Professional Documents
Culture Documents
ILHAN BERK
GÜNAYDIN
YERYÜZÜ
R e s im le r : F e t h i K a r a k a ş
YAYINLARI
YEDlTEPE YAYINLARI: 11
(P o tta K utusu 77, İstanbul)
YAŞAMALIYIZ m utlaka
Büyümesi için peşin çocukların
Bin bir keyifle akan suyun
H attâ çiçekteki ağacın hatırına
7
Bu pırıl pırıl dünyayı
Bizimle yaşar her şey sonsuz bir sevinç içinde
Bizimle hiç şüphesiz
Alabalıklar, dereotları
M utlaka yaşamalıyız
En çok da rüzgârda bir ağaç gibi hür
En çok keder içinde
En çok yaşamasını istediğimiz
*
KÖTÜ GÜNLERE RAĞMEN
10
O gelmeden önce de dünyada
Bugün bildiğimiz şeyler vardı
Zengin yine vardı meselâ
Fakir desen vardı
11
ÜMİT ÖLMEZ
12
Kimse dünyaya senin kadar bağlı değildir
Kimse kendine onu
Senin kadar yakın bilmez
Senin kadar iş edinmemiştir
Bugün cihanda
Bütün ama bütün iyi şeylerin
H asretini çekiyor kardeş
Birlikte seninle memleketin
13
YERYÜZÜ
ÖVGÜ
17
G ünaydın Y eryüzü — 2
ilk defa bu. kadar iyi farkediyorum
Bu yüreği param parça uçan kuş
Bu çamur gibi gökyüzü
Bu deniz, bu garip karınca
Cihanda üm it ölmez deyip yaşamışlar
19
AĞACIN HER SABAHKİ
DUYDUĞU
AÇIKLAMA
21
DÜNYADA BİR NEHİR
22 '
Bir de böyle düşünün.
Biz ki hepimiz ayrı ayrı bekleniriz
Kimimizi bir papatyadır bekleyen
Kimimizi bir kavak ağacı.
Keyfime göre yaşadığımı
Hanginiz ileri sürebilir?
Şu gökyüzünü doyasıya seyrettiğim i bilmem.
Ama siz yine de,
Böyle gece gündüz
Akıp durduğum a bakm ayın benim
Benim de şüphesiz geçen hayatım a bakıp
Tutulduğum olm uştur
ölüm ü düşündüğüm sizin gibi
Böyle olacak olduktan sonra
Niçin geldiğimi sormuşumdur
Yani benim de Hitler,
Benim de Mussolini kadar
Yalnız kaldığım olm uştur dünyada.
Ama ne çok şey var sevilecek
Bize ölümü düşündürmeden
Tutacak şu dünyada
23
Dedim ya şu hepimizin üstündeki
Gökyüzü var bir kere
İnsanı tutup kolundan
Yere çalıveren.
Sonra belki büyük denizlerin
Şaşkın balıkları vardır
Ve nerede olursak olalım
İnsanlar vardır belki evvelâ
Belki de aynı hizada
Sümüklüböcekler gibi yalnız
Sümüklüböcekler gibi çıplak, kimsesiz.
Ve nihayet ekilmemiş topraklar vardır
Bizi düşünüp gelmiş
Bizi ölümden meneden.
Şimdi belki anladınız
Niçin durm adan akmak isterim.
Niçin geçen hayatım dan çok
Önümdeki günlerime bakarım
Niçin ölemem.
24
E L U A R D ’A
25
HİKÂYE
Bu gördüğümüz gökyüzü
ilk defa gelip yerini aldı
Gökyüzünün gelmesiyleydi
Dünyada büyük bir değişiklik oldu
26
Gökyüzünün hemen arkasındandı
Denizleri gördük
Akşama doğruydu
Bitkilerle, hayvanlarla m erhabalaştık
27
Gökyüzünde, yerde
Her ağacın, her taşın bir yeri vardı
28
BİR ALAGEYİK
2»
Hepimiz ayrı ayrı tutulduk dünyaya
Denizi görenler deliye döndü
Gökyüzüne bir bakışı vardı bir ceylânın
Bütün ömrümce unutm am
30
Bir sabah deniz kıyısında
Bir koruyu uyurken bastırdı
Deliye döndüğünü gördüm
Nasıl deliye döndüğünü bir korunun
Şarkılara başladığı hatırım da
31
Hiç unutm am akşama doğruydu yağm ur yağdı
Bütün balıklar denizin üstüne çıktı
Hepimiz işimizi gücümüzü bıraktık
Tam beş dakika dünyayı dinledik
32
G ünaydın Y eryüzü —
GÖKYÜZÜNE
UA
GECENİN İÇİNDEN BİTKİLERE,
HAYVANLARA SESLENİŞ
35
Sebepsiz değil iyinin yaşamasını istediğimiz
Karşı koymamız ölüme
Daha iyi bir hayat içindir şüphesiz
Şüphesiz bunun mânası dünyamızda
Başka türlü anlaşılmaz elbet
Bunca çalışma bunca didinme
36
GÜNAYDIN EDİBE
HER GÜNKÜ GÖKYÜZÜ
ALTINDA
30
Akdeniz’de şimdi bir kuş uçuyorsa
Senin için uçuyor.
