Σχολή Επιστημών Αγωγής

Τμήμα Παιδαγωγικών Σπουδών

Εξ’ αποστάσεως μεταπτυχιακό πρόγραμμα

“Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση”

EDUG-523 Ψυχομετρικές μέθοδοι στην ειδική

εκπαίδευση
Βιβλιογραφική αναφορά για το Αθηνά τεστ

Υπεύθυνος καθηγητής: Δρ. Κωνσταντίνου Μάριος

Διδάσκουσα καθηγήτρια: Δρ. Μαλεγιαννάκη
Αμαρυλλίς - Χρυσή

Σφυρή Πολυξένη
U181N1374

Εαρινό Εξάμηνο
2018-19
Περιεχόμενα

Εισαγωγή........................................................................................................ 2

Α. Αθηνά τεστ ................................................................................................. 3

Σκοπός ........................................................................................................ 3

Ηλικίες χορήγησης ..................................................................................... 4

Περιγραφή ................................................................................................... 6

Κλίμακες ...................................................................................................... 6

Διαγνωστική διαδικασία ............................................................................ 8

Χορήγηση .................................................................................................... 9

Β. Ψυχομετρικές ιδιότητες ........................................................................... 10

Γ. Έρευνες .................................................................................................... 11

Δ. Κριτική αξιολόγηση ................................................................................. 12

Πλεονεκτήματα ......................................................................................... 12

Μειονεκτήματα .......................................................................................... 13

Ε. Συμπεράσματα......................................................................................... 14

Βιβλιογραφία ................................................................................................ 14

1
Εισαγωγή

Με τον νόμο Ν.4547/2018, ορίζεται η αναδιάρθρωση στις δομές της

εκπαίδευσης και παράλληλα αλλάζει η διαδικασίας για την παραπομπή

μαθητών προς αξιολόγηση (Ν.4547, 2018).

Οι αλλαγές που φέρνει ο νέος νόμος φαίνεται ότι ρίχνουν την ευθύνη στα

σχολεία και στους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι συνεργαζόμενοι μεταξύ τους και με

τις «Επιτροπές Διεπιστημονικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης»

(ΕΔΕΑΥ) καλούνται να κάνουν μια πρώτη αξιολόγηση και θεραπευτική

παρέμβαση στους μαθητές που εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες (Ν.4547,

2018). Ακόμα και στην περίπτωση που ο γονιός αναζητήσει ο ίδιος την

αξιολόγηση του παιδιού του από τα «Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής

Υποστήριξης» (ΚΕΣΥ), μετά την πρώτη του επαφή μαζί τους, τα ΚΕΣΥ μπορεί

να αποφασίσουν ότι ο μαθητής πρέπει να μείνει στην τάξη του για να

αξιολογηθεί και να υποστηριχθεί σε πρώτο επίπεδο εκεί, πιθανώς με ένα

πρόγραμμα βραχυχρόνιας παρέμβασης (ΠΕΚΕΣ Δ.Ελλάδας, 2018).

Όλη αυτή η αλλαγή στη διαδικασία της παραπομπής για αξιολόγηση φέρνει

στο φως την ανάγκη μιας σωστής αρχικής αξιολόγησης του μαθητή που θα γίνει

στο σχολείο είτε από τους εκπαιδευτικούς είτε από τα μέλη της ΕΔΕΑΥ, με

στόχο τον σχεδιασμό ενός ενδεδειγμένου βραχυχρόνιου προγράμματος

παρέμβασης (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011). Αυτού του

είδους η αξιολόγηση δεν είναι εύκολο να γίνει με κάποιο συνηθισμένο τεστ ή

μόνο μέσα από τις παρατηρήσεις που κάνει ο εκπαιδευτικός, αλλά είναι

αναγκαίο να πραγματοποιηθεί με ένα σωστό και κατάλληλο ψυχομετρικό

εργαλείο (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011).

2
 Ένα ψυχομετρικό εργαλείο που είναι έγκυρο και αξιόπιστο και παράλληλα

εύχρηστο, οικονομικό για να το προμηθευτεί κανείς, δεν χρειάζονται

εξειδικευμένες γνώσεις ή κατάρτιση και μπορεί να το χρησιμοποιήσουν όλοι οι

εκπαιδευτικοί και οι επαγγελματίες στον χώρο της εκπαίδευσης είναι το Αθηνά

τεστ (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011).

