLING(-) mag-Japan magja-Japan
- Ginagamit ang gitling (-) sa loob ng salita sa mga mag-Zonrox magzo-Zonrox
sumusunod na pagkakataon:
F. Kapag ang panlaping ika- ay iniunlapi sa
A. Sa pag-ulit ng salitang-ugat o mahigit sa numero o pamilang.
isang pantig ng salitang-ugat. Halimbawa:
Halimbawa: ika-3 n.h. ika-10 ng umaga ika-20 pahina
araw-araw isa-isa apat-apat ika-3 revisyon ika-9 na buwan ika-12 kabanata
dala-dalawa sari-sarili kabi-kabila
masayang-masaya G. Kapag isinulat nang patitik ang mga yunit ng
fraction.
B. Kung ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at Halimbawa:
ang salitang nilalapian ay nagsisimula sa patinig isang-kapat (1/4)
na kapag hindi ginitlingan ay magkakaroon ng lima’t dalawang-kalima (5-2/5)
ibang kahulugan tatlong-kanim (3/6)
Halimbawa:
mag-alis nag-isa nag-ulat H. Kapag pinagkakabit o pinagsasama ang
pang-ako mang-uto pag-alis apelyido ng babae at ng kanyang bana o asawa.
may-ari tag-init pag-asa Halimbawa:
Gloria Macapagal-Arroyo
C. Kapag may katagang kinaltas sa pagitan ng Conchita Ramos-Cruz
dalawang salitang pinagsama. Perlita Orosa-Banzon
Halimbawa:
pamatay ng insekto - pamatay-insekto I. Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang
kahoy sa gubat - kahoy-gubat linya.
humgit at kumulang - humigit-kumulang Halimbawa:
lakad at takbo - lakad-takbo Patuloy na nililinang at pinalalawak ang pag-gamit
bahay na aliwan - bahay-aliwan ng Filipino.
dalagang taga bukid - dalagang-bukid

Subalit, kung sa pagsasama ng dalawang salita ay

7. TUTULDOK( : )
magbago ang kahulugan, hindi na gagamitan ng - ginagamit matapos maipuna ang pagpapakilala sa
gitling ang pagitan nito. mga sumusunod na paliwanag.
Halimbawa:
dalagangbukid (isda) A. Ginagamit kung may lipon ng mga salitang
buntunghininga kasunod.
Halimbawa:
D. Kapag may unlapi ang tanging ngalan ng tao, Maraming halaman ang namumulaklak sa hardin
lugar, brand o tatak ng isang bagay o kagamitan, tulad ng: Rosal, Rosas, Orchids,
sagisag o simbolo. Ang tanging ngalan ay walang Sampaguita, Santan at iba pa.
pagbabago sa ispeling
B. Pagkatapos ng bating panimula ng pormal na
liham o liham-pangangalakal.
Halimbawa:
Dr. Garcia:
Bb. Zorilla:
C. Sa paghihiwalay sa mga minuto at oras, sa
yugto ng tagpo sa isang dula, sa kabanata at
taludtod ng Bibliya at sa mga sangkap ng
talaaklatan.
Halimbawa:
8:00 a.m Juan 16:16
8. TUTULDOK - KUWIT( ; )
- Ito ay naghuhudyat ng pagtatapos ng isang
pangungusap na kaagad sinusundan ng isa pang
sugnay nang hindi gumagamit ng pangatnig
A. Maaaring gumamit ng tuldukuwit sa halip na
tutuldok sa katapusan ng bating panimula ng
liham pangalakal.
Halimbawa:
Ginoo;
Bb;
B. Ginagamit sa pagitan ng mga sugnay ng
tambalang pangungusap kung hindi pinag-uugnay
ng pangatnig.
Halimbawa:
Kumain ka ng maraming prutas; ito’y makabubuti sa bansang Turkey ay humigit kumulang sa
katawan.
Naguguluhan siya sa buhay; iniisip nya ang
magpatiwakal.
C. Sa unahan ng mga salita at parirala tulad
halimbawa, gaya ng, paris ng, kung nangunguna
sa isang paliwanag o halimbawa.
Halimbawa:
Maraming magagandang bulaklak sa Pilipinas na
hindi na napag-uukulan ng
pansin; gaya ng kakwate, kabalyero, banaba,
dapdap at iba pa.
9. PANIPI (“ ”) - Inilalagay ito sa unahan at
dulo ng isang salita
A. Ginagamit upang ipakita ang buong sinasabi
ng isang nagsasalita o ang tuwirang sipi.
Halimbawa:
“Hindi kinukupkop ang criminal, pinarurusahan,”
sabi ng Pangulo.
B. Ginagamit upang mabigyan diin ang pamagat
ng isang pahayagan, magasin, aklat at iba’t ibang sipiin.
mga akda.
Halimbawa:
Nagbukas na muli ang “Manila Times”.
Isang lingguhang babasahin ang “Liwayway”.
Napaluha ang marami nang mapanood ang dulang
“Anak Dalita”.
C. Ginagamit sa pagkulong ng mga salitang
banyaga.
Halimbawa:
Ang binasa niyang aklat ay hinggil sa bagong
“Computer Programming”.
10. PANAKLONG ( () )
- Ang mga panaklong ay ginagamit na pambukod sa
salita o mga salitang hindi direktang kaugnay ng diwa
ng pangungusap, gaya ng mga ginamit sa pangu-
ngusap na ito.
A. Ginagamit upang kulungin ang pamuno.
Halimbawa:
Ang ating pambansang bayani (Jose Rizal) ang
may-akda ng Noli Me Tangere.
B. Ginagamit sa mga pamilang o halaga na
inuulit upang matiyak ang
kawastuhan.
Halimbawa:
Ang mga namatay sa naganap na trahedya sa
labindalawang libong (12,000) katao.
C. Ginagamit sa mga pamilang na
nagpapahayag ng taon.
Halimbawa:
Jose P. Rizal ( 1861 – 1896 )
11. TUTULDOK-TULDOK O
ELIPSIS (…)
- nagpapahiwatig na kusang ibinitin ng nagsasalita
ang karug-tong ng nais sabihin.
A. Upang ipakilalang may nawawalang salita o
mga salita sa siniping pahayag.
Tatlong tuldok ang ginagamit kung sa unahan o sa
gitna ng pangungusap ay may nawawalang salita,
subalit apat na tuldok kung sa mga salitang
nawawala ay sa hulihan ng pangungusap.
Halimbawa:
Pinagtibay ng Pangulong Arroy …
B. Sa mga sipi, kung may iniwang di-kailangang
Halimbawa:
Kung ikaw’y maliligo sa tubig ay aagap upang…