Bir ağaç uzatmışsa dallarını aydınlıklara doğru
Sen geçiyorsun aklından.
40
ARMAĞAN
41
SABAHLARI
20 haziran 1949
43
23 aralık 1949
0 Ü N A Y D IN İstanbul
Günaydın 23 aralık 1949 sabahı
Çin’deki, Birm anya’daki, Pasifik’teki sabahlar
günaydın
Günaydın ciğerköşem.
44
1 şubat 1949
45
BELÂ
CU ağlamaklı halime
* Sebep ol padişahım
O ağzı, yüzü, elleriyle avare olan
içtiğim suya, aldığım havaya düşman
Sebeb-i - felâketim.
Bir haliyle bi-karar, bir haliyle belâdır
Efendim,
Böylesini kimse bilmez sevdanın.
46
KASIM AYI
47
Sen Bursa bıçağı gibi sevilmek istersin
Nefes alsan korkarım
İşte her şey açık, ceylân gözlüm
Üflesem uçarsın
43
VATANDAŞ
Günaydın Yeryüzü — 4
\
BEKfRKADI MAHALLESİNDEKİ
GÖKYÜZÜ
51
K art postal sergisi önündeki insanlara baktım
Dünyayı görmüyorlardı.
Adam diyordu ki:
«Burası Hamburg limanı
«Bunlar Hamburg göğü üzerinden kalkan kuşlar
«Şu m eşhur Aysberg caddesi
«Bu Etoile meydanı.»
52
Gökyüzü olduğu gibi duruyordu
Dünyada kimse Bekirkadı mahallesini bilmez
diyordum
Sarı bir ayın bu m ahallenin üzerinde nasıl
durduğunu kimse bilmez
Bir odada on kişinin birden soluduğunu kimse
bilmez
Bir bayram günüydü,
Bir bayram gününün ne demek olduğunu Mr.
Trum an bilir
Bir de bilse bilse Ernest Bevin bilir diyordum.
53
22 TEMMUZ 1950
55
İğne atsan yere düşmiyen İstanbul’da
Kimseler yoktu
Çıkıp gitmişlerdi o kadar insan
Sanki dünyadan.
56
Saat beşte ilk defa gelmiş gibiydim dünyaya
Kadın hâtıralariyle ağlıyordu
Yeni bir dünyada sarhoş uçuyordu
Kuş Ü sküdar’da
57
Dünya dümdüzdü.
Kim çalışıyor kim çalışmıyor belliydi
Bu defa daha açık görülüyordu
Yatanın yürüyene borcu vardı
58
Dünya pırıl pırıldı
Dünyanın hiç kabahati yoktu
Her zam ankinden daha iyi görülüyordu
Kim haklı kim haksızdı
59
İSTANBUL ÖNÜNDE
İKİ BALIK
61
Bir defa gökyüzünden bir bulut hızlı hızlı
geçiyordu
Bir çocuk gelmişti dünyaya besbelliydi
Peşin Hıristaki pasajı üzerindeki bulutları
gördü, sevindi
Bize baktı sonra dehşetli hoşlandı.
62
Daha bin yıl yaşasın şu Üsküdar önü
Önümden geçen kızın neydi o saçları
Bıraksa yeminle sarhoş ederdi havayı
Ömrüm oldukça ben bu kıyıdan ayrılm am
«3
VATANDAŞ
65
G ünaydın Y eryüzü — 5
B ir gökyüzü gördüm ki İstanbul’da
Daha hiçbiri görmemiştir insanların
B ulutlara baktım boyuna yer değiştiriyorlardı
insanlara baktım hepsinin bir hikâyesi vardı
B ir çocuk durmuş denize işiyordu
V apurların biri geliyor biri gidiyordu
Ölüm çıkar burdan
Ama ben çıkmam dedim.
66
Efendim, bir yaprak nasıl dönerse rüzgârda
Öyle yaşadım
Yani bir altı ay ben kendimde değildim
Bir altı ay ben kendimi düşündüm dünyada
Yani bir altı ay yaşamadım.
67
İÇİNDEKİLER
ROMANCERO
Yaşadıkça 7
K ötü G ünlere Rağm en 10
Üm it ölm ez 12
YERYÜZÜ
Övgü 17
Ağacın H er Sabah D uyduğu 21
D ünyada B ir N ehir 22
E luard’a 25
H ikâye 26
B ir A lageyik 29
G ökyüzüne 34
Gecenin içinden B itkilere H ayvanlara Sesleniş 35
GÜNAYDIN EDİBE
H er G ünkü G ökyüzü A ltında 39
Sabahları 43
Belâ 46
K asım A yı 47
VATANDAŞ
B ekirkadı M ahallesindeki G ökyüzü 51
22 Temmuz 1950 55
İstanbul Önünde İki B alık 61
V atandaş 65
68
N. İLHAN BERK İN
DİĞER ŞÜR KİTAPLARI
G A R SAATİ
UM3AN N AZİF
A ŞA Ğ I YUKARI
OKTAY R IF A T
EĞ EN İN DİBİ
H A L IK A R N A S B A LIK ÇISI
TELGRAFHANE
M E L İH CEVO ET
Ç A M A ŞIR C IN IN KIZI
O RH A N KEM AL
AYRI DÜNYA
B E K İR S IT K I