Στην εργασία αυτή γίνεται μια παρουσίασή του η οποία θα μπορούσε να

βοηθήσει να το γνωρίσουν οι εκπαιδευτικοί, να κατανοήσουν τη χρήση του και

πώς μπορεί να συμβάλει στην βελτίωση της ποιότητας της δουλειάς τους. Η

εργασία ξεκινάει με μια γενική περιγραφή του Αθηνά τεστ και στη συνέχεια

παρουσιάζονται λεπτομερώς τα υλικά του, οι κλίμακες που χρησιμοποιεί, οι

ψυχομετρικές του ιδιότητες και γίνεται μια κριτική αξιολόγησή του.

Α. Αθηνά τεστ

Ο σχεδιασμός και η κατασκευή του Αθηνά τεστ έγινε το 1999 από ομάδα

του τομέα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με κύριο σκοπό τη

διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών σε παιδιά ηλικίας 5-8 χρονών. Ύστερα

από 11 χρόνια κυκλοφορίας, το 2011, αφού βελτιώθηκε και σταθμίστηκε ξανά,

κυκλοφόρησε η δεύτερη ανανεωμένη έκδοσή του (Παρασκευόπουλος &

Παρασκευοπούλου, 2011).

Σκοπός

Το Αθηνά τεστ κατασκευάστηκε για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από

δασκάλους και νηπιαγωγούς καθώς και οποιονδήποτε άλλο ειδικό χωρίς να

απαιτείται προηγούμενη γνώση ή κάποια ειδική εκπαίδευση. Οι τεχνικές που

χρησιμοποιεί είναι απλές και όλες οι οδηγίες δίνονται από τον εκδότη μαζί με το

υπόλοιπο υλικό (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011).

3
 Η αξιολόγηση με το Αθηνά τεστ στοχεύει κυρίως στην πρόληψη και τη

θεραπεία. Με τα στοιχεία που συλλέγονται από το Αθηνά τεστ μπορεί να

δημιουργηθεί μία πλήρη διαφορική αξιολόγηση της ανάπτυξης του παιδιού που

εντοπίζει τις περιοχές που υπολείπονται (Παρασκευόπουλος &

Παρασκευοπούλου, 2011). Βάση αυτών των στοιχείων θα σχεδιαστεί και θα

εφαρμοστεί η κατάλληλη παρέμβαση που θα βοηθηθεί το παιδί να μην

εκδηλώσει δυσκολίες στη μάθησή του και αν έχουν εκδηλωθεί να τις ξεπεράσει

πριν γίνουν πάγιες (Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

Ηλικίες χορήγησης

Το Αθηνά τεστ δημιουργήθηκε για να χρησιμοποιηθεί σε παιδιά

νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου ώστε να

εντοπίζονται οι αδυναμίες τους έγκαιρα. Για τον λόγο αυτό ο βαθμός δυσκολίας

των δοκιμασιών είναι στο επίπεδο ανάπτυξης παιδιών ηλικίας 5-7 ετών. Παρ’

όλα αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για μεγαλύτερα παιδιά, ακόμα και

γυμνασίου, αν αυτά αντιμετωπίζουν σοβαρές μαθησιακές ελλείψεις. Επιπλέον,

κάποιες κλίμακες, όπως για παράδειγμα η κλίμακα της πλευρίωσης μπορεί να

χρησιμοποιηθεί σε όλο το ηλικιακό φάσμα των παιδιών από το νηπιαγωγείο

μέχρι και την εφηβεία (Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

Εξεταστικό υλικό

Το υλικό που χρησιμοποιείται για την εξέταση βρίσκεται και μεταφέρεται

μέσα σε ένα βαλιτσάκι. Αποτελείται από έντυπο υλικό, δελτάρια εικόνων και

αντικείμενα. Μέσα στο βαλιτσάκι πρέπει να βρίσκεται όλο το υλικό και μαζί

κάποια αντικείμενα που θα προμηθευτεί ο εξεταστής (Παρασκευόπουλος &

Παρασκευοπούλου, 2011).

4
 Το έντυπο υλικό περιλαμβάνει τον «Οδηγό Εξεταστή» και το «Φυλλάδιο

Εξέτασης». Ο «Οδηγός Εξεταστή» εξηγεί τι ακριβώς πρέπει να κάνει ο

εξεταστής για τη χορήγηση του τεστ και τη βαθμολόγηση των αποτελεσμάτων

του. Τα «Φύλλα Εξέτασης» που υπάρχουν στο βαλιτσάκι είναι 16. Πάνω σε

καθένα από αυτά ο εξεταστής σημειώνει τις απαντήσεις του κάθε παιδιού γι’

αυτό θα πρέπει να φροντίζει να τα αναπαράγει ώστε να έχει πάντα διαθέσιμα

(Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου).

Υπάρχουν δυο διαφορετικά δελτάρια και ένα κουτί με κάρτες μέσα στο

βαλιτσάκι. Το «Δελτάριο Καρτελών Νο1» περιέχει 16 κάρτες με συνηθισμένα

αντικείμενα και 16 με αφηρημένα αντικείμενα που χρησιμεύουν για τις κλίμακες

«Μνήμη Εικόνων» και «Μνήμη Σχημάτων» αντίστοιχα. Το κουτί περιέχει 9

κάρτες με εικόνες από κοινά αντικείμενα και 9 κάρτες με σχήματα. Το «Δελτάριο

Καρτελών Νο2» περιέχει 12 κάρτες που η καθεμία απεικονίζει 4 καθημερινά

αντικείμενα και χρησιμεύει για την κλίμακα «Σύνθεση Φθόγγων». Επίσης,

περιέχει μια ξυλομπογιά, μια ξύστρα, έναν μεγεθυντικό φακό και έναν

κυλινδρικό, χάρτινο σωλήνας (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου).

Επιπλέον στο βαλιτσάκι υπάρχει το εισαγωγικό ειδικό έντυπο «Δομή και

χρησιμότητα του τεστ Αθηνά» με γενικές πληροφορίες για το τεστ και μια

κασέτα με ηχογραφημένες τις ερωτήσεις για εξάσκηση στον τρόπο εκφώνησης

των ερωτήσεων (Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

Τέλος, ο εξεταστής θα πρέπει να προμηθευτεί ο ίδιος δύο μολύβια και ένα

απλό ρολόι. Τα μολύβια θα πρέπει να είναι το ένα με γόμα που θα χρησιμοποιεί

ο ίδιος για να σημειώνει τις απαντήσεις και ένα χωρίς γόμα για να γράφει το

παιδί τόταν χρειάζεται. Τα μολύβια και το ρολόι αποτελούν αντικείμενα για την

5
εξέταση της κλίμακας «Πλευρίωση» (Παρασκευόπουλος &

Παρασκευοπούλου).

Περιγραφή

Το τεστ αποτελείται από μια σειρά με διαγνωστικές δοκιμασίες για την

αξιολόγηση διεργασιών, νοητικών, αντιληπτικών, ψυχό-γλωσσικών και

κινητικών, οι οποίες είναι σχετικές με τις δυσκολίες που έχουν τα παιδιά στην

προσπάθειά τους να τα καταφέρουν με τις σχολικές τους δραστηριότητες

(Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011)

Τα αποτελέσματα αυτών των δοκιμασιών μπορούν να δώσουν μια

αναλυτική εικόνα της ανάπτυξης του παιδιού τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Επιπλέον, μπορούν να αποκαλύψουν περιοχές όπου παρουσιάζονται

προβλήματα και δυσκολεύουν το παιδί να ανταποκριθεί στις σχολικές

δραστηριότητες οπότε απαιτείται θεραπευτική παρέμβαση (Παπάνης,

Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

Κλίμακες

Στο σύνολό τους οι δοκιμασίες του τεστ είναι 14 ενώ υπάρχει και μια

συμπληρωματική. Η κάθε δοκιμασία που περιέχει το Αθηνά τεστ έχει

κατασκευαστεί σαν ψυχομετρική κλίμακα που μετράει ον ρυθμό ανάπτυξής και

το επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού σε πέντε τομείς ανάπτυξης. Με βάση αυτούς

τους πέντε τομείς έχουν κατηγοριοποιηθεί οι κλίμακες του τεστ

(Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011) και είναι: η «Νοητική

ικανότητα», η «Άμεση μνήμη ακολουθιών», η «Ολοκλήρωση παραστάσεων»,

η «Γράφο-φωνολογική ενημερότητα» και η «Νεύρο-ψυχολογική ωριμότητα»

(Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

6
 Η «Νοητική ικανότητα» εξετάζεται με 3 υποκλίμακες. Το «Λεξιλόγιο», που

αποτελείται από 20 λέξεις τις οποίες το παιδί θα πρέπει να ορίζει εννοιολογικά.

Οι «Γλωσσικές αναλογίες» που εξετάζουν πόσο ικανό είναι να αναλύσει και να

συσχετίσει έννοιες λογικά. Και η «Αντιγραφή σχημάτων» που περιέχει 6

σχήματα που το παιδί καλείται να τα αντιγράψει και είναι με σειρά ανάλογα της

ικανότητας που απαιτείται για να τα αντιγράψουν (Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη,

2009).

Η «Άμεση μνήμη ακολουθιών» ελέγχεται με 3 κύριες και μια

συμπληρωματική υποκλίμακες. Η «Μνήμη αριθμών» αποτελείται από 16 σειρές

με 3-7 ψηφία η καθεμία που το παιδί καλείται να θυμηθεί και να επαναλάβει

κάθε φορά με τη σωστή σειρά. Οι υποκλίμακες «Μνήμη εικόνων» και «Μνήμη

σχημάτων» είναι παρόμοιες. Η καθεμία περιλαμβάνει κάρτες με 16 σειρές από

3-6 συνηθισμένα αντικείμενα η μία και γεωμετρικά σχήματα η άλλη. Το παιδί θα

πρέπει να ονομάσει τα αντικείμενα της σειράς που βλέπει κάθε φορά και να

βάλει στη σειρά τις κάρτες. Η συμπληρωματική κλίμακα είναι η «Κοινές

ακολουθίες» και χορηγείται μόνο στα παιδιά που έχουν πάει σχολείο. Σε αυτή

το παιδί θα πρέπει να ονομάσει ακολουθίες που συναντάμε καθημερινά όπως

είναι οι ημέρες της εβδομάδας ή οι μήνες και να απαριθμήσει αριθμητικές

κλίμακες όπως για παράδειγμα να ανέβει και να κατέβει 2-2 ή 5-5 (Παπάνης,

Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

Η «Ολοκλήρωση ελλιπών παραστάσεων» περιλαμβάνει 2 υποκλίμακες. Η

κλίμακα «Ολοκλήρωση λέξεων» περιέχει 32 λέξεις στις οποίες έχει αφαιρεθεί

ένας φθόγγος και το παιδί πρέπει να πει ολοκληρωμένα τη λέξη. Η κλίμακα

«Ολοκλήρωση προτάσεων» περιλαμβάνει 32 προτάσεις από όπου μπορεί να

λείπει μια λέξη ή μια φράση και το παιδί θα πρέπει να ολοκληρώσει την

7
πρόταση βάζοντας την κατάλληλη λέξη ή φράση (Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη,

2009).

Στη «Γραφο-φωνολογική ενημερότητα» υπάρχουν 3 υποκλίμακες. Στην

κλίμακα «Σύνθεση φθόγγων» υπάρχουν 32 λέξεις τις. Ο εξεταστής προφέρει

τους φθόγγους τους με σταθερό ρυθμό και το παιδί καλείται να πει τη λέξη. Στις

κλίμακες «Διάκριση φθόγγων» και «Διάκριση γραφημάτων» υπάρχουν σε

καθεμία 32 ζευγάρια ψευδολέξεων όπου σε άλλα ζευγάρια οι λέξεις είναι όμοιες

και σε άλλα διαφέρουν κατά ένα φθόγγο ή γράφημα. Ο μαθητής πρέπει να

εντοπίσει ποια ζευγάρια ψευδολέξεων διαφέρουν και που (Παπάνης,

Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

Η «Νευρό-ψυχολογική ωριμότητα» εξετάζεται με 3 υποκλίμακες. Στον

«Οπτικό-κινητικό συντονισμό» το παιδί πρέπει να χαράξει με το μολύβι του μια

διαδρομή που μοιάζει με λαβύρινθο. Στην υποκλίμακα «Πλευρίωση» υπάρχουν

14 εντολές που το παιδί εκτελεί με κάποιο αντικείμενο όπως το μολύβι. Οι

εντολές αυτές έχουν σκοπό να φανερώσουν ποια πλευρά του σώματος

προτιμά να χρησιμοποιεί ο μαθητής. Στην «Αντίληψη δεξιού-αριστερού»

υπάρχουν 12 εντολές που ο μαθητής πρέπει να εκτελέσει με μέρη του σώματός

του όπως τα χέρια ή τα πόδια. Οι εντολές αυτές έχουν σκοπό να φανερώσουν

αν ο μαθητής μπορεί να διακρίνει την δεξιά και αριστερά δική του πλευρά και

αυτού που βρίσκεται απέναντί του, καθώς και την ικανότητά του να

προσανατολίζεται στον χώρο (Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009).

Διαγνωστική διαδικασία

Από τη βαθμολόγηση των αποτελεσμάτων εξάγεται ο βαθμός ανάπτυξης

του παιδιού σε κάθε τομέα, με 25 αναπτυξιακούς δείκτες (Παπάνης, Γιαβρίμης,

8
& Βίκη, 2009). Στις 3 τελευταίες κλίμακες και στη συμπληρωματική η

βαθμολόγηση και οι δείκτες αναφέρονται με περιγραφικούς όρους. Από τις

υπόλοιπες 11 κλίμακες εξάγονται δυο αριθμητικές τιμές, η «αναπτυξιακή

ηλικία» και το «αναπτυξιακό πηλίκο» που αποτελούν τους αναπτυξιακούς

δείκτες κάθε κλίμακας (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011).

Η «αναπτυξιακή ηλικία» δείχνει τον βαθμό ωριμότητας του παιδιού τη

στιγμή που εξετάστηκε. Αν η «αναπτυξιακή ηλικία» συμπίπτει με τη

χρονολογική ηλικία του παιδιού τότε είναι στο μέσο όρο και η συμπεριφορά του

ανταποκρίνεται με αυτή των συνομήλικων παιδιών. Αν όμως η αναπτυξιακή του

ηλικία είναι πιο μεγάλη ή πιο μικρή από τη χρονολογική τότε το παιδί ή

υπερτερεί ή υπολείπεται των συνομηλίκων του. Η «αναπτυξιακή ηλικία» δείχνει

το βαθμό δυσκολίας που αντιμετωπίζει το παιδί για να καταφέρει να

αφομοιώσει την αντίστοιχη ύλη ανάλογα το επίπεδό του (Παρασκευόπουλος &

Παρασκευοπούλου, 2011).

Το «αναπτυξιακό πηλίκο» δείχνει τον ρυθμό ανάπτυξης δηλαδή τον ρυθμό

με τον οποίο το παιδί έχει κατακτήσει ή κατακτά τη συγκεκριμένη δεξιότητα. Το

«αναπτυξιακό πηλίκο» δείχνει τον χρόνο που θα χρειαστεί για να μπορέσει το

παιδί να αφομοιώσει την ύλη που αντιστοιχεί στο επίπεδο ανάπτυξής του

(Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011).

Χορήγηση

Ο τρόπος χορήγησης του Αθηνά τεστ είναι καθορισμένος και περιγράφεται

λεπτομερώς στον οδηγό του εξεταστή. Σύμφωνα με αυτόν ο εξεταστή θα

πρέπει να κάθεται σε ένα τραπέζι απέναντι από τον μαθητή, να έχει φροντίσει

να δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα και να ακολουθήσει πιστά τις οδηγίες που

9
δίνονται από τους κατασκευαστές (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου,

2011).

Το Αθηνά τεστ δίνει τη δυνατότητα στον εξεταστή να επιλέξει ανάμεσα σε 3

τρόπους χορήγησης ανάλογα με τον σκοπό που έχει (Παπάνης & Βίκυ, 2008).

Η «Πλήρης χορήγηση» ενδείκνυται για μαθητές που έχουν ήδη εμφανίσει

μαθησιακές δυσκολίες και σε αυτή την περίπτωση χορηγούνται όλες οι κλίμακες

(Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009). Η εξέταση διαρκεί 65 λεπτά και πρέπει να

γίνει σε δύο συναντήσεις (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011).

Η «βραχεία χορήγηση» είναι μια σύντομη μορφή του τεστ. Ενδείκνυται για

μια πρώτη εκτίμηση των δυσκολιών που παρουσιάζονται σε κάποια παιδιά

(Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2009). Σε αυτή την μορφή χορήγησης δίνονται οι

6 από τις 11 κλίμακες και επιπλέον 1 ποιοτική κλίμακα σε παιδιά νηπιαγωγείου

και Α τάξης ή 2 ποιοτικές κλίμακες στα μεγαλύτερα παιδιά. Η συνολική διάρκεια

της είναι 45 λεπτά και ολοκληρώνεται σε μια συνάντηση (Παρασκευόπουλος &

Παρασκευοπούλου, 2011).

Στην «επιλεκτική χορήγηση» δίνονται στο παιδί μερικές μόνο κλίμακες

ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού και τι θέλει να εντοπίσει ο εξεταστής. Ο

τρόπος αυτός χορήγησης χρησιμοποιείται συνήθως στα πλαίσια έρευνας και

για μαθητές με δυσκολίες αισθητηριακές και κινητικές (Παρασκευόπουλος &

Παρασκευοπούλου, 2011).

Β. Ψυχομετρικές ιδιότητες

Το δείγμα στάθμισης του Αθηνά τεστ ήταν 660 παιδιά από νηπιαγωγεία και

μικρές τάξεις δημοτικών σχολείων στην Αττική. Στο δείγμα εκπροσωπούνταν

ισότιμα παιδιά και των δύο φύλων ηλικίας 5 έως 9 ετών. Επίσης υπήρχε ισότιμη

10
αναλογία παιδιών των διαφορετικών πολιτιστικών επιπέδων της περιοχής.

Τέλος, όλα τα παιδιά γνώριζαν καλά την ελληνική γλώσσα (Παρασκευόπουλος,

Καλαντζή-Αζίζι, & Γιαννίτσας).

Από τα στοιχεία που συλλέχθηκαν υπολογίστηκε ο βαθμός αξιοπιστίας για

καθεμία από τις κλίμακες και για κάθε ηλικιακή ομάδα. Οι δείκτες αυτοί

υπολογίστηκαν στο 0,80 στις μικρές και μεγάλες ηλικιακές ομάδες και στο 0,90

στις μεσαίες, γεγονός που θεωρείται ότι βρίσκεται μέσα στις αναμενόμενες τιμές

(Παρασκευόπουλος, Καλαντζή-Αζίζι, & Γιαννίτσας). Η αξιοπιστία του τεστ είναι

μεγάλη γιατί η διακύμανση των τιμών του δείκτη αξιοπιστίας βρίσκεται κοντά

στο 1,0 (Κουλάκογλου, 2017).

Για την μέτρηση της εγκυρότητας οι ερευνητές ζήτησαν από τον δάσκαλο

κάθε παιδιού να συμπληρώσει ένα δελτίο ώστε να μπορέσουν να συλλέξουν

ατομικά δεδομένα για κάθε παιδί. Σκοπός είναι να χρησιμοποιηθούν από

μεταγενέστερες έρευνες για την μελέτη της εγκυρότητας του Αθηνά τεστ. Η

ανακοίνωση των αποτελεσμάτων μέτρησης της εγκυρότητας προβλέπεται να

γίνεται με την δημοσίευση της κάθε μελέτης (Παρασκευόπουλος, Καλαντζή-

Αζίζι, & Γιαννίτσας).

Γ. Έρευνες

Το Αθηνά τεστ μπορεί να μας δώσει μια λεπτομερή εικόνα της ανάπτυξης

τους παιδιού και εντοπίζει τους τομείς που είναι προβληματικοί και θα πρέπει

να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη παρέμβαση (Παπάνης & Βίκυ, 2008).

Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και έρευνα που έγινε σε μαθητές των Γ’-Ε

τάξεων με μαθησιακές δυσκολίες. Αφού χορηγήθηκε το τεστ και αξιολογήθηκαν

τα αποτελέσματα φάνηκε ότι το Αθηνά τεστ μπορεί να διαγνώσει με επιτυχία

11
τους τομείς που οι μαθητές παρουσιάζουν αδυναμίες (Ελευθεριάδου &

Παρασκευαΐδου , 2018).

Σε μια ακόμα ερευνητική εργασία που αξιολογήθηκαν 50 παιδιά Α’ έως Δ’

τάξης από διάφορα κοινωνικά στρώματα τα οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις

των δασκάλων τους αντιμετώπιζαν δυσκολίες και υστερούσαν στη σχολική τους

επίδοση προέκυψε ότι το Αθηνά τεστ εντόπισε με επιτυχία τους τομείς όπου οι

μαθητές παρουσίαζαν ελλείψεις και ευθύνονται για τις μαθησιακές τους

δυσκολίες (Αρμυριώτη & Μισού , 2012).

Τέλος, σε μια ερευνητική εργασία όπου χορηγήθηκε το Αθηνά τεστ σε δυο

παιδιά Α’ τάξης δημοτικού πριν και μετά την παρέμβαση στους τομείς όπου

παρατηρήθηκαν τα μεγαλύτερα ελλείμματα, το Αθηνά τεστ φάνηκε ιδιαίτερα

χρήσιμο γιατί κατάφερε να εντοπίσει τις περιοχές όπου τα παιδιά υστερούσαν

και δημιουργούσαν τις δυσκολίες στη μάθησή τους (Δρόσου & Παλαμίδα,

2014).

Δ. Κριτική αξιολόγηση

Η απόφαση για την επιλογή του κατάλληλου τεστ είναι σημαντική απόφαση

γι’ αυτό ο εξεταστής θα πρέπει να ξέρει τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει το τεστ

για να θεωρείται «καλό» και να είναι το κατάλληλο για να τις ανάγκες της

εξέτασης που έχει να διενεργήσει (Κουλάκογλου, 2017)

Πλεονεκτήματα

Το Αθηνά τεστ είναι ένα έγκυρο, αξιόπιστο τεστ και συνάμα πρακτικό. Κι

αυτό γιατί είναι εύκολο στη χρήση, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εκπαίδευση και

μπορεί να εφαρμοστεί από τους εκπαιδευτικούς στους μαθητές μέσα στην τάξη

(Παπάνης & Βίκυ, 2008). Επίσης είναι κατάλληλο για μεγαλύτερους μαθητές

12
που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες και με τον επιλεκτικό τρόπο μπορεί

να χορηγηθεί και σε μαθητές με αισθητηριακές ή κινητικές αναπηρίες

(Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2011).

Επιπλέον οι κλίμακες του τεστ είναι σταθμισμένες έτσι ώστε να είναι

δυνατόν να γίνει σύγκριση μεταξύ τους και να μπορεί να γίνει η ενδοατομική

αξιολόγηση που θα εντοπίσει διαφορές στις επιδόσεις των διαφόρων

ικανοτήτων του παιδιού (Παπάνης & Βίκυ, 2008).

Μειονεκτήματα

Το τεστ είναι φτιαγμένο για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους

δασκάλους, οι οποίοι όντας συνηθισμένοι να καθοδηγούν και να

ανατροφοδοτούν τους μαθητές μέσα στην τάξη, μπορεί άθελά τους να

λειτουργήσουν επικουρικά ώστε να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα ο μαθητής.

Για τον λόγο αυτό ο δάσκαλος θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι πρόκειται για

μια ψυχομετρική διαδικασία και θα πρέπει να γίνει σωστά ώστε να μπορούν τα

αποτελέσματα να συγκριθούν και να ερμηνευτούν (Παπάνης & Βίκυ, 2008)

Στα μειονεκτήματα του αναφέρεται και ο χρόνος πλήρους χορήγησης ο

οποίος ξεπερνάει τη μία ώρα για κάθε παιδί. Ειδικότερα για παιδιά με

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητα αυτός ο χρόνος μπορεί

να γίνει μεγαλύτερος αφού θα χρειαστούν είτε πολλά διαλείμματα είτε

περισσότερες συναντήσεις για να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή συγκέντρωσή

του με κίνδυνο να το κουράσει (Μακαρούνα & Μαναρίδου, 2010; Δρόσου &

Παλαμίδα, 2014).

13
Ε. Συμπεράσματα

Το Αθηνά τεστ είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο το οποίο θα μπορούσε να

φανεί χρήσιμο στους εκπαιδευτικούς των δημοτικών σχολείων. Θεωρείται ένα

αξιόπιστο και έγκυρο εργαλείο που είναι εύκολο στη χρήση, μπορεί να το

προμηθευτεί το κάθε σχολείο και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εκπαίδευση.

Απευθύνεται κυρίως σε μαθητές των πρώτων τάξεων γεγονός που μπορεί να

βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να εντοπίζουν με ακρίβεια τους τομείς που

εμφανίζουν δυσκολίες οι μαθητές τους ώστε να τους υποστηρίξουν έγκαιρά

πριν εκδηλωθούν. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται ο κίνδυνος οι μαθητές να

βιώσουν την αποτυχία με τα όποια αρνητικά αποτελέσματά της.

Βιβλιογραφία

Αρμυριώτη , Β., & Μισού , Δ. (2012). Προσέγγιση των μαθησιακών δυσκολιών

και εφαρμογή του Αθηνά τεστ. Πτυχιακή εργασία. (Π. Χριστοδουλίδης,

Επιμ.) Ιωάννινα: Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου.

Δρόσου, Ι., & Παλαμίδα, Ε. (2014). Χορήγηση του ΑθηνάΤεστ σε μελέτη

περίπτωσης παιδιού πρώτης σχολικής ηλικίας με αναπτυξιακές

διαταραχές. Πτυχιακή εργασία. (Β. Ζακοπούλου, Επιμ.) Ιωάννινα:

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου.

Ελευθεριάδου, Α., & Παρασκευαΐδου , Α.-Π. (2018). Μαθησιακές δυσκολίες:

Προσέγγιση και χορήγηση του Αθηνά τεστ. Πτυχιακή εργασία. (Π.

Χριστοδουλίδης, Επιμ.) Ιωάννινα: Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα

Ηπέιρου.

14
Κουλάκογλου, Κ. (2017). Ψυχομετρία και Ψυχολογική Αξιολόγηση. Αθήνα:

Εκδόσεις Πατάκη.

Μακαρούνα , Κ., & Μαναρίδου, Ε. (2010). Μαθησιακές δυσκολίες:

Διερευνητική προσέγγιση με χορήγηση του Αθηνά τεστ. Πτυχιακή

εργασία. (Π. Χριστοδουλίδης, Επιμ.) Ιωάννινα: Τεχνολογικό

Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου.

Ν.4547. (2018). Αναδιάρθρωση των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας

και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις. Εφημερίδα της

Κυβέρνησης.

Παπάνης , Ε., & Βίκυ, Α. (2008, Σεπτέμβριος 15). Αθηνά τεστ. Ανάκτηση από

Ελληνική Κοινωνική Έρευνα - Greek Social Research:

http://epapanis.blogspot.com/2008/09/blog-post_15.html

Παπάνης, Ε., Γιαβρίμης, Π., & Βίκη, Α. (2009). Καινοτόμες Προσεγγίσεις στην

Ειδική Αγωγή. Αθήνα: Εκδόσεις Ι.Σιδέρης.

Παρασκευόπουλος, Ι. Ν., & Παρασκευοπούλου, Π. (2011). Αθηνά τεστ

διάγνωσης δυσκολιων μάθησης. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων,

17, σσ. 5-39.

Παρασκευόπουλος, Ι. Ν., & Παρασκευοπούλου, Π. Ι. (χ.χ.). Αθηνά τεστ -

Γενικές Οδηγίες. Ανάκτηση από Μαθησιακές Δυσκολίες:

http://dyskolies.gr/index.php/aks?id=66:athinatestr&catid=7:ergaleia

Παρασκευόπουλος, Ι. Ν., Καλαντζή-Αζίζι, Α., & Γιαννίτσας, Ν. (χ.χ.). Αθηνά

τεστ διάγνωσης δυσκολιών μάθησης. Πανεπιστήμιο Αθηνών.

15
ΠΕΚΕΣ Δ.Ελλάδας. (2018). ΠΕΚΕΣ Δυτικής Ελλάδας. Ανάκτηση από

Διαδικασία εκπαιδευτικής υποστήριξης – ψυχοκοινωνικής παρέμβασης

και αξιολόγησης: https://blogs.sch.gr/pekesde/archives/822

16